การร�บร� �และการตอบสนอง

การร�บร� �และการตอบสนอง

สร�ป : ระบบประสาทหน้�าที่�� – ร�บความร� �ส�กจากอว�ยวะร�บส�มผั�ส (Sensory)

– ประมวลผัล (Integrate)– ส� �งการ (Motor)

สร�ป : ระบบประสาท• อวั�ยวัะที่��เกี่��ยวัข้�อง–สมอง (Brain)–ไขส�นหล�ง (Spinal Cord)–ปมประสาท (Granglia)–เส�นประสาท (Nerve)

การตอบสนองของส �งม!ชี!ว ต

การตอบสนองของส �งม!ชี!ว ตเซลล$เดี!ยว

• ไม&ม!ระบบประสาทม!แต&เส�นใยน(าประสาท/เส�นใยประสานงาน (Co-ordinating fiber)• เชี&น paramecium ใต�ผั วจะม!

เส�นใยเชี)�อมระหว&างโคน Cilia

กี่ารตอบสน้องข้องส�ตวั�ไม่�ม่�กี่ระดู�กี่ส�น้หลั�ง

• Spong : ไม&ม!ระบบประสานงานระหว&างเซลล$ แต&ม!การร�บร� �และการตอบสนอง• Hydra : จะม!

ร&างแหประสาท (Nerve net)

• Flat worm and Round worm–เซลล$ประสาทจะรวมต�วเป+นกล�&ม โดียเฉพาะท!�

บร เวณห�วเร!ยกกล�&มของเซลล$ประสาทเหล&าน!/ว&า  ปม่ประสาที่ (nerveganglion) /เร!ยกว&า  สม่อง (brain) –ม! เส�น้ประสาที่ใหญ่�  (nerve cord)ขนาน

ไปตามดี�านข�างของล(าต�วจากห�วจรดีท�ายล�กษณะ แบบข้�"น้บ�น้ไดู (ladder type) –เส�นประสาทดี�งกล&าวเชี)�อมโยงต ดีก�นดี�วยเส�น

ประสาทท!�วงรอบล(าต�ว วังแหวัน้ประสาที่ (nerve ring)

กี่ารตอบสน้องข้องส�ตวั�ไม่�ม่�กี่ระดู�กี่ส�น้หลั�ง (ต�อ)

กี่ารตอบสน้องข้องส�ตวั�ไม่�ม่�กี่ระดู�กี่ส�น้หลั�ง (ต�อ)

•Annelid, Arthropod, Mollusk

ม!สมอง และเส�นประสาทใหญ่&อย�&ดี�านท�อง ใต�ทางเดี นอาหาร ในแต&ละปล�องจะม!ปมประสาท

กี่ารตอบสน้องข้องส�ตวั�ไม่�ม่�กี่ระดู�กี่ส�น้หลั�ง (ต�อ)

–ม!ระบบประสาทท!�พ�ฒนามาก รวมอย�&ท!�ห�วและม!ขนาดีใหญ่&–ม!สมองดี�านหน�า–ม!เส�นประสาทใหญ่&ดี�านหล�ง

(ไขส�นหล�ง)–เป+นหลอดีกลวง

กี่ารตอบสน้องข้องส�ตวั�ม่�กี่ระดู�กี่ส�น้หลั�ง

กี่ารตอบสน้องข้องส�ตวั�ม่�กี่ระดู�กี่ส�น้หลั�ง

ตอบคำ$าถาม่

• หน�า 99 (1ข�อ)• หน�า 100 (1ข�อ)• หน�า 101 (2ข�อ)

เซลัลั�ประสาที่ : Nerve Cell (Neuron)

เซลัลั�ประสาที่ : Nerve Cell (Neuron)

• ประกี่อบดู�วัย–ต�วเซลล$ (cell body)• ไซโทพลาสซ�ม(ไมโทรคอนเดีร!ย, ER, Golgi body) + น วเคล!ยส

–เส�นใยประสาท (nerve fiber)• เป+นส&วนท!�ย)�นออกมาแขนงเล4กๆ• เส�นใยท!�น(ากระแสประสาทเข�า cell body เร!ยกว&า

