mierzenie efektywności szpitali metodą stochastycznej granicznej funkcji kosztów
DESCRIPTION
Mierzenie efektywności szpitali metodą stochastycznej granicznej funkcji kosztów. Ewelina Nojszewska, SGH. Inne firmy, rynek pracy, bezrobocie, inflacja, banki, …. Ustawy podatkowe, o rachunkowości, …. Związki zawodowe, …. Przedsiębiorstwo. Mierzenie efektywności szpitali. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Mierzenie efektywności szpitali
metodą stochastycznej
granicznej funkcji kosztówEwelina Nojszewska, SGH
Szpital = Przedsiębiorstwo
Oddziaływanie gospodarki
Oddziaływanie prawne
Oddziaływanie pracujących ludzi
Oddziaływanie polityczne
Inne firmy, rynek pracy, bezrobocie, inflacja, banki, …
Ustawy podatkowe, o rachunkowości, …
Związki zawodowe, …
•Rachunkowość •Prawo •Ubezpieczenia • ….
•Zasobami ludzkimi• Informacją•Jakością •….
•Finanse•Finanse przedsiębiorstwa
•Mikroekonomia•Makroekonomia•Ekonomia sektora publicznego•Międzynarodowa•Statystyka•Ekonometria •Matematyka finansowa
Ekonomia
Finanse
Inne
Zarządzanie
Przedsiębiorstwo
Pierwsza w Polsce próba ekonomiczno-ekonometrycznej analizy kosztu działalności szpitali opartej na danych jednostkowych
Dążymy do zmian – do odejścia od systemu nieprzejrzystego i dojścia do systemu jawnego i przejrzystego, gdzie zasoby rozdzielane są na podstawie rzetelnych analiz.
Mierzenie efektywności szpitali
Mierzenie efektywności
szpitaliGarbage in Gearbage out
Mierzenie efektywności szpitali
Mierzenie efektywności szpitali
1. Współzależność zjawisk2. Efektywność 3. Metoda stochastycznej
granicznej funkcji kosztów – SFA 4. Wnioski – korzyści z badania
przeprowadzonego metodą SFA
Współzależność zjawisk
Współzależność
stochastyczna
korelacyjna
funkcyjna
Analiza jakościow
a
•ma na celu określenie związków przyczynowo skutkowych. •musi poprzedzać analizę ilościową współzależności. (Liczbowe określenie relacji między zmiennymi ma sens tylko wtedy, gdy istnieją między nimi zależności przyczynowo – skutkowe. )•jest to analiza „zdroworozsądkowa”.
Analiza ilościowa
•obejmuje •analizę korelacji, zajmującą się przede wszystkim pomiarem siły i kierunku między badanymi cechami. •analizę regresji, służącą do badania mechanizmu powiązań między cechami, którego wyrazem jest pewien model matematyczny.
Współzależność zjawisk
ra Z ki le
ra Z ki le
Stopa zwrotu
to ko + a w
ry mię
to ko + a w
ry mię
Wartość pieniądza w czasie
o kać = calsen
w o k a = ycji
o kać = calsen
w o k a = ycji
Opłacalność inwestycji
Współzależność zjawisk
Analiza regresji
Szuka powiązań między zmiennymi za pomocą
modelu matematycznego.
Wykorzystuje metodę najmniejszych
kwadratów (MNK)
Efektywność
Mikroekonomiczne podstawy analizy
efektywności kosztowej Szpital - przedsiębiorstwo
Zatrudnia czynniki Wytwarza produkty
Szpital jest przedsiębiorstwem:- zatrudnia czynniki- wytwarza produkty- relacja między nimi: EFEKTYWNOŚĆ PRODUKCJI
Funkcje kosztów – wymiar pieniężny podjętych decyzji – EFEKTYWNOŚĆ KOSZTOWA
Efektywność
Potrzeby skutecznego zarządzania
Przy danych cenach czynników …
Czy wielkość i struktura produkcji odpowiada
poniesionym kosztom ?MARNOTRAWSTWO
Jakie zwiększenie zatrudnienia czynników
prowadzi do wzrostu produkcji ?
