خالصه مدیریتی طرح پژوهشی:

های الگوی تأمین مالی پروژه

عمرانی

آنیمجری: رضا بخشی

راد، شادی فرحزادیهمکاران: امین عظیمی

1گفتارپیش

برردایی از محسوب می شود، اما بهرر رو علم اقتصاد های پیشدانش اقتصاد سیاسی یکی از شاخه

حل مسائل اقتصادی هنوز موید توجه جدی پژوهشگران قرای نگرفته اسر. برای این دانش های یافته

و دی شرد برا یویکررد توفرینی نورد و ایزیرابی هاهای اقتصادی دول.سیاس. ،کالندی حوز اقتصاد

شود، حرا ننکره میه ئبهبود ثبات دی سطح اقتصاد کالن ایابا هدف سیاستی های نهای. برخی توفیه

مسئله افلی بریسی منراف ناشری از اجررای هرر سیاسر. و نحرو کرنش و ،دی دانش اقتصاد سیاسی

اس. ننواکنش برندگان و بازندگان

بودجره شرود بریسی مری اقتصاد سیاسی بودجه عمرانیدی این مطالعه، ابعادی از مباحث مرتبط با

بودجره ب.نسر بره های اخیر کشوی بود که دی سا های عمرانی یکی از عنافر مهم دی یشد زیرساخ.

هرای عمرانی دی سرا تمام های نیمهداشته اس. تعداد زیاد پروژ جایی حجم کمتر و نوسان بیشتری

هرا داید کره یکری بودجه تأثیر مخربی بر زیرساخ. دهد نوسانات فراوان این بخش ازگذشته نشان می

ی تحور دینمردهای مینرانی د اطبخش افلی نا وابستگی بودجه به دینمد ننتی اس. از دالیل مهم نن

کنرد دی گیر بودجه یا اینا مری اننوساین قسم. دی عمل نوش و شودمیبه بودجه عمرانی منتول ننتی

دی سرازد عمرانی یا با مشکل جردی مواجره مری ها تخصیص بهینه بودجهزنی دستگا این میان، چانه

سرتناد از اقتصراد سیاسری برای کاهش نوسانات بودجره عمرانری برا ا هاییاین بخش، پیشنهادپایان

عمرانری هرای مرالی پرروژ ترأمین سیاس. پیشنهادی دی خصوص افالح الگوی ویوابط موجود ایائه

2شود می طراحی

ییریی ناراز پژوهش مدیری. و برنامه ی نموزش وعال مؤسسهبا حمای. 1931دی سا «اقتصاد سیاسی ایران»طرح مطالعاتی 1

دی فاز او این طررح، دو بودشد که هدف افلی نن بریسی مسائل افلی حوز اقتصاد کالن ایران از نگا دانش اقتصاد سیاسی

دی اولوی. بریسی قرای گرف. دی عین حا با توجره بره محردودی. زمران و « خانوای تأمین مالی»و « بودجه عمرانی»سرفصل

و تمرکری افرلی پرژوهش یوی ننهرا وددگی مسائل هر حوز ، تالش شد یک یا چند مسئله افلی دی هر حوز شناسایی شگستر

ای کره ونره گباشرد، بره و تیم همکای بر این بود اس. که پژوهش یویکرد کایبردی داشرته مجریتالش ،قرای گیرد دی قدم بعد

گرفتره نتیجه پرژوهش فرویت ننچه پیش یو دایید کنده ئدی هر حوز ایا اجرایی مناسبی جه. بهبود شرایطهای بتواند سیاس. بودجه عمرانی اس. ذیل سرفصل

وزیرران و ئر. بره تصروی هی 1931قرانون بودجره 13تبصرر قالر نمد دی عملهای بهها و حمای.یگیریاین سیاس. با پ 2

مجلس شویای اسالمی یسید

4 های عمرانیالگوی تامین مالی پروژه

مقدمه -1

کره از ایرن منبر داشرته وابستگی به دینمدهای ننتی نثای متنوعی بر اقتصاد کشویهای برخرویدای

ین ایرن ترر مهرم بندی شد اس. یکی از دی دانش اقتصاد عنوان 1«شومی مناب »تح. سرفصل کلی

گرذای نهاد سیاسر. یییی اس. گذایی و برنامهعنوان ایکان سیاس.ضعف دی نهادهای اقتصادی به نثای

اس. وابستگی دینمدهای بودجره بره اقتصادیمهم یییی کشوی از جمله نهادهای مالی یا نظام بودجه

افرالحی دولر. هرای ش یا افیایش دینمدهای ننتی، بسیایی از سیاسر. با کاه اس.نن. سب شد

