odigies mathimatwn gymnasiou -...

Οδηγίες για τη διδασκαλία των Μαθηmicroάτων των Α΄ Β΄ και Γ΄ τάξεων Ηmicroερήσιου και Εσπερινού Γυmicroνα-

σίου για το σχ έτος 2012-2013

ΙΣΤΟΡΙΑΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση του microαθήmicroατος είναι η διδασκαλία της ύλης

χωρίς χάσmicroατα και ασυνέχειες Η αποσπασmicroατικότητα δεν επιτρέπει στους microαθητές να κατα-

νοήσουν τη σχέση που συνδέει microεταξύ τους τα ιστορικά γεγονότα ούτε το πλέγmicroα των συνθη-

κών υπό τις οποίες αυτά συντελέστηκαν Για τον λόγο αυτό πρέπει να καταβάλλεται κάθε δυ-

νατή προσπάθεια για ολοκλήρωση της ύλης microέσα στο διδακτικό έτος Επειδή όmicroως σε πολλές

περιπτώσεις η συστηmicroατική διδασκαλία όλου του βιβλίου καθίσταται αδύνατη λόγω αντικειmicroε-

νικών προβληmicroάτων προτείνεται ως απολύτως αναγκαία η διδασκαλία των κατωτέρω ενοτή-

των Όσον αφορά τις ενότητες που δεν έχουν συmicroπεριληφθεί στη διδακτέα ύλη θεωρείται αυ-

τονόητο ότι οη εκπαιδευτικός θα microεριmicroνήσει ώστε microέσα από microια ευσύνοπτη προσέγγιση των

βασικών στοιχείων τους να διασφαλισθεί η συνέχεια και η συνοχή της ιστορικής αφήγησης

Επίσης θα πρέπει να ληφθεί υπόψη για όλες τις τάξεις ότι οι ιστορικές πηγές που πε-

ριέχονται στα σχολικά βιβλία ιστορίας δεν αποτελούν προέκταση της αφήγησης του βιβλίου

και εποmicroένως δεν πρέπει να διδάσκονται ως επιπλέον γνωστικά στοιχεία των οποίων ζητεί-

ται κατά τις εξετάσεις η εκmicroάθηση αλλά αποτελούν microεθοδολογικά εργαλεία για την άσκηση

της κριτικής σκέψης των microαθητών

ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Ι ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑΚεφάλαιο Β΄ Η Εποχή του Χαλκού (3000-1100 πΧ)

2 Ο Κυκλαδικός πολιτισmicroός (σελ21-22)3 Ο Μινωικός πολιτισmicroός (σελ23-25)4 Η θρησκεία και η τέχνη των Μινωιτών (σελ26-28)5 Ο Μυκηναϊκός κόσmicroος (σελ29-32)6 Η Μυκηναϊκή θρησκεία και τέχνη (σελ33-34)

ΙΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙΚεφάλαιο Γ΄ Ο Ελληνικός κόσmicroος από το 1100 έως το 800 πΧ (σελ37-41)Κεφάλαιο ∆΄ Αρχαϊκή Εποχή (800-479 πΧ) (σελ43-66)Κεφάλαιο Ε΄ Η Ηγεmicroονία της Αθήνας (479-431πΧ) (σελ69-80)Κεφάλαιο ΣΤ΄ Ηγεmicroονικοί ανταγωνισmicroοί και κάmicroψη των ελληνικών πόλεων

(431-362 πΧ) (σελ83-93)Κεφάλαιο Ζ΄ Η ανάπτυξη της Μακεδονίας (σελ96-105)Κεφάλαιο Η΄ Οι Τέχνες και τα Γράmicromicroατα την Κλασική Εποχή (σελ107-116)Κεφάλαιο Θ΄ Ελληνιστικοί και Ρωmicroαϊκοί Χρόνοι

1 Tα ελληνιστικά βασίλεια (σελ118-120) 2 Η κατάσταση στον ελλαδικό χώρο (σελ 121-122) 3 Το ρωmicroαϊκό κράτος αποκτά microεγάλη δύναmicroη (σελ 123-124) 4 Η υποταγή του ελληνικού κόσmicroου (σελ 125-126)

Κεφάλαιο Ι΄ Από τη Ρώmicroη στο Βυζάντιο 1 Η ρωmicroαϊκή ειρήνη (σελ 138-139)

4 3ος αιώνας microΧ Η Ρωmicroαϊκή αυτοκρατορία σε κρίση (σελ

144-145)5 Κωνσταντίνος Η microεγάλη στροφή (σελ 146-147)

ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Κεφάλαιο Πρώτο Οι πρώτοι αιώνες του Βυζαντίου (330-717)Ι Η microετεξέλιξη του Ρωmicroαϊκού κράτους

1 Από τη Ρώmicroη στη Νέα Ρώmicroη (σελ 7-9)ΙΙ Εξωτερικά προβλήmicroατα και αναδιοργάνωση του κράτους (σελ

16-21)Κεφάλαιο ∆εύτερο Λαοί στον περίγυρο του βυζαντινού κράτους

Ι Ο Βαλκανικός κόσmicroος κατά τον Μεσαίωνα 1 Οι Σλάβοι και οι σχέσεις τους microε το Βυζάντιο (σελ23)

2 Οι Βούλγαροι και οι σχέσεις τους microε το Βυζάντιο (σελ24-25)

ΙΙ Ο κόσmicroος του Ισλάmicro κατά την περίοδο του Μεσαίωνα2 Το εmicroπόριο και ο πολιτισmicroός του Ισλάmicro (σελ29-30)

Κεφάλαιο Τρίτο Περίοδος της microεγάλης ακmicroής του Βυζαντίου (717-1025)(σελ32-51)Ι Παγίωση της Βυζαντινής κυριαρχίας στα Βαλκάνια και τη Μ

Ασία

ΙΙ Κοινωνία και ΟικονοmicroίαΚεφάλαιο Τέταρτο Περίοδος της κρίσης του Βυζαντίου (1025-1453) (σελ53-68)

Ι Η εξασθένηση του Βυζαντίου και το Σχίσmicroα microε τη ∆ύση ΙΙ Οι Σταυροφορίες και οι συνέπειές τους για το Βυζάντιο ΙΙΙ Ανασύσταση του Βυζαντίου και υποταγή στους Οθωmicroανούς

Κεφάλαιο Πέmicroπτο Ο πολιτισmicroός του Βυζαντίου (σελ70-73 και 80-84)1Η καθηmicroερινή ζωή στο Βυζάντιο (σελ70-73)4 Εικαστικές Τέχνες και Μουσική (σελ80-84)

Κεφάλαιο Έκτο Η microεσαιωνική Ευρώπη (σελ89-90)Ι Η εξέλιξη της Μεσαιωνικής Ευρώπης microετά τη microετανάστευση των

λαών (5ος-10ος αι)2 Ο Καρλοmicroάγνος και η εποχή του (σελ89-90)

Κεφάλαιο Έβδοmicroο Η Ευρώπη στους νεότερους χρόνους (15ος-18ος αι) Ι Οι ανακατατάξεις στη microεταmicroεσαιωνική ευρωπαϊκή κοινωνία

1 Οι ανακαλύψεις (σελ 110-112)2 Αναγέννηση και Ανθρωπισmicroός (σελ 113-119)3 Η θρησκευτική Μεταρρύθmicroιση (σελ 120-123)4 Πολιτικές οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις από το 15ο

ως το 18ο αιώνα (σελ 124-128)ΙΙ Ο Ελληνισmicroός υπό βενετική και οθωmicroανική κυριαρχία (σελ

133-138)

ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Κεφάλαιο πρώτο Οι απαρχές διαmicroόρφωσης του Νεότερου κόσmicroου

bullbullbullbull Η εποχή του ∆ιαφωτισmicroού (σελ10-13)

bullbullbullbull Η αmicroερικανική επανάσταση (σελ14-15)

bullbullbullbull Η έκρηξη και η εξέλιξη της γαλλικής επανάστασης (1789-1794) (σελ16-19)

2

Κεφάλαιο δεύτερο Η ελληνική επανάσταση του 1821 στο πλαίσιο της ανάδυσης των

εθνικών ιδεών και του φιλελευθερισmicroού στην Ευρώπη

5 Ο Ελληνισmicroός από τα microέσα του 18ου αι έως τις αρχές του

19ου αι (σελ23-25)

6 Τα επαναστατικά κινήmicroατα των ετών 1820-1821 στην Ευ-

ρώπη (σελ26-27)

7 Η Φιλική Εταιρεία και η κήρυξη της ελληνικής επανάστασης

στις παραδουνάβιες ηγεmicroονίες (σελ28-29)

8 Η εξέλιξη της ελληνικής επανάστασης (1821-1827) (σελ30-

32)

9 Πρώτες προσπάθειες των επαναστατηmicroένων Ελλήνων για

συγκρότηση κράτους (σελ33-34)10 Ελληνική επανάσταση και Ευρώπη (σελ35-37)

Κεφάλαιο τρίτο Οικονοmicroικές κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη και στον

κόσmicroο τον 19Ο αιώνα12 Η ωρίmicroανση της βιοmicroηχανικής επανάστασης (σελ41-43)13 Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιοmicroηχανικής επα-

νάστασης (σελ44-45)Κεφάλαιο τέταρτο Το ελληνικό κράτος από την ίδρυσή του έως τις αρχές του 20ου αιώνα

(σελ55-71) Κεφάλαιο έκτο Η Ελλάδα από το κίνηmicroα στο Γουδί (1909) έως το τέλος των Βαλκανικών

πολέmicroων (1913) (σελ82-88)Κεφάλαιο έβδοmicroο Ο Α΄ Παγκόσmicroιος πόλεmicroος και η ρωσική επανάσταση (1914 ndash 1918)

(σελ89-99)Κεφάλαιο όγδοο Ο Μικρασιατικός πόλεmicroος (1919-1922) (σελ 100-110)Κεφάλαιο ένατο Η εποχή του Μεσοπολέmicroου (1919-1939) (σελ 111-122)Κεφάλαιο δέκατο Ο Β΄ Παγκόσmicroιος πόλεmicroος και η Ελλάδα (σελ123-136)Κεφάλαιο ενδέκατο ∆ιεθνείς εξελίξεις από το τέλος του Β΄ Παγκόσmicroιου πολέmicroου έως τα

τέλη του 20ου αιώνα50 Η πολιτική διαίρεση της microεταπολεmicroικής Ευρώπης

(σελ138-140)Κεφάλαιο δωδέκατο Η Ελλάδα από το τέλος του Β΄ Παγκόσmicroιου πολέmicroου έως τα τέλη

του 20ου αιώνα (σελ150-165)Κεφάλαιο δέκατο τρίτο Οι προσπάθειες ενοποίησης της Ευρώπης και η Ελλάδα

(σελ166-170)

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜMΑΤΕΙΑ (ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ)

ΤΑΞΗ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Θα διδαχτούν η Οmicroήρου Οδύσσεια και οι Ηροδότου Ιστορίες σύmicroφωνα microε το Αναλυ-τικό Πρόγραmicromicroα Σπουδών

ΟΜΗΡΟΥ Ο∆ΥΣΣΕΙΑ

Η Οmicroήρου Οδύσσεια θα διδαχτεί δύο (2) ώρες την εβδοmicroάδα (σε συνεχόmicroενο δίωροεφόσον ο διδάσκων το επιθυmicroεί) από τον Σεπτέmicroβριο microέχρι το τέλος Φεβρουαρίου

Ενότητες ∆ιδακτικές ώρες

Εισαγωγή (1234678)Το περιεχόmicroενο των ενοτήτων 5 9 και 10 ο διδάσκων

microπορεί να το αξιοποιήσει κατά τη διδασκαλία του κει-

2

3

microένου όπως εκείνος κρίνει προσφορότερο

Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδίας αΑναλυτική επεξεργασία ραψωδίας α 1 -25

1

Αναλυτική επεξεργασίας ραψωδίας α 26-108 1

-- - -- α 109-173 1

-- - -- α 174-360 2

-- - -- α 361-497 2

Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών β γ δ ε 2

Αναλυτική επεξεργασία ραψωδίας ε 50-164 2



Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδίας ζΑναλυτική επεξεργασία ραψωδίας ζ 139-259

3

Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών η θ ι 1

Αναλυτική επεξεργασία ραψωδίας ι 240-630 4

Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών κ λ micro ν ξ ο π 2

Αναλυτική επεξεργασία ραψωδίας π 185-336 2

Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών ρ σ τ υ φ χ 2

Αναλυτική επεξεργασία ραψωδίας χ 350-446 2

Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδίας ψΑναλυτική επεξεργασία ραψωδίας ψ 89-381

3

Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδίας ω Αναλυτική επεξεργασία ραψωδίας ω 265-377

2

Γενική θεώρηση της Οδύσσειας 2

Σύνολο προβλεπόmicroενων ωρών 40

Τα εισαγωγικά σηmicroειώmicroατα των ραψωδιών αποτελούν στοιχεία αναφοράς κατά

την επεξεργασία δηλαδή αξιοποιούνται αλλά δεν αποmicroνηmicroονεύονται και ούτε αποτε-λούν εξεταστέα ύλη

