แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1...

24
แผนบรหารการสอนประจาบทท่ 1 ความรู้พ้นฐานเก่ยวกับจ ตว ทยาสาหรับครู หัวข้อเน้อหา 1. ความหมายของจ ตวทยา 2. ความสาคัญของจตวทยากับอาชพครู 3. ความเป็นมาของจ ตวทยา 4. จุดมุ งหมายของจ ตวทยา 5. ประโยชนของจ ตวทยา 6. สาขาวชาของศาสตรด านจตวทยา 7. ตวทยากับการสอนท่มประสทธภาพ จุดประสงค์เชงพฤตกรรม : เพ่อให้ผู้เรยน 1. อธบายความหมายของจ ตวทยาได 2. บอกความสาคัญของจตว ทยากับอาชพครูได 3. บอกความเป็นมาของจตว ทยาได 4. บอกจุดมุงหมายของจ ตวทยาและประโยชนของจ ตวทยาได 5. บอกถงสาขาวชาตางๆของศาสตรดานจ ตวทยาได 6. บอกถงความสาคัญของจตวทยากับการสอนท่มประสทธภาพได กจกรรมการเรยนการสอน 1. บรรยายโดยใช Power point ท่มเน อหาเก่ยวกับความหมายของจตวทยา ความสาคัญของจตวทยากับอาชพครู ความเป็นมาของจตวทยา จุดมุงหมายของจตวทยา ประโยชนของจตวทยา สาขาวชาของศาสตรดานจตวทยา และจตวทยากับการสอนท่ม ประสทธภาพ

Upload: others

Post on 30-Jan-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

แผนบรหารการสอนประจ าบทท 1

ความรพนฐานเกยวกบจตวทยาส าหรบคร

หวขอเนอหา

1. ความหมายของจตวทยา

2. ความส าคญของจตวทยากบอาชพคร

3. ความเปนมาของจตวทยา

4. จดมงหมายของจตวทยา

5. ประโยชนของจตวทยา

6. สาขาวชาของศาสตรดานจตวทยา

7. จตวทยากบการสอนทมประสทธภาพ

จดประสงคเชงพฤตกรรม : เพอใหผเรยน

1. อธบายความหมายของจตวทยาได

2. บอกความส าคญของจตวทยากบอาชพครได

3. บอกความเปนมาของจตวทยาได

4. บอกจดมงหมายของจตวทยาและประโยชนของจตวทยาได

5. บอกถงสาขาวชาตางๆของศาสตรดานจตวทยาได

6. บอกถงความส าคญของจตวทยากบการสอนทมประสทธภาพได

กจกรรมการเรยนการสอน

1. บรรยายโดยใช Power point ทมเนอหาเกยวกบความหมายของจตวทยา

ความส าคญของจตวทยากบอาชพคร ความเปนมาของจตวทยา จดมงหมายของจตวทยา

ประโยชนของจตวทยา สาขาวชาของศาสตรดานจตวทยา และจตวทยากบการสอนทม

ประสทธภาพ

Page 2: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

2

2. แบงกลมประมาณ 5-6 คน ตอกลม ใหผเรยนไดแลกเปลยนเรยนร โดยการ

น าเสนอตามแนวการจดการเรยนรแบบนทรรศการ เพอใหทกกลมไดพดแสดงความคดเหน

และผเรยนไดฟงการน าเสนอจากทกกลม

3. ผสอนและผเรยนรวมกนสรปประเดนและสาระส าคญของหวขอในบทเรยน

4. ผเรยนเขยนตอบค าถามทายบทท 1

สอการเรยนการสอน

1. Power Point ประกอบการสอนบทท 1

2. เอกสารประกอบการสอนบทท 1

การวดผลและประเมนผล

1. การสงเกตจากความสนใจ ความตงใจในการเรยน การน าเสนอ และการแสดง

ความคดเหนของผเรยน

2. ตรวจจากการตอบค าถามทายบท

Page 3: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

3

บทท 1

ความรพนฐานเกยวกบจตวทยาส าหรบคร

ในการศกษาเรองจตวทยาส าหรบครนน ครทกคนจ าเปนจะตองมความร ความเขาใจ

เกยวกบความรพนฐานทางจตวทยาเปนเบองตนเสยกอน ซงผเขยนไดน าเสนอไวในบทท 1 น

เพอทจะชวยใหผอานสามารถเชอมโยงเรองราวของจตวทยา นบตงแต ความส าคญของ

จตวทยากบอาชพคร ประวตความเปนมาและการเปลยนแปลงของจตวทยาในแตละยคสมย

ตงแตอดตทผานมาจนถงปจจบน อกทงยงตองเขาใจเกยวกบความหมาย ความส าคญของ

จตวทยา จดมงหมายของจตวทยา ประโยชนของจตวทยา สาขาวชาของศาสตรดานจตวทยา

และจตวทยากบการสอนทมประสทธภาพ เพอใหเกดความเขาใจเปนพนฐาน ทงการเขาใจใน

ตนเองและผเรยน ตลอดจนสามารถประยกตใชจตวทยาในการจดการเรยนการสอนไดอยาง

เหมาะสมกบผเรยนตอไป

ความหมายของจตวทยา

นกวชาการศกษาและนกจตวทยาไดใหความหมายของ “จตวทยา” (Psychology) ไว

แตกตางกน ดงรายละเอยดตอไปน

Rod Plotnik (2005: 4) ไดใหความหมายของ “จตวทยา” ไววา เปนกระบวนการศกษา

พฤตกรรมและจตใจมนษยอยางเปนระบบ ดวยกระบวนการทางวทยาศาสตร

Carole Wade and Carol Tavris (2008: 3) กลาววา การศกษาจตวทยาเปน

กระบวนการทใชอธบายพฤตกรรมและจตใจของมนษย วามความสมพนธและเกยวของกน

อยางไร มสาเหตอะไรทสงผลตอพฤตกรรมไดบาง โดยอาศยกระบวนการศกษาอยางเปนระบบ

เปนขนตอนทางวทยาศาสตรในการอธบายพฤตกรรมตางๆของมนษย

Wayne Weiten (2010: 2-3) กลาววา การศกษาจตวทยาเปนกระบวนการหนงทใช

คนหาค าตอบเกยวกบพฤตกรรมของมนษยในการศกษาดวยกระบวนการทางวทยาศาสตร

เพอใหไดค าตอบถงสาเหตของพฤตกรรมนนๆได

Page 4: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

4

กงแกว ทรพยพระวงศ (2556: 2-4) ไดกลาวถงความหมายของ “จตวทยา” สรปได

วา จตวทยาเปนศาสตรทศกษาพฤตกรรม สรระ และกระบวนการทางจตของอนทรย ซง

สามารถแยกประเดนออกไดดงน ศาสตร (Science) หมายถง ความร ความเขาใจทสามารถ

พสจนทดสอบได พฤตกรรม หมายถง การกระท าหรอการตอบสนองของอนทรย แบงออกเปน

พฤตกรรมภายนอกกบพฤตกรรมภายใน

คคนางค มณศร (2556: 2) ไดกลาวถงความหมายของ “จตวทยา” ไววา จตวทยา

เปนศาสตรทวาดวยพฤตกรรม (Behavior) และกระบวนการทางจต (Mental Processes)

