∆∆ √√ ∞∞ ªª ¶¶ ∂∂ §§ √√ ∆∆ √√ ¶¶ ππM A P T I O ™ 2 0 0 7 ∆ ∂ À à √ ™ 3 424

OINIKEΣ EΞEPEYNHΣEIΣ

∆Ô˘ ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΚΡΗ

«Κρασί ωσάν της Νιάουσας το φέρνουνστο µαντίλι», έλεγε η παλιά έκφρα-ση για να χαρακτηρίσει το εύσω-

µο κρασί της περιοχής. Ο χρόνος κύλησε καιτο ξινόµαυρο, αν και στη δεκαετία του ’70ήταν το µόνο «σοβαρό» ελληνικό ερυθρό,πέρασε πολλές δοκιµασίες και δεν έχει απο-κτήσει ακόµα στην αγορά και στην εκτίµη-ση των καταναλωτών τη θέση που του αξί-ζει. Παρ’ όλα αυτά δεν παύει να είναι µια εξαι-ρετική ποικιλία που έχει φανατικούς φίλουςεντός και εκτός Ελλάδας.

Όµως, η Νάουσα και η ευρύτερη περιο-χή της είναι, κατά τη γνώµη µου, ο πιο ολο-κληρωµένος οινικός προορισµός στη χώρακαι προς τεκµηρίωση του γεγονότος, ιδού ενσυντοµία τα δεδοµένα:

Όµορφη, ανθρώπινη πόλη που στις σκε-πές των σπιτιών της κυριαρχεί το κεραµίδικαι που χαίρεσαι να την περπατάς, περιτρι-γυρισµένη από όµορφα χωριά, σε κατάφυτοφυσικό περιβάλλον, µε το ποτάµι να τη δια-σχίζει δηµιουργώντας µικρούς καταρράκτεςκαι τα πολλά ισβόρια (πηγές) και νερά τρι-γύρω, µε το δηµοτικό της πάρκο και βεβαί-ως το εκπληκτικό άλσος του αγίου Νικολά-ου µε τα εκατοντάδες πλατάνια στις παρυ-φές της. Ενδιαφέρουσες διαδροµές, σε ικα-νοποιητικό και καλά σηµατοδοτηµένο οδι-κό δίκτυο. Αρχαιολογικοί χώροι (Σχολή Αρι-στοτέλους, Θέατρο, Μακεδονικοί τάφοι) καιπλούσια νεότερη ιστορία, χιονοδροµικά κέντρα(3 – 5 Πηγάδια και Σέλι), πεζοπορικές καιποδηλατικές διαδροµές και πίστα αναρρίχη-σης. Πολύ καλή ήδη, αλλά και συνεχώς ανα-πτυσσόµενη, υποδοµή διαµονής και εστία-σης και ενδιαφέρουσα και ζωντανή τοπικήκουζίνα. Πολλά εργαστήρια παραγωγής τοπι-κών προϊόντων, κυρίως διατροφής και χει-ροτεχνίας και ενδιαφέροντα καταστήµατα,όχι µόνο πώλησης αλλά και απόλαυσης. Τοκαρναβάλι και τα ρακοκάζανα, που τη γεµί-ζουν επισκέπτες. Ένας υπερδραστήριος ιππι-κός όµιλος που δεν χάνει ευκαιρία να βγάλειτα άλογα στους δρόµους συµµετέχοντας στιςγιορτές. Ένας, επίσης, υπερδραστήριος Πολι-τιστικός Οργανισµός που, µεταξύ άλλων,υποστηρίζει και το Μουσείο Αµπέλου καιΟίνου. Τέλος, το κερασάκι στην τούρτα (ήµήπως η βάση της τούρτας;), είκοσι δύο λει-τουργούντα οινοποιεία και άλλο ένα πουέρχεται, από τα οποία δώδεκα είναι ήδη πλή-ρως επισκέψιµα, ενώ εξαιρετική είναι και ησηµατοδότηση εντοπισµού τους.

Προσθέστε και τη βάσιµη υποψία πωςστις φλέβες των ντόπιων κυλάει µισό αίµα -µισό κρασί και το γλυκό έδεσε. Πώς, λοιπόν,να µην περάσει καλά ο επισκέπτης και πολύπερισσότερο ο οινόφιλος επισκέπτης; Ανµάλιστα είναι και φίλος των µελωδιών και τηςφωνής της Ναουσαίας κας Τσαλιγοπούλουπου, λόγω της λατρείας που της δείχνουνπαντού, καλύπτουν ως πέπλο την πόλη, ακό-µα καλύτερα.

Και δεν µπορούµε να µην αναρωτηθού-µε: Αν αυτά είναι τώρα τα δεδοµένα, πού θαήταν οινικά και οινοτουριστικά η Νάουσα, ανδεν είχε βάλει τρικλοποδιά στον εαυτό της;Γιατί, ως γνωστόν, κάποτε υπήρξε πρωτοπό-ρα στα της οινικής έρευνας, της αναζήτησηςυποπεριοχών µέσα στη ζώνη ΟΠΑΠ και τηςοργάνωσης, µε την πρώτη διεπαγγελµατικήπου ιδρύθηκε στη χώρα και η οποία, δυστυ-

χώς, ατόνησε. Το ελπιδοφόρο είναι πως ηδυναµική δεν έχει χαθεί. Η Νάουσα συζητάκαι πάλι, ψάχνεται και δοκιµάζει. Και, όλασυνηγορούν: Το µέλλον της προδιαγράφεταιλαµπρό και το «µεγάλο» ξινόµαυρο είναι, πλέ-ον, θέµα χρόνου (δείτε το σχετικό άρθρο τηςXαρούλας Σπινθηροπούλου στο φύλλο # 33).

