صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · email: [email protected] received: 7...

18
فصل نامه پژوهش هایبردی کار روان شناختیApplied Psychological Research Quarterly 99 - 83 , ( 2 ) 11 , 1399 2020, 11(2), 83-99 سه مؤس روان شناسی و علومتی تربیInstitute of Psychology and Educational Sciences انشکده د روان شناسی و علومتی تربیFaculty of Psychology and Educational Sciences نشگاه دا تهرانUniversity of Tehran (DOI): 10.22059/japr.2020.294858.643408 نقش زیستکلیف عملکرد پیوستهه از ترهای برگرفت نشانگ ی در تشخیصجانی هین و مردان افسرده زناThe Role of Biomarkers Derived from Emotional Continuous Performance Tasks in the Diagnosis of Depression in Women and Men Seid Nezamoddin Rostamkalae سیدنظامیی الدین رستمک* Abbas Rahiminezhad می عباس رحی نژاد** Reza Rostami رضا رستمی*** Hojjatollah Farahani حجتهانی فرا ا**** Abstract The purpose of this study was to investigate the role of biomarkers (omission error, commission error, reaction time, reaction time variability) derived from ECPT in diagnosing depression in patients, as well as examining the possible role of gender in this disorder. This research was conducted using non-experimental causal- comparative method. The statistical population of the present study was all patients referred to Atieh Clinic located in Tehran, Iran. The sampling method was convenience sampling, and the participants were selected based on the clinical criteria of the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) at the clinic 2017- 18: (depressed: 29 females and 21 males, normal:19 females and 31 males). The instrument used in this study was the Emotional Continuous Performance Assignment (ECPT). The research hypothesis was tested by factor analysis of variance (gender * group). The results showed that there is a significant difference between depressed and healthy groups in omission error and commission error. In addition generally men had more omission error and commission error than women and reaction time variability in women is significantly higher than men. Keywords: Biomarkers, Depression, Emotional Continuous Performance Task, Diagnose چک ی دهز پژوهش حاضر هدف ا، نقش زیسترسی بر نشانگرِ های خطای واکنش ورتکاب، زمانی ا حذف، خطا واکنش،ری زمانرپذی تغیی برگرفته از آزمونECPT ان افسرده از افراد ، در تشخیص بیمار نرمال وماری بود.ن بیت در ایقش جنسیرسی ن نیز بر این با روش پژوهش شی علرآزمای غی ی- مقایسهنجام گرفته ای ا است . جامعه ی آماری مطالعه ی حاضرلینیک مراجعین به کام تم آتیه بود. نمونه هاکاس م براسنی بالی های تشخیصهنمای را و طبقهت روانی بندی اخت( (DSM-5 ، لینیک آتیه در در ک سال- 1396 به( نتخاب شدندترس ا صورت در دس29 زن و21 مرد افسرده،19 زن و31 ه شدهستفاد. ابزار ا) مرد غیرافسرده در این پژوهش، کلیف عملکرد پیوسته ت یجانی هی(ECPT) بود. آزمون فرضیه عاملیریرپذییل تغیی پژوهش از طریق تحل ینجام شد. ا)جنس*گروه( ن دا نتایج نشا بین گروه افسرده و د کهرتکاب تفی ا سالم در خطای حذف و خطا اوت معنیجود داری وان دچار خطایت به زن نسب کلی مردانین به طور دارد؛ همچن واکنشری زمانرپذی شدند و تغییشتری بیرتکابی ا حذف و خطاحو معنی به نان در زنر از مردان استتری با دا. واژهدی: کلی های زیست نشانگر ها، افسردگی، تکلیف عملکرد پیوسته یجانی هی* دانشجویی روان دکترشکده روانسی، دان شنا شناسیتی علوم تربی و، نشگاه دا تهران ، تهران، ایرانویسنده مسئول: **نوه روان گرنشیار داشکده روانسی، دان شناتی علوم تربی شناسی و، تهراننشگاه دا ، تهران، ایران*** ستاد اوه روان گرشکده روانسی، دان شناتی علوم تربی شناسی و، تهراننشگاه دا ، تهران، ایران**** وه روان گرستادیار ابیت مدرسنشگاه ترنی، دانساانشکده علوم ا شناسی، د ، تهران، ایرانEmail: [email protected] Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 پذیرش:/ 11 / 98 دریافت:16 / 06 / 98

Upload: others

Post on 21-Sep-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب

شناختیروان کاربردی هایپژوهش نامهفصل

Applied Psychological Research Quarterly 99-83 ,(2)11 ,1399 2020, 11(2), 83-99

Institute of Psychology and Educational Sciences تربیتی علوم و شناسیروان مؤسسه Faculty of Psychology and Educational Sciences تربیتی علوم و شناسیروان دانشکده University of Tehran تهران دانشگاه

(DOI): 10.22059/japr.2020.294858.643408

هیجانی در تشخیص ینشانگرهای برگرفته از تکلیف عملکرد پیوستهنقش زیست زنان و مردان افسرده

The Role of Biomarkers Derived from Emotional Continuous Performance Tasks in the Diagnosis of Depression in Women and

Men

Seid Nezamoddin Rostamkalae الدین رستمکالییسیدنظام* Abbas Rahiminezhad نژادعباس رحیمی ** Reza Rostami رضا رستمی*** Hojjatollah Farahani اهلل فراهانیحجت****

Abstract The purpose of this study was to investigate the role of biomarkers (omission error, commission error, reaction time, reaction time variability) derived from ECPT in diagnosing depression in patients, as well as examining the possible role of gender in this disorder. This research was conducted using non-experimental causal-comparative method. The statistical population of the present study was all patients referred to Atieh Clinic located in Tehran, Iran. The sampling method was convenience sampling, and the participants were selected based on the clinical criteria of the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) at the clinic 2017-18: (depressed: 29 females and 21 males, normal:19 females and 31 males). The instrument used in this study was the Emotional Continuous Performance Assignment (ECPT). The research hypothesis was tested by factor analysis of variance (gender * group). The results showed that there is a significant difference between depressed and healthy groups in omission error and commission error. In addition generally men had more omission error and commission error than women and reaction time variability in women is significantly higher than men. Keywords: Biomarkers, Depression, Emotional Continuous Performance Task, Diagnose

دهیچکخطای هایِنشانگربررسی نقش زیست ،هدف از پژوهش حاضر

تغییرپذیری زمان واکنش، حذف، خطای ارتکاب، زمان واکنش و، در تشخیص بیماران افسرده از افراد ECPTبرگرفته از آزمون

این نیز بررسی نقش جنسیت در این بیماری بود. نرمال و ای انجام گرفتهمقایسه -یغیرآزمایشی عل پژوهش با روش

تمام مراجعین به کلینیک حاضر یآماری مطالعه ی. جامعهاستراهنمای تشخیص های بالینی براساس مالک هاآتیه بود. نمونه

در کلینیک آتیه در ،DSM-5)) بندی اختالالت روانیو طبقهزن و 29صورت در دسترس انتخاب شدند )به 1396-9۷سال مرد غیرافسرده(. ابزار استفاده شده 31زن و 19مرد افسرده، 21

(ECPT)هیجانی یتکلیف عملکرد پیوسته ،در این پژوهشی پژوهش از طریق تحلیل تغییرپذیری عاملی بود. آزمون فرضیه

د که بین گروه افسرده و نتایج نشان دا)جنس*گروه( انجام شد. داری وجود اوت معنیسالم در خطای حذف و خطای ارتکاب تف

دارد؛ همچنین به طور کلی مردان نسبت به زنان دچار خطای حذف و خطای ارتکاب بیشتری شدند و تغییرپذیری زمان واکنش