เดีนไดีรต$ (dendrite) บางชีน ดีม! 1 เส�นใย บางชีน ดีม!มากกว&า 1 เส�นใย บางชีน ดีไม&ม!เลย• เส�นใยท!�น(ากระแสประสาทออกจาก cell body เร!ยก

ว&า แอกซอน(axon) ม!เพ!ยงเส�นเดี!ยวเท&าน�/น

เซลัลั�ประสาที่ : Nerve Cell (Neuron)

เซลัลั�ประสาที่ : Nerve Cell (Neuron)

เซลัลั�ประสาที่ : Nerve Cell (Neuron)

เซลัลั�ประสาที่ : Nerve Cell (Neuron)

• ใยประสาทท!�ยาวซ��งม�กเป+นแอกซอนจะม!เย'�อไม่อ�ลั(น้ห)�ม่ (myelin sheath) เส�นใยประสาทม!สารพวกล พ ดีเป+นองค$ประกอบท(าให�ประจ�ไฟฟ7าผั&านไม&ไดี�

• เย)�อไมอ!ล!นถู�กสร�างจากเซลัลั�ชวั�น้น้� (Schawaan cell) ซ��งอย�&แนบชี ดีก�บใยประสาทท(าให�เก ดีรอยต&อระหว&างเซลล$ชีว�นน$ก�บใยประสาท บร เวณน!/จ�งเป+นร&องตามแนวเส�นรอบวงของใยประสาท เร!ยกต(าแหน&งน!/ว&า โหน้ดูออฟแรน้เวั�ยร� (node of ranvier) ม!ผัลท(าให�ประจ�ไฟฟ7าผั&านไดี�

เซลัลั�ประสาที่ : Nerve Cell (Neuron)

เซลัลั�ประสาที่ : Nerve Cell (Neuron)

จำ$าแน้กี่เซลัลั�ประสาที่ตาม่หน้�าที่��

จำ$าแน้กี่เซลัลั�ประสาที่ตาม่หน้�าที่��

1. เซลัลั�ประสาที่ร�บคำวัาม่ร��ส.กี่2. เซลัลั�ประสาที่ส��งกี่าร3. เซลัลั�ประสาที่ประสาน้งาน้

จำ$าแน้กี่เซลัลั�ประสาที่ตาม่หน้�าที่��เซลัลั�ประสาที่ร�บคำวัาม่ร��ส.กี่ :

sensory neuron• เป+นเซลล$ประสาทข�/วเดี!ยว หร)อสองข�/ว ท(าหน�าท!�ร �บ

กระแสความร� �ส�กเข�าส�&เซลล$ในสมองและไขส�นหล�งเซลัลั�ประสาที่ส��งกี่าร : motor neuron• เป+นเซลล$ประสาทหลายข�/วท(าหน�าท!�น(ากระแสประสาทจากเซลล$

ในสมองหร)อไขส�นหล�งไปย�งหน&วยปฏิ บ�ต การเซลัลั�ประสาที่ประสาน้งาน้ : association neuron

• เป+นเซลล$ประสาทหลายข�/ว ท(าหน�าท!�เชี)�อมโยงกระแสประสาทจากเซลล$ประสาทร�บความร� �ส�กและเซลล$ประสาทน(าค(าส��งพบอย�&ในระบบประสาทส&วนกลาง

จำ$าแน้กี่เซลัลั�ประสาที่ตาม่หน้�าที่��

จำ$าแน้กี่เซลัลั�ประสาที่ตาม่ร�ปร�างแลัะลั�กี่ษณะ

จำ$าแน้กี่เซลัลั�ประสาที่ตาม่ร�ปร�างแลัะลั�กี่ษณะ

จำ$าแน้กี่เซลัลั�ประสาที่ตาม่ร�ปร�างแลัะลั�กี่ษณะ

• เซลล$ประสาทข�/วเดี!ยว • พบท!�ปมประสาทรากบนของไขส�นหล�ง• เป+นเซลล$ท!�ม!ใยประสาทแยกออกมาจากต�วเซลล$เพ!ยง 1

