open & bloot zomer 2007

Open & Bloot

Drama rond internationaal secretaris duurt voort

Wat heeft het sterrebos te duchten van een torenhoog kantorencomplex?

Met Balkenende IV terug in de tijd ?

nummer 2 zomer 2007

retouradres:Jonge Democraten Groningenpostbus 660, 2501 CR

D66 samen met Groen Links?Piet de Vey Mestdagh sluit het niet uit

Colofon

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder de uitdrukkelijke toestem-ming van de redactie. Geplaatste stukken verschijnen op persoonlijke titel. Plaatsting betekent niet dat de mening van de redactie of van de vereniging tot uitdrukking wordt gebracht.

Open & Bloot Zomer 2007

2

Inhoudsopgave

Voorwoord | Liberale gemeenschapszin 3

Opinie | Geen nieuwe verzuiling, wel rem op individualisme 4

Opinie | Verzuilen of verzanden 6

Beschouwing | Samen terug naar vroeger? 8

Reportage | Enerverend maar met een bittere nasmaak 11

Interview|“Fuseren met Groen Links behoort tot de mogelijkheden” 14

Lokaal | Politieke of ethische keuze 18

Beschouwing | De kunst als medicijn 20

Internationaal | “Gedraag je niet als een man” 22

Bestuur | Er is weer een Secretaris Politiek 24

Bestuur | Nieuwe Penningmeester stelt zich voor 25

Agenda | Mei - Augustus 2007 26

Aanvullingen en correcties 27

Hoofdredacteur: Niels Bakker Redactieleden: Pim Inberg Jeroen Schelhaas Sander Schelhaas Gabe Sytema Opmaak: Gabe Sytema Oplage: 180 exemplaren

Fotos: Steven Rieder Gabe Sytema www.sxc.hu

3

Door Niels Bakker

Mag je als liberaal pleiten voor ge-meenschapszin? Sabine Bierens, medewerker van de Teldersstich-ting, het weten-

schappelijk bureau van de VVD, deed het onlangs in opinieweekblad Opinio. De vrijheid van het individu waarvoor liberalen pleiten, lijkt een dergelijke roep om collectivisme uit te sluiten. Reacties uit liberale hoek op het nieuwe kabinet met het motto ‘Samen werken, samen leven’ bevestigen dat: kleinburger-lijk, bekrompen, betuttelend wordt Balkenende IV genoemd

Tegelijkertijd is een typische D66-opvatting van vrijheid dat je in de eerste plaats de vrijheid van ande-ren dient terespecteren, alvorens je eigen vrijhei d te consumeren. Hier wordt niet gepleit voor egoïsme, maar voor rekening houden met anderen. Is dat niet waar gemeen-schapszin doorgaans begint? Maar het is geen vorm van betutteling – je legt die ander immers niets op.

Bierens komt in haar artikel Een liberale visie op waarden en deug-den tot een synthese. Haar conclusie luidt: ‘Er zal dus een nieuw verhaal moeten worden verteld dat mensen inspireert – wat hard nodig is – zon-der de starre eenduidigheid van een allesoverheersende ideologie of een centraal opgelegde gemeenschaps-zin.’

Hier wordt gepleit voor een ge-deelde set van normen en waarden, een canon zo je wilt – zo lees ik ‘nieuw verhaal’ ten minste – maar alleen zolang deze niet van bovenaf worden gedicteerd aan individuen. In de collectiviteit schuilt de ver-scheidenheid.

Kan het mooier? Los van de vraag of dit een haalbare kaart is, klinkt het in ieder geval als passend bij deze tijd, waarin we van een sterke ont-hechting van de gemeenschap die zich vanaf de jaren ’60 heeft ingezet bewegen in de richting van een ver-langen naar een gedeelde identiteit. We blijven echter gevormd door de laatste veertig jaren van individuali-sering – helemaal terug kunnen we niet. Daarom lijkt Bierens’ compro-mis het maximaal haalbare voor de gemeenschapsdenkers.

Voorwoord | Liberale gemeenschapszin


4

Door David de Jong

Ik constateer dat veel mensen nu ook nog met de nodige nostalgie te-rugdenken aan de tijd van (voor) de jaren ’60. Dat heeft niets te maken met een hunkering naar wat sommi-gen de spruitjeslucht plegen te noe-men. Vrijwel iedereen was onderdeel van een zuil en ontleende daaraan ook een hele sociale gemeenschap. Binnen de kerk, politieke partij, vak-bond en soms zelfs de caravanclub zochten gelijkgestemden elkaar op. Verschillen werden vaak extra bena-drukt, maar leidden er niet toe dat mensen van verschillende zuilen el-kaar verketterden. Slechts in de tijd van de verkiezingen deed iedereen zijn uiterste best om te laten zien tot

welke zuil men behoorde. Het lid-maatschap van de zuil was meestal levenslang. De omgang tussen de zuilen was weliswaar beperkt, maar vond vaak plaats met respect.

Na de jaren ’60 is het individua-lisme hoogtij gaan vieren. Iedereen moest erop uit zijn om zichzelf te ontwikkelen. Het eigenbelang ging prevaleren boven het gezamenlijk belang. Hierdoor is veel samenhang uit de maatschappij verdwenen. Het maatschappelijk middenveld is min-der draagkrachtig geworden, maar gelukkig niet helemaal verdwe-nen. Kerken stroomden leeg, par-tijen verloren hun vaste aanhang. De tweedeling in de maatschappij werd versterkt. Het leidde ook tot

Nederland was tot de jaren ’60 een verzuilde natie. Men behoorde tot de katholieken, protestanten, socialisten of liberalen. Dat bleek uit het lidmaatschap van de omroep, de kerk die bezocht werd, de vakbond die iemand vertegenwoordigde en natuurlijk tot welke politieke partij iemand behoorde. Er was sprake van een redelijk overzichtelijk geheel. Was je gereformeerd, dan was je lid van de NCRV, las je Trouw, was het CNV er voor je belangen in arbeid en stemde je ARP/CHU. Ondanks het feit dat veel mensen zich niet meer met een zuil identificeren, zijn er nog veel restanten over uit die tijd. Wil de nieuwe regering terug naar verzuilde tijden en als dat zo is, hoe erg is dat?