Ο διδάσκων φροντίζει να εντάσσει τα επιλεγmicroένα προς αναλυτική επεξεργασία

αποσπάσmicroατα στο πλαίσιο της ραψωδίας στην οποία ανήκουν αξιοποιώντας τις περι-ληπτικές αναδιηγήσεις του περιεχοmicroένου των ραψωδιών και ενθαρρύνοντας κατά την

κρίση του και σύmicroφωνα microε τον διαθέσιmicroο διδακτικό χρόνο την ανάγνωση ανθολογη-microένων αποσπασmicroάτων του εγχειριδίου

ΗΡΟ∆ΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Οι Ηροδότου Ιστορίες θα διδαχτούν κανονικά δύο (2) ώρες την εβδοmicroάδα (σε συνε-χόmicroενο δίωρο εφόσον ο διδάσκων το επιθυmicroεί) από την 1η Μαρτίου microέχρι τον Μάιο

σύmicroφωνα microε το Αναλυτικό Πρόγραmicromicroα Σπουδών


Εισαγωγή σ 8-11 1

4

Βιβλίο πρώτο

Ενότητα 1η ΠροοίmicroιοΕνότητα 2η Κροίσος και Σόλων Η νουβέλα του Άδραστου (ανάγνωση)Ενότητα 3η Κροίσος και Κύρος

5

Βιβλίο δεύτερο

Ενότητα 5η laquoΘωmicroάσιαraquo και laquoνόmicroοιraquo των Αιγυπτίων (ανάγνω-ση)

Ενότητα 6ηΜνηmicroεία της Αιγύπτου

2

Βιβλίο τρίτο

Ενότητα 7 Το δαχτυλίδι του Πολυκράτη (ανάγνωση)Ενότητα 8η Τα πολιτεύmicroατα

3

Βιβλίο έκτο

Ενότητα 11 Η microάχη του Μαραθώνα2

Βιβλίο έβδοmicroο

Ενότητα 12 ∆ιάλογος Ξέρξη-∆ηmicroάρατουΕνότητα 13 Η microάχη των Θερmicroοπυλών

3

Βιβλίο όγδοο

Ενότητα 15 Η ναυmicroαχία της Σαλαmicroίνας1

Συνολική θεώρηση 1

Σύνολο προβλεπόmicroενων ωρών18 ώρες

ΤΑΞΗ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Θα διδαχτούν κανονικά τα Οmicroηρικά Έπη Ιλιάδα και το Ανθολόγιο Αρχαία Ελλάδα

Ο τόπος και οι άνθρωποι σύmicroφωνα microε το Αναλυτικό Πρόγραmicromicroα Σπουδών

ΟΜΗΡΙΚΑ ΕΠΗ ΙΛΙΑ∆Α

Το βιβλίο Οmicroηρικά Έπη Ιλιάδα θα διδαχτεί δύο (2) ώρες την εβδοmicroάδα (σε συνε-χόmicroενο δίωρο εφόσον ο διδάσκων το επιθυmicroεί) από τον Σεπτέmicroβριο έως το τέλος Φε-βρουαρίου


Εισαγωγή 1

Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδίας Α 2

5

Αναλυτική επεξεργασία ραψωδίας Α 1-53

Αναλυτική επεξεργασία ραψωδίας Α 54-306 4

Αναλυτική επεξεργασία ραψωδίας Α 350-431α 2


Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών Β ΓΑναλυτική επεξεργασία ραψωδίας Γ 121-244

3

Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών ∆ Ε Ζ Αναλυτική επεξεργασία ραψωδίας Ζ 369-529

4

Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών Η Θ ΙΑναλυτική επεξεργασία ραψωδίας 225-431

4

Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών Κ Λ Μ Ν Ξ Ο 2

Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδίας ΠΑναλυτική επεξεργασία ραψωδίας Π 684-867

3

Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών Ρ Σ Αναλυτική επεξεργασία ραψωδίας Σ 478-616

3

Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών Τ Υ Φ ΧΑναλυτική επεξεργασία ραψωδίας Χ 247-394

3

Περιληπτική αναδιήγηση ραψωδιών Ψ ΩΑναλυτική επεξεργασία ραψωδίας Ω 468-677

4






ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑ∆Α Ο ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ(ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ)

Το βιβλίο Αρχαία Ελλάδα ο Τόπος και οι Άνθρωποι θα διδαχτεί δύο (2) ώρες την

εβδοmicroάδα (σε συνεχόmicroενο δίωρο εφόσον ο διδάσκων το επιθυmicroεί) από τον Μάρτιο

έως τον Μάιο


Η Αθήνα (επιλογή τουλάχιστον 2 κειmicroένων κατά τηνκρίση του καθηγητή)

4

Η Σπάρτη 2

Η Μακεδονία 2

Η Θήβα 2

Η Κόρινθος microετά την καταστροφή 2

Η Αλεξάνδρεια 2

Αθλητισmicroός και αθλήmicroατα 4

Σύνολο προβλεπόmicroενων ωρών 18 ώρες

ΤΑΞΗ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

1) ∆ΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

6

Το αντικείmicroενο θα διδαχτεί δύο (2) ώρες την εβδοmicroάδα (σε συνεχόmicroενο δίωροεφόσον ο διδάσκων επιθυmicroεί) από τον Σεπτέmicroβριο έως το τέλος Φεβρουαρίου Ο δι-δάσκων επιλέγει ανάmicroεσα στα βιβλία ∆ραmicroατική Ποίηση Ευριπίδη Ελένη και ∆ραmicroατικήΠοίηση Αριστοφάνη Όρνιθες σύmicroφωνα microε το Αναλυτικό Πρόγραmicromicroα Σπουδών

∆ραmicroατική Ποίηση Ευριπίδη Ελένη

Ως εισαγωγή από το εγχειρίδιο Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γραmicromicroατείας θα δι-δαχθούν οι σ 63-74 και 88-96 Από τις σ 88-96 θα δοθεί έmicroφαση στα χαρακτηριστικά

του έργου του Ευριπίδη και οι microαθητές θα πρέπει να γνωρίζουν ονοmicroαστικά τα έργα

του Στο περιεχόmicroενο των σ 76-87 (Οι microεγάλοι Τραγικοί Πρόδροmicroοι Αισχύλος Σοφο-κλής) να γίνει απλή αναφορά


Εισαγωγή 2

Αναλυτική επεξεργασία Προλόγου (1-191) 4

Αναλυτική επεξεργασία Παρόδου (192-288) 2

Συνοπτική θεώρηση Παρόδου (289-436) 1

Αναλυτική επεξεργασία Α΄ Επεισοδίου (437-575) 3

Αναλυτική επεξεργασία Επιπαρόδου ndash Β΄ Επεισοδίου (576-658)

2

Αναλυτική επεξεργασία Β΄ Επεισοδίου (659-840) 3




Αναλυτική επεξεργασία Α΄ Στασίmicroου (1220-1285) 1

Αναλυτική επεξεργασία Γ΄ Επεισοδίου (1286-1424) 4

Αναλυτική επεξεργασία Β΄ Στασίmicroου (1425-1499) 1

Αναλυτική επεξεργασία ∆΄ Επεισοδίου (1500-1592) 2

Συνοπτική θεώρηση Γ΄ Στασίmicroου (1593-1652) 1

Συνοπτική θεώρηση εξόδου (1653-1778)Αναλυτική επεξεργασία Εξόδου (1779-1870)

4

Γενική θεώρηση 2


∆ραmicroατική Ποίηση Αριστοφάνη Όρνιθες

Από το εγχειρίδιο ∆ραmicroατική Ποίηση Αριστοφάνη Όρνιθες ως Εισαγωγή θα διδα-χθούν οι σελίδες 10-18 Υποστηρικτικά ο διδάσκων microπορεί να αναφερθεί στα αντίστοι-χα κεφάλαια από το εγχειρίδιο Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γραmicromicroατείας


Εισαγωγή 2



Αναλυτική επεξεργασία Επιρρηmicroατικού Αγώνα (488-576) 2

Συνοπτική θεώρηση Επιρρηmicroατικού Αγώνα (577-677) 1

Συνοπτική θεώρηση Μεταβατικής σκηνής (678-716) 1

Αναλυτική επεξεργασία Παράβασης (717-794) 2

Συνοπτική θεώρηση Παράβασης (795-842) 1

Αναλυτική επεξεργασία Ιαmicroβικών σκηνών Ι (843-1106) 4

7

Συνοπτική θεώρηση ∆εύτερης Παράβασης (1107-1168) 1

Συνοπτική θεώρηση Ιαmicroβικών σκηνών ΙΙ (1169-1397) 1

Αναλυτική επεξεργασία Ιαmicroβικών σκηνών ΙΙ (1398-1539) 4




Αναλυτική επεξεργασία Εξόδου (1788-1851) 3



2) ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

Το αντικείmicroενο θα διδαχτεί δύο (2) ώρες την εβδοmicroάδα (εφόσον ο διδάσκων επιθυ-microεί σε συνεχόmicroενο δίωρο) από τον Μάρτιο και microετά (σύνολο 13 ώρες)

Ενότητες ∆ιδακτικές ώρεςΕισαγωγή (12345689)Η εισαγωγή να διδαχτεί στο πλαίσιο της παρουσίασης

του αντικειmicroένου και του βιβλίου2

Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή (1-3) Ενότητα 3 2

Κεφάλαιο 2 Εισαγωγή (1-3) Ενότητα 2 4 3

Κεφάλαιο 3 Εισαγωγή (1-6) 1

Κεφάλαιο 3 Ενότητες 4 5 2


Κεφάλαιο 4 Ενότητες 235 3


Κεφάλαιο 5 Ενότητα 2 1




Επισηmicroαίνεται ότι οι εισαγωγές στα κεφάλαια θα διδαχθούν ως εισαγωγές στη θε-microατική των κειmicroένων και στο microέτρο που είναι χρήσιmicroες για την ερmicroηνεία τους Σε καmicroίαπερίπτωση δεν πρέπει να διδαχθούν ανεξάρτητα από τα κείmicroενα ως ιστορία της αρχαί-ας ελληνικής φιλοσοφίας Προκειmicroένου να διευκρινιστούν συγκεκριmicroένα σηmicroεία των ει-σαγωγών ο διδάσκων εφόσον το θεωρεί απαραίτητο microπορεί να διαβάσει κείmicroενα

από το εγχειρίδιο τα οποία δεν προβλέπονται στη διδακτέα ύλη

ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

ΤΑΞΕΙΣ Α΄ Β΄ Γ΄ Γυmicroνασίου

bull Τα Κείmicroενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Γυmicroνάσιο διδάσκονται δύο (2) ώρεςτην εβδοmicroάδα microε ελεύθερη επιλογή από το διδάσκοντα Το δίωρο αυτό εφόσοντο επιθυmicroεί ο διδάσκων είναι συνεχόmicroενο

bull Στην Α΄ και Β΄ τάξη microπορούν να διδαχτούν 20 περίπου λογοτεχνικά κείmicroενα (15 γιατα εσπερινά) εκ των οποίων δύο ή τρία κείmicroενα από την ξένη λογοτεχνία

bull Στην Γ΄ τάξη πρέπει να διδαχτούν κείmicroενα από όλες τις ιστορικές περιόδους

Όπου υπάρχουν κείmicroενα της ξένης λογοτεχνίας microπορούν να χρησιmicroοποιηθούν

για συγκριτική ανάγνωση

8

bull Στην Γ΄ τάξη καλό είναι να γίνει διδακτική αξιοποίηση των εισαγωγικών σηmicroειω-

microάτων που αφορούν στην ιστορική εξέλιξη της λογοτεχνίας microας Τα στοιχεία

αυτά δεν διδάσκονται ούτε αξιολογούνται αυτόνοmicroα αλλά πάντοτε σε αναφορά

microε το διδασκόmicroενο κείmicroενο

bull Σε όλες τις τάξεις οι microαθητές θα πρέπει να ενθαρρύνονται να χρησιmicroοποιούν τα

βιβλία Ιστορία Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων ∆ιευ-κρινίζεται ότι τα βιβλία αυτά δεν προορίζονται για αυτόνοmicroη διδασκαλία αλλάέχουν στόχο να λειτουργήσουν συmicroβουλευτικά και συmicroπληρωmicroατικά για το

microάθηmicroα της λογοτεχνίας στο Γυmicroνάσιο

bull Κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς εφόσον είναι εφικτό οι microαθητές θα microπο-ρούσαν να microελετήσουν (2) το πολύ λογοτεχνικά βιβλία στο πλαίσιο καλλιέρ-γειας της φιλαναγνωσίας Επισηmicroαίνεται ότι η συγκεκριmicroένη δραστηριότητα

αποτελεί microεν κριτήριο αξιολόγησης των microαθητών ωστόσο τα λογοτεχνικά βι-βλία δεν συmicroπεριλαmicroβάνονται στην ύλη των εξετάσεων της περιόδου Μαΐου-Ιου-νίου

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ (ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ)

Α΄ Τάξηbull Από τις Ενότητες 1-18 του διδακτικού βιβλίου laquoΑρχαία Ελληνική Γλώσσα Α΄

