§ТӨСЛИЙН ТОВЧ АГУУЛГА §

НЭГ. ТӨСЛИЙН УДИРТГАЛ ХЭСЭГ

ТӨСЛИЙН ТАЛААРХ ЕРӨНХИЙ МЭДЭЭЛЭЛ ЗОРИЛГО, ЗОРИЛТУУД ТҮҮНД ХҮРЭХ АРГА ЗАМ

ХОЁР. ТӨСЛИЙН СУДАЛГААНЫ ХЭСЭГ

НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫН СУДАЛГАА УРЬДЧИЛСАН СУДАЛГАА SWOT, TOWS ШИНЖИЛГЭЭ ҮНДСЭН СУДАЛГАА

ГУРАВ. ТӨСЛИЙН ТООЦООЛОЛЫН ХЭСЭГ

САНХҮҮГИЙН ТООЦООЛОЛ ЭДИЙН ЗАСГИЙН ШИНЖИЛГЭЭ

ДӨРӨВ. ТӨСЛИЙН ДҮГНЭЛТ ХЭСЭГ

ТӨСЛИЙН ЕРӨНХИЙ ДҮГНЭЛТ БИЗНЕС ТӨСӨЛ ХАВСРАЛТ АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛЫН ЖАГСААЛТ

ТӨСЛИЙН ДЭЛГЭРЭНГҮЙ АГУУЛГА

НЭГ. ТӨСЛИЙН УДИРТГАЛ ХЭСЭГ

I. ТӨСЛИЙН ТАЛААРХ ЕРӨНХИЙ МЭДЭЭЛЭЛ1. Төсөл хийх болсон үндэслэл

2. Төсөл хэрэгжих боломж

3. Төслийн үр ашиг

ХОЁР. ТӨСЛИЙН СУДАЛГААНЫ ХЭСЭГ

II. НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫН СУДАЛГАА1. Эдийн засгийн орчин

2. Улс төр, хууль эрхзүйн орчин

3. Нийгэм соёлын орчин

4. Технологийн орчин

5. Олон улсын орчин

6. Хүн ам зүйн орчин

7. Байршилын судалгаа

III. УРЬДЧИЛСАН СУДАЛГАА1. Бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний салбарын эрэлт нийлүүлэлтийн

судалгаа /Хэрэглэгчдийн зан төлвийг 7 ”0” загвараар шинжилсэн

нь. /

2. Түүхий эд материалын судалгаа

3. Технологи, тоног төхөөрөмжийн нийлүүлэлтийн судалгаа

4. Ажиллах хүчний нийлүүлэлтийн судалгаа

IV. SWOT, TOWS ШИНЖИЛГЭЭV. МАРКЕТИНГИЙН ХОЛЬЦ БҮРДҮҮЛЭЛТ VI. ҮНДСЭН СУДАЛГАА

1. Зорилтод зах зээлийг тодорхойлох

2. Түүхий хангамжийн төлөвлөгөө

3. Ажиллах хүчний хангамжийн төлөвлөгөө

4. Техник технологи суурьлуулалт, ашиглалтын төлөвлөгөө

5. Байршил ба барилга байгуулалт

6. Удирдлагын бүтэц зохион байгуулалт

7. Борлуулалтын удирдлага

8. Хүнийн нөөцийн удирдлага

ГУРАВ. ТӨСЛИЙН ТООЦООЛОЛЫН ХЭСЭГ

VII. САНХҮҮГИЙН ТООЦООЛОЛ1. Бүтээгдэхүүний өртгийн тооцоолол

- Шууд материалын зардал

- Шууд хөдөлмөрийн зардал

- Байр, байрны түрээсийн зардал

- Эрчим хүчний зардал

- Уур ус, дулааны зардал

- Удирдлагын цалингийн зардал

- Хангамжинй материалын зардал

- Борлуулалт, сурталчилгааны зардал

- Элэгдлын зардал

2. Орлого болон үнийн тооцоолол

3. Ашгийн тооцоолол

4. Санхүүгийн хөрөнгө оруулалтын тооцоолол

VIII. ЭДИЙН ЗАСГИЙН ШИНЖИЛГЭЭ 1. Хөрөнгө оруулалтын эргэн төлөгдөх хугацаа

2. Хөрөнгө оруулалтын төслийн өнөөгийн үнэ цэнэ

3. Өнөөгийн цэвэр үнэ цэнэ

4. Ашгийн дотоод өгөөж

ДӨРӨВ. ТӨСЛИЙН ДҮГНЭЛТ ХЭСЭГ

IX. ТӨСЛИЙН ЕРӨНХИЙ ДҮГНЭЛТX. БИЗНЕС ТӨСӨЛXI. ХАВСРАЛТXII. АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛЫН ЖАГСААЛТ

НЭГ. ТӨСЛИЙН УДИРТГАЛ ХЭСЭГ

I. ТӨСЛИЙН ТАЛААРХ ЕРӨНХИЙ МЭДЭЭЛЭЛ

ТӨСЛИЙН НЭР: “Сайн чанарын сүүний үйлвэр байгуулах” төсөл

ТӨСЛИЙН ЗОРИЛГО:

Монгол улсын хэмжээлшгүй их сүүний нөөцийг

бүрэн ашиглаж өөрсдийн жижигхэн зах зээлийг

хангаж, дэлхийн зах зээл рүү Монголын сүү

сүүн бүтээгдэхүүнийг экспортлох.

ТӨСЛИЙН БАЙРШИЛ:

Улаанбаатар хот, Нацагдоржийн гудамж-51,

Баянгол дүүрэг, 18-р хороо, “Энхтайваны гүүр”

ГРУПП-ын Бридж Плаза байгууламжид

байрлана.

ТӨСЛИЙН ҮР ДҮН:

Өөрийн орны хэрэглэгчдийг хоол хүнсээр нь

дамжуулан эрүүл мэндийг нь хамгаалан, гадагш

урсах мөнгөн хөрөнгийг багасгаж, дотоодын

үйлдвэрүүдийг таниулах.

ТӨСӨЛ ХЭРЭГЖҮҮЛЭГЧ БАЙГУУЛЛАГА: “MOM MILK” ХХК

ТӨСЛИЙН ҮНДСЭН ҮЙЛЧИЛГЭЭ БА ХҮЧИН ЧАДАЛ: Сүүний үйлдвэрлэл явуулах, 1 цагт 6,000 сав

сүү үйлдвэрлэх хүчин чадалтай

ТӨСЛИЙН ШААРДАГДАХ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТЫН ХЭМЖЭЭ, САНХҮҮЖИЛТ:

Үйлдвэрлэлийн үлй ажиллагааг явуулж эхлэхэд анхны хөрөнгө оруулатын хэмжээ 145,535,600 төг байна.

ТӨСЛИЙН ТӨСӨВЛӨСӨНАШИГ, ОРЛОГЫН ТООЦООЛОЛ:

Сарын орлого – 72,000,000 төгрөг; Сарын ашиг - 11,283,300 төгрөг Жилийн орлого – 864,000,000 төгрөгСарын ашиг – 135,399,600 төгрөг байна.

ТӨСЛИЙН ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ, САНХҮҮЖИЛТИЙН ЭРГЭН ТӨЛӨЛТ:

Төслийн санхүүжилтийн эргэн төлөгдөх боломжит хамгийн богино хугацаа 11 сар 28 хоног байна

1.1 Төслийн зорилго: Олон улсын жишигт нийцсэн, шинэ технологиор үйлдвэрлэгдсэн,

хэрэглэгчдийн таашаалд нийцсэн, сав баглаа боодол, найрлагатай сүү сүүн

бүтээгдэхүүнээр хэрэглэгчдийн хэрэгцээг хангах.

1.2 Төслийн үндэслэл:

МУ-ын Улаанбаатар хот төдийгүй Дэлхий, Олон Улсын түвшинд агаарын

бохирдол, цэвэр усны хомсдол, хэт их нүргээн дуу чимээ, хэт үсрэнгүй хөгжил, хэт

технологижилт ба байгалийн цэвэр бүтээгдэхүүний хомсдол гээд олон асуудлууд

хүн төрөлхтөнд тулгарч түүний уршгаар хүн төрөлхтөн амин биеийн дархлаажилт,

эрүүл энх байдалдаа санаа зовниж байна. Үүнийг шийдэх нэг аргын нэг бол яах

аргагүй сүү, сүүн бүтээгдэхүүн юм.

Монголчууд эрт дээр үеэс мал аж ахуйг хөгжүүлж сүү, сүүн бүтээгдэхүүнийг

өргөнөөр хэрэглэж ирсэн ба өнөөгийн бидний хэрэглээний салшгүй нэг хэсэг болсон

юм. Сүү сүүн бүтээгдэхүүн нь шинэлэг байдаг бөгөөд хүний хоногийн хэрэгцээтэй

амин дэм, эрдэс бодис амин хүчлийг бүрэн хангаж чадна.

Монгол улсын сүүний нөөц ямар байх, түүнийг хэрхэн зөв зохистой ашиглах

нь та бидний өнөөгийн амьдралд тулгарсан томоохон асуудлын нэг болоод байна.

Монгол улс маань нийт 600.000.000 литр сүүний нөөцтэй учир энэхүү нөөцөө зөв

зохистой ашиглах нь үндэслэл болж өгч байна.

Гэтэл сүүлийн үед өөрийн эх орны цэвэр сүүгээр хийсэн бүтээгдэхүүн биш,

гадаадын янз бүрийн улс орны импортын бүтээгдэхүүн хэрэглэж байна. Монгол

улсад нийт импортын сүүг 60%-70% эзэлж байна. Импортын сүү сүүн бүтээгдэхүүн

нь удаан хугацаанд хадгалах зориулалтаар төрөл бүрийн нөөшлөх бодис нэмсэн,

хадгалалт тээвэрлэлтийн горим зөрчигдсөн байдаг муу талтай бөгөөд чанар нь

алдагддаг. Үүнээс сүүний үйлдвэрүүд 7,2 сая литрийг нь ашиглан сүү сүүн

бүтээгдэхүүн болгон хувиргадаг. Хэрэглэгчид маань эх орны экологийн цэвэр

бүтээгдэхүүнийг хэрэглэх нь дотоодын үйлдвэрлэгчидээ дэмжээд зогсохгүй

өөрсдийн эрүүл мэнддээ анхаарах нь зөв юм. Хөхтөн амьтдын дундаас хамгийн их

ариун сүүтэй нь үхэр бөгөөд Монгол оронд хоёр төрлийг нь нутаг ус байгаль, цаг

уурынхаа нөхцөлд тохируулан шилж шалгаруулан үржүүлж ашиг шимийг нь өнө

эртнээс өнөөг хүртэл хүртэж байна. Иймдээ тэрхүү өвөг дээдсийн маань үлдээсэн

агуу их өвийг зөв зохистой ашиглаж улс орондоо хувь нэмэр оруулах нь та бидний

хариуцлага юм.

Жилд саах сїї600.0 сая литр

Їнээний сїї 66.6%

400.0 сая литрГїїний сїї 16.6%100.0 сая литр

Ямааны сїї 8.3%100.0 сая литр

Хонины сїї 5%30.0 сая литр

Ингэний сїї 3.5%20.0 сая литр

- 2008 оны 06 сарын 01-нд Эх үрсийн баярыг тохиолдуулан үйлдвэрлэлийнхээ нээлтийг хийх

- Зах зээлд нэвтэрснээс хойш 5 жилийн хугацаанд буюу 2012 оны эцэс гэхэд Монгол улсын нийт хэрэглэгчдын 90%-ийг хангах

- Үйлдвэрлэл, үйлчилгээний салбарт болон Зах зээлд өөрийн онцлог шинж чанарыг буй болгох, хэрэглээний стандарт, хэрэглэгчдийн сэтгэлд нийцсэн I зэрэглэлийн сайн чанарын кальцитай сүү үйлдвэрлэх

1.3 Төслийг хэрэгжүүлэх шаардлага хэрэгцээ:

Манай улсын хэмжээнд өнөөгийн байдлаар сүү сүүн бүтээгдэхүүн

үйлдвэрлэдэг үйлдвэр 40 орчим байгаа ба энэ нь дотоодын зах зээлийн сүү сүүн

бүтээгдэхүүний 30-40 хувийг л хангадаг байна. Сүү бол монголчуудын өдөр тутмын

хэрэглээ боловч дотооддоо зах зээлээ хангаж чадахгүй байгаа нь 30 сая толгой

малтай монголчуудын хувьд хангалтггүй үзүүлэлт юм.

