proceeding : the national conference of environmental studies z...

Proceeding : The National Conference of Environmental Studies 2018

ประมวลบทความ : การประชุมวชิาการวทิยาการสิง่แวดลอ้มระดบัชาต ิ2561

ประมวลบทความ (Proceeding) การประชมุวิชาการวิทยาการส่ิงแวดล้อมระดบัชาติ 2561

The National Conference of Environmental Studies (NCES) 2018

บรรณาธิการ

รองศาสตราจารย ์ดร.ประยูร วงศจ์นัทรา

คณะส่ิงแวดล้อมและทรพัยากรศาสตร ์มหาวิทยาลยัมหาสารคาม

กองบรรณาธิการ

1. ผศ.ดร.ไพบลูย ์ลิม้มณี สมาคมศษิยเ์ก่าสิง่แวดลอ้มศกึษามหาวทิยาลยัมหาสารคาม 2. ผศ.ดร.ชยัธชั จนัทรส์มุด คณะศลิปะศาสตรแ์ละวทิยาศาสตร ์มหาวทิยาลยักาฬสนิธุ ์3. อ.ดร.ปิตณิชั ไศลบาท คณะศลิปะศาสตรแ์ละวทิยาศาสตร ์มหาวทิยาลยันครพนม 4. อ.ดร.พชัทชิา กุลสวุรรณ์ มหาวทิยาลยัมหดิล โครงการจดัตัง้วทิยาเขตอ านาจเจรญิ 5. อ.ดร.วรรณศกัดิพ์จิติร บญุเสรมิ สมาคมศษิยเ์ก่าสิง่แวดลอ้มศกึษามหาวทิยาลยัมหาสารคาม 6. อ.ลขิติ จนัทรแ์กว้ สมาคมศษิยเ์ก่าสิง่แวดลอ้มศกึษามหาวทิยาลยัมหาสารคาม 7. อ.ชลทศิ พนัธุศ์ริ ิ สมาคมศษิยเ์ก่าสิง่แวดลอ้มศกึษามหาวทิยาลยัมหาสารคาม 8. ผศ.ดร.อดศิกัดิ ์สงิหส์โีว คณะสิง่แวดลอ้มและทรพัยากรศาสตร ์

มหาวทิยาลยัมหาสารคาม 9. อ.ดร.จุไรรตัน์ คุรุโคตร คณะสิง่แวดลอ้มและทรพัยากรศาสตร ์

มหาวทิยาลยัมหาสารคาม 10. อ.ดร.น ้าทพิย ์ค าแร ่ คณะสิง่แวดลอ้มและทรพัยากรศาสตร ์

มหาวทิยาลยัมหาสารคาม 11. พ.ต.ท.ดร.เดช นิมติร เลขาธกิารมลูนิธสิิง่แวดลอ้มศกึษา 12. อ.ดร.ฐติศิกัดิ ์ เวชกามา มลูนิธสิิง่แวดลอ้มศกึษา 13. อ.ดร.วุฒศิกัดิบ์ุญแน่น มลูนิธสิิง่แวดลอ้มศกึษา 14. อ.กรรณิกา สขุงาม มลูนิธสิิง่แวดลอ้มศกึษา 15. อ.สภุารตัน์ อ่อนกอ้น มลูนิธสิิง่แวดลอ้มศกึษา 16. นายสรุศกัดิ ์ แกว้งาม มลูนิธสิิง่แวดลอ้มศกึษา


รายนามผูท้รงคณุวฒิุผูป้ระเมินบทความ (Peer Review)

1. รศ.ดร.วนิยั วรีะวฒันานนท ์ มหาวทิยาลยัปทุมธาน ี2. รศ.ดร.ชาล ี นาวานุเคราะห ์ มหาวทิยาลยันครพนม 3. รศ.ดร.ชวลติ ชกู าแพง มหาวทิยาลยัมหาสารคาม 4. รศ.ดร.ประสาท เนืองเฉลมิ มหาวทิยาลยัมหาสารคาม 5. รศ.ดร.ภคัพงศ ์ ปวงสขุ สถาบนัเทคโนโลยพีระจอมเกลา้เจา้คุณทหารลาดกระบงั 6. รศ.ดร.สมครามชยั ลทีองด ี มหาวทิยาลยัมหาสารคาม 7. ผศ.ดร.ชยัธชั จนัทรส์มุด มหาวทิยาลยักาฬสนิธุ ์8. ผศ.ดร.อดศิกัดิ ์ สงิหส์โีว มหาวทิยาลยัมหาสารคาม 9. ผศ.ดร.ไพบลูย ์ลิม้มณี มหาวทิยาลยัมหาสารคาม 10. ผศ.ดร.วริตั ิปานศลิา มหาวทิยาลยัมหาสารคาม 11. ผศ.ดร.ธวดัชยั ธาน ี มหาวทิยาลยัมหาสารคาม 12. ผศ.ดร.พฒันพงษ์ วนัจนัทกึ มหาวทิยาลยันครพนม 13. ผศ.ดร.ถนอม ทาทอง มหาวทิยาลยันครพนม 14. ผศ.ดร.วรีพล แสงปัญญา จุฬาลงกรณ์มหาวทิยาลยั 15. ผศ.ดร.สรุศกัดิ ์ ค าคง มหาวทิยาลยัอบุลราชธาน ี16. ผศ.ดร.สมสงวน ปัสสาโก มหาวทิยาลยัราชภฏัมหาสารคาม 17. ผศ.ดร.เนตรชนก จนัทรส์วา่ง มหาวทิยาลยัราชภฏัมหาสารคาม 18. อ.ดร.กุลธดิา ธรรมรตัน์ มหาวทิยาลยัราชภฏับุรรีมัย ์19. อ.ดร.ยุพเยาว ์ โตครี ี มหาวทิยาลยัราชภฏัสรุนิทร ์20. ดร.ควนัเทยีน วงศจ์นัทรา วทิยาลยัพยาบาลศรมีหาสารคาม 21. อ.ดร.สมบตั ิอปัมระกา มหาวทิยาลยัมหาสารคาม 22. อ.ดร.พชัทชิา กุลสวุรรณ์ มหาวทิยาลยัมหดิล โครงการจดัตัง้วทิยาเขตอ านาจเจรญิ 23. อ.ดร.ผดุงศษิฏ ์ช านาญบรริกัษ์ วทิยาลยัพยาบาลศรมีหาสารคาม 24. ดร.พภิพ สนิธุพงษ ์ โรงเรยีนสวุรรณภูมวิทิยาลยั 25. ดร.นพดล เทยีมเมอืงแพน โรงเรยีนรอ้ยเอด็วทิยาลยั 26. ดร.อุกฤต ทงีาม โรงเรยีนศรสีะเกษวทิยาลยั 27. ดร.ประวทิย ์สทุธบิุญ โรงเรยีนอุดรพชิยัรกัษ ์28. ดร.อรอนงค ์เดชโยธนิ โรงเรยีนผดุงนาร ี29. ดร.โกสนิ สะตะ ส านกังานเขตพืน้ทีก่ารศกึษา ประถมศกึษาเขต4 ขอนแก่น 30. ดร.คมสนัต ์ชมุอภยั โรงเรยีนน ้าพองพฒันศกึษารชัมงัคลาภเิษก


รายนามผูท้รงคณุวฒิุผูป้ระเมินบทความ (Peer Review) (ต่อ) 31. ดร.สมยศ วเิชยีรนิตย ์ มลูนิธสิิง่แวดลอ้มศกึษา 32. อ.ดร.น ้าทพิย ์ค าแร ่ มหาวทิยาลยัมหาสารคาม 33. พ.ต.ท.ดร.เดช นิมติร มลูนิธสิิง่แวดลอ้มศกึษา 34. ดร.ไพรชั ไชยสมคุณ มลูนิธสิิง่แวดลอ้มศกึษา 35. ผศ.ดร.สทิธศิกัดิ ์ จ าปาแดง มหาวทิยาลยัมหาสารคาม 36. อ.ดร.พนสั โพธบิตั ิ มหาวทิยาลยัมหาสารคาม 37. ดร.พรรณพร บญุทศ โรงเรยีนยโสธรพทิยาคม 38. ดร.สถาพร ชทูองรตันะ สมาคมศษิยเ์ก่าสิง่แวดลอ้มศกึษามหาวทิยาลยัมหาสารคาม 39. ผศ.ดร.บญัญตั ิ สาล ี มหาวทิยาลยัมหาสารคาม 40. อ.ดร. ชฎาพร เสนาคุณ มหาวทิยาลยัมหาสารคาม 41. ส.ต.ต.ดร.นปดล นพเคราะห ์ โรงเรยีนบา้นสงูยาง 42. ว่าทีพ่นัตร ีดร.มานิตย ์ซาชโิย โรงเรยีนบา้นแคน(วนัคร2ู503) 43. ดร.ปรชัญา ศริพิงศอ์ุทมุพร มลูนิธสิิง่แวดลอ้มศกึษา 44. อ.ดร.โชตกิา เมอืงสง มหาวทิยาลยัมหดิล โครงการจดัตัง้วทิยาเขตอ านาจเจรญิ 45. อ.ปรชั กองสมบตั ิ มหาวทิยาลยัมหดิล โครงการจดัตัง้วทิยาเขตอ านาจเจรญิ 46. อ.ดร.ฐติศิกัดิ ์ เวชกามา มหาวทิยาลยัมหาสารคาม 47. อ.ดร.วุฒศิกัดิ ์ บญุแน่น โรงเรยีนสาธติมหาวทิยาลยัมหาสารคาม (ฝ่ายมธัยม)