Με το µπέρδεµα που έχει πάθει ο καιρόςδεν είναι και σίγουρο, αλλά θα πρέπει να ήταναλκυονίδες µέρες στο διάστηµα από Τρίτη9 έως ∆ευτέρα 15 Ιανουαρίου που κράτησετο ταξίδι στη Νάουσα και στη γύρω περιο-χή της. Aκολουθεί (σε δύο φύλλα) µια από-πειρα περιγραφής κάποιων από τις έντονεςεντυπώσεις που άφησε.

Αρχικώς, µια επισήµανση: όλη η δράσηλαµβάνει χώρα σε σχετικώς περιορισµένογεωγραφικό χώρο, µε µικρές αποστάσεις,εύκολες προσβάσεις, λίγα χιλιόµετρα και ελά-χιστη έως ανύπαρκτη χρονική πίεση, καθώςκυριολεκτικώς «πετάγεται» κανείς από προ-ορισµό σε προορισµό. Καθώς είναι πολλά καιτα οινοποιεία που θα αναφερθούν και αντι-στοίχως οι πληροφορίες που τα αφορούν, τοκείµενο που ακολουθεί δεν έχει τον έντονοταξιδιωτικό χαρακτήρα που είχε το προη-γούµενο (Aµπελοτόπι # 33)

∆¤ÛÛÂÚȘ ÔÈÓÔÙÔ˘ÚÈÛÙÈΤ˜ ÂÌÂÈڛ˜

Tο εστιατόριο ΒέρµιονΜεσηµέρι της πρώτης ηµέρας στο πάρ-

κο του Αγίου Νικολάου και στο εστιατόριοτου ξενοδοχείου Βέρµιον που, αν και δηµο-τική επιχείρηση, δεν δίνει καθόλου την αίσθη-ση προχειρότητας που συνοδεύει, συνήθως,τις ανάλογές της. Από την είσοδο κιόλας, οδιάκοσµος, που χρησιµοποιεί φιάλες κρασι-ού, προδιαθέτει ευχάριστα. Όπως και ο χώροςτου εστιατορίου ακριβώς πλάι στο ποτάµι.

Με υπόδειξη του ευγενέστατου υπεύθυ-νου του εστιατορίου το φαγητό ήταν πέστρο-φα ψητή. Όσο για κρασί, ασφαλώς λευκό,αλλά δύσκολα, τέτοια ώρα, καταφέρνει κανείςµια ολόκληρη φιάλη µόνος του. Η λύση έρχε-ται αµέσως και µε αφήνει άφωνο και βαθύ-τατα εντυπωσιασµένο: «Κανένα πρόβληµα.Επιλέξτε όποιο κρασί θέλετε. Θα σας ανοίξω φιά-λη να το πιείτε µε το ποτήρι».

Στις επιλογές κυριαρχούν (αν δεν µονο-πωλούν) τα λευκά των τοπικών παραγωγών,σε ικανοποιητική πληρότητα και σε τιµές

από 6 € έως 19€, εξαιρετικά προσιτές γιαλίστα εστιατορίου. «Ήµασταν πιο ακριβοί, αλλάµε παρέµβαση και σε συµφωνία µε τους παραγω-γούς, διαµορφώσαµε τις τιµές που βλέπετε», εξη-γεί ο απολύτως ενήµερος για τους παραγω-γούς και τα κρασιά τους υπεύθυνος, που έχεικαι άποψη: «Αφήνω τους πελάτες να επιλέξουν,όµως, αν ζητήσουν τη βοήθειά µου τότε προτεί-νω, συνήθως, κρασιά του συνεταιρισµού γιατί έτσιτρώνε ψωµί πολλές οικογένειες». Το κρασί πουανοίχτηκε ήταν ο ∆ογµατικός.

Tο καφέ ΝέονΝεαρός οινοπαραγωγός επιµένει να πάµε

βράδυ σε καφέ-µπαρ. ∆εν ήταν στις προτε-ραιότητές µου, αλλά µε τα πολλά πείθοµαικαι βρισκόµαστε στο Νέον, απέναντι από τοδηµοτικό πάρκο, γνωστό ως Κιόσκι, όπουείναι συγκεντρωµένα τα περισσότερα µαγα-ζιά του είδους. Η ώρα είναι 10 µ.µ. και στογεµάτο ισόγειο ο νεαρόκοσµος πίνει καφέ-δες και αναψυκτικά. Στο πατάρι είµαστε ηδεύτερη παρέα. Χωρίς να δω τη λίστα, ζητώτο συνηθισµένο µου µπακάρντι-κόλα.

Στις 11 µ.µ. το πατάρι έχει γεµίσει και,όχι χωρίς ντροπή, διαπιστώνω πως το 90%των θαµώνων (περίπου ογδόντα άτοµα) πίνεικρασί. Υπάρχουν κάποιες φιάλες των 750 mlανοικτές, αλλά κατά κανόνα οι πελάτες παί-ζουν µε τις πέντε φιάλες των 187,5 ml απόδιαφορετικούς παραγωγούς, που αναφέρο-νται στη λίστα. Σε κάθε νέα επιλογή το ποτή-ρι Βουργουνδίας αλλάζει και ένα νέο πιατά-κι µε µεζεδάκια καταφθάνει.

