یسایس مولع یصصت همانلصف 1397ناتسبات ،موس و لهچ هرامش...

فصلنامه تخصصی علوم سیاسی

1397تابستان، سومچهل و ، شماره چهاردهمسال 01/02/97 تاریخ دریافت: 19/04/97 تاریخ تصویب:

107 -132صفحات:

داعش اروپایی به زنان پیوستن دالئل بر تأملی: تتروریس و قربانی مثابه به زن

شییسید یوسف قر الملل و عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز استادیار روابط بین

نژاد فاطمه احمد ارشد علوم سیاسی، دانشگاه شیرازآموخته کارشناسی دانش

چکیده

پیوندند؟ این سؤاا در ابتؤداظ ورؤور داعؤش در خاورمیانؤه، می داعش اروپایی به زنان چراکه رفته رفتؤه، بؤا اعؤتم تشؤخیل ختفؤت مسئله ذهنی بسیارظ از اجتماعات مسلمان بود تا این

ر این داستمی و پیوستن تعداد زیادترظ از زنان مسلمان به آن، اهمیت پژوهشی به خود گرفت. هایی منتشر کردند که به ارتباط میؤان شمارظ از ماسسات پژوهشی، گزارش راستا، تعداد انگشتپرداخت اما از حیث علمی، ادبیات درخور توجری تولید نشد. این امر سبب شؤد داعش و زنان می

زیم. در مقاله حاضر با محوریت ساا مذکور، به بررسی علل پیوستن زنان اروپایی به داعش بپرداحدس اولیه یا فرضیه مقاله آن است که زنان با قربانی دانستن خود و بخؤاطر دئللؤی همنؤون

تفؤاوتی بؤی به مسلمان، واکنش امت قبا در عدالتی بی و غرب، ولم فرهنگ به تعلق عدم حساسؤتمی بؤه عضؤویت شؤرر آرمؤان المللی در قبا فجایع انسانی و در نرایت، تأسیس بین جامعه

رآمدند. این موارد در پرتو نظریه فشار عمومی در باب تروریسم رابؤرت اگنیؤو، بؤه بوتؤه داعش دشوند. شایان ذکر است که پدیده داعؤش همزمؤان بؤه عنؤوان یؤم سؤازمان آزمون گذاشته می

تروریستی و یم حخومت به عنوان مفروض این نوشتار پنداشته شده تؤا بؤا اتخؤا بؤه آن، بتؤوان را تشریح کرد.هاظ زنان داعشی نقش

داعش، زنان، تروریسم، رابرت اگنیو، نظریه فشار عمومی واژگان کلیدی:

:نویسنده مسئول، ایمیل [email protected]

1397فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال چهاردهم، شماره چهل و سوم، تابستان ◊

108 ◊

مقدمهباز 1970 دهه قدمت زیادظ ندارد و به تروریستی هاظ ها و سازمان در گروه حضور زنان

و گاهی در برخی از اروپا اختصاص داشت و ئتین آمریخاظ گردد که حوزه فعالیت آنان به میهاظ رسید. در کنار بررسی ویژگی اعضا هم می سوم حضور زنان به یمها، روهاین گها با گذر زمان هاظ تروریستی که خبر از افزایش حضور زنان در این گروه شناختی گروه جمعیت

هاظ تروریستی پرده از این واقعیت بر هاظ زنان در سازمان ها و کارویژه دهد، ارزیابی نقش میعبور کرده و وارد افقی یا حمایتی هاظ اند از نقش موفق شده زنان رفته، هدارد که رفت میتا آنان در شده موجب هایی، چنین نقش هاظ عمودظ و عملیاتی شوند. ورود زنان به این نقش

ها شخل بگیرد. مسئله پیرامون آن جدیدظ هاظ ها و پرسش کانون توجه واقع شوند و واکنش به معموئً زن یم تروریستی آن است که در عمده حوادث جامعه،اصلی ذهن مخاطبان عملیات

افخنی فردظ که به خشونت و هراس نه و شود، دفاع تلقی می قربانی و موجودظ بی مثابه یمهاظ رایجی توسل جسته تا به اهداف مورد نظر خود دست یابد. به سخن دیگر، وجود کلیشه

سازد. را دشوار می« زن تروریست»نان باورپذیرظ درباره ز« الره عشق»یا « روح زیبا»همنون ها، بسیارظ از کارشناسان اعم از وجود پارادکس میان عینیت موجود و ذهنیت مبتنی بر کلیشه

سیاسی و سایر اصحاب پژوهش را بر آن داشت تا از گران تحلیل پژوهان، روانشناسان، تروریستبپردازند. حاصل مطالعات اولیه پیرامون زن زنان تروریست شناختی، به کالبدشخافی حیث روان

یا وجود یم پریشی روان پروایی، بی دیوانگی، افسردگی، تروریست، شناسایی متغیرهایی همنون مرد( بود که زنان را به تروریست مبد ساخته بود. واسطه )عمدتاً

ل گرفت که هاظ متأخرظ شخ هایی مبتنی بر پژوهش اما در نقطه مقابل این ارزیابی، فرضیهستیزند و نه دیوانه یا افسرده و بالتبع، زنان عضو ها نه جامعه داد که عموم تروریست نشان میوار به زنان تروریست ها هستند. بنابراین نگاه کلیشه هاظ تروریستی نیز فاقد این خصلت سازمان

هاظ روهنادرست است و از منظرظ دیگر باید به تحلیل علل یا دئلل پیوستن زنان به گمند بود و برخی از هاظ ترویستی که از حضور زنان نیز برره تروریستی پرداخت. در میان گروه

اهداف خود را به مدد آنان محقق ساخت، داعش است. این گروه تروریستی با ادعاظ تشخیل هاظ متعدد براظ زنان، به جذب این قشر از جوامع از سراسر ویژه ختفت استمی و تعریف کار

جران اقدام نمود و موفق شد بخشی از زنان را به عضویت در داعش تشویق نماید. توفیق در نیروگیرظ بویژه از مناطق اروپایی، این ساا را در ذهن بسیارظ شخل داد که چرا بخشی از زنان

◊داعش اروپایی به انزن پیوستن دالئل بر تأملی: تروریست و قربانی مثابه به زن

109 ◊

مسلمان ساکن در کشورهاظ اروپایی، دعوت داعش را پذیرفتند و به آن پیوستند. در واقع انگیزه ها چه بود؟ این ن زنان از مراجرت به مناطق تحت اشغا داعش و زندگی در میان تروریستای

گویی به این ساا قرار گرفت که چرا زنان مسئله، مبنایی براظ تدوین مقاله حاضر و پاسخگویی به ساا اصلی مقاله، در ابتدا با اروپایی به عضویت داعش در آمدند؟ به منظور پاسخ

ها و اصو آن ه فشار عمومی رابرت اگنیو در باب تروریسم، به تشریح گزارهانتخاب نظریهاظ تروریستی و هاظ زنان اروپایی براظ عضویت در گروه پردازیم. سپس، تشریح انگیزه می

دهیم. در ادامه، به چرایی پیوستن زنان به داعش و در ایفاظ نقش آنان را مورد اشاره قرار می نماییم. در این سازمان را بررسی می هاظ آنان نرایت، نقش

General Strain Theory ofتروریسم ) به ناظر عمومی فشار نظریه -1

Terrorism)

خاص نسخه (،Robert Agnewاگنیو ) رابرت تروریسم به ناور عمومی فشار نظریه پاسخی شد، مطرح 1992 در که اگنیو عمومی فشارهاظ نظریه. است وظ عمومی فشار نظریه

اراله بیستم قرن او نیمه در عموماً که بود فشار هاظ نظریه در موجود فراوان هاظ نقصان به سوظ از فشار اِعما میان ارتباط تا بود صدد در عمومی فشار نظریه اجمالی، طور به. گشتند نظریه این دیگر، سخن به. نماید تبیین را فشار تحت مردم سوظ از جرم به توسل و فشار منبع در که دارد فشارهایی در ریشه شرروندان سوظ از جرم ارتخاب دهد، نشان بود تا آن پی رد

مفرومی هاظ گزاره به اتخا با تا نمود تتش اگنیو منظور، بدین. شود می وارد آنان بر اجتماع فشار تأثیرات از جلوگیرظ نرایت در و جرم و فشار میان رابطه فشار، دلیل فشار، میزان همنون

آزمون بوته به متعدد مطالعاتی موارد در را آن کاربست سرانجام، و بپردازد خود نظریه تشریح به (.Agnew, 1992: 50-74گذارد )