การประชมุวิชาการวิทยาการส่ิงแวดล้อมระดบัชาติ 2561 The National Conference of Environmental Studies (NCES) 2018

บทความวิจยักลุ่มท่ี 1 1. ธรรมชาตศิกึษา 2. วทิยาศาสตรส์ิง่แวดลอ้ม 3. เทคโนโลยสีิง่แวดลอ้ม 4. อนามยัสิง่แวดลอ้ม 5. ความหลากหลายทางชวีภาพ 6. พลงังานทางเลอืก 7. ทรพัยากรธรรมชาต ิ 8. วศิวกรรมสิง่แวดลอ้ม 9. มลพษิสิง่แวดลอ้ม 10. ภูมสิารสนเทศสิง่แวดลอ้ม บทความวิจยักลุ่มท่ี 2 1. สิง่แวดลอ้มศกึษา 2. เศรษฐศาสตรส์ิง่แวดลอ้ม 3. สงัคมศาสตรส์ิง่แวดลอ้ม 4. ธรรมาภบิาลสิง่แวดลอ้ม 5. จรยิธรรมสิง่แวดลอ้ม 6. การจดัการสิง่แวดลอ้ม 7. กฎหมายสิง่แวดลอ้ม 8. จติวทิยาสิง่แวดลอ้ม 9. สิง่แวดลอ้มศลิปะและวฒันธรรม 10. นวตักรรมพฒันาสงัคมและสิง่แวดลอ้ม งานบทความวิจยักลุม่ท่ี 3 1. นิเวศวทิยา 2. นิเวศท่องเทีย่ว 3. นิเวศเกษตร 4. นิเวศการเมอืง 5. นิเวศวฒันธรรม 6. นนัทนาการสิง่แวดลอ้ม 7. การสือ่สารสิง่แวดลอ้ม 8. การสอนสิง่แวดลอ้ม 9. เศรษฐกจิพอเพยีง


รายนามผูท้รงคณุวฒิุประจ าห้องน าเสนอผลงาน แบบบรรยาย

กลุ่ม/ห้อง ผูท้รงคณุวฒิุ กลุ่มที ่1 หอ้ง 406

รองศาสตราจารย ์ดร.ภคัพงศ ์ปวงสขุ อาจารย ์ดร.พชัทชิา กุลสวุรรณ์ อาจารย ์ดร.วฒุศิกัดิ ์บุญแน่น อาจารย ์ดร.ควนัเทยีน วงศจ์นัทรา

กลุ่มที ่2 หอ้ง 407

ผูช้่วยศาสตราจารย ์ดร.อดศิกัดิ ์สงิหส์โีว อาจารย ์ดร.ฐติศิกัดิ ์เวชกามา อาจารย ์ดร.โชตกิา เมอืงสง อาจารย ์ดร.ปิตณิชั ไศลบาท

กลุ่มที ่3 หอ้ง 408

ผูช้่วยศาสตราจารย ์ดร.ชยัธชั จนัทรส์มุด อาจารยป์รชั กองสมบตั ิพนัต ารวจโท ดร.เดช นิมติร

รายนามผูท้รงคณุวฒิุประจ าห้องน าเสนอผลงาน แบบโปสเตอร ์

เลขท่ี ผูท้รงคณุวฒิุ กลุ่มที ่1 ผูช้่วยศาสตราจารย ์ดร.อดศิกัดิ ์สงิหส์โีว

อาจารย ์ดร.น ้าทพิย ์ ค าแร ่อาจารยก์รรณิกา สขุงาม

กลุ่มที ่2 ผูช้่วยศาสตราจารย ์ดร.ไพบลูย ์ลิม้มณี อาจารย ์ดร.จุไรรตัน์ คุรุโคตร อาจารยล์ขิติ จนัทรแ์กว้

กลุ่มที ่3 อาจารย ์ดร.วรรณศกัดิพ์จิติร บญุเสรมิ อาจารยช์ลทศิ พนัธุศ์ริ ิอาจารยส์ภุารตัน์ อ่อนกอ้น


รายช่ือผลงานวิจยัน าเสนอรปูแบบบรรยาย (Oral Presentation)

ล าดบั ช่ือผูน้ าเสนอ ช่ืองานวิจยั หน้า กลุ่มท่ี 1 ห้อง 406

1 องอาจ ญาตนิิยม, วุฒศิกัดิ ์บุญแน่น ทวิาภรณ์ เมฆเสนา, อุเทน พบีขนุทด อาทติย ์โคชขงึ, วงเดอืน ปะจนัทงั

การพฒันาศนูยก์ารเรยีนรูเ้ครอืขา่ยเกษตรอนิทรยี ์ส าหรบัเยาวชนในเขตพืน้ทีอ่ าเภอกนัทรวชิยั จงัหวดัมหาสารคาม 1 - 11

2 จุฑาภทัร สทิธไิกรพงษ ์มธัณา วงศอ์ารยี ์ นิศราพร บุญชม

การจดัการคุณภาพน ้าของหว้ยหมากแขง้ในอ าเภอเมอืง จงัหวดัอุดรธาน ี 12 – 18

3 อคัรเดช หลา้คอม, มธัณา วงศอ์ารยี ์ ญาสมุนิทร ์มลูกวนบา้น

การตดิตามตรวจสอบคุณภาพแหล่งน ้าในมหาวทิยาลยั ราชภฏัอุดรธาน ี

19 – 26

4 วรีะพล วงษป์ระพนัธ ์ ผลของรปูแบบการโคช้แบบเพื่อนช่วยเพื่อน เพื่อเพิม่ประสทิธภิาพการจดัการหอ้งผูป่้วยแยกโรคตดิเชือ้ ในโรงพยาบาลชมุชน จงัหวดันครราชสมีา

27 – 35

5 ผกามาศ โคตรชมภ ูจุไรรตัน์ คุรโุคตร, ชลทศิ พนัธุศ์ริ ิ

การพฒันาคู่มอืการจดัการป่าชุมชนบา้นวงัชยั หมู่ที ่11 ต าบลโนนชยัศร ีอ าเภอโพนทอง จงัหวดัรอ้ยเอด็

36 – 48

6 ญาณพฒัน์ เฉลยสขุ, ไพบลูย ์ลิม้มณี กรรณิกา สขุงาม

การสง่เสรมิการอนุรกัษ์ทรพัยากรป่าไม ้โดยใช้กระบวนการสิง่แวดลอ้มศกึษา

49 – 60

7 จุฑาพร เผ่าภูธร วรรณศกัดิพ์จิติร บุญเสรมิ ลขิติ จนัทรแ์กว้, เดช นิมติร

การสง่เสรมิความรูป้ระเพณีบญุกลางบา้น บา้นหนองจกิ ต าบลดงลาน อ าเภอเมอืง จงัหวดัรอ้ยเอด็ ตามแนวคดินิเวศวฒันธรรม

61 -73

8 นลติา ทชิยั, อดศิกัดิ ์สงิหส์โีว กรรณิกา สขุงาม

การสง่เสรมิการท าปุ๋ ยชวีภาพจุลนิทรยีส์งัเคราะหแ์สงจากไขไ่ก่ ส าหรบันกัเรยีนโรงเรยีนเกิง้วทิยานุกลู ต าบลเกิง้ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

74 – 84

9 ภูรภีทัร ์ผุดผา, สมบตั ิอปัมระกา สภุารตัน์ อ่อนกอ้น

การพฒันาคู่มอืการอนุรกัษค์วามหลากหลายทางชวีภาพของผเีสือ้ในชมุชนบา้นเกิง้ ต าบลเกิง้ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

