makroekonomik geli meler...

Makroekonomik GelişmelerTürkiye

11 Mayıs 2011

Ekonomik Araştırmalar

Burada belirtilen bilgiler, Türkiye Garanti Bankası A.Ş. tarafından, güvenilirliğine ve doğruluğuna inanılan kaynaklardan, okuyucuyu bilgilendirmek amacıyla derlenmiştir. Resmi kaynaklardan alınan bilgilere dayalı yapılan yorumlar ve tahminler, o tarihteki kanımızı yansıtmaktadır. Söz konusu kaynaklardaki hata ve eksikliklerden ve bu bilgilerin kullanılmasından doğabilecek zararlardan dolayı, T. Garanti Bankası A.Ş. hiç bir sorumluluk kabul etmez.

İçerik

14Ayın Grafikleri

15-18Makroekonomik Göstergeler

19Rating

6İşgücü: Mevsimsel Arındırılmış İşsizlik Oranında Düşüş Ocak’11 İtibarıyla Devam etti...

12Bankacılık:Mevduatın Vade Yapısında İyileşme

4Büyüme: İç ve Dış Talep Arasındaki Ayrışma Sürüyor...

13Gelişmekte Olan Ekonomiler:Para Politikasında Sıkılaştırma Devam Ediyor

11MB Bilançosu:Repo ile Fonlama En Yüksek Seviyesinde...

1Makro Yorum: Ayın En Popüler Soruları

10Ödemeler Dengesi: Cari Açık Mart itibarıyla 60 milyar USD’yi Aştı...

5Sektörel Gelişmeler:İç Tüketimde Sınırlı Düşüş (Mevsimsel Arındırılmış)...

9Dış Ticaret:İhracatın İthalatı Karşılama Oranı Ocak 2001’den Sonra En Düşükte

8Borç:Hazine Ocak-Nisan’da Tahminlerinin Üzerinde Borçlandı

7Kamu Finansmanı: Mart’ta Faiz Dışı Harcamalarda Sınırlı Hızlanma

3Kur & Faizler: Beş Ay Sonra TL Tekrar Değer Kazanmaya Başladı

2Enflasyon: Çekirdek Enflasyon Yükselişte...

Makro Yorum

1

Merkez Bankası’nın bu verileri nasıl tepki vereceği konusunda bazı ipuçları var. Nisan sonunda yayınlanan enflasyon raporunda, Merkez Bankası 2011 sonu için enflasyon tahminini emtia fiyatlarındaki artışları gözönüne alarak %5.9’dan %6.9’a yükseltmişti. Ayrıca, emtia fiyatlarındaki artışların enflasyon üzerindeki birincil etkilerine tepki vermeyeceğini de belirtmişti. Kendi tahminini piyasa tahminine yaklaştırırken, Merkez Bankası enflasyondaki yükselişe para politikasında daha fazla sıkılaştırıcı politika ile cevap vermeyeceği mesajınıda vermiş oluyor.

Fakat aynı çıkarsama, kredi ve cari işlemler açığı büyümesi için de yapılabilinir mi? Merkez Bankası alınan politika bileşiminin etkilerinin yılın ikinci çeyreğinde belirginleşeceği tahminini yapıyor. Kasım 2010’dan beri alınan kararlardan, Mart 2011’da yapılan zorunlu karşılık artışlarının işe yarama ihtimali daha yüksek; fakat Aralık ve Ocak’ta yapılan politika faiz indirimlerinin de, aynıdönemde alının diğer kararlarının etkisini de (en iyi ihtimalle) zayıflattığı da söylenebilir. Bu yüzden gerçek sıkılaştırma, Nisan ortasından itibaren, yeni zorunlu karşılık oranları işlemeye başladıktan sonra gerçekleşti. Bu yüzden bu döneme kadar, Merkez Bankası’nın politikalarının anlamlı bir sonucunu göremedik.

Cari işlemler açığının 60 milyar dolara ulaşmasıyla, piyasalar para politikasındaki sıkılaştırmanın yeterli olup olmadığınıdaha fazla sorgulayacaklardır. Şu andaki politikalarla, istenilen yavaşlamaya ulaşılamadığı görülürse, bazısorular ön plana çıkabilir: Merkez’in daha alışıldık politika olan faiz artırımına ne zaman geçeceği ve maliye politikalarının para politikasına ne zaman destek vermeye başlayacağı.

Ayın En Popüler SorularıSon dönemde açıklanan veriler, Merkez Bankası politikalarıaçısında çok memnun edici olarak yorumlanamaz.

1) Çekirdek enflasyon yükseliyor: Nisan ayı enflasyonu beklentiler dahilinde gelmesine rağmen, enflasyonun alt detayları, özellikle çekirdek enflasyon artış trendine girdi. Yıllık enflasyon %4.3 seviyesinde ve halen yılsonu enflasyon hedefi olan %5.52in altında; fakat en geç Haziran sonu itibarıyla enflasyon hedefin üstüne çıkacak ve sene sonu kadar daha yüksek seviyelerde kalmaya devam edecek.

2) Cari işlemler açığı çirkinleşiyor: Bu hafta içinde açıklanan Mart ayı verileri, cari işlemler açığının aylık olarak 9.8 milyar dolara yükseldiğini gösterdi. 12 aylık toplam açık ise 60 milyar dolar seviyesine çıktı. Merkez Bankası’nın daha önceki raporlarında durağanlaşmaya başladığını belirttiği enerji-hariçcari işlemler açığı da Mart ayında yükseldi. 3. çeyrek sonu itibarıyle, cari işlemler açığının 70 milyar dolar seviyesine yaklaştığını göreceğiz.

3) Finansman tarafında iyileşme yok: Cari işlemler açığının 5.2 milyar dolarlık kısmı, sıcak para olarak adlandırılan portföy yatırımları ile finanse edildi. Bankalar 3.1 milyar dolarlık kısa vadeli borçlanma yaparken, özel sektör 1.6 milyar dolarlık uzun vadeli borçlanma yaptı. 2.8 milyar dolarlık doğrudan yabancıyatırımları dışında, cari işlemler açığının finansmanında bir iyileşme olmadığı gözüküyor.

4) Krediler yüksek bir hızda stabilize oluyor: Haftalık kredi verileri, Nisan sonu itibarıyle kredilerin artışının %35-36 civarı bir hızda olduğunu gösteriyor. Artış hızının yükselmesinin durduğu ama hızın halen yüksek olduğu görülüyor. Bizim hesaplarımıza göre, bu hızda kredi artış hızı, cari işlemler açığını sene sonunda 70 milyar dolar civarında tutabilir.

Enflasyon – Çekirdek Enflasyon Yükselişte...

Grafik 4: Hizmet & Mal Enflasyonu (Yıllık Değişim)

Kaynak: TUIK Kaynak: TUIK

* Çekirdek Enflasyon : Gıda, enerji, alkollü içecekler, tütün ve altın hariç TÜFE.

Kaynak: TUIK, MB

* TÜFE içinde fiyatı artan maddelerin oranı ile fiyatıazalan madddelerin oranı arasındaki fark

Grafik 1: Yıllık Enflasyon

Kaynak: TUIK

Grafik 2: TÜFE & Gıda Enflasyonu (Yıllık Değ)

Kaynak : TUIK, Garanti Bankası Hesaplamaları

Grafik 3: Nisan TÜFE Enflasyonu

Kaynak: TUIK, Garanti Bankası Hesaplamaları

Tüketici fyatları, Nisan’da aylık bazda beklentilere paralel %0.87 artarken yıllık enflasyon %3.99’dan %4.26’ya arttı. Ayrıca, üretici fiyatları, beklentilerin altında, %0.61 arttı. Böylece, yıllık üretici enflasyonu %10.1’den %8.2’ye geriledi.

Nisan’da, gıda ve haberleşme fiyatlarında düşüş toplam enflasyonu aşağıya çekerken giyim, ev eşyası ve ulaşım fiyatlarında artışvar.

İşlenmemiş gıda fiyatları Nisan’da yıllık değişim bazında %1.2’den %0.2’ye gerilerken işlenmiş gıda fiyatları%6’ya sınırlı geriledi.

3 aylık ortalama ve mevsimsel arındırılmışbazda, enflasyon yayılma endeksi Nisan’da Ağustos’08’den beri en yüksek seviyesinde.

Çekirdek enflasyon olarak bilinen I endekste mevsimsel arınıdırılmış bazda, %3.8’den %4.4’e artış var (3AO, Yıllık Değ).