ซงหมายถงการศกษาทงการกระท าทแสดงออกมาใหสงเกตได และความคด ความรสก

อารมณ และแรงจงใจ ซงเปนสงทมองไมเหนดวยวธการเชงวทยาศาสตร

ณฐภร อนทยศ (2556: 2) ไดกลาวถงความหมายของ “จตวทยา” ไววา จตวทยา

หมายถงศาสตรทศกษาเกยวกบเรองพฤตกรรม (Behavior) กระบวนการทางสรระรางกายและ

จตใจ (Physiological and Mental Process) ของมนษย โดยศกษาความสมพนธของพฤตกรรม

กระบวนการทางรางกาย และทางจตใจเปนส าคญ

อบลวรรณา ภวกานนท (2556: 5) ไดกลาวถงความหมายของ “จตวทยา” สรปไดวา

จตวทยาเปนศาสตรทศกษาถงพฤตกรรมและกระบวนการทางจต ดวยระเบยบวธทาง

วทยาศาสตร

จราภรณ ตงกตตภาภรณ (2557: 2) ไดกลาวไววา จตวทยา เปนการศกษาพฤตกรรม

มนษยเปนการศกษาทเนนวธการทเปนวทยาศาสตรซงสามารถพสจนได

ดงนนจงสรปความหมายของจตวทยาไดวา จตวทยาเปนศาสตรทวาดวยการศกษา

เกยวกบพฤตกรรมกระบวนการทางสรระรางกายและจตใจของมนษย โดยอาศยวธการทาง

วทยาศาสตรทสามารถพสจนได

Page 5: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

5

ความส าคญของจตวทยากบอาชพคร

วชาชพครถอเปนวชาชพชนสง เปนวชาชพทใชวธการแหงปญญา น าทางการเรยนร

ใหกบศษย “คร” คอบคลากรซงประกอบวชาชพหลกทางดานการเรยนการสอนและการ

สงเสรมการเรยนรของผเรยน นบเปนบคลากรทมบทบาทส าคญในกระบวนการจดการศกษา

เพราะเปนผทอยใกลชดผเรยนมากทสด ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 ไดก าหนดความมงหมายและหลกการในการจด

การศกษาวา ตองเปนไปเพอพฒนาคนไทย ใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา

ความรและคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรม ในการด ารงชวต สามารถอยรวมกบผอนได