.داری باالتر از مردان استدر زنان به نحو معنیتکلیف عملکرد افسردگی، ها،نشانگرزیست های کلیدی:واژه

هیجانی یپیوسته

، تهران، ایرانتهران دانشگاه ،و علوم تربیتی شناسیشناسی، دانشکده رواندکتری رواندانشجوی *

، تهران، ایراندانشگاه تهران ،شناسی و علوم تربیتیشناسی، دانشکده رواندانشیار گروه روان**نویسنده مسئول: ، تهران، ایران دانشگاه تهران ،شناسی و علوم تربیتیشناسی، دانشکده روانگروه رواناستاد ***

، تهران، ایرانشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرساستادیار گروه روان****

Email: [email protected] Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 :16/06/98دریافت: 2۷/11/98 پذیرش

Page 2: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب

...نشانگرهای برگرفته از نقش زیست 84

مقدمه(، افسردگی را 199۵شناسی روانی است. روزنهان و سلیگمن )ترین مشکل در آسیبشایع ،افسردگی

و هانا، واگر -کند )کیسر، اندرودرصد از افراد جامعه را درگیر می 20حدود دانند کهمی« سرماخوردگی روانی»شود و رضایت اجتماعی فرد می -(. افسردگی با ناتوانی همراه بوده، باعث نقص در کارکرد روانی201۵پیزاگالی،

دهد. تشخیص زودهنگام و دقیق افسردگی از معیارهای اصلی برای انتخاب درمان از زندگی را کاهش میدی، روانی و اجتماعی ناشی از بستری های اقتصاتواند هزینهمی ی درمان است. همچنینمناسب و ارتقای نتیجه

بندی اختالالت شدن، کاهش کارایی شغلی و خودکشی را کاهش دهد. براساس راهنمای تشخیص و طبقههایی است که از (، تشخیص اختالالت روانی مانند افسردگی، فقط متکی بر برداشتDSM-15روانی )

تشخیص افسردگی شدید و بارز با آید. معموالًدست میبهی رفتارها توسط ارزیاب دهی و مشاهدهگزارشخوددر تشخیص ین یپا ابزارهای استاندارد بالینی، چالش سختی نیست؛ اما مبهم بودن، سوگیری و قابلیت اطمینان

تر کند. تواند با ماهیت ناهمگون اختالل ترکیب شده و تشخیص را سختهای بالینی، میبرمبنای توصیفتواند تأثیر درمان بر روند اختالل، می های عینی برای تشخیص زودهنگام و بررسیروش یافتن ،بنابراینعلت اختالل در شد که حداقل برخی اشکال افسردگی، بهها تصور میاز طرفی دیگر، قرن کننده باشد.کمک

شناختی عصبزیستهای های اخیر این امکان فراهم شد که روی فراینداما در دهه؛ شوندعملکرد مغز ایجاد می(. 201۷هایی صورت گیرد )سادوک، شناسی آن، پژوهششناسی و آسیبافسردگی و ارتباط این فرآیندها با سبب

افسردگی هایی هستند که به تشخیص و بررسی روند درماننشانگردنبال یافتن زیستگران بهرو، پژوهشازاین کمک کند. 2نشانگرزیست

گیری و عینی اندازه ای است که بتوان آن را به شکلشناختی(، ویژگی)یا نشانگر زیست 3زا یا پاسخ دارویی به شناختی طبیعی، فرآیندهای آسیبعنوان شاخصی از فرآیندهای زیستارزیابی کرد و به

رها در فرایند نشانگاز زیست(. 2001ها، نشانگرزیستمداخالت درمانی در نظر گرفت )گروه کاری تعریف های اخیر شواهدی که پیشرفتتوجه به این شود. باتشخیص و درمان بسیاری از اختالالت پزشکی استفاده می

هایی در ساختار، کارکرد و اند که اختالالت روان، نوعی اختالالت مغزی هستند که با ناهنجاریارائه کردهرسد. نظر میها در مغز ضروری بهنشانگرن زیستشوند، یافتمشخص می های مغزیبیوشیمی عصبی در شبکه

نشانگر اختالل بودن باال، ها بتواند با حساسیت و خاصای باشند که تغییرات آنگونهها باید بهنشانگرالبته زیستدهند، توجه به نوع اطالعاتی که ارائه می نشانگرها برای اختالالت سیستم عصبی مرکزی، بازیستخاصی باشد.

(.2016باشند )کروپوتوف، برداری عصبی، بیوشیمیایی یا ژنتیکتوانند بالینی، رفتاری، تصویرمیتوانند در سطح رفتار باشند که در این صورت برای سنجش آن نشانگرها میگفته شد، زیست طور کههمانشناختی و شناسی، ارتباط بین فرآیندهای روانروانشود. عصبشناختی استفاده میروانهای عصباز آزمون

1. Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM-5)

2. biomarker

Page 3: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب

85 یازدهم ، سال2پژوهشی، شماره -شناختی، علمیروان کاربردی هایپژوهش نامهفصل

طور مستقیم ست که بهدهد و هدف آن، اندازه گیری رفتارهایی اکارکرد و ساختار مغز را مورد مطالعه قرار میشناختی برای روان -های عصببا ضایعات مغزی یا سایر مشکالت عصبی مرتبط هستند. بسیاری از آزمون

اند. دیده ابداع شدههای حسی، عاطفی، حافظه و شناختی )اجرایی( مغزِ آسیبگیری بدکارکردی سیستماندازهشناختی، موردتوجه زیادی روانهای عصبعملکرد در آزمونبین عالئم خلقی و اخیر، ارتباط یدر چند دهه

های در بسیاری از مقیاس پزشکیهای پیشین، جمعیت دارای اختالالت رواناست. در بسیاری از پژوهشبوده ی ی افراد افسرده(، با مقایسه1999) از سطح هنجار قرار داشتند. باسو و بورنستینتر ینیپا شناختی،روانعصب

با عود مکرر و افراد سالم، گزارش کردند که تنها حافظه در افراد افسرده با عود مکرر اولین دوره، افراد افسردهافسردگی و افراد سالم تفاوتی در آزمون حافظه نشان ندادند. یو افراد با اولین دوره با افراد سالم تفاوت داشت

و کوتیسر .اندی افراد افسرده و سالم ارائه دادهتفاوت حافظه ر( نیز گزارشی مبنی ب199۵بارت، زمبار و نایدره )ها شاخص که افراد افسرده در تمام (، با استفاده از آزمون تکلیف عملکرد پیوسته، نتیجه گرفت2002) همکاران

های اما پژوهش ؛معنادار با افراد سالم تفاوت دارند )خطای حذف، خطای ارتکاب و سرعت واکنش(، به شکلیشناختی بسیار متغیر است. روانی متغیرهای عاطفی با عملکردهای عصباست که رابطه بعدی نشان داده

شناختی در روانی افراد افسرده، تغییرات عصب(، در مطالعه2000شرمن، استراوس، اسلیک و اسپالسی )های کالمی، استدالل های تواناییاما در زمینه ؛ی توجه و روانیِ حرکتی بعد از آسیب سر را گزارش کردندزمینه

بیمار عنوان کردند که ۴20(، در بررسی 2002روهلینگ، گرین، آلن و ایورسان ) و کدگذاری تفاوتی نیافتند.شناختی ندارد. در پژوهشی دیگر تسوشیما، جانسون، لی، ماتسوکاوا و تأثیری بر عملکرد عینی عصب افسردگیمادن، تأثیری ندارد. کیلپ، شناختیروانی خفیف در عملکرد عصب(، نشان دادند که افسردگ200۵فست )

