meet minitab 15sgorka.prz.edu.pl/epdp_pliki/lab_6.pdfpoznaj minitab 5-1 5 projektowanie eksperymentu...

Poznaj Minitab 5-1

5Projektowanie eksperymentu

CeleW tym rozdziale użytkownik uzyska informacje na temat:

■ projektowania eksperymentów w programie Minitab, str. 5-1;

■ tworzenia eksperymentu czynnikowego, str. 5-2;

■ wyświetlania projektu i wprowadzania danych do arkusza, str. 5-5;

■ analizowania projektu i interpretowania wyników, str. 5-6;

■ tworzenia i interpretowania głównych czynników wpływu i wykresów interakcji, str. 5-9.

OmówienieProjektowanie eksperymentów (DOE) umożliwia jednoczesne badanie wpływu wielu zmiennych na zmienną wynikową (odpowiedź). Eksperymenty składają się z serii przebiegów (testów), w których wprowadza się celowe zmiany w zmiennych wejściowych lub czynnikach i gromadzi dane. Specjaliści zajmujący się zagadnieniem jakości wykorzystują DOE w celu identyfikacji warunków procesów i składników produktów, które wpływają na jakość, a następnie określają wartości zmiennych wejściowych (czynników) gwarantujące najlepsze wyniki.

W programie Minitab dostępne są cztery typy eksperymentów: czynnikowy, powierzchni odpowiedzi, mieszaniny i Taguchiego (odporny). Czynności wykonywane w programie Minitab przy tworzeniu, analizowaniu i tworzeniu wykresu są podobne dla wszystkich typów eksperymentów. W programie Minitab dostępnych jest kilka narzędzi analitycznych i graficznych, które ułatwiają zrozumienie wyników uzyskanych po przeprowadzeniu eksperymentu. W niniejszym rozdziale przedstawiono typowe czynności wykonywane przy tworzeniu i analizowaniu eksperymentu czynnikowego, jednak można je stosować przy tworzeniu dowolnego eksperymentu w programie Minitab.

Rozdział 5 Tworzenie projektu eksperymentu

5-2 Poznaj Minitab

Funkcje poleceń DOE programu Minitab obejmują:

■ wykaz projektów eksperymentów do wyboru, ułatwiających tworzenie eksperymentów;

■ automatyczne tworzenie i zapisywanie projektu po określeniu jego właściwości;

■ możliwość wyświetlania i zapisywania statystyk diagnostycznych w celu ułatwienia interpretacji wyników;

■ wykresy pomocne przy interpretowaniu i prezentowaniu wyników.

W niniejszym rozdziale użytkownik jeszcze bardziej poprawi czas dostawy z ośrodka wysyłkowego Western. Po ocenie wielu potencjalnie ważnych czynników podjęto decyzję o zbadaniu dwóch czynników, które mogą skrócić czas przygotowania zamówionego towaru do wysyłki: systemu przetwarzania zamówień i procedury pakowania.

Ośrodek Western sprawdza nowy system przetwarzania zamówień. Użytkownik sprawdzi, czy system ten przyspieszy przygotowywanie towarów do wysyłki. Ponadto w ośrodku obowiązują dwie różne procedury pakowania. Użytkownik zbada, która z nich jest bardziej efektywna. Przeprowadzony zostanie eksperyment czynnikowy, aby sprawdzić, która kombinacja czynników pozwala uzyskać najkrótszy czas przygotowania zamówionego towaru do wysyłki. Wyniki tego eksperymentu pomocą w podjęciu decyzji dotyczących systemu przetwarzania zamówień i procedur pakowania wykorzystywanych w ośrodku wysyłkowym.

Tworzenie projektu eksperymentu

Przed wprowadzeniem lub przeanalizowaniem danych pomiarowych w programie Minitab należy utworzyć projekt eksperymentu i zapisać go w arkuszu. W zależności od wymagań danego eksperymentu można wybrać jeden z wielu dostępnych projektów. Wybór eksperymentu ułatwia wyświetlenie w programie Minitab listy wszystkich dostępnych projektów. Po wybraniu eksperymentu i jego funkcji program Minitab automatycznie tworzy projekt i zapisuje go w arkuszu.

Wybierz projekt Utworzony ma zostać eksperyment czynnikowy, który posłuży do zbadania zależności między dwoma czynnikami — systemem przetwarzania zamówień i procedurą pakowania — a czasem przygotowania zamówionego towaru do wysyłki.

1 Jeśli kontynuujesz lekturę z poprzedniego rozdziału, wybierz kolejno menu File ➤ New, a następnie zaznacz pozycję Minitab Project. Kliknij przycisk OK. W przeciwnym razie po prostu uruchom program Minitab.

Aby uzyskać więcej informacji na temat typów eksperymentów dostępnych w programie Minitab, znajdź hasło DOE w indeksie pomocy Help Minitab.

Tworzenie projektu eksperymentu Projektowanie eksperymentu

Poznaj Minitab 5-3

2 Wybierz kolejno menu Stat ➤ DOE ➤ Factorial ➤ Create Factorial Design.

Po rozpoczęciu tworzenia projektu w programie Minitab dostępne są tylko dwa przyciski: Display Available Designs i Designs. Pozostałe przyciski są udostępniane po wypełnieniu okna podrzędnego Designs.

3 Kliknij przycisk Display Available Designs.

W przypadku większości typów projektów w oknie dialogowym Display Available Designs programu Minitab wyświetlane są wszystkie możliwe eksperymenty i liczba wymaganych przebiegów.

4 Kliknij przycisk OK, aby powrócić do głównego okna dialogowego.

5 W obszarze Type of Design wybierz opcję 2-level factorial (default generators).

6 Z listy rozwijanej Number of factors wybierz wartość 2.

7 Kliknij przycisk Designs.

W polu u góry okna wyświetlone są wszystkie dostępne eksperymenty wybranego typu i o określonej liczbie czynników. W prezentowanym przykładzie dostępna jest tylko jedna opcja, ponieważ przeprowadzany jest eksperyment czynnikowy z dwoma czynnikami: pełny eksperyment czynnikowy z czterema przebiegami. Dwupoziomowy projekt z dwoma czynnikami ma 22 (lub cztery) możliwe kombinacje czynników.

