neden sistem mühendisliği

Sistem Mühendisliği Genel Tanıtım, Sürüm1 1

ÖMER ERTEKİN, PSCONSULTECH

SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ

GENEL BİR BAKIŞ

ÖMER ERTEKİN

INCOSE TÜRKİYE KOLU

PSCONSULTECH HDM



TARİHÇE VE MAGAZİN

KONU1



Muhtemelen çok anlatılan bir örnektir

Bir hastanenin yoğun bakım odasına konulan tüm hastalar sabah

“visit” saati öncesi kaybediliyor.

Her türlü tıbbi analiz yapılıyor ve sebep bulunamıyor

Cihazlar gayet düzgün çalışıyor

Herhangi bir zarar verici ya da bakteriye rastlanmıyor

Doktor ve hemşire raporları düzenli ve doğru işler yapılmış

Odaya kamera konularak izlenmeye başlanıyor



GÜNDEM

Systems Thinking has grown during the 20th century into highly useful discipline independent theories and practices. Systems Thinking focuses upon understanding the holistic properties of complex systems and, in particular, the dynamic relationships that arise in the interactions of multiple systems in operation. Systems Engineering has gained momentum during the latter part of the 20th century and has led to engineering related practices and standards that can be used in the life cycle management of complex systems. Systems Engineering focuses upon transforming the need for a system into a set of capabilties, requirements, functions or objects, that guides production of products and services that meet the need in an effective manner. The combination of Systems Thinking and Systems Engineering is of particular interest in establishing the capabiltiy to “think” and “act” in terms of systems.



Dünyada ilk Sistem Mühendisliği yaklaşımının ortaya konması 1940 yılında olmuştur (Bell Labs, MIT, RAND Corp.).

ABD, Sistem Mühendisliği yöntemlerini İkinci Dünya Savasında birçok sistemin geliştirilmesinde yaygın olarak kullanmıştır.

İlk SM dersleri MIT ‘de 1950 yılında verilmeye başlamıştır.

Günümüzde ABD ve Avrupa ülkelerinde SM uygulamaları standart hale gelmiştir.

Bu ülkelerde öğrenciler SM eğitimini lisans ya da yüksek lisans eğitimi olarak alabilmektedirler.

SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİMİ



•http://www.leidraadse.nl/

•http://www.fhwa.dot.gov/cadiv/segb/files/se

gbversion3.pdf

SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI



•http://energy.gov/sites/prod/files/cioprod/documents/SEM3_1231.pdf

SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ UYGULAMALARI

The Systems Engineering Initiative

for Patient Safety (SEIPS),

http://cqpi.engr.wisc.edu/seips_home

The Systems Engineering Initiative for

Patient Safety (SEIPS), housed within

CQPI, is a multidisciplinary initiative

applying systems engineering, human

factors engineering, and quality

engineering approaches.



GENEL

Eğer, sistemlere dışarıdan/bütüncül bakmaya eğilimli iseniz, liderlik ve iletişim yetenekleriniz varsa, kabiliyetlerinizi, bütünün önemli/büyük parçaları arasındaki bağlantıları geliştirmek yönünde geliştiriyorsanız, sistem mühendisliği sizin için ideal bir meslek olabilir.

Sistem Mühendisliği, disiplinler arası bir mühendislik alanıdır ve bir ömür devri bakışı ile karmaşık sistemler ile ya da sistemlerdeki karmaşa ile ilgilenir. Klasik bir örnek olarak uçağı ele alırsak:

Sistem Mühendisliği Süreci müşteri ihtiyaçlarının ve çözülmesi gereken problemlerin belirlenmesi ile başlar,

Alternatif çözümlerin bulunması, sistemin modellenmesi, çeşitli bileşenlerin entegrasyonu (sıklıkla, bir çok üretici ve/veya ülkeden gelir) ve sistemin işletmeye alınması ile devam eder.

Ancak sistemin işletmeye alınması ile iş bitmez: sistem mühendisi sistemin ya da ürünün performansını değerlendirir ve sistemin düzgün bir şekilde çalışmaya devam etmesi için çözümü gözden geçirir/günceller.



TEORİK TEMELLER

KONU2



SİSTEM

“System means a grouping of parts that operate together for a common purpose.” (Business Systems Engineering Watson, 1994).

Etimoloji

Late Latin: systemat-, systema (1619)

Greek: systEmat-, systEma,

synistanai kökeninden syn- ve histanai kelimelerinin birleşiminden oluşmaktadır.

syn- “birlikte (together) "

histanai “ayakta kalmayı, dayanmayı sağlamak, (cause to stand)"

(Kaynak : www.etymonline.com)

Sözlük

Dizge. Düzen. Bir sonuç elde etmeye yarayan yöntemler düzeni

(Kaynak : Türk Dil Kurumu Sözlüğü)

http://www.etymonline.com/





Sistem bileşenlerinin kendi başlarına iken göstermediği; bir

bütün olarak bir araya geldiklerinde gösterdikleri özellikler .