Opinie| Geen nieuwe verzuiling, wel rem op individualisme

5

een verhoogde deelname aan het arbeidsproces en de financiële zelf-standigheid van de partners in een huwelijk. Het aantal huwelijken dat sindsdien op de klippen liep, nam hand over hand toe, wat heeft ge-leid tot een nieuwe groep minima: de moeders met een beperkt inko-men uit een parttime baan of slechts een uitkering. Met name in grotere steden en nieuwe steden en stads-wijken slaagde men er niet in om sociale cohesie tot stand te brengen. Op het gebied van scholen zijn de zuilen nog aanwezig, maar deze worden in veel scholen niet meer gerepresenteerd. Slechts de gereformeerde, reformatorische en deels de islamitische scholen zijn nog her-kenbaar.

De nieuwe regering van CDA, PvdA en ChristenUnie heeft als mot-to: ‘Samen werken, samen leven’. Centraal staat het werken aan groei, duurzaamheid, respect en solidari-teit. Er zijn daarbij zes pijlers aange-geven:

1. Een actieve internationale en Eu-ropese rol.2. Een innovatieve, concurrende en

ondernemende economie.3. een duurzame leefomgeving.4. Sociale samenhang. 5. Veiligheid, stabiliteit en respect.6. Een dienstbare publieke sector.

In het motto wordt als eerste ‘samen werken’ genoemd als cen-traal motto voor de regering, maar direct daarop volgt ‘samen leven’. Meer nadruk op sociale cohesie,

solidariteit, maar ook ver-antwoord omgaan met de schepping. Een aantal in-gebrachte punten van de ChristenUnie worden op een enorme manier opgeblazen (buitengewone ambtena-ren van de burgerlijke stand c.q. het homohuwelijk, al-

ternatieven voor abortus, aandacht voor stervensbegeleiding). Hoewel de ChristenUnie een aantal zaken in Nederland graag anders zou zien, is in deze coalitie dit het meest haal-bare gebleken. Dat betekent niet een streven naar een nieuwe vorm van verzuiling, maar wel meer aan-dacht voor relaties in plaats van het individu. Daar was Nederland hard aan toe.David de Jong is fractievoorzitter van de ChristenUnie in de gemeen-teraad van Groningen


6

Opinie| Verzuilen of verzanden

Zorgt het nieuwe, grijze kabinet voor een terugkeer naar de ver-zuiling? Doemen angstbeelden van spruitjeslucht en ordentelijke levens volgens katholieke, protestante, socialistische, liberale en misschien zelfs islamitische zuilen aan de horizon op? De christe-nen staan met de mannenbroeders Balkenende, Bos en Rouvoet, geschoold aan de Vrije Universiteit, weer helemaal in het centrum van de macht. Met hen keert wellicht ook een archaïsch denken over het bedienen van de eigen achterban terug. Een achterban, die in de vorm van maatschappelijke organisaties bij hun voorman – een man, ja zo hoort het tenslotte – aan de bel trekken. Zeker is dat het kabinet meer contact wil met maatschappelijke organisa-ties. Het gesprek aangaan met het maatschappelijk middenveld heet dat dan.

leen omdat de overheid zeker moet weten dat de overheidstaak goed wordt uitgevoerd, maar ook om-dat de overheid moet voelen of die taak onderhevig is aan evolutie. Een voorbeeld is de WMO, de nieuwe wet die het recht op zorg regelt. Mensen hebben door die wet meer zelfbeschikking gekregen over hoe zij hun specifieke zorg willen ont-vangen en vooral van wie. De lokale overheid moet dan wel goed weten welke vormen van zorg ze moet aanbieden en hoe de persoonlijke keuze van mensen uitpakt. Dialoog met partners is dan van groot be-lang.

Door Elco van der Wilt

Daar is niets mis mee. Sterker nog, het is hard nodig. D66 staat voor een kleine en slagvaardige overheid, die verantwoordelijkheid durft te nemen. Zaken als goed openbaar vervoer of het bouwen van huizen moeten goed worden georgani-seerd, maar dat hoeft niet meteen te betekenen dat je dat als overheid zelf moet doen. De afgelopen jaren laten een grote mate van uitbeste-ding van overheidstaken zien. Die kan alleen slagen als er een goede dialoog en heldere afspraken zijn tussen overheid en partners. Niet al-

7

transparantie bij woningbouwver-enigingen. De afgelopen jaren zien we hen rare dingen doen met het geld dat bestemd is voor het bou-wen van woningen. Transparantie of sturing door huurders, klanten of belanghebbenden gebeurt slechts mondjesmaat.

Er ligt nog een grote opdracht om democratische beginselen te intro-

duceren, zoals kiesrecht van bestuurleden door gebruikers, klantenpanels, medezeggenschap en fi-nanciële instemming. De dialoog zou ook en vooral daarover moeten gaan. En dan zal het met die verzui-ling wel meevallen. D66 heeft sinds ’66 behoorlijk

de sloophamer gezet in het verzuil-de Nederland. En met succes.

Elco van der Wilt is fractievoorzitter van D66 in de gemeenteraad van Groningen.

Met de signatuur van dit kabinet zijn er echter ook twee gevaren. Het traditionele achterbandenken kan zorgen voor heel selectief praten met organisaties. We moeten er-voor waken dat maatschappijbreed de dialoog wordt aangegaan met de overheid. Als maatschappelijke organisaties worden gezien als re-presentanten van de achterban in plaats van als een dwars-doorsnede van bevol-kingsgroepen, dan vallen er onherroepelijk groepen buiten de boot. Ook kun-stenaars of homo-organi-saties zoals het COC moe-ten bij dit kabinet een voet tussen de deur krijgen.