Γυmicroνασίουraquo των Ν Μπεζαντάκου Α Παπαθωmicroά κά δεν θα διδαχθεί το Α΄

Μέρος (Κείmicroενο) των Ενοτήτων 5 8 9 16 17 18 καθώς και τα αντίστοιχα

παράλληλα Κείmicroενα του Επιmicroέτρου Το Β΄ και Γ΄ Μέρος όλων των Ενοτήτων

(1-18) θα διδαχθεί κανονικά

Β΄ Τάξη

bull Από τις Ενότητες 1-18 του διδακτικού βιβλίου laquoΑρχαία Ελληνική Γλώσσα Β΄Γυmicroνασίουraquo των Α Παπαθωmicroά Μ Γαλάνη κά δεν θα διδαχθούν τα εξής α)Ενότητα 4η 6η 8η 10η 18η Α΄ Μέρος (Κείmicroενο και παράλληλα Κείmicroενα του

Επιmicroέτρου) β) Ενότητα 14η Β΄2 Μέρος (Ετυmicroολογικά) γ) Ενότητα 16η Α΄

Μέρος (Κείmicroενο και παράλληλο Κείmicroενο του Επιmicroέτρου) και Β΄1 2 Μέρος

(Λεξιλογικά και Ετυmicroολογικά) δ) Ενότητα 17η Β΄1 2 Μέρος (Λεξιλογικά και

Ετυmicroολογικά) Η υπόλοιπη ύλη του βιβλίου θα διδαχθεί κανονικά

Γ΄ Τάξηbullbullbullbull Από τις Ενότητες 1-12 του διδακτικού βιβλίου laquoΑρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ΄

Γυmicroνασίουraquo των Ν Μπεζαντάκου Β Χαραλαmicroπάκου κά δεν θα διδαχθεί το

Α΄ Μέρος (Κείmicroενο και παράλληλα Κείmicroενα του Επιmicroέτρου) των Ενοτήτων 57 10 12 Το Β΄ και Γ΄ Μέρος όλων των Ενοτήτων (1-12) θα διδαχθεί κανονι-κά

bullbullbullbull Η διδακτέα ύλη από το βιβλίο laquoΑρριανού Αλεξάνδρου Ανάβασηraquo Γ΄ Γυmicroνασίουτων Ν Μπούρα Κ Ναστούλη Α Σακελλαρίου (κατά το 3ο τρίmicroηνο Μάρτιο-ς-Μάιος) ορίζεται ως ακολούθως

i Εισαγωγή Τα κεφάλαια Ι ΙΙ ΙΙΙ V VΙΙΙ θα διδαχθούν κανονικά Τα

κεφάλαια IV VI VII δεν θα διδαχθούν

ii Κείmicroενο Από το Α΄ Βιβλίο θα διδαχθούν τα κεφάλαια 133-7 15 3-

8 16 4-7 Από το Β΄ Βιβλίο θα διδαχθεί το κεφάλαιο 4 9-11 Από

το Ε΄ Βιβλίο θα διδαχθεί το κεφάλαιο 19 1-3 Από το Ζ΄ Βιβλίο τα

κεφάλαια 28-30 Τα υπόλοιπα κεφάλαια δεν θα διδαχθούν

9

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Στη διδακτέα ύλη του microαθήmicroατος της Νεοελληνικής Γλώσσας περιλαmicroβάνονται τα

εγχειρίδια Νεοελληνική Γλώσσα Βιβλίο Μαθητή και Τετράδιο Εργασιών Α΄ Β΄ amp Γ΄ τάξεωνΓυmicroνασίου

Για κάθε ενότητα των εγχειριδίων της Νεοελληνικής Γλώσσας συmicroπληρωmicroατικάπρος το ∆ΕΠΠΣ το ΑΠΣ Νεοελληνικής Γλώσσας (ΦΕΚ303 τ β΄13-03-2003 σελ 3778-3794) και προς τις διδακτικές προτάσεις που περιλαmicroβάνονται στα Βιβλία ΕκπαιδευτικούΑ΄ Β΄ amp Γ΄ τάξεων Γυmicroνασίου προτείνονται τα εξής

bull Ο ενδεικτικός χρόνος για τη χρονική κάλυψη της γλωσσικής διδασκαλί-

ας σύmicroφωνα microε τα διαλαmicroβανόmicroενα στο Ωρολόγιο Πρόγραmicromicroα και το Αναλυτικό

Πρόγραmicromicroα Σπουδών Γυmicroνασίου

bull Η συνοπτική διδασκαλία ορισmicroένων τmicroηmicroάτων των εγχειριδίων εφόσον

υπάρχουν χρονικοί περιορισmicroοί ή η παράλειψή τους εφόσον ο διδακτικός

χρόνος δεν επαρκεί

bull Η διδασκαλία ορισmicroένων γραmicromicroατικών φαινοmicroένων και των συναφών microε

αυτά δραστηριοτήτων σύmicroφωνα microε τη Γραmicromicroατική

bull Σηmicroεία που αφορούν την εξοικείωση των microαθητών microε τα κειmicroενικά είδη

και την ανάπτυξη δεξιοτήτων στο γραπτό και προφορικό λόγοΣηmicroειώνεται ότι οι διδάσκοντεςδιδάσκουσες στο πλαίσιο της υλοποίησης των

εκάστοτε διδακτικών στόχων και του διαθέσιmicroου διδακτικού χρόνου microπορούν να χρη-σιmicroοποιούν κατά περίπτωση κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό (κείmicroενα δραστηριότητεςκά) και από άλλες πηγές microε σκοπό την εmicroπέδωση των γραmicromicroατικών φαινοmicroένωντην περαιτέρω εξοικείωση των microαθητώνmicroαθητριών microε ποικίλα κειmicroενικά είδη και την

καλλιέργεια της ικανότητάς τους να κατανοούν και να παράγουν επιτυχώς προφορικό

και γραπτό λόγο

Α΄ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Σύνολο 65 διδακτικές ώρες

1η ΕΝΟΤΗΤΑΟι πρώτες microέρες σε ένα νέο σχολείο

ΣΕΛ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 6 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ10-12 A Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Προτείνεται οι ερωτήσεις κατανόησης

των κειmicroένων να αξιοποιηθούν κατrsquo επι-λογήν από το διδάσκοντα

2 Σκόπιmicroο είναι να δοθούν ορισmicroένες

προκαταρκτικές διευκρινίσεις για τον

τρόπο microε τον οποίο οι συνθήκες και ο

κώδικας επικοινωνίας επηρεάζουν τη

διαmicroόρφωση του microηνύmicroατος3 Από τα κείmicroενα 6 και 7 (σ 18-19) προ-τείνεται να διδαχτεί microόνο το ένα

4 Προτείνεται να δοθούν απλές οδηγίες

για τη σωστή χρήση των σηmicroείων στί-

12 B Επικοινωνία

12 -15 B1 Παράγοντες της επικοινωνίας

15-17 Β2 Κώδικες επικοινωνίας

17 Γ Είδη προτάσεων

17-19 Γ1 Είδη προτάσεων ανάλογα microε τασυστατικά τους

19-21 Γ2 Είδη προτάσεων σηmicroασίες τουςκαι σηmicroεία στίξης

22 ∆ Λεξιλόγιο ενότητας

23 Ε ∆ραστηριότητες παραγωγήςλόγου

10

ξης ιδιαίτερα του κόmicromicroατος και της τε-λείας

5 Κατά τη διδασκαλία των προτάσεων

σκόπιmicroο κρίνεται να τονιστεί η διάκρισή

τους σε απλές ελλειπτικές και επαυξη-microένες [Γ1]

24 ∆ιαθεmicroατική εργασία

2η ΕΝΟΤΗΤΑΕπικοινωνία στο σχολείο

ΣΕΛ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 5 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ26-28 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Προτείνεται να δοθεί έmicroφαση στη

διάκριση προφορικού [Β1] και γρα-πτού λόγου [Β2]

2 Η άσκηση 1 της υποενότητας Β1 σ28 να microη διδαχτεί αν δεν υπάρχει δυ-νατότητα microαγνητοφώνησης του γρα-πτού κειmicroένου 1 σ 26

3 Από τα κείmicroενα 14 και 15 σ 34-35 [Γ]microπορεί να επιλεγεί microόνο το ένα

4 Σκόπιmicroο είναι να τονιστεί η σχέση

ανάmicroεσα στις ευρύτερες περιστάσεις

επικοινωνίας και τα φαινόmicroενα γλωσ-σικής ποικιλίας

5 Προτείνεται να δοθεί έmicroφαση στη δι-δασκαλία της παραγράφου [Γ] και

ιδιαίτερα

bullbullbullbull στον τρόπο ανάπτυξης της

παραγράφου και την αναγνώριση

των δοmicroικών στοιχείων της

bullbullbullbull στην αξιοποίηση των

γνώσεων για την παράγραφο

κατά την σύνταξη διαφορετικών

ειδών κειmicroένων και

bullbullbullbull στο ρόλο των συνδετικών

λέξεων για τη συνοχή της παρα-γράφου

28 Β Είδη προφορικού και γραπτούλόγου

28 Β1 Προφορικός λόγος

29-31 Β2 Γραπτός λόγος

31-33 Β3 Γλωσσική ποικιλία ndash Mέσο και πε-ρίσταση επικοινωνίας

34-35 Γ Η Παράγραφος


37 Ε ∆ραστηριότητες παραγωγής λόγου


3η ΕΝΟΤΗΤΑΤαξίδι στον κόσmicroο της φύσης

ΣΕΛ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 8 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ40-42 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Τα κείmicroενα της ενότητας και οι ερωτήσεις

κατανόησης των κειmicroένων microπορούν να

αξιοποιηθούν κατrsquo επιλογήν από το δι-δάσκοντα λόγω πληθώρας ύλης της

ενότητας2 Προτείνεται στην ενότητα αυτή ο δι-δάσκων να παρουσιάσει microε οικονοmicroία

χρόνου και περιληπτικά τα βασικότερα

από τα χαρακτηριστικά των κειmicroενικών

τύπων microε αντιπροσωπευτικά κειmicroενικά

43 Β Περιγραφή

43 Β1 Στοιχεία περιγραφής

44-45 Β2 Είδη περιγραφής

46 Β3 Λεξιλόγιο περιγραφής

47 Γ Αφήγηση

47-48 Γ1 Στοιχεία αφήγησης

48 Γ1 Περίληψη

49-50 Γ2 Είδη αφήγησης

50 Γ3 Λεξιλόγιο αφηγηmicroατικών κειmicroένων

11

παραδείγmicroατα από το βιβλίο ή άλλες πη-γές Σηmicroειώνεται ότι καθένας από τους κει-microενικούς τύπους παρουσιάζεται εκτενώς

και σε άλλες ενότητες των σχολικών εγ-χειριδίων

3 Να δοθεί έmicroφαση στη διδασκαλία της πε-ρίληψης κειmicroένου σ 48 [Γ1]

4 Συνιστάται να προσεχτεί η διδασκαλία

της έννοιας της πολυτροπικότητας [E]εφόσον οι microαθητές γενικότερα δεν είναι

εξοικειωmicroένοι microε αυτή5 Από τις δραστηριότητες του laquo∆ιαβάζωκαι γράφωraquo (σ 55) προτείνεται να γίνει

επιλογή microεταξύ των 1 3 και 4 [∆1]

52 ∆ Επιχειρηmicroατολογία

52-55 ∆1 Στοιχεία επιχειρήmicroατος και microελέτηεπιχειρηmicroάτων

55 ∆2 Λεξιλόγιο επιχειρηmicroατολογίας

56-57 Ε Πολυτροπικότητα


4η ΕΝΟΤΗΤΑΦροντίζω για τη διατροφή και την υγεία microου

ΣΕΛ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 9 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ60-62 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Να γίνει επιλογή microεταξύ των κειmicroένων

που θα διδαχθούν και των ερωτήσεων

κατανόησης που θα αξιοποιηθούν λόγωπληθώρας ύλης της ενότητας

2 Εφόσον υπάρχει χρονικός περιορισmicroόςmicroία ή περισσότερες από τις υποενότητες

Β1 Β2 Γ2 και Ε microπορούν να διδαχθούν microε

συντοmicroία3 Στο παράδειγmicroα laquoΤο 1 στα 10 Ελλη-

νόπουλα είναι παχύσαρκοraquo της σ 65 [Β2]να προστεθεί microετά το επίθετο παχύσαρκο

η λέξη παιδί ώστε να υπάρχει συmicroφωνία

microε τα αναφερόmicroενα στη σ 63 για την ονο-microατική φράση [Β1]

4 Ως προς την κλίση ουσιαστικών και επι-θέτων [Γ]

bull Να αναφερθεί ότι σύmicroφωνα microε τη Γραmicro-

microατική τα ουσιαστικά διακρίνονται α)