85 – 97

10 จุฑารตัน์ คอินิธ,ิ ชฎาพร เสนาคุณ สภุารตัน์ อ่อนกอ้น

การอนุรกัษ์พนัธุแ์ตงกวาขาวหนามด าและการสง่เสรมิการปลกูพชืเชงิระบบในชุมชนบา้นโนนสวรรค ์ต าบลเกิง้ อ าเภอเมอืง จงัหวดัสารคาม

98 – 109

กลุ่มท่ี 2 ห้อง 407 11 ปิตณิชั ไศลบาท

ธดิารตัน์ อรรถสาร การอนุรกัษ์ทรพัยากรธรรมชาตแิละสิง่แวดลอ้มในเขตโครงการฟารม์ตวัอย่างป่าอาหารชุมชน กรณีศกึษา : บา้นโคกสว่าง ต าบลโคกสว่าง อ าเภอ ปลาปาก จงัหวดันครพนม

110 – 121

12 สธุรีา สนุทรารกัษ์, เจนจริา การรมัย,์ ศศธิร ดชัถุยาวตัร

การใชป้ระโยชน์จากกอ้นเชือ้เหด็เก่าเหลอืทิง้ร่วมดว้ยวสัดุเสรมิอาหาร เพื่อสง่เสรมิเทคโนโลยกีารผลติเหด็ในชุมชน

122 – 130


ล าดบั ช่ือผูน้ าเสนอ ช่ืองานวิจยั หน้า 13 มนกานต ์อนิทรก าแหง

ศศธิร เจาะจง ปรมิาณโคนมและการสง่เสรมิการปลกูขา้วโพดเลีย้งสตัว์เพื่อเพิม่คุณภาพน ้านมของการเลีย้งโคนมในจงัหวดัมหาสารคาม

131 – 137

14 ปรญิญา นิกรกุล, พระครวูโิชตสิกิขกจิ กติตพิฒัน์ คงมะกล ่า

ทีด่นิท ากนิและทีอ่ยู่อาศยั วถิวีฒันธรรมกระเหรีย่ง : โจทย์ทา้ทาย การอยู่รว่มกนัของรฐั และชุมชน 138 – 151

15 ยุวเรศ วงษ์จนัทร,์ จุไรรตัน์ คุรุโคตร ชลทศิ พนัธุศ์ริ ิ

การพฒันาคู่มอืฝึกอบรมการท าสารปราบแมลงศตัรพูชืโดยใชใ้บน้อยหน่า

152 – 162

16 ญาสมุนิทร ์รกัไธสง, ไพบลูย ์ลิม้มณี กรรณิกา สขุงาม

การสง่เสรมิการใชแ้หนแดงเป็นปุ๋ ยพชืสดในนาขา้วเพื่อเป็นมติรต่อสิง่แวดลอ้ม ส าหรบัชาวบา้นหนองบวัหน่วย หมู่ที ่2 ต าบลคลองขาม อ าเภอยางตลาด จงัหวดักาฬสนิธุ ์

163 – 174

17 จงกลนี เผอืกมลู, อดศิกัดิ ์สงิหส์โีว กรรณิกา สขุงาม

การสง่เสรมิการอนุรกัษ์ตน้ไมใ้นวรรณคดไีทยมะมว่งหาวมะนาวโห่ส าหรบันกัเรยีนโรงเรยีนเกิง้วทิยานุกลู ต าบลเกิง้ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

175 – 185

18 นฎัฐภรณ์ ปรกึไธสง สมบตั ิอปัมระกา สภุารตัน์ อ่อนกอ้น

การพฒันาคู่มอืฝึกอบรมการอนุรกัษ์สมุนไพรในป่าบุ่ง ป่าทาม ส าหรบัชมุชนบา้นโนนสมบรูณ์ ต าบลเกิง้ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

186 – 199

19 สวุนนัท ์นามนอก, น ้าทพิย ์ค าแร่ ชลทศิ พนัธุศ์ริ ิ

การสง่เสรมิการปลกูและการใชป้ระโยชน์จากตน้จนั เพื่อการอนุรกัษ์ในชุมชนบา้นโคกจนัทรห์อม ต าบลเมก็ด า อ าเภอพยคัฆภูมสิยั จงัหวดัมหาสารคาม

200 – 212

กลุ่มท่ี 3 ห้อง 408 20 นวลละออง อรรถรงัสรรค ์ การบรหิารจดัการตน้ทุนการผลติผกัปลอดสารของ

กลุ่มเกษตรกรบา้นโนนรงั ต าบลเลงิใต ้อ าเภอโกสมุพสิยั จงัหวดัมหาสารคาม

213 – 229

21 วรวทิย ์ นพแกว้ แนวทางการจดัการทรพัยากรบนฐานนิเวศวทิยาวฒันธรรม ในป่าทุ่งใหญ่นเรศวร ดา้นตะวนัออก

230 – 244

22 มนกานต ์อนิทรก าแหง การจดัการขนาดฝงูโคนมเพื่อความยัง่ยนืของฟารม์โคนมในจงัหวดัมหาสารคาม

245 – 251

23 สกุญัญา ดวงดสูนั, น ้าทพิย ์ค าแร่ ชลทศิ พนัธุศ์ริ ิ

การสง่เสรมิการปลกูตน้อ่อนทานตะวนัเพื่อบรโิภคใหเ้ป็นมติรกบัสิง่แวดลอ้ม

252 – 264

24 เสาวลกัษณ์ แปลกจงัหรดี น ้าทพิย ์ค าแร,่ ชลทศิ พนัธุศ์ริ ิ

การพฒันาคู่มอืฝึกอบรมการใชป้ระโยชน์จากมะรุมเพื่อสขุภาพ ส าหรบัชาวบา้นโคกจนัทรห์อม ต าบลเมก็ด า อ าเภอพยคัฆภมูพิสิยั จงัหวดัมหาสารคาม

265 – 277

25 ทวติ ราษ,ี ประยรู วงศจ์นัทรา ภคัพงศ ์ ปวงสขุ

การบรหิารจดัการสภาพแวดลอ้มสถานศกึษาภายใต้ปรชัญาของเศรษฐกจิพอเพยีง โดยใชห้ลกักลว้ยโมเดล

278 – 286


รายช่ือผลงานวิจยัน าเสนอรปูแบบโปสเตอร ์(Poster Presentation)

ล าดบั ช่ือผูน้ าเสนอ ช่ืองานวิจยั หน้า กลุ่มท่ี 1

1 พสชนนั ศรโีพธิท์อง มารษิา ดวงจนัทร ์

การประเมนิความเสีย่งทางการยศาสตรใ์นพนกังานโรงงานผลติพรม

287 – 294

2 ปณิธาน กระสงัข ์ ยงยุทธ ์สงวนชม

วเิคราะหส์ารปนเป้ือนอาหาร และปัจจยัทีม่อีทิธพิลต่อพฤตกิรรมการปฏบิตัติน ดา้นสขุาภบิาลอาหารของผู้จ าหน่ายรา้นอาหารรมิทาง

295 – 305

3 ปิตณิชั ไศลบาท, ชวลติ ตน้ใหญ่ พชัรวด ีเพง็สระเกตุ

การจดัการขยะมลูฝอยของนกัศกึษา มหาวทิยาลยันครพนม

306 – 319

4 พนสั โพธบิตั ิ อุทยาน ไพรวลัย ์

การบวชป่าเพื่อการอนุรกัษป่์าและสิง่แวดลอ้มตามวถิีพระพุทธศาสนา บา้นศรสีขุ ต าบลศรสีขุ อ าเภอกนัทรวชิยั จงัหวดัมหาสารคาม

320 – 325

5 ปรารถนา บวัระคุณ จุไรรตัน์ คุรโุคตร ชลทศิ พนัธุศ์ริ ิ

การพฒันาคู่มอืการสง่เสรมิการเลีย้งหนูนาเพื่อเพิม่รายได้และลดการใชส้ารเคมขีองเกษตรกร

326 – 336

6 พชรพรรณ หรรษา จุไรรตัน์ คุรโุคตร ชลทศิ พนัธุศ์ริ ิ

การพฒันาคู่มอืการสง่เสรมิการเลีย้งหอยเชอรีต่ามหลกัเศรษฐกจิพอเพยีง 337 – 348

7 ศุภสิรา หงสภ์,ู สนิีนาฎ สยีางนอก, สพุตัรา อาบสวุรรณ์, อรจริา วรชนิ, ประยรู วงศจ์นัทรา

การรณรงคก์ารใชปุ้๋ ยชวีภาพแทนการใชปุ้๋ ยเคม ีโดยการประชาสมัพนัธเ์สยีงตามสายส าหรบัชมุชนบา้นหนองโจด หมู่ 9 ต าบลโคกก่อ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

