poza toruń nr 79

7/23/2019 Poza Toru nr 79

1/40

BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO

FELIETONY

Jestemy te na facebook.com/pozatorun

www.pozatorun.pl

NR 79 | 9 PADZIERNIKA 2015 | ISSN 2084-9117| NAKAD 40.000 EGZ.

Gmina ysomice

18Studenci zainagurowali Uni-wersytet Trzeciego Wieku

Gmina ubiankaPo raz 19. pobiegn w BieguNiepodlegoci 19

***

Chema

16Inynier pisze ksiki dla dzie-ci. Teraz wyda kolejn

***

Gmina Chema

14Rozmawiamy z Jackiem Czar-neckim, wjtem gminy

***

Gmina LubiczRadni gminy obradowali w te-renie 22

***

Uczniowie i nauczyciele dziki RegionalnemuOrodkowi Debaty Midzynarodowej rozpoczliseminaria, ktre przybli stosunki Polski z inny-mi krajami

Uczy si cae ycie

Wie

wydojona 13


2/40

2 FELIETONYstopka redakcyjna

Redakcja Poza Toru

Zotoria, ul. marca

[email protected]

Wydawca

Goldendor

Redaktor naczelny

Radosaw Rzeszotek

Redaktor wydania

Kinga BaranowskaDzia reportau i publicystyki

Jacek Kiepiski (GSM ),

Tomasz Wicawski (GSM

), Marcin Tokarz

Dzia informacyjny

ukasz Piecyk, Aleksandra

Radzikowska, Micha Ciechowski

Kultura

ukasz Piecyk

Zdjcia

Adam Zakrzewski, ukasz Piecyk,

Maciej Pagaa

REKLAMA

Aleksandra Grzegorzewska (GSM

), Agnieszka

Korzeniewska (GSM ),

Magorzata Kramarz

(GSM ), Karol Przybylski

(GSM ),

Iwona Zuchniak (GSM )

[email protected]

Skad

Studio Poza Toru

Druk

Agora S.A.

ISSN -Redakcja nie odpowiada za tre ogosze.

***Na podstawie art. ust. pkt b ustawy z d nia lutego

r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych

Agencja Public Relations Goldendor zastrzega, e

dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych

w Poza Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.

pozatorun.pl padziernika r.

F E L I E T O N

JACEKKIEPISKI

Duch Rostowskiego

nad regionem

Usyszaem i zobaczyem tona ywca. Akurat wczyem Pol-sat News. To wyjtkowe uczucie,gdy nagle dzieje si co zaska-kujcego, gdy czowiek w jednejchwili nie dowierza temu co wi-dzi i syszy. Maj tak wiadkowiewypadkw, gdy to wanie na ichoczach wykoleja si pocig albosamochd cina sup wysokiego

napicia, samolot zawadza o piebrzozy, co si rozpieprza..."Miastem, ktre nas goci-

o by Bydgoszcz" - powiedziaarozpoczynajc konerencj pra-sow po wyjazdowym posiedze-niu rzdu premier Ewa Kopacz. Ibyo pozamiatane. Taka wpadkasprawia, e z caej dwudniowejwizyty premier w naszym regio-

nie te sowa zostan po pierwszezapamitane. Reszta pjdzie wcie.

A trzeba przyzna, e dziewczeniej w Toruniu te byo okrok od wywrotki, gdy premiernajpierw zapewniaa, e za radcrki nie zamierza uczniom I LO"ciemnia", a zarazem zdradzia,

e jadc tu pocigiem pomyla-a: "jak bd w Toruniu, to bdmwi: o, pikne miasto Toru.Jak bd w Bydgoszczy, bd m-wi: pikne miasto Bydgoszcz".Zoliwi zauwayli, e to przecieklasyczny wrcz przykad ciem-niania i wciskania kitu.

Co jest w naszym regionie, cosprawia, e politycy z najwyszej

pki zaczynaj si u nas nerwo-wo zachowywa, a przez to robigupie bdy. Duch Jana Vincen-ta-Rostowskiego kry widanadal nad kujawsko-pomorskim.Przypomnijmy, e w marcu 2014deklarowa i "zamieszka w Byd-goszczu" i dobrze wie, e Toruma "problem z Bydgoszczem".

Co tu wisi w powietrzu, cosprawia, e podejrzanie czstogociom mieszaj si jzyki. Ba,czasem trac w ogle orientacjw czasie i przestrzeni. Jak wi-cepremier Janusz Piechociskipodczas ubiegorocznej wizyty wBrodnicy, gdy przed kamer TVProzczuli si: "ciesz si, e tutaj wJabonowie..."

F E L I E T O N

TOMASZWICAWSKI

Rok 2015

eby zrozumie obecn awantu-r o kary za przekroczenie limi-tw produkcji mleka przez rolni-kw, trzeba con si do czaswprzedunijnych. Wtedy to polskirzd wynegocjowa cyrogra iwprowadzi nasze gospodarstwado Wsplnej Polityki RolnejUE. Obwieszczono sukces, wy-brzmiay anary, a Leszek Millersta si kolejnym ojcem zjedno-czonej Europy.

Zapomniano wtedy jednak

gono powiedzie o kilku kwe-stiach. Po drugiej stronie stounegocjacyjnego siedzieli bowiemWosi, Holendrzy, Hiszpanie. Wich interesie nie byo konkurowa-nie z polskimi rolnikami i yw-noci znad Wisy. Po pierwszekoszty produkcji teje, a co zatym idzie cena, byy nieporw-nywalnie nisze, a jako wysoka.Kraje pitnastki wpady wicna pomys, w jaki sposb kon-kurencj, na wzorzec radziecki,

nieco zreglamentowa.Wyznaczono wic polskim

rolnikom kwoty mleczne (str.13),ktrych mieli, pod grob kary,nie przekracza. Nadprodukcjbardziej opacao si wyla dorowu ni zawie do mleczarni.Stan z konwi pod blokiem wmiecie i sprzedawa w butelkachzabroniono. Przecie to szarastrea i nikt tego nie przebada.Od wiekw gospodarz utrzymy-wa si z takiego handlu i maso-wych epidemii nie stwierdzono,ale przepis sta si waniejszy odzdrowego rozsdku. Wtoczonorolnikw w machin kolczykwdla krw, paszportw dla zwie-rzt oraz kwot mlecznych - ab-surdw brukselskiej biurokracji.

Pomys by taki, e dopaci

si Polakom do upraw (zdecy-dowanie mniej ni ich odpo-

wiednikom na Zachodzie) i wten sposb zamknie si im usta.A scenariusz najbardziej pozy-tywny zakada, e wikszo te-renw rolnych si zalesi i polskierolnictwo nie bdzie znaczcsi w ramach wsplnego ryn-ku. W ten sposb wykoczonocz mniejszych gospodarstw. Asen o tym, e kupimy sobie mle-ko od chopa i zrobimy - wzo-rem Szwajcarw - twarg, seryi maseko nigdy si ju nie zici.Polska nie bdzie drug Japoni,Irlandi ani Szwajcari. A chop zpaszczynianego przeszed dro-g do zniewolonego przez urzd.

Czysty Orwell.


3/40

3REKLAMApozatorun.pl padziernika r.


4/40

4 REPORTApozatorun.pl padziernika r.

Wisa nad LoarTo najsynniejszy i najwikszy festiwal rzeczny. Co dwa lata do Orleanu w rodkowej Francjicigaj drewniane odzie z caej Europy. Tym razem gociem specjalnym bya Wisa i odzie

z Polski. Przez pi dni fetowano nasz kraj i nasz najwikszy narodowy skarbJacek Kiepiski

Na tegoroczny Festiwal Loary dotaro blisko 200 odzi z caej Europy, w tym 12 z Polski. Imprez powicono prezentacji Wisy.Znawcy tej rzeki przyznawali, e jeli chodzi o nadrzeczn panoram wygrywa Toru.

Fot.JACEK KIEPISKI

MARCIN KARASISKI

Ponad 3200 kilometrw po-konali w cztery miesice.Po drodze luzowali si197 razy. Trzy jednostki z Polski- szkuta "Wanda", galar "Solny"i d "Panika" byy najwikszozdob Festiwalu Loary - impre-

zy przycigajcej ok. 650 tysicywidzw. W tym roku kady z nichwracajc z bulwaru w Orleaniewiedzia o Wile wicej ni staty-styczny Polak. O Wile mwionotu cay czas, materiay promocyj-ne na polskim stoisku schodziytonami.

- Od 2006 Wis spywam coroku. Od ujcia Przemszy, gdziezaczyna si szlak eglowny, doBatyku. Czyli dokadnie 941 ki-lometrw i 300 metrw. A ciglemnie oczarowuje i zadziwia - za-

pewnia Jarosaw Kaua, zwa-ny w wodniackim rodowisku"Kurczakiem", czowiek legenda.To on wskaza na historyczneuzasadnienie obwoania roku2017 Rokiem Rzeki Wisy. - Po IIpokoju toruskim, w 1466 roku

przywrcono wolny flis na Wile,ale praktycznie pywa ni zacz-to na wielk skal od 1467 roku.A wic za dwa lata bdziemy mie-li 550 rocznic...

Widzom Festiwalu Loaryprzypominano o tym kadegodnia. Take o tym, e krlowerancuskich i polskich rzek spodobne i poczone ze sob.Najlepiej wie o tym przechadza-jcy si po nabrzeu w OrleanieZbigniew Gsowski - czowiek,ktry emigrujc w 1965 roku do

Francji pooy podwaliny po-nownego rozkwitu eglowaniapo Loarze. Przez lata pracujc werancuskim Ministerstwie rodo-wiska przyczyni si do tego, e nawody Loary wrciy odzie. Mwisi, e 30 lat temu nikt drewnia-

nymi odziami po tej rzece niepywa, a dzi s ich setki i ka-da nadrzeczna miejscowo zapunkt honoru stawia sobie bu-dowanie repliki odzi uywanychniegdy na danym odcinku rzeki.

- To samo zaczyna si dziaw Polsce - zauwaa AndrzejStaski, pasjonat drewnianychodzi i organizator Flis Festiwaluw Gassach pod Warszaw. - Cie-szy nas kady nowy region przy-stpujcy do spoecznej akcjioywienia Wisy. Budujcie odzie,

ruszajcie na wod!Ostatecznie po Loarze w cza-

sie estiwalu pywao a 12 odziz Polski (cz dojechaa TIR--ami). To Polsce powiconotrwajcy blisko p godziny po-kaz sztucznych ogni odpalanych

z rzdu pywajcych platormprzy kunsztownej kompozycjidwikw kojarzcych si jedno-znacznie z Polsk. Mona byobowiem usysze Jana Pawa II,Lecha Was, muzyk Chopina,a nawet polski hip-hop.

Czonkowie polskiej ekipy nieukrywali, e uwanie podpatru-j organizatorw tej popularnejwe Francji imprezy, by niektrejej elementy przenie do Polski.Chciaoby imprez na podobnskal zorganizowa rodowisko

warszawskie.- Wisa najadniejsza jest

w okolicach Sandomierza i Kazi-mierza, a take powyej i poniejWarszawy. Ale jeli chodzi o miej-sk panoram, ktra mogaby bytem podobnej imprezy w Polsce,

to wygrywa Toru - zapewnia Ja-rek "Kurczak" Kaua.

Francuzi zapewniaj, e naanalogiczn imprez w Polsceprzypyn. Chc powtrzy szlakprzebyty w 1995 roku przez Zbi-gniewa Gsowskiego, ktregoautentycznie wszyscy wodniacyrancuscy znaj.

- To ten, ktry oywi Loar,a potem z Wisy przypyn tu. Toten acet, tam na brzegu - poka-zuje mczyzna w wielkim kape-luszu rancuskich flisakw.


5/40



6/40

6 REGIONpozatorun.pl padziernika r.

Zdradliwa i niebez-pieczna. Monaczeka godzina, aona nie zawsze przycho-dzi. Dajc nieprzespanenoce, nagradza dawkadrenaliny i kuszcympiknem. Zamiast wni wchodzi, lepiej wy-przedzi. I czeka. Tak,by jej pikno zobaczy zjak najlepszej strony.

Polscy owcy burz.Ludzie z pasj, ktrzyz nieba czytaj jak zkartki. Obraz tworzonychmurami, wsadzony wram z wylicze i map, pozwalazapa najpikniejsze zjawisko,jakie od milionw lat maluje sina niebie. Aby uchwyci ten mo-ment, potrafi bra w pracy wol-ne czy przez ca noc patrze wciemne sklepienie nieba.

- Burza idzie w parze z adre-nalin - mwi Magorzata Telus,

owczyni burz nad powiatembydgoskim. - Jeeli si j zna, niejest niebezpieczna. Aby jednakzapa ten jeden moment, w kt-rym przez wier sekundy piorunprzecina niebo, najlepiej wybrasi na otwart przestrze.

Burze omijaj miasta. Dlatego,aby je uwieczni, owcy burz na

obserwacje najczciej jed naotwarte, due tereny. Z aparatemw rku czekaj, a niebo rozerwiejasny blask i gony huk.

- W tym roku burz zdarzyomi si goni raz, a nawet j wy-przedzi - mwi Piotr Gutkowski,

kujawsko-pomorski owca. - Le-piej na ni czeka, wtedy mo-

na zrobi naprawd wyjtkowezdjcia. Podniecenie, poczonez doz strachu jest dopiero wtedy,gdy kilkadziesit metrw od nasuderza piorun.

Gwatowne zjawiska atmos-eryczne zawsze s zapowie-dziane. Mona je okreli nawet

pi dni wczeniej. Na kilkagodzin przed spektaklem naniebie tworz si midzy inny-mi cummulonimbusy, chmuryzwiastujce burze czy chmury

szelowe - wedug owcw, naj-pikniejsze na wiecie.- owic burze posugujemy

si modelami numerycznymi,oznaczajc na mapie Polski cy-rami i parametrami wystpu-jce zjawiska - tumaczy Ma-gorzata. - Odczytujemy zdjciasatelitarne, mapy synaptyczneoraz radarowe. Im ciemniejszana niej plamka, tym wikszy

jest opad. Czsto te sigamy podetektory burzowe, ktre poka-zuj na mapie miejsce uderzeniapioruna o ziemi.