spad
az
bina dro
ta
j
zj
Ochrona zdrowia sektorem gospodarki
ak owa
e
r a
O on wak
zim
Mechanizm rynkowy a regulacje rządowe
Ocena działalności
szpitala
Badanie efektywności produkcyjnej
Badanie efektywności
kosztowej
Efektywność
Efektywność produkcyjna
•Porównanie rzeczywistej produkcji z potencjalnie maksymalną, jaką można by wytworzyć przy danych zasobach czynników•Stochastyczna graniczna funkcja produkcji
Efektywność kosztowa
•Porównanie rzeczywiście poniesionych kosztów z potencjalnie minimalnym, przy którym można by wytworzyć daną wielkość produkcji•Stochastyczna graniczna funkcja kosztów
Efektywność
NIEEFEKTYWNOŚĆ KOSZTOWA
Nieefektywność techniczna
Zbyt duże zużycie czynników do wytworzenia danej wielkości produkcji
Nieefektywność alokacyjna
Zatrudnianie czynników w nieprawidłowej proporcji
Efektywność
Konieczność pomiaru nieefektywności kosztowej dla skutecznego zarządzania
Likwidacja nieefektywności technicznej – proporcjonalne zmniejszanie
zatrudnienia wszystkich czynników dla danej produkcji
Likwidacja nieefektywności alokacyjnej – zmiana proporcji zatrudniania czynników
dla danej produkcji
Efektywność
Funkcje celów w mikroekonomii
Funkcja kosztów Funkcja przychodów Funkcja zysków
Efektywność
Efektywność
Funkcja kosztów Analiza efektywnościStochastyczna
graniczna funkcja kosztów
Stochastyczna graniczna funkcja kosztów
Pomiar efektywności
Ocena realizacji celu
Koszty rzeczywiś
cie poniesion
e
Potencjalnie minimalne
koszty (mikroekono
miczna funkcja
kosztów)
Stochastyczna graniczna funkcja kosztów
INTUICJA
Stochastyczna graniczna funkcja kosztów
Różnica między minimalnymi, niezbędnymi kosztami, a kosztami rzeczywiście poniesionymi
spowodowana jest:
Zakłóceniami czysto losowymi (czynnikami przypadkowymi i błędami
pomiaru)
Nieefektywnością
Model można zapisać w postaci:
gdzie: to obserwowalny koszt działalności i-tego szpitala w okresie t; to wektor czynników zatrudnionych przez i-ty szpital w okresie t; to wektor parametrów do estymacji to składnik losowy to składnik mierzący nieefektywność
Stochastyczna graniczna funkcja kosztów
Składnik nieefektywności jest funkcją:
gdzie: to zbiór zmiennych wyjaśniających to wektor parametrów do estymacji to zmienna losowa Parametry pokazują, jak zmienne wpływają na nieefektywność.
Stochastyczna graniczna funkcja kosztów
Przykład zaczerpnięty z: Constantin Ogloblin, Health Care Efficiency Acros Countries: A
Stochastic Frontier Analysis, Applied Econometrics and International Development, vol. 11-1 (2011)
Stochastyczna graniczna funkcja kosztów
Stochastyczna graniczna funkcja kosztów
Wynik zdrowotny, , reprezentuje HALE (health adjusted life expectancy).
Czynniki produkcyjne uwzględnione w funkcji produkcji, :
hlthexp – całkowite wydatki na ochronę zdrowia per capita eduyrs – przeciętna liczba lat edukacji ludności powyżej 25 rokusmoke – udział procentowy palaczy wśród dorosłych (> 15)alcon – wielkość konsumpcji alkoholu na osobę dorosłą (> 15) w litrach
czystego alkoholu na rok
Zmienne uwzględnione w składniku mierzącym nieefektywność :
gnipc – dochód narodowy brutto per capitagini – współczynnik Giniegopubshr – udział wydatków publicznych na ochronę zdrowia w wydatkach
całkowitych na ochronę zdrowiapktshr – udział wydatków bezpośrednich na ochronę zdrowia w wydatkach
całkowitych na ochronę zdrowia
Stochastyczna graniczna funkcja kosztów
Zmienne Współczynnik Błąd standardowy
Funkcja produkcji
Składnik nieefektywności
Rozkłady u oraz v
Liczba obserwacji
Oszacowanie efektywności SOZ z każdego kraju ( wyrażone w procentach).