هرا دی ایرن میران، بودجره عمرانری دولر. شود به موفوی. نرسرد میکه دی قال قانون بودجه تصویر

برا شناسرایی اسر. تالش شد بخشاس. دی این داشتهاز این وابستگی یا اثرپذیری مودایبیشترین

هرای کم برر فراینرد تعریرف و اجررای سرفصرل بودجره عمرانری، ییشره متغیرهای اقتصاد سیاسی حا

شرد ، سیاسر. افرالحی ئره پایه تحلیل ایا ناکاینمدی و عملکرد نامطلوب دی این حوز تبیین شد و بر

قابل اجرا پیشنهاد شود

توصیف وضعیت موجود -1-1

گرذاید کانرا مری ننها اثرهایی که دینمدهای ننتی دی کشویهای برخویدای بر اقتصاد یکی از کانا

هرای دولر. بودجه دول. و سیاس. مالی اس. دی بسیایی از کشویهای ننتی، بخش مهمی از هیینره

دی شرود مری همین امر سرب (2001، 9و واینر 2)ساکس شودمی مالی تأمینوسیله دینمدهای ننتی به

انواع یان. شناخته شرود ضرعف گیری بسترهای مهم شکلبودجه دول. یکی از ،دانش اقتصاد سیاسی

دهای ننتری از مسریر بودجره گذای مالی دی کشویهای ننتی سب شد اس. دینمر نهاد دول. و سیاس.

ی عمرومی ماننرد هرا ولیرد کاال های افلی دولر. یعنری ت مویی.أجای ننکه فرف اهداف و مدول. به

دی خدم. اهرداف سیاسری بیشترشود، هامی و احداث زیرساخ.نموزش عمو و امنی.، بهداش. تأمین

(1333، 4)اوتی مدت قرای گیردکوتا

که با تغییر قیم. جهانی نن. طی زمران دچرای نوسرانات -ثباتی دینمدهای ننتی عالو بر نن، بی

شرد توسرط دولر. دی ایرن های عمرومی عرضره همان حداقل کاال اس.سب شد -شودمی زیادی

1. resource curse

2. Sachs

9. Warner

4. Auty

5 های عمرانیالگوی تامین مالی پروژه

ثبراتی دی همچنین نوسران قیمر. ننر. سرب بری د باش ی داشتهکینی. و کمی. نامناسبنیی کشویها

دلیل ننکره بیشرتر شرامل شود دی این میان، سرفصل جایی بودجه بهبخش دینمدهای بودجه دول. می

پرداخ. حووق و دستمید کایکنان دول. اس. چسبندگی بیشتری نسب. بره نوسرانات دینمردی دولر.

هرای سررمایه ای یا طوی عمد تملک دایایییل که بهداید دی موابل، سرفصل عمرانی بودجه به این دل

گیرد، بیشترین اثر یا از نوسانات بخش دینمردی های عمرانی دیبرمیاز محل اجرای طیف متنوع پروژ

توان به مواید ذیل اشای کرد:های مؤثر بر سرفصل عمرانی بودجه میپذیرد از دیگر نسی بودجه می

دیفرد تحور یرانگین ممطاب نمای سازمان برنامه و بودجره کشروی، درصد تحقق نامناسب: -الف

برا دیفرد تحور یسهکه دی موا اس. دیفد بود 00حدود 1931تا 1944های دی سا یبودجه عمران

هرای اعتبرایات تملرک دایایری گریایش )شرود محسوب مری نشکاییتناوت (دیفد 30) یبودجه جای

(1932، 1931ای استانی سا سرمایه

طروی جمهویی اسرالمی ایرران، بره طب نمای بانک مرکیی کاهش سهم از مصارف عمومی: -ب

برود کره دیفرد 2392 سهم بودجه عمرانی از مصایف عمرومی ،1931تا 1944های میانگین دی سا

دیفرد 1491بره 1931کره دی سرا ایگونره های نخر یوندی نیولی طی کررد ، بره این سهم دی سا

های بندیی، ترانییتری وجه به اینکه سرفصل عمرانی بودجه بخش مهمی از زیرساخ.یسید اس. با ت

توانرد اثرر مننری برر یشرد شود، کاهش سهم نن از مصایف عمومی میو اقتصادی کشوی یا شامل می

اقتصادی کشوی داشته باشد

برا خرود ننعران مررتبط ای و ذیدلیل ماهی. پروژ بودجه عمرانی دول. به اثرپذیری سیاسی: -پ

ننحاکم برر فراینرد تخصریص سازوکایکه ایگونه، بهتری اس.ای ابعاد سیاسی و اقتصادی پیچید دای

ها یا منراط مختلرف داید دی بودجه جایی، دستگا تخصیص بودجه جایی سازوکایتناوت نشکایی با

