libËr mËsuesi teknologjia 12 me zgjedhje · libËr mËsuesi teknologjia 12 me zgjedhje autorë...

LIBËR MËSUESITEKNOLOGJIA 12

ME ZGJEDHJE

Natasha Naumi Aida Gjinaj

LIBËR MËSUESITEKNOLOGJIA 12

ME ZGJEDHJE

AutorëIng. Natasha Naumi

Ing. Aida Gjinaj

Redaktore LetrareNatasha Milkani

Art GrafikGert Alibali

KopertinaGert Alibali

ISBN 978-99943-2-424-8

Botim 2018

©Të gjitha të drejtat janë të botuesitBotimet në Republikën e Shqipërisë respektojnë Ligjin Nr. 9380, datë 28.4.2005: Mbi të drejtën e autorit dhe të drejta të tjera të lidhura me të dhe Konventat ndërkombëtare ku Republika e Shqipërisë aderon.Subjektet shtetërore ose private duhet të kenë parasysh Nenet 148 dhe 149 të Kodit Penal, që dënojnë respektivisht: Botimin e veprës së tjetrit me emrin e vet dhe riprodhimin pa të drejtë të veprës së tjetrit.

Rruga: Mine Peza, Pallati 1, Shkalla 3 Tiranë, Albania.tel & fax : 00355 4223633 web: www.shblsh.com mail; [email protected]

| 3 |

1. Hyrja

2. Kompetencat e lëndës së teknologjisë 12 me zgjedhje 9

3. Kompetencat e lëndës së teknologjisë 12 me zgjedhje (sipas tematikave dhe për çdo veprimtari, ekskursion dhe projekt) 18

4. Lidhja e lëndës së teknologjisë me lëndët e tjera 26

5. Metodologjia dhe filozofia e studimit të teknologjisë dhe vlerësimi 28

6. Plani mësimor vjetor 32

7. Shpërndarja e orëve mësimore sipas tremujorëve 32

8. Plani analitik vjetor sipas tremujorëve 35

9. Projekti, planifikimi dhe vlerësimi i tij. Paraqitja e tij në plan – ditar 51

10. Modele të planeve - ditare të mësuesit (mësime teorike, veprimtari praktike dhe ekskursion) 61

11. Model i hartimit të rubrikës së vlerësimit. Ndërtimi i tabelës së specifikimeve për testin e tremujorit të parë 113

12. Modele testesh për tremujorin e dytë dhe të tretë 121

13. Vetëvlerësim për mësimdhënie në lëndën “Teknologji 12 me zgjedhje” 129

14. Skema të konceptimit të portofolit të nxënësit 130

Përmbajtja

| 4 |

1. Hyrja

Edukimi teknologjik është një komponent thelbësor i kurrikulit. Në një botë, ku ndeshesh me shumë lloje teknologjish, të cilat janë pjesë e jetës së përditshme për të gjithë njerëzit gjatë punës ose kohës së lirë, nxënësit duhet të pajisen me aftësi për t’u përballur me to me vetëbesim. Është po aq e rëndësishme që nxënësit të vlerësojnë dhe kuptojnë marrëdhënien komplekse ndërmjet teknologjisë dhe shoqërisë. Si qytetarë, ata duhet të kenë kapacitetin për të diskutuar dhe për të bërë gjykime personale mbi çështjet që lidhen me ndikimin e teknologjisë në jetët e tyre, në shoqëri dhe në mjedis.Nëpërmjet edukimit teknologjik, nxënësit shtojnë kompetencën, vetëbesimin bëhen më me iniciativë dhe zhvillojnë aftësi për të kontrolluar elementet e mjedisit fizik. Këto janë rezultate të pritshme të rëndësishme, të cilat kontribuojnë mjaft në hartimin e një kurrikuli të gjerë dhe të balancuar dhe ilustrojnë faktin që pjesëmarrja në edukimin teknologjik përbën një përvojë të vlefshme shkollimi.Teknologjia është një formë e veçantë e veprimtarisë krijuese, ku njerëzit ndërveprojnë me mjediset e tyre, duke përdorur materialet dhe proceset e duhura në përgjigje të nevojave, dëshirave dhe mundësive të tyre. Ajo integron aftësitë për zgjidhje problemi dhe ato praktike në prodhimin e produkteve dhe sistemeve të dobishme.Në mënyrë më specifike, vlera e edukimit teknologjik vjen nga përdorimi i një grupi të gjerë aftësish të nevojshme për projektimin apo prodhimin e një produkti, duke çuar në zhvillimin e kompetencës dhe ndjesisë së mundësive personale për t’i zbatuar këto aftësi. Fitimi i aftësivemanipulative (përpunuese) përbën një komponent të rëndësishëm për zhvillimin e kompetencës dhe i ndihmon nxënësit të kenë ndjesinë e kontrollit ndaj mjedisit të tyre fizik.Arsimi teknologjik, si një fushë e kurrikulës në të gjitha nivelet e arsimit parauniversitar, zhvillon te nxënësit aftësi për t’u përballur me sfida që lidhen me funksionimin e tyre si qytetarë në këtë mjedis teknologjik. Ai integron njohuritë, shprehitë dhe qëndrimet e duhura për t’u përshtatur në mjedisin teknologjik ku jetojmë, për të analizuar, konceptuar dhe përdorur sisteme të ndryshme teknologjike, për zgjidhjen e problemeve teknologjike, për prodhimin apo përpunimin e produkteve, për kryerjen e shërbimeve me mjete teknologjike etj.Nxënësit, gjithashtu, analizojnë dhe vlerësojnë marrëdhënien komplekse ndërmjet teknologjisë, individit dhe shoqërisë. Programi përqëndrohet mbi veçoritë njohëse, psikologjike e sociale të nxënësve, duke ofruar mundësi të aftësimit teorik dhe praktik të tyre, si dhe në formim të kompetencave të vlefshme për gjatë gjithë jetës. Këto programe janë konceptuar si pararendëse të programeve të arsimit të mesëm të ulët, duke përfshirë në to përvoja praktike, si dhe njohuri në fushën e teknologjisë, të cilat u japin mundësi nxënësve të aftësohen e të jenë të përgatitur për nivelet më të larta arsimore. Përvojat që përftohen nga kjo lëndë mësimore mund të transferohen e përdoren lehtësisht dhe në mënyrë produktive edhe në lëndët e tjera duke mundësuar pasurimin e informacionit teorik dhe të kulturës së përgjithshme.

| 5 |

Qëllimi i programit të teknologjisëKjo lëndë ka për qëllim të zhvillojë te nxënësi aftësitë për të njohur, eksploruar dhe analizuar sisteme të thjeshta teknologjie, kjo, për të lehtësuar përshtatjen e tyre me mjedisin teknologjik që i rrethon.Për më tepër, kjo lëndë i ndihmon nxënësit për të planifikuar, projektuar dhe zhvilluar praktikisht mjete, metoda apo procese të thjeshta teknologjike, si dhe për të bërë vlerësimin e produktit përfundimtar.Aftësitë e përfshira do të zhvillohen në mënyrë progresive, ku nxënësit orientohen në zbatimin e fazave të përcaktuara për zgjidhjen e problemeve të thjeshta teknologjike.Përfshirja në hulumtimin, planifikimin, zbatimin dhe vlerësimin e veprimtarive apo të produkteve të marra nga situata të përditshme, do të rrisin të kuptuarit dhe zgjojnë interesin e nxënësve për këtë fushë të veprimtarisë njerëzore.Veprimtaritë teknologjike të nxënësve mbështeten duke përdorur edhe TIK-un në regjistrimin, analizimin dhe paraqitjen e informacionit, në nxitjen e hetimeve, analizimin e provave etj.

Lënda e teknologjisë:• kontribuon në një edukim të balancuar, duke iu dhënë nxënësve një përvojë të gjerë

dhe sfiduese, që do t’u krijojë mundësi atyre të fitojnë një grup njohurish, kuptimesh, aftësish njohëse e përpunuese dhe kompetenca të thjeshta, duke i përgatitur në këtë mënyrë që të jenë pjesëmarrës në një botë teknologjike;

• krijon mundësi integrimi për njohuritë dhe shkathtësitë të marra në lëndë të tjera, së bashku me cilësitë për hulumtim dhe mendim reflektiv, për gjetjen e zgjidhjeve me vëmendjen e duhur ndaj çështjeve të shëndetit dhe sigurisë;

• lehtëson zhvillimin e një sërë aftësive të komunikimit, që do t’i nxisin nxënësit të shprehin aftësitë e tyre krijuese në mënyrë praktike dhe me imagjinatë;

• siguron një kontekst të gjerë, në të cilin nxënësit mund të zbulojnë dhe vlerësojnë ndikimin e teknologjive në ekonomi, në shoqëri dhe në mjedisin përreth.

1. Hartimi i programit është mbështetur te korniza kurrikulare dhe standartet e fushës. Ky program zbatohet për 68 orë mësimore. Ai është një dokument zyrtar dhe është vetëm një pjesë e tërësisë së dokumenteve zyrtare për lëndën e teknologjisë. Dokument tjetër i rëndësishëm është korniza kurrikulare e gjimnazit. Te korniza kurrikulare vëmendje e veçantë i duhet kushtuar: - synimeve të përgjithshme të kurrikulës së gjimnazit, - synimeve të linjave ndërkurrikulare,- vlerësimit të nxënësit me notë, - parimeve të mësimdhënies. Zbatimi i programit duhet të bëhet duke respektuar parimet e barazisë gjinore, etnike, racore, fetare etj. Programi përmban gjashtë tematika kurrikulare. Në program gjashtë tematikat vijnë njëra pas tjetrës, por kjo nuk do të thotë se mësimdhënia - nxënia duhet të zhvillohet në këtë renditje, gjatë vitit shkollor. Renditja e tematikave lihet në dëshirë të zbatuesve të programit, mësuesve të kësaj lënde, të cilët duhet të ndjekin logjikën e vijueshmërisë së zbatimit të objektivave në programin brenda klasës.

| 6 |

Sasia e orëve mësimore për secilën linjë është rekomanduese. Zbatuesit e programit duhet të respektojnë sasinë e orëve vjetore të lëndës, kurse janë të lirë të ndryshojnë me 10% (shtesë ose pakësim) orët e rekomanduara për secilën linjë.Meqenëse veprimtaritë praktike dhe projekti janë pjesë e programit, kanë rëndësi të veçantë për realizimin me sukses të tij, rreth 13 orë të planifikuara, u lihen këtyre veprimtarive, ekskursioneve dhe projektit.Për realizimin e testeve në fund të çdo tremujori janë përdorur edhe 3 orët e lira të dhëna në këtë program.Numri i orëve gjithsej, për zhvillimin e programit të kësaj lënde është 68 orë, të cilat ndahen sipas gjashtë tematikave, si më poshtë:

Tematika OrëtTematika1: Teknologjia dhe sistemet teknologjike. 8 orëTematika 2: Komunikimi grafik 30 orë Tematika 3: Materialet teknologjike. 6 orëTematika 4: Strukturat dhe mekanizmat. 10 orëTematika 5: Teknologjia e prodhimit 5orëTematika 6: Teknologjia e shërbimeve. 6 orë

3 orë të lira për teste

Të nxënit është një proces kompleks prandaj mësuesi/ ja, luajnë një rol të rëndësishëm duke përdorur metoda, teknika të larmishme dhe strategji mësimore, në mënyrë që të arrihet aktivizimi maksimal i nxënësve jo vetëm brenda orës së mësimit, por edhe gjatë përgatitjes së tyre jashtë mjediseve të shkollës. Që të zbatohet ky program kërkohen mjedise të nxëni, të cilat lejojnë nxënësit të nxënë duke vepruar. Kjo do të thotë se ky mjedis mund dhe duhet të shtrihet edhe jashtë mureve të klasës apo të shkollës. Mendojmë, se me anë të Librit të Mësuesit do të ndihmojmë çdo mësues, që të zotërojë sa më mirë gjashtë tematikat e kësaj lënde dhe të jetë i sigurt në mësimdhënjen e tij. Qëllimi i këtij libri është të orientojë dhe të ndihmojë mësuesit që japin mësim në klasën e dymbëdhjetë, për të përmbushur synimet drejt arritjes së kompetencave personale të nxënësit. Meqenëse në procesin arsimor janë përfshirë metoda të reja të mësimdhënies të bazuara mbi kompetencat, jemi munduar të ofrojmë disa rrugë të reja në zhvillimin dhe organizimin e orëve mësimore, ku në qendër është nxënësi, si individ, por dhe klasa në tërësi. Këto metoda ose teknika, të cilat kanë gjetur zbatim në këtë libër përmbajnë në vetvete elementë psikologjikë, socialë dhe didaktikë, që të shfrytëzojnë sa më mirë energjitë psikologjike dhe sociale të çdo nxënësi. Këto krijojnë një klimë harmonike në klasë dhe tërheqin nxënësin në mënyrë të natyrshme në mësim.Për hartimin e këtij libri, grupi i punës punoi për të ndihmuar mësuesit edhe në realizimin e objektivave të përcaktuara në programin e lëndës.2. Objektivat e programit janë për të gjithë nxënësit. Kjo do të thotë që ju mësues, duhet të ndihmoni nxënësit duke ju dhënë atyre mundësinë për t’i realizuar ato. Realizimi i objektivave brenda tematikave dhe renditja e tyre është zgjedhje e lirë e mësuesit si zbatues i përpiktë i programit.

| 7 |

3. Në librin e mësuestit janë dhënë disa elemente të cilat pasqyrojnë strategjinë e librit në funksion të lëndës së teknologjisë, si:Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të lëndës së teknologjisë; Planin mësimor vjetor të organizuar sipas tematikave; Planin mësimor tremujor; Planin analitik të orëve mësimore; Modele të tjera testeve për vlerësimin përmbledhës, të cilët kryhen në fund të çdo tremujori

( të ndryshme nga ato të dhëna në tekstin e teknologjisë në fund të çdo tematike);Model i hartimit të rubrikës së vlerësimit (matrica e vlerësimit);Model të planifikimit, zbatimit dhe vlerësimit të projektit.Modele të plan – ditare të mësuesve për disa tema mësimore, ekskursione dhe veprimtari,

që janë menduar më të rëndësishme. Për hartimin e tyre janë përdorur metoda të larmishme mësimdhënieje, të cilat mund të përdoren në vartësi të temave të caktuara mësimore. Janë dhënë modele orientuese (alternative) për mënyrën e programimit dhe të zhvillimit të orës mësimore. Në këto modele mësuesi mundet të bëjë ndryshime drejt përsosjes me elemente psikopedagogjik, që burojnë nga praktika mësimore, grupmosha, niveli i arritjeve të nxënësve, shkalla e motivimit të tyre në interes të progresit të formimit të elementëve të teknologjisë. Kjo mënyrë veprimi e mësuesve do të ndikojë në rritjen e kompetencave personale të nxënësve.Gjatë orëve të përpunimit të njohurive, nxënësve duhet t’u krijohet mundësia të punojnë detyra tematike, projekte kurrikulare, të zgjidhin situata problemore etj. Grupi i punës për hartimin e këtij libri punoi për të gjetur një balancë midis njohurive teorike me ato praktike, sepse të mësuarit e kësaj lënde përputhet me vetë natyrën e teknologjisë.4. Për ta bërë më interesant dhe bashkëkohor teksin mësimor ai është pasuruar edhe me rubrika të tjera, si:

• “Të di më shumë ” nëpërmjet të cilave është realizuar më konkretisht, lidhja e teknologjisë me lëndë te tjera, si: matematika, gjeometria, ekonomia, elektronika etj.

• “ Lexim”, me anë të tyre synohet në rritjen e dëshirës për të lexuar informacione dhe kuriozitete për teknologjinë dhe të rejat e zhvillimet e saj në periudha të ndryshme.

Këto rubrika sado të thjeshta në dukje, kërkohet një ndihmesë e madhe nga ana juaj që ato të shërbejnë sa më mirë në realizimin e plotë të programit mësimor.5. Libri është i shoqëruar me CD - në, në të cilën do të gjeni:Materiale ndihmëse që shpjegojnë më qartë disa koncepte teknologjike;Materiale audiovizive të orëve të veprimtarive;Mbi këto dokumentacione bazë krijohet mundësia për evidencimin e rezultateve kryesore të të nxënit sipas kompetencave kyçe, që realizohen nëpërmjet këtij programi.6. Gjatë orëve të zhvillimit të veprimtarive, nxënësve duhet t’u krijohet mundësia që të punojnë me ndihmën e mësuesit, në mënyrë të pavarur, po ashtu dhe me bashkëpunim në grupe, për vlerësimin e zgjidhjeve ekzistuese dhe për propozimin e ideve të reja. Është një ide e mirë që të diskutoni dhe të ndani planet përpara se të filloni. Kjo gjë i lejon nxënësit që të kenë ide të qarta dhe në këtë mënyrë ju mund të kontrolloni qëndrueshmërinë e planeve tuaja. Ju mund të rigruponi nxënësit në mënyrë që ata me plane të njëjta të punojnë së bashku.

| 8 |

7. Tema e projektit është menduar të jepet nga mësues/i,-ja në tematikën e dytë (komunikimi grafik) dhe të paraqitet në planin mësimor dhe në regjistër në tre orë gjatë një periudhe prej rreth 4 muaj. Në plotësimin me përpikmëri të programit duke respektuar sasinë e orëve vjetore të lëndës, mësuesit janë të lirë të vendosin kohën kur të jetë më e përshtatshme për nxënësit dhe bashkëpunëtorët e tjerë të projektit.8. Fletorja e punës së nxënësitGjatë zhvillimit të lëndës së teknologjisë nxënësi duhet të jetë i pajisur me një fletore shënimesh. Shënimet gjatë mësimdhënies japin ndihmë në organizimin e klasës, procesin e hulumtimit etj. Ajo do t’i ndihmojë nxënësit që të mbajnë shënime, të kryejnë detyrat e dhëna në çdo orë mësimore. Gjithashtu atë do ta përdorin për të shënuar detyrat e dhëna paraprakisht nga mësuesi/ja për veprimtaritë që do të zhvillohen në orët e ardhme.Nxënësit në këtë fletore duhet të mbajnë shënim jo vetëm detyrat, por edhe afatet për realizimin e tyre. Ata do të regjistrojnë pyetje të shkurtra, për të gjetur përgjigjet nga informacioni i dhënë në tekst. Mund të hartojnë edhe pyetje të shkurtra që mendojnë se do të nxisin diskutimet në klasë.9. Fjalori i termave kryesorëNë në fund të gjithë temave mësimore gjendet rubrika, fjalor. Në këtë fjalor ju do të gjeni fjalë të reja që i përkasin çdo mësimi.Kërkojuni nxënësve që në fund të fletores së shënimeve të krijojnë fjalorin e tyre. Ju duhet t’i ndihmoni duke ju dhënë ide më të thjeshta, duke përdorur fjalë të ngjashme për të shpjeguar kuptimin dhe zbulimin e origjinës së fjalëve. I mësoni gjithashtu edhe si të rendisin fjalët e reja sipas alfabetit. Qëllimi i krijimit të këtij fjalori nga vetë nxënësit është që të promovohet një proces ndërveprues dhe t`i vijë në ndihmë programit të mësimit.Fjalori ndërveprues ka gjithashtu rëndësi në ndihmën që i jep nxënësive për të kuptuaar gjuhën.10. Testet për verifikimin e njohurive (verifikoj dhe përdor njohuritë e mia) janë dhënë në fund të çdo tematike. Këto teste janë të shumëllojshme: tradicionale, me zgjedhje të shumëfishtë apo me përgjigje të shkurtër etj. Në dukje mund të jenë shumë të thjeshta, por janë hartuar që të nxisin të menduarit logjik për të dhënë përgjigje. Por me anë të përgjigjeve të dhëna nga nxënësit, mësuesi nuk arrin të bëjë një vlerësim të plotë formues për njohuritë e tij, prandaj plotësohen rubrikan “përdor njohuritë e mia” me anë të të cilave ai realizon një vlerësim kompleks të nxënësit në fushën e njohurive, shprehive aftësive etj.Pra, për hartimin e librit të mësuesit grupi i punës punoi për të ndihmuar mësuesit jo vetëm në realizimin e objektivave të përcaktuara në programin e lëndës, “Teknologjia 12 me zgjedhje”, por edhe duke dhënë modele dhe ide të qarta për zhvillimin e orëve të ndryshme mësimore. Shpresojmë që informacionet e dhëna në tekstin mësimor dhe suporti i dhënë nga ky libër mësuesi do t`iu ndihmojë juve të krijoni një ambient mësimi, ku nxënësit të planifikojnë, të gjejnë dhe mësojnë ide të reja. Jemi të hapur dhe presim vërejtje nga të gjithë ata që do të përdorin këtë libër mësuesi për përmirësim të mëtejshëm të tij.

| 9 |

2. Kompetencat e lëndës së teknologjisë 12 me zgjedhje

Programi i lëndës së teknologjisë 12 me zgjedhje ka në thelbin të tij krijimin e kushteve për nxitjen e kompetencave të fushës/ lëndës si dhe të çertifikimit të kompetencave kyçe që lidhen me vetë lëndën. Realizimi i temave ndërkurrikulare nëpërmjet fushës së edukimit teknologjik të nxënësit, është komponenti më i rëndësishëm bazë i programit mësimor. Realizimi efektiv i këtij qëllimi realizohet nëpërmjet harmonisë midis aspektit pedagogjik dhe motivimit të adoleshentëve drejt kompetencave kyçe. Kompetencat kyçe janë:- Kompetenca e komunikimit dhe e të shprehurit- Kompetenca e të menduarit- Kompetenca e të mësuarit, aftësia për të nxënë- Kompetenca për jetën, veprimtaria sociale mbi sipërmarrjen dhe mjedisin- Kompetenca personale mbi bazën e motivimit të brendshëm - Kompetenca qytetare mbi motivimin e jashtëm- Kompetenca digjitale, aftësia e përshtatjes në kohën e kibernetikës

Ndërtimi dhe zbatimi nga nxënësit gjatë procesit të mësimdhënies dhe nxënies, kërkon nga mësuesi / ja mbajtjen parasysh të lidhjes së kompetencave kyçe me kompetencat e fushës apo lëndës për secilën shkallë të nivelit akademik të tyre.Për realizimin në praktikë të kësaj lidhje mësuesi duhet të jetë i vëmendshëm në përzgjedhjen e situatave socialpsikologjike dhe mësimore që krijohen, veprimtaritë brenda dhe jashtëshkollore, metodat e ndërtimit të punës, të cilat edhe pse jepen jepen në mënyrë të detajuar në programin e tekstit të teknologjisë, mbeten alternative për shkak të situatave të ngjashme dhe veçoritë e tyre. Kompetenca kyçe me vlera vetjake, përcaktohet mbi bazën e arritjes së integrimit të njohurive, aftësive dhe motivimit të nxënësve, veprimtarive praktike, qëndrimeve ndaj shkollës, shoqërisë dhe familjes, të cilat ata duhet t’i përfitojnë dhe konsolidojnë gjatë procesit të të nxënit dhe asimilimit të programit të Teknologjisë 12 me zgedhje. Në tekstin e Teknologjisë, në fillim të çdo tematike janë dhënë kompetencat. Gjithashtu edhe për secilën veprimtari janë menduar kompetenca të veçanta që do të realizohen gjatë këtyre orëve mësimore.Në orët e zhvillimit të projektit renditen disa kompetenca që mësuesi / ja duhet t’i realizojë në faza të ndryshme të zhvillimit të projektit.

| 10 |

Libër Mësuesi

I. Kompetencat sipas tematikave

Nr Tematika Kompetenca të tematikës

1 Tematika 1

Teknologjia dhe sistemet teknologjike

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave

Nxënësi / ja:

Tregon kuptimin për koncepte që lidhen me teknologjinë dhe sistemet teknologjike,

Përshkruan teknologjinë si një tërësi sistemesh teknologjike të thjeshta dhe komplekse të përbëra nga elementet e tyre.

Analizon sistemet teknologjike të thjeshta dhe komplekse në funksion të zhvillimit industrial.

Zgjidh me ndihmë të plan - projektit një problem teknologjik në komunitetin ku jeton, me tolerancë, respekt dhe përkushtim ndaj të mirës së përbashkët.

Projekton me mjete digjitale ide reale dhe inovative për shfrytëzimin e shkencës në drejtim të zhvillimit dhe zbulimeve të reja teknologjike.

2 Tematika 2

Komunikimi grafik


Nxënësi / ja:

Zhvillon potencialin individual dhe në ekip me idetë për skicimin dhe vizatimin e objekteve të thjeshta, dukurive, proceseve, ligjësive e rregullave.

Skicon vija të pozicioneve dhe këndeve të ndryshme, harqe, figura dhe ndërtime gjeometrike duke përdorur veglat e vizatimit dhe rregullat kryesore të vendosjes së përmasave.

Lexon dhe interpreton paraqitje të thjeshta të komunikimit grafik në shërbim të teknologjisë.

Planifikon situata reale të komunikimit grafik në shërbim të sektorë të ndryshëm të ekonomisë.

Demonstron ide inovative teknologjike, grafike, estetike që shprehin dhe zhvillojnë të menduarit teknologjik për krijimin e të mirave për familjen dhe komunitetin.

Prezanton objekte, skica apo vizualizime të projekteve arkitektonike dhe ato konstruktive.

Krijon me mjete digjitale objekte të thjeshta nëpërmjet vizualizimeve të filmuara apo të animuara për të zhvillimin e teknologjinë inovative.

| 11 |

TEKNOLOGJIA 12 me zgjedhje

3 Tematika 3

Materialet teknologjike


Nxënësi / ja:

Tregon kuptimin e konceptit “material teknologjik”.

Klasifikon llojet dhe vetitë kryesore të materialeve teknologjike.

Analizon përdorimet e materialeve teknologjike, në funksion të prodhimit të objekteve me kosto sa më të ulët për të mirën e përbashkët.

Demonstron shprehi organizative, menaxhuese në mjedise praktike pune për provat e vetive teknologjike të materialeve, në përputhje me funksionin e tyre.

Zhvillon potencialin individual dhe në ekip për vlerësimin e llojeve të materialeve teknologjike në përshtatje me përdorimet e tyre në jetën reale.

Prezanton ide inovative në shfrytëzimin e vetive të materialeve teknologjike për krijimin e objekteve të reja funksionale.

4 Tematika 4

Strukturat dhe mekanizmat


Nxënësi / ja:

Tregon kuptimin e koncepteve të lidhura me strukturat dhe mekanizmat teknologjike.

Klasifikon strukturat dhe mekanizmat teknologjike në bazë të ndërtimit, funksionimit dhe përdorimit të tyre në teknologji.

Identifikon strukturat dhe mekanizmat kryesore teknologjike.

Analizon ndërtimin dhe funksionimin e makinave të thjeshta, mënyrën e transmetimit të lëvizjes, transmisionet e ndryshme dhe llojet e bashkimeve në teknologjinë ekzistuese.

Demonstron shprehi organizative për menaxhimin e kohës, risqeve, kostos dhe potencialit individual dhe atë të grupit, në veprimtaritë praktike individuale dhe në ekip.

Vlerëson materialet teknologjike aktuale dhe mundësinë e përmirësimit të tyre në teknologjike të së ardhmes.

Projekton me mjete digjitale ide reale dhe inovative për detalet, bashkimet, mekanizmat dhe transmisionet kryesore që përdoren në strukturat teknologjike.

| 12 |

Libër Mësuesi

5 Tematika 5

Teknologjia e prodhimit


Nxënësi / ja:

Tregon kuptimin e koncepteve që lidhen me teknologjinë e prodhimit.

Klasifikon sektorët e ekonomisë në bazë të aktiviteteve prodhuese të të mirave materiale dhe shërbimeve në jetën sociale dhe ekonomike.

Analizon faktorët që ndikojnë në shrytëzimin e burimeve të energjisë në teknologjinë e prodhimit.

Përshkruan aktivitete ekonomike të prodhimit bujqësor, industrial dhe artizanal për përmbushjen e nevojave njerëzore.

Prezanton projekte me ide inovative për teknologjinë e së ardhmes dhe shërbimeve të përmirësuara ndaj komunitetit.

Projekton me mjete digjitale mënyrat e shfytëzimin të burimeve të reja të energjisë të së ardhmes dhe ndikimit të tyre në përmirësimin e teknologjisë së prodhimit.

6 Tematika 6

Teknologji e shërbimeve


Nxënësi / ja:

Tregon kuptimin e koncepteve që lidhen me teknologjinë e shërbimit.

Klasifikon llojet kryesore të teknologjive të shërbimeve bazuar në rëndësinë e tyre për shoqërinë e sotme.

Analizon faktorët që lidhen me cilësinë e shërbimeve dhe ndikimin e tyre në përmbushjen e nevojave njerëzore .

Përshkruan veçoritë kryesore të teknologjisë së shërbimeve për shitje dhe jo për shitje.

Prezanton projekte me ide inovative për teknologjinë e së ardhmes dhe shërbimeve të përmirësuara ndaj komunitetit.

Projekton me mjete digjitale ide inovative për përmirësimin e shërbimeve të transportit dhe turizmit si dy nga shërbimet më të rëndësishme të vendit tonë.

| 13 |


II. Kompetenca për çdo veprimtari, ekskursion mësimor dhe projekt

Nr Tem. Veprimtari / Projekt Kompetenca

1,2 1 1.7 – 1.8Riciklimi i mbetjeve, problem i madh sot në Shqipëri

Veprimtari praktike drejt kompetencave

Nxënësi/ja: - Krijon një situatë logjike nga jeta e përditshme, si një problem teknologjik që kërkon zgjidhje, në një nga sektorët e industrisë.

- Klasifikon informacionet për zgjidhjen e problemit bazuar në analizën SWOT.

- Modelon zgjidhjen e problemit teknologjik. - Prezanton para të tjerëve analizën SWOT, për zgjidhjen e problemit.

- Gjykon vlefshmërinë praktike për zgjidhjen e këtij problemi.

3 2 2.10 Projekt

Projektoj shkollën e ëndrrave të mia (Faza e parë e projektit)

Kompetenca e komunikimit, e të shprehurit dhe të menduaritNxënësi/ja: - Shpreh aftësi komunikimi, duke përdorur koncepte si: plan - ide, plan vendosje, skicim, projekt - ide.

- Diskuton përvojat nga jeta e përditshme dhe për lidhjen e teknologjisë me filozofinë konstruktive.

- Modelon shkollën “ miqësore”, si një problem që kërkon zgjidhje teknologjike.

Kompetenca e të nxënitNxënësi/ja: - Demonstron shprehi konkrete në përmbushjen e aktiviteteve gjatë zbatimit të njohurive funksionale teknologjike.

- Argumenton mendimet dhe idetë personale për krijimin e shkollës së ëndrrave.

Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisinNxënësi/ja: - Planifikon me përgjegjësi fazat e projektimit duke marrë parasysh edhe idetë dhe përvojat e grupit.

- Demonstron aftësi organizative, menaxhuese për planifikimin e saktë të kohës, buxhetit dhe risqeve.

Kompetenca personale dhe qytetareNxënësi/ja:Demonstron sjellje dhe qëndrime ndërpersonale për komunikim dhe përkushtim ndaj të mirës në komunitet.Kompetenca digjitale Nxënësi/ja: - Përdor efektivisht rrjetin digjital për të realizuar në maket “shkollën miqësore”.

| 14 |

Libër Mësuesi

4 2 2.15 Eskursion mësimor

Vizitë në një terren sportiv, skicimi dhe vizatimi i tij

Arritjet e nxënësve sipas kompetencave:

Nxënësi/ja gjatë orës së ekskursionit mësimor: - Dallon format gjeometrike në terrenin sportiv. - Përcakton me sy të lirë raportin e gjatësisë me gjërësinë e fushës dhe raportin e gjërësisë së fushës me portën.

- Komunikon me punonjësit e terrenit sportiv në lidhje me: rregullat e vendosjes së gjatësisë së fushës dhe portës, apo për përcaktimin e distancës së vijës së mesit të fushës.

- Lexon planin e fushës së terrenit sportive në shkallën 1:100.

- Vizaton terrenin sportiv me dorë të lirë me shkallën 1:50.

- Krahason vizatimin me dorë të lirë me planin e dhënë të terrenit sportiv me shkallë të caktuar zmadhimi.

5 2 2.26 Projekt (Faza e dytë e projektit)

Shiko kompetencat në 2.10

6 2 2.28 Eskursion mësimor

Vizitë në një objekt në ndërtim pranë shkollës

Arritjet e nxënësve sipas kompetencave:

Nxënësi / ja gjatë orës së ekskursionit mësimor: - Dallon veglat, mjetet, materialet, pajisjet dhe proceset e ndryshme, si: hedhja e themeleve, ndërtimi i mureve, ngritja e kateve etj., në një objekt ndërtimi.

- Përshkruan kushtet reale në ndërtimin e një objekti. - Krahason njohuritë të fituara në ekskursion me njohuritë e mara në mësim.

- Komunikon me punonjësit e kantierit të ndërtimit në lidhje me: materialet e ndërtimit, projektimin, veglat e punës dhe proceset kryesore në një kantier ndërtimi.

7 2 2.29 Projektimi i planimetrisë së banesës

Veprimtari praktike drejt kompetencave1,2

Veprimtari 1

Nxënësi/ja: - Organizon vendin e punës për caktimin e përmasave dhe sipërfaqeve të hapësirave të banesës.

- Llogarit përmasat dhe sipërfaqet e hapësirave të veçanta si dhe sipërfaqen e pëgjithshme të banesës.

- Lexon dhe interpreton paraqitjen grafike të planimetrisë të një banese, si: skicë, vizatim dhe planin e përgjithshëm.

- Gjykon për përmasat dhe sipërfaqet e hapësirave të banesës në përputhje me numrin dhe funksionit e tyre si dhe me numrin e pjesëtarëve të familjes.

| 15 |


Veprimtari 2

Nxënësi/ja: - Skicon planin e përgjithshëm të banesës duke përfshirë mure, dyer e dritare.

- Vizaton me shkallë të ndryshme sipërfaqe të hapësirave të banesës, sipas rregullave të vizatimit.

- Gjykon për ndarjen e hapësirave me mure dhe për pozicionet e vendosjes së dyerve dhe dritareve të banesës.

- Demonstron aftësi kompjuterike për përdorimin e ngjyrave në komunikimin grafik.

8 2 2.30 Arredimi i mjedisit shtëpiak

Veprimtari praktike drejt kompetencave1,2

Veprimtari 1Arredimi i kuzhinës

Nxënësi/ ja: - Identifikon burime të nevojshme (foto,revista, libra, video, skica të gatshme) për arredimin dhe mirëmbajtjen e shtëpisë.

- Paraqet idetë personale para të tjerëve për modele të arredimit e kuzhinës.

- Përdor mjetë digjitale për të krijuar, modeluar, realizuar dhe demonstruar arredimin e kuzhinës me anë të paraqitjes grafike ose animacioneve elektronike.

Veprimtari 2Arredimi i dhomës së ndenjjes

Nxënësi/ ja: - Demonstron aftësi praktike dhe kompjuterike për skicimin, modelimin dhe përdorimin e ngjyrave sipas rregullave grafike.

- Prezanton raste konkrete nga përvoja personale për arredimin e dhomës së ndenjjes të banesës së tij.

- Vlerëson materialet dhe mënyrat e përdorura për arredim, sipas shembujve në jetën reale.

- Përshtat vendosjen e pajisjeve, mobiljeve, perdeve dhe objekteve të tjera zbukuruese, me hapësirat dhe pozicionet e vendosjes së dyerve e dritareve në banesë.

| 16 |

Libër Mësuesi

9 3 3.6 Provat për kontrollin dhe vetitë e materialeve

Veprimtari praktike drejt kompetencave1, 2

Veprimtari 1Prova për vetitë e drurit

Nxënësi/ ja: - Pret rimeso me përmasa të caktuara në drejtim të fibrave ose në drejtim të kundërt të tyre.

- Përcakton me prova të thjeshta rezistencat e copave të rimesos ndaj prerjes.

- Pret rimeson në drejtimin e duhur në përshtatje me orientimin e fibrave ndaj peshës që ushtrohet mbi to.

- Gjykon vetitë e drurit për shmangien e defekteve të mundshme në zhvillimin e procesit teknologjik të prodhimit të objekteve të thjeshta prej druri.

Veprimtari 2Prova për vetitë e fibrave tekstile

Nxënësi/ ja: - Pret pëlhura me fibra natyrale dhe sintetike, me përmasa të caktuara.

- Mat me vizore lartësinë e ngjitjes së ujit në pëlhurë në kohë të caktuar.

- Argumenton lidhjen e vetisë të thithjes së lagështirës, me qëllimin e përdorimit të pëlhurave në jetën e përditshme.

10 4 4.10 Ndërtimi i modelit të mekanizmit të transmisionit të biçikletës

Veprimtari praktike drejt kompetencave 1,2

Veprimtari 1Ndërtimi i modelit të mekanizmit të transmisionit të biçikletës

Nxënësi/ ja: - Përzgjedh mjetet e nevojshme për ndërtimin e modelit të mekanizmit të transmisionit të biçikletës.

- Vizaton në kompensatë rrotën e madhe dhe të vogël (rrotëza) të biçikletës me përmasat e caktuara rregullave të vizatimit teknik.

- Sharon disqet e kompensatës sipas skicës së dhënë. - -Pret dhëmbët e ingranazhit mbi disqet e vizatuara në kompesatë, me gërshërë ose me pinca.

- Monton mbajtësen e rrotave të biçikletës sipas modelit të skicuar.

- Vlerëson funksionimin e mekanizmit të transmisionit të biçikletës në bazë të raportit të transmisionit të rrotave.

| 17 |


Veprimtari 2Teknikat e bashkimit të detaleve në mobilje Nxënësi/ ja: - Përzgjedh mjetet e nevojshme për bashkimin e detaleve në mobilje.

- Kryen llogaritje të thjeshta për numrin e vrimave që do të hapen, diametrin dhe distancë midis tyre në varësi të përmasave të mobiljes.

- Hap me trapan vrimat në vendët e caktuara në mobilje, sipas rregullave të instruksionit të përdorimit të trapanit.

- Monton detalet në mobilje me ndihmën e çelësit shtrëngues sipas procedurës.

- Vlerëson cilësinë e bashkimit të detaleve në mobilje sipas kërkesave standarde.

11 5 5.5 Projekt (Faza e tretë e projektit)

Shiko kompetencat në 2.10

12 6 6.5 Eskursion mësimorShërbime, riparim-mirëmbajtje në autoservis

Arritjet e nxënësve sipas kompetencave

Nxënësi/ja gjatë orës së ekskursionit mësimor: - Dallon veglat, mjetet, materialet, pajisjet dhe proceset e ndryshme që kryhen në një autoservis.

- Përshkruan kushtet reale për shërbime, riparim - mirëmbajtje të makinave në autoservis.

