moduli 1-principet dhe praktika e punës...
TRANSCRIPT
Moduli 1-Principet dhe Praktika e Punës Sociale
Tema: Metodat e Aplikueshme të Punës Sociale
Prezantuesi: Ibush Hetemi, Zyrtar i Lartë për Inspektim
të Shërbimeve Sociale dhe Familjare
Prishtinë, Gusht 2015.
08-Aug-16 1
Metodat e aplikueshme të Punës Sociale
Nocioni lidhur me qasjet dhe praktika e punës sociale
ndryshojnë në bazë te kulturave dhe vendeve të ndryshme.
Modele zgjidhjesh për punë sociale të cilat pa probleme do të
importoheshin nga jashtë, që menjëherë do ta bënin jetën më të
mirë për punëtorët social Kosovar dhe për klientët e tyre nuk
egzistojnë.
Praktikat e suksesshme duhet gjithmonë të zhvillohen në suaza
vendore duke i studiuar praktikat më të mira ndërkombëtare,
duke i modifikuar dhe përshtatur realitetit social të vendit.
08-Aug-16 2
Metodat e Aplikueshme të Punës Sociale
Bazat e punës Sociale
Praktikat e punës Sociale – Menaxheri i rastit
Puna në Komunitet
08-Aug-16 3
Bazat e Punës sociale
Përkufizimi i punës sociale
Profesioni i punës sociale pranon ndryshime sociale, zgjedhjen e
problemeve në marëdhëniet ndërnjerëzore, fuqizimin dhe lirinë e
njerëzve për ta rritur mirëqenien njerëzore. Duke i shfrytëzuar
teoritë e sjelljeve njerëzore dhe sistemet shoqërore. Puna sociale
intervenon në pikat ku njerëzit bashkëveprojnë më mjedisin e
tyre.
Parimet e drejtësisë sociale janë fundamentale për punë sociale.
08-Aug-16 4
Bazat e Punës sociale
Puna sociale është profesion; çka don të thotë kjo?
Puna sociale është forcë progresive; ndryshimet
Fuqizimi është objektivi madhor i punës sociale; ngritja sist.
Zgjidhja e problemeve është detyrë qendrore në punën sociale;
Puna sociale ka dimenzion shkencor;
Tërë veprimtaria e punës sociale duhet të drejtohet nga parimet
etike.
08-Aug-16 5
Bazat e Punës Sociale
Grupet e shënjestruara
Luftimi i margjinalizimit;
Klientët e punës sociale mund të ndahen kryesisht në tri
kategori kryesore:
1. Personat që u takojnë grupeve të margjinalizuara;
2. Personat me aftësi të kufizuar punuese të cilët kanë nevojë
për përkujdesje;
3. Personat përkohësisht në varfëri apo vështirësi tjera.
08-Aug-16 6
Bazat e Punës Sociale
Margjinalizimi ka të bëjë me një proces gjatë të cilit një person
largohet jashtë mënyrës se jetesës që konsiderohet të jetë
normale.
Dimenzionet më të rëndësishme të margjinalizimit janë:
- Largimi nga tregu i punës dhe mungesa e mundësisë
ekonomike
- Përjashtimi social dhe
- Pafuqia për të marrë vendime që kanë të bëjnë me jetën e
tij/saj.
08-Aug-16 7
Bazat e Punës Sociale
Përkujdesi ndaj të pambrojturve dhe nevojtarëve
Klientët e marxhinalizuar të punës sociale, zakonisht kanë një
histori të gjatë të varfërisë dhe largimit social dhe ndryshimi i
këtij zhvillimi negativ nuk është i lehtë;
Si komb me popullsi të re, Kosova duhet të zhvillojë model të
vet të punës sociale i cili do të mbështes në mënyrën më të
mirë, zhvillimin e shoqërisë kosovare.
Në të gjitha situatat, puna sociale, megjithatë duhet të përpiqet
që t’u përmbahet parimeve kryesore të etikës profesionale, sa
më shumë që të jetë e mundur.