بودجره عمرانری تروان ، امرا دی برنرد مری تناس تعداد کایکنان و حجم فعالی. خود از بودجره سرهم به

عامرل کلیردی دی میریان ننر ایندگان مجلرس و سرایر برازیگران ذی ها، نمها، استان زنی دستگاچانه

همین امر موج تخصیص ایربهینه مناب ایرن سرفصرل، تخصریص نن شود می تلوی هابری ننسهم

قتصادی خواهد شد های فاقد توجیه اقتصادی یا اجتماعی مناس و کاهش اثر نن بر یشد ابه طرح

تحلیل ابعاد اقتصادی و سیاسی -1-۲

عمرانری برا هیینره فرنر سرب هرای تخصیص مالی بره پرروژ برای برداش. از دینمدهای ننتی

6 های عمرانیالگوی تامین مالی پروژه

مناب ییرالی از محرل بودجره تمام تأمینای با هرگونه ابعاد و مویاسی اقتصادی شود هر پروژ شود می

ه ئر دی تمام مراحرل شرامل ایا شودموج میبه پیمانکای پروژ عمرانی با نرخ فنر دیفد و پرداخ. نن

طرح اولیه پروژ ، تصروی پرروژ ، طراحری طررح تنصریلی و اجررای پرروژ ، معیایهرای اقتصرادی و

، کینیر. اجررای پرروژ ، 1یفتهنن دی اقتصاد ملی، هیینه فرف. ازدس.اجتماعی نظیر سطح اثربخشی

ترأمین سرازوکای کشوی قرای گیرد دی موابل با توجه بره های دستگا نظر دوی زمانی اجرا و کمتر مدّ

اهرد گرفر. و یوابرط مالی از محل دینمدهای ننتی، یقاب. افلی بر سر کس سهم بیشرتر شرکل خو

جرویی تغییرر خرواهی و یانر. . کایشناسی و تخصصی به وضرعی. سرهم ها از وضعیحاکم بر دستگا

زنری ی سرطح چانره ایتورا براییقاب. نن اس. که هر دستگاهی ماهی. خواهد داد نتیجه طبیعی این

تا بتواند دی مراحل بعرد سرهم کندمیه ئعمرانی تعریف و به دول. ایاهای خود، حجم بیشتری از پروژ

به حوز خود تخصیص دهد از مناب یا بیشتری

دی این حال.، دول. دی سطح کالن متضری افلی این بازی دوسرر باخر. اسر. دی یرک سرر ایرن برازی،

شرود کره از نظرر اقتصرادی فاقرد توجیره و اسرتاندایدهای اولیره برود اسر. و پرس از هرایی اجررا مری پروژ

دیگرر برازی، بردایی حتی قادی به بازگش. افل سرمایه و ایائه خردمات مطلروب بره مرردم نیسر. دی سرر بهر

دولتی اس. که با هدف توسعه مناط کشوی و ایائه خدم. اقدام بره تخصریص منراب مرالی کررد ، امرا پرس از

ای بررنوید کنرد دی گذش. زمان زیادی نتوانسته اس. انتظایات اجتماعی یا دی حروز اشرتغا و توسرعه منطوره

انرد برا اسرتناد از انرد کره توانسرته و پیمانکایانی های اداییمدیران دستگا مدت کوتا این بین، برند افلی دی

زنی خود سهم بیشتری یا از مناب به بخش یا شرک. مربوط اختصاص دهند قدیت چانه

تولید شرود عمرانی کشوی های شود یک چرخه مننی دی سرفصل پروژ می سب چهایچوب مذکوی

اقتصرادی و متضریشردن ای. باعرث گیری این چرخه دی نهنشان داد شد اس. شکل 1که دی شکل

ایجراد اشرتغا پایردای بررای سیاسی دول. دی سطح کالن خواهد شد دی سطح سیاسی، وعد دولر.

دی دوی اجررای پرروژ )تنها اشرتغا محردودی شودانتظایات اجتماعی پاسخ داد نمی و بازدمیینگ

یسرد کره مری برردایی هایی به بهر ژ و دی سطح اقتصادی، پرو یود(می و سپس از بین نیدمیوجود به

گذایی نداید سرمایهه خدمات مطلوب و بازگش. ئجه. ایا یا بازد و کایایی الزم

ه خدمات ضرویی دی مناط مختلف شودئتوانس. فرف پروژ دیگر با بازد بیشتر یا ایامی مناب پروژ 1

7 های عمرانیالگوی تامین مالی پروژه

های عمرانیچرخه مننی پروژ -1شکل

سیاست پیشنهادی -1-۳

توان دییاف. چرخره مننری حراکم برر سرفصرل بودجره عمرانری با دینظرگرفتن این چهایچوب تحلیلی می