349 – 358

8 สปุาณี เสยีงสนัน่, เกวล ีแกว้สขุ, รชนิีพร ศรคี า, สธิกิร โทฮาด, อาภสัรา สวุรรณสงิห,์ ณฐัวุฒ ิโพธวิฒัน์, ศริวิรรณ ฤทธิเ์นตกุิล กรรณิกา สขุงาม

การสง่เสรมิการแกไ้ขปัญหาขยะมลูฝอยในชุมชน โดยใช้เสยีงตามสายบา้นเหล่าหนาด หมู่ที ่1 ต าบลดอนหว่าน อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

359 – 370

9 เพญ็พสิทุธิ ์วรรณโค ชุตนินัท ์พมิพด์า, ธนาชาต ิแซต่ัง้ นรศิรา ภูมสิา, ยุพนิ โพธิช์ยัทอง สนุิสา วงไชยา, ชลทศิ พนัธุศ์ริ ิ

การรณรงคก์ารจดัการจดัการขยะดว้ยการใชห้ลกั 3 R โดยใชเ้สยีงตามสายส าหรบัชมุชนบา้นหวัชา้ง หมู่ที ่10 ต าบลโคกก่อ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

371 – 383

10 กาญจนา อนุชาด, นารรีตัน์ แสนภกัด ีลดัดา เหงา้ค า, วนิดา สรอ้ยสน ชษิณุพงศ ์ผลสงเคราะห ์ไพบลูย ์ลิม้มณี

การรณรงคก์ารจดัการปัญหาดนิเคม็โดยการประชาสมัพนัธ์เสยีงตามสาย ในชมุชนบา้นหนองคณู หมูท่ี ่7 ต าบลบวัคอ้ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

384 – 390


ล าดบั ช่ือผูน้ าเสนอ ช่ืองานวิจยั หน้า 11 กานตมิา ศรวีเิศษ, ราภรณ์ กุลวงศ ์

จติราพร อาษาจติร, วราพร แสนกัง้ รชัชานนท ์พกิุลทอง พรรณนภสั ปัจจงัคะตา, น ้าทพิย ์ค าแร่

การรณรงคก์ารแกไ้ขปัญหาการขาดแคลนน ้าโดยใชเ้สยีงตามสายในชมุชน บา้นภูดนิ หมูท่ี ่5 ต าบลโคกก่อ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

391 - 398

12 อชริญา น้อยหลุบเลา วรรณศกัดิพ์จิติร บุญเสรมิ ชลทศิ พนัธุศ์ริ,ิ วลัล ีเลศิชยั สรุะพนั สปัุญญา

การสง่เสรมิวถิเีกษตรกรรมแบบเศรษฐกจิพอเพยีงที่สอดคลอ้งกบัสิง่แวดลอ้มทางวฒันธรรม

399 – 409

กลุ่มท่ี 2 13 นปดล นพเคราะห ์ ขอ้เสนอเชงินโยบายเพื่อการพฒันาคุณภาพชวีติครตูาม

หลกัปรชัญาของเศรษฐกจิพอเพยีง : กรณีศกึษาส านกังานเขตพืน้ทีก่ารศกึษาประถมศกึษาในจงัหวดัรอ้ยเอด็

410 – 419

14 ปิตณิชั ไศลบาท, คมกรชิ ป้องดู ่ อนุวฒัน์ พลทพิย ์

การอนุรกัษ์และการใชป้ระโยชน์ในเขตอนุรกัษพ์นัธุส์ตัวน์ ้า กรณีศกึษา : หนองสามผงและหนองพงโพด บา้นสามผง ต าบลสามผง อ าเภอศรสีงคราม จงัหวดันครพนม

420 – 433

15 ปิตณิชั ไศลบาท มลธดิา พวงพัว้

การมสีว่นร่วมในการจดัการธนาคารขยะในชมุชน กรณีศกึษา : บา้นนาราชควาย หมู่ที ่11 ต าบลนาราชควาย อ าเภอเมอืง จงัหวดันครพนม

434 – 440

16 วริตั ิปานศลิา การสรา้งแรงบนัดาลใจ จติส านึกสาธารณะและความดรีว่มส าหรบัเครอืขา่ยทมี 5 พลงัเพื่อการพฒันานโยบายสาธารณะแบบมสีว่นร่วมบนพืน้ฐานปัญญา

441 – 451

17 ผกามาศ สอนค าหาร จุไรรตัน์ คุรโุคตร, ชลทศิ พนัธุศ์ริ ิ

การพฒันาคู่มอืการสง่เสรมิการเลีย้งกุง้ฝอยเพื่อเพิม่รายได้และเป็นตวับ่งชีคุ้ณภาพน ้า

452 – 463

18 รชันีกร อ่องอน้, จุไรรตัน์ คุรุโคตร ชลทศิ พนัธุศ์ริ ิ

การสง่เสรมิการแปรรปูเชือ้เพลงิเขยีวจากฟางขา้ว 464 – 474

19 ทวิทศัน์ แสงศร,ี ไพบลูย ์ลิม้มณี กรรณิกา สขุงาม

การสง่เสรมิการใชม้ะกรดูก าจดัยุงทีเ่ป็นมติรต่อสิง่แวดลอ้ม ส าหรบันกัเรยีนชัน้มธัยมศกึษาปีที ่4-6 โรงเรยีนเกิง้วทิยา นุกลู ต าบลเกิง้ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

475 – 485

20 ธญัลกัษณ์ ดวงจ าปา, ไพบลูย ์ลิม้มณี กรรณิกา สขุงาม

การสง่เสรมิการปลกูตน้กุ่มบกเพื่ออนุรกัษ์และใชป้ระโยชน์ ส าหรบัชาวบา้นหนองบวัหน่วย หมู่ที ่2 ต าบลคลองขาม อ าเภอยางตลาด จงัหวดักาฬสนิธุ ์

486 – 497

21 อรุณี สหีาพรม ชฎาพร เสนาคุณ สภุารตัน์ อ่อนกอ้น

การสง่เสรมิการปลกูเนียมหอมเพื่อใชป้ระโยชน์ในชุมชนบา้นโนนสวรรค ์ต าบลเกิง้ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

498 – 508

22 ศศภิา ประชุมฉลาด, น ้าทพิย ์ค าแร่ ชลทศิ พนัธุศ์ริ ิ

การพฒันาคู่มอืฝึกอบรมการปลกูผกัปลอดสารพษิแบบสองทางในกระถางเดยีว ส าหรบันกัเรยีนโรงเรยีนบา้นวงับวัสามคัควีทิยา ต าบลขามเฒ่าพฒันา อ าเภอกนัทรวชิยั จงัหวดัมหาสารคาม

509 - 518


ล าดบั ช่ือผูน้ าเสนอ ช่ืองานวิจยั หน้า 23 นิธนินัท ์ปิตอินนัตศ์ร ี

นิลาวรรณ เนียมจนี นิรชา ศรจีนัทรช์ยั ธวชัชยั ทมึหาญ, เมทนี ศรจี าปา ชลธชิา แกว้ใส, สภุารตัน์ อ่อนกอ้น

การรณรงคก์ารจดัการน ้าเน่าเสยีในชมุชนบา้นหนองแวงน้อย หมูท่ี ่8 ต าบลโคกก่อ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม 519 – 528

24 ฐติวิรดา เสนาด,ี อษัฎาภรณ์ ทพัภูธร ธนวตัน์ ไผพุ่ธ, ธญัรดา กิง่นอก ตวงทอง เหล่าประเสรฐิ, มารสิา อารเีอือ้, อดศิกัดิ ์สงิหส์โีว

การรณรงคล์ดการเผาขยะในชุมชนโดยการประชาสมัพนัธ์เสยีงตามสายส าหรบัชมุชนบา้นภูดนิเหนือ หมู่ที ่11 ต าบลโคกก่อ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

529 – 539

25 ระพภีรณ์ เศษโถ, วรารตัน์ อดุลยจ์ติร ปนดัดา ฤทธิส์ าแดง, สขุฤด ีถิน่สพุง รชัเทพ เวยีนสถาพร, ศศกิร ศรสีนุทรวรรณศกัดิพ์จิติร บุญเสรมิ

การสง่เสรมิการลดใชส้ารเคมโีดยใชเ้สยีงตามสายส าหรบัชุมชนบา้นหนองโจด หมู่ที ่13 ต าบลโคกก่อ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

540 – 549

26 จารุวรรณ วงคอ์ามาตย,์ วชัรพงษ์ โนภา, พรีะพล ฤาชา ธมนวรรณ ฤทธวิงค ์รตันกร คุม้หา้งสงู, ชฎาพร เสนาคุณ