از وسیعی طیف میان در مستحخم، هاظ گزاره و مفروضات از مندظ برره بواسطه اگنیو نظریه نظریه بسط به را اگنیو امر، این و شد گرفته بخار بیستم قرن در اجتماعی علوم گران پژوهش تروریسم تولد و سپتامبر 11 حادثه وقوع با. نمود ترغیب جدید موضوعات به اتخا با عمومی فشار

مدد به کرد سعی ،(2010) خود اثر در او. شد فراهم اگنیو براظ نظریه بسط جدید، امخاناغلب اگنیو، منظر از. نرد بنا را تروریسم مختص نظرظ هاظ شالوده موجود، هاظ پژوهش


110 ◊

ورور و بروز»: هستند یا گزاره مشترک نقطه یم داراظ تروریسم با مرتبط هاظ پژوهشرسد عام به نظر می« فشار»اگرچه این گزاره از حیث پرداختن به . «دارد فشار در ریشه تروریسم

است شده تجسم گران پژوهش توسط متفاوتی هاظ قامت در فشار شود که این اما اگنیو یادآور می (: Agnew, 2010, p. 132-133از ) عبارتند که

جامعه در مادظ عناصر نسبی کمبود یا فقدان -

به و مذهبی سلطه با مرتبط تردیدهاظ مانند شدن، مدرن یا شدن جرانی با مرتبط مسالل - خانواده در سنتی هاظ نقش شدن کشیده چالش

متحده ایائت بویژه غرب نظامی و اقتصادظ فرهنگی، تسلط از نارضایتی -

دوره در سازظ ملت - دولت یندهاظفرآ از ناشی مذهبی و قومی سرزمینی، منازعات - پسااستعمارظ

مذهبی یا قومی نژادظ، سیاسی، اقتصادظ، تبعیض -

و استمی هاظ ارزش میان تضاد تبعیض، بیخارظ، از اعم مراجران روظ پیشِ مسالل - غربی

شدن برآورده حق شخصی، امنیت سیاسی، حقوق از اعم بشر اساسی حقوق رعایت عدم - بشر اساسی نیازهاظ

خاص گروه یم علیه گسترده خشونت جمله از دولت، شدید ولم -

گروهی هویت علیه خشن هاظ چالش -

افراد خانه و سرزمین اشغا یا کردن خانمان بی -

سرزمین نظامی اشغا -

غیره و پوستان سیاه سفیدپوستان، گران،کار مثل اقلیت هاظ گروه به نسبت تردید -

کند می اشاره فشارهاظ اعمالی از مختلفی هاظ گونه به فوق، موارد تحلیل و ارزیابی با اگنیو هستند. تروریسم به ناور عمومی فشار نظریه مبناظ که

اعمالی فشارهای -1-1

را عادظ مردم که ادظزی بسیار فشارهاظ -شوند: او این فشارها به سه گونه عام تقسیم می ایجاد فشارهاظ -سوم و رسند می نظر قربانیان، ناعادئنه به که فشارهایی -دوم کند؛ می قربانی و او نوع فشارهاظ اگنیو، نگاه (. ازAgnew, 2010, p. 136تر ) قوظ «دیگرانِ» توسط شده


111 ◊

مستقلی متغیرهاظ حخم در اینگونه از فشارها. منجر شود تروریسم به که است تر محتمل سوم دهند. می شخل( وابسته متغیر عنوان به) تروریستی رفتار به که کنند می عمل

مردمی قربانیان با زیاد بسیار فشارهای -1-1-1

پردازد که اوئً از شدت زیادظ برخوردارند و ثانیاً قربانیان اگنیو در دسته او به فشارهایی می وارد قربانیان به جدظ هاظ آسیب است که هایی به کنش آن، مردم عادظ هستند. شدت زیاد ناور

مالخیت، سلب جنسی، و فیزیخی آسیب مرگ، چون مواردظ مشمو ها، آسیب سازد و این میعتوه بر این، . شود می اهداف و ها، ارزش ها، هویت به خدشه نرایت، در و معیشت، و شغل سلب

و قربانیان اغلب و هستند گسترده و مستمر مدت، طوئنی او ، تخرارشونده، فشارهاظ دستهاست و بخش عظیمی از جامعه با آن درگیر داده تشخیل عادظ مردم را آن اصلی تأثیرپذیرندگان

ایجاد هستند، فشار عینی نمود که فوق موارد بر (. اما عتوهAgnew, 2010, p. 137) هستندها را دچار دارد و آن فشار اینگونه انقربانی روظ بر مشابه اثرظ هم، بودن فشار تحت از تصور

کند. تنگنا و مضیقه می

غیرمنصفانه یا ناعادالنه ظاهراً فشارهای -1-1-2

بیانجامد. با وجود تروریسم محتمل نیست که به اگنیو دید از فشارها این شد، بیان خهچنان فشارهاظ «علت و ملعا» به ناور را فشارها این او. دهند این، بخشی از نظریه او را شخل می

توسط عدالت با مرتبط هنجارهاظ عمدظ و خودخواسته نقض بواسطه که داند می جمعی دسته ممخن هم مواقع برخی در جمعی فشارهاظ. شوند می واقع توجه کانون در خارجی، عامل یم ممخن فشارها این مثتً. نباشد خارجی عامل یم خودخواسته و عمدظ هاظ کنش به ناور است قربانی خود که پایین طبقه از افرادظ مثل) فشار تحت مردم از گروه یم هاظ کنش نتیجه تاس

نتیجه یا ،(ها اپیدمی تندبادها و) مثل طبیعی فجایع نتیجه یا ،(هستند دیگر پایین طبقه از افرادظ (.Agnew, 2010, p. 138باشند )( سوزظ آتش هواپیما و برخورد مثل) منطقی حوادث

تر قوی دیگرانِ توسط شده اعمال ارهایفش -1-1-3

همراه و همدست فشار، کنندگان اِعما با که هستند مردمی ،«تر قوظ دیگرانِ» از منظور نظامی، هاظ مرارت تجریزات، از اعم قدرت منابع داشتن اختیار در بخاطر افراد، این. شوند می


112 ◊

اغلب «تر قوظ دیگرانِ» این، بر وهعت. شوند می محسوب تر قوظ آن، نظالر و سایرین پشتیبانی مردم با سیاسی، ایدلولوژظ و ملیت زندگی، محل طبقه، نژاد، مذهب، نظیر اجتماعی ابعاد حیث از

حخومتی که به به دادن رأظ از اعم مختلفی طرق از «تر قوظ دیگرانِ. »متفاوتند فشار تحت مالیات اخذ همنون حخومت قداماتا از حمایت یا اِعما فشار علیه مردم خود شرره شده است،

یا فشار، مولد حخومت از حمایت عمومی و علنی ابراز یا انجامد به فشار بیشتر می که بیشتر بندظ تقسیم با اندیشمندان برخی البته. دارند نقش فشار ایجاد در حخومتی، نرادهاظ به خدمت دموکرات، هاظ حخومت در که سازند می خاطرنشان غیردموکرات، و دموکرات هاظ حخومت میان

,2006) گودوین مثتً. دارند ها حخومت بر اثرگذارظ و انتخاب در بیشترظ نقش تر، قوظ دیگرانِp. 2037 )ایائت در «تر قوظ دیگران» که است بورژوازظ معتقد دموکراسی مفروم به اتخا با در بیشتر طبیعتاً و برخوردارند مرداندولت و حخومت انتخاب در ترظ برجسته نقش از متحدهتر عامل فشار بر مردم بندظ، دیگرانِ قوظ دارند. در مجموع در این تقسیم قرار بدگمانی معرض

شوند. محسوب می و قربانی میان ارتباط و دئلل سرشت، به ناور که فشار گونه سه برشمردن از پس اگنیو

و فشار میان واسطه نقش که ردازدپ می اظ مداخله یا میانی متغیرهاظ به است، فشار اعما منبع تحت مردم توسل سبب مستقیماً فشارها، که است باور این بر او. کنند می ایفا تروریستی رفتار در که دهند می شخل اظ مداخله هاظ مخانیزم به فشارها این بلخه شود نمی تروریسم به فشار .شوند می ختم تروریسم به نرایت

یا مداخله های مکانیزم -1-2

با که چرا هستند فشارها با مشابه اهمیتی داراظ اظ، هاظ مداخله مخانیزم این اگنیو، دید ازدربرگیرنده اگنیو اظ مداخله هاظ م مخانیز. شد تروریسم وقوع از مانع توان می ها، آن کردن مرتفع

چرار مورد است که عبارتند از:

منفی احساسات -1-2-1

مقدمه شوند، می ناامیدظ و حقارت مواردظ همنون خشم، شامل عموماً که منفی احساسات مخرب اثر بواسطه احساسات چرا که این. هستند آمیز اصتحی غیرمسالمت اقدامات به توسل سمت به را فشار تحت افراد و دهند می کاهش را قانونی طرق از مسئله حل توانایی ذهنی،