08-Aug-16 8
Bazat e Punës Sociale
Llojet e intervenimeve të punës sociale
Dhënja e ndihmës sociale (grupet e margjinalizuara )
Konsultime dhe këshilla (delikuenca, dhuna ..! )
Organizimi dhe koordinimi i shërbimeve
Ndihma në situata të krizës (dhuna abuzimi seksual, )
Monitorimi dhe kontrollimi (fëm. me aftësi të kufizuara)
Mbrojtja e interesit të klientit,
08-Aug-16 9
Bazat e menaxhimit të rastit
Koncepti i menaxhimit të rastit - Përkufizimi
Një sërë hapash logjik dhe proces bashkëveprimi në rrjetin e shërbimeve me qellim që klientit ti ofrohën shërbimet e nevojshme në mënyrë mbeshtetëse të dobishme, efikase dhe të lirë.
Menaxhimi i rastit si qasje për të organizuar dhe kordinuar përkujdesjen sociale e ka origjinën në historin
e hershme të praktikës sociale në SHBA,Rrethanat e punës të punëtorëve social në vitët e hershme ishin të
08-Aug-16 10
Bazat e menaxhimit të rastit
Ngjajshme si ato të sotmet në Kosovë, shkallë e lartë e
papunësisë, shkallë e lartë e varfërisë, grupe të mëdha të
popullatës me rrezikimin e të qenurit të margjinalizuar, burime
të kufizuara për shërbime sociale dhe hapësirë e kufizuar e
shërb. në dispozicion.
Qëllimi kryesor i menaxhimit të rastit është që të siguroj
koordinim të shërbimeve dhe përgjegjësi të ofrimit të tyre.
Menaxhimi i rastit në punë është metodologji e punës më
klientin dhe teknikë e koordinimit të shërbimeve.
08-Aug-16 11
Bazat e menaxhimit të rastit
Menaxhimi i rastit në punë sociale përbëhet prej dy
elementeve.
1. Punës së drejtëpërdrejt me klientin dhe
2. Koordinimit të shërbimeve.
Menaxhimi i rastit në punën sociale është metodologji e
ofrimit të shërbimeve, ku punëtori social vlerëson nevojat e
klientit dhe familjes së tij dhe organizon, koordinon dhe
monitoron ofrimin e të gjitha shërbimeve për t’i përmbushur
nevojat e shumta të klientit.
08-Aug-16 12
Bazat e menaxhimit të rastit
Objektivi i menaxhimit të rastit në punë sociale është
përmirësimi i mirëqenies së klientit dhe familjes së tij,
partneriteti dhe pjesëmarrja janë pika kyçe e pikënisjes duke i
përcaktuar të drejtat për vetëpërcaktim.
Procesi i menaxhimit të rastit,
Procesi i menaxhimit të rastit fillon gjithmonë me një vlerësim
të situatës apo gjendjes së klientit, problemet dhe nevojat
analizohen dhe në bazë të analizës identifikohën mënyrat e
përmirësimit të situatës.
08-Aug-16 13
Bazat e menaxhimit të rastit Procesi i menaxhimit të rastit në punë sociale,
VLERËSIMI
Përpilimi i plan. të shërbimeve
zbatimi i planit të punës
ri-vlerësimi
përfundimi i rastit
mbrojtje e klientit
kordinimi dhe monitorimi
08-Aug-16 14
Bazat e menaxhimit të rastit
Çështjet thelbësore,
Vlerësimi është hapi i parë në procesin e menaxhimit të rastit,
vlerësimi i kujdesshëm i problemeve, nevojave të klientit dhe
burimeve që mund të sigurohen është parakusht i suksesshëm
në procesin e punës sociale.
Objektivi i vlerësimit është që të ofroj njohuri për dizajnimin e
planit të shërbimeve, është e nevojshme që të merren informata
për jetën e klientit nëse një plan i mirë i punës duhet të
dizajnohet.
08-Aug-16 15
Bazat e menaxhimit të rastit
Dizajnimi i planit të punës,
Parimet themelore të dizajnimit të planit të punës për procesin
e punës sociale janë ilustruar këtu përmes shembujve:
detyra-1 detyra-2 detyra-3 detyra- 4 detyra - 5
Problemi Qëllimi
08-Aug-16 16
Bazat e menaxhimit të rastit
Implementimi i planit të punës
Plani dhe implementimi i tij përfshin detyrat që duhet të
realizohën nga klientët individual dhe në anën tjetër plani i
punës konstaton shërbimet dhe intervenimet të cilat duhet t’i
ofroj sistemi i shërbimeve sociale.