Najbezpieczniejszym miej-scem do obserwacji burz naotwartym terenie jest samochd,ktry stanowi podobiestwo klat-ki Faradaya. Piorun, przechodzc

przez karoseri, nie ma kontaktuz ciaem czowieka.

- Najniebezpieczniejsze sburze suche, czyli bezdeszczowe- opowiada mczyzna. - Kiedyczowiek jest mokry, piorun ponim "spynie". Jeeli dosignienas, gdy opadw nie ma, moedosownie spali nas od rodka.Zdradliwo wyadowa elek-trycznych moe by tragiczna

w skutkach. Stojc w rozkroku,piorun uderzajcy w ziemi moeprzej przez nas, od jednej dodrugiej nogi, palc wszystko podrodze. Stojc na baczno przej-dzie przez same stopy.

Pioruny pojawiaj si na se-kund. To wanie dla tego uam-ka "gniewu Boga", jak Magorza-cie mwia babcia, powicajbezpieczestwo i wikszo swo-jego czasu.

Burza jest jak kobieta. Wybu-chowa, pieszczca zmysy i po-budzajca ciao. Piknem uwodzikadego, kto cho raz si do niej

zbliy. Gdy rozkocha, na zawszesta si mona jej wasnoci.

Micha Ciechowski

Burza jak kobieta

Dwadziecia osb kadego lata poszukuje najpikniejszychzjawisk atmosferycznych w regionie

Podczas burzy nie po-

winnimy pali w piecu.

Zanieczyszczenia wydo-

bywajce si z komina

cigaj pioruny.

Magorzata Telus

Stojc w rozkroku,

piorun uderzajcy w

ziemi moe przej

przez nas, od jednej

do drugiej nogi, palc

wszystko po drodze.Piotr Gutkowski


7/40



8/40

8 REPORTApozatorun.pl padziernika r.

Tradycyjne wesele do-brzyskie to wyjtkowobarwny obrzd. Mio-

nicy tych stron postanowili goodtworzy. Kady mg zostagociem weselnym, a przy oka-zji wiele si nauczy.

Sawa Wcza rozchodzi sipo regionie. Star, opuszczonprzed laty, mennonick chatoywiaj regularnie pasjonacize Stowarzyszenia CZY-NIE,Osieckiego StowarzyszeniaKultury Ludowej, uczniowie SPw Czernikowie i wolontariuszeTak Trzeba. Odbyway si w

tym miejscu plenery malarskie,obchodzono Noc Kupay, Dzia-dy. W sobot 3 padziernika

przyszed czas na weselisko.- Piszc scenariusz tej im-

prezy oparlimy si na tekstachwielu badaczy tych stron, wtym Oskara Kolberga i Alek-sandra Petrowa - wytumaczyna wstpie Dariusz Chrobak,dyrektor SP w Czernikowiei dziaacz kulturalny. To on,wyjania zebranym licznie go-ciom, czego s wanie wiad-kami.

O swatach, czyli wizycieprzedstawicieli pana mode-go u rodzicw panny modej,szeroko opowiedziano. Pj

miay przy okazji trzy litry oko-wity...Zmwiny, czyli spotkanie

rodzicw, na ktrym omawia-no posagi - wszyscy ju zoba-czyli. Nie da si ukry, trunkite si polay. W trakcie zrko-win, czyli zarczyn, w ruch po-szo kropido.

Potem ju modzi moglichodzi na dzie dobry, czylizaprasza okolic na swoje we-sele.

W rol panny modej wcie-lia si Dorota Buakowska, naco dzie pracujca w toru-skim Dworze Artusa, panemmodym zosta Jacek Melerskiz Tak Trzeba. Byli wyjtkowo

wiarygodni.Druhny podczas wicia wian-kw (dawna wersja wieczoru

panieskiego) uboleway, eniebawem przyjdzie Dorociepoegna si z tym symbolempaniestwa. Podczas poegna-nia rodzice panny modej wy-lewali zy i bogosawili "crce",ktra w tym momencie opusz-czaa dom rodzinny. Symbo-liczny lub modzi zawarli podpobliskim krzyem. Gdy wr-cili, witano ich chlebem i sol.Waciwe wesele rozpoczosi w momencie, gdy to oni za-czli czstowa goci i weszykucharki z ciepym jadem.Zaczy si zabawy przerywane

wizyt dziadw z yczeniami.Potem byy rozpleciny, ocze-piny i czas wyjtkowo jurnych

przypiewek. Z tych najbardziej"poniej pasa" zrezygnowano zpowodu obecnoci dzieci.

Wybrano nowych modych,porywano wieo upieczonmod on i tacowano nie-zmordowanie. A wszystkichzasta wit... Wtedy cay zgro-madzony we Wczu lud za-piewa "Kiedy ranne wstajzorze".

- Gdyby lub by naprawd,wszyscy padlibymy, gdzie po-padnie, a po kilku godzinachsnu... zaczyby si poprawiny

- tumaczy Dariusz Chrobak. -Ale to ju kady sam musi so-bie wyobrazi.

Swaty, zmwiny, zrkowiny...Chata we Wczu przenosi w czasie. Jeeli kto czuje wi z Ziemi Dobrzysk albo chce

zrozumie, o co w dobrzyskoci chodzi - jedzie do Wcza. Tym razem trafi tam na wesele...Jacek Kiepiski

U

niwersyteckie Centrum Edu-kacji Caoyciowej i Walidacjiudostpnia now usug UMK

w postaci szkole z rnorodnychdziedzin nauki adresowanych do r-nych grup wiekowych. S to szkoleniao charakterze kwalifikacyjnym i hob-bystycznym umieszczone na specjal-nie do tego przygotowanej nowocze-snej platormie internetowej: www.u3l.umk.pl/szkolenia, ktra pozwalaprzeprowadzi cay proces - od reje-stracji po patno - za pomoc Inter-netu.

Aktualnie w oercie znajduje si po-nad 15 szkole, np. Czy wiesz, jak tonapisa? Teksty uytkowe w yciu za-wodowym, Warsztaty z komunikacjiw rodzinie, Terapia miechem. Kurs

wstpny, czy Wdrwka po wieciecytogenetyki.Oerta ta jest na bieco aktualizo-

wana i wzbogacana.Szkolenia s kolejn orm reali-

zowania przez UMK strategii uczeniasi przez cae ycie w murach uczelniobok Uniwersytetu dla Dzieci, Uni-wersytetu dla Modych, UniwersytetuIII Wieku, kursw, studiw podyplo-mowych, itd. Moliwoci uczestnicze-nia w tych i innych ormach edukacjicaoyciowej s opisane na stronie:www.u3l.umk.pl

Podejmujc rne inicjatywyw duchu edukacji caoyciowej chce-

my pokaza, e uniwersytet to nie tyl-ko instytucja ksztacca studentw, alei pozostae grupy wiekowe - od junio-

ra do seniora, co inspiruje uczelni dorozbudowy oerty dydaktycznej w od-powiedzi na potrzeby mieszkacwregionu, by w ten sposb przycigndo uczelni take nietradycyjnych stu-dentw.

W ramach szkole preerujemyedukacj midzypokoleniow - nie-tradycyjne, nowatorskie podejcie,ktre jak dowodz badania maspoeczn warto dodan - kontaktz rnymi pokoleniami ludzi i ich do-wiadczeniem suy solidarnoci spo-ecznej. Jestemy te gotowi do przy-gotowania oerty dedykowanej dla

zainteresowanych instytucji i organi-zacji w odpowiedzi na ich potrzeby.

Mamy nadziej, e Uniwersytetprzez cae ycie, take poprzez szko-lenia, bdzie sprzyja osiganiu celwosobistych i zawodowych na rnychetapach ycia!

Zachcamy do odwiedzania stronywww.u3l.umk.pl i skorzystania z usugUniwersyteckiego Centrum EdukacjiCaoyciowej i Walidacji UMK!

Dr hab. Hanna Solarczyk-Szwec,prof. UMK

Kierownik UCECiW

Nowa usugaUMK szkolenia


9/40



10/40


Pienidze z Unii byy dla wielugospodarstw szans na szybkmodernizacj, unowoczenieniei zmian profilu produkcji. Go-spodarze z Kujawi Pomorza dobrzez niej skorzystali?

Nie mam wt-pliwoci, e tak.Rolnicy z tegowojewdztwa wy-rniaj si na tlekraju sw aktyw-noci w pozyski-waniu wsparcia zaporednictwemARiMR. W ko-cu to region sy-ncy z dobregorolnictwa. Umiejtne wykorzy-stanie dotacji na modernizacjumoliwio wielu mieszkacomobszarw wiejskich zmian stylui popraw warunkw ycia.

Na rozwj polskiej wsi z PROWprzeznaczono ponad 72 mld z.Wsparcie zostao eektywnie wy-korzystane?

Rolnicy zmodernizowali swo-je gospodarstwa, przedsibiorcy

zainwestowali w nowoczesnetechnologie i konkurencyjnozakadw, a samorzdy podej-moway trane decyzje dotyczcezarwno rozwoju inrastrukturytechnicznej, jak i owiatowej czykulturalnej. Wsparcie z pewno-ci nie poszo na marne.

Jak zmienia si polska wie dzi-ki rodkom z PROW?

Program Rozwoju ObszarwWiejskich wpyn na polskwie, rolnictwo czy przetwr-stwo w sposb zasadniczy. Naobszarach wiejskich dokonay si nie obawiam si uy takiegookrelenia - epokowe zmiany. Wcigu tych 11 ju lat od wstpie-nia Polski do Unii Europejskiej,wymieniono wikszo maszynrolniczych, zmodernizowano

gospodarstwa, zastosowano naj-nowoczeniejsze rozwizaniatechnologiczne. Odzwiercie-dleniem inwestycji jest wzrostprodukcji i ponad piciokrotnywzrost eksportu polskiej yw-noci. Jestemy w europejskiejczowce, a nasze produkty rol-no-spoywcze charakteryzujsi najwysz jakoci. Stalimysi potg w wielu dziedzinach,

m.in. w sektorze drobiarskim iowocowo-warzywnym.

Przed nami perspektywa bude-towa na lata 2014-2020 po-dobno ostatnia tak korzystnadla Polski. Czy to kolejna szansana skok cywilizacyjny obszarwwiejskich?

W Polsce unkcjonuje ponad1 milion 350 tys. gospodarstw.Wiele z nich miao moe kon-kurowa na zagranicznych ryn-kach, a do 2020 r. kolejni rolnicypodejm szereg inwestycji, ktrewpyn na rozwj sektora. W no-wej perspektywie wikszy nacisk

zostanie pooony na rynek. Pro-dukujemy coraz wicej ywnoci,stale podnosimy jej jako. A nakocu pojawia si kolejny klu-czowy punkt sprzeda. Krajo-

wy rynek nie jestw stanie zago-spodarowa caejprodukcji yw-noci, dlategomusimy zabiegao zagranicznyzbyt towarw zPolski. Trzebarwnie staleposzukiwa no-wych partnerw

na wiecie, po-dejmowa ini-cjatywy umac-niajce nasze

dotychczasowe relacje handlowe.

W jaki sposb Agencja Restruk-turyzacji i Modernizacji Rolnic-twa wspiera przedsibiorczona wsi i dla wsi?

Dziki Programowi Rozwo-ju Obszarw Wiejskich nad-zorowanemu przez Agencj,powstao kilkadziesit tysicynowych miejsc pracy i mn-

stwo mikroprzedsibiorstw nawsi. Nowoczesne technologie wrolnictwie ograniczaj moliwo-ci zatrudnienia ludzi. Rodzi siwic naturalna potrzeba reorga-nizacji zawodowej i wyjcia pozarolnictwo. W nowej perspekty-

wie na ten cel przeznaczone bdnie tylko rodki z PROW, alerwnie z Funduszu Spjnoci.

PROW to take mae projekty.Dokadnie, mae projekty,

ktre daj naprawd due eek-ty. Dziki nim wiele pomyswi marze lokalnych spoecznocizostao zrealizowanych. Duzasug tego strumienia pieni-dzy z PROW jest polepszeniewarunkw ycia i pracy. Na pol-skiej wsi dokona si skok cywili-zacyjny. Jeszcze nigdy w tak krt-

kim czasie nie zrobiono w Polscetak wiele.

Bdzie wsparcie na aktywndziaalno wiejskich spoeczno-ci w najbliszych latach?

To rozdanie rodkw jaknajbardziej angauje lokalnespoecznoci, m.in. poprzezprogram Leader, ktry kon-centruje si na poprawie yciaw maych ojczyznach, akty-wizowaniu mieszkacw wsi.Ju poprzednie rozdanie poka-zao ogromny potencja i si,

jaka tkwi w Lokalnych GrupachDziaania, Koach GospodyWiejskich czy stowarzyszeniach.Jestem przekonany, e ta per-spektywa jeszcze bardziej pobu-dzi mieszkacw wsi.

Kursna rozwjRolnicy z tego wojewdztwa wyrniaj si na tle kraju sw aktywnoci w po-zyskiwaniu wsparcia za porednictwem ARiMR - mwi w rozmowie z MaciejemPaga, Andrzej Gross, prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

Skok rozwojowy, jaki dokonasi pod wpywem unijnych pie-nidzy, widoczny jest na wieluobszarach. Poczwszy od popra-wy stanu drg, poprzez dyna-miczny rozwj przedsibiorstw,a skoczywszy na modernizacjigospodarstw rolnych. Szczegl-nie dla nich otworzya si nie-bywaa szansa na rozwj. Od19 padziernika do 17 listopa-da Agencja Restrukturyzacji iModernizacji Rolnictwa bdzieprzyjmowaa wnioski na mo-dernizacj od producentw pro-sit, mleka i byda misnego. Tomoment, na ktry czeka z nie-cierpliwoci wielu rolnikw.

Jestemy w europejskiej czowce,a nasze produkty rolno-spoywczecharakteryzuj si najwysz jakoci.Stalimy si potg w wielu dziedzi-nach, m.in. w sektorze drobiarskim iowocowo-warzywnym.

Siedziba oglnopolskiegostowarzyszenia, ktre bro-ni interesw bibliotekarzyw kraju, a nawet rozszerza swo-j dziaalno poza jego granice,jest w Chemy. Prezesem jest JanKrajewski, naczelnik wydziauedukacji i spraw spoecznych w

Starostwie Powiatowym w To-runiu. Pitnastolecie okraszonezostao midzynarodow kone-rencj "Nowatorskie ormy edu-kacyjne w bibliotekach".

