1. Koji su najvaniji spoljanji faktori koji utiu na asimilaciju? Najvaniji spoljanji faktori koji utiu na proces asimilacije: Svijetlost, Toplota (temperatura), Ugljendioksid CO2, Transpiracija, Snadbijevenost zemljita mineralnim hranjivim materijama. 2. ta je asimilacija? Asimilacija predstavlja ugradnju ugljendioksida (CO2) u biljnu organsku materiju 3. ta je kompenzaciona taka? Onaj intenzitet svjetlosti pri kojem je veliina asimilacije jednaka veliini dismilacije naziva se kompenzaciona taka. 4. Kakvo je djelovanje temperature na proces asimilacije, i od ega zavisi? Sam poetak vegetacionog perioda zavisi od temperature. Sa poveanjem temperature poveava se brzina rastenja, odnosno ovaj proces je intenzivniji. Djelovanje temperature na proces asimilacije je sloen i zavisi od djelovanja kako spoljanjih faktora, tako i od untranjih svojstava biljaka.5. Nabroji procese u kojima se obnavlja CO2?

Sadraj CO2 u vazduhu se stalno obnavlja u raznim procesima, kao to su: raspadanje organske materije, disanje biljaka i ivotinja, izbacivanje vulkanskih gasova, sagorijevanje u indrustriji i saobraaju itd. 6. Koji su glavni hemijski elementi koji su potrebni stablu za formiranje prirasta? Glavni elementi koji su potrebni stablu za formiranje prirasta su azot N, kalcijum Ca, kalijum K i fosfor P. 7. Koji dio spektra suneve svjetlosti u najveoj mjeri dospije do zemljine povrine? Najvea koliina sunavog zraenja koje dopre do zemljene povrine je iz dijela spektra talasnih duina oko 500 nm. 8. ta je fotoprodukcija? Fotoprodukcija je promjena svjetlosne energije (energije zraenja) u hemijsku energiju u procesu fotosinteze. 9. Koji faktori utiu na smanjenje fotosinteze u podne, bez obzira na najveu koliinu svjetlosti? Podnevno smanjenje inteziteta fotosinteze, bez obzira na najveu koliinu svjetlosti, posljedica je dejstva sljedeih faktora:

1. 2. 3. 4.

pregrijavanje lia, prekomjerno disanje, nedostatak vode, akumulacija proizvoda fotosinteze u liu, 5. fotooksidacija enzima i pigmenata, 6. zatvaranje lisnih pora, smanjenje koncentracije u neposrednoj blizini kronji koje je propraeno jakim sunevim zraenjem. 10. U kojim oblicima se javlja fitokrom u biljci? Fitokrom se u biljci javlja u dva oblika i to: 1. bioloski aktivni oblik - koji upija crvenu svjetlost veih talasnih duina i 2. manje aktivni oblik - koje upija crvenu svjetlost kracih talasnih duina. 11. ta se deava ako biljke dugog dana stavimo u uslove kratkog dana?

Ako biljke dugog dana stavimo u situaciju (uslove) kratkog dana dolazi do smanjenja prirasta pa ak i do pojave patuljastog rasta. 12. ta nastaje kao primarni proizvod fotosinteze ? Kao primarni proizvod fotosinteze nastaju razliciti eeri: heksoze (glukoza, fruktoza) pentoze (riboza, ribuloza), tetroze itd.13.ta je toplota i ime se karakterie?

Toplota je energija kretanja molekula. Za nju je karakteristino da se kree iz mjesta vie temperature u mjesto sa niom temperaturom, dok se mjesta toplotno ne izjednae. Toplota se ne prenosi sa jednog tijela na drugo, ako su tijela u toplotnoj ravnotei, tj. ako tijela imaju istu temperaturu.14.ta uzrokuje efekt staklene bate?

Zemljina atmosfera, uglavnom vodena para i CO2 uzrokuju tzv. efekt staklene bate koji odrava temperaturu na povrini Zemlje i uz vodu u tekuem stanju odrava ivot. Vodena para i CO2 proputaju sunevo zraenje ali ne proputaju dugotalasno zraenje Zemlje u svemir.15.Zbog ega su ljetne temperature zraka i zemljita nie u umi od okolnog podruja?

Zbog velikog smanjenja kratkotalasnog sunevog zraenja, koje prolazi kroz kronje, ljetna temperetura zraka i zemljita u umi je nia od okolnog prostora. umska vegetacija djeluje kao pokriva koji eleminira utjecaj okoline zraenja.16.Koje su kardinalne temperature za biljke?

