1

ျပညေထာငစသမၼတျမနမာႏငငေတာအစးရ စကပးေရး၊ေမြးျမေရးႏငဆညေျမာငး၀နၾကးဌာန

ေကးလကေဒသဖြ႕ျဖးတးတကေရးဥးစးဌာန တပကနးျမ႕နယ

လထဗဟျပစမကနး

National Community Driven Development Project

(NCDDP)

ေကးရြာဖြ႔ျဖးေရးအစအစဥ

Village Development Plan (VDP)

ေရႊအငးသာေကးရြာ၊ေရႊေမာငးဂြတေကးရြာအပစ

၂၀၁၆

2

မာတကာ စဥ အေၾကာငးအရာ စာမကႏာအမတ ၁ ျမ႕နယေျမပ ၃ ၂ ေကးရြာအပစေျမပႏင ေကးရြာတညေနရာ ၄ ၃ အပစတြငပါ၀ငေသာေကးရြာမားစာရငး ၅ ၄ ေကးရြာအေျခခအခကအလကမား ၅ မ ၈ ၅ လထပးေပါငးပါ၀ငေသာလမဆနးစစျခငးႏငအကျဖတျခငးလပငနးစဥ

(PSA)အကဥးခပဇယား ၉ မ ၁၀

၆ ေကးရြာဖြ႕ျဖးေရးအစအစဥအတြကအသးျပခေသာ PRA tools မားႏငတစခခငးစ အတြကသးသပခကမား

၁၁ မ ၂၃

၇ ေကာမတ၀ငမားေရြးခယျခငးႏငေကးရြာဖြ႕ျဖးေရးအစအစဥေဆာငရြကမမတတမးဓါတပမား

၂၄

၈ ေကာမတ၀ငမားစာရငး ၂၅ ၉ ေကးရြာအခကအလက (ပစ-၁) ေနာကဆကတြ - က ၁၀ စမကနးစက၀နးအခနဇယား (ပစ-၂) ေနာကဆကတြ - ခ ၁၁ ေကးရြာဖြ႕ျဖးေရးဥးစားေပးအစအစဥ (ပစ-၃) ေနာကဆကတြ - ဂ ၁၂ ေကးရြာအပစစမကနးလပငနးခြေရြးခယျခငး (ပစ-၄) ေနာကဆကတြ - ဃ ၁၃ အစညးအေ၀းတကေရာကသမားစာရငး (ပစ-၁၂) ေနာကဆကတြ - င ၁၄ အစညးအေ၀းမတတမးမား ေနာကဆကတြ - စ ၁၅ က႑အလကဥးစားေပးဖြ႕ျဖးေရးလပငနးမား ေနာကဆကတြ - ဆ ၁၆ ေကးရြာဖြ႕ျဖးေရးစမခကအရညအေသြးထနးခပမ (Checklist for VDP) ေနာကဆကတြ - ဇ

3

၁။ ျမ႕နယေျမပ

4

၂။ ေကးရြာအပစေျမပႏင ေကးရြာတညေနရာ

5

(၃)အပစတြငပါ၀ငေသာေကးရြာမားစာရငး

စဥ ေကးရြာအပစအမည ေကးရြာအမည မတခက ၁ ေရႊေမာငးဂြတ ေခာငးဆ ၂ ေရႊေမာငးဂြတ ေရႊေမာငးဂြက ၃ ေ၇ႊေမာငးဂြတ ေညာငပငကြငး ၄ ေရႊေမာငးဂြတ ရတနာေျမ ၅ ေရႊေမာငးဂြတ ေရႊျမငမရ ၆ ေရႊေမာငးဂြတ ေရႊအငးသာ ၇ ေရႊေမာငးဂြတ ေရႊမကး

၈ ေ၇ႊေမာငးဂြတ သးလမးဆး

၉ ေရႊေမာငးဂြတ ေဗာဓ

၄။ ေကးရြာအေျခခအခကအလကမား

က. လဥးေရ

လမးစ အမေထာငစ

အေရအတြက

ကးကြယသညဘာသာ အမေထာငစအေရ

အတြက

လမးစ (၁) ဗမာ ၄၁ ဘာသာ(၁) ဗဒၶ ၄၁

လမးစ (၂)------------- ဘာသာ(၂)-------------

လမးစေရာ-------------- ဘာသာေရာ------------

အမးသား(အေရအတြက) အမးသမးအေရအတြက

လဥးေရ ၈၇ ၁၁၁

ကား/မ ဥးေဆာငေသာအမေထာငစ ၄၁ -

(ခ)လကလမးမအသးျပႏငသညအေဆာကအဥမား

စာသငေကာငး ရ/မရ ကနးမာေရး ရ/မရ ဘာသာေရးအေဆာကအဥ

ရ/မရ

အထကတနးေက ေဆးရ ေစတ

6

ာငး

အလယတနး

ေကာငး

ကနးမာေရးဌာန ဘနးႀကးေကာငး (ရ)