هرا و هرای مررتبط برا پرروژ محویی. سازوکای تأمین مالی نن شکل گرفته اس. پذیرش تمرام ییسرک دول. با

هرای بیشرتر کنرد کره برا تعریرف پرروژ ننعان ایجاد میتأمین مالی کامل نن با هیینه فنر این انگیی یا دی ذی

هرای عمرانری الی پرروژ بتوانند سهم باالتری یا از مناب به خود اختصراص دهنرد افرالح سرازوکای ترأمین مر

گرفتره یا افرالح و منراف اقتصرادی و توانرد چرخره مننری شرکل های نوین ترأمین مرالی مری مبتنی بر یوش

شد بر دو افل تکیه داید:شناسی ایائهاجتماعی زیادی نصی دول. کند این افالح با توجه به نسی

ییسرک توزیر کره انجام شرود ی اگونهد بهمالی بای سازوکایافالح توزیع ریسک: -اصل اول

ایرن امرر باشرد متروازن بازیگران افرلی عمرانی بین تمامهای ناشی از فرایند تعریف و اجرای پروژ

و هرا، معیایهرای اقتصرادی ایند تعریف، تصوی و اجررای پرروژ فر دیتمام بازیگران شد سب خواهد

ند کنخود لحاظ های گیرییمیا دی تصم اجتماعی

دولر.، اسرتناد دینمردی با توجه بره محردودی. منراب :منابع دولت سازیاهرم -اصل دوم

تن این منراب ، عمرانی سب خواهد شد ضمن هدییفهای پروژ تأمین مالیمستویم از این مناب جه.

کره از منراب مرالی دولر. این امکان وجرود داید ،د دی موابلتأمین مالی شوها حجم کمتری از پروژ

کره دولر. تنهرا سرهمی از هیینره ایگونهب مناب ایردولتی استناد کرد بهاهرمی جه. جذعنوان به

ترأمین مرالی جرایگیین های از سوی پیمانکای با استناد از یوش هاو مابوی هیینه تأمین کندپروژ یا

امکران یالمللدهه اخیر دی سطح بین دیاقتصادی های مالی پروژ تأمینمتنوع های شود توسعه یوش

تعریف پروژه های بیشتر

تخصیص مالی کمتر به هر

پروژه

افزایش دوره زمانی اجرای

پروژه

غیر اقتصادی شدن پروژه

8 های عمرانیالگوی تامین مالی پروژه

این افل فراهم نوید اس. اجرایمناسبی برای

مالی و تأمین، دول. وظینه تعریف، تصوی ، کنونتا محوریت بخش خصوصی: -اصل سوم

عنروان ش خصوفری دی بهتررین حالر. بره و بخر دای بود های عمرانی یا دی کشوی عهد اجرای پروژ

باشر. نیند پروژ نداشرته کره ایرن امرر سرب ان گونه اختیای و مسئولیتی دی قبا پیمانکای پروژ هیچ

دنبا نن اس. تا دی قالر الگوهرای به ها شد اس. سیاس. پیشنهادیای از ناکاینمدیحجم گسترد

برردایی از مراحرل شرامل اجررا و بهرر سهم بخش ایردولتی دی تمرام ،1خصوفی-مشایک. عمومی

پروژ به بیشترین سطح ممکن افیایش یابد

نشران داد شرد اسر. 2که دی شکل شود میعمرانی به چهای سرفصل افلی توسیم های پروژ

عمرانی کشوی بره خرود اختصراص های از پروژ یا از این میان، سرفصل اموی اقتصادی بیشترین سهم

خانره نیررو و مررتبط برا دو وزایت های عمرانی دی حوز های پروژ دیفد 10که بیش از ایگونه، بهداد

ا و شهرسازی تعریف شد اس. ی

های عمرانیهای افلی پروژ سرفصل -۲شکل

بره 9سرفصل اموی اقتصادی مطراب شرکل های معیایهای مالی و اقتصادی، پروژ کردنبا لحاظ

شرود کره دی وضرعی. فعلری مری هایی یا شاملپروژ « انتناعی»گرو د شومیسه گرو افلی توسیم

هرایی اسر. کره پرروژ « برالوو انتنراعی » گرو داید یبازد اقتصادی مناسب طراحی و احتماالً ،خود

دی طراحری، دلیل ماهی. اقتصرادی خرود برا تغییرر اس. اما به طراحی فعلی، ننها یا ایراقتصادی کرد

1 public-private partnership (PPP)

9 های عمرانیالگوی تامین مالی پروژه

ماهیر. خرود به بنا که گیرددیبرمیهایی یا پروژ « ایرانتناعی»گرو ،دی نهای. د شداقتصادی خواه

اس. و ایراقتصادی ایدبیشتر جنبه کاالی عمومی د

های اموی اقتصادیبندی سرفصل پروژ توسیم -۳شکل

دو گرو او سرفصرل امروی اقتصرادی های حوز هدف طرح سیاستی پیشنهادی دی فاز او پروژ

ای حسراب ویرژ بر این اساس، ایائه شد اس. 4منهومی طرح پیشنهادی دی شکل چهایچوب اس.