- Krahason njohuritë të fituara në ekskursion me njohuritë e mara në mësim për shërbimet.

- Komunikon me punonjësit e autoservisit në lidhje me: Shërbime, riparim - mirëmbajtje në autoservis.

13 6 6.6 Eskursion mësimorOperator turistik për një ditë

Arritjet e nxënësve sipas kompetencave

Nxënësi/ja gjatë orës së ekskursionit mësimor: - Identifikon mjetet dhe metodat për të tërhequr turistët.

- Përshkruan organizimin e planit për marketingun dhe promovimin e turizmit.

- Prezanton me aspekte profesionale në këtë agjenci turistike.

- Provon veten, “për një orë” në rolin e operatorit, si profesionist në shërbimet turistike.

- Argumenton rëndësinë e lidhjes së një agjencie shërbimi turistik të një vendi me atë ndërkombëtar.

| 18 |

Libër Mësuesi

3. Kompetencat e lëndës së teknologjisë 12 me zgjedhje (sipas tematikave dhe për çdo veprimtari,

ekskursion dhe projekt)

Lidhja e kompetencave kyçe me kompetencat e teknologjisë

Termi “kompetencë” i referohet një niveli të caktuar të njohurive dhe aftësive që mundësojnë dikë për të vepruar në një shumëllojshmëri të gtë situatave. Kompetencat përcaktohen si njohuri, shkathtësi dhe qëndrime që një nxënës duhet t’i fitojë gjatë një procesi mësimor. Kompetenca demostrohet nga nxënësi (njohuri), bazohet në përformancën e tij (aftësi) dhe në perspektivën e sjelljes (qëndrim).Të mësuarit e teknologjisë është i bazuar në kompetenca, të cilat fokusohen kryesisht tek eksperiencat psiko-motore të moshës për t’i përcaktuar e zhvilluar ato. Në këtë lëndë janë përcaktuar rezultatet mësimore të cilat duhet t’i arrijnë nxënësit në mënyrë progresive dhe tëvazhdueshme. Organizimi i mësimit përqëndrohet në atë çfarë duhet të dinë e të bëjnë nxënësit dhe në atë që duhet të jenë të gatshëm të realizojnë. Ndërtimi dhe zbatimi i kompetencave kyçe nga nxënësit gjatë procesit të mësimdhënies dhe nxënies, kërkon që mësuesi të mbajë parasysh lidhjen e kompetencave kyçe me kompetencat e lëndës së teknologjisë. Për të realizuar në praktikë këtë lidhje, mësuesi duhet të përzgjedhë situatat e të nxënit, veprimtaritë, metodat dhe mjetet e përshtatshme për procesin e të nxënit.

Kompetenca përcaktohet si harmonizim i njohurive, shkathtësive, vlerave dhe qëndrimeve për të trajtuar plotësisht situatat e kontekstit.

Organizimi i mësimit me bazë kompetencat siguron zhvendosjen e fokusit të nxënies nga përmbajtja lëndore. Për të realizuar lidhjen e kompetencave kyçe me kompetencat e teknologjisë mësuesi /ja ndjek këto hapa: - përzgjedh rezultatin /et e të nxënit për kompetencat kyçe që synon të arrijë nxënësi në shkallën përkatëse;

- zbërthen në rezultate të nxëni për secilin vit mësimor rezultatin /et e të nxënit për shkallë, për kompetencat kyçe;

- përzgjedh rezultatin /et e të nxënit për shkallë për kompetencat e lëndës që synon të arrijë nxënësi;

- zbërthen në rezultate të nxëni për kompetencat e lëndës për vit mësimor, rezultatin/et e të nxënit për shkallë;

- përzgjedh përmbajtjen /et mësimore, mjetet didaktike, metodologjinë e mësimdhënies, përmes të cilave realizon rezultatet nxënit të kompetencave në një vit mësimor, si dhe rezultatet e të nxënit për kompetencat kyçe në një vit mësimor;

- planifikon mësimdhënien duke përfshirë periudhën kohore gjatë së cilës do t’i arrijë rezultatet

| 19 |


e të nxënit brenda vitit shkollor, kryen analiza dhe vlerësime të ecurisë së nxënësve pas realizimit të orëve mësimore, detyrave, projekteve, për të verifikuar rezultatet e të nxënit për vit mësimor dhe shkallë për lëndën e teknologjisë.

Rezultatet kryesore të të nxënit sipas kompetencave kyçe që realizohen nëpërmjet lëndës së teknologjisë.

Kompetenca e komunikimit dhe të shprehurit

Nxënësi / jaKomunikon në mënyrë efektive.Diskuton në grup në mënyrë konstruktive, të përmbledhur, duke dhënë dhe duke marrë

informacion për një temë të caktuar mësimore ose nga jeta e përditshme.Prezanton një projekt kurrikular nga fusha e teknologjisë, të hartuar individualisht dhe në

grup, për një temë të caktuar, duke përdorur në mënyrë efektive teknologjine dhe teknologjinë informative.

Kompetenca e të menduarit

Nxënësi / jaMendon në mënyrë krijuese.Prezanton, mënyrën e grumbullimit, të zgjedhjes dhe të klasifikimit të informacioneve duke

ofruar argumente për zhvillimet aktlidhur me temën përkatëse.Krijon një situatë logjike nga jeta e përditshme, që kërkon zgjidhje në një problem teknologjik,

duke u bazuar në njohuritë paraprake, si dhe prezanton procedurën e zgjidhjes së problemit para të tjerëve.Modelon zgjidhjen e një problemi të dhënë (në klasë ose jashtë saj) për një temë të caktuar

nga teknologjia, duke e zbërthyer hap pas hapi dhe jep sqarime të nevojshme për hapat e ndjekur në zgjidhjen e problemit, duke përdorur forma të ndryshme të të shprehurit.Gjykon vërtetësinë e zgjidhjes së një problemi dhe nxjerr përfundime për vërtetësinë e

gjykimit të dhënë.

Kompetenca e të nxënit

Nxënësi / jaMëson për të nxënë.Demonstron shkathtësi funksionale në jetën e përditshme, në përmbushjen e kërkesave të

ndryshme për kryerjen e një detyre aaktiviteti dhe gjatë të nxënit të dijeve të reja.Parashtron pyetje dhe shfaq mendime të strukturuara për zgjidhjen e një problemi apo detyre

të një teme të caktuar, bën përmbe veprimtarive të përdorura, të cilat përcaktojnë drejtimin e mëtejshëm të të nxënit për temën apo problemin e caktuar.Vërteton saktësinë e planifikimit në bazë të një planifikimi të dhënë dhe në bazë të rezultatit

të fituar dhe tregon me shembuj setë zbatojë strategjinë e ndjekur edhe në kontekste të tjera gjatë të nxënit.Paraqet idetë personale para të tjerëve për mënyrën e zhvillimit të një aktiviteti të caktuar,

duke dhënë mendime të argumentuara për rezultatet e pritura (në formë skice, grafiku, vizatimi etj.)

| 20 |

Libër Mësuesi

Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisinNxënësi / jaKontribuon në mënyrë produktive.Demonstron shprehi organizative në punët individuale dhe në ekip përmes situatave reale në

detyrat e veçanta mësimore, duke menaxhuar potencialin individual dhe atë të grupit, si dhe kohën, risqet dhe buxhetin në dispozicion.Harton një projekt me faza të mirëmenaxhuara (individualisht ose në grup) duke shkëmbyer,

konsultuar dhe informuar të tjerët, si dhe duke identifikuar dhe duke vlerësuar burimet njerëzore, materiale dhe monetare në përputhje me rezultatet e pritshme.

Kompetenca personaleNxënësi / jaBën jetë të shëndetshme.Gjykon mënyrën e komunikimit, të sjelljeve dhe të qëndrimeve që nxisin konflikte

ndërpersonale në klasë, në shkollë apo në shoqëri, duke vënë theksin në faktorët që kanë ndikuar në shfaqjen e saj dhe jep shembuj të menaxhimit dhe të zgjidhjes së konflikteve ndërpersonale në mënyrë konstruktive.

Kompetenca qytetareNxënësi / jaPërkushtohet ndaj të mirës së përbashkët.Demonstron veprime të ndryshme që shprehin tolerancë, respekt dhe qëndrim të hapur ndaj

dallimeve në komunitetin ku jeton.

Kompetenca digjitaleNxënësi / jaPërdor teknologjinë për të nxitur inovacionin.Përdor mjetet digjitale për të përpunuar, krijuar, realizuar dhe demostruar tema mësimore

nëpërmjet vizualizimeve të filmuara apo të animuara.Gjen, organizon, analizon, përpunon dhe përdor informacionin nga një shumëllojshmëri

burimesh dhe mediash.

Qëndrime dhe vlera

Tematika1- Realizon dallimin ndërmjet shkencës dhe teknologjisë.- Shpjegon rolin dhe veprimin e mekanizmave të fidbekut në sistemet teknologjike.- Veçon dhe arrin të zgjidhë, me anë të plan – projektit një problem teknologjik.

Tematika2“Komunikimi grafik” dhe lidhja e tij me teknologjinë, i ndihmon nxënësit të përvetësojnë bazat e leximit dhe interpretimit të paraqitjeve të thjeshta grafike, me të cilat ata ndeshen në shkollë, në jetën e përditshme në punë dhe veprimtari të tjera.- Mëson të paraqesë qartë dhe saktë nëpërmjet skicimit dhe vizatimit objekte të thjeshta,

procese, dukuri, ligjësi dhe rregulla si dhe mendimet e idetë e tyre. - Edukohet estetikisht dhe zhvillon veçanërisht të menduarit teknologjik.- Dallon se komunikimi grafik zë një vend të rëndësishëm në të ardhmen në sektorët e

ndryshëm të ekonomisë.

| 21 |


- Lexon projektin e shtëpisë apo të apartamentit të tij. - Kupton vendndodhjen, lexon projektin arkitektonik dhe atë konstruktiv.

Tematika3- Prezanton raste konkrete të përdorimit të materialeve teknologjike.- Vlerëson prirjet kryesore të zhvillimit dhe përdorimit të materialeve teknologjike të së

ardhmes.- Vlerëson materialet e përdorura, kohën për realizimin e objektit dhe kostot përkatëse sipas

planifikimit.- Prezanton shembuj nga jeta e përditëshme ku përdoren lloje të ndryshme materialesh

teknologjike.

Tematika 4- Argumenton me shembuj të detaleve, bashkimeve, mekanizmave dhe transmisioneve

kryesore që përdoren në strukturat teknologjike.- Analizon ndikimin që kanë strukturat dhe mekanizmat teknologjike në mënyrën e jetesës në

të kaluarën dhe në kohën e sotme- Vlerëson prirjet kryesore të zhvillimit dhe përdorimit të strukturave dhe mekanizmave

teknologjike.- Vlerëson materialet e përdorura, kohën për realizimin e objektit dhe kostot përkatëse sipas

planifikimit.

Tematika 5- Analizon ndikimin e teknologjisë së prodhimit në nivelin dhe mënyrën e jetesës, në vendin

tonë dhe në vende të tjera.- Vlerëson prirjet kryesore të zhvillimit të teknologjisë së prodhimit në të ardhmen.

Tematika 6- Vlerëson rëndësinë e teknologjisë së mirëmbajtjes dhe riparimit për shoqërinë e sotme dhe

të ardhmes.- Vlerëson rëndësinë e teknologjisë së transportit për shoqërinë e sotme dhe të ardhmes.- Vlereson rëndësinë e teknologjise se komunikimit, si teknologji me rëndësi primare në

komunikimin midis njerëzve.- Vlerëson rëndësinë e teknologjive të shërbimeve për shoqërinë e sotme dhe të ardhmes.- Vlerëson rëndësinë dhe përdorimet e teknologjisë, shërbimeve të komunikimit për ekonominë

dhe shoqërinë e sotme dhe të ardhmes.- Vlerëson rëndësinë dhe përdorimet e teknologjisë shërbimeve të turistike për shoqërinë e

sotme dhe të ardhmes.

Udhëzime metodologjikeRealizimi i programit kërkon përdorimin e metodologjive dhe teknikave që nxisin punën individuale, në grup dhe diskutimin e nxënësve në lidhje me kompetencat e parashtruara për çdo tematikë.Në qendër të punës së mësuesit duhet të jetë drejtimi i nxënësve për të fituar aftësi për të eksploruar, planifikuar, zbatuar dhe vlerësuar veprimtari konrete teknologjike në varësi të tematikave të programitMetodologjitë e mësimdhënies duhet të përmbajnë metoda, strategji dhe teknika që nxisin përdorimin e tik-ut, nxisin përdorimin e prezantimit nga nxënësit për aftësimin praktik teknologjik.

| 22 |

Libër Mësuesi

Mësuesi gjatë shpjegimit të termave dhe demostrimit të veprimtarive praktike duhet të përdorë sa më shumë njohuritë dhe aftësitë e marra paraprakisht nga nxënësi në lëndë të tjera si dhe të japë shembuj nga realiteti i jetës.Të mësuarit e lëndës “Teknologjia 12 me zgjedhje” duhet të zhvillohet në përputhje me synimet e kësaj lënde dhe me karakterin e vetë teknologjisë, si fushë e dijes dhe e veprimtarisë njerëzore me prirje të theksuar praktike e krijuese.Lënda ka si qëllim pajisjen e nxënësve me arsim teknologjik, i cili konsiderohet si pjesë e kulturës së përgjithshme të njeriut. Kjo është mbajtur parasysh gjatë hartimit të programit dhe duhet të mbahet mirë parasysh nga hartuesit e teksteve dhe nga mësuesit që do ta japin lëndën, duke synuar shmangien e karakterit të theksuar profesional të trajtimit të përmbajtjes së materialit mësimor.Për t’u realizuar objektivat e lëndës teknologjia, kërkohet angazhim mendor, emocional dhe fizik i nxënësve. Kjo arrihet nëpërmjet ndërthurjes së tri fushave të të mësuarit: njohëse, afektive dhe psikomotore.Fusha njohëse ka të bëjë me realizimin e atyre objektivave që lidhen me fitimin e kuptimin e njohurive dhe me zhvillimin e shkathtësive e shprehive intelektuale të nxënësve. Për këtë është e nevojshme që gjatë parashtrimit të njohurive nga ana e mësuesit të tërhiqet edhe mendimi inxënësve, duke shfrytëzuar njohuritë që ata kanë fituar nga lëndët e tjera, nga leximet e pavarura e nga media, si dhe përvojën jetësore vetjake.Por, zhvillimi i të menduarit mund të arrihet në shkallë të lartë kryesisht nëpërmjet aktivizimit të nxënësve në veprimtari praktike dhe eksperimentale, gjatë të cilave përdoren materiale, vegla, aparate e makina të ndryshme.Fusha afektive ka të bëjë me ato objektiva që lidhen me interesat, dëshirat, qëndrimet, vlerat dhe emocionet e nxënësve. Edhe në këtë fushë ndikon fuqishëm angazhimi i nxënësve në veprimtari praktike, gjatë të cilave ata gjejnë mundësi të shfaqin origjinalitetin e tyre në drejtim të parashtrimit të mendimeve, përballimit të vështirësive, shfrytëzimit të vlerave vetjake, të provuarit të emocioneve të ndryshme gjatë realizimit të veprimtarisë etj.Fusha psikomotore ka të bëjë me realizimin e atyre objektivave që lidhen me formimin dhe zhvillimin e shkathtësive dhe shprehive lëvizore të nxënësve, gjë që arrihet nëpërmjet angazhimit të tyre në veprimtari praktike. Megjithatë, duhet thënë se zhvillimi psikomotor nuk është synim parësor në të mësuarit e teknologjisë, prandaj veprimtaria praktike e nxënësve shihet më tepër si një rrugë e rëndësishme për zhvillimin njohës dhe afektiv se sa psikomotor të tyre.Të mësuarit e teknologjisë sipas këtij konceptimi përputhet me natyrën e vetë teknologjisë si fushë dijesh e veprimtarie. Ai nuk mund të bëhet thjesht në një mjedis akademik, por kërkon mundësisht ngritjen e kabineteve e laboratorëve të posaçem, të cilat gradualisht të plotësohen me pajisje për të siguruar aktivizimin e mësuesve dhe sidomos të nxënësve gjatë gjithë trajtimit të lëndës. Njëkohësisht, mund dhe duhet të shfrytëzohen edhe kabinetet e laboratorët që ka shkolla për lëndët e tjera, veçanërisht ato të shkencave natyrore. Kjo do të ndihmonte për shfrytëzimin në teknologji të koncepteve dhe të shkathtësive të fituara në lëndë të tjera, shikimin e këtyre lëndëve nga nxënësit si pjesë të një të tëre të madhe dhe jo si njësi të veçanta.Mësuesit e teknologjisë duhet të përdorin një larmi të madhe strategjish mësimore, në mënyrë që të arrihet aktivizimi maksimal i nxënësve jo vetëm brenda orës së mësimit, por edhe gjatë përgatitjes së tyre jashtë mjediseve të shkollës.

| 23 |


Materialet dhe burimet mësimorePër arritjen me sukses të kompetencave në fushën e TIK-ut dhe teknologjisë është e rëndësishme të përdoren materiale dhe burime mësimore, që japin një informacion të kuptueshëm për moshën e nxënësit dhe që i ndihmojnë ata të zhvillojnë aftësi, shkathtësi, njohuri dhe qëndrime që u nevojiten atyre për të mësuarin gjatë gjithë jetës. Një nga burimet e thjeshta mësimore dhe që përdoret shpesh nga nxënësit dhe mësuesit ështëteksti mësimor. Mirëpo me zhvillimin e shpejtë të teknologjisë dhe të shtimit të informacinot digjital, mësuesi duhet ta shohë tekstin më tepër si një burim nxitës, por jo të mjaftueshëm për të zhvilluar kompetencat kyçe tek nxënësit.Mësuesit mund të bashkëpunojnë online me mësues të shkollave të tjera për të gjetur burime të besueshme informacioni, që u vijnë në ndihmë jo vetëm nxënësve për të zhvilluar aftësitë e tyre, por edhe mësuesve për të zhvilluar një qasje të re metodike. Nëpërmjet rritjes së shumëllojshmërisë së burimeve ne nxisim më shumë nxënësit të zhvillojnë mendimin kritik, krijues dhe problemzgjidhës gjatë procesit mësimor.Disa nga burimet që mund të përdoren nga mësuesit për zhvillimin e orës mësimore mund të jenë: bibliotekat elektronike, broshurat informuese apo ndërgjegjësuese, enciklopeditë, software eletronike në funksion të mësimdhënies / mësimnxënies, studimet shkencore me fokus tek teknologjia dhe TIK-u etj.

Tematika 1Teknologjia dhe sistemet teknologjike

Përshkrimi i tematikës“Teknologjia dhe sistemet teknologjike” i ofron nxënësve njohuritë kryesore për teknologjinë dhe sistemet teknologjike, për t’i bërë të aftë të analizojnë marrëdhëniet e tyre si dhe të shoqërisë me teknologjinë dhe mjedisin dhe të përshkruajnë procedura teknologjike të bazuara nëproblem - zgjidhjen.

Rezultatet e të nxënit për kompetencat e lëndësNë përfundim të kësaj tematike nxënësi / ja:- analizon se si teknologjia ndihmon në përmirësimin, organizimin dhe zotërimin e mjediseve

dhe të proceseve natyrore dhe artificiale, në funksion të zhvillimit shoqëror dhe individual,- përshkruan teknologjinë si një tërësi sistemesh teknologjike komplekse të përbëra nga

inpute, procese, outpute dhe mekanizma fidbek –u,- përshkruan ecurinë tipike të projektimit të sistemeve teknologjike si përgjigje /zgjidhje e

problemeve teknologjike përkatëse.

Tematika 2Komunikimi grafik

Përshkrimi i tematikësKomunikimi grafik i njeh nxënësit me mënyrat kryesore të komunikimit grafik, të cilat përbëjnë gjuhën bazë të teknologjisë, duke paraqitur nëpërmjet skicimit, objekte të thjeshta teknike, mendimet dhe idetë e tyre si edhe të lexojnë paraqitje grafike të thjeshta dhe të vështirësisëmesatare.

| 24 |

Libër Mësuesi

Rezultatet e të nxënit për kompetencat e lëndësNë përfundim të kësaj tematike nxënësi / ja:- analizon lidhjen e komunikimit grafik me disa nga degët kryesore të teknologjisë si:

teknologjia e mekanikës, teknologjia e elektricitetit, teknologjia e konfeksioneve, teknologjia e ndërtimit, teknologjia e bujqësisë etj,

- skicon vija të pozicioneve të ndryshme, kënde 90°, 30°, 45°, 60°, harqe, figurat gjeometrike kryesore si: rreth, elips, gjashtëkëndësh etj,

- zbaton rregullat kryesore të vendosjes së përmasave në leximin dhe kryerjen e skicave dhe vizatimeve,

- realizon ndërtime gjeometrike duke përdorur veglat e vizatimit si: ndarje segmentesh dhe rrathësh në pjesë të barabarta dhe ndërtime shumëkëndëshash; kalime të rrjedhshme midis dy drejtëzash, drejtëzës dhe rrethit dhe midis dy rrathëve,

- lexon skica dhe vizatime të objekteve të thjeshtë dhe të vështirësisë mesatare,- lexon vizatimet e planeve të përgjithshme (gent planet) dhe të përcakton në to objektet e

ndryshme.

Tematika 3Materialet teknologjike

Përshkrimi i tematikësNëpërmjet kësaj tematike “Materialet teknologjike” nxënësi /sja njihet me kuptimin e konceptit “material teknologjik”, me llojet dhe vetitë teknologjike të grupeve kryesore të materialeve teknologjike, si dhe aftësohet të analizojë përdorimet e materialeve teknologjike në teknologjinë e sotme.

Rezultatet e të nxënit për kompetencat e lëndësNë përfundim të kësaj tematike nxënësi / ja:- klasifikon materialet kryesore teknologjike, tregon vetitë e tyre dhe argumenton rëndësinë e përdorimit të tyre në teknologjinë e sotme dhe të së ardhmes,- përshkruan vetitë kryesore teknologjike të materialeve teknologjike dhe argumenton përdorimet e tyre në teknologji.

Tematika 4Strukturat dhe mekanizmat

Përshkrimi i tematikës “Strukturat dhe mekanizmat: i njeh nxënësit me kuptimin e koncepteve që lidhen me strukturat dhe mekanizmat teknologjike, me klasifikimin e tyre dhe përdorimet e tyre, si dhe i aftëson ata të analizojnë ndërtimin dhe funksionimin e strukturave dhe mekanizmave teknologjike të sotme.

Rezultatet e të nxënit për kompetencat e lëndësNë përfundim të kësaj tematike nxënësi / ja:- tregon kuptimin e strukturave dhe mekanizmave teknologjike, klasifikon këto struktura dhe

mekanizma dhe tregon përdorimet e tyre në teknologji,- identifikon strukturat dhe mekanizmat kryesore, përshkruan pjesët përbërëse të tyre dhe

shpjegon funksionimin e këtyre strukturave dhe mekanizmave.

| 25 |


Tematika 5Teknologjia e prodhimit

Përshkrimi i tematikës“Teknologjia e prodhimit” i njeh nxënësit me kuptimin e konceptit “teknologji prodhimi”, me llojet dhe grupet kryesore, si dhe i aftëson ata të analizojnë përdorimet e teknologjive të prodhimit në shoqërinë e sotme.

Rezultatet e të nxënit për kompetencat e lëndësNë përfundim të kësaj tematike nxënësi / ja:- tregon kuptimin e “teknologjive të prodhimit”, klasifikon dhe përshkruan këto lloje teknologjish dhe tregon rëndësinë e tyre për shoqërinë e sotme,- tregon kuptimin e teknologjisë së prodhimit të energjisë, klasifikon mënyrat kryesore të prodhimit të energjive të llojeve të ndryshme dhe tregon rëndësinë e përdorimit të tyre për shoqërinë e sotme dhe të së ardhmes.

Tematika 6Teknologjia e sherbimeve

Përshkrimi i tematikës“Teknologjia e shërbimeve” i njeh nxënësit me kuptimin e konceptit “teknologji shërbimi”, me llojet dhe grupet kryesore, si dhe i aftëson ata të analizojnë përdorimet e teknologjive të shërbimit në shoqërinë e sotme. Nxënësi /ja: përshkruan veçoritë kryesore të teknologjisë së shërbimeve të komunikimit, klasifikon llojet kryesore dhe argumenton rëndësinë dhe përdorimet e saj në shoqëri.

Rezultatet e të nxënit për kompetencat e lëndësNë përfundim të kësaj tematike nxënësi / ja:- përshkruan dhe klasifikon llojet kryesore të teknologjive të shërbimeve dhe vlerëson

rëndësinë e tyre për shoqërinë e sotme,- përshkruan veçoritë kryesore të teknologjisë së shërbimeve të komunikimit, klasifikon llojet

kryesore dhe argumenton rëndësinë dhe përdorimet e saj në shoqëri,- përshkruan veçoritë kryesore të teknologjisë së shërbimeve të transportit, klasifikon llojet

kryesore dhe argumenton rëndësinë dhe përdorimet e saj në shoqëri,- përshkruan veçoritë kryesore të teknologjisë së shërbimeve të mirëmbajtjes dhe riparimit,- klasifikon llojet kryesore dhe argumenton rëndësinë dhe përdorimet e saj në shoqëri,- përshkruan veçoritë kryesore të teknologjisë së shërbimeve të turizmit, klasifikon llojet

kryesore dhe argumenton rëndësinë dhe përdorimet e saj në shoqëri.

| 26 |

Libër Mësuesi

4. Lidhja e lëndës së teknologjisë me lëndët e tjera

Cila është rëndësia e teknologjisë në edukimin e përgjithshëm të nxënësve? Lidhja midis fushave të ndryshme kurrikulare po rritet gjithnjë e më shumë dhe kjo jo vetëm prej natyrës kroskurrikulare të njohurive që tashmë sistemi edukativ ofron, por edhe sepse është në interesin e të gjithëve për të të bërë më të mirën për një edukim sa më të mirë të nxënësit, pasi e ndihmon atë të kuptojë, të përforcojë dhe zbatojë në praktikë njohuritë e fituara. Këto lidhje ndërlëndore, zbulimi dhe realizimi i tyre, përbëjnë një kërkesë të rëndësishme. Në nënyrë që kjo lidhje midis lëndëve të jetë sa më e plotë, është e domosdoshme që gjatë zhvillimit të kësaj lënde të përdoren gjerësisht shembuj me karakter zbatues, të cilët jo vetëm i ilustrojnë më së miri temat e ndryshme të mësimeve, por u japin nxënësve përfytyrimet e para për ato objekte, me të cilat do të kenë të bëjnë gjatë studimit të lëndëve të specialitetit. Lënda e teknologjisë plotwson njohuritë dhe aftësitë që nxënësit kanë marrë në fushën e shkencave, të shkencave shoqërore, në lëndën e artit pamor, si dhe në lëndën e TIK-ut.

Kërkesat e lëndës së teknologjisë ndaj lëndëve të tjera

Teknologjia matematika dhe gjeometria diskriptiveNxënësi/ja:• Llogarit sa fletë letre mund të merren nga një pemë (material dru); • Dallon paraqitjen në vizatim të formës, përmasave dhe pozicionin e ndërsjelltë të detaleve

të makinave;• Njeh mënyra të ndryshme të komunikimit grafik;• Kryen ndarjen e segmenteve, këndeve, ndarjen e rrethit në pjesë të barabarta;• Realizon paraqitjen e objekteve me anë të projeksioneve kënddrejta;• Përdor formulat trigonometrike për marrëdhëniet e brinjëve të trekëndëshit me këndet e tij;• Llogarit raportin e transmisionit , diametrin e pulexhos rezistente Dr, diametrat e dy ruleve

në transmisionin me fërkim me rule (kur mungon rëshqitja).

Teknologjia dhe fizikaNxënësi/ja:• Njeh format e thjeshta dhe të përgjithshme të lëvizjes:

- dallon llojin e lëvizjes së trupit, si lëvizjet e njëtrajtshme drejtvizore dhe rrethore, lëvizjet e ndryshueshme etj.,duke u nisur nga madhësitë fizike që e karakterizojnë atë;

- realizon dallimin ndërmjet energjisë potenciale dhe kinetike;- përdor ligjin e ruajtjes dhe transformimit të energjisë;- shpjegon energjinë e lëngjeve, gazeve dhe ligjet e tyre;- përdor konceptet bazë të termodinamikës;- përshkruan prodhimin e energjisë elektrike termike, bërthamore, bioenergjinë, diellore.

• Njeh parimet bazë të funksionimit të mekanizmave më të rëndësishme;• Përpilon dhe lexon grafikë të ndryshëm;• Zgjidh detyra dhe ushtrime me metoda të shpejta grafike;

| 27 |


• Përshkruan vetitë fizike të materialeve teknologjike, si: përcjellshmëria termike, përcjellshmëria e rrymës elektrike, gjendja fizike e materialeve etj;

Teknologjia dhe kimiaNxënësi/ja:• Njeh vetitë dhe përdorimet e materialeve teknologjike

- Kryhen eksperimente për vetitë e materialeve- Shpjegon vetitë kimike të materialeve teknologjike;- Shpjegon mbrojtjen e materialeve nga korrozioni;- Shpjegon proceset kimike që ndodhin gjatë elektrolizës;- Shpjegon proceset kimike që ndodhin në elementin galvanik.

Teknologjia dhe TIK - uNxënësi/ja:• Përdor programet e teksteve në shkrimin e shënimeve ose eksperimenteve në teknologji;• Përdor pajisjen e data - logging për mbledhjen, regjistrimin dhe analizën e të dhënave gjatë

eksperimenteve në teknologji;• Përdor mënyra për të analizuar të dhënat dhe për të parë modelin në një grup të dhënash;• Krijon konfiguracione ose motive të ndryshme në kompjuter.

Teknologjia dhe gjeografiaNxënësi/ja:• Kryen punë të ndryshme grafike;• Harton diagrame dhe paraqitje skematike dhe konvecionale, vizatime që tregojnë pjesë të

relievit tokësor dhe luajnë rol të madh në zbulimin e kuptimeve të përgjithshme fiziko - gjeografike;

• Dallon vijat e holla të lakuara në hartat me karakter gjeodezik - gjeografik.

Teknologjia dhe historiaNxënësi/ja:• Dallon se historia e njerëzimit, që nga lashtësia është e lidhur ngushtë me zhvillimin e

teknologjisë;• Tregon zbulimet dhe përdorimet e materialeve teknologjike në etapa të ndryshme të historisë

dhe të revolucionit industrial.

Teknologjia dhe gjuha shqipe Nxënësi/ja:• Prezanton duke përdorur lloje të ndryshme të medias, si: elektronike, të folur, të shkruar dhe

grafike, në përputhje me përmbajtjen dhe qëllimin shkencor të prezantimit;• Përzgjedh informacionin shkencor në një vëllim të caktuar informacioni të tillë, p.sh.: në një

artikull shkencor, në një film artistik apo shkencor.

Teknologjia dhe gjuha e huajNxënësi/ja:• Analizon dhe interpreton tekste dhe forma të ndryshme të komunikimit shkencor të fizikës

në gjuhë të huaj, si p.sh.: me tematikë nga teknologjia;• Shfrytëzon fjalorin terminologjik bazë të teknologjisë në gjuhë të huaj, duke përdorur

njohuritë dhe aftësitë e TIK.

| 28 |

Libër Mësuesi

Ndërlidhja e lëndës së teknologjisë, me disa lëndë të tjera mësimore sipas tematikave

Tematika Titulli i tematikës Lëndët e tjera mësimoreTematika 1 Teknologjia dhe

sistemet teknologjikeKimia, fizika, matematika, ekonomia, qytetaria

Tematika 2 Komunikimi grafik Art pamor, TIK, matematikë, gjeometria distriktive, fizika, gjeografia, filozofia, ekonomi, gjuha e huaj

Tematika 3

Materialet teknologjike Kimia, fizika, matematika, historia, tik, qytetaria, gjuha e huaj, letërsia

Tematika 4

Strukturat dhe mekanizmat

Fizika, matematika, vizatim teknik, gjuha e huaj, historia, tik

Tematika 5 Teknologjia e prodhimit

Ekonomia, matematika, TIK, fizika, teknologji informacioni, gjuha e huaj

Tematika 6 Teknologjia e shërbimeve

Teknologji informacioni, qytetaria, arti, gjuha e huaj, matematika

5. Metodologjia dhe filozofia e studimit të teknologjisë dhe vlerësimi

Udhëzime metodologjikeRealizimi i programit kërkon përdorimin e metodologjive dhe teknikave që nxisin punën individuale, në grup dhe diskutimin e nxënësve në lidhje me kompetencat e parashtruara për çdo tematikë. Filozofia e studimit të teknologjisë në të gjitha tematikat bazohet në konstruktivizmin duke bërë të mundur sjelljen e situatave reale dhe praktike në klasë.Në qendër të punës së mësuesit duhet të jetë drejtimi i nxënësve për të fituar aftësi për të eksploruar, planifikuar, zbatuar dhe vlerësuar veprimtari konrete teknologjike në varësi të tematikave të programit.Metodologjitë e mësimdhënies duhet të përmbajnë metoda, strategji dhe teknika që nxisin përdorimin e TIK-ut, nxisin përdorimin e prezantimit nga nxënësit për teknologjinë. Mësuesi gjatë shpjegimit të termave dhe demostrimit të veprimtarive praktike duhet të përdorë sa më shumë njohuritë dhe aftësitë e marra paraprakisht nga nxënësi në lëndë të tjera si dhe të japë shembuj nga realiteti i jetës. Të mësuarit e lëndës teknologjia, duhet të zhvillohet në përputhje me synimet e kësaj lënde dhe me karakterin e vetë teknologjisë, si fushë e dijes dhe e veprimtarisë njerëzore me prirje të theksuar praktike e krijuese.Lënda ka si qëllim pajisjen e nxënësve me arsim teknologjik, i cili konsiderohet si pjesë e kulturës së përgjithshme të njeriut. Kjo është mbajtur parasysh gjatë hartimit të programit dhe duhet të mbahet mirë parasysh nga hartuesit e teksteve dhe nga mësuesit që do ta japin lëndën, duke synuar shmangien e karakterit të theksuar profesional të trajtimit të përmbajtjes së materialit mësimor.

| 29 |


Për të përmbushur kompetencat e lëndës teknologjia, kërkohet angazhim mendor, emocional dhe fizik i nxënësve. Kjo arrihet nëpërmjet ndërthurjes së tri fushave të të mësuarit: njohëse, afektive dhe psikomotore.Fusha njohëse ka të bëjë me realizimin e atyre objektivave që lidhen me fitimin e kuptimin e njohurive dhe me zhvillimin e shkathtësive e shprehive intelektuale të nxënësve. Për këtë është e nevojshme që gjatë parashtrimit të njohurive nga ana e mësuesit të tërhiqet edhe mendimi i nxënësve, duke shfrytëzuar njohuritë që ata kanë fituar nga lëndët e tjera, nga leximet e pavarura e nga media, si dhe përvojën jetësore vetjake.Por, zhvillimi i të menduarit mund të arrihet në shkallë të lartë kryesisht nëpërmjet aktivizimit të nxënësve në veprimtari praktike dhe eksperimentale, gjatë të cilave përdoren materiale, vegla, aparate e makina të ndryshme.Fusha afektive ka të bëjë me ato objektiva që lidhen me interesat, dëshirat, qëndrimet, vlerat dhe emocionet e nxënësve. Edhe në këtë fushë ndikon fuqishëm angazhimi i nxënësve në veprimtari praktike, gjatë të cilave ata gjejnë mundësi të shfaqin origjinalitetin e tyre në drejtim të parashtrimit të mendimeve, përballimit të vështirësive, shfrytëzimit të vlerave vetjake, të provuarit të emocioneve të ndryshme gjatë realizimit të veprimtarisë etj.Fusha psikomotore ka të bëjë me realizimin e atyre objektivave që lidhen me formimin dhe zhvillimin e shkathtësive dhe shprehive lëvizore të nxënësve, gjë që arrihet nëpërmjet angazhimit të tyre në veprimtari praktike. Megjithatë, duhet thënë se zhvillimi psikomotor nuk është synim parësor në të mësuarit e teknologjisë, prandaj veprimtaria praktike e nxënësve shihet më tepër si një rrugë e rëndësishme për zhvillimin njohës dhe afektiv se sa psikomotor të tyre.

Kërkesa për zbatimin e programit Lënda teknologji zhvillohet për 34 javë mësimore me nga 2 orë / javë. Programi specifikon peshën (orët e sugjeruara) të secilës tematikë. Shuma e orëve sugjeruese për secilën tematikë është e barabartë me sasinë e orëve vjetore, të përcaktuara në planin mësimor të gjimnazit. Kjo ka si qëllim që përdoruesit e programit të orientohen për peshën që zë secila tematikë në orët totale vjetore. Mësuesi mund të vendosë të përparojë më ngadalë, kur vë re se nxënësit e tij hasin vështirësi në përmbushjen e temave të veçanta, por mund të ecë më shpejt, kur nxënësit e tij demonstrojnë një përvetësim të kënaqshëm.• Përdoruesit e programit duhet të respektojnë sasinë e orëve vjetore të lëndës, kurse janë të

lirë të ndryshojnë me 10% • Në program, për secilën tematike, afërsisht 30 - 35 % e orëve mësimore totale janë menduar

për ndërtimin e njohurive të reja lëndore dhe 65 -70 % e tyre janë menduar për përforcimin e njohurive .