Het tweede gevaar schuilt in de maatschappelijke organisaties zelf. Wanneer een overheid iets uit-voert, zijn de democratische proces-sen helder. Een gekozen parlement of gemeenteraad controleert het kabinet of bestuur. De man op de straat heeft daar, zij het maar eens in de vier jaar, invloed op. Maar wie controleert die maatschappelijke organisatie? Wie zorgt dat de mil-jarden bij coöperaties juist worden besteed en er geen misstanden zijn? Zo bestaat er nog veel te weinig

Open & Bloot Zomer 2007Zomer 2007

8

In Den Haag heeft een nieuw kabinet de teugels in handen geno-men, dat de naam Balkenende IV draagt. In hun presentatie leg-gen premier Balkenende van het CDA en zijn twee vice-premiers (Bos van de PvdA en Rouvoet van de Christen-Unie) veel nadruk op de harmonie binnen de regering en op hun wens het land zoveel mogelijk in samenspraak met de burgers te besturen.

Door Doeko Bosscher

Het motto ‘Samen werken, sa-men leven’ is niet erg opwindend. Het klinkt als een cliché: welk kabi-net zou het in zijn hoofd halen een leuze te kiezen die duidt op daden-drang buiten de samenleving om? Sinds kabinetten er een gewoonte van hebben gemaakt zichzelf een motto te geven en op die manier hun ambities een zekere exclusiviteit te bezorgen, hoor je de hersens van de formateur en zijn coalitiepartners kraken. Hoe kunnen we het etiket dat we op ons beleid plakken simpel houden en tegelijk een beetje origi-neel zijn? Dit soort motto’s zijn – al is erover nagedacht – geen literaire kunststukjes. Ze mogen, als het des-betreffende kabinet in de mist van de geschiedenis verdwijnt, snel ver-geten worden en hebben al met al weinig betekenis.

Reden genoeg dus om nu geen overdreven symboliek toe te kennen aan Balkenende’s ‘Samen werken, samen leven’. Wie er een poging in leest om de sfeer van de goede oude jaren ’50 terug te roepen, geeft het motto teveel eer. Wel heeft het kabi-net waarschijnlijk een signaal willen afgeven, namelijk dat de extreme polarisatie in de samenleving van vooral de laatste vijf jaar snel moet worden gestuit. Dat is dan een ver-standige boodschap, want de pe-riode na 2002 is qua verdeeldheid en wantrouwen uniek in de Neder-landse politieke geschiedenis. Het werd tijd dat er een punt achter werd gezet. Een nieuwe saamhorig-heid afkondigen is wijzer dan wat Balkenende II en III hebben gedaan: in navolging van Pim Fortuyn de kie-zers ‘tot uw dienst’ toeroepen en elke populistische mode volgen.

Beschouwing | Samen terug naar vroeger?

�

Nog steeds kunnen we er ons niet genoeg over verbazen dat de twee Paarse kabinetten onder leiding van Wim Kok (1��4-2002) – die afge-zien van een internationale afgang als het Srebrenica-drama tot vrijwel niets dan voor-spoed hadden geleid – in zul-ke totale chaos zijn geëindigd. Van de ene op de andere dag sloeg de stem-ming om, van vergaande eu-forie over al-les wat in de economische arena bereikt was in totale, agressieve af-wijzing van alles waar ‘Paars’ voor had gestaan. Deze gang van zaken in 2002 en 2003 heeft de goede ver-staanders een paar harde, belang-rijke lessen geleerd. Ten eerste dat schijn bedriegt: kennelijk kan ook bij de blauwste lucht en bij een on-

bewolkte hemel in een mum van tijd een zware storm opsteken. Ten tweede dat kiezers zich sneller verve-len dan vaak gedacht wordt en dat welzijn en economische voorspoed een actieve democratische discussie

niet overbodig maken. En ten derde dat de democratie van nu meer dan ooit draait om toonaangeven-de politici. De nuchtere kiezers die zich in hun individualisme en hun streven naar autono-mie steeds min-der van ‘leiders’ a a n t r e k k e n , zoals de poli-ticologen de Neder landers in de jaren ’�0 afschilderden, blijken een fan-

toom. Staat er iemand als Fortuyn op, die met grote zelfverzekerdheid een originele boodschap verkondigt, dan blijken tal van mensen daar ge-voelig voor te zijn.

Zomer 2007Zomer 2007Open & Bloot

1010

De moord op Fortuyn heeft de irrationele tendensen, die zich al in de maanden daarvoor hadden geopenbaard, nog danig versterkt. Misschien valt de eerste twee kabi-netten van Balkenende in dat licht niet eens zoveel te verwijten, want de rede was nu eenmaal ver te zoe-ken, maar een feit is dat de Neder-landse regering in de jaren 2002-2006 nauwelijks serieuze pogingen heeft gedaan om de rust te herstel-len. Het streven van Balkenende IV de nuchterheid toch weer een kans te geven, dat onder andere in het motto ‘Samen werken, samen leven’ tot uitdrukking komt, komt neer op een inhaalslag. Er moet veel verlo-ren tijd worden ingehaald.

In de jaren ’50 lag de nadruk ook op de handen ineenslaan en samenwerken. Toen was dat niet omdat we een groot gevaar binnen de eigen samenleving moesten zien te overwinnen, maar om de gevol-gen van de oorlog te boven te ko-men. Het land lag nog in puin en moest weer worden opgebouwd. In de verzuilde samenleving van dat

moment was een vergaand beroep op nationale saamhorigheid geen overbodige luxe, want de zuilen hadden sterk de neiging politieke boodschappen verzuild te interpre-teren, dat wil zeggen er een gevolg aan te geven dat primair de eigen zuil ten goede kwam. Van die zuilen is heden ten dage nog maar weinig over. En het gevaar komt nu niet van buiten, maar van binnenuit. Het be-staat uit een opvallend gebrek aan begrip en respect voor waarden als tolerantie en respect voor elkaar, die een samenleving op de lange ter-mijn bestaanszekerheid verschaffen. De woorden ‘Samen werken, samen leven’ van nu zijn dan ook geen nostalgische echo. Ze zijn – helaas – modern en actueel.

Doeko Bosscher is hoogleraar Ei-gentijdse Geschiedenis aan de Rijks-universiteit Groningen (RuG). Hij is gespecialiseerd in Nederlandse en Amerikaanse politieke geschiedenis en was van 1998 tot 2002 rector magnificus van de RuG.