เส�น ค)อ Axon เพราะม!ไซแนปส$มาเชี)�อมต&อน�อย• ไดี�แก& เซลล$ประสาทร�บความร� �ส�กท!�ม!เซลล$อย�&ในปมประสาท

บนของไขส�นหล�งเซลล$ประสาทท!�หล��งฮอร$โมนต&างๆ

จำ$าแน้กี่เซลัลั�ประสาที่ตาม่ร�ปร�างแลัะลั�กี่ษณะ

• ม!เส�นใยแยกออกมาจากต�วเซลล$ 2 เส�น• เชี&น เซลล$ประสาทท!�บร เวณเรต นา เซลล$ร�บกล �น

เซลล$ร�บเส!ยง

จำ$าแน้กี่เซลัลั�ประสาที่ตาม่ร�ปร�างแลัะลั�กี่ษณะ

• ม!เส�นใยแยกออกมาจ(านวนมาก ไดี�แก& Dendrite มากมาย และ Axon 1 เส�นใย

• เชี&น เซลล$ประสาทประสานงาน และเซลล$ประสาทส��งการ

จำ$าแน้กี่เซลัลั�ประสาที่ตาม่ร�ปร�างแลัะลั�กี่ษณะ

• เป+นเซลล$ประสาทท!�ม!เส�นใยเดี!ยวแยกออกจากต�วเซลล$ แล�วแตกออกเป+น 2 เส�นใย ม!โครงสร�างเหม)อนก�นค)อ Axon

• เส�นใยหน��งแตกออกเป+น Dendrite ร�บส�ญ่ญ่าณความร� �ส�กผั&านไปย�งเส�นใยอ!กเส�นโดียไม&ผั&านต�วเซลล$

• แล�วส&งต&อไปไซแนปส$ก�บเซลล$ประสาทในไขส�นหล�ง

• เชี&นเซลล$ร�บความร� �ส�กท!�ม!ต�วเซลล$อย�&ในปมประสาทรากบนของไขส�นหล�ง

เซลัลั�ประสาที่ข้�"วัเดู�ยวัเที่�ยม่ (pseudounipolar neuron)

จำ$าแน้กี่เซลัลั�ประสาที่ตาม่ร�ปร�างแลัะลั�กี่ษณะ

จำ$าแน้กี่เซลัลั�ประสาที่ตาม่ร�ปร�างแลัะลั�กี่ษณะ

หน้�าที่��

หน้�าที่�� : น้�าร��•Astrocyte– ท(าหน�าท!�แลกเปล!�ยนสารต&างๆ และกรองสารท!�จะ

เข�าจากหลอดีเล)อดีเข�าส�&สมองและไขส�นหล�ง (จะไม&ไดี�ร�บเล)อดีโดียตรงแต&จะไดี�จากการแพร&ของสารเข�าส��น(/าเล!/ยงสมองและไขส�นหล�ง (CSF))–ยาท!�ใชี�ในการร�กษาเก!�ยวก�บการต ดีเชี)/อในสมอง

จ�งยาในปร มาณท!�ส�งกว&าการร�กษาบร เวณอ)�น (2เท&า)

หน้�าที่�� : น้�าร��

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่เก ดีจากส �งเร�าต&างๆ

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่เก ดีจากส �งเร�าต&างๆ

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

- ฮอดีจ$ก น (A.L. hodgkin) และฮ�กซเลย$ (A.F. huxley) ผั��ไดี�ร�บรางว�ลโนเบลในป; พ.ศ. 2506

- ท(าให�ทราบว&ากระแสประสาทเก ดีไดี� โดียการน(าไมโครอ เล4กโทรดี (microelectrode)

- ซ��งม!ล�กษณะเป+นหลอดีแก�วท!�ดี�งให�ยาวตรงปลายเร!ยว  เป+นท&อขนาดีเล4กมาต&อก�บมาตรว�ดีความต&างศ�กดี =ไฟฟ7า (cathode  rayoscilloscope)