- Zaczynalimy od niczego, ateraz jestemy, moe zabrzmi todo nieskromnie, pierwsz or-ganizacj bibliotekarsk w kra-ju - mwi Jan Krajewski, prezesPolskiego Zwizku Bibliotek. -Ten rok jest dla nas szczeglny.Ciesz si, e tak wielu wanychgoci przyjechao do Torunia iuczestniczyo w konerencji i ju-bileuszu.

W Urzdzie Marszakowskim,poza gospodarzami, pojawili si

m.in. Mirosaw Graczyk, starostatoruski, dr Tomasz Makowski,dyrektor Biblioteki Narodowej,pro. Zdzisaw Pietrzyk, dyrektor

Biblioteki Jagielloskiej czy pro.Jan Malicki, dyrektor Bibliotekilskiej. Byo te bardzo wielu bi-bliotekarzy z naszego regionu, jak

rwnie samorzdowcw, ktrzydbaj o rozwj bibliotekarstwa.

- Staramy si pojawia tam,gdzie tylko wystpuje zagroeniedla istnienia jakiej biblioteki -mwi Jan Krajewski. - Zawszew takim przypadku jed poPolsce i sprawdzam, jaki jest ak-

tyczny powd chci czenia tychinstytucji np. z Domami Kultury.Bo najwaniejszym problemem,z ktrym musielimy si w ostat-nich latach mierzy, bya prbawprowadzenia zmian ustawo-wych, ktre umoliwiayby, bezniczyjej kontroli, czenie insty-tucji dziaajcych w krgu kultu-ry. Wywalczylimy jednak swojupartoci konieczno zgody natak decyzj rodowiska bibliote-karskiego.

A z dowiadczenia prezesawynika niezbicie, e najczciejtakie prby pozbawione s prze-sanek merytorycznych i s jedy-nie personalnymi rozgrywkami.

- Bardzo niky jest odsetek re-alnie uzasadnionych zmian tegorodzaju - mwi Jan Krajewski. -Nie stawiamy weta, aby stawia,bo biblioteka moe peni szer-sze unkcje na danym terenie, alemusi mie to jakie, sensowne,uzasadnienie.

Prezes stowarzyszenia pod-krela rwnie, e polskie biblio-teki w ostatnich latach bardzo sizmieniy.

- Wkroczylimy w XXI wiek- mwi Jan Krajewski. - W tychplacwkach coraz czciej pra-cuj modzi, ambitni i chtni dorozwoju ludzie. I to wida. Na na-szym terenie wyrnibym szcze-glnie bibliotek w Lubiczu Dol-nym, ktra moe by przykademdla innych. Dyrektor tego miejscawoya wiele pracy, eby insty-tucja ta staa si realnym anima-torem ycia kulturalnego na tymterenie.

Biblioteka - to brzmi dumniePolski Zwizek Bibliotek istnieje od roku. Obchodzi kilka tygodni temu pitnastolecieswojego istnienia. Gala jubileuszowa odbya si w Toruniu w Urzdzie Marszakowskim

Tomasz Wicawski

Staramy si pojawia tam, gdzie tylko wystpuje zagroenie dlaistnienia jakiej biblioteki - mwi Jan Krajewski, prezes Pol-skiego Zwizku Bibliotek

Fot. UKASZPIECYK


11/40



12/40


Jest Pani jedn z najwaniejszychi najbardziej medialnych osb wNowoczesnej. Nie baa si Paniprzyj na siebie tej odpowie-dzialnoci?

Nie, bo mam pene zauaniedo druyny Nowoczesnej. Z Ry-szardem Petru znamy si i ceni-my. Powiedziaam mu, e zaanga-uj si w now si tylko wtedy,gdy bdzie totalnie oddolna i jelibd miaa na ni merytorycznywpyw w moich obszarach. Takjest od samego pocztku. Jestemrwnie w zarzdzie krajowymNowoczesnej. To dla mnie wyjt-kowo wane. Jestem cakiem spo-kojna, bo wiem, e stoi przy mnie

ekonomista, acet ktry potrafiliczy i jednoczenie jest normal-ny, wraliwy, nie na pokaz. Czytaksiki, co - jak wiadomo jestdzisiaj rzadkoci, potrafi rozma-wia i nie boi si zapyta innycho opinie. Zgodzi si na to, ebymna konwencji partii powiedziaa,e to gospodarka jest czci kul-tury, a nie odwrotnie. To wymagaduej wiadomoci i odwagiw naszym politycznym kli-macie.

Wie Pani, e potrzebazmian, by uwiadomi tospoeczestwu?

Wiem, dlatego wanie

startuj w wyborach do Sej-mu RP. Od lat marzyam otym, by tworzy programrozwoju kultury dla Polski.Chc, eby ten temat nastae wszed do debaty pu-blicznej.

W niedawnych debatach prezy-denckich o kulturze nie usysze-limy ani sowa.

Bo traktowana jest jako do-datek. Przez ostatnie lata partiepolityczne, jeli ju wspomniay okulturze, to na zasadzie: promo-

cja, zdrowie, edukacja i kultura.My mwimy: mamy siedem ob-szarw. Pierwszy - gospodarka,drugi - spoeczestwo, trzeci kultura Nigdy w historii 25-le-cia samorzdnoci w Polsce niebyo takiej sytuacji. Kiedy spoj-rzymy na europejskie rankingi, tos cztery kraje Dania, Holandia,Szwecja i Wielka Brytania, ktremaj najwysze wskaniki uczest-nictwa ludzi w kulturze, te samekraje maj rwnie najnisze bez-robocie, wysokie czytelnictwo,najmniejsz liczb policjantwna 100 tys. mieszkacw, najlep-sze ratingi kredytowe, najwyszePKB. Nie wzio si to znikd.

Politycy zapomnieli o roli kultu-ry?

Tak, ale artyci wci walcz oto, eby byo inaczej. Wedug ba-da pracowni Sedlak&Sedlak, towanie ludzie kultury maj naj-nisze pensje w kraju. I to od lat.Oni nie pjd jednak pali opon.W wikszoci krajw UE istnie-

j mechanizmy finansowe, ktrewspieraj rozwj kultury i branz ni zwizanych. W Polsce niema adnych zacht finansowychwspomagajcych konkurencyj-no i na trudnym europejskimrynku jestemy czarn dziur.

To wanie u nas chcieli nakrciOpowieci z Narnii i Herkule-sa, ale brak tzw. zacht podatko-wych powoduje, e producencifilmw wybieraj inne kraje.Napdem gospodarki i promocjiPolski powinna by wanie kul-tura.

Jak to zrobi?Nie moe by upolityczniona,

a niestety jest. Wystarczy spojrzena to, co w rnych instytucjachdzieje si przy okazji konkur-sw na dyrektora. To kpina z lu-dzi kultury i ekspertw, ktrzyzasiadaj w komisjach. Wadzaobsadza na stanowiskach swoich

ludzi. Niekompetentnych, niema-jcych wiedzy, bo dane unkcjewrczane s im w podzice. Niezgadzam si z tym.

eby swoje wyegzekwowamieszkacy musz protestowa?

Tak jest ju na poziomie samo-rzdu. Po to weszam do polityki,bo miaam do uczestnictwa

w protestachi debatach.Ile czasu takmona? Od-kd jestemradn w Toru-niu zauway-am, e wielu

oczywistychspraw nie dasi jednak za-atwi, bo poprostu brakujej edno znacz-nych zapiswprawnych. W

Nowoczesnej 41 osb, ktre sjedynkami w swoich okrgach,to ludzie majcy za sob sukcesyzawodowe i dowiadczenie. Tozaszczyt by wrd nich, jeli masi pewno, e chc zmieniaPolsk na lepsze. A nie tylko o

tym mwi.

Chce Pani walczy nie tylko okultur?

Oczywicie. Jestem reprezen-tantk ruchw miejskich, ktrychw polityce oglnopolskiej nie ma.Podnios temat jakoci unk-cjonowania miast, koniecznocizwikszenia dochodw samorz-dw i roli radnych w samorz-dzie, ktra jest w rzeczywistociasadowa. Chciaabym, eby radygmin miay wiksze uprawnieniakontrolne w stosunku do prezy-dentw, burmistrzw czy wjtw

i mogy kontrolowa rwniegminne spki. Chc, eby Re-gionalna Izba Obrachunkowa niepatrzya tylko na to, czy wydatkii rachunki zgadzaj si w tabelce,ale na co id pienidze i czy swydawane zasadnie.

A idea odprowadzania 1 procentaz podatku CIT na rzecz instytucjikultury?

Gdyby firma moga odliczyten 1 procent, tak jak kada osobafizyczna moe odliczy 1 procentpodatku PIT na organizacje po-

zarzdowe, to moglibymy stwo-rzy wzorzec mecenatu kultury.Tak jest na Zachodzie. To jestjedna z zacht podatkowych, oktrych wspomniaam wczeniej.Nie mwi o rzeczach, ktre swyssane z palca, ale o prostychrozwizaniach, ktre z sukcesemunkcjonuj w dobrze rozwini-tych krajach. Trzeba zmieni na-sz krtkowzroczno. Politykanie musi oznacza decyzji po-dejmowanych w hermetycznychrodowiskach. W Czasie Miesz-kacw przekonaam si o tym,e polityka to take rozmowa,debata i moliwoci.

Najblisze wybory bd wyjtko-we w skali ostatnich 25 lat?

Myl, e tak i dlatego cieszsi, e w nich uczestnicz. Wcidostaj wiadomoci od ogromnejrzeszy osb przedsibiorcw,pracownikw instytucji kultury,zwykych obywateli, e to, co pro-ponuje Nowoczesna jest wane ipotrzebne. Wiem, e warto.

Kultura napdem gospodarki- Weszam do polityki, bo miaam do uczestnictwa w protestach i debatach. Chc dziaa mwi w rozmowie

z Aleksandr Radzikowsk Joanna Scheuring-Wielgus, toruska radna i liderka ruchu miejskiego Czas Mieszkacw,prezeska fundacji Win-Win i jedynka listy KW Nowoczesna Ryszarda Petru w okrgu wyborczym nr

Od lat marzyam o tym, bytworzy program rozwoju kultury dla

Polski. Chc, eby ten temat na staewszed do debaty publicznej


13/40

13REGIONpozatorun.pl padziernika r.

Polska przekroczya limitnaoony przez Uni Eu-ropejsk i mimo, e niktnie wycoa ju tego towaru zrynku, to kto musi poniekoszty zbytnieje ektywnoc inaszych krw.

Kady gospo-darz zna swojkwot mlecznod 2005 roku.Pomimo handlulimitami wie-lu osobom nieudao si zmie-ci w wyzna-czonej normie.Teraz przez trzylata pienidzeza nadgorliwo i przedsibior-czo bd im potrcane z ko-lejnych wypat.

Kary naoone zostay zapoprzedni okres rozliczeniowy,

ktry trwa od 1 kwietnia 2014do 31 marca 2015. Rolnicy do-stali pisma z wyliczeniem, jakpowinni uici opat z tytuuzwikszonej iloci mleka wpro-wadzonego do obiegu.

- Mamy w wojewdztwie7525 producentw - mwi Ta-deusz Zaborowski, dyrektorAgencji Rynku Rolnego w Byd-goszczy. - "Ukaranych" zostaoponad cztery tysice rolnikw.rednia opata na gospodarstwowynosi nieco ponad 12 tysicyzotych. Mi trudno, jako urzd-nikowi, wypowiada si w tymtemacie. My tylko wykonujemyustawy i rozporzdzenia, ktreod nas nie zale. W poprzed-nich latach trzykrotnie mieli-my ju tak sytuacj, ale mniejsi o tym mwio, bo opata byanisza. Chocia, jeeli porw-na cen mleka wtedy i teraz, towyliczana bya ona na podob-nym puapie.

Za kady "nadprogramowy"kilogram (w taki sposb wy-raane s limity) rolnik zostaw tym roku obciony kwotponad 90 groszy. Agencja Ryn-ku Rolnego rozoya naliczonekary na trzy lata.

- Mam dwadziecia krw idostaem pismo, e musz od-da 28 tysicy - mwi WojciechJarzbkowski z Pigy. - To nie

jest wielka produkcja, to i kara

jest umiarkowana. Mam kole-gw, ktrzy musz zapaci bli-sko dwiecie tysicy. Odczuj

ju to znaczco. Na szczcie,przynajmniej w moim przypad-

ku, mleczarnia rozoya to naspaty miesiczne i teraz okre-lona kwota bdzie odciganaod mojej wypaty. Tylko, e taprodukcja ma jaki poziomopacalnoci. eby krowy daywicej mleka, to trzeba je lepiejnakarmi, lepiej o nie zadba, awszystko kosztuje. Jeeli terazz obecnej ceny mlekaodejm to, co muszodda, to moe siokaza, e przez ilemiesicy bd doka-da do interesu. Cho-cia jak mwi, znamludzi w znacznie gor-szej sytuacji.

Sprawa nie jest jed-nak tak jednoznaczna,

jakby si wydawao.Inni rolnicy wcale niezawsze solidaryzuj siz kolegami po achu.

- Bez wtpienia pro-dukcja mleczna nie na-ley do najatwiejszych- mwi Tomasz Za-krzewski, przewodniczcy radypowiatu toruskiego, rolnik. -Sam nie mam krw, bo kilka lattemu zdecydowaem o zmianieprofilu gospodarstwa. Trzeba

jednak uczciwie powiedzie, eproducenci mleka pac terazza to, e apetyt rs im w miar

jedzenie. Ceny byy, chociabyw ubiegym roku, do wyso-

kie i jego sprzeda si opacaa.Gospodarze wic, jak rozsdnibiznesmeni, inwestowali i sta-wiali w oborach kolejne krowy.Tylko, e w biznesie przychodzi

te taki moment, e do intere-su trzeba dooy. Dziaam wrnych organizacjach rolnych ibyy tam wnioski, eby te opatypokry rzd z budetu. Ale inniproducenci, np. burakw cu-krowych, natychmiast si temusprzeciwiali argumentujc, e

jak im wyronie wicej, to te

nikt nie zapaci im tak dobrejceny jak ta, ktr maj w kontr-akcie na okrelon sprzeda.

