puitling sabbath sikul zirlai - adventistmm.org

86
1 2 H-1 Sabbath School Lesson [Gmidkbmom yHkESdyfol yHkESdyfol yHkESdyfol yHkESdyfol yHkESdyfol OD;zkef;Edkif (00354) refae*sm uif;apmifhyHkESdyfwdkuf 206 a&Topömvrf;? &efuif;NrKdUe,f &efukefNrKdU xkwfa0ol xkwfa0ol xkwfa0ol xkwfa0ol xkwfa0ol OD;apmxDrao (00590) OuúX jrefrmjynfowåraeYOykoftoif;awmf 68 OD;0dpm&vrf;? &efukefNrKdU tkyfa& - 700 "r®'ge yxrtBudrf PUITLIN PUITLIN PUITLIN PUITLIN PUITLIN G G G S S S S S ABB ABB ABB ABB ABB A A A TH TH TH TH TH SIKUL SIKUL SIKUL SIKUL SIKUL ZIRLAI ZIRLAI ZIRLAI ZIRLAI ZIRLAI Thutiam Chu: Pathian Chatuan Thuthlung by by by by by Gerhard F. Hasel April, May, June 2021

Upload: others

Post on 02-Jan-2022

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

1 2

H-1

Sabbath School Lesson

[Gmidkbmom

yHkES dyfolyHkES dyfolyHkES dyfolyHkES dyfolyHkES dyfolOD;zkef;Edkif (00354)

refae*smuif;apmifhyHkESdyfwdkuf

206 a&Topömvrf;? &efuif;NrKdUe,f&efukefNrKdU

xkwfa0olxkwfa0olxkwfa0olxkwfa0olxkwfa0olOD;apmxDrao (00590)

OuúXjrefrmjynfowåraeYOykoftoif;awmf

68 OD;0dpm&vrf;?&efukefNrKdU

tkyfa& - 700

"r®'ge

yxrtBudrf

PUITLINPUITLINPUITLINPUITLINPUITLINGGGGG S S S S SABBABBABBABBABBAAAAATH TH TH TH TH SIKULSIKULSIKULSIKULSIKULZIRLAIZIRLAIZIRLAIZIRLAIZIRLAI

Thutiam Chu: Pathian ChatuanThuthlung

bybybybyby

Gerhard F. Hasel

April, May, June2021

Page 2: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

3 4

THUTHLUNG CHU

Kum 1588-ah khân Sap nu pakhat (nau thla sarihmi pâi) chuan tuipui lam a thlîr a. A thil hmuh—Spanishindo lawng rual, British thliarkâr rûn tuma râlthuamhlauhawm tak tak nêna rawn thawk chhuak—chuan atihhluah êm avângin a nau pâi pawh a hun âia hma-in ahrin phah ta rêng bawk a ni.

Hetianga hlauthâwng tak chunga hrin chhuah anihzia chu a fapa Thomas Hobbes-a, Europe ramin politicaltheory zam chhuaktu a neihte zînga ropui ber lo ni tanihphungah pawh hmuh theihin a awm a. Hobbes-a hi tualchhûng indona leh sakhuana avânga tharum thawhnatenEngland ram a tihbuai êm êm lâia chêng niin, mihringtehian mi tin huap zo sawrkâr chak tha tak an nei lo va,chuvâng chuan chuan hlauhna hian a thlah tak tak ngâilo niin a ngaih phah ta rêng a n. Ngialnghet lo riuvainhriatna kan nei reng a, ram/hnam dangin min rawn rûnkan hlau reng a, tin, thih hi kan hlau êm êm reng maibawk. A tute pawh hi indo tawn vek mai kan ni a, chumitibo tûra thil eng emaw tak kan ti a nih loh chuan mihringhun hi “khawharthlâk, rethei, tenawm, tawrawt leh tâwitak” a ni mai dâwn niin a sawi.

A chin felna tûr chu eng nge ni ta le? Hobbes-a chuanpakhat chiah a awm niin a ngâi a: mihringte hi an thil duhleh tum zawng zawngte khâikhâwmsaktu tûr thuneitupakhat hnuaia an intûkluh a ngâi a, chu chuan an chungahthuneihna pumhlûm a nei bawk tûr a ni. He an chungathuneihtu hi—mi pakhat chauh emaw, mi eng emaw zâtintêlkhâwm emaw—hrohrâng na tak leh mi chaldelh chîngtak pawh ni tho mah se, an nun tihrehawmtu leh tinghetlotu thil râpthlâk tak takte chu a tiâwp dâwn a ni.tawngkam danga sawi chuan, an dikna chanvo zawng zawng

THUPUITE

1 Eng Thil Nge Thleng Ta Le?

(March 27 - April 2) .........................................8

2 Bible-a Thuthlungte Thlîrna (April 3-9) ..........21

3 “Chhuan Lo La Awm Leh Zel Turte”