منراب مرالی ایرن شرد و سریس أت -های عامرل بانک ،عمدطوی به–نید نهادهای مالی کایگیای طرح

گذایی سهمی از بودجه عمرانری دولر. سپرد ( 1که عبایت اس. از شودتأمین میحساب از سه مسیر

فندوق توسعه ملری نرید گذایی سهمی از مناب سپرد ( 2، یمید فنرعامل کایگیای با کاهای نید بانک

نوید نهادهای مالی کرایگیای طررح معراد ضرریبی از ( 9و های عامل کایگیای با کایمید مصوببانک

بره ایرن منراب ، های عامرل برا اتکرا بانک مجموع نوید دول. و فندوق توسعه ملی با کایمید قانونی

این بسته مالی دو جری افرلی گیرند میعهد دای یا بریژ هر پروژ اولوی.وظینه طراحی بسته مالی و

شرح زیر اس. داید که به

برودن طررح و ک عامرل برا توجره بره میریان اقتصرادی بانر بازگشت اقتصادی طرر:: -الف

ضرمان. و کنرد مییا تضمین گذاییبازگش. نسبتی از افل و سود سرمایهمترت بر نن، های ییسک

دهد می هئیا دی این خصوص ایا بانکی

بانک عامل دی فویت لیوم با توجره بره : ئه تسهیالت مالی به پروژهارا و کارمزدسهم -ب

تواند سهمی از مناب مالی موید نیاز جه. تکمیرل پرروژ یا دی قالر تسرهیالت برا می ابعاد هر پروژ

11 های عمرانیالگوی تامین مالی پروژه

ینرد کرایمید ایرن تسرهیالت دی ابتردای فرا حجم و نررخ کند اعطاطرح گذایسرمایهنرخ ترجیحی به

شرود بخرش می طوی یسمی اعالمولتی دی قال بسته مالی پروژ بهبه متواضیان بخش ایرد واگذایی

شد دی بسته مالی، اقساط تسرهیالت دییرافتی بندی مشخصبر اساس زمان کنند ایردولتی مشایک.

د پردازمیبردایی از پروژ به بانک دی دوی بهر یا

چهایچوب منهومی طرح توسعه امید -4شکل

مررتبط متمرایی هایهرا و پیشرنهاد ی بایز داید که نن یا از سایر طرحچند ویژگ سیاس. پیشنهادی

از: اس. ها عبایتکند این ویژگیمی

دی این طرح، بخش ایردولتی برا توجره بره بسرته مرالی بانرک ارتقای نقش بخش خصوصی:

شردن، کند و دی فویت انتخراب میایائه بردایی از پروژ پیشنهاد خود یا جه. تکمیل و بهر عامل،

یبررای دوی زمرانی مشخصر ی مشرایکتی دی قال الگو یا بردایی از پروژ مسئولی. تکمیل و بهر

، نورش اسر. بردای نن جری پروژ و هم بهر بخش ایردولتی هم م چون دی این حال. دایدعهد بر

ه نن یافتره بر الی اختصراص روژ و بازگشر. منراب مر شدن پمسئولی. بیشتری دی قبا اقتصادی و

خواهد داش.

ول. به نهادهرای ها از دانتوا مسئولی. تأمین مالی پروژ با توجه به کاهش مداخالت سیاسی:

11 های عمرانیالگوی تامین مالی پروژه

حجرم بینری کررد پیشتوان می ساختای اجرایی پیشنهادی، و -های عاملبانک-مالی کایگیای طرح

ابد مداخالت سیاسی نسب. به وضعی. فعلی تا حد مناسبی کاهش ی

تمام گذایی پروژ نیمهنیازی به ایزشدی این طرح، تمام:گذاری پروژه نیمهعدم نیاز به ارزش

هرای مشرابه، تکیره افرلی برر دی سرایر طررح نیسر. به بخش ایردولتی )فروش( جه. واگذایی

حسرابدایی و سرپس فرروش سرهم های تمام با یوشدول. دی پروژ نیمه گذایی سهم هیینهایزش

شود هموای بین بخش ایردولتی و دول. برر سرر می این امر سب اس.به بخش ایردولتی دول.