Faza implementuese strukturohet bashkarisht nga klienti dhe
punëtori social.
Plani i punës duhet të jetë i hapur për ndryshime gjatë rrjedhës
së punës, prioritetet mund të ndryshojnë.
08-Aug-16 17
Bazat e menaxhimit të rastit
Detyra – 1 detyra -2 detyra -3 detyra – 4 detyra - 5
ushqim adekuat të shihet se fëm. të zhvillohet aftësimi profesional të fillohet me
dhe përmirësim të ndjekin shk. plan real për dhe permirësimi i vetëpunësim
gjendjes shendet. Rregullisht përmirësim prof. aftësive të reja.
Shërbimi – 1 Sherbimi -2 shërbimi – 3 Shërbimi – 4 Shërbimi - 5
ndrihma në para programi mbështetës programi në komun. Aftësim prof. Programi
të gatshme për shkollim për të ndihmuar mikro-kredit
vetëveten në grupe
08-Aug-16 18
problemi: varfëria dhe varshmeria
Qëllimi: pavarësi -dalja nga varfëria
Bazat e menaxhimit të rastit
Rolet alternative të menaxhimit të rastit,
Parimisht egzistojnë tri qasje apo role alternative të cilat mund
t’i kryej menaxheri i rastit:
1. Modeli i përgjithshëm ( vlerësimi gjithëpërfshirës )
2. Modeli ekipor ( shërbimet nga ekipet multi profesionale)
3. Modeli i ndërmjetësimit ( përsoni i kontaktimit )
Modeli i përgjithshëm kërkon edhe nivel të lartë të shkollimit
dhe kompetencë profesionale,
Modeli ekipor, roli i menaxherit të rastit është më i kufizuar
dhe intenziteti i kontaktit me klientin është më i ulët.
08-Aug-16 19
Bazat e menaxhimit të rastit
Modeli ekipor mund të jetë gjithashtu zgjidhje e qëndrueshme
alternative në Kosovë. Meqë ofrimi i shërbimeve në QPS në
Kosovë, tradicionalisht janë bazuar në punën e ekipeve
profesionale.
Alternativa tjetër e tretë është quajtur ekipi ndërmjetësues, në
ketë model shërbimet ofrohen jo nga ekipi profesional që
punon nga një organizatë e vetme por nga një numër
organizatash dhe Institucionësh të llojeve të ndryshme.
Menaxheri i rastit ka përgjegjësinë e kordinimit të punës dhe
nëse paraqitet problemi ai vepron si person kontaktues.
08-Aug-16 20
Bazat e menaxhimit të rastit
Ilustrimi i procesit të fuqizimit në vendet me të hyra të larta
detyra -1 detyra -2 detyra -3 detyra -4 detyra -5
Mëkëmbje e kryerja e punëve menaxhimi i mësim per të integrim në kom.
aftësisë elementare shtëp. punëve shtepiake shkuar në sociale
në mënyrë të fqinjësi
pavarur
Shërbimi – 2 Shërbimi – 3 Shërbimi -4
Shërbimi -1 përtrirja e përkujdes shërbimet shërbimi - 5
fizioterapi apartamentit shtëpiak transportuese qendra ditore për
personat me a.të k.
08-Aug-16 21
problemi: Pa aftësi për
jetë të përditshme
Qëllimi:
Jetë e pavarur në shtëpi të
vetë
Bazat e menaxhimit të rastit
Kordinimi dhe monitorimi i shërbimeve,
Për përfundim të suksesshëm të planit të punës është thelbësore
që shërbimet dhe intervenimet e parapara në planin e punës të
ofrohen me kohë dhe në cilësi.
Egzistojnë standarde ndërkombëtare dhe europiane për
vlerësimin e ofrimit të shërbimeve sociale të llojeve të
ndryshme.
Për punëtorin social, përmbushja e dëshirave të klientit
megjithate mbetet kriteri më i rëndësishëm i cilësisë dhe
përshtatshmërisë së shërbimeve.