การสง่เสรมิการจดัการน ้าทิง้จากครวัเรอืน โดยใชเ้สยีงประชาสมัพนัธต์ามสาย ส าหรบั ชุมชน บา้นหนองหนิใต ้หมู่ที ่4 ต าบลโคกก่อ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

550 – 559

27 โยษติา ไชยสตัย,์ อภญิญา ชมมอน ออ้มฤด ีวเิศษวฒุ,ิ ราเชนทร ์ผงพลิา สมชาย ทองค า, สมบตั ิอปัมระกา

การรณรงคก์ารจดัการขยะมลูฝอยในชมุชนบา้นโคกก่อใต ้หมู่ที ่12 ต าบลโคกก่อ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม 560 – 572

28 พรภวษิย ์สายวงศปั์ญญา พชิญช์ญัญา จุลอาภา จตุพร ประแดง, ณชัชา อภบิาล นิศาชล เครอืผอื, อดศิกัดิ ์สงิหส์โีว

การรณรงคก์ารจดัการปัญหาภยัแลง้ในชมุชนโดยใชเ้สยีงตามสายในชมุชนบา้นหนองหนิ หมู่ที ่3 ต าบลโคกก่อ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

573 – 582

29 สมประสงค ์นาคหมื่นไวย ประยรู วงศจ์นัทรา, ลขิติ จนัทรแ์กว้ อุกฤต ทงีาม

การพฒันาคู่มอืฝึกอบรมระบบนเิวศป่าเตง็รงั 583 – 593

30 สธุาสนิี เอกตาแสง, ไพบลูย ์ลิม้มณี ชลทศิ พนัธุศ์ริ,ิ สรุะพนั สปัุญญา

ใหช้าวไร่ออ้ยลดการเผาออ้ย เพือ่น าเขา้โรงงานอุตสาหกรรมอย่างมปีระสทิธภิาพส าหรบัชมุชนบา้นโคกกลาง ต าบลหนองโน อ าเภอกระนวน จงัหวดัขอนแก่น

594 – 605

31 อญัชกิาญจน์ ใจศริ ิวรรณศกัดิพ์จิติร บุญเสรมิ ชลทศิ พนัธุศ์ริ,ิ ทวติ ราษ ีอุกฤต ทงีาม

การสง่เสรมิการเรยีนรูก้ารท่องเทีย่วเชงินิเวศวฒันธรรม ณ หมู่บา้นโฮมสเตยบ์า้นโคกโกง่ หมู่ที ่5 ต าบลกุดหวา้ อ าเภอกุฉินารายณ์ จงัหวดักาฬสนิธุ ์

606 – 617

กลุ่มท่ี 3 32 พนสั โพธบิตั ิ

อุทยาน ไพรวลัย ์การเปลีย่นแปลงวถิชีวีตินายฮอ้ย จากอดตี-ปัจจุบนั ต าบลดอนแรด อ าเภอรตันบุร ีจงัหวดัสรุนิทร ์

618 – 623


ล าดบั ช่ือผูน้ าเสนอ ช่ืองานวิจยั หน้า 33 อุบล แควน้ไทยสงค ์

สมศกัดิ ์ไชยครี ีการศกึษาพฤตกิรรมการจดัการน ้าเสยีในครวัเรอืนชมุชนบา้นลาดพฒันา ต าบลเชยีงรากน้อย อ าเภอบางประอนิ จงัหวดัพระนครศรอียธุยา

624 – 632

34 พนสั โพธบิตั ิ เขตตะวนั เพชรกรรม อภสิทิธิ ์ ศรพีทุธา

การศกึษาประวตั ิการอนุรกัษ์ และพฒันาแหล่งท่องเทีย่วทางวฒันธรรม สะพานไมแ้กด า ต าบลแกด า อ าเภอแกด า จงัหวดัมหาสารคาม

633 – 639

35 วชริญาณ์ ผลสวสัดิ,์ จุไรรตัน์ ครุุโคตร ชลทศิ พนัธุศ์ริ ิ

การพฒันาคู่มอืฝึกอบรมการท าสารปราบวชัพชืส าหรบัเกษตรกร

640 – 649

36 พรณารนิทร ์วงัแพน จุไรรตัน์ คุรโุครต, ชลทศิ พนัธุศ์ริ ิ

การพฒันาคู่มอืการสง่เสรมิการเกษตรแบบผสมผสานตามรอยพ่อ

650 – 662

37 เจนจริา อนิเสนา อดศิกัดิ ์สงิหส์โีว กรรณิกา สขุงาม

การสง่เสรมิการท าน ้าหมกัชวีภาพจากสาหร่ายหางกระรอก ส าหรบัโรงเรยีนเกิง้วทิยานุกลู ต าบลเกิง้ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

663 – 672

38 อรนุช พณิพงษ ์น ้าทพิย ์ค าแร ่ชลทศิ พนัธุศ์ริ ิ

การสง่เสรมิเพื่อสบืสานประเพณีบุญซ าฮะส าหรบัเยาวชนบา้นหนองแวงฮ ีหมู่ที ่11 ต าบลคลองขาม อ าเภอยางตลาด จงัหวดักาฬสนิธุ ์

673 – 684

39 กนัตญ์าณิน สมบรูณ์ สนธยา ภูส าเภา, วรญัญา แถบวไิล อภญิญา โคตะวนินท ์ณฐัพงศ ์เดชพุฒ, สภุารตัน์ อ่อนกอ้น

การรณรงคก์ารปลกูพชืหมุนเวยีนเพื่อเพิม่ความอุดมสมบรูณ์ของดนิ โดยการใชเ้สยีงตามสายในชมุชนบา้น โรงบม่ หมู่ที ่2 ต าบลโคกก่อ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

685 – 696

40 เขมศร ขนัทะ, ภทัรนนัท ์ การุญ ศวิพรรณ อุดมพร, ฐติกิร ฤทธิท์อง สคิรนิธาร เนยค า, ชญานศิ ค าจุมพล ประยรู วงศจ์นัทรา

การรณรงคก์ารประหยดัน ้าดว้ยการประชาสมัพนัธเ์สยีงตามสาย บา้นหนองแสง หมู่ที ่6 ต าบลโคกก่อ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

697 – 707

41 จริาวรรณ์ ปลืม้ชยัภมู,ิ อรษิา ยุน่ดร กฤษ์ตมิา ศรรีงัสติ, พฒันา ชนะพนัธุ ์ผกามาส สลีาเกตุ, นิตยาภรณ์ สไุกรธ ิวุฒศิกัดิ ์บญุแน่น

การรณรงคก์ารใชปุ้๋ ยพชืสดเพื่อลดปัญหาดนิเคม็ โดยใช้เสยีงตามสาย หมูท่ี ่16 ต าบลโคกก่อ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

708 – 716

42 มารนีา นิทรพัย,์ วรศิรา ทองค า นิภา สาไชยยนัต,์ ชุตภิาส พลแสน เสาวณี ช่องงาม, ศุภกฤต จงัภูเขยีว ชลทศิ พนัธุศ์ริ ิ

การสง่เสรมิการจดัการขยะดว้ยหลกั 7R โดยใชเ้สยีงตามสายในชมุชนบา้นดอนหว่าน หมูท่ี ่4 ต าบลดอนหว่าน อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม 717 – 726

43 อานนท ์จนัทะศร,ี กลัยา เอกราช นุจรยี ์สงิหาพนัธุ,์ สพุตัรา พรมแพง สลุขัณา จนัทรช์มภ ูจุไรรตัน์ คุรโุคตร

การสง่เสรมิแนวทางการแกไ้ขปัญหาดนิเสือ่มคุณภาพโดยใชเ้สยีงตามสายในชมุชน บา้นสวนออ้ย หมู่ที ่8 ต าบล บวัคอ้ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

727 – 739


ล าดบั ช่ือผูน้ าเสนอ ช่ืองานวิจยั หน้า 44 ช่อมะลกิา ไทยแท,้ พชัร ีไปนาน

เพญ็นภา วงชยันนั, จุฑามาศ ธารศร ีขนิษฐา พลเชยีงสา วรรณศกัดิพ์จิติร บุญเสรมิ

การรณรงคก์ารลดการใชส้ารเคมใีนพืน้ทีก่ารเกษตรโดยใช้เสยีงตามสายส าหรบัชาวบา้นโนนมี ้หมู่ 2 ต าบลบวัคอ้ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม

740 - 753

45 อารยีา นางมณฑา ประยรู วงศจ์นัทรา ลขิติ จนัทรแ์กว้, ทวติ ราษ,ี

การพฒันาคู่มอืฝึกอบรมระบบนเิวศป่าดงดบิ 754 – 762

46 พรีพรรณ แสงประไพ สมบตั ิ อปัมระกา, พรนิภา ตูมโฮม ฑฆีาวฒุ ิศรบีุรนิทร ์

การสง่เสรมิการปลกูเตยหอมในชุมชนบา้นวงัยาว ต าบลเกิง้ อ าเภอเมอืง จงัหวดัมหาสารคาม 763 – 774

47 ภคัพงศ ์ ปวงสขุ, ปิยะนารถ จนัทรเ์ลก็ จ าลอง ศรสีวุรรณ์

ชุดกจิกรรมการเรยีนรูว้ชิาเกษตรเพื่อการจดัการสิง่แวดลอ้มในศนูยก์ารเรยีนรูเ้กษตรมชีวีติ โรงเรยีนไพรบงึวทิยาคม จงัหวดัศรสีะเกษ

775 - 784


ผูด้ าเนินการหลกั : วุฒศิกัดิ ์บุญแน่น ; อีเมล: [email protected]

การพฒันาศนูยก์ารเรียนรู้เครือข่ายเกษตรอินทรียส์ าหรบัเยาวชนในเขตพื้นท่ี อ าเภอกนัทรวิชยั จงัหวดัมหาสารคาม

องอาจ ญาตินิยม, วฒิุศกัด์ิ บญุแน่น, ทิวาภรณ์ เมฆเสนา, อเุทน พีบขนุทด,

อาทิตย ์ โคชขึง, วงเดือน ปะจนัทงั โรงเรยีนสาธติมหาวทิยาลยัมหาสารคาม (ฝ่ายมธัยม) ตําบลขามเรยีง อาํกนัทรวชิยั จงัหวดัมหาสารคาม 44150

องอาจ ญาตนิิยม, วุฒศิกัดิ ์ บุญแน่น, ทวิาภรณ์ เมฆเสนา, อุเทน พบีขุนทด, อาทติย ์ โคชขงึ, วงเดอืน ปะจนัทงั. (2561). การพฒันาศูนยก์ารเรยีนรู้เครอืข่ายเกษตรอนิทรยี์สําหรบัเยาวชนในเขตพื้นที่อําเภอกนัทรวชิยั จงัหวดัมหาสารคาม. ประมวลบทความ : การประชุมวชิาการวทิยาการสิง่แวดลอ้มระดบัชาต ิ2561 ; 1 - 11.

บทคดัยอ่ การวจิยั การพฒันาศนูยก์ารเรยีนรูเ้ครอืข่ายเกษตรอนิทรยีส์าํหรบัเยาวชน มวีตัถุประสงค ์เพื่อศกึษาความต้องการในการจัดการเรียนรู้เกษตรอินทรีย์ในโรงเรียนระดบัชัน้ประถมศึกษา ในเขตอําเภอกนัทรวิชยั จงัหวดัมหาสารคาม ประเทศไทย สง่เสรมิและพฒันาทศันคตแิละความตระหนกัต่อการทําเกษตรอนิทรยีแ์ละการอนุรกัษ์สิง่แวดลอ้มสาํหรบัเยาวชน กลุ่มตวัอย่าง ไดแ้ก่ นกัเรยีนโรงเรยีนระดบัประถมศกึษา ในเขตพืน้ทีอ่าํเภอกนัทรวชิยั จ.มหาสารคาม จาํนวน 60 คน ไดม้าจากการสุ่มตวัอย่างแบบเจาะจง (Purposive sampling) เครื่องมอืทีใ่ชใ้นการวจิยัไดแ้ก่ แบบสาํรวจและสมัภาษณ์ แบบสอบถามวดัทศันคติ และแบบสอบถามวดัความตระหนักต่อการทําเกษตรอินทรีย์และการอนุรกัษ์สิง่แวดลอ้ม การดาํเนินการวจิยัโดยการ ทํากจิกรรมการเรยีนรูส้าํหรบัเยาวชน ผ่านกจิกรรมการฝึกอบรม การศกึษาดูงานและการลงมอืปฏบิตัจิรงิ ผลการวจิยั พบว่า ความต้องการขนาดพืน้ทีแ่ปลงเกษตรอนิทรยีใ์นโรงเรยีน สาํหรบัการเรยีนรู้ด้านการเกษตรอนิทรยี์ของเยาวชน พบว่า ร้อยละ 74 มีความต้องการพื้นที่ 30-50 ตร.ม. การจดัการเรียนรู้เกษตรอนิทรยีใ์นโรงเรยีน พบว่า จํานวนนักเรยีนทีเ่หมาะสมต่อพื้นทีเ่รยีนรู้เกษตรอนิทรยีใ์นโรงเรยีน มากที่สุด คอื นกัเรยีน 1 คน : พืน้ที ่3 ตร.ม. ผลการวเิคราะหเ์ปรยีบเทยีบค่าเฉลีย่ทศันคตต่ิอการทาํเกษตรอนิทรยีป์ลอดสารพษิและการอนุรกัษ์สิง่แวดลอ้มก่อนและหลงัเขา้ร่วมกจิกรรม พบว่า เยาวชนมทีศันคตเิพิม่ขึน้อย่างมนียัสาํคญัทางสถติ ิทีร่ะดบั .05 และผลการวเิคราะหเ์ปรยีบเทยีบความตระหนักต่อการทําเกษตรอนิทรยีป์ลอดสารพษิและการอนุรกัษ์สิง่แวดลอ้มก่อนและหลงัเขา้ร่วมกจิกรรม พบว่า เยาวชนมคีวามตระหนักต่อการทําเกษตรอนิทรยี์ปลอดสารพษิและการอนุรกัษ์สิง่แวดลอ้มก่อนและหลงัเขา้ร่วมกจิกรรมเพิม่ขึน้อย่างมนียัสาํคญัทางสถิต ิทีร่ะดบั .05

ค าส าคญั : เกษตรอนิทรยี,์ ศนูยก์ารเรยีนรู,้ เยาวชน, ทศันคต,ิ ความตระหนกั


Coressponding Author: Wutthisak Bunnaen ; E-mail address: [email protected]

2

The development of organic agriculture network learning center for youth people in Kantharawichai District, Maha Sakham Province

Ongart Yartniyom, Wutthisak Bunnaen, Thivaporn Meksena, Uten Peebkhunthod,

Arthit Khodchakungand, Wongduen Pajantung Mahasarakham University Demonstration School (Secondary), Khamriang Sub-district,

Kantarawichai district, Maha Sarakham Province, 44150

Ongart Yartniyom, Wutthisak Bunnaen, Thivaporn Meksena, Uten Peebkhunthod, Arthit Khodchakungand, Wongduen Pajantung. (2018). The development of organic agriculture network learning center for youth people in Kantharawichai District, Maha Sakham Province. Proceeding : The National Conference of Environmental Studies 2018 ; 1 - 11.

Abstract The research aim to development organic farm network learning center for the youth. The purpose to study the needs of organic agriculture management in elementary schools in Kantharawichai District, Mahasarakham Province, Thailand and promotes and develops attitudes and awareness of organic farming and environmental conservation for the youth The samples consisted of 60 primary school students selected by purposive sampling. The research instruments were interviews, attitude questionnaire and Awareness questionnaire on organic farming and environmental conservation. The research conducted by made learning activities for youth and training activities. The research found that the size of organic farm for organic agriculture learning in the school, 74 percent had a 30-50 square meter area. The number of students for most appropriate organic farming areas in the school was 1 student : 30-50 square meter area. The comparative analysis of average attitude toward non-toxic organic farming and environmental conservation after participation in the activity, the attitude of the youth increased significantly at the .05 level and the comparative analysis average of awareness non-toxic organic farming and environmental conservation before and after participation in the activities showed that the youth were more aware of organic farming, organic and environment conservation before and after the event, statistically significant at the .05 level. Keywords : Organic farming, Learning center, Youth, Attitude, Awareness