မလတနးေကာငး (ရ) ကနးမာေရးဌာနခြ ဟႏၵဘရားေကာငး

မႀကေကာငး ေဆးေပးခနး ခရစယာနေကာငး

အျခား အျခား ဗလ

အျခား အျခား အျခား

မတခက- ဘနးေတာႀကးသငေကာငး

မတခက- မတခက-

(ဂ)ကြမးကငသမားမတတမး ၊ ေကးရြာတြငေနထငေသာ သ႕မဟတ တျခားရြာမလာေရာကေသာကြမးကငသမား

(၁) စာသငေကာငး (၂) ကနးမာေရး (၃) လကမပညာရင ရြာတြင

ေန ထငသ

အျခားရြာမ လာသ

ရြာတြငေန ထငသ

အျခားရြာမ လာသ

ရြာတြငေန ထငသ

အျခားရြာမ လာသ

မလတနးျပဆရာ/ဆရာမ

ဆရာ၀န လကသမား

အထကတနးျပဆရာ/ ဆရာမ

လကေထာက ကနးမာေရးမး

ပနးရ

အလယတနးျပဆရာ/ဆရာမ

အမးသမကနး မာေရးဆရာမ

လပစစဆငရာ

မႀကဆရာ/ဆရာမ

အရသားဖြား ေရပကသြယသ

အျခား ျပညသ႔ကနးမာေရး လပသား(၁)/(၂)

စကျပငဆရာ

မတခက

မတခက မတခက

(ဃ) ေကးရြာသ႕ေရာကရႏငသညလမးအေျခအေန /ေကးရြာတစရြာသည ၄ငး၏ေကးရြာအပစႏင ဆကသြယထားေသာ လမးအေျခအေန

o ေကာကၾကမးလမး ( )

7

o ကတရာလမး ( ) o ကြနကရစလမး ( ) o ေမာေတာဆငကယလမး ( √ ) o ေကာကခငးလမး ( ) o ေျမသားလမး ( √ ) o လသြားလမး ( √ ) o အျခား ( )

(င) ေကးရြာဖြ႔ၿဖးေရးစမခက

(၁) လထဗဟျပစမကနးမစတငမ ဤေကးရြာတြင ေကးရြာဖြ႕ျဖးမႈစမခကရပါသလား ?

ရပါသည ( )၊ မရပါ ( √ )၊ မသပါ ( ) ။

(၂) ရခပါလင ဤစမခကကမညသညခႏစတြငျပငဆငခပါသနညး?

ႏစ…………၊ မသပါ ( √ )

(၃) ဤစမခကကျမ႕နယမအတညျပခပါသလား ?

ျပခပါသည ( )၊ မျပခပါ ( ) ၊ မသပါ ( √ )

(စ) ခရးအကြာအေ၀း

(၁) ဤေကးရြာ၏ ဗဟမ၄ငးေကးရြာအပစဗဟအထခရးမငမညမကြာေဝးသနညး? (၄၀မင)

(၂) ဤေကးရြာမ ၄ငးေကးရြာအပစဗဟအထ သြားလာရာတြငၾကာျမငသညအခန

ေျခာကေသြ႕ရာသတြငၾကာခန

ေထာလာဂ ( ) နာရ၊မနစ ေမာေတာဆငကယ (၄း၀၀) နာရ၊မနစ ေျခလင (၆း၀၀) နာရ၊မနစ လား ( ) နာရ၊မနစ ေမာေတာဘတ ( ) နာရ၊မနစ အျခား ------------------- ( ) နာရ၊မနစ

မးရာသတြငၾကာခန

8

ေထာလာဂ ( ) နာရ၊မနစ ေမာေတာဆငကယ ( ၅း၀၀ ) နာရ၊မနစ ေျခလင ( ) နာရ၊မနစ လား ( ) နာရ၊မနစ ေမာေတာဘတ ( ) နာရ၊မနစ အျခား ------------------- ( ) နာရ၊မနစ

(ဆ) ပတ၀နးကငဆငရာသဘာ၀ေဘးအႏရာယ -

(၁) ဤေကးရြာတြငေရၾကးျခငးကသ႔ သဘာဝေဘးအႏရာယကေရာကျခငးရပါသလား?

မရပါ ( √ )၊ ရ ပါသည ( )၊ မသပါ ( ) ။

(ဇ) ေကးရြာတြင ဖြ႕စညးထားေသာ အဖြ႕အစညးမား

လထဗဟျပစမကနးမတငမ ဤေကးရြာတြင ေကးရြာဖြ႕ျဖးေရးအတြက အစးရ (သ႔) ရြာသားမားကယ တင (သ႔) စမကနးတစခခမ ဖြ႔စညးထားသညအဖြ႕အစညးမားရပါသလား?

ကယထကယထေကာငးေဆာကလပေရးေကာမတ

……………( မရပါ )……………………….

…………………………………………………….

9

(၅) လထပးေပါငးပါ၀ငေသာလမဆနးစစျခငးႏငအကျဖတျခငးလပငနးစဥ (PSA)အကဥးခပဇယား

စဥ အေၾကာငးအရာ ရကစြ

ဥးတညအပစ တကေရာကသ အဓကေဆြးေႏြးခကမား ကား မ ေပါငး

၁ ေကးရြာသမငး

၈.၁.

၂၀၁၆

အပခပေရး အဖ႔ြ၀ငမား၊ ရပမရပဖမား

၁၀ ၆ ၁၆ ေကးရြာစတငျဖစေပၚလာပ၊ခႏစႏငထးျခားျဖစစဥမား။

၂ လမေရးႏငအရငး အျမစျပေျမပ

၇.၁.

၂၀၁၆

ေစတနာ၀နထမး၊အမးသား၊ အမးသမး

၁၀ ၆ ၁၆ လမးပနးဆကသြယေရးအေျခအေန၊အေျခခအေဆာကအဥမား၊လယယာေျမမား၊ျမစေခာငးမား၊ေရတြငးေရကနမား၊သစေတာမား၊ဆညေျမာငးမား။

၃ ဥစၥာဓနပငဆငမ အဆငမားသးသပျခငး

၈.၁.