Kardinalne vrijednosti temperatura za pojedine fizioloke procese variraju. Obino se navode sljedei intervali: optimum 25 - 30 C, minimum 0 - 5 C, maksimum 40 - 50 C.

17.Koji su se vegetacijski pojasevi razvili s obzirom na temperaturu?

S obzirom na temperturu obrazovali su se odreeni vegtacijski pojasevi. Od ekvatora prema polovima razvili su se razliiti umski pojasevi, i to: tropske kine ume, zatim liarske ume umjerene zone koje prelaze u ume liara i etinara, a potom slijedi pojas sjevernih etinarskih uma. 18. Hopkinsovo bioklimatsko pravilo!

Hopkinsovo bioklimatsko pravilo koje kae da sve bioloke pojave u proljee (listanje, pupanje, cvijetanje) kasne za 3 do 4 dana za svaki stepen geografske irine ili za savkih 100-130 m.n.v. Suprotno tome sve bioloke pojave u jesen deavaju se 3 do 4 dana ranije (opadnje lia, dormacija, lignifikacija) sa poveanjem geografske irine i nadmorske visine.19. U emu se ogleda znaaj vode za ivi svijet (biljke)?

Pored svjetlosti i toplote voda je preovladavajui faktor rasta.ivot se poeo razvijati u vodi i svi ivotni procesi ukljuujui hemjiske reakcije odvijale su se u prisutnosti vode ili u vodnom rastvoru. Voda ima kljunu ulogu opstanka ivota na Zemlji. 20. 21. ta je evaporacija? ta je transpiracija? Evaporacija je isparavanje vode sa povrine tla. Transpiracija je difuzija vodene pare sa povrine biljaka u atmosferu. Preciznije reeno, transpracija se definie kao gubljene vode zbog isparavanja ivih elija unutar biljnih tkiva u atmosferu. 22. Osnovne karakteristike kiseonika i njegov znaaj za biljake?

Kisik je na sobnoj temperaturi bezbojan plin, bez mirisa i okusa. Tei je od zraka, ne gori ali podrava gorenje, otapa se u vodi, pa je time omoguen i ivot u vodi. Kisik igra veoma vanu ulogu u disanju biljaka. Meutim, moe imati i ograniavajuu ulogu ako je zastupljen u velikoj mjeri.23. Kakav je uticaj poveanja koncentracije CO2 u zraku na proces

fotosinteze i okolinu? Poveanje koncentracije C02, s jedne strane intenzivira fotosintezu, a s druge strane izaziva efekt staklenika (staklene bate) to se ogleda u poveanju temperature zraka.

24.

Kakav je uticaj vjetra na mofrologiju (oblik) stabala?

Vjetar utie na fenotip stabala. Stabla koja su pod uticajem vjetra su nia. Vodni stres koji uzrokuje vjetar sprjeava normalnu diobu i razvoj elija. Lie stabala koja su izloena vjetru je manje i deblje sa slabijim intenzitetom odavanja vode, u odnosu na lie stabala koja rastu u zavjetrini (zatiena od vjetra). 25. Koje vrste umskih poara razlikujemo?

Razlikujemo tri vrste umskih poara: podzemni poar prizemni poar povrsinski poar

26. S obzirom na razliite definicije tla, navedite njegovu primarnu ulogu za biljke, a u vezi s tim i za prirast stabala i sastojina!

Tlo je prirodna formacija na povrini zemljine kore, nastalo i razvilo se pod uticajem raznih faktora: matine podloge, klime, organizama, reljefa i vremena sa sposobnou da biljku tokom njenog ivota snadbjeva vodom i mineralnim tvarima.27. Na koji nain tekstura i struktura tla utiu na svojstva i plodnost umskih tala (ekoloki znaaj)?

Aktivnost estica u odnosu na veliinu je razliita. to su estice manje, njihova aktivnost u fiziko hemijskom pogledu raste. To se naroito odnosi na koloidnu glinu. Poveanjem stepena usitnjenosti estica (disperznosti), pri jednakim ostalim uslovima, opada propusnost za vodu i unutranja prirodna dreniranost, ili ukratko popravljaju se hemijska, a naruavaju fizika svojstva tla. Struktura tla je prostorno ureenje estica tla tako da funkcioniraju kao sistem. Ta arhitektura tla omoguava kretanje vode i zraka, aktivnost mikroorganizama u tlu i brojinh procesa u tlu koji omoguavaju ivot biljaka, ivotinja i mikroorganizama28.Opiite najbitnije oblike, biljci pristupane ili fizioloki aktivne vode, povezujui je sa njenom snagom (energijom) kojom je vezana za tlo!