Nisan’da, mal fiyatlarında, diğer bazı kalemlerde yüksek artış olsa da gıda fiyatlarındaki düşüşten dolayı%4.3’e sınırlı artış var, diğer yandan hizmet sektöründe fiyatlar %3.6’dan %4.13’e arttı. (Yıllık değişim)

Grafik 5: Çekirdek Enflasyon (M.A., 3AO, Yıllık Değ)

2

Grafik 6: Enflasyon Yayılma Endeksi (3AO, M.A)

-4%-2%0%2%4%6%8%

10%12%14%16%

12.0

504

.06

08.0

612

.06

04.0

708

.07

12.0

704

.08

08.0

812

.08

04.0

908

.09

12.0

904

.10

08.1

012

.10

04.1

1

0%

15%

30%

45%

60%

2005 2006 2007 2008 2009 2010 20114%

6%

8%

10%

12%

enflasyon yayılma endeksi enflasyon -sağ

4.3%

8.2%

-4%

0%

4%

8%

12%

16%

20%

04.0

8

07.0

810

.08

01.0

9

04.0

907

.09

10.0

9

01.1

004

.10

07.1

0

10.1

001

.11

04.1

1

TÜFE ÜFE

-2%

-1%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

9%

10%

11%

Giyim ve ayak. Ev eşyasıUlaştırma

TÜFELokanta ve oteller

KonutÇeşitli mal ve hiz.

Eğitim Sağlık

Eğlence ve kültürAlkollü içk.&tüt.

GıdaHaberleşme

-5%0%5%

10%15%20%25%30%

04.0

8

07.0

8

10.0

8

01.0

9

04.0

9

07.0

9

10.0

9

01.1

0

04.1

0

07.1

0

10.1

0

01.1

1

04.1

1

TÜFEİşlenmemiş gıda İşlenmiş Gıda

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

10.0

6

04.0

7

10.0

7

04.0

8

10.0

8

04.0

9

10.0

9

04.1

0

10.1

0

04.1

1

Hizmetler Mallar

4

Kur & Faizler – Beş Ay Sonra TL Tekrar Değer Kazanmaya Başladı

Grafik 10: Gösterge Tahvil & 1 Hafta Vadeli Repo Faizleri (Bileşik)

Kaynak: TCMB, İMKB Kaynak: TCMB, İMKB, Garanti Bankası HesaplamalarıKaynak: Reuters

Grafik 7: Nominal Döviz Kurları

Kaynak: TCMB, Garanti Bankası

Grafik 8: TÜFE Bazında Reel Kurlar (2003=100)

Kaynak: TCMB Kaynak: TCMB

Grafik 11: Getiri Eğrisi Grafik 12: Reel Faizler

Grafik 9: Döviz Cinsi Swap Faiz Oranları

1.10

1.30

1.50

1.70

1.90

2.10

2.30

09.0

8

12.0

8

03.0

9

06.0

9

08.0

9

11.0

9

02.1

0

05.1

0

08.1

0

11.1

0

02.1

1

04.1

1

Sepet (0.5 Dolar + 0.5 Euro)Dolar/TLEuro/TL

80

90

100

110

120

130

140

150

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

SepetGelişmekte olan ülkelerGelişmiş ülkeler

4.0%4.5%5.0%5.5%6.0%6.5%7.0%7.5%8.0%8.5%

Ara

lık 0

9

Şuba

t 10

Nis

an 1

0

Haz

iran

10

Ağu

stos

10

Ekim

10

Ara

lık 1

0

Şuba

t 11

Nis

an 1

1

1 Aylık 6 Aylık12 Aylık

6%

10%

14%

18%

12.0

8

04.0

9

07.0

9

11.0

9

02.1

0

06.1

0

09.1

0

01.1

1

05.1

1

Repo (1 Hafta Vadeli)

Gösterge bono (Bileşik)

-3%

1%

5%

9%

13%

17%

21%

03.0

8

06.0

8

09.0

8

12.0

8

03.0

9

06.0

9

09.0

9

12.0

9

03.1

0

06.1

0

09.1

0

12.1

0

03.1

1

Ex-ante (Beklenti Anketi)Ex-ante (Garanti Bankası)Ex-post

Nisan ayında TL kur sepetine göre (0.5Euro+0.5USD) %2 değer kazandı. Kur, Mayıs ayının ilk haftasında bir miktar değer kaybetti.

Kasım 10-Mart 11 döneminde reel olarak %11 değer kaybettikten sonra TL yükselen piyasa ekonomileri para birimlerine göre %3, gelişmişülke para birimlerine göre %2 değer kazandı.

Değişik vadelerde swap oranları Mart ayına göre Nisan ayında önemli bir değişim göstermedi. Ancak Mayıs’ın ilk haftasında oranlar sınırlı aşağı geldi.

Gösterge faiz oranı getirisi (20Şub13) Mayıs başında %8.3-%8.4 seviyesine düştü. Oranlar Nisan başında %9 civarındaydı.

10 Mayıs itibariyle; getiri eğrisi uzun vadelerde aşağıgelirken; kısa vadede yükseldi.

Ex-post reel faizler gösterge faiz oranlarındaki gevşeme ve TÜFE’deki sınırlı yükselişle Nisan’da %4.2’ye düştü.

10 -01

17 -09

09 -03

10 -0509 -02

5.05.45.86.26.67.07.47.88.28.69.09.49.8

0 500 1000 1500

Vadeya kalan gün

Getiri (%)

4

Büyümenin ilk çeyrekte %9-10 aralığında olacağını tahmin ediyoruz...

Öncü göstergelere göre, üretimdeki yavaşlama Nisan’da da devam edecek. Nisan’da dört ayın ardından ilk defa tek haneli artış görülebilir...

Ancak üretimde iç ve dış talebe yönelik ayrışma devam ediyor. Mart ayı itibarıyla kriz öncesine kıyasla, dış talebe yönelik üretim %7 düşerken, içtalebe yönelik üretim %12 arttı...

Sınırlı yavaşlamaya rağmen, takvim ve mevsim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ilk çeyrekte bir önceki çeyreğe göre %2,3 ile ılımlı artış gösterdi.

Güven endeksleri ılımlı artışını sürdürüyor. Nisan’da aylık bazda reel sektör güven endeksi %6, tüketici güven endeksi %2 arttı...

Büyüme – İç ve Dış Talep Arasındaki Ayrışma Sürüyor...

Sanayi üretimi iki aydır yavaşlıyor. Mart’ta yatırım malı üretimindeki çift haneli artışların sürmesi, toplam sanayi üretimi %10 arttı...

90

100

110

120

130

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Grafik 13: Sanayi Üretiminin Bileşenleri (Yıllık Değ.) Grafik 15: İç ve Dış Piyasaya Yönelik Üretim Endeksi (Mevs. Arındırılmış, 3 Aylık Ortalama)

Grafik 14: Takvim ve Mevsim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi

Grafik 16: Sanayi Üretimi ve Kapasite Kullanım Oranı (Yıllık Değişimler)

Grafik 17: Güven Endeksleri (3 Aylık Ortalamalar) Grafik 18: GSYH ve Sanayi Üretimi (3 Aylık Ortalamaların Yıllık Değişimi)

Kaynak: TÜİK, Garanti Bankası hesaplamaları Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK, Garanti Bankası hesaplamaları

Kaynak: TÜİK, Merkez Bankası Kaynak: TÜİK, Garanti Bankası hesaplamalarıKaynak: TÜİK, Merkez Bankası ve CNBC-e

-60%-50%-40%-30%-20%-10%

0%10%20%30%40%50%

06.0

8

09.0

8

12.0

8

03.0

9

06.0

9

09.0

9

12.0

9

03.1

0

06.1

0

09.1

0

12.1

0

03.1

1

Toplam sanayi üretimiTüketim malı üretimiSermaye malıAra malıEnerji

70

80

90

100

110

120

130

140

09.0

5

03.0

6

09.0

6

03.0

7

09.0

7

03.0

8

09.0

8

03.0

9

09.0

9

03.1

0

09.1

0

03.1

1

Dış piyasaya yönelikİç piyasaya yönelik

-25%

-20%

-15%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

08.0

8

12.0

8

04.0

9

08.0

9

12.0

9

04.1

0

08.1

0

12.1

0

04.1

1

Sanayi üretimi

Kapasite kullanım oranı -25%-20%-15%-10%-5%0%5%

10%15%20%25%

1Ç '0

7

3Ç '0

7

1Ç '0

8

3Ç '0

8

1Ç '0

9

3Ç '0

9

1Ç '1

0

3Ç '1

0

1Ç '1

1

GSYH içinde imalat sanayi sektörüSanayi üretimi (3 aylık ortalama)GSYH

50

70

90

110

130

04.0

5

10.0

5

04.0

6

10.0

6

04.0

7

10.0

7

04.0

8

10.0

8

04.0

9

10.0

9

04.1

0

10.1

0

04.1

1

Reel Kesim Güven EndeksiTüketici Güven Endeksi

Sektörel Gelişmeler – İç Tüketimde Sınırlı Düşüş (Mevsimsel Arındırılmış)...