၂၀၁၆

ေျပလညေသာအပစ၊ အလယအလတအပစ၊ မေျပလညေသာအပစ

၁၀ ၈ ၁၈ ပငဆငမစႏနးမားသတမတျခငး၊ စႏနးမားအေပၚအေျခ ချပးအဆင၃ဆငတြငပါ၀င ေသာအမေထာငစအေရအ တြကခန႔မနးျခငး၊အဓကအသကေမြး၀မးေၾကာငးလပ ငနးမားအားမတတမးတင ျခငး။

၄ ကား-မအခနးက႑ သးသပျခငး (cobweb)

၈.၁.

၂၀၁၆

အမးသားမား၊အမးသမးမား

၁၀ ၆ ၁၆ အမးသား၊ အမးသမး တနးတအခြငအေရးရရမအေျခအေနမားအားေဆြးေႏြးမတတမးတငျခငး။

၅ ရာသခြငဇယား

၈.၁.

၂၀၁၆

ေစတနာ၀နထမး၊ အမးသားမား၊အမးသမးမား

၉ ၆ ၁၅ ရာသဥတ၊အဓကအသကေမြး၀မးေၾကာငးလပငနးမားေရာဂါဘယမား၊ပြေတာမားအားေဆြးေႏြးမတတမးတငျခငး။

၆ အဖြ႔အစညးဆငရာအကျဖတခကႏင ဗငးကားခပ

၇.၁.

၂၀၁၆

အမးသားမား၊အမးသမးမား

၉ ၆ ၁၅ လထႏငထေတြ႕ဆကဆျပးလထအကးစးပါြးအတြကေဆာငရြကလကရေသာရြာအတြငး၊ရြာျပငပအဖြအစညးမားအားေဖၚထတျခငးႏငဆကသြယမပသ႑နကကားခပေပၚတြငမတတမးတငျခငး။

10

၇ အခကအခမား (ျပနာမား)

၇.၁.

၂၀၁၆

အမးသား၊ အမးသမး

၂၇ ၁၇ ၄၄ အမးသားမားႏငအမးသမးမားေန႔စဥလေနမဘ၀တြင ၾကေတြ႕ေနရေသာအခကအခအတားအဆးမားအားေဆြးေႏြးေဖၚထတျခငး။

၈ ျပနာသစပင

၇.၁.

၂၀၁၆

အမးသမးမား အမးသား

၉ ၆ ၁၅ အမးသမးမားၾကေတြ႕ေနရေသာအခကအခမားမအဓကအခကအခတစခကေရြးခယျခငး၊သစပငပကအေျခခလကအေၾကာငးအကးဆကစပပေဖၚျခငး။

၉ ျပနာသစပင

၇.၁.

၂၀၁၆

အမးသားမား ၉ ၆ ၁၅ အမးသားမားၾကေတြ႕ေနရေသာအခကအခမားမအဓကအခကအခတစခကေရြးခယျခငး၊သစပငပကအေျခခလကအေၾကာငးအကးဆကစပပေဖၚျခငး

၁၀ ေနာင၅ႏစစာေမာမနးခက

၇.၁.

၂၀၁၆

အမးသားမားႏငအမးသမးမား

၂၇ ၁၇ ၄၄ အဓကျပနာကေျပလညေစေသာအေၾကာငးရငးမားအားေျပလညေစမညလပငနးမားအားေဖၚထတျခငး။

၁၁ ဥးစားေပးလပငနးမားေရြးခယဆးျဖတျခငး။

၇.၁.

၂၀၁၆

အမးသား၊ အမးသမး

၂၇ ၁၇ ၄၄ ေဖၚထတထားေသာလပငနးမားအားဥးစားေပးအဆငႏငးယဥသတမတျခငး။

11

၆။ေကးရြာဖြ႕ျဖးေရးအစအစဥအတြကအသးျပခေသာ PRA tools မားႏငတစခခငးစ အတြကသးသပခကမား

၆။ (က) ေကးရြာသမငး

12

ေရႊအငးသာေကးရြာသမငးသးသပခက

ေရႊအငးသာေကးရြာက သကရာဇ၁၉၉၀ခႏစတြင တစေလးမားျဖင စစညးကာ(တႀကးကနး)မစ တင၍ ေကးရြာေလးသဖြယ ၿဖစေပၚလာပါသည။ ရြာတညေဆာကျပး အခနတြငးခကခကခခသြားလာ လပကင၍ စား၀တေနေရးအဆငေၿပေစရန ေတာငယာလပငနးမားၿဖင မတငးေနထငႀကရပါသည။ ၂၀၀၀ခနစအထေကးရြာတြင ဘနးႀကးေကာငးက မေဆာကလပနငခပါ။၂၀၁၃ခႏစတြင ဘာသာေရး လပငနးျဖစေသာ ဘနးေတာႀကးေကာငးက လထတဘာသာေရးစတဓာတတးပြားေစရန ဘနးေတာႀကး ေကာငးက ကယထးကယထၿဖင ေအာငၿမငစြာ တညေဆာကနငခပါသည။ ေရႊအငးသာဘနးေတာ ႀကးေကာငး ဟအမညသမတ၍ လထအမားမႀကညညစြာကကြယၾကပါသည။ ၄ငးေနာကပငးကာလမားတြင လယယာ၊ေခာငးေျမာငး၊လမးမားက ကယထကယထစနစျဖင ျပျပငခၿပး လယယာစကပးေရးလပငနးမားက လပကင၍ ေနထငစားေသာကခၾကပါသည။ ထသ ကယထကယထျဖင ျကးစားရာမ ၂၀၁၅ခနစတြင လထဗဟၿပစမကနးေပၚေပါကလာကာ ေကးရြာ အတြကအမနတကယလအပေနေသာ ေသာကသးေရရရရနအတြက စမကနးလပငနးခြမား၏ ေထာကပ ေငြျဖင အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရေတာမညျဖစ၍ ေရႊအငးသာေကးရြာသမငးတြင မတတမးတငနငခပါသည။၂၀၁၆ခနစတြင ေသာကသးေရရားေနေသာ ေ၇ႊအငးသာေကးရြာအတြက စမကနးမရရေသာ စကေရတြငးေႀကာင ေကးရြာသ/ေကးရြာသားအားလး အဆငေၿပစြာ ေနထငနင ခႀကပါသည။

