LLOJET DHE METODAT E TE DHENAVE PRIMARE

Te dhenat sekondare dhe nevoja per te dhena primare

Te dhenat primare mblidhen nga njesia kerkimore (personi, familja, faktoret ekonomik, institucionet…)

Rendesia e zgjedhjes se perfaqesueseve reprezentativ

Llojet e te dhenave primare

Llojet e te dhenave te kerkuara na percaktojne edhe metoden kerkimore qe do t’a perdorim

Sipas karakterit te dhenat primare mund te kerkohen per:

a) Fakte dhe gjendjen

b) Mendim,qendrim dhe variabla psikologjike

a) Te dhenat mbi FAKTET, GJENDJEN

Te dhena per: te anketuarit, konsumatoret( te tanishem dhe potencial), jokonsumatoret

Grup i te dhenave mbi vetite gjeografike, demografke, ekonomike etj.

1) Vetite e te anketuarit Qellimi: pergjithesimi dhe analizimi i vetive dhe

sjelljeve te ndryshme te konsumatoreve

- Vetite gjeografike – Vetite gjeografike – aspekti gjeografik, regjional, urban, rural etj

- Vetite demografike – mosha, gjinia, profesioni, Vetite demografike – mosha, gjinia, profesioni, madhesia e familjesmadhesia e familjes

- Vetite ekonomike – baza materiale vs. segmentimi i Vetite ekonomike – baza materiale vs. segmentimi i treguttregut

2) Sjellja e te anketuarit - Kerkimet e tregut dhe pritjet ne sjellen e

konsumatoreve- Sjellet ekzistuese projektojne sjellet ne te ardhmen e

afert ( por jo domosdoshmerisht)- Ndryshimet e rrethines – ndryshojne sjelljen e

konsumatoreve

3) Variablat psikologjike

Vetite psikologjike qe e karakterizojne te anketuarin(konsumatorin)

- Vetite e personalitetit – agresiv, modest, dominues, oportunist, Vetite e personalitetit – agresiv, modest, dominues, oportunist, kurreshtarkurreshtar

- Stili jetesor – caktohet grupi cak i konsumatoreve; behet Stili jetesor – caktohet grupi cak i konsumatoreve; behet segmentimi i tregutsegmentimi i tregut

- Qendrimet – kerkimet lidhur me mendimet(sic) e tyreQendrimet – kerkimet lidhur me mendimet(sic) e tyre- Informimi – njohurite e konsumatoreve ne lidhje me produktin Informimi – njohurite e konsumatoreve ne lidhje me produktin

( realiteti!!)( realiteti!!)- Motivet – arsyet e sjelljes se konsumatoreve ne nje drejtim te Motivet – arsyet e sjelljes se konsumatoreve ne nje drejtim te

caktuarcaktuar

METODA E VROJTIMIT

Vrojtimi bazohet ne te verejturit e perditshem, pa parshtrimin e pyetjeve

Karakteristikat e te te verejturit

- Planifikimi sistematik per qellimet e kerkimitPlanifikimi sistematik per qellimet e kerkimit- Regjistrimi sistematik i ngjarjeveRegjistrimi sistematik i ngjarjeve- Vertetimi i besueshmerise se te dhenaveVertetimi i besueshmerise se te dhenave

Llojet e vrojtimeve- Vrojtimi ne vend( psh. shitore) pa parashtruar pyetje- Vrojtimi permes pajisjeve teknike – “vrojtimi sistematik”

- Vrojtimi si metode – “vrojtimi i perditshem”Vrojtimi si metode – “vrojtimi i perditshem”

- Vrojtimi i perditshem – nuk ka qasje standarde dhe nuk mund te merret si metode

- Vrojtimi si metode – organizohet ne menyre qe te: fitohen njohuri te reja, te kete nje orientim kah objekti i caktuar kerkimor, te evidencohen ne kohen kur ndodhin, behet nga profesionistet, mund te kontrollohet

Vrojtimi dhe metoda e anketimit - interaktivitetiVrojtimi dhe metoda e anketimit - interaktiviteti