ی بدون درمان دارویی انجام بیمار افسرده 262روی ای که(، در مطالعه2018) گورلین، بروک، اکوئندو و مانور کوئید و تایلهمچنین آلبرت، پوتر، مک عالئم شناختی و شدت افسردگی پیدا کردند. دادند، ارتباط ضعیفی بین

زمان اما با مدت ؛تر از افراد سالم استینیپا (، در پژوهشی نشان داد که سرعت پردازش در افراد افسرده2018)( در پژوهشی که 2016) و همکاران افسردگی و سن تداخل داشته و ارتباطی با شدت افسردگی ندارد. مسکویتا

ندارد. سرابالسکو و همکاران رابطه CPTیک از نمرات نشان دادند که افسردگی با هیچ نفر انجام شد، 90روی عالئم عینی در بیماران افسرده تفاوت وجود دارد و (، نشان دادند که بین شکایات شناختی ذهنی و2019)

در این زمینه وجود های بسیار متفاوتیعالئم افسردگی دارند. بنابراین، یافته شکایات ذهنی ارتباط بیشتری باو ؛ روهلینگ2000، و همکاران تواند یکی از علل آن باشد )شرمنمی ،شناسی نیزدارد که تفاوت در روش

(.2002، همکارانهای گیریویژه به ارتباط نسبتاً مبهم بین اندازههمچنین در بررسی ادبیات مربوط به عالئم افسردگی، به

معناداری بین افسردگی و اختالل عملکرد یاز پژوهشگران نیز رابطه برخی بریم.میتوجه و افسردگی پی(، در 2006؛ واتاری و همکاران، 2003؛ راس، پوتمن، گاس، بیلی و آدامز، 1996اند )گاس، توجهی، ذکر کرده

ن ؛ ریت1991کسرنانسکی، و بوده است )میلر، فاوستمن، موزسامر های دیگران خالف این نتایج یافتهکه حالی(. در مقایسه با افسردگی، ارتباط بین اضطراب و مشکالت 2002؛ روهلینگ و همکاران، 199۷و ولف سان،

Page 4: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب

...نشانگرهای برگرفته از قش زیستن 86

دهد افسردگی و حال، شواهدی وجود دارد که نشان میاینشناختی نیز کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. با (.2002کورتیس، و افزایی همراه هستند )کیزیلباش، وندرپلوگاضطراب با اثر همشناختی باید با های عصببودی عالئم خلقی وجود دارد، نقصزمانی که هم دهدنشان می ،دانش بالینی

گران تمایل دارند اختالالت توجه را در حضور عالئم افسردگی با تردید احتیاط تفسیر شود و بسیاری از بالینهای تجربی برای هدایت یافته ،(. بنابراین1992 ؛ سویت، نیومن و بل،2000مارنات، -تفسیر کنند )گروس

نشانگرهای خطای حذف، خطای ای زیستبررسی مقایسه ،چنین تصمیماتی ضروری است. هدف از این پژوهشهیجانی، در افراد افسرده یارتکاب، زمان واکنش و تغییرپذیری زمان واکنش، برگرفته از تکلیف عملکرد پیوسته

باشد.یا خیر، می نشانگرها در زنان و مردان متفاوتندیا این زیستکه آاین و سالم است و

روش ، نمونه و روش اجرای پژوهشی آماریجامعه

شناختی تکلیف روان -افراد افسرده و سالم در پاسخ به آزمون عصب یکه هدف پژوهش مقایسهبا توجه به اینای برای این پژوهش استفاده شد. مقایسه -یهیجانی بود، از روش پژوهش عل یعملکرد پیوسته

139۵-96ی درخشان ذهن، در سال به کلینیک گروه آتیه کنندگان در این پژوهش شامل تمام مراجعانشرکتاساس، کسانی که به کلینیک مراجعه گیری در دسترس استفاده شد. براینبودند. در این پژوهش از روش نمونه

مصاحبه براساس ،(1996) 2ی نسخه -دگی با استفاده از مقیاس افسردگی بککردند، پس از ارزیابی شدت افسرDSM-5 ها در و با کسب رضایت از آن اعتیاد به مواد مخدر های مغزی وهای همبود، آسیبو نبود اختالل

های خلق های ورود برای گروه افسرده، شامل وجود حداقل یکی از نشانهپژوهش شرکت داده شدند. مالک های زیر بود: لذت و همچنین پنج یا تعداد بیشتری از نشانه ده یا فقدان عالقه وافسردر بخش عمده هافعالیتکاهش عالقه یا لذت در -2 ؛خلق افسرده در بخش عمده روز و تقریباً هر روز -1

تقریباً هر روز یا کاهش یا افزایش اشتها درصد( ۵کاهش یا افزایش وزن )بیش از -3 ؛روز و تقریباً هر روزحرکتی -سراسیمگی یا کندی روانی -۵ ؛روزه خوابی یا پرخوابی هربی -۴ ؛()ناتوانی در کسب وزن موردانتظار

ارزشی یا احساس احساس بی -۷ ؛خستگی یا فقدان انرژی هر روزه -6 ؛هر روز قابل مشاهده نه صرفاً ذهنیتقریباً هر روز )مشکل فکر کردن، تمرکز و تصمیم گرفتن( دودلی تمرکز کردن و کاهش توانایی فکر، -8 ؛گناهریزی یا اقدام یا پردازی خودکشی بدون برنامهکردن مداوم به مرگ )نه فقط ترس از مردن(، اندیشه فکر -9و

زدن به آن.ای خاص برای دستبرنامه ،گروه افسردهاگر شد. همچنین باید اختالل در عملکرد اجتماعی، شغلی یا دیگر عملکردها هم دیده می

افسردگی دوقطبی ،ها بودو اگر همراه با این دوره قطبیافسردگی تک ،ی مانیک یا هایپومانیک بودبدون دورهکنندگان گروه افسرده، یکی از اختالالت افسردگی بود. اگر بهبودی مالک تشخیص اصلی شرکت شد.مینامیده

۵0مانعی از ورود به گروه افسرده نبود. گروه کنترل که متشکل از بودی در گذشته حاصل شده بود، وجود همی ی پژوهش برای بررسی، به این مرکز مراجعه کردند. این افراد نمرهدنبال اطالعیهبه نفر فرد سالم بود،

Page 5: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب

87 یازدهم ، سال2پژوهشی، شماره -شناختی، علمیروان کاربردی هایپژوهش نامهفصل

داشتند و در طول عمر خود از 1نسخه تجدید -لیست اختالالت روانیچک در آزمون 1کمتر از افسردگیعالوه افراد افسرده، در آزمون افسردگی در سطح خفیف و باالتر پزشکی استفاده نکرده بودند. بهروان داروهای

صورت در دسترس نفر به یکصد ای بود،مقایسه -غیرآزمایشی و عل ی که روش انجام پژوهش جابودند. از آنسن سالم و بهنجار بودند.نفر دیگر ۵0ها اختالل افسردگی داشته و نفر از آن ۵0انتخاب شدند که

بودی هم -1 های خروج شامل این موارد بود:همچنین مالک سال بود. ۷0تا 18کنندگان نیز بین شرکتسازی، پریشی )اسکیزوفرنیا(، اختالالت استرس پس از سانحه، اختالالت جسمانیاختالالت دیگر مانند روان

های مغزی شامل ضربه به سر، آلزایمر، آسیب -2 و اختالالت خواب، اختالالت خوردن و کنترل تکانه های عصب شناختی و تشنج. بیماری