113 ◊

خود بر تسلط به قادر کمتر افراد این. ازندس می متمایل گیرانه انتقام و دلبخواهانه هاظ کنش .Agnew, 2010, pاست ) اندک اغلب رفتاریشان عواقب به نسبت آنان هشیارظ و هستند

شود. (. از این رو انتخاب تروریسم توسط افراد مذکور، براظ تقابل با فشار ضرورظ تلقی می140

مسئله حل در استیصال -1-2-2

پیش مسالل حل براظ هایشان گزینه عمتً گیرند، می قرار ارفش تحت عادظ مردم که زمانی همنون هایی شیوه به خود مسئله حل براظ طبیعی وضعیت در مردم این اگر. یابد می کاهش رو

متوسل شورش، حتی یا اعتراض المللی، بین نراد یم توسط گرظ میانجی گرظ، ئبی مذاکره، که معنا بدین. کنند می توجه آمیز مصالحه کمتر هاظ گزینه به فشار اِعما شرایط در شدند، می

اعتراضی هاظ جنبش از خشن هاظ گونه بروز و سیاسی فرایندهاظ از خروج سبب فشارها، باشد، زیادتر فشار منبع و فشار تحت مردم میان قدرت فاصله که هنگامی همننین. شود می

است. تر محتمل زنی مردم سوظ از مسئله حل آمیز غیرمسالمت هاظ روش اعما

اجتماعی کنترل کاهش -1-2-3

نیز را شوند می تروریسم به توسل مانع که اجتماع یم کنتر عوامل گفته، پیش فشارهاظ تحت مردم میان احساسی روابط فشارها (. اینAgnew, 2010, p. 141دهند ) می کاهش در که رساند می ارزیابی بدین را فشار تحت افراد و کنند می تضعیف را فشار اعما منبع و فشار

غیرقانونی و نادرست فشارها، این. دهند نمی دست از را چیزظ تروریستی، اقدام به توسل صورت با مسامحه و همدردظ عوض، در و دهد می جلوه اهمیت کم را تروریستی اقدام بودن

است. رورپ هراس اقدامات و تروریسم از حمایت آن حاصل که کند می موجه را ها تروریست

تروریستی باورهای تقویت و ایجاد -1-2-4

یم سمت به را آنان تر، قوظ دیگرانِ توسط گرفتن قرار تجاوز مورد به فشار تحت مردم باور به باورمند و متشخل اجتماع یم قامت در جمعی، هویت این. دهد می سوق متمایز جمعی هویت سرنوشت که معناست آن به ناور اصل این .یابد می تجلی «خورده گره هم به سرنوشتِ» اصلِ لزوم ترتیب، بدین. بالعخس و دهد می قرار تأثیر تحت هم را گروه اعضاظ سرنوشت گروه، یم

به باور قالب در گروه، از پشتیبانی و حمایت. شود می تلقی بدیری آن اعضاظ و گروه از حمایت


114 ◊

تروریستی اقدام به توسل» گزاره تأیید آن حاصل که یابد می نمود جمعی دسته تروریستی اقدام را هایی گروه چنین ایجاد نیز ها رسانه و اینترنت البته. است «مشختت کردن برطرف براظ

اجازه فشار تحت افراد به و سازند می آشخار و عمومی را فشارها که چرا کنند، می تسریل هاظ گروه استخدام به یراحت به و باشند مرتبط یخدیگر با مجازظ صورت به تا دهند می

(.Agnew, 2010, 142-143درآیند ) تروریستی

تروریستی های گروه به زنان پیوستن دالئل -1

عموماً ناور به این مسئله تروریستی هاظگروه به پیوستن براظ زنان هاظ انگیزه و دئیل نمودن برطرف ظبرا کنند که اجتماعی تلقی می فشارهاظ قربانیان خود را به مثابه است که آنان

که است آن اهمیت حالز نخته. شوند می توسل به تروریسم یم گزینه مطلوب تصور فشار، آثار بواسطه زن، هاظتروریست اما دارد، شباهت مردان انگیزه با رابطه این در زنان هاظانگیزه اگرچهد. با وجود این، هستن مردان با هایی تفاوت داراظ انگیزشی لحاظ از منحصربفرد هاظ نقش ایفاظ

هاظ تروریستی، موارد زیر ماثرند: در گرایش زنان به تروریسم و پیوستن آنان به سازمان

غم از ناشی انتقام -2-1

و رغم شخصی و پنران بودن نمود آن، زنان است که علی هاییانگیزه و دئلل از یخی غم، در گاه تخیه عنوان به مرد حضور عدم. دهدمی سوق یتروریست هاظگروه سمت به را دختران موارد، اغلب در. دهدمی قرار تاثیر تحت مالی و جسمی احساسی، لحاظ از را آنان زنان، زندگی گرانهغارت حمله شده توسط بیگانگان،اشغا هاظسرزمین در عدالتیبی و ولم معشوق، فقدان

است و او دشوار زن یم براظ اشغالگر کشورهاظ ملخردع از ناشی تلفات و دورافتاده، روستاظ به مستند(. Sutten, 2009, pp. 21-22) کند سازد و به سمت انتقام روانه می را به غم مبتت می

خانواده اعضاظ شخنجه یا مرگ از ناشی غم بخاطر که بودند چنن سیاه هاظبیوه موضوع، این درصد 88هاظ موجود، ستی زدند. بر اساس پژوهشخود، دست به اعما تروری به نزدیم افراد یا

دادن دست از. بودند کرده تجربه روسیه چنن جنگ در را خود خانواده اعضاظ مرگ این زنان،به تعبیر خود، که بود داده قرار تاثیر تحت اظ گونه به را چنن زنان زندگی شیوه خانواده، اعضاظ

(.Lay, 2015, p. 21) دکننمی زندگی مردگان مانند و اندگویا مرده


115 ◊

حاکم جنسیتی هنجارهای شکستن -2-2

این عملی و نظرظ اثبات پی در باورانه، زن هاظ انگاره به استناد با تروریست زنان از بخشی فرایندهاظ و کردارها بواسطه بلخه نیست، ژیمبیولو ثابت هویت یم جنسیت که هستند گزاره

سیاسی، فرهنگی، ساختارهاظ به ناور جنسیت دیگر، سخن به. است شده متولد شدن اجتماعی و زنان چگونه که دارند آن از حخایت زنانگی و مردانگی مفاهیم و است گفتمانی و اجتماعی و خصوصی حوزه یم در زن آن، رد که اند شده ساخته پینیده سیاسی تاریخ یم بواسطه مردان همنون هایی نقش از برخوردار مردان اساس، این بر. است گرفته قرار عمومی حوزه یم در مرد

که حالی در اند، شده برساخته قررمان و مراجم شجاع، پرست، وطن ایثارگر، حامی، و نگربان در خود شجاع مسرانه به و دارند عرده بر روحی حمایت وویفه و هستند «زیبا روح» زنان، فشار مولد که را کلیشه این تا کنند می تتش تروریست زنان. کنند می هدیه عشق جنگ، میدان خود از متفاوت اظ چرره عمومی، حوزه در حضور با و کنند دار خدشه را است بوده زنان بر تاریخی .Buzan and Hansen, 2009, ppنیستند ) طلب صلح ذاتاً که دهند نشان و دهند بروز

139-140.)

براظ تر عرصه جذاب دهند،می رخ عمومی حوزه نیز از این حیث که در تروریستی حمتت هاظفرصت توانندمی تروریستی هاظ گروه در شدن وارد با زنان. شود محسوب می زنان ورود

در زنان مشارکت با. کنند دنبا را سنتی جوامع در موجود هاظمحدودیت فراتر از دیگرظ و شوند نمی تعریف خود جنسیتی نقش براساس زنان دیگر خشونت، عامتن عنوان به تروریسم را خود مورد در رایج نادرست تعبیرهاظ توانندمی آن طریق از زنان که شودمی ابزارظ تروریسم

(. Gray, 2015, p. 10) کنند دنبا را آزادظ و رهایی و برده بین از

خانوادگی فشار از رهایی -2-3

هاظگروه سمت به خانواده خود وارد شده توسط اعضاظ فشارهاظ اثر بر زنان از بخشی همواره مردسائر هاظ خانواده در حضور بخاطر زنان، از گونه این. کنند می پیدا سوق تروریستی

اعضاظ سایر همراهی عدم و وگفتگ طریق از مسئله حل در استیصا بواسطه و فشارند تحت. شوند می متوسل آمیز غیرمسالمت هاظ شیوه به خانوادگی، معضتت نمودن برطرف در خانوادهماید این فرانسه و بریتانیا جمله از اروپایی کشورهاظ در شده انجام هاظ پژوهش از تعدادظ

دموکرات، جوامع در حضور رغمعلی اروپایی دختران که دارند آن از موضوع هستند و حخایت


116 ◊

,Lay, 2015) اند گشته ملحق تروریستی هاظگروه به و اند شده افراطی پدرانشان، رفتار بخاطرp. 22.)