Дээрх үзүүлэлтээс харахад Монгол улс нь өөрсдийн сүүний нөөцөөр

хэрэглэгчидээ бүрэн хангах боломжтой байтал импортын бүтээгдэхүүнийг ихээр

оруулж хэрэглэгчдэд хүргэж байна. Түүнчлэн гадаадын импортын бүтээгдэхүүн 60-

70 хувийг эзэлж байгаа бөгөөд энэ нь ихэвчлэн чанарын шаардлага хангахгүй

бүтээгдэхүүн байна. Тиймээс өнөөгийн зах зээлд эрүүл чанартай бүтээгдэхүүн юу

юунаас чухал хэрэгтэй. бидний энэхүү төсөл нь Засгийн газраас баталсан “Эрүүл

монгол хүн” хөтөлбөрт ч тодорхой хувь нэмэр оруулах юм. Мөн сүүлийн жилүүдэд

дараалан тохиолдсон ган, зудын гамшиг хүнд байдлыг улам даамжруулав. Нийт

малын гуравны нэг нь хорогдов. Сүү, сүүн бүтээгдэхүүний импорт нэмэгдэж, сүүнд

2000

2002 20032004

2005

05000

100001500020000250003000035000

1998 2000 2002 2004 2006

шилжүүлснээр 50 орчим сая литр болж, энэ нь жилд 3.6 тэрбум төгрөг буюу 3 сая

орчим ам.доллар гадагшаа гарч байгааг илэрхийлж байна. Монгол нутагт удамшсан

үхрийн сүү нь ашиг шимийг Европын орнуудад үржүүлдэг сүүний чиглэлийн

үхрийнхтэй харьцуулахад олон дахин бага боловч харин сүүний уураг, тосны

агууламж чанар чансааны талаас нь харьцуулбал тооныхоо дутууг чанараараа

дүйцүүлэн нөхөж чадна. Нас бие гүйцсэн үнээнээс манай тэргүүний малчид жилд

1000 орчим литр 6.5-8.0% ийн тостой 5-5.4% ийн уурагтай сүү, Европын саалийн

дундаж нэг үнээнээс 4000 орчим литр 3.2-с 3.4% тостой 3.3-3.4% ийн уурагтай сүүг

гаргаж авдаг. Энэ нь дулаан тохилог байранд тусгай тэжээллээр малладаг цэвэр

үүлдэрийн үнээнийхээс тосоор 2.5, уургаар 1.4 дахин их агууламжтай сүү өгдөг нь

түүний 1 литр сүү Европ үнээний 2.3 литр сүүтэй чанар шим тэжээлээр дүйцнэ.

Үндсэн шалгуур үзүүлэлт:Монголчууд бид аливаа нандин, цэвэр ариун бүхнээ сүүтэй зүйрлэн билэгдэж

байдаг нь юугаар ч орлуулшгүй үнэт чанарыг зуун зуун жилээр бишрэн хүндэтгэж

ирсэний баталгаа билээ.

Бид түүхэн хөгжлийнхээ бүхий л үед мал аж ахуй эрхэлж таван хошуу

малынхаа сүүгээр 30 гаруй нэрийн цагаан идээ бэлтгэж, өдөр тутмын хүнсэндээ

хэрэглэхийн зэрэгцээ зохих хэмжээгээр нөөцөлж өвөл хаврын улиралд ашиглаж

ирсэн уламжлалтай.

Гэтэл сүүлийн жилүүдэд малын тоо 2000 онд 30227.5 мянган толгой, 2002

онд 23897.6 мянган толгой, 2004 онд 27966.8 мянган толгой, 2005 31518.8 онд

болж нийт дүнгээрээ өсч байгаа боловч сүү цагаан идээний үйлдвэрлэл буурсаар

байна.

Монгол улсын нийт малын тоо

Үйлдвэрлэл буурсаны гол шалтгаан нь: 1) Хөдөө орон нутагт саалинд хамрагдах ёстой мал бүрэн хамруулахгүй

2) Аарвин ашиг шимт малын тоо толгой буурсан

3) Ган, зуд болсны уршгаар сүүний гарц буурсан

4) Бүс нутгийн хөгжил дутсанаар түүхий эд татан авалт буурсан

4) Сүү цагаан идээг бэлтгэж байсан систем нь алдагдсан зэрэг хүчин зүйлтэй

холбоотой юм.

Улсын хэмжээний сүүний нөөц /мян.л/Хүснэгт 1

Төсөл нь хүнсний хангамж, аюулгүй байдлыг сайжруулах, малчдын орлого,

ажлын байр нэмэгдүүлэх замаар ядуурлыг бууруулах үндэсний эдийн засгийн

стратегид дэмжлэг үзүүлж Улаанбаатар болон хангайн бүс нутаг болох Архангай,

Баянхонгор, Булган, Орхон, Өвөрхангай, Хөвсгөл зэрэг томоохон хот, суурин газар,

тэдгээрийн ойролцоох эрчимжсэн мал аж ахуй, сүү үйлдвэрлэл, зах зээлийн бүсэд

хэрэгжих болно. Монгол Улсын томоохон хот, суурин газрын хүн амыг чанартай сүү,

сүүн бүтээгдэхүүнээр тогтвортой хангах, хүнсний аюулгүй байдлыг сайжруулахад

энэхүү төслийн зорилго оршиж байна

Төслийн явагдах хугацаа нь 1-3 жил, төрөөс хүнс, хөдөө аж ахуйн талаар

баримтлах бодлого, ЗГ-ын мөрийн хөтөлбөрийн зорилтуудтай нийцсэн дараахь үр

дүнд хүрнэ. Үүнд:

Мал аж ахуйн үйлчилгээ үзүүлэх 2 загвар ферм, сүүг боловсруулах

үйлдвэрийг Архангай, Хөвсгөлд байгуулж малчид, фермерүүдэд малын үр

ашгийг нэмэгдүүлэх, ашигтай сүүний үйлдвэрлэл эрхлэхэд нь дэмжлэг

үзүүлнэ;

Малын төрөл

Төлтөй малын тоо

Саалинд хамрагдах малын тоо

Нэг малаас саах сүү /гр/

Бүгд сүүний нөөц

Ингэ 31.7 24.1 300 7230.0

Гүү 306.3 137.8 250 34450.0үнээ 512.8 435.9 450 248155Эм хонь 3761.0 1692.5 8 13539.6Эм ямаа 3273.7 1558.3 10 15583Бүгд 318957.6

Хангайн бүсийн сүү үйлдвэрлэгчидээс сүүг төвлөрүүлэн Архангай, Хөвсгөлд

байгуулах сүү боловсруулах нэг цэгт төвлөрүүлнэ.

Төвлөрсөн газрын сүү боловсруулах үйлдвэрүүдэд чанар сайтай, эрүүл

ахуйн шаардлага хангасан сүүгээр хангах үүрэг бүхий сүү үйлдвэрлэгчдийн 2

байгууллага ажиллана

Хангайн бүсийн хөгжилд анхаарлаа хандуулан, 150 ! гаруй ажлын байрыг

гаргана.

Фермер, малчидаас түүхий эдээ татан авна, инэснээрээ эдгээр хүмүүсийн

өрхийн орлогод хувь нэмэр оруулна.

“Цагаан хувьсгал” үндэсний хөтөлбөрийн хүрээнд Сүү үйлдвэрлэлийн загварыг

бусад бүс нутагт нэвтрүүлэх хөрөнгө оруулалт/ үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг

гаргана.

ЗОРИЛГО, ЗОРИЛТУУД ТҮҮНД ХҮРЭХ АРГА ЗАМСайн Чанрын Сүүний Үйлдвэрийн Хэтийн зорилго, Эрхэм зорилго, Стратегийн Зорилтууд:

“MOM MILK”ХХК нь сүүний үйлдвэрийнхээ Хэтийн зорилгоо дараах байдлаар томъёолж төлөвлөж байна.

Стратегийн Зорилтууд:

2012 – 2015 онд: Сүү, Сүүн бүтэгдэхүүний Дотоодын Зах Зээлд сүүний үйлдвэрлэл, нийлүүлэлтээрээ өөрийн нэр хүнд, байр суурыг буй болгосон байна. Сүү боловсруулалтын орчин үеийн технологийг нэвтэрүүлж сүүний ашиг шимийг 95%-аас дээш түвшинд хүргэх.

2015 – 2017 онд: Сүүний үйлдвэрээ өрөгжүүлж жилдээ 10,000,000 ширхэг савалгаатай сүү дотоод, гадаадын зах зээлд нийлүүлдэг болно.

Хэтийн Зорилго:

2020 онд: Сүү, сүүн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлээрээ Монгол Улсын дотоодын зах зээлд томоохон үйлдвэрлэгч болох, Олон Улсын зах зээлд стандарт, шаардлагын эрх, зөвшөөрөл бүхий томоохон нийлүүлэгч, эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч болно.

Эрхэм зорилго:Монгол улсын ард иргэдийг эрүүл чанартай сүү, сүүн бүтээгдэхүүнээр

хангаж, тэдний эрүүл мэндийг сайжруулах, тэдний байнгын хэрэглээ

болгох явдал юм.

Зорилго: Улаанбаатар хотын томоохон бүх дэлгүүрүүдэд өөрийн

бүтээгдэхүүнийг түгээх өргөн хувиарлалтын сувгийг бий болгох.

Сав баглаа байдал, брендийн үнэ цэнийг нэмэгдүүлэх

Зорилт: 2008 оны эцэс гэхэд зах зээлийн эзлэх хувийг 30%-иар нэмэгдүүлэх

2010 гэхэд салбатаа тэргүүлэгч компаний нэг болох

ХОЁР. ТӨСЛИЙН СУДАЛГААНЫ ХЭСЭГ

II. НӨХЦӨЛ БАЙДЛЫН СУДАЛГАА

1. Эдийн засгийн орчинМУ-ын эдийн засаг чадавхжиж нэг хүнд ногдох ДНБ өнөөдөр 1500 орчим ам.доллар

болж ард түмний ахуй амьжиргаанд томоохон эргэлт хувьсалууд гарч байна. Хүн

амын орлогын түвшин жил ирэх тутам дээшилж бодит худалдан авах чадвар

дээшилж хэрэглээний сагсны барааны бүтцэд томоохон өөрчлөлт орж байгаа

болон оруулах шаардлагатай болоод байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл хүн амын

худалдан авах чадвар дээшлэхийн хэрээр өөрийн хувийн эрүүл мэнддээ илүү ач

холбогдол өгч анхаарлаа хандуулан чанартай сайн эрдэс баялаг арвинтай, амин

дэм, витамин бүхий бүтээгдэхүүнийг хүнс болон ахуйн хэрэглээндээ худалдан авч

хэрэглэх хандлага өсч байна.

Манай үйлчилгээнд Улаанбаатар хотын хүн амын ажил эрхлэлтийн түвшин,

тэдгээрийн орлого, цалин тэтгэвэрийн өсөлт зэрэг олон зүйлүүд шууд бусаар

нөлөөлнө. Манай орны эдийн засгийн өсөлт харьцангуй өндөр хувьтай байгаа

бөгөөд цаашид өсөх хандлагатай байна гэдгийг мэргэжилтнүүд таамаглаж байна.

Эдийн засаг өссөнөөр улс орны хөгжил өсөлтийн хурд нэмэгдэж, хүн амын орлогын

түвшин нэмэгдэж, улс төр нийгэм маань тогтворжиж, урт бизнесийн орчин

харцангуй тогтворжих хандлагатай байна.