حال، تاریخچه و شناس در کلینیک آتیه انجام شد. مصاحبه شامل شرحمصاحبه تشخیصی توسط روانپزشکی یاریخچهبندی اختالالت روانی بود. تعالئم برمبنای ویرایش پنجم راهنمای تشخیص و طبقه بررسی

شد که مورد بررسی قرار گرفت و مشخص ها و استفاده از دارو نیزبودیروانی برای ردکردن همو کردند.های درمانی دیگر استفاده نمییک از روشزمان از هیچکنندگان همشرکت

سنجش ابزار2مقیاس افسردگی بک

2 (II-BDI): ابداع شد که 1996این مقیاس توسط بک، استییر و براون در سال

یکی از پرکاربردترین ابزارهای سنجش افسردگی است که برای است. مقیاس مذکور،پرسش 21 یدربرگیرندهی پایش این مقیاس بر پایه هایاست. گویهشده ساخته افسردههای بیماران سنجش بازخوردها و نشانه

شناسی محتوای این پرسشنامه، نشانهاند. دست آمدههای فراگیر در میان بیماران افسرده بهها و نشانهنگرشهای آزموناز گونه بک یافسردگ پرسشنامه ی شناختی تأکید دارد.مایهافسردگی است، اما بیشتر بر درون

ها در ، به آن پاسخ دهند. این گویه3تا 0ای از درجه ها باید روی یک مقیاس چهارخودسنجی است و آزمودنینی، احساس ناتوانی و شکست، احساس گناه، آشفتگی خواب، از دست دادن هایی همچون غمگینی، بدبیزمینه

است. نمرات هر فرد در این مقیاس، 63 و بیشینه، 0نمره در این آزمون، یاشتها و از خودبیزاری هستند. کمینهدادند (، نشان 2001آرنااو، مگهر، نوریس و برامسون ) ست.ا هادست آمده در هریک از گویهمجموع نمرات بهدرستی تشخیص داد. را به یاساس یافسردگ اختاللدرصد از بیماران دچار 92توان تا می 18که با نمره بُرش

کار بست:توان برای نشان دادن اندازه کلی افسردگی بههای زیر را مینمرهو افسردگی (28ا ت 20(، افسردگی متوسط )19تا 1۴(، افسردگی خفیف )13تا 0هیچ یا کمترین افسردگی )

(.63تا 29شدید )آن مورد پذیرش قرار ییایپا و ییروا وها کاربرد دارد در بیشتر کشورها و فرهنگ ،افسردگی بک اسیمق

(، پایایی 1996و براون ) رییبک، است(. 2008و همکاران، یکاپس ؛200۵و همکاران، گروثگرفته است )

1. Symptom Checklist-90-R (SCL-90-R)

22. Beck Depression Inventory (BDI-II)

Page 6: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب

...نشانگرهای برگرفته از قش زیستن 88

2(، همسانی درونی2001) و همکاران دست آوردند و آرنااورا برای مقیاس افسردگی بک به 93/0 1آزماییبازسنجی های روانرود و ویژگیکار میمقیاس افسردگی بک فراوان به ،را گزارش دادند. در ایران نیز 9۴/0تا 89/0را گزارش کردند. در این 93/0آزمایی (، پایایی باز1386دابسون و محمدخانی ) ؛تأیید شده است. برای نمونه آن

دست آمد.به 8۷/0نباخ وپژوهش مقدار آلفای کر

یوسیله( بهSCL-90این پرسشنامه ) یفرم اولیه (:SCL-90-R)لیست اختالالت روانی چک

ی و روانی شناختی بیماران جسمانهای روان(، برای نشان دادن جنبه19۷3دراگوتیس، لیپمن و کووی )ده و فرم نهایی مذکور را مورد تجدیدنظر قرار دا یپرسشنامه 1992در سال ریزی شده است. دروگاتیسطرح

پاسخ شامل اهاین فهرست کوت( منتشر کرد. SCL-90-Rی عالئم روانی )نام فهرست تجدیدنظرشدهآن را بهبُعد مختلف نُه ،( است. این آزمون۴، خیلی زیاد=3، زیاد=2، تاحدی=1، کمی=0ای )هیچ=گزینهپرسش پنج 90

سنجد:را به شرح زیر می3شکایت جسمانی

۴ (So)۴جبری -، وسواسی۵ (Ocحساسیت در روابط بین ،)۵فردی

6 (Isافسردگی ،)6۷ (Dp) ،

۷اضطراب8 (An ،)8دشمنی

9 (Hosترس مرضی ،)910 (Phافکار پارانوییدی ،)10

11 (Pa) 11پریشیروان و12 (Ps در .)

طور پراکنده برای جلوگیری از آگاهی آزمودنی از ماهیت آزمون، به پرسشنامه اضافه هفت پرسش نیز به ضمن شود.شده است که مانند سایر ابعاد نمره داده می

12نیهیجا یآزمون تکلیف عملکرد پیوسته13 )ECPT(: هیجانی، یک یآزمون تکلیف عملکرد پیوسته

13فعالیت رد/قبول1۴ GO/NOGO های دیداری انتخاب سه گروه از محرک ،شده است. در این آزمونتعدیل

خنثی )که یتصویر از چهره 20خوشحال و یتصویر از چهره 20عصبانی، یتصویر از چهره 20شوند: مییک ثانیه ارائه ییک جفت محرک است که به فاصله یشوند(. آزمون، شامل ارائههمراه با یک صدا ارائه می

-آزمون(، خوشحال NOGOخوشحال )قسمت -آزمون(، عصبانی GOعصبانی )قسمت -شوند: عصبانیمیزمون در چهار گروه خنثی )قسمت محرک جدید(. آ -خوشحال )قسمت نادیده گرفتن آزمون( و خوشحال

1. retest reliability

2. internal consistency

3. Somatization 4 54. Obsessive-compulsive

65. Interpersonal sensitivity

76. Depression

87. Anxiety

98. Hostility

109. Phobic Anxiety

1110. Paranoid Ideation

1211. Psychoticism

1312. Emotional Continuous Performance task (ECPT)

1413. GO-NOGO Task

Page 7: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب

89 یازدهم ، سال2پژوهشی، شماره -شناختی، علمیروان کاربردی هایپژوهش نامهفصل

ی صدا تصویر خنثی به اضافهپنج تصویر خوشحال وپنج تصویر عصبانی،پنج بندی شده و در هر گروه ازدستهبندی است. به آزمودنی جفت محرک با احتمال مساوی در هر دسته صد یشود. هر گروه شامل ارائهاستفاده می

عصبانی(، با انگشت -عصبانی آمد )عصبانی یدنبال چهرهبه عصبانی یشود که وقتی چهرهآموزش داده میتواند دکمه را سریع فشار دهد و در سه حالت دیگر از فشار دادن دکمه اجتناب اشاره دست راست تا جایی که می

کند.