مالی مشکالت رفع -2-4

ها، ارتباط وثیقی میان مشختت مالی و تروریسم وجود دارد. در زمره بر اساس برخی پژوهشرا به هم مرتبط داخلی ناخالص تولید و ها، گزارش بانم جرانی است که تروریسم ن پژوهشای

و تاب تروریستی هاظفعالیت مقابل در ثروتمند کشورهاظ مطابق با این گزارش،. دانسته است با مطابق. شود می تروریسم پرورش سبب محرومیت و فقر که حالی در دارند، بیشترظ تحمل که شودمی موجب پسر یا پدر شوهر، مرگ بواسطه معیشت و شغل سلب می،فشار عمو نظریه آمیز مسالمت طرق از مسئله حل امخان و بدهد دست از را خود اقتصادظ حامی خانواده تلقی تروریستی هاظ گروه براظ آسان اظ طعمه ها، زنان موجود در این خانواده. نباشد پذیر امخان سایر ماندن زنده براظ هستند که حاضرند دختران و مادران این عادتاً که این بخصوص شوند،می

هاظ ترویستی، مرگ این گروه در جریان فعالیت از پس. فداکارظ کنند خانواده اعضاظ دریافت تروریست رهبران سوظ از مالی هاظ پاداش و پو زیادظ مقادیر خانواده بازماندگان

برخی سوظ از ی از عملیات تروریستی، چه بساناش اجتماعی شررت بواسطه همننین. کنند می (.Sutten, 2009, pp. 24-25) بگیرند قرار احترام مورد جامعه افراد

رفته دست از شرافت احیای -2-5

تر محتمل اند کرده تجربه جنسی یا فیزیخی آسیب زندگی، در که زنانی ذکر شد، که چنان خود خانواده سرافخندگی و تحقیر مایه زنان این. بپیوندند تروریستی هاظ گروه به که است

بربود براظ هاآن اغلب بنابراین. یابند می رفته دست از را خود شرافت و شوندمی محسوب تروریستی هاظسازمان به ها، برچسب این از خود کردن پاک براظ دیگر تعبیر به یا خود، وضعیت و خانواده چشم از آنان رهایی براظ اظوسیله تروریستی، هاظانسازم که چرا. شوندمی ملحقطلبانه بخاطر تلقی مقدس و شرادت. آورند می بدست را سابق شرافت آن، طریق از و است جامعهبازماندگان را به ارمغان براظ احترام احیا شده و شرافت آنان دسته، این در موجود زنان از مرگ

مرگ آن نتیجه که شوند می انتحارظ عملیات انجام یادشده، داوطلبزنان رو این از. آورد می .(Gray, 2015, p. 10) است


117 ◊

رفتار سمت به را زنان که است فوق هاظ انگیزه از اظ مجموعه یا که یم حاصل سخن آنهاظ تروریستی ضویت در سازمانبودن، ع این زنان با استناد به قربانی .دهد می سوق تروریستی

کند تا با اتخا به آن، فشارهاظ وارده شده بر خود را را به عنوان هدف اصلی خود تعریف میهاظ تروریستی هاظ خود، به اخذ نقش مناسب در گروه بطرف نمایند. این زنان با نگاه به پتانسیل

هاظ پیوستن به شده را با انگیزه حو هاظ م کنند تا نقش ورزند. آنان طبیعتاً تتش می مبادرت می سازمان مرتفع نمایند.

تروریستی های گروه در زنان نقش -2

داراظ تروریستی، هاظ سازمان یا ها گروه به پیوستن از پس اجتماعی فشارهاظ قربانی زنان برایند. ماثرند ها آن به شده وارد فشارهاظ رفع در که گردند می متعددظ هاظ کارویژه و نقش عمدتاً ها، گروه این در زنان که دارد آن از حخایت تروریسم و زنان حوزه با مرتبط هاظ وهشپژ

بر را سیاسی پیشرو و رهبر چریم، انتحارظ، عامل کننده، استخدام تدارکاتی، چون هایی نقش بیان (. شایستهCragin & Daly, 2009, Mahan & Griset, 2008اند ) داشته عرده سرم و زنان حضور اما هستند، اظ متحظه قابل تنوع داراظ مذکور هاظ نقش هرچند که است بیشترظ سرم ها نقش برخی در زنان که اظ گونه به نیست متوازن ها، نقش این از هریم در آنان پردازیم. می گفته پیش هاظ نقش ارزیابی به تفصیلی طور به ادامه در. اند کرده ایفا

زنان تدارکاتی -3-1

میان در پژوهشی، اساس بر. دارند حضور تدارکاتی نقش در تروریست، زنان تعداد بیشترین در. اند برده از زنان برره تدارکات بخش در ها، گروه از آن 21 شورشی، و تروریستی گروه 22

که این او : است شده مطرح متعددظ دئلل تدارکاتی نقش در زنان حداکثرظ حضور خصوص از و شوند می واقع شم مورد کمتر زنان که معتقدند تروریستی ظها گروه در رهبران اغلب

زمره در که اسلحه قاچاق و انتقا رو این از. کنند می عبور سرولت به امنیتی هاظ بازرسی ;Speckhard, 2008گردد ) می پذیر امخان شود، می محسوب تدارکاتی زنان ووایف

Jacques and Taylor, 2009لباس در مردان در برخی مواقع، تا هشد باعث مسئله (. این زنان تروریست، رهبران نگاه از که این (. دومLay, p. 28عبور کنند ) امنیتی موانع از زنان

از برخی که این دارند و سوم قرار خطر معرض در کمتر عملیاتی مردان با مقایسه در تدارکاتی


118 ◊

بتوانند وقت پاره صورت به که کنند می واگذار افرادظ به را تدارکاتی پست تروریستی، هاظ گروه بیشترظ پتانسیل پست این اشغا براظ مردان، با مقایسه در زنان طبیعتاً و باشند گروه خدمت در

تروریستی هاظ گروه خدمت در وقت پاره صورت به توانند می جامعه، زنان اکثریت که چرا دارند (.Cragin & Daly, 2009, pp. 21-22باشند )

کننده زنان استخدام -3-2

نیروهاظ جذب وویفه و اند گرفته قرار بائترظ رده در سازمانی حیث از کننده استخدام زنان در زنان این. دارند عرده بر را پیخارجویان یا انتحارظ گذاران بمب مالی، حامیان جدید، تدارکاتی هاظ گروه حقیقت، در و نندک می ایفا مرمی نقش تروریستی هاظ گروه و مردم میان ارتباط ایجاد

زنان تعداد که دارد آن از نشان ها پژوهش. نمایند می مرتبط خارج جران به را تروریستی الگو دو به اتخا با استخدام کلی، طور به. است کمتر تدارکاتی زنان با مقایسه در کننده استخدام خانوادگی، پیوندهاظ به اتخا با زنان که صورت بدین ، تسریل الگوظ -او : پذیرد می صورت. کنند می تسریل را دوستان و خانواده اعضاظ سایر و پدران برادران، خواهران، همسر، استخدام

تروریستی هاظ ایده نشر و گسترش براظ مبلغانی به زنان که ترتیب بدین تبلیغ، الگوظ -دوم .Cragin & Daly, 2009, ppکنند ) جذب را مخاطب طریق، این از تا شوند می تبدیل

تروریستی هاظ گروه به تر سریع و دارند اظ ویژه اهمیت مردان مخاطبان، میان (. در39-40 ها پست از اظ عمده بخش زنان، که هستند روبرو احساس این با غالباً مردان که چرا. پیوندند می (.Von Knop, 2007, p. 401اند ) رانده حاشیه به را آنان و اند کرده خود نصیب را

انتحاری زنان -3-3

قربانی به حاضر سازمان، هدف براظ که دهند می تشخیل زنانی را انتحارظ گذاران بمب ,Cragin & Dalyاست ) تدارکاتی زنان از کمتر نیز زنان این تعداد. هستند خود کردن

2009, p. 55یشافزا بواسطه تروریستی هاظ سازمان براظ زن انتحارظ گذاران بمب از (. استفاده سبب انتحارظ عملیات تعداد افزایش طبیعتاً،. شود می محسوب مزیت یم پیخارجویان، عددظگردد می ها تروریست اقدامات روانی تأثیرات افزایش نرایت در و اظ رسانه پوشش افزایش

(Zedalis, 2008, p. 50برخی .) در زن انتحارظ گذار بمب که باورند این بر گران پژوهش از «مطیع» اظ چرره همواره جامعه و ها رسانه که چرا است توجه جالب و جذاب یاربس مردم، نگاه


119 ◊

,Bloom) .کند می مخدوش را تصویر این زن، انتحارظ گذار بمب و اند کشیده تصویر به را زن

2005, p. 144) جامعه به را ترس ها، رسانه از گرفتن برره با زن انتحارظ گذاران بمب واقع، در سازند می هموار را سازمان نرایی اهداف به دستیابی راه آن، بواسطه و ندکن می تزریق

(Bizovi, 2014, p. 26.)