Udhëzime për vlerësiminTë mësuarit e teknologjisë sipas këtij konceptimi përputhet me natyrën e vetë teknologjisë si fushë dijesh e veprimtarie. Ai nuk mund të bëhet thjesht në një mjedis akademik, por kërkon mundësisht ngritjen e kabineteve e laboratorëve të posaçem, të cilat gradualisht të plotësohen me pajisje për të siguruar aktivizimin e mësuesve dhe sidomos të nxënësve gjatë gjithë trajtimit të lëndës. Njëkohësisht, mund dhe duhet të shfrytëzohen edhe kabinetet e laboratorët që ka shkolla për lëndët e tjera, veçanërisht ato të shkencave natyrore. Kjo do të ndihmonte për shfrytëzimin në teknologji të koncepteve dhe të shkathtësive të fituara në lëndë të tjera, shikimin e këtyre lëndëve nga nxënësit si një pjesë e tërë e plotë dhe jo si njësi e veçantë.Mësuesit e teknologjisë duhet të përdorin një larmi të madhe strategjish mësimore, në mënyrë

| 30 |

Libër Mësuesi

që të arrihet aktivizimi maksimal i nxënësve jo vetëm brenda orës së mësimit, por edhe gjatë përgatitjes së tyre jashtë mjediseve të shkollës.Në përputhje me parimet e qasjes së mësimit bazuar në kompetenca, vlerësimi konsiderohet si element i mësimidhënies, i cili përqëndrohet në nivelin e arritjes së kompetencave. Informacioni i siguruar nga vlerësimi i ndihmon mësuesit të kuptojnë anë të dobëta dhe anë të forta të nxënësve në përmbushjen e kompetencave, u jep mundësi të përmirësojnë mësimdhënien dhe të pajisin nxënësin me informacionin përkatës për progresin e tij. Sigurisht është i domosdoshëm edhe vlerësimi i përmbajtjes lidhur me zotërimin e njohurive dhe demostrimin e aftësive teknologjike nëpërmjet treguesve të besueshëm për progresin e tyre nëpërmjet veprimtarive:• përcaktimi i qëllimit dhe i strategjisë së vlerësimit;• përzgjedhja e veprimtarive që mundësojnë demonstrimin e arritjes së kompetencave;• përdorimi i vlerësimit për të verifikuar çfarë dinë aktualisht nxënësit;• dallimi qartë i qëllimit të detyrës së zgjedhur për vlerësim;• vlerësimi u adresohet njohurive, shprehive e aftësive;• reflekton besimin që të gjithë nxënësit mund ti përmirësojnë arritjet;• informacioni për rezultatet e vlerësimit duhet të motivojë nxënësin, të ndikojë që nxënësi të

pranojë se gabimi është pjesë e të nxënit dhe të ndihmojë progresin e mëtejshëm;• vlerësimi duhet të konsiderohet si pjesë e procesit mësimdhënie - nxënie dhe jo si veprimtari

më vete;• vlerësimi ndihmon nxënësit të marrin përgjegjësi për veten e tyre, duke përfshirë strategji të

vetëvlerësimit, të vlerësimit të shokut me shokun;• vlerësimi të jetë gjithëpërfshirës në kuptimin që tu sigurojë të gjithë nxënësve të demonstrojnë

arritjet e tyre dhe të arrijnë më të mirën e mundshme.Vlerësimi bëhet në atë çka nxënësit kanë përvetësuar dhe janë të aftë të bëjnë. Vlerësimi mund të bëhet individual ose në grup, në klasë ose jashtë saj. Mësuesit nuk e kanë të detyrueshëm vlerësimin me notë të nxënësve në çdo orë mësimore dhe vendosjen e notave në regjistër për secilën orë mësimore. Në paragrafin në vijim do të gjeni disa forma vlerësimi të cilat ndihmojnë nxënësit të kuptojnë më mirë vështirësitë e tyre.

a. Vlerësimi formuesKy lloj vlerësimi duhet të realizohet në mënyrë të vazhdueshme nga mësuesi/ja, në mënyrë që të kuptohen vështirësitë e nxënësve, më pas të shihet ecuria e tyre dhe në fund të kapitullit të shihet nëse janë arritur kompetencat e kërkuara. Për nxënësit e ciklit të mesëm të ulët, ky vlerësim është shumë i rëndësishëm pasi ata fillojnë të analizojnë në mënyrë të thelluar atë çfarë ata janë në gjendje të arrijnë dhe ta përdorin si pikën e tyre të fortë. Gjatë këtij vlerësimi, mësuesi/ja duhet të vëzhgojë herë pas here nxënësit, të realizojë bashkëbisedime me ta, të realizojë produkte të ndërmjetme para produkteve finale. Ky lloj vlerësimi i ndihmon nxënësit të gjejnë mënyrën e duhur për të mësuarin efektiv.

b. Vlerësimi nëpërmjet portofolitNjë formë tjetër vlerësimi është edhe vlerësimi nëpërmjet portofolit, është një formë që e ndihmon nxënësin të shohë se si ai avancon hap pas hapi. Portofoli i nxënësit është një mundësi vlerësimi e vetëvlerësimi, i cili përmban një koleksion punimesh që ai organizon përgjatë vitit shkollor. Ai mund të përmbajë detyra shtëpie me shkrim, detyra tematike, projekte kurrikulare, fotografi e produkte të veprimtarive kurrikulare.Përzgjedhjet për portofolin bëhen nga nxënësit, kurse mësuesi/ja është në rolin e atij që drejton dhe rekomandon. Qëllimi kryesor i portofolit është që nxënësi/ja të koleksionojë ato dokumente

| 31 |


që atij mund t’i shërbejnë në vitet në vijim. Gjithashtu, në portofol, nxënësi/ja mund të shohëse si ai/ajo përparon nga muaji në muaj ose nga semestri në semestër.

c. VetëvlerësimiKu lloj vlerësimi është gjykimi që secili nxënës jep për arritjet e tij. Vetëvlerësimi shpesh shërben si një plotësues i domosdoshëm i teknikave të vlerësimit, të bëra nga mësuesi/ja dhe nga provimet. Pika e fortë e vetëvlerësimit qëndron në faktin se ai është një faktor motivimi dhe ndërgjegjësimi: Ai i ndihmon nxënësit të njohin pikat e tyre të forta dhe të dobëta dhe kështu të organizojnë më mirë të nxënit e tyre. Duhet theksuar që vetëvlerësimi është më i vlefshëm dhe më objektiv nëse nxënësit i jepen kritere të sakta mbi të cilat ai/ajo bën vetëvlerësimin e punëssë tij/saj. P.sh.: mund t’i kërkohet nxënësit të hartojë një skedë vetëkorrigjimi, për të korrigjuar me shkrim gabimet më të shpeshta dhe, më pas,ai/ajo ta integrojë korrigjimin në veprimtarinë e kërkuar.Vlerësimi i nxënësit mund të bëhet në mënyrë individuale ose në grup. Nxënësi vlerësohet me notë ndërsa demonstron arritjet e tij me gojë, me shkrim apo nëpërmjet veprimtarive të tjera.Nxënësi vlerësohet për portofolin e detyrave, për prezantimet, vëzhgimet e realizuara në përputhje me detyrat standarde të përcaktuara nga mësuesi.Në punimet e nxënësve me grupe të vogla, mësuesi parashtron peshën e vlerësimit me notë të grupit në tërësi dhe të secilit nxënës në veçanti.Mësuesi / ja duhet t’u parashtrojë nxënësve qëllimin, kriteret dhe instrumentet e vlerësimit.

Portofoli përmban:- Detyra shtëpie- Ese- Vizatime- Projekt- Prezantime- Materiale të ndryshme

Vetëvlerësimi i nxënësve Model vetëvlerësimi nga nxënësi (pjesë e portofolit): - Qëndrim ndaj lëndës- Vlerësim i cilësisë së njohurive- Dallon njohuritë, shprehitë dhe qëndrimet

Përmes portofolit mësuesi / ja dokumenton:- Progresin e nxënësit- Realizimin e kompetencave- Vlerësimin për çdo tremujor- Mënyrat e prezantimit të portofolit

Mënyrat si e mbron nxënësi /ja portofolin: - Përshkruan përmbajtjen e dosjes- Materiale në Word- Power Point- Filma, video, etj.Mësuesi/ja vlerëson mënyrën më të mirë për të mbrojtur punën 3 mujore nga nxënësi.Në vlerësimin përfundimtar, mësuesi duhet të mbajë parasysh peshën e ndryshme që zë në këtë vlerësim, niveli i ndryshëm i objektivave të arritjes.

| 32 |

Libër Mësuesi

6. Plani mësimor vjetor

Lënda: Teknologji 12 me zgjedhje

Përmbledhja e shpërndarjes së orëve (gjithsej 65+3 orë të lira për teste)

Tematika Teori Veprimtari Projekt Totali në orëTematika 1Teknologjia dhe sistemet teknologjike

6 orë 2 orë _ 8 orë

Tematika 2Komunikimi grafik

24 orë 4 orë 2orë 30 orë

Tematika 3Materialet teknologjike


Tematika 4Strukturat dhe mekanizmat


Tematika 5Teknologjia e prodhimit

4 orë _ 1 orë 5 orë

Tematika 6Teknologjia e shërbimeve

4 orë 2orë _ 6 orë

Orë të lira për teste _ _ _ 3 orëTotali 52orë 10orë 3 orë 68 orëPërqindja 80% 20% 100%

7. Shpërndarja e orëve mësimore sipas tremujorëve

Tematikat

Shpërndarja e orëve mësimore sipas tremujorëve të lëndës: “Teknologji 12 me zgjedhje”

Shtator–Dhjetor24 orë dhe 1orë e lirë për test

Tematika 1

Teknologjia dhe sistemet teknologjike(8 orë)

1.1 Teknologjia dhe roli i saj në zhvillimin e shoqërisë 1.2 Zhvillimi i teknologjisë 1.3 Teknologjia dhe transformimet mjedisore 1.4 Prodhimi dhe faktorët e tij 1.5 Sistemet teknologjike dhe struktura e tyre 1.6 Sistemet teknologjike komplekse 1.7-1.8 Veprimtari praktike: Riciklimi i mbetjeve, problem i madh sot në Shqipëri

| 33 |


Tematika 2

Komunikimi grafik(30 orë)

2.1 Komunikimi grafik 2.2 Llojet e vizatimeve 2.3 Materialet për të realizuar vizatimin teknik 2.4 Veglat dhe pajisjet për vizatimin teknik 2.5 Vijat dhe përdorimi i tyre në vizatimin teknik 2.6 Skicimi i figurave të rrafshta dhe ndarja e thjeshtë e këndeve 2.7 Vizatimi gjeometrik 2.8 Ndërtimet gjeometrike në plan 2.9 Rakordimet (kalimet e rrjedhshme) 2.10 Projekt: Projektoj shkollën e ëndrrave të mia (Faza e parë e projektit)2.11 Projeksionet kënddrejta (ortogonale) 2.12 Projeksionet kënddrejta të figurave dhe trupave gjeometrik 2.13 Shkrimi teknik 2.14 Përmasimet (dimensionimet), kuotimet dhe shkallët e vizatimit 2.15 Ekskursion: Vizitë në një terren sportiv, skicimi dhe vizatimi i tij 2.16 Prerjet dhe projeksionet e tyre Orë e lirë: Test përmbledhës (Tremujori i parë)

Tematikat Janar–Mars21 orë dhe 1orë e lirë për test

Tematika 2

Komunikimi grafik(vazhdim)

2.17 Bashkimi i pamjes me prerjen 2.18 Grafika nëpërmjet projeksioneve 2.19 Aksonometria (projektimi aksonometrik) dhe aksonometria e figurave plane2.20 Paraqitja aksonometrike e trupave gjeometrikë 2.21 Hapja e sipërfaqeve të trupave gjeometrikë 2.22 Hapja e shumëfaqëshave të prerë nga një rrafsh projektues 2.23 Urbanistika 2.24 Vizatimi arkitektonik 2.25 Materialet dhe strukturat e ndërtimit 2.26 Projekt: Projektoj shkollën e ëndrrave të mia. Faza e dytë e projektit 2.27 Llojet e instalimeve në banesë 2.28 Ekskursion: Vizitë në një objekt në ndërtim pranë shkollës 2.29 Veprimtari praktike: Projektimi i planimetrisë së banesës 2.30 Veprimtari praktike: Arredimi i mjedisit shtëpiak

| 34 |

Libër Mësuesi

Tematikat Prill–Qershor20 orë dhe 1orë e lirë për test

Tematika 4

Strukturat dhe mekanizmat(vazhdim)

Tematika 5

Teknologjia e prodhimit(5 orë)

Tematika 6Teknologjia e shërbimeve(6 orë)

4.2 Klasifikimi i strukturave dhe mekanizmave 4.3 Mekanizmat transmetues të fuqisë mekanike 4.4 Transmisionet me rrota të dhëmbëzuara 4.5 Transmisionet me zinxhir 4.6 Llojet e bashkimeve. Bashkimet e zbërthyeshme 4.7 Bashkimet me fileto 4.8 Bashkimet e pazbërthyeshme. Bashkimet me perçina 4.9 Bashkimet me saldim 4.10 Veprimtari praktike: Ndërtimi i modelit të mekanizmit të transmisionit të biçikletës

5.1 Aktivitetet ekonomike në teknologjinë e prodhimit 5.2 Energjia, burimet dhe format e saj 5.3 Teknologjia e prodhimit industrial dhe artizanal 5.4 Teknologjia e prodhimit bujqësor 5.5 Projekt: Projektoj shkollën e ëndrrave të mia. Faza e tretë e projektit 6.1 Sistemet teknologjike të shërbimeve 6.2 Sektori i shërbimeve 6.3 Shërbimet tregtare dhe turizmi 6.4 Lloje të tjera shërbimesh Orë e lirë:Test përmbledhës (Tremujori i tretë). 6.5 Ekskursion: Shërbime, riparim - mirëmbajtje në autoservis6.6 Ekskursion: Operator turistik për një ditë

Tematika 3

Materialet teknologjike (6 orë)

Tematika 4

Strukturat dhe mekanizmat(10 orë)

3.1 Teknologjia e materialeve 3.2 Druri dhe letra 3.3 Tekstilet dhe lëkura 3.4 Qelqi dhe qeramika 3.5 Metalet dhe materialet plastike 3.6 Veprimtari praktike: Prova për kontrollin e vetive të materialeveIKA4.1 Struktura dhe mekanizmat. Makinat e thjeshta Orë e lirë:Test përmbledhës (Tremujori i dytë)

| 35 |


8. P

lani

ana

litik

vje

tor

sip

as t

rem

ujor

ëve

Lën

da: T

ekno

logj

i me

zgje

dhje

12

PLA

NIF

IKIM

I AN

AL

ITIK

TR

EM

UJO

R (S

HTA

TOR

- D

HJE

TOR

)

Nr.

Tem

atik

aTe

ma

mës

imor

e

Situ

atë

e pa

rash

ikua

r e

të

nxën

itM

etod

olog

jia d

he

vepr

imta

ritë

e

nxën

ësve

Vle

rësi

mi

Bur

imet

1

Tem

atik

a 1

Te

knol

ogjia

dh

e si

stem

et

tekn

olog

jike

1.1

Tekn

olog

jia

dhe

roli

i saj

në

zhv

illim

in e

sh

oqër

isë

Nëp

ërm

jet

krah

asim

it të

pë

rkufi

zim

eve,

cilë

sive

, që

llim

eve,

aftë

sive

dhe

met

odav

e të

zhv

illim

it të

sh

kenc

ës d

he te

knol

ogjis

ë

Met

odë

e kr

ahas

imit

Dis

kutim

(nëp

ërm

jet

disk

utim

eve

dallo

jnë

ndry

shim

et m

idis

sh

kenc

ës d

he

tekn

olog

jisë)

Vle

rësi

m i

pë

rgjig

jeve

me

gojë

Teks

ti m

ësim

or,

e-bo

ok

| 36 |

Libër Mësuesi

2

1.2

Zhvi

llim

i i

tekn

olog

jisë

Nëp

ërm

jet

hulu

mtim

eve

për

fakt

orët

, që

ndik

uan

në z

bulim

et

e re

ja g

jatë

Rev

oluc

ioni

t Te

knol

ogjik

Dis

kutim

e pë

r nev

ojat

e

njer

ëzim

it pë

r shp

ikje

të

reja

.

Vle

rësi

m

i dis

kutim

eve

Teks

ti, in

tern

eti,

enci

klop

edi,

e-bo

ok, f

oto

3

1.3

Tekn

olog

jia

dhe

trans

form

imet

m

jedi

sore

Me

anë

të d

isku

timev

e pë

r ha

pat,

që d

uhen

ndj

ekur

pë

r zgj

idhj

en e

pro

blem

eve

mje

diso

re

Punë

në

grup

Vle

rësi

m i

ak

tiviz

imit

gjat

ë de

bate

ve n

ë kl

asë

Teks

ti, t

ëdh

ëna

fakt

ike,

ku

riozi

tete

, fot

o,vi

deo,

e -

book

4

1.4

Prod

him

i dh

e fa

ktor

ët

e tij

Nëp

ërm

jet d

isku

timev

e pë

r kër

kim

et n

ë bu

rime

të

ndry

shm

e dh

e pë

r sk

emën

e

shpj

egua

r në

mës

im p

ër

prod

him

in e

pro

dukt

eve

të

ndry

shm

e.

Shpj

egim

Vle

rësi

m

nëpë

rmje

t

skic

ave

me

tabe

la o

se fi

gura

, ku

jepe

t rra

dha

e ak

tivite

teve

pr

odhu

ese

për

prod

ukte

të

ndry

shm

e

Teks

ti, i

nter

neti,

en

cikl

oped

i, sk

ema

prod

him

i të

obj

ekte

ve

argj

enda

ri, d

ruri

etj

5

1.5

Sist

emet

te

knol

ogjik

e dh

e st

rukt

ura

e ty

re

Situ

ata

real

izoh

et m

e a

rsye

time

në li

dhje

me

ndër

vepr

imin

me

njër

i - tj

etrin

të e

lem

ente

ve të

si

stem

eve

tekn

olog

jike

Met

odë

e kr

ahas

imit

të

sist

emev

e te

knol

ogjik

eD

isku

tim

Vle

rësi

m

i për

gjig

jeve

me

gojë

Teks

ti, i

nter

neti,

en

cikl

oped

i, sk

ema

prod

him

i të

letrë

s, bi

rrës

,e

- boo

k

6

1.6

Sist

emet

te

knol

ogjik

e ko

mpl

ekse

Nëp

ërm

jet n

johj

es së

sist

emev

e ko

mpl

ekse

dhe

dis

kutim

eve

për m

ënyr

ën si

funk

sion

ojnë

kë

to si

stem

e (S

T) n

ëse

do

të p

ërja

shto

hej s

iste

mi i

ak

tivite

teve

(SA

).

Vle

rësi

m

i po

rtofo

lit

për d

etyr

at

indi

vidu

ale

me

mat

eria

let e

gr

umbu

lluar

a dh

e të

për

gatit

ura.

Teks

ti, i

nter

neti,

sk

ema

të

sist

emev

e m

e sh

umë

inpu

te

dhe

outp

ute,

ko

mpl

ekse

| 37 |


7,8

1.7-

1.8

Vepr

imta

ri

prak

tike:

R

icik

limi i

m

betje

ve,

prob

lem

i m

adh

sot n

ë Sh

qipë

ri

Kon

trollo

j dh

e pë

rdor

nj

ohur

itë e

mia

Nëp

ërm

jet n

johj

es së

ana

lizës

SW

OT

nxën

ësit

japi

n op

inio

ne

të n

drys

hme

për z

gjid

hjen

e

prob

lem

eve

të m

betje

ve

Vepr

imta

ri pr

aktik

eV

lerë

sim

i ak

tiviz

imit

gjat

ë di

skut

imev

e pë

r an

aliz

ën S

WO

T

Vle

rësi

m m

e te

st

Teks

ti, fo

to,

skem

ë pë

r an

aliz

ën S

WO

T

9Te

mat

ika

2

Kom

unik

imi

grafi

k

2.1

Kom

unik

imi

grafi

k

Nëp

ërm

jet k

ërki

mit

për

gr

afika

t e n

johu

ra n

ë an

tropo

logj

isë

rret

h pe

riudh

ave

para

hist

orik

e pë

r pun

imet

gr

afike

më

tëhe

rshm

e.

Met

odë

e kr

ahas

imit

me

lënd

ët, s

i: hi

stor

ia,

gjeo

grafi

a, m

atem

atik

a dh

e fil

ozofi

a.

Vle

rësi

m

i dis

kutim

eve

Teks

ti,

grafi

ka të

an

tropo

logj

isë,

kurio

zite

te, f

oto,

e - b

ook

10

2.2

Lloj

et e

vi

zatim

eve

Nëp

ërm

jet r

ealiz

imit

të s

kica

ve

me

një

nga

lloje

t e v

izat

imev

e zg

jedh

ura

nga

nxën

ësit

viza

timev

e të

për

men

dura

në

mës

im, q

ë pë

rsht

atet

më

mirë

m

e af

tësi

të tu

aja.

Ky

puni

m d

o të

jetë

krij

imi

juaj

i pa

rë n

ë pr

ezan

timin

e

porto

folit

tuaj

.

Dem

onst

rimV

lerë

sim

i

porto

folit

pë

r det

yrat

in

divi

dual

e

Teks

ti, i

nter

neti,

e

- boo

k

| 38 |

Libër Mësuesi

11

2.3

Mat

eria

let

për t

ë re

aliz

uar

viza

timin

te

knik

Në

kabi

net n

ëpër

mje

t pë

rdor

imit

të m

jete

ve si

laps

dh

e le

tër n

xënë

sit

stër

vitin

do

rën,

për

të re

aliz

uar

viza

timar

tistik

me

dritë

- hije

Punë

indi

vidu

ale

Vle

rësi

m

në m

ënyr

ë in

divi

dual

e

Teks

ti m

ësim

or,

e-bo

ok

12

2.4

Vegl

at

dhe

pajis

jet

për v

izat

imin

te

knik

Në

kabi

net n

ëpër

mje

t pë

rdor

imit

të m

jete

ve, s

i: vi

zore

trek

ëndë

sh, k

ompa

s dhe

ku

rbal

injë

nxë

nësi

t ush

trojn

ë te

knik

ën e

viz

atim

it pë

r figu

ra

gjeo

met

rike

Punë

indi

vidu

ale

Vle

rësi

m

në m

ënyr

ë in

divi

dual

e

Teks

ti m

ësim

or,

e-bo

ok, m

jete

vi

zatim

i, si

:tre

kënd

ësh,

ko

mpa

s dhe

ku

rbal

injë

13

2.5

Vija

t dhe

pë

rdor

imi i

tyre

në

viz

atim

in

tekn

ik

Nëp

ërm

jet p

ërdo

rimit

të

mje

teve

nxë

nësi

t viz

atoj

në

lloje

t e v

ijave

si n

ë ta

belë

n e

vija

ve të

shpj

egua

ra n

ë m

ësim

Punë

indi

vidu

ale

Vle

rësi

m

në

mën

yrë

indi

vidu

ale

Teks

ti m

ësim

or,

e-bo

ok, m

jete

vi

zatim

i

14

2.6

Skic

imi

i figu

rave

të

rraf

shta

dh

e nd

arja

e

thje

shtë

e

kënd

eve

Nëp

ërm

jet p

ërdo

rimit

të

mje

teve

nxë

nësi

t ski

cojn

ë

figur

a në

shka

llë z

mad

him

i ose

zv

ogël

imi

Punë

indi

vidu

ale

Vle

rësi

m

i vaz

hdue

shëm

Teks

ti m

ësim

or,

e-bo

ok, m

jete

vi

zatim

i

15

2.7

Viz

atim

i gj

eom

etrik

D

uke

përd

orur

mje

te të

thje

shta

të

viz

atim

it nx

ënës

it vi

zato

jnë

el

emen

te g

jeom

etrik

ë të

nd

rysh

ëm

Punë

indi

vidu

ale

Vle

rësi

m

në

mën

yrë

indi

vidu

ale

Teks

ti,

mat

eria

le,

të d

hëna

, ku

riozi

tete

, tru

pa

gjeo

met

rikë

| 39 |


16

2.8

Ndë

rtim

et

gjeo

met

rike

në

plan

Situ

ata

real

izoh

et n

ë kl

asë

ku

nxën

ësit

nda

jnë

segm

entin

në

pjes

ëtë

bar

abar

ta,

dhe

ndaj

në n

jë k

ënd

të

çfar

ëdos

hëm

në

tre p

jesë

të

bara

barta

me

met

odën

hap

pas

ha

pi

Punë

indi

vidu

ale

Vle

rësi

m

i vaz

hdue

shëm

in

divi

dual

Teks

ti m

ësim

or,

e-bo

ok, m

jete

vi

zatim

i

17

2.9

Rak

ordi

met

(k

alim

et e

rr

jedh

shm

e)

Situ

ata

real

izoh

et n

ë kl

asë

ku n

xënë

sit m

ësoj

në se

në

viza

timin

tekn

ik n

ë ra

st je

pet r

rezj

a e

hark

ut ra

kord

ues,

atëh

ere

dy e

lem

ente

t e tj

era

do të

pë

rcak

tohe

n ng

a nd

ërtim

i gj

eom

etrik

.

Punë

në

grup

Vle

rësi

m i

vazh

dues

hëm

Teks

ti m

ësim

or,

mje

te v

izat

imi

18

2.10

Pro

jekt

: Pr

ojek

toj

shko

llën

e ën

drra

ve të

mia

(F

aza

e pa

rë e

pr

ojek

tit)

Situ

ata

real

izoh

et m

e a

rsye

time

në li

dhje

me

aktiv

itete

t e m

ungu

ara

në

shko

llë, n

ë lid

hje

me

spor

tin,

artin

figu

rativ

dhe

kul

turo

r, sh

kenc

at d

he te

knol

ogjit

ë e

reja

si d

he p

ër p

ërm

irësi

min

e

situ

atav

e re

ale

jetik

e, jo

vet

ëm

për v

eten

po

r edh

e pë

r mje

disi

n dh

e ko

mun

itetin

Proj

ekt

Vle

rësi

m

i vaz

hdue

shëm

në

grup

Teks

ti, f

oto,

in

tern

et, m

jete

vi

zatim

i

| 40 |

Libër Mësuesi

19

2.11

Pr

ojek

sion

et

kënd

drej

ta

(orto

gona

le)

Situ

ata re

alizo

het n

ë klas

ë ku

nxën

ësit

mës

ojnë

se p

rojek

timi i

ob

jektev

e, pj

esëv

e mek

anik

e dhe

tra

jtave

gjeo

metr

ike k

a qëll

im,

para

qitje

n e p

amjes

dhe

mad

hësin

ë e t

yre,

me t

re d

imen

sione

: gjat

ësi,

gjer

ësi d

he la

rtësi

Punë

indi

vidu

ale

Vle

rësi

m

form

ues

Te

ksti

mës

imor

20

2.12

Pr

ojek

sion

et

kënd

drej

ta

të fi

gura

ve

dhe

trupa

ve

gjeo

met

rik

Situ

ata

real

izoh

et n

ë kl

asë

ku

nxën

ësit

real

izoj

në p

roje

ksio

ne

kënd

drej

ta të

pik

ës, s

egm

entit

, fig

urav

e, tr

upav

e gj

eom

etrik

Punë

indi

vidu

ale

Vle

rësi

m

i vaz

hdue

shëm

in

divi

dual

Teks

ti, t

rupa

gj

eom

etrik

ë,

karig

e, ta

volin

ë e

vogë

l, m

jete

vi

zatim

i

21

2.13

Shk

rimi

tekn

ik

Nxë

nësi

t viz

atoj

në sh

kron

ja të

dr

ejta

dhe

të p

jerr

ëta

në fl

etë

me

vijë

zim

e ho

rizon

tale

ose

ku

adra

tike

të fo

rmat

it A

4.U

shtro

hen

duke

shkr

uar f

jali

dhe

shpr

ehje

të n

drys

hme

Punë

indi

vidu

ale

Vle

rësi

mi

i va

zhdu

eshë

m

indi

vidu

al

Teks

ti m

ësim

or, fl

etë

me

vijë

zim

e ho

rizon

tale

ose

ku

adra

tike

të

form

atit

A4

22

2.14

Pë

rmas

imet

ku

otim

et d

he

shka

llët e

vi

zatim

it

Situ

ata

real

izoh

et n

ë kl

asë

ku

nxën

ësit

njih

en m

e ha

pat,

që n

diqe

n pë

r ven

dosj

en e

pë

rmas

ave

sipa

s rre

gulla

ve

Shpj

egim

Vle

rësi

m i

punë

sin

divi

dual

e Te

ksti,

mje

te

viza

timi

23

2.15

Ek

skur

sion

: V

izitë

në

një

terr

en sp

ortiv

, sk

icim

i dhe

vi

zatim

i i ti

j

Në

një

terr

en sp

ortiv

nxë

nësi

t nj

ihen

me

një

terr

en sp

ortiv

dhe

e

skic

ojnë

atë

me

dorë

të

lirë

në

një

form

at le

tre A

4.K

raha

sojn

ë vi

zatim

in m

e do

rë

të li

rë m

e sk

icën

e d

hënë

Punë

në

grup

Vle

rësi

m

i pun

ës n

ë gr

upM

jete

viz

atim

i ,

form

at le

tre A

4,

plan

i i fu

shës

së

terr

enit

spor

tiv

Shk.

1 :

100

| 41 |


24

2.16

Pr

erje

t dhe

pr

ojek

sion

et e

ty

re

Nxë

nësi

t nj

ihen

me

prer

jet,

përd

orim

et

e pr

erje

s sek

sion

dhe

p

reje

n ho

rizon

tale

në

arki

tekt

urë

Shpj

egim

Vle

rësi

m i

punë

sin

divi

dual

eTe

ksti,

mje

te

viza

timi

25O

rë e

lirë

: Te

st

përm

bled

hës

V

lerë

sim

test

i

PLA

NIF

IKIM

I TR

EM

UJO

R II

(JA

NA

R –

MA

RS)

Lën

da :

Tekn

olog

ji m

e zg

jedh

je 1

2

Nr

Tem

atik

aTe

ma

mës

imor

eSi

tuat

ë e

para

shik

uar

e të

nxë

nit

Met

odol

ogjia

dhe

ve

prim

tari

të e

nx

ënës

ve

Vle

rësi

mi

Bur

imet

26

Tem

atik

a 2

K

omun

ikim

i gr

afik

(vaz

hdim

)

2.17

Bas

hkim

i i p

amje

s m

e pr

erje

nSi

tuat

a re

aliz

ohet

në

kla

së k

u nx

ënës

it

viza

tojn

ë nj

ë de

tal

në

shka

llën

2:1,

në

këto

pr

ojek

sion

e: k

ombi

nim

i i

gjys

mëp

amje

sng

a pl

ani b

allo

r, gj

ysm

ëpre

rjes v

ertik

ale

dhe

pam

jes n

ga p

lani

ho

rizon

tal.

Vend

osin

pë

rmas

at.

Punë

indi

vidu

ale

Vle

rësi

m i

punë

sin

divi

dual

eTe

ksti,

vid

ha,

perç

ina,

mje

te

viza

timi

letë

r e

mili

met

ruar

| 42 |

Libër Mësuesi

27

2.18

Gra

fika

nëpë

rmje

t pr

ojek

sion

eve

Nxë

nësi

t dis

kuto

jnë

për

ngja

shm

ërin

ë nd

ërm

jet

proj

eksi

onev

e në

ki

nem

a(ng

a lla

mba

t e

proj

ekto

rit d

eri t

ekek

rani

që

ësht

ë pl

ani i

pr

ojek

sion

it).

Ars

yeto

jnë

përc

aktim

et e

zg

jedh

ura

për l

lojin

epr

ojek

sion

it në

foto

t e

dhën

a

Dis

kutim

Vle

rësi

m i

punë

sN

ë gr

upTe

ksti,

foto

, vi

zatim

e,

enci

klop

edi

(shk

encë

tari

Gas

pard

Mon

ge,

teor

icie

ni i

Gje

omet

risë

Dis

krip

tive)

28

2.19

Aks

onom

etria

(p

roje

ktim

i ak

sono

met

rik)

dhe

ak

sono

met

ria e

figu

rave

pl

ane

Nxë

nësi

t nj

ihen

me

ndry

shim

in n

dërm

jet

proj

eksi

onit

akso

nom

etrik

m

e pr

ojek

sion

i orto

gona

ldh

e m

e v

endo

sjen

e

kënd

eve

në

izom

etri

Shpj

egim

Vle

rësi

m

i v

azhd

uesh

ëmTe

ksti,

inte

rnet

i, e-

book

, mje

te

viza

timi

29

2.20

Par

aqitj

a ak

sono

met

rike

e tru

pave

gj

eom

etrik

ë

Nxë

nësi

t nj

ihen

dhe

vi

zato

jnë

aks

onom

etrin

ë iz

omet

rike,

dim

etrik

e dh

e m

onom

etrik

e të

dis

a tru

pave

gje

omet

rikë

Punë

indi

vidu

ale

Vle

rësi

m

i v

azhd

uesh

ëmTe

ksti,

e-

book

, mje

te

viza

timi,

trupa

gj

eom

etrik

ë

30

2.21

Hap

ja e

sipë

rfaq

eve

të tr

upav

e gj

eom

etrik

ë N

xënë

sit

disk

utoj

në p

ër

tem

ën: P

se n

evoj

itet h

apja

e

sipë

rfaq

eve

të tr

upav

e?V

izat

ojnë

hap

jen

e di

sa

sipë

rfaq

eve

të tr

upav

e gj

eom

etrik

ë

Punë

indi

vidu

ale

Vle

rësi

m

i vaz

hdue

shëm

Teks

ti, m

jete

vi

zatim

i, tru

pa

gjeo

met

rikë

(kub

, priz

ëm,

cilin

dër e

tj)

| 43 |


31

2.22

H

apja

e

shum

ëfaq

ësha

ve të

pre

rë

nga

një

rraf

sh p

roje

ktue

s

Nxë

nësi

t nj

ihen

me

trupa

ve g

jeom

etrik

, të

prer

ë m

e rr

afsh

pro

jekt

ues.

Shpj

egim

Vle

rësi

m

i vaz

hdue

shëm

Te

ksti,

mje

te

viza

timi,

trupa

gj

eom

etrik

ë,

letë

r for

mat

iA4

32

2.23

Urb

anis

tika

Nxë

nësi

t dis

kuto

jnë

për

urba

nist

ikën

si n

jë p

roce

s që

syno

n të

për

mirë

sojë

m

irëqe

nien

e p

opul

lsis

ë,

proj

ektim

in e

mje

disi

t ur

ban,

dhe

mbr

ojtje

n e

mje

disi

t nat

yror

.

Dis

kutim

Vle

rësi

mi

i p

orto

folit

pë

r de

tyrë

n që

par

aqet

një

kë

rkim

shke

ncor

të

thje

shtë

për

ur

bani

stik

ën e

ve

ndlin

djes

suaj

Teks

ti, fl

etor

e vi

zatim

i vi

zatim

e dh

e fo

togr

afi

332.

24 V

izat

imi

arki

tekt

onik

N

xënë

sit

njih

en m

evi

zatim

in a

rkite

kton

ik,

faza

t e p

roje

ktim

it dh

e vi

jat e

për

mas

ave

në k

ëto

viza

time

Shp

jegi

mV

lerë

sim

i det

yrav

e të

sh

tëpi

së

Teks

ti, fo

to,

plan

imet

ri,

tabe

la

34

2.25

Mat

eria

let d

he

stru

ktur

at e

ndë

rtim

it N

xënë

sit d

isku

tojn

ë pë

r m

ater

iale

t e n

dërti

mit

që

ata

njoh

in d

he n

jihen

me

stru

ktur

at e

ndë

rtim

it

Dis

kutim

Shpj

egim

Vle

rësi

m i

porto

folit

m

e de

tyrë

n e

përg

atitu

r

Teks

ti, fo

togr

afi

dhe

viza

time

të sh

tëpi

ve të

nd

ërtu

ara

në

ambi

ente

me

klim

ëtë

ndr

yshm

e

35

2.26

Pro

jekt

: Pr

ojek

toj s

hkol

lën

e ën

drra

ve të

mia

. Fa

za e

dyt

ë e

proj

ektit

Situ

ata

real

izoh

et m

e

shtje

llim

in e

men

dim

eve,

do

kum

entim

in d

he

kord

inim

in k

onkr

et të

pj

esëv

e të

ve

çant

a të

pro

jekt

it

Proj

ekt

Vle

rësi

m

i v

azhd

uesh

ëm i

punë

s në

grup

Teks

ti, f

oto,

in

tern

et, m

jete

vi

zatim

i

| 44 |

Libër Mësuesi

36

2.27

Llo

jet e

inst

alim

eve

në b

anes

ëN

xënë

sit

njih

en d

he

disk

utoj

në p

ër

rrje

tet e

inst

alim

eve,

si:

skem

a e

rrje

tit e

lekt

rik,

hidr

osan

itar,

e ng

rohj

es,

e rr

jetit

të te

lefo

nisë

, ci

tofo

nisë

dhe

ant

enës

te

levi

zive

Shpj

egim

D

isku

timV

lerë

sim

i v

azhd

uesh

ëmTe

ksti,

skem

a të

in

stal

imev

e

37

2.28

Eks

kurs

ion:

Viz

itë

në n

jë o

bjek

t në

ndër

tim

pran

ë sh

kollë

s TI

KA

Nxë

nësi

t për

forc

ojnë

nj

ohur

itë p

ër m

ater

iale

t end

ërtim

it, v

egla

t e p

unës

, pr

oces

et k

ryes

ore

dhe

aftë

sim

i për

të p

roje

ktua

r sh

tëpi

ban

imi.

Kra

haso

jnë

njoh

uritë

urba

nist

ikën

dhe

nd

ërtim

i

Eksk

ursi

onV

lerë

sim

pë

rmbl

edhë

sTe

ksti,

Mje

te

viza

timi ,

fo

rmat

letre

A4,

fo

to

38

2.29

Vep

rim

tari

pr

aktik

e: P

roje

ktim

i i

plan

imet

risë

së b

anes

ës

Nxë

nësi

t nëp

ërm

jet

lloga

ritje

s së

përm

asav

e dh

e si

përf

aqev

e e

hapë

sira

ve të

veç

anta

dhe

si

përf

aqev

e të

pëg

jiths

hme

të b

anes

ës ,

gjyk

ojnë

për

pë

rmas

at d

he si

përf

aqet

e

hapë

sira

ve të

ban

esës

në

për

puth

je m

e nu

mrin

e

pjes

ëtar

ëve

të fa

milj

es.

Vepr

imta

ri pr

aktik

eV

lerë

sim

i ak

tivite

tit n

ë kl

asë

Teks

ti, fo

to

skic

a, v

izat

ime,

m

jete

viz

atim

i

| 45 |


39

Tem

atik

a 3

M

ater

iale

t te

knol

ogjik

e

2.30

Vep

rim

tari

pr

aktik

e: A

rred

imi i

m

jedi

sit s

htëp

iak

Kon

trollo

j dhe

për

dor

njoh

uritë

e m

ia

Nxë

nësi

t pre

zant

ojnë

ra

ste

konk

rete

nga

për

voja

pe

rson

ale

për a

rred

imin

e d

hom

ës së

nd

enjje

s të

bane

sës s

ë tij

Dem

onst

rimV

lerë

sim

i ak

tivite

tit n

ë kl

asë

Vle

rësi

m m

e te

st

Teks

ti, fo

to,

revi

sta,

skic

a,

viza

time,

mje

te

viza

timi

40

T3.1

Tek

nolo

gjia

e

mat

eria

leve

N

xënë

sit d

isku

tojn

ë pë

r fa

ktor

ët, q

ë du

het t

ë m

erre

n pa

rasy

sh p

ara

se

të z

gjid

het m

ater

iali,

që

do

përd

oret

për

pro

dhim

Dis

kutim

për

nj

ohur

itë p

arap

rake

Vle

rësi

m fo

rmue

sTe

ksti,

tabe

lë,

enci

klop

edi

kata

logë

41

3.2

Dru

ri dh

e le

tra

Nxë

nësi

t di

skut

ojnë

për

ve

titë

e dr

urit

e le

trës

dhe

për r

ëndë

sinë

e v

etiv

e te

knol

ogjik

e të

dru

rit n

ë pr

odhi

min

e p

rodu

ktev

e të

nd

rysh

me

.