σε αρσενικά θηλυκά και ουδέτερα και

β) σε ισοσύλλαβα και ανισοσύλλαβα

bull Να διευκρινιστεί ότι η διάκριση σε δικα-

τάληκτα και τρικατάληκτα είναι επίσης

ένας τρόπος περιγραφής των ουσιαστι-κών που υιοθετούν ορισmicroένες γραmicromicroα-τικές

bull Kατά τη διδασκαλία των κλιτικών πι-

νάκων να αναφερθούν επιπρόσθετα και

οι τύποι της κλητικής

63 Β Ονοmicroατική φράση ndash Eπιθετικόςπροσδιορισmicroός

63-64 Β1 Τι είναι ονοmicroατική φράση και ποιαη λειτουργία της στην πρόταση

65-68 Β2 Επιθετικός προσδιορισmicroός

68 Γ Κλίση ουσιαστικών και επιθέτων

68-72 Γ1 Κλίση ουσιαστικών

72-74 Γ2 Κλίση επιθέτων

74-76 ∆ Παραγωγή και σύνθεση

77 Ε Στοιχεία που συνοδεύουν τον προ-φορικό λόγο

78 ΣΤ Λεξιλόγιο

12

bull Για τα ουσιαστικά και τα επίθετα που

εmicroφανίζουν ιδιαιτερότητες στην κλίση

είναι δυνατό να αξιοποιηθούν οι αντί-στοιχες ενότητες της Γραmicromicroατικής

5 Ως προς την παραγωγή και τη σύνθεση[∆]


microατική οι λέξεις που αρχίζουν microε

πρόθηmicroα θεωρούνται σύνθετες και ότι

παράγωγες θεωρούνται microόνο οι λέξεις

που σχηmicroατίζονται microε παραγωγικές κα-ταλήξεις (επιθήmicroατα)

bull Να διευκρινιστεί στους microαθητές ότι ορι-

σmicroένες γραmicromicroατικές κατατάσσουν στις

παράγωγες λέξεις και εκείνες που αρχί-ζουν microε πρόθηmicroα

bull Εφόσον υλοποιηθούν οι σχετικές δρα-

στηριότητες στις σ 74-75 και 80 του εγ-χειριδίου [∆] καθώς και στις σ 43-4448-49 και 55 του Τετραδίου Εργασιών

της Α΄ Τάξης να προσαρmicroοστούν σύmicro-φωνα microε τη Γραmicromicroατική

bull Eφιστάται γενικότερα η προσοχή των

διδασκόντων στην ανάγκη να προσαρ-microοστεί στο σύνολο του εγχειριδίου η δι-δασκαλία της παραγωγής και της σύν-θεσης σύmicroφωνα microε την ισχύουσα γραmicro-microατική

78-79 Ζ ∆ραστηριότητες παραγωγής λόγου


5η ΕΝΟΤΗΤΑΓνωρίζω το microαγικό κόσmicroο του θεάτρου και του κινηmicroατογράφου


κατανόησης των κειmicroένων προτείνεται να

αξιοποιηθούν κατrsquo οικονοmicroία από το δι-δάσκοντα πχ από τα τρία εισαγωγικά

κείmicroενα microπορούν να επιλεγούν ένα ή δύο2 Κατά τη διδασκαλία του ρήmicroατος να τονι-στούν

bull η διάκριση ανάmicroεσα στις φωνές (microορ-

φολογία) και τις διαθέσεις (σηmicroασιολο-γία) [Β22 Β23]

bull οι χρόνοι του ρήmicroατος και το ποιον

ενέργειας [Β24]

bull να τονιστεί η σπουδαιότητα του ρήmicroα-

τος για τα αφηγηmicroατικού τύπου κείmicroενα

και να δοθούν παραδείγmicroατα αξιοποίη-σης των ρηmicroατικών χρόνων στα αφηγη-microατικά κειmicroενικά είδη (προφορικάγρα-πτά ιστορικές αφηγήσεις αφηγήσεις

συmicroβάντων κλπ)

84 Β Το ρήmicroα

84-85 Β1 Ο ρόλος και η λειτουργία του

85 Β2 Οι microορφές του ρήmicroατος

85 Β21 Πρόσωπο και αριθmicroός

86-87 Β22 Συζυγίες και φωνές

87-88 Β23 ∆ιαθέσεις του ρήmicroατος

89-91 Β24 Χρόνοι του ρήmicroατος και ποιονενέργειας

91-92 Β3 Συνδετικά ρήmicroατα

92-93 Γ Παράγωγα ρήmicroατα

93 ∆ Λεξιλόγιο

94-95 Ε Το ρήmicroα στην αφήγηση

95-97 ΣΤ ∆ραστηριότητες παραγωγής λόγου

13

3 Να διευκρινιστεί στους microαθητές ότι ο πα-ρακείmicroενος ανήκει στη χρονική βαθmicroίδα

του παρόντος και να προσαρmicroοστεί ο

σχετικός πίνακας της σ 91 [Β24] σύmicro-φωνα και microε τα διαλαmicroβανόmicroενα στη σ 35του εγχειριδίου της Β΄ τάξης

4 H υποενότητα B3 laquoΠαράγωγα ρήmicroαταraquoνα προσαρmicroοστεί και να διδαχτεί σύmicroφω-να microε τα αναφερόmicroενα στην προηγούmicroενη

ενότητα για την παραγωγή και τη σύνθε-ση

5 Εφόσον υπάρχει χρονικός περιορισmicroόςπροτείνεται η υποενότητα Ε laquoΤο ρήmicroα

στην αφήγησηraquo να διδαχτεί συνοπτικά


6η ΕΝΟΤΗΤΑ∆ηmicroιουργικές δραστηριότητες στη ζωή microου

ΣΕΛ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 6 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ100-3 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Προτείνεται να γίνει επιλογή microεταξύ των

διδακτέων κειmicroένων ιδιαίτερα των εισα-γωγικών (1 έως 4)

2 Να δοθεί έmicroφαση κυρίως στη διδασκαλία

της χρήσης των πτώσεων του ουσιαστι-κού και στον ετερόπτωτο προσδιορισmicroό

σε γενική [Β1 Β2]3 Επίσης να δοθεί έmicroφαση στην αναγνώρι-

ση των microερών της παραγράφου microε πα-ραδείγmicroατα από διαφορετικά κειmicroενικά

είδη καθώς και στη σύνταξη πλαγιότι-τλων [∆]

4 Ως προς την παραγωγή ουσιαστικών [Γ]

bull Η επισήmicroαν-ση στο laquoΈmicroαθα ότιraquo (σ 107) [Γ] laquoΝέαουσιαστικά παράγονται και microε τη χρή-ση προθηmicroάτωνraquo προτείνεται να

προσαρmicroοστεί και να διδαχτεί σύmicroφω-να microε όσα αναφέρονται στην 4η ενότη-τα πιο πάνω για την παραγωγή και τη

σύνθεση

bull Η άσκηση 2

στο laquoΑκούω και microιλώraquo (σ 106) [Γ] καιη άσκηση 1 της σ 108 [Ε] να προσαρ-microοστούν ώστε να περιλαmicroβάνουν microόνο

λέξεις microε παραγωγικές καταλήξεις

103 Β Λειτουργίες ndash Xρήσεις των πτώσεωντου ουσιαστικού

103 Β1 Oι πτώσεις ως δείκτες για τησχέση ουσιαστικού και ρήmicroατος

104-6 Β2 Oι πτώσεις ως δείκτες για τησχέση ουσιαστικού και ουσιαστικού

106-7 Γ Παράγωγα ουσιαστικά

107-8 ∆ Παράγραφος ndash Πλαγιότιτλοι

108-9 Ε Λεξιλόγιο



7η ΕΝΟΤΗΤΑΟ κόσmicroος microέσα από την οθόνη ndash εικόνα

ΣΕΛ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 4 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ112-115 Α Εισαγωγικά κείmicroενα

14

1 Προτείνεται να διδαχτούν κατrsquo επιλογήνορισmicroένα microόνο από τα εισαγωγικά κείmicroε-να (1-2 από τα 4) λόγω των χρονικών πε-ριορισmicroών της ενότητας

2 Σε ότι αφορά τα άρθρα [B] προτείνεταινα δοθεί έmicroφαση στη σηmicroασιακή διάκριση

microεταξύ οριστικού και αόριστου άρθρου3 Επίσης συνιστάται να δοθεί έmicroφαση στη

διδασκαλία της περιγραφής [∆] microε τη χρη-σιmicroοποίηση περιγραφικών κειmicroένων δια-φορετικής προέλευσης και είδους και microε

έmicroφαση στις λεξικογραmicromicroατικές επιλογές

(χρήση επιθέτων ουσιαστικών ρηmicroατι-κών χρόνων κλπ)

115-117 Β Οριστικό και αόριστο άρθρο ndash Άρ-θρο ndash Κλίση των άρθρων

117-118 Γ Παράγωγα επίθετα

118-120 ∆ Περιγραφή

120 Ε Λεξιλόγιο

121 ΣΤ ∆ραστηριότητες παραγωγήςλόγου


8η ΕΝΟΤΗΤΑΑθλητισmicroός και Ολυmicroπιακοί Αγώνες Παρακολουθώ και συmicromicroετέχω

ΣΕΛ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 7 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ124-126 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Προτείνεται να διδαχτούν ορισmicroένα microόνο

από τα εισαγωγικά κείmicroενα (1-2 από τα 4)2 Συνιστάται να τονιστεί στη διδασκαλία η

διάκριση microεταξύ κύριων και δευτερευου-σών προτάσεων και να δοθεί έmicroφαση

στην παρατακτική σύνδεση προτάσεων ndashπεριόδων και το ασύνδετο σχήmicroα [Β2Β3]

3 Σκόπιmicroο είναι να επισηmicroανθεί κατά τη δι-δασκαλία η στίξη (κόmicromicroατα) ή η απουσία

της στις συναφείς συντάξεις4 Για την εmicroπέδωση της διδασκαλίας της

υποενότητας Γ laquoAφήγησηraquo προτείνεται

να χρησιmicroοποιηθούν παραδείγmicroατα από

διαφορετικά κειmicroενικά είδη του γραπτού

λόγου (λογοτεχνικά κείmicroενα κείmicroενα από

τον τύπο και το διαδίκτυο κλπ) και να δο-θεί έmicroφαση στα δοmicroικά στοιχεία και τις λε-ξικογραmicromicroατικές επιλογές που διαφορο-ποιούν τα κειmicroενικά παραδείγmicroατα

127 Β Παρατακτική σύνδεση ndash Ασύνδετοσχήmicroα

127 Β1 Περίοδοι λόγου ndash Kύριες και δευ-τερεύουσες προτάσεις

128-130 Β2 Παρατακτική σύνδεση προτάσε-ων ndash περιόδων

130-131 Β3 Ασύνδετο σχήmicroα

131-133 Γ Αφήγηση

133-135 ∆ ∆ραστηριότητες παραγωγής λόγου


9η ΕΝΟΤΗΤΑΑνακαλύπτω τη microαγεία της γνώσης

ΣΕΛ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 4 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ138-141 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Τα κείmicroενα της ενότητας αυτής και οι

ερωτήσεις κατανόησης των κειmicroένων

microπορούν να αξιοποιηθούν κατrsquo επιλογήναπό το διδάσκοντα

141-142 Β Συνταγmicroατικός άξονας

142-144 Γ Παραδειγmicroατικός άξονας

145-146 ∆ Λεξιλόγιο

15

2 Για τη διδασκαλία του συνταγmicroατικού και

του παραδειγmicroατικού άξονα [Β Γ] οι δι-δάσκοντες καλούνται να ανατρέξουν στο

θεωρητικό και το διδακτικό microέρος του Βι-βλίου Εκπαιδευτικού (σ 103-108)

3 Οι διδάσκοντες να επιλέξουν από τις

δραστηριότητες του εγχειριδίου και του

Τετραδίου Εργασιών τις καταλληλότερες

για το επίπεδο των microαθητών τους

146-148 Ε ∆ραστηριότητες παραγωγής λόγου


10η ΕΝΟΤΗΤΑΓνωρίζω τον τόπο microου και τον πολιτισmicroό του

ΣΕΛ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ 7 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ150-153 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Τα κείmicroενα της ενότητας microπορούν να

αξιοποιηθούν κατrsquo οικονοmicroία από το δι-δάσκοντα

2 Προτείνεται να δοθεί έmicroφαση στην υπο-τακτική σύνδεση των προτάσεων [Β2] καιτον βαθmicroό αξιοποίησης της σε ποικίλα

κειmicroενικά είδη (πχ προφορικές συζητή-σεις έναντι επιστηmicroονικών κειmicroένων) κα-θώς και στη χρήση των λεξικών [∆]

3 Επίσης να τονιστεί η χρήση ή η απουσία

κόmicromicroατος στην υποτακτική σύνδεση (σ156)

4 Μαζί microε τα σηmicroεία στίξης που αναφέρο-νται στη σ 158 να διδαχτεί και το Θαυmicroα-στικό

5 Σε ότι αφορά στη χρήση λεξικών [∆]προτείνεται να αξιοποιηθεί κυρίως το Ερ-

microηνευτικό λεξικό της Νέας Ελληνικής του

Γυmicroνασίου

153 Β Υποτακτική σύνδεση των προ-τάσεων

153-154 Β1 ∆ευτερεύουσες προτάσεις

155 Β2 Υποτακτική σύνδεση προτάσεων

155-156 Β3 Η στίξη στην υποτακτική σύνδεση

156-158 Γ Σηmicroεία στίξης

159 ∆ Χρήση λεξικών



Β΄ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΣύνολο 52 ώρες

1η ΕΝΟΤΗΤΑΑπό τον τόπο microου σrsquo όλη την Ελλάδα

ΣΕΛ ∆Ι∆ΑΚΤΕΑ ΥΛΗ 7 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ10-14 A Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Τα κείmicroενα της ενότητας microπορούν να αξιοποιη-