Plant raspoloive vode za biljke se nalazi u rasponu take VTV (vlanost trajnog venua sadraj vode u tlu pri kojem biljke nepovratno venu i ugibaju) i PVK (poljski vodni kapacitet - gornja granica optimalne vlanosti tla). Taka VTV je jednaka za sve biljke, a PVK jako ovisi o tlu. Voda iznad take venua naziva se biljci pristupana voda (BPV), fizioloki aktivna ili korisna voda, jer se ova voda

dri silama koje su manje od sila sisanja korijena biljke. Voda ispod take venua naziva se nepristupana, mrtva ili fizioloki inertna voda.29.Koji je uslov uspjenog usvajanja kationa od strane biljaka, a time i poveanja prirasta?

Glina i koloidne organske estice koje tvore micele ili glinovito humusne estice, djeluju kao anioni, jer na svojoj povrini imaju negativan elektrini naboj. Takav glinovito humusni kompleks ima sposobnost da vee na svoju povrinu pozitivno naelektrisane ione tj. katione koji su tek tada dostupni biljkama.30.Navedite osnovne faktore od kojih ovisi reakcija tla i njegova puferna sposobnost!

Reakcija tla (kao i puferska sposobnost) ovisi o vrsti i tipu tla, dubine tla, vegetacije i sezone. 31. Koji su faktori za rast korijena po Kimminsu u umskim tlima? Fizikalna svojstva tla Vlaga i tla prozraivanje Temperatura tla Opskrba hranjivima Konkurencija i interakcij s korijenima drugih vrsta Hemija tla 32. ta je mikoriza i koji su vrste mikorize s obzirom na uzajamne odnose gljive i biljke? Pod mikorizom podrazumjevamo odnos gljiva i korijena viih biljaka. Mikorizna zajednica moe biti mutualistina, neutralana ili parazitska. 33. ta ubrajamo u makrofloru tla i kakva je njena uloga?

U makrofloru tla svrstavamo korjenje biljaka- u umi - naroito umskog drvea. Njena uloga je:-

podspjeuju oblikovanje strukture tla poveavaju aeraciju tla i gravitacijska kretanja vode. poveava stopu troenja osnovnih mineralnih estica stablu osigurava stabilnost i omoguava mu opskrbu vodom i vecinom hranjiva

-

34. Koji se krugotoci hranjivih materija u ekosistemima razlikuju s obzirom na kretanje

hranjivih materija?

Na osnovu izdvajanja hranjivih materija u ekosistemima razlikuju se tri ciklusa-

Ciklus hranjivih materija izmeu ekosistema Ciklus hranjivih materija unutar ekosistema Ciklus hranjivih materija unutar biljke

35. ta se podrazumjeva pod ciklusom hranjivih materija izmeu ekosistema?

Ciklus hranjivih materija izmeu ekosistema podrazumjeva kretanje hranjivih materija iz jednog ekosistema u drugi, i obratno.36. Od ega se sastoji dedritus ili opad?

Detritus se sastoji od 80 %, ali ne vie od 90% mrtvog lia, grana, korijena, hifa i mikoriznih gljiva, te mikrootpada koga ine polen, izmet insekata, mrtvi insekti itd. 37. ta predstavlja bruto prinos asimilacije prema Bojsen Jensenu?

Jednaina produkcije prema Bojsen- Jensenu: NaR Bv Av Wv = Z+S Iz ove jednaine neto prinos asimilacije predstavlja bruto produkciju sastojine umanjenu za sve gubitke. Neto produkcija dobija se u obliku prirasta drveta i sjemena ( Z+S). 38. ta su fitohormoni?

Fitohormoni predstavljaju veoma aktivne materije koje su neophodne za rastenje. Uestvuju u regulisanju i usmjeravaju rastenje biljaka pa se nazivanju regulatorima rastenja. 39. Kako se dijele materije rastenja?

Materije rastenja se mogu podijeliti u etiri grupe: Auksini Hiberelini Kinini Inhibitori Nabrojati osnovne aspekte sa kojih moe da se posmatra biljna produkcija.

40.