Stochastyczna graniczna funkcja kosztów
Najefektywniejszy system: Japonia: 99,4%
Najmniej efektywny system:Szwajcaria 59,5%
Stochastyczna graniczna funkcja kosztów
Anna Osiewalska Biblioteka Główna Akademii Ekonomicznej w KrakowieJacek Osiewalski Katedra Ekonometrii Akademii Ekonomicznej w Krakowie
PRÓBA OCENY EFEKTYWNOŚCI KOSZTOWEJ POLSKICH BIBLIOTEK AKADEMICKICH
http://www.oss.wroc.pl/biuletyn/ebib03/efektywn.html
Stochastyczna graniczna funkcja kosztów
Model kosztu ma postać: dla i=1,...,n (1)
gdzie:- i - numer biblioteki,- Ci jest obserwowanym całkowitym kosztem działalności i-tej biblioteki w roku 1997,- f (.) jest krótkookresową graniczną funkcją kosztu typu Cobba-Douglasa,- Yi jest wektorem produktów dla i-tej biblioteki,- wi jest wektorem cen zmiennych czynników produkcji,- Ki jest wektorem nakładów czynników stałych (np. majątek trwały biblioteki),- vi jest składnikiem losowym o rozkładzie symetrycznym względem zera,- ui jest składnikiem losowym reprezentującym nieefektywność kosztową biblioteki.
Ekonometryczny szacunek efektywności kosztowej polega na estymacji (na podstawie danych empirycznych) zarówno funkcji granicznej, jak i wskaźników efektywności ri = exp(-ui), które są ilorazem podlegającego wahaniom czysto losowym kosztu minimalnego f(Yi, wi, Ki; ß) exp (vi) do kosztu faktycznie poniesionego Ci.
Stochastyczny model graniczny krótkookresowej funkcji kosztu Cobba-Douglasa:
ln Ci = ß0 + ß1 ln yi,1 + ß2 ln yi,2 + ß3 ln ki,3 + ß4 ln wi + vi + ui
gdzie:- Ci jest obserwowanym całkowitym kosztem działalności i-tej biblioteki w 1997 roku,- yi,1 jest liczbą czytelników posiadających konto w wypożyczalni i-tej biblioteki,- yi,2 jest liczbą wypożyczeń w i-tej bibliotece,- ki,3 jest liczbą miejsc w czytelniach w i-tej bibliotece,- wi jest średnim wynagrodzeniem bibliotekarza w i-tej bibliotece,- vi, ui - składniki losowe
Stochastyczna graniczna funkcja kosztów
Oceny parametrów wskazują, że wzrost kosztu jest bardzo silnie związany ze wzrostem liczby wypożyczeń (którą można traktować jako podstawowy miernik działalności). Liczba wypożyczeń większa o 1% odpowiada kosztowi większemu o ß2*100%, tj. średnio o 0.72% (z błędem 0.19%).
Nieco mniejszy wpływ ma liczba czytelników; jej zwiększeniu o 1% odpowiada wzrost kosztu o ß1*100%, czyli o 0.55% (z błędem 0.19%). Jeśli chodzi o wpływ cen czynników produkcji, to - wzrost płacy o 1% powoduje wzrost kosztu o ß4*100%, tj. o ok. 0.52% (z błędem 0.29%); - wzrost cen pozostałych czynników o 1% wywoła zatem wzrost kosztu o (1-ß4)*100%, tj. o ok. (1-0.52)% = 0.48% (też z błędem 0.29%).
Parametry granicznej funkcji kosztu opisują wzorcową "technologię" pracy bibliotek.