8 Z listy rozwijanej Number of replicates for corner points wybierz wartość 3.

9 Kliknij przycisk OK, aby powrócić do głównego okna dialogowego. Zauważ, że uaktywnione zostały pozostałe przyciski.

Rozdział 5 Tworzenie projektu eksperymentu

5-4 Poznaj Minitab

Nadaj nazwyczynnikom i

ustaw ichpoziomy

Określone dla każdego czynnika nazwa i poziom zostaną wprowadzane w programie Minitab do arkusza. Nazwy będą używane jako etykiety czynników w wynikach analiz i na wykresach. Jeśli użytkownik nie wprowadzi poziomów czynników, program Minitab ustawi dla poziomu niskiego wartość –1, a dla poziomu wysokiego wartość 1.

1 Kliknij przycisk Factors.

2 Kliknij pierwszy wiersz kolumny Name, aby zmienić nazwę pierwszego czynnika. Następnie użyj klawiszy strzałek do przemieszczania się między wierszami i kolumnami tabeli. Wykonaj następujące czynności:

■ W wierszu Factor A wpisz tekst OrderSystem w kolumnie Name, tekst New w kolumnie Low i tekst Current w kolumnie High. Z listy rozwijanej Type wybierz pozycję Text.

■ W wierszu Factor B wpisz tekst Pack w kolumnie Name, literę A w kolumnie Low i literę B w kolumnie High. Z listy rozwijanej Type wybierz pozycję Text.

3 Kliknij przycisk OK, aby powrócić do głównego okna dialogowego.

Zrandomizuj izapisz projekt

Domyślnie program Minitab randomizuje kolejność przebiegów w przypadku wszystkich typów eksperymentów z wyjątkiem eksperymentów Taguchiego. Randomizacja zapewnia, że model będzie spełniał określone założenia statystyczne i może zmniejszyć wpływ czynników nieobjętych badaniem na wyniki eksperymentu.

Ustawienie ziarna dla generatora danych pseudolosowych zapewnia uzyskanie tej samej kolejności przebiegów przy każdym tworzeniu eksperymentu. Mimo że w praktyce zazwyczaj nie stosuje się tego rozwiązania, w wyniku ustawienia podstawy uzyskiwany jest ta sama kolejność, co w prezentowanym przykładzie.

1 Kliknij przycisk Options.

2 W polu Base for random data generator wpisz cyfrę 9.

3 Upewnij się, że zaznaczone jest pole wyboru Store design in worksheet. Kliknij przycisk OK w każdym oknie dialogowym.

Przeglądanie projektu Projektowanie eksperymentu

Poznaj Minitab 5-5

Przeglądanie projektuPo każdym utworzeniu projektu program Minitab zapisuje odpowiednie informacje i czynniki w kolumnach arkusza. Otwórz okno Data, aby zobaczyć strukturę typowego projektu. Możesz też otworzyć arkusz DOE.MTW z folderu danych Meet Minitab zawierającego projekt i dane odpowiedzi.

Przejrzyjprojekt

1 Wybierz polecenie Window ➤ Worksheet 1.

Kolumna RunOrder (C2), wyznaczana losowo, wskazuje kolejność gromadzenia danych. Jeśli projekt nie zostanie zrandomizowany, kolumny StdOrder i RunOrder będą jednakowe.

W prezentowanym przykładzie nie zostały dodane punkty centralne ani projekt nie został zablokowany, dlatego program Minitab ustawił we wszystkich komórkach w kolumnach C3 i C4 wartość 1. Czynniki są przechowywane w kolumnach C5 i C6 o nazwach OrderSystem i Pack. Ponieważ w podrzędnym oknie dialogowym Factors wprowadzono poziomy czynników, w arkuszu wyświetlane są rzeczywiste poziomy.

Wprowadzanie danychPo przeprowadzeniu eksperymentu i zebraniu danych można je wprowadzić do arkusza. Mierzona wartość nazywana jest reakcją.

W prezentowanym przykładzie zmierzono liczbę godzin niezbędnych do przygotowania zamówionego towaru do wysyłki. W wyniku przeprowadzenia eksperymentu otrzymano następujące dane:

14,72 9,62 13,81 7,97 12,52 13,78 14,64 9,41 13,89 13,89 12,57 14,06

Za pomocą polecenia Stat ➤ DOE ➤ Display Design można przełączać między losową i standardowa kolejnością wyświetlania oraz między zakodowanym i niezakodowanym wyświetlaniem arkusza.

Aby zmienić ustawienia lub nazwy czynników, należy użyć polecenia Stat ➤ DOE ➤ Modify Design. Jeśli konieczna jest zmiana jedynie nazw czynników, można je wpisać bezpośrednio w oknie Data.

Rozdział 5 Analizowanie projektu

5-6 Poznaj Minitab

Wprowadź danedo arkusza

1 W oknie Data kliknij komórkę nazwy kolumny C7 i wpisz nazwę Hours.

2 Wpisz podane wyżej godziny w kolumnie Hours w oknie Data.

Dane można wprowadzać w dowolnych kolumnach oprócz tych, które zawierają informacje dotyczące projektu. Można również wprowadzić wiele odpowiedzi dla jednego eksperymentu, po jednej w kolumnie.

Analizowanie projektuPo utworzeniu projektu i zebraniu danych odpowiedzi można do nich dopasować model i wygenerować wykresy w celu dokonania oceny czynników wpływu. Używając wyników z dopasowanego modelu i wykresów, można sprawdzić, które czynniki są istotne dla zmniejszenia liczby godzin potrzebnych do przygotowania zamówionego towaru do wysyłki.