อยางมความสข ดงนน “คร” จงเปนบคคลส าคญและเปนกลไกหนงในการขบเคลอนการปฏรป

การศกษาและพฒนาประเทศ

ทางเลอกหนงของการยกระดบคณภาพการศกษาจะตองมงพฒนาคร โดยเฉพาะการ

สรางความรความเขาใจเกยวกบจตวทยาใหกบบคลากรวชาชพคร และนกศกษาวชาชพคร

เพอทจะสามารถจดการศกษาใหเปนไปเพอพฒนาผเรยนใหเปนมนษยทสมบรณ จนสามารถ

ยกระดบและปฏรปการศกษาของประเทศ ตลอดจนสามารถพฒนาวชาชพครสความเปนเลศ

ในอนาคตได ดงนนบคคลทประกอบอาชพครจงควรทจะศกษาและท าความเขาใจจตวทยา

ทางดานตางๆ ไดแก ความรพนฐานทางดานจตวทยา จตวทยาพฒนาการมนษย จตวทยาการ

เรยนร จตวทยาการศกษา จตวทยาการแนะแนวและการใหค าปรกษา จตวทยาเดกทมความ

ตองการพเศษ และจตวทยากบศกยภาพทางสมองของผเรยน เปนตน เพอเปนพนฐานในการ

เขาใจตนเองและผเรยน ตลอดจนการน าจตวทยาไปใชในกระบวนการจดการเรยนการสอน

ไดอยางมประสทธภาพ

นอกจากนการเปนคร ไมเพยงแตจะตองมความรทางวชาการ เพอจะสอนนกเรยน

เทานน แตครยงจะตองเปนผ ชวยนกเรยนใหพฒนาทงทางดานสตปญญา บคลกภาพ

อารมณ และสงคมดวย ดงนนครทดจะตองมทงศาสตรและศลปในการสอน ครตองเปนผทให

ความอบอน แกนกเรยน เพอนกเรยนจะไดมความเชอและไวใจคร พรอมทจะเขาพบครเวลาท

มปญหา นอกจากนครจะตองเปนตนฉบบทดแกนกเรยน ถาหากจะถามนกเรยนตงแตชน

ประถมจนถงนกศกษาขนมหาวทยาลย วามใครบางในชวตของนกเรยน ทนกเรยนยดถอ

Page 6: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

6

เปนตนฉบบ นกเรยนสวนมากจะมครอยางนอยหนงคนยดเปนตนฉบบหรอตวแบบและ

นกเรยนจะยอมรบคานยมและอดมการณของคร เพอเปนหลกของชวต อทธพลของครท

นกเรยนยดเปนตนฉบบจะตดตามไปตลอดชวต

จากอดตทผานมา ครมความส าคญตอสงคมมากมายจนกระทงสงคมยกยองใหคร

เปนปชนยบคคล เปนพอแมคนทสองของศษย เพราะนอกจากครจะคอยสงสอนอบรมวชา

ความรตางๆ แลวครจะตองคอยดแลเอาใจใสตอสขทกขของศษย ความเจรญกาวหนาของ

ศษยและคอยปกปองมใหศษยกระท าความชวตางๆอกดวย งานของครเปนงานสรางสรรคท

บรสทธเพราะเปนการวางรากฐานความร ความด และความสามารถทกๆดานแกศษย เพอ

ชวยใหสามารถด ารงตนเปนคนด มอาชพเปนหลกฐานและเปนประโยชนแกสงคม เพอ

ความส าเรจความกาวหนาและความสขความเจรญของผอนตลอดชวต จะเหนไดวา ครไมใช

บคคลธรรมดา แตครเปนบคคลทมความส าคญตอสงคมและประเทศชาตอยางยงเพราะครเปน

ทงผสราง และผก าหนดอนาคตของเยาวชน สงคมและประเทศชาต ใหพฒนาไปในทศทางท

ตองการและถกตอง แตความคาดหวงทหลายฝายหวงไวกบครจะส าเรจได กตองขนอยกบ

ความรบผดชอบ ความตงใจจรง ความเสยสละ ความเอาใจใส ความอดทน ในการทจะอบรม

สงสอนศษยของครนนเอง

ดงนนผเขยนจงสรปความส าคญของจตวทยากบอาชพครไดดงน

1. ครเปนบคคลส าคญในการพฒนาคน เพราะครเปนกลไกหลกส าคญในการจด

การศกษา เพอทจะพฒนาผเรยนใหเกดความเจรญงอกงามทงทางดานรางกาย จตใจ สงคม

และสตปญญา กลาวคอครสามารถอบรมสงสอนใหผเรยนมความร และรจกน าความรไปใชให

เกดประโยชนในชวตไดอยางมความสขได อกทงครยงสามารถอบรมสงสอนผเรยนใหเปนคนด

มคณธรรม รจกพฒนาตนเองและท าใหสามารถพฒนาสงคมได

2. ครเปนบคคลส าคญในการพฒนาสงคม การใหการศกษาแกผเรยนจะท าให

ผเรยนมความร มปญญา สามารถน าความรไปพฒนาสงคมใหเจรญกาวหนาได เนองจาก

มนษยเปนสตวสงคมทตองอยอาศยรวมกบผอน ครจงเปนบคคลส าคญทจะชวยอบรมสงสอน

ชแนะแนวทางในการอยรวมกนอยางมความสข

Page 7: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

7

3. ครเปนบคคลส าคญในการพฒนาประเทศชาต ประเทศใดมครอาจารยทม

ความรความสามารถ ครอาจารยจะชวยจดกระบวนการศกษาใหพฒนาประเทศชาตไดอยางม

ประสทธภาพ กลาวคอครจะสามารถจดหลกสตรการศกษาเพอชวยในการพฒนาศกยภาพของ

คนใหเปนคนทมคณภาพเปนคนดมคณธรรม น าสงคม และสามารถน าพาประเทศชาตไปส

ความเจรญกาวหนาได

ความเปนมาของจตวทยา

ความเปนมาของจตวทยาเรมมการพฒนาจากแนวคดทางปรชญานบตงแตสมยยคกรก

โบราณไปสยคของกระบวนการทางวทยาศาสตร ทมการพฒนาจากนามธรรมสรปธรรม

อยางเปนล าดบ ทงนผเขยนไดศกษาเอกสารของนกวชาการประกอบดวย ยราวด เนองโนราช

(2558:4-6) ,ณฐภร อนทยศ (2556:1-2), เตมศกด คทวณช (2546:14), คดนางค มณศร

(2556:2-3) และอบลวรรณา ภวกานนท (2556:7-20) ทใหความรเกยวกบความเปนมาของ

จตวทยาไว ดงรายละเอยดตอไปน

ค าวา “ จตวทยา ” ตรงกบค าในภาษาองกฤษวา Psychology ซงมรากศพทเดม

มาจากค าในภาษากรก 2 ค า ไดแก “Psyche” และ “Logos” ค าวา Psyche หมายถง

วญญาณ (Soul) หรอจต (Mind) และ ค าวา Logos หมายถง ศาสตรหรอการศกษา (Study)

เมอน าค าทงสองค ามารวมกนจงไดเปนค าศพทวา Psychology ซงหมายถง วชาทศกษาเกยวกบ

วญญาณหรอจต และมสญลกษณคอ “ψ” มลกษณะคลายสอม เรยกวา ไซ (Psi)

การเรมตนศกษาเกยวกบจตวทยานนเรมมาตงแตสมยกรกโบราณ จากนกปราชญ

หลายทาน อาทเชน เพลโตและอรสโตเตล ทไดพยายามศกษาและท าความเขาใจเกยวกบ

การแสดงออกของมนษย ซงมความเชอตรงกบนกปราชญสวนใหญทวามนษยมสวนประกอบท

ส าคญสองสวน คอ รางกาย (Body) และวญญาณ (Soul) โดยเชอวาวญญาณมอทธพลเหนอ

รางกาย เพราะวญญาณเปนตวควบคมรางกายใหกระท าสงตางๆ รวมถงการแสดงออกตางๆ

ของมนษยดวย ดงนนการศกษาจตวทยาในสมยดงกลาวมกจะมงศกษาไปท “วญญาณ”

การอธบายและการท าความเขาใจในเรองของวญญาณ จงออกมาในแนวของปรชญามากกวา

การพสจนและทดลองทางวทยาศาสตร ซงนกปราชญในสมยนนมกจะใชวธการคดหาเหตผล

Page 8: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

8

และค าตอบ โดยการแลกเปลยนความคดซงกนและกน และค าตอบทไดนนมกจะหาขอสรป

ไมได และมความหลากหลายแตกตางกนไปตามความคดของแตละคน ซงท าใหเกดความไม

ชดเจนและความไมแนนอน ผลทออกมามกจะเปนนามธรรมมากกวารปธรรม

ตอมาเมอความเจรญกาวหนาทางวทยาศาสตร เขามามบทบาทในชวตของมนษยมาก

ขน จงมผพยายามศกษาและอธบายความหมายของวญญาณใหเปนรปธรรมมากขน แตยงไม

เปนทยอมรบมากนก จนกระทงนกจตวทยาในยคตอมา หนมาใหความสนใจกบ “จต” (Mind)

มากขน และทฤษฎทเ ชอวาจตเปนสวนส าคญในการควบคมพฤตกรรมมนษย เรยกวา

“แอนมซม (Animism) ดงเชน จอหน ลอค (John Locke ; 1632-1704) นกปราชญชาวองกฤษท

ไดพยายามศกษาคนควาเกยวกบจตของคน โดยอธบายวา จต คอความรตว (Conscious)

จตของมนษยแรกเรมเหมอนผาขาว สงแวดลอมท าใหจตของคนเปลยนไป เหมอนกบเปน

การแตมสสนลงบนผาขาว แสดงใหเหนวาในยคนจะเรมใหความส าคญกบประสบการณของ

มนษยทเกยวของกบสงแวดลอมมากขน แตอยางไรกตาม ค าอธบายเหลานกยงไมไดรบการ

ยอมรบมากนก เพราะไมสามารถพสจนใหเหนเปนรปธรรมได และเนองจากจตเปนนามธรรม

ไมสามารถมองเหนได

ภาพ 1.1 วลเฮลม วนต (Wilhelm Wundt; 1832-1920) บดาแหงจตวทยาการทดลอง

ทมา : The Psychology Book (2012:37)

Page 9: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

9

จนกระทงเขาส ชวงปลายศตวรรษท 19 ซงเปนยคแหงความเจรญกาวหนาทาง

วทยาศาสตรอยางเดนชด ท าใหนกจตวทยาหนมาใหความสนใจกบ “พฤตกรรม” (Behavior)

แทน ดงนนจตวทยาทวาดวยการศกษาพฤตกรรมมนษย โดยกระบวนการทางวทยาศาสตร

จงเรมขน วลเฮลม วนต (Wilhelm Wundt;1832-1920) นกสรรวทยาและนกปรชญา

ชาวเยอรมน ไดตงหองทดลองทางจตวทยาเปนแหงแรก ขนในป ค.ศ.1879 ทมหาวทยาลย

ไลปซก (Leipzig) ในประเทศเยอรมน จนไดรบการยอมรบวาเปน “บดาแหงจตวทยาการ

ทดลอง”

ภาพ 1.2 หองทดลองทางจตวทยาแหงแรก

ทมา : The Psychology Book (2012:35)