Το ποτό, µισοτελειωµένο, πάει στην άκρηκαι µπαίνω στο τριπ. ∆οκιµάζουµε όλες τιςφιάλες 187,5 ml που προσφέρονται, και λίγααπό τα συµπαθητικά µεζεδάκια που γεµί-ζουν το τραπέζι.

Ήταν η αφορµή για λίγο περισσότεροψάξιµο από το οποίο διαπιστώθηκε ότι έξιπαραγωγοί της Νάουσας διαθέτουν συσκευ-ασίες 187,5 ml (µερικοί και 375 ml) και ότισχεδόν σε όλα τα καφέ-µπαρ υπάρχουν σχε-τικές επιλογές, όχι όµως πάντα στο επίπε-δο του σέρβις που περιγράφηκε παραπάνω.

Tο εστιατόριο ΟινοµαγειρέµαταΤο εστιατόριο Οινοµαγειρέµατα (τηλ.:

233 202 3567) είναι γνωστό ως µια από τιςκαλύτερες επιλογές φαγητού στη Νάουσακαι ως τέτοιο περιέχεται σε όλους τους σχε-

τικούς οδηγούς. Ο κατάλογος κρασιών, τόµοςολόκληρος, είναι διαφήµιση της Νάουσαςαφού περιέχει σχεδόν όλα τα κρασιά της µεφωτογραφίες ετικετών και περιγραφές καισε τιµές που κυµαίνονται από 7 € έως 32 €.

Όµως, ήµουν δασκαλεµένος και ζητώ ναδω το κελάρι. Ο ∆ηµήτρης Ταβουλάρης καιη σύζυγός του Αθηνά µε οδηγούν στο πίσωµέρος του εστιατορίου, στο χώρο όπου φυλάσ-σονται οι φιάλες ξαπλωµένες σε χιαστί ράφια.Όλη σχεδόν η Νάουσα είναι εκεί, αλλά σεεσοχή στο βάθος βρίσκονται οι παλαιές χρο-νιές, µε φιάλες όχι µεν από όλους, αλλά απόαρκετούς παραγωγούς. Επιλέγω µια φιάληδεκαετίας, 1997, της οποίας το κόστος είναιµόνο 27 € και ικανοποιηµένος κάνω να βγω.«Περίµενε, να δεις και το καλύτερο» µε σταµα-τά ο ∆ηµήτρης και ανοίγει ένα ερµάρι απόόπου βγάζει ένα υπέροχο κρυστάλλινο ποτή-ρι Βουργουνδίας και µια καράφα. Η Αθηνάαναλαµβάνει τη µετάγγιση.

Αξίζει να ειπωθούν δυο κουβέντες παρα-πάνω για τα Οινοµαγειρέµατα, που ξεκίνη-σαν το 1930 από τον παππού πέρασαν στονκύριο Νίκο και την κυρία Βέτα, που ακόµαεργάζονται εκεί, και από το 1999 είναι στηνευθύνη του ∆ηµήτρη και της Αθηνάς. Τοφαγητό της κυρίας Βέτας είναι απλώς εξαι-ρετικό και ο κατάλογος περιέχει πολλά τοπι-κά πιάτα. «Υπάρχει µεγάλη παράδοση στηντοπική κουζίνα», εξηγεί ο ∆ηµήτρης προσθέ-τοντας πως οι πελάτες του είναι κυρίωςΝαουσαίοι, µε τους τουρίστες να είναι µετα-ξύ 25% και 30%. Πολύ καλές ήταν και οιεµπειρίες φαγητού, επίσης µε πολλά τοπι-κά πιάτα, στην ταβέρνα Αράπιτσα του ΤάσουΆδολα (τηλ.: 233 202 3068), και στο Ρακο-κάζανο των Θόδωρου και Αστέριου Φουντή(τηλ.: 233 204 8362). Αν ληφθεί υπόψη ότιυπάρχουν αρκετοί ακόµα αντίστοιχοι χώροιεστίασης, καταλαβαίνει κανείς γιατί γνωστήελληνική αλυσίδα ταχυφαγείων άνοιξε κατά-στηµα στη Νάουσα αλλά αναγκάστηκε νατο κλείσει σχετικώς γρήγορα.

Tο ξενοδοχείο ΑµπελώναςTο ξενοδοχείο αυτό βαφτίζει όλα του τα

δωµάτια µε ονόµατα σταφυλιών. Για την περί-σταση πιο συµβολικά θα ήταν τα δωµάτιαΞινόµαυρο ή Πρεκνιάρικο, αλλά και το Μοσχά-το µια χαρά ήταν. Στην υποδοχή του ξενο-δοχείου υπάρχουν φυλλάδια πολλών παρα-γωγών και αµέσως αντιλαµβάνεται κανείςότι υποστηρίζεται ο οινοτουρισµός, ενώ καιστο υπόγειο υπάρχει κελάρι φύλαξης κρα-σιών που, αν και ήταν σχετικώς άδειο αφούτο είχαν συλήσει οι επισκέπτες των γιορτών,είχε καλή εκπροσώπηση της τοπικής παρα-γωγής.