Eksp

erim

entim

Vle

rësi

m p

ër

mat

eria

let e

gr

umbu

lluar

a dh

e të

për

gatit

ura

në

porto

fol

Teks

ti, e

-boo

k

42

3.3

Teks

tilet

dhe

lëku

ra

Nxë

nësi

t dik

utoj

në p

ër

disa

vet

i, si

: pes

ha,

trash

ësia

, gja

tësi

a, fo

rtësi

a,

butë

sia

etj.,

që

duhe

t të

kenë

fibr

at, q

ë të

mun

d të

për

dore

n si

lënd

ë e

parë

dhe

të p

ërpu

nohe

n në

mak

inat

e n

drys

hme

teks

tile

Dis

kutim

H

ulum

timPu

në n

ë gr

upe

Vle

rësi

m

i vaz

hdue

shëm

, në

gru

p dh

e in

divi

dual

Teks

ti, li

bra,

en

cikl

oped

ipë

r llo

je të

nd

rysh

me

vesh

jesh

dhe

kë

pucë

sh

| 46 |

Libër Mësuesi

43

3.4

Qel

qi d

he q

eram

ika

Nxë

nësi

t njih

en m

e:

-lën

dët e

par

a kr

yeso

re

për p

ërfti

min

e q

elqi

t; -

ndik

imin

e s

hkrir

ësit,

st

abili

zues

it dh

e sh

tesa

të

tjer

a në

për

gatit

jen

e br

umit;

-l

ëndë

n e

parë

për

pr

odhi

min

e q

eram

ikës

Shpj

egim

Vle

rësi

m i

dety

rave

të

shtë

pisë

Teks

ti, e

- boo

k

44

3.5

Met

alet

dhe

m

ater

iale

t pla

stik

eN

xënë

sit h

ulum

tojn

ë pë

r mën

yrën

e iz

olim

it të

ban

esav

e m

e pa

nele

pl

astik

e dh

e kr

ahas

ojnë

pë

rpar

ësitë

e ty

re m

e pa

nele

t pre

j dru

ri.

Hul

umtim

K

raha

sim

di

skut

im

Vle

rësi

m i

porto

folit

të

plot

ësua

r me

karte

la të

nd

rysh

me

të

vend

osur

a në

za

rfe

plas

tike

Teks

ti,

kole

ksio

ne

met

ales

h të

nd

rysh

me

me

emër

time,

si

mbo

le k

imik

e,

45

Tem

atik

a 4

Stru

ktur

at

dhe

mek

aniz

mat

3.6

Vepr

imta

ri p

rakt

ike:

Pr

ova

për k

ontro

llin

e ve

tive

të m

ater

iale

ve

Kon

trollo

j dhe

për

dor

njoh

uritë

e m

ia

Nxë

nësi

t në

labo

rato

r m

e m

jete

të th

jesh

ta,

krye

jnë

eksp

erim

ente

për

ve

titë

e di

sa m

ater

iale

ve

tekn

olog

jike

Vepr

imta

ri pr

aktik

eV

lerë

sim

i ve

prim

tariv

e në

kl

asë

Vle

rësi

m m

e te

st

-Rim

eso

drur

i,gur

ë pe

she,

thik

ë e

mpr

ehtë

.-E

në m

e uj

ë,lis

tela

dru

ri,vi

zore

,5 c

opa

pëlh

ure

- Lla

mbë

ga

zi,te

la,

46

4.1

Stru

ktur

a dh

e m

ekan

izm

at.

Mak

inat

e th

jesh

ta

Nxë

nësi

njih

et m

e st

rukt

urën

mek

anik

e m

e el

emen

tet d

he m

arëd

hëni

et

mid

is ty

re

Shpj

egim

Vle

rësi

m

indi

vidu

alTe

ksti,

e

-boo

k, ta

bela

| 47 |


47

4.2

Kla

sifik

imi i

st

rukt

urav

e dh

e m

ekan

izm

ave

Nxë

nësi

t hu

lum

tojn

ë dh

e m

ë pa

s dis

kuto

jnë

për

nd

rysh

imet

e st

rukt

urav

e dh

e m

ekan

izm

ave

në

kohë

.Ja

pin

shem

buj t

ë m

akin

eriv

e të

për

dorim

it të

për

dits

hëm

Hul

umtim

D

isku

timV

lerë

sim

i v

azhd

uesh

ëm,

në g

rup

dhe

indi

vidu

al

Teks

ti, fo

to,

revi

sta,

ka

talo

gë,

enci

klop

edi,

inte

rnet

i

48O

rë e

lirë

:Te

st p

ërm

bled

hës

(T

rem

ujor

i i d

ytë)

Vle

rësi

m m

e te

st

PLA

NIF

IKIM

I 3 -

MU

JOR

(PR

ILL

- QE

RSH

OR

)

Lën

da: T

ekno

logj

i me

zgje

dhje

12

Nr

Tem

atik

aTe

ma

mës

imor

eSi

tuat

ë e

para

shik

uar

e të

nxë

nit

Met

odol

ogjia

dh

e ve

prim

tari

të e

nx

ënës

ve

Vle

rësi

mi

Bur

imet

49Te

mat

ika

4St

rukt

urat

dh

e m

ekan

izm

at(v

azhd

im)

4.3

Mek

aniz

mat

tra

nsm

etue

s të

fuqi

së

mek

anik

e

Nxë

nësi

t njih

en m

e llo

jet e

m

ekan

izm

ave

si,tr

ansm

isio

ne m

e:

fërk

im m

e ru

le, f

ërki

m m

e pu

lexh

ë e

rrip

, rro

ta të

dhë

mbë

zuar

a,

zinx

hir.

Shpj

egim

Vle

rësi

m

form

ues

Teks

ti,

e -b

ook

504.

4 Tr

ansm

isio

net m

e rr

ota

të d

hëm

bëzu

ara

zi

nxhi

r

Nxë

nësi

t kra

haso

jnë

tran

smis

ione

t e

dhëm

bëzu

ara

me

rrot

a ci

lindr

ike?

Dis

kutim

Kra

hasi

mV

lerë

sim

i v

azhd

uesh

ëmTe

ksti,

in

tern

eti,

e - b

ook

| 48 |

Libër Mësuesi

51

4.5

Tran

smis

ione

t me

zinx

hir

Vepr

imta

ri në

një

mje

dis n

ë sh

kollë

. Tem

a: N

dërr

imi z

inxh

irit

të b

içik

letë

s.

Punë

në

grup

Vle

rësi

m i

vazh

dues

hëm

Teks

ti,

biçi

klet

ë,

inte

rnet

, fot

o os

e vi

deo

52

4.6

Lloj

et e

ba

shki

mev

e. B

ashk

imet

e

zbër

thye

shm

e

Nxë

nësi

t njih

en m

e ba

shki

met

me

kiav

eta

dhe

shlic

aSh

pjeg

im

Vle

rësi

m

i vaz

hdue

shëm

Teks

ti,

e- b

ook

53

4.7

Bas

hkim

et m

e fil

eto

Nxë

nësi

t dis

kuto

jnë

për

ndry

shim

et m

idis

bas

hkim

eve

tëzb

ërth

yesh

me

me

ato

të

pazb

ërth

yesh

me

Dis

kutim

Kra

hasi

mV

lerë

sim

i v

azhd

uesh

ëmTe

ksti,

ro

ndel

e, v

idhë

, bu

lon,

dad

o

54

4.8

Bas

hkim

et e

pa

zbër

thye

shm

e.

Bas

hkim

et m

e pe

rçin

a

Nxë

nësi

t njo

hin

përm

asat

kry

esor

e të

per

çinë

s dh

e si

për

cakt

ohen

pë

rmas

at e

tjer

a

Shpj

egim

Vle

rësi

m i

po

rtofo

lit

për d

etyr

ën

indi

vidu

ale

Teks

ti,

foto

grafi

ose

vi

deo,

per

çina

, pë

lhur

ë

55

4.9

Bas

hkim

et m

e sa

ldim

N

xënë

sit k

raha

sojn

ë llo

jet

e nd

rysh

me

të sa

ldim

it dh

e vl

erës

ojnë

sald

imin

me

laze

r dhe

m

e fr

ekue

nca

të la

rta,

Hul

umtim

K

raha

sim

Vle

rësi

m

në g

rup

Teks

ti,

inte

rnet

i

56

4.10

Vep

rim

tari

pr

aktik

e: N

dërti

mi i

m

odel

it të

mek

aniz

mit

të tr

ansm

isio

nit t

ë bi

çikl

etës

Kon

trollo

j dhe

për

dor

njoh

uritë

e m

ia

Nxë

nësi

t me

mje

te të

thje

shta

re

aliz

ojnë

vep

rimta

rinë

e zg

jedh

urVe

prim

tari

prak

tike

Vle

rësi

m i

punë

s në

grup

gja

të

aktiv

itetit

Vle

rësi

m m

e te

st

| 49 |


57

Tem

atik

a 5

Tekn

olog

jiae

prod

him

it

5.1

Akt

ivite

tet

ekon

omik

e në

te

knol

ogjin

ë e

prod

him

it

Nxë

nësi

t kra

haso

jnë

sekt

orët

ek

onom

ikë

dhe

vler

ësoj

në

aktiv

itete

t pro

dhue

se të

të m

irave

m

ater

iale

dhe

të sh

ërbi

mev

e në

sh

oqër

inë

mod

erne

Kra

hasi

m

Vle

rësi

mV

lerë

sim

fo

rmue

s

58

5.2

Ener

gjia

, bur

imet

dh

e fo

rmat

e sa

j

Nxë

nësi

t dis

kuto

jnë

sesi

kan

ë nd

rysh

uar n

evoj

at e

bot

ës p

ër

ener

gji

Dis

kutim

Vle

rësi

m

n

ë gr

up

59

5.3

Tekn

olog

jia e

pr

odhi

mit

indu

stria

l dh

e ar

tizan

al

Nxë

nësi

t kra

haso

jnë

tekn

olog

jia e

pr

odhi

mit

të b

ukës

si n

jë ra

st i

ndër

thur

jes s

ë te

knol

ogjis

ë së

pr

odhi

mit

me

atë

artiz

anal

e

Dis

kutim

Kra

hasi

mV

lerë

sim

i p

ërgj

igje

ve m

e go

jë

60

5.4

Tekn

olog

jia e

pr

odhi

mit

bujq

ësor

N

xënë

sit k

raha

sojn

ë si

stem

in

tekn

olog

jik b

ujqë

sor m

e si

stem

et

me

shum

ë in

pute

dhe

out

pute

Dis

kutim

Vle

rësi

m i

porto

folit

për

an

aliz

ën te

knik

e të

një

akt

ivite

ti ar

tizan

al

Teks

ti

61

5.5

Proj

ekt:

Proj

ekto

j shk

ollë

n e

ëndr

rave

të m

ia.

Faza

e tr

etë

e pr

ojek

tit

Kon

trollo

j dhe

për

dor

njoh

uritë

e m

ia

Nxë

nësi

t pre

zant

ojnë

Shk

ollë

n “m

iqës

ore”

si

rezu

ltat d

he si

pro

dukt

i pr

ojek

tit.

Kra

haso

jnë

prez

antim

et m

e nj

ëri-

tjetri

n.2.

VL

ER

ËSI

MI

Proj

ekt

Vle

rësi

mi

i pro

jekt

it i

real

izua

rnë

çdo

faz

ë të

tij

nëpë

rmje

tm

onito

rimit,

kë

mbi

mit

të

përv

ojav

e.V

lerë

sim

me

test

Teks

ti, fo

to,

plan

imet

ri m

obili

mi

| 50 |

Libër Mësuesi

62

6.1

Sist

emet

te

knol

ogjik

e të

sh

ërbi

mev

e

Nxë

nësi

t njih

en m

e m

ënyr

ën e

nd

ërtim

it të

sist

emit

tekn

olog

jik

të sh

ërbi

mev

e pë

r të

përm

bush

ur

dësh

irat d

he n

evoj

at e

nje

rëzv

e

Shpj

egim

Vle

rësi

m

form

ues

Teks

ti, e

-boo

k

63

6.2

Sekt

ori i

sh

ërbi

mev

e N

xënë

sit d

isku

tojn

ë pë

r llo

jet

e nd

rysh

me

të sh

ërbi

mev

e dh

e kr

ahas

ojnë

kar

akte

ristik

at e

veç

anta

të

shër

bim

eve

Dis

kutim

Kra

hasi

mV

lerë

sim

i

përg

jigje

ve m

e go

jë

Teks

ti,

e - b

ook

64

6.3

Shër

bim

et tr

egta

re

dhe

turiz

mi

Nxë

nësi

t hul

umto

jnë

dhe

më

pas

disk

utoj

në p

ër c

iklin

e sh

itjes

dhe

ko

mpo

nent

ët e

rënd

ësis

hëm

në

indu

strin

ë e

turiz

mit

Hul

umtim

Dis

kutim

Vle

rësi

m

i dis

kutim

eve

dhe

deba

teve

në

klas

ë

Teks

ti,

e –

book

, fot

o

65

6.4

Lloj

e të

tjer

a sh

ërbi

mes

h N

xënë

sit d

isku

tojn

ë pë

r te

knol

ogjin

ë e

info

rmac

ioni

t, në

zhv

illim

in e

tekn

olog

jisë

së

shër

bim

eve,

të m

irëm

bajtj

es,

ripar

imit

Stuh

ia e

m

endi

mev

e D

isku

tim

Vle

rësi

m

i vaz

hdue

shëm

në

gru

p dh

e in

divi

dual

Teks

ti, fo

to

66O

rë e

lirë

:Te

st p

ërm

bled

hës

(T

rem

ujor

i i tr

etë)

V

lerë

sim

test

i

67

6.5

Eksk

ursi

on:

Shër

bim

e, ri

parim

- m

irëm

bajtj

e në

au

tose

rvis

Nxë

nësi

t n

jihen

me

tekn

olog

jinë

e sh

ërbi

mit

eaut

oser

visi

t, m

e pa

jisje

t dhe

veg

lat

e pu

nës

Kra

haso

jnë

njoh

uritë

për

shër

bim

et

me

prak

tikën

Tem

a:

Vepr

imta

ri pr

aktik

eV

lerë

sim

i p

unës

në

grup

Pajis

je d

he

vegl

a p

une

68

6.6

Eksk

ursi

on:

Ope

rato

r tur

istik

për

nj

ë di

të

Nxë

nësi

t sh

tojn

ë nj

ohur

itë p

ër

shër

bim

in tu

ristik

nëpë

rmje

t akt

ivite

teve

real

e të

pu

nës,

për

dorim

it të

shër

bim

eve

elek

troni

ke

Vepr

imta

ri pr

aktik

eV

lerë

sim

i p

unës

në

grup

Kom

pjut

er

| 51 |


9. Projekti, planifikimi dhe vlerësimi i tij. Paraqitja e tij në plan – ditar

Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12 Shkalla: VI Klasa XII

2.10 Projekt: Projektoj shkollën e ëndrrave të mia Situata për diskutim:

Mësuesi/ja dhe nxënësit diskutojnë dhe arsyetojnë në lidhje me: - aktivitetet e munguara

në shkollë, - sportin dhe mjediset që

duhen përnirësuar, - artin figurativ dhe

kulturor, - shkencat dhe

teknologjitë e reja si dhe për

- përmirësimin e situatave reale jetike në shkollë, jo vetëm për veten por edhe për mjedisin dhe komunitetin

Kompetenca e komunikimit, e të shprehurit dhe të menduarit•Shpreh aftësi komunikimi, duke përdorur koncepte si: plan -

ide, plan vendosje, skicim, projekt - ide.•Diskuton përvojat nga jeta e përditshme dhe për lidhjen e

teknologjisë me filozofinë konstruktive.•Modelon shkollën “ miqësore”, si një problem që kërkon

zgjidhje teknologjike.Kompetenca e të nxënit•Demonstron shprehi konkrete në përmbushjen e aktiviteteve

gjatë zbatimit të njohurive funksionale teknologjike.•Argumenton mendimet dhe idetë personale për krijimin e

shkollës së ëndrrave.Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisin•Planifikon me përgjegjësi fazat e projektimit duke marrë

parasysh edhe idetë dhe përvojat e grupit.•Demonstron aftësi organizative, menaxhuese për

planifikimin e saktë të kohës, buxhetit dhe risqeve.Kompetenca personale dhe qytetare•Demonstron sjellje dhe qëndrime ndërpersonale për

komunikim dhe përkushtim ndaj të mirës në komunitet.•Kompetenca digjitale•Përdor efektivisht rrjetin digjital për të realizuar në maket

“shkollën miqësore”.

Kriteri i vlerësimit: Me gojë (pyetje - pëgjigje).Vëzhgim me listë kontrolli

Burimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhjet me materialet dhe mjetet për të realizuar skica dhe vizatime, youtube, wikipedia etj. Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në Vizatim teknik, Design, Ekonomi, Sipërmarrje, TIK.

| 52 |

Libër Mësuesi

NR

RE

ZU

LTAT

I M

ËSI

MO

RV

EPR

IMTA

RIT

Ë

MË

SIM

OR

EK

OH

AIN

STR

UM

EN

TE

T E

V

LE

RË

SIM

ITV

EN

DI

KË

RK

ESA

PË

R

RE

AL

IZIM

IN

1

Proj

ekto

j “S

hkol

lën

e ën

drra

ve të

m

ia”.

-Pë

rcak

timi i

det

yrës

së

pro

jekt

it.

-D

emon

strim

i pl

anifi

kim

it të

pr

ojek

tit.

-A

naliz

a e

dety

rës.

-K

ërki

mi i

bur

imev

e pë

r har

timin

e

proj

ektit

.

-O

rgan

izim

i mje

disi

t, af

atev

e ko

hore

, m

jete

ve, m

ater

iale

ve.

-Pr

aktik

imi i

nxë

nësv

e pë

r pla

nifik

imin

e

shpe

nzim

eve

(kos

ton)

të

pro

jekt

it.

4 –

mua

j

(3 o

rë

mës

imor

e)

- Pye

tje

përg

jigje

me

gojë

,

- Vëz

hgim

me

listë

kon

trol

li pë

r ve

prim

tarit

ë si

pas

faza

ve të

pro

jekt

it dh

e ha

pave

të p

roce

durë

s pë

r çdo

vep

rimta

ri.

- kla

së

-labo

rato

r

-sht

ëpi

-qen

dër

inte

rnet

i etj.

-Te

knol

ogjia

me

zgje

dhje

12,

-sk

ica,

-m

jete

viz

atim

i. -in

stru

men

te

-sh

ënim

i,

-en

cikl

oped

i,

-fja

lor,

-m

jete

dig

jital

e (k

ompj

uter

, pr

ojek

tor,

CD

, U

SB, e

-boo

k,

inte

rnet

).

-bu

xhet

(lek

ë)

| 53 |


ZHVILLIMI I PROJEKTIT

A - (5 -7 minuta) - Nxënësit prezantohen me temën e Projektit, ndarja e grupeve, shkruaj në tabelë Titullin e projektit: “Projektoj shkollën e ëndrrave të mia”.- Brainstorming rreth:

PROJEKT

• Çfarë kuptoni me “projekt”?• Krahasoni termat “plan”, “projekt”, “detyre”.• Krahasoni kohën që duhet për të realizuar një projekt

dhe një detyrë apo veprimtari praktike.• Çfarë do të donit të përmirësonit në mjediset e shkollës

tuaj me ndihmën e këtij projekti?• Cilat aftësi mendoni se mund të përmirësoni nëpërmjet

punës me projekt?• Si mund të llogaritet kosto për një projekt?• Cila është filozofia në të cilën bazohet puna me projekte.

Ora e parë: Prezantimi i detyrës së projektit1. Planifikimi dhe përgatitja:- Përgatitja dhe shpërndarja e fletëve në të cilat nxënësit kanë të shkruar detyrën e projektit,- mjetet mësimore mbahen afër, - këshillohen nxënësit të konceptojnë dhe të studiojnë detyrën.Instruktohen nxënësit për të ndjekur me vëmendje udhëzimet për zbatimin e procedurës për fazën e parë të projektit, (punë me të gjithë klasën).

2. Analiza e detyrës: “Ndërtimi në maket i shkollës së ëndrrave”Grumbullimi dhe analiza e materialeve (secili grup paraqet materialet) Për të projektuar një shkollë ndryshe nga ajo ekzistuese, do të nevojitet në fillim që nxënësit të bëjnë një skicë të thjeshtë të shkollës egzistuese, duke shfrytëzuar aftësitë e tyre më të mira të vizatimit apo ato digjitale. Duke këmbyer idetë personale me njëri – tjetrin, nxënësit orjentohen të identifikojnë aktivitetet e munguara në shkollën e tyre, në lidhje me sportin, artin figurativ dhe kulturor, shkencat dhe teknologjitë e reja si dhe për të dhënë idetë e tyre për përmirësimin e situatave reale jetike, jo vetëm për për veten e tyre, por edhe për mjedisin dhe komunitetin.

3. Kërkimi i burimeve Për hartimin e projektit këshillohen nxënësit për burimet: Teknologjia me zgjedhje 12, Vizatim teknik, Design, Ekonomi, TIK, Sipërmarrje dhe informacion në lidhjet me materialet dhe mjetet për të realizuar skica dhe vizatime, youtube, wikipedia, mjete vizatimi, instrumente shënimi, enciklopedi, fjalor, e-book.

| 54 |

Libër Mësuesi

4. OrganizimiDuke marrë parasysh kompleksitetin e këtij projekti orjentohen nxënësit për:•Vendin ku do të punojnë. •Planifikimin e saktë të afateve kohore.•Saktësimin e modelit të produktit në lidhje me materialin, mjetet si dhe me përllogaritjet

paraprake për koston.

Ora e dytë: Përfundimi i hartimit të projektit dhe zbatimi i tij.

1. Shtjellimi i mendimitKy është momenti, kur nxënësit shpalosin idetë e tyre të reja si dhe bëjnë lidhjen e tyre me disa nga njohuritë e marra nga shkenca të ndryshme. Këshillohen nxënësit të diskutojmë idetë e tyre me grupin. Gjithashtu këshillohen që të kontaktojnë me mësues të lëndëve të tjera që janë të përfshirë në projekt.Nxiten nxënësit për diskutim për përcaktim të materialit nga secili grup dhe për veçoritë e punës së gjithësecilit.

2. DokumentimiPunë individuale: Nxënësit njësoj si arkitektët, shfrytëzojnë njohuritë e mara në mësim mbi komunikimin grafik dhe duke zbatuar rregullat e vizatimit Teknik, skicojnë dhe vizatojnë në letër planimetrinë e shkollës së re që ata kanë ideuar.

3. KordinimiNxënësit ballafaqojnë punët e tyre me atë cfarë kanë ideuar. Gjatë kësaj faze nevojitet një lidhje e ngushtë me atë që është planifikuar në fillim dhe me kordinim konkret të pjesëve të veçanta të projektit.Në grupet e tyre të punës nxënësit paraqesin ecurinë e pjesës së tyre të punës. Ky është momenti ku nxënësit vlerësojnë punimet e njëri – tjetrit duke këmbyer përvoja, si në jetën reale.

Ora e tretë: Prezantimi dhe vlerësimi i projektit:

1. Prezantimi i projektit. Shkolla “miqësore” e ideuar, e skicuar dhe e realizuar në maket, prezantohet si rezultat dhe si produkt i projektit.

Nxënësit krahasojnë punimet dhe me njëri-tjetrinPrezantojnë produktin e projektit: “Maketi i shkollës së ëndrrave”.

2. Vlerësimi i projektit përfundon me realizimin dhe vlerësimin e produktit, duke marrë parasysh vlerësimet e realizuaranë çdo fazë të tij nëpërmjet monitorimit, këmbimit të përvojave dhe vetëvlerësimit.

3. Vlerësimi përmbyllet me prezantimin e portofolit të secilit nxënës, në të cilin paraqitjen edhe kalendari apo “Ditari i maturantit” . Këto dy produkte të prodhuar me buxhetin e krijuar nga aksionet e nxënësve apo huat e marra në fondacione shiten dhe në përfundim shpërndahen aksionet.

Është momenti për të vlerësuar dhe aftësinë menaxheriale dhe sipërmarrëse të nxënësve. Vlerësimi duhet të përmbushë të dhënat pr cdo nxënës për të tre elementët e kompetencës:

| 55 |


MBYLLJE E PROJEKTIT

Plotësohet nga mësuesi lista e kontrollit (shikoni modelin më poshtë), njihen nxënësit me rezultatet e vlerësimit.

KONKLUZIONE DHE MENDIME PËR PROJEKTIN: Përfundimi i projektit, dokumentimi dhe dhënia e rezultateve të vlerësimit për çdo nxënës. - A u realizuan objektivat?- Çfarë nuk shkoi mirë? - Çfarë duhet përmirësuar?

Shënime: Buxheti për shpenzimet kancelarike, tekstet etj., përballohen nga familjet e nxënësve. Mund të meret hua në fondacione, të mblidhen aksione nga nxënësit, por mund të përballohen dhe me buxhetin e bordit të shkollës.

Më poshtë jepet mënyrë e detajuar për planifikimin dhe organizimin e këtij projekti:

TITULLI I PROJEKTIT:

“Projektoj shkollën e ëndrrave të mia”

Kohëzgjatja: • Data e fillimit dhe mbarimit të projektit: Dt __/__/201_ - Dt __/__/ 201__

Qëllimi: • Fuqizimi i njohurive, shprehive dhe qëndrimeve të nxënësve për skicimin, vizatimin dhe arkitekturën, nëpërmjet ndërtimit në maket të objektit dhe mjediseve të “shkollës së ëndrrave”.

Synimet: • Përgatitja e planit të ndërtimit• Skicimi dhe vizatimi i objektit të ri të shkollës me hapësirat dhe

mjediset e dëshiruara• Nxitja e sipërmarrjes tek nxënësit• Shndërrimi i nxënësve në arkitektë, inxhinierë apo menaxhues

virtual të një kompanie ndërtimi.Objektivat:

Gjatë periudhës së realizimit të projektit nxënësit:

• Përcaktojnë detyrën e projektit (ndajnë punët sipas grupeve dhe individëve).

• Demonstrojnë planifikimin e projektit.• Analizojnë detyrën e projektit.• Mbledhin dhe përzgjedhin matërialet dhe burimet e nevojshme.• Organizojnë mjedisin, afatet kohore, mjetet, materialet. • Planifikojnë shpenzimet (koston) e projektit.• Realizojnë skica dhe vizatime për planimetrinë e shkollës së re

sipas rregullave të vizatimit teknik. • Përgatisin me materiale teknologjike maketin (produktin e

projektit) e shkollës së ëndërruar. • Prezantojnë në shkollë punën dhe eksperiencat për realizimin e

projektit nëpërmjet dokumentave, prezantimeve, fotove, video-ve. • Menaxhojnë anën financiare të aktivitetit.

| 56 |

Libër Mësuesi

Lëndët: • Teknologjia me zgjedhje 12, Fizikë, Ekonomi, Sipërmarrje, TIK, Matematikë, Histori etj.

Pjesëmarrësit: • Mësuesit e lëndës së Teknologjisë, Informatikës, Ekonimisë, Fizikës, Matematikës, Historisë etj., prindër dhe nxënës të klasave të tjera.

• NxënësitMbështetur Mbështetur nga............, prindërit, fondacioni......... dhe drejtoria e

Shkollës....................Përshkrimi • Ky projekt planifikohet dhe u realizohet nga bashkëpunimi

i nxënësve dhe mësuesve me mbështetje të prindërve / fondacionit ............. / shkollës..................................................

• Në këtë projekt promovohet rëndësia e Vizatimit teknik në funksion të përmirësimit të mjediseve shkollore. Nxënësit fotografojnë mjediset e shkollës dhe më pas mblidhen dhe diskutojnë për funksionalitetin e tyre në shërbim të mësuesve, nxënësve dhe komunitetit dhe përcaktojnë çfarë duhet përmirësuar ose krijuar (biblioteka, tualetet, palestër e madhe, fushë sporti, teatër etj).

• Prezantimi i parë i produkteve në maket kryhet në ambientet e shkollës në ditën e dyerve të hapura.

• Përgatitja e albumit të maturës osë e kalendarit të vitit me foto nga punimet e nxënësve.

• Zhvillohet orë e hapur në ambjentet e shkollës në lëndën e teknologjisë me zgjedhje 12.

• Zhvillohet konkurs / panair mes klasave, ku dhe shpallet punimi më i mirë në maket i “shkollës së ëndrrave të mia”.

• Në përfundim shiten produktet kalendar dhe album, shpërndahen aksionet dhe fitimet nga shitjet, duke zhvilluar tek nxënësit aftësitë profesionale në drejtim të prodhimit, menaxhimit dhe sipërmarrjes.

Kordinatorë të projektit

• Emri ................. Mbiemri.................. (mësuese e shkollës me profesionin e ekonomistes)

Rregjistrimi • Në janar 201_

Veprimtaritë sipas linjave kohore.

• Zgjidhje problemesh (përcaktimi i titullit, produktit / parashtrimi i problemeve per zgjidhje) (nga Data............deri në Datën................)

• Grumbullim informacioni, hulumtimi (nga Data............deri në datën................)

• Shkëmbime ndërpersonale të përvojave dhe hulumtimeve (nga Data.......deri në datën.........)

• Vëzhgime (gjatë prezantimeve në klasë etj në cdo linje kohore) • Diskutime (rreth çështjeve kryesore dhe vështirësive)• Vlerësime

| 57 |


Linja kohore • Përzgjedhja e titullit të projektit (nga nxënësit), data -_________• Përcaktimi i produktit, data -_________• Përcaktimi i problemeve që shtrohen për tu zgjidhur, data

-_________• Hartimi i planifikimit të linjave kohore dhe detyrave që do të

realizohen, data -_________• Përcaktimi i afateve të fazave të projektit -_________• Ndarja e detyrave, grupeve të punës, marrja e përgjegjësive nga

secili, data -_________• Përgatitja e skicave, vizatimeve etj., data -_____• Përgatitja e maketit, kalendarit, katalogut të maturantit, data

-_________• Prezantim, data -___________• Konkurs mes grupeve për zgjedhjen e maketit më të mirë, data

-___________• Orë e hapur, data -___________• Shitje të produkteve (kalendar, katalogu i maturantit), data

-___________• Shpërndarje të aksioneve, data -___________

Burime: • Teknologji me zgjedhje 12, informacion në lidhjet me materialet dhe mjetet për të realizuar skica dhe vizatime, youtube, wikipedia etj.

Rezultatet • Maketi “Shkolla e ëndrrave të mia”.• Kalendar (me foto nga punimet e të gjitha grupeve) ose katalog

me punimet më të mira të secilit nxënës që mund të quhet “Ditari i maturantit”.

Përfitimet • Nxënësit (aftësi, bashkëpunim, përvoja të ndryshme), mësuesit (bashkëpunim, përvojë), prindërit (rezultate te fëmijëve të tyre), komuniteti (imazh i mirë për shkollën si pjesë e komunitetit etj.)

Vlerësimi • Gjatë planifikimit, përgatitjes• Në fillim të projektit, vlerësimi i ideve të nxënësve• Gjatë zbatimit të projektit, vlerësimi i nxënësve• Gjatë provave të prezantimit, vlerësimi i nxënësve dhe i produktit• Gjatë prezantimit finali (vlerësimi i nxënësit për procesin dhe

produktin • Gjatë zhvillimit të orës së hapur• Gjatë zhvillimit të konkursit vlerësimi i nxënësit dhe i produktit

| 58 |

Libër Mësuesi

Model - listë së kontrolli për vlerësimin e nxënësve për projektin:

TREGUESIT PYETJE PO / JO

• Njohuri lëndore

• A është i realizueshëm për nxënësit ?• A përdoren njohuri nga lënda e këtij viti shkollor?• A përdoren njohuri nga vitet e mëparshme shkollore?• A përdoren njohuri nga disa lëndë që zhvillohen në këtë

vitet shkollor?

• Njohuri ndërlëndore

• A përdoren njohuri nga disa lëndë që zhvillohen në vitet e mëparshme shkollore?

• A përdoren njohuri Matematike, Fizike, Ekonomie?

• A përdoren njohuri të TIK-ut?

• Burime të tjera informacioni

• A parashikon projekti përdorimin e informacionit nga libra të tjerë?

• A parashikon projekti përdorimin e informacionit nga media e shkruar?

• A parashikon projekti përdorimin e informacionit nga media vizive?

• A parashikon projekti kërkimin elektronik të informacionit?

• A parashikon projekti takime me persona burimorë?• A parashikon projekti vëzhgime nga nxënësit të situatave

reale?• A parashikon projekti pyetsorë?

• Tema e projektit

• A ka të bëjë projekti me situata nga jeta reale?• A parashikon projekti ndërgjegjësimin e e nxënësve, të

komunitetit, të publikut mbi një çështje?• A “zgjidh” një problem që ndeshet në jetën e përditshme?• A merr kohë të konsiderueshme puna në terren ?• A parashikon projekti eksperimente?

• Aftësitë

• A zhvillon të menduarit logjik të nxënësit?• A zhvillon të menduarit kritik të nxënësit?• A zhvillon aftësi komunikuese të nxënësit?• A zhvillon aftësi organizuese dhe menaxhuese të nxënësit?• A zhvillon aftësitë e nxënësve për punë në grup?• A nxit aftësitë krijuese të nxënësit?• A stërvit nxënësit të mbajnë qëndrime etiko-sociale?

Vlerësimi i nxënësit përmbledh: Etikën e punës në grup; saktësinë e informacionit; menaxhimin e informacionit; raportin përfundimtar dhe prezantimin. Më poshtë

| 59 |


është paraqitur një udhëzues për vlerësimin e projektit. Ndarja është në katër nivele, të cilave u korrespondojnë:

NIVELET KRITERET

pakaluesNuk paraqitet raporti dhe nuk dorëzohet produkti (kur ka të tillë) ose raporti ka gabime të shumta përsa i përket njohurive. Mungojnë argumentet. Nuk ka bashkëpunim në grup.

bazë

Pak burime informacioni, kopjime gabime të informacionit. Pak argumenta. Nxënësit përpiqen të bashkëpunojnë. Përgjithësisht janë respektuar afatet. Raporti ka gabime gjuhësore dhe i nuk është i strukturar. Prezantimi i përciptë.

mesatarDisa burime informacioni. Përpunim i mirë i informacioneve. Argumente të mira. Të përpiktë në afate. Nxënësit bashkëpunojnë. Parashikimi me shkrim me pak gabime gjuhësore edhe i strukturuar mirë.

i lartë

Larmi burimesh të informacionit. Gjykime kritike ndaj informacioneve. Ide origjinale. Të gjithë nxënësit punojnë në mënyrë të pavarur dhe në grup. Parashtrimi me shkrim; korrekt, dhe i strukturuar mirë. Produkti ngjan me objekte në jetën reale.

Vlerësimi me fjalë Pa kalues Kalues Mesatar I Lartë

Vlerësimi me notë 4 5 6 7 8 9 10

SHKOLLA E MESME

PROJEKT

TEMA: “PROJEKTOJ SHKOLLËN E ËNDRRAVE TË MIA”

Punoi: Mësuesit udhëheqës:

Janar – Maj 2019

| 60 |

Libër Mësuesi

Tema: ________________________________________________________Qëllimi i projektit: _____________________________________________ ______________________________________________________________

Kompetencat:1. ________________________________________________________________2. ________________________________________________________________3. ________________________________________________________________ 4. ________________________________________________________________

Plani i projektit për përmbushjen e objektivave:• Individuale: ___________________________________________________• ose në grup: ___________________________________________________

Koha e realizimit: ______________________________________________

Vendi i prezantimit: ____________________________________________

Fazat e zhvillimit të projektit :• Njohja me temën:• Raportimi i parë mbi kryerjen e detyrave:• Raportimi i përgjithshëm: • Prezantimi i projektit:

Bashkëpunëtorët dhe metodologjia e ndjekur: ___________________________________________________________________________________

Buxheti: _____________________________________________________

Bibliografia: __________________________________________________

Vlerësimi i nxënësit në lidhje me: • etikën e punës në grup; • menaxhimin e informacionit;• raportin përfundimtar;• prezantimin.

20 % të vlerësimit të projektit e ka prezantimi dhe 80 % realizimi i tijNota e projektit përbën 10 % të notës vjetore sipas formulës së miratuar nga MASH.

Vlerësimi me fjalë Pa kalues Kalues Mesatar I LartëVlerësimi me notë 4 5 6 7 8 9 10

Nota

| 61 |


Dt.___/____/______

Model Plan – ditar

Fusha: Teknologjia dhe sistemet teknologjike

Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12

Shkalla: VI Klasa XII

1.1 Tema mësimore: Teknologjia dhe roli i saj në zhvillimin e shoqërisë

Situata për diskutim:Mësuesi/ja dhe nxënësit diskutojnë për rolin e TEKNOLOGJISË krahasuar me SHKENCËN, në zhvillimet e reja të mijëvjeçarit të ri.Nxënësit argumentojnë rolin dhe rëndësinë e teknologjisë në zhvillimin e kulturës dhe anasjelltas.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Tregon kuptimin për konceptet si; teknologjia, lëndë

të para, përpunim, prodhim.•Përshkruan periudhat në të cilat u zhvillua teknologjia.• Identifikon konceptet e reja me të cilat zhvillohet

teknologjia.•Krahason teknologjinë me shkencën.•Gjykon për evolucionin e teknologjisë përkrah

evolucionit shoqëror e kulturor.

Fjalë kyçeTeknologjiaLëndë të paraPërpunimProdhim

Burimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhje me shkencën, teknologjinë dhe prodhimin. Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në histori, mekanikë dhe fizikë.

Kriteri i vlerësimit: Me gojë (pyetje diagnostikuese, formuese).

Mjetet: Wallchart, katalog, Fletë formati A4 (skeda), e-book, dërrasa e zezë, shkumës etj.