که این خود به مان افرلی جهر. باشد مییان ایزش سهم دول. دی پروژ اختالف نظر وجود داشته

گرذایی سرهم ی این طررح بردون ویود بره بحرث ایزش واگذایی پروژ عمرانی تبدیل شد اس. د

فورط بررای تکمیرل بخرش شرود پیشرنهاد خرود یا مری خش ایردولتی خواسرته هیینه دول.، از ب

دهرد عنصرر افرلی ایرن ایائره شد از سروی بانرک ایائهماند از پروژ با توجه به بسته مالی باقی

برردایی از سروی ایی پرروژ پرس از اتمرام دوی بهرر زمان الزم جه. تحویل نهر اعالم پیشنهاد،

به دول. اس. مجری پروژ

عنروان فوط بانک عامل بهطرف حساب بخش خصوفی دی این طرح چون ساختار اداری ساده:

گیرری میمادایی و تصر هرای خرم وداداه گرفتایشدن دی پریچ ، بخش خصوفی اس. کایگیای طرح

ینرد واگرذایی همرین امرر سرب افریایش سررع. دی فرا اجرایی یا نخواهرد داشر. های دستگا

عمرانی خواهد شد های پروژ

برا حضروی 1931سرا یرانی هرای پا دی مرا یمتعردد یجلسرات کایشناسر یشنهادی،پ یاس.س یلبا تکم

ی،وزایت یا و شهرسراز یررو، ، وزایت نکشروی ها شرامل سرازمان برنامره و بودجره دستگا یرانکایشناسان و مد

و رگریای ب یریی یو برنامره یری.پرژوهش مرد نمروزش و یو دی مؤسسه عرال یمانکاییهای پشرک. یندگاننما

20جلسرات دی قالر تبصرر یبنرد جمر یر. دی نهاشرد و نورد یمختلف بریس یایاز زوا یشنهادیپ یاس.س

:یدیس ی ایائه شد که به تصو یلشرح ذدول. به یئ.به ه 1931بودجه یحهال

: 1۳96الیحه بودجه ۲1تبصره »

هرای هرای تملرک دارایری طر: منظور تسهیل تأمین مالیشود بهبه دولت اجازه داده می -الف

تمام برا جلرب مشرارکت بخرش های نیمهای دارای توجیه اقتصادی و مالی با اولویت طر:سرمایه

سازوکارهای ذیل را به مورد اجرا گذارد: خصوصی،

1۲ های عمرانیالگوی تامین مالی پروژه

درصد منابع مورد نیاز برای تکمیل طر: از محرل وورده طررف مشرارکت ترأمین ۲1حداقل -1

شود.می

ای همران هرای سررمایه مانده از محل اعتبارات تملک داراییمنابع باقی درصد ۲5حداکثر -۲

شود.های عامل تودیع میطر: تعهد و در مواعید مشخص، نزد بانک

هرا در مانده از طریق صندوق توسعه ملی تعهد و نزد همان بانکدرصد دیگر منابع باقی ۲5 -۳

شود.گذاری میشده سپردهمواعد تعیین

شود.ها تأمین میمنابع مورد نیاز برای اتمام طر: از محل منابع داخلی بانکمابقی -4

های عامل وجوه تودیعی صندوق توسعه ملی و دولت را با منابع خود تلفیق کررده و در بانک -5

های یادشده، متناسب با پیشرفتصورت تسهیالت بانکی به طر:قالب قرارداد با طرف مشارکت، به

کنند.داخت میونها پر فیزیکی

منظور تسهیل اخذ تسهیالت توسط بخش غیردولتی برای تأمین مرالی دولت مجاز است به -6

بررداری از ها، نسبت به ارائه تضامین الزم از جمله خرید حداقلی از خردمات دوران بهرره این طر:

طرای موافقت با ترهین اموال محل اجرای طر: یرا از طریرق منردرر در قرانون اع مشارکت، طرف

اقدام نماید. 1۳86تسهیالت بانکی مصوب سال

«وزیران خواهد رسید.تئنامه اجرایی این بند به تصویب هیویین

یر تلن یسریون دی کم یشرنهادی تبصرر پ ی،اسرالم یبه مجلس شویا 1931بودجه یحهایائه ال با

:یدمجلس یس ی به تصو 1931قانون بودجه 13دی قال تبصر یبا افالحات شد و یبحث و بریس

:1۳96قانون بودجه تبصره »

هرای یری تملرک دارا یهرا طر: یتأمین مال یلمنظور تسهبه شودیبه دولت اجازه داده م -الف