(April 10-16) .................................................34

4 Chatuan Thuthlung (April 17-23) .................47

5 Thutiam Fate (April 24-30)........................... 60

6 Abrahama Thlah (May 1-7) ............................72

7 Sinai Tlanga Siam Thuthlung

(May 8-14) ................................................... 85

8 Thuthlung leh Dan (May 15-21) ....................97

9 Thuthlung Chhinchhiahna (May 22-28) ...... 109

10 Thuthlung Thar Chu (May 29-June 4) .......... 121

11 Thuthlung Thar Biak Buk (June 5-11) ......... 133

12 Thuthlung leh Rinna ( June 12-18) ............. 145

13 Thuthlung Thar Hnuaia Awm Nun Chu

( June 19-25) .............................................. 157

Page 3: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

5 6

leh an zalênnate chu a hnênah pe-in chumi avâng chuanthlamuanna leh himna an chang ve thung ang. Hetiangathiltihtheihna inthleng, mipuiten an chunga thuneitutehnêna thiltihtheihna an hlan chhâwn hi Hobbes-an“thuthlung” tia a sawi chu a ni.

Amaherawhchu, thuthlung tih thu hi Hobbes-aatanga rawn piang chhuak a ni lo tih hria ila. Hobbes-apian hma kum sâng eng emaw zât kal ta khân Pathianchuan Israel-te thu a lo thlunpui tawh a, thuthlung tobultak phei chu Israel hnam pian hma daih kha a la ni zâwknghe nghe bawk. He thuthlung hi chu Hobbes-an a sawithuthlung, mipuiten an rawt chhuah leh puanzâr ang hi nilovin, Thuneitu dik tak, lei leh vân Siamtu Pathianin arawt chhuah leh a puanzâr a ni a. Tin, Hobbes-a sawithuthlung kha chu hlauhna avânga siam chhuah liau liaua ni a, Pathian thuthlung erawh hmangaihna, suala tlutawhte a hmangaihna leh kraws hruai thlengtuhmangaihnain a tur chhuah a ni ve thung.

Chutichuan, Kristan kan tâna a lo tih tawhte avângkhân Pathian chu kan lo hmangaih lêt ve ta a. Tin, Hobbes-a thuthlung-ah hian mipuite chu thuneitu hnuaia an intûkluh a ngâi a, chutiang chiah chuan keini pawh Pathianhnênah kan nun kawng sualte, kan hlauhna te, thil dikleh dik lo kan thliar hran chungchânga kan ngaih dân diklo te hi kan thlah vek a ngâi a ni. Mahse hei hi thil engemaw dawn lêt kan beisei vânga ti kan ni lo thung a, engkim chunga Thuneitu’n mi a pêk theih tha ber—Isua Kristaleh amaha tlanna awm chu min pêk tawh avâng zâwka tikan ni.

Eng tiangin nge thuthlung chuan hna a thawh le?Hna a thawh dân hi hriat thiam a awlsam khawp mai: Kristachuan kan sualte a phur a, a âiah a felna chuan min thuamta a, tichuan amah avângin amah Pathian anga mi fel ni

ve-ah chhiar kan lo ni ta mai a ni. Chuvâng chuan, misual ni anga ngaih kan ni tawh lo va; sual chuan Pathianlak ata min then hran thei ta lo bawk. Tualthattu te, uirête, mi buluk tak te, dâwt sawi chîng te, rûkru te, mi hurherh tak te meuh pawh amah Pathian anga mi fel ni ve-ahchhiar an lo ni ta a ni. Tin, he thilthlâwnpêk hlu tak mai,mi fel ni miah lo mi fela chhiar tâkna hi rinna avângchauha lo thleng thei a ni a. Chuvâng chuan a nia, “rinnaavânga felna” tih tawngkam pawh hman thin a nih rêng ni.

Nimahsela, hetah hian a lo tâwp mai lo leh nghâl.Tualthattu te, uirê te, mi buluk tak te, dâwt sawi chîng te,rûkru te, mi hur herh tak te meuh pawhin Isua zârahPathian nêna inlaichînna an lo nei thei ta bawk a, a chhanpawh Isua thisen khân ngaihdamna mai ni lovin, tlenfâina,tihdamna leh dintharlehna a ken tel vâng a ni. Krista zârahpiang thar kan lo ni ta a, chumi avâng chuan Pathianinkan thinlung tisa lungphêkah hian a dân thianghlim chua ziak ta bawk. Chutichuan, tualthattu te, uirê te, mi buluktak te, dâwt sawi chîng te, rûkrû te leh mi hur herh taktechuan an thil tih thinte chu an lo sim ta a. Hetia anthinlunga dân ziah a nih tâk atang leh ziah a nih tâk avânghian an nun pum pui chu a lo danglam ta vek mai a ni. Anthinlunga Pathianin dân a dah rem ang zêla thil tih chu anlo châk ta êm êm a, tin, chu an châkna chu Pathianthiltihtheihna tiam nên pawh a inrem hle bawk. Hei tak hiPathian nên thuthlung inlaichînnaa chêng dûn kan tih thinchu a ni.