13

၆။ (ခ) လမေရးႏငအရငး အျမစျပေျမပ

14

လမေရးႏငအရငးအျမစျပေျမပသးသပခက

ေရႊအငးသာေကးရြာသည ေအာငသေၿပသ. ေဖာကလပထားေသာ ေၿမသားကားလမးမႀကး၏ ေဘးတစဘကတစခကရကနးၿမငအေပၚတြင တညရပါသည။ေကးရြာ၏အလယတြင ေတာငမအေနာကေျမာကဘကသ သြယတနးေနေသာ လမးမၾကးတစခရၿပး အေနာကဘကတြင ေ၇ႊေမာငးဂြတေကးရြာ၊အေရဘကတြငသးလမးဆးေကးရြာ၊ေတာငဘကတြင ေညာငပငကြငးေကးရြာ နငေၿမာကဘကတြင အပစရြာမားႏင ရြာခငးဆကလမးမား ရပါသည။ရြာ၏အေရေၿမာကဘကတြင ေဒသရလထမားရးရာအခါတြင သြားေရာကေလရႀကၿပး ဘာသာေရးအေဆာကအဥးၿဖစေသာ ဘနးေတာၾကးေကာငးက တညထားကးကြယလကရပါသည။ေကးရြာ၏အေရဘကတြင မလတနး စာသငေကာငး တညရသည။ေကးရြာအတြငး၌ ရြာလယလမးမႀကးရပါသည။ေကးရြာ၏အေနာက ဘကျခမးတြင လေနအမေၿခမားနညးပါးၿပး အေရဘကဘကၿခမးအပငးတြင ေကးရြာမ လေနအမမား ထထပစြာတညရႀကပါသည။၄ငးတ.၏အလယတြင (ပထမနစ)လထဗဟၿပစမကနးမ ရရေသာ စကေရတြငး တညရပါသည။

ေကးရြာေျမျပနသဖြယ မဟတဘ ကနးခငးမား ျဖစေသာေၾကာင ေကးရြာအတြငး၌ ရးေလးမားလညး ရေနျခငး ျဖစသည။ ထရးမားထမ ေကးရြာတြငးရ ကၽြ ၊ ႏြား မား ႏင ေကးရြာလထ သးေရမား ခကယျခငးျဖစပါသည။ ထသ႔ ကနးခငးမားေၾကာင ေကးရြာတြငးရ အမေထာငစမား နညးေသာလညး ဧရယာမာကယဝနးလကရပါသည။

15

၆။(ဂ)ဥစၥာဓနပငဆငမအဆငမားသးသပျခငး

16

ဥစၥာဓနပငဆငမႈအဆငမားအား အပစအလကသးသပျခငး

ေကးရြာအတြငးရအမေထာငစမားအလက ဥစၥာပစၥညးပငဆငမႈႏငသကေမြးဝမးေကာငး လပငနးမားက သးသပရာတြင ေျပလညေသာအပစ၊ အလယအလတအပစႏင မေျပလညေသာအပစ သးစေတြ႕ရရပါသည။ေရႊအငးသာေကးရြာတြင ရေသာေျပလညသညအပစမာ အမေထာငစ(၅)ခန႕ရျပး ၄ငးအမေထာငစမားသည စကပးေရး၊ေမြးျမေရးလပငနးမားက လပကငျပး၊ ႏြားလညးမား အငား လကၿခငး အလပကလပ ႀကသည။ စကအငားလကၾကသည။လယ၂ဧကနင အထကရၾကၿပး ေလးပငပတလည ထရကာအမ၊သြပမးပဥခငးအမႏငႏြားတစရဥနငအထက ပငဆငၾကပါသည။ ၄ငးအၿပငႏြားစားစငးစက ၊ ဆနစက ၊ဆငကယ၊ လညးတ.ပငဆငႀကပါသည။

အလယအလတအပစတြင အမေထာငစ(၂၂)စရျပး သးပငပတလညသြပညပ၊ ၾကမးခငး ထရကာ အမမားႏင ႏြားနစေကာင၊ဆငကယ၊နင ႏြားလညးမား ပငဆငၾကပါသည။ စကပးေရး နငေမြးၿမးေရးကသာ လပကငၾကၿပ ေၿမ(၂)ဧကနင ဆလာမး၊စကပစၥညးအနညးငယ ပငဆငၾကပါသည။

မေျပလညေသာ အမေထာငစ(၁၄)ခန႕ရျပး ေန႕စားအလပမားကသာ လပကငၾကပါသည။ သးပငပတလညအမငယမား(သြပညပ၊၀ါးၾကမးခငး၊ထရကာ)၊၀က၊ၾကကမားကသာ ပငဆငၾကပါသည။ ေျပလညေသာ အမေထာငစမား၏စကပးေရးလပငနးမားတြင ေၿမယာအနညးငယသာရၿပး ေန႕စား လပျခငးျဖင အသကေမြး၀မးေၾကာငးၾကရပါသည။(ၿပညတြငး၊ၿပညပသ. ကဘမးအလပ၊လပႀက ရပါသည။)