Ortaya Çıkan Özellikler, sistem bileşenleri arasındaki

etkileşimlerin bir sonucudur.

Bileşenler bir sistem olarak bir araya getirilmedikçe

değerlendirilemezler ve ölçülemezler

“ORTAYA ÇIKAN” ÖZELLİKLER



SİSTEM

Standart Sistem Tanımı

EIA 632

Her birinin ayrı işlevleri yerine getirdiği nihaî ürünlerin bir

araya getirilmesiyle elde edilen yapı.

IEEE 1220

Birbiriyle ilgili insan kaynağı, ürün (donanım, yazılım) ve

süreçlerin (tesis, ekipman, malzeme, işlemler) oluşturduğu,

işletme ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik, kullanım ömür

devri boyunca sürdürülebilir set.

ISO 15288

Bir ya da birden fazla işlevi yerine getirebilecek, kendi

aralarında etkileşen unsurların bütünü. Sistem, bir ürün veya

bir hizmet şeklinde olabilir.

INCOSE Sis. Müh.

Kılavuzu

Belirli bir hedefi (ör. hava taşımacılığı) gerçekleştirmeye

yönelik alt sistem, bölüm ve unsurların tümleşik hâli.



MÜHENDİS

Mühendis, belli amaçlara yönelik olarak, kısıtlamalarıyla birlikte ortaya konan bir soruna, teknik çözüm bulan kişidir. Amaçlar ve kısıtlamalar, teknik, toplumsal veya iş dünyasıyla ilgili olabilir. .

Etimoloji

Latin ingeniatorem

Yaratıcı, yetenekleri olan kişi,

İcat etme, yaratıcı olma özelliğine sahip kişi

Greek ingenium “deha/ dahi”

Sözlük:

“hendese” yani geometri, aritmetik yapan anlamındadır.

(Kaynak : Türk Dil Kurumu Sözlüğü)



Systems engineering is a professional endeavor that leads to the

engineering of a system of humans, organizations and technologies

through knowledge management efforts associated with

bringing the perspectives of all stakeholders to the associated issue to bear,

such as to enable the appropriate definition of the system to be engineered

such as to achieve needed capabilities and fulfill requirements;

development of the system through appropriate architecture, design, and integration efforts; and

ultimate deployment of the system in an operational environment and

associated maintenance and reengineering of it throughout a lifetime of trustworthy service to these stakeholders. Andrew P. Sage George Mason University




NELERLE İLGİLENİR

YETENEKLER

İŞLEVLER

BİLEŞENLER

İHTİYAÇLAR

SİSTEM



Sistem Bileşenleri

İhtiyaçlar, Servisler, Etkileri

Bizim Sistemimiz

SERVİS(LER)

B3

B2 E-B3

B1

B1

B2

Gerçekleşme

Anı

Sistem Bileşeni

Sistem Bileşeni

SERVİS(LER)

SERVİS(LER)

SERVİS(LER)

Sistem Bileşeni



Doğa

Davranışlar

Temel Yapılar

Bilim Mühendislik

Gözlemle

Tespit Et

ve Tanımla

Tasarla ve

Geliştir

Taklit Et

BİLİMSEL YAKLAŞIM VE MÜHENDİSLİK



BİLİMSEL YAKLAŞIM VE MÜHENDİSLİK

Temel bilimler, fiziksel evrenin davranışını yöneten temel ilke ve süreçlerin

keşfi ve yorumlanmasıyla ilgilenir.

Uygulamalı bilimler, sözü edilen ilke ve süreçlerin nitelendirilmesiyle,

bunların teknik sorunların çözümüne yönelik uygulamalarıyla ilgilenir.

Geleneksel mühendislik eğitimi, önceden belirlenen işlevleri yerine

getirecek araçların tasarımı, üretimi ve değerlendirilmesi amacına yönelik

temel ilke ve süreçlerin uygulamalarıyla ilgilenir.

Sistem mühendisliği, temel ilke ve süreçlerle doğrudan ilgilenmez, bunları

sadece olası bir çözüm alanı için sınırlamalar şeklinde değerlendirir.