:است موارد نیا دیداری شامل پیوستهمتغیرهای آزمون عملکرد

یعنی در درک محرک دچار مشکل به محرکِ هدف پاسخ ندهد؛دهد که آزمودنی : زمانی رخ می1خطای حذف

واقع، تعریف عملیاتی این متغیر عبارت است از: شود. درعنوان اختالل در پایداری توجه تفسیر میبه باشد که شود. ثبت و محاسبه می WinEEGافزار رغم وجود محرک که توسط نرمپاسخ علی میزان عدم

ی ضعف در های غیرهدف پاسخ دهد که نشانهدهد که آزمودنی به محرکمی: زمانی رخ 2خطای ارتکابمیزان پاسخ بدون وجود شود. تعریف عملیاتی این متغیر نیز عبارت است از:بازداری پاسخ در نظر گرفته می

شود.ثبت و محاسبه می WinEEGافزار محرک که توسط نرم

ی محرک و زمان بین ارائهمدت شود و عبارت است از:یگیری م: متغیر دیگری است که اندازهزمان واکنش شود.ثبت و محاسبه می WinEEGافزار که توسط نرم پاسخ آزمودنی به محرک

که باشدمیگیری در آزمون تکلیف عملکرد پیوسته : آخرین متغیر مورد اندازه3تغییرپذیری زمان واکنشدر (. 201۴)کارالوناس، ژئورتس، کنراد، بندر و نیگ، است ثبات سیستم عصبی پیشنهاد شده عدم برای ثبات یا

1. Omission Error

2. Commission Error

3. reaction time variability

Page 8: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب

...نشانگرهای برگرفته از قش زیستن 90

تداوم توجه، خطای حذف، خطای ارتکاب و زمان واکنش دو گروه افسرده و نرمال یاین پژوهش برای مقایسه میانگین یبرای مقایسه Fاز آماره استفاده شد. 1دوراهه در دو جنس )زن و مرد(، از تحلیل تغییرپذیری عاملی

با اضطراب و ی هیجانی تکلیف عملکرد پیوسته های آزمونمقیاسخرده یها و برای بررسی رابطهگروهانجام SPSS-23 افزارنرممحاسبات نیز با استفاده از افسردگی، از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.

گرفت.

هاافتهی الف( توصیف جمعیت شناختی

زمون مجذور کای با آمرد وجود داشت. نتایج 21زن و 29مرد و در گروه افسرده 31 زن و 19 در گروه نرمالی وجود ندارد بین دو گروه در توزیع جنسیت، تفاوت معنادار نشان داد: 1آزادی یو درجه 26/3مقدار

(0۷/0P=از طرفی، تحصیالت شرکت .)ی و محمدی یمی، رسایاما بنابر پژوهش رح ؛کنندگان باالتر از دیپلم بودهمین دلیل، در این پژوهش به تأثیرگذار باشد. (، سن و تحصیالت متغیر مهمی نیست که بر متغیر وابسته1393)

عنوان متغیر کنترل در نظر گرفته شد.جنس به تنها

توزیع فراوانی جنسیت در دو گروه افسرده و نرمال -1جدول کل مرد زن گروه ۵0 31 19 نرمال ۵0 21 29 افسرده

100 ۵2 ۴8 کل

هاب( توصیف شاخصن واکنش و ی هیجانی شامل خطای حذف، خطای ارتکاب، زماهای آزمون تکلیف عملکرد پیوستهمقیاسخرده

دون در نظر گرفتن بای گروه )میانگین دو گروه حاشیه هایمیانگین 2است. در جدول تغییرپذیری زمان واکنشگروهی ن درونها( و میانگیای جنسیت )میانگین دو جنس بدون در نظر گرفتن گروهجنس(، میانگین حاشیه

ها در دو جنس ین گروهدهد که بین میانگ)میانگین زنان و مردان در هر گروه( ارائه شده است. نتایج نشان می است. ها در ادامه از طریق آزمون تحلیل تغییرپذیری بررسی شدهرد. این تفاوتتفاوت وجود دا

1. two-way analysis of variance

Page 9: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب

91 یازدهم ، سال2پژوهشی، شماره -شناختی، علمیروان کاربردی هایپژوهش نامهفصل

های آزمون تکلیف مقیاسگروهی در خردهای و درونمیانگین و انحراف استاندارد حاشیه -2جدول

ی هیجانیعملکرد پیوسته نفر( 100کل ) نفر( 50مرد ) نفر( 50زن )

M SD N M SD N M SD N گروه متغیر

۵0 21/10 ۵۴/8 31 98/۵ ۴8/6 19 32/1۴ 89/11 نرمال خطای حذف ۵0 23/9 83/13 21 90/9 9۵/1۴ 29 81/8 00/13 افسرده

100 0۵/10 10/11 ۵2 ۷2/8 80/9 ۴8 2۷/11 ۵۴/12 کل ۵0 0۴/1 32/1 31 0۵/1 32/1 19 06/1 32/1 نرمال خطای ارتکاب

۵0 ۷0/2 3۴/2 21 3۷/2 ۵0/2 29 9۷/2 22/2 افسرده 100 08/2 81/1 ۵2 ۷۷/1 ۷8/1 ۴8 39/2 8۵/1 کل

۵0 6۷/۷2 ۴2/۴3۴ 31 ۷۷/۷2 16/۴26 19 39/۷2 89/۴۴۷ نرمال زمان واکنش ۵0 ۵۴/10۴ ۷0/۴۴1 21 ۴3/123 60/۴۵0 29 99/89 11/۴3۵ افسرده

100 1۴/89 9۵/۴3۷ ۵2 ۴6/9۵ ۷۵/۴3۵ ۴8 ۵۵/82 39/۴۴0 کلتغییرپذیری زمان

واکنش ۵0 21/۴ 11/12 31 ۷1/3 10/11 19 ۵۵/۴ ۷6/13 نرمال ۵0 61/3 36/13 21 ۴0/3 0۵/13 29 81/3 ۵9/13 افسرده

100 96/3 ۷2/12 ۵2 68/3 86/11 ۴8 08/۴ 66/13 کل

M ،میانگین :SDانحراف استاندارد :

هاج( آزمون فرضیهها، از تحلیل تغییرپذیری دوراهه )عاملی( استفاده شد. نتایج نشان و اثر متقابل آن برای بررسی اثر گروه، جنس

عالوه، اثر تغییرپذیری زمان آزمودنی گروه در خطای حذف و خطای ارتکاب، معنادار بود. بهداد که اثر بین (.3دول واکنش در بین زنان و مردان تفاوت معناداری داشت. دیگر اثرات نیز معنادار نبودند )ج

متغیری بین گروه و جنسیت در نتایج آزمون تحلیل تغییرپذیری عاملی )دوراهه( تک -3جدول

ی هیجانیهای آزمون تکلیف عملکرد پیوستهمقیاسخرده SS df MS F p 𝜼𝟐 گروه متغیر

8۵/۵32 گروه خطای حذف 1 8۵/۵32 ۷۴/۵ 02/0 06/0

6۷/69 جنس 1 6۷/69 ۷۵/0 39/0 01/0

1۵/31۵ گروه*جنس 1 1۵/31۵ 39/3 0۷/0 0۴/0

۴8/8638 خطا 93 89/92

26/2۵ گروه خطای ارتکاب 1 26/2۵ 0۵/6 02/0 06/0

۴۷/0 جنس 1 ۴۷/0 11/0 ۷۴/0 00/0

۴3/0 گروه*جنس 1 ۴3/0 10/0 ۷۵/0 00/0

۵۵/388 خطا 93 18/۴

11/۷90 گروه زمان واکنش 1 11/۷90 10/0 ۷6/0 00/0

81/226 جنس 1 81/226 03/0 8۷/0 00/0

68/80۵8 گروه*جنس 1 68/80۵8 00/1 32/0 01/0

Page 10: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب

...نشانگرهای برگرفته از قش زیستن 92

SS df MS F p 𝜼𝟐 گروه متغیر

۴۵/۷۵318۵ خطا 93 ۷۷/8098

تغییرپذیری زمان واکنش

2۵/18 گروه 1 2۵/18 23/1 2۷/0 01/0

8۴/۵9 جنس 1 8۴/۵9 03/۴ 0۴6/0 0۴/0

9۵/2۵ گروه*جنس 1 9۵/2۵ ۷۵/1 19/0 02/0

30/1382 خطا 93 86/1۴

برای پیگیری معناداری اثرات اصلی )گروه بدون در نظر گرفتن جنسیت(، متغیر خطای حذف و خطای ارتکاب گروهی در دو جنس )زن و مرد( پیگیری شد. نتایج نشان داد، بین دو گروه نرمال و افسرده، ی بیناثرات ساده

وت معنادار است و میانگین خطای حذف زنان تفاوت معناداری در خطای حذف ندارند، اما در بین مردان این تفا در مردان افسرده بیشتر از مردان نرمال است.