Τα κρασιά προσφέρονται στο εστιατό-ριο του ξενοδοχείου αλλά και προς πώληση.Επιπλέον, ο κ. Βαλταδώρος µε δική του ετι-κέτα και µε την υποστήριξη φίλων οινοποι-ών παράγει ένα λευκό και ένα κόκκινο κρα-σί, που τα διαθέτει µόνο στο ξενοδοχείο καιστο εστιατόριο που διατηρεί µέσα στο άλσος.Στα όνειρά του είναι και η κατασκευή µικρούοινοποιείου. Όποτε και αν ζητηθεί, προσφέ-ρεται κρασί σε ποτήρι αν και υπάρχει µιαµικρή ένσταση όσον αφορά την ποιότητατων ποτηριών. Φιλόξενος χώρος στον οποίοο οινόφιλος επισκέπτης θα αισθανθεί κολα-κευµένος. (Tηλ.: 233 205 2300)

NAOY™A (M¤ÚÔ˜ 1Ô)

Ο απόλυτος οινικός προορισµός

Teyxos_34 03-04-07 15:20 Page 24

∆∆ √√ ∞∞ ªª ¶¶ ∂∂ §§ √√ ∆∆ √√ ¶¶ ππM A P T I O ™ 2 0 0 7 ∆ ∂ À à √ ™ 3 4 25

Στο τεύχος 33 είχαµε παρουσιάσει το νέοοινοποιείο στο Ροδοχώρι που ανήκει στην«Αργατία». Όµως δεν είναι το µοναδικό νέοοινοποιείο στην περιοχή. Την τελευταία διε-τία ξεκίνησαν τη λειτουργία τους δύο ακόµαοινοποιεία στην περιοχή της Φυτειάς, ενώ έναυπάρχον και εν λειτουργία ρακοκάζανο ετοι-µάζεται να επεκταθεί και σε οινοποιείο.

Απόστολος Τζιουµάκας στη Φυτειά

Μέσα στη Φυτειά και σε επαφή µε τονκεντρικό δρόµο βρίσκεται το οινοποιείο τουΑπόστολου Τζιουµάκα, που από το 2005 κυκλο-φορεί και εµφιαλωµένα κρασιά.

Ο Απόστολος Tζιουµάκας από το 1993ασχολείται και επεκτείνει τα αµπέλια που είχεξεκινήσει ο πατέρας του από το 1971. Έχειτώρα συνολικά 22 ιδιόκτητα στρέµµατα πιστο-ποιηµένα για βιολογική καλλιέργεια από τηΦυσιολογική, ενώ απορροφά την παραγωγήκαι από άλλα 18 συνεργαζόµενα στρέµµατα,παράγοντας συνολικά 14 τόνους κρασί, πουδε θα ξεπεράσουν τους 20 στο µέλλον. Οι ποι-κιλίες που καλλιεργεί είναι ξινόµαυρο, ροδί-της, καµπερνέ σοβινιόν, µερλό και σιρά.

Προς το παρόν, ο κ. Tζιουµάκας κυκλοφο-ρεί τρία ερυθρά κρασιά: ένα 100% ξινόµαυροσε 3.000 φιάλες και ένα 100% σιρά σε 1.500φιάλες ως τοπικά Ηµαθίας και ένα χαρµάνιξινόµαυρο, σιρά σε 2.000 φιάλες ως επιτρα-πέζιο. Θα τα παρουσιάσει για πρώτη φοράσε ευρύ κοινό στη ∆ετροπ στη Θεσσαλονίκη.Στο µέλλον θα βγάλει ένα ερυθρό ΟΠΑΠ καιένα λευκό από ξινόµαυρο, ροδίτη και πιθα-νώς και ένα ροζέ.

Το οινοποιείο του είναι µικρό και στα άµε-σα σχέδιά του είναι η επέκταση και ο εκσυγ-χρονισµός του, ενώ αναγνωρίζοντας την αξίατου οινοτουρισµού σχεδιάζει και χώρο υπο-δοχής στον όροφο.

Έλινος στη ΦυτειάΗ οµηρική λέξη «έλινος» σηµαίνει κλά-

δος αµπέλου και αυτήν επέλεξε ο ∆ηµήτρηςΤαραλάς ως τίτλο της Aνώνυµης Eταιρείαςπου δηµιούργησε από το 2006, προκειµένουνα εκπληρώσει ένα όνειρο ζωής, την ασχο-λία µε το κρασί, και να αφήσει παρακαταθή-κη στα παιδιά του. Ο κ. Ταραλάς είναι συντα-ξιούχος τραπεζικός, αλλά η επαφή του µε τοκρασί ξεκινά από τα παιδικά του χρόνια,καθώς ο πατέρας του διακινούσε προπολε-µικά µεγάλες ποσότητες. Ο πόλεµος σταµά-τησε αυτή τη δραστηριότητα, που στη συνέ-χεια περιορίστηκε µόνο στα δικά τους αµπέ-λια και στην παραγωγή τσίπουρου.