2005 оны хагас жилийн эцсээр 312,3 мянган хүн ам ямар нэгэн байгууллагуудад

ажил эрхлэж байна. Улаанбаатар хотын хүн амын ажил эрхлэлтийн түвшин жил

ирэх тусам өсөж байгаа нь манай үйлчилгээний зах зээлийн потенциалыг

нэмэгдүүлж байгаа эерэг үзүүлэлт юм. Хүн амын орлогын түвшин төвшин өмнөх

жилийнхээс дунджаар 20,8 %-иар өссөн, мөн хүүхэд бүрт сар болгон 10,000 төгрөг

хувиарлагдаж хүн амын амьжиргааны түвшин нэмэгдэж байгаа нь ард иргэдийн

худалдан авах чадвар нэмэгдэх эерэг үзүүлэлтүүд ажиглагдаж байна. Мөн ААНБ-

ын албан татварын шинэ хуулиар батлагдсан татварын хувь хэмжээ буурсан нь

шинээр зах зээл дээр нэвтэрч байгаа манай компанийн хувьд нэн таатай хэрэг юм.

Мөн МУ-ын гадаад худалдааны эргэлт 2006 оноос эхлэн тогтворжиж ашигтай

зүүлэлттэй гарч Олон Улсын зах зээл дэхь нэр хүнд өсч байгаа нь Сүү, сүүн

бүтээгдэхүүнийг цаашдаа боломжтой бол гадаад зах зээлд экспортлоход улам

хүчтэй дэмжлэг түлхэцийг буй болгох нь тодорхой юм.

2. Улс төр, хууль эрхзүйн орчинМонгол улсын Засгийн Газрын үйл ажиллагааны тэргүүлэх 11 чиглэлийн

дотор тогтвортой хөгжил, эрүүл чанартай бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг

нэмэгдүүлэх зэрэг асуудлууд тусгагдсан байдаг..

Хүнс Хөдөө Аж Ахуйн Яам болон Улсын Мэргэжлийн хяналтын газраас

гаргасан хүнсийн аюулгүй байдлын тухай хууль тогтоомж, дүрэм стандартуудад нь

манай үйлчилгээнд нарийн тохироогүй хэдий ч тэндээс гаргасан дүрэм журмаас

манай үйлчилгээнд хамаарагдах дүрэм, журам, стандартыг мөрдөн ажиллах болно

Сүү, сүүн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл эрхэлэхэд МУ-ын Улс төр, хууль эрхзүйн орчны зүгээс асар өндөр дэмжлэг, тааламжтай байдлыг үзүүлж байгаа болно.

1) 2007 оны 1 – р сарын 1-нээс хүн амын болон аж ахуйн нэгжийн орлогын

албан татварын тухай хуулиудад өөрчлөлт орж орлогын татварын хэмжээ

10% болж буурсан зэрэг нь бизнес эрхлэгчдийн төдийгүй хэрэглэгч,

худалдан авагчдын хувьд сайн үр дагавартай.

2) Манай улсад сүүний салбарыг сэргээн хөгжүүлэх гурван ч жилийн хугацаатай

төсөл хэрэгжүүлэхээр ХХААЯ ажиллаж байна.

3) Үүний үр дүнд “Сүү үйлдвэрлэлийн явцад гарах алдагдлыг багасгах замаар

4) Япон улсын Засгийн газар, НҮБ-ын Хүнс, хөдөө аж ахуйн байгууллагатай

хамтран хэрэгжүүлнэ. Төслийн үр дүнд дээрх зорилтууд хэрэгжээд зогсохгүй

фермерийн аж ахуй, малчдын орлого, ажлын байр тэр дундаа эмэгтэйчүүдийн

хөдөлмөр эрхлэлт нэмэгдэх бололцоотой аж. 20-40 литр сүү цуглуулах,

боловсруулах, зах зээлд нийлүүлэх ажилд шинээр нэг ажлын байр бий болдог

юм байна. Ингэхээр мэдээж ядуурлыг бууруулахад эерэгээр тусах юм.

5) Засгийн газрын “Цагаан хувьсгал” үндэсний хөтөлбөр хэрэгжүүлэх гэж байна.

Ингэснээр зах зээлийн шаардлагад нийцсэн эдийн засгийн үр ашигтай,

тогтвортой сүүний салбарыг хөгжүүлж, импорт орлох бүтээгдэхүүний

үйлдвэрлэл өсч, тэр ч байтугай экспортын боломж нэмэгдэх аж

6) “Эрчимжсэн мал аж ахуйг дэмжих хөтөлбөр”, “Шилмэл хээлтүүлэгч” хөтөлбөрүүд

ч хэрэгжиж байгаа.

7) Хүнс, ХАА-н сайдын зөвлөлийнхөн гаднаас арвиг ашиг шимтэй үнээ мал

импортлох талаар хэлэлцээр хийсэн нь амжилттай болсон байна.

8) Мөн Монгол улсад хэрэгжиж байгаа томоохон төсөл, хөтөлбөрүүд бидний

үйл ажиллагаанд ихээхэн нөлөө, дэмжлэг үзүүлж байна.

9) Монгол Улсын Засгийн Газрын Үйл Ажиллагааны Хөтөлбөр нь Чацаргана,

Чацарганы үйлдвэрлэл эрхэлэх асуудалд бүхий л талаар хамааралтай

байдлаар дэмжигдэж байгаа юм. Үүнд: Үйлдвэрлэл, хөдөө аж ахуй,

үйлчилгээний салбарыг дэмжиж, экспортыг нэмэгдүүлэх ажлын хүрээнд:

o Эдийн засаг, худалдааны чөлөөт бүс байгуулах бодлогыг үргэлжлүүлж өргөтгөнө.

o Жижиг, дунд үйлдвэрийг дэмжихэд чиглэгдсэн үйлдвэрлэл технологийн парк байгуулна.

o Экспортын чиглэлийн болон оюуны багтаамж ихтэй үйлдвэрлэлийг дэмжинэ.

o Засгийн газрын захиалт бараа, бүтээгдэхүүнийг дотоодын үйлдвэрлэлээр хангах бодлого баримтлана.

o Орон нутагт үйлдвэрлэл, худалдаа, үйлчилгээний хоршоодын үйл ажиллагааг дэмжсэн тогтолцоог боловсронгуй болгоно.

o Жижиг, дунд үйлдвэр, фермерийн аж ахуйг дэмжих зорилгоор жижиг зээлийн үйлчилгээний хүрээг өргөтгөж, хөдөө аж ахуйн техник, тоног төхөөрөмжийг урт хугацаатай, бага хүүтэй зээл, түрээс, лизингээр олгох болон төлбөрт үйлчилгээний хэлбэрийг дэмжинэ.

o Монгол Брэндийг өргөн нэвтрүүлнэ. Брэндийг дотоод, гадаадын зах зээлд сурталчлах зорилго бүхий бүтээгдэхүүнийг шинээр бий болгож гадаад, дотоодын зах зээлд гаргахыг дэмжинэ.

o “Нэг суурин – нэг бүтээгдэхүүн” хөдөлгөөнийг өрнүүлж, чанар сайтай, өрсөлдөх чадвар бүхий бүтээгдэхүүнийг шинээр бий болгож гадаад, дотоодын зах зээлд гаргахыг дэмжинэ.

o Хөдөө орон нутагт бичил зээл олгох тогтолцоог бий болгоно.

o Экологийн цэвэр бүтээгдэхүүн, гойд чанартай шилмэл үүлдэр, омгийн мал, амьтдын зорилтот зах зээлийг бий болгох санаачлагыг дэмжинэ.

Энэхүү хөтөлбөр хэрэгжсэнэээр жижиг дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчдэд нэн таатай үйлдвэрлэл болон бизнесийн нөхцөл байдал үүснэ. Манай байгууллагын хувьд уг хөтөлбөрийн хүрээнд хамрагдаж байгаа учраас цаашдын үйл ажиллагаанд түлхэц болж байгаа юм. Уг хөтөлбөрийн хэд хэдэн төлөвлөсөн үйл ажиллагаа нь үндэсний үйлдвэрлэл, үндэсний бүтээгдэхүүн рүү чиглэсэн, дотоодын брэндтэй болох үйл явцыг дэмжсэн үйл ажиллагаанууд юм.

Хүнс, жимс жимсгэнэ, сүү, мод боловсруулах гэх мэтчилэнгээр ХАА –н салбарт хамтын үйлчилгээний чиглэлийн ажлын байр нэмэгдүүлэх чиглэлийн хөрөнгө оруулалт хийхээр тогтож байна.

2. Нийгэм соёлын орчинЗах зээл хөгжихийн хирээр хүн ардын мэдлэг боловсрол дээшилж,

өөрсдийн хэрэглэж байгаа бараа бүтээгдэхүүнийг сонгох тал дээр илүү их анхаардаг

болжээ. Өнөөдөр Монгол улс төдийгүй дэлхийн хүн төрөлхтөн бүхэлдээ эрүүл хүнс,

эрүүл бие, эрүүл саруул ухаандаа улам их анхаарлаа хандуулж ач холбогдол өгч

байна. Энэ ч утгаараа хүний сайхан амьдрахын үндэс нь зөв зохистой хооллолт

хийгээд эрүүл чийрэг бие махбодын асуудал байдаг гэдгийг дэлхийн хүн төрөлхтөн

нэгэн дуугаар хүлээн зөвшөөрч байна.

Хүн төрөлхтний эдгээр асуудлуудыг шийдвэрлэхэд томоохон үүрэг

гүйцэтгэдэг, амин дэмээр баялаг цэвэр амьтны гаралтай бүтээгдэхүүн бол сүү, сүүн

бүтээгдэхүүн юм.

Манай ард түмний хувьд малынхаа сүүг дээр үеэс хэрэглэж ирсэн бөгөөд энэ

ч утгаараа тухайн үеийн хүмүүс бие сайтай эрүүл чийрэг байдаг байсан. Харин

одоо үеийн хүмүүсийн ихэнх л өвчин тоочих болсон шүү дээ. Энэ нь тэдэнд сүүн

бүтээгдэхүүнээс авч чадах эрдэс баялаг дутаж байгаагийн шинж юм. Хүмүүс сүүг

хүний гар дээр авдаг байсан бол одоо арай соёлжиж илүү баталгаатай, чанартай

бүтээгдэхүүнийг сонгох гэдэг болж.

Энэ бүхэн нь тэдний эрүүл мэнддээ анхаарах байдал нэмэгдсэнтэй

холбоотой юм.

Монгол хэрэглэгчийн нэг онцлог бол бие биенээ даган дуурайдаг. Энэ байдал нь

хөдөөгийн хэрэглэгчидэд илүү их байдаг. Хэн нэгэн хүн бүтээгдэхүүнийг сайн

хэмээн магтах юм бол тэр бүтээгдэхүүнийг сайшааж, түүнийг байнга хэрэглэх

хандлага их байдаг. Энэ нь манай бүтээгдэхүүнд нэг байдлын зах зээлд эхний

ээлжинд гарахад нь тустай байж болох юм. Манай судлагааны дүнгээс харахад

судалгаанд хамрагдсан хүмүүсийн 97% нь хэрэглээндээ сүү хэрэглэдэг гэсэн

хариултыг өгсөн байсан нь манай бүтээгдэхүүний эрэлт их байгаг илтгэж байгаа

юм. Мөн Та ихэвчлэн ямар сүүг худалдан авдаг вэ? гэсэн асуултанд тетрапак буюу

цаасан савтай сүүг 37% худалдан авдаг болох нь харагдсан бөгөөд энэ нь задгай

сүү худалдан авдаг хэрэглэгчдээс 2% /35%/ хувиар илүү л байгаа юм. Энэ мэтчилэн

нийгэм соёлын өөрчлөлтүүд нь манай бүтэээгдэхүүний зах зээлд эерэг нөлөө

үзүүлж байгаа юм. Мөн хүмүүс задгай болон хуурай сүүнээс эрс татгалдаг болоод

байгаа бөгөөд эдгээр бүтээгдэхүүн нь чанарын шаардлага хангахгүй, нэмэлт хольц

ихтэй гэсэн шүүмжлэл нийгэмд бий болоод байгаа нь бидний хувьд таатай нөхцөл

юм. .