ها عالوه، در خطای ارتکاب نیز تنها بین مردان افسرده و نرمال تفاوت وجود داشت که بررسی میانگینبهو مردان گروه نشان داد، میانگین مردان افسرده باالتر است. همچنین تغییرپذیری زمان واکنش در بین زنان

تری نسبت به مردان داشتند که موجب میانگین نرمال تفاوت داشت که نشان داد، زنان زمان واکنش متفاوتها را بین دو گروه براساس دو ، نمودار خطی تفاوت میانگین1(. شکل ۴باالتر در این گروه شده است )جدول

دهد.جنس نشان می

های خطای حذف، خطای مقیاسو جنسیت در خردهگروهی نتایج اثرات ساده بین -4جدول

ارتکاب و تغییرپذیری زمان واکنشخطای D مقایسه

استاندارد

P اطمینان یفاصله

درصدی 95

حد باال ینیپا حد جنسیت/گروه متغیر 63/۴ 8۴/6- ۷0/0 89/2 11/1- افسرده -نرمال زن خطای حذف

96/13 98/2 001/0 ۷6/2 ۴6/8 نرمال -افسرده مرد

31/0 12/2- 1۴/0 61/0 91/0- افسرده -نرمال زن خطای ارتکاب

3۴/2 01/0 0۴۷/0 ۵9/0 18/1 نرمال -افسرده مرد

تغییرپذیری زمان واکنش

89/۴ ۴3/0 02/0 12/1 66/2 مرد -زن نرمال

۷1/1 81/2- 63/0 1۴/1 ۵۵/0- زن -مرد افسرده

Dها: اختالف میانگین گروه

Page 11: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب

93 یازدهم ، سال2پژوهشی، شماره -شناختی، علمیروان کاربردی هایپژوهش نامهفصل

ارتکاب یخطا( ب حذف یخطا( الف

واکنش زمان یریرپذییتغ (د زمان واکنش( ج

های آزمون مقیاسنمودار خطی میانگین جنسیت در دو گروه افسرده و نرمال در خرده -1شکل

ی هیجانیتکلیف عملکرد پیوسته

Page 12: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب

...نشانگرهای برگرفته از قش زیستن 94

گیریبحث و نتیجهر تشخیص از تکلیف عملکرد پیوسته هیجانی دهای برگرفته نشانگرهدف این پژوهش، بررسی نقش زیست

عناداری در خطای حذف بیماران افسرده بود. نتایج نشان داد که بین دو گروه نرمال و افسرده، زنان تفاوت مسرده بیشتر از مردان نرمال و میانگین خطای حذف در مردان اف اما این تفاوت در بین مردان معنادار بوده ؛ندارند

سرده و نرمال بین زنان اف میانگین خطای ارتکاب نیز در مردان افسرده باالتر بود. از سوی دیگر،عالوه، است. بهنان و مردان گروه زتفاوتی در خطای ارتکاب وجود نداشت. همچنین میانگین تغییرپذیری زمان واکنش در بین

زنان و مردان در اکنش بینو میانگین مردان نرمال باالتر بود. همچنین از نظر زمان و نرمال تفاوت داشت های افسرده و نرمال تفاوتی دیده نشد.گروه

معیارهای یو پروژه بندی اختالالت روان ایجاد شدهای برای طبقهاخیر، رویکرد تازه یدر ابتدای دههشامل سیستم ،(. این پروژه201۴)اینسل، شروع شده است بر این مبنا (RDoC) 1های پژوهشبر حوزه مبتنی

اجتماعی اختالالتی که به -شناختی و روانیهای زیستتر از بنیانای است که براساس فهم عمیقتشخیصینشانگرهای (. ضعف در داشتن زیست201۴نهاده شده )اینسل، ترین اختالالت هستند، بناوضوح از ناتوان کننده

تر شده عینی شکایات( به سمت تشخیص یپایه کامالً ذهنی )بر تشخیص تشخیصی مناسب، مانع حرکت ما از است.

های شناختی در افراد یکی از مسائلی که در این زمینه موردتوجه پژوهشگران قرار دارد، گزارش ضعف ناخت سرد.کنند؛ شناخت گرم و شهای شناختی در افسردگی را به دو دسته تقسیم میافسرده است. نقص

شناخت ت.گیری شناختی اسءهای هیجانی، پردازش پاداش و سوپردازششناخت گرم شامل نشخوار فکری، سر و ساهاکیان، سرد نیز شامل کارکرد اجرایی، سرعت پردازش، یادگیری، حافظه، توجه و تمرکز است )روی

اند ش کردههای شناختی، نقص گزاراز افراد افسرده، حداقل در یکی از دامنه درصد ۴0(. حدود 2013ز جمله توجه، اهای مختلف شناختی شناختی در افسردگی، دامنههای نقص(. در پژوهش 2019، الرحمان)عتیق

های کالمی و دیداری مورد سرعت پردازش و زمان واکنش، حافظه کاری و تأخیری، کارکرد اجرایی و یادگیریه تکلیف عملکرد پیوسته جمل ها نیز از ابزارهای متفاوتی ازگیری این شاخصبرای اندازه بررسی قرار گرفته است.

از در این پژوهش توجه به مطالب فوق، (. با2019الرحمان، قبول استفاده شده است )عتیق های رد/و آزمونام آزمون عملکرد از تصویرهای هیجانی برای انج هیجانی استفاده کردیم که یآزمون تکلیف عملکرد پیوسته

کند.قبول استفاده می پیوسته رد/دهد که آزمودنی به محرک هدف زمانی رخ می بیان شد، خطای حذف چهبا تعریف مفهومی آنمطابق دهد اختالل در پایداری توجه وجود باشد که نشان مییعنی در درک محرک دچار مشکل شده پاسخ ندهد؛

تکین، کاسلو و دهد که بازداری پاسخ کمتر باشد. کورگانکار، گریو، ادارد. همچنین خطای ارتکاب زمانی رخ می (، در پژوهشی از سه آزمون محرک غریب شنیداری، تکلیف عملکرد پیوسته و تکلیف رد/قبول2012ویلیامز )

1. Research Domain Criteria

Page 13: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب

95 یازدهم ، سال2پژوهشی، شماره -شناختی، علمیروان کاربردی هایپژوهش نامهفصل

معنادار فقط در تکلیف محرک غریب بین دو گروه افسرده و سالم تفاوت هادر خطا نتایج نشان داد، .استفاده کردمعناداری از افراد به شکل در سرعت واکنش، گروه افسردهاما ؛ها بیشتر بود()یک خطا در افسرده وجود داشتمعناداری (، با استفاده از تکلیف محرک غریب شنیداری تفاوت2009تر بودند. کمپ و همکاران )سالم آهسته

در اما ؛(گزارش کردند )افزایش زمان واکنش و تغییرپذیری زمان واکنش آن در زمان واکنش و تغییرپذیری رتکاب، تفاوتی بین گروه افسرده و سالم وجود نداشت.خطاهای حذف و ا

سی کارکردی تصویربرداری تشدید مغناطی دست آمده از پژوهشمطابق با نتایج این پژوهش، نتایج به(fMRI) ویژه و به تفاوتندمدر پردازش کنترل شناختی ها(، نشان دادند که مردها و زن2009) و همکاران لی