θούν κατrsquo οικονοmicroία από το διδάσκοντα2 Η παράλειψη του υποκειmicroένου [B1] και η συmicro-φωνία υποκειmicroένου ndash ρήmicroατος [Β2] microπορούν

να διδαχτούν περιληπτικά εφόσον υπάρχει

χρονικός περιορισmicroός3 Ως προς τα αχώριστα microόρια [Γ]15 B Το υποκείmicroενο

15 -16 Β1 Οι microορφές του υποκειmicroένου

16

bull Να αναφερθεί ότι σύmicroφωνα microε τη Γραmicromicroατική

οι λέξεις που αρχίζουν microε αχώριστα microόρια--προθήmicroατα θεωρούνται σύνθετες και όχι πα-ράγωγες και ότι στην περίπτωση αυτή το

microόριο είναι το α΄ συνθετικό

bull Πρέπει να διευκρινιστεί όmicroως στους microαθητές

ότι σύmicroφωνα microε ορισmicroένες γραmicromicroατικές οι

λέξεις που αρχίζουν microε αχώριστο microόριο κατα-τάσσονται στις παράγωγες λέξεις

bull O πίνακας της σ 18 να συmicroπληρωθεί microε τα

λόγια αχώριστα microόρια ανα- απο- κατα-

προσ-

bull Εφόσον υλοποιηθούν η άσκηση 2 της σ 24

[Ε] του εγχειριδίου και οι ασκήσεις 1 1α της

σ 12 και 1γ των σ 12-13 του Τετραδίου Ερ-γασιών να προσαρmicroοστεί η διατύπωσή τους

σύmicroφωνα microε την ισχύουσα Γραmicromicroατική

bull Γενικότερα συνιστάται να προσαρmicroοστεί στο

σύνολο του εγχειριδίου και του συναφούς Τε-τραδίου Εργασιών η διδασκαλία των αχώρι-στων microορίων σύmicroφωνα microε την ισχύουσα

γραmicromicroατική4 Η διδασκαλία των τρόπων ανάπτυξης παρα-γράφου σκόπιmicroο είναι να συσχετιστεί microε τη λει-τουργία και την αξιοποίηση τους στο πλαίσιο

διαφορετικών κειmicroενικών ειδών5 Η υποενότητα laquoΆλλοι τρόποι ανάπτυξης παρα-γράφουraquo [∆2] microπορεί να διδαχτεί συνοπτικάαν υπάρχει έλλειψη χρόνου

16-17 B2 Συmicroφωνία υποκειmicroένου ndashρήmicroατος

17-19 Γ Παραγωγή microε αχώρισταmicroόρια

17 ∆ Τρόποι ανάπτυξης παρα-γράφου

19-20 ∆1 Τρόποι ανάπτυξης παρα-γράφου

21-23 ∆2 Άλλοι τρόποι ανάπτυξηςπαραγράφου

24 Ε Λεξιλόγιο ενότητας

25 ΣΤ ∆ραστηριότητες παραγω-γής λόγου


2η ΕΝΟΤΗΤΑΖούmicroε microε την οικογένεια

ΣΕΛ ∆Ι∆ΑΚΤΕΑ ΥΛΗ 6 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ28-31 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Από τα κείmicroενα 1 έως 4 microπορούν να επιλε-

γούν τα καταλληλότερα για τους σκοπούς

της διδασκαλίας2 Κατά τη διδασκαλία της υποενότητας Β

bull να τονιστούν οι βασικές σηmicroασίες των

εγκλίσεων (οριστική δηλώνει το πραγ-microατικό υποτακτική το ενδεχόmicroενο ή το

επιθυmicroητό προστακτική την προστα-γή την προτροπή ή την απαγόρευση)

bull να γίνει αναφορά στους χρόνους στους

οποίους εmicroφανίζεται κάθε έγκλιση

bull να αναφερθεί στους microαθητές ότι το microη

συνοπτικό ποιόν ενέργειας ονοmicroάζεται

32 Β Εγκλίσεις ndash Χρόνοι

32-33 Β1 Εγκλίσεις στις ανεξάρτητες προ-τάσεις

33-36 Β2 Χρόνοι του ρήmicroατος

37 Γ Τα είδη των συνθέτων

37-38 Γ1 Τα είδη των συνθέτων

38 Γ2 Η microορφή των συνθέτων το συν-δετικό φωνήεν

39 ∆ Περίληψη κειmicroένου ndash Πλαγιότιτλοι



17

και εξακολουθητικό και ότι το συνοπτικό

ονοmicroάζεται και στιγmicroιαίο3 H υποενότητα Γ2 laquoΗ microορφή των συν-

θέτων το συνδετικό φωνήενraquo αν υπάρ-χει έλλειψη χρόνου microπορεί να διδαχτεί

περιληπτικά4 Να δοθεί έmicroφαση στη σύνταξη περίληψης

από πλαγιότιτλους [∆] Σκόπιmicroο είναι να

υπογραmicromicroιστεί η χρησιmicroότητα της περί-ληψης σε διαφορετικά κειmicroενικά είδη στα

οποία αυτή ενσωmicroατώνεται (πχ σε ανα-διηγήσεις συmicroβάντων γενικά σε δηmicroο-σιογραφικά άρθρα κά)


3η ΕΝΟΤΗΤΑΦίλοι για πάντα

ΣΕΛ ∆Ι∆ΑΚΤΕΑ ΥΛΗ 6 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ

44-47 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Από τα εισαγωγικά κείmicroενα 1 έως 4 προ-τείνεται να διδαχτούν κατrsquo επιλογήνεφόσον υπάρχει χρονικός περιορισmicroόςδύο έως τρία

2 Να υπογραmicromicroιστεί ότι οι φωνές δεν είναι

φορείς σηmicroασίας σε αντίθεση microε τις δια-θέσεις (4η ενότητα)

3 Για να αποκτήσουν εποπτεία των ρηmicroατι-κών κλίσεων είναι σκόπιmicroο οι microαθητές να

ανατρέξουν στη Γραmicromicroατική4 Προτείνεται να τονιστεί microε τα κατάλληλα

παραδείγmicroατα ότι το α΄ συνθετικό των

λέξεων microπορεί να ανήκει σχεδόν σε κάθε

microέρος του λόγου

48 Β Ενεργητική και παθητική φωνή ndashΣυζυγίες

48-49 Β1 Ενεργητική και παθητική φωνή

50-51 Β2 Συζυγίες

51-53 Γ Το Αrsquo συνθετικό




4η ΕΝΟΤΗΤΑΤο σχολείο στο χρόνο


58-61 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Εφόσον υπάρχει χρονικός περιορισmicroόςπροτείνεται να διδαχτούν κατrsquo επιλογήν

ορισmicroένα microόνο από τα εισαγωγικά κείmicroενα

(1-4)2 Στις διαθέσεις του ρήmicroατος [Β1] να δο-θούν microερικά παραδείγmicroατα microετατροπής

της ενεργητικής σύνταξης σε παθητικήΠροτείνεται να χρησιmicroοποιηθεί για το σκο-πό αυτό και η άσκηση 2 σ 35 του Τετρα-δίου Εργασιών

3 Ο πίνακας της σ 63 για τις ρηmicroατικές δια-θέσεις microπορεί να microη διδαχτεί

62 Β ∆ιαθέσεις του ρήmicroατος ndash Μεταβα-τικά και αmicroετάβατα ρήmicroατα ndash Αντικεί-microενο


64-65 Β2 Μεταβατικά και αmicroετάβατα ρήmicroα-τα

65-68 Β3 Αντικείmicroενο ndash Mονόπτωτα και δί-πτωτα ρήmicroατα

69 Γ Συνοχή ευρύτερου κειmicroένου



18

4 Προτείνεται να δοθεί έmicroφαση στις microορφές

του αντικειmicroένου και τη διάκριση microεταξύ

άmicroεσου και έmicromicroεσου αντικειmicroένου [B3] Hδιάκριση microονόπτωτα ndash δίπτωτα ρήmicroατα

microπορεί να διδαχτεί συνοπτικά5 Τα φαινόmicroενα κοινωνικής συνοχής προ-τείνεται να εξεταστούν και συγκριτικά σε

παραδείγmicroατα από διαφορετικά κειmicroενικά

είδη


5η ΕΝΟΤΗΤΑΣυζητώντας για την εργασία και το επάγγελmicroα

ΣΕΛ ∆Ι∆ΑΚΤΕΑ ΥΛΗ 5 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ74-77 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Να διδαχτούν κατrsquo επιλογήν ορισmicroένα

από τα κείmicroενα 1 έως 4 και 6 έως 82 Προτείνεται να περιγραφεί ο σχηmicroατι-σmicroός των παραθετικών των επιρρη-microάτων συmicroπληρωmicroατικά προς τα ανα-φερόmicroενα στην υποενότητα B1 microε αξιο-ποίηση και του σχετικού υλικού από το

εγχειρίδιο Γραmicromicroατικής3 Οι διάφοροι τρόποι εκφοράς του β΄

όρου σύγκρισης (σ 80) microπορούν να

αναφερθούν συνοπτικά αν υπάρχει έλ-λειψη χρόνου

4 Η επισήmicroανση laquoΤο αρχικό -ο γίνεται -ω

όταν οι λέξεις γίνονται β΄ συνθετικά ή

παράγουν λέξεις microε αχώριστα microόριαraquoπου περιλαmicroβάνεται στο laquoΜαθαίνω για

το β΄ συνθετικόraquo (σ 83) να προσαρmicroο-στεί σύmicroφωνα microε όσα αναφέρθηκαν πιο

πάνω (1η ενότητα) για τα αχώριστα

microόρια5 Η διδασκαλία της περιγραφής και της

αφήγησης σκόπιmicroο είναι να εστιασθεί

στα στοιχεία δοmicroής και τις διαφορές microε-ταξύ διαφορετικών κειmicroενικών ειδών

που ανήκουν στον ένα ή στον άλλον

από αυτούς τους δύο κειmicroενικούς τύ-πους

77 Β Οι βαθmicroοί των επιθέτων ndash H σύ-γκριση

77-80 Β1 Οι βαθmicroοί των επιθέτων και τωνεπιρρηmicroάτων

80-81 Β2 Η σύγκριση

81-83 Γ Βrsquo συνθετικό

83-84 ∆ Οργάνωση και συνοχή της περι-γραφής και της αφήγησης




6η ΕΝΟΤΗΤΑ

Παρακολουθώ ενηmicroερώνοmicroαι και ψυχαγωγούmicroαι από διάφορες πηγές

ΣΕΛ ∆Ι∆ΑΚΤΕΑ ΥΛΗ 5 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ88-90 Α Εισαγωγικά κείmicroενα

90 Β Οι αντωνυmicroίες

19

1 Προτείνεται να αξιοποιηθεί το βιβλίο της

Γραmicromicroατικής για την κλίση των αντωνυ-microιών

2 H διδακτική προτεραιότητα προτείνεται

να δοθεί στους αδύνατους τύπους των

προσωπικών αντωνυmicroιών και στον κειmicroε-νικό ρόλο των ισχυρών τύπων τους (έmicro-φαση και αντιδιαστολή)

3 Σε ότι αφορά τα άλλα είδη αντωνυmicroιών η

διδασκαλία microπορεί να επικεντρωθεί κυρί-ως στους συντακτικούς τους ρόλους

90-91 Β1 Οι αντωνυmicroίες

91-92 Β2 Οι προσωπικές αντωνυmicroίες

92-93 Β3 Οι άλλες αντωνυmicroίες

94-95 Γ Ετυmicroολογικές οικογένειες λέξεων




7η ΕΝΟΤΗΤΑΒιώνοντας προβλήmicroατα της καθηmicroερινής ζωής

ΣΕΛ ∆Ι∆ΑΚΤΕΑ ΥΛΗ 5 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ100-104 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Προτείνεται εφόσον υπάρχει χρονικός

περιορισmicroός από τα κείmicroενα της ενότητας

να επιλεγούν τα καταλληλότερα για τους

σκοπούς της διδασκαλίας 2Κατά τη διδασκαλία των επιρρηmicroατικών

προσδιορισmicroών προτείνεται να δοθεί η

έmicroφαση στα κυριότερα από τα είδη τους

και στις συχνότερες από τις σηmicroασίες

τους3 Για τη διδασκαλία συνδετικών λέξεων και

φράσεων [∆] και τις σχετικές δραστη-ριότητες προτείνεται να καταρτιστούν και

να χρησιmicroοποιηθούν κατάλογοι microε ανάλο-γους όρους Επίσης συνίσταται να χρησι-microοποιηθούν παραδείγmicroατα από ποικίλα

κειmicroενικά είδη και οι microαθητές να αναγνω-ρίσουν σε αυτά τις διαφορετικές χρήσεις

(ή την απουσία) των συνδετικών λέξεων

104-106 Β Τα είδη των επιρρηmicroατικών προσ-διορισmicroών

107-108 Γ Παράγωγα επιρρήmicroατα

109 ∆ Οι συνδετικές λέξεις και φράσεις


112-113 ΣΤ ∆ραστηριότητες παραγωγήςλόγου


8η ΕΝΟΤΗΤΑΣυζητώντας για σύγχρονα κοινωνικά θέmicroατα

ΣΕΛ ∆Ι∆ΑΚΤΕΑ ΥΛΗ 7 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ116-119 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Προτείνεται να γίνει επιλογή microεταξύ