پیکارجو و زنان رهبر -3-4

هاظ گروه در بیشتر اثربخشی به آنان تمایل به ناور ها نقش گونه این در زنان حضور نیمی در که سازد می شخارآ تروریستی هاظ گروه در زنان حضور فراوانی بررسی. است تروریستی

,Cragin & Dalyاند ) شده استخدام پیخارجو یا عملیاتی رهبر عنوان به زنان ها، آن از

2009, p. 73عملیاتی میدان در گذارظ سیاست و استراتژظ اعما در مرمی نقش زنان (. این (.Sutten, 2009, pp. 30دارند ) تروریستی سازمان یم براظ

خود جامعه قررمانان به تبدیل اظ رسانه تبلیغات بواسطه عملیاتی انپیخارجوی و رهبران از توانند می جامعه، در زن بودن قربانی کلیشه به اتخا با ها تروریست هم زمینه این در. شوند می وضعیت، این در. بگذارند تأثیر مخاطب بر طریق این از و ببرند برره دیگران همدردظ حس

و زنان علیه خشونت یعنی دیگرظ موضوع به تروریسم پدیده بودن خطرناک بجاظ مخاطب (.Lay, 2015, p. 28کند ) می توجه آنان بودن قربانی

گذار زنان سیاست -3-5

سه در را ها آن توان می اما است اندک بسیار تروریستی هاظ گروه در گذار سیاست زنان تعداد که «راهبردظ دوراندیشان» -او (: Cragin & Daly, 2009, pp. 87-88داد ) جاظ دسته. اند کرده ژرف تحولی دچار را تروریستی گروه یم راهبرد یا ایدلولوژظ که گیرد می دربر را زنانی

خاص هاظ دستورالعمل یا مانیفست اراله به که اظ فتسفه حتی یا نویسندگان، نگاران، روزنامه کمیته اعضاظ» -دوم. گیرند می قرار هزمر این در پردازند می تروریست رهبران راهنمایی براظ

آنان تصمیمات. دارند مشارکت ها گیرظ تصمیم در که هستند زنانی دربرگیرنده که «مرکزظ این در زنان حقوق به توجه حتی و تروریستی هاظ گروه فعالیت نظامی، عملیات به معطوف مقامات با نزدیم ابطهر بواسطه که است زنانی از متشخل «سیاسی مقامات» -سوم. هاست گروه


120 ◊

و مادران همسران، نمونه، عنوان به. اند یافته دست جایگاه این به تروریستی، گروه در ارشد .گیرند می جاظ دسته این در تروریستی هاظ گروه رهبران خواهران

و ها گروه دامان به فشارها این از رهایی براظ اجتماعی، فشارهاظ قربانی زنان در مجموع، و مسئله براظ حلی راه همنون را تروریستی اقدامات و کنند می پیدا سوق تروریستی اظه سازمان. دارد آنان هاظ خواسته تحقق با مناسبی انطباق هم فوق گانه پنج هاظ نقش. دانند می خود مشخل

داعش مطالعاتی مورد در اگنیو تروریسم به ناور عمومی فشار نظریه کاربست به ادامه در پردازیم. می

داعش به دالئل پیوستن زنان اروپایی -3

دهد که به عضویت که اشاره شد، قلمرو موضوعی مقاله را زنان اروپایی تشخیل می چنان منتشر 2016المللی مبارزه با تروریسم که در آوریل داعش در آمدند. بر اساس گزارش کمیته بین

اروپا بودند. غرب و شما اظاند، از کشوره مراجرانی که به داعش پیوسته درصد از 66 شد، هاظ بعدظ اتریش مراجرین بودند و در رتبه تعداد بیشترین بریتانیا داراظ و آلمان فرانسه، بلژیم،

تعداد ،2014 ژولن ماه در تشخیل دولت استمی در عراق و شام اعتم اما با .قرار داشتند سولد و .یافت افزایش توجری قابل طور به ستند،به داعش پیو اروپا اتحادیه عضو کشورهاظ از که زنانیتعداد افراد مشتاق براظ اعتم دولت استمی، از پس او سا در آلمان، در مثا ، عنوان به

پیوستن به داعش دو برابر شد. در هلند نیز تعداد زنانی که به داعش پیوستند در مدت زمان دو سه برابر شد. در سایر کشورهاظ اروپایی ، نزدیم به 2015تا دسامبر 2014سا یعنی از ژانویه

.EU, 2017, p)هم فراوانی حضور زنان در داعش با کشورهاظ مذکور نسبتاً همخوان بود.

زیر میزان اعضا و سرم هر کشور به تفخیم در داعش مشخص شده « نقشه -جدو »در (.16رواسی کمترین سرم را است. فرانسه با بیشترین عضو در داعش در صدر قرار دارد در حالی که ک

هاظ اقتصادظ کشورهایی که بیشترین مراجر به داعش را به خود اختصاص داده است. شاخصهاظ اقتصادظ در وهله او اند، در حد بسیار مطلوب و مطلوب بوده است، بنابراین انگیزه داشتهد به سایر علل و توانند، دلیل پیوستن مسلمانان اروپایی به داعش باشد. در این زمینه بای نمی

شناختی که شامل موارد زیر است و در چرارچوب نظریه فشار دئلل که عمدتاً جنبه جامعه عمومی اگنیو قابل تبیین است:


121 ◊

.Van Ginkel and Entenmann, 2016, p) تعداد پیکارجویان کشورهای اروپایی عضو داعش

50)

کشور

تعداد

پیکارجو

تعداد

زنان)تخمین(

فرانسه

بیش از 900

200

آلمان

بین 760تا 720

152تا 144بین

بریتانیا

بین 760تا 700

داده موجود نیست

بلژیم

بین 516تا 420

47

سولد

بین 300تا 250

35

اتریش

بین 300تا 230

17

داده موجود نیست 220 هلند

اسپانیا

بین 139تا 120

14تا 12بین

13 125 دانمارک

داده موجود نیست 87 ایتالیا

داده موجود نیست 70 فنتند

داده موجود نیست 30 ایرلند

لرستان

20بین 40تا


داده موجود نیست 12 پرتغا

لوکزامبور گ

6 داده موجود نیست

داده موجود نیست 6 اسلواکی

بلغارستان

بین 10صفر تا


داده موجود نیست 3 ونیاسلو

داده موجود نیست 2 لتونی

داده موجود نیست 2 استونی

داده موجود نیست 1 کرواسی


122 ◊

غرب فرهنگ به تعلق عدم و انزوا حس -4-1

هویت ساخت به ناور که خود زندگی از اظ دوره در مسلم قدر جامعه، در موجود افراد اقلیت که افرادظ خصوص در امر این. اند رداختهپ جامعه با خود نسبت فرم به است اجتماعی دین، و نژاد که چرا. است تر پرالتراب و انگیزتر چالش شود، محسوب می جامعه یم دینی و قومی مختل را جامعه با هویتی پیوند مقوله، دو این در تفارق و هستند ساز هویت عناصر از دو هر در موضوع این. زند می رقم را اکثریت و عهجام از بخش این میان تعارض بالتبع، و کند می

این نیز بر ها پژوهش از بسیارظ. است صادق هم غربی جوامع در ساکن مسلمان اقلیت خصوص از کنند، می استفاده نقاب و حجاب از که زنانی بخصوص مسلمان اقلیت که گذارند می صحه امر

برخی در و نژادپرستانه اورارات ای کتمی اذیت و آزار مورد اروپایی و آمریخایی مردم سوظ (. تجربهSaltman & Smith, 2015, pp. 9-10گیرند ) می قرار فیزیخی حمتت مواقع فرهنگ به تعلق عدم و انزوا حس ایجاد در طبیعتاً زنان، بویژه و مسلمانان توسط اذیت و آزار این معارضین با شدن نوا هم و غرب از گرفتن فاصله براظ اظ مقدمه که است ماثر غربی جامعه و