- จากน�/นเส!ยบปลายของไมโครอ เล4กโทรดีเข�าไปในแอกซอนของหม�กและแตะปลายอ!กข�างหน��งท!�ผั วดี�านนอกของแอกซอนของหม�ก เก ดีจากส �งเร�าต&างๆ

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

ว�ดีความต&างศ�กย$ไฟฟ7าระหว&างภายในและภายนอกเซลล$ประสาทของหม�ก  พบว&าม!ค&าประมาณ -70 ม ลล โวลต$ ซ��ง

เป+นศั�กี่ย�เย'�อเซลัลั�ระยะพั�กี่ (resting  membrane

potential)

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

กี่ารผ่�าน้เข้�าออกี่ข้องไอออน้-ชี&องโซเดี!ยม

-ชี&องโพแทสเซ!ยม-ชี&องแคลเซ!ยม

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

ข้ณะที่��เซลัลั�ประสาที่พั�กี่หร'อภาวัะปกี่ต(

- ภายนอกเซลล$ม! Na+ และ Cl- อย�&มาก แต&ม! K+ น�อย - ภายในเซลล$ม! K+

มาก แต&ม! Na+ และCl- น�อย

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

ข้ณะที่��เซลัลั�ประสาที่พั�กี่หร'อภาวัะปกี่ต(

- การท!�เซลล$สามารถูดี(ารงความเข�มข�นของไอออนท!�แตกต&างก�นไดี� เพราะอาศ�ยพล�งงานจาก ATP ไปดี�น Na+ ออกไปนอกเซลล$ทางชี&องโซเดี!ยม พร�อมดี�ง K+ เข�าไปในเซลล$ทางชี&องโพแทสเซ!ยม ในอ�ตราส&วน 3 Na+:2 K+ เร!ยกกระบวนการน!/ว&า

โซเดู�ยม่โพัแที่สเซ�ยม่ป56 ม่ (sodium – potassium pump)

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ :

กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ :

กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

ตอบคำ$าถาม่น้�"? ม่�คำ$าตอบ

• เพราะเหต�ใดีภายในเซลล$จ�งม!ผัลรวมของประจ�เป+นลบเม)�อเท!ยบก�บภายนอกเซลล$

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

ข้ณะที่��ม่�ส(�งเร�าม่ากี่ระต)�น้เซลัลั�ประสาที่

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

ข้ณะที่��ม่�ส(�งเร�าม่ากี่ระต)�น้เซลัลั�ประสาที่

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

ข้ณะที่��ม่�ส(�งเร�าม่ากี่ระต)�น้เซลัลั�ประสาที่

-Threshold Potential ส �งเร�ามากระต��นเซลล$ประสาทในระดี�บท!�เซลล$สามารถูตอบสนองไดี� เย)�อห��มเซลล$เปล!�ยนแปลงชี��วคราว-Depolarization ชี&องโซเดี!ยมเป?ดี Na+ จ�งเข�าไปในเซลล$ เน)/อเย)�อบร เวณน�/นม!ประจ�บวกมากข�/น (-70 mV เป+น +50 mV) : ศ�กย$เพ �มข�/น

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

ข้ณะที่��ม่�ส(�งเร�าม่ากี่ระต)�น้เซลัลั�ประสาที่

-Repolarization ชี&องโซเดี!ยมจะป?ดี แต&ชี&องโพแทสเซ!ยมจะเป?ดี ท(าให� K+ ออกนอกเซลล$ ส�ญ่เส!ยประจ�บวกและกล�บกลายเป+นประจ�ลบ (+50 mV เป+น -70 mV )-Hyperpolarization ภาวะลดีต(�ากว&าภาวะปกต

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

ข้ณะที่��ม่�ส(�งเร�าม่ากี่ระต)�น้เซลัลั�ประสาที่

-Action Potential / Nerve Impulse การเปล!�ยนแปลงความต&างศ�กย$ (ก&อนท!�ชี&องโพแทสเซ!ยมจะป?ดีและความต&างศ�กย$ท!�เย)�อห��มเซลล$กล�บส�&ระยะพ�ก)-Undershoot หล�งเก ดี Hyperpolarization ม!การป?ดีชี&องโซเดี!ยมและโพแทสเซ!ยม ใชี� sodium potassium pump

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

สร)ปเหต)กี่ารณ�ที่��เกี่(ดูข้."น้-เซลล$ร�บโซเดี!ยมไอออน เส!ยโพแทสเซ!ยมไอออน-sodium potassium pump ปร�บความเข�มข�นของโซเดี!ยมไอออน และโพแทสเซ!ยมไอออน-เป+นการใชี�กระบวนการ Active transport (ใชี�พล�งงาน ATP)-ใชี�เวลาไม&ถู�งนาท! (เส!/ยวนาท!)