Dopasuj model Ponieważ utworzono i zapisano eksperyment czynnikowy, program Minitab uaktywnił polecenia Analyze Factorial Design i Factorial Plots z menu DOE ➤ Factorial. W tym momencie można dopasować model lub wygenerować wykresy, w zależności od projektu. W prezentowanym przykładzie użytkownik najpierw dopasuje model.

1 Wybierz kolejno menu Stat ➤ DOE ➤ Factorial ➤ Analyze Factorial Design.

2 W polu Responses wprowadź tekst Hours.

Zanim będzie można otworzyć podrzędne okno dialogowe, należy wprowadzić kolumnę odpowiedzi.

Formularz danych można wydrukować, wybierając polecenie File ➤ Print Worksheet i upewniając się, że zaznaczone jest pole wyboru Print Grid Lines. Za pomocą tego formularza można rejestrować wyniki pomiarów w trakcie przeprowadzania eksperymentu.

Analizowanie projektu Projektowanie eksperymentu

Poznaj Minitab 5-7

3 Kliknij przycisk Terms. Upewnij się, że wartości A: OrderSystem, B: Pack i AB znajdują się w polu Selected Terms.

Podczas analizowania projektu do wybierania elementów uwzględnianych w modelu należy zawsze używać podrzędnego okna dialogowego Terms. Czynniki i interakcje można dodawać lub usuwać za pomocą przycisków ze strzałkami. Pola wyboru umożliwiają uwzględnianie w modelu bloków i punktów centralnych.

4 Kliknij przycisk OK.

5 Kliknij przycisk Graphs.

6 W obszarze Effects Plots zaznacz pola wyboru Normal i Pareto.

Wykresy czynników wpływu są dostępne tylko w eksperymentach czynnikowych. Pomocne przy sprawdzaniu założeń modelu wykresy reszt można wyświetlać dla wszystkich typów projektów.

7 Kliknij przycisk OK w każdym oknie dialogowym.

Zidentyfikujważne czynniki

wpływu

Do określania czynników wpływu istotnych dla procesu można użyć okna Session i dwóch wykresów czynników wpływu. Najpierw popatrz na wyniki w oknie Session.

Wyniki woknie Session

Factorial Fit: Hours versus OrderSystem, Pack

Estimated Effects and Coefficients for Hours (coded units)

Term Effect Coef SE Coef T PConstant 12.573 0.1929 65.20 0.000OrderSystem 3.097 1.548 0.1929 8.03 0.000Pack -2.320 -1.160 0.1929 -6.01 0.000OrderSystem*Pack 1.730 0.865 0.1929 4.49 0.002

S = 0.668069 PRESS = 8.0337R-Sq = 93.79% R-Sq(pred) = 86.02% R-Sq(adj) = 91.46%

Rozdział 5 Analizowanie projektu

5-8 Poznaj Minitab

Analysis of Variance for Hours (coded units)

Source DF Seq SS Adj SS Adj MS F PMain Effects 2 44.9152 44.9152 22.4576 50.32 0.0002-Way Interactions 1 8.9787 8.9787 8.9787 20.12 0.002Residual Error 8 3.5705 3.5705 0.4463 Pure Error 8 3.5705 3.5705 0.4463Total 11 57.4645

Estimated Coefficients for Hours using data in uncoded units

Term CoefConstant 12.5733OrderSystem 1.54833Pack -1.16000OrderSystem*Pack 0.865000

Alias StructureIOrderSystemPackOrderSystem*Pack

Użytkownik dopasowuje pełny model, obejmujący dwa główne czynniki wpływu i interakcję dwuczynnikową. Aby określić istotne czynniki wpływu, należy użyć wartości p (P) z tabeli Estimated Effects and Coefficients. Jeśli użyta zostanie wartość α = 0,05, wartości głównych czynników wpływu dla systemu przetwarzania zamówień (OrderSystem) i procedury pakowania (Pack) oraz interakcji OrderSystem∗Pack są statystycznie istotne, co oznacza, że ich wartości p są mniejsze niż 0,05.

Zinterpretujwykresy

czynnikówwpływu

W kolejnym kroku oceń wykres rozkładu normalnego i wykres Pareto ustandaryzowanych czynników wpływu, aby sprawdzić, które czynniki wpływu wpływają na odpowiedź Hours.

1 Aby uaktywnić okno wykresu rozkładu normalnego, wybierz kolejno menu Window ➤ Effects Plot for Hours.

Ważne elementy są oznaczone symbolem kwadratu. Istotne są elementy: OrderSystem (A), Pack (B) i OrderSystem∗Pack (A∗B) (α = 0,05).

2 Aby uaktywnić okno wykresu Pareto, wybierz kolejno menu Window ➤ Effects Pareto for Hours.

Wyciąganie wniosków Projektowanie eksperymentu

Poznaj Minitab 5-9

Program Minitab wyświetli wartość bezwzględną czynników wpływu na wykresie Pareto. Wszelkie czynniki wpływu przekraczające linię odniesienia są istotne na domyślnym poziomie 0,05.

Istotne są elementy: OrderSystem (A), Pack (B) i OrderSystem∗Pack (A∗B) (α = 0,05).

Wyciąganie wniosków

Wyświetlwykresy

czynnikowe

W programie Minitab dostępne są zależne od typu projektu wykresy, które umożliwiają zinterpretowanie wyników.

W prezentowanym przykładzie użytkownik wygeneruje dwa wykresy czynnikowe, co pozwoli na wizualizację czynników wpływu — wykres głównych czynników wpływu i wykres interakcji.

1 Wybierz kolejno menu Stat ➤ DOE ➤ Factorial ➤ Factorial Plots.

2 Zaznacz pole wyboru Main Effects Plot, a następnie kliknij przycisk Setup.

Rozdział 5 Wyciąganie wniosków

5-10 Poznaj Minitab

3 W polu Responses, wprowadź tekst Hours.

4 Wybierz elementy, które chcesz umieścić na wykresie:

■ Kliknij pozycję A:OrderSystem w polu Available. Następnie kliknij przycisk , aby przenieść czynnik A:OrderSystem do pola Selected.