Grafik 19: Binek Araç İç Satışlar (M.A)

Otomobil satışlarında mevsimsel arındırılmışbazda sınırlı düşüş var ancak satış seviyesi yüksek ve 50 bin adetin üzerinde...

5

Kaynak : ODD, Garanti Bankası Hesaplamaları

Kaynak: TURKBESD, Garanti Bankası Hesaplamaları

Kaynak: TIM, Garanti Bankası Hesaplamaları

Mevsimsel arındırılmış bazda, beyaz eşya içsatışlar Mart’11’de sınırlı geriledi, ancak satış seviyesi yüksek.

Grafik 23: Beyaz Eşya İhracatı (M.A.)

Türkiye’nin AB ülkelerine oto ihracatında Almanya’ya ihracattan dolayı toparlanma var. Almanya Ocak Nisan 2011 döneminde oto ihracatında en yüksek paya sahp.

Kaynak: TEIAŞ, Garanti Bankası Hesaplamaları

Mevsimsel arındırılmış bazda, elektrik tüketimi, Nisan ayında Mart ayı ile karşılaştırıldığında yatay kaldı, yıllık değişim bazında ise hızı yavaşladı.

Kaynak: ODD, BDDK, Garanti Bankası Hesaplamaları

Grafik 22: Beyaz Eşya İç Satışlar (M.A.) Grafik 24: Elektrik Tüketimi (Yıllık Değ)

2011 yılı 1. çeyrekte düşüşe rağmen beyaz eşya ihracatı, 2009 yılı ikinci yarısından itibaren itibaren kriz öncesi seviyenin üzerinde.

Grafik 20: Oto Satış ve Krediler

Kaynak: TURBESD, Garanti Bankası Hesaplamaları

Son iki ayda oto satışlarında mevsimsel arınıdırlmış bazda sınırlı gerilemeye rağmen bu dönemde oto kredilerinde aylık değişim bazında yaklaşık %3 artış var.

Grafik 21: AB’ye Türkiye Oto İhracatı (Oca-Nis’11)

13,50014,00014,50015,00015,50016,00016,50017,00017,50018,00018,50019,000

01.0

604

.06

07.0

610

.06

01.0

704

.07

07.0

710

.07

01.0

804

.08

07.0

810

.08

01.0

904

.09

07.0

910

.09

01.1

004

.10

07.1

010

.10

01.1

104

.11

15000200002500030000350004000045000500005500060000

04.0

7

10.0

7

04.0

8

10.0

8

04.0

9

10.0

9

04.1

0

10.1

0

04.1

1

300,000

350,000

400,000

450,000

500,000

550,000

600,000

03.0

7

07.0

7

11.0

7

03.0

8

07.0

8

11.0

8

03.0

9

07.0

9

11.0

9

03.1

0

07.1

0

11.1

0

03.1

1

150000300000450000600000750000900000

10500001200000

03.0

101

.02

11.0

2

09.0

307

.04

05.0

5

03.0

601

.07

11.0

709

.08

07.0

905

.10

03.1

1

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

70,000

04.0

8

08.0

8

12.0

8

04.0

9

08.0

9

12.0

9

04.1

0

08.1

0

12.1

0

04.1

1

-5%-3%-1%1%3%5%7%9%11%13%oto satış (M.A.)

oto kredi - aylık değ

13% 14% 12%7% 5% 4%

-20%-10%

0%10%20%30%40%50%60%70%80%

Fransa Almanya İtalya İngiltere İspanya Belçika

Yıllık değ oto ihracatında pay

İşgücü – Mevsimsel Arındırılmış İşsizlik Oranında Düşüş Ocak’11 İtibarıyla Devam etti...

Grafik 25: İşsizlik Oranı

Kaynak: TUIK

Grafik 30: İşsizlik Sigortası (000)

Kaynak : TUIK

Grafik 26: İşsizlik Oranı (M.A.)

Kaynak: TUIK

Son iki aydır işsizlik oranı ve mevsimsel arındırılmışişsizlik oranı arasında ayrışma var. Ocak’11 itibarıyla, işsizlik oranı%11.9’a artarken mevsimsel arındırılmış işsizlik oranı%10.6’ya geriledi.

İşsizlik sigortasına başvuran kişi sayısı Nisan itibarıyla geriledi. Öncü olan bu gösterge Mart verisi haricinde yılın başından beri geriliyor.

Kaynak: TUIK & ISKUR

Grafik 28: İşsiz Sayısı (M.A)

Mevsimsel arındırılmış bazda, işsiz sayısı, Ocak itibarıyla 2,8 mln kişi olarak kaydedilirken Eylül ayından beri 3,0 mln kişinin altında.

6

Kaynak: TUIK

Mevsimsel arındırılmış bazda, Ocak’11 itibarıyla, işsizlik oranı, Ocak 2009 ve 2010 seviyelerinin altında ancak Ocak’08 seviyesinin üstünde.

Kaynak : TUIK

Grafik 29: Reel Sektör Güven Endeksi

Grafik 27: Toplam ve tarımdışı İşsizlik (M.A)

İşgücü piyasası için öncü olan “gelecek 6 ayda iş bulma olanakları endeksi “ Nisan ayında bir önceki aya göre yatay kaldı.

Mevsimsel arındırılmış bazda, tarım dışıişsizlik düşmeye devam etti, Ocak itibarıyla %13.6’dan %13.2’ye geriledi.

220024002600280030003200340036003800

01.0

7

05.0

7

09.0

7

01.0

8

05.0

8

09.0

8

01.0

9

05.0

9

09.0

9

01.1

0

05.1

0

09.1

0

01.1

1

405060708090

100110120

04.0

508

.05

12.0

504

.06

08.0

612

.06

04.0

708

.07

12.0

704

.08

08.0

812

.08

04.0

908

.09

12.0

904

.10

08.1

012

.10

04.1

1

10.1%

13.3%14.8%

10.6%

9%

10%

11%

12%

13%

14%

15%

Oca

k

Şuba

t

Mar

t

Nis

an

Mayıs

Haz

iran

Tem

muz

Ağu

stos

Eylü

l

Ekim

Kası

m

Ara

lık

2008 2009 2010 2011

9%10%11%12%13%14%15%16%17%

01.0

6

07.0

6

01.0

7

07.0

7

01.0

8

07.0

8

01.0

9

07.0

9

01.1

0

07.1

0

01.1

1

İşsizlik oranı (S.A.) İşsizlik oranı

8%

10%

12%

14%

16%

18%

20%

01.0

7

05.0

7

09.0

7

01.0

8

05.0

8

09.0

8

01.0

9

05.0

9

09.0

9

01.1

0

05.1

0

09.1

0

01.1

1

Tarım dışı işsizlik (S.A) İşsizlik (S.A)

0

20

40

60

80

100

01.0

804

.08

07.0

810

.08

01.0

904

.09

07.0

910

.09

01.1

004

.10

07.1

010

.10

01.1

104

.11

1500

2000

2500

3000

3500

4000işsiz - sağ işsizlik sigortası

Kamu Finansmanı – Mart’ta Faiz Dışı Harcamalarda Sınırlı Hızlanma

Kaynak: Maliye Bakanlığı Kaynak: Maliye BakanlığıKaynak: Maliye Bakanlığı

Grafik 31: Bütçe Performansı

Kaynak: Maliye Bakanlığı, TÜİK

Grafik 32: Vergi Gelirleri

Kaynak: Maliye Bakanlığı

Grafik 33:Bütçe Performansı (12 Aylık Toplam)

Kaynak: Maliye Bakanlığı

Hükümet hedeflerine göre, bütçe açığı/GSYH oranıkriz öncesi seviyelere (%2’nin altına) ancak 2013’te düşecek; ancak faiz dışı fazla seviyesi hala kriz öncesi seviyenin altında olacak.

Devam eden güçlü iç talep nedeniyle ,dolaylıvergilerin toplam vergiler içindeki payı hala çok yüksek, Mart 2011 itibariyle yaklaşık %40.