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสา

ที่ : กี่ารเกี่(ดู

กี่ระแสประสา

ที่

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

-Nerve cell ที่��ไม่�ม่� Myelin Sheath การน(ากระแสประสาทจะเก ดีข�/นต&อเน)�อง จากจ�ดีกระต��นไปจนถู�งปลาย Axon

-Nerve cell ที่��ม่� Myelin Sheath จะท(าหน�าท!�เป+นฉนวน การน(ากระแสประสาทจะเก ดีข�/นแบบกระโดีดีท(าให�เก ดี Action Potential จะเก ดีเฉพาะบร เวณ Node of Ranvier ท(าให�การเคล)�อนท!�ของกระแสประสาทเร4วว&า การเคล)�อนท!� ของกระแสประสาทแบบน!/เราเร!ยกว&า Saltatory Conduction

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสา

ที่ : กี่ารเกี่(ดู

กี่ระแสประสา

ที่

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

คำวัาม่เร7วัข้องกี่ระแสประสาที่1 .ไม่�ม่� Myelin Sheath เส�นใย

ประสาทขนาดีใหญ่&จะน(าไดี�ดี!กว&า เร4วกว&า (ความต�านทานจะแปรผักผั�นก�บพ)/นท!�ภาคต�ดีขวางของเส�นใย)

2. ม่� Myelin Sheath การเคล)�อนท!�เก ดีข�/นเร4วท!�ส�ดี (เร4วกว&า แบบม! Myelin Sheath )

ให�น�กเร!ยนลองเข!ยนแผันภาพสร�ปความเร4วของกระแสประสาท

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารถ�ายที่อดูกี่ระแสประสาที่

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารถ�ายที่อดูกี่ระแสประสาที่

-Otto Loewi ทดีลองโดียใชี�ห�วใจกบ -สร�ปไดี�ว&า การกระต��นเส�นประสาทค�&ท!� 10 จะปล&อยสารออกมาย�บย�/งการท(างานของกล�ามเน)/อห�วใจ เชี&นเดี!ยวก�บเส�นใยประสาท เราเร!ยกสารท!�หล��งออกมาจากปลายประสาทว&า Neurotransmitter (สารส'�อประสาที่)

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารถ�ายที่อดูกี่ระแสประสาที่

Neurotransmitter (สารส'�อประสาที่) ม่�หลัายชน้(ดู

1. Acetylcholine (เส�นประสาทเส�นท!� 10 : หล��งออกมาเม)�อกระต��นกระแสไฟฟ7า)

2. Norepineprine (NE)3. Endophrine

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารถ�ายที่อดูกี่ระแสประสาที่

Presynaptic neuron (เซลัลั�ประสาที่กี่�อน้ไซแน้ปส�)

-ม!ถู�งขนาดีเล4กบรรจ�สารส)�อประสาท-ระหว&างรอยต&อ (ไซแนปส$) จะม!ชี&องขนาดี 0.2 ไมโครเมตร ค��นอย�& -กระแสประสาทไม&สามารถูเดี นทางข�ามไปไดี�-จ�งม!ถู�งเป+นต�วกลางในการรวมก�บเย)�อห��มเซลล$ เม)�อกระแสประสาทเคล)�อนมาถู�งปลาย Axon

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารเกี่(ดูกี่ระแสประสาที่

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารถ�ายที่อดูกี่ระแสประสาที่

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารถ�ายที่อดูกี่ระแสประสาที่

Postsynaptic neuron (เซลัลั�ประสาที่หลั�งไซแน้ปส�)