STRUKTURA E MËSIMIT : P N PFAZAT E STRUKTURËS

STRATEGJITËMËSIMORE

VEPRIMTARITË E NXËNËSIT

ORGANIZIMI INXËNËSIT

KOHA

PARASHIKIM (nxitja për të nxënë)

- Organizuesi grafik

Paraqitja grafike e ideveDiskutim - Debat

Punë me të gjithë klasën

5-10 min

NDËRTIMI I NJOHURIVE (përpunimi i përmbajtjes)

-Lexim përmbledhje dyshe.- Lojë me role

Ndërtim i shprehive studimoreShkëmbim informacioni

Punë në grupePunë me gjithë klasën. Përdorimi i materialeve në e- book

10-12 min

PËRFORCIMI (konsolidimi i të nxënit)

- Mendo-krijo-dyshe-diskuto.- Ndërtimi i pyetjeve (loja e pyetsorit) - Diagrami i Venit

Të nxënit bashkëpunuesPërmbledhje e strukturuarVëzhgim dhe analizë

Punë individuale Punë në dyshePunë me gjithë klasën

15 min

10. Modele të planeve – ditare të mësuesit (mësime teorike, veprimtari praktike dhe ekskursion)

| 62 |

Libër Mësuesi

ZHVILLIMI I MËSIMIT

1 - PARASHIKIMI: (5- 10 minuta) - Kontrolli i frekuentimit - Shkruaj në tabelë temën dhe objektivat. Ju kërkoj nxënësve të mendojnë rreth: koncepteve:

“Teknologji”, “Shkencë”, “Prodhim”, “Përpunim” etj (krijimi i urës lidhëse). - Nxënësit shkruajnë (në tabelë me dëshirë) mendimet e tyre (mund të përdoren letra ngjitëse me ngjyra). - Diskutime rreth termave/ koncepteve të reja (në Wallchart ose tabelë). - Pasi kemi diskutuar rreth pyetjeve të mësipërne ndërtojmë organizuesin grafik (sipas objektivave të

parashikuara)


1- PARASHIKIMI : (5- 10 minuta) - Kontrolli i frekuentimit - Shkruaj në tabelë temën dhe objektivat. Ju kërkoj nxënësve të mendojnë rreth: koncepteve: “Teknologji”, “Shkencë”, “Prodhim”, “Përpunim” etj (krijimi i urës lidhëse). - Nxënësit shkruajnë (në tabelë me dëshirë) mendimet e tyre (mund të përdoren letra ngjitëse me ngjyra). - Diskutime rreth termave/ koncepteve të reja (në Wallchart ose tabelë). - Pasi kemi diskutuar rreth pyetjeve të mësipërne ndërtojmë organizuesin grafik (sipas objektivave të parashikuara)

2- NDËRTIMI I NJOHURIVE: Teknologjia dhe roli i saj në zhvillimin e shoqërisë Faza e parë: Instruktoj nxënësit për studim të Wallchat-it mbi teknologjinë (p. Individuale), më pas diskutime në grupe dyshe ( 5 min). Gjithashtu iu them nxënësve të mbajnë shënime për gjërat e paqarta, dhe të diskutojnë në grupe dyshe rreth:. koncepte si; teknologjia, lëndë të para, përpunim, prodhim periudhave në të cilat u zhvillua teknologjia koncepteve të reja me të cilat zhvillohet teknologjia

Faza e dyte: ( 7 min) Lojë me Role. Nxënësit ndahen në 3 grupe të mëdha (13 veta/ 1 rresht) dy grupet e para pyesin njeri - tjetrin, grupi i tretë vlerëson përgjigjet - ndërrim vendesh - vlerësime krahasimi i teknologjisë me shkencën Gjykim mbi evolucionin e teknologjisë përkrah evolucionit shoqëror e kulturor

3- PËRFORCIMI:(15 minuta). Mendo - krijo dyshe-diskuto / Ndërtimi i pyetjeve / loja e pyetsorit / Diagrama e venit. a-Nxënësve iu bëhet e qartë se tashmë duhet të përmbledhin dhe të vlerësojnë njohuritë e reja, të qartësojnë idetë dhe kuptimin mbi konceptet e reja dhe të bëjnë lidhjen mes tyre. b-Zhvillimi i lojës së pyetsorit: Nxënësit nëpërmjet njohurive të mara, mendojnë për dy minuta në heshtje (punë individuale), skicojnë përmbledhjen e pikave kryesore të mësimit të ri duke u bazuar në punën e mëparshme dhe objektivat e orës së mësimit (të cilat janë në fokus deri në fund të orës së mësimit). c- Në grupe dyshe bashkojnë idetë, konkluzionet, i diskutojnë dhe formulojnë pyetje të qarta rreth pikave të diskutuara në ndërtimin e njohurive: d- Diagrami i Venit mbi konceptet

të veçanta....... të përbashkëta ............ të veçanta............... VLERËSIMI: njohja e nxënësve me vlerësimin (vetëvlerësim/ vlerësim me pikë nga shokët / vlerësim nga mësuesi). Vlerësimi (sipas taksonomisë së Bloom-it për sjelljen e nxënësve ndaj temës së re) bazohet në përgjigjet e pyetjeve, detyrave të klasë, mënyra si ata organizohen, shpejtësia e përthithjes së informacionit etj. MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT Jepen detyra për shtëpi

1. Krahasoni përkufizimet, cilësitë, qëllimet, aftësitë dhe metodat e zhvillimit të teknologjisë dhe shkencës. 2. Jepni mendimin tuaj në lidhje me marrëdhëniet e teknologjisë me shkencën.

KONKLUZIONET E ORËS SË MËSIMIT: A u arrit qëllimi i orës së mësimit? Sa dhe si u kuptua informacioni i ri? Çfarë nuk shkoi mirë? etj

Teknologji Shkencë

Përpunim ProdhimLëndë e parë

teknologjia shkenca

2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Teknologjia dhe roli i saj në zhvillimin e shoqërisëFaza e parë: Instruktoj nxënësit për studim të Wallchat-it mbi teknologjinë (p. Individuale), më pas diskutime në grupe dyshe ( 5 min). Gjithashtu iu them nxënësve të mbajnë shënime për gjërat e paqarta, dhe të diskutojnë në grupe dyshe rreth: • koncepte si; teknologjia, lëndë të para, përpunim, prodhim• periudhave në të cilat u zhvillua teknologjia• koncepteve të reja me të cilat zhvillohet teknologjia

Faza e dyte: (7 min) Lojë me Role. Nxënësit ndahen në 3 grupe të mëdha (13 veta/ 1 rresht) dy grupet e para pyesin njeri - tjetrin, grupi i tretë vlerëson përgjigjet - ndërrim vendesh - vlerësime.• krahasimi i teknologjisë me shkencën• Gjykim mbi evolucionin e teknologjisë përkrah evolucionit shoqëror e kulturor

3 - PËRFORCIMI: (15 minuta). – Mendo - krijo dyshe-diskuto / Ndërtimi i pyetjeve / loja e pyetsorit / Diagrama e venit

a Nxënësve iu bëhet e qartë se tashmë duhet të përmbledhin dhe të vlerësojnë njohuritë e reja, të qartësojnë idetë dhe kuptimin mbi konceptet e reja dhe të bëjnë lidhjen mes tyre.

b Zhvillimi i lojës së pyetsorit: Nxënësit nëpërmjet njohurive të mara, mendojnë për dy minuta në heshtje (punë individuale), skicojnë përmbledhjen e pikave kryesore të mësimit të ri duke u bazuar në punën e mëparshme dhe objektivat e orës së mësimit (të cilat janë në fokus deri në fund të orës së mësimit).

c Në grupe dyshe bashkojnë idetë, konkluzionet, i diskutojnë dhe formulojnë pyetje të qarta rreth pikave të diskutuara në ndërtimin e njohurive:

d Diagrami i Venit mbi konceptet

VLERËSIMI: njohja e nxënësve me vlerësimin (vetëvlerësim/ vlerësim me pikë nga shokët / vlerësim nga mësuesi). Vlerësimi (sipas taksonomisë së Bloom-it për sjelljen e nxënësve ndaj temës së re) bazohet në përgjigjet e pyetjeve, detyrave të klasë, mënyra si ata organizohen, shpejtësia e përthithjes së informacionit etj

MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT - Jepen detyra për shtëpi1. Krahasoni përkufizimet, cilësitë, qëllimet, aftësitë dhe metodat e zhvillimit të teknologjisë dhe

shkencës.2. Jepni mendimin tuaj në lidhje me marrëdhëniet e teknologjisë me shkencën.

KONKLUZIONET E ORËS SË MËSIMITA u arrit qëllimi i orës së mësimit?Sa dhe si u kuptua informacioni i ri? Çfarë nuk shkoi mirë? etj

| 63 |


Dt.___/____/______





1.2 Tema mësimore: Zhvillimi i teknologjisë Situata për diskutim:Mësuesi/ja dhe nxënësit diskutojnë për rolin e industrisë aktuale dhe zhvillimet e saj në jetën e përditshme dhe në lidhjet me nevojat e njerëzimit për shpikje të reja.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: • Identifikon shpikjet në etapat më të rëndësishme në

historinë, që sollën zhvillimet e industrisë së sotme.•Dallon fazat e revolucionit industrial.•Përshkruan zhvillimet që sollën 4 fazat e Revolucionit

industrial.•Argumenton rolin e nanoteknologjisë në zhvillimin e

industrisë.•Gjykon mbi zhvillimet që premtojnë inovacione në

teknologjinë e së ardhmes.

Fjalë kyçeNanoteknologjiaRevolucion industrialEpoka industrialEpoka postindustriale Burimet e informacionit:

Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhje me shkencën, teknologjinë dhe prodhimin. Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në histori, TIK, kimi, fizikë.







KOHA


- Harta e mendjes Përvijim i të menduaritDiskutim - Debat


5-10 min


- Organizuesi grafik- Studim rasti



10-12 min


INSERT Të nxënit bashkëpunuesPërmbledhje e strukturuarVëzhgim dhe analizë


15 min

| 64 |

Libër Mësuesi


1 - PARASHIKIMI: Harta e mendjes (5- 10 minuta) - Kontrolli i frekuentimit. - Shkruaj në tabelë temën dhe objektivat. Ju kërkoj nxënësve të mendojnë rreth: zhvillimit të teknologjisë

(krijimi i urës lidhëse). - Nxënësit shkruajnë (në tabelë me dëshirë) mendimet e tyre - Diskutime rreth shpikjeve të reja. - Pasi kemi diskutuar rreth pyetjeve të mësipërne ndërtojmë organizuesin grafik.

2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Zhvillimi i teknologjisëFaza e parë: Organizuesi grafik (p. Individuale), me pas diskutime ne grupe dyshe (5 min).Nxënësit studjojnë në tekst shpikjet dhe fazat e revolucionit industrial. Gjithashtu iu them nxënësve të mbajnë shënime për gjërat e paqarta, dhe të diskutojnë në grupe dyshe rreth: • Shpikjeve në etapa të ndryshme të njerëzimit.• Rendësinë e këtyre shpikjeve dhe ndikimin e tyre në jetën e njeriut.• Fazat e zhvillimit të revolucionit industrial.

Faza e dyte: (10 min) Studim rasti. Nxënësit ndahen në grupe, ku secili grup ka për detyrë.• Njohja me situatën (gjendja aktuale e industrisë në fusha të ndryshme: Grupi 1- Mjekësi, Grupi

2- Industri ushqimore, Grupi 3- Përpunimi i metaleve) nxënësit lihen të lirë të zgjedhin fusha të ndryshme të industrisë.

• Hedhja e hipotezës (nëse këto industry nuk do të ishin zhvilluar, cfarë do të ndodhte me jetën tonë?• Vërtetim i hipotezës.• Gjykim mbi zhvillimet e reja në fusha të ndryshme në industri.

3 - PËRFORCIMI: (15 minuta). – INSERTNxënësve iu bëhet e qartë se tashmë duhet të përmbledhin dhe të vlerësojnë njohuritë e reja, të qartësojnë idetë dhe kuptimin mbi konceptet e reja dhe të bëjnë lidhjen mes tyre. Në grupe dyshe bashkojnë idetë, konkluzionet, i diskutojnë dhe plotësojnë tabelen INSERT:

Ndryshimet qe ndodhën Epoka e Zejtarisë

Epoka industriale

Epoka post industriale

Epoka moderne

Sisteme fizike kibernetike +Kompjuterizimi dhe automatizimi +Mekanizimi +Elektriciteti, linja industriale prodhimi +

VLERËSIMI: njohja e nxënësve me vlerësimin (vetëvlerësim/ vlerësim me pikë nga shokët / vlerësim nga mësuesi). Vlerësimi (sipas taksonomisë së Bloom-it për sjelljen e nxënësve ndaj temës së re) bazohet në përgjigjet e pyetjeve, detyrave të klasë, mënyra si ata organizohen, shpejtësia e përthithjes së informacionit etj.

MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT - Jepen detyra për shtëpi1. Shfrytëzoni të dhënat nga mësimi për revolucionin teknologjik, pasuroni informacionet me kërkime

nga burime të ndryshme dhe plotësoni tabelën

Nr. Shpikja Koha e shpikjes Shkencëtari Revolucioni

teknologjik Rëndësia

12 Llambë drite 1878 Thomas Alva

EdisonRevolucioni i dytë

Burime të reja dhe forma të tjera të energjisë

Arsyetoni për faktorët, që ndikuan në zbulimet e reja gjatë Revolucionit Teknologjik dhe jepni mendimin tuaj për nevojat e njerëzimit për shpikje të reja. KONKLUZIONET E ORËS SË MËSIMIT

| 65 |


Dt.___/____/______





1.7 - 1.8 Veprimtari Praktike: Riciklimi i mbetjeve, problem i madh sot në Shqipëri

Situata për diskutim:Mësuesi/ja dhe nxënësit diskutojnë për problemet mjedisore që shkakton industria dhe teknologjitë egzistuese në tokë, ujë e ajër dhe rolin e riciklimit në minimizimin e këtyre problemeve.Nxënësit në klasë krijojnë situatë problemore dhe modelojnë zgjidhjen e problemit.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Krijon një situatë logjike nga jeta e përditshme, si një

problem teknologjik që kërkon zgjidhje, në një nga sektorët e industrisë.

•Klasifikon informacionet për zgjidhjen e problemit bazuar në analizën SWOT.

•Modelon zgjidhjen e problemit teknologjik.•Prezanton para të tjerëve analizën SWOT, për

zgjidhjen e problemit teknologjik.•Gjykon vlefshmërinë praktike për zgjidhjen e

problemit teknologjik.

Fjalë kyçeProblem mjedisorSWOT

Burimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhjet me zhvillimet e reja industriale, teknologjia e drurit, letrës, lëkurës, mobiljevë, mineraleve, ushqimore etj. Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në Kimi, Biologji, Sipërmarrje, Teknologji e prodhimit.

Kriteri i vlerësimit: Me gojë (pyetje diagnostikuese, formuese).Vëzhgim me listë kontrolli

REZULTATI MËSIMOR

VEPRIMTARIA MËSIMORE

KOHA INSTRUMENTET E VLERËSIMIT

VENDI KËRKESA PËR REALIZIMIN

Riciklimi i mbetjeve, problem i madh sot në Shqipëri.

(Modelimi dhe zgjidhja e problemit)

- Shpjegim i rregullave për krijimin e një situate problemore në një sektor të industrisë.

- Demonstrim i modelimit të zgjidhjes së problemit.

- Demonstrim i prezantimit të analizës SWOT për zgjidhjen e problemit.

- Praktikim i nxënësve për zgjidhjen e një problem teknologjik.

2 orë - Pyetje përgjigje

me gojë, - Vëzhgim me

listë kontrolli për veprimtarinë sipas hapave të procedurës për zgjidhjen e një problemi teknologjik.

klasë / laborator

- Fletë letre A4 - flipchart, - katalog, - fotografi, - instrumente

shënimi, - Teknologji

(ushqimore, druri, minerale etj)

- Teknologjia me zgjedhje 12, e -book.

| 66 |

Libër Mësuesi

STRUKTURA E MËSIMIT: P N PNë funksion të orës së veprimtarisë praktike Në përshtatje me gjendjen e laboratorit / klasësFAZAT E STRUKTURËS




KOHA


- Brainstorming- VLD- Rikujtim- Lojë me skeda

Paraqitja e ideveDiskutim - Debat


15 min


- Demonstrim - “Grupi ekspert”

profesionist - Prezantim

Ndërtim i shprehive studimoreShkëmbim përvoje

Punë me gjithë klasën.Përdorimi i materialeve në e-book (video).

30 min


Praktikim (punë praktike)

Praktikë e mbikqyrurPraktikë e pavarur

Punë individuale Punë në grupe

45 min


1 - PARASHIKIMI: (10 minuta) - Kontrolli i frekuentimit, ndarja e grupeve, shkruaj në tabelë Temën e veprimtarisë praktike. - Brainstorming rreth: Riciklimi i mbetjeve, problem i madh sot në Shqipëri. - Diskutime rreth: Efekteve negative që shkaktojnë në mjedis, fusha të ndryshme të industrisë dhe

mënyrave të gjetjes së rrugëzgjidhjeve për minimizimin e këtyre problemeve. - VLD - (veprimtari e leximit të drejtuar) Lexim i shpejtë i materialit mësimor - teksti - Pyes nxënësit: Si do të veprojmë? A mund ta trajtojmë veprimtarinë si një problem që kërkon zgjidhje? - Rikujtim i hapave për zgjidhjen e problemit ((tema 1.3) - Lojë me skeda: shpërndaj nxënësve disa skeda me “probleme mjedisore” dhe disa të tjera me zgjidhje

të tyre” dhe iu kërkoj nxënësve që ti kombinojnë ato. Në përfundim biem dakord të gjithë për ndarjen e grupeve dhe detyrave.

- Orjentohen nxënësit që mund të përdorin dhe detyren në mësimin 1.3).

PROBLEME MJEDISORE

Ndotja e ujit Dëmtimi i pyjeve Efekti serë

CO2

avuj uji

metan

Zgjidhja e problemit



| 67 |


2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Riciklimi i mbetjeve, problem i madh sot në Shqipëri (30 minuta).Faza e parë: Planifikimi dhe përgatitja (5 min). • Përgatitja dhe shpërndarja e udhëzuesit për nxënësit që përmban hapat e shprehisë që do të demonstrohet, • rregullohet mjedisi fizik, • mjetet mësimore mbahen afër, • ushtrohet demonstrimi në mënyrë të pavarur më parë.

Instruktohen nxënësit (5 min) për të ndjekur me vëmendje demonstrimin e veprimtarisë praktike për hapat e procedurës, (punë me të gjithë klasën).Prezantohen hapat e procedurës:• Identifikimi i problemit mjedisor (nga teknologjia e drurit, letrës, lëkurës, mobiljevë, mineraleve,

ushqimore etj.), përzgjedhja e mjeteteve të nevojshme për kryerjen e veprimtarisë praktike. • Hartimi i planit të veprimit, sipas llojet të problemit.• Kryerja e analizës SWOT (shpjegoj modelin).

Analiza SWOT

FAKTORËT

Të brendshëm

Të jashtëm

VLERA

•1•2

PROBLEMET

•1•2

1.futja e teknologjive të reja 2.përfshirja në projekte 3.bashkëpunimi me donatorë 4.nevoja investuese 5.vendosja e lidhjeve me organizata të tjera, si: Agjensi Rajonale, Mjedisi, etj (shpërndarja e të dhënave për riciklimin, magazinim)

.ndërtime pa leje në zona të ndryshme të komunitetit

.heqja e tregjeve rajonale

.konkurenca e pandershme

1.burimet e lëndëve të para 2.teknologjitë në përdorim, tipi i aparaturave, automatizimi 3.lista e kompanive, mjedisi rrethues 4.historitë e ndërmarrjeve ose kompanive 5.informacioni i përgjithshëm mbi përpunimin e mbeturinave 6.niveli i mirë kulturor, arsimor. 7.impiantet ekzistuese për riciklim.

.organizimi jo i mirë i skemës së grumbullimit

.mbeturina inerte të pa larguara

.ujra të zeza të pasistemuara në dalje

.mungesa e informacionit

.mungesa e informacionit në komunitet për vendim marrje

.prania e fabrikave, bizneseve të mëdha

.mungesa e OJQ etj.

Ndihmës Pengues

Pika

t e fo

rta

Pika

t e d

obët

a

Mun

dësit

ë

Rrez

iqet

• Modelimi i zgjidhjes së problemit.• Prezantimi i zgjidhjes së problemit (secili grup).

Faza e dyte: Demonstrimi - Prezantimi (20 min). Duhet t’u tregohet nxënësve çfarë do të demostrohet. Lidhet shrehia që do të demostrohet me temën 1.3. shpërndahet udhëzuesi para demostrimit. • Rregullohen nxënësit që të gjithë të kenë mundësi të shohin punët dhe prezantimet e njëri - tjetrit. • Theksohen pikat kritike dhe ato të sigurisë. Në pikat kyçe mund të pyeten nxënësit që të rritet

vëmendja e tyre.Menjëherë pas demonstrimit një nga grupet e nxnësve, që merr përsipër të demonstrojë i pari, demostron për shokët dhe më pas ai quhet “grupi ekspert”, i cili do të kontrollojë dhe vlerësojë me pikë (nga 1- 10) grupet e tjera të nxënësve. Këto pikë bashkë me pikët që secili grup vlerëson veten do të bashkëngjiten me vlerësimin përfundimtar nga mësuesi.

ZHVILLIMI I ORËS SË DYTË TË VEPRIMTARISË PRAKTIKE

3 - PËRFORCIMI: (45 minuta). Praktikim i nxënësve mbi hapat e mësipërme të procedurës për “Riciklimin e mbetjeve, problem i madh sot në Shqipëri (modelimi dhe zgjidhja e problemit).Praktikë e udhëhequr - Nxënësit punojnë në grupe nën mbikqyrje, deri sa demostrimi i tyre është i sigurt.Praktikë e pavarur - Nxënësi demonstron aftësi dhe qëndrime, krahas njohurive, në mënyrë të pavarur.Nxënësit prezantojnë para klasës rezultatet e veprimtarisë praktike.VLERËSIMMBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT Plotësoj listën e kontrollit, njoh nxënësit me rezultatet e vlerësimit.

| 68 |

Libër Mësuesi

Vle

rësi

met

për

fund

imta

re p

ër V

eprim

tarin

ë pr

aktik

e 1.

7 - 1

.8: R

icik

limi i

mbe

tjeve

,

Dat

a:__

/__

/ 201

__ p

robl

em i

mad

h so

t në

Shqi

përi.

K

LASA

XII

-

NR

R

icik

limi i

mbe

tjeve

, pr

oble

m i

mad

h

sot n

ë Sh

qipë

ri.

KO

MPO

NEN

TËT

BA

ZË T

Ë K

OM

PETE

NC

AVE

KR

ITER

I PE

R S

ECIL

IN

HA

P SI

PAS

REN

DES

ISE

NR

12

34

56

78

910

.....

EMRI MBIEMRI

Andi

Endri

Ina

Jonka

Olti

NJOHURI

AFTËSI

QËNDRIME E VLERA

PËR

MB

AJT

JA%

VLE

RËS

IMI

ME

NO

TË P

ËR S

ECIL

IN H

AP

TË

PRO

CED

UR

ËS

1

Iden

tifiki

mi i

pro

blem

it m

jedi

sor

(nga

tekn

olog

jia e

dru

rit, l

etrë

s, lë

kurë

s, m

obilj

evë,

min

eral

eve,

us

hqim

ore

etj.)

4010

5010

10

2H

artim

i i p

lani

t të

vepr

imit,

sipa

s llo

jet t

ë pr

oble

mit.

3050

2020

9

3K

ryer

ja e

ana

lizës

SW

OT

3040

3030

9

4M

odel

imi i

zgj

idhj

es së

pro

blem

it30

5020

3010

5Pr

ezan

timi i

zgj

idhj

es së

pro

blem

it 40

2050

1010

NO

TAT

10

| 69 |


Dt.___/____/______


Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12


2.1 Tema mësimore: Komunikimi grafik Situata për diskutim:Mësuesi/ja dhe nxënësit diskutojnë për grafikat e njohura në antropologjisë rreth periudhave parahistorike për punimet grafike më tëhershme.Krahasojnë vizatimin teknik me vizatimin me dorë të lirë, me pikturën etj.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Dallon mënyrat kryesore të komunikimeve

grafike, dhe disa nga simbolet e thjeshta gjeometrike

•Përshkruan mënyrën për realizimin e vizatimeve të thjeshta.

Fjalë kyçeKomunikim grafik,Grafikë artistikeGrafikë teknikeVizatim teknik

Burimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhje me komunikimin grafik. Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në histori, gjeografi, matematikë, filozofi.


Mjetet: Grafika të antropologjisë, enciklopedikuriozitete, foto, tabelë, shkumsa me ngjyra, letër vizatimi, lapsa dhe mjete të tjera vizatimi dërrasa e zezë etj.





KOHA





5-10 min


- Lexim përmbledhje dyshe.- Lojë me role/



10-12 min


- Mendo-krijo-dyshe-diskuto.- Ndërtimi i pyetjeve (loja e pyetsorit)



15 min

| 70 |

Libër Mësuesi


1 - PARASHIKIMI: (5- 10 minuta) - Kontrolli i frekuentimit - Shkruaj në tabelë temën dhe objektivat. Ju kërkoj nxënësve të mendojne rreth koncepteve: komunikim

grafik, grafikë artistike, grafikë teknike,vizatim teknik - Nxënësit shkruajnë (në tabelë me dëshirë) mendimet e tyre rreth pyetjeve: 1. Çfarë njohuri keni në përgjithësi për fushën e gjerë të komunikimeve grafike?2. A janë forma të komunikimeve grafike notat muzikore në pentagram, fotografitë, gazetat dhe

revistat, semaforët, ngjyrat, hartat? 3. Çfarë ndryshime kanë vijat, drejtëzat, segmentet ndërmjet tyre? - Diskutime rreth termave (wallchart

ose tabelë) - Pasi kemi diskutuar rreth pyetjeve të mësipërne ndërtojmë organizuesin grafik (sipas objektivave të

parashikuara)

Komunikimi grafik Vizatimi teknik

2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Komunikimi grafikFaza e parë: Instruktoj nxënësit për studim të wallchartit për komunikimin grafik (punë individuale), më pas diskutime në grupe dyshe ( 5 min). Gjithashtu iu them nxënësve të mbajnë shënime për gjërat e paqarta, dhe te diskutojnë në grupe dyshe rreth: Koncepteve, si: komunikim grafik, grafikë artistike, grafikë teknike,vizatim teknik. • Llojet e vizatimeve teknike

Faza e dyte: (7 min) Lojë me Role. Nxënësit ndahen në 3 grupe të mëdha (13 veta/ 1 rresht) dy grupet e para pyesin njëri - tjetrin, grupi i tretë vlerëson përgjigjet...ndërrim vendesh...vleresime.• Rregullat e vizatimit teknik

3 - PËRFORCIMI: (15 minuta). – Mendo - krijo dyshe-diskuto / Ndërtimi i pyetjeve / loja e pyetsorit .a Nxënësve iu bëhet e qartë se tashmë duhet të përmbledhin dhe të vlerësojnë njohuritë e reja, të

qartësojnë idetë dhe kuptimin për konceptet e reja dhe të bëjnë lidhjen mes tyre.b Zhvillimi i lojës së pyetësorit: Nxënësit nëpërmjet njohurive të mara, mendojnë për dy minuta

në heshtje, skicojnë përmbledhjen e pikave kryesore të mësimit të ri duke u bazuar në punën e mëparshme dhe objektivat e orës së mësimit (të cilat janë në fokus deri në fund të orës së mësimit).

(punë individuale).c Në grupe dyshe bashkojnë idetë, konkluzionet, i diskutojnë dhe plotësojnë tabelën ( punë dyshe).Vizatime teknike mekanike

Vizatime teknike elektrike

Vizatime teknike të ndërtimit

Vizatime teknik me program kompjuteri

Vizatime teknike në konfeksione

VLERËSIMI: njohja e nxënësve me vlerësimin (vetëvlerësim/ vlerësim me pikë nga shokët / vlerësim nga mësuesi). Vlerësimi (sipas taksonomisë së Bloom-it për sjelljen e nxënësve rreth objektivave të vendosura) bazohet në përgjigjet e pyetjeve, detyrave të klasë, mënyra si ata organizohen, shpejtësia e përthithjes së informacionit etj.

MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT - Jepen detyra për shtëpi1. Eksploroni për informacione të ndryshme dhe bëni studim të shkurtër për llojet e vizatimeve teknike.2. Gjykoni se në cilat raste përdoren vizatimet e ndërtimit.3. Plotësoni një tabelë, duke përdorur të dhënat e grumbulluara (mund të bëni edhe kërkime të tjera, në

libra, katalogë etj.).

KONKLUZIONET E ORËS SË MËSIMIT

| 71 |


Dt.___/____/______




2.5 Tema mësimore: Vijat dhe përdorimi i tyre në vizatimin teknik

Situata për diskutim:Mësuesi/ja dhe nxënësit diskutojnë për vijat dhe përdorimin e tyre në vizatimin teknik. Nxënësit vizatojnë llojet e vijave si në tabelën e vijave të shpjeguara në mësim, duke përdorur mjete të vizatimit.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Dallon llojet e vijave që përdoren ne skica

dhe vizatime gjeometrike - teknike.•Të aftësohet në përdorimin e vijave që

përdoren në skica dhe vizatimet e thjeshta •Të gjykojë pse përdorimi i këtyre vijave

apo shenjave shmang gabimet, interpretimet e dyshimta dhe vizatimet bëhen më të kuptueshme.

Fjalë kyçeVijaBosht simetriePërmasaTrashësi e vijave Paraqitje Burimet e informacionit:

Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhje me vijat dhe përdorimin e tyre në vizatimin teknik. Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në vizatim, mekanikë, ndërtim.


Mjetet: Grafika të Tabelë me llojet e vijave, shkumsa, letër vizatimi, lapsa dhe mjete të tjera vizatimi, dërrasa e zezë etj.





KOHA





5-10 min


- Lexim përmbledhje dyshe.- Lojë me role



10-12 min


- Mendo-krijo-dyshe-diskuto.- Ndërtimi i pyetjeve (loja e pyetsorit)



15 min

| 72 |

Libër Mësuesi


1 - PARASHIKIMI: (5- 10 minuta) - Kontrolli i frekuentimit. - Shkruaj në tabelë temën dhe objektivat. Ju kërkoj nxënësve të mendojne rreth koncepteve: vijë, bosht

simetrie, përmasa, trashësi e vijave, paraqitje. - Nxënësit shkruajnë (në tabelë me dëshirë) mendimet e tyre rreth pyetjeve: 1 Sa është gjatësia e vijave në vijën e ndërprerë (D) dhe sa është madhësia e largësisë ndërmjet tyre?2 Sa është trashësia që duhet të ketë vija e ndërprerë e konturit të pa dukshëm, në vizatim, në lidhje

me trashësinë e vijës së vazhduar të konturit të dukshëm?3 Si duhet të mbarojë një vijë - pikë në vizatim? - Pasi kemi diskutuar rreth pyetjeve të mësipërne ndërtojmë organizuesin grafik (sipas objektivave të

parashikuara)

Lloje vijash Trashësia e vijave

2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Komunikimi grafikFaza e parë: Instruktoj nxënësit për studim të wallchartit për komunikimin grafik (punë individuale), më pas diskutime në grupe dyshe (5 min). Gjithashtu iu them nxënësve të mbajnë shënime për gjërat e paqarta, dhe te diskutojnë në grupe dyshe rreth: Llojeve të vijave që përdoren në vizatimet teknike. Zgjedhja e trashësisë së vijave duhet të kryhet sipas standardit. • Llojet e vijave dhe trashësia e tyre.

Faza e dyte: (7 min) Lojë me Role. Nxënësit ndahen në 3 grupe të mëdha (13 veta/ 1 rresht) dy grupet e para pyesin njëri - tjetrin, grupi i tretë vlerëson përgjigjet...ndërrim vendesh...vleresime.• Shembuj të përdorimit të vijave në vizatim.

3 - PËRFORCIMI: (15 minuta). – Mendo - krijo dyshe-diskuto / Ndërtimi i pyetjeve / loja e pyetsorit .a Nxënësve iu bëhet e qartë se tashmë duhet të përmbledhin dhe të vlerësojnë njohuritë e reja, të

qartësojnë idetë dhe kuptimin për konceptet e reja dhe të bëjnë lidhjen mes tyre.b Zhvillimi i lojës së pyetësorit: Nxënësit nëpërmjet njohurive të mara, mendojnë për dy minuta

në heshtje, skicojnë përmbledhjen e pikave kryesore të mësimit të ri duke u bazuar në punën e mëparshme dhe objektivat e orës së mësimit (të cilat janë në fokus deri në fund të orës së mësimit).

(punë individuale).c Në grupe dyshe bashkojnë idetë, konkluzionet, i diskutojnë dhe plotësojnë tabelën ( punë dyshe).

Emërtimi i vijës Vizatimi i vijës Trashësia


MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT - Jepen detyra për shtëpi1. Eksploroni për informacione të ndryshme dhe bëni studim të shkurtër për llojet e vijave në vizatimet

teknike.2. Gjykoni se në cilat raste përdoren vijat në vizatimet teknike.3. Plotësoni një tabelë, duke përdorur të dhënat e grumbulluara (mund të bëni edhe kërkime të tjera, në

libra, katalogë etj.).


| 73 |


Dt.___/____/______




2.7 Tema mësimore: Vizatimi gjeometrik Situata për diskutim:Mësuesi /ja dhe nxënësit diskutojnë për elementet bazë të gjeometrisë.Duke përdorur mjete të thjeshta të vizatimit nxënësit vizatojnë elemente gjeometrikë të ndryshëm.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Dallon llojet e vizatimit gjeometrik•Argumenton rëndësinë ndërtimit të figurave

gjeometrike•Tregon shembuj të përdorimit të gjeometrisë

në plan dhe gjeometrisë diskriptive.Fjalë kyçeVizatim gjeometrikGjeometri në planGjeometri diskriptiveElemente bazë të gjeometrisë

Burimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhje me vizatimet gjeometrike. Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në histori, fizikë, gjeometri, teknologji.

Kriteri i vlerësimit: Me gojë (pyetje formuese).

Mjetet: Tabelë:vizatimi gjeometrik, materiale, kuriozitete, trupa gjeometrikë fletë formati A4 (skeda), mjete vizatimi dërrasa e zezë, shkumës etj.





KOHA


- Brainstorming- DDM


Punë me të gjithë klasën.

5 min


- Lexim përmbledhje dyshe.- Rrjeti i diskutimit- DDM


Punë në grupePunë me gjithë klasën. Përdorimi i materialeve në e- book.

10-15 min


- Mendo-krijo pyetje- Loja e pyetsorit- DDM


Punë individuale Punë në dyshePunë me gjithë klasën.

15 min

| 74 |

Libër Mësuesi


1 - PARASHIKIMI: (5 minuta) Brainstorming - Shkruaj në tabelë temën dhe objektivat. Ju kërkoj nxënësve të mendojnë rreth fjalëve kyçe: vizatim

gjeometrik. - Gjeometri në plan, gjeometri diskriptive, elemente bazë të gjeometrisë - Nxënësit shkruajnë (në tabelë me dëshirë) mendimet e tyre rreth elementeve bazë të gjeometrisë - Nxënësit japin mendimet e tyre për disa elemente, si: pika, drejtëza, gjysmëdrejtëza, segmenti, këndi,

rrethi, diametri. - Diskutojmë rreth:

- Nxënësit plotësojnë dy kolonat e para në tabelën DDM (krijimi i urës lidhëse)Di Dua të di Mësova

2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Vizatimi gjeometrik (10 - 15 min)Faza e parë: Instruktoj nxënësit për studim të wallchartit për vizatimin gjeometrik (punë individuale), më pas diskutime në grupe dyshe (5 min). Gjithashtu iu them nxënësve të mbajnë shënime për gjërat e paqarta, dhe të diskutojnë në grupe dyshe rreth: • Vizatimit gjeometrik, si një nga llojet e vizatimit• Formave të ndryshme gjeometrike• Elementeve bazë të gjeometrisë( pika, drejtëza, rrethi, segmenti, figura, këndi, rrezja etj).

Faza e dyte: (10 min) Punë me grupe, rrjeti i diskutimit. Nxënësit ndahen në grupe dyshe. Çdo grup në fletë A4 ndërton tabelën (një bangë, dy nxënës për gjeometrinë në plan, banga tjetër për për gjeometrinë diskriptive). Nxënësit diskutojnë dhe pyesin njëri - tjetrin dhe në fund vetë vleresohen duke u ballafaquar me grupet e tjera dhe me tekstin mësimor. Nxënësit plotësojnë kolonën e tretë në në tabelën DDM.

Di Dua të di Mësova

3 - PËRFORCIMI: (15 minuta). – Mendo - krijo pyetje / Loja e pyetësorit / DDMa Nxënësve iu bëhet e qartë se tashmë duhet të përmbledhin dhe të vlerësojnë njohuritë e reja, të

qartësojnë idetë dhe kuptimin mbi konceptet e reja dhe të bëjnë lidhjen mes tyre.b Zhvillimi i lojës së pyetësorit: Nxënësit nëpërmjet njohurive të mara, mendojnë për dy minuta

në heshtje, skicojnë përmbledhjen e pikave kryesore të mësimit të ri duke u bazuar në punën e mëparshme dhe objektivat e orës së mësimit (të cilat janë në fokus deri në fund të orës së mësimit). Elementet bazë të gjeometrisë

c Nxënësit përmbledhin dhe plotësojnë edhe një herë tabelën ( në dërrasën e zezë)d. Nxënësit përmbledhin tabelën DDM .

Pika Drejtëza Gjysmëdrejtëza Segmenti Figura Këndi Rrezja Rrethi


MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT - Jepen detyra për shtëpi1. Grumbulloni materiale, të dhëna, kuriozitete për “Gjeometrinë Euklidiane” dhe shkëmbeni idetë tuaja

me njëri-tjetrin. 2. A ndeshni sot konceptet e dhëna nga Euklidi, në lëndë të ndryshme, si: matematikë, fizikë, teknologji etj?


Vizatimi gjeometrk Elementet bazë të vizatimit

| 75 |


Dt.___/____/______




2.14 Tema mësimore: Përmasimet (dimensionimet), kuotimet dhe shkallët e vizatimit

Situata për diskutim:Mësuesi /ja dhe nxënësit diskutojnë për hapat, që ndiqen për vendosjen e përmasave sipas rregullave.Gjykojnë për rëndësinë e përdorimit të shkallës zvogëluese ose zmadhuese në vizatim.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Dallon se për të vendosur përmasat duhet të veprohet sipas

rregullave të përcaktuara.•Argumenton se të vendosurit e përmasave është një nga

problemet më me përgjegjësi në kryerjen e vizatimit ose të skicës.

•Tregon shembuj të përdorimit të shkallës në vizatim.Fjalë kyçePërmasimKuotimShkallë vizatimiKuotat e lartësisë

Burimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhje përmasimet (dimensionimet), kuotimet dhe shkallët e vizatimit. Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë gjeometri, teknologji.


Mjetet: Tabelë: fletë formati A4 (skeda), mjete vizatimi dërrasa e zezë, shkumës etj.