စဥ အပစ အမေျခ ရာခငႏႈနး ၁ ေျပလညေသာအပစ ၅ ၁၅% ၂ အလယအလတအပစ ၂၂ ၅၀% ၃ မေျပလညေသာအပစ ၁၄ ၃၅%

စစေပါငး ၄၁ ၁၀၀% ၆။ (ဃ) ကား-မအခနးက႑ သးသပျခငး (cobweb)

17

18

အထကပါပငကအမကားမက႑သးသပခကအရ လမေရးလပငနးမားတြင ပးေပါငးပါ၀င ႏငမတြင အမးသားမားက အမးသမးမားထက ပမအခနေပးႏငေၾကာငး ေတြ႕ရရပါသည။ အလပအကငအခြငအလမးႏငပတသကျပး အမးသားမားသည အမးသမးမားထက အလပအကင ေပါမားေၾကာငးသရရပါသည။ မသားစအား ဥးေဆာငႏငမတြငလညး အမးသားမားသည အမးသမး မားထက သသသာသာသာလြနေနသညက သတထားဖြယေတြ႕ရရမညျဖစပါသည။ အလားထ၀ငေငြ ရရမတြငလညး အမးသမးမားက အမးသားမားက မခအားထားေနရေၾကာငးသးသပႏငပါသည။ အမးသမးမားအေနျဖင မသားစအား ဂရစကႏငမတြင အမးသမးမားသည အမးသား မားထက မားစြာသာလြနကာအမမအလပတြင အမးသားမားထက သာလြနေနကာသာယာေသာ မသားစအသြငေဆာငေနသညက ေတြ႕ရရမညျဖစပါသည။မသားစလျခစတခရမတြင အမးသားမား သည အမးသမးမားထကပမအေရးပါေၾကာငး သးသပရပါသည။

ပညာေရးလကလမးမမတြင အမးသမးးမားထက အမးသားမားကမားစြာသာလြနေန သျဖင အမးသားေကာငးေနအရြယကေလးမားမာ မသားစစား၀တေနေရးအတြက အားကးေနရေၾကာငး သးသပရပါသည။ လမေရးလပငနးမား၊ သာေရးနာေရးကစၥမားႏင သဘာ၀အရငးအျမစမားစမခန႔ခြမ၊ အသးခမမားတြင အမးသားမားက အေရးပါေသာက႑တြင ရေနေၾကာငးေတြ႕ရရမညျဖစပါသည ႏငမတြင အမးသားမားက အမးသမးမားထက ပမအခနေပးႏငေၾကာငး ေတြ႕ရရပါသည။

19

၆။(င)ရာသခြငဇယား

ရာသခြငဇယားအားသးသပျခငး

ေကးရြာရာသခြငဇယားအားသးသပရာတြင အဓကစကပးသးႏ၊ တရစာၦနေရာဂါကေရာကမႈ၊ စကပးေရရရမႈ၊ ဘာသာေရးပြေတာမား၊ ကနးမာေရး၊ ဝငေငြရရမႈ၊ ေရႊ႕ေျပာငးလပကငမႈႏငရာသဥတအ ေျခအေနမားကေလလာခပါသည။

ေၿမပနငနမးမားကစကပးရာတြင နယနလမာစကပးႀကၿပး ေတာသလငးလတြင ၿပနလညရတသမးခးဆြတ ႀကပါသည။ပတးစမးက နယနလတြငစကပးႀကၿပး ၀ါဆလတြင ၿပနလညရတသမးကာ ပစငငးကထပ၍ စကပးႀကသည။၀ါေခါငးလမာ စပါးစက၍ ၀ာနေဆာငမနး လတြင ကလားပက စကပးႀကၿပနပါသည။နတေတာလတြင စပါးမားျပနလည ရတသမးပါသည။ တေပါငးလေရာကေသာအခါ ႏြားမားခြာနာလာနာကေရာကမႈက တနးေဆာငမနးလနင နတေတာလ မားတြင ၿဖစပြားၿပး ၿပာသလတြင ေဒသခေကးရြာသ/ေကးရြာသားမားဖားနာလက ရႀကပါသည။ တပတြလနငတေပါငးလတ.တြင တတေကြးနင၀မးပက၊၀မးေလာေရာဂါမား ျဖစႀကပါသည။ ကနလမား တြင ထးျခားသညအေနအထားမေတြ႕ရပါ။ေကးရြာမား၏၀ငေငြရရမႈသည တနးခးလ၊ကဆနလနင

20

တေပါငးလမားတြင ၀ငေငြနညးပါးႀက၍ ကနေသာလမားတြင ေဒသမထြကရေသာ ေကာကပသးန အနညးနငအမားေပၚမတည၍ ၀ငေငြအသးသးရရႀကပါသည။၊

ဘာသာေရးပြေတာမားေနျဖင တနခးလ သၾကၤနပြ၊ဝါဆလတြင ဆရာကနေတာပြ၊သတငးကြတ ႏငတနေဆာငမနးလမားတြင မးထြနးပြမားကငးပပါသည။ ရာသဥတပငးတြင တနခးလတြင မးမားအ. ေနၿပး ကဆနလ၊၀ါဆလ၊၀ါေခါငလ နင ေတာသလငးလမားအထ မးရြာသြနးလကရၿပး တနေဆာငမနး လနငနတေတာလမားမလြ၍ ကနလမားတြင ပျပငးေျခာကေသြ႕ေသာရာသဥတကသာေတြ႕ရပါသည။

21

၆။ (စ) အဖြ႕အစညးဆငရာအကျဖတခက (ဗငးကားခပ)