08-Aug-16 22
Bazat e menaxhimit të rastit
Punëtori social që vepron si menaxhues i rastit ka për detyrë të gjejë shërbimet më të përshtatshme, të bisedoj për ofrimin e tyre dhe të lidh kontrata dhe marrëveshje më ofrues të shërbimeve.
Në këtë sistem të decentralizuar komuna dhe QPS-të kanë rolin e blerësve të pavarur që kanë të drejtë zgjedhjeje të ofruesve të shërbimeve.
Punëtori social e ka për obligim rolin e mbrojtësit i cili përfaqëson interesat e klientit kundrual organiztave që ofrojnë shërbime.
08-Aug-16 23
Puna në komunitet
Puna në komunitet konsiderohet të jetë qasje e posaqme e
punës sociale, e cila duke përdorur metoda të ndryshme të
punës në komunitet pranon ndryshime sociale, krijim të
mundësive të barabarta, pjesëmarrje dhe fuqizim veqanërisht
për anëtarët më të margjinalizuar në komunitet.
si zhvillohet puna në komunitet ?
do të flasim për parimet dhe detyrat kryesore të punëtorit në
komunitet:
08-Aug-16 24
Bazat e menaxhimit të rastit
Punëtori social ka gjithashtu përgjegjësi për shpenzimet
financiare dhe ka për detyrë që të gjejnë shërbimet më të lira.
Lëmi tjetër e rëndësishme ku nevojitet bashkëpunimi është
përkujdesi në komunitet për të moshuarit dhe personat më
aftësi të kufizuar, që kërkojnë bashkëpunim të ngushtë
ndërmjet shërbimeve sociale dhe atyre shëndetësore.
Organizata Jo-qeveritare janë partner të rëndësishëm dhe
duhet bërë përpjekje për t’i integruar OJQ-të lokale dhe
ndërkombëtare në këtë partneritet.
Nëse punëtori social vëren praktika diskriminuese në
komuntetin e ti/saj, i ka për obligim t’i bëjë të njohura –
publike.
08-Aug-16 25
Bazat e menaxhimit të rastit
Përfundimi i procesit të punës sociale,
Në fund të procesit të punës sociale organizohet një takim
përfundimtar ndërmjet menaxherit të rastit dhe klientit.
Është më rëndësi të dëgjohet mendimi i klientit mbi progresin e
bërë dhe të lejohet që të kenë mundësi të flasë për rëndësinë e
punës së përfunduar.
08-Aug-16 26
Puna në komunitet
Detyrat:
Të ju ndihmohet njerëzve për të rritur kompetencat sociale,
dhe aftësinë e tyre për të zgjedhur problemet,
Të ju ndihmohet njerëzve për të siguruar burime,
Të bëjmë që Organizatat të orientohen nga njerëzit në mënyrë
që të kenë qasje në to,
Të ndihmojmë njerëzit të bashkëpunojmë njeri më tjetrin,
Të ngrisim dhe nxisim bashkëveprime në mes organizatave dhe
institucioneve,
Të ndikojmë në politikat sociale,
08-Aug-16 27
Puna në komunitet
Parimet vijuese që mund t’i udhëzojnë punëtorët social në
punën e tyre në komunitet.
1. Fillo aty ku janë njerëzit,
2. Besimi në aftësitë e njerëzve,
3. Përfshirja,
4. Demokracia bazë,
Të gjitha veprimtaritë zhvillimore në komunitet duhet të
ndërmirren nga vetë njerëzit,
Duhet pasur kujdes që të mos fillohet kur nuk janë njerëzit aty.
08-Aug-16 28
Puna në komunitet
Punëtori në komunitet duhet të ketë besim te njerëzit,
Fillimisht duhet të sygjerohet se njerëzit kanë burime të fshehura apo të heshtura të cilat mund të zhvillohën nënë kushte të posaçme
Puna në komunitet ndërtohet sipas idesë se qeniet njerëzore janë të afta për të marrë vendime lidhur më egzistencën e tyre
Përfshirja, integrimin e njerëzve në shoqëri përmes grupeve sociale ku njerëzit mund të bashkëveprojnë
08-Aug-16 29
Puna në komunitet
Metodat e organizimit të komunitetit:
Organizimi i komunitetit mund të bëhet në shumë mënyra, si
bëhet kjo varet ku punoni dhe çfarë qëllimi të posaqëm keni,
Prezentojmë dy metoda kryesore të organizimit në komunitet:
1. Puna më grupet në komunitet,
2. Puna me koalicionet dhe rrjetet në komunitet,
Grupet në komunitet mund të jenë grupe vetëndihmëse apo
grupet vepruese,
08-Aug-16 30
Puna në komunitet
Koalicionet janë grupet e gjëra që bashkojnë njerëzit dhe
organizatat përmes komunitetit.