- ถู�งท!�บรรจ�สารส)�อประสาทรวมก�บเย)�อห��มเซลล$ และปล&อยสารส)�อประสาทออกมาเพ)�อกระต��นเย)�อห��มเซลล$** ตอนปล&อยสารส)�อประสาทออกมาจะไปรวมก�บโปรต!นท!�เย)�อห��มเซลล$ Postsynaptic neuron เก ดี Depolarization / Hyperpolarization ข�/นอย�&ก�บชีน ดีของไอออน (เก ดีการส&งและย�บย�/งต&อไป)

กี่ารที่$างาน้ข้องเซลัลั�ประสาที่ : กี่ารถ�ายที่อดูกี่ระแสประสาที่

** สารส)�อประสาทท!�เหล)ออย�&จะถู�กย&อยโดีย เอนไซม$

บางส&วนสามารถูน(ากล�บไปสร�างสารส)�อประสาทใหม&ไดี�

บางส&วนถู�กก(าจ�ดีออกทางระบบหม�นเว!ยนเล)อดี*** ยาระง�บประสาทเชี&น น โคต น คาเฟอ!น แอมเฟตาม!น

ศั�น้ย�คำวับคำ)ม่ระบบประสาที่

ศั�น้ย�คำวับคำ)ม่ระบบประสาที่

สม่อง ไข้ส�น้หลั�ง

neural tube

(4 ส�ปดูาห�ข้อง embryo)

(4 ส�ปดูาห�)

ศั�น้ย�คำวับคำ)ม่ระบบประสาที่• สมองและไขส�นหล�ง อย�&ในเน)/อเย)�อ 3 ชี�/น• เย)�อห��มสมองเราเร!ยกว&า เมน งจ!ส (Meninges)– ชี�/นนอก (ดี�ราแมเทอร$: Dura Mater) เหน!ยว

หนา แข4งแรง/ป7องก�นการกระทบกระเท)อน–ชี�/นกลาง (อาแรชีนอยมาเทอร$:Arachnoid Mater)เย)�อบางๆ–ชี�/นใน (เพ!ยร$มาเทอร$:Pia Mater) แนบสน ทก�บ

สมองและไขส�นหล�ง /ม!เล)อดีมาหล&อเล!/ยงมาก (เพ)�อน(าสารอาหารและแก@สออกซ เจน เข�าไปข�างใน)

ศั�น้ย�คำวับคำ)ม่ระบบประสาที่• Cerebrospinal fluid (CSF)– น(/าเล!/ยงสมองและไขส�นหล�ง อย�&ระหว&างชี�/น

เย)�อห��มสมองชี�/นกลางและชี�/นใน – ม!ชี&องต ดีต&อก�บโพรง

สมอง(venticle)และไขส�นหล�ง– ท(าหน�าท!�น(าสารอาหารและแก@สออกซ เจน มา

หล&อเล!/ยงเซลล$ประสาทและน(าของเส!ยออก

ศั�น้ย�คำวับคำ)ม่ระบบประสาที่

ศั�น้ย�คำวับคำ)ม่ระบบประสาที่ : สม่อง

• หน�กประมาณ 1.4 ก โลกร�ม• ม!กะโหลกศ!รษะ ป7องก�นการกระทบกระเท)อน• ประกอบดี�วยเซลล$ประสาทมากกว�าร�อยละ 90 (ส&วนใหญ่&เป+นเซลล$ประสานงาน)• ส�ตว$ม!กระดี�กส�นหล�ง ส&วนนอกเป+นเน)/อส!เทา

(gray matter) ส&วนในเป+นเน)/อส!ขาว (white matter)

ให�น้�กี่เร�ยน้ศั.กี่ษา

สม่อง 3 ส�วัน้

ใน้หน้�งส'อเร�ยน้หน้�า 118

ศั�น้ย�คำวับคำ)ม่ระบบประสา

ที่ :