Technologia działania bibliotek akademickich w Polsce wykazuje malejący efekt skali, związany ze zwiększeniem nakładów czynników zmiennych. Wzrost tych nakładów (pracy, materiałów, etc.) o 1 %, powodujący wzrost kosztu o 1%, daje przyrost produkcji (liczby zarejestrowanych czytelników i liczby wypożyczeń) o 1/(ß1+ß2), tj. około 0.79%, tj. znacznie mniej niż 1%.
Parametr ß3, związany z liczbą miejsc w czytelniach pokazuje, że wzrost tej
liczby o 1% umożliwiłby redukcję kosztu o około 0.34% (przy zachowaniu ustalonej liczby wypożyczeń i czytelników zarejestrowanych).
Stochastyczna graniczna funkcja kosztów
Parametry funkcji kosztu i związany z nimi opis technologii odnoszą się do sytuacji pełnej efektywności.
Średnia arytmetyczna wartości oczekiwanych a posteriori dla efektywności
ri = exp(-ui) wynosi 0,71.
Biblioteki są więc efektywne w około 71%.
Znaczyłoby to, że 71% kosztów poniesionych było uzasadnione, a 29% kosztu nie było uzasadnione wielkością produkcji i cenami czynników zmiennych, a zatem można utrzymać dotychczasową skalę działalności przy istotnej redukcji kosztów - przeciętnie o 29%.
Stochastyczna graniczna funkcja kosztów
Cost and Technical Efficiency of Germanhospitals: A Stochastic Frontier Analysis
Annika FrohloffRuhr Graduate School in Economics
Ruhr-Universitat Bochumhttp://repec.rwi-essen.de/files/REP_07_002.pdf
Stochastyczna graniczna funkcja kosztów
54
Krok 1: Estymacja granicznej stochastycznej funkcji kosztu
Zmienna objaśniana: łączny poziom kosztów (w logarytmach)
Zmienna objaśniające: ceny nakładów oraz produkt (w logarytmach)
Parametry strukturalne określają siłę wpływu danej zmiennej na poziom kosztówPoziom istotności statystycznej: *** oznacza wysoką istotność, brak gwiazdek – brak istotności
55
Krok 2: Estymacja funkcji nieefektywności
Zmienna objaśniające nieefektywność
Parametry strukturalne określają siłę wpływu danej zmiennej na poziom kosztów. Znak + (-) oznacza, że dana zmienna zwiększa (zmniejsza) nieefektywność.
Cele i metodyka badania efektywności szpitali
dr Piotr Ciżkowicz, SGH
57
Czemu ma służyć badanie?
1) Zgromadzenie danych pozwalających na szczegółowe porównanie ekonomicznych aspektów funkcjonowania szpitali (pierwsze takie badanie w Polsce)
2) Analiza efektywności funkcjonowania szpitali i identyfikacja czynników różnicujących poziom tej efektywności zarówno między poszczególnymi jednostkami, jak również w czasie
3) Wypracowanie propozycji działań pozwalających na zwiększenie efektywności funkcjonowania szpitali
58
Jak rozumiana jest efektywność? (1)Li
czba
prz
ypad
ków
waż
ona
case
-mix
em
Łączne koszty świadczenia usług
Szpitale efektywne
Szpitale nieefektywne
Skala nieefektywności +odchylenie losowe
59
Jak rozumiana jest efektywność? (2)
1) Szpitale leżące na krzywej są efektywne kosztowe tzn. optymalizują poziom kosztów dla danego poziomu „produktu”. „Produktem” szpitala jest liczba przypadków ważonych ich trudnością (case-mixem)
2) Szpitale leżące pod krzywą są nieefektywne tzn. przy tych samych kosztach generują mniejszy produkt, bądź ten sam produkt tworzą przy wyższych kosztach
3) Odległość od krzywej efektywności kosztowej do punktu dla szpitala znajdującego się pod krzywą jest sumą nieefektywności i odchylenia o charakterze losowym
60
Na czym polega metoda badawcza?
1) Stosowana w badaniu metoda –stochastyczna graniczna funkcja kosztów (ang. Stochastic Frontier Analysis, dalej: SFA) – jest jedną z najpopularniejszych metod pozwalających na analizę efektywności kosztowej.