3

บทน า เกษตรกรรมเป็นที่มาของแหล่งอาหารที่สําคญัต่อการดํารงชีวิตโดยเฉพาะอย่างยิ่งการทําเกษตรอินทรีย์ปลอดสารพิษ เกษตรอินทรีย์ควรจะต้องส่งเสริมและสร้างความยัง่ยนืให้กบัสุขภาพอย่างเป็นองคร์วมของดนิ พชื สตัว ์มนุษย ์และโลกสุขภาวะของสิง่มชีวีติแต่ละปัจเจกและของ ชุมชน เป็นหนึ่งเดยีวกนักบัสุขภาวะของระบบนิเวศ การที่ผืนดินมคีวามอุดมสมบรูณ์จะทาํใหพ้ชืพรรณต่างๆ แขง็แรง มสีขุภาวะทีด่ ีสง่ผลต่อสตัวเ์ลีย้งและมนุษยท์ีอ่าศยัพชืพรรณเหล่านัน้เป็นอาหารสขุภาวะเป็นองคร์วมและเป็นปัจจยัทีส่าํคญัของสิง่มชีวีติ จากการสํารวจประเดน็ปัญหาของการจัดการเรียนรู้เกษตรอินทรีย์ในสถานศึกษาสําหรับเยาวชน ในเขตพื้นที่ใกล้เคียงของมหาวิทยาลัยมหาสารคาม พบว่า ในการจดัการศกึษาขัน้พืน้ฐานในระดบัประถมศึกษา ไม่มีหลกัสูตรรายวิชาการเกษตรโดยตรง แต่เป็นการสอดแทรกในสาระฯวชิาการเรยีนรู้ในกลุ่มสาระฯ การงานอาชพีและเทคโนโลย ีกลุ่มสาระฯวิทยาศาสตร์ ในโรงเรียนส่วนใหญ่ไม่มีครูที่จบทางดา้นการสอนการเกษตรโดยตรง และบางโรงเรยีนไม่มีกิจกรรมการเรียนที่จดัเจน ไม่มีการจดัทําแปลงเกษตรอนิทรยีใ์นโรงเรยีน จากความสาํคญัของเกษตรอนิทรยี์ และการเป็นปัจจยัพื้นฐานของการดํารงชวีิต จึงจําเป็นอย่างยิ่ง ที่ต้องมีกระบวนการพัฒนาการเรยีนรูก้ารทาํเกษตรอนิทรยีใ์หก้บัเยาวชน นกัเรยีน ทัง้ในระดบัประถมศกึษา และระดบัมธัยมศกึษา เพื่อให้นักเรียนมีความรู้ มีทกัษะเบื้องต้นในการทําเกษตรอนิทรยี ์เพื่อทีจ่ะไดนํ้าไปปรบัใชก้บัการดํารงชวีติ การพฒันาต่อยอดในการเรยีนรูแ้ละการประกอบอาชพีในอนาคต ดังนัน้ คณะผู้วิจ ัยและหน่วยงาน โรงเรียนสาธติมหาวทิยาลยัมหาสารคาม (ฝ่ายมธัยม) ทีไ่ด้รบัทุนสนบัสนุนในโครงการบรกิารวชิาการแก่ชุมชน หนึ่งหลกัสตูรหนึ่งชุมชน จงึได้มแีนวคดิในการพฒันาศูนย์การเรียนรู้เครอืข่ายเกษตรอินทรยี์สําหรบัเยาวชนในพื้นที่ใกล้เคียงมหาวิทยาลัยมหาสารคาม เพื่อการพฒันาความรู ้มทีกัษะเบือ้งตน้ในการทาํเกษตรอนิทรยี ์ความตระหนักต่อการอนุรกัษ์สิ่งแวดล้อม และการมีส่วนร่วมในกิจกรรมของเยาวชน มีการบูรณาการหลกัสูตรการเรยีนรู้ร่วมกนัและ พฒันาเครือข่ายการ

เรยีนรู้ด้านเกษตรอนิทรยี์ร่วมกนั ซึ่งจะทําให้เกดิการพฒันาทีย่ ัง่ยนืกบั เยาวชนต่อไป วตัถปุระสงคก์ารวิจยั 1. เพื่อพัฒนาศูนย์การเรียนรู้เกษตรอินทรีย์สําหรับเยาวชนของโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม (ฝ่ายมธัยม) 2. เพื่อศึกษาปัจจยั ความต้องการการจดัการเรยีนรูด้า้นเกษตรอนิทรยีใ์นระดบัการศกึษาขัน้พืน้ฐานประถมศกึษา ในเขตพื้นที่ อําเภอกนัทรวิชยั จงัหวดัมหาสารคาม 3. เพื่อศึกษาความตระหนักต่อการทําเกษตรอนิทรยี์และการอนุรกัษ์สิง่แวดล้อม ก่อนและหลงัการเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ด้านเกษตรอินทรีย์ของเยาวชนระดบัประถมศกึษา ในเขตพืน้ที ่อําเภอกนัทรวชิยั จงัหวดัมหาสารคาม 4. เพื่อศึกษาความทัศนคติต่อการทําเกษตรอนิทรยี์และการอนุรกัษ์สิง่แวดล้อม ก่อนและหลงัการเข้าร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ด้านเกษตรอินทรีย์ของเยาวชนระดบัประถมศกึษา ในเขตพืน้ที ่อําเภอกนัทรวชิยั จงัหวดัมหาสารคาม วิธีด าเนินการวิจยั ประชากร

ประชากรทีใ่ชก้ารศกึษาวจิยั การพฒันาศูนย์การเรียนรู้เครอืข่ายเกษตรอินทรยี์สําหรบัเยาวชนในจังหวัดมหาสารคาม ได้แก่ นักเรียนโรงเรียนระดับประถมศึกษา ในเขตพื้นที่อํา เภอกันทรวิชัย จ .มหาสารคาม กลุ่มตวัอย่าง

พัฒนาศูนย์การเรียนรู้ เครือข่ายเกษตรอนิทรยี์สําหรบัเยาวชนในจงัหวดัมหาสารคาม ได้แก่ นักเรียนโรงเรียนระดับประถมศึกษา ในเขตพื้นที่อาํเภอกนัทรวชิยั จ.มหาสารคาม จาํนวน 60 คน ไดม้าจ า กก า ร สุ่ ม ตั ว อ ย่ า ง แ บ บ เ จ า ะ จ ง ( Purposive sampling) รปูแบบการวจิยั

ผู้วิจยัได้ ใช้รูปแบบการวิจยัเชิงปฏิบัติการ (Action Research) และการวจิยัเชงิปรมิาณ แบบกลุ่ม


4

เดยีว (One Group Pretest Posttest Design) (สรุวาท ทองบุ, 2550) เครื่องมอืทีใ่ชใ้นการวจิยั

เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล แบ่งเป็น 2 ชนิด ดงันี้

2.1 ขอ้มูลเชงิคุณภาพ ใช้แบบ สํารวจ และการสมัภาษณ์แบบเจาะลึก การจัดสนทนากลุ่มเกี่ยวกับ ข้อมูลการทํากิจกรรมการเรียนรู้เกษตรอนิทรยีข์องเยาวชน 2.2 ข้อมูลเชิงปริมาณใช้สํารวจและแบบสอบถาม ประกอบดว้ย 3 สว่น ดงันี้

ส่วนที ่ 1 แบบสาํรวจปัจจยัพืน้ฐานของการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เกษตรอินทรีย์ให้กับเยาวชนในสถานศกึษาขัน้พื้นฐาน เป็นแบบประมาณค่า (Rating scale) 5 ระดบั คอื มากทีสุ่ด มาก ปานกลาง น้อย และน้อยที่สุด การแปลผลข้อมูลจากแบบสอบถาม ใชเ้กณฑด์งันี้ (บุญชม ศรสีะอาด, 2535 : 100)

ส่วนที่ 2 แบบแบบสอบถามวดัทัศนคติต่อการทําเกษตรอินทรีย์ และการอนุรักษ์ สิ่งแวดล้อมสําหรับเยาวชน เป็นแบบประมาณค่า (Rating scale) 5 ระดบั คอื มากทีสุ่ด มาก ปานกลาง น้อย และน้อยทีส่ดุ

ส่วนที่ 3 แบบสอบถามวัดความตระหนักต่อการทําเกษตรอินทรีย์ และการอนุรักษ์สิง่แวดลอ้ม เป็นแบบประมาณค่า (Rating scale) 5 ระดับ คือ มากที่สุด มาก ปานกลาง น้อย และน้อยทีส่ดุ การเกบ็รวบรวมขอ้มลู

ระยะที ่1 1. ผู้วิจ ัยศึกษาหาความรู้จากเอกสาร

ตํารา แนวคดิ ทฤษฎแีละผลการวจิยัทีเ่กีย่วขอ้ง 2. ศกึษาสาํรวจขอ้มูลพืน้ฐาน ปัจจยัการเรยีนรูเ้กษตรอนิทรยีข์องเยาวชนในโรงเรยีน เครอืข่ายระดบัการศกึษาขัน้พื้นฐานที่เขา้ร่วมโครงการ สํารวจขอ้มลูการทาํการเกษตรอนิทรยีภ์ายในโรงเรยีน