نسربت بره جلرب و انعقراد تمرام یمهن یهاطر: یتبا اولو یو مال یاقتصاد یهتوج یدارا اییهسرما

را یراز مرورد ن یمنابع مرال یرشر: زهاقدام و ب یو مشارکت با بخش خصوص گذارییهقرارداد سرما

:یدتأمین نما

طرر: پرداخرت یشررفت از محل وورده طرف مشارکت که متناسرب برا پ درصد ۲1حداقل -1

.شودیم

همران شرده بینری یشپ اییهسرما هایییتملک دارا یهااز محل اعتبارات طر: درصد ۲5 -۲

1۳ های عمرانیالگوی تامین مالی پروژه

.شودیم یععامل تود یهاسرجمع اعتبارات همان فصل تعهد و در مواعد مشخص نزد بانک یاطر:

.شودیها تأمین مبانک یاز محل منابع داخل یازمنابع مورد ن یمابق -۳

کرده و در قالب قرارداد برا طررف یقدولت را با منابع خود تلف یعیعامل وجوه تود یهابانک -4

یشرفتمتناسب با پ یادشده، یهابه طر: یحیبا نرخ سود ترج ینکبا یالتصورت تسهمشارکت، به

.کنندیپرداخت م ربطیذ ییدستگاه اجرا ییدونها پس از تأ یزیکیف

یتأمین مرال یبرا یتوسط بخش خصوص یالتخذ تسها یلمنظور تسهدولت مجاز است به -5

از یبرردار از خردمات دوران بهرره یحداقل یدالزم از جمله خر ینها، نسبت به ارائه تضامطر: ینا

یلمنردرر در قرانون تسره یرق از طر یاطر: یاموال محل اجرا ینطرف مشارکت، موافقت با تره

.یداقدام نما 15/14/1۳86مصوب بانکی یالتتسه یاعطا

یدخر یلمشارکت از قب یند قراردادهاامکلف گرددیم یعمنابع در ونها توز ینکه ا ییهابانک -6

عنروان را بره یمنعقدشرده برا طررف دولتر یردولتری بخرش غ یدشدهاالها و خدمات تولک ینیتضم

. بازپرداخت اقساط یرندبپذ یبه بخش خصوص یبانک یالتتسه یاعطا یقابل قبول برا هایینتضم

در گیررد. یطر: صورت م یدرومدها یقعامل از طر یهابانک یاز سو ییاعطا سهیالتمربوط به ت

ون در قررارداد شرده و یگزینبانرک جرا ی،صورت عدم پرداخت اقساط توسرط بخرش خصوصر

.نمایدیم یافتکامل در یهتا زمان تسو یالتطر: را در قبال اقساط تسه یدرومدها

سرال، دوره ها حرداکثر دو از طر: یبردارتا بهره گذارییهدوره سرما یمدت زمان الزم برا -7

بررا احتسرراب مجمررو دوره ییاعطررا یالتوره بازپرداخررت تسررهو د یررک سررالتررنفس حررداکثر

.گرددیم یینسال تع 11و تنفس حداکثر یبرداربهره گذاری،یهسرما

ون توسرط سرازمان برنامره و بودجره کشرور، وزارت امرور یبند و اجزا ینا ییاجرا نامهویین

یرن ا یبپس از تصرو ماهیک و حداکثر ظرف مدت شودیم یهته یبانک مرکز یی وو دارا یاقتصاد

.«رسدیم وزیرانیئته یبتصو قانون به

فهرست منابع ییییو برنامه .یری( سازمان مد1932 )1931سا یاستان یاهیسرما یهاییدایاگیایش اعتبایات تملک

.کشوی

Acemoghlu, D., Johnson, S., & Robinson, J. A. (2004). Reversal of fortune: Geography and institutions in the making of the modern world income distribution. The

14 های عمرانیالگوی تامین مالی پروژه

Quarterly Journal of Economics, 117(4), 1231-1294.

Acemoglu, D., & Robinson, J. (2009). Economic origins of dictatorship and democracy. Cambridge University Press.

Acemoglu, D., & Robinson, J. (2012). Why nations fail: The origins of power, prosperity

and poverty. Crown Publishing Group.

Agrawal, J. P. (1980). Determinants of foreign direct investment: A survey. Weltwirtschaftiches Archiv, 116(4), 739-773.

Auty, R. M. (2000). Resource abundance and economic development. Oxford University

Press.

Aysan, A. F., & Lerzan, Y. (2006). The regulation of the credit card market in Turkey

(Working Papers 2006/21). Bogazici University, Department of Economics.

Banking Regulation and Supervision Agency. (2012, March). Financial markets reports

(Issue 25).