Prouavanje i razmatranje organske produkcije moe da se posmatra sa vie aspekata. To su:

a) fizioloki; b) ekoloki;c) biljno-geografski;

privredni 41. Navesti osnovnu podjelu metoda za odreivanje ukupne biljne produkcije. Metodi utvrivanja ukupne produkcije pojedinih biljaka i biljne zajednice mogu se podjeliti na direktne (metod etve, dendrometrijske metode itd.) i indirektne (korelacija, metod koliine hlorofila, metod odreivanja fotosintetike povrine, metodi mjerenja prometa gasova itd.) . 42. Koji su najvaniji pokazatelji produktivnosti organske materije?

Najvaniji ili najtaniji pokazatelji produktivnosti organske materije su: koliina suhe supstance, apsorbovana koliina CO2, vezani ugljik i energetska vrijednost. 43. Navesti najvanije faktore za prirast i proizvodnost ume vezani za zemljite. Stoga se navode najvaniji faktori za prirast i proizvodnost povezani sa zemljitem, koje je La (Laatsch, 1956) grupisao u 4 grupe:-

Primarni faktori prirasta i proizvodnosti koje zemljite prua korjenju a time, i biljci (toplota, kiseonik iz vazduha, voda i hranljive mineralne materije) Materije koje akumuliraju hranljive materije (humus i glineni minerali zemljita). Posrednici u hranljivim materijama. Izvori iz kojih proistiu faktori prirasta

-

-

44. Kako se dobija horizontalna projekcija kronje ili povrina zastiranja? Horizontalna projekcija kronje ili povrina zastiiranja dobija se projektovanjam nekoliko poluprenika kronje najee pomou viska (ima i raznih ogleda) ), a u novije vrijeme pomou ogledala za odreivanje projekcije kronje. 45. Da li manje uee kronje svjetlosti u ukupnoj duini kronje znai manju proizvodnost? Manje uee kronje svjetlosti u ukupnoj duini kronje ne znai i manju proizvodnost 46. ta je relativna duina kronje? Relativna duina kronje predstavlja odnos izmeu duine kronje i ukupne visine stabla. 47. ta je stepen zdepastosti kronje? Odnos izmeu irine kronje (prenika kronje) i njene duine naziva se stepen zdepastosti kronje.

48.

ta predstavlja proizvodnost zapreminskog prirasta po jedinici zastrte povrine

i kako se izraava? Proizvodnost zapreminskog prirasta po jedinici zastrte povrine, koji se najee izraava u dm 3 /m 2 (litar prirasta po lm2), predstavlja upotrebljivo mjerilo za provjeravanje ekonominosti koritenja prostora za rastenje.49. Zbog ega proizvodnost prirasta posmatrana po 1m 2 zastrte povrine pokazuje

nadmonost proizvodnosti stabala sa malom kronjom nad stablima sa velikom kronjom? To je zbog toga to stabla sa malom kronjom imaju vitkije kronje tj. manji koeficijent zdepastosti, tako da pri istoj zastrtoj povrini i odgovarajuem prostoru za rastenje imaju relativno vei omota kronje gdje se nalaze dobro osvijetljene iglice koje intenzivno asimiliraju. 50. Kako prorede utiu na ukupnu zapreminu kronji sastojine? Nakon odreenog vremenskog perioda od izvrenog proreivanja, poveavaju se i dimenzije kronji, a nakon nekoliko decenija od izvrenog proreivanja znatno poraste i srednja zapremina kronje, kao i ukupna zapremina kronji sastojine.51. Zbog ega je proizvodnost po 1m 2 zastrte povrine, za sva stabla u prebornim

umama, nia nego u jednodobnim sastojinama? Prosjeno za sva stabla u prebornim umama, proizvodnost po 1 m2 zastrte povrine je nia nego u jednodobnim sastojinama, iz razloga to stabla gornjih spratova imaju izrazito osvijetljen poloaj, ali je dolo do opadanja njihove proizvodnosti zbog previsoke starosti, dok stabla niih visinskih spratova, koja su zasjenjena, ostvaruju samo skromnu proizvodnost po 1 m2 zastrte povrine. 52. Od ega zavisi prirast prirodnih sastojina? tipa praume pored staninih uslova zavisi i od

Prirast prirodnih sastojina

razvojne faze u kojoj se nalazi jedna takva sastojina.

