logo บทที่ 7...

LOGO

บทท 7 กฎหมายพาณชยอเลกทรอนกสElectronic Commerce Law

เนอหา

ความหมายของกฎหมายพาณชยอเลกทรอนกส

พระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส

พระราชบญญตวาดวยการกระท าความผด เกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ.2550

ลขสทธและสทธบตร

1/12/2013 2 BA363-พาณชยอเลกทรอนกส

1/12/2013 BA363-พาณชยอเลกทรอนกส 3

ท าความเขาใจในเรองธรกรรมอเลกทรอนกส

การท าธรกรรมระหวางกนเปนบทบาททส าคญตอการด าเนนการทางธรกจ

ปจจบนเอกสารทเปนกระดาษไดกลายเปนเอกสารสญญาแบบอเลกทรอนกสแลว

การท าธรกรรมจงมรปแบบสญญาการด าเนนการ 4 แบบ คอ มนษยตอมนษย เชน สญญาเชา สญญาจะซอจะขายสนทรพย มนษยกบคอมพวเตอรหรอคอมพวเตอรกบมนษย เชน การท า

eCommerce เพอค าสงซอซอฟตแวรทประกาศขายในอนเทอรเนต คอมพวเตอรกบคอมพวเตอร เปนเงอนไขทก าหนดไวในโปรแกรม

คอมพวเตอรเพอใหคอมพวเตอรด าเนนการเองอยางอตโนมต ซงอาจมหรอไมมการตกลงกนไวลวงหนา


ลกษณะของธรกรรมอเลกทรอนกส (Electronic transaction)

Electronic transaction หมายถง การด าเนนการประกอบธรกรรมรวมกนโดยใชสออเลกทรอนกสเพอการด าเนนการ

กอใหเกดรปแบบทส าคญทางกฏหมายหลายรปแบบ เชน

การท าธรกรรมอเลกทรอนกสทไมมผลทางสญญา เชน การรบสงขอมลดวย E-Mail

การท าธรกรรมอเลกทรอนกสทมผลทางสญญา เชน นาย ก สงซอหนงสอจากรานคาทางอนเทอรเนต โดยใหหกบญชบตรเครดตทนาย ก ถออย ตอมารานคาสงหนงสอให แตนาย ก ปฏเสธการจาย

การท าธรกรรมอเลกทรอนกสทท าใหเกดการโอนสทธในทางกฏหมาย เชน นาย ก. ตดตอกบองคกรรฐวสาหกจใหตดจายเงนจากบญชเปนคาสาธารณปโภคโดยใชระบบอเมลสงไปยงรฐวสาหกจเพอใหด าเนนการ รฐวสาหกจใชหลกฐานอเมลเพอขอใหทางธนาคารโอนเงนทางบญชจาก นาย ก.

การท าธรกรรมตามขอก าหนดหรอกฏระเบยบของทางราชการ เชน การยนภาษเงนไดบคคลธรรมดาผานระบบอนเทอรเนต


ท าไมตองมกฏหมายการพาณชยอเลกทรอนสก

“ เราสามารถซอขายผาน Internet ไดโดยไมจ าเปนตองมกฎหมายเพมเตมแตอยางใด แตทกลาวมาขางตนเปนการซอขายทเรยบรอยไมมอะไรขาดตกบกพรอง ถงแมผซอจะไดสนคาไมดกยอมทนรบสภาพ แตในชวตจรงมนจะเรยบรอยเชนนเสมอไปหรอ ผซอไมใชเปนหมทกรายไป บางรายไมยอมรบของทไมไดคณภาพ ถาผขายไมเปลยนสนคาให แตจายเงนไปแลวกตองฟองรองกนบาง หรออยางบรษท ก. สงซอวตถดบจากบรษท ข. โดยสงผาน Internet หลงจากสงไปแลวยงไมไดรบของ บรษท ก. ประสบปญหาท าใหไมตองการวตถดบนน เมอบรษท ข. มาสง บรษท ก. กปฏเสธวาไมเคยสง บรษท ข. เสยหายเพราะของทเอามาสงนน ท าใหเฉพาะกบบรษท ก. จะเอาไปขายใครกไมได บรษท ข. จงตองฟองเรยกคาเสยหายจากบรษท ก. บรษท ก. กบอกวาไมเคยสงนะจะมาเอาคาเสยหายไดไง ทวาสงนะมหลกฐานไหม ทนายบรษท ข. กหยบดสเกตขนมาโชวตอศาล นไงครบหลกฐานม e-mail ตดตอระหวางเรา ม record ทบรษท ก. สง

ทนายบรษท ก. กหวเราะฮาๆ คณท าเอาเองหรอเปลา แบบนใครๆกท าได มลายเซนตของผมอ านาจของบรษท ก. อยตรงไหนในดสเกตมทราบ e-mail กบ record ทคณวา ทบรษท ก. กไมมสกหนอย ผมบอกใหลบไปหมดแลว ขาแตศาลทเคารพบรษท ข. ขตสรางขนมาเองทงนนครบ ถาทานเปนศาลทานจะเวยนหวแคไหน แลวทส าคญกฎหมายยงบอกอกวา สญญาซอขายสนคาทมราคาตงแต 500 บาทขนไป ถาไมมหลกฐานเปนหนงสอ ลงลายมอชอฝายทตองรบผด จะไปฟองรองตอศาลไมได นอกจากไดวางมดจ า หรอไดช าระหนไปบางสวนแลว จงจะฟองรองตอศาลได ตามตวอยางบรษท ก. กบบรษท ข. มสญญาเปนหนงสอหรอไม แคนกนาคดแลว มองดกเหมอนเปนหนงสอนะ เพราะอานไดมองอกทกไมใช เพราะมนท าขนใหมไดและท าลายไดโดยไรรองรอย จบมอใครดมไมไดแลวกไมมการลงลายมอชอแนนอน ดงนนฟองไมได เมอฟองไมไดแลวจะท ายงไงละ ปลอยใหไปตงศาลเตยกนเองกคงไมได อยากระนนเลยเรามาออกกฎหมาย ใหครอบคลมทกประเดนดกวา ” 1/12/2013 BA363-พาณชยอเลกทรอนกส 6