22

အဖြ႕အစညးဆငရာအကျဖတခကအားသးသပျခငး

ေရႊအငးသာေကးရြာတြင ရေသာအဖြ႕အစညးမားမာအပခပေရးဆငရာအဖြ႕မားအျဖစ အပခပ ေရးအဖြ႕၊ေကာငးေကာမတအဖြ.၊လမႈေရးအဖြ႕မားအၿပငဖြ႕ျဖးလပငနးေဆာငရြကမည လထဗဟျပစမ ကနးေကာမတ အဖြ႕မားကေတြ႕ရရပါသည။

ေကးရြာ၏ျပငပတြင ကနးမာေရးဥးစးဌာန၊ ၊ အေထြေထြအပခပေရးမးဥးစးဌာန၊ ေကးလကဥးစး၊ ပညာေရးဥးစးဌာန၊လ.၀.ကရးနငရဌာနာ၊တ.ကေတြ႕ျမငေနရပါသည။လကရအေျခအေနတြင ေကးရြာ တြငးတြင အပခပေရး အဖြ၊ ပညာေရးအဖြ၊ ေကးလကဥးစးဌာန၊ လထဗဟျပစမကနးအဖြ႕မားသည ေကာငးစြာပးေပါငးျပး ေကးရြာႏငပတသကေသာလပငနးမားက အေကာငအထညေဖာေဆာငရြက လကရပါသည။ အဖြ႕မား၏ ထစပမႈအေနအထားအရ ေပါငးစပညႏႈငးမႈအားေကာငးေနသညကလညး ေတြ႕ရပါသည။စကပးေရးအဖြ၊လ၀ကအဖြမားသည လထႏငသာပးေပါငးမႈရေနျပး အျခားအဖြ႕မားႏင ပးေပါငးမႈမရဘ သးျခားရပတညေနသညကေတြ႕ရပါ သည။

ျပငပအဖြ႕ဌာနမားအေနျဖင ပညာေရးဌာန၊အပခပေရးအဖြ႕ႏငလညးေကာငး၊ ေကးလကဥးစး သည လထဗဟျပစမကနးေကာမတႏငလညးေကာငး ပးေပါငးေဆာငရြကေနပါသည။ ထးျခားခက အေန ျဖင ကနးမာေရး ဌာနမားသည လထႏငတကရကခတဆကျပး ေကးရြာရအဖြ႕မားႏင ပးေပါငး ေဆာငရြကျခငးမရသညက ေတြ႕ရပါသည။ ထသ႔ၾကညျခငးအားျဖင ေကးရြာတြင လမႈေရးအဖြ႕မားအား အပခပေရးအဖြ႕ႏငပမပးေပါငးရနလအပေၾကာငး ႏငဌာနမားအေနျဖငလညး ေကးရြာအတြငးရ အဖြ႕ မားႏငေကာငးစြာခတဆက ေဆာငရြကရနလအပေၾကာငးေတြ႕ရရပါသည။

23

၆။ (ဆ) အခကအခမား (ျပနာမား)

24

၆။ (ဇ) ျပနာသစပငႏငသးသပခက

25

ျပနာသစပငသးသပျခငး

ေရႊအငးသာကးရြာ၏အဓကအခကအခမားကေလလာရာတြင ေကးရြာအတြငးအမနတကယ ျဖစေပၚေနေသာကစၥမားက ေပၚလြငေစရနအတြက ျပနာသစပငသးသပျခငးနညးလမးက အသးျပ၍ ေလလာခပါသည။

ေလလာေတြ႕ရခကအရ ေကးရြာဖြ႕ျဖးေရးအတြက အဟန႔အတားျဖစေစေသာအခကမားက ကား၊ မအပစခြ၍ ဥးစြာေလလာရာ အမးသားႏင အမးသမးအခကအခမားမာတညေနသညကေတြ႕ရ သည။ထ႔ေၾကာင ၄ငးတ႔၏အဓကျပနာက ဆကလကေဖာထတရာတြင ေကးရြာတြင စာသင ေကာငးမရသၿဖင ေကးရြာေနကေလးမား၏ ပညာသငးႀကားရနခကချခငးဟေသာ အဓကျပနာက ေတြ႕ရရပါသည။ထသ. ပညာေရးေနာကေနးခကခရျခငးအေၾကာငးအရငးမားမာ ဖြ႔ျဖးေရးလပငနး ေဆာငရြကေသာဌာနအဖြ႕မားႏင မခတဆကႏငျခငး၊ ပးေပါငေဆာငရြကမႈအားနညးျခငး၊ဗဟသတ နညးပါးျခငးႏင ေကးရြာတြင လမးမေကာငးျခငး၊ ေကးရြာရနပေငြမရၿခငး၊ အလႈရငမရၿခငး၊ ျမနငေ၀းကြာေသာေႀကာင ေကးရြာတြင ဆရာ/ဆရာမ မရၿခငး၊အေၾကာငးအရငးမားေၾကာင ပညာေရး ေနာကေနးၿပး စာသငေကာငးရရရနခကချခငးဟေသာ အဓကျပနာျဖစ ေပၚလာသညက ေတြ႕ရပါသည။