ดวยแนวคดทวา จตวทยาเปนศาสตรทศกษาประสบการณทเจาตวรสกและรบรได

(Conscious Experience) และไดพฒนาแนวคดทเรยกวา โครงสรางของจต (Structuralism) ทมง

ความสนใจไปทองคประกอบพนฐานของจต ไดแก การรบร (Perception) การรตว

Page 10: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

10

(Consciousness) การคด (Thinking) อารมณ (Emotion) และภาวะทางจตอนๆ ซงทงหมดนคอ

จต หรอพฤตกรรมภายใน โดยท าการทดลองในหองปฏบตการทมการควบคมเงอนไขตาง ๆ

อยางรดกม ผทดลองภายในหองไดรบการฝกฝนมากอน เพอใหสามารถสงเกตความรสกนก

คดตาง ๆ ตามทเกดกบตนเองจรง ๆโดยใหผทดลองเพงมองดจดสหรอแสงไฟ ใหฟงเสยงตก ๆ

ของเครองตจงหวะ ใหรบรรสของสงเราทน ามาสมผสลน หรอดมกลนของสงเราบางอยาง ฯลฯ

แลวพรรณนาความรสกทเกดขน โดยพยายามแยกความรสกแตละอยางออกเปนองคประกอบ

ตาง ๆ เรยกวธนวา “การตรวจสอบจตของตนเอง” (Introspection) ในระยะตอมาวธการนไดถก

วพากษวจารณวา ประสบการณของแตละคนเปนสงทผอนไมสามารถตรวจสอบความแมนย า

ในการทดลองได เพราะขนอยกบอารมณและความรสกนกคดของแตละคน

เนองจากแนวคดโครงสรางของจต (Structuralism) มจดออนหลายประการ จงท าให

เกดแนวคดใหมทเรยกวา หนาทของจต (Functionalism) ขน ในประเทศสหรฐอเมรกา โดยมผน า

ไดแก จอหน ดวอ (John Dewey; 1859-1952) คณบดคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยชคาโก

และวลเลยม เจมส (William James; 1842-1910) ศาสตราจารยทางจตวทยาแหงมหาวทยาลย

ฮารวารด มงความสนใจไปทหนาทของจต โดยศกษาเกยวกบการท างานของจตวามหนาท

อยางไร และกระบวนการอยางไรทสงผลตอการแสดงออกของมนษย ซงไดรบอทธพลมาจาก

แนวคดทฤษฎววฒนาการของชารล ดารวน (Charles Darwin; 1809-1882) ทไดอธบายวา

มนษยมการปรบตว เขาหาสงแวดลอมเพอการด ารงอยของเผาพนธของตนเอง และเชอวาการ

ปรบตวใหเขากบสงแวดลอมนนเกดจากการท างานของจต โดยเจมสใหความส าคญกบจตใน

สวนทเปนสญชาตญาณ (Instinct) ซงแตกตางกบดวอทใหความส าคญกบจตในสวนทเปน

ประสบการณ (Experience) ท าการทดลองโดยใชวธการสงเกตผสมผสานกบตรวจสอบจตของ

ตนเอง เชนเดยวกบกลมโครงสรางของจต หากแตแนวคดนยงคงมลกษณะเปนนามธรรม

เพราะใชการตรวจสอบจตของตนเองทเปนพฤตกรรมภายใน ซงยงคงเชอถอและตรวจสอบ

ไดยาก

Page 11: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

11

จอหน บ. วตสน (John B. Watson; 1878-1958) อาจารยจากมหาวทยาลยจอหน

ฮอปกนส ซงเปนลกศษยทเคยรวมงานกบวลเลยม เจมส (William James) ไดคดคานแนวคด

หนาทของจต (Functionalism) และไดเปนผกอตงจตวทยากลมพฤตกรรมนยม (Behaviorism)

ขน และเปนทนยมอยางกวางขวางในประเทศสหรฐอเมรกา เพราะมการเปลยนการศกษาจาก

พฤตกรรมภายในมาเปนพฤตกรรมภายนอก ท าใหการอธบายความหมายของพฤตกรรมชดเจน

และเปนรปธรรมมากขน แนวคดนจงไดรบความนยมอยางมาก และจากการศกษาของวตสนน

เองท าใหจตวทยาไดรบการยอมรบในวงการวทยาศาสตร วาเปนวทยาศาสตรทางพฤตกรรม

หรอพฤตกรรมศาสตร (Behavior Science) และ จอหน บ. วตสน (John B. Watson) จงไดรบ

การยกยองใหเปน “บดาแหงพฤตกรรมศาสตร” ในเวลาตอมา

ภาพ 1.3 จอหน บ. วตสน (John B. Watson) “บดาแหงพฤตกรรมศาสตร”

ทมา : The Psychology Book.(2012:69)

กลมพฤตกรรมนยม มแนวคดทเชอวาพฤตกรรมทแสดงออกมาเกดจากการตอบสนอง

ตอสงเรา โดยวตสนไดรบอทธพลจากแนวคดของ อวาน พ พาฟลอฟ (Ivan P. Pavlov; 1849-

1936) นกสรรวทยาชาวรสเซย ทไดศกษาเรองของความสมพนธระหวางสงเรากบ

การตอบสนอง จากการทดลองกบสนขโดยใชผงเนอและกระดง เพอพสจนปฏกรยาตอบสนอง

ของรางกายทเกดขนเนองจากการถกวางเงอนไข (Conditioned Response) แตวตสนท า

Page 12: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

12

การทดลองโดยใชหนขาวกบเดกชายอลเบรต ซงในการทดลองจะใชวธการสงเกตและบนทกผล

พฤตกรรมอยางละเอยด และคนพบวาพฤตกรรมสวนใหญทแสดงออกมาเกดจากวางเงอนไข

มากกวาจะแสดงออกตามธรรมชาต ในการอธบายผลของพฤตกรรมทแสดงออกมาคอนขาง

ชดเจนและเปนรปธรรมท าใหจตวทยากลมพฤตกรรมนยมนไดรบการยอมรบเรอยมาจนถง

ปจจบน

นกจตวทยาทมชอเสยงในกลมพฤตกรรมนยมไดแก เอดเวรด ธอรนไดค (Edward

L.Thorndike; 1874-1949) และ คลารก ฮลล (Clark L. Hull; 1884-1952) นกจตวทยาทม

ชอเสยงอกทานหนง คอ บ. เอฟ. สกนเนอร (Burrhus Frederic Skinner; 1902-1992) ทเชอใน

ทฤษฎการเรยนรแบบลงมอกระท าและกฎแหงการเสรมแรง โดยเชอวากระบวนการเสรมแรง

คอ พลงกระตนส าหรบการกอใหเกดพฤตกรรมใหม หรอการเรยนรใหม การเสรมแรงจะท า

ใหพฤตกรรมทพงประสงคเพมขนและการลงโทษจะท าใหพฤตกรรมทไมพงประสงคลดลง

นบตงแตจตวทยา สามารถศกษาและพสจนไดใหเหนเปนรปธรรมดงทกลาวมาแลว

ขางตน จงถอวาเปนยคเฟองฟของจตวทยา ท าใหวชาจตวทยาเกดความเจรญกาวหนาอยาง

รวดเรว โดยเฉพาะในศตวรรษท 19-20 เพราะนกจตวทยา นกวทยาศาสตร รวมถง

นกการศกษา นกวชาการมากมาย ไดหนมาใหความสนใจ และท าการศกษาทดลอง คนควา

อยางแทจรง เพอพสจน และท าความเขาใจกบธรรมชาต รวมถงพฤตกรรมมนษยใหมากขน

กวาเดม จนเกดแนวคดทฤษฎของกลมจตวทยาขนมาหลายกลม

ดงนนจงสรปไดวา จากความเปนมาของจตวทยาดงกลาวขางตนจะพบวา “จตวทยา”