ตวอยางการท าธรกรรมอเลกทรอนกสทอาจเปนปญหา

บรษทเทสโกสงค าสงซอแชมพใหบรษทยนลเวอรผานแฟกซ - ตวเลขไมชด นกศกษาตรวจสอบผลการเรยนผานอนเทอรเนต ผลการเรยนผด บรษทพซซารบค าสงซอสนคาทางโทรศพท

พนกงาน :ขอเลขทบตรประชาชนดวยคะ ลกคา : จะเอาไปท าไม? พนกงาน : ทางรานไดเชอมการบรการเขากบฐานขอมลบตรประชาชนของราชการ …. ลกคา : โอเค บตรผมเลขท 3 5004 34431 23 4 ลกคา : เฮย...อะไรกนวะ...แคเลขบตรประชาชนนท าใหใครๆมารเรองสวนตวคนอนๆ ไดทกเรองเลยรไง … พนกงาน : กรณาใชค าสภาพดวยนะคะ เพราะขณะนชอคณยงอยในฐานขอมลของผอยระหวางโดนทณฑบน .... ลกคา :โอย....อยากจะบาตาย ไมกงไมกนมนแลวยกเลกทสงทงหมดไปเลยแลวกน พนกงาน :เสยใจดวยคะ ค าสงซอไดสงผานระบบออนไลนโดยค ายนยนจากคณผานการบนทก... ลกคา :ท าไม จะเอากนเขาคกกบแคยกเลกพซซา 2 ถาดนรยงไง ลกคา : แตถาไมเอาซะอยาง ใครจะท าอะไรได พนกงาน :ไมมใครท าอะไรคณหรอกคะ เพยงแตระบบจะบนทกชอคณเปนบคคลมประวตหรอทเรยกวาแบลคลส … ลกคา :บนทกกบนทกไปซ มนจะเปนอะไรนกหนากนเชยว พนกงาน :ออ..มนกจะสงผลเวลาตองตรวจสอบเครดต... ลกคา : โอย!…. พอๆๆ โอเค เอามาสงเลย จบๆ พอๆ พอกนท


กวาจะมาเปนกฏหมายพาณชยอเลกทรอนกส

การรเรมระหวางประเทศ คณะกรรมาธการกฏหมายการคาระหวางประเทศแหงสหประชาชาต: UNCITRAL ไดเสนอกรอบทางกฏหมายเกยวกบการตตตอสอสารดวยขอมลอเลกทรอนกส(Data Message) ผานสออเลกทรอนกสตางๆ โดยมวตถประสงคเพอใหแตละประเทศสมาชกน าไปปรบปรงกฏหมายภายในประเทศตามความเหมาะสม

การรเรมในประเทศไทย คณะรฐมนตรเหนชอบใหกระทรวงยตธรรม(ในสมยนน)รบผดชอบด าเนนการในเรองกฏหมายวาดวยพาณชยอเลกทรอนกสและอนมตโครงการปรบปรงและพฒนากฏหมายเกยวกบการคาระหวางประเทศของไทยเมอวนท 30 ธนวาคม พ.ศ. 2540


กฎหมายพาณชยอเลกทรอนกส: การรเรมในประเทศ

1. กฏหมายธรกรรมทางอเลกทรอนกส (Electronic Business Law) 2. กฎหมายเกยวกบลายมอชออเลกทรอนกส( Electronic Signatures Law) 3. กฎหมายเกยวกบการโอนเงนทางอเลกทรอนกส(Electronic Funds Transfer

Law) 4. กฎหมายเกยวกบการคมครองขอมลสวนบคคล( Data Protection Law) 5. กฎหมายเกยวกบอาชญากรรมทางคอมพวเตอร ( Computer Crime Law) 6. กฎหมายเกยวกบการพฒนาโครงสรางพนฐานสารสนเทศใหทวถงและเทาเทยม

“โครงการพฒนากฎหมายเทคโนโลยสารสนเทศ” โดยคณะกรรมการเทคโนโลยสารสนเทศแหงชาต เมอวนท 15 ธนวาคม 2541 ซงประกอบดวยกฎหมาย 6 ฉบบ


โครงสรางกฏหมายเทคโนโลยสารสนเทศ

จาก “กฏหมายพาณชยอเลกทรอนกส” โดย สรางคณา แกวจ านงค สนง.เลขานการคณะกรรมการเทคโนโลยสารสนเทศแหงชาต

กฏหมายเทคโนโลยสารสนเทศ

กฏหมายธรกรรมทาง อเลกทรอ นกส

กฎหมายเกยวกบลายมอชอ

อเลกทรอ นกส

กฎหมายเกยวกบการโอนเงน

ทางอเลกทรอ นกส

กฎหมายเกยวกบการคมครอง

ขอมลสวนบคคล

กฎหมายเกยวกบอาชญากรรม

ทางคอมพวเตอร กฏหมายล าดบรองของรฐธรรมนญ มาตรา 78

กฏหมายอนๆ เชน การเขารหสขอมล

กฏหมายเกยวกบ E-Commerce กฏหมายเพอสงคมสารสนเทศ


กฏหมายพาณชยอเลกทรอนกส: บทบาทและความจ าเปน รองรบสถานะทางกฎหมายของขอมลอเลกทรอนกส

เอกสาร(กระดาษ) = ขอมลอเลกทรอนกส

รองรบสถานะทางกฏหมายของ “ลายมอชออเลกทรอนกส” ลายมอชอ = ลายมอชออเลกทรอนกส

ดวยบทบาทและความส าคญของอเลกทรอนกสและการแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางกน จงท าใหตองมระบบควบคมและดแลใหระบบเปนไปอยางเออประโยชนสงตอมวลมนษยรวมกน ระบบกฏหมายจงตองเขามาเกยวของดวย กฏหมายเทคโนโลยสารสนเทศจงเปนสงทส าคญอยางยงในการท าใหระบบพาณชยอเลกทรอนกสเดนหนาตอไปได