بدین گردد، می باز عقیدتی و فخرظ حوزه به او ، وهله در نوایی هم این. شود می محسوب غربی مراحل در اما شود، می پذیرفته مسلمانان دشمن عنوان به تمدنی و فرهنگی غرب که معنا

(.COE, 2016, p. 4انجامد ) می تروریستی هاظ گروه در حضور و عملی مبارزه به پیشرفته، نسبت ها رسانه در موجود قرالت اند، کرده تجربه مسلمانان از برخی که اذیتی و آزار کنار در

حادثه که زمانی. است غربی جوامع در موجود اقلیت این انزواظ مقوم هم مسلمان و استم به به مانانمسل حادثه، این در القاعده اعضاظ دخالت سبب به افتاد، اتفاق 2001 در سپتامبر 11 و استم هاظ آموزه میان ارتباط به ها رسانه از بسیارظ و گرفتند قرار اترام مورد عام طور

بخارگیرظ و شد معرفی خشونت دین عنوان به استم غربی، هاظ رسانه در. زدند دامن تروریسم تلقی مسلمان هاظ گروه توسط هدف به دستیابی براظ روش یم مثابه به آمیز خشونت ابزار ها رسانه توسط غرب، و استم تقابل مقوله سازظ برجسته از اظ عمده بخش تردید بی. گشت پتانسیل ایجاد نرایت، در و غربی جوامع از مسلمانان طرد سبب عمل، در که گرفت صورت توسط که است پیامی امر، این ماید. شد تروریستی هاظ گروه به زنان پیوستن و غرب از نفرت در ساکن مسلمانان به خطاب «ابوابراهیم» نام با داعش به پیوسته ائصل اداییکان زنان از یخی در کافران با خواستید که هرچقدر توانید می شما»: گوید می که است شده توییت غربی، جوامع


123 ◊

« نامند می تروریست را شما ها آن نرایت، در اما کنید، همراهی تروریسم با مبارزه موضوع(Saltman & Smith, 2015, pp. 10.)

مسلمان امت قبال در عدالتی بی و ظلم -4-2

علیه المللی بین ولم از تأسف ابراز در پیوستند، داعش به که زنانی از اظ عمده بخش و ولم مورد جران نقاط همه در «مسلمان امت» معتقدند افراد این. داشتند نظر اتفاق مسلمانان

این (. مصداقHoyle, Bradford, & Frene, 2015, p. 11اند ) شده واقع حمله جران کشورهاظ علیه اروپا و متحده ایائت از اعم غربی هاظ دولت که است اقداماتی سخنان، ولم وجود از پذیرش قابل تصویر ایجاد در نیز داعشی هاظ رسانه مسلم، قدر. اند داده انجام استم

کودکان و زنان تصاویر از مملو که ها هرسان این. اند بوده ماثر مسلمان کشورهاظ در خشونت و رفته (،COE, 2016, p. 4بود ) غربی کشورهاظ توسط هوایی هاظ بمباران و جنگ قربانی در. ساختند ناپذیر اجتناب را آن با عملی مبارزه و دادند هویت مبارزه هدف و دشمن یم به رفته

«کفر» و «ایمان»ر دو مقوله منطبق ب «دیگرظ» و «خود»یم ایجاد به ها رسانه این حقیقت حفظ براظ پذیر توجیه و الری امرظ تروریستی، اقدامات به توسل آن، پرتو در که دست زدند

شد. می تلقی «ایمان» یا «خود»

در قبال فجایع انسانی المللی بین جامعه تفاوتی بی به واکنش -4-3

در المللی بین جامعه کنشوا عدم به نسبت همواره عام، طور به جران مسلمانان از بخشی ابراز این. کنند می نارضایتی ابراز دهد، می رخ استمی جوامع در که ناگوارظ وقایع و فجایع قبا

از برخی. است متفاوت مسلمان مختلف قشرهاظ و ها گروه میان در ناراحتی، و نارضایتی را المللی بین جامعه توان می زآمی مسالمت و مدنی ابزارهاظ به اتخا با که باورند این بر مسلمانان ساختارهاظ در تردید ایجاد با دیگر گروهی که حالی در. کرد فجایع این انسانی ابعاد متوجه افراطی و رادیخا هاظ گروه از حمایت همنون ماثرترظ ابزارهاظ از استفاده به موجود، متصلب تفاوتی بی از خشم هستند، رترپذی آسیب عاطفی حیث از که زنان راستا، این در. آورند می روظ بروز را تروریست حتی و معارض هاظ گروه به پیوستن و حمایت قالب در را المللی بین جامعه آسیب تصاویر سو، یم از که چرا کنند می ایفا را مرمی نقش ها رسانه هم، زمینه این در. دهند می


124 ◊

هاظ کمم ارسا عدم ،دیگر سوظ از و دهند می نشان را ها بحران در مسلمانان دیدندولت و سوریه جریان آن بارز نمونه. کنند می تأیید را دوستانه بشر مداختت و دوستانه انسان متبوعشان، هاظ دولت اقدام عدم بواسطه اروپایی زنان از بخشی آن، طی در که بود اسد بشارپیوستند داعش به ا،ه سورظ قبا در ئزم اقدامات انجام و جایگزین جامعه یم در زندگی براظ

(Saltman & Smith, 2015, p. 13.)

اسالمی شهر آرمان تأسیس -4-4

عتوه بر مردود دانستن عناصر مادظ و معنایی جوامع داعش زنان داوطلب عضویت در پروراندند. آنان داده شده توسط داعش را هم در سر می انداز یم جامعه آرمانی وعده غربی، چشم

. باشند سریم شود، می اداره شریعت احخام اساس بر که داعشی جامعه ایجاد در هک بودند امیدار در. است امر این ماید شده نیز، منعخس «دابق» عنوان با داعش نشریه در که متعددظ مطالب خشونت به آمریخا هاظاحترامیبی و اشتباهات خاطر به فقط ما: »آمده دابق هاظ شماره از یخی

براساس که هستیم استمی دولت یم ایجاد براظ تتش حا در ما لخهب شویمنمی متوسل(. Hoyle, Bradford, frenett, 2015, p. 12) «کنیم زندگی آن در خداوند احخام

در نیز شد می طرح داعش حاکم البغدادظ، ابوبخر و داعش هاظ رسانه سایر توسط که سخنانی ادعا که جدید آرمانی جامعه در زنان مرم نقش به اشاره با داعش. است ارزیابی قابل راستا همین مختلف نقاط از مسلمان زنان جذب به است، شده تعریف زنان مذهبی ووایف اساس بر شد می

از مملو پیوستند، داعش به که زنانی توییتر کاربرظ حساب. پرداختند از جمله اروپا می جران. بود استمی ختفت تشخیل جرت سوریه سرزمین به زنان مراجرت براظ آمیز تشویق هاظ پیام قابلیت که شود می محسوب زنان براظ امن مخان یم استمی دولت مبلغ، داعشی زنان دید از

و مادرظ ووایف به توانند می زنان آن، پناه در و دارد را استمی شرر آرمان به شدن تبدیل (.Saltman & Smith, 2015, p. 15)بپردازند خود همسرظ

و بعضاً غیرمسلمان به مسلمان زنان سوظ از پاسخی همنون فوق موارد خه،نرایتاً اینتبعاً ریشه داعش در زنان نقش. شد را سبب می داعش در نقش ایفاظ که بود شده وارد فشارهاظ

قبا در داعشی هاظ به انگارهبا اتخا زنان بر این مبنا،. داشت مسلمان زن از داعش خوانش درهاظ زنان در این سازمان فرم نقش در این راستا،. پرداختند مورد نظر می نقش ایفاظ به زنان

تروریستی، مستلزم درک خوانش داعش از زن است.