Bjorvatn, K., & Selvik, K. (2008). Destructive competition: Factionalism and rent-seeking in Iran. World Development, 36(11), 2314-2324.

Bhattacharyya, S. (2009). Unbundled institutions, human capital and growth. Journal of

Comparative Economics, 37(1), 106-120.

Boot, A. W., & Thakor, A. V. (1993). Self-interested bank regulation. The American

Economic Review, 83(2), 206-212.

Boschini, A., Petterson, J., & Roine, J. (2007). Resource curse or not: A question of

appropriability. Scandinavian Journal of Economics, 109(3), 593-617.

Brown, C. O., & Dinc, I. S. (2005). The politics of bank failures: Evidence from emerging

markets. The Quarterly Journal of Economics, 120(4), 1413-1444.

Brunnschweiler, C. N., & Erwin, B. (2008). The resource curse revisited and revised: A

tale of paradoxes and red herrings. Journal of Environmental Economics and

Management, 55(3), 248-264.

Bulte, E., Damania, R., & Deacon R. (2003). Resource abundance, poverty and

development (University of California, Santa Barbara, Economics Working Paper

Series 21-04).

Dinç, I. S. (2005). Politicians and banks: Political influences on government-owned banks

in emerging markets. Journal of Financial Economics, 77(2), 453-479.

Gulsun Akin, G., Aysan, A. F., Boriçi, D., & Yildiran, L. (2009). Is simultaneous

regulation of credit services and payment services of credit cards possible?

Gylfason, T. (2004). Natural resource and economic growth: From dependence to diversification (Discussion Paper Series, Center for Economic Policy Research).

The Heritage Foundation. (2008). 2008 index of economic freedom.

Herkenhoff, K. F. (2013). The impact of consumer credit access on unemployment.

University of California, Los Angeles.

15 های عمرانیالگوی تامین مالی پروژه

Hodler, R. (2006). The curse of natural resources in fractionalized countries. European

Economic Review, 50(6), 1367-1386.

Investment Support and Promotion Agency of Turkey. (2015). The financial services

sector in Turkey – December 2015.

Kaufmann, D., Kraay, A., & Mastruzzi, M. (2008). Governance matters VII: Aggregate and individual governance indicators 1996-2007. The World Bank.

Keefer, P. (2007). DPI 2006: Database of political institutions: Changes and variable definition. The World Bank.

Keefer, P., & Stasavage, D. (2003). The limits of delegation: Veto players, central bank

independence, and the credibility of monetary policy. The American Political Science Review, 97(3), 407-423.

Knack, S., & Keefer, P. (1995). Institutions and economic performance: Cross country

tests using alternative institutional measure. Economics and Politics, 7(3), 207-227.

Kroszner, R. S., & Rajan, R. G. (1997). Organization structure and credibility: Evidence

from commercial bank securities activities before the Glass-Steagall Act. Journal of Monetary Economics, 39(3), 475-516.

Mehlum, H., Moene, K., & Torvik, R. (2006). Cursed by resources or institutions? The

World Economy, 29)8(, 1117-1131.

Mehlum, H., Moene, K., & Torvik, R. (2006). Institutions and resource curse. The

Economic Journal, 116(508), 1-20.

Muhsin Keskin. (2015). Turkey relaxes restrictions on credit card and consumer loan

installment payment plans.

North, D. C., Wsllis, J. J., & Weingast, B. R. (2009). Violence and social orders.

Cambridge University Press.

Olmedo, J. A. (2012). A political economy approach to banking regulation (Master’s

thesis).

Persson, T., & Tabellini, G. (2000). Political economics: Explaining economic policy. Cambrdige, MA: MIT Press.

Rodrik, D. )2005(. Growth strategies. In P. Aghion (Ed.), Handbook of economic growth

Vol. 1 (pp. 967-1014). Elsevier.

Ross, M. )2001(. Does oil hinder democracy? World Politics, 53(3), 325–361.

Sachs, J. D., & Warner, A. M. (2001). The curse of natural resources. European

Economic Review, 45(4-6), 827-838.

Sala-i-Martin, X., & Subramanian, A. (2003). Addressing the natural resource curse: An

illustration from Nigeria (NBER Working Paper 9804).

Tabellini, G., Brollo, F., Nannicini, T., & Perotti, R. (2010). The political resource curse:

An illustration from Nigeria (National Bureau of Economic Research Working

Paper 9804).

16 های عمرانیالگوی تامین مالی پروژه

Torvik, R. (2002). Natural resources, rent seeking and welfare. Journal of Development

Economics, 67(2), 455-470.

Tsui, K. (2009). More oil, less democracy: Evidence from worldwide crude oil

discoveries (University of Chicago Working Paper).