Το οινοποιείο του βρίσκεται νοτιοανατο-λικά του Τρίλοφου, στη θέση Μπαγράτσα,µεταξύ Φυτειάς και Πατρίδας, και αν και πιοκοντά στην Πατρίδα ανήκει στη Φυτειά. Είναιµεταλλική κατασκευή, καταλαµβάνει 500 τµκαι βρίσκεται τώρα στο στάδιο συµπλήρω-σης του εξοπλισµού, µε τα βαρέλια και τηνεµφιαλωτική να αναµένονται στις αρχές του2007. Υπάρχει ήδη ψυκτική εγκατάσταση καισύστηµα αζώτου. ∆ίπλα στο οινοποιείο θαδηµιουργηθούν γραφεία και χώρος υποδο-χής επισκεπτών που θα περιλαµβάνει καιµουσείο. Στο πίσω µέρος του οινοποιείου θακατασκευαστεί υπόγειο κελάρι, ενώ στο µέλ-λον προβλέπεται και η κατασκευή αποστα-κτηρίου. Έχει οινοποιηθεί ξινόµαυρο περίτους 20 τόνους, που θα κυκλοφορήσει ωςΟΠΑΠ του χρόνου, και ένα χαρµάνι περί τους12 τόνους που θα είναι τοπικός Ηµαθίας.

Το µεγαλύτερο τµήµα των ιδιόκτητωναµπελιών, περί τα 90 στρέµµατα, βρίσκεται

στα Πολλά Νερά, ενώ δίπλα στο οινοποιείουπάρχουν ακόµα 25 στρέµµατα. Όλα είναιπιστοποιηµένα για βιολογική καλλιέργειααπό τη ∆ηω. Είναι φυτεµένα µοσχόµαυρο,νεγκόσκα, ξινόµαυρο, ροδίτης, καµπερνέσοβινιόν και µερλό και στο µέλλον προβλέ-πεται να φυτευτούν µαλαγουζιά και πρικνά-δι.

Το µεράκι του κ. Ταραλά έφτασε τα πράγ-µατα ως εδώ, αλλά στο µέλλον την εταιρείαθα λειτουργήσουν ουσιαστικά τα παιδιά του:ο Χρήστος που σπούδασε γεωπόνος και κάνειτώρα µεταπτυχιακό οινολογίας και η Νικο-λέτα που σπουδάζει πολιτικές επιστήµες καιθα κάνει και µάρκετινγκ.

Σταύρος Κόκκινος στο ∆αλαµάριΛίγο έξω από τη Νάουσα, στη θέση ∆αλα-

µάρι και στη διασταύρωση προς Αρκοχώρικαι Σέλι, βρίσκεται το όµορφο παραδοσιακόκαι επισκέψιµο ρακοκάζανο του ΣταύρουΚόκκινου, στις προθέσεις του οποίου είναικαι η κατασκευή του επόµενου οινοποιείουστην περιοχή. Τα κτήµατα που πήρε ο Σταύ-ρος Kόκκινος από τον πατέρα του ήταν δεν-δροκαλλιέργειες, κυρίως µήλα, αλλά η προ-

οπτική τους φαινόταν αδιέξοδη. Θεώρησεότι το αµπέλι και το κρασί ήταν η µόνη διέ-ξοδος και έτσι, πριν από δέκα χρόνια άρχι-σε να γυρίζει σιγά – σιγά τις καλλιέργειες.Σήµερα έχει 30 στρέµµατα φυτεµένα µε ξινό-µαυρο και µερλό και θα βάλει το πολύ ακό-µα 5 προσθέτοντας και κάποιες ελληνικέςλευκές ποικιλίες. Σκέφτεται µελλοντικά νατα γυρίσει σε βιολογική καλλιέργεια.

Στο µεταξύ αγόρασε το αποστακτήριοκαι µε πολύ προσωπική εργασία το ανακαί-νισε και το έκανε επισκέψιµο, προσθέτονταςµεταξύ άλλων και τζάκι. Η απόφαση πάρθη-κε γιατί «το καζάνι είναι κράχτης, προσφέρειάµεση επαφή µε τον κόσµο και το προϊόν διατη-ρείται σχετικά εύκολα». Τώρα που υπάρχουνοι βάσεις είναι έτοιµος να προχωρήσει καιστην κατασκευή ενός µικρού οινοποιείουστον ίδιο χώρο, δίπλα στο καζάνι.

«Θα έχει ολοκληρωθεί µέσα στην επόµενηδιετία και θα είναι παραδοσιακό στο επισκέψιµοτµήµα του αλλά πολύ σύγχρονο στο παραγωγικό.Η έκταση δε θα ξεπεράσει τα 35 στρ. και η παρα-γωγή τις 35.000 φιάλες. Έχω δυο µικρά αγόριακαι θα ήθελα να γοητευτούν και να εµπλακούν»,λέει περιγράφοντας τα σχέδια και όνειρά τουο κ. Kόκκινος.

Μια (σχεδόν) οινική επένδυση

Νοτιοανατολικά της Βέροιαςκαι λίγο πριν τη Βεργίνα είναι τοµικρό χωριό Μετόχι στις παρυφέςτου οποίου κυλάει ο Αλιάκµονας.Εκεί η ∆ΕΗ κατασκευάζει ρυθµι-στικό φράγµα και σε λίγο µια µικρήτεχνητή λίµνη θα καλύψει τµήµατης έκτασης. Σε ύψωµα λίγο έξωαπό το χωριό, µε θέα στο ποτάµικαι τη λίµνη, ολοκληρώνεται η κατα-σκευή ενός οινοκεντρικού ξενώνα.Την επένδυση κάνουν τ’ αδέλφιαΘωµάς και Παντελής Καλαϊτζής,που είναι αντιστοίχως αναλυτήςΗ/Υ και αρχιτέκτων.