KOHA





5 min





10-15 min





15 min

| 76 |

Libër Mësuesi


1 - PARASHIKIMI: (5 minuta) Brainstorming - Shkruaj në tabelë temën dhe objektivat. Ju kërkoj nxënësve të mendojne rreth fjalëve kyçe: përmasim,

kuotim, shkallë vizatimi, kuotat e lartësisë. - Nxënësit shkruajnë (në tabelë me dëshirë) mendimet e tyre rreth rëndësisë së vendosjes së përmasave

dhe përdorimit të shkallës zvogëluese ose zmadhuese në vizatime ose skica. - Nxënësit japin mendimet e tyre për disa nga hapat që duhet të ndiqen në vendosjen e përmasave - Diskutojmë rreth:

Vizatimi teknik Përmasimi


2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Përmasimet, kuotimet dhe shkallët e vizatimit (10 - 15 min)Faza e parë: Instruktoj nxënësit për studim të wallchartit për përmasimet (punë individuale), më pas diskutime në grupe dyshe (5 min). Gjithashtu iu them nxënësve të mbajnë shënime për gjërat e paqarta, dhe të diskutojnë në grupe dyshe rreth: • Vendosjes së vijave të përmasave dhe vijat referuese që tregojnë madhësinë, segmentin, këndin në vizatim.• Simbolit që vendoset para numrit të përmasës së diametrit dhe të përmasës së rrezes.• Rëndësisë së përdorimit të shkallës së vizatimit.

Faza e dyte: (10 min) Punë me grupe, rrjeti i diskutimit. Nxënësit ndahen në grupe dyshe. Çdo grup në fletë A4 ndërton tabelën (një bangë, dy nxënës për gjeometrinë në plan, banga tjetër për për gjeometrinë diskriptive). Nxënësit diskutojnë dhe pyesin njëri - tjetrin dhe në fund vetë vleresohen duke u ballafaquar me grupet e tjera dhe me tekstin mësimor. Nxënësit plotësojnë kolonën e tretë në në tabelën DDM.




në heshtje, skicojnë përmbledhjen e pikave kryesore të mësimit të ri duke u bazuar në punën e mëparshme dhe objektivat e orës së mësimit (të cilat janë në fokus deri në fund të orës së mësimit). Shkallët e vizatimit.

c Nxënësit përmbledhin dhe plotësojnë edhe një herë tabelën ( në dërrasën e zezë)d. Nxënësit përmbledhin tabelën DDM .

Shkallë zvogëlimi Shkallë zmadhimi


MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT1. Vendosja e përmasave është një nga problemet më me përgjegjësi në kryerjen e vizatimit ose të skicës.2. Kuptimi i shkallës së vizatimit dhe llojet e saj.


| 77 |


ZHVILLIMI I ORËS

1 Hapi i parë: (5- minuta)Kontrolli i frekuentimit, njohja e nxënësve me qëllimin dhe objektivat e ekskursionit. Nxënësit japin mendime dhe sugjerime mbi organizimin dhe pritshmëritë e orës së ekskursionit.Hartimi i skemës që do të zbatohet për zhvillimin e ekskursionit.2 Hapi i dytë: Nisja 3 Hapi i tretë: Mbërritja (në terrenin sportiv)4 Hapi i katërt: Zhvillimi i ekskursionit • Prezantimi me temën dhe me skicën “plani i terrenit sportiv”, shpjegim • Grumbullimi i informacionit• Studimi i planit të terrenit sportiv• Zhvillimi i pyetjeve, diskutim, hulumtim, skicim me dorë të lirë, krahasim me skicën e dhënë etj.

VLERËSIMI: për ecurinë e ekskursionit dhe realizimit të objektivave - njohja e nxënësve me vlerësimin e orës së ekskursionit (pjesëmarrje, komunikim, aftësi mendore, aftësi bashkëpunuese, aftësi lidershipi etj).

MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT feedback


Dt.___/____/______


Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12 Shkalla: VI Klasa XII

2.15 Ekskursion: Vizitë në një terren sportiv, skicimi dhe vizatimi i tij.

Situata për diskutim:Mësuesi/ja, nxënësit dhe punonjësit e terrenit sportiv diskutojnë për hapësirën, formën dhe planin e ndërtimit të tij.Nxënësit krahasojnë vizatimin me dorë të lirë me planin e dhënë të terrenit sportiv (me shkallë të caktuar zmadhimi).

Qëllimi: Njohja e nxënësve me terrenin sportive, planin e ndërtimit të tij dhe aftësimi i tyre për të skicuar me dorë të lirë, për të lexuar skica dhe për të krahasuar skicimet e tyre me planin real.Objektivat: (arritjet e nxënësve sipas kompetencave):Nxënësi/ja gjatë orës së ekskursionit mësimor: •Dallon format gjeometrike në terrenin sportiv.•Përcakton me sy të lirë raportin e gjatësisë me gjërësinë e fushës

dhe raportin e gjërësisë së fushës me portën.•Komunikon me punonjësit e terrenit sportiv në lidhje me: rregullat

e vendosjes së gjatësisë së fushës dhe portës, apo për përcaktimin e distancës së vijës së mesit të fushës.

•Lexon planin e fushës së terrenit sportive në shkallën 1:100.•Vizaton terrenin sportiv me dorë të lirë me shkallën 1:50. •Krahason vizatimin me dorë të lirë me planin e dhënë të terrenit

sportiv me shkallë të caktuar zmadhimi.

Koha: 45 minuta

Vendi: Terren sportiv (stadium).

Metoda: Ekskursion mësimor.

Dt.___/____/______

Model Plan – Ditar



2.15 Ekskursion: Vizitë në një terren sportiv, skicimi dhe vizatimi i tij. Situata për diskutim:

Mësuesi/ja, nxënësit dhe punonjësit e terrenit sportiv diskutojnë për hapësirën, formën dhe planin e ndërtimit të tij.

Nxënësit krahasojnë vizatimin me dorë të lirë me planin e dhënë të terrenit sportiv (me shkallë të caktuar zmadhimi).

Qëllimi: Njohja e nxënësve me terrenin sportive, planin e ndërtimit të tij dhe aftësimi i tyre për të skicuar me dorë të lirë, për të lexuar skica dhe për të krahasuar skicimet e tyre me planin real. Objektivat (arritjet e nxënësve sipas kompetencave): Nxënësi/ja gjatë orës së ekskursionit mësimor:

• Dallon format gjeometrike në terrenin sportiv. • Përcakton me sy të lirë raportin e gjatësisë me gjërësinë e fushës

dhe raportin e gjërësisë së fushës me portën. • Komunikon me punonjësit e terrenit sportiv në lidhje me:

rregullat e vendosjes së gjatësisë së fushës dhe portës, apo për përcaktimin e distancës së vijës së mesit të fushës.

• Lexon planin e fushës së terrenit sportive në shkallën 1:100. • Vizaton terrenin sportiv me dorë të lirë me shkallën 1:50. • Krahason vizatimin me dorë të lirë me planin e dhënë të terrenit


Koha: 45 minuta

Vendi: Terren sportiv (stadium)

Metoda: Ekskursion mësimor

ZHVILLIMI I ORËS

1-Hapi i parë: (5- minuta) Kontrolli i frekuentimit, njohja e nxënësve me qëllimin dhe objektivat e ekskursionit. Nxënësit japin mendime dhe sugjerime mbi organizimin dhe pritshmëritë e orës së ekskursionit. Hartimi i skemës që do të zbatohet për zhvillimin e ekskursionit. 2-Hapi i dytë: Nisja 3-Hapi i tretë: Mbërritja (në terrenin sportiv) 4-Hapi i katërt: Zhvillimi i ekskursionit

• Prezantimi me temën dhe me skicën "plani i terrenit sportiv", shpjegim • Grumbullimi i informacionit • Studimi i planit të terrenit sportiv • Zhvillimi i pyetjeve, diskutim, hulumtim, skicim me dorë të lirë, krahasim me skicën e dhënë etj.

VLERËSIMI: për ecurinë e ekskursionit dhe realizimit të objektivave - njohja e nxënësve me vlerësimin e orës së ekskursionit (pjesëmarrje, komunikim, aftësi mendore, aftësi bashkëpunuese, aftësi lidershipi etj). MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT feedback KONKLUZIONET E ORËS SË MËSIMIT: A u realizuan objektivat?

Çfarë nuk shkoi mirë? Çfarë duhet të përmirësojmë në të ardhmen?

Shënime:................................................................................................................................................................

EKSKURSION

OBJEKTIVAT

PREZANTIMIGRUMBULLIMI I INFORMACIONIT

ZHVILLIMI I PYETËSORIT NGA

NXËNËSIT

QËLLIMI

PREZANTIMI I ARRITJEVE TË EKSKURSIONIT

FEEDBACK

| 78 |

Libër Mësuesi

Dt.___/____/______




2.23 Tema mësimore: Urbanistika Situata për diskutim:Mësuesi/ja dhe nxënësit diskutojnë për urbanistikën si një proces që synon të përmirësojë mirëqenien e popullsisë, projektimin e mjedisit urban, dhe mbrojtjen e mjedisit natyror.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Shpjegon kuptimin e konceptit “urbanistikë”.•Argumenton ndikimin e urbanistikës në mbrojtjen e

mjedisit natyror.

Fjalë kyçeUrbanistikëMjedis urbanHartë topografikePlan rregullues

Burimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhje me komunikimin grafik dhe urbanistikën.

Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në gjeografi, matematikë, TIK.


Mjetet: Fotografi, shkumsa me ngjyra, letër vizatimi, lapsa dhe mjete të tjera vizatimi dërrasa e zezë etj.





KOHA





5 min





10-12 min


- Mendo-krijo-dyshe-diskuto.- Ndërtimi i pyetjeve (loja e pyetesorit)



15 min

| 79 |



1 - PARASHIKIMI: (5 - 10 minuta) - Kontrolli i frekuentimit - Shkruaj në tabelë temën dhe objektivat. Ju kërkoj nxënësve të mendojne rreth koncepteve: komunikim

grafik, grafikë artistike, grafikë teknike,vizatim teknik - Nxënësit shkruajnë (në tabelë me dëshirë) mendimet e tyre rreth pyetjeve.

1. Çfarë studjon urbanistika?2. Cilat janë detyrat e institucioneve urbanistike?3. Pse shërbejnë hartat topografike?

- Diskutime rreth termave (wallchart ose tabelë) - Pasi kemi diskutuar rreth pyetjeve të mësipërne ndërtojmë organizuesin grafik (sipas objektivave të

parashikuara).

Zona urbane Urbanistikë


2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: UrbanistikaFaza e parë: Instruktoj nxënësit për studim të wallchartit për urbanistikën (punë individuale), më pas diskutime në grupe dyshe ( 5 min). Gjithashtu iu them nxënësve të mbajnë shënime për gjërat e paqarta, dhe te diskutojnë në grupe dyshe rreth koncepteve, si: urbanistikë, mjedis urban, hartë topografike, plan rregullues.• Hartat topografike

Faza e dyte: (7 min) Lojë me Role. Nxënësit ndahen në 3 grupe të mëdha (13 veta/ 1 rresht) dy grupet e para pyesin njeri tjetrin, grupi i tretë vlerëson përgjigjet...ndërrim vendesh...vlerësime.• Planvendosja

3 - PËRFORCIMI: (15 minuta). – Mendo - krijo pyetje / Ndërtimi i pyetjeve / Loja e pyetësorit a Nxënësve iu bëhet e qartë se tashmë duhet të përmbledhin dhe të vlerësojnë njohuritë e reja, të

qartësojnë idetë dhe kuptimin mbi konceptet e reja dhe të bëjnë lidhjen mes tyre.b Zhvillimi i lojës së pyetësorit: Nxënësit nëpërmjet njohurive të mara, mendojnë për dy minuta në

heshtje, skicojnë përmbledhjen e pikave kryesore të mësimit të ri duke u bazuar në punën e mëparshme dhe objektivat e orës së mësimit (të cilat janë në fokus deri në fund të orës së mësimit).


Masterplane Plane rregulluese të përgjithshme Plane të detajuara vendore


MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT1. Eksploroni për informacione të ndryshme dhe bëni studim të shkurtër urbanistikën e vendndodhjes tuaj.2. Gjykoni se në cilat raste përdoren hartat topografike.3. Plotësoni një tabelë, duke përdorur të dhënat e grumbulluara (mund të bëni edhe kërkime të tjera, në libra,

katalogë etj.)


| 80 |

Libër Mësuesi

Dt.___/____/______




2.25 Tema mësimore: Materialet dhe strukturat e ndërtimit

Situata për diskutim:Mësuesi/ja dhe nxënësit diskutojnë për materialet e ndërtimit, që ata njohin dhe për rolin e materialeve teknologjike në ndërtim. Nxënësit krahasojnë veprimet dhe punën e arkitektit me aktivitetine inxhinjerit të ndërtimit, i cili llogarit elementet konstruktivë, që sigurojnë aftësinë mbajtëse të strukturës.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Tregon kuptimin për konceptet si: materiale

ndërtimi, struktura ndërtimi, elementë konstruktivë.•Dallon elementet konstruktive të një ndërtese.•Argumenton rolin e teknologjisë në ndërtim.

Fjalë kyçeMateriale ndërtimiStruktura ndërtimiElementë konstruktivë

Burimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhje materialet dhe strukturat e ndërtimit. Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në teknologji, ndërtim, vizatim teknik dhe fizikë.


Mjetet: Wollchart, katalog, fletë formati A4 (skeda), dërrasa e zezë, shkumës etj.





KOHA





5 min





10-12 min


- Mendo - krijo - dyshe - Ndërtimi i pyetjeve (loja e pyetësorit) - Diagrami i Venit



15 min

| 81 |



1 - PARASHIKIMI: (5 - 10 minuta) - Kontrolli i frekuentimit - Shkruaj në tabelë temën dhe objektivat. Ju kërkoj nxënësve të mendojnë rreth:koncepteve: “Projekt -

ide”, “Projekt zbatim”, “Plan mobilimi”, “Prerja e objektit” etj. (krijimi i urës lidhëse). - Nxënësit shkruajnë (në tabelë me dëshirë) mendimet e tyre. - Diskutime rreth termave (wallchart ose tabelë) - Pasi kemi diskutuar rreth pyetjeve të mësipërne ndërtojmë organizuesin grafik (sipas objektivave të

parashikuara).

2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Materialet dhe strukturat e ndërtimitFaza e parë: Instruktoj nxënësit për studim të wallchartit strukturat e ndërtimit (p. Individuale), më pas diskutime në grupe dyshe (5 min). Gjithashtu iu them nxënësve të mbajnë shënime për gjërat e paqarta, dhe te diskutojnë në grupe dyshe rreth:• Koncepteve, si: materiale ndërtimi, struktura ndërtimi, elementë konstruktivë• Materialeve të ndërtimit• Elementeve të një ndërtese

Faza e dyte: (7 min) Lojë me Role. Nxënësit ndahen në 3 grupe të mëdha (13 veta/ 1 rresht) dy grupet e para pyesin njeri tjetrin, grupi i tretë vlerëson përgjigjet...ndërrim vendesh...vlerësime.• Krahasimi materialeve teknologjike me materialet e ndërtimit.• Gjykim mbi zhvillimin e teknologjisë së ndërtimit përkrah degëve të tjera të teknologjisë.

3 - PËRFORCIMI: (15 minuta). – Mendo - krijo dyshe-diskuto / Ndërtimi i pyetjeve / loja e pyetësorit / Diagrama e Venit. a Nxënësve iu bëhet e qartë se tashmë duhet të përmbledhin dhe të vlerësojnë njohuritë e reja, të



(punë individuale).c Në grupe dyshe bashkojnë idetë, konkluzionet, i diskutojnë dhe formulojnë pyetje të qarta rreth pikave

të diskutuara në ndërtimin e njohurive. d- Diagrami i Venit për konceptet.

Zona urbane Urbanistikë

të veçanta të veçantatë përbashkëta


MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT1. Krahasoni përkufizimet e elementeve konstruktivë (themele, struktura mbajtëse vertikale, horizontale,

trarë etj.) 2. Jepni mendimin tuaj në lidhje me marrëdhëniet e elementeve konstruktivë të një ndërtese.


| 82 |

Libër Mësuesi

ZHVILLIMI I ORËS

1 Hapi i parë: (5- minuta)Kontrolli i frekuentimit, njohja e nxënësve me qëllimin dhe objektivat e ekskursionit. Nxënësit japin mendime dhe sugjerime mbi organizimin dhe pritshmëritë e orës së ekskursionit.Hartimi i skemës që do të zbatohet për zhvillimin e ekskursionit.2 Hapi i dytë: Nisja 3 Hapi i tretë: Mbërritja në një objekt që po ndërtohet pranë shkollës (kantier ndërtimit).4 Hapi i katërt: Zhvillimi i ekskursionit Prezantimi me shërbimet arkitektonike dhe ndërtimore, shpjegim, zhvillim i pyetjeve, diskutim, hulumtim etj. Nxënësi jep mendimin e tij dhe ideon mjedisin e banesës që do të donte të jetonte me familjen e tij




Dt.___/____/______


Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12 Shkalla: VI Klasa XII2.15 Ekskursion: Vizitë në një objekt në ndërtim pranë shkollës. Situata për diskutim:

Mësuesi/ja, nxënësit dhe punonjësit e kantierit të ndërtimit diskutojnë për shërbimet arkitektonike dhe ndërtimore, si pjesë e urbanistikës dhe teknologjisë së ndërtimit.Nxënësit krahasojnë njohuritë e fituara me njohuritë e mara nga mësimet për urbanistikën dhe ndërtimin.

Qëllimi: Fuqizimi i njohurive të nxënësve për materialet e ndërtimit, veglat e punës e proceset kryesore në një kantier ndërtimi dhe aftësimi i tyre për të projektuar një shtëpi banimi.Objektivat: (arritjet e nxënësve sipas kompetencave):Nxënësi/ja gjatë orës së ekskursionit mësimor: •Dallon veglat, mjetet, materialet, pajisjet dhe proceset e ndryshme,

si: hedhja e themeleve, ndërtimi i mureve, ngritja e kateve etj., në një objekt ndërtimi.

•Përshkruan kushtet reale në ndërtimin e një objekti.•Krahason njohuritë e fituara në ekskursion me ato të marra në mësim.•Komunikon me punonjësit e kantierit të ndërtimit në lidhje me:

materialet e ndërtimit, projektimin, veglat e punës dhe proceset kryesore në një kantier ndërtimi.

•Konkludon për evolucionin e materialeve, veglave dhe veprimtarive të thjeshta në teknologjinë e ndërtimit të objekteve, përkrah evolucionit njerëzor.

Koha: 45 minuta

Vendi: Objekt në ndërtim


Dt.___/____/______













Koha: 45 minuta



ZHVILLIMI I ORËS





Shënime:................................................................................................................................................................

EKSKURSION

OBJEKTIVAT



NXËNËSIT

QËLLIMI


FEEDBACK

| 83 |


Dt.___/____/______


Fusha: Komunikimi grafik Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12 Shkalla: VI Klasa XII2.30 Veprimtari Praktike: Arredimi i mjedisit shtëpiak Ndërtimi i një maketi me materiale të thjeshta teknologjike

Situata për diskutim:Mësuesi/ja dhe nxënësit diskutojnë për teknikat e përgatitjes së planimetrisë së një banese në maket.Nxënësit në klasë interpretojnë planin e hapësirave të banesës të paraqitura në maketet e përgatitura prej tyre.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Përgatit vendin e punës për ndërtimin i një maketi me materiale të

thjeshta teknologjike.•Skicon planin e hapësirave të ndryshme të banesës në një letër

vizatimi.•Vizaton skicën në letër të milimetruar në shkallën 1:50 me mjetet e

vizatimit.•Lexon dhe interpreton paraqitjen grafike të planimetrisë të një

banese, si: skicë, vizatim dhe planin e përgjithshëm.•Demonstron aftësi për përdorimin e materialeve të ndryshme

teknologjike dhe ngjyrave në realizimin e maketit të banesës.•Gjykon për lidhjen e mjeteve dhe materialeve të thjeshta teknologjike

për ndërtimin e maketit

Fjalë kyçeMaketMateriale teknologjikePlanimetri e banesës

Burimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhjet me teknologjinë e mobiljeve dhe vizatimin Teknik e dizajnin. Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në Vizatim teknik, Teknologji e drurit, Teknologji e mobiljeve.


REZULTATI MËSIMOR



VENDI KËRKESA PËR

REALIZIMINNdërtimi i një maketi me materiale të thjeshta teknologjike

- Shpjegim i rregullave për skicimin dhe vizatimin e planit të hapësirave të ndryshme të banesës në shkallën 1:50 me mjetet e vizatimit.

- Demonstrim i skicimit dhe vizatimit të planit të hapësirave të banesës në letër të milimetruar në shkallën 1:50

- Demonstrim i përdorimit të materialeve të ndryshme në realizimin e maketit të banesës.

- Praktikim i nxënësve për ndërtimin e hapësirave të banesës në maket.



listë kontrolli për veprimtarinë sipas hapave të procedurës për ndërtimin e hapësirave të banesës në maket.

klasë - Letër vizatimi,

- letër e milimetruar,

- laps, - gomë, - ngjyra, - ngjitës (ose

pineska), - plastelinë, - karton me

trashësi - 0,5 e 0,2 cm - gërshërë. - Teknologjia

me zgjedhje 12, e - book.

| 84 |

Libër Mësuesi

STRUKTURA E MËSIMIT: P N PNë funksion të orës së veprimtarisë praktike Në përshtatje me gjendjen e klasësFAZAT E STRUKTURËS




KOHA


- Rikujtim- VLD



5-7 min


- Demonstrim - Bashkëbisedim

profesional - Prezantim



15-20 min


- Praktikim (punë praktike)- Prezantim



15 min


1 - PARASHIKIMI: (5-7 minuta) - Kontrolli i frekuentimit, ndarja e grupeve, shkruaj në tabelë Temën e veprimtarisë praktike. - Rikujtim rreth: skicimit, vizatimit me shkallë të ndryshme, leximit, interpretimit etj. - Diskutime rreth: Teknikave të përgatitjes

së planimetrisë së një banese në maket. - VLD (veprimtari e leximit të drejtuar)

Lexim i shpejtë i procedurës në materialin mësimor

- 2.30 Veprimtari praktike - Si do të veprojmë? - Paraqitet me videoprojektor nje detyrë

të ngjashme (e përgatitur më parë nga mësuesi).

Nxënësit e shikojnë dhe vendosin për pjesën e punës që do të ndërmarrin në grup, në bazë të aftësisë dhe prirjeve që kanë. Mësuesi/ja mban shënime për ndarjen e grupeve dhe detyrave.

2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Ndërtimi i një maketi me materiale të thjeshta teknologjike (15-20 min).Faza e parë: Planifikimi dhe përgatitja (5 min). • Përgatitja dhe shpërndarja e udhëzuesit për nxënësit që përmban hapat e shprehisë që do të demonstrohet, • rregullohet mjedisi fizik, • mjetet mësimore mbahen afër, • ushtrohet demonstrimi në mënyrë të pavarur më parë.

Instruktohen nxënësit (5 min) për të ndjekur me vëmendje demonstrimin e veprimtarisë praktike për hapat e procedurës, (punë me të gjithë klasën).

| 85 |


Prezantohen hapat e procedurës:• Përgatja e vendit të punës për ndërtimin i një maketi me materiale të thjeshta teknologjike.• Skicimi i planit të hapësirave të ndryshme të banesës në një letër vizatimi.• Vizatimi i skicës në letër të milimetruar në shkallën 1:50 me mjetet e vizatimit.• Leximi dhe interpretimi i paraqitjes grafike të planimetrisë të një banese, si: skicë, vizatim dhe plani

i përgjithshëm.• Realizimi i maketit të banesës me anë të përdorimit të ngjyrave dhe materialeve (karton, gërshërë,

ngjitës etj.)• Prezantimi i planit të hapësirave të banesës në maket me materiale të thjeshta teknologjike.

Faza e dytë: Demonstrimi - Prezantimi (10 min). Duhet t’u tregohet nxënësve çfarë do të demostrohet. • Lidhet shprehia që do të demostrohet me detyra të kaluara. shpërndahet UDHËZUESI para demostrimit. • Rregullohen nxënësit që të gjithë të kenë mundësi të shohin. • Tregohet vetëm një procedurë për një kohë për çdo hap.• Theksohen pikat kritike dhe ato të sigurisë. Në pikat kyçe mund të pyeten nxënësit që të rritet vëmendja

e tyre;• Nëse ka nevojë përsëritet një pjesë apo i gjithë demostrimi.

Menjëherë pas demonstrimit, nxënësit fillojnë përgatitjen e matërialeve për ndërtimin e maketit të tyre.

3 - PËRFORCIMI: (15-20 minuta). Praktikim i nxënësve mbi hapat e mësipërme të procedurës.Praktikë e udhëhequr - Nxënësit punojnë në mënyrë individuale ose në çifte nën mbikqyrje, deri sa demostrimi i tyre është i sigurt.Praktikë e pavarur - Nxënësi demonstron aftësi dhe qëndrime, krahas njohurive, në mënyrë të pavarur.

VLERËSIM : Vlerësim me listë kontrolli bazuar në kriteret e vlerësimit. Vlerësohet saktësia, menaxhimi i kohës, aftësia për të punuar në grup dhe produkti (moketi) i realizuar.MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT Plotësoj listën e kontrollit, njoh nxënësit me rezultatet e vlerësimit.KONKLUZIONET E ORËS SË MËSIMIT: - A u realizuan objektivat?- Cfarë nuk shkoi mirë? - Çfarë duhet përmirësuar?

| 86 |

Libër Mësuesi

Vle

rësi

met

për

fund

imta

re p

ër V

eprim

tarin

ë pr

aktik

e 2.

30

D

ata:

__/_

_ / 2

01__

Arr

edim

i i m

jedi

sit s

htëp

iak.

Ndë

rtim

i i n

jë m

aket

i me

mat

eria

le të

thje

shta

tekn

olog

jike.

K

LASA

XII

NR

N

dërti

mi i

një

mak

eti

me

mat

eria

le të

th

jesh

ta te

knol

ogjik

e.

KO

MPO

NEN

TËT

BA

ZË T

Ë K

OM

PETE

NC

AVE

KR

ITER

I PE

R S

ECIL

IN

HA

P SI

PAS

REN

DES

ISE

NR

12

34

56

78

910

.....

EMRI MBIEMRI

Andi

Endri

Ina

Jonka

Olti

NJOHURI

AFTËSI

QËNDRIME E VLERA

PËR

MB

AJT

JA%

VLE

RËS

IMI

ME

NO

TË P

ËR S

ECIL

IN H

AP

TË

PRO

CED

UR

ËS

1Pë

rgat

ja e

ven

dit t

ë pu

nës p

ër

ndër

timin

i nj

ë m

aket

i me

mat

eria

le

të th

jesh

ta te

knol

ogjik

e.40

4020

108

2V

izat

imi i

skic

ës n

ë le

tër t

ë m

ilim

etru

ar n

ë sh

kallë

n 1:

50 m

e m

jete

t e v

izat

imit.

3050

2010

9

3Le

xim

i dhe

inte

rpre

timi i

par

aqitj

es

grafi

ke të

pla

nim

etris

ë të

një

ban

ese.

3040

3020

10

4R

ealiz

imi i

mak

etit

të b

anes

ës m

e an

ë të

për

dorim

it të

ngj

yrav

e dh

e m

ater

iale

ve te

knol

ogjik

e.30

5020

3010

5Pr

ezan

timi i

pla

nit t

ë ha

pësi

rave

të

bane

sës n

ë m

aket

me

mat

eria

le të

th

jesh

ta te

knol

ogjik

e.40

3030

3010

NO

TAT

10

| 87 |


Dt.___/____/______


Fusha: Materialet teknologjike



3.1 Tema mësimore: Teknologjia e materialeve Situata për diskutim:Mësuesi/ja dhe nxënësit diskutojnë mbi rolin e materialeve teknologjike dhe vetitë e tyre. Nxënësit argumentojnë ndikimin e vetive tekologjike në funksion të prodhimit të objekteve të ndryshme.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Tregon kuptimin për konceptin “material

teknologjik”.•Përshkruan etapat kryesore të zhvillimit të

materialeve teknologjike.•Klasifikon materialet teknologjike sipas grupeve

kryesore.Fjalë kyçeLëndë të paraOrigjinë natyrore /artificialePërpunimProdhim Riqarkullim, riciklim

Burimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhje me materialet teknologjike.

Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në histori, fizikë, kimi.


Mjetet: Enciklopedi, katalogë, kompjuter, projektor,fletë formati A4 (skeda), dërrasa e zezë, shkumës etj.





KOHA





5-10 min





10-12 min


- Mendo-krijo-dyshe-diskuto.- Ndërtimi i pyetjeve (loja e pyetesorit)



15 min

| 88 |

Libër Mësuesi


1 - PARASHIKIMI: (5 - 10 minuta) - Kontrolli i frekuentimit - Shkruaj në tabelë temën dhe objektivat. Ju kërkoj nxënësve të mendojne rreth:koncepteve: lëndë të

para, origjinë natyrore /artificiale, përpunim, prodhim, riqarkullim, riciklim (krijimi i urës lidhëse). - Nxënësit shkruajnë (në tabelë me dëshirë) mendimet e tyre rreth pyetjeve.

1. Cilat janë disa nga materiale teknologjike?2. Çfarë dini për vetitë e tyre.


parashikuara).Materiale

teknologjike Vetitë

2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Teknologjia e materialeveFaza e parë: Instruktoj nxënësit për studim të wallchartit për materialet teknologjinë (punë individuale), me pas diskutime ne grupe dyshe (5 min). Gjithashtu iu them nxënësve të mbajnë shënime për gjërat e paqarta, dhe te diskutojnë në grupe dyshe rreth:• konceptet si; teknologjinë lëndë të para, përpunim, prodhim, riciklim, riqarkullim.• etapat kryesore të zhvillimit të materialeve teknologjike.

Faza e dyte: (7 min) Lojë me Role. Nxënësit ndahen në 3 grupe të mëdha (13 veta/ 1 rresht) dy grupet e para pyesin njeri tjetrin, grupi i tretë vlerëson përgjigjet...ndërrim vendesh...vlerësime.• Klasifikimi i materialeve teknologjike sipas grupeve kryesore

3 - PËRFORCIMI: (15 minuta). – Mendo - krijo dyshe-diskuto / Ndërtimi i pyetjeve / Loja e pyetësorit a Nxënësve iu bëhet e qartë se tashmë duhet të përmbledhin dhe të vlerësojnë njohuritë e reja, të




Vetitë fiziko - kimike Vetitë mekanike Vetitë teknologjike


MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT1. Eksploroni për informacione të ndryshme dhe bëni studim të shkurtër për ciklin e jetës të materialeve.2. Gjykoni nëse ai është i njëjtë për të gjitha materialet.3. Plotësoni një tabelë, duke përdorur të dhënat e grumbulluara (mund të bëni edhe kërkime të tjera, në libra,

katalogë etj.).

KONKLUZIONET E ORËS SË MËSIMITA u arrit qëllimi i orës...........? Sa dhe si u kuptua informacioni i ri........................?Çfarë nuk shkoi mirë.............................? etj

| 89 |


Dt.___/____/______


Fusha: Materialet teknologjike



3.2 Tema mësimore: Druri dhe letra Situata për diskutim:Mësuesi /ja dhe nxënësit diskutojnë për vetitë e drurit e letrës dhe për rëndësinë e vetive teknologjike të drurit në prodhimin e produkteve të ndryshme.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Përshkruan vetitë e drurit dhe letrës.•Argumenton rëndësinë e vetive teknologjike të drurit

në prodhimin e produkteve të ndryshme .•Tregon shembuj të përdorimit të materialeve

drusore dhe letrës. Fjalë kyçeDruriLetraKompesatë RimesoTamburat etj

Burimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhje me materialet teknologjike.

Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në histori, fizikë, kimi, gjeometri.



STRUKTURA E MËSIMIT: P N PFAZAT E STRUKTURËS




KOHA





5 min





10-15 min





15 min

| 90 |

Libër Mësuesi


1 - PARASHIKIMI: (5 minuta) Brainstorming - Shkruaj në tabelë temën dhe objektivat. Ju kërkoj nxënësve të mendojne rreth fjalëve kyçe: druri,

letra, kompesata, rimeso, tamburat etj. - Nxënësit shkruajnë (në tabelë me dëshirë) mendimet e tyre rreth objekteve kryesore që ata ndeshin në

jetën e përditshme prej druri dhe letre. - Nxënësit japin mendimet e tyre për disa veti specifike të letrës apo drurit, që i bëjnë ato shumë të

rëndësishme në jetën e përditshme.-Diskutojmë rreth.

Druri Letra


2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Druri dhe letra (10 - 15 min)Faza e parë: Instruktoj nxënësit për studim të wallchartit për drurin dhe letrën (punë individuale), me pas diskutime ne grupe dyshe (5 min). Gjithashtu iu them nxënësve të mbajnë shënime për gjërat e paqarta, dhe te diskutojnë në grupe dyshe rreth:• Vetive të drurit dhe letrës.• Rëndësisë së vetive teknologjike të drurit në prodhimin e produkteve të ndryshme .• Shembujve të përdorimit të materialeve drusore dhe letrës.

Faza e dytë: (10 min) Punë me grupe, rrjeti i diskutimit. Nxënësit ndahen në grupe dyshe. Çdo grup në fletë A4 ndërton tabelën (një bangë, dy nxënës për drurin, banga tjetër për letrën). Nxënësit diskutojnë dhe pyesin njëri - tjetrin dhe në fund vetë vleresohen duke u ballafaquar me grupet e tjera dhe me tekstin mësimor.• Klasifikimi i vetive të drurit dhe letrës.

Nxënësit plotësojnë kolonën e tretë në në tabelën DDMDi Dua të di Mësova

3 - PËRFORCIMI: (15 minuta). – Mendo - krijo dyshe-diskuto / Loja e pyetësorit / DDMa Nxënësve iu bëhet e qartë se tashmë duhet të përmbledhin dhe të vlerësojnë njohuritë e reja, të



Klasifikimi i vetive të drurit dhe letrës .c Nxënësit përmbledhin dhe plotësojnë edhe një herë tabelën ( në dërrasën e zezë).

Vetitë fiziko - kimike Vetitë mekanike Vetitë teknologjike

d Nxënësit përmbledhin tabelën DDM

VLERËSIMI: Vlerësimi (sipas taksonomisë së Bloom-it për sjelljen e nxënësve rreth objektivave të vendosura) bazohet në përgjigjet e pyetjeve, detyrave të klasë, mënyra si ata organizohen, shpejtësia e përthithjes së informacionit etj.

MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT1. Eksploroni për informacione të ndryshme dhe bëni studim të shkurtër për ciklin e jetës të materialeve.2. Gjykoni nëse ai është i njëjtë për të gjitha materialet.3. Plotësoni një tabelë, duke përdorur të dhënat e grumbulluara (mund të bëni edhe kërkime në libra etj.).


| 91 |


Dt.___/____/______


Fusha: Materialet teknologjike Lënda: Teknologjia me zgjedhje 12 Shkalla: VI Klasa XII3.6 Veprimtari Praktike: Prova për kontrollin e vetive të materialeve. Prova 1. Prova për vetitë e drurit

Situata për diskutim:Mësuesi/ja dhe nxënësit diskutojnë për vetitë e drurit dhe për provat e thjeshta që mund të kryhen për të përcaktuar rezistencn e tyre gjatë përpunimit në prodhimin e objekteve prej druri.Nxënësit në laborator me mjete të thjeshta, kryejnë eksperimente për vetitë e drurit.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Pret rimeso me përmasa të caktuara në drejtim të fibrave ose në

drejtim të kundërt të tyre.•Përcakton me prova të thjeshta, rezistencat e copave të rimesos ndaj

prerjes.•Pret rimeson në drejtimin e duhur në përshtatje me orientimin e

fibrave ndaj peshës që ushtrohet mbi to.•Gjykon vetitë e drurit për shmangien e defekteve të mundshme në

zhvillimin e procesit teknologjik të prodhimit të objekteve të thjeshta prej druri.

Fjalë kyçeRezistenca e rimesosOrjentim i fibraveBurimet e informacionit:

Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhjet me teknologjinë e përpunimit të drurit, teknologjia e drurit, kimia e drurit. Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në kimi, teknologjia e drurit dhe fizikë.


REZULTATI MËSIMOR




Prova për vetitë e drurit

- Shpjegim i rregullave për prerjen e rimesos.

- Demonstrim i prerjes së rimesos me përmasa të caktuara

- Demonstrim i kryerjes së provës për vetinë e rezistencës së rimesos ndaj prerjes.

- Praktikim i nxënësve për kryerjes e provës për vetinë e rezistencës së rimesos ndaj prerjes.



listë kontrolli për veprimtarinë sipas hapave të procedurës për provën e vetivë të drurit.

klasë / laborator

- Rimeso druri, - gurë peshe, - thikë e

mprehtë, - tabela, - Instrumente

shënimi - Teknologjia me

zgjedhje 12, e - book

| 92 |

Libër Mësuesi

STRUKTURA E MËSIMIT: P N PNë funksion të orës së veprimtarisë praktike Në përshtatje me gjendjen e klasësFAZAT E STRUKTURËS




KOHA


- Brainstorming- VLD- Lojë me role



5-7 min


- Demonstrim - Lojë me role/ - Bashkëbisedim

profesional



15-20 min





15 min

ZHVILLIMI I VEPRIMTARISË PRAKTIKE

1 - PARASHIKIMI: (5-7 minuta) - Kontrolli i frekuentimit, ndarja e grupeve, shkruaj në tabelë Temën e veprimtarisë praktike. - Brainstorming rreth vetive të drurit, - Diskutime rreth: Pse ka rëndësi njohja e rregullave për vetitë e drurit në përcaktimin e rezistencës së

tyre gjatë përpunimit në prodhimin e objekteve prej druri. - VLD (Veprimtari e leximit të drejtuar) Lexim i shpejtë i procedurës në materialin mësimor - teksti - Si do të veprohet? - Lojë me role: zbulimi i mjeteve dhe veglave të nevojshme. Nxënësit kërkojnë dhe grumbullojnë në

tavolinën e punës mjetet e nevojshme. (është koha kur nxnësit mund të vlerësohen për njohjen e mjeteve dhe veglave të punës).