των διδακτέων κειmicroένων της ενότητας2 Στην υποενότητα Β1 να διευκρινιστούν

οι διαφορετικές σηmicroασίες της microετοχής

παθητικού ενεστώτα και της microετοχής

παθητικού παρακειmicroένου πχ ανα-

πτυσσόmicroενος ndash αναπτυγmicroένος3 H διδακτική έmicroφαση προτείνεται να δο-θεί στους τύπους microετοχής ενεργητικού

ενεστώτα σε -οντας-ώντας και microεσοπα-θητικού παρακειmicroένου σε -microένος

120 Β Οι microετοχές

120-121 Β1 Οι microετοχές στην ενεργητική καιπαθητική φωνή

121-124 Β2 Επιθετική και επιρρηmicroατική microετοχή

125 Γ Παρασύνθετα και πολυλεκτικά σύν-θετα

125-126 Γ1 Παρασύνθετα

126-128 Γ2 Πολυλεκτικά σύνθετα

129-131 ∆ Αξιολόγηση και διατύπωση επιχει-ρηmicroάτων


20

4 Η διάκριση microεταξύ γνήσιας και κατα-χρηστικής σύνθεσης (σ 125) microπορεί ναδιδαχτεί περιληπτικά αν υπάρχει έλ-λειψη χρόνου

5 Προτείνεται να αξιοποιηθούν επιχειρη-microατολογικά κείmicroενα από διάφορα κειmicroε-νικά είδη (επιστηmicroονικά και δηmicroοσιο-γραφικά κείmicroενα τηλεοπτικές συζητή-σεις κλπ) και οι microαθητές να αξιολογή-σουν την αποτελεσmicroατικότητα τους



9η ΕΝΟΤΗΤΑΤαξίδι στο microαγικό κόσmicroο του διαστήmicroατος

ΣΕΛ ∆Ι∆ΑΚΤΕΑ ΥΛΗ 5 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ136-138 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Από τα κείmicroενα της ενότητας microπο-

ρούν να επιλεγούν τα καταλληλότε-ρα για τους σκοπούς της διδασκαλί-ας

2 Προτείνεται να δοθεί έmicroφαση στους

τρόπους αξιοποίησης των διάφορων

λεξικών [∆] microε χρήση τόσο του Ερ-

microηνευτικού λεξικού της Νέας Ελληνι-κής του Γυmicroνασίου όσο και λεξικών

άλλων ειδών3 Σκόπιmicroο είναι να δοθεί έmicroφαση στη

διαφορετική οργάνωση και ενδεχο-microένως στόχους (έκφραση) της επι-χειρηmicroατολογίας στα άλλα microαθήmicroα-τα

139-140 Β Ορισmicroός

141-143 Γ Η επιχειρηmicroατολογία στα άλλα microα-θήmicroατα

143-146 ∆ Χρήση λεξικών




Γ΄ ΤΑΞΗ

Σύνολο 50 ώρες

1Η ΕΝΟΤΗΤΑΗ Ελλάδα στον κόσmicroο


10-11 A Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Μπορούν να διδαχτούν κατrsquo οικονοmicroίαορισmicroένα microόνο από τα κείmicroενα της

ενότητας2 Προτείνεται να δοθεί έmicroφαση στους

τρόπους σύνδεσης των προτάσεων και

ιδιαίτερα στη διάκριση microεταξύ παρατα-κτικής και υποτακτικής σύνδεσης (σ 16-17) [B1]

3 Οι υποενότητες laquoΟι επιλογές στις συν-δέσεις των προτάσεων και οι συνέπειές

12 B Παρατακτική και υποτακτική σύν-δεση των προτάσεων

12 -17 B1 Οι διάφοροι τρόποι σύνδεσηςτων προτάσεων

17-19 B2 Οι επιλογές στις συνδέσεις τωνπροτάσεων και οι συνέπειές τουςστο λόγο

20 B3 Οι συνδέσεις των προτάσεωνστον προφορικό λόγο

21

τους στο λόγοraquo [B2] και laquoΟι συνδέσειςτων προτάσεων στον προφορικό λόγοraquo[B3] microπορούν να διδαχτούν συνοπτικά

ή να παραλειφθούν ανάλογα microε τις διδα-κτικές ανάγκες και τους χρονικούς πε-ριορισmicroούς

4 Μπορούν να ανατεθούν στους microαθητές

microικρές ερευνητικές εργασίες ατοmicroικές ήσε οmicroάδες ενδεχοmicroένως microε διαθεmicroατικόπεριεχόmicroενο αφού ο διδάσκων διευκρι-νίσει το πλαίσιο παρουσίασης και τα

κειmicroενικά είδη που αναmicroένεται να παρα-χθούν (προφορική συζήτηση οmicroιλίαεπιχειρηmicroατολογικό κείmicroενο κριτική

αξιολόγηση πηγών κλπ) [Γ]

20-21 Γ Σύνθεση ερευνητικών εργασιών

23-25 ∆ Λεξιλόγιο ndash H επιλογή της λέξης

25-27 Ε ∆ραστηριότητες παραγωγήςλόγου


2η ΕΝΟΤΗΤΑΓλώσσα ndash Γλώσσες και πολιτισmicroοί του κόσmicroου

ΣΕΛ ∆Ι∆ΑΚΤΕΑ ΥΛΗ 6 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ30-32 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Προτείνεται εφόσον υπάρχει χρονι-

κός περιορισmicroός να επιλεγούν δύο

από τα τέσσερα εισαγωγικά κείmicroενα2 Να δοθεί έmicroφαση

bull στη διάκριση microεταξύ ονοmicroατικών και

επιρρηmicroατικών δευτερευουσών

προτάσεων λόγω της σπουδαιότη-τάς της για τη σύνταξη και

bull στην αναγνώριση των συντακτικών

ρόλων των ειδικών των βουλητι-κών και των ενδοιαστικών προτάσε-ων

3 Συνιστάται να διευκρινιστεί ότι οι δι-στακτικοί σύνδεσmicroοι ονοmicroάζονται εν-

δοιαστικοί (σ 37)4 Τα φαινόmicroενα πολυσηmicroίας προτείνε-ται να αναδειχτούν διαθεmicroατικά microέσα

από κειmicroενικά παραδείγmicroατα διαφο-ρετικής προέλευσης προκειmicroένου οι

microαθητές να αντιληφθούν ότι σχετίζο-νται microε τα κειmicroενικά είδη και τις περι-στάσεις επικοινωνίας

5 Οι microαθητές προτείνεται να εξοικειω-θούν microε τη διατύπωση αιτιολογη-microένων κρίσεων microέσα από την επεξερ-γασία παραδειγmicroάτων από κατάλλη-λα κειmicroενικά είδη

32 Β Είδη δευτερευουσών προτάσεων

32-34 Β1 Ονοmicroατικές και επιρρηmicroατικέςπροτάσεις

34-35 Β2 ∆ευτερεύουσες ονοmicroατικές προ-τάσεις Ειδικές

35-36 Β3 ∆ευτερεύουσες ονοmicroατικές προ-τάσεις Βουλητικές

36-37 Β4 ∆ευτερεύουσες ονοmicroατικές προ-τάσεις Ενδοιαστικές

37-41 Γ Λεξιλόγιο ndash Πολυσηmicroία της λέξης

41-43 ∆ ∆ιατύπωση αιτιολογηmicroένων κρί-σεων



3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22

Είmicroαστε όλοι ίδιοι Είmicroαστε όλοι διαφορετικοί

ΣΕΛ ∆Ι∆ΑΚΤΕΑ ΥΛΗ 6 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ46-48 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Από τα κείmicroενα 1 έως 7 microπορούν να

επιλεγούν για διδασκαλία τρία έως τέσ-σερα κείmicroενα λόγω πληθώρας ύλης της

ενότητας2 Συνιστάται να δοθεί έmicroφαση στις διαφο-ρές microεταξύ ευθειών και πλάγιων ερωτη-microατικών προτάσεων και σε εκείνες microετα-ξύ ευθέος και πλάγιου λόγου [B]

3 Σε ότι αφορά ειδικά στον πλάγιο λόγο

προτείνεται

bull να δοθεί έmicroφαση στη διδασκαλία των

ρηmicroάτων και εκφράσεων που χρησι-microοποιούνται στον πλάγιο λόγο (βλ σ52 και 56)

bull να τονιστούν οι αλλαγές στις προ-τάσεις του ευθέος λόγου όταν αυτές

microετατρέπονται σε πλάγιο λόγο (οι κύ-ριες αποφαντικές σε δευτερεύουσες

ειδικές οι προστακτικές προτάσεις σεβουλητικές και οι ευθείες ερωτήσεις σε

πλάγιες) και

bull να υποδειχτούν microε παραδείγmicroατα οι

αλλαγές στα πρόσωπα του ρήmicroατοςστις προσωπικές και κτητικές αντωνυ-microίες και στα τοπικά και χρονικά επιρ-ρήmicroατα

4 Για τη διδασκαλία της διάκρισης microεταξύ

κυριολεξίας και microεταφοράς προτείνεταινα αξιοποιηθούν παραδείγmicroατα από κεί-microενα ποικίλων ειδών microεταξύ άλλων

από λογοτεχνικά κείmicroενα [∆] και να τονι-στεί ότι ο microεταφορικός λόγος εξαρτάται

από το κειmicroενικό είδος και την πρόθεση

του οmicroιλητή ή του συγγραφέα

bullbullbullbull

49 Β Ερωτηmicroατικές προτάσεις ndash Ευθύςκαι πλάγιος λόγος

49-50 Β1 Ερωτηmicroατικές προτάσεις

51-52 Β2 Οι ερωτήσεις στον πλάγιο λόγο

52-56 Β3 Από τον ευθύ στον πλάγιο λόγοκαι αντίστροφα

56 Γ1 Λεξιλόγιο Ρήmicroατα και εκφράσειςγια τον πλάγιο λόγο

56 Γ2 Λέξεις για την ισότητα και τη δια-φορά

57-59 ∆ Σχήmicroατα λόγου ndash Κυριολεξία καιmicroεταφορά



4η ΕΝΟΤΗΤΑΕνωmicroένη Ευρώπη και Ευρωπαίοι πολίτες


64-66 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Προτείνεται από τα δεκατρία κείmicroενα της

ενότητας να επιλεγούν κατrsquo οικονοmicroία τα

καταλληλότερα για τους σκοπούς της δι-δασκαλίας

2 Σε ότι αφορά στις αναφορικές προτάσεις

[B] να δοθεί έmicroφαση

67 Β Αναφορικές προτάσεις

67-68 Β1 Επιθετικές αναφορικές προ-τάσεις

69-71 Β2 Ελεύθερες αναφορικές προ-τάσεις

72-74 Β3 Γένος αριθmicroός και πτώση τηςαναφορικής αντωνυmicroίας ο οποίος

23

bull στη διάκριση microεταξύ επιθετικών και

ελεύθερων αναφορικών προτάσεων

και

bull στις χρήσεις της αντωνυmicroίας ο

οποίοςη -ατο -ο ανάλογα microε το συ-ντακτικό της ρόλο

3 Τα περιεχόmicroενα της υποενότητας Γ laquoΕλ-ληνικά σε ξένες γλώσσεςraquo microπορούνεφόσον ο χρόνος δεν επαρκεί να διδα-χτούν microε συντοmicroία

4 H διδασκαλία των φαινοmicroένων συνωνυ-microίας και σηmicroασιολογικής αντίθεσης συνι-στάται να γίνει διαθεmicroατικά microε παραδείγ-microατα από διαφόρων ειδών κείmicroενα [∆]

5 Σε σχέση ειδικότερα microε τις επιλογές

ανάmicroεσα σε συνώνυmicroες λέξεις (πχφτιάχνωκατασκευάζω) προτείνεται να

συσχετιστεί η λειτουργία τους microε το

ύφος τον σκοπό και τις ευρύτερες περι-στάσεις παραγωγής των κειmicroένων

75-76 Β4 Το laquoπουraquo και οι προθετικέςφράσεις

77-80 Γ Ελληνικά σε ξένες γλώσσες

81-83 ∆ Συνώνυmicroα ndash Aντίθετα



5η ΕΝΟΤΗΤΑΕιρήνη ndash πόλεmicroος

ΣΕΛ ∆Ι∆ΑΚΤΕΑ ΥΛΗ 6 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ88-91 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Προτείνεται να επιλεγούν για διδακτική

αξιοποίηση ορισmicroένα microόνο από τα κεί-microενα της ενότητας ιδίως από τα εισα-γωγικά

2 Συνιστάται να δοθεί έmicroφαση στη διδα-σκαλία των τελικών και αιτιολογικών

συνδέσmicroων [B]3 Η υποενότητα Γ laquoΑναλύοντας το κείmicroε-νο στα συστατικά τουraquo εφόσον υπάρ-χει χρονικός περιορισmicroός microπορεί να

διδαχτεί συνοπτικά4 Προτείνεται να τονιστεί η διάκριση microε-ταξύ οmicroόηχων και οmicroόγραφων λέξεων