Harcamaların artışı, Mart 2011’de hızlanırken; gelirler bütçe hedeflerinin üzerinde artmaya devam etti. 12 aylık toplamlar bazında, bütçe açığı Mart 2011 itibariyle 32 milyar TL’de neredeyse değişmeden kaldı.

Güçlü iç talebin katkısıyla, tüketim üzerindeki dolaylı vergiler bütçe performansını desteklemeye devam etti.

Grafik 35: Harcamalar (12-Ay Ort. Yıllık Dğşm) Grafik 36: Faiz Dışı Denge (12 Aylık Toplam)

7

Grafik 34: Gelirler (12-Ay Ort. Yıllık Dğşm)

Mart 2011’de harcamaların tüm alt gruplarısınırlı hızlanmaya işaret etti.

Nakit bütçe rakamlarına göre, faiz dışıharcamalar Mart ayına göre yavaşladı ancak 2011’in ilk iki ayına göre yüksek kaldı.

-1.8%

-3.6%

-1.6%

4.1%3.5%

0.1%1.2%

1.7%

-2.4%

-5.5%

-2.8%

-1.6% 0.8%

1.5%

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

2007

2008

2009

2010

2011

GF

2012

GF

2013

GF

Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi/GSYHToplam Kamu Faiz Dışı Denge/GSYH

9.0%

10.0%

11.0%

12.0%

13.0%

01/0

705

/07

09/0

701

/08

05/0

809

/08

01/0

905

/09

09/0

901

/10

05/1

009

/10

01/1

1

24.5%

25.5%

26.5%

27.5%

KDV/ Toplam vergi gelirleri (12 aylık toplam)ÖTV/Toplam vergi gelirleri (12 aylık toplam)

160

180

200

220

240

260

280

300

03/0

7

09/0

7

03/0

8

09/0

8

03/0

9

09/0

9

03/1

0

09/1

0

03/1

1

(mlr TL)

HarcamalarGelirler

-5%

5%

15%

25%

35%

12/0

603

/07

06/0

709

/07

12/0

703

/08

06/0

809

/08

12/0

803

/09

06/0

909

/09

12/0

903

/10

06/1

009

/10

12/1

003

/11

Personel Mal ve Hizmet AlımlarıCari Transferler Faiz Dışı Harcamalar

-10

-3

4

11

18

25

32

39

46

01-0

705

-07

09-0

701

-08

05-0

809

-08

01-0

905

-09

09-0

901

-10

05-1

009

-10

01-1

1

(TL mlr)

Nakit Bazlı

Maliye Tanımlı

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

01-0

7

05-0

7

09-0

7

01-0

8

05-0

8

09-0

8

01-0

9

05-0

9

09-0

9

01-1

0

05-1

0

09-1

0

01-1

1

Toplam Vergi Geliri Gelir Vergisi

Beyana Dayanan KDV Özel Tüketim Vergisi

Borç– Hazine Ocak-Nisan’da Tahminlerinin Üzerinde Borçlandı

Kaynak: TCMB Kaynak: Hazine Müsteşarlığı, Garanti BankasıKaynak:TCMB

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı, Garanti Bankası hesaplamaları

2010 yılı sonuna göre, AB tanımlı kamu borçstokunun GSYH’ya oranı 2012 sonunda %40’ın altına düşecek.

İç borçlanmanın ortalama vadesi Mart ayında bir önceki aylara göre kısalarak 19 aya düştü. İç borcun ortalama vadesi 1 ay azalarak Mart 2011 itibariyle 34 aya indi.

Ocak-Nisan 2011 döneminde iç borç çevirme oranı (%91.9) Hazine tahminlerinin üzerinde gerçekleşti. Hazine’nin 2011 programının gerçekleşmesi için yılın kalan döneminde iç borççevirme oranının %85’e düşmesi gerekiyor.

Özel sektörün dış borç itfası 2011’in son ayında yüksek olacak.

2011’in ilk iki ayında finansal sektörün ve finansal olmayan sektörün dış borcu sırasıyla 1.5 milyar dolar ve 1.2 milyar dolar arttı.

Cari iç borç stoku üzerinden yaptığımız hesaplamaya göre; 2012 yılında ilk çeyrekte yapılacak iç borç ödemesi en yüksek ödeme olurken; 2013’te en yüksek ödeme son çeyrekte yapılacak.

Grafik 37: AB Tanımlı Kamu Borç Stoku/GSYH Grafik 38: İç Borcun Vade Yapısı

Grafik 40: Özel Sektör Dış Borç Ödeme Takvimi Grafik 41: Özel Sektör Dış Borcu Tablo 1: Finansman Tablosu

Grafik 39: İç Borç İtfa Takvimi

8

91.9%

5.153.865.26.758.565.2

Ocak-Nisan

2011

7.4Özelleştirme6.1Faiz Dışı Fazla

12.514.9Dış Borçlanma

88.2%89.3%İç Borçlanma/İçBorç İtfası

6.0Kasa1.3Borç Dönüşü

119.1159.0İç Borçlanma152.7194.8Finansman17.816.8Dış Borç İtfası135.1178.0İç Borç İtfası152.9194.8Finansman Açığı

Hazine ProgramıGerçekleşmeTL Milyar

20112010

52%46%

39% 39%45%

42% 41% 39% 37%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

F20

12F

2013

F

26 24 24 26 28 30 31 34 35 3435

19

58

42

32

53

37

53

33 33

0

8

16

2432

40

48

56

64

2007

2008

2009

03-1

0

06-1

0

09-1

0

12-1

0

01-1

1

02-1

1

03-1

1

(Ay) İç Borç Stokunun Ortalama Vadesiİç Borçlanmanın Ortalama Vadesi

32.4

19.3

46.2

19.5

25.423.6

19.3

28.9

19.5

32.7

28.5

05

101520253035404550

2Ç11

3Ç11

4Ç11

1Ç12

2Ç12

3Ç12

4Ç12

1Ç13

2Ç13

3Ç13

4Ç13

(TL mlr)

0.50.8 0.9

0.6

1.00.7

0.6 0.7 0.8 0.9

2.42.1

1.3

1.8

1.3 1.4

1.1

3.7

1.71.5

0.0

0.5

1.0

1.5

2.0

2.5

3.0

3.5

4.0

05/1

1

06/1

107

/11

08/1

1

09/1

110

/11

11/1

112

/11

01/1

2

02/1

2

(USD mlr)

F inansal F inansal O lmay an

8.616.1

28.5

41.9 41.135.4 34.2 35.1 35.7

28.334.6

53.6

79.6

98.992.0

82.2 83.4 83.4

0

20

40

60

80

100

120

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011-1 2011-2

(USD mlr)

FinansalFinansal Olmayan

Dış Ticaret– İhracatın İthalatı Karşılama Oranı Ocak 2001’den Sonra En Düşükte

Grafik 45: Reel İhracat ve Reel İthalat (3AO, Yıl. Değ.)

Kaynak: TÜİKKaynak: TÜİK

Grafik 42: İhracat ve İthalat (Yıllık Değişimler)

Kaynak: TÜİK, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM)

Grafik 46: Petrol İthalatı ve Fiyatlar

Kaynak: TÜİK

Grafik 43: İhracat ve İthalat (Mevs. Arınd., Mio $)

Kaynak: TÜİK

Petrol ve doğalgaz ithalatı, fiyatlardaki hızlıyükselişin de etkisiyle, ilk çeyrekte %51 arttı. Fiyatlardaki artışın sürmesi, petrol faturasının da artmaya devam edeceğine işaret ediyor...

Grafik 47: İhracatın Bölgesel Dağılımı (3AO, Y.D.)

9

Mart’ta hem ihracat hem de ithalat büyüme oranları yavaşlayrak, sırasıyla %20 ve %44 oranında arttı. Öncü TİM verilerine göre, ihracat Nisan’da %25 yükseldi...

Kaynak: TÜİK, Reuters, Garanti Bankası hesaplamaları

Grafik 44: İhracat/İthalat (Mev.Arındırılmış, 3AO)

AB ülkelerindeki taleple reel ihracatın son aylarda canlanmasına rağmen, reel ithalat %30 civarında yüksek artışını koruyor…

Mevsimsellikten arındırılmış verilere göre, ithalat Mart’ta rekor seviyeye ulaşırken, ihracat halen kriz öncesi seviyenin altında seyrediyor...