2. Технологийн орчинӨнөөдөр шинжлэх ухаан, техник технологийн эрин үе юм. Энэ орчинд зарим

салбар нь техник, технологийн дэвшлийг хурдацтай хүлээн авч, төдий чинээ давуу

талыг бий болгож байна. Манай бүтээгдэхүүний гол сав баглаа боодлын техник

тоног төхөөрөмжийн нийлүүлэлт зах зээл дээр харьцангуй их байдаг бөгөөд энэ

талын орчины нөлөөл бидэнд тийм хүчтэй нөлөөлөхгүй байгаа юм. Харин нэгж

бүтээгдэхүүний зардалыг бууруулах зорилгоор үйлдвэрлэлдээ автомат ажиллагаа,

мэдээллийн технологийн хөгжлийг нэвтрүүлэх асуудлууд авч үзэж боломжтой юм.

2. Олон улсын орчинДэлхий хөгжингүй улс орнуудын хамгийн гол анхаарч ажилдаг зүйлийн нэг бол ард

түмний эрүүл мэндийн асуудал байдаг бөгөөд ард иргэдээ байгалын гаралтай

чанартай бүтээгдэхүүнийг санал болгох тал дээр ихээхэн анхаарч олон төсөл

хөтөлбөрүүдийг авч хэрэгжүүлдэг. Мөн түүнчлэн ард иргэддээ эрүүл мэндийн

үзлэгийг тодорхой хугацаанд хямд төлбөртэйгээр үзэх, томоохон дэлгүүр

супермаркетууд нь чанаргүй бүтээгэдэхүүнийг буцаан авах, уучлал хүсэж төлбөр

төлөх зэрэг хэрэглэгчиддээ хандсан олон зүйлсийг хийдэг. Зах зээл гэдэг ойлголт

томоосоо жижиг ямагт нөлөөлж байдаг болохоор энэхүү соёл нь удахгүй манайд

нэвтрэх, хэрэглэгчид нь үүнийгээ дагаад маш үнэ цэнэтэй болох юм. Энэхүү

нөлөөлөл нь ч чанартай, амьтны гаралтай бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж буй манай

компаны хувьд ч таатай нөлөөл үзүүлэх юм.

Гэхдээ олон улсын орны нөлөөл харьцангуй бага гэж үзэж болно.

Харин хамгийн сүүлд Дэлхийн хүнс хөдөө аж ахуйн байгууллагийн санхүүжилтаар

хэрэгжиж буй төслийн хүрээнд Улаанбаатар, Дархан, Эрдэнэт хотын хүн амыг

сүүгээр хангах үүднээс саалийн жижиг хэмжээний механикжсан фермүүдийг

байгуулагдсан байгаа бөгөөд энэ нь манай түүхий эдээ татан авахад хялбар болох

юм.

2. Хүн ам зүйн орчин

Монгол орон засаг захиргаа нутаг дэвсгэрийн хувьд аймаг, нийслэлд, аймаг нь

суманд, сум нь багт хуваагддаг харин нийслэл нь дүүрэгт хуваагддаг. Өнөөдөрийн

байдлаар Монголд 21 аймаг, 340 сум, 1670 баг байна. Хүн амын дийлэнх нь

залуучууд ба Улаанбаар хотод амьдарч байна. Хүн ам нь сийрэг суурьшсан учир

бизнесийн үйл ажиллагаа явуулахад хүнд байдаг. Худалдан авалтыг 10 наснаас

дээш хүмүүс хийдэг гэж үзэж болох юм. 2005 оны байдлаар Улаанбаатар хотод

215700 өрх гэр байна гэсэн тоо байгаа бөгөөд нэг өрхөд дунджаар 4.6 хүн байна.

Монгол улсын тэр дундаа Улаанбаатар хотын хүн ам жил ирэх тутам байнгын цэвэр

өсөлттэй байгаа мөн хөдөөгөөс хотруу чиглэсэн шилжилт эрс нэмэгдэж байгаа

зэрэг нь нэг талаас манай үйлдвэрийн хувьд худалдан авагчидын тоо өсөх таатай

боломжийг бүрдүүлж байна.

III. УРЬДЧИЛСАН СУДАЛГАА

3.1 Бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний салбарын эрэлт нийлүүлэлтийн судалгаа

Нийт хэрэглэгчдийн дунд судалгааг худалдааны

байгууллагын эзлэх хувийн дагуу түүврийн аргаар 500

хүнээс анкетийн аргаар авсан. Иргэдийн дундаас авсан.

судалаагааны үр дүнг SPSS12.0 болон Excel программ

дээр боловсруулсан болно

Иргэдийн дунд явуулсан судалгааны үр дүн:

ХЭРЭГЛЭГЧИЙН ЗАН ТӨЛВИЙН ШИНЖИЛГЭЭ

1. Occupants- хэн зах зээлийг бүрдүүлдэг вэ? Судалгаанд хамрагдагсадын насны бүтэц:

Таны нас

46-аас дээш, 15%

23-30 нас 33%

16-22 нас 20%

31-45 нас 30%

15 хүртлэх 2%

1 2 3 4 5

Та сүү хэрэглэдэг үү? гэсэн асуултанд нийт 500 хүн хариулсан бөгөөд үүний 97% нь

сүү хэрэглэдэг, 3 % нь хэрэглэдэггүй гэх хариулсан байна.

Сүүний хэрэглээг хүйснээс хамааруулбал судалгаанд хамрагдсан эрэгтэйчүүдийн

4% нь сүү хэрэглэдэггүй гэсэн бол, эмэгтэйчүүдийн 2% нь сүү хэрэглэдэггүй, мөн

сүү хэрэглэдэггүйчүүдийн 50% нь эрэгтэйчүүд байсан зэрэг нь эрэгтэйчүүдийн

сүүний хэрэглээ эмэгтэйчүүдтэй харьцуулахад ялимгүй бага байгааг харуулж

байгаа юм. (Судалгаанд хамрагдагсдын 34% нь эрэгтэй, 66% нь эмэгтэй байсан)

Насны хувьд 31-45 насныхны 98% нь сүү хэрэглэдэг гэсэн бөгөөд сүү хэрэглэгчдийн

31% энэ насныхан байгаа нь бүх насныхны сүүний хэрэглээнээс ялимгүй илүү байх

хандлагатай байгаа бол 16-22 насныхны 4% нь хэрэглэдэггүй гэж хариулсан ба сүү

хэрэглэдэггүйчүүдийн 27% нь энэ насныхан байгаа нь бусад насныхныгаа бодвол

үл ялиг бага хэрэглэдэг гэсэн зүйл харагдаж байна.

2. Objects- хэрэглэгчид юуг худалдан авдаг вэ? Ямар сүүг ямар хэрэглэгчид хэрэглэж байгааг тодруулах зорилгоор Та ихэвчлэн

ямар сүүг худалдан авдаг вэ? гэсэн асуулт асуухад тетрапак буюу цаасан савтай

сүүг 37% худалдан авдаг болох нь харагдсан бөгөөд энэ нь задгай сүү худалдан

авдаг хэрэглэгчдээс 2% /35%/ хувиар илүү л байгаа юм. Дээрх 2 төрлийн сүүнээс

гадна гялгар ууттай сүүг 21% нь худалдан авдаг байна.

Үлдэж буй хэрэглэгчдийн 3% нь хуурай сүү худалдан авдаг бөгөөд 2% нь

бусад төрлийн сүү буюу хөлдөөсөн сүү, пластик савтай сүүг худалдан авдаг байна.

Нас Тетрапак Задгай сүү

0-15 43% 30%

16-22 43% 32%

23-30 38% 31%

31-45 37% 37%

46-с дээш 28% 50%

Дээрх дүнгээс харахад цаасан савтай сүүг гол хэрэглэгч нь 30 хүртэлх

насныхан бөгөөд харин задгай савтай сүүг гол хэрэглэгч нь 31-ээс дээш насныхан

болох нь харагдаж байна. Гялгар ууттай сүүний хувьд дээрх зүй тогтол нь

ерөнхийдөө хадгалагдаж байгаа бөгөөд 23-30 насныхан хамгийн их буюу/24%/

хэрэглэж байхад, 46-аас дээш насныханы хувьд хэрэглэх байдал 18% болтлоо

буурч байгаа юм. Бусад төрлийн сүүний хувьд насны хувьд ямар нэгэн онцын

хамаарал ажиглагдсангүй

3. Objectives- яагаад худалдан авдаг вэ? Ямар сүүг яагаад худалдан авдаг шалтгааныг нь тодруулах зорилгоор авсан

асуулгад

өөрийн хэрэглэдэг сүүгээ 32% нь хэрэглээд зуршчихсан учраас худалдан авдаг гэж

үзсэн бол. 27% нь чанарын баталгаатай учраас худалдан гэж үзсэн байна. Дээрх

дүнгээс харахад үнийн нөлөө төдийлөн их биш буюу 13%-тай гарсан нь сонирхол

татаж байгаа юм.

Õóäàëäàí àâäàã øàëòãààí

13%

32%

27%

9%

18%

2%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

¯ í ý õÿì ä õýðýãëýýäçóðø ÷èõñàí

×àí àðûíáàòàëãààòàé

Õýðýãëýõýäõÿëáàð

Àì ò ñàéòàé Áóñàä

4. Organization- Худалдан авалтанд хэн оролцдог вэ? Худалдан авалтанд нь оролцдог нөлөөлдөг этгээдийг мэдсэнээр тэдний зан

төдвийг илүү сайн тодорхойлж чадах буюу мөн түүнчлэн тэрхүү нөлөөлөгч

этгээдээр нь дамжуулж маркетингийн идэвхжүүлэлтээ явуулах зэрэгт түлхүү ач

холбогдолтой хандах боломжтой байдаг.

Худалдан авалтанд хэн нөлөөлдөг вэ?

Гэр бүл 46%

Найз нөхөд26%

Худалдагч8%

Нөлөөлдөггүй20%

Гэр бүл Найз нөхөд Худалдагч Өөрөө

Дээрхээс харахад хэрэглэгчид маань худалдан авалтыг гол гэр бүлийн

шийдвэрээр хийдэг бөгөөд энэ нь гэр бүлийн гишүүдийн хэрэглэж дадсан сүү

нь зах зээл дээр илүү амжилт олох боломжтой гэдгийг харуулж байна.

5. Operations- яаж худалдан авдаг вэ? Тэд худалдан авалтаа үргэлж бэлэн мөнгөөр хийдэг бөгөөд гаадад орон шиг

элэктрон арилжаа хөгжөөгүй байдаг нь үүнд нөлөөлдөг болов уу. Иймээс бил

хэрэглэгчид маань ер нь нэг удаагийн худалдан авалтаараа хэр их сүү худалдан

авдаг талаар тодотгосон асуулт асуухад:

Уг асуултад нийт 495 хүн хариулсны

- 52% буюу – 0,5-1л-ийг

- 37% буюу – 2–3л-ийг

- 8% буюу – 4–8л-ийг

- 2% буюу – 9-с дээш литрийг худалдан авадг гэсэн хариултуудыг сонгожээ.

Эндээс хүмүүс нэг удаагийн худалдан авалтаар ихэвчлэн 0,5-1л-ийг худалдан

авдаг байна. Иймээс бид бүтээгдэхүүний 0,5-1л савлагаатай хийвэл зах зээл дээр

илүү амжилт олох үь харагдаж байна.

6. Occasions- хэзээ худалдан авдаг вэ? Хүмүүс сүүг ихэвчлэн өглөө цайн дээрээ хэрэглэх зорилгоор оройд авадг гэсэн

судалгааны үр дүнг байдаг юм билээ. Тэд орой ажилаасаа тараад дэлгүүр орж

хүнснийхээ юм цуглуулах замдаа сүү авдаг бөгөөд өгөлөө болон өдөр сүү авадг

хэрэглэгчид эдгээр хэрэглэгчдийг бодвол арай бага хувийг эзэлж байгаа юм.

Та ямар үед сүү худалдан авдаг вэ? гэсэн бидний асуултанд

- 38% буюу - өдөр бүр зорьж авдаг

- 49% буюу – хүнсний бүтээгдэхүүн цуглуулж байх үедээ

- 13% буюу – санамсаргүйгээр гэж хариулцгаажээ.

Үүнээс харахад ихэнх хүмүүс сүүг хүнсний бүтээгдэхүүн цуглуулж байх үедээ

худалдан авдаг байна. Гэдэг ньхарагдаж байна.