การคาในปจจบนเปนการคาแบบไรพรมแดน ไรขอบเขต ระยะทางไมมความหมาย การด าเนนงานในเรองการคาจงเกยวโยงถงกนทกประเทศ ประเทศทพฒนาแลวสวนใหญไดออกกฏหมายเกยวกบไอทแลว ประเทศไทยจงตองมกฏหมายเปนของตวเองเพอใหสอดคลองและรกษามาตรฐานการด าเนนธรกจใหนานาประเทศยอมรบและเพอความยตธรรมในการด าเนนธรกจทตองเชอมโยงกนทวโลก


1. กฎหมายธรกรรมทางอเลกทรอนกส (E-Business Law)

ธรกรรมทางอเลกทรอนกส หมายถง ธรกรรมทกระท าขนโดยใชวธการทางอเลกทรอนกส ซงอาจเปน “ทงหมด” หรอ “บางสวน” กได

วธการทางอเลกทรอนกส เชน การตดตอทางคอมพวเตอรโดยผานทางอนเทอรเนตหรอระบบเครอขาย เชน

การแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกสหรอ EDI หรอ E-Mail

โปรแกรมสนทนาตางๆ เชน MSN, Facebook และอนๆ การรบรองสถานะทางกฎหมายของขอมลอเลกทรอนกส

ขอมลอเลกทรอนกส จะอยในระบบเลขฐานสอง คอ 0 และ 1 เทานน


การรบรองสถานะขอมลอเลกทรอนกส

มาตรา 7, 9 และ 11

สามารถเขาถงไดดวยการอาน และ แปลงกลบมาเปนขอความทน ามาใชอางองในภายหลงได

ตวอยางการแปลงขอความเปนเลขฐานสอง / ขอมลอเลกทรอนกสกบขอความ


2. กฎหมายเกยวกบลายมอชออเลกทรอนกส

ความส าคญของการระบตวบคคล


การระบตวบคคล


2. กฎหมายเกยวกบลายมอชออเลกทรอนกส (ตอ)


ลายมอชออเลกทรอนกส (มาตรา 4 )

หมายถง : อกษร อกขระ ตวเลข เสยง หรอสญลกษณอนใดทสรางขน โดยวธทางอเลกทรอนกส

วธการ : น ามาประกอบกบขอมลอเลกทรอนกสเพอแสดงความสมพนธ ระหวางบคคลกบขอมลอเลกทรอนกส

วตถประสงค : ระบตวบคคลผเปนเจาของ และแสดงวาบคคลยอมรบและ ผกพนธกบขอมลอเลกทรอนกส


ประเทศทมกฎหมายลายเซนอเลกทรอนกส

แคนาดา

เดนมารก

ฝรงเศส

เยอรมน

อตาล

ญปน

มาเลเชย

สหราชอาณาจกร


3. กฎหมายเกยวกบการโอนเงนทางอเลกทรอนกส

ความหมาย: กฏหมายทวาดวย การน าเทคโนโลยอเลกทรอนกสและการสอสารมาใชในระบบการช าระเงนทงในรปของสอกลางในการช าระเงนและวธการสงมอบสอกลางในการช าระเงน

เพอก าหนด กลไกส าคญทางกฎหมายในการรองรบระบบการโอนเงนทางอเลกทรอนกส ทงทเปนการโอนเงน ระหวาง สถาบนการเงนและระบบการช าระเงนรปแบบใหมในรปของเงนอเลกทรอนกสกอใหเกดความ เชอมนตอระบบ การท าธรกรรมทางการเงนและการท าธรกรรมทางอเลกทรอนกสมากยงขน

พฒนาการของ เงน การแลกเปลยนสนคา (Trade by Barter) เงนตรา (Chattel money) --> เหรยญ ธนบตร เงนพลาสตก (Plastic Money) เงนอเลกทรอนกส (Digital Money)


สาระส าคญของกฎหมายการโอนเงนทางอเลกทรอนกส

รปแบบและการพสจน ถงการแสดงเจตนาและในการช าระเงน สทธของ เจาหน และลกหน ทไมสามารถช าระเงนได ระยะเวลาในการใชค าสงให ช าระ หรอยกเลกการช าระเงน ความรบผดชอบในความเสยหายจากการโอนเงน การใชการโอนเงนโดยมชอบ ขอก าหนดการโอนเงนระหวางประเทศ

ประเทศทมกฎหมายการโอนเงนอเลกทรอนกส สหรฐอเมรกา ออสเตรเลย เยอรมน สหราชอาณาจกร


ความจ าเปนในการตรากฎหมาย คมครองขอมลสวนบคคลจากการละเมดของบคคลอน คมครองสทธของบคคลจากการใชอ านาจรฐในทางมชอบ รกษาดลยภาพระหวาง สทธขนพนฐานความเปนสวนตว / เสรภาพในการ

สอสาร /ความมนคงของรฐ

ขอบเขตของกฎหมาย ใชบงคบกบ : การประมวลผลขอมลสวนบคคล

• ดวยวธการอเลกทรอนกส / วธการอตโนมต หรอวธการอนใด

ไมใชบงคบกบ : การประมวลผลขอมลสวนบคคลเพอวตถประสงคในการใชเปนสวนตวของบคคลธรรมดา

4. กฎหมายคมครองขอมลสวนบคคล


ประเภทของขอมลสวนบคคลและสทธของเจาของขอมล

ขอมลทวไป(Non-sensitive data) : ขอมลทเกยวกบบคคล

เชน ชอ นามสกล ทอย อาย เพศ ฯลฯ

ขอมลหามจดเกบ (Sensitive data) : ขอมลทกระทบความรสกของประชาชน เชน

ขอมลเกยวกบเชอชาต เผาพนธ / ความเชอทางศาสนา ลทธ /ความคดเหนทางการเมอง ขอมลดานสขภาพ / ฯลฯ