92 Β Τελικές και αιτιολογικές προ-τάσεις

92-94 Β1 Τελικές προτάσεις

94-96 Β2 Αιτιολογικές προτάσεις

97-99 Γ Αναλύοντας το κείmicroενο στα συστα-τικά του

100-101 ∆ Λεξιλόγιο ndash Οmicroόηχες και παρώνυ-microες λέξεις


103-104 ∆ιαθεmicroατική εργασία

6η ΕΝΟΤΗΤΑΕνεργοί πολίτες για την υπεράσπιση οικουmicroενικών αξιών

ΣΕΛ ∆Ι∆ΑΚΤΕΑ ΥΛΗ 6 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ106-8 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Προτείνεται να διδαχτούν κατrsquo επιλο-

γήν δύο από τα τέσσερα εισαγωγικά

κείmicroενα2 Προτείνεται κατά τη διδασκαλία των

χρονικών προτάσεων να δοθεί έmicroφα-

109 Β Χρονικές και υποθετικές προτάσεις

109-11 Β1 Χρονικές προτάσεις

112-14 Β2 Υποθετικές προτάσεις

115 Γ Υπώνυmicroα ndash Ορισmicroός

24

ση στους κυριότερους χρονικούς συν-δέσmicroους και τις σηmicroασίες τους καθώςκαι στο ρόλο τους στα αφηγηmicroατικά

κείmicroενα3 Από τα κείmicroενα της ενότητας για τους

microη κυβερνητικούς οργανισmicroούς προ-τείνεται να επιλεχθεί το κείmicroενο 7 (σ113)

4 Συνιστάται η διδασκαλία των υπωνύ-microων και του ορισmicroού [Γ] να προσεγγι-στεί διαθεmicroατικά microε χρήση και κει-microένων από άλλα σχολικά εγχειρίδια

και από το σχολικό λεξικό

115 Γ1 Υπώνυmicroα

115-18 Γ2 Ορισmicroός



7η ΕΝΟΤΗΤΑΤέχνη microια γλώσσα για όλους σε όλες τις εποχές


γήν δύο έως τρία από τα τέσσερα ει-σαγωγικά κείmicroενα

2 Σε ότι αφορά τις αποτελεσmicroατικές

και τις εναντιωmicroατικές προτάσεις [B]η έmicroφαση να δοθεί στις χρήσεις και

σηmicroασίες των αντίστοιχων συν-δέσmicroων

3 Η θεωρία για τη microετωνυmicroία προτείνε-ται να δοθεί microε τη χρήση χαρακτηρι-στικών παραδειγmicroάτων από διαφορε-τικά κειmicroενικά είδη ώστε να αναδει-χθούν οι επικοινωνιακοί και κειmicroενικοί

παράγοντες που αιτιολογούν τη χρή-ση της [Γ]

124 Β Αποτελεσmicroατικές προτάσεις και ενα-ντιωmicroατικές προτάσεις

124-25 Β1 Αποτελεσmicroατικές προτάσεις

125-27 Β2 Εναντιωmicroατικές προτάσεις

127-28 Γ Μετωνυmicroία



8η ΕΝΟΤΗΤΑΜπροστά στο microέλλον

ΣΕΛ ∆Ι∆ΑΚΤΕΑ ΥΛΗ 7 ∆Ι∆ΑΚΤΙΚΕΣ ΩΡΕΣ134-137 Α Εισαγωγικά κείmicroενα 1 Εφόσον ο χρόνος δεν επαρκεί προτείνεται

να επιλεγούν δύο από τα τέσσερα εισαγωγι-κά κείmicroενα καθώς και τα κείmicroενα 6 έως 9 και

12

138-139 Β Μόρια

140-142 Γ Στίξη

142-144 ∆ Σχήmicroατα λόγου

145-147 Ε Περίληψη

25

2 Η διδασκαλία των microορίων [B] θα πρέπει να

επικεντρωθεί στα συχνότερα από αυτά (να

θα ας για) Oι διδάσκοντες καλό είναι να

αποφεύγουν να χαρακτηρίζουν γενικά ως

microόρια άκλιτες λέξεις που αναγνωρίζονται σε

άλλα σηmicroεία των εγχειριδίων ως επιρρήmicroατα

ή σύνδεσmicroοι3 Aπό τα σχήmicroατα λόγου [∆] προτείνεται η δι-δακτική έmicroφαση να δοθεί κυρίως στην παρο-microοίωση την υπερβολή και το σχήmicroα λιτότη-τας που συναντούν οι microαθητές και στα λογο-τεχνικά κείmicroενα

4 Να δοθεί έmicroφαση στη διδασκαλία της περί-ληψης [Ε] Προτείνονται ενδεικτικά τα

ακόλουθα στάδια στη σύνταξη περίληψης

bull Kατανόηση του κειmicroένου και εντοπισmicroός

του θεmicroατικού του κέντρου

bull Eπεξεργασία του κειmicroένου υπογράmicromicroιση

των βασικών λέξεων κάθε παραγράφουσύνταξη πλαγιοτίτλων για κάθε παράγρα-φο

bull Συγγραφή της περίληψης αναφορά του θε-

microατικού κέντρου του κειmicroένου αξιοποίησητων πλαγιοτίτλων χρησιmicroοποίηση συνδετι-κών λέξεων και εκφράσεων microετατροπή του

ευθέος λόγου σε πλάγιο microε χρήση κατάλλη-λων ρηmicroάτων κά

bull Eπανέλεγχος της περίληψης αριθmicroός λέξε-

ων αποφυγή υπερβολικής πύκνωσης αλλά

και περιττών λεπτοmicroερειών σφάλmicroατα νοη-microατικά υφολογικά εκφραστικά ορθογρα-φικά αντιστοιχία του παραχθέντος κει-microένου microε το ζητούmicroενο επικοινωνιακό πλαί-σιο κά

5 Σχετικά microε την περίληψη επισηmicroαίνεται ει-δικότερα ότι δεν είναι microία δεξιότητα απο-κοmicromicroένη από τις περιστάσεις της χρησιmicroο-ποίησης της (συντάκτης αποδέκτης σκο-πός της συmicroπύκνωσης) και είναι σκόπιmicroο

οι σχετικές δραστηριότητες να εντάσσονται

σε ευρύτερο κειmicroενικό πλαίσιο (πχ δηmicroο-σιογραφικό άρθρο που συmicroπεριλαmicroβάνει

την περίληψη της έκθεσης ενός διεθνούς

οργανισmicroού για την κοινωνική κατάσταση

στην Ελλάδα)



ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ

O διδάσκων σε συνεργασία microε τον Σχολικό Σύmicroβουλο ανάλογα microε τις ιδιαιτερότητες

του σχολείου και της συγκεκριmicroένης τάξης microπορεί να προβαίνει σε ανάλογες διαφορο-ποιήσεις της διδασκόmicroενης ύλης και του αριθmicroού των ωρών σε ορισmicroένες από τις διδα-κτικές ενότητες

26

ΞΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ

ΑΓΓΛΙΚΑ ΓΑΛΛΙΚΑ ΚΑΙ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ

Για τα Αγγλικά

Η διδασκαλία της Αγγλικής γλώσσας στηρίζεται στην κατάκτηση επιπέδων γλωσ-

σοmicroάθειας Σύmicroφωνα microε αυτό η διδακτέα ύλη δεν microπορεί να οριστεί microε κεφάλαια βιβλί-

ων αλλά microε το τι οι microαθητές microπορούν να κάνουν microε τη γλώσσα για την επίτευξη των

επιπέδων γλωσσοmicroάθειας

Εκείνο που microπορεί να επισηmicroανθεί είναι ότι οι καθηγητές έχουν την ευχέρεια να microην

ολοκληρώσουν την ύλη ενός βιβλίου για τη συγκεκριmicroένη τάξη να συνεχίσουν ένα βι-

βλίο το επόmicroενο σχολικό έτος ή να παραλείπουν έως και δύο ή τρία κεφάλαια ανά

τάξη ανάλογα microε τις ιδιαίτερες συνθήκες της τάξης τους

Για τα Γαλλικά

Α΄ Γυmicroνασίου Μέχρι και την 3η Ενότητα (Uniteacute 3) του διδακτικού πακέτου Action-

fr-gr 1

Β΄ Γυmicroνασίου Ολοκλήρωση του διδακτικού πακέτου Actionfr-gr 1

Γ΄ Γυmicroνασίου Μέχρι και την 3η Ενότητα (Uniteacute 3) του διδακτικού πακέτου Action-

fr-gr 3

Για τα Γερmicroανικά

Α΄ Γυmicroνασίου Μέχρι το 5ο κεφάλαιο (Lektion 5) του διδακτικού πακέτου Deutsch ndash

ein Hit 1

Β΄ Γυmicroνασίου Ολοκλήρωση του διδακτικού πακέτου Deutsch ndash ein Hit 1

Γ΄ Γυmicroνασίου Μέχρι το 4ο κεφάλαιο (Lektion 4) του διδακτικού πακέτου Deutsch ndash

ein Hit 2

Επισηmicroαίνεται ωστόσο ότι θα πρέπει οι εκπαιδευτικοί να microεριmicroνούν ώστε να γίνε-

ται laquoαποτελεσmicroατικήraquo χρήση του διδακτικού χρόνου Για την επίτευξη αυτού του

στόχου οι εκπαιδευτικοί οφείλουν

α) να αξιοποιούν στον microέγιστο βαθmicroό τις γνώσεις που απέκτησαν οι microαθητές στην

προηγούmicroενη βαθmicroίδα ή τάξη

β) να αποφεύγουν να χρονοτριβούν ασκόπως σε επιmicroέρους φαινόmicroενα ασκήσεις

κλπ και ταυτόχρονα

γ) να αποφεύγουν να laquoβιάζονταιraquo υπερβολικά πράγmicroα που θα προκαλούσε κενά

στην οικοδόmicroηση της γλωσσοmicroάθειας

Οι εκπαιδευτικοί οφείλουν πρωτίστως να λαmicroβάνουν υπόψη τους το Αναλυτικό

Πρόγραmicromicroα Σπουδών και να δίνουν την απαιτούmicroενη προσοχή στον προγραmicromicroατισmicroό

της διδασκαλίας εν γένει αλλά και της κάθε διδακτικής ώρας χωριστά

27

ΙΤΑΛΙΚΑ ΚΑΙ ΙΣΠΑΝΙΚΑ

Η διδασκαλία των Ιταλικών και των Ισπανικών στο Γυmicroνάσιο γίνεται microε τα διδακτι-

κά εγχειρίδια τα οποία ο διδάσκων επιλέγει από τον Κατάλογο Εγκεκριmicroένων Βοηθη-

microάτων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευmicroάτων Πολιτισmicroού και Αθλητισmicroού και

προmicroηθεύονται από το ελεύθερο εmicroπόριο Κάθε κατάλογος περιλαmicroβάνει διαφορετικές

διδακτικές σειρές οι οποίες πρέπει να συνάδουν microε το Αναλυτικό Πρόγραmicromicroα Σπου-

δών (ΑΠΣ) προκειmicroένου να εγκριθούν Η κάθε microία από αυτές αποτελεί διαφορετική

πρόταση υλοποίησης του ΑΠΣ microε διαφορετική δοmicroή και δόmicroηση της ύλης διαφορετική

παρουσίαση των λεκτικών πράξεων των microορφοσυντακτικών φαινοmicroένων κλπ και γιrsquo

αυτό κάθε τmicroήmicroα προχωράει microεν προς τον ίδιο στόχο αλλά microε διαφορετικό τρόπο

Ωστόσο οι διδάσκοντες θα πρέπει να λάβουν υπόψη

α) ότι ιδιαίτερα κατά τα αρχικά στάδια εκmicroάθησης microιας ξένης γλώσσας αυτό που

προέχει είναι η οικοδόmicroηση ενός βασικού γνωστικού υπόβαθρου προκειmicroένου να δια-

σφαλιστεί η απρόσκοπτη συνέχιση της κατάκτησης της γλώσσας

β) ότι το εκάστοτε διδακτικό εγχειρίδιο είναι ένα laquoεργαλείοraquo υλοποίησης του Ανα-

λυτικού Προγράmicromicroατος Σπουδών το οποίο στο σύνολό του αλλά και ως προς τους

επιmicroέρους διδακτικούς στόχους αποτελεί τον βασικό οδηγό βάσει του οποίου σχε-

διάζεται και υλοποιείται το microάθηmicroα

Σε περίπτωση που παρά τις προσπάθειες αυτές η φετινή διδαχθείσα ύλη υπολεί-

πεται εκείνης που έχει προγραmicromicroατίσει ο διδάσκων η ολοκλήρωσή της microπορεί να επι-

τευχθεί στο επόmicroενο σχολικό έτος αφού ενταχθεί στον προγραmicromicroατισmicroό της ύλης της

επόmicroενης τάξης

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

(Α΄- Β΄- Γ΄ Γυmicroνασίου)

Τα Αναλυτικά Προγράmicromicroατα Σπουδών των Εικαστικών είναι laquoανοικτούraquo τύπου ∆εν

προσδιορίζουν εντελώς καθορισmicroένη διδακτέα ύλη αλλά προτείνουν άξονες περιεχο-

microένου Ο εκπαιδευτικός κατά την κρίση του συνδυάζει αυτούς τους άξονες στην διδα-

σκαλία του και δύναται να εmicroβαθύνει περισσότερο ή λιγότερο στην ύλη που έχει επι-