Koje su uloge korijena za stablo? Korijenov sistem za stabla ima slijedee uloge: prihvatanje i preos vode i hranjivih tvari (kroz tanke korijenie i korijenove dlake, ili preko mikoriznih gljiva i azotnih bakterija) uvrivanje stabla za podlogu, skladitenje rezervnih tvari i proizvodnja nekih hormona potrebnih za ivot stabala Kako se dijeli korijenje s obzirom na veliinu i funkciju koju obavljaju? Korijenje prema veliini i funkciji dijelimo (Kostler et al. 1968) na skeletno (dugo) i kratko korijenje. Obje vrste korijenja u zoni apsorpcije imaju korijenove dlaice, s tim da za pojedine vrste dtvea kratko korijenje obrastaju mikorizne gljive. Skeletno korijenje svo sekundarno zadebljalo korijenje sa dugom ivotnom dobi, to je korijenje nieg reda. To korijenje nema vie funkciju apsorpcije, ve slue za provodjenje i odlaganje hranljivih materija, a imaju i funkciju uvrivanje stabla za tlo. U koje skupine se mogu svrstati korijenski sistemi vrsta drvea u Evropi? Svi oblici korijenovih sistema u Evropi mogu se svrstati u sljedee tri skupine: sistem sa vertikalnim glavnim korijenom ili (i) vie vertikalnih glavnih korijenova sistem sa glavnim bonim korijenjem (flat root system); povrinsko korijenje srcasti korijenov sistem; ima vei broj istog korijenja koji koso prodiru u zemlju (heart root system).

53.Od ega zavisi oblik korijenovog sistema?

Oblik korijenovog sustava je uroena nasljedna osobina pojedinih vrsta, a na mnoge vrste u velikoj mjeri utiu i osobine tla i starost stabala. Kratko reeno oblik korijena zavisi od: -genetskih osobina -tipa zemljita i - provenijencije vrste drvea.

54.Koje dvije strategije stablo koristi pri razvoju korijenja da bi dolo do potrebne vode i hranjivih materija? Stabla koriste dvije strategije : razvijaju korijenje u dubinu da dou do potrebne vode i hranljivih materija ili ire korijenje ispod povrine da prihvate to vie vode.

55.Zato se planinske proveniencije ne smiju prenositi na nie nadmorske visine? Planinska proveniencija smre poinje se prirastom ranije nego nizijska, kada rastu na istoj nadmorskoj visini. Zato planinske proveniencije prenesene na nie nadmorske visine stradaju od kasnog mraza( u proljee). 56.ta se predstavlja na apscisi, a ta na ordinati pri grafikom predstavljanju ukupnog tekueg i tekueg visinskog prirasta i kakvog su oblika krive koje se dobiju? Pri garfikom predstavljanju rasta stabla u visinu (ukupni tekui visinski prirast) na apsicu se nanosi starost (god), a na ordinatu visina. Tako se dobije poligon visinskog rasta, koji se moe izravnati nekom krivom (matematika funkcijom). Visinske krive pojedinanih stabala imaju izdueni S-oidni oblik. Osim ukupnog tekueg prirasta grafiki se predstavlja i tekui prirast koji predstavlja prosjenu veliinu visinskog prirasta u pojedinim periodima (prosjeni periodini prirast). Kriva tekueg prirasta obino ima jednu kulminacionu taku, jer nije iskljueno da se ponekad jave i dvije kulminacione take. Dvije kulminacione take karakteristine su za Pinus silvestris. 57.Uopteno gledano, ta utie na visinski prirast stabala ? Openito na visinski prirast stabala utie: Vrsta Unutarnji uvjeti (genetski i fizioloki) Vanjski uvjeti (klimatski, edafski, biotski,uzgojne mjere,.).