ระยะที ่2 1. ผูว้จิยัจดัทาํคู่มอืการฝึกอบรมการททํา

เกษตรอินทรีย์ในโรงเรียนและศูนย์เรียนรู้เกษตร

อนิทรยี์โดยที่ปรกึษาประธานมูลนิธสิิง่แวดล้อมศกึษา เป็นที่ปรึกษา และมผีู้เชยีวชาญประเมนิคุณภาพของคู่มอืฝึกอบรม

2. จดัการประชุมชาวบ้านเกษตรกรผูท้ําเกษตรอนิทรยี์ และจดัทําพื้นที่ศูนย์การเรยีนรู้เกษตรอินทรีย์ และดําเนินโครงการตลาดเกษตรอินทรีย์ในโรงเรยีนสาธติมหาวทิยาลยัมหาสารคาม (ฝ่ายมธัยม)

3. จัดทําเครื่องมือในการเก็บรวบรวมขอ้มลูและหาคุณภาพเครื่องมอืวจิยั โดยดาํเนินการ ขอความอนุเคราะหค์ณาจารย ์ในสาขาสิง่แวดล้อมศกึษา คณะสิง่แวดล้อมและทรพัยากรศาสตร์ มหาวทิยาลยัมหาสาคาม และผูเ้ชีย่วชาญดา้นสิง่แวดลอ้ม หรอืดา้นการศกึษา เป็นผูเ้ชีย่วชาญช่วยตรวจสอบและประเมนิคุณภาพเครื่องมอืวจิยั

ระยะที ่3 1. จัดการประชุมกลุ่มย่อย กรรมการ

ดํา เนินงาน และทําหนังสือ เชิญโรง เรียนระดับการศกึษาขัน้พืน้ฐาน ในเขตพืน้ทีจ่งัหวดัมหาสารคามทีส่นใจเขา้ร่วมโครงการ

2. เกบ็ขอ้มูลความตระหนักและทศันคติต่อการทําเกษตรอนิทรยีป์ลอดสารพษิและการอนุรกัษ์สิ่งแวดล้อม ของเยาวชนที่เข้าร่วมโครงการ ก่อนกจิกรรมการฝึกอบรม และศกึษาดงูาน

3. จดัการอบรมใหค้วามรูใ้หก้บัเยาวชนที่เขา้ร่วมโครงการในการทาํเกษตรอนิทรยีป์ลอดสารพษิ และความตระหนักต่อการอนุรกัษ์สิง่แวดล้อมและ จดักิจกรรมการศึกษาเรียนรู้จากศูนย์การเรียนรู้เกษตรอินทรีย์ ในพื้ นที่ โ ร ง เ รียนสาธิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม (ฝ่ายมธัยม)

4 . ให้เยาวชนศึกษาการดําเนินงาน ตลาดเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม (ฝ่ายมธัยม) ทีร่่วมกบัชุมชนบา้นดอนยม โดยดําเนินการเปิดตลาดในทุกวนัศุกรข์องสปัดาห ์ให้นักเรยีนที่เข้าร่วมโครงการ จดัจําหน่ายสนิค้า ให้กบับุคลากร นกัเรยีน ผูป้กครอง และบุคคลทัว่ไป ทีส่นใจพชืผกั สตัว ์และผลผลติทางการเกษตรปลอดสารพษิ

5. ผู้วิจ ัยเก็บข้อมูลความตระหนักและทศันคตต่ิอการทาํเกษตรอนิทรยีป์ลอดสารพษิและการอนุรกัษ์สิ่งแวดล้อม ของเยาวชนที่เข้าร่วมโครงการ


5

หลังกิจกรรมการฝึกอบรม และศึกษาดูงานและเก็บขอ้มลูเชงิคุณภาพในรปูแบบ การสมัภาษณ์เชงิลกึ การวิเคราะหข์้อมูล 1. วเิคราะห ์แผนการดําเนิน การพฒันาจดัทําพื้นที่ศูนย์การเรียนรู้ เกษตรอินทรีย์ และดําเนินโครงการตลาดเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยมหาสารคาม (ฝ่ายมัธยม ) ร่วมกับกรรมการดาํเนินงานและทีป่รกึษาโครงการ 2. วิเคราะห์ข้อมูล ปัจจัยการจัดการเรียนรู้เกษตรอินทรีย์ของเยาวชนในระดับการศึกษาขัน้พืน้ฐานจากการลงพืน้ทีส่าํรวจขอ้มลูและการสมัภาษณ์ 3. วิเคราะห์ค่าดัชนีความสอดคล้อง และค่าคว าม เหม าะสม ของ คู่ มือ กา ร ฝึ กอบรม แล ะแบบสอบถาม จากการประเมนิของผูเ้ชีย่วชาญ 4. เปรยีบเทยีบความตระหนัก และทศันคติต่อการทําเกษตรอินทรีย์ปลอดสารพิษ และการอนุรกัษ์สิ่งแวดล้อมของเยาวชนก่อนและหลังการ เข้าร่วมกจิกรรมการเรยีนรูใ้น ศนูยก์ารเรยีนรูเ้กษตรอนิทรยี ์ 5. วิเคราะห์เปรียบเทียบค่า เฉลี่ยของ ความตระหนัก และทศันคติ ต่อการทําเกษตรอนิทรยีป์ลอดสารพิษและการอนุรกัษ์สิง่แวดล้อมของเยาวชนก่อนและหลงัการ เข้าร่วมกจิกรรมการเรียนรู้ใน ศูนย์การเรยีนรูเ้กษตรอนิทรยีโ์ดยใช ้Paired t-test สถิติท่ีใช้วิเคราะหข์้อมูล สถติทิีใ่ชใ้นการวเิคราะหข์อ้มลูในการวจิยัครัง้นี้มรีายละเอยีดดงัต่อไปนี้

1. สถติิพืน้ฐานไดแ้ก่ สถิตคิ่าความถี่และค่ารอ้ยละ สถติคิ่าเฉลีย่ และสถติคิ่าเบีย่งเบนมาตรฐาน

2. สถิติทดสอบประสทิธภิาพของเครื่องมอืไดแ้ก่

2.1 หาค่าดัชนีความสอดคล้อง ของแบบสอบถาม จากการประเมนิของผูเ้ชีย่วชาญ

2.2 หาค่าความเหมาะสม ของแบบสอบถาม จากการประเมนิของผูเ้ชีย่วชาญ

2.3 หาค่าอํานาจจําแนกรายข้อของแบบสอบถามวดัความตระหนักต่อ การบรโิภคผลผลติ

เกษตรอนิทรแีละการอนุรกัษ์สิง่แวดลอ้มโดยใช้ Item-total correlation

2.4 หาความเชื่อมัน่ของแบบตรวจสอบรายการและแบบสอบถามวัดความตระหนักต่อการบริโภคผลผลิตเกษตรอินทรีย์ปลอดสารพิษและการอนุรกัษ์สิง่แวดลอ้ม ตามสตูรค่าสมัประสทิธิแ์อลฟา (α –Cronbach Coefficient) 2.5 สถิตทิดสอบผลและสมมตฐิานได้แก่ สถติ ิPaired t-test เปรยีบเทยีบค่า เฉลีย่ของทศันคต ิและความตระหนักต่อการทําเกษตรอินทรีย์ปลอดสารพิษและการอนุรกัษ์สิง่แวดล้อมของเยาวชนก่อนและหลงัการ เข้าร่วมกจิกรรมการเรียนรู้ใน ศูนย์การเรยีนรูเ้กษตรอนิทรยี ์ ผลการศึกษา จากการสํารวจข้อมูลพื้นที่ของโรงเรียน และความต้องการขนาดพื้นที่แปลงเกษตรในโรงเรียน สาํหรบัการเรยีนรูด้้านการเกษตรอนิทรยี์ของเยาวชน นกัเรยีนระดบัประถมศกึษา ในเขตอาํเภอกนัทรวชิยั จ.มหาสารคาม พบว่า โรงเรียนในระดับประถมศึกษาส่วนใหญ่ร้อยละ 60 มีพื้นที่ 5-10 ไร่ (8,000-16,000 ตร.ม.) และอีกร้อยละ 40 มีพื้นที่มากว่า 10 ไร่ (มากกว่า 16,000 ตร.ม.) และความตอ้งการขนาดพืน้ที่แปลงเกษตรอนิทรยีใ์นโรงเรยีน สาํหรบัการเรยีนรูด้า้นการเกษตรอินทรีย์ของเยาวชน พบว่า ร้อยละ 74 มีความตอ้งการพืน้ที ่30-50 ตร.ม. รองลง�

proceeding : the national conference of environmental studies z...

Documents