Zakrzewski podkrela, e je-eli czowiek wie, e ma zapew-

nion sprzeda na poziomie1000 czy 10 000 tysicy kilogra-mw, to musi liczy si z tym,i wysza produkcja spowodujeryzyko straty. W poprzednich

latach wielu gospo-darzy korzystao bo-wiem na tym, e inni

rolnicy nie wype-nili swoich limitwi Polska, rozliczanaprzez UE jako kraj,nie przekroczya glo-balnie kwoty mlecz-nej. Indywidualnaprodukcja bya wicwiksza ni kwotamleczna na gospo-darstwo, ale kar niebyo.

Rolnicy zadaj jednak, dozdroworozsdkowe, pytanie.

- Czemu tylko my mamyponosi koszty przekroczenialimitu? - mwi Wojciech Jarzb-

kowski. - Przecie nasze mlekozostao ju przetworzone, sprze-dane i w wikszoci przypadkupod postaci rnych artyku-w zjedzone. A te produkty wsklepie nie byy sprzedawanepo niszej cenie. Odniesieniedo biznesu jest rednio trafione,bo jak kto ju na wolnym ryn-

ku co sprzeda i znaj-dzie si na to kupiec, topotem nie przychodziznw do sprzedawcy inie negocjuje jeszcze razceny.

S take gospodarze,ktrzy id jeszcze dalej.

- Rzd nas oszuka -mwi wprost Jacek Szar-szewski z gminy Obro-wo, ktry hoduje 120krw. - Pastwo zrobionas w konia. Wiedzieli-my o karach za nadpro-dukcj, ale nie w takiejwysokoci. 91 groszy zalitr? Przecie to grote-ska. Doynaj polskich

producentw, jak tylko mog.Dostaem rok temu 130 tysicykary, a w tym roku 180 tysicy.Jedziem, pytaem doradcwrok temu, co mam zrobi, eby

utrzyma gospodarstwo na po-wierzchni. Kazali si ratowai zwiksza liczb krw, ebyzaata poprzedni dziur. Takwic zrobiem.

Gospodarz z gminy Obrowokupi cielne jawki w Holan-dii oraz Czechach i produko-wa jeszcze wicej, eby pokrystrat za okres rozliczeniowy2013/2014.

- Wtedy sprzedawaem mle-ko po 1,5 za litr, a kar naliczy-li mi 45 groszy - mwi JacekSzarszewski. - Nie poradzili mi

jednak, eby dokupi limit. Li-czyem na rezerw pastwa ikwot mleczn kuzyna. Ale rzdzostawi nas samym sobie i wte-dy kiedy byo trzeba, nie wsta-wi si za nami w Brukseli. Cenamleka w okresie 2014-2015sukcesywnie spadaa - nawet dozotwki za litr. A kar naliczylimi 91 groszy. Wic sprzedawa-em mleko za 9 groszy? Przecieto jest kpina. Czesi i Holendrzy,ktrzy mi sprzedali jawki,tylko czekali na "gupich" Pola-kw, ktrzy przyjad i zostawiu nich swoj kas. Teraz mam180 tysicy kary i spacam swo-

je zakupy. Bo chciaem ratowagospodarstwo, gdy kazali miodda 130 tysicy. Bdne koo.

Rolnik jest niezwykle rozgo-ryczony i trudno mu si dziwi.

- W 2002 czy 2003 roku je-dziem na szkolenia do Mi-dzyzdrojw przed wejciem doUE - mwi Szarszewski. - Dwatygodnie tam byem. Ile pik-

nych sw nam do gw naka-dli. A ja od pocztku mwiem,e bogaty nie da biednemu za-robi. Czemu rolnik z Zachodumiaby si interesowa naszymlosem. Gwno, a nie zachd tu-taj mamy.

Od tego roku nie ma ju sys-temu kwot, ale to te wywoujespore kontrowersje.

- Przecie po zniesieniu li-mitw raptownie produkcja niewzrosa - mwi Jacek Szarszew-ski. - A cena mleka spada do70 groszy za litr. Czemu, pytamsi? Bo due koncerny zabloko-

way j na takim poziomie i wnosie maj nasz interes. Nie maw Polsce ju naszych wiejskichmleczarni. S molochy z kapita-em wikszociowym w obcychrkach.

S jednak rolnicy, ktrzywiedzieli, czym grozi przekra-czanie limitw.

- Ja kary nie dostaem - mwiJan Waachowski z Brchnowa.- Ci, ktrzy je dostali w przewa-ajcej wikszoci brali dopa-ty za ilo wyprodukowanegomleka. Czasami nawet paconoim 1,7 za litr. Nikt chyba nie-wiadomy nie by. Wiem, egospodarze nie maj ju tychpienidzy. Wydali je albo zain-westowali. Ale mona byo sitego spodziewa. Chocia mi-nister Sawicki par lat temu tezrobi bd. Bo szybciej byo tak,e jak kto przekracza limit, tomleczarnia od razu pobiera-a zaliczk na poczet kary. Aleministerstwo to znioso przyoklaskach gospodarzy. A terazskutki s takie, jakie wida.

Fot. ukasz Piecyk

Tomasz Wicawski

Zapaza to,co sprzedae!

Ponad tysice rolnikww regionie zapaci kary za

zbyt wysok produkcj mleka.Jedni maj do uregulowania kil-

ka, inni kilkanacie tysicy, arekordzici ponad milion

zotych. Bo mukza dobrze karmili

Od pocztku mwiem, e bogaty nie dabiednemu zarobi. Czemu rolnik z Zachodumiaby si interesowa naszym losem. Gwno,a nie zachd tutaj mamy.

[ ]70

groszy za litrtak spada cenamleka, chocia

produkcja nie wzrosa


14/40

14 GMINA CHEMApozatorun.pl padziernika r.

O gminnych inwestycjach, budecie oby-watelskim i rozwoju przedsibiorczoci zJackiem Czarneckim, wjtem gminy Che-ma, rozmawia Aleksandra Radzikowska

Do koca ubiegego miesicamieszkacy mogli zgasza wnio-ski do budetu obywatelskiego.Byo zainteresowanie?

Tych wnioskw zawsze jestbardzo duo, a praca nad nimijest ciekawa, bo kada osoba,organizacja, soectwo czy szkoamoe zgosi nam swj projekt.Szukam teraz pomysu na wy-kreowanie budetu, ktry bdziezadowala moich mieszkacw.To ciekawa rola take dla mnie,by zobaczy, czy dobrze wyczu-

wam ich potrzeby. Wnioski tomay element budetu, bo mamyprzecie strategi gminy. Wiemy,co chcemy zrobi, ale czasem w

tych sugestiach mieszkacw po-jawiaj nowe pomysy i pereki.W ten sposb dostajemy podpo-wiedzi - o dziurze w drodze, o

ktrej nie wiem albo o ciekawejidei jakiej grupy. Bez tego niewolno rozpoczyna planowaniabudetu. Do tego dochodz pro-jekty i wnioski unijne, o ktrychniewiele jeszcze wiemy.

A jakie wane inwestycje samo-rzd teraz prowadzi?

Budujemy sal gimnastycz-n przy szkole podstawowej wZelgnie, to zadanie trzyletnie,wanie mija drugi rok i w czerw-cu przyszego roku dokonamy jej

oficjalnego otwarcia. Wszystkoidzie zgodnie z planem. Na pew-no bd te kontynuowa pracezwizane z drogami. W Kuczwa-

ach prbujemy przystosowaobiekt do wymogw krajowych,by powstaa tam remiza. Muszte zaznaczy, e undusz soecki

dzielony jest u nas w wyjtkowysposb. Spotykamy si zim, gdybudet jest ju uchwalony, wszy-scy maj wicej czasu i wtedyorganizujemy potrzebne zebra-nia. Poprosiem przedstawicieliwszystkich wsi, by opracowali, wktrym kierunku chc si rozwi-ja, bo pienidze nie mog bydzielone byle jak, ale z pomysem.Tak naprawd na ten unduszwydajemy p miliona, wic jelikady rozdysponuje je zgodnie zpotrzebami, to wida eekty.

Szkolenia dla pocztkujcychprzedsibiorcw nadal si odby-

waj?Tak, organizowane s na po-

dobnej zasadzie, co inkubatoryprzedsibiorczoci. Zamy, erolnik odda czy sprzeda ju zie-

mi, nadal mieszka w gospodar-stwie, ale s tam obiekty, ktremog by wykorzystywane przezmodszych ludzi jako stolarnie,lakiernie czy na mnstwo innychsposobw. Trzeba mie tylko po-mys. Wtedy mwi rolnikowi, byodda pustostany do bazy, unik-nie przy tym wysokich podatkw,a kto bdzie mg rozwin tamswj biznes. To prosty ukad. Poco budowa specjalne inkubato-ry za miliony zotych, jeli mamyju obiekty. A my dajemy do tegododatkow pomoc prawn i ksi-gow. Problem polega na tym, enie wiemy do koca, jak wyapa

rodzynki - tych, ktrzy te firmychcieliby rozwija. A oni pojawia-j si ju w podstawwkach. Majzmys przedsibiorczoci i jeliju dzi dostrzegbym ich, to do-

staliby wsparcie. To oni w przy-szoci mogliby da nam miejscapracy, dlatego prbujemy stwo-rzy ju nawet inkubator szkolny.

Rozwj przedsibiorczoci po-strzega Pan w sposb wielopasz-czyznowy?

Podzielilimy ten obszar natrzy czci - nowo rozpoczynaj-cych, tych, ktrzy ju od lat unk-cjonuj i inwestorw, ktrychchcemy pozyska z zewntrz. Sta-ramy si dba o kad z tych grup.Przecie jeli kto bdzie chciarozwin np. du logistyczn fir-m, to nie wynajmie hali w Toru-

niu za ogromne pienidze, tylkoposzuka innej, dogodnej lokaliza-cji. Takim miejscem moe by dlainwestorw gmina Chema i o tozabiegamy.

Pienidze nie mog by dzielone byle jak, ale z pomysem mwi Jacek Czarnecki. Fot. NADESANE

Suchamy sugestiimieszkacw

Po co budowa specjalne inkuba-tory za miliony zotych, jeli mamy juobiekty. A my dajemy do tego dodatko-w pomoc prawn i ksigow.

Kierunek: gocinny fort

Prawie wszyscy uczestni-cy rajdu t tras pokonalipo raz pierwszy, chocia

wytyczona zostaa ju dziesilat temu. Pogoda debiutantomdopisaa, podobnie humory.Aktywnie w inicjatyw wczysi nawet wjt gminy Chema,Jacek Czarnecki, wraz z rodzin.

- miakowie mieli do prze-jechania 22 km w jedn stro-n mwi Katarzyna Orowskaz Urzdu Gminy Chema. Mimo tego, na udzia w rajdziezdecydowao si blisko 60 osb.Ruch na wieym powietrzu

okaza si lepsz alternatyw,ni czas spdzony przed tele-wizorem. Wydarzenie zostaozorganizowane przez gminChema, FORT IV w Toruniu,PTTK Oddzia Toru i Klub Tu-rystyki Kolarskiej PRZYGODAz Torunia. Dziki uprzejmocidzierawcy ortu, Jerzego Oko-skiego, uczestnicy rajdu mieliokazj nieodpatnie zwiedzi za-bytkow budowl oraz zasi dosmacznej grochwki i ogniska zkiebaskami.

W FORCIE IV z uczestni-kami rajdu spotka si rwnie

starosta toruski Mirosaw Gra-czyk. Zachca do poznawaniaciekawych produktw i miejscturystycznych znajdujcych sina obszarze powiatu, do ktrychdotrze mona istniejcymi szla-kami.

- Dzikujemy wszystkimuczestnikom za udzia w rajdzie mwi Katarzyna Orowska. Jestemy bardzo zadowoleni,e kady z wasnej woli odpo-wiedzia na nasze zaproszenie ioczywicie zachcamy do tegorodzaju wycieczek nie tylko pod-czas jednostkowych akcji.

Mionicy jednoladw usy-szeli te wan wiadomo. Wnadchodzcym okresie wydat-kowania unijnych rodkw naterenie powiatu zostanie wy-budowanych 140 km nowychtras rowerowych. Te, ktre juprzebiegaj przez obszar gmi-ny, niedawno przyczyniy si douzyskania przez samorzd certy-fikatu w oglnopolskim konkur-sie Gmina Przyjazna Rowerzy-stom.

(AR)

Rap wteatrze

Mieszkacy Bielczyn, Gu-chowa i Skpego odnowiteatr rybatowski. I zrobito przedstawiciele trzech pokole,bo w projekcie wziy udzia oso-

by, ktre maj na koncie od dzie-siciu do siedemdziesiciu wiosen.Przedsiwzicie od lipca reali-

zowa WOAK w Toruniu, dzikidofinansowaniu w ramach pro-gramu Narodowego CentrumKultury Kultura Interwencje iw partnerstwie z Centrum Inicja-tyw Kulturalnych Gminy Chem-a. Zgodnie z tytuem, jego ostat-nim akcentem bdzie prezentacjaspektaklu. Premiera odbdzie si15.11 o godzinie 17 w Bielczynach,nastpnie 17.11 o 15 w Skpem i18.11 o 15 w Guchowie.

- Przedstawienie to adaptacjastaropolskiego intermedium Sta-rzec i mier mwi Krystian

Wieczyski, autor i koordynatorprzedsiwzicia. Nad caociunosi si aura ludycznoci i kultu-ry rybatowskiej.

Dodatkowo, spektakl zostaniewzbogacony o rapowane przy-piewki, a orm nawizywa b-dzie do tradycji teatrw objazdo-wych i jarmarcznych. Widowiskodopeni elementy kuglarstwa iakcenty cyrkowe. Cel projektu by

jasny - wzmocnienie wizi spo-ecznych i integracja midzypo-koleniowa. To udao si na pewno,a jaki bdzie wynik artystyczny,przekonamy si niebawem. Wstpbezpatny.