58. Pomou kojeg dendrometrijskog metoda se moe doi do podataka o rastu stabla u

visinu? Pri istraivanju zakonitosti rasta stabla u visinu koristi se metod dendrometrijske analize stabala i to visinska analiza stabala koja su doivjela kraj produkcionog perioda. 59. Opisati uticaj starosti i boniteta stanita na visinski prirast stabala? U najranijoj mladosti prirast je veoma mali i sa starou se prvo progresivno poveava do prve prevojne take, a zatim degresivno do kulminacije (maksimum). Sa daljim poveanjem starosti visinski prirast se smanjuje prvo progresivno do druge prevojne take, nakon ega se smanjuje degresivno. Period (interval) do prve prevojne take u razvojnom procesu stabala odreuje fazu mladosti, period izmeu prevojnih taaka fazu intenzivnog priraivanja, a period poslije druge prevojne take fazu starosti stabala. Uticaj boniteta stanita se ispoljava na sljedei nain: - U istoj dobi stabla njegov visinski prirast je vei pri boljim staninim uslovima nego pri loijim. Najvee razlike se javljaju u periodu kulminacije prirasta. - Pri boljim staninim uslovima visinski prirast kulminira prije nego pri loijim uslovima. 60. Koju razvojnu fazu stabala odreuje interval krive visinskog prirasta do prve prevojne take, a koju fazu interval poslije druge prevojne take? Period (interval) do prve prevojne take u razvojnom procesu stabala odreuje fazu mladosti, a period poslije druge prevojne take fazu starosti stabala. 61. Kako se definiu razvojne faze stabala na osnovu karakteristika (krivih) visinskog prirasta? Period (interval) do prve prevojne take u razvojnom procesu stabala odreuje fazu mladosti, period izmeu prevojnih taaka fazu intenzivnog priraivanja, a period poslije druge prevojne take fazu starosti stabala.62. Napii formulu po kojoj se moe izraunati visinski prirast stabla raznodobne umske

sastojine, odreenog debljinskog stepena (n) i napii znaenje oznaka. Za izraunavanje visinskog prirasta stabala raznodobne sastojine, odreenog debljinskog stepena (n) Mati je koristio sljedeu formulu:

Pri emu je: godinji visinski prirast stabla n-tog debljinskog stepena (id)n debljinski prirast stabla n-tog debljinskog stepena b irina debljinskog stepena - visina stabla na gornjoj granici n-tog debljinskog stepena-

visina stabla na donjoj granici n-tog debljinskog stepena

63. U kojem dijelu dana prenik stabla u veini sluajeva postie minimalne vrijednosti i

zbog ega se ovo deava? ( 10 strana) U rano popodne popodne prenik stabla u veini sluajeva dostie najniu vrijednost. Ovu pojavu kolebanja prenika su prouavali Mierlih i dr., i utvrdili da se prenik u ljetnim damnima poinje smanjivati od ranog jutra, zbog poveane transpiracije izazvanu velikom koliinom toplote, koja se ne moe nadoknaditi pravovremenim doticajem vode preko korijena, usljed ega se javlja skupljanje elija drveta a samim tim i smanjenje prenika stabla.

64. Koji prirast se najee utvruje prilikom mjerenja taksacionih elemenata odreenog stabla, na koji nain ga utvrujemo i za koji se period najee utvruje? ( prezentacija) Prilikom mjerenja taksacionih elemenata odreenog stable mjeri se tekui periodini prirast (najee na period od 10 godina), uz pomo Presslerovog svrdla, vaenjem izvrtaka i brojanjem godova.65. Koja je razlika izmeu dendrometra i dendrograma u odnosu na kontinuitet

registrovanja podataka o rastenju? ( 13, 14 strana) Dendrograf nam omoguava neprekidno mjerenjei registrovanje toka rasta principom senzibilne igle koja pravi zabiljeke na papiru a pokree ga mehanizam asovnika. Dendrometri daju podatke o rastenju samo onda kada se vre oitavanja66. Da li se u praksi mjeri godinji, mjeseni, dnevni debljinski prirast? DA NE Objasniti

odgovor. (16 strana)

NE. Mjerenje ovog prirasta je dosta teko i zahtjeva mnogo rada i vremena, a tako i finansijskih sredstava, zbog ega se ove metode ne primjenjuju u praksi. Primjenjivanje mjerenja ovog prirasta je rijetko kada, u praksi se veinom ovaj prirast dobiva raunski kao prosjek iz prirasta nekog dueg perioda

67. Kakvog je oblika kriva ukupnog tekueg prirasta stabla u debljinu, a kakvog kriva

tekueg debljinskog prirasta stabla? Krivulja debljinskog rasta (ukupnog tekueg debljinskog prirasta) u toku ivota stabla ima oblik slova S. Debljinski prirast (tekui debljinski prirast) pod normalnim uslovima u mladosti je mali, zatim se poveava, dolazi u fazu kulminacije i na kraju postepeno opada, a kod starih stabala je neznatan. 68. Od ega zavisi oblik krivih debljinskog rasta i prirasta? Oblik krivih rasta i prirasta mnogo zavisi od vrste drvea i poloaja stabla u sastojini. 69. ta predstavlja (emu je jednak) prirast prenika zamisljenog kruznog poprecnog presjeka stabla? Nacrtati ematski prikaz. Prirast prenika jednog zamiljenog krunog poprenog presjeka stabla odgovara dvostrukom prirastu poluprenika, odnosno dvostrukoj irini goda.Slika 1. ematski prikaz prirasta poluprenika, prema Asmanu

d1- prenik na poetku , d2- prenik na kraju ir- prirast poluprenika (irina goda)

70.