Το όµορφο διώροφο κεραµο-σκεπές κτίσµα είναι παραδοσια-κής µακεδονικής αρχιτεκτονικήςκαι θα έχει δύο δωµάτια στο ισό-γειο και εννέα στον όροφο, εκ τωνοποίων το ένα σουίτα. Μια µεγά-λη βεράντα µε θέα στη λίµνη θαφιλοξενεί εκδηλώσεις, θα υπάρ-χουν όλοι οι αναγκαίοι κοινόχρη-στοι χώροι και δεν προβλέπεται ηλειτουργία εστιατορίου, παρά µόνονη διάθεση κρύου πιάτου. Η έναρ-ξη λειτουργίας του ξενώνα προ-βλέπεται για τον Σεπτέµβριο του2007 και θα είναι ανοικτός όλο τοχρόνο.

Ας δούµε τώρα το ρόλο τουκρασιού στη λειτουργία του ξενώ-να. Κατ’ αρχάς, στην περιοχή ηοικογένεια Καλαϊτζή έχει από το1999 φυτέψει αµπέλι και υπέβα-λαν και αίτηση για την κατασκευήοινοποιείου η οποία, όµως, δενεγκρίθηκε. Έτσι, προχώρησαν στηνκατασκευή του ξενώνα, αλλά δενέχουν παραιτηθεί από την ιδέα τουοινοποιείου που παραµένει στό-χος.

Έχουν ήδη πέντε στρέµµαταµε καµπερνέ σοβινιόν, µερλό, πρι-µιτίβο και σαρντονέ, και φυτεύο-νται άλλα δύο. Στον ξενώνα υπάρ-χει υπόγειο κελάρι και µεγάλη αίθου-σα γευσιγνωσίας. Όσοι εκ των επι-σκεπτών επιθυµούν θα µπορούννα ενταχθούν στις εργασίες τουαµπελιού. Στον ξενώνα θα φιλοξε-νούνται παρουσιάσεις παραγωγώνκαι των προϊόντων τους και θα είναιβάση και αφετηρία οινικών περιη-γήσεων, κυρίως στην περιοχή τηςΝάουσας.

Από το 2005, µε την υποστή-ριξη οινοποιείου της Νάουσας,έχουν προχωρήσει στην παραγω-γή ενός λευκού από σαρντονέ σε1.000 φιάλες και ενός ερυθρούαπό µερλό σε 3.000 φιάλες. Τακρασιά έχουν το όνοµα «Ερατει-νό» και διατίθενται αποκλειστικώςστο οµώνυµο παραδοσιακό καφε-νείο στη Βέροια, που ανήκει στηνοικογένεια. Όσοι γνωρίζουν το«Ερατεινό» µε τον χαρακτήρα του,τον διάκοσµό του και τον τρόπολειτουργίας του έχουν ήδη µια καλήγεύση σχετικώς µε τον χαρακτήρακαι τον τρόπο λειτουργίας του ξενώ-να που, σηµειωτέον, είναι ακόµααβάφτιστος. Ο Παντελής Καλαϊ-τζής διαβεβαίωσε ότι οι καλές ιδέ-ες για το όνοµα του ξενώνα είναιδεκτές και ανταµείβονται.

∆ύο νέα οινοποιεία και ένα στα σκαριά

O Έλινος στη Φυτειά. Θα ακολουθήσουν τα υπόγεια κελάρια, το µουσείο, οι χώροι υποδοχής... Kαλό κουράγιο!

O Σταύρος Kόκκινος και το ρακοκάζανό του

Teyxos_34 03-04-07 15:20 Page 25

∆∆ √√ ∞∞ ªª ¶¶ ∂∂ §§ √√ ∆∆ √√ ¶¶ ππM A P T I O ™ 2 0 0 7 ∆ ∂ À à √ ™ 3 426

OINIKEΣ EΞEPEYNHΣEIΣ

Eθνική ελπίδωνΤρεις νεαροί Ναουσαίοι, που µε µικρή διαφορά εξαµήνων υπήρξαν συµφοιτητές και για µεγάλο διάστηµα και συγκάτοικοι κατά τη διάρκεια των σπουδών τους στο Τµήµα

Οινολογίας του ΤΕΙ Αθήνας, έχουν ήδη ενταχθεί στην παραγωγική διαδικασία και είναι το νέο αίµα στη Νάουσα. Αποφοίτησαν στη διετία 2003 – 2004 και τα πολλά κοινά

τους στοιχεία, αλλά και οι διαφορές, τόσο στις συνθήκες εισόδου τους στο επάγγελµα, όσο και στην τωρινή τους κατάσταση, περιγράφουν επαρκώς τη δυναµική της περιοχής.

Γιώργος ∆ιαµαντάκος

Ο Βαγγέλης ∆ιαµαντάκος, πατέρας του Γιώργου, έχειαπό το 1994 φτιάξει επισκέψιµο οινοποιείο και αποστα-κτήριο στη θέση Μαντέµι, στις βορειοδυτικές υπώρειεςτης Γάστρας. Εκεί, λοιπόν, στην οικογενειακή επιχείρη-ση έχει αναλάβει καθήκοντα, και όχι µόνον οινολογικά, οΓιώργος, µετά την αποφοίτησή του και από το µεταπτυ-χιακό αµπελουργίας του Γεωπονικού Πανεπιστηµίου. Ασχο-λιόταν βεβαίως και ως φοιτητής, αλλά τον τελευταίο ενά-µιση χρόνο εργάζεται µονίµως και παρά το µικρό χρονι-κό διάστηµα, έχει ήδη δώσει το στίγµα του, όπως µε καµά-ρι επιβεβαιώνει και ο κ. Βαγγέλης.