เปนศาสตรทมการพฒนาการมาเปนเวลายาวนานนบตงแตจากปรชญาซงเปนนามธรรม

คอนขางสง จนมาถงในยคปจจบนทจตวทยาสามารถพสจนใหเหนเปนรปธรรมได และตอไป

จากนซงมการพฒนาอยางไมหยดอยกบท เพราะ “จตวทยา” เปนวชาทเกยวของกบชวตของ

มนษยทกคน และทกชวงของการใชชวตตราบเทาทมนษยยงมลมหายใจ มนษยจะใชชวตได

อยางมความสขหากท าความเขาใจในจตวทยาและรจกประยกตใชไดอยางมประสทธภาพ

Page 13: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

13

จดมงหมายของจตวทยา

เตมศกด คทวณช (2546:14-15) ไดกลาวถงจดมงหมายของจตวทยาไวดงน

1. เพอใหผศกษาเขาใจพฤตกรรมของบคคลไมวาจะเปนพฤตกรรมภายนอกและ

กระบวนการทางจตทเกดขนภายใน จะท าใหเขาใจตนเองและผอนไดดขน

2. เพอใหผศกษาสามารถอธบายพฤตกรรมทงหลายทเกดขนไดวา มปจจยใดบาง

ท เป นสา เหตของการเกดพฤตกรรมตางๆ โดยนกจตวทยาท งหลายจะใ ชวธ การ

ทางวทยาศาสตรในการคนหาค าตอบ เพออธบายพฤตกรรมทงหลายเหลานน

3. เพอใหผศกษาสามารถท านายพฤตกรรม หมายถงการคาดคะเนผลทเกดขน

จากสาเหตตางๆไดอยางถกตอง เชน เดกทไดรบการเลยงดแบบประชาธปไตยจะมบคลกภาพ

เชนใด เปนตน

4. เพอใหผศกษาสามารถควบคมพฤตกรรมทไมพงประสงคใหลดลงหรอหมดไป

ขณะเดยวกนสามารถเสรมสรางพฤตกรรมทพงประสงคใหเกดขนใหมไดดวย

5. เพอใหผศกษาน าความร ไปประยกตใ ชในการแกปญหาตางๆท เกดขน

กบตนเองและสงคมไดอยางมประสทธภาพ

ดงนนจงสรปไดวา จดมงหมายของจตวทยา ศกษาไปเพอท าความเขาใจพฤตกรรม

อธบายพฤตกรรม รวมถงท านายพฤตกรรม ตลอดจนสามารถควบคมพฤตกรรมทงของตนเอง

และผอน อกทงยงสามารถน าไปประยกตใชในการปรบตวเพอแกปญหาตางๆทเกดขนได

ประโยชนของจตวทยา

ประโยชนของความรทางจตวทยาจะชวยใหผศกษาเขาใจพนฐานทมาแหงพฤตกรรม

ของบคคล ทงพฤตกรรมปกตและอปกต ชวยใหเกดความเขาใจตนเองและเขาใจผอน

ทงนจากความเขาใจดงกลาวจะเปนประโยชนแกผศกษาในหลายประการ ดงท ยราวด

เนองโนราช (2558:9) กลาวไวดงน

1. ประโยชนในการด ารงชวตประจ าวนอยางมประสทธภาพ คอการเขาใจตนเอง

และเขาใจผอน ชวยใหยอมรบตนเอง ยอมรบผอน ทงในสวนดและไมด ซงน าไปสการด ารงชวต

อยางมประสทธภาพและเปนสข โดยเปนแนวทางใหใ ชสวนด ซงแตละคนมตางๆกน

Page 14: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

14

มาเปนประโยชนแกงาน แกกจกรรมทปฏบต ส าหรบสวนไมดเพอยอมรบ แลวท าใหวางตนได

ตามสบาย ไมเครยด ไมปดบงซอนเรน หรอระวงตวมาก ปรบตนเขากบคนทวไปได

มความสมพนธอนดกบผอน

2. ประโยชนในดานการแกไข และปองกนปญหาทางจตวทยา คอชวยใหผศกษา

ไดทราบทมาของพฤตกรรมปกตและอปกต ในรายทผดปกต การทราบสาเหตแหงพฤตกรรม

จะชวยเปนแนวทางในการแกไข ชวยใหเกดความเขาใจวาตองแกไขทสาเหตตรงไหน อยางไร

และระดบใดจะชวยไดดวยตนเอง ระดบใดควรสงถงมอผเชยวชาญเฉพาะทาง นอกจากนน

ยงเปนแนวทางแกผศกษา ทจะคนควาหาวธการปองกนปญหาพฤตกรรมเสยแตตน

3. ประโยชนในดานการพฒนาสรางเสรม คอ จตวทยานอกจากชวยใหผศกษา

เขาใจตนเอง เขาใจผอน เขาใจทมาของพฤตกรรมปกตและอปกตแลว ยงชวยใหผศกษาได

แนวทางในการพฒนา สรางเสรม ควบคมพฤตกรรมตนเองและผอนใหเหมาะสมแกงาน

แกกจกรรม แกสถานะ และบทบาทของแตละบคคล ซงแนวทางน าจดดในตนเองและผอน

มาเปนประโยชนแกงาน แตทงนผศกษาควรเรยนรโดยลกซงเฉพาะทาง ในการน าจตวทยาไป

ประยกตในงานหรอกจกรรมนนๆ

ดงนนจงสรปไดวา ประโยชนของจตวทยาจะชวยในการด ารงชวตของบคคลเปนไป

อยางมประสทธภาพสามารถแกไขและปองกนปญหาตางๆทเกดจากพฤตกรรมไดตลอดจน

สามารถพฒนาและเสรมสรางพฤตกรรมใหเหมาะสมกบสภาพของสงคมได

สาขาวชาของศาสตรดานจตวทยา

เนองจากสาขาของจตวทยามลกษณะทกวางขวางโดยภาพรวม ซงอาจแบงไดเปน

หลายลกษณะไดแก จตวทยาเปนวทยาศาสตรบรสทธ จตวทยาเปนวทยาศาสตรทางสงคม

และจตวทยาเปนศาสตรทางพฤตกรรม และในปจจบนสาขาของจตวทยาไดแยกออกเปนหลาย

แขนง ตามบรบทของสงคมทเปลยนแปลงไปในปจจบน และยงพบอกวาจตวทยาไดประยกตเขา

ไปมบทบาทในวงการอาชพตางๆมากมาย และท าใหเกดจตวทยาสาขาใหม ทเนนศกษา

พฤตกรรมในแงมมทแตกตางกนไปทงนขนอยกบจดมงหมายของแตละสาขา ดงรายละเอยด

ตอไปน

Page 15: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

15

สาขาจตวทยาการศกษา (Educational Psychology) เปนการประยกตศาสตรทาง

จตวทยามากอใหเกดประโยชนตอการจดการศกษา โดยพยายามประยกตความรและวธการ

ทางจตวทยามาใชใหเกดประโยชนตอการจดการเรยนการสอนในสภาพจรงใหมประสทธภาพ

สงสดตอผเรยน และอาศยหลกการและวธคดทางจตวทยามาเปนพนฐานในการสรางสรรค

ศลปะทางการสอนใหเกดคณคาและเกดประโยชนตอผเรยน (นชล อปภย, 2555 : 3)