■ Powtórz te czynności, aby przenieść czynnik B:Pack do pola Selected. Kliknij przycisk OK.

5 Zaznacz pole wyboru Interaction Plot, a następnie kliknij przycisk Setup.

6 Powtórz kroki 3 i 4.

7 Kliknij przycisk OK w każdym oknie dialogowym.

Oceń wykresy Przestudiuj wykres obrazujący skutek zastosowania nowego systemu przetwarzania zamówień w porównaniu do starego systemu lub skutek stosowania procedury pakowania A w porównaniu do procedury B. Te pojedyncze czynniki wpływu są nazywane głównymi czynnikami wpływu.

1 Wybierz kolejno menu Window ➤ Main Effects Plot for Hours, aby uaktywnić wykres głównych czynników wpływu.

System przetwarzania zamówień i procedura pakowania mają podobny wpływ na czas przygotowywania zamówionych towarów. Oznacza to, że linia łącząca średnie odpowiedzi dla nowego i obecnego systemu przetwarzania zamówień ma nachylenie podobne do linii łączącej średnią odpowiedź dla procedury pakowania A i procedury pakownia B. Wykres wskazuje też, że:

Ten punkt reprezentuje średnią wszystkich przebiegów dla obecnego systemu przetwarzania zamówień.

Ten punkt reprezentuje średnią wszystkich przebiegów dla nowego systemu przetwarzania zamówień.

Ta linia ilustruje średnią całej odpowiedzi (Hours) w eksperymencie.

Wyciąganie wniosków Projektowanie eksperymentu

Poznaj Minitab 5-11

■ realizacja zamówienia była szybsza w przypadku użycia nowego systemu przetwarzania niż w przypadku obecnie stosowanego systemu,

■ procedura pakowania B jest szybsza niż procedura pakowania A.

Jeżeli między czynnikami nie byłoby żadnych istotnych interakcji, wykres głównych czynników wpływu opisywałby prawidłowo najbardziej korzystne zmiany w całym procesie. Ponieważ interakcja w tym przykładzie jest znaczna, należy teraz zbadać wykres interakcji. Znaczna interakcja między dwoma czynnikami może wpływać na interpretację głównych czynników wpływu.

2 Wybierz kolejno menu Window ➤ Interaction Plot for Hours, aby uaktywnić wykres interakcji.

Wykres interakcji pokazuje wpływ zmiany ustawień jednego czynnika na drugi czynnik. Ponieważ interakcja może wzmacniać lub osłabiać główne czynniki wpływu, jej ocena jest bardzo ważna.

Z wykresu wynika, że zamówienia książek przetwarzane przy użyciu nowego systemu i zastosowaniu procedury pakowania B były przygotowywane do wysyłki najszybciej (około 9 godzin). Zamówienia przetwarzane przy użyciu starego systemu i zastosowaniu procedury pakowania A były przygotowywane do wysyłki najdłużej (około 14,5 godziny). Ponieważ nachylenie linii dla nowego systemu przetwarzania zamówień jest większe, można wywnioskować, że procedura pakowania ma większy wpływ, gdy stosowany jest nowy system przetwarzania zamówień.

Na podstawie wyników eksperymentu można zalecić, aby w celu przyspieszenia procesu dostarczania książek w ośrodku wysyłkowym Western stosowany był nowy system przetwarzania zamówień i procedura pakowania B.

Ten punkt reprezentuje średni czas przygotowania przesyłek w przypadku używania nowego systemu przetwarzania zamówień i z stosowania procedury pakowania A.

W legendzie wyświetlone są poziomy pierwszego czynnika (OrderSystem).

Skala pozioma (oś x) przedstawia poziomy drugiego czynnika (Pack).

Skala pionowa (oś y) w jednostkach odpowiedzi (Hours)

Rozdział 5 Co dalej

5-12 Poznaj Minitab

Zapisz projekt 1 Wybierz kolejno menu File ➤ Save Project As.

2 Kliknij dwukrotnie folder Meet Minitab. W polu File name wprowadź nazwę MY_DOE.MPJ.

3 Kliknij przycisk Save.

Co dalejPrzeprowadzony eksperyment czynnikowy pokazał, że czas przygotowywania zamówień w ośrodku wysyłkowym Western można skrócić, stosując nowy system przetwarzania zamówień i procedurę pakowania B. W następnym rozdziale użytkownik pozna sposób korzystania z języka poleceń oraz tworzenia i uruchamiania obiektów Execs w celu szybkiego ponownego przeprowadzania analiz po zebraniu nowych danych.

Poznaj Minitab 6-1

6Używanie poleceń sesji


■ włączania i wpisywania poleceń sesji, str. 6-2;

■ przeprowadzania analizy z użyciem poleceń sesji, str. 6-3;

■ ponownego uruchamiania sekwencji poleceń za pomocą narzędzia Command Line Editor, str. 6-5;

■ tworzenia i uruchamiania pliku Exec, str. 6-7.

OmówienieKażdemu poleceniu menu odpowiada polecenie sesji. Każde polecenie sesji składa się z polecenia głównego i zazwyczaj jednego lub więcej podpoleceń. Polecenia są łatwymi do zapamiętania słowami w języku angielskim, takimi jak PLOT, CHART lub SORT. Po poleceniach głównych i podpoleceniach można wpisywać ciągi argumentów, którymi mogą być kolumny, stałe, macierze, łańcuchy tekstowe lub liczby.

Polecenia sesji można:

■ wpisywać w oknie Session lub narzędziu Command Line Editor;

■ kopiować z folderu History do narzędzia Command Line Editor (używanie poleceń menu powoduje, że program Minitab generuje i zapisuje odpowiednie polecenia sesji w folderze History);

■ kopiować i zapisywać w pliku Exec, który można ponownie uruchamiać i udostępniać innym osobom lub używać w przyszłych sesjach.