สทธของเจาของขอมล

สทธไดรบแจงการประมวลผลขอมลสวนบคคล สทธในการใหความยนยอมในการประมวลผลขอมลสวนบคคล

สทธการเขาถง ตรวจสอบ และรองขอใหแกไขขอมลสวนบคคล


5. กฎหมายเกยวกบอาชญากรรมทางคอมพวเตอร

เพอก าหนดมาตรการ ทางอาญาในการลงโทษผกระท าผดตอ ระบบการท างานของคอมพวเตอร ระบบขอมล และระบบเครอขาย ซงในปจจบนยงไมมบทบญญตของกฎหมายฉบบใดก าหนดวาเปนความผด ทงน เพอเปนหลกประกน สทธ เสรภาพและการคมครองการอยรวมกนของสงคม


ตวอยางคดอาชญากรรมทางคอมพวเตอร / ในประเทศไทย

การโจรกรรมเงนในบญชลกคาของธนาคาร

การโจรกรรมความลบของบรษทตางๆ ทเกบไวในคอมพวเตอร

การปลอยไวรสเขาไปในคอมพวเตอร การใชคอมพวเตอรในการปลอม

แปลงเอกสารตางๆ รวมไปถงการใชคอมพวเตอรเพอการกอวนาศกรรม

การขโมยโดเมนเนม (Domain Name) ซงไมมรปราง

การตดตอภาพ หมนประมาท

การแอบเปลยนชอ ทอย ผรบเงนโฆษณา แบนเนอร

การแอบใช Internet Account เวบของ ISP แหงหนง ถกพนกงานท

ไลออกไป แกไขเปนเวบโป และสง e-mail ในนามของผบรหาร ไปดาผอน

พนกงาน แอบตดตงโปรแกรม Cain มา scan หา User / Password ของผบรหาร และพนกงานในองคกร

พนกงานใช e-mail ขององคกร ไปในทางเสยชอเสยง


ปญหาของการเกดอาชญากรรมทางคอมพวเตอร

ปญหาดานพยานหลกฐาน เพราะพยานหลกฐานทเกยวกบคอมพวเตอรนนสามารถเปลยนแปลงไดตลอดเวลาและกระท าไดงาย แตยากตอการสบหา รวมทงยงสญหายไดงาย เชน ขอมลทถกบนทกอยในสอบนทกขอมลถาวรของเครอง (Hard Disk) นน หากระหวางการเคลอนยายไดรบความกระทบกระเทอนหรอเกดการกระแทก หรอเคลอนยายผานจดทเปนสนามแมเหลก ขอมลทบนทกใน Hard Disk ดงกลาวกอาจสญหายได

ปญหาดานอ านาจในการออกหมายคน กเปนสงทตองพจารณาเชนกน เพราะการคนหาพยานหลกฐานใน Hard Disk นนตองก าหนดใหศาลมอ านาจบงคบใหผตองสงสยบอกรหสผานแกเจาหนาททท าการสบสวนเพอใหท าการคนหาหลกฐานใน Hard Disk ไดดวย


ปญหาของการเกดอาชญากรรมทางคอมพวเตอร

ปญหาดาน ขอบเขตพนท เพราะผกระท าความผดอาจกระท าจากทอนๆ ทไมใชประเทศไทย ซงอยนอกเขตอ านาจของศาลไทย ดงนน กฎหมายควรบญญตใหชดเจนดวยวาศาลมเขตอ านาจทจะลงโทษผกระท าผดไดถงไหนเพยงไร และถากระท าความผดในตางประเทศจะถอเปนความผดในประเทศไทยดวยหรอไม

ปญหาประเดนเรองอายของผกระท าความผด เพราะผกระท าความผดทางอาชญากรรมคอมพวเตอรสวนมาก โดยเฉพาะ Hacker และ Cracker นน มกจะเปนเดกและเยาวชน และอาจกระท าความผดโดยรเทาไมถงการณหรอเพราะความคกคะนองหรอความซกซนกเปนได


สาระส าคญของ พ.ร.บ. วาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544 เหตผลในการประกาศใช “พระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544” คอเพอรบรองสถานะทางกฎหมายของขอมลอเลกทรอนกสทใชในการท าธรกรรม หรอสญญา ใหมผลเชนเดยวกบการท าสญญาตามหลกเกณฑทกฎหมายปจจบน (ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย) ก าหนดไว ไดแก การท าเปนหนงสอ หลกฐานเปนหนงสอ การลงลายมอชอ กลาวคอถามการท าสญญาระหวางบคคลทใชขอมลอเลกทรอนกสหรอลายมอ ชออเลกทรอนกสตามความหมายของกฎหมายแลว กฎหมายนถอวาการท าสญญานนไดท าตามหลกเกณฑขางตนของกฎหมายแพงและ พาณชยแลว เปนผลท าใหสญญานนมผลสมบรณหรอใชบงคบไดตามกฎหมาย ทงน เปนไปตามเงอนไขทกฎหมายธรกรรมทางอเลกทรอนกสก าหนด



พระราชบญญต วาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2544 ภมพลอดลยเดช ป.ร. ใหไว ณ วนท 2 ธนวาคม พ.ศ. 2544 และมผลบงคบใชตงแต

เมษายน พ.ศ. 2545 โดยคณะกรรมการธรกรรมอเลกทรอนกสจะเปนผดแลการบงคบใชกฎหมายฉบบน โดยมเนอหาส าคญเกยวกบการคาของกฎหมายดงน



เนอหาส าคญ ของ พ.ร.บ.วาดวยธรกรรมอเลกทรอนกส

1. มาตรา 7 ระบไววา “หามมใหปฏเสธความมผลผกพนและการบงคบใชทาง กฏหมายของขอความใด เพยงเพราะเหตทขอความนนอยในรปของขอมลอเลกทรอนกส”

2. มาตรา 9 ระบไววา “ในกรณทบคคลพงลงลายมอชอในหนงสอ ใหถอวาขอมลอเลกทรอนกสนนมการลงลายมอชอแลว ถา (1) ใชวธการทสามารถระบตวเจาของลายมอชอ และสามารถแสดงไดวาเจาของลายมอชอรบรองขอความในขอมลอเลกทรอนกสนนวาเปนของตน”