Энэ асуултуудын хувилбаруудыг судалгаанд оролцогсдын хүн ам зүйн

үзүүлэлтүүдтэй нь хамааруулж үзвэл:

Хүйснээс хэрхэн хамаарч байгааг харахад:

- Сүүг өдөр бүр зорьж авдаг хүмүүсийн ихэнх нь эмэгтэйчүүд байна.

- Хүнсний бүтээгдэхүүн цуглуулж байх үедээ сүү худалдаж авах нь

эмэгтэйчүүд нь эрэгтэйчүүдээсээ арай бага хандлагатай байна.

- Эрэгтэйчүүд сүүг ерөнхийдөө ихэвчлэн санамсаргүйгээр худалдан авдаг

байна. / 17% /

7. Outlets- хаанаас авах вэ?

Ñ¿¿ õóäàëäàí àâäàã ãàçàð

Í àðàí òóóë, áºì áºãºð, áàðñ

õóäàëäààí û òºâ¿¿äýýñ

6%

Ñóï åðì àðêåòóóäààñ

21%

Õóâü õ¿í ýýñ13%

Ãýðèéí î éðî ëöî î õ äýëã¿¿ð, Ò̄ Ö-ýýñ

36%

Áóñàä ãàçðààñ 1%

Õ¿í ñí èé çàõóóäààñ13%

Õºäººí ººñ àâ÷ðóóëäàã

10%

Судалгааны нийт дүнгээс харахад судалгаанд оролцогчдын ихэнх хэсэг нь 36% нь гэрийн ойролцоох дэлгүүр ТҮЦ-ээс худалдан авдаг байна. Мөн супермаркетаас 21% нь , хувь хүнээс 13% нь худалдан авдаг гэж үзжээ. Дээрх дүнгээс харахад сүүг аль болох хувиарлалтын өргөн сувгаар хийх хэрэгтэй гэдэг нь харагдаж байна.

Өрсөлдөгчийн судалгаа:

.

Импортын сүү, цагаан идээ /2000-2003/Хүснэгт

Бүтээгдэхүүний төрөл 2000 2001 2002 2003

Шингэн сүү 2322.6 4420.4 5769.5 5258.7өтгөрүүлсэн сүү 707.7 1875.4 1876.9 2182.2

Хуурай сүү 345.6 1385.1 835.2 967.8Тараг цагаан идээ 130.3 293.4 467.4 265.7

Цөцгийн тос 54.9 62.4 18.6 34.1Бяслаг аарцан бүтээгдэхүүн 11.3 159.9 18.7 110

Нийт дүн 3572.4 8196.6 8986.3 8818.5

Импортоор авсан сүү, цагаан идээ

Èì ï î ðòî î ð àâñàí ñ¿¿ öàãààí èäýý

3572.4

8196.6 8986.3 8818.5

02000400060008000

10000

2000 2001 2002 2003

ì ÿí .òí

Зураг №Дээрх хүснэгт болон графикаас харахад импортоор орж ирж буй сүү цагаан

идээний хэмжээ жилээс жилд өсч байна. Эдгээр бүтээгдэхүүнийг сүүнд шилжүүлэн

тооцоход 50 сая литр сүү болж байгаа юм. Нийт сүү, цагаан идээний импортын 59.6

хувь нь шингэн сүү, 24.7 хувь нь өтгөрүүлсэн сүү, 10.9 хувийг хуурай сүү эзэлж

байгаа нь импортын 95.2 хувийг зөвхөн сүү эзэлж байна.

2003 оны эцсийн байдлаар манай улсад сүү боловсруулах 40 үйлдвэр,

цагаан идээний 22 үйлдвэр, зайрмагийн 273 үйлдвэрүүд үйл ажиллагаа явуулж

байна. Улаанбаатар хотод сүү боловсруулах 7, цагаан идээний 7, зайрмагийн 163

үйлдвэр ажиллаж, өдөртөө дундажаар 15.0 тн сүү боловсруулж, ариутгасан сүү,

төрөл бүрийн тараг, зөөхий аарц, ааруул зэрэг бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэн борлуулж

буй нь нийслэлийн зах зээлийн 20 орчим хувийг эзэлж байна.

Õýðýãëýã÷äèéí õýðýãöýý ø ààðäëàãûã õàí ãàæ áóé êî ì ï àí è

20%

27%6%8%

17%

3%17% 2%

Ì î í ô ðåø Ñ¿¿ ÕÊÌ î í ñ¿¿ ÀÏ Ó ÕÊÈì ï î ðòûí ñ¿¿ ÃÓÌ ÕÕÊÇàäãàéãààð çàðæ áóé õóâü õ¿í Áóñàä

Одоогийн байдлаар зах зээл дээр NZM, Сэлэнгэ, Шар сүү, Өөв, Или,

Монмилк, Бөмбөөлэй, Гум зэрэг сүүнүүд борлогдож байгаа бөгөөд хамгийн их

борлоддог сүүний тоонд Сүү ХК-ны шинэ сүү хэмээх сүү, Бөмбөөлэй, NZM гэсэн

сүүнүүд тэргүүлж байна. Нэгэнт зах зээл дээр хангалттай эрэлт байгаа учираас

манай бүтээгдэхүүн борлогдохгүй гэсэн эрсдэл харьцангуй бага. Гэсэн хэдий ч

эдгээр дотоодын сүүний үйлдвэрүүд нь өөрийн гэсэн үнэнч хэрэглэгчидтэй болж

чалсан учир манай компани нь маркетингийнхаа ажилд маш их анхаарах хэрэгтэй

гэдэг нь мэдрэгдэж байгаа юм.

3.2 Түүхий эд материалын судалгааСүү үйлдвэрлэхэд шаардлагатай гол түүхий эд:

a) Сүү / Сайн чанрын үйлдэрий малны/

b) Тетрапак сав

MOM MILK Сүү үйлдвэрлэхэд шаардлагатай туслах түүхий эд:

a) Шоколад

b) Банана

Сүүний нийлүүлэлтийн хувьд

Одоогоор байдлаар 138 жижиг фермер бүртгэгдэж үйл ажиллагаа явуулж буй мэдээ бий. Эдгээрээс гадна ч мөн тодорхой тоогоор байна. Тус фермүүд нь 10 ба түүнээс дээш тооны саалийн үнээтэй бөгөөд нийт үнээний тоо нь 2900 орчим байгаа. Нэг үнээний жилийн саамын хэмжээ 1900-2200 литр байна. Шилмэл үүлдрийн үнээний жилийн саам 3000-3500 литр байдаг. Тэгэхээр манай компаний хувьд гол түүхий бол сүүг эдгээр фермерүүдээс гадна найдвартай хүмүүсээс тодорхой гэрээтэйгээр дээрх түүхий эдээ татан авч болох юм

3.3 Тоног төхөөрөмж, суурилуулалтын судалгаа

Ариутгах тоног төхөөрөмжУльтра туяагаар сүүг ариутгах BR-UHT тоног төхөөрөмжЭнэхүү тоног төхөөрөмж нь сүүг нэгэн зэрэг ультра туяагаар өндөр температурт богино хугацаанд ариутган боловсруулдаг. Түүхий эдийг төхөөрөмжид оруулсны дараа 137С0

хүртэл өндөр температурт ариутган боловсруулснаар удаан хугацаанд хадгалах боломжтой амт чанартай ариутгасан сүүг бэлэн болгодог. Энэхүү төхөөрөмж нь бүрэн автомат, хагас автомат гэсэн төрлүүдтэй. Үйлдвэрлэлийн хүчин чадлын хувьд 3 сонголттой бөгөөд үйлдвэрлэгч өөрөө үүнийгээ сонгох боломжтой. Төхөөрөмжийн давуу тал нь өндөр бүтээмжтэй, цомхон зохион байгуулалттай, дулааны энергийг ашигладаг гэх мэт. Мөн үүнээс гадна энэхүү төхөөрөмжийг ундаа, жүүс, шингэн төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлд ашиглах боломжтой

Хүчин чадал цагт/литр 2000 3000 5000Дулааны солилцоо м2 22 33 55Түүхий эдийн C0 5 5 5Усны халууны C0 140 140 140Ариутгах t0 137 137 137Ариутгах хугацаа Дулаан хадгалалт (s) 3 3 3

Дулаааны дахин боловсруулах түвшин (%) 82 82 82

Түүхий эд усны харьцаа 1:2:1 1:2:1 1:2:1Уурийн даралт (Mpa) 0.6 0.6 0.6

Үнийн Санал

Ультра туяагаар сүүг ариутгах BR-UHT тоног төхөөрөмжАриутгах BR-UHT тоног төхөөрөмж

2 т/цаг 3 т/цаг 4 т/цаг 5 т/цагХагас автомат

$17,650 $20,000 $22,352 $24,710

Автомат $30,590 $32,950 $37,650 $41,180Өтгөрүүлэгч төхөөрөмж

2 т/цаг 3 т/цаг 4 т/цаг 5 т/цагХагас автомат

$16,235 $18,400 $20,565 $22,730

Автомат $28,145 $30,315 $34,640 $37,885

Компани: Wenzhou Lucheng Heat Exchanger Factory, SusanХаяг: 45 Yangfu Shan Road, Wenzhou Хот, Zhejiang Муж.

БНХАУ.Утас: 86-577-88131314

Mobile Phone: 86-13777776232 Fax: 86-577-88130845

Манай сонголт: 3 т/цаг

Ариутгах BR-UHT тоног төхөөрөмж Автомат

$32,950

Өтгөрүүлэгч төхөөрөмж $30,315Нийт ариутгах төхөөрөмжид $61 265

Савлах тоног төхөөрөмж:

1 литрийн Tetra Pak савлагаагаар савлах төхөөрөмж TBA 81 литрийн Tetra Pak савлагаагаар савлах төхөөрөмж TBA 8-ийн шугам нь чанарын өндөр нөхцөлд нэг цагт 6000 ширхэг бүтээгдэхүүн савлах хүчин чадалтай. Энэ савлах машин дээр төхөөрөмжийг ажиллуулах нэг хүн мөн савалгааны дараах баглаа боодол битүүмжлэх процесст 2 хүн ажиллуулна. Энэхүү төхөөрөмжөөр мөн жимсний шүүс савлах боломжтой.

ҮНЭ: 30.000 US$ буюу 25.000 евро /Манай сонголт/

Загвар ТВА 8Савалгаа Tetra PakСавлах хэмжээ 1 литрҮйлдвэрлэлийн хүчин чадал

6000ш/цагт

Үйлдвэрлсэн улс Герман

Нийлүүлэгчийн тоног төхөөрөмжийн үнийн санал:Машины

төрөлСавлах хэмжээ Нэмэлт Үнэ/Евро Үйлдвэрлэсэн

онАжлын

цагХүчин

чадал/цагт Хүргэлт

TBA 9 BL 200 мл Үндсэн шугам Ђ 79.000,00 1992 24000 6000 шууд

TBA 9 SL 200 мл

Жижиг шугам 140вАшиглалтын хоолой,Савлагч зөөгч TCBP 70

Ђ 139.000,004.000,00Ђ 21.000,00

199519951995 13500 6000 шууд

TBA 9 BL 200 мл

Үндсэн шугамАшиглалтын хоолой,Савлагч зөөгч TCBP 31

Ђ 39.000,00Ђ 4.000,00Ђ 9.000,00

198619861986 6000 шууд

TBA 9 BL 200 мл

Үндсэн шугамАшиглалтын хоолой,Савлагч зөөгч TCBP 31

Ђ 39.000,00Ђ 4.000,00Ђ 9.000,00

198719871987 6000 шууд

TBA 8 SL 1000 млl

Жижиг шугам V100Сонголт:PT 8 Pull TapRecap 2 TCAP 21Tray Packer Amann Ampack

Ђ 98.000,00

Ђ 65.000,00Ђ 35.000,00Ђ 18.000,00

1998

200220021995

28000 600006. 4-р

сар

TBA 8 SL 1000 мл

Жижиг шугам V100Сонголт:PT 8 Pull TapRecap 2 TCAP 21

Ђ 98.000,00

Ђ 65.000,00Ђ 35.000,00

1998

20022002

28000 6000 06. 4-р сар

Tray Packer Amann Ampack Ђ 18.000,00 1995

TBA 8 SL 1000 мл

Жижиг шугам V110Сонголт:PT 8 Pull TapRecap 2 TCAP 21Tray Packer Amann Ampack

Ђ 118.000,00

Ђ 65.000,00Ђ 35.000,00Ђ 18.000,00

2000

200220021995

21000 600006. 4-р

сар

TBA 8 1000 SL

Жижиг шугам V110PT 8 Pull TapRecap 2 TCAP 21Tray Packer Amann Ampack

Ђ 200.000,00багтсанбагтсанЂ 18.000,00

(1992)2000200220021995

21000 600006. 4-р

сар

TBA 8 1000 SL Жижиг шугам Ђ

149.000,00 1997 22000 600006. 4-р

сар

Компанийн нэр: Dietz InternationalХолбоо барих хүн: Mr Andreas W. Dietz

http://trademanager.alibaba.com/Хаяг: Birkenweg, Mainz, Germany Утас: 49 6135 707302Факс: 49 6135 707358Утас: 49 162 906 444 3

Вэб хаяг: http://www.dietz-international.de

Тетра Пак –ийн талаар товч: Тетра Пак компани өөрсдийн хэрэглэгчдээ дэлхийн янз бүрийн улсуудад

үйлдвэрлэсэн савалгааны материалыг санал болгож байна. 165 орны 8500 машинд

98.076 сая бараа нийлүүлсэн.