P.sh. një koalicion që punon për ngritjen e vetëdijes për HIV-in
mund të bashkoj zyrtarët e shëndetësisë, punëtoret social,OJQ,
përfaqësuesit e institucioneve religjioze, mësuesit, studentët,
prindërit etj.
Veprime në komunitet,
Qëllimi i punëtorit në komunitet është dhe duhet gjithmonë të
përqendrohet dhe të sigurojë që anëtarët e grupit të mësohen si
të ndërmarrin veprimet vet.
08-Aug-16 31
Puna në komunitet
Shembujt e veprimit në komunitet:
Themelimi i shërbimeve në komunitet,
Themelimi i qendrave në komunitet që nuk funksionojnë
shkolla, seminare për të rinjët e pa punësuar, gratë dhe fëmijët
me aftësi të kufizuara,
Zhvillimi dhe fillimi i projekteve për përkujdesje në komunitet
ndaj të moshuarve dhe të pa streheve,
Zhvillimi i programeve zhvillimore për dhunën në familje,
Themelimi i programeve me qëllim të parandalimit, abuzimit të
drogës dhe sëmundjes HIV.
08-Aug-16 32
Puna në komunitet
Promovimi i vetë-mbështetjes dhe ndihmës për grupet e
rrezikuara:
Themelimi i grupeve vetë-ndihmëse dhe mbështetëse që vuajnë
nga dhuna familjare, të pa punësuarit, ata që kanë braktisur
shkollën, gratë e dhunuara dhe të trafikuara,
Organizimi i veprimtarive rekreative ditore për klientët
ndihmës sociale,
Organizimi i grupeve mbështetëse për personat me aftësi të
kufizuara,
Organizimi i seminareve dhe grupeve mbështetëse për grupet
në komunitet.
08-Aug-16 33
Puna në komunitet
Mbrojtja dhe kampanja:
Ngritja e vetëdijes publike për abuzimin e drogës përmes
kampanjave mediale,
Bashkëpunimi me shkolla, spitale dhe qendra shëndetësore në
mënyrë që klientët e ri të kontraktohen me kohë,
Bashkëpunimi me OJQ-të kombëtare dhe ndërkombëtare,
agjenci donatore dhe koalicione profesionale për të zhvilluar
programe multi – sektoriale në komunitet,
Mbledhja e informatave për çështjet e punës sociale për ngritje
të vetëdijes në parandalimin e problemeve të ndryshme në
komunitet.
08-Aug-16 34
Puna në komunitet
Monitorimi dhe vlerësimi:
Hapi i fundit në procesin zhvillimor të komunitetit është
reflektimi e veprimeve të cilat grupet në komunitet dhe
punëtori i ka kryer.
Monitorimi është përgjegjësi e punëtorit në komunitet dhe
grupeve,
Në mënyrë që monitorimi të jetë i suksesëshëm, punëtori në
komunitet duhet t’i përcaktoj indikatorët e suksesit qysh në
fazën e planifikimit të punës.
08-Aug-16 35
Puna në komunitet
Punëtori në komunitet është gjithashtu përgjegjës për trajnimin
e grupeve në komunitet në mënyrë që ato vetë të monitorojnë
progresin e veprimtarive të tyre.
Duke kontrolluar apo monitoruar progresin në mënyrë të
vazhdueshme, grupi do të dijë kur diçka nuk shkon mirë dhe
problemet mund të zgjidhen para se të jetë vonë.
Qëllimi kryesor i zhvillimit në komunitet është që anëtarët dhe
grupet e komunitetit të ndërmarrin veprime në mënyrë të
pavarur, pa përfshirjen e punëtorit në komunitet.
08-Aug-16 36