3. มาตรา 10 ระบไววา “ในกรณทกฎหมายก าหนดใหน าเสนอหรอเกบรกษาขอความใดในสภาพทเปนมาแตเดมอยางเอกสารตนฉบบ ถาไดน าเสนอหรอเกบรกษาในรปขอมลอเลกทรอนกสตามหลกเกณฑดงตอไปน ใหถอวาไดมการน าเสนอหรอเกบรกษาเปนเอกสาร ตนฉบบตามกฎหมายแลว(1) ขอมลอเลกทรอนกสไดใชวธการทเชอถอไดในการรกษาความถกตอง ของขอความตงแตการสรางขอความเสรจสมบรณ และ(2) สามารถแสดงขอความนนในภายหลงได ความถกตองของ ขอความตาม (1) ใหพจารณาถงความครบถวนและไมมการเปลยนแปลงใดของขอความ เวนแตการรบรอง หรอบนทกเพมเตม… ”


4. มาตรา 23 ระบไววา “การรบขอมลอเลกทรอนกสใหถอวามผลนบแตเวลาทขอมลอเลกทรอนกสนนไดเขาสระบบขอมลของผรบขอมล หากผรบขอมลไดก าหนดระบบขอมลทประสงคจะใชในการรบขอมลอเลกทรอนกสไวโดยเฉพาะ ใหถอวาการรบขอมลอเลกทรอนกสมผลนบแตเวลาทขอมลอเลกทรอนกสนนไดเขาสระบบขอมลทผรบขอมลไดก าหนดไวนน แตถาขอมลอเลกทรอนกสดงกลาวไดสงไปยงระบบขอมลอนของผรบขอมล ซงมใชระบบขอมลทผรบขอมลก าหนดไว ใหถอวาการรบขอมลอเลกทรอนกสมผลนบแตเวลาทไดเรยกขอมลอเลกทรอนกสจากระบบขอมลนน”

5. มาตรา 25 ระบถงบทบาทของภาครฐในการใหบรการประชาชนดวยระบบอเลกทรอนกส ใหอ านาจหนวยงานรฐบาลสามารถสรางระบบรฐบาลอเลกทรอนกส (e-Government) ในการใหบรการประชาชนได โดยตองออกประกาศ หรอกฎกระทรวงเพมเตม



6. มาตรา 27 ไดก าหนดหนาทของเจาของใบรบรองอเลกทรอนกสดงน

“(1) ใชความระมดระวงตามสมควรเพอมใหมการใชขอมลส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกส โดยไมไดรบอนญาต

(2) แจงใหบคคลทคาดหมายไดโดยมเหตอนควรเชอวาจะกระท าการใดโดยขนอยกบลายมอชออเลกทรอนกส หรอใหบรการเกยวกบลายมอชออเลกทรอนกส ทราบโดยมชกชา เมอ(ก) เจาของลายมอชอรหรอควรไดรวาขอมลส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกสนน สญหาย ถกท าลาย ถกแกไข ถกเปดเผย โดยมชอบ หรอถกลวงรโดยไมสอดคลองกบวตถประสงค (ข) เจาของลายมอชอรจากสภาพการณทปรากฏวากรณมความเสยงมากพอทขอมลส าหรบใชสรางลายมอชออเลกทรอนกส สญ หาย ถกท าลาย ถกแกไข ถกเปดเผยโดยมชอบ หรอถกลวงรโดยไมสอดคลองกบวตถประสงค...”



พระราชบญญตวาดวยการกระท าความผด

เกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ.2550


มาตรา ฐานความผด โทษจ าคก สงสด โทษปรบสงสด (บาท)

5 เขาถงคอมพวเตอรโดยมชอบ 6 เดอน 10,000 บาท

6 การเปดเผยมาตรการปองกนการเขาถง 1 เดอน 10,000 บาท

7 เขาถงขอมลคอมพวเตอรโดยมชอบ 2 ป 40,000 บาท

8 การดกขอมลคอมพวเตอร 3 ป 60,000 บาท

9 การรบกวนขอมลคอมพวเตอร 5 ป 100,000 บาท

10 การรบกวนระบบคอมพวเตอร 5 ป 100,000 บาท

11 การสงขอมลคอมพวเตอรรบกวนการใชระบบคอมพวเตอรของคนอนโดยปกตสข (Spam Mail)

ไมม ไมเกน 100,000 บาท

พ.ร.บ.วาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรพ.ศ.2550


มาตรา ฐานความผด โทษจ าคก สงสด โทษปรบสงสด (บาท)

12 การจ าหนาย/เผยแพรชดค าสง 1 ป 2 หมนบาท

13,17 การกระท าตอความมนคง

-กอความเสยหายแกขอมลฯ 1 ป – 10 ป 2 หมนบาท – 2 แสนบาท

- กระทบตอความมนคง 3 ป – 15 ป 6 หมนบาท- 3 แสนบาท

- อนตรายแกรางกายหรอชวต ประหารชวต / จ าคกตลอดชวต / 10 ป-20 ป

14 ความรบผดของผใหบรการ 2 ป - 5 ป 4 หมนบาท – 1 แสนบาท

15 การตดตอภาพผอน 3 ป 6 แสนบาท

พ.ร.บ.วาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอรพ.ศ.2550


หนวยงานทดแลรบผดชอบ

กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร: www.mict.go.th ศนยตรวจสอบและวเคราะหการกระท าผดทางเทคโนโลย

http://htcc.police.go.th กองบญชาการเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร: http://ict.police.go.th ส านกงานต ารวจแหงชาต: www.royalthaipolice.go.th กรมสอบสวนคดพเศษ: http://www.dsi.go.th/dsi/index.jsp เวบไซต NECTEC http://wiki.nectec.or.th/nectecpedia/index.php

หนวยงานทมขอมลดานกฏหมายทเปนปจจบน ส านกงานคณะกรรมการธรกรรมทางอเลกทรอนกส

http://www.etcommission.go.th/ กรมพฒนาธรกจการคา http://www.dbd.go.th/


43 1/12/2013 BA363-พาณชยอเลกทรอนกส

ลขสทธ หมายถง สทธของผสรางสรรคแตเพยงผเดยวทจะกระท าได (เชนการท าซ า ดดแปลง เผยแพร ใหเชา หรออนญาตใหใช