Κάνουν κλωνική επιλογή στο ξινόµαυρο µε τη συνερ-γασία του φυτωρίου Μπακασιέτα. Εκτός από το ξινόµαυ-ρο, τον ροδίτη και το µερλό, που ήδη καλλιεργούσαν,φύτεψαν δέκα νέα στρέµµατα µε πρικνάδι (πρεκνιάρικο),που θα οδηγηθούν σε νέα ετικέτα σε 4 µε 5 χρόνια. ∆ίνουνέµφαση στο κελάρι µε νέα βαρέλια 225lt µεσαίου καψί-µατος και δοκιµές µε γαλλική και αµερικάνικη ξυλεία σεποσοστά 55% και 45% αντίστοιχα. Προχώρησαν σε νέεςεµπορικές συνεργασίες και εισόδους στην αγορά σε Αθή-να και Θεσσαλονίκη. Αυτά είναι µερικά από τα βήµαταστα οποία, µε τη συµβολή του Γιώργου, προχώρησε το«Κτήµα ∆ιαµαντάκου».

Πρόσφατα κυκλοφόρησαν στη αγορά και δύο φιαλί-δια των 187,5ml µε την ονοµασία «Μικρό Μαντέµι» σελευκό και ερυθρό και σε ποσότητες περίπου 4.000 τεµά-χια για το καθένα και είναι πολύ ευχαριστηµένοι από τηναποδοχή τους. Όπως εξηγεί ο Γιώργος, από τις 45.000φιάλες, που είναι η µέση ετήσια παραγωγή τους, το 20%περίπου πωλείται στο οινοποιείο, κυρίως στο διάστηµαπου διαρκούν τα «Ρακοκάζανα», 10% πάει στην τοπικήκατανάλωση, 40% στην υπόλοιπη Ελλάδα και 30% εξά-γεται.

Ο κος Βαγγέλης, µε έκδηλη συγκίνηση, λέει και µιαενδιαφέρουσα ιστορία που αξίζει να µεταφερθεί. Στοπατρικό κτήµα στο οποίο µεγάλωσε, ο δυνατός αέρας µιαµέρα έριξε µια καρυδιά. Κάτω από τις ανασηκωµένες ρίζεςαποκαλύφθηκαν µεγάλες δουλεµένες πέτρες που σχηµά-τιζαν σκαλοπάτια. Εκεί ο αρχαιολόγος Φώτης Πέτσαςέφερε στο φως τον αρχαιολογικό χώρο που έγινε γνωστόςως «Σχολή του Αριστοτέλη».

Απόστολος Θυµιόπουλος

Η οικογένεια του Στέργιου Θυµιόπουλου κατέχει σηµα-ντική έκταση στον Τρίλοφο. Έχουν ροδάκινα και δαµάσκηνακαι από το 1978 και αµπέλια. Για χρόνια την πολύ καλή παρα-γωγή τους, για την οποία υπάρχουν αναφορές στα πρακτικάτου 1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Οινολογίας (1992), απορ-ροφούσε το οινοποιείο του «Κυρ Γιάννη» και ήταν ο ΓιάννηςΜπουτάρης που «έσπρωξε» και έπεισε τον έναν από τουςγιους του Στέργιου, τον Απόστολο, να σπουδάσει οινολογίακαι να κάνει το δικό του κρασί. Έτσι και έγινε!

Μετά από µια µικρή θητεία στις πωλήσεις της Κρέτα Ολυ-µπιάς στη βόρεια Ελλάδα, ο Απόστολος Θυµιόπουλος έχειπροχωρήσει από το 2003 στην παραγωγή ενός ερυθρού κρα-σιού, του «Γη και Ουρανός», από 100% ξινόµαυρο. Σήµερατα αµπέλια φτάνουν τα 143 στρέµµατα, όλα φυτεµένα µεξινόµαυρο. Στο άµεσο µέλλον προβλέπεται η φύτευση 40 επι-πλέον στρεµµάτων µε ξινόµαυρο και 50 στρεµµάτων µε λευ-κές ελληνικές ποικιλίες. Γενικώς, όµως, το σχέδιο προβλέπειαντικατάσταση των άλλων καλλιεργειών µε αµπέλια.

Στον αµπελώνα έντονο είναι το στοιχείο του πειραµατι-σµού. Αφορά την επιλογή αµπελοτεµαχίων, κλώνων και υπο-κειµένων και σε αποστάσεις φύτευσης (µε πυκνότερη 2,30 x0,55) και ανάλογα κλαδέµατα. Οι καλλιεργητικές τεχνικέςχαρακτηρίζονται από απουσία λίπανσης, ελάχιστη καλλιέρ-γεια εδάφους µε τάση να καταργηθεί, και νερό όπου και µόνοόταν και όσο χρειάζεται.

Αντίστοιχη και η πρακτική στο πολύ µικρό και εξοπλισµέ-νο µόνο µε τα αναγκαία οινοποιείο. Πολλές µικρές δεξαµενέςαπό 700 λίτρα έως 5,5 τόνους για ξεχωριστές οινοποιήσειςανάλογα µε το αµπελοτεµάχιο προέλευσης, δοκιµές µε χρό-νους εκχύλισης (από 15 έως ...51 ηµέρες), πειραµατική εφαρ-µογή κρυοεκχύλισης και βαρέλια γαλλικά και αµερικάνικα δια-φόρων προελεύσεων και τύπων, έως και απλώς ατµισµένο καιόχι καµένο. Σύµβουλος οινοποίησης η Αµπελοοινική και στηναµπελουργία ο πατέρας Στέργιος και ο αδελφός Θόδωρος,ενώ ο Απόστολος είναι στην οινοποίηση και στη διάθεση. Απότο 2006 έχει αγοράσει και την κάβα «Κέντρο Οίνου – Οινο-λόγος» στο Πανόραµα Θεσσαλονίκης.