ไข้ส�น้หลั�ง

ศั�น้ย�คำวับคำ)ม่ระบบประสาที่ : ไข้ส�น้หลั�ง

• กระดี�กบร เวณคอข�อแรกถู�งกระดี�กส�นหล�งบร เวณเอวข�อท!� 2 • ส&วนปลายไขส�นหล�งจะเร!ยวเล4ก (ส&วน

ของเส�นประสาทไขส�นหล�ง (spinal nerve ))

ศั�น้ย�คำวับคำ)ม่ระบบประสาที่ : ไข้ส�น้หลั�ง

ศั�น้ย�คำวับคำ)ม่ระบบประสาที่ : ไข้ส�น้หลั�ง

• เน)/อส!เทาคล�ายต�ว H /ป;กผั!เส)/อม! 4 ป;ก– 2ป;กบนเร!ยกว&าดีอร$ซ�ลฮอร$น (dorsal horn) – 2 ป;กล&างเร!ยกว&าเวนทร�ลฮอร$น (ventral horn) – เส�นประสาทท!�แยกออกมาจากไขส�นหล�งเร!ยกว&า เส�นประสาทไขส�นหล�ง

ศั�น้ย�คำวับคำ)ม่ระบบประสาที่ : ไข้ส�น้หลั�ง• เส�นประสาทไขส�นหล�งส&วนท!�อย�&ใกล�ก�บไขส�นหล�ง จะ

แยกเป+นรากบน (dorsal root) ซ��งม!ปมประสาทอย�&ดี�วย ท(าหน�าท!�ร �บความร� �ส�ก จากหน&วยร�บความร� �ส�ก• ส&วนรากล&าง(Ventral root) ไม&ม!ปมประสาทอย�&

ต&อก�บเวนทร�ลฮอร$น

ท(าหน�าท!�น(าค(าส��งออกจาก หน&วยปฏิ บ�ต งาน

ศั�น้ย�คำวับคำ)ม่ระบบประสาที่ : ไข้ส�น้หลั�ง• เส�นประสาทไขส�นหล�งในคนม!

ท�/งหมดี 31 ค�& แบ&งออกเป+น• 1. บร เวณคอ 8 ค�&• 2. บร เวณอก 12 ค�&• 3. บร เวณเอว 5 ค�&• 4. บร เวณกระเบนเหน4บ 5

ค�&• 5. บร เวณก�นกบ 1 ค�&

กี่ารที่$างาน้ข้องระบบประสาที่ ระบบประสาที่โซม่าต(กี่: ระบบประสาที่อ�ตโน้วั�ต(

• ศ�กษาสถูานการณ$ต&อไปน!/ว&าเป+นการท(างานแบบใดี

............1. เข&ากระต�กเม)�อถู�กเวลาเผัลอ

............2. จ�บก�อนน(/าแข4งแล�วร� �ส�กเย4นมาก

............3. ผังไม&เข�าตาเพราะหล�บตาไดี�ท�น

............4. เป?ดีเพลงดี�งเก นไปไม&เพราะเลย

กี่ารที่$างาน้ข้องระบบประสาที่ ระบบประสาที่โซม่าต(กี่: ระบบประสาที่อ�ตโน้วั�ต(

• ศ�กษาสถูานการณ$ต&อไปน!/ว&าเป+นการท(างานแบบใดี

............6. ยกเท�าหน!เม)�อเหย!ยบหนาม

............7. เอาเข4มไปบ&งหนามท!�เท�า

............8. เม)�อเก ดีไฟไหม� กระโดีดีหน!ออกทางหน�าต&าง

กี่ารที่$างาน้ข้องระบบประสาที่ ระบบประสาที่ซ(ม่พัาเที่ต(กี่: ระบบประสาที่พัาราซ(ม่พัาเที่ต(กี่

• ระบบประสามซ มพาเทต ก เร �มจาก ไขส�นหล�งส&วนอก ไปส /นส�ดีท!�หน&วยปฏิ บ�ต งาน• ระบบประสาทพาราซ มพาเทต ก เร �ม

จากสมองส&วนเมดี�ลลาออฟลองกาตา และบร เวณเอวข�อท!� 2,3 ไปส /นส�ดีท!� อว�ยวะท!�จะควบค�ม