Vrojtimi mbledh te dhena mbi faktet, konstaton gjendjen e tanishme

Anketimi analizon motivet dhe sjelljet e konsumatoreve

Metoda e vrojtimit rralle perdoret si e vetme ( e pavarur)

Teknikat e vrojtimit

Kriteret per aplikim te metodes se vrojtimit

1. Vrojtimi ne nje situate natyrore apo artificiale

2. Vrojtimi i verejtur apo i paverejtur

3. Vrojtimi i struktururar apo i pastrukturuar

4. Vrojtimi i drejtperdrejt apo i terthorte

5. Vrojtimi personal apo me pajisje teknike

1. Vrojtimi ne nje situate natyrore apo artificiale- Situate natyrore – evidencimi i ngjarjeve dhe fakteve

qe ndodhin rregullisht- Situate artificiale – e krijon, organizon dhe zhvillon

studiuesi ( ne kushte “laboratorike”)

2. Vrojtimi i verejtur apo i paverejtur - Vrojtimi i verejtur dhe te metat e tij - ( ndryshimi i

sjelljes se konsumatoreve)- Vrojtimi i paverejtur – me pajisje teknike ose me

proces “sekret” kerkimor per “bleresin” apo “shitesin”

3. Vrojtimi i strukturuar apo i pastrukturuar- Vrojtimi i strukturuar – vrojtim me kerkesa te plota dhe

precize ( per produktin, konkurencen, cmimin, vendin etj.). Perpunim dhe analize me e thjeshte dhe me sakte e rezultateve, perpilim i formulareve.

- Vrojtimi i pastrukturuar – shume i veshtire; i

papercaktuar dhe i padefinuar qarte( sjelljet e pergjithsheme te shitesit dhe bleresit)

4. Vrojtimi i drejtperdrejt apo i terthorte- Vrojtimi i drejtperdrejt – vrojtim i njekoheshem me

dukurine- Vrojtimi i terthorte – evidencon gjurmet fizike te nje

dukurie te ndodhur ne te kaluaren

5. Vrojtimi personal apo me pajisje teknike- Vrojtimi personal – realizohet nga individi, me

prezence te drejtperdrejt- Vrojtimi me pajisje teknike – eviton ndikimet subjektive

te vrojtuesit, aktivitet me kohezgjatje me te madhe

Perparesite dhe te metat e metodes se vrojtimit

Krahasimet me metoden e anketimit Vrojtimi na jep paqyre te ngjarjeve ashtu si jane, nuk

varen nga i ekzaminuari, jane objektive Te metatTe metat - eshte i kufizuar ne evidencimin e dukurise ne kohen e

tanishme- e pamundur te hulumtohen ngjarjet nga e kaluara- zgjate shume- kosto e larte

OBJEKTI I VROJTIMIT Mund te jene:- Pjesemarresit ne anen e kerkeses ( konsumatoret,

konsumatoret potencial, jokonsumatoret)- Pjesemarresit ne anen e ofertes ( shitesit, furnitoret etj)

Saktesia ne percaktim se kush vrojtohet- Sjellja e individit- Sjellja e grupit

Saktesia ne percaktim se cka vrojtohet

- psh, profesionaliteti, sjellja apo ndonje aktivitet tjeter

Koha e realizimit te vrojtimit

- koha kur behet vrojtimi- dallimi me kohe i sjelljeve te shitesit/bleresit

Formularet per vrojtim- Formularet e “thjeshte”- Formularet ne pajisje teknike

METODA E ANKETIMIT

Metode per mbledhjen e te dhenave primare mbi faktet, mendimet dhe sjelljet e konsumatorit.