Σε δύο χρόνια προβλέπεται η έναρξη κατασκευής νέουοινοποιείου και γενικώς, στόχος είναι µε αργά, µελετηµέναβήµατα να προσεγγιστεί το «µεγάλο» ξινόµαυρο µε µικρήπαραγωγή σπουδαίων κρασιών από σπουδαία αµπελοτεµά-χια και ένα πολύ καλό κρασί σε ικανοποιητική ποσότητα, περίτις 150.000 φιάλες, που θα υποστηρίζει οικονοµικά το όλοεγχείρηµα. Στο µεταξύ, το «Γη και Ουρανός», που κυκλοφό-ρησε το 2004 σε 8.500 φιάλες και το 2005 σε περίπου 24.000φιάλες, είναι όντως ένα ξεχωριστό ξινόµαυρο, που µαζί µεκάποια άλλα δείγµατα από την περιοχή (π.χ. το ξινόµαυροαπό την Αργατία) δείχνει την τάση.

Τρύφωνας Ρότζιος

Ο Τρύφωνας είναι ο νεαρότερος από την παρέα τωντριών νεαρών οινολόγων και αντίστοιχα η οικογένειά τουνεοφερµένη στο εµπορικό κρασί, όχι όµως και στο τσί-πουρο. Πράγµατι, η ιστορία ξεκινάει από τον παππού Τρύ-φωνα, που είχε καζάνι και έκανε τσίπουρο και παρεµπι-πτόντως και λίγο «σπιτικό» κρασί. Το καζάνι πέρασε στονπατέρα Μιχάλη και εξακολουθεί να λειτουργεί µέσα στηΝάουσα (Oδός Γ. Θεµελή 22).

Ο Τρύφωνας από επτά ετών παίζει κλαρίνο και συνε-χίζει έως σήµερα, συµµετέχοντας µάλιστα στα µουσικάδρώµενα της πόλης. Επαγγελµατικά, όµως, δεν τον κέρ-δισε η µουσική καθώς, µεγαλώνοντας µέσα στο καζάνι,«καψουρεύτηκε», όπως χαρακτηριστικά λέει, το κρασί καιπροτίµησε να σπουδάσει οινολόγος. Τότε ήταν που, µαζίµε τον πατέρα του, πήραν την απόφαση να ασχοληθούνσυστηµατικά µε το κρασί. Το 2001, χρονιά που ο Τρύφω-νας πέρασε στη σχολή, η παλιά αποθήκη στη θέση Γκί-µνοβος, στο δρόµο προς τη Νέα Στράντζα, ανακαινίστη-κε και µετατράπηκε σε µικρό οινοποιείο. Σταδιακά, και ηγη που κατέχουν από καλλιέργειες φρούτων µετατρέπε-ται σε αµπέλια.

Σήµερα, έχουν συνολικά 67 στρέµµατα µε νεγκόσκα,ξινόµαυρο, πρικνάδι, ροδίτη και µερλό, κυρίως στις θέσειςΓκίµνοβος και Παλιοκαλιάς, και λίγα στη θέση Καραΐδα.Στόχος είναι να γίνουν 100 µε 110 στρέµµατα µε προσθή-κη καµπερνέ σοβινιόν και σιρά. Από τον παππού Τρύφω-να, υπάρχουν άλλα 50 στρέµµατα στη ζώνη του Αµύνται-ου στο χωριό Πύργοι και εκεί προβλέπεται η φύτευσηκυρίως λευκών ποικιλιών, µε την οινοποίηση να γίνεταιστη Νάουσα. Από το 2002 εµπορεύονται κρασί σε ασκό,ενώ η κυκλοφορία των πρώτων εµφιαλωµένων τους προ-βλέπεται προς τα τέλη του 2007 µε αρχές του 2008. Θαείναι ένα ΟΠΑΠ Νάουσα, ένα 100% πρικνάδι και ένα ερυ-θρό χαρµάνι ως τοπικός Ηµαθίας.

Μέσα στο 2007 το καζάνι από τη Νάουσα θα µετα-φερθεί στον Γκίµνοβο και θα είναι πολύ προσεγµένη καιεπισκέψιµη κατασκευή και σε πλήρη δράση τον καιρό των«ρακοκάζανων». Οµοίως, σε κελάρι και χώρο υποδοχήςθα µετατραπεί το υπάρχον µικρό οινοποιείο όταν τελει-ώσει η κατασκευή του νέου, που θα ξεκινήσει µέσα στο2008. Στις προθέσεις και η κατασκευή 2 – 3 δωµατίωνφιλοξενίας. Και όλα αυτά, τονίζει µε έµφαση ο Τρύφωνας,υποστηρίζονται από 4 ανθρώπους: τον πατέρα Μιχάλη,τη µητέρα ∆έσποινα, τον γιο Τρύφωνα και τη νιβέστοΜαρία, όπου «νιβέστο» είναι η νύφη στην τοπική διάλε-κτο.

Teyxos_34 03-04-07 15:24 Page 26