11

Op 21 en 22 April werd het halfjaarlijkse congres van de Jonge Democraten gehouden. Na het laatste congres, in het zuiden des lands, was Utrecht een zeer welkome locatie voor ons Groningers: we hoefden eens niet zo vroeg ons bed uit. Natuurlijk betekent een weekend congresje spelen dat er op vele onderwerpen aan de mening van de JD wordt geschaafd of dat het standpunt van de JD wordt bepaald. Daarnaast stonden er de nodige verkiezingen op het programma, werd de Jan Willem Bertens trofee uitgereikt, traden er een paar interessante sprekers op en niet te vergeten, was er als getrouw een zaterdagavondfeest.

Door Gabe Sytema

Na zaterdag-morgen rustig een beetje in de stemming te zijn gekomen, kwam na de lunch di-rect een belang-rijk punt aan de orde: de toe-

komst van de Commissie Politieke Zaken (CPZ). Op het vorige congres werd deze een slapend orgaan, omdat zich geen nieuwe kandida-ten hadden gemeld. Nu is definitief besloten om de CPZ wegens gebrek aan belangstelling op te heffen,

en de politieke werkgroepen – die onder regie van de CPZ vielen – di-rect bij de secretaris politiek onder te brengen. Dat hield ook in dat er de volgende dag geen verkiezingen meer waren voor de CPZ. Dit bleek geen probleem, want er waren we-derom geen kandidaten.

De zaterdag werd, zoals op ieder voorjaarscongres, afgesloten met de uitreiking van de Jan Willem Bertens trofee, voor degene die buiten zijn officiële functie om veel voor de JD heeft gedaan in het afgelopen jaar. Zoals gewoonlijk gebeurde dat met een met veel humor doorspekte speech van de naamgever van deze

Reportage | Voorjaarscongres in Utrecht: Enerverend, maar met een bittere nasmaak

Open & Bloot Zomer 2007Zomer 2007

12

prijs, waarbij de tijd voorbij vloog. Vorig jaar was nog onze eigen Je-roen Schelhaas de winnaar van de wisselbeker. Dit jaar ging hij naar Anita Vink.

Na een geslaagd feest op de za-terdagavond, waarbij sommigen wel eens het verjaardagsfeestje van een paar nogal jonge locals in het-zelfde gebouw aanzagen voor het JD-feest, was het zondagochtend vroeg al tijd voor de begroting. Deze is wonderbaarlijk snel aangenomen. De middag stond in het teken van de bestuursverkiezingen. Behalve de verkiezingen voor de CPZ, vervie-

len ook die van de INCO, omdat er geen kandidaten waren. Wel was er een kandidaat voor het hoofdredac-teurschap van het huisblad Demo,

Alexander Inia, die deze positie al een jaar bekleed had maar graag nog een jaartje door wilde. Hij werd herkozen. Voor het landelijk bestuur waren er de volgende kandidaten: Eric Krijgsman voor penningmeester, Floris Kreiken voor secretaris promo-tie, Alon de Lieme voor secretaris pers en Jeroen Adema voor interna-tionaal secretaris. Op laatstgenoem-de na zijn allen ver- of herkozen.

De soap rond de functie van in-ternationaal secretaris bleek – zie de vorige Open & Bloot – nog niet afgelopen. Ad interim op deze post Frederique Petit had zich niet ver-

kiesbaar gesteld en er hadden zich ook geen andere kandidaten ge-meld. Daarom had Jeroen Adema zijn aanvankelijke kandidaatstelling

13

van secretaris organisatie in interna-tionaal secretaris veranderd.

In de eerste stem-ronde bleken er voor hem 33 stemmen voor, 22 stemmen te-gen en 11 stemmen blanco te zijn uitge-bracht. Omdat een blanco stem bij ver-kiezingen ven perso-nen effectief meetelt als een tegenstem, betekende dit in feite 33 stemmen voor en 33 stemmen tegen. Er moest dus een herstemming komen. Bij deze herstemming bleek er ge-fraudeerd te zijn. Er moest daarom een derde stemronde plaatsvinden, waarbij leden op vertoon van hun stemkaart een stembriefje konden krijgen, deze ter plekke moesten in-vullen, inleveren, en de zaal moesten verlaten. De uitslag van deze stem-ronde was: 27 voor, 21 tegen en 11 blanco. Adema werd niet gekozen.

Al met al was het een verkiezing met een nare bijsmaak. Niet alleen lijkt het tijdstip een zeer significante invloed te hebben gehad op de uit-slag – blijkbaar waren er meer voor-

dan tegenstemmers tussen de eerste en tweede ronde naar huis gegaan – ook deinst men er binnen de Jonge

Democraten niet voor terug om met verkiezingen te frauderen. Blijkbaar zijn de democratische principes voor sommige leden op een dergelijk mo-ment niet zo verschrikkelijk belang-rijk meer. Ook wekt de gang van zaken de gruwelijke gedachte op dat als er tijdens de tweede ronde is gefraudeerd, dit dan ook niet tij-dens de eerste ronde het geval was. In dat geval zouden de verkiezingen er ook nog echt door beïnvloed zijn. Dat maakt dat dit voorjaarscongres wel een erg bittere nasmaak heeft.

Zomer 2007Open & Bloot

14

Na de verkiezingen voor de Provinciale Staten heeft van alle noor-

delijke provincies alleen Groningen nog volksvertegenwoordigers

van D66. Friesland, Drenthe, Overijssel en Flevoland moeten het

sinds maart dit jaar zonder democratische Statenleden doen. Hoe

gaat de Groninger fractievoorzitter Piet de Vey Mestdagh ervoor

zorgen dat D66 toch gehoord wordt in Noord-Nederland?

Door Sander Schelhaas

Even groot als de Partij voor de Dieren. Hoe voelt dat?

‘Wij zijn gro-ter, in percen-tages maar ook

qua ideeën. Het zit in dit tijdsge-wricht niet zo lekker, maar zelfs nu nog steunt ruim 1 op de 38 mensen ons. Wat de PvdD wil in Groningen, is mij nog niet duidelijk. Het getuigt van decadentie dat je als one-issue partij de politiek in kunt komen, te-genwoordig. En mensen zijn toch gewoon belangrijker dan dieren? Ze weten niet waar ze het over heb-ben, met zo’n zevende-dags adven-tist aan de leiding.’