Metode qe bazohet ne parashtrimin e pyetjeve dhe marrjen e pergjigjeve

SUBJEKTET NE METODEN E ANKETIMIT

Subjektet pjesemarrese jane:

1. I anketuari – konsumatoret, profesionistet, tregtaret, subjetet ekonomike, te tjeret qe kane te bejne me kerkimin

2. Anketuesi

3. Kontrolluesi i anketuesit

PERMBAJTJA E METODES SE ANKETIMIT

Metoda e anketimit mbledh te dhena sasiore dhe cilesore ne lidhje me:

- Faktet - Mendimet- Motivet

a)a) Mbledhja e fakteveMbledhja e fakteve

– mbledh fakte ne lidhje me ngjarjet ne te kaluaren dhe te tashmen- Behet ne rrethinen ku arrihen me se shumti te dhena- Behet segmentimi i popullsise qe na jep informacion per:

furnizimin me produkte, konsumin, shprehite e konsumatoreve, informacionet e konsumatoreve per produktin

b) Mendimi i te anketuaritb) Mendimi i te anketuarit- Bene ndarjen ne mes te qendrimit, bindjes, mendimit- Kerkimi i ketij mendimi mundeson hulumtime ne lidhje me:

produktin, politiken afariste, aktivitetet tregtare

c) Kerkimi i motiveveKerkimi i motiveve- Mbledh te dhena mbi motivet e sjelljes se caktuar te konsumatoreve- Zbulimi i arsyeve te nje motivi te tille- Perdorimi i pyetjeve te terthorta per mbledhjen e informatave sa me

te sakta

PERGATITJA DHE REALIZIMI I ANKETIMIT

Pergatitja dhe realizimibehet ne 3 faza:

1.1. Faza e pareFaza e pare- Perkufizimi i problemit- Pershtatshmeria e metodes se anketimit, ne lidhje me qellimin- Vleresimi i nevojes reale dhe zgjedhja e teknikave perkatese- Segmentimi i grupeve cak

2.2. Faza e dyteFaza e dyte- Perpilimi i planit dhe perpunimi detaj i aktiviteteve( realizatoret,

koha, shpenzimet)- Plani kohor- Plani i shpenzimeve

3.3. Faza e treteFaza e trete

- Zgjedhja e personelit( anketuesit)- Realizimi i anketimit- Renditja e rezultateve- Perpunimi i rezultateve- Analiza e rezultateve- Prezentimi i rezultateve

LLOJET E ANKETIMIT Kriteret qe duhet te merren parasysh ne anketim jane:

- Teknikat e komunikimit qe te perdoren - ( personal, permes telefonit, postes, kompjuterit)

- Shkalla e strukturimit – ( pyetje te mbyllura, pyetje me shume zgjidhje, pyetje te hapura)

- Mbulimi i qellimeve – ( qellime te mbuluara, qellime te pambuluara)

Anketimi personal

Komunikim i drejtperdrejt ne mes te paleve

Sasi e madhe e te dhenave te mbledhura

Paralelisht organizohet edhe vezhgim

Anketimi personal ( ne banese)

Anketimi ne vende publike(veshtiresite e mostres)

Perparesite dhe te metat e anketimit personal

Perparesite Perparesite

- Te dhena nga dora e pare- Mundesia e stimulimit e te anketuarit- Mundesia per pyetje shtese- Mundesia e mostres reprezentative- Marrja e pergjigjes ne te gjitha pyetjet- Arrihet promovimi i produkteve

Te metatTe metat

- Nuk ka anonimitet te te anketuarve- Anketuesi mund te ndikoj ne te anketuarin- Shpenzimet e ketij anketimi jane shume te larta

Anketimi nepermjet telefonit

I ngjashem me anketimin personal

PerparesitePerparesite- gjetja e lehte e te anketuarve- shpejtesia e mbledhjes se te dhenave- shpenzimet e vogla- Te metatTe metat- kontakti eshte me pak personal- koha e kufizuar per bisede- mungesa e kontaktit vizuel

Anketimi me ane te postes

Perparesite Perparesite - Ekonomizimi- Shperndarja e gjere gjeografike- Eleminimi i gabimit te anketuesit- Sinqeriteti i pergjigjeve- Gjetja e lehte e te anketuarit

- Te metatTe metat- Koha e gjate e realizimit- Mundesia e gabimit ne moster- Pyetesori i shkurter dhe i thjeshte- Nuk dihet kush pergjigjet ne pyetesor- Moskthimi i pergjigjes ( letra percjellese, shperblimet)