Napisati za formulu za izraunavanje prirasta povrine poprenog presjeka

(temeljnice) i napisati znaenje oznaka? Formula za izraunavanje prirasta temeljnice stabla

ig prirast temeljnice d1- prenik na poetku

id- prirast prenika

71. Koji su faktori koriteni kao nezavisne varijable prilikom istraivanja debljinskog prirasta stabala raznodobnih umskih sastojina u Bosni? Kao nezavisni faktori su uzeti: bonitet stanita za zastupljene vrste drvea, stepen zastrtosti zemljita sastojine, prsni prenik njenog srednjeg stabla, omjer smjese vrsta drvea i prsni prenik srednjeg stabla sastojine (srednji prenik sastojine). 72. Kako zavisi debljinski prirast tankih stabala bukve, jele i smre od boniteta stanita. Debljinski prirast tankog jelovog, smrevog i bukovog stabla, te stabla bijelog bora su vei to su stanini uslovi sastojine loiji, a debljinski prirasti tankog stabla crnog bora i hrasta kitnjaka su vei to su stanini uslovi sastojine bolji. 73. Kako utie stepen zastrtosti zemljita (kronjama stabala) na debljinski prirast stabala? to je stepen zastrtosti manji, to je debljinski prirast stabla vei. Autori smatraju rezultate loginim jer je kronja stabla bolje osvjetljena to je stepen zastrtosti zemljita manji. 74. Kako se mijenja veliina debljinskog prirasta stabala raznodobnih sastojina sa promjenom njihovog prsnog prenika? Pri najniim debljinskim stepenima debljinski prirast stabla je mali. Od najniih prema najviim debljinskim stepenima debljinski prirast stabla se najprije naglo poveava, kasnije sve sporije, kulminira, a zatim se postepeno smanjuje. Kulminacija debljinskih prirasta stabala se, u odnosu na debljinske priraste stabala jednodobnih sastojina, javlja kod veoma visokih debljinskih stepena. 75. U kojoj sastojini, jednodobnoj ili raznodobnoj, stabla postiu vee debljinske priraste pri istom prsnom preniku? Debljinski prirast srednjeg stabla jednodobnih sastojina su znatno vei od debljinskog prirasta stabla bosanskih uma istog prsnog prenika, naroito dok su tanja, dok su jednodobne sastojine mlade. 76. ta je uzrok kasnijoj kulminaciji zapreminskog prirasta stabla i njegovom

polaganom opadanju nakon kulminacije u donosu na debljinski i visinski prirast? Kriva tekueg zapreminskog prirasta u odnosu na krive visine, prenika i temeljnice u koordinatnom sisitemu su pomjerene udesno. Ovakav tok krive tekueg zapreminskog prirasta objenjava se time to u zapreminskom prirastu prenik uestvuje sa svojim kvadratom, tako da

opadanje debljinskog prirasta ne uslovljava odmah i opadanje zapreminskog prirasta. Smanjenje zapreminskog prirasta poinje kasanije za nekoliko decenija, kada godovi postanu ui, i kada se visinski prirast znaajno smanji.

77. stabla?

Da li veliina zapreminskog prirasta stabla zavisi samo od unutranjih faktora?

Ako ne zavisi, ta je to to pored unutranjih faktora bitno utie na zapreminski prirast Na veliinu zapreminskog prirasta utiu spoljanji i unutranji faktori. Vrste svijetla bre prirauju, pa se zbog toga ranije se javlja kulminacija tekueg zapreminskog prirasta nego kod vrsta sjene. Meutim, slobodni poloaj stabla bez zasjenjivanja ubrzava zapreminski prirast, dok zasjenjeni poloaj stabla od strane susjednih stabala rezultira (smanjenim) priguenim zapreminskim prirastom (uticaj vanjskih faktora). 78. Kada nastupa kulminacija prosjenog zapreminskog prirasta u odnosu na tekui zapreminski prirast? Kulminacija prosjenog zapreminskog prirasta nastupa veoma kasno, nekoliko decenija kasnije od tekueg prirasta. 79. Zbog ega je znaajno poznavanje prosjenog zapreminskog prirasta i vrijeme njegove kulminacije? Poznavanje prosjenog zapreminskog prirasta i vrijeme njegove kulminacije je od velikog umsko-privrednog znaaja, jer se u zavisnosti od toga kada nastupa kulminacija odluuje o sjei pojedinih stabala pa i sastojine (ukoliko je cilj maksimalna proizvodnja drvne mase).80.Koje dijelove debla (vretena) moemo razlikovati s obzirom na njihov oblik?