လကရျဖစေပၚေနေသာ အဓကျပနာေၾကာင ေရႊအငးသာေကးရြာအတြငးမာ ကေလး မား၏ပညာေရးတြင အသပညာနညးပါးၿခငး၊ ဗဟသတနညးပါးၿပး၊ မဘမားနငခြခြာစြာေနရၿခငး၊ ပညာေရးအားနညးမ.ေႀကာင ေဒသထြကသးနမား ေစးကြကသတငးအခကအလကမား ရရရနခကချခငး နငအေရးေပၚကနးမာေရးကစၥမား သြားလာရနခကချခငးဟေသာ အကးဆကမားက ဆကလကေတြ႕ရေနရျပး ေကးရြာဖြ႕ျဖးမႈေနာငေနးျခငးဟေသာ အကးမား၏ဆငပြားအကးဆကအျဖစ ေတြ႕ရရသည။ထ႔ေၾကာင ေရႊအငးသာေကးရြာတြင စာသငေကာငးက ေကာငးမြနေအာင တညေဆာက ျခငးအားျဖင ေကးရြာတြငးရငဆငေနရေသာ အခကအခမားေျပလညႏငျပး ေကးရြာဖြ႕ျဖးတးတကရန အတြက မားစြာအေထာကအကျပႏငမညျဖစ ေၾကာငးသးသပမပါသည။

26

၆။ (စ) ေနာင ၅ ႏစစာေမာမနးခက

27

၆။ (ည) ဥးစားေပးအစအစဥျပဇယား (Matrix Ranking)

ဥးစားေပးအစအစဥျပဇယားအားသးသပျခငး

ေကးရြာဖြ႕ျဖးေရးအစအစဥေရးဆြရာတြင အမးသားမားႏငအမးသမးမားမ ေကးရြာအခကအခ မားက တညစြာတငျပလာရာ တငျပလာသညလပငနးမားအား အားလးသေဘာထားျဖင အမတေပးျပး အကျဖတခပါသည။စစေပါငးတငျပလာေသာ ေကးရြာအခကအခ (၁)စာသငးေကာငးတညေဆာကရန၊ (၂)ေဆးေပးခနး(၃)လမး(ေကကေခာလမး) (၄)စကဘဏေခးေငြရရရန (၅)အသကေမႊြး၀မးေကာငး ပညာ ရရရန (၆)စကခပသငတနးရရန ႏင (၇) ဆလာမးရရရနတ႔ျဖစပါသည။

လအပခကမားက အမတေပးအကျဖတျပး အလအပဆးေရြးခယရာတြင စာသငေကာငးတည ေဆာကၿခငးမာ ရမတ၆မတျဖင အဆင(၁)၊ရရၿပး၊စကဘဏေခးေငြရရနနငဆလာမးတ.သည ရမတ(၄) မတ အတတၿဖင အဆင(၂)၊နင(၃)တ.အသးသး ရရႀကသည။ ၄ငးအၿပင အသကေမြး၀မးေကာငး ပညာရရရနႏငလမး(ေကာကေခာလမး)ရရရနတ.မာ ရမတ၂မတတၿဖင အဆင(၄)၊နငအဆင(၅)ရရၿပး၊ ေဆးေပးခနးသည ရမတ(၁)မတၿဖင အဆင(၆)နငစကခပသငတနးသည ရမတအမတမရဘ အဆင (၇)ဟ၍ အသးသးရရခပါသည။ထ႔ေၾကာင ေရႊအငးသာေကးရြာအတြက ဥးစားေပးပထမအဆငလပငနး

28

အျဖစ စာသငေကာငးတညေဆာကၿခငးလပငနးမာ အလအပဆးလပငနးတစခအျဖစ အတညျပႏငခ ပါသည။

၇။ ေကာမတ၀ငမားေရြးခယျခငးႏငေကးရြာဖြ႕ျဖးေရးအစအစဥေဆာငရြကမမတတမးဓါတပမား

29

၈။ ေကာမတ၀ငမားစာရငး

စဥ အမည ရာထး (ေကးရြာအဆင) ရာထး (အပစအဆင)

၁ ဥးေဇာမငး စ/ေထာကဥကဌ အပစေငြကငး

၂ ေဒၚထကထကမး စ/ေထာကဥကဌ အဖြ႕၀င

၃ ဥးမးသး ေစာငၾကညၾကးၾကပ-ဥကဌ ၄ ဥကေရႊ ေစာငၾကညၾကးၾကပ-အဖြ႕ဝင ၅ ေဒၚနငး ေစာငၾကညၾကးၾကပ-အဖြ႕ဝင

၆ ဥးေအာငးဆနးဥး ဝယယေရး-ဥကဌ ၇ ဥးေကာနငဥး ဝယယေရး-အဖြ႕ဝင

၈ မၿဖမ ဝယယေရး-အဖြ႕ဝင ၉ ဥးမငးေအာင လညပတထနသမးေရး-ဥကဌ

၁၀ ဥးလႈငႀကး လညပတထနးသမးေရး-အဖြ႕ဝင

၁၁ ေဒၚလေဌး လညပတထနးသမးေရး-အဖြ႕ဝင

၁၂ ဥးနငစး အၾကျပတငၾကားေရး

၁၃ ေဒၚၿဖနငး အၾကျပတငၾကားေရး

၁၄ ဥးသနးထြနး ေစတနာဝနထမး

၁၅ ေဒၚဆနးဆနးဥး ေစတနာဝနထမး

၁၆ ဥးညညေအာင ဘ႑ာေရးစာေရး အပစဘ႑ာေရးအဖြ႕ဝင

30

(၉) ေကးရြာအခကအလက (ပစ စ-၁)

31

32

(၁၀)စမကနးစက၀နးအခနဇယား(ပစစ-၂)

33

34

(၁၁)ေကးရြာေမာမနးခက(ပစစ-၃)

35

36

(၁၂) အပစစမကနးလပငနးခြေရြးခယျခငး (ပစ စ-၄)

37

38

39

(၁၃)အစညးအေ၀းတကေရာကသမား(ပစစ-၁၂)