(AR)

Czerwony szlak rowerowy na trasie Zalesie Toru FORT IV kolejny raz zosta przetarty. Ito w zawrotnym tempie

W rajdzie wzio udzia kilkadziesit osb. W forcie na rowerzystw czekaa grochwka. Fot. NADESANE/UKASZ PIECYK


15/40



16/40

16 CHEMApozatorun.pl padziernika r.

Kady mol ksikowy wie,e podrowa mona zadarmo. Z dowolnie wy-branym towarzystwem, kiedysi chce i w dodatku do wiatw,ktrych nikt nigdy nie widzia.Biletu kupowa nie trzeba, bo we-hikuem czasu moe by zwykyotel albo kanapa. Na takie czarypozwala tylko magia ksiki. Wieto rwnie Dariusz ubkowski,bo czyta uwielbia od zawsze.

Kiedy by maym chopcem,najwaniejsz bajk i bohateremby dla niego Kubu Puchatek,chocia szczegln sympati da-rzy rwnie Tygryska. Dzi tojego ksieczki zabieraj maluchydo wiata bani. A zaczo si tak,jak zwykle zaczyna si to, co naj-pikniejsze. Przez przypadek.

- Wierszyki pisaem kilkana-cie lat temu, dla picioletniegowtedy syna mwi Dariusz ub-kowski. One nie miay by wy-

dawane, leay sobie zamknite wdomowej szufladzie. Wtedy Krzy-siek by zachwycony zwierztami,wic zrobiem to dla niego. Niejestem polonist, tylko inynie-rem mechanikiem - nie o samo-chody jednak chodzi, a o mecha-nik tworzyw.

W 2012 roku mwiono wChemy o tym, e nic si nie

dzieje w wydawnictwie dzieci-cym. Wtedy Dariusz ubkowskipokaza swoje wiersze UrszuliMeszyskiej, dyrektor Powiato-wej i Miejskiej Biblioteki Publicz-nej, ta przekazaa je polonistce iobie panie zgodnie stwierdziy, ewarto byoby je wyda.

- To bya pierwsza ksieczka,ktra w Chemy zostaa wydanaz myl o dzieciach, spotkaa si zsympatycznym odzewem mwiDariusz ubkowski. Dlategopostanowiem, e sprbuj nieco

duszej ormy i tak pojawi siwietlik Edzio. Dzieci s bardzowdzicznymi odbiorcami, ale tebezporednimi, wic byem peenobaw. Okazao si, e niepotrzeb-nie.

Posta maego bohatera niejest jednak przypadkowa.

- wietlik, bo jako may cho-piec czsto przebywaem ze swo-

im dziadkiem na rnych space-rach i wycieczkach tumaczyautor. Chodzilimy te na ryby,kiedy nadchodzi zmrok i kiedydziadek pokaza mi wietliki. Toutkwio w mojej pamici. Kadyma w sobie troch dziecka, wicwymyliem, e bohaterem ksi-ki bdzie wanie wietlik. Imima, rzecz jasna zdrobnione, pomoim dziadku.

Pierwsza cz przygd Edzia Urodziny zostaa wydanaw 2014 roku. Ich druga odso-

na pt. Odkrywca od niedawnarwnie jest dostpna. A nie jesttajemnic, e przez maluchy pe-rypetie wietlika odbierane s zwielkim zaangaowaniem.

- Miaem dwa wyjtkowe inietypowe, jak na Chem, spo-tkania mwi z umiechem Da-riusz ubkowski. Niedugo popromocji pierwszej czci, kiedyszedem z rodzin nad jezioro,podbieg do mnie malec, ktrypoprosi o autogra. To wydarze-nie byo dla mnie zupenie nieco-dzienne. Kiedy, gdy wchodziemdo sklepu, rwnie podbieg domnie inny chopiec - mylaem,e si zgubi. Wtedy przysza doniego mama i powiedziaa, ezobaczy mnie przez okno, wicmusieli si szybko ubra i przy-wita pana od Edzia. Historie,ktre pisz z myl o maluchach,

musz zawiera zrozumiay przeznich mora. Moe dlatego s cie-po przyjmowane przez dzieci iich rodzicw?

Dariusz ubkowski ma junowe pomysy na ksiki dla naj-modszych, ale niech pozostanone jeszcze tajemnic. Miejscowi

czytelnicy z pewnoci wiedz, eto wanie on wraz z MarcinemSeroczyskim s autorami popu-larnej w miecie ksiki - Che-ma. Fakty, mity, legendy. Autoraktywnie udziela si rwnie wTowarzystwie Przyjaci Che-my i nieustannie rozwija swojtwrcz pasj. Nam zdradzi, e wgowie ma szkic na rozbudowanabu, tym razem przeznaczonjednak dla starszego odbiorcy.Prawdopodobnie bdzie to kry-mina

Sukces na koniec sezonu

Dariusz ubkowski na co dzie pracuje jako inynier mechanik,a wolnych chwilach pisze ksiki, take te skierowane do dzieci.

wietlika Edzia zna w Chemy chyba kady maluch...

Dariusz ubkowski z dum prezentuje ksiki swojegoautorstwa.

Fot. UKASZPIECYK

Opowie musimie mora

Aleksandra Radzikowska

Wminion sobot, 3 pa-dziernika, odby si wChemy 25. Memoriaim. Leona Grabowskiego. wiet-nie zaprezentowali si kajakarzeWkniarza, ktrzy zwyciyli wklasyfikacji druynowej wyprze-dzajc Zawisz Bydgoszcz.

Leon Grabowski by wybit-nym trenerem, ktry w latach 60.i 70. XX wieku walnie przyczyni

si do sukcesw wczesnych za-wodnikw Wkniarza Chema.Na starcie zawodw stano

blisko 250 zawodnikw.- Pojawili si przedstawicie-

le m.in.: Victorii Sztum czy teAstorii Bydgoszcz mwi To-masz Szwed, jeden z trenerwWkniarza Chema. Wiedzie-

limy jednak, e najwiksz rywa-lizacje stoczymy z zawodnikamiZawiszy Bydgoszcz. Ostatecznie,to my wyszlimy z tej batalii zwy-cisko, wyprzedzajc bydgoskdruyn o jeden punkt!

Reprezentanci Wkniarzazdobyli cznie 26 medali, z czegoa 12 razy byy to medale z naj-cenniejszego kruszcu.

- Po raz kolejny moemy by

bardzo dumni z naszych pod-opiecznych twierdzi Szwed. Pierwszy raz w historii zdarzyosi, e w jednej z kategorii, caepodium byo obsadzone przeznasze zawodniczki. To pokazuje,e klub idzie w bardzo dobrymkierunku i praca wszystkich osbz nim zwizanych daje wietne

eekty.Memoriaowi towarzyszy pik-

nik rodzinny.- Dopisaa nam pikna pogo-

da opowiada Tomasz Szwed. Przygotowalimy wiele atrakcji.Byo ognisko, grill. Trzeba do-ceni rol rodzicw naszych za-wodnikw, ktrzy pomogli namw przygotowaniach, np. mamyupieky ciasta. Trenerzy druyn

przyjezdnych byli zachwycenimiastem. Wszystko przebiegaow doskonaej atmoserze.

Sezon kajakarski zblia si nie-uchronnie do koca.

- Za dwa tygodnie wemiemyudzia w Oglnopolskiej Konsul-tacji Szkoleniowej mwi trenerSzwed. Bd to kwalifikacje,

ktre daj szans na wystp w re-prezentacji Polski. Nie ukrywam,e najbardziej liczymy na BartkaGrabowskiego, ktry mam na-dziej, zadomowi si w tej kadrze.Wierz, e to nie bdzie jedynepowoanie myl, e szanse majeszcze kilka naszych zawodni-czek. Ten wystp zakoczy naszsezon, ktry by bardzo udany. Zniecierpliwoci bdziemy czekana rozpoczcie kolejnego. (K)

Kajakrze uczcili pami wybitnego trenera, zwycijac w klasy-fukacji druynowej


17/40



18/40

18 GMINA YSOMICEpozatorun.pl padziernika r.

Dziaalno filii UTWWyszej Szkoy Gospo-darki w Bydgoszczy wtej gminie z roku na rok nabieraszerszego wymiaru. Do lutegoodbdzie si jeszcze siedem wy-kadw, a chtnych do uczestnic-twa w prelekcjach nie brakuje.

Motto nowego roku akade-mickiego zaczerpnito z twr-

czoci Frederika Pohla, ktrystwierdzi, e: "moe dojrzaopolega na tym, e chce si tego,czego si samemu chce, a nietego, co inni ci ka chcie".

- Staramy si, eby programUTW co roku wychodzi naprze-ciw oczekiwaniom suchaczy -mwi Agnieszka Ziemba, koor-dynator UTW WSG Bydgoszczw ysomicach. - Bo w edukacjiseniorw nie chodzi o oceny inauk poszczeglnych proesji,a o poszerzanie horyzontw, in-tegracj i wiczenie umysw.Dowiadczenia yciowego niko-go nie trzeba uczy. Wszyscy ju

swoj ciek zawodow dawnopoprowadzili w rny sposb, aw wikszoci zakoczyli.

Jak twierdz zaoyciele UTW,zajcia w ramach tej uczelni swietn perspektyw mdregospdzania czasu dla ludzi "doj-rzaych", ktrzy chc zachowakondycj fizyczn i intelektualn.

Inauguracja, z udziaemwadz gminy, odbya si w Cen-trum Animacji Kultury w yso-micach.

- Ciesz si, e pomys utwo-rzenia Uniwersytetu TrzeciegoWieku w naszej gminie pad napodatny grunt - mwi podczasinauguracji Piotr Kowal, wjtgminy ysomice. - Uczestniczy-

em ju w wielu wykadach od-bywajcych si w jego ramachi zawsze dowiaduj si czegonowego. To dua warto tychzaj.

Opata za semestr zaj jestsymboliczna i wynosi 50 z.Kady chtny moe doczydo grona suchaczy. Wystarczyzgosi si do Gminnej BibliotekiPublicznej w ysomicach. Oso-bicie lub dzwonic pod numerteleonu 56 678 31 52.

Wykad inauguracyjny do-tyczy roli turystyki we wsp-czesnym wiecie. Poniej ka-lendarium i tematyka kolejnych

wykadw.1.) "Geriatria i gerontologia",

lek. med. Piotr Czynsz, 20 pa-dziernika 16.30, CAK w ysomi-cach

2.) "Pikno polskich gr", mgrTomasz Kdziorski, 10 listopada16.30, CAK w ysomicach

3.) "Czy Londyn jest peen

mgy i powanych ludzi...?", mgrJarosaw Jagodziski, 24 listopa-da 16.30, CAK w ysomicach

4.) "Ostroga pitowa - gdzietkwi prawdziwy problem", mgrMaciej Wojciechowski, 8 grud-nia 16.30, CAK w ysomicach

5.) "Tajemnicze kulty i dawne

wierzenia", mgr Joanna Kogut,12 stycznia 2016 16.30, CAK wysomicach

6.) "Pierwsza pomoc w na-gych wypadkach - jak sobie ra-dzi?", mgr Dariusz Stachowicz,26 stycznia 2016 16.30, CAK wysomicach

7.) "Stres ma wielkie oczy - jakradzi sobie w sytuacjach streso-wych", mgr Bartosz Gwizdaa 9lutego 16.30, CAK w ysomicach

Wszystkie zajcia odbywa-j si w budynku CAK przy ul.Warszawskiej 19 w ysomicach.

Turystyka, stresi kult

Uniwersytet Trzeciego Wieku w ysomicach zainaugurowa padziernika kolejny rok akademicki. Kilkadziesit osb

znw uczestniczy w projekcie edukacji seniorw

OGOSZENIE

WJT GMINY YSOMICEOGASZA OTWARTY KON-

KURS JEDNOETAPOWYna opracowanie koncepcji wstp-nej programowo przestrzennejbudynku Urzdu Gminy ysomi-ce przy ul. Warszawskiej 8, 87-148

ysomice

w celu poprawienia jego zewntrz-nego wizerunku.

WICEJ INFORMACJI NASTRONIE: www.lysomice.pl/

konkurs UG ysomice(Ogoszenie i Regulamin konkursu

wraz z zacznikami)

To najwiksza liga amator-ska w tej dyscyplinie w p-nocnej czci wojewdz-twa. Jej pomysodawc jest AdamKozowski. Na boiskach caegoregionu rywalizuj rolnicy, sa-morzdowcy, lekarze, policjanci,bankowcy, a nawet ksia. Tytuybroni zesp z Pigy.

- adne grupy spoeczne nasnie opuciy - mieje si AdamKozowski, ktry pomimo upy-wu lat dalej chtnie zakadasiatkarski strj. - Przekrj socjo-logiczny mam przebogaty. W me-czu inauguracyjnym zagray dru-

yny starszych panw z Torunia isympatyczni siatkarze z ubianki.Torunianie byli gr. To ju takatradycja, e pierwsz kolejkzmaga gramy w ostatnim tygo-dniu wrzenia.

Runda jesienna, jeeli monaj tak nazwa, potrwa do erii zi-mowych. Cao rozgrywek, jakzwykle hucznie, zakoczy si wkwietniu.

- Graj z nami ludzie z powia-tu wbrzeskiego, chemiskiego,a take golubsko-dobrzyskiego- mwi Adam Kozowski. - Naszpowiat te jest odpowiednio re-prezentowany. W tym roku do-czya do naszej siatkarskiej

rodziny druga ekipa z Zelgna.Dopucilimy do rozgrywek 12zespow, eby podoa organi-zacyjnie. Wszystkie sprawy logi-styczne bierzemy bowiem na sie-bie. Serdecznie dzikuje dyrektorZS w ysomicach za udostpnie-nie sali.

Organizator zmaga podkre-la take, e rozpoczcie ligi niebyoby tak udane, gdyby nie pa-nie ze stowarzyszenia "Markus",ktre przygotoway dla zawodni-kw i goci pyszne pierogi i cia-sta. Cz kulinarna otwarcia od-bya si Orodku Kultury. Zreszt

pe pikna rywalizuje te na par-kiecie.- Panie s w naszej lidze rw-

nie mile widziane - mwi AdamKozowski. - Bo dla nas najwa-niejsze jest to, eby ludzie siruszali, spotykali ze sob i miospdzali czas. Lepiej odpoczywapo pracy na hali ni przed telewi-zorem.