Wat ga je in de Staten doen, de komende jaren?

‘Uiteraard ons verkiezingspro-gramma volgen, waarin mensge-richt liberalisme het leidende prin-cipe is. En politiek bedrijven waar-uit blijkt dat je vertrouwen hebt in mensen. Want dan zijn er minder regels nodig. De Staten mogen nu een Provinciaals Ontwikkelings Plan bepalen, een soort streekplan voor de provincie. Het is schokkend te zien hoe ver sommige partijen wil-len gaan met het opleggen van re-gels aan gemeenten. Daarnaast is voor ons de combinatie economie-milieu belangrijk. Innovatief bezig zijn en ervoor zorgen dat er geen of/of denken nodig is, is tenslotte één van de redenen voor de oprichting van D66.’

Interview | De Vey Mestdagh: “Fuseren met Groen Links behoort tot de mogelijkheden”

15

Hoe gaat D66 de komende tijd politiek bedrijven, om ook met één Statenlid iets te bereiken?

‘We zullen heel pragmatisch te werk gaan. Ook als dat betekent dat onze ideeën door anderen worden overgenomen. En ik ben niet alleen. Er is een steunfractie, en daarin be-paal niet ik wat er gebeurt, maar wij met z’n allen. Steun in die fractie kunnen we altijd gebruiken. Ik roep dan ook graag JD’ers op die vakin-houdelijk naar een probleem willen kijken.’

Je bent het laatste Statenlid van D66 in Noord-Nederland, nu Friesland, Drenthe, Overijssel en Flevoland het zonder D66-politici moeten stellen. Voel je je verant-woordelijk voor het Noorden?

‘Tja, uiteraard ben ik gekozen voor het Noorden. Dat zal wel be-tekenen dat er vanuit Den Haag snel contact met mij gezocht wordt om te weten te komen hoe het ervoor staat. Als Groninger zal ik het Gro-ninger perspectief dan niet verlie-

zen, maar verantwoordelijk voel ik me wel. We hebben al contact ge-zocht met de oude fracties uit Fries-land en Drenthe, om meer samen te werken. Zodoende kunnen zij de ervaring hier gebruiken om de tijd te overbruggen, tot er weer gekozen Statenleden in die provincies zijn.’

In Groningen hebben we de langste ervaring met marktwer-king in het openbaar vervoer via concessieverlening. Naar aanlei-ding van de afgekeurde Arriva-bussen in Gelderland, en veel on-tevreden buschauffeurs, liggen de concessieverleningen recentelijk behoorlijk onder vuur. Wat vindt D66 hiervan?

‘Ten opzichte van destijds met de NS hebben we goed openbaar vervoer. Ook is het voor de provincie veel goedkoper geworden, en zijn er meer reizigers. Ten tijde van de NS was alles veel minder flexibel. We kunnen nu als provincie onze lokale eisen stellen, wat positief heeft uit-gewerkt.


16

D66 vindt dat openbaar vervoer een echt alternatief moet zijn. In de provincie zal dat echter nooit haal-baar zijn. Toch moet je overal goed kunnen wegkomen. Als er geen bushalte in de buurt is, dan moeten er toch zeker goede faciliteiten voor fietsers bij een halte dichtbij zijn, zo-als een fietsenstalling.

‘Met de treinen loopt het de laatste tijd niet erg lekker. Maar we moeten niet vergeten dat dankzij de nieuwe Arriva-treinen er opeens 50 procent meer passagiers zijn geko-men! Zo’n toename kun je van te voren amper verwachten, en daar-mee wordt Arriva kind van haar ei-gen succes. Het is dus erg ingewik-keld en we kunnen niet zomaar de zwarte piet naar Arriva schuiven.’

17

En hoe zorgen we er nu eens voor dat hoger opgeleiden niet al-leen in Groningen studeren, maar er blijven om te werken?

‘Dat hoeft van mij helemaal niet. Wel moeten we meer hoger opge-leiden naar Groningen trekken. De visie moet niet zijn: we moeten ze in het Noorden houden. Als ze weer naar het Westen trekken, zie je dat ze ambassadeurs van het Noorden kunnen zijn. Beter kunnen we dan hoger opgeleiden uit het Westen lokken die de studenten hier vervan-gen. We moeten de gehele mobili-teit verhogen, en niet alleen in Ne-derland, maar in de hele Europese Unie.

Hoe zie je de toekomst van D66?

‘Positief. We moeten zo meteen een grote slag omhoog maken. Er is nog steeds geen andere partij die onze visie heeft. Zeker nu je ziet dat de PvdA het niet meer weet en de VVD erg conservatief wordt, zijn wij de enigen die koersvast zijn. Dat kan mensen afkeren, maar ik denk dat het juist mensen zou moeten aan-trekken. Wel zou het best kunnen dat we op termijn samen gaan met GroenLinks. Inhoudelijk zijn er hier in de Staten maar weinig menings-verschillen.’

Zomer 2007Open & Bloot

18

Iedere stadjer kent de vier torens aan de Kempkensberg, ook wel de IBG-torens genoemd. Als het aan de gemeente Groningen ligt, zullen deze plaats maken voor één groot kantorencomplex van 92 meter hoog. Dit kan gevolgen hebben voor het nabijgelegen Ster-rebos. Nou ja, ‘bos’: het is meer een groot stuk stadsgroen. Sinds de komst van de huidige torens, snelwegen en de gevangenis heeft het Sterrebos veel ruimte ingeleverd. Met het kantorencomplex zal het bos niet meer terrein verliezen, maar zal een drietal andere problemen zich voordoen.

Door Pim Inberg

Het gaat om de grondwater-stand, de slag-schaduw die het nieuwe gebouw veroorzaakt en de terugkaatsing van geluid en

wind. Deze drie problemen zijn naar voren gekomen in het bouwrapport van onderzoeksbureau Grondmij. De grondwaterstand, een bekend probleem bij gebouwen van deze omvang, is op te lossen door wa-terkeringen in de grond te maken. Hiermee kunnen de huidige grond-waterstanden worden gehand-haafd.