İhtiyaçları ve işlevleri belirler



CARİ DURUM

KONU3



PROJE YÖNETİMİ

BİLEŞEN

MÜHENDİSLİĞİ

ALAN UZMANLIĞI

•Trafik Yönetimi,

•Hava Savunma,

•Otoyol Ücret Top. vs

SİSTEM

MÜHENDİSLİĞİ




SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ SÜRECİ



Kullanıcı

Gereksinimleri &

Harekat Konsepti

Sistem

Gereksinimleri &

Mimari

Bileşen Tasarımı

Satın Al, Üret, &

Birleştir

Bileşen

Bütünleştirme &

Doğrulama

Sistem

Bütünleştirme &

Doğrulama

Sistemin

Çalıştırılması &

Geçerli Kılınması

Bileşen

Mühendisliği

Alanı

Sistem

Mühendisliği

Alanı

SİSTEM/BİLEŞEN MÜHENDİSLİĞİ



SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ (ISO 15288)



SİSTEM PARÇALARI



SİSTEM

SİSTEM SADECE “ANA ÜRÜN” DEĞİLDİR



GEÇMİŞTE KARŞILAŞILMIŞ PROBLEMLERE TEPKİ

53%

31%

16%

Historical Success Rate

Inadequate Cancelled Acceptable

Ref: http://www.standishgroup.com/visitor/chaos.htm



EN ÖNEMLİ 10 NEDEN

Ref: http://www.standishgroup.com/visitor/chaos.htm

Başarılı Projeler İçin Başarısız Projeler İçin

Kullanıcı Katılımı Yarım Gereksinimler

Üst Yönetim Desteği Kullanıcı Katılımında Eksiklik

Açık/Anlaşılır Gereksinim Cümleleri Kaynak Eksikliği

Uygun Planlama Gerçekçi Olmayan Beklentiler

Gerçekçi Beklentiler Üst Yönetim Desteği Eksikliği

Küçük Proje Adımları Gereksinim ve Spek Değişiklikleri

Uzman Ekip Plansızlık

Sahiplenme İhtiyacın Ortadan Kalkması

Açık Vizyon ve Hedefler IT Yönetimi Problemleri

Çalışkan, Konsantre Olabilen Ekip Teknolojide Deneyimsizlik



SİSTEM MÜHENDİSLİĞİ KATKISI– BİR ÖRNEK

Systems engineering effort as % of project cost

5 10 15 20

1.6

1.0

1.2

1.4

Rati

o o

f actu

al

to p

lan

ned

pro

gra

m c

ost

Ref.: Honour, et al, “Value of Systems Engineering, Honourcode, Inc., Pensacola, FL



Süreçler önemlidir ama süreç bilmek sizi sistem mühendisi yapmaz

Sistem mühendisliği süreçlerini uygulamak programın başarı ihtimalini artırır, ama

faaliyetler içinde ve sonucunda kararlar “mühendislik kararları” dır.

Dokümantasyon ve gözden geçirmeler önemli sistem mühendisliği adımlarıdır,

ancak sistem mühendisliği içi boş bir bürokrasiye dönüştürülmemelidir.

Büyük resme odaklanılmalı ve stratejik düşünülmelidir.

Yeterli tecrübe ve bilgiye sahip olunmalıdır.

Araçlar ve usuller iyi anlaşılmış olmalıdır.

Liderlik ve iletişim kabiliyetleri geliştirilmelidir.


NE (DEĞİL) DİR

İyi bir sistem mühendisi, yeterli alan bilgisi ve tecrübesine sahip olmalıdır!

Haberleşme Sistem Mühendisi, Aviyonik Sistemler Mühendisi

Bilgi Sistemleri Mühendisi, Güvenlik Sistemler i Mühendisi



Efsane : “Sistem Mühendisliği sadece karmaşık projelerde uygulanır” o SM her proje için faydalıdır (Karmaşık projeler için hayatidir !) o Arayüz sayısı karmaşıklık için iyi bir ölçü olarak kullanılabilir.

Yazılım, Donanım ve Insan Makine Arayüzleri

Sadece geliştirilmekte olan ürüne ait arayüzler değil, geliştiriciler arasında ve geliştiriciler ile geliştirme ortamı arasındaki arayüzler

Efsane : “SM kağıt işi, bürokrasi yoğun ve maliyetli” o Yapılmadığı zaman daha az kağıt üretiliyor, maaliyetler düşüyor mu?

Şüpheciliğin aşılması büyük bir problem o SM uygulaması proje büyüklüğü/karmaşıklığına göre farklı yoğunluklarda uygulanabilir. o Eğer, Sistem Mühendisliği işinizi bozuyorsa, yanlış uygulanıyor demektir.

Engelleme : “Bizim Sistem Mühendisliğine ihtiyacımız yok, biz farklıyız, ekibimiz çok iyi” o Bizim bilmediğimiz/üretmediğimiz şey doğru değildir mantığı (değişime direnç) o Bütün kurumlarda “iyi ekipler” vardır, ancak ne yapmaları gerektiği tarif edilmelidir? o Birlikte çalışabilme ve teknik çalışmaların koordinasyonu bütün organizasyonların ihtiyacıdır.


EFSANELER, ENGELLER

neden sistem mühendisliği

Documents