Mecz inauguracyjny ubarwiaspora grupa anw z ubianki.Pojawili si te oficjele, ktrzywspieraj rozgrywki.

- Gramy na parkietach w wielumiejscowociach - mwi AdamKozowski, wsptwrca RLPSO.- U nas nikomu w metryk nie

patrzymy. Na rwnych zasadachgraj modziaki i szedziesi-ciolatkowie. Pierwsi nadrabiajkondycj i si, a drudzy do-wiadczeniem. Przez to rozgryw-ki s bardzo ciekawe. Bo druynymog mie "mieszane" skady, je-eli chodzi o wiek.

Wartym podkrelenia jestrwnie akt, e przy organizacjitego turnieju dziaaj pasjonaci.

- Wiele osb angauje w dzia-alno tej ligi cae swoje serce- mwi Adam Kozowski. - Mo-liwo wieloletniego dziaaniaopiera si na entuzjazmie, chciwsplnej rywalizacji i spotkaoraz dobrym klimacie midzyludmi. Nikt nie traktuje tej ligi,jako sposobu na zarobienie pie-nidzy. Chcemy si spotyka, ry-walizowa i podkrela wanodbania o kultur fizyczn. Ruchsprawia, e nawet dziadkowiemog by peni ycia i energii.

Tytuu w rozgrywkach bro-ni druyna z Pigy. W kolejnychmiesicach bdziemy inormo-wali o przebiegu rywalizacji."Poza Toru" jest patronem me-dialnym Regionalnej Ligi PikiSiatkowej Oldboyw.

(WT)

Gra kadymoeNa sali gimnastycznej Zespou Szk w ysomicach swoje rozgrywki zainau-gurowaa Regionalna Liga Piki Siatkowej Oldboyw. Starsi panowie rywali-

zuj ze sob ju sezon

Tomasz Wicawski

Uniwersytet Trzeciego Wieku w ysomicach cieszy si niesabnc popularnoci mieszkacw. Fot. UKASZPIECYK


19/40

19GMINA UBIANKApozatorun.pl padziernika r.

Oprawa tego startu jest za-wsze niezwykle dopraco-wana i chwyta za serce.

Wszystko utrzymane jest w kon-wencji biao-czerwonej i ma od-woywa si do symboli i barwnarodowych. Zawodnicy startujw reprezentacyjnych koszulkach,a medale maj patriotyczne ak-centy. W ubiegym roku na star-cie stano ponad siedmiuset bie-gaczy.

- W tym roku ustanowilimylimit zapisw na liczbie 800 -mieje si Artur Przyjemski, pre-zes Klubu Maratoskiego "Tru-chcik" ubianka, take zapalonybiegacz. - To zdecydowanie naj-

bardziej liczny bieg w caym cy-klu ubianka Grand Prix Cross.Ludzi przyciga niecodziennaoprawa i atmosera. Polacy prze-konuj si do radosnego wito-wania rocznicy odzyskania nie-podlegoci.

Zawodnicy rusz w bj na je-denastokilometrowej trasie 11listopada o godzinie 11. Organi-zatorzy dbaj o kady szczeg.

- Staramy si, eby byy to za-wody wyjtkowe - mwi ArturPrzyjemski. - To jednak nie tylkobieg gwny, ale take impreza dlacaych rodzin.

11 listopada w Pigy odbdsi rwnie starty na krtszych

dystansach dla dzieci. Bo nie maznaczenia, kto jak da rad po-kona odlego - wane, e chcewitowa jedn z najwaniej-szych dat w historii polskiej pa-stwowoci.

- Gdy zaczynalimy zaszcze-pia bieganie w gminie ubianka

nie miaem wyobraenia, w jakisposb si to rozwinie - mwi Je-rzy Zajkaa, wodarz tego samo-rzdu, maratoczyk. - Najpierwby jeden bieg, potem kilka wsezonie, a teraz nie ma miesica,eby nie bya u nas rozgrywanaimpreza biegowa. Na coraz pik-

niejszych trasach mona spotkadzieci, modzie, osoby dorose iseniorw. Trenuj kobiety i m-czyni. A w zasadzie wybierajtaki sposb na ycie, bo jak ktosi wcignie, to nie traktuje tegojako obowizku.

Rok temu wygra w Pigy za-

wodnik, ktry miesic pniejzwyciy w mistrzostwach Polskiw biegach przeajowych. W tymroku wystartuje u nas MonikaNowakowska, mistrzyni Polski wprzeajach na 5 kilometrw.

- Chcemy cign do nas tro-ch znanych twarzy - mwi Artur

Przyjemski. - Bd niespodzian-ki, ale pki co nie chc jeszczezdradzi, z kim rozmawiamy.Mog tylko powiedzie, e to wy-bitni biegacze.

Zawodnicy rywalizowa bdo wartociowe nagrody uun-dowane przez sponsorw. Duociekawych gadetw zostanie wy-losowanych take wrd uczest-nikw, nie tylko tych, ktrzy zaj-m najwysze pozycje.

- Podchodzimy do organizacjitego biegu, jako swojego patrio-tycznego obowizku - mwi Ar-tur Przyjemski. - Bdzie to moc-no widoczne. Trasa w tym rokubdzie ta sama, z jedn rnic.

Zawodnicy na pocztku biegu, anie jak to byo dotychczas na ko-cu, pokonaj synny wwz lesz-czyski. To powinno uatrakcyj-ni rywalizacj. Jako "Truchcik"stawiamy na proesjonalizm or-ganizacyjny. Wystawimy te wtym biegu naszych najlepszychzawodnikw. W kocu prowa-dzimy w klasyfikacji druynowejGrand Prix.

Zapraszamy wszystkich 11listopada do gminy ubian-ka. "Poza Toru" obejmuje XIXBieg Niepodlegoci patronatemmedialnym, a zdjcia z tego wy-darzenia bd mogli Pastwoznale na stronie internetowej

www.pozatorun.pl. Ta w zupenienowej odsonie jest dla Pastwadostpna od kilku dni. Serdeczniezapraszamy do jej odwiedzania.Mog tam Pastwo ledzi inor-macje z gminy ubianka i wszyst-kich samorzdw w regionie to-ruskim i aleksandrowskim.

Tomasz Wicawski

Patriotyczne11 kilometrwPrzed nami XIX edycja Biegu Niepodlegoci w gminie ubianka. To najbardziej

rozpoznawalny etap Grand Prix na terenie tego samorzdu

Warzywnegigantywito Ziemniaka z gminie ubianka za nami. Znamy ogrodnikw,ktrzy zebrali najwiksze okazy ze swoich pl

Jesie sprzyja podsumowa-niom na wsi. Wszyscy juwiedz, co zebrali do swo-ich spiarni. Impreza plenerowapowicona w gwnej mierzekartoflom odbya si w Gmin-nym Parku Kultury po raz trze-ci. Frekwencja dopisaa, a wielurolnikw przywdrowao w tomiejsce z niecodziennymi oka-zami.

Tegoroczny konkurs wa-rzywniczy zosta rozstrzygnity.

- Miym zaskoczeniem dlanas, organizatorw, bya liczba

zgoszonych okazw i ich do-rodno - mwi Marlena Gizi-ska, kierownik Centrum Kul-tury w ubiance. - Mimo suszynasze rekordowe warzywa osi-gny imponujce wymiary. Tooczywicie zasuga ogrodnikw,ktrzy zadbali o swoje grzdkii nie szczdzili czasu, aby osi-gn warzywniczy sukces.

Warto wspomnie, e uczest-nicy w swoich uprawach nie sto-sowali rodkw chemicznych.Dopuszczalne byy jedynienawozy naturalne. BogusawaMrzygd okazaa si waci-

cielk najwikszego buraka wi-kowego - 1,3 kg, cukinii - 5 kg,dyni 29 kg, marchewki - 0,97kg i ziemniaka - 1,1 kg. AdamNoworacki zebra w swoimogrodzie blisko kilogramowegopomidora. Fasola Zuzanny Pod-grskiej miaa 80 cm dugoci, aKrzyszto Polak mg pochwali

si czarn rzep warzc 3,5 ki-lograma. Dominika Sala w swo-im koszyku miaa najwikszegoogrka - 0,86 kg, a Lidia Szczer-bowska kalarep - 1,1 kg.

Zwycizcy otrzymali pamit-kowe dyplomy i talony na sprztogrodniczy. Podczas wsplnegopieczenia ziemniakw dziecii doroli uczestniczyli w kon-kurencjach rekreacyjnych, wktrych gwn rol odgrywaziemniak - obiadowy krl.

- Bardzo byo nam mio, gdysyszelimy gosy, e uczestni-

cy zabawy dawno nie jedli takdobrych ziemniakw - mwiMarlena Giziska. - Od dzieckawiem, e na powietrzu wszystkozawsze smakuje lepiej i apetytdopisuje.

Konsumowane ziemniakiofiarowa Janusz Sadowski zBierzgowa.

- Ju dzi zapraszamy do ko-lejnej edycji konkursu - mwiMarlena Giziska. - Warto po-myle ju teraz o grzdkach.

Fot. Nadesane(WT)

W zdrowiui chorobie

Przeyli w zwizkach maeskichpo pidziesit lat. Wjt gminywrczy im medale od Prezydenta RP

WZamku Bierzgow-skim wyrnionosiedem par. Uroczy-sto rozpocza msza witacelebrowana przez dyrektoraDiecezjalnego Centrum Kultu-ry ks. Zbigniewa Wawrzyniaka.Jubilaci odebrali pamitkowealbumy powicone osobieJana Pawa II.

Wrczenie medali odbyo si2 padziernika. Wyrnienia zadugoletnie poycie mae-skie wjt gminy Jerzy Zajkaawrczy Jadwidze i WiesawowiDbek z Warszewic, Katarzy-nie i Bernardowi Krajewskim zWybcza, Irenie i StanisawowiLasek z Wybcza, Mieczysawie iWincentemu Mikrut z ubian-ki, ucji i Janowi Sierockim zWybcza, Teresie i Wadysa-wowi Sobiech z Pigy, Emiliii Henrykowi Zimmermann zubianki.

Obchody zotego jubileuszu

odbyway si w podniosej at-moserze.

- Serdecznie gratulujwszystkim maestwom takie-go stau - mwi podczas uro-czystoci Jerzy Zajkaa. - Spastwo wzorem dla modych,szczeglnie w dobie kryzysu ro-dziny. Coraz wicej par rozstajesi bardzo szybko, a pastwo

najlepiej wiedz, e wsplneycie to nie tylko pikne chwi-le, ale i umiejtno radzeniasobie w trudnych momentach.

Oprcz medali i albumwpowiconych HonorowemuObywatelowi Gminy ubianka,wodarz gminy wrczy paromdyplomy i wizanki kwiatw.Zoy take wyrazy szacunkui podzikowania za przykadneycie rodzinne oraz yczeniadobrego zdrowia i wszelkiejpomylnoci.

(WT)

Biegi s wyrnikiem gminy ubianka. Nie ma w tym samorzdzie miesica bez imprezy sportowej. Fot. ADAMZAKRZEWSKI(ARCHWIUM)


20/40

20 GMINA ZAWIE WIELKApozatorun.pl padziernika r.

Impreza dedykowana kar-toflom odbywaa si jupo raz dwudziesty. Marsznordic walking ma trzyletnitradycj, a turniej "Gramy Ra-zem" rozgrywany jest od 2010

roku. Tym razem jego uczestni-cy zbierali pienidze dla osb,ktre ucierpiay w wyniku na-wanicy w Zawaach w gminieObrowo.

W sobot 3 padziernikaodbyy si w Grsku dwie im-prezy. W rajdzie pieczonegoziemniaka uczestniczya mo-dzie z Zespou Szk w tejmiejscowoci.

- Zbieramy si w szkole iwyruszamy w kierunku lenic-twa Gutowo - mwi AndrzejWalczyski, dyrektor placwki.- Leniczy bardzo wspiera takieimprezy, wic gocimy u niego

ju ktry rok z rzdu. Ale rajdma znacznie dusz histori.Pierwszy odby si dwadziecialat temu.

Modzie pokonuje trasdo leniczwki pieszo. Drogajest urokliwa i wiedzie gwnieprzed teren zalesiony. Na miej-

scu wszystko krci si wokziemniakw.

- Organizujemy konkursna najlepsz rzeb wykonanz ziemniaka - mwi AndrzejWalczyski. - Pomysowo

modych ludzi nie zna granic.Pieczemy ziemniaki w ognisku.Kady uczestnik moe te spr-bowa klusek ziemniaczanychz serem.

W tym roku dopisaa po-goda i rekwencja. Modzieuczestniczya w zabawie razemz rodzicami.

Dom Kultury w Grsku, To-ruski Klub Kultury Fizycznej,IX Liceum w Toruniu i Funda-cja "Lena Droga" organizowa-y tego samego dnia rajd nordicwalking.

- Dwie grupy ruszyy w stro-n siedziby undacji w Guto-

wie z Grska i Zejwsi Wielkiej- mwi Renata Dobrowolska,dyrektor DK w Grsku. - Nie-penosprawni zostali dowie-zieni na miejsce autobusem.Na miejscu zaplanowalimyprelekcj dotyczc hodowlipszcz. Wszystko odbywao

si z okazji wiatowych DniMarszu. Kady uczestnik za-bawy otrzyma pamitkowydyplom.

Rajd odbywa si ju po raztrzeci. W tym roku uczestni-czyo w nim 150 osb. Kadapokonaa piciokilometrowtras (w jedn stron).

W niedziel na boiskachZespou Szk w Grsku od-

bya si kolejna edycja turniejupikarskiego "Gramy Razem".Gwnymi organizatorami spowiat toruski i gmina Za-wie Wielka. Zabawa ma cha-rakter charytatywny. W tymroku wczyli si w ni aktyw-nie zawodnicy Legii Chema,pikarze z Obrowa, Przysieka,Rzczkowa i Grska. Rozegra-no te mecz druyny powiatutoruskiego z rodzicami orazdruyn mam i uczennic. War-to zwrci uwag, e samorz-dowcy wystpili na boisku wniezwykle barwnych... spdni-cach.

- Celem turnieju bya po-moc osobom potrzebujcym,ktre straciy niejednokrotniedorobek ycia w wyniku klskiywioowej w Zawaach w gmi-nie Obrowo - mwi AndrzejSiemianowski, wicestarosta to-ruski. - Bardzo si ciesz, esta nas wszystkich, eby zdo-by si na takie gesty solidar-noci.

Wicestarosta take wybiegna boisko i aktywnie uczest-niczy w zabawie. Na murawiepojawi si take wjt gminyZawie Wielka - Jan Surdyka.

Wyniki w tym turnieju nie byynajwaniejsze, ale modziedzielnie walczya o zwycistwo.Puchar Starosty zdobya SP 15 zTorunia, II miejsce zaja LegiaChema, a III "Trjka" Grsk.Puchar Wjta zdobya druynamam. Zebrano ponad 1100 z.

Gwnym atutem projektu,ktry ma by realizowanyod pocztku przyszegoroku, jest moliwo zamkniciaprzestarzaej oczyszczalni cie-

kw w Toporzysku. Samorzd nieponiesie take kosztw budowykolektora tocznego oraz caociinrastruktury wodocigowo-ka-nalizacyjnej. Spat dugu wobectoruskiego przedsibiorstwabdzie korzystanie z sieci w ko-lejnych latach.

- Faza projektowa jest naukoczeniu - inormuje Jan Sur-dyka, wjt gminy Zawie Wiel-ka. - Za par lat cao ciekwz naszej gminy trafi do Torunia.Ten projekt bdzie swoistymszkieletem, dziki ktremu b-dziemy mogli podczy do sie-ci kolejne miejscowoci. Mwichociaby o Zarolu Cienkim, a

nawet zdecydowanie wikszymynie.

Warto kosztorysowa inwe-stycji to ok. 11 milionw zotych.Po stronie Toruskich Wodoci-gw ley rozpisanie projektu, wy-onienie wykonawcy i realizacjainwestycji. Wszystko zrealizowa-ne zostanie przy udziale rodkwz Funduszu Ochrony rodowi-ska.

- Bdziemy korzysta z to-ruskiej oczyszczalni ciekw,ale take wodocigu - mwi JanSurdyka. - Do tej inrastrukturybd mogy zosta podczonetake przedsibiorstwa dziaajcena naszym terenie. Pozwoli to najeszcze szybszy rozwj takim fir-mom jak Marwit.

Cay projekt jest na etapieporozumienia. Prace budowlanenajprawdopodobniej rozpocznsi w 2016 roku. Potrzebny jestrok, eby sfinalizowa inwestycj.

- To krok w kierunku skanali-

zowania caej gminy - mwi wo-darz samorzdu.

Wag inwestycji podkrelatake prezes Zakadu Usug Ko-munalnych w Rzczkowie.

- Tego typu inwestycje s nie-zmiernie korzystne dla prawi-dowego rozwoju inrastrukturygminnej - mwi Sawomir Jaku-bowski. - Nowa magistrala prze-biega bdzie w pobliu takichterenw, ktre nie zostay jesz-cze skanalizowane. To umoliwinam stworzenie planu budowysieci kanalizacyjnej w ZaroluCienkim, Czarnym Bocie czyynie. W Rzczkowie i ZejwsiWielkiej kanalizacja ju jest.

Z wodocigu biegncego odTorunia bd mogli korzystam.in. mieszkacy Grska, Pdze-wa, Zarola Cienkiego, a nawetZejwsi Wielkiej.

- Mamy wasne hydroornie,ale duy moe znacznie wicej -mwi Sawomir Jakubowski. - Ja-kociowo woda z Torunia nie jestlepsza, ale przedsibiorstwo miej-skie ma lepsze warunki technicz-ne jej toczenia. Mam nadziej, epo wybudowaniu nowego wodo-cigu skocz si nasze problemyz cinieniem wody - zwaszcza wokresie letnim.

Powinni odetchn, wieympowietrzem, zwaszcza miesz-kacy Toporzyska.

- Nie ma co ukrywa, eoczyszczalnia w tej miejscowocijest przestarzaa - mwi Sawo-mir Jakubowski. - Jej dziaalnogeneruje take specyficzny za-pach. Po jej zamkniciu bdzieprzyjemniej. A osiedlajcy situtaj ludzie pragn spokoju, wy-gody i nieskrpowanej niczymmoliwoci korzystania z tych,niezwykle urokliwych, terenw.

(WT)

Tomasz Wicawski

Wypoczynekdla kadego

W Grsku obrodzio w ostatnich dniach w imprezy.

Zorganizoway je: szkoa, powiat toruski, gmina i Dom Kultury.Chodzono z kijkami, grano w pik i pieczono ziemniaki

Turniej pikarski w Grsku rozegrano pod hasem pomocymieszkacom Zawa w gminie Obrowo.

Fot. UKASZPIECYK

Cinieniew kranach

wzronieGmina Zawie Wielka podpisze ladadzie porozumienie z Toruskimi Wodo-cigami, ktre umoliwi skanalizowaniewielu miejscowoci na tym terenie. Nowmagistral popynie te z Torunia woda


21/40



22/40

22 GMINA LUBICZpozatorun.pl padziernika r.

Konieczne jest wykonaniechodnikw w Mierzyn-ku, Gronowie i Zotorii.To zaledwie trzy z kilkunastuwnioskw radnych po objedziegminy. Samorzdowcy ubiegoty-godniowe spotkanie komisji sp-dzili w terenie.

- Powinnimy przyjrze sitemu, o czym mamy decydowa -wyjania Hanna Anzel, przewod-niczca Rady Gminy Lubicz.

Radni m.in. obejrzeli dziaki,w ktrych sprawie mieszkacywnioskowali do urzdu np. wLubiczu Dolnym (dzierawa) i

w Grbocinie (zamiana gruntwzwizana z dojazdem do do-mw). Sami zwracali te uwagpozostaym czonkom rady naproblemy wystpujce na terenieich obwodw.

Karina Wroniecka podkrela-a, e w Gronwku brakuje lam-py przy wiacie przystankowej, aw Gronowie naley dokoczyzagospodarowanie centrum wsibudujc chodnik. Dla dzieci zGronwka rada chciaaby takezorganizowa plac zabaw.

- Niestety, w tej miejscowocinie ma ani kawaka gminnego te-

renu - mwia radna Wroniecka.Dlatego zdecydowano, aby

zbada moliwo przejcia wol-nej dziaki od Agencji Nierucho-moci Rolnych.

Radna Mariola Falkowskaprosia o pooenie chodnika wMierzynku.

- Rzeczywicie, jest on tutajbardzo potrzebny - mwia pod-czas objazdu gminy Hanna An-zel. - Wystpimy do powiatu, bodroga naley do niego, o wsplnezrealizowanie tej inwestycji.

Radni z Lubicza Grnego za-uwayli take konieczno po-

czenia ul. Komunalnej, PrzyLesie i Handlowej. Julian Przy-bylski apelowa o pooeniekostki na chodniku, terenie przyprzedszkolu i pomalowanie po-tu okalajcego ten teren. TeresaKlawiska, w imieniu mieszka-cw, wniosa o utwardzenie ulicySzkolnej.

- Nawoenie lunego destruk-tu nic nie daje - mwi radna. -Gdy tylko popada spywa on ul.Mysk do rowu - zapychajcgo. Tak jest za kadym razem poulewie.

Radne Aldona Peregonczuk i

Maria Baszczyk podkrelay, eze wzgldu na bezpieczestwouczniw naley te zbudowachodnik przy ul. 8 Marca w Zo-torii. Rajcy zauwayli take, ekonieczne jest postawienie ba-rierki przy rowie przy ul. Gro-nowskiej w Mycu Pierwszymi pooenie muldy zwalniajcejprzy tamtejszej szkole. Przy oka-

zji radni obejrzeli take tegorocz-ne inwestycje, m.in. ulic Rogow-sk w Grbocinie i ulic Golubskw Mycu Pierwszym.

Fot. Nadesane

Trzy srebrne krki zesp wokalnyprzywiz z Barcelony i Lloret deMar. 28 dziewczt z Lubicza i oko-lic zajo drugie miejsce we wszystkichtrzech kategoriach midzynarodowegokonkursu. Szczeglnie wykonanie "AveMaria" przez lubicki chr robi oszaamia-

jce wraenie.We wrzeniu chr uczestniczy w V

Midzynarodowym Konkursie i Festiwa-lu Chralnym "Canco Mediterrania" orazMidzynarodowym Konkursie Chral-nym im. Pau Casalsa. Dziewczta wypie-way srebrne medale w kategorii muzykisakralnej, olk i pop. Lubiczanki zapre-zentoway utwory "Let it be", "Zasiali g-rale" oraz wspomnian "Ave Maria".

Chr od trzech lat piewa pod dyrek-cj Aleksandry Kwiatkowskiej i ArielaRadomiskiego. Hiszpaski sukces ze-

spou jest jego kolejnym na midzynaro-dowej scenie. "Gaudius Cantates" ma naswym koncie ju m.in. zoto w czeskim

Oomucu w 2013 roku, srebro podczasmidzynarodowego konkursu "Per Musi-cam Ad Astra" w Toruniu i srebro we wo-ski Riva del Garda w 2014 roku. Wyjazdyutytuowanych chrzystek wspiera gminaLubicz.

- Jestem niezwykle dumna z naszychuczennic - mwi Joanna Ardanowska,dyrektor Zespou Szk w Lubiczu Gr-nym. - Chocia grupa nie istnieje dugo,to osiga wielkie sukcesy. To pokazuje, eutalentowanej modziey nam nie braku-

je. Trzeba j tylko zarazi jak pasj.Fot. Nadesane

(WT)

Hiszpania sypnamedalamiWielki sukces na Pwyspie Iberyjskim odnis chr Gaudius Cantates z Zespou Szk nr w Lubiczu Grnym

Z urzdudo ludziRadni gminy Lubicz ruszyli w teren. eby nad czym gosowa, trzeba wiedzie jak wyglda sytuacja na miejscu

Tomasz Wicawski

Marek Pilewski, kierownik referatu gospodarki przestrzennej pokazywa przewodniczcej Hannie Anzeldokumenty dotyczce dziaek w Grbocinie, w ktrych sprawie wnioskowali mieszkacy.

Julian Przybylski apelowa o uporzdkowanie terenu w pobliu przedszkola w Lubiczu Grnym.

Teresa Klawiska zwrcia uwag na fakt, e po u lewach luny destrukt z ul. Szkolnej spywaw d ul. Mysk.

Karina Wroniecka omawiaa radnym problemy Gronowa.


23/40

23GMINA LUBICZpozatorun.pl padziernika r.

Podpisanie dokumentupoprzedzi rajd rowero-wy. Wielu mieszkacwwsiado na swoje ulubio-ne "dwukoowce" i korzystao zesprzyjajcej pogody. Za par latnad jedno z najpopularniejszychjezior w okolicy bdzie wiodabezpieczna cieka.

Deklaracja dotyczy budowydrg rowerowych ze Zotorii doKamionek Maych (z odgazie-niem do Brzena), a take ciekipieszo-rowerowej czcej yso-mice z Rankowem. Ta bdziecznikiem midzy wybudowa-nymi ju drogami w kierunku

Chemy i Unisawia.Trasy bd podzielone na

odcinki i budowane w ramachZintegrowanych Inwestycji Te-rytorialnych. To jeden ze sztan-darowych pomysw StarostwaPowiatowego w Toruniu, ktrybdzie realizowany w koopera-cji z gminami. W gminie Lubiczpowstan dwa trakty rowerowe.Z Lubicza Grnego do Zotorii(przez Now Wie) i z LubiczaDolnego do Rogowa. T wa-nie tras 26 wrzenia pokona-li mieszkacy, samorzdowcyoraz kolarze z akademii MichaaKwiatkowskiego "Copernicus".

Z drugiej strony - od Kamionek- na ich spotkanie jechali przed-stawiciele gminy ysomice.

- Mamy kilkuletnie dowiad-czenie w budowie drg rowe-rowych - mwi podczas uro-czystego podpisania deklaracjipartnerstwa w projekcie w Rogo-wie Mirosaw Graczyk, starostatoruski. - Wiele cieek, takeadministracyjnych, ju pokonali-my i jestemy bogatsi o wiedz,w jaki sposb robi to eektywnie.A, e s to trafione inwestycje,pokazuje ruch na istniejcych jutrasach.

Z tego, e nowe drogi s budo-

wane cieszyli si take wodarzeobu gmin, ktre zostan drogamirowerowymi poczone.

- To wana i oczekiwana przezmieszkacw chwila - mwi Ma-rek Olszewski, wjt gminy Lubicz.- Urbanizacja podtoruskichgmin sprawia, e ycie rowerzy-stw stao si nie do zniesienia.Ruch rowerowy jest tak natony,e dla jednoladw na drogachpublicznych zabrako miejsca. Tainicjatywa sprawi, mam nadziej,e rowerzyci znw poczuj sibezpiecznie. A bdzie take przy-jemniej i zdrowiej.

Wtrowa mu Piotr Kowal.- Najwaniejsze jest dla nas to,

eby wszyscy uczestniczy ruchudrogowego na naszym terenieczuli si bezpiecznie - mwi wo-darz gminy ysomice. - Te trasyspowoduj take, e dojazd dowielu interesujcych i wanychturystycznie miejsc bdzie ua-twiony.

Na rowerze do Rogowa przyje-chaa te Hanna Anzel, przewod-niczca Rady Gminy Lubicz.

- cieki rowerowe, niewt-pliwie, przyczyniaj si do po-prawy bezpieczestwa - mwiaradna. - A poza tym poczenienaszej drogi z t do Kamionekw gminie ysomice umoliwimieszkacom dojazd nad jezioro.

Przy okazji pozwoli to nam bar-dziej zaprzyjani si z osobamiz ssiedniej gminy i realizowawsplne pomysy.

Kolumn rowerzystw z Lu-bicza Dolnego do Rogowa pro-wadzili Bartosz Malicki i MariolaFalkowska.

- Latem w ogle nie korzystamz samochodu - mwia przodow-niczka rajdu. - Jed codziennie,bo bardzo to lubi. Gdy nie mamna to chwili, to le si czuje.

W Rogowie na wszystkichuczestnikw przejadki czekapoczstunek, ktry przygotowa-li uczniowie CKU w Gronowie.Mogli take wzi udzia w grachi zabawach. A o zasadach bezpie-czestwa na drodze przypomina-a policja.

Do KamionekbliejGminy Lubicz i ysomice bd poczone drogami rowerowymi.Deklaracj partnerstwa samorzdw gminnych i powiatowego

podpisano wrzenia w RogowieTomasz Wicawski

Piotr Kowal, Marek Olszewski i Mirosaw Graczyk r ami wrami deklarowali wspprac przy budowie drg rowero-wych.

Fot. UKASZPIECYK


24/40

24 GMINA WLK. NIESZAWKApozatorun.pl padziernika r.

W"Iskrze" wiedz, jakpracowa z modymizawodnikami. To tutaj

swoje pierwsze kroki w peletoniestawia Micha Goa, mistrz Pol-ski w wycigu ze startu wsplne-go, w ostatnich latach jeden z naj-lepszych pomocnikw MichaaKwiatkowskiego w najwikszychtourach.

Zawody organizowane przezwodarza gminy przy wsp-udziale klubu z Maej Nieszawkii Gimnazjum w Cierpicach majswoj tradycj. Ich celem jest po-pularyzacja kolarstwa oraz wy-anianie uzdolnionej modziey,ktra moe trenowa t dyscypli-n sportu i by jej przyszoci.

- Ostatnie lata pokazay, esporo kolarzy z naszego regionuprzebio si nie tylko do oglno-polskiej, ale i wiatowej czowki- mwi Jze Dbrowski, prezesUKS "Iskra" Maa Nieszawka. - Tonapdza koniunktur i powoduje,e coraz wicej dzieci garnie sido tego, co tu duo mwi, trud-nego i wymagajcego samozapar-cia sportu. To niezwykle cieszy.Mistrzowie pomagaj swoimzaangaowaniem i autorytetem.A my, tutaj na dole, staramy sirobi to, co umiemy najlepiej -wykuwa talenty, uczy podstaw.Bo na rowerze mona "jedzi" i"Jedzi".

Wycig o puchar wjta odbysi w pitek 25 wrzenia.

- Poziom by bardzo wyrw-nany, a wiele osb zaprezentowa-

o si z dobrej strony - mwi JzeDbrowski. - To nie jest jednaktak, e po jednym wycigu monastwierdzi, e kogo czeka wielkakariera. Ta dyscyplina sportu wy-maga lat powice i wyrzecze,

eby wej na najwyszy poziom.Ale warto, bo to pikny sport.

Wodarz gminy stara siwspiera jak moe tego rodzaju

inicjatywy.- Jestemy otwarci na wszelkie

idee zwizane z ruchem fizycz-nym dzieci i modziey - mwiKazimierz Kaczmarek. - Szcze-glnie w dobie nagminnych zwol-

nie z wychowania fizycznego.Animowanie sportu jest jedyndrog, eby nasze spoeczestwobyo w przyszoci zdrowe.

Dzieci i modzie rywalizo-way w kilku kategoriach wieko-wych. Wyniki prezentujemy po-niej:

Dziewczynki (klasy I-II)

1.) Gabriela Durlak2.) Weronika Wojtynek3.) Amelia Koniuchowska

Chopcy (klasy I-II)1.) Micha Brzykcy2.) Arkadiusz Goa3.) Wiktor Laszuk

Dziewczynki (klasy III-IV)1.) Maja Cierzniewska2.) Ola Marciniak3.) Alicja Borzcka

Chopcy (klasy III-IV)1.) Maksymilian Lech\2.) Bartek Szymaski3.) Jan Kaczmarzyk

Dziewczynki (klasy V-VI)1.) Natalia Cierzniewska2.) Klaudia Krychowiak3.) Amelia Nuszkiewicz

Chopcy (klasy V-VI)1.) Jan Wsikowski2.) Szymon Chilarecki3.) Jakub Pawowski

Druynowo uczniowie rywa-lizowali te o punkty dla swoichszk. W tej klasyfikacji wygraaSzkoa Podstawowa im. KornelaMakuszyskiego w Cierpicach.W szranki stanli te uczniowieposzczeglnych klas Gimnazjumw Cierpicach. Najlepsza okazaasi IIB. W kategorii klasy I wygraSeweryn Filipiak, w rywalizacjiuczniw klas II najlepsi okazalisi Magdalena Wurm i MikoajWieprzkowski. Wrd najstar-szych gimnazjalistw zote meda-le zdobyli Nikolina Mrz i Mate-usz Wendrowski.

Kolarskie zotekowadoDzieci i modzie z gminnych podstawwek oraz gimnazjum rywalizoway w wycigu kolarskim

o puchar wjta gminy Wielka Nieszawka. Najlepsi maj szans na mistrzowsk karierTomasz Wicawski

W Wielkiej Nieszawce modych talentw kolarskich nie brakuje. Fot.NADESANE

Pomys na prowadzenie placwki zro-dzi si z potrzeby dbania o zdro-wie i sprawno fizyczn maluchw.

O tym, jak kultura aktywnego ycia jestwana, doskonale wie Anna Kulczyska,mistrzyni Polski, Europy i wicemistrzyniwiata w karate tradycyjnym.

Sportowy Mi przez ostatni rok szkol-ny wspierany by projektem unijnym. Dzi-ki temu prawie 60 maluchw zamieszku-jcych gmin ubianka otrzymao opiekprzedszkoln wraz zajciami dodatkowy-mi.

- Dofinansowanie z Urzdu Marsza-kowskiego Wojewdztwa Kujawsko-Po-morskiego w ramach unijnego projektu9.1.1. - zmniejszenie nierwnoci w stop-niu upowszechniania edukacji przedszkol-

nej - przyczynio si do powstania nowegomiejsca, w ktrym dzieci ucz si i dobrzebawi sportem mwi Anna Kulczyska. Pomysodawc oraz beneficjentem pro-jektu jest firma KUMADE Anna Kul-czyska, a gmina ubianka to partner tegoprojektu.

W roku szkolnym 2015/2016 maluchykontynuuj nauk w budynku wietlicywiejskiej w Zamku Bierzgowskim.

- Dzieci przywoone s ju do nas odgodz. 6.30, a opieka nad nimi moemy ob-j a do godz. 16.30 dodaje. - Edukacjadzieci i rodzicw od najwczeniejszych latjest naszym priorytetem.

Pomysw na profile przedszkoli jestcae mnstwo, bo placwki musz rozwijasi z duchem czasu.

- Postawiam na zdrowie i sprawnofizyczn, szczeglnie w czasach otyoci iwszelkich schorze zwizanych np. ze zbytdugim przebywaniem przed komputerem mwi Anna Kulczyska. W przedszko-lu dzieci maj okazj sprbowa wielu dys-cyplin sportowych zawartych w programieoraz na zajciach dodatkowych.

Poza tym, w programie na nadchodzcyrok zapisano, e dzieci bd uczestniczy wzajciach: plastycznych, cyrkowych, gim-nastyki korekcyjnej oraz jzykw obcych.

- Nie chodzi o to, aby dzieci byy od razuproesjonalnymi sportowcami tumaczyAnna Kulczyska. Profil przedszkola maza zadanie zwrci uwag rodzicw na pro-filaktyk zdrowia poprzez ruch i utrwalanieprawidowych nawykw ywieniowych.

Nad maluchami opiek sprawuj na codzie dowiadczeni pedagodzy i instruk-torzy sportu. W cigu roku zaplanowanes rwnie spotkania z udziaem znanychsportowcw, ale take z aktorami i artysta-mi. Proesjonalizm jest gwarantowany.

- Nazwisko do czego zobowizuje mwi z umiechem Anna Kulczyska. -Zapisy do przedszkola jeszcze trwaj, wicwszystkich chtnych zapraszamy do zapo-znania si ze szczegami oerty. Potrzebneinormacje mona znale pod numeremteleonu 609 626 160, na stronie interne-towej www.sportowymis.ploraz adreseme-mail: [email protected].

Ucz ruchui nie tylkoW gminie ubianka dziaa nowe przedszkoleSportowy Mi, sygnowane nazwiskiemmistrzyni karate Anny KulczyskiejAleksandra Radzikowska


25/40

25ARTYKU SPONSOROWANYpozatorun.pl padziernika r.

Zadanie dofinansowane ze rodkwMinisterstwa Spraw Zagranicznych

Uczy si

cae ycie

Uczniowie i nauczyciele dziki Regionalne-

mu Orodkowi Debaty Midzynarodowejrozpoczli seminaria, ktre przybli sto-sunki Polski z innymi krajami

Za spraw RegionalnegoOrodka Debaty Mi-dzynarodowej odbyo sipierwsze seminarium z zakresustosunkw politycznych Polskiz innymi krajami. Na pocztek,nauczyciele i uczniowie zajli sisprawami polsko-niemieckimi.

Seminaria maj suy zg-bieniu uwarunkowa historycz-nych znanych z podrcznikw,ale take pokazaniu aktualnychrelacji.

- Seminaria osadzilimy wkontekcie 70. rocznicy zako-czenia II wojny wiatowej tu-maczy ukasz Kaczorek dyrektorRODM w Toruniu. Przed namijeszcze dwa spotkania dotycz-ce relacji Polski z Rosj i WielkBrytani.

Seminaria przeznaczone sdla nauczycieli oraz uczniwszk ponadgimnazjalnych z

wojewdztwa kujawsko-po-morskiego i maj one charakterwykadowo-warsztatowy. Dokadego seminarium s przygo-towane dwujzyczne materiay wormie elektronicznej. Spotkaniedotyczce Niemiec dla pedago-gw poprowadzi dr hab. MarekCichocki z Collegium Civitas zWarszawy.

- Szukalimy rde niemiec-kiego nacjonalizmu mwi na-ukowiec. Obserwujemy bowiemdwoisto tego narodu z jednejstrony mamy ludzi z transparen-tami witajcych uchodcw z Sy-rii, a z drugiej strony u naszychzachodnich ssiadw jest bardzoduy odsetek aktw przemocywobec cudzoziemcw.

Co z takiego spotkania mogwynie nauczyciele?

- Zadaniem pedagoga jest ci-ge doksztacanie si twierdzi

Ryszard Imiela, historyk z Zespo-u Szk w Chemy. Takie spo-tkania to wymiana dowiadczei weryfikacja tego, co widzimy w

mediach czy wyczytamy w r-nych publikacjach.Seminarium dla uczniw po-

prowadzi natomiast Witold Jan-kowiak z RODM w Toruniu.

- Poruszylimy tematy rnicpomidzy naszymi krajami, m.in. rozbienych stanowisk wobecunkcjonowania NATO czy sytu-acji na Ukrainie oraz odmiennychwizji dotyczcych np. politykienergetycznej dodaje prelegent.

Poza typow orm wykadowzaproszona modzie zapoznaasi z tekstami analitycznymi orazkomentowaa materiay filmowe,

w tym wypowiedzi ekspertw.Jedn z uczestniczek semina-rium dla uczniw bya Wiktoria zVIII Liceum Oglnoksztaccegow Toruniu.

- Od zawsze interesowaamsi z histori i wiedz o spoe-czestwie przyznaje licealistka. Poruszylimy wiele wanychw kwestii w naszych stosunkachz Niemcami. Takim problemembya pami historyczna. Wydaje

mi si, e nie moemy si zupe-nie odcina od zdarze sprzedkilkudziesiciu lat, ale jednocze-nie nie powinnimy ywi urazy.

Wszak sami wici te nie byli-my.Prelegentami kolejnych spo-

tka bd redaktor Maria Przeo-miec i ukasz Kaczorek (stosunkiPolski z Rosj) oraz mecenas Ja-cek Bartosiak i Witold Jankowiak,ktrzy omwi relacje Polski zWielk Brytani.

Szczegowe inormacje doty-czce seminariw s dostpne nastronie www.rodm-torun.pl


26/40


Jacek Magdziski walczy okoron krla strzelcw tam-tejszej ekstraklasy. W na-

szym kraju nigdy nie zagra wnajwyszej klasie rozgrywek, alezwiedzi sporo klubw w kujaw-sko-pomorskim i Wielkopolsce.Gra te w Anglii i Niemczech.Teraz jego marzeniem jest kupnodomu... w Luandzie.

W rundzie jesiennej GiraboliPolak bysn skutecznoci. Mana swoim koncie ju 10 brameki kilka asyst. Jest najlepszymstrzelcem zespou. W Lobito(Magdziski gra w tym mieciew klubie Academika) znaj i sza-nuj go wszyscy. Na ulicach trud-no go nie zauway, bo czarno-

skrzy dominuj w tym miecie.Wyglda jednak na to, e renominnym polskim zawodnikombyy gracz Promienia KowalewoPomorskie zrobi tak, e kolejnizawodnicy znad Wisy bd mieliszans na anga w tym egzotycz-nym dla nas pastwie.

- Ostatnie wyniki napawa-j optymizmem - mwi JacekMagdziski. - Szkoda, e nie

wygralimy we rod z druynz Luandy, bo prowadzilimy pomoim golu 1:0. Gra napawa jed-nak optymizmem i wierz, e siutrzymamy, co dla beniaminkabdzie sporym sukcesem. Aniprzez moment nie aowaemdecyzji o wyjedzi do Angoli.Kto wie, moe ju od nastpnegosezonu bdzie tutaj grao wicejPolakw. Mj brat te gra w piki gdyby dosta tak propozycj, tobym go z caego serca namawiana sprbowanie swoich si. To niejest atwa liga. Troch te zajmujeprzystosowanie si do zupenie

obcego Europejczykowi klimatu.Upa na pierwszych treningachodbiera dech. Ale pniej jesttylko lepiej.

Podobnie jest z orm Pola-ka. Zaaklimatyzowa si on ju

na dobre w angolskim zespole, akraj zrobi na nim tak dobre wra-enie, e chtnie kupiby w nimdom i zamieszka. Z t spraw,jak z wieloma innymi przygoda-mi naszego krajana na CzarnymLdzie, wie si ciekawa histo-ria.

- Spotkaem w stolicy kraju,Luandzie, Polakw, ktrzy bu-duj due osiedle - mwi JacekMagdziski. - W pobliu mapowsta pena inrastruktura po-trzebna do ycia - zaplecze szkol-ne, gastronomiczne, spoywcze.To moje marzenie, eby

poza toruń nr 79

Documents