2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Prova për vetitë e drurit (15-20 min).Faza e parë: Planifikimi dhe përgatitja (5 min). • Përgatitja dhe shpërndarja e udhëzuesit për nxënësit që përmban hapat e shprehisë që do të demonstrohet, • rregullohet mjedisi fizik, • mjetet mësimore mbahen afër, • ushtrohet demonstrimi në mënyrë të pavarur më parë.


| 93 |


Prezantohen hapat e procedurës:• Prerja e rimesos me përmasa të caktuara në drejtim të fibrave ose në drejtim të kundërt të tyre.• Përcaktimi i rezistencave të copave të rimesos ndaj prerjes.• Prerja e rimesos në drejtimin e duhur në përshtatje me orientimin e fibrave ndaj peshës që ushtrohet

mbi to.• Bashkëbisedim profesional për vetitë e drurit me qëllim shmangien e defekteve të mundshme në

zhvillimin e procesit teknologjik të prodhimit të objekteve të thjeshta prej druri.• Sistemimi i mjeteve dhe vendit të punës në klasë / laborator.

Faza e dytë: Demonstrimi - Prezantimi (10 min). Duhet t’u tregohet nxënësve çfarë do të demostrohet duke përdorur edhe instruksionin (udhëzuesin e përmbushjes së kompetencave). • Lidhet shprehia që do të demostrohet me detyra të kaluara. shpërndahet UDHËZUESI para demostrimit. • Rregullohen nxënësit që të gjithë të kenë mundësi të shohin. • Tregohet vetëm një procedurë për një kohë për secilën veti të rimesos (shtypja, fleksibiliteti, përdredhja)• Theksohen pikat kritike dhe ato të sigurisë. Në pikat kyçe mund të pyeten nxënësit që të rritet vëmendja

e tyre.• Nëse ka nevojë përsëritet një pjesë apo i gjithë demostrimi.

Menjëherë pas demonstrimit nxënësit provojnë në punë individuale dhe në grupe të kryejnë provën për vetitë e drurit.

3 - PËRFORCIMI: (15-20 minuta). Praktikim i nxënësve mbi hapat e mësipërme të procedurës.Praktikë e udhëhequr - Nxënësit punojnë në mënyrë individuale ose në çifte nën mbikqyrje, deri sa demostrimi i tyre është i sigurt.Praktikë e pavarur - Nxënësi demonstron aftësi dhe qëndrime, krahas njohurive, në mënyrë të pavarur.VLERËSIM : Vlerësim me listë kontrolli bazuar në kriteret e vlerësimit. Vlerësohet saktësia, menaxhimi i kohës, aftësia për të punuar në grup dhe produkti (moketi) i realizuar.MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT: Plotësoj listën e kontrollit, njoh nxënësit me rezultatet e vlerësimit.KONKLUZIONET E ORËS SË MËSIMIT: - A u realizuan objektivat?- Cfarë nuk shkoi mirë? - Çfarë duhet përmirësuar?

1

2

2

1

A B

1

2

2

1

A B

| 94 |

Libër Mësuesi

Vle

rësi

met

për

fund

imta

re p

ër V

eprim

tarin

ë pr

aktik

e 3.

6

Dat

a:__

/__

/ 201

__Pr

ova

për v

etitë

e d

rurit

.

KLA

SA X

II

NR

Nxë

nësi

kry

en p

rova

pë

r vet

itë e

dru

rit.

KO

MPO

NEN

TËT

BA

ZË T

Ë K

OM

PETE

NC

AVE

KR

ITER

I PE

R S

ECIL

IN

HA

P SI

PAS

REN

DES

ISE

NR

12

34

56

78

910

.....

EMRI MBIEMRI

Andi

Endri

Ina

Jonka

Olti

NJOHURI

AFTËSI

QËNDRIME E VLERA

PËR

MB

AJT

JA%

VLE

RËS

IMI

ME

NO

TË P

ËR S

ECIL

IN H

AP

TË

PRO

CED

UR

ËS

1Pë

rgat

itja

e ve

ndit

dhe

e m

jete

ve

të p

unës

për

kry

erje

n e

prov

ës së

ve

tive

të d

rurit

.40

4020

109

2Pr

erja

e ri

mes

os m

e pë

rmas

a të

ca

ktua

ra n

ë dr

ejtim

të fi

brav

e os

e në

dr

ejtim

të k

undë

rt të

tyre

.30

5020

2010

3

Prer

ja e

rim

esos

në

drej

timin

e

duhu

r në

përs

htat

je m

e or

ient

imin

e

fibra

ve n

daj p

eshë

s që

usht

rohe

t m

bi to

.

3040

3020

10

4Pë

rcak

timi i

rezi

sten

cave

të c

opav

e të

rim

esos

nda

j pre

rjes.

3050

2030

10

5

Bash

këbi

sedi

m p

rofe

siona

l për

vet

itë

e dr

urit

për s

hman

gien

e d

efek

teve

të

mun

dshm

e në

zhv

illim

in e

pro

cesit

te

knol

ogjik

të p

rodh

imit

të o

bjek

teve

të

thje

shta

pre

j dru

ri.

4030

3020

9

NO

TAT

10

| 95 |


Dt.___/____/______


Fusha: Strukturat dhemekanizmat



4.1 Tema mësimore: Struktura dhe mekanizmat. Makinat e thjeshta

Situata për diskutim:Mësuesi/ja dhe nxënësit diskutojnë për strukturat mekanike. Nxënësit argumentojnë për elementet e këtyre strukturave dhe marëdhëniet midis tyre.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Tregon kuptimin e strukturave dhe mekanizmave

teknologjike •Përshkruan etapat e zhvillimit të strukturave dhe

mekanizmave • Identifikon elementet e procesit teknologjik të

prodhimit dhe montimit të detaleve.Fjalë kyçeStrukturaMekanizma MakinaMakina të thjeshta

Burimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhje me strukturat e mekanizmat dhe makinat e thjeshta. Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në mekanikë, vizatim teknikdhe fizikë.


Mjetet: Wollchart, katalog, fletë formati A4 (skeda), dërrasa e zezë, shkumës etj.





KOHA


Organizuesi grafik Paraqitja grafike e ideveDiskutim - Debat


5-10 min





10-12 min


- Mendo-krijo-dyshe-diskuto.- Ndërtimi i pyetjeve(loja e pyetësorit) - Diagrami i Venit



15 min

| 96 |

Libër Mësuesi


1 - PARASHIKIMI: (5 - 10 minuta) - Kontrolli i frekuentimit - Shkruaj në tabelë temën dhe objektivat. Ju kërkoj nxënësve të mendojne rreth:koncepteve: Struktura,

mekanizma makina, makina të thjeshta etj. (krijimi i urës lidhëse). - Nxënësit shkruajnë (në tabelë me dëshirë) mendimet e tyre, - Diskutime rreth termave (wallchart ose tabelë) - Pasi kemi diskutuar rreth pyetjeve të mësipërne ndërtojmë organizuesin grafik (sipas objektivave të

parashikuara).

2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Struktura dhe mekanizmat. Makinat e thjeshtaFaza e parë: Instruktoj nxënësit për studim të wallchartit për strukturat dhe mekanizmat (p. Individuale), më pas diskutime në grupe dyshe (5 min). Gjithashtu iu them nxënësve të mbajnë shënime për gjërat e paqarta, dhe të diskutojnë në grupe dyshe rreth:• Koncepteve, si: struktura, mekanizma• Llojet e makinave të thjeshta (leva dhe rrafshi i pjerrët)• Strukturën e sistemeve teknologjike mekanike dhe elementet e saj

Faza e dyte: (7 min) Lojë me Role. Nxënësit ndahen në 3 grupe të mëdha (13 veta/ 1 rresht) dy grupet e para pyesin njeri tjetrin, grupi i tretë vlerëson përgjigjet...ndërrim vendesh...vlerësime.• Krahasimi i sistemeve të thjeshta teknologjike me sistemet teknologjike mekanike• Gjykim për stadet e procesit teknologjik në industrinë mekanike.





të diskutuara në ndërtimin e njohurive. d- Diagrami i Venit për konceptet.d Diagrami i Venit mbi sistemet teknologjike

sistem teknologjike sisteme mekanike



MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT1. Krahasoni përkufizimet, cilësitë, qëllimet, dhe elementet e sistemeve mekanike2. Jepni mendimin tuaj në lidhje me marrëdhëniet elementeve të sistemeve për realizimin e funksionimin e

këtij sistemi.


| 97 |


Dt.___/____/______


Fusha: Strukturat dhe mekanizmat



4.2 Tema mësimore: Klasifikimi i strukturave dhe mekanizmave

Situata për diskutim:Mësuesi /ja dhe nxënësit hulumtojnë dhe më pas diskutojnë për ndryshimet e strukturave dhe mekanizmave në kohë.Japin shembuj të makinerive të përdorimit të përditshëm.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës mësimore: •Përshkruan mekanizmat kryesore, që përdoren

në sistemet dhe strukturat teknologjike.• Identifikon mekanizmat e ndryshme që përdoren

në sistemet dhe strukturat teknologjike.Fjalë kyçeMakinat me motorëMakinat me gjeneratorë.Makineritë e transmetimit.Makineritë operuese

Burimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhje me strukturat dhe mekanizmat Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në histori, fizikë, vizatim teknik, TIK.


Mjetet: Enciklopedi, katalogë, revista, kompjuter, projektor, fletë formati A4 (skeda), dërrasa e zezë, shkumës etj.





KOHA





5 min




Punë në grupePunë me gjithë klasënPërdorimi i materialeve në e- book

10-15 min


- Mendo - krijo pyetje- Loja e pyetsorit- DDM

Të nxënët bashkëpunuesPërmbledhje e strukturuarVëzhgim dhe analizë


15 min

| 98 |

Libër Mësuesi


1 - PARASHIKIMI: (5minuta) Brainstorming-Shkruaj në tabelë temën dhe objektivat. Ju kërkoj nxënësve të mendojnë rreth fjalëve kyçe: makina me motorë, makinat me gjeneratorë, makineritë e transmetimi, makineritë operuese-Nxënësit shkruajnë (në tabelë me dëshirë) mendimet e tyre rreth makinave të ndryshme që ata ndeshin në jetën e përditshme. -Nxënësit japin mendimet e tyre për disa veti specifike të letrës apo drurit, që i bëjnë ato shumë të rëndësishme në jetën e përditshme.-Diskutojmë rreth ndryshimeve midis dinamos dhe alternuesit -Nxënësit plotësojnë dy kolonat e para në tabelën DDM (krijimi i urës lidhëse)


2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Klasifikimi i strukturave dhe mekanizmave ( 10 - 15 min)Faza e parë: Instruktoj nxënësit për studim të wallchartit për strukturat dhe mekanizmat (punë individuale), më pas diskutime në grupe dyshe (5 min). Gjithashtu iu them nxënësve të mbajnë shënime për gjërat e paqarta, dhe të diskutojnë në grupe dyshe rreth: • Klasifikimit në bazë të transformimit të energjisë dhe të funksionit të tyre.• Llojit të energjisë me të cilën furnizohen për të prodhuar energjinë mekanike.• Shembujve të makinave të përdorimit të përditshëm.

Faza e dyte: ( 10 min) Punë me grupe, rrjeti i diskutimit. Nxënësit ndahen në grupe dyshe. Çdo grup në fletë A4 ndërton skemën e klasifikimit të makinave (një bangë, dy nxënës për makinat me motor dhe gjenerator, banga tjetër për makinat transmetuese dhe operuese). Nxënësit diskutojnë dhe pyesin njëri - tjetrin dhe në fund vetë vleresohen duke u ballafaquar me grupet e tjera dhe me tekstin mësimor.• Klasifikimi i strukturave dhe mekanizmave

Nxënësit plotësojnë kolonën e tretë në në tabelën DDM Di Dua të di Mësova



në heshtje, skicojnë përmbledhjen e pikave kryesore të mësimit të ri duke u bazuar në punën e mëparshme dhe objektivat e orës së mësimit (të cilat janë në fokus deri në fund të orës së mësimit). Klasifikimi strukturave dhe mekanizmave

c Nxënësit përmbledhin dhe plotësojnë edhe një herë skemën e klasifikimit të makinave ( në dërrasën e zezë)

d Nxënësit përmbledhin tabelën DDM VLERËSIMI: njohja e nxënësve me vlerësimin (vetëvlerësim/ vlerësim me pikë nga shokët / vlerësim nga mësuesi). Vlerësimi (sipas taksonomisë së Bloom-it për sjelljen e nxënësve rreth objektivave të vendosura) bazohet në përgjigjet e pyetjeve, detyrave të klasë, mënyra si ata organizohen, shpejtësia e përthithjes së informacionit etjMBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT1. Eksploroni për informacione të ndryshme dhe bëni studim të shkurtër për makinat dhe mekanizmat

në kohë.2. Plotësoni një tabelë, duke përdorur të dhënat e grumbulluara (mund të bëni edhe kërkime të tjera, në

libra, katalogë etj.).KONKLUZIONET E ORËS SË MËSIMIT

| 99 |


Dt.___/____/______


Fusha: Strukturat dhemekanizmat



4.8 Tema mësimore: Bashkime e pazbërthyeshme. Bashkimet me perçina

Situata për diskutim:Mësuesi/ja dhe nxënësit diskutojnë për ndryshimet midis bashkimeve të zbërthyeshme me ato të pazbërthyeshmeNjohin përmasat kryesore të perçinës dhe metodat se si përcaktohen përmasat e tjera.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Dallon bashkimet e pazbërthyeshme.•Përshkruan perçinat.•Klasifikon llojet e perçinave.

Fjalë kyçeBashkimet e zbërthyeshme Bashkime e pazbërthyeshme Perçina

Burimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhje me strukturat dhe mekanizmat me bashkime e pazbërthyeshme dhe bashkimet me perçina. Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në mekanikë, fizikë, materialet teknologjike.


Mjetet: Enciklopedi , katalogë, fotografi ose video, perçina, pëlhurë, kompjuter, projektor, dërrasa e zezë, shkumës etj.





KOHA




5-10 min





10-12 min


- Mendo-krijo-dyshe-diskuto.- Ndërtimi i pyetjeve(loja e pyetësorit)



15 min

| 100 |

Libër Mësuesi


1 - PARASHIKIMI: (5 - 10 minuta) - Kontrolli i frekuentimit - Shkruaj në tabelë temën dhe objektivat. Ju kërkoj nxënësve të mendojne rreth koncepteve: bashkimet

e zbërthyeshme bashkime e pazbërthyeshme, perçina(krijimi i urës lidhëse). - Nxënësit shkruajnë (në tabelë me dëshirë) mendimet e tyre rreth pyetjeve.

1. Pse bashkimet me perçina quhen bashkime të pazbërthyeshme? 2. Cilat janë llojet e perçinave dhe llojet e lidhjeve me to? 3. Çfarë ndodh në qoftë se pjesët e bashkuara ndahen nga njëra-tjetra? 4. Cilat janë të metat e bashkimeve me perçina?


parashikuara).Bashkime të

pazbërthyeshmeBashkime të

zbërthyeshme

2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Bashkime e pazbërthyeshme. Bashkimet me perçinaFaza e parë: Instruktoj nxënësit për studim të wallchartit për llojet e bashkimeve (punë individuale), me pas diskutime ne grupe dyshe (5 min). Gjithashtu iu them nxënësve të mbajnë shënime për gjërat e paqarta, dhe te diskutojnë në grupe dyshe rreth koncepteve si: bashkimet e zbërthyeshme, bashkime e pazbërthyeshme, perçina .• Llojet e perçinave dhe të bashkimeve me perçina.

Faza e dyte: (7 min) Lojë me Role. Nxënësit ndahen në 3 grupe të mëdha (13 veta/ 1 rresht) dy grupet e para pyesin njeri tjetrin, grupi i tretë vlerëson përgjigjet...ndërrim vendesh...vlerësime.• Klasifikimi i bashkimeve me perçina.





Bashkimet e zbërthyeshme Bashkime e pazbërthyeshme


MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT1. Eksploroni për informacione të ndryshme dhe bëni studim të shkurtër për bashkimet me perçina.2. Gjykoni se në cilat raste përdoren bashkimet me perçina.3. Plotësoni një tabelë, duke përdorur të dhënat e grumbulluara (mund të bëni edhe kërkime të tjera, në libra,

katalogë etj.).


| 101 |


Dt.___/____/______


Fusha: Strukturat dhe mekanizmat


4.10 Veprimtari Praktike: Teknikat e bashkimit të detaleve në mobilje

Situata për diskutim:Mësuesi/ja dhe nxënësit diskutojnë për teknikat e bashkimit të detaleve në mobilje.Nxënësit në klasë / laborator kryejnë llogaritje, hapje të vrimave në mobilje dhe montimin e detaleve në to.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Përzgjedh mjetet e nevojshme për bashkimin e detaleve në mobilje.•Kryen llogaritje të thjeshta për numrin e vrimave që do të hapen,

diametrin dhe distancën midis tyre, në varësi të përmasave të mobiljes.

•Hap me trapan vrimat në vendet e caktuara në mobilje, sipas rregullave të instruksionit të përdorimit të trapanit.

•Monton detalet në mobilje me ndihmën e çelësit shtrëngues sipas procedurës.

•Vlerëson cilësinë e bashkimit të detaleve në mobilje sipas kërkesave standarde.

Fjalë kyçeHapje e vrimave me

trapanBashkim i detaleve në

mobiljeBurimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhjet me teknologjinë e përpunimit të drurit, teknologjia e drurit. Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në Mekanikë, Matematikë, Teknologjia e drurit.


REZULTATI MËSIMOR




Teknikat e bashkimit të detaleve në mobilje

- Shpjegim i rregullave për montimin e detaleve në mobilje.

- Demonstrim i kryerjes së llogaritjeve dhe hapjes së vrimave me trapan, në vendet e caktuara në mobilje.

- Demonstrim i montimit të detaleve në mobilje.

- Praktikim i nxënësve për teknikat e bashkimit të detaleve në mobilje



listë kontrolli për veprimtarinë sipas hapave të procedurës për montimin e detaleve në mobilje.

klasë / laborator

- Pjesë e veçantë e mobiljes (dru)

- - dado, - - bulona, - - rondele, - - trapan, - - çelës

shtrëngues, - - instruksion

për përdorimin e trapanit,

- Instrumente shënimi

- Teknologjia me zgjedhje 12, e - book

| 102 |

Libër Mësuesi

STRUKTURA E MËSIMIT: P N PNë funksion të orës së veprimtarisë praktike Në përshtatje me gjendjen e laboratorit / klasësFAZAT E STRUKTURËS




KOHA


- Brainstorming- VLD- Lojë me role



5-7 min


- Demonstrim - Lojë me role/ - Bashkëbisedim

profesional



15-20 min





15 min

ZHVILLIMI I VEPRIMTARISË PRAKTIKE

1 - PARASHIKIMI: (5-7 minuta) - Kontrolli i frekuentimit, ndarja e grupeve, shkruaj në tabelë Temën e veprimtarisë praktike. - Brainstorming rreth teknikave të bashkimit të detaleve në mobilje, - Diskutime rreth: Pse ka rëndësi njohja e rregullave për përdorimin e trapanit, montimin etj. - VLD (Veprimtari e leximit të drejtuar) Lexim i shpejtë i procedurës në materialin mësimor - teksti - Si do të veprohet? - Lojë me role: zbulimi i mjeteve dhe veglave të nevojshme. Nxënësit kërkojnë dhe grumbullojnë në

tavolinën e punës mjetet e nevojshme. (është koha kur nxnësit mund të vlerësohen për njohjen e mjeteve dhe veglave të punës).

2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Teknikat e bashkimit të detaleve në mobilje (15-20 min).Faza e parë: Planifikimi dhe përgatitja (5 min). • Përgatitja dhe shpërndarja e udhëzuesit për nxënësit që përmban hapat e shprehisë që do të demonstrohet, • rregullohet mjedisi fizik, • mjetet mësimore mbahen afër, • ushtrohet demonstrimi në mënyrë të pavarur më parë.


| 103 |


Prezantohen hapat e procedurës:• Përzgjedhja e mjeteteve të nevojshme për bashkimin e detaleve në mobilje.• Llogaritja e numrit të vrimave që do të hapen, diametrit dhe distancës midis tyre.• Hapja me trapan e vrimave në vendet e caktuara në mobilje, sipas rregullave të instruksionit.• Montimi i detaleve në mobilje me ndihmën e çelësit shtrëngues sipas procedurës.• Bashkëbisedim profesional: Vlerësimi i cilësisë së bashkimit të detaleve në mobilje sipas kërkesave

standarde.• Sistemimi i mjeteve dhe vendit të punës në klasë / laborator.

Faza e dytë: Demonstrimi - Prezantimi (10 min). Duhet t’u tregohet nxënësve çfarë do të demostrohet duke përdorur edhe instruksionin (udhëzuesin e përmbushjes së kompetencave). • Lidhet shprehia që do të demostrohet me detyra të kaluara. shpërndahet UDHËZUESI para demostrimit. • Rregullohen nxënësit që të gjithë të kenë mundësi të shohin. • Tregohet vetëm një procedurë për një kohë për secilën veti të rimesos (shtypja, fleksibiliteti, përdredhja)• Theksohen pikat kritike dhe ato të sigurisë. Në pikat kyçe mund të pyeten nxënësit që të rritet vëmendja

e tyre.• Nëse ka nevojë përsëritet një pjesë apo i gjithë demostrimi.

Menjëherë pas demonstrimit nxënësit provojnë në punë individuale dhe në grupe të kryejnë provën për vetitë e drurit.

3 - PËRFORCIMI: (15-20 minuta). Praktikim i nxënësve mbi hapat e mësipërme të procedurës.Praktikë e udhëhequr - Nxënësit punojnë në mënyrë individuale ose në çifte nën mbikqyrje, deri sa demostrimi i tyre është i sigurt.Praktikë e pavarur - Nxënësi demonstron aftësi dhe qëndrime, krahas njohurive, në mënyrë të pavarur.VLERËSIM : Vlerësim me listë kontrolli bazuar në kriteret e vlerësimit. Vlerësohet saktësia, menaxhimi i kohës, aftësia për të punuar në grup dhe produkti (moketi) i realizuar.MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT: Plotësoj listën e kontrollit, njoh nxënësit me rezultatet e vlerësimit.KONKLUZIONET E ORËS SË MËSIMIT: - A u realizuan objektivat?- Çfarë nuk shkoi mirë? - Çfarë duhet përmirësuar?

| 104 |

Libër Mësuesi

Vle

rësi

met

për

fund

imta

re p

ër V

eprim

tarin

ë pr

aktik

e 4.

10

D

ata:

__/_

_ / 2

01__

Tekn

ikat

e b

ashk

imit

të d

etal

eve

në m

obilj

e.

K

LASA

XII

NR

Tekn

ikat

e b

ashk

imit

të

deta

leve

në

mob

ilje

KO

MPO

NEN

TËT

BA

ZË T

Ë K

OM

PETE

NC

AVE

KR

ITER

I PE

R S

ECIL

IN

HA

P SI

PAS

REN

DES

ISE

NR

12

34

56

78

910

.....

EMRI MBIEMRI

Andi

Endri

Ina

Jonka

Olti

NJOHURI

AFTËSI

QËNDRIME E VLERA

PËR

MB

AJT

JA%

VLE

RËS

IMI

ME

NO

TË P

ËR S

ECIL

IN H

AP

TË

PRO

CED

UR

ËS

1Pë

rzgj

edhj

a e

mje

teve

të n

evoj

shm

e pë

r bas

hkim

in e

det

alev

e në

mob

ilje.

4040

2010

8

2Ll

ogar

itja

e nu

mrit

të v

rimav

e që

do

të h

apen

, dia

met

rit d

he d

ista

ncës

m

idis

tyre

.30

5020

109

3H

apja

me

trapa

n e

vrim

ave

në

vend

et e

cak

tuar

a në

mob

ilje,

sipa

s rr

egul

lave

të in

stru

ksio

nit.

3040

3020

10

4M

ontim

i i d

etal

eve

në m

obilj

e m

e nd

ihm

ën e

çel

ësit

shtrë

ngue

s sip

as

proc

edur

ës.

3050

2030

10

5

Bash

këbi

sedi

m p

rofe

siona

l: V

lerë

simi i

cilë

sisë

së b

ashk

imit

të

deta

leve

në

mob

ilje

sipas

kër

kesa

ve

stand

arde

.

4030

3030

10

NO

TAT

10

| 105 |


Dt.___/____/______


Fusha: Teknologjia e prodhimit



5.1 Tema mësimore: Sistemet teknologjike të prodhimit

Situata për diskutim:Mësuesi/ja dhe nxënësit krahasojnë sektorët ekonomikë.Vlerësojnë aktivitetet prodhuese të të mirave materiale dhe të shërbimeve në shoqërinë moderne.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Tregon kuptimin për konceptin “teknologjinë e

prodhimit”.•Përshkruan llojet kryesore të teknologjisë së

prodhimit.•Gjykon për aktivitetet e sektorit të tretë të përparuar,

të cilat sjellin teknologji të reja në sektorë prodhues.Fjalë kyçeObjekt teknik AgrokulturëZooteknikë Artizanat Sektorë shërbimiKapital Forca punëtore

Burimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhje me sistemet teknologjike të prodhimit.

Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në histori, ekonomi, matematikë, TIK, fizikë, teknologji informacioni, gjuha e huaj.


Mjetet: Enciklopedi , katalogë, kompjuter, projektor, fletë formati A4 (skeda), dërrasa e zezë, shkumës etj.





KOHA




5-10 min





10-12 min





15 min

| 106 |

Libër Mësuesi


1 - PARASHIKIMI: (5 - 10 minuta) - Kontrolli i frekuentimit - Shkruaj në tabelë temën dhe objektivat. Ju kërkoj nxënësve të mendojne rreth koncepteve: objekt

teknik, agrokulturë, zooteknikë ,artizanat, sektorë shërbimi, kapital, forca punëtore. - Nxënësit shkruajnë (në tabelë me dëshirë) mendimet e tyre rreth pyetjeve.

1. Cilët janë sektorët në të cilët janë grupuar aktivitetet prodhuese të të mirave materiale dhe të shërbimeve në shoqërinë moderne?

2. Cilat janë aktivitetet industriale dhe artizanale në sektorin dytë? I rendisni këto aktivitete. - Diskutime rreth termave (wallchart ose tabelë) - Pasi kemi diskutuar rreth pyetjeve të mësipërne ndërtojmë organizuesin grafik (sipas objektivave të

parashikuara).

Ekonomi Sektorët1,2,3,4

2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Sistemet teknologjike të prodhimitFaza e parë: Instruktoj nxënësit për studim të wallchartit për sektorët kryesorë të ekonomisë (punë individuale), me pas diskutime ne grupe dyshe (5 min). Gjithashtu iu them nxënësve të mbajnë shënime për gjërat e paqarta, dhe te diskutojnë në grupe dyshe rreth koncepteve si: objekt teknik, agrokulturë, zooteknikë ,artizanat, sektorë shërbimi, kapital, forca punëtore.• Dallimeve midis sektorëve dhe rëndësinë e sektorit të tretë të përparuar ose sektori i katërt.

Faza e dyte: (7 min) Lojë me Role. Nxënësit ndahen në 3 grupe të mëdha (13 veta/1 rresht) dy grupet e para pyesin njeri tjetrin, grupi i tretë vlerëson përgjigjet...ndërrim vendesh...vlerësime.• Klasifikimi i bashkimeve me perçina.





Sektori i parë Sektori i dytë Sektori i tretë Sektori i katërt


MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT1. Eksploroni për informacione të ndryshme dhe bëni studim të shkurtër për sektorin e tretë të përparuar.2. Gjykoni nëse sektori i parë ka një peshë të ndryshueshme në ekonominë e përgjithshme të një vendi.3. Plotësoni një tabelë, duke përdorur të dhënat e grumbulluara (mund të bëni edhe kërkime të tjera, në libra,

katalogë etj.).


| 107 |


Dt.___/____/______


Fusha: Teknologjia e prodhimit



5.3 Tema mësimore: Teknologjia e prodhimit industrial dhe artizanal

Situata për diskutim:Mësuesi/ja dhe nxënësit diskutojnë për degë të veçanta të industrisë prodhuese.krahasojnë teknologjia e prodhimit të bukës si një rast i ndërthurjes së teknologjisë së prodhimit me atë artizanale.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Përshkruan veçoritë kryesore të teknologjisë të

prodhimit industrial dhe bujqësor.•Dallon lloje të ndryshme teknologjisë të prodhimit

industrial. •Argumenton rëndësinë dhe përdorimet e

teknologjisë të prodhimit industrial dhe bujqësor në shoqërinë e sotme dhe të ardhme.

Fjalë kyçeProdukt kompleks, DizajnAftësi teknike,Prodhim me petëzimArtizanati i shërbimitArtizanati artistik

Burimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhje me teknologjinë e prodhimit industrial dhe artizanal.

Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me njohuritë në matematikë, TIK, fizikë, mekanikë.







KOHA




5-10 min





10-12 min





15 min

| 108 |

Libër Mësuesi


1 - PARASHIKIMI: (5 - 10 minuta) - Kontrolli i frekuentimit - Shkruaj në tabelë temën dhe objektivat. Ju kërkoj nxënësve të mendojne rreth koncepteve: “Teknologji”,

“Industri prodhuese”, “Prodhim artizanal”, “Siguria në punë” etj. (krijimi i urës lidhëse). - Nxënësit shkruajnë (në tabelë me dëshirë) mendimet e tyre, - Diskutime rreth termave (wallchart ose tabelë) - Pasi kemi diskutuar rreth pyetjeve të mësipërne ndërtojmë organizuesin grafik (sipas objektivave të

parashikuara).

2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Teknologjia e prodhimit industrial dhe artizanalFaza e parë: Instruktoj nxënësit për studim të wallchartit e teknologjisë të prodhimit industrial dhe artizanal (p. Individuale), më pas diskutime në grupe dyshe (5 min). Gjithashtu iu them nxënësve të mbajnë shënime për gjërat e paqarta, dhe të diskutojnë në grupe dyshe rreth:• koncepte si: Produkt kompleks, industri prodhuese, artizanati i shërbimit, artizanati artistik, siguri

në punë • periudhave në të cilat u zhvillua prodhimi artizanal.• koncepteve të reja me të cilat zhvillohet industria e prodhimit

Faza e dyte: (7 min) Lojë me Role. Nxënësit ndahen në 3 grupe të mëdha (13 veta/ 1 rresht) dy grupet e para pyesin njeri tjetrin, grupi i tretë vlerëson përgjigjet...ndërrim vendesh...vlerësime.• Krahasimi i prodhimit industrial me atë artizanal• Gjykim mbi evolucionin e teknologjisë në sektorin industrial dhe atë artizanal.





të diskutuara në ndërtimin e njohurive. d- Diagrami i Venit për konceptet.d Diagrami i Venit mbi sistemet teknologjike

Teknologjia Industria



MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT Jepen detyra për shtëpi:1. Kryeni analizën teknike të një aktiviteti artizanal duke shfrytëzuar burime të ndryshme informacioni.


| 109 |


Dt.___/____/______


Fusha: Teknologjia e shërbimeve



6.1 Tema mësimore: Sistemet teknologjike të shërbimeve

Situata për diskutim:Mësuesi/ja dhe nxënësit diskutojnë për llojet e ndryshme të shërbimeve.Arsyetojnë për mënyrën e ndërtimit të sistemit teknologjik të shërbimeve si një sistem i nevojshëm për të përmbushur dëshirat dhe nevojat e njerëzve.

Kompetencat e të nxënit: Nxënësi/ja në fund të orës: •Krahason konceptet: nevoja jetësore, dhe shërbime.•Tregon ndryshimet ndërmjet produktit dhe shërbimit.•Përshkruan shërbime, që konsiderohen si objekt

kryesor i një transaksioni dhe shërbimet plotësuese. •Gjykon për elementet kryesore të shërbimit. Fjalë kyçe

Shërbime Të mirat direkte të konsumit Të mira indirekteInformacion teknik Informacion i tregutInformacion i kohësTransaksion

Burimet e informacionit: Teknologjia me zgjedhje 12, informacion në lidhje me sistemet teknologjike të shërbimeve.

Lidhja ndërlëndore e temës:Për të përmbushur kompetencat e orës mësimore, tema lidhet ngushtë me historinë, teknologjinë e informacionit, qytetarinë, artin, gjuhën e huaj, matematikën.







KOHA




5-10 min





10-12 min





15 min

| 110 |

Libër Mësuesi


1 - PARASHIKIMI: (5 - 10 minuta) - Kontrolli i frekuentimit - Shkruaj në tabelë temën dhe objektivat. Ju kërkoj nxënësve të mendojne rreth koncepteve: koncepteve:

nevoja jetësore, dhe shërbime. - Nxënësit shkruajnë (në tabelë me dëshirë) mendimet e tyre rreth pyetjeve.

1. Cilat janë ndryshimet ndërmjet produktit dhe shërbimit? I rendisni ato.2. Si ndërtohet sistemi teknologjik për të përmbushur dëshirave të njerëzve.


parashikuara).

Nevoja jetësore Shërbime

2 - NDËRTIMI I NJOHURIVE: Sistemet teknologjike të shërbimeveFaza e parë: Instruktoj nxënësit për studim të wallchartit për sistemet teknologjike të shërbimeve (punë individuale), me pas diskutime ne grupe dyshe (5 min). Gjithashtu iu them nxënësve të mbajnë shënime për gjërat e paqarta, dhe te diskutojnë në grupe dyshe rreth koncepteve si: shërbime, të mirat direkte të konsumit, të mira indirekte, informacion teknik, informacion i tregut, informacion i kohës.• Dallimeve midis nevojave jetësore dhe shërbime.

Faza e dyte: (7 min) Lojë me Role. Nxënësit ndahen në 3 grupe të mëdha (13 veta/1 rresht) dy grupet e para pyesin njeri tjetrin, grupi i tretë vlerëson përgjigjet...ndërrim vendesh...vlerësime.• Klasifikimi i bashkimeve me perçina.





Produkte Shërbime


MBYLLJE E ORËS SË MËSIMIT1. Eksploroni për informacione të ndryshme dhe bëni studim të shkurtër për sektorin e shërbimeve.2. Gjykoni nëse sektori i shërbimeve është i nevojshëm në ekonominë e një vendi.3. Plotësoni një tabelë, duke përdorur të dhënat e grumbulluara (mund të bëni edhe kërkime të tjera, në libra,

katalogë etj.).


| 111 |


ZHVILLIMI I ORËS1 Hapi i parë: (5- minuta)Kontrolli i frekuentimit, njohja e nxënësve me qëllimin dhe objektivat e ekskursionit. Nxënësit japin mendime dhe sugjerime mbi organizimin dhe pritshmëritë e orës së ekskursionit.Hartimi i skemës që do të zbatohet për zhvillimin e ekskursionit.2 Hapi i dytë: Nisja 3 Hapi i tretë: Mbërritja në një objekt që po ndërtohet pranë shkollës (kantier ndërtimit).4 Hapi i katërt: Zhvillimi i ekskursionit Prezantimi me shërbimet në autoservis, shpjegim, zhvillim i pyetjeve, diskutim, hulumtim etj. Nxënësi jep mendimin e për shërbimet në rastet kur:•problemet janë të vogla, (pastrim, ndërrim ose shtim vaji, shërbime të pjesëve të veçanta etj.)

shërbimet kryhen në një kohë të shkurtër. •problemet janë më komplekse, ku shërbimet kërkojnë një seri veprimesh duke e kthyer servisin në

ndërmarje të mëdha shërbimi.

VLERËSIMI: për ecurinë e ekskursionit dhe realizimit të objektivave - njohja e nxënësve me vlerësimin e orës së ekskursionit (pjesëmarrje, komunikim, aftësi mendore, aftësi bashkëpunuese etj).



Dt.___/____/______




6.5 Ekskursion: Shërbime, riparim - mirëmbajtje në autoservis. Situata për diskutim:Mësuesi/ja, nxënësit dhe punonjësit e autoservisit diskutojnë për shërbimet, riparimet dhe mirëmbajtjen e automjeteve.Nxënësit krahasojnë njohuritë e fituara në ekskursion me njohuritë e mara nga mësimet për shërbimet.

Qëllimi: Fuqizimi i njohurive për teknologjinë e shërbimit automobilistik, për përdorimin e pajisjeve dhe veglave të punës si dhe për kryerjen e proceseve të thjeshta për shërbimet në autoservis.Objektivat: (arritjet e nxënësve sipas kompetencave):Nxënësi/ja gjatë orës së ekskursionit mësimor: •Dallon veglat, mjetet, materialet, pajisjet dhe proceset e ndryshme

që kryhen në një autoservis.•Përshkruan kushtet reale për shërbime, riparim - mirëmbajtje të

makinave në autoservis. •Krahason njohuritë të fituara në ekskursion me njohuritë e mara në

mësim për shërbimet.•Komunikon me punonjësit e autoservisit në lidhje me: Shërbime,

riparim - mirëmbajtje në autoservis. •Konkludon për evolucionin e materialeve, veglave dhe

veprimtarive të thjeshta në teknologjinë e shërbimeve të makinave, përkrah evolucionit njerëzor.

Koha: 45 minuta

Vendi: Autoservis


Dt.___/____/______













Koha: 45 minuta



ZHVILLIMI I ORËS





Shënime:................................................................................................................................................................

EKSKURSION

OBJEKTIVAT



NXËNËSIT

QËLLIMI


FEEDBACK

| 112 |

Libër Mësuesi

ZHVILLIMI I ORËS

1 Hapi i parë: (5- minuta)Kontrolli i frekuentimit, njohja e nxënësve me qëllimin dhe objektivat e ekskursionit. Nxënësit japin mendime dhe sugjerime mbi organizimin dhe pritshmëritë e orës së ekskursionit.Hartimi i skemës që do të zbatohet për zhvillimin e ekskursionit.2 Hapi i dytë: Nisja 3 Hapi i tretë: Mbërritja në një objekt që po ndërtohet pranë shkollës (kantier ndërtimit).4 Hapi i katërt: Zhvillimi i ekskursionit Prezantimi me shërbimet në Agjenci turistike, shpjegim, zhvillim i pyetjeve, diskutim, hulumtim etj.Nxënësi jep mendimin e për shërbimet në rastet kur:•Agjencitë turistike ofrojnë shërbime të shumëllojshme. •Ofrojnë lehtësi dhe komoditet për turistët, nëpërmjet promovimit të turizmit shqiptar.




Dt.___/____/______




6.6 Ekskursion: Operator turistik për një ditë. Situata për diskutim:Mësuesi/ja, nxënësit dhe punonjësit e shërbimeve turistike diskutojnë për llojet e shërbimeve turistike, teknikate shërbimeve e promovimeve. Nxënësit krahasojnë njohuritë e fituara në ekskursion me njohuritë e mara nga mësimet për shërbimet turistike.