فتاری، فعالیت رخطاهای که جاآن تری نسبت به مردها نشان دادند. ازبه خطای بزرگها فعالیت وابسته زندهد که جنسیت در نشان می کند،درگیر می شوندقشری و زیرقشری را که حین پردازش عاطفی برانگیخته می

افسردگی همچون هرگاه با اختالل عاطفی دیگر، زنان عبارتپردازش عاطفی کنترل شناختی دخالت دارد. به (.2008شوند، کنترل بیشتری بر این خطاها و بازداری دارند )پسوا، رو میروبه

بوده سو همهش حاضر ( نیز با پژو2016نتایج پژوهش منصوری، فهرینگ، گایالرد، جبارزاده و پارکینگتون ) ر نامناسب دارند.رفتاها توانایی بیشتری در یادگیری تمرینات مهار نشان داد که زن دست آمدهو نتایج به

برانگیز دارند.چالش بردن از کارکردهای اجرایی بازداری در تکالیفهمچنین توانایی باالتری در بهرهدارویی انجام ی بدون درمانبیمار افسرده 262روی (2018) و همکاران عالوه، در پژوهشی که کیلپبه

خوان است. ش همپیدا کرد که با نتایج این پژوه عالئم شناختی و شدت افسردگی داد، ارتباط ضعیفی بینگیری لی نتیجهکتوان آن را از شدت افسردگی ای است که نمیشناختی بُعد جداگانهنقص عصب رسد،نظر میبه

(، 2018) و همکاران تاست. همچنین آلبر سوهم دارد و با نتیجه پژوهش حاضر کرد و نیاز به ارزیابی جداگانهتر از ینیپا هاسال با افسردگی زودرس، نشان داد که سرعت پردازش در آنبیمار بزرگ 91 روی در پژوهشی

گی ندارد که با این افسردگی و سن تداخل داشته و ارتباطی با شدت افسرد زماناما با مدت ؛افراد سالم استفرد سالم، 103و فسردهبیمار ا 13۷(، با بررسی 2019سویی نداشت. پیترسن، پورتر و میسکوویاک )پژوهش هم

های شناختی( نهای عینی شناختی )آزموتفاوت معناداری بین شکایات ذهنی شناختی )گزارش فرد( و نشانه کنند.تر شکایات بیشتری را عنوان میتر و وافسردهگزارش کرده و بیان کردند که افراد جوان

توجهی عالمتی است که در هر دو اختالل که کمگرفتن این ( نیز با در نظر2016) و همکاران مسکویتابودی اختالل روی افراد با هم کند، پژوهشیها را در بالینی دشوار میشود و اغلب تشخیص افتراقی آندیده می

تأثیر عالئم افسردگی پژوهش حاضر با هدف بررسی؛ اما فعالی انجام دادبیش افسردگی و اختالل کمبود توجه/دانشجو انجام گرفت. در ادامه از 90روی استفاده از آزمون تکلیف عملکرد پیوسته،بر عملکرد توجه با

برای ،افسردگی بک یپرسشنامه ،(ADHD) 1فعالیبیش /توجهخودگزارشی برای اختالل نقص یپرسشنامهبین افسردگی و عالئم ساختاریافته برای تشخیص استفاده شد. نتایج نشان داد،نیمه یافسردگی و مصاحبه

1. Attention Deficit Hyperactivity Disorder

Page 14: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب

...نشانگرهای برگرفته از قش زیستن 96

تکلیف عملکرد یک از نمراتبراین، افسردگی با هیچفعالی همبستگی وجود ندارد. عالوهبیش /توجهاختالل نقصتغییرات در یکنندهبینیفعالی تنها پیشبیش /توجهواقع، اختالل نقص خوانی نداشت. درهم( CPT) 1هپیوست

بود. همچنین اختالالت مربوط به اختالل های ارتکاب و حذفمتغیرهای تکلیف عملکرد پیوسته، خطا های افسردگی تقویت نشد. فعالی در تکلیف عملکرد پیوسته با وجود نشانهبیش /توجهنقص

زمون تکلیف آ ( در خطای حذف و خطای ارتکاب2002نتایج پژوهش حاضر با پژوهش کویتسر و همکاران )ملکرد پیوسته شناختی در مقایسه گروه افسرده و سالم هماهنگ بود. در پژوهش حاضر از آزمون تکلیف ع

ه آن با عملکرد شناختی تواند به تعمیم نتایج کمک کند. درباره متغیر جنسیت و رابطهیجانی استفاده شد که میرسد . به نظر میردان سالم و افسرده اشاره کردتوان به تفاوت عملکرد خطای حذف و خطای ارتکاب در ممی

اینکه زنان سالم کند. نکته آخرافسردگی مردان را بیشتر از زنان دچار اختالل عملکرد سیستم شناختی میتوان ی نهایی میتری داشتند. در جمع بندنسبت به مردان سالم در تغییرپذیری زمان واکنش عملکرد پایین

کلیف عملکرد پیوسته کند و نیز از چهار مقیاس تان را از نظر شناختی دچار آسیب میگفت افسردگی بیشتر مردرسد. برای تر به نظر میهیجانی، نقش خطای حذف و خطای ارتکاب در تمایز افراد افسرده از سالم مهم

های بیشتری وجود دارد.نشانگرها، نیاز به پژوهشتشخیص افسردگی بر اساس زیست

منابعتراقی اختالالت (. توانایی آزمون عملکرد مداوم در تشخیص اف1393. )ا. نمحمدی، و .،رسایی، ز .،رحیمی، چ

.۷9-100(، 1)21(. یشناسو روان یتی)علوم ترب یشناختروان یدستاوردها یمجلهپزشکی و افراد بهنجار. روان

References Albert, K. M., Potter, G. G., McQuoid, D. R., & Taylor, W. D. (2018). Cognitive

performance in antidepressant-free recurrent major depressive disorder. Depress

Anxiety. 35(8), 694-699.

Arnau, R. C. 1., Meagher, M. W., Norris, M. P., & Bramson, R. (2001). Psychometric

evaluation of the Beck Depression Inventory-II with primary care medical patients.

Health Psychology. 20(2), 112-119

Atique-Ur-Rehman, H., & Neill, J. C. (2019). Cognitive dysfunction in major

depression: From assessment to novel therapies. Pharmacology & Therapeutics.

202, 53–71.

Basso, M. R., & Bornstein, R. A. (1999). Relative memory deficits in recurrent versus

first-episode major depression on a word-list learning task. Neuropsychology. 13(4),

557-563.

Beck, A. T., Steer, R. A., & Brown, G. K. (1996). Manual for the Beck Depression

Inventory-II. San Antonio, TX: Psychological Corporation. Biomarkers Definitions Working Group (2001). Biomarkers and surrogate endpoints:

1. Continuous Performance Task

Page 15: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب

97 یازدهم ، سال2پژوهشی، شماره -شناختی، علمیروان کاربردی هایپژوهش نامهفصل

preferred definitions and conceptual framework. Clinical Pharmacology and

Therapeutics. 69(3), 89–95. Burt, D. B., Zembar, M. J., & Niederehe, G. (1995). Depression and memory

impairment: a meta-analysis of the association, its pattern, and specificity.

Psychological Bulletin. 117(2), 285-305. Derogatis, L. R. (1992). SCL-90-R: Administration, Scoring & Procedures Manual-II,

for the R (Revised) Version and Other Instruments of the Psychopathology Rating

Scale Series. 2nd Edition, Clinical Psychometric Research, Inc., Towson. Derogatis, L. R., Lipman, R. S., & Covi, L. (1973). SCL-90: An Outpatient Psychiatric

Rating Scale-Preliminary Report. Psychopharmacology Bulletin. 9(1), 13-28.