Тетрапакийн гол давуу чанар бол боловсруулалт,савалгаа , зөөвөрлөлтийг 3ланг

нь нэгтгэсэн цогц систем юм.

. Бусдаас ялгарах давуу талууд

Хэрэглэгчийн хүсэлд нийцсэн

Бүтээгдэхүүний олон төрлийг багтаасан

Тээвэрлэлтэд ямарч хөргөх систем хэрэггүй

Авсаархан , зай бага эзэлдэг

Баталгаат чанар өндөр

Бөх бат

Зардлыг асар их хэмнэнэ.

3.4 Ажиллах хүчний судалгаа

Хүн амын ажил эрхлэлтийн үзүүлэлтүүд, жилийн эцэст

Мян.хүн

Эрэгтэй 2005 Эмэгтэй 2005

Хөдөлмөрийн насны хүн ам 1577.0 Хөдөлмөрийн насны хүн ам 815.3

Эдийн засгийн идэвхитэй хүн ам 1001.2 Эдийн засгийн идэвхитэй хүн ам 507.3

Үүнээс:

Ажиллагчид / Бүртгэлтэй /968.3

Үүнээс:

Ажиллагчид / Бүртгэлтэй /489.0

Ажилгүйчүүд 32.9 Ажилгүйчүүд 18.3

Ажиллах хүчний оролцооны түвшин63.5

Ажиллах хүчний оролцооны

түвшин62.2

Ажил эрхлэлтийн түвшин 61.4 Ажил эрхлэлтийн түвшин 60.0

Ажилгүйдлийн түвшин 3.3 Ажилгүйдлийн түвшин 3.6

Манай үйлдвэр дээр ажиллах хүчиныг дараах 2 сувгаар олж болно. Үүнд:

1. Техник мэргэжлийн сургуулийн оюутнууд

2. Техникийн мэргэжилтэй хүн

Улаанбаатар хотод одоогоор техник мэргэжлийн чиглэлээр сургалт явуулж

байгаа сургуулиуд байхгүй байна1. Боловсруулах үйлдвэрлэлийн чиглэлээр

ажиллаж байгаа хүний тоо 2004 онд 57,300 байснаа 2005 онд 45,600 2 хүн болж

буурсан нь боловсруулах үйлдвэрүүдийн хөдөлмөрийн эрэлт буурсаныг илэрхийлж

байна. Үүний цаана энэ мэргэжлийн ажилгүй хүмүүс хөдөлмөрийн зах зээл дээр

бэлэн байна гэсэн үг юм. Мөн 2005 оны байдлаар машин тоног төхөөрөмжийн

операторч, угсрагчдын цалин 127.4 мянган төгрөг, боловсруулах үйлвэрт ажиллаж

байгаа ажилтнуудын жилийн дундаж цалин нь 100.53 мянган төгрөг байгаа нь улсын

дундаж цалинтай (101.5 мянган төгрөг) ойролцоо байна.

1 Монгол улсын статистикийн эмхтгэл 2007-д энэ тоо баримт байхгїй байна.2 Монгол улсын статистикийн эмхтгэл 2007, 4. Ажиллах хїч, Хуудас-963 Монгол улсын статистикийн эмхтгэл 2007, 4. Ажиллах хїч, Хуудас-107

IV. SWOT, TOWS ШИНЖИЛГЭЭ

4.1SWOT ШИНЖИЛГЭЭ

Давуу тал: Сул тал: Бусдаас илүү хүчин чадалтай

тоног төхөөрөмж

Гадаад харилцаа сайтай

Мэргэжлийн ажиллах хүчинтэй

Технологийн шинэ шийдэл

Олон төрлийн шинэлэг, амин

дэмтэй бүтээгдэхүүн

Хүчин чадал сайтай.

Олон улсын стандартын

шаардлага хангасан.

Шинэхэн байгуулагдаж буй

Олон төрлийн өрсөлдөгчтэй

Хэрэглэгч нэгэнт сонголт

хийчихсэн.

Тээврийн зардал өндөр

Импортын сүүг их хэмжээгээр

хэрэглэх болсон.

Боломж: Аюул занал: Зах зээлийг эзлэх бүрэн боломж.

Технологийн давуу байдлыг

ашиглах.

Монгол улсад үйлдвэрлэлсэн

бүтээгдэхүүнийг татваргүй

экспортлох.

Мэргэжлийн боловсон хүчинтэй

болох.

Хүн амын өсөлт жил бүр өссөөр

байна.

.

Импортын бүтээгдэхүүн хэдийнээ

зах зээлээ олчихсон

Или, монмилк хятадын томоохон

компаниуд орж ирсэн.

Шинээр маш олон төрлийн сүү

сүүн бүтээгдхүүний олон төрлийн

үйлдвэрлэгчид орж ихэлсэн.

Улс төрийн бодлого дотоодын

үйлдвэрлэгчид рүү чиглээгүй.

Татварын дарамт их

4.2 TOWS ШИНЖИЛГЭЭ

OS (Боломжийг ашиглаж давуу талаа бэхжүүлэх стратегиуд)

- Нийгмийн зүгээс эерэг

нөлөөтэй байгаа тул зах зээлийн

багтаамжыг улам нэмэгдүүлэх

- Зээл туламж сайн авч

үйлдвэрлэлээ өргөжүүлж, технологийн

орчиноос хоцрохгүй байж,

бүтээгдэхүүнийхээ чанарыг улам

сайжруулж, нэр төрөлийг оршруулах

- Нийгмийн хандлага сайн

байгаа тул үйл ажиллагаагаа улам

идэвхижүүлж, зах зээл дээр үргэж анхлан

санаачлагч байх

-

OW (Боломжоо ашиглаж сул талаа багасгах

стратегиуд)

- Төр засгаа үзүүлэх хөнгөлөлт,

дэмжлэгийг авсанаар нийт үйлдвэрлэлийн

зардалыг бууруулж болно.

- Зээл тусламж авч, үйл

ажиллагаагаа амжилттай эхлэж, төр

засгийн дэмжлэгийг авч тогтвортой

ажилассанаар туршлага хуримтлуулна,

өөрийн бүтээгдэхүүний олон нийтэд

таниулна.

- Мөн дээрх дэмжлэгүүдийг авч

үйл аиллагаагаа өргөжүүлснээр түүхий

эдийн бэлтгэн нүүлэлтийн асуудалд

хөнгөрөх, тодорхой бэвтгэн

нийлүүлэгчитэй хамтран аижллана.

ST (Давуу талаараа аюулаас зайлсхийх стратегиуд)

- Хаягдал цаасыг Монгол

үйлвэрлэснээр түүхий идээ дотоодоос

хангавал валютын ханшын өөрчлөлтөөс

үүсэх зардлын өсөлтийг бууруулна.

- Мөн үйлдвэрлэлийн нийт

зардалыг буурлах тул инфляцийн муу

нөлөөллийг багасгана

- Бүтээгдэхүүнийхээ сайн чанар,

орчин үеийн технологи хэрэглэж байгаа

тул боловсруулах үйлдвэрлэлийн өсөлтийг

хурдасгана.

- Манай бүтээгдэхүүн өргөн

хэрэглээний бүтээгдэхүүн тул инфляцийн

нөлөөллийг бууруулж болно.

TW (Аюул болон сул талаа хоюуланг нь бууруулах стартериуд)

- Сүүнээс гардаг тос, ээдэм,

лактоз зэргэд түшигласэн дэд үйлдвэртэй

болвол зардал буурч, валютын ханшийн

өөрчлөлтөөс айх хэрэггүй болж,

инфляцийн үзүүлэх нөлөөг бууруулна

- Технологийн сайн судалгаа

хийж бүтээгдэхүүний чанарыг сайжруулна

V. МАРКЕТИНГИЙН ХОЛЬЦ БҮРДҮҮЛЭЛТ

Маркетингийн хольцын бодлого төлөвлөлтМароетингийн стратеги: “MOM MILK” ХХК нь дараах маркетингийн стратеги

зорилтуудыг тавьж ажиллана. Үүнд:

1. Дотоод зах зээлд тэргүүлэх байр суурийг эзлэх

2. Үйлдвэрлэлийн жигд ажиллагааг хянаж, техникийг бүрэх хүчин чадалд

хүргэж ажиллуулах

3. Хэрэглэчдийн дунд бүтээгдэхүүний чанарын талаар байнгын судалгаа

явуулж бүтээгдэхүүнээ хөгжүүлдэг байх

Бараа бүтээгдэхүүний бодлого төлөвлөлтМа

Цэвэр сүү Шоколадтай сүү Бананатай сүүнай үйлдвэр нь одоогийн байдлаар 3 төрлийн сүү үйлдвэрлэж зах зээл дээр

нийлүүлэхээр төлөвлөж байна.

Бүтээгдэхүүний загварууд:

Бүтээгдэхүүний савлагаа: 0.5 болон 1л

Бүтээгдэхүүний байдал: Тетрапак

бавдагаатай

Найрлага: Түүхий сүү, кальци,

шоколад, банана, болон бусад амин

дэмүүийн хүчлүүд

Зориулалтаар нь ангилвал: :

- Цэвэр сүүгээр цай сүүлэх

- Амны цангаа тайлах

Бага сургуулиудад зориулан тэдний захилгаар сүүний найрлага, савлагаа хэмжээнд

тохиролцон өөрчилж болох боломжийг бид харилцагч нартай олгоно.

2. Барааны чанарыг сайжруулахын тулд дараах зүйлсийг хийнэ.

Стандартын түвшинг хангасан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж буй

эсэхийг тогтмол хянах

Түүхий эдээс авахуулаад эцсийн бүтээгдэхүүн хүртэл чанарын

удирдлагын тогтолцоог нэвтрүүлж, үр дүнтэй хэрэгжүүлэх.

Цаашид бүтээгдэхүүнийхээ нэр төрлийг өргөжүүлж амт чанарыг

нэмэгдүүлэх тал дээр тогтмол анхаарч ажиллана.

Үнийн бодлогоМанай байгууллага нь үнийн бодлогийн хувьд харьцангуй уян хатан байх бөгөөд

зах зээлийн дундаж үнэд суурилан үнээ тогтооно.

Сүүний төрөл Үнэ

My mother milk цэвэр сүү 600

My mother milk шоколадтай сүү 600

My mother milk банантай сүү 600

Анхны санал болгох үнэ маань бүх төрлийн сүүн дээр ижил байгаа нь

Жишээ нь шинэ бүтээгдэхүүнээр зах зээлд нэвтрэн гарах стратегийг барааны үнэ-

барааны хөдөлгөөний зардал матрицаар сонгож болно.