Anketimi permes kompjuterit

Kushte laboratorike te punes E-mail On line

Shkalla e strukturimit te pyetjeve Llojet e strukturimit

a) Pyetjet e mbyllura – pyetje te strukturuara( pergjigje ne pyetje te caktuara ; me PO ose JO

b) Pyetjet me shume zgjidhje – pyetje te strukturuara( me shume se nje pergjigje e sakte)

c) Pyetjet e hapura – pyetje e pastrukturuar( pyetje per anketim grupor, ku vet formulohet pergjigja)

Mbulimi i qellimeve te anketimit

Mbulimi i qellimit – mosndikimi ne pergjigje Qellimi i pambuluar – pyetje e drejtperdrejt Kombinimi i strukturimit te pyetjeve dhe (mos)mbulimit te

qellimeve:

- Pyetjet e strukturuara me qellime te pambuluaraPyetjet e strukturuara me qellime te pambuluara- Pyetjet e pastrukturuara me qellime te pambuluaraPyetjet e pastrukturuara me qellime te pambuluara- Pyetjet e strukturuara me qellime te mbuluaraPyetjet e strukturuara me qellime te mbuluara- Pyetjet e pastrukturuara me qellime te mbuluaraPyetjet e pastrukturuara me qellime te mbuluara

Gabimet e organizatorit

a) Gabimet e zgjedhjes se mostres

b) Gabimet e anketuesit

c) Gabimet e perpunimit te te dhenave

Gabimet e te anketuarit

a) Refuzimi i pergjigjeve

b) Aneshmeria ne pergjigje

ORGANIZIMI I MBLEDHJES SE TE DHENAVE PRIMARE ME METODEN E ANKETIMIT

Anketimi i njehereshem

Anketimi i shumehereshem – paneli

Paneli anketues – bashkesi e perhereshme, kontakti permanent

Karakteristikat e panelit:- Mostra e perhershmee te anketuarve- Pyetjet e njejta per nga permbajtja dhe forma- Anketimi ne distanca te njejta kohore

Subjektet qe jane objekt i anketimit

a) Paneli i konsumatoreve – ( formohet mostra e konsumatoreve)

b) Paneli i tregtise – ( japin te dhena te sakta mbi shitjen e produkteve)

c) Paneli i industrise – ( percjelle ndryshimet ne treg, tregon mundesine e absorbimit vleror te cmimit te tregut)

d) Panelet per nevoja te vecanta

Perparesite dhe te metat e panelit anketues

Perparesite Perparesite

- Lidhjet afategjata me anetaret e panelit- Anetaret e panelit njohes te mire te problemit- Lehtesia ne komunikim- Percjellje me e madhe e ngjarjeve nga anetaret e panelit

se sa te anketuesit e zakonshem- Mundesi me e mire dhe me reale te prognozimit te

ngjarjeve

Te metat Te metat

- Ndryshimi i sjelljes te anetaret e panelit- Nderprerja e bashkepunimit- Nevoja per angazhim permanent te anetareve te rinje

( 10-20%)

METODA EKSPERIMENTALE

Metode matematiko-statistikore per krahasimin e hipotezes

Eksperimenti eshte studim dhe testim i hipotezes Metoda eksperimentale eshte harmonizim i

qellimshem i nje veprimi duke ndryshuar nje faktor( cmimin, paketimin…) ne nje treg te caktuar dhe ndikimi i ketij veprimi ne tregun tjeter

Qellimet e kesaj metode jane:

- Studimi i tregut per produkt te ri ose te vjeter- Studimi i tregut ne lidhje me porosite promovuese- Studimi i tregut ne lidhje me reagimet e konsumatoreve

ne ndryshimin e cmimeve te produktet e reja ose te modifikuara

Fazat kryesore te eksperimentitFazat kryesore te eksperimentit

1. Perkufizimi i problemit

2. Parashtrimi i hipotezes

3. Perkufizimi i variables se pavarur

4. Perkufizimi i variables se varur

5. Zgjedhja e llojit te eksperimentit

6. Kontrollimi i eksperimentit

7. Analizimi dhe interpretimi i rezultateve

FALEMINDERIT