สทธ) เกยวกบงานลขสทธทไดสรางสรรคขน

ลขสทธ เปนผลงานทเกดจากการใชสตปญญา ความรความสามารถ และความวรยะอตสาหะในการสรางสรรคงานให

เกดขน ซงถอวาเปน "ทรพยสนทางปญญา"



งานสรางสรรคทมลขสทธ งานวรรณกรรม เชน หนงสอ จลสาร สงเขยน สงพมพ โปรแกรมคอมพวเตอร

งานนาฏกรรม เชน งานเกยวกบการร า การเตน การท าทา หรอ การแสดงทประกอบขนเปน เรองราว การแสดงโดยวธใบ

งานศลปกรรม เชน งานทางดานจตรกรรม ประตมากรรม ภาพพมพ สถาปตยกรรม ภาพถาย ภาพ ประกอบแผนท โครงสราง ศลปประยกต และรวมทงภาพถาย และแผนผงของงานดงกลาวดวย

งานดนตรกรรม เชน เนอรอง ท านอง และรวมถงโนตเพลงทไดแยกและเรยบเรยงเสยงประสาน

งานโสตทศนวสด เชน วดโอเทป แผนเลเซอรดสก เปนตน


งานสรางสรรคทมลขสทธ

งานภาพยนตร

งานสงบนทกเสยง เชน เทปเพลง แผนคอมแพคดสก เปนตน

งานแพรเสยงแพรภาพ เชน การน าออกเผยแพรทางสถานกระจายเสยงหรอโทรทศน

งานอนใดอนเปนงานในแผนกวรรณคด แผนกวทยาศาสตร หรอแผนกศลปะ


สงทไมถอวาเปนงานอนมลขสทธ

ขาวประจ าวน และขอเทจจรงตางๆ ทมลกษณะเปนเพยงขาวสาร

รฐธรรมนญ และกฎหมาย

ประกาศ ค าสง ระเบยบ ค าชแจง ของหนวยงานรฐหรอทองถน

ค าพพากษา ค าสง ค าวนจฉย และรายงานของทางราชการ

ค าแปล และการรวบรวมสงตางๆ ขางตน ทหนวยงานของรฐหรอทองถนจดท าขน


การไดมาซงลขสทธ

สทธในลขสทธจะเกดขนโดยทนทนบตงแตผสรางสรรคไดสรางผลงานโดยไมตองจดทะเบยน ซงมลกษณะการไดมา ดงน

คมครองทนททไดมการสรางสรรคงานนน

กรณทยงไมไดมการโฆษณางาน ผสรางสรรคตองเปนผมสญชาตไทยหรอมสญชาตในประเทศทเปนภาคแหงอนสญญา วาดวยการคมครองลขสทธทประเทศไทยเปนภาคอยดวย

กรณทมการโฆษณางานแลว ตองเปนการโฆษณาครงแรกไดท าขนในราชอาณาจกรหรอในประเทศทเปนภาคฯ

กรณทผสรางสรรคเปนนตบคคล ตองเปนนตบคคลทจดตงขนตามกฎหมายไทย


สทธของเจาของลขสทธ

เจาของลขสทธยอมมสทธแตเพยงผเดยวทจะกระท าการใดๆ ตองานอนมลขสทธของตน ดงตอไปน

- มสทธในการท าซ า ดดแปลง จ าหนาย ใหเชา คดลอก เลยนแบบท าส าเนา

- การท าใหปรากฏตอสาธารณชนหรออนญาตใหผอนใชสทธของตน โดยมหรอไมมคาตอบแทนกได


อายการคมครองลขสทธ

งานทวๆ ไป ลขสทธจะมตลอดอายผสรางสรรค และจะมตอไปอก 50 ป นบแตผสรางสรรคถงแกความตาย กรณเปนนตบคคล ลขสทธจะมอย 50 ป นบแตไดสรางสรรคงานนนขน

งานภาพถาย โสตทศนวสด ภาพยนต หรองานแพรเสยง แพรภาพ ลขสทธมอย 50 ป นบแตไดสรางสรรคงานนนขน กรณไดมการโฆษณางานเหลานน ในระหวางระยะเวลาดงกลาวใหลขสทธมอยตอไปอก 50 ป นบแตโฆษณาครงแรก ยกเวนในกรณศลปประยกต ใหมลขสทธอยตอไปอก 25 ป นบแตโฆษณาครงแรก

ผลภายหลงลขสทธหมดอาย งานนนตกเปนสมบตของสาธารณะ บคคลใดๆ สามารถใชงานนนๆ ไดโดยไมเปนการละเมดลขสทธ



สทธบตร มดวยกน 2 ความหมาย คอ

1. สทธบตร หมายถง หนงสอส าคญทรฐออกใหเพอคมครองการประดษฐคดคน หรอการออกแบบผลตภณฑทมลกษณะตามทกฎหมายก าหนด

2. สทธบตร หมายถง สทธพเศษทกฎหมายบญญตใหเจาของสทธบตรมสทธเดดขาดหรอสทธแตเพยงผเดยว ในการแสวงหาผลประโยชนจากการประดษฐ หรอการออกแบบผลตภณฑทไดรบสทธบตรนน เชน การผลตและจ าหนาย เปนตน และสทธทวานจะมอยเพยงชวงระยะเวลาทจ ากดชวงหนงเทานน



สทธบตร แบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1. สทธบตรการประดษฐ หมายถง ความคดสรางสรรคเกยวกบลกษณะองคประกอบโครงสราง หรอกลไกของผลตภณฑ รวมทงกรรมวธในการผลต การรกษา หรอการปรบปรงคณภาพของผลตภณฑใหดขน หรอท าใหเกดผลตภณฑขนใหมทแตกตางไปจากเดม

2. สทธบตรการออกแบบผลตภณฑ หมายถง ความคดสรางสรรคเกยวกบรปราง ลกษณะภายนอกของผลตภณฑทแตกตางไปจากเดม