Gass, C. S. (1996). MMPI-2 variables in attention and memory test performance.

Psychological Assessment. 8(2), 135-138. Groth‐Marnat, G. (2000). Visions of clinical assessment: Then, now, and a brief history

of the future. Journal of Clinical Psychology. 56(3), 349-365.

Insel, T. R. (2014). The NIMH Research Domain Criteria (RDoC) Project: Precision

Medicine for Psychiatry. American Journal of Psychiatry. 171(4), 395-397.

Kaiser, R. H., Andrews-Hanna, J. R., Wager, T. D., & Pizzagalli, D. A. (2015). Large-

scale network dysfunction in major depressive disorder: a meta-analysis of resting-

state functional connectivity. JAMA Psychiatry. 72(6), 603-611.

Karalunas, S. L., Geurts, H. M., Konrad, K., Bender, S., & Nigg, J. T. (2014). Annual

research review: Reaction time variability in ADHD and autism spectrum disorders:

Measurement and mechanisms of a proposed trans‐diagnostic phenotype. Journal of

Child Psychology and Psychiatry. 55(6), 685-710.

Keilp, J. G., Madden, S. P., Gorlyn, M., Burke, A. K., Oquendo, M. A., & Mann, J. J.

(2018). The lack of meaningful association between depression severity measures

and neurocognitive performance. Journal of Affective Disorders. 241, 164–172.

Kemp, A. H., Hopkinson, P. J., Hermens, D. F., Rowe, D. L., Sumich, A. L., Clark, C.

R., Drinkenburg, W., Abdi, N., Penrose, R., McFarlane, A., Boyce, P., Gordon, E.,

& Williams, L. M. (2009). Fronto-temporal alterations within the first 200 ms during

an attentional task distinguish major depression, non-clinical participants with

depressed mood and healthy controls: a potential biomarker? Human Brain

Mapping. 30(2), 602–614.

Kizilbash, A. H., Vanderploeg, R. D., & Curtiss, G. (2002). The effects of depression

and anxiety on memory performance. Archives of Clinical Neuropsychology. 17(1),

57-67.

Koetsier, G. C., Volkers, A. C., Tulen, J. H., Passchier, J., van den Broek, W. W., &

Bruijn, J. A. (2002). CPT Performance in Major Depressive Disorder before and

after Treatment with Imipramine or Fluvoxamine. Journal of Psychiatric Research.

36(6), 391-397.

Korgaonkar, M. S., Grieve, S. M., Etkin, A., Koslow, S. H., & Williams, L. M. (2012).

Using Standardized fMRI Protocols to Identify Patterns of Prefrontal Circuit

Page 16: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب

...نشانگرهای برگرفته از قش زیستن 98

Dysregulation that are Common and Specific to Cognitive and Emotional Tasks in

Major Depressive Disorder: First Wave Results from the iSPOT-D Study.

Neuropsychopharmacology. 38(5), 863–871. Kropotov I︠U︡ D. (2016). Functional neuromarkers for psychiatry: applications for

diagnosis and treatment. London: Academic Press is an imprint of Elsevier Science. Li, C. S. R., Zhang, S., Duann, J. R., Yan, P., Sinha, R., & Mazure, C. M. (2009). Gender

differences in cognitive control: an extended investigation of the stop signal task.

Brain imaging and Behavior. 3(3), 262-276.

Mansouri, F. A., Fehring, D. J., Gaillard, A., Jaberzadeh, S., & Parkington, H. (2016).

Sex dependency of inhibitory control functions. Biology of Sex Differences. 7(1), 11.

Mesquita, C., Nazar, B. P., Pinna, C. M., Rabelo, B., Serra-Pinheiro, M. A., Sergeant,

J., & Mattos, P. (2016). How can Continuous Performance Test help to assess

inattention when mood and ADHD symptoms coexist? Psychiatry Research. 243,

326–330.

Miller, L. S., Faustman, W. O., Moses Jr, J. A., & Csernansky, J. G. (1991). Evaluating

cognitive impairment in depression with the Luria-Nebraska Neuropsychological

Battery: Severity correlates and comparisons with nonpsychiatric controls.

Psychiatry Research. 37(3), 219-227.

Pessoa, L. (2008). On the relationship between emotion and cognition. Nat Rev

Neurosci. 9(2), 148-158.

Petersen, J., Porter, R., & Miskowiak, K. (2019). Clinical characteristics associated with

the discrepancy between subjective and objective cognitive impairment in

depression. Journal of Affective Disorders. 246, 763–774.

Reitan, R. M., & Wolfson, D. (1997). Emotional disturbances and their interaction with

neuropsychological deficits. Neuropsychology Review. 7(1), 3-19.

Rohling, M. L., Green, P., Allen III, L. M., & Iverson, G. L. (2002). Depressive

symptoms and neurocognitive test scores in patients passing symptom validity tests.

Archives of Clinical Neuropsychology. 17(3), 205-222.

Roiser, J., & Sahakian, B. (2013). Hot and cold cognition in depression. CNS Spectrums.

18(3), 139-149.

Rosenhan, D., & Seligman, M. (1995). Abnormal Psychology (3rd ed.). New York:

W.W.Nortonand Company.

Ross, S. R., Putnam, S. H., Gass, C. S., Bailey, D. E., & Adams, K. M. (2003). MMPI-

2 indices of psychological disturbance and attention and memory test performance

in head injury. Archives of Clinical Neuropsychology. 18(8), 905-906.

Sadock, B. J., Sadock, V. A., Ruiz, P., & Kaplan, H. I. (2017). Kaplan and Sadocks

comprehensive textbook of psychiatry. Philadelphia: Wolters Kluwer.

Serra-Blasco, M., Torres, I. J., Vicent-Gil, M., Goldberg, X., Navarra-Ventura, G.,

Aguilar, E., Via, E., Portella, M. J., Figuereo, I., Palao, D., Lam, R. W., & Cardoner,

N. (2019). Discrepancy between objective and subjective cognition in major

depressive disorder. European neuropsychopharmacology: The Journal of the

Page 17: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب

99 یازدهم ، سال2پژوهشی، شماره -شناختی، علمیروان کاربردی هایپژوهش نامهفصل

European College of Neuropsychopharmacology. 29(1), 46–56.

Sherman, E. M., Strauss, E., Slick, D. J., & Spellacy, F. (2000). Effect of depression on

neuropsychological functioning in head injury: measurable but minimal. Brain

Injury. 14(7), 621-632.

Sweet, J. J., Newman, P., & Bell, B. (1992). Significance of depression in clinical

neuropsychological assessment. Clinical Psychology Review. 12(1), 21-45.

Tsushima, W. T., Johnson, D. B., Lee, J. D., Matsukawa, J. M., & Fast, K. M. (2005).

Depression, anxiety and neuropsychological test scores of candidates for coronary

artery bypass graft surgery. Archives of clinical Neuropsychology. 20(5), 667-673.

Watari, K., Letamendi, A., Elderkin-Thompson, V., Haroon, E., Miller, J., Darwin, C.,

& Kumar, A. (2006). Cognitive function in adults with type 2 diabetes and major

depression. Archives of Clinical Neuropsychology. 21(8), 787-796.

Page 18: صیشت ر یناجیه یهتسویپ ... - japr.ut.ac.ir · Email: arahimi@ut.ac.ir Received: 7 Sep 2019 Accepted: 16 Feb 2020 /11/2۷ شریذپ /06/16 تفایر{ زا هتفرگرب