Za pomocą poleceń sesji można szybko ponownie uruchamiać analizy w bieżącej lub przyszłych sesjach. Można ich też używać jako alternatywy dla poleceń menu. Niektórzy użytkownicy zaznajomieni z poleceniami sesji pracują szybciej, korzystając z poleceń sesji niż zamiast poleceń menu.

W ośrodku wysyłkowym Western nowe dane dotyczące czasów dostaw towaru są stale zbierane i analizowane. W rozdział 4, Ocena jakości przeprowadzono analizę

Rozdział 6 Włączanie i wpisywanie poleceń

6-2 Poznaj Minitab

wydolności na podstawie danych z marca. W tym rozdziale przeprowadzona zostanie analiza wydolności na podstawie danych z kwietnia i przy użyciu poleceń sesji.

Włączanie i wpisywanie poleceńJednym ze sposobów korzystania z poleceń sesji jest bezpośrednie wpisywanie poleceń i podpoleceń w wierszu polecenia w oknie Session. Wiersz polecenia nie jest jednak domyślnie wyświetlany w programie Minitab. Aby można było wprowadzać polecenia bezpośrednio w oknie Session, należy najpierw włączyć wiersz polecenia.

Włącz poleceniasesji

1 Jeśli kontynuujesz lekturę z poprzedniego rozdziału, wybierz kolejno menu File ➤ New, a następnie zaznacz pozycję Minitab Project i kliknij przycisk OK. W przeciwnym razie po prostu uruchom program Minitab.

2 Wybierz kolejno menu File ➤ Open Worksheet.

3 Kliknij przycisk Look in Minitab Sample Data folder w dolnej części okna dialogowego.

4 W folderze Sample Data kliknij dwukrotnie pozycję Meet Minitab, a następnie wybierz plik SESSIONCOMMANDS.MTW. Kliknij przycisk Open.

5 Kliknij okno Session, aby je uaktywnić.

6 Wybierz kolejno menu Editor ➤ Enable Commands. Obok polecenia menu pojawi się zaznaczenie.

Aby dowiedzieć się więcej na temat poleceń sesji, wybierz kolejno menu Help ➤ Help, a następnie kliknij łącze Session Commands pod nagłówkiem References.

Aby zmienić domyślne opcje i włączyć polecenia sesji dla wszystkich przyszłych sesji:1 Wybierz kolejno menu Tools ➤ Options ➤ Session Window ➤ Submitting Commands.2 W obszarze Command Language kliknij opcję Enable.

Włączanie i wpisywanie poleceń Używanie poleceń sesji

Poznaj Minitab 6-3

Sprawdźzawartość

okna Session

Po włączeniu wiersza polecenia można wpisywać polecenia sesji w oknie Session.

Przeprowadźanalizę z

wykorzystaniempoleceń sesji

W rozdział 4, Ocena jakości użytkownik przeprowadził analizę wydolności, aby sprawdzić, czy czasy dostaw utrzymują się w granicach specyfikacji (dostawa trwa mniej niż sześć dni). Do przeprowadzenia tej analizy użyto polecenia Stat ➤ Quality Tools ➤ Capability Analysis ➤ Normal. Następnie w dwóch oknach dialogowych wprowadzono kilka zmiennych i wartości.

Aby kontynuować ocenę czasów dostaw w ośrodku wysyłkowym Western, planowane jest powtarzanie tej analizy w regularnych odstępach czasu. Po zebraniu nowych danych można ponownie utworzyć ten wykres, używając tylko kilku poleceń sesji zamiast wypełniania wielu okien dialogowych. Przeanalizujmy kwietniowe dane dotyczące dostaw, używając poleceń sesji.

1 W oknie Session, w wierszu MTB > wpisz polecenie:

CAPABILITY 'Days' 'Date';

2 Naciśnij klawisz &.

Średnik oznacza, że zostanie wpisane podpolecenie.

Wiersz polecenia

Wykonanie polecenia z menu przy włączonych poleceniach sesji powoduje wyświetlenie w oknie Session odpowiedniego polecenia sesji i tekstowych danych wyjściowych. Ta technika to wygodny sposób na poznawanie poleceń sesji.

Rozdział 6 Włączanie i wpisywanie poleceń

6-4 Poznaj Minitab

Należy zauważyć, że wiersz MTB > zostanie zamieniony na wiersz SUBC>, co umożliwia dodawanie podpoleceń dla różnych opcji użytych we wcześniejszej analizie wydolności.

3 W wierszu SUBC> wpisz polecenie:

USPEC 6;


5 W wierszu SUBC> wpisz polecenie:

TARGET 3.33.


Kropka oznacza koniec sekwencji poleceń.

W programie Minitab zostanie wyświetlona analiza wydolności dla kwietniowych danych dotyczących dostaw.

Wiersz podpolecenia

Aby uzyskać więcej informacji na temat poleceń sesji, w tym składni poleceń i podpoleceń, wpisz w wierszu polecenia słowo Help i pierwsze cztery litery nazwy polecenia. Aby uzyskać informacje ogólne o składni, wybierz kolejno menu Help ➤ Help, a następnie kliknij łącze Session Commands pod nagłówkiem References. Znajdź hasło Notation for session commands w indeksie Session Command pomocy Help.

Ponowne uruchamianie sekwencji poleceń Używanie poleceń sesji

Poznaj Minitab 6-5

Ponowne uruchamianie sekwencji poleceńProgram Minitab generuje odpowiednie polecenia sesji dla większości używanych poleceń menu i zapisuje je w folderze History modułu Project Manager. Zamiast powtarzać wszystkie poprzednio wykonane kroki analizy za pomocą menu można po prostu ponownie wykonać te polecenia, zaznaczając je w folderze History i wybierając kolejno menu Edit ➤ Command Line Editor.

Polecenia sesji odnoszące się do przeprowadzonej analizy wydolności są zapisane w folderze History. Korzystając z zawartości folderu History i narzędzia Command Line Editor, można ponownie przeprowadzić analizę wydolności.