อายสทธบตร

1. สทธบตรการประดษฐ มอาย 20 ป นบตงแตวนขอรบสทธบตร 2. สทธบตรการออกแบบผลตภณฑ มอาย 10 ป นบตงแตวนขอรบสทธบตร

53


ความแตกตางระหวางลขสทธและสทธบตร

ลขสทธ เปนสทธทเกดขนทนททมการสรางสรรคผลงาน และมตองจดทะเบยน ไมตองเสยคาธรรมเนยมแตอยางใด ลขสทธ เปนทรพยสนประเภททสามารถซอขาย หรอโอนสทธกนไดทงทางมรดก หรอ โดยวธอน ๆ การโอนลขสทธควรทจะท าเปนลายลกษณอกษร หรอท าเปนสญญาใหชดเจน

จะโอนสทธทงหมดหรอเพยงบางสวนกได

สทธบตร จะแบงออกเปน 2 ประเภท คอ สทธบตรการประดษฐ และสทธบตรการออกแบบ ทงสองประเภทจะตองเปนผลงานทคดขนมาใหม ยงไมเคยมและเผยแพรทไหนมากอนทงในประเทศ และตางประเทศจะตองมการจดทะเบยน และเสยคาธรรมเนยม จนถงก าหนดอายในการคมครอง


กรณศกษาของ “คาราบาวแดง”

เนองจากสนคาคาเฟอนเปลยนรปแบบการโฆษณาทใชสออยางรนแรงและสอไปในลกษณะการแจกของแถมและชงโชค มาเปน การโฆษณาใหเหนคณคาของการสชวตมากขน

กระทงแดง “ลกผชายตวจรง”

แรงเยอร “แรงใจ... ไมมวนหมด”

คาราบาวแดง “เชดชนกสผยงใหญ…”

M150 “ไมมลมต ชวตเกนรอย” Birdy “หนงในใจคณ”

โฆษณาเหลานผดจรยธรรมเกยวกบการโฆษณาใหตรงกบลกษณะของสนคาหรอไม???


กรณศกษาปญหาการละเมดสทธสวนบคคล อนเกดจากการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

ลกคาผหนงโทรศพทไปยงรานพซซา มเสยงพนกงานรบสาย พนกงาน : รานพซซาไฮเทค ยนดตอนรบคะ มอะไรใหเราไดบรการคะ ลกคา :ขอสงพซซา มาสงใหหนอยครบ พนกงาน :ขอเลขทบตรประชาชนดวยคะ ลกคา : จะเอาไปท าไม? พนกงาน : รานพซซาไฮเทค มความยนดขอแจงใหทานทราบวาขณะนทางรานได

เชอมการบรการเขากบฐานขอมลบตรประชาชนของราชการ เพอความสะดวกรวดเรวในการใหการบรการแกลกคาทกทานแลวคะขอเลขทบตรประชาชนดวยคะ

ลกคา : โอเค บตรผมเลขท 3 5004 34431 23 4


พนกงาน : ขอบคณคะ ยนดตอนรบคณสมชาย โชคดอยบานเลขท 77 ถ.สทธสาร กรงเทพ โทรศพททบาน 02-22 22222 ทท างาน 02-3333333 มอถอ 01-9999999 นะคะ ไมทราบวาตดตอสะดวกทเบอรไหนคะ

ลกคา:โอโห แคเลขบตรประชาชน ใหขอมลไดขนาดนเลยเหรอ...นาทงจรง ๆออ...วนนวนหยดตองมาสงท บาน ผมขอสงพซซาหนาไกเพมชสพเศษ แลวกน

พนกงาน :เปลยนเปนพซซาสตรลดน าหนกรวมมตรผก ดกวามยคะ ลกคา : ท าไมละ พนกงาน : จากฐานขอมลของคณ มขอมลทางการแพทยระบวา คณมอาการของโรคเกา

และคอเรสเตอรอลสงเกนมาตรฐาน เปนมาหลายปแลวดวย หมอสงใหคณงดของมนและสตวปก ไมใชหรอคะ


ลกคา : กไดๆ ขอ 2 ถาดใหญเลยแลวกน ลกคา : โอเค ออ..ผมจะจายเปนเครดตการดนะ พนกงาน :ตองขอโทษดวยคะ จากการตรวจสอบขอมลดานการเงนขณะนวงเงนบตร

เครดตของคณทง 3 ใบเตมแลวคะ ลกคา :อาวเหรอ... ออ...ไมเปนไรคณจะใชเวลามาสงกนาทเดยวผมไปกดเอทเอมให พนกงาน :ประมาณ 45 นาทคะ ดตามฐานขอมลดานการจราจรรอบบรเวณบานคณ ถา

คณออกจากหมบาน เลยวขวาไปประมาณ 500 เมตร คณจะพบเอทเอมตแรก แตคณตองเสยคาธรรมเนยมเบกเงน 20บาทนะคะ เนองจากเปนตเอทเอมตางธนาคารไมใชของธนาคารทคณมเงนสดเหลอคางอย ดฉนขอแนะน าใหคณยอมเลยไปอกซก 100 เมตร จงจะพบตเอทเอมของธนาคารทคณเปนลกคาซงนาจะดกวาเพราะจากตรงนนคณสามารถเขาซอยเลกๆ ทางดานหลงซงเปนทางลดกลบมาบานคณได รวมเวลาทงไปจนกลบจะประมาณ30 นาทคะ


ลกคา : หา.. ตรงนนมทางลดกลบบานผมดวย หรอ ท าไมผมไมเคยรนกวาตองตามวนเวยไปลอดทางดวนกลบมาซะอก

พนกงาน : อยาท าอยางนนนะคะ เพราะคณจะใช เวลาเดนทางเกอบชวโมงซงจะไมทนรอรบพซซา ทางลดทแนะน านไมคอยมคนรจก เพราะทางคอนขางแคบ รถยนตผานล าบากโชคดทดฉนดขอมลของคณแลวพบวารถยนตของคณเพงโดนไฟแนนซยด คณจงเปลยนไปซอมอเตอรไซดฮอนดาดรม 300 ซซซงถงแมจะเปนรถมอ 2 แตจากรายงานการตรวจเชคพบวาเปนรถทน าเขาศนยตลอดแสดงวาสภาพรถนาจะยง ดพอทจะลดเลาะผานทางลดทคอนขางขรขระนได


ลกคา : อห....มนลวงขอมลสวนตวกนไดลกขนาดนเลยร ...นมนบอกขอมลอะไรอนๆ ไดอก เยอะมยเนย?