สาขาจตวทยาพฒนาการ (Developmental Psychology) เปนการศกษาเกยวกบการ

เปลยนแปลงของมนษยทกชวงวยตงแตปฏสนธจนกระทงวยชรา ครอบคลมดานร างกาย

อารมณ สงคมและสตปญญา โดยปรชญาพนฐานของจตวทยาสาขานคอ มนษยทกคน ทกวยม

ความส าคญและมคณคา ทกๆวยมศกยภาพในการพฒนาตนใหสามารถด าเนนชวตอยางม

คณคาสมตามวย และหากมนษยมความเขาใจธรรมชาตของการเปลยนแปลงตามวยกจะ

สามารถจดการกบการเปลยนแปลง ซงเกดโดยวถธรรมชาตใหพฒนาไปอยางสรางสรรคและม

คณภาพชวต (ศรเรอน แกวกงวาล, 2540 : 4)

สาขาจตวทยาสงคม (Social Psychology) เปนการศกษาพฤตกรรมมนษยในสวนท

เกยวของกบการอยรวมกนในสงคม คอการศกษาทนกจตวทยาพยายามทจะเขาใจความคด

ความรสกและพฤตกรรมของมนษยทแสดงออกตอหนาผอน ไมวาบคคลผนนจะมตวตนหรอ

เปนบคคลในจนตนาการกตาม รวมทงยงศกษาในเรองความตองการ ความสมพนธระหวาง

บคคล พฤตกรรมกลม การเปนผน า ผตาม มนษยสมพนธ อคต ความดงดดใจ ฯลฯ ตลอดจน

เจตคต และความคดเหนของกลมชน (นวลศร เปาโรหตย, 2542 : 6)

สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ (Industrial and Organization Psychology)

เปนจตวทยาประยกต โดยการน าเอาทฤษฎและหลกการทางจตวทยามาประยกตใชในการ

จดการทรพยากรมนษยทท างานในธรกจอตสาหกรรม เพอใหเกดประสทธภาพสงสดตอ

องคการและความผาสกของผปฏบตงาน โดยเนนไปทการจดการและพฒนาทรพยากรมนษย

และแกปญหาพฤตกรรมของมนษยในทท างาน ตลอดจนใชในการท าความเขาใจเกยวกบการ

ตดสนคนเขาท างาน การท างานรวมกบผอน การเขาใจบทบาทในการท างานรวมกน

(กานดา จนทรแยม, 2556 : 1-2)

Page 16: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

16

สาขาจตวทยาการใหค าปรกษา (Counseling Psychology) เปนการประยกต

เอาหลกการ ทฤษฎ และเทคนควธการทางจตวทยา มาใชในการชวยใหบคคลทประสบปญหา

ไดเขาใจและเหนแนวทางในการแกไขปญหาใหลลวงได โดยมเปาหมายส าคญรวมกนระหวาง

ผใหค าปรกษาและผรบค าปรกษา เพอทจะหาแนวทางในการชวยเหลอบคคลไดสมหวงกบสงท

เขาตองการไดอยางไรในระดบทเหมาะสม หรอเพอขจดความทกขหรอปญหาใหเบาบางลง

มขอสงเกตคอความทกขทท าใหเกดปญหานนไมไดเปนโรคทางประสาท หรอโรคจตหรอ

พฤตกรรมแปรปรวนใดๆ จะมความแตกตางกบจตวทยาคลนก โดยมขอบขายของปญหา

3 ดาน ไดแก ดานการศกษา ดานอาชพ ดานสวนตวและสงคม (พงษพนธ พงษโสภา,

2543 : 3-7)

สาขาจตวทยาธรกจ (Business Psychology) เปนการประยกตใชจตวทยากบธรกจ

เพอชแนวทางการพฒนาเสรมสรางองคการใหด าเนนไปอยางมนคง และเพอใหผบรหารและ

ผประกอบการไดรจกสมาชกในองคกรของตน ตลอดจนเขาใจความแตกตางระหวางบคคล

รวมถงองคประกอบทมผลตอการบรหารงานธรกจของผบรหาร การวางแผน การด าเนนงาน

ธรกจอยางมประสทธภาพ และการมชยชนะทางการตลาด หลกการในการประยกตใชจตวทยา

เชน การเรยนร การรบร การแกไขความขดแยง การสอสาร ความเครยด การเมองในองคการ

ก ารท า ง าน เป นท ม ก า รจ ง ใ จ ก า ร เสร มแร ง กล มส มพ นธ ภ าว ะผ น า เ ป นต น

(ชอลดา ตยะบตร, 2556 : 23)

ดงนนจงสรปไดวา จตวทยาเขามามบทบาทในทกวชาชพ โดยแตละสาขาจะมจดเนนท

แตกตางกนไป แตโดยสวนใหญแลวนน จตวทยามกจะถกน าไปใชไดเกอบทกอยางใน

ชวตประจ าวนของมนษย และนอกจากนยงมจตวทยาอกหลายสาขาทไมไดกลาวถงในทน เชน

จตวทยาการกฬา จตวทยาการเมอง การปกครอง จตวทยาผบรโภค จตวทยาสขภาพ เปนตน

Page 17: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

17

จตวทยากบการสอนทมประสทธภาพ

จตวทยากบการสอนมความส าคญส าหรบบคคลทมความเกยวของกบการศกษา

โดยเฉพาะบคคลทประกอบอาชพคร เนองจากเปนศาสตรทสามารถท าใหผ เรยนเกด

กระบวนการในการพฒนาทางดานสตปญญาและเกดการเรยนรได ดงนนในการสอนเนอหา

สาระตางๆ ทงในดานวชาการและวชาชพ ครจะตองใชเทคนคและวธการสอนเปนกลยทธ

ส าคญในการสรางพลงแหงการเรยนรทงรางกายและจตใจ เพอท าใหผเรยนเกดความสนใจ

และกระตอรอรนทจะเรยนร และมความตองการขวนขวายหาความรไดดวยตนเอง

ครทมความสามารถในการสอนใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพนน

จะตองเปนคนทมคณสมบตดงตอไปน (ลกขณา สรวฒน. 2557: 39-40)