Otwórz folderHistory

1 Wybierz kolejno menu Window ➤ Project Manager.

2 Kliknij folder History.

Prawe okienko modułu Project Manager zawiera wszystkie polecenia sesji wygenerowane podczas sesji programu Minitab. Polecenia te są zapisywane niezależnie od tego, czy wiersz polecenia jest włączony.

Zaznaczenie dowolnych poleceń sesji w folderze History powoduje, że polecenia te zostają automatycznie wyświetlone w narzędziu Command Line Editor po jego otwarciu.

Uruchomponowniesekwencję

poleceń

1 Aby zaznaczyć polecenia sesji związane z analizą wydolności, kliknij wiersz CAPABILITY 'Days' 'Date';, a następnie naciśnij klawisz * i kliknij wiersz TARGET 3.33.

polecenia sesji

Folder History

Rozdział 6 Powtarzanie analiz przy użyciu plików Exec

6-6 Poznaj Minitab

2 Wybierz kolejno menu Edit ➤ Command Line Editor.

3 Kliknij przycisk Submit Commands.

Dane wyjścioweokna Graph

W kilku prostych krokach ponownie przeprowadzono analizę wydolności.

Powtarzanie analiz przy użyciu plików ExecPlik Exec to plik tekstowy zawierający sekwencję poleceń programu Minitab. Aby powtórzyć analizę bez korzystania z poleceń menu i wpisywania poleceń sesji, należy zapisać polecenia w pliku Exec i uruchomić ten plik.

Jeżeli wykres lub wykres kontrolny zostanie poddany edycji, program Minitab nie wygeneruje automatycznie poleceń sesji odpowiadających wprowadzonym zmianom. Polecenia sesji, w tym wszystkie zmiany edycyjne, można wygenerować za pomocą:

■ polecenia Editor ➤ Copy Command Language, które kopiuje polecenia do schowka;

■ polecenia Editor ➤ Duplicate Graph, które odtwarza wykres i zapisuje polecenia sesji w folderze History.

Aby uzyskać więcej informacji na temat poleceń Copy Command Language i Duplicate Graph, znajdź hasło Editor menu i wybierz pozycję Graph window w indeksie pomocy Minitab Help.

Powtarzanie analiz przy użyciu plików Exec Używanie poleceń sesji

Poznaj Minitab 6-7

Polecenia zapisane w folderze History, które uruchomiono ponownie za pomocą narzędzia Command Line Editor można również zapisać w pliku Exec i wykonać w dowolnej chwili w przyszłości.

Utwórz plikExec z

zawartością zfolderu History

Polecenia sesji wykorzystane przy przeprowadzaniu analizy wydolności zostaną zapisane w pliku Exec. Korzystając z tego pliku, można stale analizować dane dotyczące dostaw.


2 Kliknij folder History.

3 Aby zaznaczyć polecenia sesji związane z analizą wydolności, kliknij wiersz CAPABILITY 'Days' 'Date';, a następnie naciśnij klawisz * i kliknij wiersz TARGET 3.33.

4 Kliknij prawym przyciskiem myszy zaznaczony tekst i wybierz polecenie Save As.

5 W polu File name wpisz nazwę SHIPPINGGRAPHS.

6 Z listy rozwijanej Save as type wybierz pozycję Exec Files (∗.MTB). Kliknij przycisk Save.

Ponownieuruchom

polecenia

Analizę można powtórzyć w dowolnej chwili, uruchamiając utworzony plik Exec.

1 Wybierz kolejno menu File ➤ Other Files ➤ Run an Exec.

2 Kliknij przycisk Select File.

3 Wybierz plik SHIPPINGGRAPHS.MTB, a następnie kliknij przycisk Open.

Aby uzyskać więcej informacji o plikach Exec i innych bardziej skomplikowanych makrach, wybierz kolejno menu Help ➤ Help, a następnie kliknij łącze Macros pod nagłówkiem References.


6-8 Poznaj Minitab

Dane wyjścioweokna Graph

Program Minitab wygeneruje analizę wydolności, wykonując polecenia z pliku Exec. Ponieważ plik Exec można uruchomić dla dowolnego arkusza (o ile zgadzają się nazwy kolumn), można udostępniać ten plik innym użytkownikom programu Minitab, którzy potrzebują przeprowadzić analizę tego samego typu. Na przykład ośrodek wysyłkowy Western może udostępnić plik Exec do analizy wydolności ośrodkom wysyłkowym Central i Eastern, aby mogły one przeprowadzić tę sama analizę na swoich danych dotyczących dostaw. Aby użyć tego samego pliku Exec z innym arkuszem lub z innymi kolumnami, należy poddać plik Exec edycji w edytorze tekstów, takim jak Notatnik.

Zapisz projekt Zapisz wyniki pracy w projekcie programu Minitab.

1 Wybierz kolejno menu File ➤ Save Project As.

2 W polu File name wpisz nazwę MY_SESSIONCOMMANDS.MPJ.


Co dalejUżytkownik poznał już zasady korzystania z poleceń sesji jako alternatywy dla poleceń menu i sposobu na szybkie ponowne przeprowadzanie analiz. W następnym rozdziale użytkownik tworzy raport, w którym można przedstawić wyniki analizy współpracownikom.

Poznaj Minitab 7-1

7Generowanie raportu


■ dodawania wykresu do raportu narzędzia ReportPad, str. 7-2;

■ dodawania danych wyjściowych okna Session do raportu narzędzia ReportPad, str. 7-3;

■ edytowania raportu za pomocą narzędzia ReportPad, str. 7-5;

■ zapisywania i wyświetlania raportu, str. 7-7;

■ kopiowania zawartości raportu narzędzia ReportPad do edytora tekstów, str. 7-8;

■ edytowania wykresu programu Minitab w innej aplikacji, str. 7-8.