İlk çeyrekte AB-25 ülkelerine yapılan ihracat %23 arttı. Bu dönemde ihracat Rusya’ya %57, İran’a %53, Birleşik Arap Emirlikleri ve Irak’a da %40 oranında artış kaydetti…

Bu yüzden ihracatın ithalatı karşılama oranındaki kötüleşme dış ticaret açığının genişlemesine yol açıyor. 3 aylık ortalamalara göre, ortan Mart’ta %54 ile Ocak 2001’den sonraki en düşük seviyede...

50%

55%

60%

65%

70%

75%

80%

85%

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

-40%

-30%

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

08.0

8

02.0

9

08.0

9

02.1

0

08.1

0

02.1

1

Reel ihracat

Reel ithalat

0

300

600

900

1,200

1,500

1,800

04 0

6

10 0

604

07

10 0

704

08

10 0

804

09

10 0

9

04 1

010

10

04 1

1

Mily

on U

S $

20

40

60

80

100

120

140

Var

il başı

na U

S$

Petrol İthalatı (3AO)Petrol (Varil/$, 3AO, Sağ eksen)

-50%

-30%

-10%

10%

30%

50%

70%

04.0

7

08.0

7

12.0

7

04.0

8

08.0

8

12.0

8

04.0

9

08.0

9

12.0

9

04.1

0

08.1

0

12.1

0

04.1

1

İhracat

İthalat

7,000

9,000

11,000

13,000

15,000

17,000

19,000

21,000

03.0

8

07.0

8

11.0

8

03.0

9

07.0

9

11.0

9

03.1

0

07.1

0

11.1

0

03.1

1

İhracatİthalat

-60%

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

80%

03.0

8

07.0

8

11.0

8

03.0

9

07.0

9

11.0

9

03.1

0

07.1

0

11.1

0

03.1

1

Diğer ülkelerKuzey AmerikaAB-25Toplam

Ödemeler Dengesi – Cari Açık Mart itibarıyla 60 milyar USD’yi Aştı...

Grafik 48: Cari Denge (mlr USD)

Kaynak: MB

Grafik 50: Turizm İstatistikleri (Yıllık Değ)

Yılın ilk çeyreğinde, hem net turizm geliri hem de turist sayısı geçen yılın aynıdönemine göre arttı.

10

Kaynak: TUIK, Kültür & Turizm Bakanlığı

Tablo 3: Sıcak Para (12 ay mn USD)

Grafik 49: Enerji Dışı Cari Denge (M.A mlr USD)

Kaynak: MB, Garanti Bankası

Mevsimsel arındırılmış enerji dışı cari açık da Mart itibarıyla artmaya devam etti.

8,4066,9505,373Net Hata ve Noksan

-15,840-14,604-12,928Rezerv Varlıklar

4,59610,12213,989Yurtdışı Bankalar

3,0768,40413,285Mevduatlar

1,5431,4791,521Kısa vade (net)

-1,731-4,616-5,464Uzun vade (net)

-188-3,137-3,943Diğer Sektörler

15,31012,93513,309Kısa vade (net)

2,6082,1011,771Uzun vade (net)

17,19815,03615,080Bankalar

23,64523,58628,198Yükümlülükler

14,82514,1079,818Efektif & Mevduat

12,14711,6627,706Varlıklar

35,79235,24835,904Diğer Yatırımlar

2,0921,5671,050Bankaların Tahvil İhracı

4,7213,4462,078Eurobond

15,99315,29612,506Hazine Bono & Tahvilleri

1,6092,0762,428Hisse Senetleri

24,62422,59418,271Yükümlülükler

-1,619-1,936-1,821Varlıklar

23,00520,65816,450Portföy Yatırımları

2,4492,4762,485Gayrimenkul (net)

11,4709,2599,102Yurtiçinde

-2,273-2,431-2,414Yurtdışında

9,1976,8286,688Doğrudan Yatırımlar

52,10748,07846,062Sermaye ve Finans Hesapları

-60,513-55,028-51,345Cari Denge

03 ’1102 ’1101’11

Mart’11 itibarıyla, 9,7 milyar dolar ile 12 aylık cari açık 60,5 milyar dolara ulaştı. Ayrıca, 12 aylık kümülatif enerji dışı cari açık yeni rekor seviyesi olan 24,7 milyar dolara ulaştı.

Mart itibarıyla, (12 aylık kümülatif ve aylık değbazında) yerleşik olmayanların portföyünde 4,5 mlr USD düşüş, yerleşiklerin portföyünde 2,3 mlr USD artış var. Ayrıca, net hata ve noksan 1,5 mlr USD arttı.

Kaynak: MB, Garanti Bankası

Tablo 2: Finansman (12-aylık, mln USD)

Mart itibarıyla, 12 aylıkkümülatif ve aylık değişim bazında, kredilerde 5.8 mlr USD artış, mevduatlarda 5.3 mlr USD düşüş var. Net DYY 2,4 mlr USD arttı.

Kaynak: MB

79%88%96%Cari İşlemlere Oran

47,87748,60349,611TOPLAM

8,4066,9505,373Net Hata & Noksan

1,5431,4791,521Özel sektör KV dış borç

15,31012,93513,309Banka KV dış borç

-884-758-474Banka ydışı KV kredi

15,96913,65614,356Yerleşik

3,8089,05813,898Mevduat (TL+YP+Repo)1,6092,0762,428Hisse Senedi18,08516,86313,556DİBS

23,50227,99729,882Yerleşik Olmayan

03’1102’1101’11

-6,000-5,000-4,000-3,000-2,000-1,000

01,0002,0003,000

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

-25%

-15%

-5%

5%

15%

25%

35%

45%

03.0

9

06.0

9

09.0

9

12.0

9

03.1

0

06.1

0

09.1

0

12.1

0

03.1

1

çıkış yapan turist sayısınet turizm geliri

0

10

20

30

40

50

60

03.0

9

06.0

9

09.0

9

12.0

9

03.1

0

06.1

0

09.1

0

12.1

0

03.1

1

Cari Açık Net Enerji Faturası

MB Bilançosu –Repo ile Fonlama En Yüksek Seviyesinde...

Grafik 55: MB Döviz Rezervleri

Kaynak: TCMB

Kaynak: TCMB

Grafik 51: TL Zorunlu Karşılık Oranları

Kaynak: TCMB, Garanti Bankası Hesaplamaları

Grafik 54: İMKB ON Repo Piyasası ve MB ON Borçlanma Faizleri

Kaynak: TCMB, İMKB

1 haftalık repo ile fonlama miktarındaki son artışla birlikte, APİ’nin rezerv paraya oranı en yüksek seviyesine ulaştı.

Grafik 56: Parasal Büyüklüklerin Yıllık Değişimi

13

APİ hacmindeki artışa rağmen, İMKB repo piyasalarındaki oynaklık son bir ayda artışgösterdi.

TCMB’deki uluslararası rezervler Nisan ayında yaklaşık 4 milyar dolar artarak 90 milyar dolara yükseldi. TCMB’nin 50 milyon dolarlık günlük döviz alımının yanısıra Euro dolar paritesindeki artışın da rezervler üzerinde pozitif etkisi oldu. ..

Kaynak: TCMB

Grafik 53: Merkez Bankası’nın fonlamaları (Milyar TL)Grafik 52: Fazla Likidite (Milyar TL - 10 - Günlük Ortalamalar)

0%5%

10%15%20%25%30%35%40%

M 09 H 09 E 09A 09M 10 H 10 E 10A 10M 11

M1 M2 M2YM3 M3Y TÜFECPI

Vadesiz ve 1 aya kadar

16%

3 aya kadar 13%

3-6 ay arası 9%

6-12 ay arası 6%1 yıldan uzun 5%4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

Eyl-1

0Ek

i-10

Kas-1

0

Ara-10

Oca-11

Şub-1

1

Mar-11

Nis-11

0

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

70,000

80,000

Sep-

10

Oct

-10

Nov

-10

Dec

-10

Jan-

11

Feb-

11

Mar

-11

Apr

-11

May

-11

APİ

Serbest Mevduat

0%

10%

20%

30%

40%

50%

Eylü

l 10

Ekim

10

Kası

m 1

0

Aralık

10

Oca

k 11

Şuba

t 11

Mar

t 11

Nis

an 1

1

Mayıs

11

1.00%

3.00%

5.00%

7.00%

9.00%

Eki-

10

Kas-

10

Ara

-10

Oca

-11

Şub-

11

Mar

-11

Nis

-11

IMKB ON Repo Oranı MB ON

50.5 60

.8 71.3

70.1

70.7

70.6 82

.3

82.6

86.2

90.2

79.1

77.0

79.4

80.7

69.3

0102030405060708090

2005

2007

2009

06-1

0

10-1

0

12-1

0

02-1

1

04-1

1

TCMB 20 Nisan’da 1 aya kadar vadeli mevduatlar için zorunlu karşılık oranlarını 100 baz puan artırdı. Ayrıca döviz yükümlülükleri için de ZK değişen vadelere göre yükseltildi.