Qëllimi: Fuqizimi i njohurive për shërbimin turistik, nëpërmjet aktiviteteve reale të punës, metodave të ndryshme, përfshirë këtu dhe shërbimet elektronike në një Agjenci turistike.Objektivat: (arritjet e nxënësve sipas kompetencave):Nxënësi/ja gjatë orës së ekskursionit mësimor: • Identifikon mjetet dhe metodat për të tërhequr turistët.•Përshkruan organizimin e planit për marketingun dhe

promovimin e turizmit.•Prezanton me aspekte profesionale në këtë agjenci turistike.•Provon veten, “për një orë” në rolin e operatorit, si

profesionist në shërbimet turistike.•Argumenton rëndësinë e lidhjes së një agjencie shërbimi

turistik të një vendi me atë ndërkombëta.

Koha: 45 minuta

Vendi: Agjenci udhëtimi


Dt.___/____/______













Koha: 45 minuta



ZHVILLIMI I ORËS





Shënime:................................................................................................................................................................

EKSKURSION

OBJEKTIVAT



NXËNËSIT

QËLLIMI


FEEDBACK

| 113 |


11. Model i hartimit të rubrikës së vlerësimit. Ndërtimi i tabelës së specifikimeve

për testin e tremujorit të parë

GRUPI A

1.Rrethoni pohimin e saktë: (1 pikë)Revolucioni i parë idustrial quhet:A Epoka industrialeB Epoka postindustrialeC Epoka moderneD Epoka e zejtarisëPërgjigje: D

2.Rrethoni pohimin e saktë: (1 pikë)Në vizatimin gjeometrik, gjeometria në plan përfaqësohet nga:A Projeksionet ortogonaleB Ndërtimi i figurave në planC PerspektivaD AksonometriaPërgjigje: C

3.Në fjalitë e mëposhtme plotësoni fjalët që mungojnë: (3 pikë)Teknologjia është ............. që merret me mjeshtërinë e………….. të materialeve ………..... dhe ………….. e produkteve të ndryshme. Përgjigje: shkenca, përpunimit,prodhimin

4.Karakteristikë e përbashkët e figurave të mëposhtme është: (1 pikë)A kanë të njëjtin perimetër;B kanë të njëjtën sipërfaqe;C kanë të njëjtin numër këndesh;D kanë të njëjtën formë.Përgjigje: B

5. Në pohimet e mëposhtme gjeni cili është i vërtetë (V) dhe cili i gabuar (G) (4 pikë)a) Lëndët e para përdoren drejtpërdrejt në konsum. V Gb) Me një përpunim të vetëm lënda e parë mund të transformohetnë produkt përfundimtar. V Gc) Shumë lëndë të para, përpara se të kalojnë në industri për prodhim, transformohen në gjysmëprodukte. V Gd) Çdo proces prodhimi është rezultat i kombinimit të dy faktorëve: kapitali, organizimi. V GPërgjigje: a -V, b -V, c - V, d - G

| 114 |

Libër Mësuesi

6. Në pohimet e mëposhtme gjeni cili është i vërtetë (V) dhe cili i gabuar (G) (4 pikë)a) Letra heliografike (ozolit), është letër me përbërje të thjeshtë kimike. V Gb) Madhësia e shkronjave në vizatim teknik përcaktohet nga lartësia V Gc) Letrasetet janë të tejdukshme, të holla dhe me efekt vetëngjitës V Gd) Vizatimi artistik është forme e artit pamor V GPërgjigje: a - G, b -V, c - V, d - V

7. Tregoni të paktën tri veprime të njeriut për kujdesin ndaj ajrit. (3pikë)Përgjigje tri nga: kontrolli i ndotjes së ajrit, zvogëlimi i mbetjeve në familje, eliminimi i kimikateve toksike në shtëpi, kursimi i energjisë dhe reduktimi/ riciklimi i mbetejve.

8. Listoni elementet bazë të gjeometrisë duke u nisur nga elementi më i thjeshtë. (2pikë)Përgjigje: Pika, drejtëza, gjysmëdrejtëza, segmenti, figura dhe këndi

9. Analizoni faktorët e prodhimit në një ndërmarje dhe ndikimin e tyre në produktin përfundimtar. (3pikë)

Përgjigje: Faktorët e prodhimit janë: burimet natyrore, puna, kapitali, organizimi.Këta faktorë kombinohen në aktivitetin e një ndërmarrje duke ndikuar jo vetëm tek njëri -tjetri por edhe tek produkti përfundimtar. Kështu burimet natyrore janë elemente hyrës në prodhim dhe kombinuar me punën e njeriut zhvillon procesin e prodhimit.Ky i fundit përmirësohet nëpërmjet ndikimit të kapitalit fizik dhe financiar. Mënyra e organizimit ndikon në nivelin dhe suksesin e një ndërmarje.

10 Vizatoni sipas hapave pingulen që kalon në pikën e mesit e segmentit AB (3pikë)

Përgjigje: Hapi 1.Vizatohet segmenti AB Hapi 2. Vendoset kompasi në pikën A me hapje më të madhe se gjysma e segmentit dhe vizatohet harku që pret segmentin. Vendoset kompasi në pikën B me të njëjtën hapje. Harqet priten në pikat 1 dhe 2.Hapi 3. Bashkohen me vizore pika 1 me pikën 2. Segmenti AB pritet në pikën M, e cila është pika e mesit të tij.

| 115 |


11 Lidhni fjalët (1 - 4) e kolonës së majtë me përkufizimet për to (A - E) të dhëna në kolonën e djathtë: (4 pikë) Burime natyrore 1. A. Mjete prodhimi, lëndë e parë ose gjysëm e gatshme

që përdoren në ciklin e prodhimit.Puna 2. B. Aftësia sipërmarrëse për organizimin e burimeve

ekonomike në procesin e prodhimit.Kapitali 3. C. Kontributi personal i njeriut në prodhim.

Organizimi 4. D. NdërmarjaE. Tërësia e materialeve në gjëndje natyrore që njeriu i

përdor për qëllime prodhimi.Përgjigje: 1 - E, 2 - C, 3 - A, 4 - B

12. Bashkoni secilin prej trupave të dhënë (nga A në D) me projeksionin e tij ortogonal ( nga 1në 4) (4pikë)

Përgjigje: A - 4, B - 2, C - 3, D – 1

GRUPI B

1.Rrethoni pohimin e saktë: (1 pikë)Burimet që nevojiten për zhvillimin e procesit në një sistem teknologjik quhen:A InputeB ProceseC FeedbackD OutputPërgjigje: A

2.Rrethoni pohimin e saktë: (1 pikë)Tavolina e punës për vizatimet teknike quhet:A RapitografB TeknografiC Vendi i punësD ShabllonPërgjigje: C

| 116 |

Libër Mësuesi

3.Në fjalitë e mëposhtme plotësoni fjalët që mungojnë (3 pikë)Komunikimi grafik është ............, ku projektuesit e të gjitha fushave të ............... shprehin.............. idetë e tyre, para se ato të realizohen. Përgjigje: shkenca, teknologjisë, grafikisht

4. Koni formohet nga rrotullimi me 360° i një: (1 pikë)

A trekëndëshi dybrinjënjëshëm rreth njërit prej këndeve;B trekëndëshi dybrinjënjëshëm rreth bazës;C trekëndëshi kënddrejtë rreth njërit prej kateteve;D trekëndëshi kënddrejtë rreth hipotenuzës.

5. Në pohimet e mëposhtme gjeni cili është i vërtetë (V) dhe cili i gabuar (G) (4 pikë)a) Në sistemin kompleks, sistemet kanë më pak nevojë për disiplina inxhinierike. V Gb) Çdo sistem i thjeshtë ka më shumë se një input dhe vetëm një output. V Gc) Seksion prerës quhet plani preres, i cili kalon tek disa pjesë të objektit, që nuk iu dallohet forma. V Gd) Ambienti i sistemit përbëhet vetëm nga mjedisi ku zhvillohet procesi. V GPërgjigje: a - G, b -V, c - V, d - G

6. Në pohimet e mëposhtme gjeni cili është i vërtetë (V) dhe cili i gabuar (G) (4 pikë)a) Trashësia e vijës së vazhduar të hollë është katër herë më e hollë se vija kryesore V Gb) Vija e valëzuar është një vijë – pikë e hollë V Gc) Vija e ndërprerë është vija, e cila përbëhet nga vazhdimësi vijash V Gd) Vija e vazhduar e hollë nuk përdoret për vijat e nxerrjes së përmasave V GPërgjigje: a - V, b - G, c - V, d - G

7. Renditni nga 1-6 hapat për zgjidhjen e problemeve teknologjike. (2pikë)Përgjigje: 1.Identifikimi i problemit, 2.mbledhja e informacionit, 3.gjetja e zgjidhjeve të mundëshme,4.përzgjedhja e zgjidhjes më të mirë, 5.zbatimi, 6.vlerësimi

8. Tregoni elementet kryesorë për ndërtimin e rregullt të rakordimit. (3pikë)Përgjigje: rrezja e harkut, pika e rakordimit ose pika e kalimit të rrjedhshëm dhe qendra e rakordimit

9. Analizoni faktorët që ndikojnë në analizën SWOT. (4pikë)Përgjigje: Faktorët mund të jenë të brendshëm dhe të jashtëm. Gjithashtu roli i tyre mund të jetë ndihmës ose pengues. Faktorët e brendshëm ndikojnë në zbulimin e pikave të forta dhe të dobëta të një ndërmarje duke bërë të mundur që ndërmarja të zbulojë përparësitë dhe mangësitë e saj. (2 pikë)

| 117 |


Faktorët e jashtëm lidhen me mundësitë dhe pengesat që mund të vijnë si pasojë e ndërhyrjes së teknologjive të reja, investimeve etj. (2 pikë)

10 Vizatoni sipas hapave vijëdrejtat pingule (3pikë)

Përgjigje: Hapi 1. Vizatohet drejtëza aHapi 2. Nga pika A vizatohet harku në mënyrë që të presë drejtëzën në pikat 1 dhe 2.Hapi 3. Nga këto pika ndërtohen harqe me të njëjtën rreze, të cilat priten në pikën 3. Segmenti A3 është pingulja e kërkuar.

11.Lidhni llojet e vijave me vizatimet përkatëse të tyre: (4 pikë)

EMËRTIMI I VIJËS VIZATIMI I VIJËS

A Vijë e vazhduar kryesore 1

B Vijë e vazhduar e hollë 2

C Vijë e valëzuar 3

D Vijë e ndërprerë 4

E Vijë - pikë e hollëPërgjigje: B – 1, C – 4, D – 3, E – 2

12. Bashkoni secilin prej trupave të dhënë me projeksionin e tij ortogonal. (4pikë)

Përgjigje: A - 4, B - 3, C - 1, D - 2

| 118 |

Libër Mësuesi

SI U HARTUA KY TEST?

1 - Përcaktimi i niveleve të taksonomisë (sipas taksonomisë së Blumit) dhe peshës në përqindje.

NIVELI BAZË NIVELI MESATAR NIVELI I LARTË

40% 40% 20%

2 - Konvertimi i pikëve sipas përqindjeve në notë.

NOTA 4 5 6 7 8 9 10

% 0 - 24% 25 - 38% 39 - 51% 52 - 64% 65 - 77% 78 - 90% 91 - 100%

3 - Konvertimi i pikëve në notë.

NOTAT 4 5 6 7 8 9 10

PIKËT 0 - 7 8 - 12 13 - 16 17 - 20 21 - 24 25 - 27 28 - 30

4 - Tabela e vlerësimit të testit

NOTAT 4 5 6 7 8 9 10

% 0 - 24% 25 - 38% 39 - 51% 52 - 64% 65 - 77% 78 - 90% 91 - 100%

PIKËT 0 - 7 8 - 12 13 - 16 17 - 20 21 - 24 25 - 27 28 - 30

PIKËT E FITUARA

VLERËSIMI

Mësuesi i lëndës:

| 119 |


5 - Ndërtimi i tabelës së specifikimeve të testit (BLUPRINTI I TESTIT)

Temat që do të testohen(tematika 1 dhe tematika

2)

Shpërndarja e pyetjeve sipas temave dhe nivelit të vështirësisë.

(Në përputhje me Taksonominë e Blumit) Përq

indj

aG

rupi

-A

Përq

indj

aG

rupi

-B

Nr PËRMBAJTJA Niveli i parë

Niveli i dytë

Niveli i tretë Totali Pikët

Gr/APikët G/B % %

1.

1.1 Teknologjia dhe roli i saj në zhvillimin e shoqërisë

1 pyetje ........ ........ 1 pyetje 3 ....... 10% .......

2 1.2 Zhvillimi i teknologjisë 1 pyetje ........ ........ 1

pyetje 1 ........ 3.3% .......

31.3 Teknologjia dhe transformimet mjedisore

........ 1 pyetje ........ 1

pyetje 3 2 10% 6.6%

4 1.4 Prodhimi dhe faktorët e tij ........ 1

pyetje1

pyetje2

pyetje 4 ........ 13.3% ........

51.5 Sistemet teknologjike dhe struktura e tyre

1 pyetje ........ ........ 1 pyetje ........ 1 ........ 3.3%

61.6 Sistemet teknologjike komplekse

........ 1 pyetje ........ 1

pyetje ........ 3 ........ 10%

7

1.7-1.8 Veprimtari praktike: Riciklimi i mbetjeve, problem i madh sot në Shqipëri

........ ........ 1 pyetje

1 pyetje ........ 4 ........ 13.3%

8 2.1 Komunikimi grafik 1 pyetje ........ ........ 1

pyetje ........ 3 ........ 10%

9 2.2 Llojet e vizatimeve 1 pyetje ........ ........ 1

pyetje 2 ........ 6.6% ........

102.3 Materialet për të realizuar vizatimin teknik

........ 1 pyetje ........ 1

pyetje 2 ........ 6.6% ........

112.4 Veglat dhe pajisjet për vizatimin teknik

1 pyetje ........ ........ 1 pyetje ........ 1 3.3%

| 120 |

Libër Mësuesi

12 2.5 Vijat dhe përdorimi i tyre në vizatimin teknik ........ 1

pyetje........ 1

pyetje ........ 4 ........ 13.3%

13

2.6 Skicimi i figurave të rrafshta dhe ndarja e thjeshtë e këndeve

........ 1 pyetje ........ 1

pyetje ........ 1 ........ 3.3%

14 2.7 Vizatimi gjeometrik 1 pyetje ........ ........ 1

pyetje 2 6.6%

152.8 Ndërtimet gjeometrike në plan

1 pyetje 1 pyetje ........ 2

pyetje 4 3 13.3% 10%

162.9 Rakordimet (kalimet e rrjedhshme)

........ 1 pyetje ........ 1

pyetje 3 10%

172.11 Projeksionet kënddrejta (ortogonale)

........ 1 pyetje

1 pyetje

2 pyetje 4 4 13.3% 13.3%

18

2.12 Projeksionet kënddrejta të figurave dhe trupave gjeometrik

1 pyetje ........ ........ 1 pyetje 1 ........ 3.3%

19 2.13 Shkrimi teknik ........ 1

pyetje ........ 1 pyetje 3 10%

20

2.14 Përmasimet (dimensionimet), kuotimet dhe shkallët e vizatimit

1 pyetje ........ ........ 1 pyetje ........ 1 3.3%

21 2.16 Prerjet dhe projeksionet e tyre ........ ........ 1

pyetje1

pyetje 1 ........ 3.3%

TOTALI 10 10 4 24 30 30 100% 100%

PËRQINDJA 40% 40% 20% pyetje pikë pikë 100% 100%

| 121 |


12. Modele testesh për tremujorin e dytë dhe të tretë

Model testi për tremujorin e dytë

Tematika 2 (nga mësimi 2.17 - 2.30) Tematika 3Tematika 4 (nga mësimi 4.1 - 4. 2)

1.Rrethoni pohimin e saktë: Transmesionet me zinxhir kanë përparësi sepse: (1 pikë)A Kanë shpejtësi të kufizuar transmetimi.B Raporti i transmisionit është konstant, ka vlera të mëdha.C Krijohen forca të mëdha centrifugale.D Për shpejtësi të mëdha krijohen zhurma.Përgjigje: B

2.Rrethoni pohimin e saktë: (1 pikë)Staxhionimi i drurit është: A Proces i heqjes së ujit nga indet, nga lëvorja e drurit.B Trajtimi që e bën drurin rezistent ndaj veprimeve të parazitëve.C Trajtimi i lyerjes së druritD Veprimi i zhveshjes së druritPërgjigje: A

3.Rrethoni pohimin e saktë: (1 pikë)Projektimi i objekteve 3D realizohet nëpërmjet:A Rrezeve të projektimit që fillojnë nga çdo pikë e objektitB Rrezeve të projektimit që ndërpresin planin e projektimit, që e paraqet.C Sistemit koordinativ 2DD IzometrisëPërgjigje: B

4.Rrethoni pohimin e saktë: (1 pikë)Elementet konstruktive të një ndërtese janë:A Bodrumet e nëndheshmeB Muret e thjeshtaC Strukturat mbajtëse vertikaleD RifinituratPërgjigje: C

| 122 |

Libër Mësuesi

5. Në fjalitë e mëposhtme plotësoni fjalët që mungojnë: (3 pikë)Vetitë teknologjike të .............. përcaktojnë aftësinë e tyre për t’ju nënshtruar........të ndryshme dhe gjatë zhvillimit të këtyre proceseve karakterizon .......e tyre. Përgjigje: materialeve, proceseve, sjelljen

6.Në fjalitë e mëposhtme plotësoni fjalët që mungojnë (3 pikë)Urbanistika është .........që merret me ndërtimin dhe .........e qyteteve (urbane) ose fshatrave (rurale), sipas një plani të caktuar me synime të ............ose të largëta, në bazë të kërkesave të shoqërisë. Përgjigje: shkenca, rregullimin, afërta

7. Materialet e ndërtimit me origjinë natyrale janë: (1 pikë)A. tullat;B. materiale çeliku;C. druri;D. çimento.Përgjigje: C

8. Projeksioni izometrik është mënyra e paraqitjes aksonometrike e objektit, tek e cila: (1 pikë)A. përmasat zvogëlohen në të tri akset me të njëjtin raport;B. tri akset formojnë midis tyre kënde prej 180°;C. akset x dhe y formojnë këndin 60°;D. raporti i përmasave është 1:2:2.Përgjigje: A

9. Në pohimet e mëposhtme gjeni cili është i vërtetë (V) dhe cili i gabuar (G) (4 pikë)a) Leva është makinë e thjeshtë. V Gb) Rrfsh i pjerrët është rrotulla. V Gc) Çikriku me cilindër vertikal bën pjesë tek leva. V Gd) Tek leva bëjnë pjesë edhe pykat. V GPërgjigje: a -V, b - G, c - G, d - G

10. Në pohimet e mëposhtme gjeni cili është i vërtetë (V) dhe cili i gabuar (G) (4 pikë)a) Fibrat me origjinë natyrore nuk e përcjellin nxehtësinë V G b) Industria e lëkurës ndot mjedisin. V Gc) Thurja është vetëm proces artizanal. V Gd) Kaolinat me ngjyrë të bardhë bëjnë pjesë tek argjilat. V GPërgjigje: a -G, b -V, c - G, d - V

11. Në pohimet e mëposhtme gjeni cili është i vërtetë (V) dhe cili i gabuar (G) (4 pikë)a) Letra prodhohet nga celuloza dhe pasta e drurit. V Gb) Lëndët plastike janë materiale natyrore. V Gc) Qeramika prodhohet nga përzierja e argjilës me ujë dhe shtesa. V Gd) Materialet metalike përbëhen nga metale ose lidhjet e tyre. V GPërgjigje: a - V, b - G, c - V, d - V

| 123 |


12. Në pohimet e mëposhtme gjeni cili është i vërtetë (V) dhe cili i gabuar (G) (4 pikë)a) Numri që përcakton madhësinë e gjatësisë shkruhet mbi vijën e përmasës V Gb) Kur numri vendoset mbi konturin e detalit dhe vijës së përmasës, ajo bëhet 2 -7 mm larg vijës së konturit V Gc) Vijat e përmasave bëhen 5 -7 mm larg vijës së konturit V Gd) Madhësia e shigjetës varet nga trashësia b / 4 V GPërgjigje: a - V, b - G, c - V, d - G

13. Tregoni tri vetitë e materialeve. (3pikë)Përgjigje: Vetitë fiziko – kimike, vetitë mekanike, vetitë teknologjike.

14. Renditni nga 1- 5 vetitë teknologjike të materialeve. (2pikë)Përgjigje: 1.Petëzimi, 2.epshmëria, 3.farkëtueshmëria, 4.saldueshmëria, 5.temperimi.

15. Listoni si klasifikohen projeksionet paralele. (2pikë)Përgjigje: perspektiva, ku qendra e projeksionit është në distancë dhe rrezet ndryshojnë në formën e piramidës; projeksionet paralele, ku qendra e projeksionit është në distancë të pafundme.

16. Rendisni elementet mbajtëse të një ndërtese. (3pikë)Përgjigje: Themelet, struktura vertikale dhe struktura horizontale

17.Analizoni strukturën e sistemeve teknologjike mekanike. (3pikë)Përgjigje: Të gjitha sistemet mekanike kanë strukturën e tyre përcaktuese, elemente të ndryshme dhe marëdhënie të caktuara midis tyre. Pjesa kryesore e procesit të prodhimit në industrinë mekanike është procesi teknologjik. Në këto procese renditim prodhimin e detaleve dhe montimin e tyre. Ky proces kalon në disa hapa sipas procedurës: projektimi, përgatitja (prerja), punimi i detaleve, montimi

18. Analizoni faktorët që lejojnë metalet që të kombinohen me njëri - tjetrin ose me jo metalet për të formuar aliazhet (lidhje metalike). (4pikë)Përgjigje: 1.Vetitë teknologjike të metaleve lejojnë që të formohen aliazhet (lidhje metalike). 2.Vetitë fiziko – kimike të lidhjes duhet të jenë më të mira se metali nga i cili formohen (p.sh., çeliku ka veti më të mira se hekuri nga i cili rrjedh).

19. Shpjegoni si veprohet për vizatimin e planimetrisë së objektit që do ndërtohet. (3 pikë)Përgjigje: Fillohet nga kompozimi i saj në fletën e vizatimit.Formati i fletës ku do të punohet zgjidhet në bazë të madhësisë së planimetrisë (shkallës që ajo lexohet më mirë).Në fillim, vizatohen akset vertikale dhe horizontale. Aksetvertikale emërtohen me numra (1,2.3 etj.), kurse akset horizontale emërtohen me gërma të mëdha (A, B, C, etj.). Ato vizatohen me vijë pikë të hollë (tipi E). Më pas, në të dy anët e akseve, vendosen kolonat dhe trashësitë e mureve. Muret janë mbajtëse (me trashësi 20, 25, 38cm) dhe mure ndarëse (me trashësi 8, 10, 12cm).

| 124 |

Libër Mësuesi

20. Jepni shembuj të makinerive të përdorimit të përditshëm. (3 pikë)Përgjigje: - Makineri për industrinë e prodhimi. Këtu bëjnë pjesë makineritë për përpunimin e drurit, letrës, tekstileve, metaleve dhe materialeve të tjera, për përpunimin e produkteve ushqimore etj;

- Makineritë bujqësore në të cilat bëjnë pjesë traktorët, autokombajnat etj; - Makineritë e ndërtimit dhe konstruksioneve. Këtu renditen eskavatorët, buldozerët, makinat e asfaltimit ;

- Makinat për trasportin e njerëzve dhe mallrave; - Makineritë për ngritjen dhe spostimin e ngarkesave të rënda; - Makineritë për tansferimin e informacionit, si: telefoni, faksi, telegrafi dhe makineritë për punët e zyrës, si: kompjuteri, fotokopje, printer etj.

21. Lidhni çdo material ose veti të kolonës së majtë me materialin ose vetinë përkatëse në kolonën e djathtë. (4 pikë) Najlon 1. A. Derivat i druritQelqi 2. B. Fibër sintetikeFarkëtueshmëri 3. C. Rërë siliciKompesato 4. D. Veti teknologjike e metaleve E. Mineral hekuriPërgjigje: 1 - B, 2 - C, 3 – D, 4 - A

22. Lidhni çdo lloj makinës në kolonën e majtë me makineritë përkatëse në kolonën e djathtë. (4 pikë) Makina motorike 1. A. Dinamo Makina gjeneratore 2. B. TraktorMakina transmetimi 3. C. Turbinë hidraulikeMakina operacionesh 4. D. Rrotë e dhëmbëzuar E. Motor W16Përgjigje: 1 - C, 2 - A, 3 – B, 4 - D

23. Lidhni çdo skemë të rrjetit të instalimeve në kolonën e majtë me në kolonën e djathtë (4 pikë)Skema e rrjetit elektrik 1. A. Antena qendroreSkema e rrjetit hidrosanitar 2. B. Sistemet me ujë të ngrohtëSkema e ngrohjes 3. C. Rrjeti ujësjellësitSkema e rrjetit të antenës televizive 4 D. Nënstacion E. EnergjiaPërgjigje: 1 – D, 2 - C, 3 - B, 4 - A

| 125 |


24. Vizatoni projeksionin ortogonal që mungon (4 pikë)

Model testi për tremujorin e tretë

Tematika 4 (nga mësimi 4.3 – 4.10) Tematika 5Tematika 6

1. Rrethoni pohimin e saktë: (1 pikë)Bashkimet me shlica në krahasim me bashkimet me kiaveta kanë këto përparësi: A Siguri jo e lartë në punë.B Detalet në bashkimet me shlica drejtohen dhe udhëzohen, më mirë kur zhvendosen në

drejtim të aksit. C Tensionet e shtypjes, në faqet e shlicave, janë më të mëdha se në ato të kiavetave. D Qëndrueshmëria e boshteve të shlicuara në krahasim me boshtet me kiaveta, për ngarkesa

dinamike dhe të ndryshueshme, është më e vogël. Përgjigje: B

2.Rrethoni pohimin e saktë: (1 pikë)Burime parësore janë ato burime të energjisë, që përdoren ashtu si gjenden në tokë, të tilla, si:A Energjia dielloreB Energjia e ujërëaveC QymyriD Energjia kimikePërgjigje: C

3. Rrethoni pohimin e saktë: (1 pikë)Sistemet teknologjike bujqësore janë sisteme:A Me shumë inpute dhe shumë outpute. B Të thjeshtaC KomplekseD Me një input të thjeshtëPërgjigje: A

| 126 |

Libër Mësuesi

4.Rrethoni pohimin e saktë: (1 pikë)Aktivitete ekonomike, që përfshihen në sektorin e parë janë: A Kultivimi, rritja e kafshëve, peshkimiB Shërbim mirëmbajtje dhe riparimC Rritja e kafshëve dhe prodhime artizanaleD AgrokulturaPërgjigje: D

5. Në fjalitë e mëposhtme plotësoni fjalët që mungojnë: (3 pikë)Bashkimet e zbërthyeshme janë..............., të cilat lejojnë të zbërthehen ..............përbërëse të tyre, pa shkaktuar prishjen e ................bashkues.Përgjigje: bashkime, detalet, elementeve,

6.Në fjalitë e mëposhtme plotësoni fjalët që mungojnë (3 pikë)Bashkimet e ..............janë bashkime , në të cilat pjesët e ................nuk ndahen nga njëra - tjetra, pa ...............elementet bashkues (perçinat dhe materiali i tegelit të saldimit).Përgjigje: pazbërthyeshme, bashkuara, shkatëruar

7. Burimet e rinovueshme të energjisë janë: (1 pikë)A. qymyri;B. nafta;C. era;D. gazi natyror.Përgjigje: C

8. Një nga ndërmarrjet e mëposhtme është ndërmarrje shërbimesh: (1 pikë)A. kompani shërbimesh B. kantjer detarC. rritje gjedhiD. pylltariPërgjigje: A

9. Në pohimet e mëposhtme gjeni cili është i vërtetë (V) dhe cili i gabuar (G) (4 pikë)a) Industria artizanale është industri lokale. V Gb) Artizanati me dorë kryhet vetëm nga një person. V Gc) Teknologjia e prodhimit të bukës kryhet në dy procese kryesore V Gd) Artizanati artistik përfaqëson krijimtari personale V GPërgjigje: a - V, b - G, c - G, d - V

10. Në pohimet e mëposhtme gjeni cili është i vërtetë (V) dhe cili i gabuar (G) (4 pikë)Bashkimet me kiaveta janë bashkime:a) Ndërmjet dy transmisioneve. V G b) Të zbërthyeshme V Gc) Të pazbërthyeshme V Gd) Ndërmjet boshteve me detale V GPërgjigje: a - G, b -V, c - G, d - V

| 127 |


11. Në pohimet e mëposhtme gjeni cili është i vërtetë (V) dhe cili i gabuar (G) (4 pikë)Bashkimet me perçina realizohen:a) Me kryqëzim të detaleve. V Gb) Me vendosje kokë me kokë. V Gc )Me perçina force. V Gd) Me mbivendosje. V GPërgjigje: a - G, b -V, c - G, d - V

12. Në pohimet e mëposhtme gjeni cili është i vërtetë (V) dhe cili i gabuar (G) (4 pikë)a) Energjia mekanike potenciale është energjia që zotërojnë trupat në lëvizje. V Gb) Nxehtësia është energjia termike që fitohet gjatë djegjes. V Gc) Nafta është burim i parinovueshëm i energjisë. V Gd) Burimet e energjisë hidrike janë burime të parinovueshme. V GPërgjigje: a - G, b - V, c - V, d - G

13. Tregoni tri nga aktivitete ekonomike që bëjnë pjesë në sektorin e parë të ekonomisë. (3pikë)Përgjigje: Agrokultura, zooteknika, peshkimi.

14. Renditni nga 1- 3 aktivitete ekonomike që bëjnë pjesë në sektorin e tretë të përparuar. (2pikë)Përgjigje: 1.Hulumtimi, 2.informatika, 3.telematika.. 15. Listoni të metat e transmisioneve me zinxhir. (2pikë)Përgjigje: Shpejtësi e kufizuar transmetimi, për shpejtësi të mëdha, krijohen forca centrifugale të dëmshme, të cilat krijojnë zhurma.

16. Rendisni llojet e transmisioneve me zinxhir. (3pikë)Përgjigje: Transmisioni me zinxhir me hallka, transmisioni me zinxhir me pllaka, transmisioni me zinxhir me dhëmbë.

17. Shpesh teknologjia e prodhimit të produkteve ushqimore konsiderohet jo vetëm teknologji e prodhimit industrial, por edhe pasardhëse e prodhimeve artizanale. E shpjegoni këtë ndërthurje në rastin e teknologjisë së prodhimit të bukës. (3pikë)Përgjigje: Lënda e parë për prodhimin e bukës është mielli, i cili nuk është burim natyror. Për t’u prodhuar ai, nevojitet përpunim industrial i drithrave, të cilat në këtë rast janë burime natyrore. Teknologjia e prodhimit të bukës kalon në disa procese kryesore. Në rast të prodhimit me kapacitet të lartë këto procese kryhen të mekanizuara, ndërsa në subjektet e vogla prodhuese, kryhen edhe procese të thjeshta me dorë, si: peshimi, prerja, formimi etj.

18.Gjenidiametrin e pulexhos rezistente Dr në një transmision me pulexho me rrip kur është dhënë diametri i pulexhos motore Dm= 120mm, trashësia e rripit s =5mm dhe raporti i transmisionit i =3. (4 pikë)Përgjigje: Dr = 36,6 mm

19. Analizoni përdorimin në makina të hidrogjenit si “karburant i së ardhmes”. (3 pikë)Përgjigje: Teknologjitë e reja përdorin hidrogjenin si lëndë djegëse për makinat. Një prej problemeve të përdorimit të hidrogjenit, si lëndë djegëse është mungesa e furnizimit të bollshëm me hidrogjen. Problemi është që për prodhimin e tij konsumohen sasi të mëdha të burimeve të energjisë tradicionale.

| 128 |

Libër Mësuesi

20.Analizoni ndihmesën që jep teknologjia e informacionit, në kryerjen sa më mirë të shërbimeve të riparimit dhe mirëmbajtjes. (3 pikë)Përgjigje: Një ndihmesë të madhe për kryerjen sa më mirë të shërbimeve të riparimit dhe mirëmbajtjes ka dhënë digjitalizimi.Riparimi edhe mirëmbajtja e plotësojnë qëllimin e tyre, vetëm nëse kryhen në mënyrë të organizuar, të kontrolluar dhe në afatet kohore të përcaktuara. Gjithashtu ato e plotësojnë detyrën e tyre, nëse kryhen sipas operacioneve të punës të procesit teknologjik.

21. Lidhni çdo fjalë ose shprehje të kolonës së majtë me termin ose shprehjen përkatëse në kolonën e djathtë. (4 pikë) Gaz natyror 1. A. ElektricitetiEnergjia mekanike potenciale 2. B. Central që përdor burime të rinovueshme Burim dytësor 3. C. Burim energjie i rinovueshëmCentrali hidroelektrik 4. D. Energjia që zotërojnë trupat në lëvizje E. Burime të rejaPërgjigje:, 1 - C, 2 - D, 3 - A, 4 - B

22. Lidhni çdo fjalë ose shprehje të kolonës së majtë me termin ose shprehjen përkatëse në kolonën e djathtë. (4 pikë) Prodhimi artizanal 1. A. Sistem me shumë inpute dhe shumë outpute Arkitektura 2. B. Sistem bujqësorSistemi i djerrit 3. C. Sektori i dytë i ekonomisëSistem teknologjik bujqësor 4. D. Industria artizanale E. UshqimePërgjigje: 1 - C, 2 – D, 3 – B, 4 - A

23. Lidhni çdo skemë të rrjetit të instalimeve në kolonën e majtë me në kolonën e djathtë (4 pikë)

Shërbimet për shitje 1. A. Shërbime postareNevojat e njeriut 2. B. Shërbime turizmiShërbime jo për shitje 3. C. Parësore ose jetësoreTë mirat dhe shërbimet 4. D. Të mirat indirekte E. ProduktePërgjigje: 1 - B, 2 - C, 3 - A, 4 - D

24. Rendisni ndryshimet ndërmjet produktit dhe shërbimit (4 pikë)Përgjigje: Ndryshimet ndërmjet produktit dhe shërbimit janë:- Shërbimet nuk janë të prekshme.- Shërbimet krijohen dhe shpërndahen në të njëjtën kohë.- Shërbimet nuk mund të ruhen.- Shërbimet janë të dukshme për klientët.

| 129 |


13. Vetëvlerësim për mësimdhënie në lëndën “Teknologji 12 me zgjedhje”

Vetëvlerësimi Rezultati Vërejtje1. Si e realizova planin mësimor?Cilat ishin ndryshimet që bëra? Ishin efektive?A ishin zgjedhur aktivitetet sipas njohurive të nxënësve apo zhvillova një tjetër veprimtari?2. Isha përgatitur për aktivitetet që duhet të zhvilloheshin?Punova sipas një plani të përgatitur paraprakisht?3. Kisha mundësi të siguroja materialet dhe mjetet për çdo veprimtari? Munda të ofroja një mjedis më të ngrohtë, tërheqës dhe stimulues për nxënësit?4. A kisha mundësi të ndërveproja në mënyrë të përshtatshme, gjatë të gjithë kohës me nxënësit?Tregova durim dhe mirëkuptim gjatë veprimtarisë?Ishte e mundur të kontrolloja nxënësit gjatë të gjithë kohës?5.Ishin të kënaqur nxënësit me punën në grup?E zgjodhën vetë grupin ku kishin dëshirë të punonin?A munda të siguroja zhvillimin normal të veprimtarisë në këto kushte?6. U kujdesa që mbas zhvillimit të veprimtarisë, mjedisi në klasë të ishte i rregullt për të zhvilluar orën pasardhëse?7. A e kisha mundësinë të mbaja në mënyrë të rregullt regjistrin dhe dosjet e nxënësve?8. E realizova drejt vlerësimin e nxënësve?9. Cilat ishin vështirësitë dhe pengesat gjatë zhvillimit të veprimtarive?A kisha mundësinë për t’i zgjidhur ato?10. Ishin të mjaftueshme format që përdora për tërheqjen e prindërve në realizimin e programit? A ishte e dobishme ndihma e tyre?

| 130 |

Libër Mësuesi

14. Skema të konceptimit të portofolit të nxënësit

Lënda: _________________________ Klasa_______________ Hapat për konceptin e vlerësimit të bazuar në portofol për tremujorin e II Janar – Mars-2018.

Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave të fushës (Tremujor): Nxënësi / ja:(Merren nga programi)

Rezultatet për të cilat do të vlerësohet nxënësi nëpërmjet portofolit :Kompetencat e të nxënit_____________________________________

Percaktimi i detyrës , kriteret e vlerësimit, peshës dhe afatit të dorëzimit.

Ndiqet formati i mëposhtëm:Komponenti përbërës i portofolit Kriteret e vlerësimit Pesha e

komponentitDetyra I

(Vleresimi në pikë)

- Afati i dorëzimitSasia e pikëve të fituara nga nxënësit në detyrë.

Detyra II(Vleresimi në pikë)

Sasia e pikëve të fituara nga nxënësit në detyrë.

Detyra III(Vlerësimi nëpikë) .

Sasia e pikëve të fituara nga nxënësit në detyrë.Totali

| 131 |


Vlerësimi i portofolit bazuar mbi pikët e grumbulluara .(Përpunohet sipas totalit të pikëve të menduara nga mësuesi)

Nota 4 5 6 7 8 9 10Pikët <13 14 - 20 21 - 26 27 - 32 33 - 38 39 - 44 45 - 50

Mendimi për portofolin tim gjatë tremujorit të dytë. Vetëvlerësimi

Paraqitja e portofolit:Portofoli I pakënaqur I kënaqur Shumë i kënaqurParaqitja e jashtmeOrganizimi i punimeveParaqitja estetike e punimeve

Plotësimi i detyraveKënaqësia për I pakënaqur I kënaqur Shumë i kënaqurDetyratPunët krijuese individualeProjektetTestetPrezantimetVlerësimet e mësuesesVlerësimet e shokëve

- Çfarë kam mësuar? _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

-Si të organizoj një plan të plotë,të vazhdueshëm për të nxënë?____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

- A është e zbatueshme në praktikë ajo çfarë kam mësuar?__________________________________________________________________________

- Çfarë më ka bërë përshtypje gjatë procesit të të nxënit?_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

- Cilat aspekte të të nxënit kanë qenë të vlefshme?______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Vlerësimi i prindit për portofolin e të nxënit: ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Prindi: ______________________ Nënshkrimi ___________________

Vlerësim për punën e shokut tim në lëndën e____________________________________

Vlerësimi për_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Anë pozitive _________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Rekomandime _________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Emri: ___________________________________

Nënshkrimi ______________________________

Data ____________________________________

Libër MësuesiTeknologjia 12: me zgjedhje

Natasha NaumiAida Gjinaj

... f. ; ... cm.

ISBN 978-99943-2-424-8

62 (072) (075.3)

libËr mËsuesi teknologjia 12 me zgjedhje · libËr mËsuesi teknologjia 12 me zgjedhje autorë...

Documents