OmówienieProgram Minitab zawiera kilka narzędzi ułatwiających tworzenie raportów:

■ Narzędzie ReportPad dostępne w oknie Project Manager, do którego raportów można dołączać wyniki wygenerowane przez program Minitab podczas trwania sesji.

■ Narzędzie Copy to Word Processor umożliwiające łatwe kopiowanie zawartości raportów narzędzia ReportPad do edytora tekstów.

■ Wbudowany edytor wykresów, umożliwiający edytowanie w programie Minitab wykresów skopiowanych do innych aplikacji.

Aby przedstawić współpracownikom wyniki analizy danych dotyczących wysyłki książek, należy sporządzić raport zawierający różne elementy sesji programu Minitab.

Rozdział 7 Korzystanie z narzędzia ReportPad

7-2 Poznaj Minitab

Korzystanie z narzędzia ReportPadW ramach podręcznika Poznaj Minitab przeprowadziliśmy kilka analiz, których wyniki mają zostać przedstawione współpracownikom. Okno Project Manager programu Minitab zawiera folder o nazwie ReportPad, w którym można tworzyć proste raporty.

Narzędzie ReportPad pełni rolę prostego edytora tekstów (typu Notatnik), z którego można łatwo drukować lub zapisywać raporty w formacie RTF (tekst sformatowany) lub HTML (format internetowy). Za pomocą narzędzia ReportPad można wykonywać następujące operacje:

■ Zapisywać wyniki analiz i wykresy programu Minitab w pojedynczym dokumencie.

■ Dodawać uwagi i nagłówki.

■ Określać układ danych wyjściowych.

■ Zmieniać rozmiary czcionek.

■ Drukować wszystkie dane wyjściowe uzyskane z analiz.

■ Tworzyć raporty gotowe do publikacji w Internecie.

Wstaw wykresdo raportu

narzędziaReportPad

Aby dołączyć dany składnik do raportu narzędzia ReportPad, należy kliknąć wykres lub dane wyjściowe okna Session prawym przyciskiem myszy, a następnie wybrać polecenie Append to Report. Ponadto można kopiować tekst i wykresy z innych aplikacji, a następnie wklejać je w raporcie narzędzia ReportPad programu Minitab.

Dołącz do raportu narzędzia ReportPad utworzony wcześniej histogram z dopasowaniami i grupami (rozdział 2, Przedstawianie danych na wykresach).

1 Jeśli kontynuujesz lekturę z poprzedniego rozdziału, wybierz kolejno menu File ➤ New, a następnie zaznacz pozycję Minitab Project. Kliknij przycisk OK. W przeciwnym razie po prostu uruchom program Minitab.

2 Wybierz kolejno menu File ➤ Open Project.

3 Przejdź do folderu C:\Program Files\Minitab 15\English\Sample Data\Meet Minitab (może to być inny folder, jeśli program Minitab został zainstalowany w lokalizacji innej niż domyślna).

4 Wybierz plik REPORTS.MPJ. Kliknij przycisk Open.

5 Wybierz kolejno menu Window ➤ Histogram of Days.

Korzystanie z narzędzia ReportPad Generowanie raportu

Poznaj Minitab 7-3

6 Kliknij prawym przyciskiem myszy dowolne miejsce w obszarze wykresu, a następnie wybierz polecenie Append Graph to Report.


8 Kliknij folder ReportPad. Histogram zostanie dołączony do raportu narzędzia ReportPad.

Dodaj danewyjściowe okna

Session doraportu

narzędziaReportPad

Do raportu narzędzia ReportPad można także dodawać dane wyjściowe okna Session. W rozdział 3, Analizowanie danych wyświetlone zostały statystyki opisowe dla trzech regionalnych ośrodków wysyłkowych. Teraz dane wyjściowe dotyczące tych trzech ośrodków zostaną dodane do raportu narzędzia ReportPad.

1 Wybierz kolejno menu Window ➤ Session.

Obszar wykresu


7-4 Poznaj Minitab

2 W oknie Session kliknij dane wyjściowe Results for Center = Central. Następnie kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz polecenie Append Section to Report. Sekcja dołączanych danych wyjściowych programu Minitab jest wydzielona ich tytułami (tekst pogrubiony).

3 Powtórz powyższe kroki dla danych wyjściowych Results for Center = Eastern i Results for Center = Western.

Po kliknięciu tego obszaru prawym przyciskiem myszy i wybraniu polecenia Append Section to Report wyniki dla ośrodka wysyłkowego Central zostaną dołączone do raportu narzędzia ReportPad.

Korzystanie z narzędzia ReportPad Generowanie raportu

Poznaj Minitab 7-5

4 Wybierz kolejno menu Window ➤ Project Manager, a następnie kliknij folder ReportPad. Kliknij przycisk , aby zmaksymalizować okno i wyświetlić większy obszar raportu.

Przeprowadźedycję raportu

narzędziaReportPad

Raport można dostosować do własnych potrzeb, zmieniając domyślny tytuł i dodając krótki komentarz do graficznych danych wyjściowych.

1 Zaznacz tytuł domyślny (Minitab Project Report). Wpisz tekst Report on Shipping Data. Naciśnij klawisz &.

2 Poniżej tytułu Report on Shipping Data wpisz tekst Histogram of delivery time by center.

Aby do raportu narzędzia ReportPad dodać jednocześnie kilka sekcji danych wyjściowych okna Session:1 Zaznacz dane wyjściowe okna Session.2 Kliknij prawy przycisk myszy w oknie Session.3 Wybierz polecenie Append Selected Lines to Report.


7-6 Poznaj Minitab

3 Zaznacz tekst Histogram of delivery time by center. Kliknij zaznaczony tekst prawym przyciskiem myszy i wybierz polecenie Font.

4 Na liście Font zaznacz czcionkę Arial. Na liście Font style zaznacz styl czcionki Regular. Na liście Size zaznacz rozmiar czcionki 11. Z listy rozwijanej Color wybierz kolor czcionki Maroon.