2) Polega ona na ekonometrycznej estymacji stochastycznej granicznej funkcji kosztu oraz wyznaczeniu na tej podstawie odchyleń wartości rzeczywistych od przewidzianych modelem.
3) Odchylenia te są następnie dzielone na dwa składniki: pierwszy, który odpowiada za losowe zaburzenia oraz drugi - wyznaczający poziom nieefektywności danego szpitala.
4) Poziom nieefektywności jest z kolei wyjaśniany przez zestaw zmiennych, które różnicują poszczególne szpitale, ale nie wpływają bezpośrednio na ponoszone przez nie koszty.
61
Dlaczego potrzebne są tak szczegółowe dane? (1)
1) Szczegółowe dane pozwalają na odpowiednie uwzględnienie w modelu różnic między poszczególnymi szpitalami zarówno w specyfice świadczonych przez nie usług (case-mix), struktury i poziomu kosztów, jak i innych charakterystyk potencjalnie wpływających na poziom efektywności
2) Zbyt ogólne dane, na których podstawie szacowany jest model mogą prowadzić do błędnych wniosków. Na przykład uwzględnienie po stronie produktu liczby przypadków wykonanych przez dany szpital bez uwzględnienia stopnia ich złożoności prowadziłoby do błędnego wniosku, że efektywne kosztowo są jedynie szpitale wykonujące proste procedury.
62
Korzyści z udziału w badaniu dla kadry zarządzającej szpitali (1)
Każdy szpital otrzyma jednostkowy, dedykowany raport z badania pokazujący:jak kształtuje się efektywność danego szpitala na tle
całej próby oraz odpowiadającej mu podpróby (np. szpitale powiatowe, szpitale wojewódzkie, szpitale prywatne itp.)
jak zmieniała się efektywność szpitala w czasie na tle zmian zachodzących w całej próbie szpitali
jakie czynniki (zmienne) wyjaśniały w największym stopniu nieefektywność danego szpitala i jak zmieniała się ich rola w kształtowaniu efektywności w czasie
63
Korzyści z udziału w badaniu dla kadry zarządzającej szpitali (2)
jak kształtowały się wartości poszczególnych zmiennych na tle całej próby oraz odpowiedniej podpróby, co pozwala na porównanie sytuacji danego szpitala z otoczeniem tzn. benchmark wewnętrzny stanowiący jedną z metod analizy efektywności – przykład poniżej
Wartość zmiennej dla danego szpitala
Mediana danej zmiennej w próbie lub podpróbie
Wartość średnia danej zmiennej w próbie lub
podpróbie
Wartość maksymalna danej zmiennej w próbie
lub podpróbie
Wartość minimalna danej zmiennej w próbie lub
podpróbie
64
Korzyści z udziału w badaniu dla kadry zarządzającej szpitali (3)
Odpowiednie punkty odniesienia (benchmarki wewnętrzne) dla danych zmiennych zarówno dla całej próby szpitali, jaki podpróby będą udostępniane jedynie wtedy, gdy liczba obserwacji będzie gwarantowała poufność danych jednostkowych
Jakość porównań i ich adekwatność zależy od liczebności próby (ilości szpitali biorących udział w badaniu)
Wniosek: im więcej szpitali, tym pełniejsze i bardziej wiarygodne wyniki badania
65
Korzyści z udziału w badaniu dla kadry zarządzającej szpitali (4)
Ponadto każdy szpital otrzyma pełny raport na poziomie zagregowanym wraz z podsumowaniem zarządczym i analizą wyników badania pod kątem głównych determinant nieefektywności
Kadra zarządzająca szpitala będzie miała również możliwość wzięcia udziału w konferencji, na której zostaną zaprezentowane wnioski z badania oraz zostanie przeprowadzona debata nad możliwością wdrożenia tych wniosków
Jeśli szpitale będą zainteresowane dalszym udziałem w badaniu będzie ono powtarzane corocznie w miarę zwiększania się liczby szpitali biorących w nim udział oraz pojawiania się danych za kolejne lata
Dziękuję za uwagę.