Бизнесийн байгуулагын хувьд үнэ, борлуулалтын арга хоёрыг зөв хослуулах нь

амжилт олохын үндэс болдог. Үнийн хувьд ямар бодлого баримтлах нь

зардлын түвшин ямар байхаас их хамаардаг. Иймээс:

1. Тогтмол ба хувьсах зардлын харьцаа

2. Үйлдвэрлэлтийн хэмжээ

3. Өртгийн бүтэц зэргийн харьцааг зөв барьж ажиллах нь зүйтэй.

Манай компаний хувьд:

Судалгаанаас үзэхэд үнээ бууруулсанаар эрэлт хэрэгцээ улам өсөх

хандлага ажиглагдаж байгаа тул хэрэглэгчидийн орлогын түвшинд

тохируулж, зах зээлийн эзлэх хувийг богино хугацааны дотор ихэсгэх

зорилгоор үнийн ялгаатай стратеги баримтлана

Бүтээгдэхүүний ялгаатай байдлаасшалтгаалж үнийн хувьд тодорхой

хугацаанаас эхлээд ялгаварт бодлого баримтална

Идэвхижүүлэлтийн бодлогоИдэвхжүүлэлтийг дараах чиглэлээр хийж болно:

Идэвхжүүлэлтийн ямар арга хэрэгслүүдийг ашиглаж байна.

Идэвхжүүлэлтийн арга хэрэгсэлийн төрлүүд тэдгээрт зарцуулж байгаа

мөнгөн дүнгүүд

Бараа бүтээгдэхүүн ,түүхий эдийн шинж чанар, давуу тал, үнэ, худалдаж буй

газрын тухай ойлголтыг худалдан авагчдад хүргэхийн тулд дараах үйл

ажиллагааг явуулж байна. Үүнд:

Мэдээллийн хэрэгслээр, реклам зар сурталчилгааг явуулах

Үзэсгэлэн худалдаанд байнга оролцох

Зарлал чимэглэл хийх

Каталоги танилцуулга хийх

Мөн барааг борлуулж буй худалдагчийн харилцааны болон үйлчилгээний

соёлын түвшингээс борлуулалтын идэвхжүүлэлт асар их шалтгаалж байдаг

5.1 Борлуулалтын удирдлага

Борлуулалтын бодлого нь дараах журмаар явагдана:

Хийгдэх ажилууд Хариуцах эзэн Хэрэгжүүлэх арга, зөвлөмжүүд

ЗГ-ын үдийн цайны хөтөлбөрт

хамрагдаж

Захирал, Менежер

ЗГ-ын хэрэг эрхлэх газар, Хүнс Хөдөө Аж Ахуйн яамуудтай улзаж хатран ажиллха

гэрээ байгуулах

Байгууллагуудтай хамтарч ажиллах

Захирал, Менежер

Томоохон хэмжээний худалдааны төвүүд, супермаркетуудтай хамтран ажиллаж

бүтээгдэхүүн нийлүүлэх гэрээ байгуулах

Сүлжээ дэлгүүрүдтэй

хамтран ажиллах

Захирал, Менежер

Миний дэлгүүр, Sansar, Боса зэрэг сүлжээ томоохон дэлгүүрүүдтэй хамтран ажиллах

гэрээ байгуулах

Реклам, зар сурталчилгаа

хийхМенежер

Уламжлалт баяр ёслолын үеэр зар сурталчилгааг явуулж хэрэглэгчдийн сонирхлыг татах зар сурталчилгааг

«Монгол» ТВ, UBS ТВ –р явуулах зар сурталчилгааг явуулахдаа ТВ-н сувгийг

өргөн ашиглахХүүхэд

багачуудын дунд Менежер Бага ангийнхан болоод цэцэрлэгийн

насныханы дунд “Миний мэдэх Mom Milk”

уралдаан зарлах нэрэтэй зураг, зохион бичлгэийн уралдаан зарлах

Танилцуулга, брошур хийлгэж

тараахМенежер

Өөрийн бренд сүүний танилцуулга хийж хүн ихээр бөөгнөрсөн газруудад тараахаас

гадна, өөрийн бренд нэртэй хувцаспудволк хийлгэж тараана.

Бусад арга хэмжээ Менежер

Каталоги танилцуулгыг тараахдаа Алдар цуутай хүмүүсээр дамжуулан реклам зар

сурталчилгааг хийхБүтээгдэхүүний

давуу талыг ашиглан ухуулга

хийх

МенежерБүтээгдэхүүнийхээ сав баглаа боодлыг урамшууллын хэрэгсэл болгон ашиглаж

цуглуулсан хэрэглэгчид тодорхой

Амталгаат үзэсгэлэн зохион

байгуулахМенежер

Бүтээгдэхүүний борлууллатыг нэмэгдүүлэхийн тулд нээлтийн өдөрөө амтлагаат худалдааг өргөнөөр зохион

байгуулж бүтээгдэхүүнээ таниулах

Хувиарлалтын суваг:Хэрэглэгчдийн 7”О” загварын Outlets- хаанаас авах вэ? хэмээх асуултанд

судалгаанд хамрагдсан хүмүүс доорх байдлаар хариулсан байна.

Ñ¿¿ õóäàëäàí àâäàã ãàçàð

Í àðàí òóóë, áºì áºãºð, áàðñ

õóäàëäààí û òºâ¿¿äýýñ

6%

Ñóï åðì àðêåòóóäààñ

21%

Õóâü õ¿í ýýñ13%

Ãýðèéí î éðî ëöî î õ äýëã¿¿ð, Ò̄ Ö-ýýñ

36%

Áóñàä ãàçðààñ 1%

Õ¿í ñí èé çàõóóäààñ13%

Õºäººí ººñ àâ÷ðóóëäàã

10%

Дээрхээс дүгнэж үзэхэд нийт судалгаанад хамрагдсан хүмүүсийн дийлэнх нь буюу

36 хувь нь гэрийн ойролцоор дэлгүүр, ТҮЦ-ээс авдаг гэж, 21% нь томоохон

супермаркетаас авдаг гэж хариулсан байгаагаас дүгнэж үзвэл хувиарлалтын

сувгийн хувьд гол анхаарах сенмент бол дэлгүүр, супермаркетүүд-руу анхаарлаа

хандуулах нь зүйтэй юм.

Томоохон супермаркет, дэлгүүрүүдтэй гэрээ байгуулан хамтран ажиллах

бөгөөд бүтээгдэхүүнээ өөрийн машинаар өглөө бүр ямагт шинэ сүүг нийлүүлнэ.

VI. ҮНДСЭН СУДАЛГАА

5.2 Зах зээлийн сегментчилэл, зорилтот зах зээлМанай төслийн хүрээнд өөрийн хэрэглэгчдийг хэрэглээнийх нь цар хүрээ, хүсэл

сонирхлоор нь буюу зах зээлийн нягтрал болон хуваарилалтын хол ойроос

шалтгаалан бүсчилсэн байдлаар хэрэглэгчдээ сегмэнтчилж байна. Үүнд:

1. Улаанбаатар

2. Хангайн бүсийн аймаг

3. Төвийн бүсийн аймаг

4. Зүүн бүсийн аймаг

5. Өмнөд бүсийн аймаг

6. Баруун бүсийн аймаг

Зураг №1Манайх дээрх 5 сегментээс зах зээлээ хүн амын нягтрал, багтаамж,

хэрэглэгчийн зан төлөв, тээврийн зардал, дэд бүтцийн хөгжил зэргээс

шалтгаалан зорилтот зах зээлээ Улаанбаатар хот гэж сонгож байна.

Мөн түүнчлэн туслах зах зээлийг хүн ам зүйгээр сегментчилж байна. Үүнд: Орлого, боловсрол

Гэр бүлийн хэмжээ

Гэр бүлийн амьдралын мөчлөг

Дээрхээс үзвэл туслах зах зээлийг Дархан, Эрдэнэт, Хөтөл зэрэг үйлдвэрлэл

хөгжсөн газрыг сонгож байна.

Çàõ çýýëèéí áàãòààìæÇîðèëòîò çàõ çýýë“МОМ МИЛК”ХХК-ийн савлагаатай сүүний төслийн үйл ажиллагаанд зориулж 500 хүний сонголттой санамсаргүй магадлалт түүврийн аргаар явуулсан судалгаагаар сүү хэрэглэдэг гэж хариулсан иргэд 19%-ийг нь эзэлж байсан. Эндээс Улаанбаатар хотод байгаа нийт өрхийн 19% нь өрхийн хэрэглээндээ сүү хэрэглэдэг гэж үзэж болох юм. Хамгийн сүүлийн статистик мэдээллээр Улаанбаатар хотод 200,000 орчим өрх байгаа гэж үзвэл нийт 38000 өрх өдөрт сүү хэрэглэдэг байна.

Çàõ çýýëèéí áàãòààìæ òîîöîõ òîìú¸î: Q=n*q*p Q- Çàõ çýýëèéí áàãòààìæn=38000(өдрийн хэрэглээ) n- íèéò õýðýãëýã÷äèéí òîîq=1 q- õóäàëäàí àâàõ äàâòàìæp=650 ¥ p- äóíäàæ ¿íý

Q=38000*1*650=24,700,000₮

Äîòîîäûí сүүний çàõ çýýëèéí áàãòààìæ òîîöîæ ¿çñýíýýð æèëèéí 8,892,000,000,000 òºãðºã áàéãàà íü ºíäºð ¿ç¿¿ëýëò ãýæ ¿çýæ áàéíà. Èéìýýñ ýíý òºðëèéí á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýõýä ìîíãîë îðíû õóâüä õàíãàëòòàé çàõ çýýë áàéíà ãýæ ¿çýæ áàéíà.

Манай бүтээгдэхүүний гол онцлог бол монголд нэвтрээгүй олон жимсний хольцтой

бөгөөд үнийн хувьд бусад сүүнүүдийн адил ойролцоо боломжийн үнийг санал

болгож байгаа болно.

5.3 Түүхий эдийн хангамжийн төлөвлөгөөТүүхий эдийн татан авалтын графикаар гаргахаас өмнө нэгж бүтээгдэхүүнд орох

орцын хэмжээ болон түүхий эдийн багцын хэмжээн дээр үндэслэн нэг өдрийн

үйлдвэрлэлд хэрэглэгдэх түүхий эдийн хэмжээг тодорхойлье. Энд нэг өдөрт

хүчин чадлынхаа дээд хэмжээгээр буюу 36,000 ширхэг цаасан уут үйлвэрлэнэ

гэж тооцьё. Нэг удаа явахдаа 1 сарын түүхий эдээ татаж авчирна гэж төлөвлөе.

№ Түүхий эд Нэг уутанд орох хнмжээ

Түүхий эдийн

савласан хэмжээ

1 нэгж түүхий

эдээр хийх цаасан

уутны тоо

Нэг өдрийн үйлдвэрлэлд орох хэмжээ

Нэг удаа явахдаа

авчирах хэмжээ

1 Цаас 1020 мм, 20гр1 боодол:

4320 м, 3600 кг

180,000 ш 0,2 боодол 6 боодол, 21,6 тн

2 Олсон утас 50 см, 10 гр 1 дамар:10 кг, 200 м 800 ш 45 дамар 1,350 дамар,

13.5 тн

3 17-99PVA цавуу 10 гр 1 лааз: 10 кг 1000 ш 36 лааз 1,080 лааз,

10,8тнНэг удаа явах түүхий эдийн хэмжээ /тонн/ 45,9 тонн

5.4 Ажиллах хүчний хангамжийн төлөвлөгөө

Нэг машин дээр 1 ахлах ажилтан 2 туслах ажилтан ажиллана. Ажилд орсоны

дараа үйлвэрлэл явуулах сургалтанд хамрагдана. Хоёр машинтай, хоёр ээлжээр

ажиллах тул 4 ахлах 8 туслах ажилтан нийт 12 хүн үйлвэрлэлийн газарт ажиллана.

Ажилчид нь нэг өдөр ажиллаад, нэг өдөр амарна.