TCMB zorunlu karşılıklardaki artışa paralel olarak 1 haftalık repo ihaleleri miktarını artırmaya devam etti. Eylül 2010’dan itibaren ZK’daki artış42 milyon TL’nin piyasan çekilmesine neden olurken; APİ yaklaşık 40 miluyar TL arttı.

2010’un ikinci yarısından itibaren, parasal göstergelerdeki yıllık artış oranları TÜFE’nin üzerinde.

Mart 2011 itibariyle işletme, tüketici, ihracat ve ihtisas kredilerinin yıllık artış oranı toplam kredi büyüme hızının üzerinde.

Gösterge bono faiz oranının Nisan ayında düşmesine rağmen, borçlanma oranları bir ay öncesine göre arttı. En yüksek artış%9.9’dan %10.3’e çıkarılan konut kredi faizlerinde oldu.

12

Toplam mevduat Nisan ayında döviz cinsinden artmaya devam etti. TL mevduatlar 0.9 milyar TL azalırken; YP mevduatlar Nisan’da 2.8 milyar dolar artış gösterdi.

Nisan sonu itibariyle kredilerde bir yavaşlama olduğuna dair kesin bir işaret bulunmuyor.

1 aya kadar olan mevduatların oranı Mart ayında Kasım 2010’a göre azalmaya (%30’dan %21’e) devam etti. 1-3 ay vadeli mevduatın payı ise %50’den %55’e çıktı. Toplam mevduatın %91’inin vadesi 3 ayın altında.

3-6 ay vadeli mevduatın payı Mart 2011’de %5’in üzerine çıktı. 1 yılın üzerindeki mevduatların payı artmaya devam etti. 3 ayın üzerinde vadeli mevduatın oranı Mart 2011’de sadece %9 olurken; bu oran Haziran 2006 sonrası en yüksek paya işaret ediyor.

Grafik 62: Toplam Mevduatlar İçindeki Pay

Bankacılık – Mevduatın Vade Yapısında İyileşme

Kaynak: BDDK Kaynak: BDDK

Kaynak: BDDK Tüketici kredisi kredi kartlarını da içerir Kaynak: BDDK Kaynak: TCMB

Grafik 58: Kredi Büyüme Oranı (Yıllık) Grafik 59: Faiz Oranları

Grafik 60: Mevduatlar

Grafik 57: Yıllık Kredi Büyüme Oranı

Grafik 61: Toplam Mevduatlar İçindeki Pay

Kaynak:BDDK

200225250275300325350375400

12/0

707

/08

02/0

909

/09

11/0

901

/10

02/1

004

/10

05/1

007

/10

09/1

010

/10

12/1

001

/11

03/1

1

90

100

110

120

TL mevduatlar (Milyar TL, sol)Döviz mevduatlar (Milyar USD, sağ)

37.3%

35.9%

-3%

2%

7%

12%

17%

22%

27%

32%

37%

01/0

904

/09

07/0

910

/09

01/1

004

/10

07/1

010

/10

01/1

104

/11

Ticari Krediler

Tüketici Kredileri

7%

9%

11%

13%

15%

17%

19%

6/09

8/09

10/0

912

/09

2/10

4/10

6/10

8/10

10/1

012

/10

2/11

4/11

Taşıt KredileriKonut Kredileri Ticari KredilerGösterge Tahvil

-20%

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

01-0

804

-08

07-0

810

-08

01-0

904

-09

07-0

910

-09

01-1

004

-10

07-1

010

-10

01-1

1

İşletme KredileriTüketici KredileriToplam Kredilerİhracat Kredileri İhtisas Kredileri

15%14%

21%

30%

55%

50%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

01-1

003

-10

05-1

007

-10

09-1

011

-10

01-1

103

-11

TL-V adesiz TL-1 A y a Kadar

TL-1-3 A y A rası

2.4%

1.5%

1.1%0.8%

5.4%

4.0%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

01-1

003

-10

05-1

007

-10

09-1

011

-10

01-1

103

-11

TL-1 Y ıl Üzeri TL-6-12 A y A rasıTL-3-6 A y A rası

Gelişmekte Olan Ekonomiler– Para Politikasında Sıkılaştırma Devam Ediyor

Grafik 66: Tüketici Yıllık Enflasyonu

Kaynak: IIF Kaynak: IMFKaynak: IMF

Grafik 63: Ortalama Politika Faizi*

Kaynak: Bloomberg, Garanti Bankası Hesaplamaları*Çek Cumhuriyeti, Güney Afrika, Macaristan, Meksika, Polonya, Romanya, Rusya, Ukrayna, Türkiye, Endonezya, Kolombiya, Çin, Güney Kore, Tayvan, Tayland, Malezya, Hindistan, Peru, Brezilya, Şili

Grafik 64:Politika Faizi&Yıllık Enflasyon

Kaynak: IIF, Bloomberg, Garanti Bankası

Grafik 65: Sepete Karşı Kur (0.5€+0.5$) (01.01.07=100)

Kaynak: Reuters, Garanti Bankası

Birçok yükselen piyasa ekonomisinde politika faizleri Nisan’da ve Mayıs başında yükseltildi. Son bir ayda politika faizlerini artıran ülkeler: Brezilya, Şili, Tayland, Hindistan, Kolombiya, Peru, Çin, Polonya, Tayvan, Malezya, Rusya.

Romanya ve Rusya’da yıllık enflasyon politika faizlerinden daha yüksek. Yıllık enflasyon ile politika faizi arasındaki fark Brezilya’da en yüksek.

Çin’de cari işlemler dengesi/GSYH oranı2007’deki %10.6’dan 2010’da %5.2’ye düşerken, aynı dönemde Brezilya cari işlemler fazlası yerine cari işlemler açığı vermeye başladı.

2008 sonuna göre seçilmiş ülkeler içinde sadece Türkiye’de yerel para kur sepetine karşı değer kaybetti.

Seçilmiş yükselen piyasa ekonomisi ülkeleri içinde işsizlik oranındaki en hızlı düşüşler Brezilya ve Türkiye’de gerçekleşti.

Enflasyon seviyesindeki hızlanma, birçok gelişmekte olan ülke ekonomisinde devam etti.

Grafik 67: İşsizlik Oranı Grafik 68: Cari İşlemler Dengesi/GSYH

13

4.5%

5.0%

5.5%

6.0%

6.5%

7.0%

7.5%

8.0%

8.5%

11/0

7

02/0

8

05/0

8

08/0

8

11/0

8

02/0

9

05/0

9

08/0

9

11/0

9

02/1

0

05/1

0

08/1

0

11/1

0

02/1

1

4.3%4.5%6.3%6.3%6.3%

8.3%

12.0%

5.5%6.0%

0%

3%

6%

9%

12%

15%

Polo

nya

Mek

sika

Gün

eyAfr

ika

Mac

aris

tan

Türk

iye

Rom

anya Çin

Rus

ya

Bre

zily

a

Politika Faizi

Yıllık Enflasyon

60

70

80

90

100

110

120

130

01-0

9

04-0

9

07-0

9

10-0

9

01-1

0

04-1

0

07-1

0

10-1

0

01-1

1

04-1

1

TRY ZAR

RUB HUF

BRL

Değ

er K

aybı

Değ

erle

nme

-4.0%

1.0%

6.0%

11.0%

16.0%

01-0

8

04-0

8

07-0

8

10-0

8

01-0

9

04-0

9

07-0

9

10-0

9

01-1

0

04-1

0

07-1

0

10-1

0

01-1

1

Çin Rusya

Türkiye Brezilya

4% 4% 4% 4%

6% 6%

8%8%

9%8% 8%

7%

10%11%

14%

12%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

2007 2008 2009 2010

Çin RusyaBrezilya Türkiye

10.6%9.6%

6.0%5.2%

-1.7% -1.5%-2.3%

-5.9% -5.7%

-2.3%

-6.5%

5.9%4.9%

4.1%

6.2%

0.1%

-8%

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

2007 2008 2009 2010

Çin RusyaBrezilya Türkiye

Ayın Grafikleri

Kaynak: MB, Garanti Bankası Hesaplamaları Kaynak : MB, Garanti Bankası Hesaplamaları

Source:Ministry of Finance Kaynak: Bloomberg Kaynak:TCMB

14

Graph 74: İşletmelerin Kredi Talebi

Nisan’da reel sektör güven endeksi anketine göre; ekonomide yavaşlama işareti yok. Üretimde yetersiz talep faktörü en düşük, gelecek 12 ayda yatırım harcaması beklentisi endeksi en yüksek seviyesinde.