1. ครตองมความรอบรในดานเนอหาวชาทจะมาสอน และมการบรณาการกบ

องคความรอนๆทมอยในหลกสตรการศกษา พรอมทงสามารถน าความรนนมาเชอมโยงกบใน

ชวตของผเรยนได

2. ครตองมวธการสอนทหลากหลายและเหมาะสมกบผเรยน เพอลดความเบอ

หนายในการเรยน อกทงยงเปนการสรางความสนใจในเนอหาวชาและสงเสรมใหผเรยนเกด

ความกระตอรอรน สนใจทจะเรยน เชน การใชสอการสอนประกอบการบรรยายใหมความ

นาสนใจ การใชค าถามแกผเรยนเพอกระตนใหเกดความคด และสรางการมสวนรวมในการ

เรยน หรออาจจะใชวธการแบงกลมในหองเรยนเพอใหไดมการแลกเปลยนความคดเหน และม

การรจกสนทสนมกนมากขน

3. มเทคนคในการถายทอดความรใหแกผเรยน โดยครจะตองสอนในลกษณะทให

ผเรยนนนเกดความ “เขาใจ” มากกวาการสอนในลกษณะ “ทองจ า” วธการสอนอาจจะเรม

จากการสอนในสงทงายไปหาสงทยาก หรออาจจะใชการเลาเรองจากสงทอยรอบตวหรออย

ใกลๆตวทสามารถมองเหนภาพชดเจนแลวน ามาเชอมโยงเขากบบทเรยน

4. ควรมอารมณพรอมทจะสอนและอยากสอน สงทส าคญ คอบคลกภาพของคร

ทแสดงออกมาใหผเรยนไดเหนลกษณะของครทด ควรกระฉบกระเฉง ไมเฉอยชา มใบหนายม

แยมแจมใส สอดแทรกอารมณขนในการสอน เพอไมใหเกดความเครยดในดานวชาการมาก

Page 18: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

18

เกนไป สงผลท าใหผเรยนเกดความสบาย และรสกผอนคลายในการเรยน เปนการสราง

บรรยากาศทดในการเรยนดวย

5. มการสอสารแบบสองทาง คอการแลกเปลยนความคดเหนระหวางครกบ

ผเรยนเพอทจะไดรบรถงความเขาใจ และยงเปนการสรางความสมพนธทดใหเกดขน ชวยลด

ชองวางระหวางครกบผเรยน โดยครเปดโอกาสใหผเรยนแสดงความคดเหนในสงทครสอนและ

ครพรอมทจะรบฟงอยางมเหตผล สงเหลานจะสงเสรมใหผเรยนมความคดรเรมสรางสรรค

กลาคด กลาพดมากขน

6. มความยดหยนในการเรยนการสอน พยายามใหผเรยนมความสขในการเรยน

ไมเครงเครยดหรอปลอยละเลยมากเกนไป หองเรยนทมระเบยบวนย กฎเกณฑมากเกนไปจะ

ท าใหผเรยนรสกกลวคร ไมกลาแสดงความคดเหน หรอความรสก ขณะเดยวกนถาไมมระเบยบ

วนยจะท าใหผเรยนท าตวตามสบายมากเกนไปจนอาจไมเคารพครได

นอกจากครจะตองมความรความสามารถในการถายทอดความรใหแกผเรยนแลว

บคลกภาพของคร กมสวนส าคญในการสงเสรมใหเกดประสทธภาพใหการสอน ดงท วไล

ตงจตสมคด (2557:148-149) กลาวไววา ครทมบคลกภาพด ตองประกอบไปดวยองคประกอบ

หลายอยาง ไมเพยงแตมรปรางหนาตาดเทานน จะตองมองคประกอบอนๆประกอบกนดวย

จงจะท าใหเกดความภาคภมใจและเชอมนในตนเอง ซงครทกคนสามารถฝกฝนใหเปนผทม

บคลกภาพดได ดงนนบคลกภาพจงมความส าคญส าหรบครอยางยงจ าแนกไว 4 ดานดงน

1. บคลกภาพทางกาย เปนบคลกภาพทสงเกตเหนได และเปนสงทปรากฏตอ

บคคลทวไปเปนความประทบใจครงแรกทเกดกบผพบเหน บคลกภาพทางกายทวไป ไดแก

รปราง หนาตา และผวพรรณบคลกภาพสวนนเปนมาโดยก าเนด อาจแกไขไดยาก แตกสามารถ

ปรบปรงและพฒนาไดตามสมควร ผเปนครไมวารปรางจะเปนอยางไรทส าคญตองมความ

แขงแรง สมบรณ ปราศจากโรค ไมเปนทาสสงเสพตด ซงจะท าใหรางกายทรดโทรม การแตง

กายบคลกภาพในสวนดานการแตงกายของครนบเปนสงแรกทนกเรยนผปกครอง และ

ประชาชนมองเหนจงมผลตอการสรางเจตคตทดตอตอคร ควรแตงกายใหเหมาะสมกบสถานท

และความนยมของสงคมในโอกาสตางๆ เชน ศาสนสถาน สถานทราชการ และงานกจกรรม

ตางๆ เปนตน แตงกายใหเหมาะสมกบฐานะทางสงคมและเศรษฐกจ คอ แตงกายใหเหมาะสม

Page 19: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

19

กบสถานภาพ และตองไมเกนความจ าเปน ความสะอาดของเครองแตงกาย ทงเสอผาและ

รองเทาไมจ าเปนจะตองมราคาสงนก แตตองมความสะอาดอยเสมอ สวมเสอผาใหเหมาะกบ

รปทรงและเรยบรอยอยเสมอ การใชเครองประดบทมคา ครไมควรใชของมคาแพงเกนความ

จ าเปน กรยามารยาท กรยามารยาททดกคอ การวางตวใหถกกาลเทศะ เหมาะกบแตละบคคล

ทปฏสนถารดวย โดยมความสภาพเปนพนฐานส าคญทสด

2. บคคลทางสงคมเปนคลกภาพทแสดงออกใหผอนพบเหนไดเชนเด ยวกบ

บคลกภาพทางรางกาย เพยงแตบคลกภาพทางสงคมนนอาจมผลจากบคลกภาพภายในบคคล

นนๆ ซงเปนแรงขบทส าคญโดยเฉพาะคณธรรม จรยธรรม และคานยม ไดแก ความจรงใจ

ซอสตย เปนตน

3. บคลกภาพทางอารมณ เปนบคลกภาพภายในทอาจแสดงออกมาใหเหนหรอไม

กได บคลกภาพทางอารมณของคร ไดแก อารมณขน จากผลการวจยนกการศกษาไทยและ

ตางประเทศตรงกนวา อารมณขนเปนบคลกภาพดานหนงของครทนกเรยนเหนวาส าคญมาก

การมอารมณขนชวยใหการสอนสนกสนานเปนศลปะของการสอนประการหนง นอกจากน

อารมณขนยงชวยใหครสรางบรรยากาศและสรางความสนทสนมกบผอนไดงาย อารมณด เปน

บคลกภาพสวนหนงทท าใหครเปนคนนารก (ปโย) นกเรยนมความกลาและพอใจทจะเขามา

พบปะเพอปรกษาปญหาตางๆ ของตน ความมนคงทางอารมณ (Emotional intelligent) ครท

สามารถควบคมอารมณไดดจะไดเปรยบในการด าเนนชวตและปฏบตหนาทการงาน ความ

มนคงทางอารมณเปนบคลกภาพทส าคญทสดของทกอาชพโดยเฉพาะอยางยงผทเปนคร

4. บคลกภาพทางดานสตปญญา เปนเรองของเชาวปญญาแตละคนเกดจาก

พนธกรรมทไดรบการถายทอดจากบรรพบรษ สตปญญาจะดเพยงใด เฉลยวฉลาดมากนอย

เพยงไหนยอมขนอยกบมนสมองเปนส าคญ อยางไรกตามการศกษาและสงแวดลอมกสามารถ

ชวยพฒนาเพมประสทธภาพของสตปญญาไดไมนอยเชนกน บคลกภาพดานสตปญญาของคร

นนขนอยกบครแตละคนวาจะเลอกกจกรรมในชวตประจ าวนอยางไร หากครรจกคนควาวจย

(Action Research) หมนแสวงหาความรใหมๆ อยเสมอ ยอมเปนผไดเปรยบในการแกปญหา