125 ◊

زن از داعش خوانش -4

دولت زنان» مانیفست یا سند پرتو در توان می را اجتماع در آن نقش و زن از داعش خوانش زنان قبا در داعش مانیفست نگارش. شد منتشر 2015 سا اوایل در که کرد دریافت «ستمیا

در زنان تقدس بر تأکید زندگی، در مسلمان زنان نقش ساختن آشخار از اعم هدف سه به ناورقلمداد سعودظ عربستان در دروغین استم وجود از برداشتن پرده نرایت، در و داعش آتی دولت (.Winter, 2015, p. 7-12شد )

. زنان بود آموزظ علم قبا در غرب هاظدیدگاه از انتقاد داعش، نقطه آغاز بحث در مانیفست زنان طبیعت با ندارد؛ نقشی که توجه زنان براظ خداوند تأیید مورد نقش به غرب داعش، نگاه از

را زنان که نیوظد دانش نه و باشد می الری احخام و شریعت مطالعه به ناور است و سازگار که نظرظ حوزه بر عتوه مانیفست، با مطابق. کند می دنیا نقاط دورترین به سفر به مجبور آن امور به پرداختن و خانه در باید زنان وقت هم عملی حوزه در است، شریعت به معطوف بود معتقد داعش این، وجود با(. Winter, 2015, pp. 21- 24)شود صرف آشپزظ همنون

معلم، پزشم، شامل عمومی هاظ نقش دینی، علوم مطالعه مواقع همنون جراد، برخی در شوند. خارج خانه از جامعه به توانند بخاطر خدمت می زنان متخصص، و پرستار،

از حفاوت براظ کافی مرد و شود حمله استمی سرزمین به اگر که بود باور این بر داعشکنند شرکت جراد در باید حاکم فتواظ به استناد زنان با ت،نداش وجود دشمن مقابل در کشور

(COE, 2016,p. 8همننین .) منعی دینی، علوم مطالعه بواسطه خانه از خروج خصوص در فنی تخصص داراظ که زنانی و پرستار معلم، پزشم، زنان به نیاز این، بر عتوه. نداشت وجود زنان براظ خانه از بیرون در کار اما. باشند داشته را خانه ترک اجازه آنان که کرد می ایجاب بود،

اختصاص سا ، سه مدت به زایمان مرخصی عادظ، مرخصی چون حقوقی از مندظ برره مستلزم (.Winter, 2015, p. 22بود ) آن نظالر و شاغل زنان فرزندان نگردارظ محل

داعش در زنان نقش -5

دولت ساختار در ماثرظ هاظموقعیت و تندداش عرده بر متنوعی هاظفعالیت داعش در زنانحخایت سازمان این در زنان متفاوت کارکرد از نقش، در تنوع این. داده بودند اختصاص خود به

به را تروریستی هاظسازمان در زنان نقش مطالعات مورد در متعارف و سنتی تصورات که داشت نگریست نمی طرفبی یا ترحم قابل نقربانیا عنوان به زنان به داعش که چرا. کشیدمی چالش


126 ◊

کرد استنباط توان می اساس این بر. گرفتمی نظر در راهبردظ گران کنش مثابه به را آنان بلخه به که گرفت می دربر نیز را اصلی هاظنقش حمایتی، و ثانویه بر عتوه داعش، در زنان نقش که :شدمی تقسیم عمومی و داخلی هاظنقش دسته دو

(خانوادگی) داخلی هاینقش افقی؛ ساختارهای در زنان نقش -6-1

امت از پشتیبانی و حمایت گرفته، نظر در مسلمان زن براظ خداوند که هدفی داعش، نگاه از ترینمرم مادرظ و همسرظ بنابراین،. است بعدظ نسل تربیت و همسرظ نقش یفاظا طریق از

شود. می محسوب زنان نقش

همسری -6-1-1

که زنان، مدیران توانمند ثانیاً بواسطه این و شود می تلقی مقدس او ، وهله در همسرظ نقش روست این از(. COE, 2016, p. 6)هاظ خود هستند، از اهمیتی برابر با مردان برخورداند خانه محسوب تعردآور مردان براظ تنرا جراد، و ندارد وجود نظامی امور در زنان شرکت به الزامی که باید جرادظ، همسر عنوان به زنان داعش بر این باور بود که (.Dyer, 2016, p. 13) شود می

از این جرت .ابدی دست مرم هدف این به مرارت، و هوشمندظ با و باشند خود شوهران مراقبتکه داعش براظ مردان وویفه جراد تعریف نموده بود، زنان را ملزم به تسخیر قلب شوهران

زنان(. Spencer, 2016, p. 81)کرد ها را منبع آرامش مردان خود تلقی می دانست و آن می. نندببی افتخار عنوان به را او مرگ و کنند اطاعت خود شوهران از شدند تامی ترغیب داعش تشخیل براظ و کنند ازدواج داعش جنگجویان با تا رفتمی انتظار نیز دختران از این، بر عتوه . باشند خود مادران هاظگام رو جرادگر، دنباله بزرگ خانواده یم

مادری -6-1-2

با داعش. دبو شده تاکید مادر عنوان به زنان نقش بر داعش مانیفست در شد، بیان خهچنان اصلی مسئولیت جامعه، بقاظ و حفظ منظور به جدید هاظنسل افزایش ضرورت بر گذاشتن صحه

آنتین اظنشریه از یخی در داعش راستا، این در. کرد می واگذار زنان به را نسل بقاظ به دستیابی شود،می گذاشته زنان عرده بر که هاییفعالیت و هامسولیت همه از فراتر: » که بود کرده اورار


127 ◊

وویفه یم و زن وجودظ هدف ،«مادرظ» همننین،. «دارد قرار «فرزندان تربیت» و «مادرظ» (.Dyer, 2016, p. 9) بود شده دانسته الری

،«دابق» .دادمی شآموز آینده نسل از حفاوت و پرورش آموزش، براظ را زنان نیز «دابق». کردمی معرفی مسلمانان آینده هاظنسل افزایش براظ کلیدظ عنصر عنوان به را مادر پرورش ادامه که بود پسرانی تربیت و ولد و زاد امر به پرداختن زنان اصلی مسئولیت و نقش بنابراین، .Dyer, 2016, p) دهند تشخیل را داعش آینده جنگاوران و باشند پیخارجویان راه دهنده

در داعش. بودند هم خیاطی و آشپزظ یادگیرظ به مووف زنان ها، کارویژه این بر عتوه(. 10 کرد تلقی می زنان براظ مثبت هاظها را نقش چرارچوب مانیفست خود، این نقش

(Friedland, Richards, 2015, p. 9 .)

عملیاتی -عمومی هاینقش: ودیعم ساختارهای در زنان نقش -6-2

این رهبر سخنان عملیاتی، -عمومی هاظ نقش در زنان به ناور داعش نیروگیرظ مبناظ اعتم نظامیغیر و نظامی زنان و مردان به خطاب که بود 2014 سا در البغدادظ ابوبخر گروه، در تخصص با افراد و قضات مرندسان، شخان،پز ها،کنندهاستخدام فقرا، دانشمندان، ما: »کرد آنان که چرا... خوانیمفرامی استمی دولت به را خدماتی، ادارظ، نظامی، مختلف هاظزمینه همه «کنند تأمین و باشند گو پاسخ... را مسلمان مردم نیازهاظ توانندمی استمی دولت در(Tarras-Wahlberg, 2016, p. 27 .)با افراد جذب به داعش بیانیه، ینا انتشار زمان از

اجراظ همنون هاییفعالیت در حضور اجازه زنان به راستا، این در و پرداخت خاص هاظمرارت و رفاهی مراکز بربودظ، هاظخانه ها،بیمارستان بازگشایی و ساخت رفاهی، -ادارظ امور قانون، (.Spencer, 2016, p. 86) کرد صادر را هاخانهیتیم

تیپ دو ،2014 سا در داعش زنان، به نظامی و عملیاتی هاظ نقش اعطاظ راستاظ در و الخنساء تیپ از بودند عبارت که کرد ایجاد خود قلمرو در فعالیت براظ را زنانه کامتً مسلحها حخایت از آن برخی گزارش زنان، این ملیت خصوص (. درTse, 2016, p. 8الریان ) ام تیپ

خلیج کشورهاظ آفریقا، شما از سایرین هستند و اظ از اعضا، بریتانیایی دارند که بخش عمده (.Bhutia, 2015) اند به این تیپ پیوسته اروپایی کشورهاظ دیگر و چنن عراق، فارس،


128 ◊

که است ذکر شایسته عملیاتی و نظامی هاظ روهگ این از هریم هاظ خصلت با رابطه در اما محلی امنیت تأمین و استمی احخام اجراظ بر که بود زنانه کامتً و پارتیزانی تیپی الخنساء، تیپ صورت در تیپ این(. Rahmah, 2016) کردمی نظارت موصل و رقه مانند شررهایی در

. شد می متوسل ناقضان، با ت برخوردجر آمیزخشونت هاظ شیوه به استمی، احخام نقض مشاهده آن از ضرورت صورت در تا بودند ها ستح سایر و کتشینخوف به مجرز همگی الخنساء اعضاظ نیز الریان ام اعضاظ(. Spencer, 2016, p. 84) (Khelghat-Doost, 2016ببرند) برره در زنان کنتر و چم تیپ، این وویفه. بود شده تشخیل زنان از کامتً الخنساء تیپ مانند هاظچم از تا شدندمی پنران زنانه لباس در که بود مردانی یافتن منظور به بازرسی، هاظمحل دار حجاب فرد هر که بودند قالل خود براظ را مجوز این الریان ام زنان. کنند عبور داعش امنیتی

(.COE, 2016, p. 8) دهند قرار بازرسی مورد و کرده متوقف را دار نقاب یا

اشاره پیخارجو زنان به باید داعش، گروه در زنان مشارکتی طیف منتراالیه در که این سرانجام سا فوریه در به عنوان نمونه،. کردند می مبارزه مردان در کنار مقدم خط این زنان در. نمودداد می آموزش زنان به خاص طور به که کرد، افتتاح رقه در را زنانه اردوگاه دو داعش ،2016

(Khelghat-Doost, 2016.)