40

41

42

43

44

45

46

47

(၁၄)အစညးအေ၀းမတတမး

48

49

50

51

၁၅။ က႑အလကဥးစားေပးဖြ႔ျဖးေရးလပငနးစဥမား

ေနာကဆကတြ(၄)ျခားနားေသာအပငးမားအတြကဥးစားေပးဖြ႕ျဖးေရးလပငနးစဥမားအႏစခပ

မရငးအားVPSCတြငထားရရပါမည။အျခားဌာနဆငရာမားႏငညႏငးရနအတြကမတအား TPIC သ႔ပ႕ရပါမည။ MIS data အေနျဖငသြငးရနမလအပပါ။

အဆင လပငနး မညသ႕ဥး စားေပးလ

လ/ႏစ ေကးရြာမတာ၀နခသ သ႔မဟတအပစ

ျပငပမမညသ ေထာကပမလ

အေျ

ခခအ

ေဆာက

အဥ

၁ စာသငးေကာငး မ ( √ ) ကား( √ )

၂၀၁၇ ေကးရြာစ/ေထာက လထဗဟျပ စမကနး

၂ စကဘာဏေခးေငြရန

မ ( √ ) ကား ( √ )

၂၀၁၈ ေကးရြာစ/ေထာက လထဗဟျပ စမကနး

၃ ဆလာမးရရန မ ( √ ) ကား( √ )

၂၀၁၉ ေကးရြာစ/ေထာက ျပငပအလရင

၄ မ ( ) ကား( )

၅ မ ( ) ကား( )

အ

သက

ေမြး၀

မး ေ

ၾကာင

းမ/စ

ကပ

းေရး

၁ စကခပသငတနး မ (√ ) ကား( )

စ/ေထာကေကာမတ ဌာနဆငရာ

၂ အသကေမႊး၀မးေကာငးပညာ ရရရန။

မ ( ) ကား( √ )

စ/ေထာကေကာမတ ဌာနဆငရာ

၃ မ ( ) ကား( )

၄ မ ( ) ကား( )

၅ မ ( ) ကား( )

ကန

းမာေ

ရးႏင

အဟ

ာရ

၁ ေဆးေပးခနးရရရန မ ( √ ) ကား( √ )

--- ေကးရြာစ/ေထာက ျပငပအလရင

၂ မ ( ) ကား( )

၃ မ ( ) ကား( )

၄ မ ( ) ကား( )

၅ မ ( ) ကား( )

52

ပညာေ

ရး

၁ မ ( ) ကား( )

၂ မ ( ) ကား( )

၃ မ ( ) ကား( )

၄ မ ( ) ကား( )

၅ မ ( ) ကား( )

အျခ

ား (ေ

မြးျမ

ေရး

)

၁ မ ( ) ကား( )

၂ မ ( ) ကား( )

၃ မ ( ) ကား( )

၄ မ ( ) ကား( )

၅ မ ( ) ကား( )

53

၁၆။ ေကးရြာဖြ႔ျဖးေရးစမခကအရညအေသြးထနးခပမႈ(Checklist For VDP)

အရညအေသြးထနးခပသအမည -

(၁) ေကးရြာဖြ႕ျဖးေရးစမခကစာရြကစာတမးျပညစမကစစေဆးပါ (OM အရ)

o မကႏာဖး (အဖး) o မာတကာ o ေကးရြာအေျခခအခကအလကမား o လမဆနးစစျခငးအကဥးခပႏင PRA လပငနးစဥ o အမးသား/အမးသမးအဖြ႕မား၏အခကအခမား o ေကးရြာေမာမနးခက (ေဆြးေႏြးခကရလဒ) o အမးသား/အမးသမးအဖြ႕မားသေဘာတထားသညေနာငေလးႏစအတြကဥးစားေပးလပငနးမား

စာရငး (အေျခခအေဆာကအဥ၊အသကေမြးမ၊ပညာေရး၊လမေရးထနးသမးမစသညျဖင)

ေနာကဆကတြမား

o လမေရးအကျဖတမစာရြကစာတမးဓါတပႏငPRA လပငနးစဥ (ျဖစႏငလင) o ေျမပမားပါရမည၊စညးစမပငဆငမအဆင၊Venn ပ o ေကးရြာစမကနးေရးဆြေရးအစညးအေ၀းမတတမးမတ o ေကးရြာ၏အခကအလက (PC-1) o ေကးရြာေမာမနးခက

(၂) လမေရးအကျဖတမအရညအေသြးႏင ေကးရြာဖြ႕ျဖးေရးစမခက (VDP) ကစစေဆးပါ။

o ေကးရြာဖြ႕ျဖးေရးစမခကေရးဆြရာတြငပါ၀ငေသာလဥးေရ(အမးသား/အမးသမး) o လမေရးအကျဖတမအရညအေသြးႏငေကးရြာဖြ႕ျဖးေရးစမခကအတြကအသးျပသညရကေပါငး o PRA ပစၥညးမးအသးျပသညအေရအတြက o ပါ၀ငေသာဥးေရႏငလပငနးမားမတတမးတငျခငး

(အစညးအ၀းမတတမး၊အဖြ႕ဓါတပ၊တငးရငးသားလနညးစႏငထခကလြယေသာအဖြ႕မား) - အလြနေကာငး - ေကာငး - ည

o လပငနးမားမတတမးတငျခငးႏငအမးသမးအဖြ႕အစညးအေ၀း၏ရလဒအားခြျခားေပးထားသလား

- ရ/မရ o စမကနးအေရအတြက (အမးသား/အမးသမးေရြးခယမအေရအတြက)

54

o PRA ႏငသကဆငေသာအျခားစမကနးအေရအတြက(အမးသား/အမးသမးေရြးခယမ အေရအတြက)