5 Kliknij przycisk OK.

W wyniku przeprowadzonych działań utworzony został prosty raport ilustrujący niektóre wyniki. Po zapisaniu projektu programu Minitab można w późniejszym czasie dołączyć dodatkowe komentarze i zmienić formatowanie raportu, ponieważ program Minitab zapisuje zawartość raportu narzędzia ReportPad jako część projektu.

Po dodaniu wykresów i danych wyjściowych okna Session do raportu narzędzia ReportPad zachowane są wszystkie możliwości ich edycji. Aby dokonać edycji wykresu w raporcie narzędzia ReportPad, należy go kliknąć dwukrotnie w celu uaktywnienia narzędzi programu Minitab do edycji wykresów osadzonych.

Zapisywanie raportu Generowanie raportu

Poznaj Minitab 7-7

Zapisywanie raportuZawartość raportu narzędzia ReportPad (oraz dane wyjściowe okna Session i arkusze) można zapisać w postaci tekstu sformatowanego (RTF) lub strony internetowej (HTML), co umożliwia ich otwieranie w innych aplikacjach.

Zapisz raportjako plik RTF

Raport zapisany w pliku RTF można wysyłać drogą elektroniczną do współpracowników oraz otwierać w innych aplikacjach.

1 W oknie Project Manager kliknij prawym przyciskiem myszy folder ReportPad i wybierz polecenie Save Report As.

2 W polu File name wpisz nazwę pliku ShippingReport.

3 Z listy rozwijanej Save as type wybierz pozycję Rich Text Format (∗.RTF). Kliknij przycisk Save.

Kopiowanie raportu do edytora tekstówW edytorach tekstów można korzystać z opcji formatowania niedostępnych w narzędziu ReportPad, takich jak wyróżnianie fragmentów tekstu w celu zaznaczenia istotnych faktów i rozmieszczanie wykresów obok siebie.

Dwie spośród funkcji dostępnych w narzędziu ReportPad: Move to Word Processor i Copy to Word Processor, umożliwiają przenoszenie zawartości raportów narzędzia ReportPad do edytora tekstów bez wykonywania operacji kopiowania i wklejania:

■ Polecenie Move to Word Processor powoduje usunięcie zawartości z raportu narzędzia ReportPad i jej przeniesienie do edytora tekstów.

■ Polecenie Move to Word Processor powoduje przeniesienie zawartości raportu narzędzia ReportPad do edytora tekstów, z pozostawieniem oryginalnej zawartości w raporcie narzędzia ReportPad.

Rozdział 7 Korzystanie z narzędzi do edycji wykresów osadzonych

7-8 Poznaj Minitab

Skopiuj raportdo edytora

tekstów

1 W oknie Project Manager kliknij prawym przyciskiem myszy folder ReportPad.

2 Wybierz polecenie Copy to Word Processor.

3 W polu File name wpisz nazwę Shipping Report. Nie musisz wybierać typu pliku, ponieważ jedyną dostępną opcją jest Rich Text Format (∗.RTF).


Program Minitab automatycznie otworzy domyślny edytor tekstów i załaduje do niego zapisany właśnie plik RTF.

Teraz można dokonać edycji zawartości raportu programu Minitab w edytorze tekstów.

Korzystanie z narzędzi do edycji wykresów osadzonychPo skopiowaniu wykresu do edytora tekstów lub innej aplikacji przy użyciu operacjikopiowania/wklejania lub polecenia Copy to Word Processor MOżNA ZA POMOCą edytora wykresów osadzonych uzyskać dostęp do wszystkich narzędzi programu Minitab służących do edycji wykresów.

Dokonaj edycjiwykresu

programuMinitab w

edytorze tekstu

Aby wkomponować wykres w tło raportu lub uzyskać lepszy efekt wizualny, można skorzystać z narzędzi edytora wykresów osadzonych, które pozwalają zmienić deseń wypełnienia, obramowanie i kreskowanie wypełnienia wykresu bez konieczności powrotu do programu Minitab.

Korzystanie z narzędzi do edycji wykresów osadzonych Generowanie raportu

Poznaj Minitab 7-9

1 Kliknij dwukrotnie histogram w edytorze tekstów. Należy zauważyć, że wyświetlonych zostało kilka pasków narzędzi edycyjnych.

Wykres jest otwarty w trybie edycji. Klikając dwukrotnie element wykresu, można dokonać jego edycji w taki sam sposób, jak w programie Minitab.

2 Kliknij dwukrotnie obszar histogramu.

3 W obszarze Fill Pattern wybierz opcję Custom.

4 Z listy rozwijanej Type wybierz pozycję .

5 W obszarze Borders and Fill Lines wybierz opcję Custom.

6 Z listy rozwijanej Type wybierz pozycję None. Kliknij przycisk OK.

7 Kliknij poza obszarem wykresu, aby opuścić tryb edycji.

Narzędzia programu Minitab do edycji wykresów

Obszar wykresu


7-10 Poznaj Minitab

Zapisz projekt Zapisz wyniki pracy w projekcie programu Minitab.

1 W programie Minitab wybierz kolejno menu File ➤ Save Project As.

2 W polu File name wpisz nazwę MY_REPORTS.MPJ.


Co dalejW następnym rozdziale użytkownik uzyska informacje na temat sposobu przygotowania arkusza programu Minitab. Wiąże się to z łączeniem danych pochodzących z wielu źródeł w jednym arkuszu programu Minitab. Ponadto, w celu przygotowania danych i uproszczenia analizy, dokonywana jest ich edycja oraz zmiana kolejności kolumn i wierszy.

Aby uzyskać więcej informacji na temat edytora wykresów osadzonych w programie Minitab, znajdź hasło Embedded graph editor w indeksie pomocy Minitab Help.

meet minitab 15sgorka.prz.edu.pl/epdp_pliki/lab_6.pdfpoznaj minitab 5-1 5 projektowanie eksperymentu...

Documents