4 ахлах ажилтан нь техник технологийн эд ангийн талаар сайн мэддэг, энэ

мэргэжлийн дагуу сургууль төгссөн эрэгтэй хүн байна. Энэ хүмүүс нь хоёр

хоёроороо нэг нэг машиныг хариуцан авч ажиллах бөгөөд үйлвэрлэлийн явцад

туслах ажилтнуудыг удирдан зохион байгуулж, техникийн аливаа асуудал гаргахад

засварлах чадвартай хүн байх бөгөөд туслах ажилчидыг сургаж дадлагажуулах

үүрэгтэй.

Харин 8 туслахын 4 нь эмэгтэй, 4 нь эрэгтэй байна. Эмэгтэй туслах ажилтан

нь ахлах ажилтны зааврын дагуу үйлвэрлэлийн конверь дээр ажиллахаас гадна,

үйлдвэрлэлийн газарт гарсан хог хаягдалыг цэвэрлэх үүрэгтэй. Эрэгтэй туслах

аажилтан нь мөн ахлах ажилтны заавраар конверь дээр ажиллахаас гадна, түүхий

эд зөөх, техникийн засварт туслах зэрэг үүрэг гүйцэтгэнэ.

5.5 Техник технологи суурьлуулалт, ашиглалтын төлөвлөгөөҮйлдвэрийн машиныг 15 хоногт зөөвөрлөж авчираад, суурьлуулна. Нэг машинд жил

бүр их засвар хийж, муудсан эд ангиудыг сэлбэж, технологийн дэвшилт гаргах эд

ангиудыг нэмж тавина. Нэг машиныг 4 жил ашиглах бөгөөд 5 дахь жилээс

дараагийн дэвшилтэд техникийг авчирч ажиллуулах болно.

Эхний жилд машинуудыг ажиллуулахдаа энгийн үед 30,000 ширхэг уут өдөрт

үйлдвэрлэнэ, баяр ёслолын ачаалалтай үед 36,000 ширхэг уут буюу хүчин чадлын

дээд хэмжээгээрээ үйлвэрлэнэ.

Харин 2 дахь жилээс эхлээд 4 дэхь жилийг дуустал өдөр бүр үйлвэрлэлийн

дээд хүчин чадлаараа ажиллана.

5.6 Байршилын судалгаа

№Худалааны

төвүүдийн нэр

Нийт худалдаанд эзлэх хувь (Di)

Хэвтээ координатын урт

(Xi)

Босоо координатын урт (Yi)

1 Нарантуул 40% 9,8 4,8

2 Хархорин 8% 1,6 5,8

3 Баянзүрх 7% 8,2 6,7

4 Барс 15% 1,9 3,0

5 Бөмбөгөр 20% 3,1 7,0

6 Сарны титэм 10% 3,8 4,0

Дээрх үзүүлэлтээс цаасан уутны үйлдвэрийн тохиромжтой байрлалыг дараах

байдлаар тодорхойлбол:

болж байна. Тиймээс манай үйлвэрлэлийн байршил нь Улаанбаатар хот, Нацагдоржийн гудамж-51, Баянгол дүүрэг, 18-р хороо, “Энхтайваны гүүр” ГРУПП-ын Бридж Плаза байгууламжид байрлана.

5.7 Удирдалага зохион байгуулатын бүтэц

“MOM MILK” ХХК-ны бүтэц зохион байгуулалтын схем

Захирал

Үйлдвэрлэл хариуцсан дарга

Нягтлан бодогч

Ахлах хүнсний технологич

Шинэ бүтээгдэхүүний технологич

Борлуулалтын менежер

Сурталчилгааны менежер

Маркетингийн алба хариуцсан дэд дарга

Бүтээгдэхүүний чанарын технологич Шинэ бүтээгдэхүүний

технологич Техникийн инжинер

Нярав

Жолооч

Ачигч

5.8 Хүнийн нөөцийн удирдлага

Ажилтнуудын цагийн хуваарь: “MOM MILK” ХХК –ны захирал, Захирал, үйлдвэрлэл хариуцсан дарга,

маркетинг хариуцсан дарга, нягтлан бодогч нар Даваа гарагаас Баасан гараг хүртэл 5 өдрөөр өдөрт 9:00-18:00 хүртэл 8 цагаар ажиллана. /12:00-14:00 цайны цаг/

Бусад ажилчид, тухайлбал нярав, технологч, менежер, жолооч, ачигчид Даваа гарагаас Бямба гараг хүртэл 8:00-21:00 хүртэл 12 цагаар ажиллаж /12:00-13:00 цайны цаг/, нэг өдөр амарна.

Ажилд авах журам:Манай компани нь ойрын 1 жилийн хугацаанд нэмж ажилтан авахгүй бөгөөд үүний дараагаас бүтэцээ өөрчилж, үйл ажиллагаагаа өргөжүүлэн нэмэлт ажлын байруудыг бий болгоно. Одоогийн байгаа бүтэц нь богино хугацааны үйл ажиллагаагаа тогтворжтол байх юм.

Хэрвээ зарим ажилчид гараад нэмж ажилтан авахаар бол тухайн албан тушаалд орохыг хүсэгчидийн хүсэл сонирхол, тавигдах шаардлагыг хангасан байдал зэргийг харгалзан, захирал болон үйлвэрлэл хариуцсан дарга, Маркетингийн алба хариуцсан дэд дарга нартай зөвлөлдсөн шийдвэрийн үндсэн дээр ажилд авна.

Шинэ ажилтныг 3 сарын хугацаан туршилтаар ажиллуулах бөгөөд энэ хугацаанд тухайн албан тушаалын нэрлэсэн цалингын 60%-иар ажиллана, туршилтын хугацаа дууссаны дараа жинхэнэ ажилтнаар ажиллуулах, ажилаас чөлөөлөх эсэхийг шийдвэрлэнэ.

Хэрвээ ажилтан туршилтын хугацаанд байгууллагын үйл ажиллагаанд үнэлэхүйц хувь нэмэр оруулсан бол жинхэнэ ажилтан болгоно

Ажилтнуудын ажил үүргийн хуваарь:Захирал:

Шаардлага: байгууллагын үйл ажиллагааны талаар ерөнхий мэдлэгтэй, бие даан

шийдвэр гаргах чадвартай, бизнесийн туршлагатай, дээд сургууль төгссөн хүн

байна.

Эрхлэх үйл ажиллагаа:

- Байгууллагын хэтийн зорилго, зорилт, түүнд хүрэх арга зам стратегийг

тодорхойлох

- Үйлдвэрлэлийн нийт үйл ерөнхий үйл ажиллагааг явуулж, ажилтнуудыг

удирдан зохион байнуулна

- Ажилтнуудыг ажилд авах, албан тушаалд дэвшүүлэх, халах, урамшуулах

шийдвэрийг баримт дээр үндэслэн гаргана

- Худалдаа, үйлчилгээний байгууллагуудтай борлуулалтын гэрээ байгуулна

- Төрийн байгууллагуудтай хүнсний эрүүл ахуйн бүтээглэхүүн нийлүүлэх

талаар хамтран ажиллана.

Үйлдвэрлэл хариуцсан дарга:Шаардлага: Үйлдвэрлэл явуулсан туршлагатай, энэ талын мэдлэгтэй, үйлдвэрлэл

явуулах чадвартай дээд сургууль төгссөн, техник, технологи, түүхийн эдийн талаар

гадаад хэл дээр мэдээлэл хайх, судалгаа хийх чадвартай хүн байн.

Эрхлэх үйл ажиллагаа:

- Үйлдвэрлэлийн хэвийн үйл ажиллагааг хангах тал дээр түлхүү ажиллана

- Хямд, чанартай түүхий эдийн хамгамжийн асуудлыг хариуцна.

- Үйлдвэрлэл дээр ажиллах хүнийг сонгоход захиралтай хамтран ажиллана

- Сүүний тогтмол чанарын судалгааг ахлах технологчийн хамтаар сар бүр

явуулна..

Маркетингийн алба хариуцсан дэд дарга:Шаардлага: Аливаа байгууллагын маркетингийн үйл ажиллагааг удирдан явуулж

байсан туршлагатай, энэ талын мэдлэгтэй, бизнес эдийн засгийн өндөр мэдлэгтэй

магистр ба түүнээс дээш зэрэгтэй, реклам зар сурталчилгааны өндөр мэдлэгтэй,

гадаад хэлний түвшин өндөр судалгаа, шинжилгээ хийх, харилцааны өндөр

чадвартай хүн байна.

Эрхлэх үйл ажиллагаа:

- Байгууллагын Үйлдвэрлэлийн хэвийн үйл ажиллагааг хангах тал дээр түлхүү

ажиллана

- Хямд, чанартай түүхий эдийн хамгамжийн асуудлыг хариуцна.

- Үйлдвэрлэл дээр ажиллах хүнийг сонгоход захиралтай хамтран ажиллана

- Сүүний тогтмол чанарын судалгааг ахлах технологчийн хамтаар сар бүр

явуулна..

Нягтлан бодогч:Шаардлага: НББ-ын мэргэжлээр дээд сургууль төгссөн, судлагаа, шинжилгээ хийх

чадвартай хүн байна.

Эрхлэх үйл ажиллагаа:

- Байгууллагын нийт данс тооцоо, тайлан балансыг гаргана

- Ажилтнуудын цалинг бодно

- Үйл ажиллагааны ашиг, орлогын тайланг гаргаж, зардал бууруулах бодлого

дэвшүүлж, судалгаа хийнэ

Борлуулалт, сурталчилгаа хариуцсан менежер:

Шаардлага: Маркетинг, менежментийн чиглэлээр дээд сургууль төгссөн, бизнесийн

судалгаа, төлөвлөгөө хийх чадвартай, мэргэжилтэй дадлага туршлагатай, гадаад

хэл дээр мэдээлэл олох чадвартай, реклам сурталчилгааны хувьд мэдрэмж сайтай

хүн байна.

Эрхлэх үйл ажиллагаа:

- Үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнийг борлуулах сувгийн асуудлыг хариуцна

- Бүтээгдэхүүний реклам сурталчилгааны ажилыг хэвлэл, мэдээллийн

байгууллагуудтай хамтран явуулна.

- Зах зээлийн судалгааг хийнэ.

Ахлах ажилтан:Шаардлага: Техник технологийн чиглэлээр тусгай мэргэжил эзэмшсэн, машинд

ямар нэгэн асуудал гарахад засварлах, туслах ажилнуудад сургах, тэдгээрийг

удирдан зохион байгуулах чадвартай эрэгтэй хүн байна.

Эрхлэх үйл ажиллагаа:

- Хариуцсан машины үйл ажиллагааг хэвийн явуулах

- Үйлдвэрлэлийн үйл явцыг сайнжруулах талаар санал дэвшүүлэх

- Туслах ажилтнуудыг сургах дадлагажуулах

Туслах ажилтан:Шаардлага: Ажилд тууштай, хариуцлагатай ханддаг, шинэ зүйл сурах чадвартай,

дор хаяж бүрэн дунд мэргэжилтэй эрэгтэй эмэгтэй хүмүүс байна.

Эрхлэх үйл ажиллагаа:

- Ахлах ажилтны заавраар цагийн хуваарийн дагуу ажиллах

Урамшуулал:- Жил бүр бүх ажилтнуудын хийсэн ажлыг дүгнэж, түүн тохирох тодорхой

хэмжээний урамшуулал олгоно

- Тогтвор суурьшилтай, идэвхи санаачлагатай 2 жил ажилласан хүнийг Бээжин

хот руу 14 хоног амралтаар явуулна.

- Илүү цагаар ажилласан зөвхөн үйлдвэрийн ажилчдын илүү ажилласан

цагийн хөлсийг 50%-иар нэмэгдүүлж тооцно.

Шийтгэл: Байгууллагын үйл ажиллагаан томоохон хэмжээний хохирол учруулж,

хариуцлагагүй ажилласан ажилныг гаргасан алдааны хэмжээнд үндэслэн цалинг

тодорхой хувиар, тодорхой хугацаанд бууруулж сануулга өгөх, ажилаас халах

эсэхийг шийдвэрлэнэ. Хэрвээ нэг удаа сануулга авсан ажилтан дахин алдаа

гаргасан тохиодолд шууд ажилаас хална.

ГУРАВ. ТӨСЛИЙН ТООЦООЛОЛЫН ХЭСЭГ

XIII. САНХҮҮГИЙН ТООЦООЛОЛ