ตางๆ การแสวงหาความรคอ การแสวงหาขอมลขาวสารใหมๆ นนเอง ครตองรจกใชเวลาวาง

Page 20: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

20

ใหเปนประโยชนตอสตปญญา เชน อานหนงสอ เลนกฬา ฟงเพลง ทองเทยวตามพพธภณฑ

หรออทยานแหงชาต ศกษานทรรศการตางๆ เปนตน

ดงนนจงสรปไดวา ครทสามารถใชจตวทยาส าหรบการสอนไดอยางมประสทธภาพนน

จะตองมทงศาสตรทางดานความร เทคนค วธการสอนตางๆ ทสามารถปรบประยกตใชใหเขา

ผเรยนแตละวยไดอยางเหมาะสม ประกอบกบตองมบคลกภาพทดทงทางกาย อารมณ สงคม

และสตปญญาดวย เพราะครตองเปนตวอยางหรอแบบอยางทดใหกบลกศษย ดงค ากลาวทวา

“ตวอยางทด มคามากกวาค าสอน” เพราะครไมเพยงแตพร าสอนความรเทานนจะตองเปน

ตวอยางทดกบศษยดวย

Page 21: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

21

สรป

อาชพครจ าเปนตองมความรความเขาใจทางดานความรพนฐานของจตวทยา ตลอดจน

เหนความส าคญของจตวทยา เพราะครเปนบคคลทชวยยกระดบการศกษาและพฒนาคน

พฒนาสงคม และพฒนาประเทศชาตได นอกจากนยงตองทราบถงความเปนมาของจตวทยา

เพอทจะสามารถเชอมโยงพฒนาการความเปนไปของศาสตรทางดานจตวทยาจากอดตจนถง

ปจจบน รวมถงตองเขาใจความหมายของจตวทยาทวาดวยการศกษาเกยวกบพฤตกรรม

กระบวนการทางสรระรางกายและจตใจของมนษย โดยอาศยวธการทางวทยาศาสตรท

สามารถพสจนได จดมงหมายของจตวทยาและประโยชนของจตวทยา ประกอบกบเรองราว

ของสาขาวชาของศาสตรดานจตวทยาในปจจบนทมอยหลากหลาย ไดแก สาขาจตวทยา

การศกษา สาขาจตวทยาพฒนาการ สาขาจตวทยาสงคม สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและ

องคการ สาขาจตวทยาการใหค าปรกษา สาขาจตวทยาคลนก สาขาจตวทยาธรกจ เปนตน

และความรพนฐานทส าคญทสด คอการใชจตวทยากบการสอน ทมประสทธภาพ ทคร

จ าเปนตองมทงศาสตรและศลป คอความรควบคกบบคลกภาพทด ทสามารถใหผเรยนเกดการ

เรยนรทสมบรณได

Page 22: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

22

ค าถามทายบท

1. จงยกตวอยางพฤตกรรมของตนเองใหสอดคลองกบความหมายของนกวชาการและ

จตวทยา มาใหเขาใจ

2. จงสรปความส าคญของจตวทยากบอาชพคร ตามความเขาใจของตนเอง

3. จงสรปความเปนมาของจตวทยามาพอสงเขป

4. สาขาวชาของศาสตรดานจตวทยามอะไรบาง นกศกษาวชาชพครมความเกยวของกบ

จตวทยาสาขาอะไร จงยกตวอยางประกอบใหเขาใจ

5. การสอนทมประสทธภาพควรประกอบดวยอะไรบาง

Page 23: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

23

เอกสารอางอง

กานดา จนทรแยม. (2556). จตวทยาอตสาหกรรมและองคการ = Industrial and

Organizational Psychology. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร.

กงแกว ทรพยพระวงศ. (2556). จตวทยาทวไป. พมพครงท 21. ปทมธาน : มหาวทยาลย

กรงเทพ.

คคนางค มณศร. (2556). จตวทยาทวไป. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : ชอระกาการพมพ.

จราภรณ ตงกตตภาภรณ. (2557). จตวทยาทวไป. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ส านกพมพ

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ชอลดา ตยะบตร. (2556). จตวทยาธรกจ. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร.

ณฐภร อนทยศ. (2556). จตวทยาทวไป. กรงเทพฯ : ส านกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

เตมศกด คทวณช. (2546). จตวทยาทวไป. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน.

นชล อปภย. (2555). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ส านกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นวลศร เปาโรหตย. (2542). จตวทยาสงคมเบองตน Introduction to Social Psychology

PC 263. กรงเทพฯ : ส านกพมพมหาวทยาลยรามค าแหง.

พงษพนธ พงษโสภา. (2543). ทฤษฎและเทคนคการใหค าปรกษา Theories and

Techniques of Counseling. กรงเทพฯ : พฒนาศกษา.

ยราวด เนองโนราช. (2558).จตวทยาพนฐาน.กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร.

ลกขณา สรวฒน. (2557). จตวทยาส าหรบคร. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร.

วไล ตงจตสมคด. (2557). ความเปนคร. พมพครงท 4. กรงเทพฯ : โอเดยรสโตร.

ศรเรอน แกวกงวาล. (2540). จตวทยาพฒนาการชวตทกชวงวย (เลม 1) แนวคดเชง

ทฤษฎ-วยเดกตอนกลาง. พมพครงท 7. กรงเทพฯ : ส านกพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

Page 24: แผนบริหารการสอนประจ าบทที่ 1 ...elearning.psru.ac.th/courses/317/บทที่ 1.pdfแผนบร หารการสอนประจ

24

อบลวรรณา ภวกานนท และคณะ. (2556). จตวทยาทวไป. พมพครงท 7, เมษายน.

กรงเทพฯ : ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

Carole Wade and Carol Tavris. (2008). Psychology. 9 th Edition. New Jersey,USA. :

Pearson International Edition,Pearson Education,Inc.,Upper saddle River.

Rod Plotnik. (2005). Introduction to Psychology. 7 th Edition. USA : Wadsworth Thomson

Learning.

The Psychology Book. (2012). London UK : Dorling Kindersley Limited.

Wayne Weiten. (2010). Psychology : Themes & Variations. 8 th Edition. USA :

Wadsworth Cengage Learning.