S obzirom na oblik deblo stabla moemo podijeliti na tri dijela: donji dio koji ima priblino oblik prevrenog najloida, srednji dio ima oblik prevenog paraboloida i gornji dio ima takoe oblik prevrenog paraboloida i dijelom kupe.81.Pri kojim je uslovima stanita, boljim ili loijim, punodrvnije deblo stabla?

Deblo stabla je punodrvnije pri loijim uslovima. Stablo koje je odraslo u sastojini V bonitetnog razreda ima najpunodrvnije deblo, a stablo koje je odraslo u sastojini I bonitetnog razreda ima najmalodrvnije deblo.82.Od ega zavisi godinji prirast drvne mase stabla? Napisati priblinu formulu za izraunavanje zapreminskog prirasta stabla.

Veliina godinjeg prirasta drvne mase stabla zavisi od : poloaja jednog stabla u odnosu na druga stabla sastojine veliine prostora koji mu stoji na raspolaganju. Godinji prirast drvne mase dominantnog stabla je vei od takvog prirasta subdominantnog stabla u istoj sastojini. Priblina formula za izraunavanje zapreminskog prirasta stabla

To se deava jer su veliine temeljnice, visine dominantnih stabala i godinji prirast temeljnice vei od tih istih veliina subdominantnog stabla.83.U jednom koordinatnom sistemu ematski predstaviti tokove (odnos tokova) tekueg prirasta pojedinih taksacionih elemenata stabla. Oznaiti koordinatne ose!

Grafik 6: Odnos tokova (redoslijed kulminiranja) tekuih prirasta pojedinih taksacionih elemenata stabla; relativne veliine godinjeg visinskog i debljinskog prirasta, prirasta temeljnice i prirasta krupne drvne mase smrevog stabla u zavisnosti od njegove dobi 84. Definiite pojmove rasta i prirasta ?

Rast (rastenje) predstavlja nepovratan (ireverzibilan) proces poveanja dimenzija ivih organizama od poetka ivota do prestanka ivotnih funkcija, a nastaje kao posljedica diobe elija i poveanja njihove zapremine. Prirast predstavlja poveanje veliine parametara rasta (taksacionih elemenata) stabla ili sastojine u odreenom vremenskom periodu (dan, godina, period od vie godina, cijeli ivot i sl.) 85. Navedite karakteristike raznodobne umske sastojine ? Raznodobne (preborne) sastojine sainjavaju jedinke svih uzrasta (i starosti), od jednogodinjih biljki do debelih stabala. Ona se kontinuelno obnavlja i iskoritava tako da, uzevi slobodnije, ne mijenja svoj izgled.86. Pri istraivanju tekueg (godinjeg) prirasta krupne drvne mase stabala raznodobne

umske sastojine (jele, smre i bukve) analiziran je uticaj prsnog prenika stabla ali i Zavisnosti godinjeg prirasta krupne drvne mase jelovog, smrevog i bukovog stabla od njihove debljine u prsnoj visini, boniteta stanita, stepena zastrtosti zemljita, srednjeg prenika sastojine i omjera smjese.87. Na osnovu ijih dvoulaznih zapreminskih tablica su izraene tabele zapremina krupne

i ukupne drvne mase:a) Matievih b) urievih c) Grundner-Schwappachovih

Na osnovu Grundner-Schwappachovih dvoulaznih zapreminskih tablica i bonitetnih krivulja visina stabala bosanskih uma izraene su tabele zapremina krupne i ukupne njihove drvne mase po bonitetnim razredima za jelova, smreva i bukova stabla, te za stabla bijelog bora, crnog bora i hrasta kitnjaka. 88. Napiite formulu procenta prirasta krupne drvne mase stabla i objasnite oznake?Procent prirasta krupne drvne mase stabla se rauna po sljedeoj formuli:

gdje je:-

iv godinji prirast krupne drvne mase stabla, v zapreminu njegove drvne mase.