Voor het tweede probleem be-staat geen oplossing. We kunnen ook pas over tientallen jaren zien of de slagschaduw gevolgen heeft gehad voor het Sterrebos. Mijn the-orie over dit probleem is als volgt: de slagschaduw zal in de zomer van zonsopgang tot 11:00 uur plaats-vinden over ongeveer 30 procent van het bos. In de winter zal dit iets meer zijn, omdat de zon dan lager staat. Bomen hebben licht nodig als ze groen zijn of moeten worden, dus niet in de winter. Dit houdt in dat 30 procent van het bos onge-veer vijf uur zon mist als de bomen groen zijn of moeten worden, mits het niet bewolkt is. Al met al ben ik van mening dat de kans klein is dat het bos zodanig wordt beïnvloed door de slagschaduw dat het zal

Lokaal | Politieke of ethische keuze

1�

sterven. Wat wel kan, is dat de sa-menstelling van de fauna misschien iets anders wordt, maar dat gebeurt ook door de snelweg die er naast ligt.

Wat betreft het derde probleem, geluid en wind, ben ik al helemaal niet bang. Als je door het bos loopt of in de buurt van het bos bent, hoor je het verkeer al. Als het stormt komt de wind bijna altijd uit het

oosten. Dit is niet de kant van het Sterrebos.

Een niet door Grondmij ge-noemd probleem is het draagvlak in

de woonomgeving rond het te bouwen kantorencomplex. De bewoners zijn bang voor een lelijk, groot gebouw. Als ik naar de oude gebouwen kijk, lijken mij die er veel lelij-ker en communistischer uit te zien dan wat er komt. Daar-naast komt er in het nieuwe gebouw een parkeergarage, zodat er geen auto’s meer her en der geparkeerd hoeven te worden. Dit lijkt mij voor de uitstraling van de omge-ving een pluspunt, maar he-laas zijn de meningen daar over verdeeld. Tevens ben ik van mening dat een gebouw met deze hoogte een goede aanwinst is voor Groningen, want veel kantoorcomplexen voldoen niet meer aan de ei-

sen van de markt. Dit heeft als gevolg dat veel bedrijven naar Zwol-le trekken. Met dit plan kan de ge-meente zorgen dat we voldoen aan de markt en een betere skyline heb-ben dan de vier lelijke gebouwen die er nu staan.


20

Anne Applebaum citeerde in opinietijdschrift Opinio onlangs de Oost-Duitse muzikant Wolf Biermann, die na het zien van Das Le-ben der Anderen noteerde dat ‘een kunstwerk soms een grotere documentaire impact kan hebben dan eigenlijke documentaires.’ Hoe komt het toch, vraagt de Amerikaanse columniste zich af, dat sommige kunst complete volken aan de praat krijgt over het verle-den? Het antwoord is niet zo’n mysterie, zoals zij suggereert. Een kunstwerk raakt ons meer dan de droge, feitelijke opsommingen van geschiedschrijvers, doordat het verhalen van binnenuit vertelt en zo de menselijke ervaring tastbaar maakt. Dat opent de weg naar introspectie en reflectie op traumatische gebeurtenissen.

Beschouwing | De kunst als medicijn

Door Niels Bakker

De bevrijden-de werking die dat heeft, zien we terug in de grote maatschappelijke impact van Das Leben der Ande-ren in Duitsland. Maar het is ook

een belangrijk motief ìn de Oscar-winnende film van Florian von Don-nersmarck. Zijn verhaal speelt in de kunstenaarskringen van Berlijn, ten tijde van de nadagen van de DDR. Toneelschrijver Georg Dreyman viert het ene succes na het andere. Hij heeft ervoor gekozen te werken

binnen de grenzen die de commu-nistische dictatuur hem oplegt, en neemt zelfs tijdens een feestje met vrienden geen stelling in aangaande de politieke situatie in zijn land.

Maar dan pleegt zijn collega Al-bert Jerska, die het werken is verbo-den, zelfmoord, en gaat er bij Drey-man een schakel om. Die omslag verbindt hem plottechnisch met Stasi-man Gerd Wiesler, die de to-neelschrijver op dat moment al af-luistert. Ook Wiesler bevindt zich in een existentiële crisis. In het eerste deel van de film wordt hij neerge-zet niet zozeer als een trouw volger, maar als een waar gelover in de heil-zame werking van het paranoïde sy-

21

steem. Tot hij erachter komt dat de opdracht om Dreyman af te luiste-ren is ingegeven door persoonlijke belangen van een minister, die een oogje heeft op Dreymans liefje, een actrice.

Op een rationeel niveau raken de mannen elkaar in hun teleurstel-ling in het totalitaire systeem, dat ontmaskerd wordt als onbetrouwbaar dan wel imperfect. Maar hun transformatie, die je gerust een catharsis kunt noemen, was niet zo overtuigend geweest als Von Donnersmarck zijn hoofdpersonen niet ook op emotioneel niveau zou verbinden. Hij doet dat met de ab-stractste aller kunstvor-men, die de mens het beste in staat stelt gevoelens uit te drukken – de muziek.

Dreyman voert in zijn huis een pi-anosonate op van de dan net dode Jerska, met de passende titel Die So-nate vom guten Menschen, en Wie-sler luistert op het zolderkamertje mee. De verholen woede waarmee de toneelschrijver speelt, doet het

laatste restje kilte uit de Stasi-ge-trouwe wegspoelen. Wiesler barst in tranen uit, ontdooit; van een man die zijn hart heeft verkocht aan het regime, krijgt hij weer liefde voor zijn medemens. Het doet hem de-finitief besluiten de toneelschrijver te helpen, zoals Dreyman zijn talent aanwendt voor de politieke zaak.

Deze scène vormt de sleutel tot Das Le-ben der Anderen. De kunst, zo maakt Von Donnersmarck duide-lijk, is er niet om ons te vermaken, maar om ons te verlossen uit onze innerlijke blokka-des. Daarom vormt ze zo’n bedreiging voor totalitaire regimes, die als doel hebben men-sen leeg te zuigen,

dicht te metselen, af te stompen van hun gevoelens. Kunst en repres-sie verdragen elkaar niet. Maar de kunst kan, door haar bevrijdende werking, wel een medicijn zijn voor de collectieve trauma’s die repres-sie veroorzaakt. Dat nu verklaart de maatschappelijk impact van Das Le-ben der Anderen in Duitsland.


22

Internationaal | Verslag IDI training Win with Women: “Gedraag je niet als een man”

Als lid dat vooral actief is binnen de internationale tak van de Jonge Democraten, de INCO, wordt me wel eens gevraagd wat we zoal doen ‘daar in Utrecht’. Wel, ik, Lenneke Sprik, student In-ternationale Organisaties en Internationale Betrekkingen aan de Rijksuniversiteit Groningen, ben nu zo’n twee jaar actief in de Bal-kan Commissie. Met deze commissie proberen we in Nederland activiteiten te organiseren over de regio, bijvoorbeeld een Balkan diner of een informatieavond. Daarnaast houden we ons bezig met internationale projecten. Dit gebeurt vaak in samenwerking met het Internationaal Democratisch Initiatief (IDI), een stichting die valt onder D66.

Door Lenneke Sprik

Zo ben ik dit jaar voor de tweede keer in Zagreb geweest. In het weekend van 14 en 15 april vond daar het seminar ‘Win With Wo-

men’ plaats, dat gericht was op het trainen van vrouwen uit de Balkan-regio. Het bevorderen van vaardig-heden op het gebied van commu-nicatie en campagne voeren stond centraal. Ruim twintig vrouwen uit Kroatië, Bosnië, Moldavië en Oekra-

ine namen deel aan het anderhalve dag durende project.

De eerste dag stond in het teken van het delen van ervaringen. Vrou-wen met veel ervaring in de Europe-se politiek vertelden over de manier waarop zij hun positie bereikten en voorzagen op hun beurt de deel-nemers van advies. Onder andere Marianne Kallen-Morren (VVD-wet-houder van Houten en bestuurslid van de Liberal International vrou-wengroep) en Vesna Pusic (parle-mentslid en voorzitter van HNS – de Kroatische Nationale Partij) voerden het woord.

23

Vervolgens kwam de Interparli-amentary Union (IPU) iets vertellen. Het merendeel van de parlementen wereldwijd is lid van de IPU; binnen deze organisatie wordt vooral aan-dacht geschonken aan het bevor-deren van democratie wereldwijd. Daarnaast wordt veel onderzoek gedaan naar de participatie van vrouwen in de politiek. De presen-tatie van programmaleider Julie Bal-lington was informatief en verhel-derend, een ideale basis voor een seminar over vrouwen in de poli-tiek.

Na de eerste dag was de bood-schap van de verschillende dames duidelijk: wees jezelf als vrouw, durf uit te komen voor je mening, ga niet handelen zoals mannen doen en maak als vrouw gebruik van de mo-gelijkheden die publiciteit je biedt.

Naar de tweede dag keken we met grote verwachtingen uit. De Britse Liberal Democrats, vertegen-woordigd door Jenny Shorten en Sarah Green, kwamen een dag lang een training verzorgen die gericht was op het ontwikkelen van com-municatie- en campagnetechnieken. Dit hield in dat er workshops en veel tips werden gegeven op het gebied

van campagneboodschappen, het electoraat aan je binden, het vinden en motiveren van vrijwilligers, het geven en ontvangen van feedback, het maken van een goede indruk, communicatie tussen mannen en vrouwen, presentatievaardigheden en het maken van een persoonlijk ontwikkelingsplan. De tips lijken mij niet alleen op politiek gebied han-dig, maar kunnen ook toegepast worden in situaties als een sollici-tatie, op de werkvloer of tijdens de studie. De training werd over het algemeen als welkom ervaren, zo-als het hele weekend eigenlijk goed ontvangen werd.

Mocht deze activiteit je aanspre-ken en zou je meer over de Balkan Commissie willen weten, neem dan contact op met Lenneke:

[email protected].


24

Lieve Groninger Democraten,

Mijn naam is Hidde Boersma. Ik ben op de laatste, zeer sterk bezette Algemene Afdelingsvergadering aangenomen als jullie nieuwe secre-taris politiek. Op dit moment ben ik vierde en dus laatstejaars promoven-dus aan de Biologie faculteit in het te ver afgezonderde Haren. Ik heb nog een contract tot het einde van het jaar, maar zal wel een beetje uitloop nodig hebben, waardoor ik verwacht ergens in juni 2008 klaar te zijn. Precies genoeg tijd om er een mooi bestuursjaar voor de JD Groningen van te ma-ken! Ik verwacht hierna in de rich-ting Amsterdam te verhuizen, en hoop daar een baan te vinden in de wetenschapsjournalistiek. Natuurlijk hoop ik ook dat mijn politieke ‘car-rière’ zich daar voortzet.

Voor mijn aio-schap heb ik in Groningen moleculaire biologie ge-studeerd, en een makkelijke reken-

som laat zien dat ik dus al een oud-gediende Groninger ben. In 1��8 al kwam ik deze kant op! Naast mijn politieke interesse en sinds kort dus ook activisme, ben ik actief binnen de Tennisvereniging Albertus Mag-nus (TAM). Ik ben een fanatieke, maar recreatieve tennisser en ben op dit moment actief in de ach-

tergrondcommissies Raad van Acquisitie en de kascommissie. In het verleden heb ik hier meerdere com-missies gedaan.

Mijn overige inte-resses liggen vooral bij muziek (ik ben een

fervent concert- en festivalganger), bord- en kaartspellen (vooral klaver-jassen) en het wat meer geijkte rei-zen, stappen, en lezen. Met mijn 26 jaren ben ik qua politiek activisme een laatbloeier. Politieke interesse heb ik altijd gehad, ingegeven door een politiek actief gezin. Mijn beide zusjes studeren politiek en mijn ou-ders waren in hun verleden actieve hippies. Met het huidige kabinet en het grote verlies van mijn partij

Bestuur | Er is weer een secretaris politiek

25

Bestuur | Nieuwe penningmeester stelt zich voor

vond ik het tijd om zelf lid en actief te worden! Onze progressief-soci-aal-liberale waarden en verworven-heden staan onder druk. Ik kon me geen betere start bedenken dan deze directe toetreding tot het be-stuur.

Beste Jonge Democraat,

Na een jaar af en toe actief te zijn geweest bij de Jonge Democraten, ga ik nu een jaar tegemoet waarin ik zeker actief zal zijn. Ik ben Erik Koster, 21 jaar, woon in Groningen samen met mijn vriendin. Op dit moment loop ik stage voor mijn opleiding accountancy, bij Pricewa-terhouseCoopers. Tijdens mijn stage merk ik hoe belangrijk het is om zelf enige praktijkervaring te hebben met het voeren van een administratie. Het lijkt mij dan ook een leuke uitdaging om dit voor de JD Groningen te doen, als penningmeester.

De afgelopen anderhalf jaar ben ik bezig geweest met het opstarten van D66 Stadskanaal, samen met twee vrienden. Aan de afgelopen

gemeenteraadsverkie-zingen hebben wij toen ook meegedaan. Dat is een leerzame ervaring geweest.

Ik verwacht dat ik tijdens dit bestuursjaar veel ervaring op ga doen. Tevens wil ik de JD Groningen helpen met het organiseren van leerzame activitei-ten. Ik verwacht dat het een leuk jaar wordt.

Met vrijzinnige groet,

Erik Koster

Ik hoop er een mooi jaar van te maken, en verwacht jullie allen veel te zien op de activiteiten!

Met vrijzinnige groet,

Hidde Boersma


26

Agenda Jonge Democraten Groningen

Donderdag 24 Mei Lokale politiek: studentenhuisvestingTijd en locatie worden via de mail be-kendgemaakt

In een ver verleden mocht van de ge-meente Groningen niet meer dan � procent van de bewoners in een wijk uit studenten bestaan. Studenten en zelfs omwonenden hebben indertijd tegen deze norm geprotesteerd en uiteinde-lijk heeft de gemeente besloten de pro-blemen rond studentenhuisvesting op andere manieren op te lossen. Nu gaan er echter weer stemmen op om weer een dergelijke norm in te voeren. Waar komt die roep vandaan, is een derge-lijke norm echt de oplossing of zijn er alternatieven die beter werken? Op deze vragen hopen we een antwoord te krijgen tijdens deze avond.

Dinsdag 12 Juni: Seizoensafslui-ting: ‘GLZ’-avond.Tijd en locatie worden via de mail be-kendgemaakt

Binnen de JD Groningen is er heel veel expertise, niet alleen op het politieke vlak, maar ook op het gebied van gezel-ligheid. Derhalve wordt jullie deze keer door DE experts binnen ons afdelings-bestuur, te weten Dieke van der Velden en Hidde Boersma, Gewoon een Lekke-

Dinsdag 8 Mei: Voorronde natio-naal JD-debatCafe, De Hertog van Oranje, Gedempte Zuiderdiep 2, aanvang 19:00

Het Nationaal JD-debat staat weer voor de deur! Ook dit jaar kunnen JD’ers onderling de strijd aangaan om de titel ‘Beste debaters van de Jonge Democraten!’ De voorronde in Gronin-gen zal op 8 mei worden gehouden. Kom dus langs om je favoriete afde-lingsgenoot aan te moedigen, te genie-ten van een aantal spannende debatten of, nog beter, om zelf mee te doen.

Dinsdag 22 mei: Thema-avond zorgTijd en locatie worden via de mail be-kendgemaakt

Het nieuwe zorgstelsel vierde op 1 ja-nuari van dit jaar alweer haar eerste verjaardag. Daarom heeft de Open en Bloot ‘zorg’ als thema van de vorige editie gekozen, en organiseert de JD-af-deling Groningen nu een thema-avond rondom de zorg. Tijdens welke, er ge-discussieerd wordt over het functione-ren van het nieuwe zorgstelsel. Kan via meer marktwerking een hogere efficiën-tie worden bereikt? Of is het belangrij-ker te zorgen voor betaalbare zorg voor iedereen? Discussieer mee!

27

Het gaat goed met de Open en Bloot.

We worden blijkbaar ook nog serieus gelezen ook. Het beste bewijs hiervan is wel dat we over de vorige editie enkele kritische opmerkingen kregen.

In het artikel over het ingelaste congres uit de vorige Open & Bloot, ‘JD-bestuur overleeft crisis rondom internationaal secretaris’, staat een fout over de motie die Bart Woord indiende. Anders dan het artikel sugge-reert, vindt Woord het niet wenselijk dat iemand die op een vorig con-gres niet is verkozen wél wordt aangesteld in een ad interim procedure, zoals met Frederique Petit was gebeurd. De motie diende er slechts toe het landelijk bestuur de bevoegdheid te geven om mensen die op een vorig congres niet zijn verkozen op de functie in kwestie, in ieder geval wel deel te kunnen laten nemen aan de ad interim procedure. Woord vindt dus dat je deze mensen niet bij voorbaat mag uitsluiten, niet dat het wenselijk is om hen aan te stellen als ad interim.

Voorzitter van de Jonge Democraten Ton Monasso krijgt ineens verdacht weinig telefoon uit Groningen. Hij heeft wel een idee hoe dit komt. De Groninger leden hebben zijn woorden in de laatste Open & Bloot op-gevat alsof hij niet meer gebeld wil worden. Maar dat is niet het geval, verzekert hij. Monasso wil juist heel graag gebeld worden!

Aanvullingen en correcties

re Zuip avond aangeboden. Hoe deze er uit komt te zien, geen idee, maar gezellig wordt het vast!

Augustus: KeimarktTijd en locatie worden via de mail be-kendgemaakt

In augustus zal de JD Groningen, net als andere jaren, met een standje op de Keimarkt staan. Alleen is het wel zo gezellig als er ook wat ‘gewone’ leden bij deze stand te bewonderen zijn. Kom dus langs de stand of help mee hem te bemannen.

open & bloot zomer 2007

Documents