Grafik 69 : Reel Sektör Güveni (2Ç= Şub-Mar-Nis)

Kaynak: TUIK, Garanti Bankası Hesaplamaları

Grafik 71 : Ana Sektör Gruplarında KKO (M.A.)

Nisan itibarıyla, mevsimsel arındırılmışbazda, imalat sanayi tüm alt gruplarında KKO, ortalama %80 olan 2007 ortalamasının altında.

Turizm geliri/GSYH oranı tahminlerimize göre, tekrar turizm performansındaki hızlanma ile %3’ün üzerine çıkacak.

Grafik 70 : Turizm Geliri / GSYH

Graph 72: Banks’ Funding Cost Grafik 73: Türkiye ve PIIGS’de 5 yıllık CDS’ler

Bankalar kısa vadeli likidite kısıtlarını TCMB’nin 1 hafta vadeli repo ihaleleri ve İMKB repo piyasasından sağlıyor. Bu iki kaynağın ağırlıklıortalaması Mart 2010 sonu itibariyle politika faizinin üzerine çıktı.

Yunanistan, Portekiz ve İrlanda’da 5 yıllık CDS’ler Nisan sonunda yeni rekor seviyelerine ulaştılar. CDS’ler Yunanistan’da 1.400, Portekiz ve İrlanda’da 660, İspanya’da 240, İtalya ve Türkiye’de ise 150 seviyesinde...

2.8%

3.4%

2.5%2.7%2.9%3.1%3.3%3.5%3.7%3.9%4.1%4.3%4.5%

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

6.0%

6.2%

6.4%

6.6%

6.8%

7.0%

7.2%

N-1

0

D-1

0

J-11

F-11

M-1

1

A-11

M-1

1

Banks' cost of fundingliquidity shortage

Policy Rate

Banka Kredi E ğilim Anketi’ne göre işletmelerin kredi talebi yılın ilk çeyreğinde banka beklentileri ile uyumlu oldu. Bankalar yılın ikinci çeyreğinde kredi talebinde azalan bir eğilim olmasını bekliyor.

35

40

45

50

55

60

65

1Ç'0

8

2Ç'0

8

3Ç'0

8

4Ç'0

8

1Ç'0

9

2Ç'0

9

3Ç'0

9

4Ç'0

9

1Ç'1

0

2Ç'1

0

3Ç'1

0

4Ç'1

0

1Ç'1

1

2Ç'1

1

50

75

100

125

Talep yetersizliği yatırım harcaması beklentisi - sağ

50556065707580859095

01.0

704

.07

07.0

710

.07

01.0

804

.08

07.0

810

.08

01.0

904

.09

07.0

910

.09

01.1

004

.10

07.1

010

.10

01.1

104

.11

KKO Day TüketimAra malı Sermaye malı

2007 ort KKO 80%

-20

-10

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

12//

04

06//

05

12//

05

06/ /

06

12//

06

06//

07

12//

07

06//

08

12/ /

08

06//

09

12//

09

06//

10

12//

10

06/ /

11

Gerçekleşme

Beklenti

0

200

400

600800

1000

1200

1400

1600

05.0

9

08.0

9

11.0

9

02.1

0

05.1

0

08.1

0

11.1

0

02.1

1

05.1

1

Türkiye Portekizİrlanda İtalya

Yunanistan Spain

15

Makroekonomik Göstergeler – I

Kaynak: TÜİK, DPT, Merkez Bankası ve Garanti Bankası

----5.8%5.7%6.5%5.3%12.0%6.2%Deflatör

-----10.8%8.5%1.2%12.7%6.3%ÜFE (Yıllık Ortalama Değişim)

8.2%10.1%10.9%10.8%-10.1%8.9%5.9%8.1%5.9%ÜFE (Yıllık Değişim)

0.6%1.2%1.7%2.4%------ÜFE (Aylık Değişim)

-----5.7%8.6%6.3%10.4%8.8%TÜFE (Yıllık Ortalama Değişim)

4.3%4.0%4.2%4.9%5.3%7.3%6.4%6.5%10.1%8.4%TÜFE (Yıllık Değişim)

0.9%0.4%0.7%0.4%------TÜFE (Aylık Değişim)

04.201103.201102.201101.2011HükümetGaranti2010200920082007Enflasyon

11.9%11.4%11.0%11.2%12.0%11.3%11.9%14.0%11.0%9.9%İşsizlik Oranı

01.201112.201011.201010.2010HükümetGaranti2010200920082007

6.4%5.2%7.9%14.3%--8.2%1.1%0.3%2.4%Yıllık Değişim

126.1117.3118.4110.0--118.0109.0107.8107.5Sanayide Kısmi Verimlilik Endeksi (Çalışılan Saat Başına, 2005=100)

9.7%8.1%6.2%2.4%--6.7%-7.7%0.2%5.5%Yıllık Değişim

96.594.489.485.5--91.485.792.992.7Sanayide Reel Ücret Endeksi (Çalışılan Saat Başına, 2005=100)

4Ç 103Ç 102Ç 101Ç 10HükümetGaranti2010200920082007İşgücü

74.9%73.2%73.0%74.6%--72.6%65.2%76.7%80.2%Kapasite Kullanım Oranı

-10.4%13.9%19.0%-7.1%13.1%-9.9%-0.6%7.0%Sanayi Üretimi (Yıllık Değişim)

04.201103.201102.201101.2011HükümetGaranti2010200920082007Sanayi Üretimi

9.2%5.2%10.3%12.0%4.5%5.6%8.9%-4.8%0.7%4.7%GSYH Yıllık Büyüme Oranı

----10,62410,85610,0798,55910,4389,240Kişi Başına GSYH (USD)

736702680651------GSYH (12 aylık, Milyar USD)

110510611025986------GSYH (12 aylık, Milyar TL, cari fiyatlarla)

201197174160781803736617742649GSYH (Milyar USD)

2982982682421,2151,2341,105953951843GSYH (Milyar TL, cari fiyatlarla)

4Ç 103Ç 102Ç 101Ç 10HükümetGaranti2010200920082007Büyüme

Son Dört Gerçekleşme2011 TahminGerçekleşmeler

16

Makroekonomik Göstergeler – II

Kaynak: Hazine, Merkez Bankası, TÜİK, DPT ve Garanti Bankası

2,27501,0000--6,6983,7504,0004,627Eurobond İhracı

8,8174,4904,5047,052--42,8328,92537,25636,677Sermaye Hesabı Dengesi

2,647566-2021,548--7,2916,85816,95519,941Doğrudan Yabancı Yatırımlar (Net)

1,2589099331,05823,800-20,80721,25021,95118,487Turizm Gelirleri

-24,654-20,300-17,966-15,775---15,77511,4951,217-8,651Net Enerji İthalatı Hariç Cari Denge (12 aylık)

-----5.4%-8.0%-6.5%-2.3%-5.7%-5.9%Cari İşlemler Dengesi/GSYH

-60,513-55,028-51,435-48,424-42,200-64,000-48,424-13,991-41,959-38,434Cari İşlemler Dengesi (12 aylık kümülatif)

-9,766-6,291-6,061-7,594-42,200-64,000-48,424-13,991-41,959-38,434Cari İşlemler Dengesi

21,64717,51616,90120,557199,500226,200185,535140,929201,964170,063İthalat (c.i.f.)

11,83610,1099,55811,860127,000134,200113,976102,143132,028107,272İhracat (f.o.b.)

