www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

NELER KAZANACAĞIZ? Mendeleyev’in periyodik sistem üzerine yaptığı çalışmaları ve Moseley’in katkılarını,

Atomların katman-elektron dağılımlarıyla periyodik sistemdeki yerleri arasındaki ilişkiyi (İlk 20

element esastır) öğreneceksiniz.

PERİYODİK SİSTEM

TARİHÇESİ

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

Dimitri Mendelyev

-Bugünkü kullandığımız periyodik sisteme en yakın elementler tablosunu DİMİTRİ MENDELYEV yapmıştır. Mendelyev o dönemde bilinmeyen GALYUM;SKANDİYUM;GERMANYUM elementlerinin özelliklerini tahmin etmiştir.

Örneğin Silisyum elementinin altındaki yeri boş bırakmıştır. Buradaki bulunması gereken elemente Eka-

Silisyum adını vermiş ve fiziksel ve kimyasal özellikleri hakkında tahminlerde bulunmuştur.

63 elementten oluşan periyodik çizelgesinde 12 yatay sıra ve 8 dikey sütun kullanmıştır.

Periyodik tablosu ile GRUP kavramını kazandırmıştır.

Elementleri artan atom ağırlıklarına göre yatay sıralamıştır.

Mendeleyev’in tek eksik noktası olarak ise soygazları öngörememesini gösterebiliriz.

NOT:Dimitri mendelyev ve Lothar Meyer aynı zamanda birbirlerinden habersiz birbirine çok benzer

elementler tablosu oluşturarak periyodik sistemin ilk en düzenli örneğini oluşturmuştur.

1864 yılında Lothar Meyer, elementlerin değerlik elektron sayısını göz önüne alarak bir periyodik

tablo hazırlamıştır. Kütle numarasını yoksaydığından ve ileride keşfedilecek elementleri

öngörmemiştir.

Ramsey soygazları keşfederek 8.sütun olarak sisteme eklemiştir.

Glenn Seaborg periyodik sistemin en altında yer alan iki sıra halindeki yapay elementlerin bir kısmını

keşfederek periyodik sisteme son şeklini vermiştir.

PERİYODİK

SİSTEM

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

HENRY MOSELEY

Moseley X ışınları deneyi ile elementlerin kimyasal özelliklerinin atomlarındaki proton sayısına (atom numarasına) bağlı olduğunu ortaya koydu.

1913 yılında Henry Moseley, Mendeleyev’in bir şekilde çözdüğü ama nedenini anlayamadığı tellür-

iyot problemine ışık tuttu.

O güne kadar, periyodik tabloda kütle numaraları kullanılıyordu;

Bu sistem büyük ölçüde doğru sonuç verse de bazen yanılabiliyordu.

Moseley, X-ışını tabancasıyla bu iki elementin atom numaralarını belirledi ve bu sistemin doğruluğu

ispatlandı.

Ne yazık ki Moseley, 1914 yılında Çanakkale Savaşı’nda öldü.

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

Periyodik sistemde yatay sıralara PERİYOT denir.7 tane periyot vardır.Bir atomun en büyük enerji düzeyi

periyodunu verir.

1 periyot:2 element 4.ve 5.periyotta 18 element

2.ve 3. Periyotta 8 element 6. ve 7. periyotta 32 element

Her periyot metalle başlayıp soygazla sona erer.(yalnız1.periyot Hidrojen ametalle başlar)

İlk 3 periyotta B grubu elementi yoktur.B grubu elementleri 4.periyottan başlar.

Periyodik sistemde düşey sütunlara GRUP denir IUPACA göre gruplar 1 den 18e kadar rakamla

numaralandırılır.

Aynı gruptaki elementlerin kimyasal özellikleri benzerdir.

DEĞERLİK ELEKTRON SAYISI GRUP NO VERİR.

A grubu elementlerine BAŞ GRUP elementleri;B grubu elementlerine YAN GRUP elementleri denir.

B grubu elementleri 3B ile başlar………2B ile biter.

1A alkali metal 4A Karbon grubu 7A halojen

2A toprak alkali metal 5A Azot grubu 8A soygazlar

3A Toprak metal 6A Kalkojen

B grubu geçiş metalleri

PERİYOT

GRUP

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

Lantanit ve Aktinitler İç geçiş metalleri

He elementi değerlik elektron sayısı 2 olmasına rağmen 8A grubunda yer alır.

7A grubunda Flor bileşiklerinde sadece -1 değerlik alır.

Bir element atomu iyon duruma geçtiğinde periyodik cetveldeki yeri değişmez.

Geçiş metallerinde Hg(Civa) oda koşullarında sıvı haldedir.

Geçiş metalleri birden fazla yükseltgenme basamağına sahiptir.

Geçiş metallerinin EN,KN,Isı ve elektrik iletkenlikleri yüksektir.

Aktinitlerin hepsi radyoaktif metaldir.

ELEKTRON KATMAN DİZİLİMİ:

DUBLET KURALI:Atomların tek son katmanlarındaki elektron deizilimlerini He soygazına benzeterek 2

yapmalarına denir.

OKTED KURALI:Son katmanlarındaki elektron sayısını 8 e tamamlayarak He dışındaki diğer soygazlara

benzetmeleridir.

A grubu elementleri için;

20Ca:

35Br:

b) B grubu elementleri için:

Son katmanında her zaman 2 e bulunmalıdır.

21Sc:

26Fe:

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

Örnek: