ppt. med error.2

Apr 10, 2023 1

Medication error and ADR

นพ. ปรั�ชญา ศรัสว่ าง

Apr 10, 2023 2

คว่ามคลาดเคล��อนทางยา(Medication error)

คว่ามคลาดเคล��อนทางยา ค�อ – เหตุ�การัณ์�ซึ่!�งน"าไปส$ การัใช&ยาอย างไม เหมาะสมหรั�อเก(ดคว่ามเสยหายแก ผู้$&ป+ว่ย– ท�,งท�สามารัถป.องก�นได&

Apr 10, 2023 3

ปรัะเภทคว่ามคลาดเคล��อนทางยา1. คว่ามคลาดเคล��อนในการัส��งใช&ยา (Prescription error)

2. คว่ามคลาดเคล��อนในการัค�ดลอกค"าส��งใช&ยา (Transcribing error)3. คว่ามคลาดเคล��อนในการัจ่ ายยา (Dispensing Error)4. คว่ามคลาดเคล��อนในการับรั(หารัยา (Administration Error)

Apr 10, 2023 4

รัายงานคว่ามคลาดเคล��อนทางยา

• ปรัะมาณ์ ½ จ่ากการัส��งใช&ยา ( พบมากท�ส�ด )• ปรัะมาณ์ ¼ จ่ากการัถ ายทอดค"า

ส��ง+การัจ่�ดยา+การั จ่ ายยา• ปรัะมาณ์ ¼ จ่ากขั้�,นตุอนการับรั(หารั

ยา

Apr 10, 2023 5

ล"าด�บช�,นขั้องคว่ามคลาดเคล��อนทางยา(NCCMERP, 2008)

Category A : ไม มคว่ามคลาดเคล��อนเก(ดขั้!,น แตุ ม

เหตุ�การัณ์�ท�อาจ่ท"าให&เก(ดคว่ามคลาดเคล��อนได&

ไม มคว่ามคลาดเคล��อน

Apr 10, 2023 6


มคว่ามคลาดเคล��อนแตุ ไม เป3นอ�นตุรัาย

Category B มคว่ามคลาดเคล��อนเก(ดขั้!,น แตุ ไม เป3นอ�นตุรัายตุ อผู้$&ป+ว่ย เน��องจ่ากคว่ามคลาดเคล��อนไปไม ถ!งผู้$&ป+ว่ย

Category C มคว่ามคลาดเคล��อนเก(ดขั้!,น แตุ ไม เป3นอ�นตุรัายตุ อผู้$&ป+ว่ย ถ!งแม&ว่ าคว่ามคลาดเคล��อนน�,นจ่ะไปถ!งผู้$&ป+ว่ยแล&ว่

Category D มคว่ามคลาดเคล��อนเก(ดขั้!,น แม&ไม เป3นอ�นตุรัายตุ อผู้$&ป+ว่ย แตุ ย�งจ่"าเป3นตุ&องมการัตุ(ดตุามผู้$&ป+ว่ยเพ(�มเตุ(ม

Apr 10, 2023 7


มคว่ามคลาดเคล��อนและเป3น

อ�นตุรัายCategory E มคว่ามคลาดเคล��อนเก(ดขั้!,น และเป3น

อ�นตุรัายตุ อผู้$&ป+ว่ยเพยง ช��ว่ครัาว่ รัว่มถ!งจ่"าเป3นตุ&องได&รั�บการัรั�กษาหรั�อแก&ไขั้เพ(�มเตุ(ม

Category F มคว่ามคลาดเคล��อนเก(ดขั้!,น และเป3นอ�นตุรัายตุ อผู้$&ป+ว่ยเพยง ช��ว่ครัาว่ รัว่มถ!งจ่"าเป3นตุ&องได&รั�บการัรั�กษาในโรังพยาบาลหรั�อย�ดรัะยะเว่ลาในการัรั�กษาตุ�ว่ในโรังพยาบาลออกไป

Category G มคว่ามคลาดเคล��อนเก(ดขั้!,น และเป3นอ�นตุรัายตุ อผู้$&ป+ว่ยถาว่รั

Category H มคว่ามคลาดเคล��อนเก(ดขั้!,น และเป3นอ�นตุรัายตุ อผู้$&ป+ว่ยจ่นเก�อบถ!งแก ชว่(ตุ (เช น แพ&ยาแบบ anaphylaxis และห�ว่ใจ่หย�ดเตุ&น)

Apr 10, 2023 8


• Category I: มคว่ามคลาดเคล��อนเก(ดขั้!,น และเป3นอ�นตุรัายตุ อผู้$&ป+ว่ยจ่นถ!งแก ชว่(ตุ

มคว่ามคลาดเคล��อน และเป3นอ�นตุรัายจ่นเสยชว่(ตุ

Apr 10, 2023 9

สาเหตุ�หล�กขั้อง Medication error

• ด&านบ�คคล• ป6จ่จ่�ยเช(งรัะบบ

Apr 10, 2023 10

การัจ่"าแนกชน(ดขั้องคว่ามคลาดเคล��อนทางด&านยา1. Prescribing Error ค�อ คว่ามคลาดเคล��อนท�พบในใบส��งยา (ใบ order) –อาจเกิ�ดจากิแพทย์�เขี�ย์นผิ�ดพลาด หรื�อไม่�ชั�ดเจน–กิารืเล�อกิใชั�ย์าผิ�ด กิารืเล�อกิขีนาดย์าผิ�ด กิารืเล�อกิรื�ปแบบย์า

ผิ�ด –กิารืสั่�!งย์าในจ#านวนท�!ผิ�ด กิารืเล�อกิว�ถี�ทางให�ย์าผิ�ด กิารืเล�อกิ

ความ่เขี�ม่ขี�นขีองย์าผิ�ด กิารืเล�อกิอ�ตรืาเรื(วในกิารืให�ย์าผิ�ด –กิารืให�ค#าแนะน#ากิารืใชั�ย์าผิ�ด กิารืสั่�!งย์าผิ�ดต�วผิ��ป*วย์ –กิารืไม่�รืะบ+ชั�!อย์า ความ่แรืง ความ่เขี�ม่ขี�น ความ่ถี�!ขีองกิารืใชั�

ย์าท�!ท#าให�เกิ�ดความ่คลาดเคล�!อนท�!สั่�งผิลถี,งต�วผิ��ป*วย์

Apr 10, 2023 11

การัจ่"าแนกชน(ดขั้องคว่ามคลาดเคล��อนทางด&านยา• คว่ามคลาดเคล��อนในการัส��งใช&ยา แบ งเป3น

ปรัะเภทด�งน,–ส��งยาผู้(ดขั้นาด–ส��งยาผู้(ดชน(ด–ผู้(ดว่(ถทาง–ผู้(ดคว่ามถ�–ส��งยาท�มปรัะว่�ตุ(แพ&–ลายม�อไม ช�ดเจ่น

Apr 10, 2023 12

การัจ่"าแนกชน(ดขั้องคว่ามคลาดเคล��อนทางด&านยา

2. Transcribing error ค�อ คว่ามคลาดเคล��อนขั้องกรัะบว่นการัค�ดลอกค"าส��งใช&ยาจ่ากค"าส��งใช&ยาตุ&นฉบ�บท�ผู้$&ส��งใช&ยาเขั้ยน จ่"าแนกตุามสถานท�ท�เก(ดคว่ามคลาดเคล��อนขั้!,น ค�อ– หอผู้$&ป+ว่ย หม่าย์ถี,ง พย์าบาลลอกิค#าสั่�!งแพทย์�/ อ�านค#าสั่�!งแพทย์�ไม่�ถี�กิ

ต�อง ไม่�ตรืงตาม่แพทย์�สั่� !ง ท#าให�ขี�อม่�ลท�!ค�ดลอกิไว�น�-นม่�ความ่คลาดเคล�!อน

– ศ$นย�คอมพ(ว่เตุอรั� หม่าย์ถี,ง เจ�าหน�าท�!ศู�นย์�คอม่พ�วเตอรื� ท#าหน�าท�!ค�ดกิรืองกิารืลงขี�อม่�ลย์าในคอม่พ�วเตอรื�ไม่�ครือบคล+ม่หรื�อค�ดกิรืองขี�อม่�ลผิ�ดพลาด

– เภส�ชกรัรัม หม่าย์ถี,ง เจ�าหน�าท�!ห�องย์า/ เภสั่�ชักิรื อ�านค#าสั่�!งแพทย์�ไม่�ถี�กิต�อง ไม่�ตรืงตาม่แพทย์�สั่� !ง สั่�งผิลถี,งกิารืสั่�งต�อขี�อม่�ลและกิารืจ�าย์ย์า

Apr 10, 2023 13

การัจ่"าแนกชน(ดขั้องคว่ามคลาดเคล��อนทางด&านยา3. Dispensing Error ค�อ การัจ่�ดจ่ ายยาท�ไม ถ$ก

ตุ&อง– ไม ได&ทบทว่นใบส��งยาก อนการัจ่�ดยา–จ่�ดยาไม ถ$กตุามใบส��ง อาจ่จ่ะผู้(ดท�ตุ�ว่ยา ขั้นาด รั$ปแบบ

หรั�ออ��นๆ–ปรั�งยาด&ว่ยเทคน(คท�ไม ถ$กตุ&อง– เขั้ยนฉลากยาผู้(ดหรั�อไม ครับถ&ว่น–จ่ ายยาท�หมดอาย�หรั�อเสย–จ่ ายยาไม ตุรังก�บผู้$&ป+ว่ย– ไม ได&ให&ค"าแนะน"าในการัใช&ยา

Apr 10, 2023 14

การัจ่"าแนกชน(ดขั้องคว่ามคลาดเคล��อนทางด&านยา

4. Administration error หมายถ!ง การับรั(หารัยาท�แตุกตุ างไปจ่ากค"าส��งใช&ยาขั้องผู้$&ส��งใช&ยา ท�เขั้ยนไว่&ในใบบ�นท!กปรัะว่�ตุ(การัรั�กษาผู้$&ป+ว่ย หรั�อคว่ามคลาดเคล��อนท�ท"าให&ผู้$&ป+ว่ยได&รั�บยาผู้(ดไปจ่ากคว่ามตุ�,งใจ่ในการัส��งยาขั้องผู้$&ส��งใช&ยา จ่"าแนกได& 11 ขั้&อ (11R) ด�งน,

Apr 10, 2023 15

การัจ่"าแนกชน(ดขั้องคว่ามคลาดเคล��อนทางด&านยา• จ่"าแนกได& 11 ขั้&อ (11R) ด�งน, (ตุ อ)

1. การัให&ยาไม ครับ (omission error)2. การัให&ยาผู้(ดชน(ด (wrong drug error)3. การัให&ยาซึ่!�งผู้$&ส��งใช&ยาไม ได&ส��ง (unordered or unauthorized drug)4. การัให&ยาผู้$&ป+ว่ยผู้(ดคน ( wrong patient)5. การัให&ยาผู้(ดขั้นาด (wrong-dose or wrong-strength error)6. การัให&ยาผู้(ดว่(ถทาง (wrong-route error)

Apr 10, 2023 16

การัจ่"าแนกชน(ดขั้องคว่ามคลาดเคล��อนทางด&านยา• จ่"าแนกได& 11 ขั้&อ (11R) ด�งน, (ตุ อ)

7. การัให&ยาผู้(ดเว่ลา (wrong-time error) 8. การัให&ยามากกว่ าจ่"านว่นครั�,งท�ส��ง (extra-dose error)9. การัให&ยาในอ�ตุรัาเรั9ว่ท�ผู้(ด (wrong rate of administration error)10. การัให&ยาผู้(ดเทคน(ค (wrong technique error)11. การัให&ยาผู้(ดรั$ปแบบยา (wrong dosage-form error)

Apr 10, 2023 17

ผู้ลกรัะทบท�อาจ่เก(ดจ่ากMedication Error

1. ผู้$&ป+ว่ยไม หาย ไม บรัรัเทา2. ได&รั�บอ�นตุรัาย อาจ่ถ!งชว่(ตุ ( สถาบ�น

Insitituteof Medicine สหรั�ฐอเมรั(กา ได&รัายงานไว่&ว่ า คว่ามคลาดเคล��อนทางการัแพทย�เป3นสาเหตุ�หน!�งท�ท"าให&ผู้$&ป+ว่ยถ!งแก คว่ามตุายถ!ง 44,000-98,000 คนตุ อป; ยาเป3นสาเหตุ�ท�พบบ อย รั&อยละ 3.7)

3. การัส$ญเสยอ��น ๆ : เง(น, คว่ามเช��อถ�อ, อาชพ

Apr 10, 2023 18

แนว่ปฏิ(บ�ตุ(เพ��อป.องก�นคว่ามคลาดเคล��อนทาง ยา (Medication error)

แพทย�• ตุรัว่จ่สอบรัายช��อท�ให&ใช&ตุ�ว่ย อได&• ด$ปรัะว่�ตุ(การัแพ&ยาซึ่!�งจ่ะเห9นได&เด นช�ดจ่ากสตุ(=กเกอรั�สแดงหน&า

แฟ้.ม และจ่ากแบบฟ้อรั�มสชมพ$ท�มรัายละเอยดการัแพ&ยาขั้องผู้$& ป+ว่ยอย$ ในแฟ้.มเว่ชรัะเบยน หรั�อขั้&อม$ลเตุ�อนการัแพ&ยาท�จ่ะ

ปรัากฏิบนจ่อคอมพ(ว่เตุอรั�กรัณ์แพทย�ส��งยาทางคอมพ(ว่เตุอรั�• รัะบ�ว่(น(จ่ฉ�ยโรัคหล�ก และโรัครัอง• รัะบ�ขั้นาด ว่(ธีใช&ยา รัะยะเว่ลา หรั�อจ่"านว่นเม9ด ให&ช�ดเจ่น โดย

เฉพาะกรัณ์ตุ&องการัให&ผู้$&ป+ว่ยรั�บยาเด(มตุ อเน��อง• ยาท�ใช&เม��อมอาการั ตุ&องรัะบ�อาการัไว่&ด&ว่ย เช น ใช&เว่ลารั$&ส!กว่(ตุก

ก�งว่ล เว่ลานอนไม หล�บ เว่ลาปว่ด

OPD

Apr 10, 2023 19


พยาบาล• ตุรัว่จ่สอบการับ�นท!กขั้&อม$ลขั้องผู้$&ป+ว่ยลงในคอมพ(ว่เตุอรั�เทยบ

ก�บแฟ้.ม• เตุ�อนแพทย�กรัณ์ผู้$&ป+ว่ยมปรัะว่�ตุ(แพ&ยาก อนให&ผู้$&ป+ว่ยพบแพทย�• ให&แพทย�แก&ไขั้กรัณ์พบคว่ามคลาดเคล��อน เช น การัใช&ตุ�ว่ย อท�

ไม อน�ญาตุให&ใช&• ให&แพทย�พ(จ่ารัณ์าซึ่",าเม��อผู้$&ป+ว่ยใช&ยาในรัายการัท�คว่บค�มรัะยะ

เว่ลาการัใช&ยาและแพทย�ไม ได&รัะบ�• รัะยะเว่ลาใช&ยาเอาไว่& เช น ยาปฏิ(ชว่นะ ยานอนหล�บ ยารั�กษา

อาการัทางกายอ��นๆ

OPD

Apr 10, 2023 20


ห&องยา : เม��อรั�บใบส��งยา

เภส�ชกรั/เจ่&าพน�กงานเภส�ชกรัรัม• ตรืวจสั่อบกิารืบ�นท,กิขี�อม่�ลขีองผิ��ป*วย์ลงในคอม่พ�วเตอรื�เท�ย์บ

กิ�บค#าสั่�!งกิารืใชั�ย์าขีองแพทย์�ในเวชัรืะเบ�ย์น• ตรืวจสั่อบกิารืแพ�ย์ากิรืณี�ผิ��ป*วย์ม่�ปรืะว�ต�แพ�ย์า โอกิาสั่เกิ�ดกิารื

แพ�ย์าขี�าม่กิล+�ม่• ตรืวจสั่อบปรืะว�ต�กิารืเกิ�ดอากิารืไม่�พ,งปรืะสั่งค�รื+นแรืงจากิกิารืใชั�

ย์า หากิแพทย์�สั่�!งจ�าย์ย์าท�!เคย์ใชั�แล�วเกิ�ดอากิารืไม่�พ,งปรืะสั่งค�รื+นแรืงให�แจ�งแพทย์�ทบทวนกิารืสั่�!งจ�าย์ย์า

• ตรืวจสั่อบย์า ขีนาด ว�ธี�ใชั� รืะย์ะเวลาท�!ใชั�ย์า ม่�ความ่สั่อดคล�องเหม่าะสั่ม่กิ�บว�น�จฉั�ย์โรืคหรื�อไม่�

OPD

Apr 10, 2023 21


ห&องยา : จ่�ดยาเภส�ชกรั/เจ่&าพน�กงานเภส�ชกรัรัม

• เจ�าหน�าท�!ท�!หย์�บหรื�อจ�ดย์าในกิล+�ม่ high alert drug ให�คนท�!น� !งจ�ด ใกิล�ๆ ชั�วย์ตรืวจสั่อบความ่ถี�กิต�องขีองย์า

• กิารืแบ�งบรืรืจ+ล�วงหน�าเพ�!อเตรื�ย์ม่ไว�จ�าย์ให�ผิ��ป*วย์ จะต�องบรืรืจ+ไว�เพ�ย์งพอให�ใชั�หม่ดภาย์ในสั่�ปดาห�

• ย์าท�!แบ�งบรืรืจ+ต�องเกิ(บรื�กิษาตาม่เกิณีฑ์�ขีองย์าน�-นๆ ห�าม่แบ�งบรืรืจ+ย์าท�!ต�องเกิ(บในท�!เย์(น

• ฉัลากิย์ารืะบ+ชั�!อ ความ่แรืง จ#านวนเม่(ด ว�นท�!แบ�งบรืรืจ+ ว�นหม่ด อาย์+ ให�ชั�ดเจน

• สั่+�ม่ตรืวจสั่อบความ่ถี�กิต�องขีองจ#านวนเม่(ดย์าเป7นรืะย์ะ

OPD

Apr 10, 2023 22


ห&องยา : จ่ ายยาเภส�ชกรั/เจ่&าพน�กงานเภส�ชกรัรัม

• เภสั่�ชักิรื/ เจ�าพน�กิงานเภสั่�ชักิรืรืม่ ตรืวจสั่อบความ่ถี�กิต�องขีอง ย์าท�!จ�าย์ โดย์สั่าม่ารืถีเท�ย์บกิ�บล�กิษณีะเม่(ดย์า และรืาย์ละเอ�ย์ด

กิารืใชั�ย์าขีองผิ��ป*วย์รืาย์น�-นๆ จากิจอคอม่พ�วเตอรื�• ให�เฉัพาะเภสั่�ชักิรืจ�าย์ย์าในกิล+�ม่ high alert กิรืณี�ต�องจ�าย์โดย์

เจ�าพน�กิงานเภสั่�ชักิรืรืม่ เชั�น กิารืจ�าย์ย์านอกิเวลารืาชักิารื ให�พย์าบาลเวรืชั�วย์ตรืวจสั่อบความ่ถี�กิต�องขีองย์าเท�ย์บกิ�บล�กิษณีะและรืาย์ละเอ�ย์ดย์าขีองผิ��ป*วย์รืาย์น�-นท�!ปรืากิฏบนจอคอม่พ�วเตอรื�

• ให�ม่�หล�กิฐานรืะบ+ต�วผิ��ป*วย์ว�าตรืงกิ�บชั�!อในใบสั่�!งย์า

OPD

Apr 10, 2023 23


ห&องยา : จ่ ายยาเภส�ชกรั/เจ่&าพน�กงานเภส�ชกรัรัม• กิรืณี�ผิ��ป*วย์รื�บย์าเด�ม่ ต�องปรืะเม่�นอากิารืขี�-นต�นขีองผิ��

ป*วย์ อากิารือ�นไม่�พ,งปรืะสั่งค�ตาม่แบบฟอรื�ม่ท�!ห�องย์าได�แนบไว�ในเวชัรืะเบ�ย์นหากิผิ��ป*วย์ม่�กิารืใชั�ย์าในกิล+�ม่ท�!ต�อง

เฝ้<ารืะว�ง พรื�อม่ท�-งปรืะเม่�นกิารืใชั�ย์าขีองผิ��ป*วย์จากิรืะย์ะ เวลารื�บย์าต�อเน�!อง กิารืขีาดย์า ไม่�ใชั�ย์าตาม่แพทย์�สั่�!ง

• เภสั่�ชักิรืให�ค#าปรื,กิษา แนะน#าผิ��ป*วย์หรื�อญาต�เกิ�!ย์วกิ�บกิารื ใชั�ย์า กิารืเฝ้<ารืะว�งรืะหว�างใชั�ย์าท�!บ�านอากิารืสั่#าค�ญท�!ผิ��ป*วย์

จะต�องรื�บม่าพบแพทย์�

OPD

Apr 10, 2023 24


แพทย�• ตุรัว่จ่สอบรัายช��อยาท�สามารัถใช&ตุ�ว่ย อได&• ด$ปรัะว่�ตุ(การัแพ&ยาซึ่!�งจ่ะเห9นได&เด นช�ดจ่ากสตุ(=กเกอรั�สชมพ$

หน&าแฟ้.ม และจ่ากแบบฟ้อรั�มสชมพ$ท�มรัายละเอยดการัแพ&ยาขั้องผู้$&ป+ว่ยอย$ ในแฟ้.มเว่ชรัะเบยน

• รัะบ�ว่(น(จ่ฉ�ยโรัคหล�ก และโรัครัอง• รัะบ�ขั้นาด ว่(ธีใช&ยา รัะยะเว่ลา หรั�อจ่"านว่นเม9ด ให&ช�ดเจ่น โดย

เฉพาะกรัณ์ตุ&องการัให&ผู้$&ป+ว่ยรั�บยาเด(มตุ อเน��อง• ยาท�ใช&เม��อมอาการั ตุ&องรัะบ�อาการัไว่&ด&ว่ย เช น ใช&เว่ลารั$&ส!ก

ว่(ตุกก�งว่ล เว่ลานอนไม หล�บ เว่ลาปว่ด

IPD

Apr 10, 2023 25


พยาบาล• เต�อนแพทย์�กิรืณี�ผิ��ป*วย์ม่�ปรืะว�ต�แพ�ย์าหรื�อม่�อากิารืไม่�พ,งปรืะสั่งค�

จากิย์ากิ�อนให�ผิ��ป*วย์พบแพทย์� โดย์แนบแฟ<ม่ปรืะว�ต�ผิ��ป*วย์ในกิารืรืาย์งานแพทย์�ท+กิรืาย์

• ให�แพทย์�พ�จารืณีาซ้ำ#-าเม่�!อผิ��ป*วย์ใชั�ย์าในรืาย์กิารืท�!ควบค+ม่รืะย์ะเวลากิารืใชั�ย์าและแพทย์�ไม่�ได�รืะบ+รืะย์ะเวลาใชั�ย์าเอาไว� เชั�น ย์าปฏ�ชั�วนะ ย์านอนหล�บ ย์ารื�กิษาอากิารืทางกิาย์อ�!นๆ

• ตรืวจสั่อบความ่ถี�กิต�อง ครืบถี�วนขีองย์าผิ��ป*วย์ท�นท�ท�!ได�รื�บจากิห�องย์า โดย์เท�ย์บกิ�บขี�อม่�ลท�!ปรืากิฏในจอคอม่พ�วเตอรื� หากิพบความ่ผิ�ดพลาดให�รื�บแจ�งให�ห�องย์าท#ากิารืแกิ�ไขี

• ใชั� Medical Sheet ท�!ได�จากิคอม่พ�วเตอรื�ในกิารืสั่รื+ปและสั่�งต�อขี�อม่�ลกิารืใชั�ย์าขีองผิ��ป*วย์

IPD

Apr 10, 2023 26


ศ$นย�คอมพ(ว่เตุอรั�• บ�นท,กิขี�อม่�ลกิารืใชั�ย์าขีองผิ��ป*วย์ตาม่แบบบ�นท,กิกิารืจ�าย์

ย์าขีองหอผิ��ป*วย์เท�ย์บกิ�บสั่#าเนาค#าสั่�!งแพทย์� เพ�!อจ�ดท#าเป7นรืาย์งานขีอเบ�กิย์าจากิห�องย์า

• ให�พย์าบาลแจ�งแพทย์�แกิ�ไขีกิรืณี�พบความ่คลาดเคล�!อน เชั�น กิารืใชั�ต�วย์�อท�!ไม่�อน+ญาตให�ใชั�

• ตรืวจสั่อบกิารืขี�อม่�ลบ�นท,กิกิารืจ�าย์ย์า ว�สั่ด+กิารืแพทย์�อ�!นๆ ท�!หอผิ��ป*วย์ได�บ�นท,กิไว� เท�ย์บกิ�บสั่#าเนาค#าสั่�!งแพทย์� หากิพบ

ว�าไม่�สั่อดคล�อง เชั�น ใชั�ไปแต�ไม่�ม่�กิารืบ�นท,กิ ให�แจ�ง พย์าบาลเพ�!อหาสั่าเหต+ และให�ด#าเน�นกิารืแกิ�ไขีให�ถี�กิต�อง

IPD

Apr 10, 2023 27

แนว่ปฏิ(บ�ตุ(เพ��อป.องก�นคว่ามคลาดเคล��อน ทางยา

(Medication error) ห&องยา : เม��อรั�บใบส��งยา

เภส�ชกรั/เจ่&าพน�กงานเภส�ชกรัรัม• ตรืวจสั่อบกิารืบ�นท,กิขี�อม่�ลขีองผิ��ป*วย์ลงในคอม่พ�วเตอรื�

เท�ย์บกิ�บสั่#าเนากิารืสั่�!งใชั�ย์าขีองแพทย์�• ตรืวจสั่อบปรืะว�ต�กิารืแพ�ย์าหรื�ออากิารืไม่�พ,งปรืะสั่งค�จากิ

ย์า และพ�ม่พ�ปรืะว�ต�ด�งกิล�าวแนบไปกิ�บแฟ<ม่ย์า• ตรืวจสั่อบปรืะว�ต�กิารืเกิ�ดกิารืแพ�ย์า หรื�ออากิารืไม่�พ,ง

ปรืะสั่งค�รื+นแรืงจากิกิารืใชั�ย์า หากิแพทย์�สั่�!งจ�าย์ย์าท�!เคย์ใชั�แล�วเกิ�ดอากิารืไม่�พ,งปรืะสั่งค�รื+นแรืงให�แจ�งแพทย์�ทบทวนกิารืสั่�!งจ�าย์ย์า

IPD

Apr 10, 2023 28

แนว่ปฏิ(บ�ตุ(เพ��อป.องก�นคว่ามคลาดเคล��อน ทางยา

(Medication error)

ห&องยา : เม��อรั�บใบส��งยา

เภส�ชกรั/ เจ่&าพน�กงานเภส�ชกรัรัม (ตุ อ)• ตรืวจสั่อบย์า ขีนาด ว�ธี�ใชั� รืะย์ะเวลาท�!ใชั�ย์า ม่�ความ่สั่อดคล�อง

เหม่าะสั่ม่กิ�บว�น�จฉั�ย์โรืคหรื�อไม่�• แนบแบบฟอรื�ม่กิารืเฝ้<ารืะว�งอากิารืไม่�พ,งปรืะสั่งค�รื+นแรืงไว�ใน

กิล�องย์า unit dose กิรืณี�ผิ��ป*วย์ได�รื�บย์าในกิล+�ม่ high alert หรื�อค��ย์าท�!ม่�โอกิาสั่เกิ�ดปฏ�กิ�รื�ย์ารืะหว�างย์าได�สั่�งและรื+นแรืง

IPD

Apr 10, 2023 29


ห&องยา : จ่�ดยาเภส�ชกรั/เจ่&าพน�กงานเภส�ชกรัรัม

• จ�ดย์ากิล�บบ�านใชั� โดย์ม่�รืะย์ะกิารืจ�าย์แต�ละรือบ 7 ว�น• เจ�าหน�าท�!ท�!หย์�บหรื�อจ�ดย์าในกิล+�ม่ high alert drug ต�องให�

คนท�!น�!งจ�ดใกิล�ๆ ชั�วย์ตรืวจสั่อบความ่ถี�กิต�องขีองย์ากิ�อนจ�ด

• กิารืจ�ดย์าท�!ม่�ล�กิษณีะคล�าย์กิ�น ให�ปฏ�บ�ต�ตาม่แนวทางจ�ด “ ”และจ�าย์ ย์าค��เหม่�อน

• กิารืรื�บค�นย์าจากิหอผิ��ป*วย์ให�ปฏ�บ�ต�ตาม่แนวทางท�!กิ#าหนด

IPD

Apr 10, 2023 30



• เภสั่�ชักิรื/ เจ�าพน�กิงานเภสั่�ชักิรืรืม่ ตรืวจสั่อบความ่ถี�กิต�องขีองย์าท�!จ�าย์

• กิารืจ�าย์ในกิล+�ม่ high alert หากิจ#าเป7นต�องจ�าย์โดย์เจ�า พน�กิงานเภสั่�ชักิรืรืม่ เชั�น กิรืณี�เภสั่�ชักิรืเขี�าไปด�ผิ��ป*วย์ในหอผิ��

ป*วย์หรื�อต�ดปรืะชั+ม่ ให�เจ�าพน�กิงานเภสั่�ชักิรืรืม่อ�กิคนชั�วย์ตรืวจสั่อบความ่ถี�กิต�องขีองย์าซ้ำ#-า

• ตรืวจสั่อบย์าท�!เหล�อค�างในกิล�องย์าผิ��ป*วย์เม่�!อทางหอผิ��ป*วย์ น#าม่าแลกิเพ�!อเบ�กิย์ากิล�องใหม่� พรื�อม่ท�-งหาสั่าเหต+ท�!ผิ��ป*วย์ไม่�

ได�รื�บย์าในแต�ละครื�-ง

IPD

Apr 10, 2023 31



• ม่�กิารืสั่�งต�อขี�อม่�ลสั่#าค�ญท�!จ#าเป7นต�อกิารืใชั�ย์าบางชัน�ด สั่#าหรื�บผิ��ป*วย์เฉัพาะรืาย์ให�กิ�บพย์าบาลในหอผิ��ป*วย์

เพ�!อเต�อนให�รืะว�งกิารืใชั�ย์า เชั�น กิารืใชั�ย์า cloxacillin ชัน�ดฉั�ดห�าม่ฉั�ดเขี�าหลอดเล�อดโดย์ตรืงต�องเจ�อจางกิ�อนฉั�ด

• ตรืวจสั่อบปรืะว�ต�กิารืแพ�ย์าหรื�ออากิารืไม่�พ,งปรืะสั่งค�จากิย์าพรื�อม่แนบเอกิสั่ารืไปกิ�บแฟ<ม่ย์าและใบบ�นท,กิกิารืจ�าย์ย์า

IPD

Apr 10, 2023 32

Apr 10, 2023 33

มาตุรัการัป.องก�นคว่ามคลาดเคล��อนทางยาแบบสหว่(ชาชพ

Apr 10, 2023 34

Analysis of incidents• แพทย�ส��งยาทางโทรัศ�พท�ให&เด9กอาย� 18 เด�อน

ว่ า ให& “ morphine ขั้นาด 0.8 stat”พยาบาลรั�บค"าส��ง และฉดยาให&ก�บเด9กในขั้นาด 0.8 มล. ทรัาบตุ อมาภายหล�งว่ าแพทย�ตุ&องการัให&ฉด 0.8 มก. ผู้ลท�เก(ดขั้!,น ค�อ เด9กเสยชว่(ตุ–ป6จ่จ่�ยท�อาจ่เป3นสาเหตุ�ได&แก อะไรับ&าง–จ่ะว่างแนว่ทางเพ��อลดอ�บ�ตุ(การัณ์�

ด�งกล าว่อย างไรั

Apr 10, 2023 35

Analysis of incidents• ผู้$&ป+ว่ยโรัคเบาหว่านได&รั�บยาผู้(ดเป3น

celecoxib เป3นเว่ลา 1 ส�ปดาห� ผู้ลค�อเก(ด Hyperglycemia และ Steven’s Johnson Syndrome เน��องจ่ากผู้$&ป+ว่ยแพ&กล� มยาซึ่�ลฟ้าตุ&องรั�บการัรั�กษาในโรังพยาบาล 2 เด�อน–ป6จ่จ่�ยท�อาจ่เป3นสาเหตุ�ได&แก อะไรับ&าง–จ่ะว่างแนว่ทางเพ��อลดอ�บ�ตุ(การัณ์�

ด�งกล าว่อย างไรั

Apr 10, 2023 36

Analysis of incidents• พยาบาลบรั(หารัยา cloxacillin inj IV

ช&าๆ พบว่ า ผู้$&ป+ว่ยเก(ดภาว่ะแสบรั&อน ปว่ด และอก 1ช��ว่โมงเก(ดเขั้ยว่บรั(เว่ณ์ท�ตุ"�ากว่ าตุ"าแหน งท�ฉดยา มการับ"าบ�ดตุามอาการั ส�ดท&ายผู้$&ป+ว่ยเก(ด gangrene และตุ�ดแขั้นในท�ส�ด

Apr 10, 2023 37

Pitfalls in Administration error

• นโยบายโดยรัว่มด&านคว่ามปลอดภ�ยย�งไม สามารัถถ ายทอดลงส$ ผู้$&ปฏิ(บ�ตุ(–คณ์ะกรัรัมการับรั(หารัคว่ามเส�ยงย�งไม

สามารัถเช��อมโยงส$ รัะด�บหน ว่ยงาน –ขั้าดนโยบายท�เก�ยว่ขั้&องก�บคว่ามปลอดภ�ย

เช น การัรัายงานโดยไม ถ�อว่ าเป3นคว่ามผู้(ด ขั้าดแนว่ทางท�ช�ดเจ่นในการัสรั&างคว่ามตุรัะหน�กเรั��องคว่ามปลอดภ�ย ตุ�,งแตุ การัเป3นบ�คลากรัใหม

Apr 10, 2023 38


• พบว่ ามการัรัายงานน&อย บางโรังพยาบาลไม ม–ขั้าดคว่ามเขั้&าใจ่ว่ า administration error

ค�ออะไรั –กล�ว่ว่ าคว่ามคลาดเคล��อนค�อคว่ามผู้(ด และการั

ขั้าดปรัะส(ทธี(ภาพ –ว่�ฒนธีรัรัมขั้องโรังพยาบาลย�งไม ช�ดเจ่น เรั��อง

การัรัายงานโดยไม ถ�อว่ าเป3นคว่ามผู้(ด ภารัะงาน รัะบบรัายงานท�ย� งยาก ไม ช�ดเจ่น

Apr 10, 2023 39


• รัะบบท�เป3นจ่�ดอ อน และไม เอ�,อตุ อการัตุรัว่จ่สอบคว่ามคลาดเคล��อน– มการัค�ดลอกในรัะบบมาก มการัฝากงานจ่ากว่(ชาชพ

ขั้&างเคยง– ขั้าดการัตุรัว่จ่สอบคว่ามถ$กตุ&องตุ�,งแตุ แรัก การั

ส"ารัองยาท�ไม จ่"าเป3น– ขั้าดการัว่างแนว่ทางการัรั�บค"าส��งโดยเฉพาะการั

จ่�ดการัยาท�มคว่ามเส�ยงส$ง – ขั้าดรัะบบการัตุรัว่จ่สอบอ(สรัะโดยเฉพาะการับรั(หารัยา

ท�ตุ&องรัะม�ดรัะว่�งส$ง – การัจ่�ดยาก อนการับรั(หารัยาเป3นเว่ลานาน การัลง

นามบรั(หารัยาท�ไม ใช เว่ลาจ่รั(ง

Apr 10, 2023 40


• ขั้าดคว่ามเช��อมโยงรัะหว่ างว่(ชาชพ–ขั้าดการัมองรัะบบยาโดยรัว่ม –ขั้าดการัก"าหนดแนว่ทางปฏิ(บ�ตุ(ใน

ล�กษณ์ะการัส งตุ อท�มปรัะส(ทธี(ภาพ –ขั้าดโครังสรั&างท�ช�ดเจ่นขั้ององค�กรัใน

การัสรั&างเสรั(มคว่ามปลอดภ�ยทางยา

Apr 10, 2023 41


• ขั้าดรัะบบการัตุอบสนองและการัจ่�ดการัผู้ลท�เก(ดขั้!,นตุามมาอย างมปรัะส(ทธี(ภาพ–ขั้าดแนว่ทางท�ช�ดเจ่นในการัจ่�ดการัผู้ลท�เก(ด

ขั้!,นตุามมาท�มรัะด�บคว่ามรั�นแรังท�แตุกตุ างก�น –ขั้าดการัป.อนกล�บขั้&อม$ล และแนว่ทางการั

จ่�ดการัเรั��องขั้ว่�ญ ก"าล�งใจ่–ขั้าดการัว่(เครัาะห�สาเหตุ�แท&จ่รั(งและการัว่าง

รัะบบโดยย!ดว่งล&อค�ณ์ภาพ

Apr 10, 2023 42

6R & types of administration error

• หล�กการัท�ใช&เพ��อปรัะก�นคว่ามปลอดภ�ยในท�กขั้�,นตุอนค�อ 6R ม 5 ปรัะเภท ค�อ–Medication error–Transcription error–Dispensing error–Administration error–Monitoring error

Apr 10, 2023 43

Patient’s rights in administration

• ส(ทธี(ท�จ่ะได&รั�บการัปรัะเม(น (right to assessment)

• ส(ทธี(ท�จ่ะได&รั�บการับ�นท!กเอกสารัท�ถ$กตุ&องเหมาะสม (right to documentation)

• ส(ทธี(ท�จ่ะได&รั�บคว่ามรั$& ขั้&อม$ลท�เก�ยว่ขั้&องก�บการัรั�กษา (right to client’s right to education)

• ส(ทธี(ท�จ่ะได&รั�บการัปรัะเม(นผู้ล (right to evaluate)

• ส(ทธี(ในการัปฏิ(เสธีท�จ่ะไม รั�บการัรั�กษาพยาบาลท�ไม เหมาะสม (right to refuse)

Apr 10, 2023 44


Apr 10, 2023 45


Apr 10, 2023 46

6R & types of administration error

หล�กการัท� 1. การัปรัะก�นคว่ามถ$กตุ&องด&านผู้$&ป+ว่ย (Right patient)ชน(ดคว่ามคลาด

เคล��อนแนว่ทางการัจ่�ดการั

ชน(ดท�พบ:

• การัส��งจ่ าย การักรัะจ่าย การัส งมอบและการับรั(หารัยาให&ผู้$&ป+ว่ยผู้(ดคน

• การัให&ยาท�แพทย�ไม ได&ส��ง

1. ปรั�บรัะบบให&เทคโนโลยสารัสนเทศ เอ�,อตุ อการัจ่�ดการัรัะบบยา เช น CPOE การัใช&ฐานขั้&อม$ลผู้$&ป+ว่ยรั ว่มก�น การัใช&รัห�สแท งในการัรัะบ�ผู้$&ป+ว่ย2. การัรัะบ�ผู้$&ป+ว่ยอย างน&อย 2 ตุ�ว่บ งช,

Apr 10, 2023 47

หล�กการัท� 2. การัปรัะก�นว่ าผู้$&ป+ว่ยจ่ะได&รั�บยาท�มค�ณ์ภาพ เป3นไปตุาม

เง��อนไขั้ผู้$&ป+ว่ย หรั�อถ$กตุ&องตุามท�แพทย�ตุ&องการั (Right drug)

Apr 10, 2023 48

หล�กการัท� 3. การัปรัะก�นว่ าผู้$&ป+ว่ยจ่ะได&รั�บยาท�มคว่ามแรัง คว่ามเขั้&มขั้&น

ขั้นาดยาตุามคว่ามเหมาะสม และเป3นไปตุามท�แพทย�ตุ&องการั (Right dose)

Apr 10, 2023 49

หล�กการัท� 4. การัปรัะก�นว่ าผู้$&ป+ว่ยจ่ะได&รั�บยาถ$กช องทางหรั�อว่(ธีบรั(หารั (Right route)

ยาท�เหมาะสม (Right route)

Apr 10, 2023 50

หล�กการัท� 5. การัปรัะก�นว่ าผู้$&ป+ว่ยจ่ะได&รั�บยาถ$กตุ&องตุามเว่ลาท�เหมาะสม (Right time)

Apr 10, 2023 51

หล�กการัท� 6. การัปรัะก�นว่ าผู้$&ป+ว่ยจ่ะได&รั�บการับรั(หารัยาด&ว่ยเทคน(ค ท�เหมาะสม (Right technique)

Apr 10, 2023 52

Adverse Drug Reaction : ADRอาการัอ�นไม พ!งปรัะสงค�จ่ากการัใช&ยา

• องค�การัอนาม�ยโลก WHO ( 1970 ): กิล�าวว�า ปฏ�กิ�รื�ย์าท�!เกิ�ดขี,-นโดย์ม่�ได�ต�-งใจและเป7นอ�นตรืาย์ต�อรื�างกิาย์ขีองม่น+ษย์�อ�นเกิ�ดจากิกิารืใชั�ย์า และเกิ�ดขี,-นเม่�!อใชั�ย์าในขีนาดปกิต� เพ�!อป<องกิ�น ว�น�จฉั�ย์ บรืรืเทา บ#าบ�ดรื�กิษาโรืค หรื�อเปล�!ย์นแปลงกิารืท#างานขีองรื�างกิาย์ โดย์ไม่�รืวม่ปฏ�กิ�รื�ย์าท�!เกิ�ดจากิกิารืใชั�ย์าเกิ�นขีนาดโดย์อ+บ�ต�เหต+หรื�อต�-งใจ ตลอดจนกิารืใชั�ย์าในทางท�!ผิ�ด อ+บ�ต�เหต+ หรื�อจงใจใชั�ย์าเกิ�นขีนาดและผิ�ดว�ธี�

Apr 10, 2023 53

Side Effectอาการัขั้&างเคยงจ่ากการัใช&ยา

• การัตุอบสนองขั้องรั างกายท�เป3นผู้ล จ่ากฤทธี(Cทางเภส�ช ซึ่!�งอาจ่เก(ดขั้!,นได&

แม&ในขั้นาดปกตุ(สามารัถท"านายหรั�อบอกอ�บ�ตุ(การัณ์�การัเก(ดได&

Apr 10, 2023 54

Side Effectอาการัขั้&างเคยงจ่ากการัใช&ยา

• ตุ�ว่อย าง :– อาการัง ว่งนอนจ่ากการัใช&ยากล� ม Antihistamine,

Antidepressant– เล�อดออกในทางเด(นอาหารัจ่ากการัใช&ยา NSAIDs– อาการัไอจ่ากการัใช&ยา ACEIs– อาการัพ(ษตุ อไตุจ่ากการัใช&ยา Aminoglycosides,

AmphotericinB– เล�อดออกผู้(ดปกตุ(จ่ากการัใช&ยา Warfarin,

Antiplatelet– Electrolyeimbalance จ่ากการัใช&ยาขั้�บป6สสาว่ะ– เตุ&านมโตุจ่ากการัใช&ยา Spironolactone

Apr 10, 2023 55

Toxicityพ(ษขั้องยา

• การัตุอบสนองขั้องรั างกาย ท�เป3นผู้ลจ่ากฤทธี(Cทางเภส�ชว่(ทยา เน��องจ่าก ได&รั�บยาเก(นขั้นาด

Apr 10, 2023 56

Drug Allergyอาการัแพ&ยา

• เป3นอาการัทางด&านปฏิ(ก(รั(ยาภ$ม(ค�&มก�นท�รั างกายตุ อตุ&านตุ อส(�งแปลกปลอม (ยา) ท�ได&รั�บเขั้&าไป

Apr 10, 2023 57

Drug Allergyอาการัแพ&ยา

• ล�กษณ์ะอาการัแพ&ยา ไม ส�มพ�นธี�ก�บฤทธี(Cทางเภส�ชว่(ทยา ไม ส�มพ�นธี�ก�บขั้นาดขั้องยาท�ได&รั�บ อาจ่เก(ดอาการัภายหล�งได&รั�บยาไปรัะยะหน!�ง โดย

ท��ว่ไปใช&เว่ลา 1-2 ส�ปดาห� เม��อหย�ดยาอาการัหาย ถ&าใช&ยาเก(ดอาการัใหม อาการัท�แสดงออกเป3นปฏิ(ก(รั(ยาทางภ$ม(ค�&มก�น เช น

ผู้��น (rash), Anaphylaxis, หอบห�ด (Asthma), ผู้��นลมพ(ษ (Urticaria), Angioedema

Apr 10, 2023 58

Adverse Drug Events : ADEsเหตุ�การัณ์�ไม พ!งปรัะสงค�จ่ากการัใช&ยา

Apr 10, 2023 59

การัแบ งปรัะเภท ADR

Type A (augmented) ADR Type ADR

Type B (bizarre) ADR Type ADR Type C (continuous or Chronic) ADR Type D (delayed) ADR Type E (end of use) ADR Type F (unexpected failure of

therapy)

Apr 10, 2023 60

Type A (augmented) ADR

• ท"านายล ว่งหน&าจ่ากฤทธี(Cทางเภส�ชว่(ทยา• อาการัจ่ะรั�นแรังหรั�อไม ขั้!,น ขั้!,นอย$ ก�บขั้นาดยา

และการัตุอบสนองขั้องแตุ ละบ�คคล

• อ�บ�ตุ(การัณ์�การัเก(ดส$ง (>80%) แตุ อ�ตุรัาการัตุายตุ"�า

• แก&ไขั้โดยการัลดขั้นาดยา หรั�อเปล�ยนไปใช&ยาตุ�ว่ อ��น เพ��อแก&ไขั้

อาการั

Apr 10, 2023 61

Type B (bizarre) ADR

• ไม สามารัถท"านายได&ล ว่งหน&าจ่ากฤทธี(Cทางเภส�ชว่(ทยา

• อ�บ�ตุ(การัณ์�การัเก(ดตุ"�า (<20%) แตุ อ�ตุรัาการัตุายส$ง

• ตุ&องแก&ไขั้ โดยการัหย�ดยาเท าน�,น• การัแพ&ยา ถ�อว่ าเป3น Type B ADR

Apr 10, 2023 62

คว่ามแตุกตุ างรัะหว่ าง ADR Type A และ Type B

Apr 10, 2023 63

ตุ�ว่อย างการัเก(ด ADR Type A และ Type B

Apr 10, 2023 64

Adverse Drug Reaction : ADR

• การัแบ งปรัะเภทตุามกลไกการัเก(ด* Immunologic type

- Drug allergy* Non-immunologic type - Side effect

Apr 10, 2023 65


• Immunologic type–กลไกการัเก(ดจ่ะเก�ยว่ขั้&องก�บรัะบบภ$ม(ค�&มก�น–รั างกายตุ&องอาศ�ยเว่ลาปรัะมาณ์ 1-2 ส�ปดาห� ในการัสรั&าง

Antibody หรั�อ sensitized lymphocyte ในการัตุ อตุ&านยา–Lymphocyte บางส ว่นจ่ะเปล�ยนแปลงเป3น memory

cell เพ��อจ่ดจ่"ายาชน(ดน�,น การัได&รั�บยาครั�,งท� 2 จ่!งเก(ดอาการัได&รัว่ดเรั9ว่–ม�กตุรัว่จ่พบภาว่ะ eosinophilia– เม��อหย�ดยา อาการัดขั้!,น ยกเว่&นการัแพ&น�,นเก(ดจ่ากยาจ่�บก�บ

โปรัตุน

Apr 10, 2023 66


• Non-immunologic type–กลไกการัเก(ดจ่ะไม เก�ยว่ขั้&องก�บรัะบบ

ภ$ม(ค�&มก�น–เก(ดอาการัได&ตุ�,งแตุ ครั�,งแรักท�ได&รั�บยา

เพรัาะเป3นผู้ลมาจ่ากฤทธี(Cขั้องยาโดยตุรัง–แก&ไขั้ได&โดยการัปรั�บขั้นาดยา ลด

คว่ามเรั9ว่ในการัให&ยา หรั�อให&ยาป.องก�น

Apr 10, 2023 67

เกณ์ฑ์�การัปรัะเม(น ADR ท�ป.องก�นได&( Preventable ADR )

หากตุอบว่ า ใช เพยง “ ” 1 ขั้&อถ�อว่ าเป3น ADR ท�ป.องก�นได&1. ยาท�สงส�ยว่ าเป3นสาเหตุ�ขั้อง ADR น�,น ผู้$&ป+ว่ยได&รั�บอย างไม เหมาะสมก�บโรัคหรั�อภาว่ะทางคล(น(กขั้องผู้$&ป+ว่ย2. ขั้นาดยา ว่(ธีการับรั(หารัยา คว่ามถ�การับรั(หารัยาไม เหมาะสมก�บอาย� น",าหน�ก และสภาว่ะโรัคขั้องผู้$&ป+ว่ย3. ไม ได&ท"าการัตุรัว่จ่ว่�ดรัะด�บยาหรั�อค าทางห&องปฏิ(บ�ตุ(การัท�จ่"าเป3นในการัปรัะเม(นผู้ลการัรั�กษา4. ผู้$&ป+ว่ยมปรัะว่�ตุ(การัแพ&หรั�อเก(ดอาการัจ่ากยาด�งกล าว่มาก อน5. มปฏิ(ก(รั(ยารัะหว่ างยาท�เก�ยว่ขั้&องก�บ ADR ท�เก(ดขั้!,น6. มการับ�นท!กค ารัะด�บยาหรั�อค าการัทดสอบทางห&องปฏิ(บ�ตุ(การัท�บ งบอกถ!งคว่ามเป3นพ(ษขั้องยา7. มการัใช&ยาท�ไม เป3นไปตุามค"าส��งขั้องแพทย�

Apr 10, 2023 68

การัปรัะเม(น ADR อย างเป3นรัะบบ• ค(ดอย างเป3นรัะบบ• คว่ามส�มพ�นธี�รัะหว่ าง onset ขั้องการัเก(ด

ADR ก�บยาท�ใช& หายาท�สงส�ย• หาสาเหตุ�อ��นท�เป3นไปได&– โรัครั ว่ม– ยารั ว่ม– Co-incidence

• หย�ดยาท�สงส�ย อาการัหาย / ดขั้!,นไหม• ให&ยาใหม แล&ว่เก(ดอาการัอกหรั�อไม

Apr 10, 2023 69

ส(�งท�ตุ&องรั$&ก อนการัปรัะเม(น ADR

• คว่ามรั$&พ�,นฐานท�จ่"าเป3นเก�ยว่ก�บ ADR – แพ&ยา VS อาการัขั้&างเคยง – กลไกขั้องการัเก(ดอาการัแพ&ยา – ล�กษณ์ะขั้องอาการัไม พ!งปรัะสงค�แบบตุ างๆ – คว่ามรั$&เก�ยว่ก�บอาการัไม พ!งปรัะสงค�ท�พบ

• สาเหตุ�ท�เป3นไปได&มอะไรับ&าง เก(ดจ่ากสาเหตุ�อ��นท�ไม ใช ยาได&หรั�อไม

• ขั้&อม$ลท�บ งช,ว่ าผู้$&ป+ว่ยเก(ดอาการัไม พ!งปรัะสงค�

Apr 10, 2023 70

ส(�งท�ตุ&องรั$&ก อนการัปรัะเม(น ADR

• คว่ามรั$&พ�,นฐานท�จ่"าเป3นเก�ยว่ก�บโรัคขั้องผู้$&ป+ว่ย – โรัคขั้องผู้$&ป+ว่ยมอาการัแสดงอะไรับ&าง – โรัคขั้องผู้$&ป+ว่ยท"าให&เก(ดอาการัไม พ!ง

ปรัะสงค�น,ได&หรั�อไม • คว่ามรั$&เก�ยว่ก�บ Algorithm ท�จ่"าเป3นใน

การัปรัะเม(น ADR

Apr 10, 2023 71

Naranjo’salgorithm

Apr 10, 2023 72

ขั้&อม$ลท�ตุ&องการั เพ��อปรัะเม(น ADR

• อาการัแสดงขั้องอาการัไม พ!งปรัะสงค�จ่ากการัใช&ยา• ว่�น-เว่ลาท�เรั(�มเก(ดอาการั• ปรัะว่�ตุ(การัแพ&ยา / อาหารั / สารัเคม• ปรัะว่�ตุ(โรัคปรัะจ่"าตุ�ว่• ปรัะว่�ตุ(การัใช&ยาในอดตุ• ปรัะว่�ตุ(การัใช&ยาในป6จ่จ่�บ�น

– ช��อยาท�ใช& – ขั้นาด-ว่(ธีการับรั(หารัยา-คว่ามถ�/ จ่"านว่น dose ท�

ใช&ก อนเก(ดอาการั และว่�นท�เรั(�มได&รั�บยาแตุ ละชน(ด

Apr 10, 2023 73

ค"าถามท�ใช&ในการัส�มภาษณ์�ผู้$&ป+ว่ยหรั�อญาตุ(

• เคยแพ&ยาหรั�อไม ? ถ&าแพ&ทรัาบช��อยาท�แพ&หรั�อไม ช��ออะไรั ทรัาบช��อได&อย างไรั

• กรัณ์เคยแพ&แตุ ไม ทรัาบช��อยา ยาท�แพ&มรั$ปรั างอย างไรั ใช&ยาด�งกล าว่เพ��อรั�กษาโรัคอะไรั ได&รั�บยามาจ่ากท�ไหน รั�บปรัะทานอย างไรั

• ล�กษณ์ะอาการัท�แพ&เป3นอย างไรั• เก(ดอาการัหล�งจ่ากรั�บปรัะทานยา/ใช&ยานานเท าไรั รั�บปรัะทาน

ยาว่�นท�เท าไรั หย�ดใช&ยาเม��อไรั รั�บปรัะทานยาไปท�,งหมดก�ม�,อ• ภายหล�งเก(ดอาการั หย�ดยาหรั�อไม ถ&าหย�ดยา อาการัเป3น

อย างไรั ดขั้!,นหรั�อไม และได&กล�บมาใช&ยาซึ่",าไหม เก(ดอาการัหรั�อไม

Apr 10, 2023 74

ค"าถามท�ใช&ในการัส�มภาษณ์�ผู้$&ป+ว่ยหรั�อญาตุ(

• ใครั? เป3นผู้$&บอกว่ าท านแพ&ยา เคยได&รั�บบ�ตุรัแพ&ยาไหม• ลองซึ่�กปรัะว่�ตุ(ช��อยาในกล� มเดยว่ก�นว่ าเคยรั�บปรัะทาน

หรั�อไม ถ&าเคยมอาการัผู้(ดปกตุ(ภายหล�งรั�บปรัะทานยาหรั�อไม อย างไรั

• เคยแพ&อาหารั/ อากาศ / สารัเคมหรั�อไม • มโรัคปรัะจ่"าตุ�ว่ หรั�อยาปรัะจ่"าตุ�ว่อะไรับ&าง รั�บปรัะทาน

อย างไรั• ปกตุ(เว่ลาเจ่9บป+ว่ย จ่ะไปรั�กษาพยาบาลท�ไหน• ขั้อด$ยาท�ผู้$&ป+ว่ยใช&อย$ ท�,งหมด

Apr 10, 2023 75

WHO แบ งเป3น 4 รัะด�บ

1. Certain ( ใช แน นอน ) อาการั ADR ตุ&องมล�กษณ์ะ ด�งน,* เก(ดขั้!,นในช ว่งเว่ลาท�สอดคล&องก�บการัใช&ยา และ* ไมสามารัถอธี(บายด&ว่ยโรัคท�เป3นอย$ หรั�อยา หรั�อสารัเคมอ��นๆ ท�ใช&รั ว่มและ * เม��อหยดใช&ยา อาการั ADR จ่ะตุ&องดขั้!,น หรั�อหายจ่ากอาการัอย างเห9นได&ช�ดและ* หากมการัใช&ซึ่",า จ่ะตุ&องเก(ด ADR

Naranjo’sScoring System = ≥9

Apr 10, 2023 76

WHO แบ งเป3น 4 รัะด�บ2. Probable( น าจ่ะใช ) อาการั ADR ตุ&องมล�กษณ์ะ ด�งน, * เก(ดขั้!,นในช ว่งเว่ลาท�สอดคล&องก�บการัใช&ยา และ* ไม สามารัถอธี(บายด&ว่ยโรัคท�เป3นอย$ หรั�อยา หรั�อสารัเคมอ��นๆ ท�ใช&รั ว่ม และ* เม��อหยดใช&ยา อาการั ADR จ่ะตุ&องดขั้!,น หรั�อหายจ่ากอาการัอย างเห9นได�ช�ด แตุ * อาจ่ไม มขั้&อม$ลการัให&ยาซึ่",า

Naranjo’sScoring System = 5-8

Apr 10, 2023 77


3. Possible( อาจ่จ่ะใช ) อาการั ADR ตุ&องมล�กษณ์ะ ด�งน, * เก(ดขั้!,นในช ว่งเว่ลาท�สอดคล&องก�บการัใช&ยา แตุ * ไม สามารัถอธี(บายด&ว่ยโรัคท�เป3นอย$ หรั�อยา หรั�อสารัเคมอ��น ๆ ท�ใช&รั ว่ม และ* ไม มขั้&อม$ลเก�ยว่ก�บการัหย�ดใช&ยา หรั�อมแตุ ขั้&อม$ลไม สมบ$รัณ์� Naranjo’sScoring System = 1-4

Apr 10, 2023 78


4. Unlikely( ไม น าใช ) อาการั ADR ตุ&องมล�กษณ์ะ ด�งน, * เก(ดขั้!,นในช ว่งเว่ลาท�ไม สอดคล&องก�บเว่ลาการัใช&ยา และ* ไม สามารัถอธี(บายด&ว่ยโรัคท�เป3นอย$ หรั�อยา หรั�อสารัเคมอ��นๆ ท�ใช&รั ว่มได&อย างช�ดเจ่น

Naranjo’sScoring System = ≤ 0

Apr 10, 2023 79

การัจ่�ดการัด$แลผู้$&ป+ว่ย

• Consult แพทย�เพ��อหาขั้&อสรั�ป ก อนออกบ�ตุรัแพ&ยา• บ�นท!กปรัะว่�ตุ(การัเก(ด ADR เพ��อ

ป.องก�นการัเก(ดซึ่",า• ให&ค"าแนะน"าแก ผู้$&ป+ว่ย• น�ดผู้$&ป+ว่ยมาตุ(ดตุาม ( กรัณ์ท�ท"าได&)• รัายงานตุามรัะบบรัายงาน

Apr 10, 2023 80

ค"าแนะน"าแก ผู้$&ป+ว่ย เม��อเก(ดอาการัไม พ!งปรัะสงค�จ่ากยา• กลไกและโอกาสในการัเก(ด ADR• จ่ดจ่"าช��อยา กล� มยาท�ท"าให&เก(ดอาการัอ�นไม

พ!งปรัะสงค�และแจ่&งให&ผู้$&ใกล&ช(ดทรัาบด&ว่ย• พกบ�ตุรัแพ&ยาเสมอ• คว่รัแสดงบ�ตุรัท�กครั�,งท�รั�บการัตุรัว่จ่รั�กษา

หรั�อรั�บยา

Apr 10, 2023 81

ค"าแนะน"าแก ผู้$&ป+ว่ย เม��อเก(ดอาการัไม พ!งปรัะสงค�จ่ากยา• หลกเล�ยงยา หรั�อกล� มยาท�เคยแพ&หรั�อ

เก(ดอาการัอ�นไม พ!งปรัะสงค�• หลกเล�ยงการัใช&ยาท�ไม ทรัาบช��อ ชน(ด

สรัรัพค�ณ์ รัว่มท�,งยาช�ด ยาซึ่อง โดยเด9ดขั้าด

• สอบถามช��อยา สรัรัพค�ณ์ ว่(ธีใช&อย าง ละเอยดท�กครั�,ง เม��อตุ&องใช&ยาใด ๆ

Apr 10, 2023 82

ปรัะโยชน�จ่ากการัด"าเน(นก(จ่กรัรัม ADR

ท"าให&มการัปรัะสานงานในการัด$แลผู้$&ป+ว่ยเพ(�มขั้!,น ในทมสหสาขั้าว่(ชาชพ

มคว่ามรัะม�ดรัะว่�งในการัใช&ยาเพ(�มมากขั้!,น ผู้$&ป+ว่ยได&รั�บการัรั�กษาท�รัว่ดเรั9ว่และเหมาะสม ลดภารัะขั้องแพทย� เภส�ชกรัสามารัถมส ว่นรั ว่มในการั

ตุ(ดตุาม Progessnote ขั้องผู้$&ป+ว่ยแล&ว่รัายงานให&แพทย�ทรัาบ

ผู้$&ป+ว่ยได&รั�บคว่ามรั$& คว่ามเขั้&าใจ่ท�ถ$กตุ&อง สามารัถป.องก�นการัเก(ด ADR ซึ่",าจ่ากยาเด(มหรั�อยาอ��นท�อย$ ในกล� มเดยว่ก�น

Apr 10, 2023 83

ยาท�เป3นสาเหตุ�ท�พบบ อยท�ส�ด1.กล� มยาเพนน(ซึ่(ล(น ( Penicillins)2.ยากล� มซึ่�ลโฟ้นาไมด� ( Sulfonamides )

3.ยารั�กษาว่�ณ์โรัค ( AntituberculousDrugs )

4.ยาตุ&านการัอ�กเสบท�ไม ใช สเตุยรัอยด� ( NSAIDs)

5.ยาก�นช�ก ( Antiepileptic drugs )

Apr 10, 2023 84

ล�กษณ์ะผู้��นแพ&ยาท�พบบ อย1. MaculopapularRash 46%2. Urticaria 22.8%3. Fixed Drug Eruption 14%4. Eczematous eruption 5.1%5. ErythemaMultiforme 3.3%6. Bullouseruption 1.7%7. Exfoliativedermatitis 1.3%8. อ��น ๆ 5.5%

Apr 10, 2023 85

Skin Rash

Apr 10, 2023 86

Maculo-papularrash (MP rash)

• พบบ อยมากท�ส�ด• ยาเก�อบท�กชน(ดสามารัถท"าให&เก(ดผู้��นได&• ปรัะกอบด&ว่ย ผู้��น 2 ชน(ด ค�อ

– Macule ค�อ ผู้��นรัาบเก(ดจ่ากสขั้องผู้(ว่เปล�ยนแปลงโดยท�ผู้(ว่หน�งไม น$นหรั�อบ�Eมขั้อบเขั้ตุขั้องผู้��นอาจ่เห9นได&ช�ดหรั�อไม ช�ดมขั้นาดละรั$ปรั างตุ าง ๆ มขั้นาดใหญ กว่ า 1cm.

– Papule ค�อ ตุ� มน$น มขั้นาดเล9กมากไปจ่นถ!งเส&นผู้ าศ$นย�กลางไม เก(น 5 มม. มสตุ าง ๆ เม��อคล"าด$อาจ่จ่ะรั$&ส!กน� ม หย� น หรั�อแขั้9ง

Apr 10, 2023 87


• ผู้��นจ่ะมสแดงช�ดเจ่น เม��อเอาม�อหรั�อกรัะจ่กใส ๆ กดลงไปท�ผู้��น จ่ะซึ่ดจ่างลง

• บรั(เว่ณ์ท�พบผู้��นมากท�ส�ด ค�อ ล"าตุ�ว่ และกรัะจ่าย ไปท��ว่ ๆ ก�นท�,ง 2 ขั้&าง

Apr 10, 2023 88


• แสดงผู้��นแพ&ยาท�เก(ดบรั(เว่ณ์ฝ+าม�อ และฝ+าเท&า เป3นตุ"าแหน งท�ช ว่ยให&ค(ดถ!งว่ า น าจ่ะเป3นผู้��นท�

เก(ดจ่ากยา• บรั(เว่ณ์ท�ไม พบผู้��นชน(ดน, ค�อ บรั(เว่ณ์เย��อบ�

ตุ างๆ เช น ในช องปาก เย��อบ�ตุา หรั�อท�อว่�ยว่ะเพศ

Apr 10, 2023 89

Urticaria( ผู้��นลมพ(ษ )

• ผู้��นท�มอาการัในรัะยะแรักเป3นรัอยน$นแดงขั้นาด เล9ก ค�นมาก ผู้��นค อย ๆ ขั้ยายออก มขั้อบยกน$น

ตุรังกลางขั้องผู้��นจ่ะมสซึ่ดจ่างกว่ าบรั(เว่ณ์รัอบๆ ม�กมรั$ปรั างแปลกๆ ไม แน นอน มการั

เปล�ยนแปลงตุลอดเว่ลา บางครั�,งรั$ปรั างเหม�อน ว่งกลม แตุ ม�กไม ครับว่ง บางครั�,งด$คล&ายแผู้นท�

มขั้อบหย�กหย�กมา ผู้��นกรัะจ่ายท��ว่รั างกาย

Apr 10, 2023 90

Urticaria( ผู้��นลมพ(ษ )

• ผู้��นลมพ(ษ ม�กไม ท"าให&เก(ดอ�นตุรัาย นอกจ่าก มอาการัค�น แตุ ถ&าพบผู้$&ป+ว่ยท�มลมพ(ษขั้!,นชน(ดเฉยบพล�น จ่ะตุ&องรัะว่�ง

อาจ่มอาการัขั้องอว่�ยว่ะส ว่นอ��นรั ว่มด&ว่ย เช น หลอดลมตุบ หายใจ่หอบ หายใจ่เสยงด�ง คว่ามด�นโลห(ตุตุ"�า ซึ่!�งเป3น อาการัขั้อง Anaphylactic shock หากได&รั�บการัรั�กษาไม ท�น

ท ว่งท อาจ่เสยชว่(ตุได&• ผู้��นลมพ(ษอาจ่เก(ดจ่ากสาเหตุ�อ��น ๆ ได&อก เช น การัแพ&

อาหารั ฝ�+น การัเปล�ยนแปลงอ�ณ์หภ$ม(คว่ามรั&อนคว่ามเย9น และโรัคบางอย าง เช น SLE , มะเรั9ง เป3นตุ&น ด�งน�,นเม��อพบ

ผู้��นชน(ดน,จ่!งคว่รัสอบถามถ!งสาเหตุ�อ��นๆ ด&ว่ยท�กครั�,ง

Apr 10, 2023 91

Angioedema

• ผู้��นลมพ(ษ ท�เก(ดใตุ&ช�,นผู้(ว่หน�งส ว่นล!ก หรั�อช�,นไขั้ ม�นใตุ&ผู้(ว่หน�ง ซึ่!�งม�กเก(ดตุามเย��อบ�เช นเปล�อก

ตุา รั(มฝ;ปาก อว่�ยว่ะเพศ ซึ่!�งบว่มน$น ไม ม ขั้อบเขั้ตุช�ดเจ่น อาจ่ใช&เว่ลา 2-5 ว่�น จ่!งจ่ะย�บ

Apr 10, 2023 92

Fixed Drug Eruption

• ผู้��นมรั$ปรั างกลม ขั้อบช�ด สแดงจ่�ด รัะยะแรัก เรั(�มจ่ะมสแดงจ่�ด ตุ อมาตุรังกลางขั้องผู้��นอาจ่ม

การัเปล�ยนแปลงเป3นสแดงคล",าหรั�อม ว่ง ถ&าแพ&มากตุรังกลางขั้องผู้��นอาจ่พองเป3นตุ� มน",าก9ได&

• ผู้��นม�กมจ่"านว่น 1-2 ผู้��น แตุ อาจ่เพ(�มจ่"านว่นมาก ขั้!,นในการัแพ&ครั�,งตุ อ ๆ มา จ่นอาจ่มากว่ า 10 ผู้��น

• ม�กมอาการัแสบรั&อน เจ่9บ ๆ ค�น ๆ

Apr 10, 2023 93

Fixed Drug Eruption

• ล�กษณ์ะส"าค�ญ ค�อ หากผู้$&ป+ว่ยได&รั�บยาเด(มท�แพ&ครั�,งตุ อๆ มาอก จ่ะปรัากฏิผู้��น Fixed Drug Eruption ท�บรั(เว่ณ์เด(มท�กครั�,ง

• ผู้��นแพ&ยาเพยงชน(ดเดยว่เท าน�,น ท�ย�งไม พบว่ ามสาเหตุ�การัเก(ดจ่ากป6จ่จ่�ยอ��นๆ นอกจ่ากยา เม��อพบผู้��นชน(ดน, จ่ะตุ&องพยายามหายาท�เป3นสาเหตุ�ให&ได&

Apr 10, 2023 94

Eczematous drug eruption

• ผู้��นมอาการัค�นมาก รัะยะแรักๆ ผู้��นจ่ะมล�กษณ์ะ เป3นตุ� มสแดง หรั�อเป3นผู้��นแดง รั$ปรั างไม

แน นอน ผู้��นส ว่นมากม�กมขั้นดใหญ ผู้��นหลาย แห งอาจ่บว่มเป3นตุ� มน",าใสๆ แตุกออกเป3นน",า

เหล�องไหลและตุกสะเก9ด

Apr 10, 2023 95

Eczematous drug eruption

• ถ&ายาท�แพ&เป3นยาทา ก9จ่ะเก(ดผู้��น eczema เฉพาะท�ทายา ส ว่นมากจ่ะใช&เว่ลา∼2 ว่�น น�บตุ�,งแตุ ทายาจ่นเก(ดอาการัแพ&ขั้!,น ซึ่!�งแพทย�อาจ่เรัยกอาการัแพ&แบบน,ว่ า ผู้��นแพ&ส�มผู้�ส “ ”

• ยาท�แพ&เป3นยาก(น / ฉดเขั้&ารั างกาย ผู้��นจ่ะเก(ดท��ว่รั างกาย

Apr 10, 2023 96

Exfoliative Dermatitis

• รัะยะเรั(�มแรักมล�กษณ์ะคล&าย MP rash ตุ อมาผู้��น

• จ่ะค อยๆ ล�กลามอย างช&าๆ และลอกหล�ดเป3นขั้�ยแห&งๆ จ่นท��ว่รั างกาย

• ผู้(ว่หน�งจ่ะแดงและด$เป3นเงา บางแห งตุกสะเก9ด• รั$&ส!กค�น แตุ ไม แสบรั&อนหรั�อเจ่9บท�ผู้(ว่หน�ง

Apr 10, 2023 97

Exfoliative Dermatitis

• เม��อเป3นนานๆ ผู้(ว่หน�งจ่ะหนา ด&าน แขั้9ง เล9บม�อ และเท&าจ่ะหนาและเป3นสคล",า ค อยๆ หล�ดออก

• ศรัษะมอาการัลอกคล&ายรั�งแค• อาจ่มไขั้& รั$&ส!กหนาว่ๆ รั ว่มด&ว่ย

Apr 10, 2023 98

ERYTHEMA MULTIFORM

• ผู้��นท�มรั$ปรั างคล&ายเป.าย(งธีน$ (target lesion หรั�อ iris lesion ) ผู้��นมรั$ปรั างกลม เป3นว่งสามช�,น ช�,นในส�ดจ่ะมสแดงเขั้&มจ่�ดหรั�อเป3น ตุ� มน",าพองๆ ช�,นตุ อมามสซึ่ดจ่าง และช�,นนอกส�ดจ่ะมสแดงจ่างๆ

• ขั้นาดขั้องผู้��น ∼2 มล.-2 ซึ่ม.• พบบรั(เว่ณ์ปลายม�อปลายเท&า เหน�อขั้&อศอก

ขั้&อตุ อตุ างๆ และบรั(เว่ณ์ใบหน&า ลามไปท�ล"าตุ�ว่ ผู้��นม�กจ่ะเป3น 2 ขั้&างขั้องรั างกาย เท าๆ ก�น

Apr 10, 2023 99

ERYTHEMA MULTIFORM

• ผู้(ว่หน�งท�เป3นผู้��นท�,งหมดม�กจ่ะ < 10% ขั้องพ�,นท�ผู้(ว่หน�งท�,งหมด

• ผู้$&ป+ว่ยจ่ะตุ&องมแผู้ลตุามเย��อบ�ตุ างๆ 1 แห งรั ว่ม ด&ว่ยเสมอ ( รั(มฝ;ปาก เพดาน เหง�อก ล(,น เย��อบ�

ตุา อว่�ยว่ะเพศ) เป3นแผู้ลถลอกตุ�,นๆ เจ่9บ มเล�อดออกและเป3นสะเก9ดสคล",า

• ผู้$&ป+ว่ยอาจ่มอาการัปว่ดเม��อยตุามตุ�ว่ อ อนเพลย ปว่ดขั้&อ เจ่9บคอ รั ว่มด&ว่ย

Apr 10, 2023 100

Steven Johnson Syndrome : SJS

• ผู้$&ป+ว่ยจ่ะมอาการัผู้(ดปกตุ(ขั้!,นอย างเฉยบพล�น เช น มไขั้&ส$ง ปว่ดเม��อยตุามตุ�ว่ ปว่ดศรัษะ

คล��นไส&อาเจ่ยน เจ่9บคอ ปว่ดขั้&อ ผู้��นท�ขั้!,นรัะยะ แรัก อาจ่เป3นผู้��นแดงบรั(เว่ณ์กว่&างๆ เป3นจ่�ด

เล9กและเป3นปF, นใหญ ตุรังกลางผู้��นม�กเป3นสเขั้&ม กว่ า ตุ อมาเรั(�มมตุ� มน",าและผู้(ว่หน�งมการัหล�ด

ลอก• ผู้$&ป+ว่ยจ่ะตุ&องมรัอยโรัคท�บรั(เว่ณ์เย��อบ� >11 แห ง

ขั้!,นไป

Apr 10, 2023 101

Toxic Epidermal necrosis : TEN

• ผู้��นแพ&ยาท�รั�นแรังมากท�ส�ด• อาการัเรั(�มแรัก คล&ายจ่ะเป3นหว่�ดเหม�อน SJS

ผู้(ว่หน�งจ่ะเปล�ยนเป3นสแดงและเจ่9บ จ่ากน�,นจ่ะพองเป3นตุ� มน",าและหล�ดลอกออกอย างง ายดาย

• ผู้(ว่หน�งม�กจ่ะลอกออกเป3นแผู้ นใหญ ๆ• ด$คล&ายก�บผู้$&ป+ว่ยท�โดนน",ารั&อนลว่กชน(ดรั�นแรัง

Apr 10, 2023 102

Toxic Epidermal necrosis : TEN

• หากเอาม�อถ$ท�ผู้(ว่หน�งท�,งท�บรั(เว่ณ์ปกตุ(หรั�อบรั(เว่ณ์ท�ผู้(ว่หน�งก9จ่ะหล�ดออกตุามรัอยท�ถ$อย างง ายดาย

• บรั(เว่ณ์เยอบ�ตุ างๆ เช น รั(มฝ;ปาก เย��อบ�ตุา หรั�อ ม�กมการัหล�ดลอกรั ว่มด&ว่ย มเล�อดออกซึ่!ม และ

เม��อแห&งก9จ่ะเป3นแผู้ นสด"าคล",าท�อว่�ยว่ะเพศ• อว่�ยว่ะภายในตุ างๆ อาจ่เก(ดคว่ามผู้(ดปกตุ(ได&

เช น กล�นล"าบาก อาเจ่ยนเป3นเล�อด ถ ายเป3น เล�อด ตุ�บอ�กเสบ ปอดอ�กเสบ

Apr 10, 2023 103

เปรัยบเทยบคว่ามแตุกตุ าง EM และ SJS-TEN

Apr 10, 2023 104

อย$ ท�ใจ่ “ หากใจ่ค(ดว่ าท"าไม ได&

แค เอ�,อมม�อไปเด9ดใบไม&ส�กใบก9ย�งยาก

หากแตุ ใจ่ค(ดว่ าท"าได&แม&งานขั้�ดเขั้าถมทะเลท�แสนยาก

ก9จ่ะท"าส"าเรั9จ่ให&จ่งได& ”

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&docid=HnEHucM0KzLwzM&tbnid=Oh4FnxPP9CzZYM:&ved=0CAUQjRw&url=http://glitter.boxza.com/c-10&ei=4Fq9U5i7O4b9ywPjs4K4Bg&bvm=bv.70138588,d.bGQ&psig=AFQjCNExil0h0zHBmd8LW-fflMJ9woCIlA&ust=1405004848465521

Apr 10, 2023 105

ppt. med error.2

Health & Medicine