03.201102.201101.201112.2010HükümetGaranti2010200920082007Ödemeler Dengesi (Milyon USD)

2.23802.18162.19482.1716-2.172.04912.14272.14081.7102EURO/TL (Dönem sonu, Alış kuru)

1.50921.54831.59051.5833-1.551.54601.48731.51231.1647USD/TL (Dönem sonu, Alış kuru)

1.51561.57471.58281.55381.561.541.50701.54621.28311.3039USD/TL (Ortalama, Alış kuru)

1.481.411.381.37-1.401.331.441.421.47EURO/US$ (Dönem sonu)

1.87361.86501.89271.8775-1.861.79761.81501.82661.4375Sepet (0,5*USD+0,5*EURO, Dönem sonu)

04.201103.201102.201101.2011HükümetGaranti2010200920082007Döviz Kuru

5.8%6.0%6.3%6.1%--5.7%6.4%7.7%6.8%Eurobond (2030, Getiri)

1.5%1.5%1.5%1.5%-1.5%5.8%9.2%19.3%18.3%Merkez Bankası Gecelik Borç Alma Faizi(Ortalama)

52.119.253.458.2--43.735.731.233.4Nakit İç Borçlanmanın Vadesi (Ay)

8.9%8.9%8.1%7.1%--8.2%11.4%19.1%18.3%İskontolu İhalelerde Oluşan Faiz (Ortalama)

8.6%8.9%8.4%7.4%-9.1%8.5%11.7%16.0%17.2%Gösterge Bono Faizi (Ortalama)

04.201103.201102.201101.2011HükümetGaranti2010200920082007Faiz Oranları


17

Makroekonomik Göstergeler – III

Kaynak: Hazine, Merkez Bankası, Garanti Bankası

-14.9-18.1-12.1-7.0---7.0-12.5-1.93.7APİ (Dönem Sonu)

59.859.452.948.9--48.942.736.844.7Para Tabanı

389.7370.4366.5371.5--371.5318.3283.5294.7M3Y

369.6348.5344.8351.1--351.1303.5271.1279.6M2Y

269.4254.2254.0257.6--257.6211.2186.5190.8M2

61.758.658.460.4--60.447.138.245.0M1

03.201102.201101.201112.2010HükümetGaranti2010200920082007Parasal Büyüklükler (Milyar US$)

54,87653,80352,95552,740--50,15637,18236,21332,827Merkez Bankası Net Döviz Pozisyonu

90,22186,79283,37282,335--80,69670,68970,07571,263Merkez Bankası Rezervleri

95,57892,14988,63687,599--85,96074,81073,34674,027Toplam Rezervler

04.201103.201102.201101.2011HükümetGaranti2010200920082007Rezervler (Milyon US$)

41.6%42.1%43.4%45.1%40.6%40.6%41.6%45.5%39.5%39.4%AB Tanımlı Borç Stoku/GSYH

28.8%30.5%30.1%32.7%--28.8%35.5%30.6%31.8%Uzun Vadeli Dış Borç Stoku/GSYH

10.7%9.8%9.0%8.4%--10.7%8.0%6.8%6.6%Kısa Vadeli Dış Borç Stoku/GSYH

25.8%25.5%24.9%26.0%--25.8%27.9%25.0%24.7%Özel Sektör Dış Borç Stoku/GSYH

13.7%14.8%14.2%15.0%--13.7%15.7%12.4%13.8%Kamu Dış Borç Stoku/GSYH

39.5%40.3%39.1%41.0%--39.5%43.6%37.4%38.4%Toplam Dış Borç Stoku/GSYH

211.7214.3204.3212.6--211.7219.2227.4206.3Uzun Vadeli

78.668.761.154.5--78.649.450.443.1Kısa Vadeli

189.6179.3169.2169.5--189.6171.9185.5160.1Özel

100.7103.796.297.5--100.796.892.489.3Kamu

290.4283.0265.4267.1--290.4268.6277.9249.5Toplam Dış Borç Stoku (Milyar US$)

4Ç 103Ç 102Ç 101Ç 10HükümetGaranti2010200920082007Toplam Dış Borç Stoku


18

Makroekonomik Göstergeler – IV

Kaynak: BDDK, TÜİK, Maliye Bakanlığı, Hazine, DPT ve Garanti Bankası28.7%29.2%30.5%32.0%--28.7%32.5%28.2%29.5%Toplam Kamu Net Borç Stoku/GSYH45.0%45.4%46.8%48.2%--45.0%48.9%43.0%42.2%Toplam Kamu Brüt Borç Stoku/GSYH10.6%11.1%10.8%11.4%--10.6%12.0%9.4%10.3%Merkezi Yönetim Dış Borç Stoku/GSYH31.9%32.8%33.5%34.5%--31.9%34.6%28.9%30.3%Merkezi Yönetim İç Borç Stoku/GSYH4Ç 103Ç 102Ç 101Ç 10HükümetGaranti2010200920082007Merkezi Yönetim Borç Stoku

----1.2%1.2%0.8%0.1%3.5%4.2%Faiz Dışı Fazla/GSYH -----2.8%-2.8%-3.6%-5.5%-1.8%-1.6%Bütçe Dengesi/GSYH ----3.9%3.9%4.4%5.6%5.3%5.8%Faiz Harcamaları/GSYH

359.9357.5353.3352.8--352.8330.0274.8255.3Merkezi Yönetim İç Borç Stoku-2.17.24.8-14.314.014.88.71.033.635.0Faiz Dışı Denge-6.11.01.0-16.1-33.5-34.6-39.6-52.2-17.1-13.7Bütçe Dengesi4.06.23.81.847.548.148.353.250.748.8Faiz Ödemeleri

26.823.622.537.9312.5317.2293.6267.3226.0204.1Harcamalar20.724.623.521.7279.0282.6254.0215.1208.9190.4Gelirler

03.201102.201101.201112.2010HükümetGaranti2010200920082007Merkezi Yönetim Bütçesi (Milyar TL)12.0%12.0%11.6%11.8%--12.0%11.6%9.1%9.0%Öz sermaye/GSYH 134.6126.9119.3116.8--134.6110.986.475.8Öz sermaye

55.0%54.0%55.1%54.2%--55.0%54.0%47.8%42.3%Mevduatlar/GSYH119.8125.3109.6114.5--119.8116.4105.8108.9Döviz Mevduatları (Milyar Dolar)617.0573.0564.5534.3--617.0514.6454.6356.9Mevduatlar45.242.940.838.2--45.237.634.927.8Kredi Kartları62.657.152.147.4--62.644.038.729.3İhtiyaç5.74.74.44.2--5.74.45.56.2Taşıt

60.855.052.047.9--60.844.938.932.5Konut15.4%14.9%14.4%13.8%--15.4%13.6%12.3%11.3%Tüketici Kredileri/GSYH 31.5%29.9%29.9%28.4%--31.5%27.6%26.3%22.6%Ticari Krediler/GSYH 46.9%44.8%44.4%42.3%--46.9%41.2%38.7%33.9%Krediler/GSYH525.9475.4454.8416.8--525.9392.6367.4285.6Krediler

89.7%87.4%88.6%87.2%--89.7%87.6%77.1%69.0%Aktifler/GSYH 1,006.7927.4908.6860.4--1,006.7834.0732.5581.6Aktifler

4Ç 103Ç 102Ç 101Ç 10HükümetGaranti2010200920082007Bankacılık Sektörü (Milyar TL)Son Dört Gerçekleşme2011 TahminGerçekleşmeler

Rating

BB+DurağanBB+03.12.2009

Ba2DurağanBa208.01.2010

BBDurağanBB-18.09.2009



↑Ba2PozitifBa205.10.2010

↑BB+PozitifBB19.02.2010


BBNegatifBB-03.04.2007

B1PozitifB111.02.2005


BB-DurağanBB-10.05.2007

BB-PozitifBB-14.12.2005

↑BBB+DurağanBBB-15.12.2010Brezilya

↑BBB+DurağanBBB21.12.2009Rusya

↓BBB-NegatifBBB-03.11.2010Macaristan

↑ADurağanA-16.07.2010Polonya

Son Değişimin YönüYer. P. U.V.Görünüm/GözetimYab. P. U.V.S&PDiğer Yükselen Piyasalar (EM)

↑BB+PozitifBB+24.11.2010

BB-DurağanBB-13.01.2005

B+PozitifB+25.08.2004

B+DurağanB+09.02.2004

BPozitifB25.09.2003

B-PozitifB-06.08.2003

B-NegatifB-25.03.2003

Yer. P. U.V.Görünüm/GözetimYab. P. U.V.FitchTürkiye


B2DurağanB230.09.2004

B3DurağanB321.10.2003

Yer. P. U.V.Görünüm/GözetimYab. P. U.V.Moody'sTürkiye

BBNegatifBB-14.11.2008

BBPozitifBB-17.08.2004

BB-PozitifB+08.03.2004

B+DurağanB+16.10.2003

Uzun VadeliGörünüm/GözetimUzun VadeliS&PTürkiyeSon Değişimin Yönü

Yerli ParaYabancı Para

19

makroekonomik geli meler...

Documents