λέξει Η έκταση της διδακτέας ύλης microπορεί να προγραmicromicroατιστεί κατά την κρίση του εκ-

παιδευτικού σε σχέση microε το επίπεδο των microαθητών του αφιερώνοντας πιθανώς λι-

γότερο χρόνο σε ορισmicroένα κεφάλαια του βιβλίου του microαθητή

ΜΟΥΣΙΚΗ

28


Ο εκπαιδευτικός κατά την κρίση του είναι δυνατόν να συmicroπτύξει ορισmicroένες διδακτι-

κές ενότητες εστιάζοντας στους άξονες που προσδιορίζει το Αναλυτικό Πρόγραmicromicroα

Σπουδών της Μουσικής και ολοκληρώνοντας microόνον τις απαραίτητες και ουσιαστικότε-

ρες για αυτό microουσικές δραστηριότητες εκτέλεσης δηmicroιουργίας και ακρόασης σε σχέση

microε το επίπεδο των microαθητών του

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ (Γ΄ τάξη Γυmicroνασίου)

Γ΄ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Η διδακτέα ύλη για το microάθηmicroα laquoΚοινωνική και Πολιτική Αγωγήraquo της Γ΄ Γυmicroνασίου (βιβλίο

lsquoΚοινωνική και Πολιτική Αγωγήrsquo των Στέλλα Σωτηρίου Στέλλα Κορδονούρη και Αικατε-

ρίνη Ζαφρανίδου) καθορίζεται σύmicroφωνα microε το Πρόγραmicromicroα Σπουδών

Γ΄ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Η διδακτέα ύλη του microαθήmicroατος από το βιβλίο lsquoΚοινωνική και Πολιτική Αγωγήrsquo των

Στέλλα Σωτηρίου Στέλλα Κορδονούρη και Αικατερίνη Ζαφρανίδου ορίζεται η εξής

Μέρος Α΄- Ενότητα Ι Το άτοmicroο και η κοινωνία

- Κεφάλαιο 1 Εισαγωγικές έννοιες σελ 11ndash13

- Κεφάλαιο 5 Κοινωνικοποίηση και κοινωνικός έλεγχος σελ 37-45

- Κεφάλαιο 6 Κοινωνικά προβλήmicroατα σελ 46-56

Μέρος Β΄ - Ενότητα ΙΙ Το άτοmicroο και η πολιτεία

- Κεφάλαιο 7 Το άτοmicroο και η πολιτεία σελ 59-65

- Κεφάλαιο 8 Τα πολιτεύmicroατα και το Σύνταγmicroα σελ 66-75

- Κεφάλαιο 10 Οι λειτουργίες του κράτους σελ 87-97

- Κεφάλαιο 12 ∆ικαιώmicroατα και υποχρεώσεις του πολίτη σελ 104-119

ΟΙΚΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Για το Μάθηmicroα της Οικιακής Οικονοmicroίας προτείνεται η διδακτέα ύλη να διαmicroορφωθεί

ως εξήςΑ) Στην Α΄ Γυmicroνασίου να διδαχθούν τα κεφάλαια 1minus5 από το διδασκόmicroενο βιβλίο

και να microη διδαχθεί το έκτο microε τον τίτλο ldquoΚατοικίαrdquoΒ) Στη Β΄ Γυmicroνασίου να διδαχθούν τα κεφάλαια 1minus6 και τα κεφάλαια 8minus10 από το

διδασκόmicroενο βιβλίο δηλαδή να εξαιρεθεί το κεφάλαιο 7 microε τον τίτλο ldquoΣύγχρο-νη Οικιακή Τεχνολογίαrdquo

ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Η ύλη της Φυσικής Αγωγής για τις τρεις τάξεις του γυmicroνασίου microε βάση το Αναλυτι-

κό Πρόγραmicromicroα Σπουδών αποτελείται από κοινές θεmicroατικές ενότητες Το γεγονός αυτό

29

επιτρέπει τη διδασκαλία όσων είναι απαραίτητο να διδαχθούν κάτω από οποιεσδήπο-

τε συνθήκες Για το λόγο αυτό ο εκπαιδευτικός microπορεί να προγραmicromicroατίσει τη διδασκα-

λία της ύλης καθ΄ έτος microε βάση τις ιδιαίτερες συνθήκες της σχολικής microονάδας (υλικο-

τεχνική υποδοmicroή αύλειος χώρος ανάγκες της τάξης κλπ) Στον προγραmicromicroατισmicroό του

θα πρέπει να συmicroπεριλάβει θέmicroατα απrsquo όλες τις θεmicroατικές ενότητες

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Α΄ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Για τo microάθηmicroα της Τεχνολογίας Α΄ Β΄ Γυmicroνασίου δεν διδάσκεται συγκεκριmicroένη ύλη

αφού η εκπαιδευτική διαδικασία προσαρmicroόζεται αυτόmicroατα στα ενδιαφέροντα και τις

ικανότητες του κάθε microαθητή σύmicroφωνα microε το ιδιαίτερο δυναmicroικό του Επιπλέον η εκπαι-

δευτική διαδικασία προσαρmicroόζεται στα δεδοmicroένα του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος

του οποίου προσπαθεί να αξιοποιήσει το microέγιστο των δυνατοτήτων προς όφελος των

microαθητών

30

Κεφάλαιο Ι΄ Από τη Ρώmicroη στο Βυζάντιο 1 Η ρωmicroαϊκή ειρήνη (σελ 138-139)

4 3ος αιώνας microΧ Η Ρωmicroαϊκή αυτοκρατορία σε κρίση (σελ

144-145)5 Κωνσταντίνος Η microεγάλη στροφή (σελ 146-147)

ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Κεφάλαιο Πρώτο Οι πρώτοι αιώνες του Βυζαντίου (330-717)Ι Η microετεξέλιξη του Ρωmicroαϊκού κράτους

1 Από τη Ρώmicroη στη Νέα Ρώmicroη (σελ 7-9)ΙΙ Εξωτερικά προβλήmicroατα και αναδιοργάνωση του κράτους (σελ

16-21)Κεφάλαιο ∆εύτερο Λαοί στον περίγυρο του βυζαντινού κράτους

Ι Ο Βαλκανικός κόσmicroος κατά τον Μεσαίωνα 1 Οι Σλάβοι και οι σχέσεις τους microε το Βυζάντιο (σελ23)

2 Οι Βούλγαροι και οι σχέσεις τους microε το Βυζάντιο (σελ24-25)

ΙΙ Ο κόσmicroος του Ισλάmicro κατά την περίοδο του Μεσαίωνα2 Το εmicroπόριο και ο πολιτισmicroός του Ισλάmicro (σελ29-30)

Κεφάλαιο Τρίτο Περίοδος της microεγάλης ακmicroής του Βυζαντίου (717-1025)(σελ32-51)Ι Παγίωση της Βυζαντινής κυριαρχίας στα Βαλκάνια και τη Μ

Ασία

ΙΙ Κοινωνία και ΟικονοmicroίαΚεφάλαιο Τέταρτο Περίοδος της κρίσης του Βυζαντίου (1025-1453) (σελ53-68)

Ι Η εξασθένηση του Βυζαντίου και το Σχίσmicroα microε τη ∆ύση ΙΙ Οι Σταυροφορίες και οι συνέπειές τους για το Βυζάντιο ΙΙΙ Ανασύσταση του Βυζαντίου και υποταγή στους Οθωmicroανούς

Κεφάλαιο Πέmicroπτο Ο πολιτισmicroός του Βυζαντίου (σελ70-73 και 80-84)1Η καθηmicroερινή ζωή στο Βυζάντιο (σελ70-73)4 Εικαστικές Τέχνες και Μουσική (σελ80-84)

Κεφάλαιο Έκτο Η microεσαιωνική Ευρώπη (σελ89-90)Ι Η εξέλιξη της Μεσαιωνικής Ευρώπης microετά τη microετανάστευση των

λαών (5ος-10ος αι)2 Ο Καρλοmicroάγνος και η εποχή του (σελ89-90)

Κεφάλαιο Έβδοmicroο Η Ευρώπη στους νεότερους χρόνους (15ος-18ος αι) Ι Οι ανακατατάξεις στη microεταmicroεσαιωνική ευρωπαϊκή κοινωνία

1 Οι ανακαλύψεις (σελ 110-112)2 Αναγέννηση και Ανθρωπισmicroός (σελ 113-119)3 Η θρησκευτική Μεταρρύθmicroιση (σελ 120-123)4 Πολιτικές οικονοmicroικές και κοινωνικές εξελίξεις από το 15ο

ως το 18ο αιώνα (σελ 124-128)ΙΙ Ο Ελληνισmicroός υπό βενετική και οθωmicroανική κυριαρχία (σελ

133-138)

ΝΕΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Κεφάλαιο πρώτο Οι απαρχές διαmicroόρφωσης του Νεότερου κόσmicroου

bullbullbullbull Η εποχή του ∆ιαφωτισmicroού (σελ10-13)

bullbullbullbull Η αmicroερικανική επανάσταση (σελ14-15)

bullbullbullbull Η έκρηξη και η εξέλιξη της γαλλικής επανάστασης (1789-1794) (σελ16-19)

2




19ου αι (σελ23-25)






32)












(σελ166-170)









2

3



1


-- - -- α 109-173 1

-- - -- α 174-360 2

-- - -- α 361-497 2






3








3


2













4



5




2



3





3











Εισαγωγή 1


5






3


4


4



3


3


3


4












4

Η Σπάρτη 2


Η Θήβα 2







6







Εισαγωγή 2






2











4






Εισαγωγή 2









7


































8
















Β΄ Τάξη
















9






































10















ιδιαίτερα



































11











































12













































13




















σύνθεση














14







































15




































16









προσ-





































17








































18






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30




19ου αι (σελ23-25)






32)












(σελ166-170)









2

3



1


-- - -- α 109-173 1

-- - -- α 174-360 2

-- - -- α 361-497 2






3








3


2













4



5




2



3





3











Εισαγωγή 1


5






3


4


4



3


3


3


4












4

Η Σπάρτη 2


Η Θήβα 2







6







Εισαγωγή 2






2











4






Εισαγωγή 2









7


































8
















Β΄ Τάξη
















9






































10















ιδιαίτερα



































11











































12













































13




















σύνθεση














14







































15




































16









προσ-





































17








































18






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30



1


-- - -- α 109-173 1

-- - -- α 174-360 2

-- - -- α 361-497 2






3








3


2













4



5




2



3





3











Εισαγωγή 1


5






3


4


4



3


3


3


4












4

Η Σπάρτη 2


Η Θήβα 2







6







Εισαγωγή 2






2











4






Εισαγωγή 2









7


































8
















Β΄ Τάξη
















9






































10















ιδιαίτερα



































11











































12













































13




















σύνθεση














14







































15




































16









προσ-





































17








































18






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30



5




2



3





3











Εισαγωγή 1


5






3


4


4



3


3


3


4












4

Η Σπάρτη 2


Η Θήβα 2







6







Εισαγωγή 2






2











4






Εισαγωγή 2









7


































8
















Β΄ Τάξη
















9






































10















ιδιαίτερα



































11











































12













































13




















σύνθεση














14







































15




































16









προσ-





































17








































18






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30






3


4


4



3


3


3


4












4

Η Σπάρτη 2


Η Θήβα 2







6







Εισαγωγή 2






2











4






Εισαγωγή 2









7


































8
















Β΄ Τάξη
















9






































10















ιδιαίτερα



































11











































12













































13




















σύνθεση














14







































15




































16









προσ-





































17








































18






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30







Εισαγωγή 2






2











4






Εισαγωγή 2









7


































8
















Β΄ Τάξη
















9






































10















ιδιαίτερα



































11











































12













































13




















σύνθεση














14







































15




































16









προσ-





































17








































18






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30


































8
















Β΄ Τάξη
















9






































10















ιδιαίτερα



































11











































12













































13




















σύνθεση














14







































15




































16









προσ-





































17








































18






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30
















Β΄ Τάξη
















9






































10















ιδιαίτερα



































11











































12













































13




















σύνθεση














14







































15




































16









προσ-





































17








































18






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30






































10















ιδιαίτερα



































11











































12













































13




















σύνθεση














14







































15




































16









προσ-





































17








































18






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30















ιδιαίτερα



































11











































12













































13




















σύνθεση














14







































15




































16









προσ-





































17








































18






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30











































12













































13




















σύνθεση














14







































15




































16









προσ-





































17








































18






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30













































13




















σύνθεση














14







































15




































16









προσ-





































17








































18






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30




















σύνθεση














14







































15




































16









προσ-





































17








































18






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30







































15




































16









προσ-





































17








































18






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30




































16









προσ-





































17








































18






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30









προσ-





































17








































18






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30








































18






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30






είδη


























6η ΕΝΟΤΗΤΑ




19


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30


















































20




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30




















Γ΄ ΤΑΞΗ













21


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30


































3η ΕΝΟΤΗΤΑ

22




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30




















bullbullbullbull





















23



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30



και




































24



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30



























12





25































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30































26














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30














fr-gr 1



fr-gr 3



ein Hit 1



ein Hit 2













27























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30























ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ









ΜΟΥΣΙΚΗ

28
































29












microαθητών

30
































29












microαθητών

30












microαθητών

30

odigies mathimatwn gymnasiou -...

Documents