พนกงาน :ออ... สกครนะคะเอาเฉพาะทเกยวของกบการบรการของรานพซซาไฮเทคของเราแลวกน ออ! มอกอยางคะดฉนขอแนะน าคณใหใสหมวกกนนอคและเปดไฟหนาขณะขบขมอเตอรไซดออกมาดวยนะคะ เพราะขณะนบนทกคะแนนใบขบขของคณเหลอแค 30 คะแนน หากโดนจบอก คณจะโดนยดใบขบข 1ปเชยวนะคะ


ลกคา : เฮย...อะไรกนวะ...แคเลขบตรประชาชนนท าใหใครๆมาเสอกรเรองสวนตวคนอนๆ ไดทกเรองเลยรไง

พนกงาน : กรณาใชค าสภาพดวยนะคะ เพราะขณะนชอคณยงอยในฐานขอมลของผอยระหวางโดนทณฑบน แมขอหาของคณจะเปนขนลหโทษเพราะแคมความผดฐานใชวาจาไมสภาพกบเจาหนาทขณะปฏบตหนาทตงแตเมอคณโดนต ารวจจบโทษฐานขบรถเรวเมอเกอบปมาแลว นอกเพยง 2 เดอนกจะพนระยะแลว ถาเกดตอนนมใครแจงความจบคณในขอหาเดยวกน คณตองกลบไปรบโทษจ าคกตง 1 เดอนเชยวนะคะอยาหาเรองใสตวดกวา

ลกคา :โอย....อยากจะบาตาย ไมกงไมกนมนแลวยกเลกทสงทงหมดไปเลยแลวกน


พนกงาน :เสยใจดวยคะ ค าสงซอไดสงผานระบบออนไลนโดยค ายนยนจากคณผานการบนทกทางสายโทรศพทเขาสสวนประมวลผลกลางแลว ไมสามารถยกเลกไดแลวนะคะ

ลกคา :ท าไม จะเอากนเขาคกกบแคยกเลกพซซา 2 ถาดนรยงไง พนกงาน :ออ... ทางรานเราไมท าอยางนนหลอกคะใจจรงดฉนกอยากท าเรองยกเลก

ค าสงของคณเหมอนกน แตตามนโยบายของรฐบาลททานอยากใหธรกจทกอยางในผนแผนดนไทยด าเนนการอยางเปนระบบตรงไปตรงมา เปดเผย ตรวจสอบได ทกอยางเมอยนยนเขาระบบแลว จะไปแกไขเปลยนแปลงไมได

ลกคา : แตถาไมเอาซะอยาง ใครจะท าอะไรได


พนกงาน :ไมมใครท าอะไรคณหรอกคะ เพยงแตระบบจะบนทกชอคณเปนบคคลมประวตหรอทเรยกวาแบลคลส

ลกคา :บนทกกบนทกไปซ มนจะเปนอะไรนกหนากนเชยว พนกงาน :ออ..มนกจะสงผลเวลาตองตรวจสอบเครดตหรอขอมลความนาเชอถอสวน

บคคล ซงจะใชเวลาคณยนขอเครดตตางๆ เชน กเงนซอบาน ซอรถ หรอขอบตรเครดตใบตอไปรวมถงเวลาขอวซาเดนทางไปตางประเทศ หรอเกดในอนาคตคณเขาสแวดวงการเมอง หากฝายตรงขามตรวจสอบพบวาคณเคยชกดาบไมจายคาพซซาถง 2 ถาดใหญ กอาจเปนเหตขอยนอภปรายไมไววางใจคณไดคะ


ลกคา : โอย!�. พอๆๆ โอเค เอามาสงเลย จบๆ พอๆ พอกนท พนกงาน : รานพซซาไฮเทค ยนดทไดบรการคะ ทางรานหวงเปนอยางยงวา

จะไดมโอกาสใหบรการ.. ...โครม!!! .... เสยงกระแทกหโทรศพทจากลกคากอนสนประโยคอ าลาตาม

มาตรฐานการบรการจากบรษทตางแดน ......


กจกรรม

ใหนกศกษายกตวอยางอาชญากรรมทางอนเทอรเนต หรอภยจากการใชงานอนเทอรเนต มาคนละ 2 ตวอยาง และใหพจารณาวาภยดงกลาวเขาขายความผดตาม พรบ.คอมพวเตอร หรอ พรบ.วาดวยธรกรรมอเลกทรอนกสขอใดบาง (ใหนกศกษาบอกแหลงทมาของขอมลอาชญากรรมหรอภยทางอนเทอรเนตดวย)

2. ใหนกศกษายกตวอยางผลงาน หรอสงประดษฐทมการจดสทธบตร และลขสทธมาอยางละ 1 ผลงาน โดยใหบอกชอผลงาน ผประดษฐ และเวบไซตทมา



ค าถาม / มอบหมายงานโครงงานกลม / การบาน

แหลงขอมล/อางอง isc.ru.ac.th/data/LA0000427.doc กฏหมายพาณชยอเลกทรอนกส (08/08/2554)

http://www.chantra.sru.ac.th/ec.html

ท าไมจะตองมกฎหมายส าหรบ E-Commerce http://itnet.rsu.ac.th/surachai/

ยน ภวรวรรณ และสมชาย น าประเสรฐชย, บนเสนทางพาณชยอเลกทรอนกส. กรงเทพฯ: ซเอดยเคเคชน, 2543.

ภาวธ พงษวทยภาน, e-Commerce สดยอดชองทางรวย ทนนอย ท างาย สรางรายได 24 ชวโมง, 2 ed. กรงเทพฯ: ตลาด ดอท คอม., 2550.

logo บทที่ 7...

Documents