گیری نتیجههاظ موجود، ناور به مسئله چگونگی جذب زنان توسط اظ از پژوهش خه بخش عمدهدر حالی

داعش است، موضوع انگیزه درونی و شخصی زنان از پذیرش دعوت داعش، کمتر مورد توجه چرا زنان »نا، مقاله حاضر تدوین شد تا بدین ساا اصلی بپردازد که قرار گرفته است. بر این مبو حاضر به رها کردن جوامع دموکرات و ثروتمند خود در اروپا شدند « اروپایی به داعش پیوستند

و رنج سفر را به جان خریده و به قلمرو داعش مراجرت نمودند. نویسندگان براظ تبیین تمایل رابرت اگنیو که در باب تروریسم « فشار عمومی»ز چرارچوب نظرظ زنان اروپایی به داعش، ا

هاظ تدوین شده بود برره بردند. بر اساس این نظریه، فشار وارد بر مردم، سبب گرایش به گزینههاست. در حقیقت، زنانی که خود را شود که تروریسم یخی از آن آمیز حل مشخل می غیرمسالمت

حاکم در جامعه، پدرسائرظ در خانواده و جنسیتی رهاظقربانی مواردظ همنون غم، هنجابینند. این هاظ تروریستی را فراهم می دانند، اسباب پیوستن به سازمان رفته می دست از شرافت

اند، در قامت فشارها در خصوص زنان اروپایی که پیوستن به داعش را آما خود قرار داده


129 ◊

امت قبا در عدالتی بی و غرب، ولم فرهنگ به تعلق عدم و انزوا هایی مثل حس انگیزهسازد. به استمی، نمایان می شرر آرمان المللی و تأسیس بین جامعه تفاوتی بی به مسلمان، واکنش

بینند یا حداقل، سخن دیگر، زنانی که هیچ نسبتی میان عناصر هویتی خود و فرهنگ غرب نمیاند، یا به طور مستمر، اخبارظ ناور به دههاظ فرهنگی جوامع غربی به تنگ آم از برخی گزاره

گرظ در میان جوامع بشرظ براظ رفع این شنوند و یاری در جوامع مسلمان میعدالتی اِعما بیکنند براظ رهایی از فشار هاظ آرمانی داعش شده و سعی می بینند، جذب وعده معضل نمی

هایی که داعش با نگاه زنان، نقش درونی، با این سازمان تروریستی همراه شوند. قدر مسلم، ازویژه زن در حخومت و دولت موسوم به استمی ترسیم نموده است، فشارهاظ خوانش خود از کار

دهد. دسته از زنان، امیدبخش جلوه می انداز آینده را براظ این برد و چشم وارد شده را از بین می


130 ◊

:منابع

- Agnew, R. (1992). Foundation for a general strain theory of crime

and delinquency. Criminology, 30(1), 47-88. - Agnew, R. (2010). A general strain theory of

terrorism. Theoretical Criminology, 14(2), 131-153. - Bhutia, J. (2015). ISIS’Al-Khansaa Brigade Kills Woman for

Breast-Feeding Baby in Public in Raqqa. International Business

Times, 28. - Bizovi, O. M. (2014). Deviant Women: Female Invovlement in

Terrorist Organizations (Doctoral Dissertation, Mercyhurst

University).

- Bloom, M. (2005). Dying to kill: The allure of suicide terror. New

York, NY: Columbia University Press.

- Buzan, B., & Hansen, L. (2009). The evolution of international

security studies. Cambridge University Press.

- Carter Center, (May, 2017), The Women in Daesh:

Deconstructing Complex Gender Dynamics in Daesh Recruitment

Propaganda, The Carter Center One Copenhill 453 Freedom Parkway

Atlanta, Georgia 30307. - Commitee of experts on terrorism (CODEXTER), (October, 2016)

The Roles of Women in Daesh Secretariat of the Counter-Terrorism

Division Information Society and Action against Crime Directorate,

DG I.

- Cragin, R. K. & Daly, S. A. (2009). Women as terrorists:

Mothers,recruiters,andmartyrs. Santa Barbara, CA: Praeger Security

International.

- Dyer, E, (March, 2016), Women and the Caliphate: Women’s

Rights and Restrictions in Islamist Ideology and Practice, Centre for

the Response to Radicalisation and Terrorism Policy Paper No, at

The Henry Jackson Society.


131 ◊

- EU. (2017). Radicalisation and violent extremism – focus on

women: How women become radicalised, and how to empower them

to prevent radicalisation . Women's Rights &

GenderEquality.Retrievedfromhttp://www.europarl.europa.eu/RegDat

a/etudes/STUD/2017/596838/IPOL_STU(2017)596838_EN.pdf

- Friedland, Z, Richards, N, (June, 2015) Countering Violent

Extremism By Countering Stereotype, A Report to the Under

Secretariat for Civilian Security, Democracy & Human Rights, U.S.

Department of State.

- Goodwin, J. (2006). A theory of categorical terrorism. Social

Forces, 84(4), 2027-2046. - Gray, A. L. (2015). Female Integration in Terrorist Groups,

Arkanzas: University of Arkanzas

- Hoyle, C., Bradford, A., & Frene, R. (2015). Becoming Mulan?:

Female Western Migrants to ISIS. London: Institute for Strategic

Dialogue.

- Jacques, K. and Taylor, P. (2008) ‘Male and Female Suicide

Bombers:DifferentDifferentStudiesinConflict&,’?Reasons,Sexes

Terrorism 31, 304-326 Jacques, K. And Taylor, P. (2009) ‘FemaleTerrorism:ATerrorismandPoliticalViolence499-515 ,21,’Review

- Khelghat-Doost, H. (2016) Women of the Islamic State: The

Evolving Role of Women in Jihad. Counter Terrorist Trends and

Analysis, 8 (9), 21-26. - Lay, K. (2015).WomenasAnInsoluble.Paradox’Terrorists‘

- Mahan, Sue, and Pamela L. Griset. Terrorism in

Perspective.ThousandOaks,CA:SagePublications, 2008. - Rahmah, U. (2016). The Role of Women of the Islamic State in

the Dynamics of Terrorism in Indonesia. The Middle East

Institute, 10.


132 ◊

- Saltman, E., & Smith, M. (2015). Till Martyrdom Do Us Part:

Gender and the ISIS Phenomenon. London: Institute for Strategic

Dialogue.

- Speckhard, A. (2008) ‘The Emergence of Female SuicideTerrorists’,StudiesinConflictTerrorism995-1023 ,31&

- Spencer, A. N. (2016). The Hidden Face of Terrorism: An

Analysis of the Women in Islamic State. Journal of Strategic

Security, 9(3), 74. - Sutten, M. L. (2009) The rising importance of women in

terrorismandtheneedtoreformcounterterrorism strategy. PhD. School

of Advanced Military Studies.

- Tarras-Wahlberg, L. (2016). Promises of paradise?: A study on

official ISIS-propagandatargetingMaster’sthesisinPolitical,women

Science, Swedish Defence University.

- Tse, T. (2016). ISIS and Recruitment: How Do Demographics

PlayaMater’sCarnegieMellon.University:Pittsburgh,thesis.?Role

- Van Ginkel, B., & Entenmann, E. (2016). The foreign fighters

phenomenon in the European Union, profiles, threats and policies,

ICCT research paper prepared for the Netherlands National

Coordinator for Security and Counterterrorism on the occasion.

Hague: ICCT.

- Von Knop, K. (2007). The female jihad: Al Qaeda’s

women.StudiesinConflictandTerrorism, 30(5), 396-414. - Winter, C. (2015). Women of the Islamic State: a manifesto on

women by the Al-Khanssaa Brigade. Quilliam Foundation.

- Zedalis, D. D. (2008). Analyzing female suicide bombers.

InC.D.Ness(Ed.),Femaleterrorismand militancy: Agency, utility, and

organization (49-68). London: Routledge.

یسایس مولع یصصت همانلصف 1397ناتسبات ،موس و لهچ هرامش...

Documents