Tûn kuartarah hian chîk zâwkin Pathian thuthlungawmzia te, chu thuthlung chuan eng nge min neihtîr tih teleh, kan lak atangin eng nge a phût tih te kan thlîr ho anga. Chumi atân chuan lehkhabu hrang hran râwn ni thomah se, Dr. Gerhard Hasel-an a thih hmâa a lo ziahlehkhabu pakhat hi innghahna pui berah kan hmang dâwn

Page 4: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

7 8

a ni. Hasel-an thuthlung thutiamte puan chhuahaa aawmna Pathian Lehkha Thu a hrilh fiah dân hianhuaisenna, beiseina min pe dâwn a. Tin, Hobbes-an a zirchhuah phâk loh, “Hmangaihnaah chuan hlauhna rêng aawm lo: hmangaihna famkim chuan hlauhna a hnawtchhuak zâwk thîn a ni” (1 Joh. 4:18) tih hi kan lo zir chhuakthei bawk ang.

Gerhard F. Hasel-a (PhD, Vanderbilt University) khaAndrews University-a awm SDA Theological Seminary-ahThuthlung Hlui lam zirna leh Biblical Theology zirtîrtu (JohnNevins Andrews Professor) ni thîn a ni a. Kum 1981–1988 khânhe seminary-ah hian dean niin, kum 27 chhûng zet ThD/PhDprograms director hna a lo chelh tawh bawk a ni.

ZIRLÂI 1 March 27–April 2

ENG THIL NGE THLENG TA LE?

SABBATH CHAWHNÛ March 27

CHHIAR TÛRTE: Sâm 100:3; Tirhkohte 17:26; Gen. 2:7, 18–25; Gen. 1:28, 29; Gen. 3:15.

CHÂNGVAWN: “Tin, Pathianin, ‘Kan anpuiin, keimahniang takin mihring siam ila: . . . ,’ a ti a.Tichuan, Pathianin ama anpuiin mihringa siam a, Pathian anpui ngeiin a ni a siamni; mipaah leh hmeichhiaah a siam a ni”(Genesis 1:26, 27).

Bible-a kan hmuh mihringte siam an nih dânchanchin inziahna hi beiseina, hlimna leh that famkimnathu-in a khat emaw tih mai tûr a ni a. Pathian chuan nihrang hranga thil a siamte chu a siam zawh apiangin “tha”a tih hle thu a sawi zêl. Amaherawhchu, “tha” tia sawitezîngah hian thlipui te, lîrnghîng te, tâm te leh natna te chua tel ve lo tih hre thung ila.

Eng thil nge lo thleng ta le?

Thil siam chawlhkâra a ni rukna kha Pathianin “thaa ti êm êm a” tih thu a sawi hmanga tihtâwp a ni a. Hetiangthu hmanga tihtâwp a nih chhan chu hemi nî hian LALPA

chuan ama anpui ngeiin mihringte a siam vâng a ni. Nidanga thil a siamte kha chu “tha a ti hle” tia sawi mai anih lâiin, ni ruk nî-a a thil siam erawh hi chu “tha a ti êmêm” bîk tlat. He a mihring siamte hi kawng tinrênga tha

Page 5: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

9 10

famkim an ni rêng bawk a, a chhan pawh Pathian anpuiasiam an nih miau vâng a ni. A awmzia chu, tualthattu anni lo va, rûkru an ni lo va, dâwt sawi chîng an ni lo va, bumhmang an ni lo va, anmahni-ah khân bawlhhlawh rawngkâi eng thil mah a awm lo tihna a ni. Mahse, eng thil nge lothleng ta le?

Tûn kâr zirlâi hian thil siam thu kha min thlîrpuiin,Pathianin a siam khawvêl tha famkimah khân eng thil ngelo thleng ta tih hriat kan tum dâwn a. Tichuan, tûn kuartarzirlâi thupui, a thil siamten an dinhmun ngâi an luah lehtheihna tûra Pathianin thil a tih mêk chu kan zir ho dâwna ni.

Zirlâi Thlîr Lâwkna: Bible-in khawvêl leh achhûnga thil awmte lo awm tan dân a sawi chu eng ngeni? Eng vângin nge a chhia leh a tha hriatna thing khaEden huanah khân dah ve a nih? Evi leh Adama-te sualaan tlûk hnu-a Pathianin beiseina a pêk zui ve nghâl khaeng nge ni?

SUNDAY March 28SATEL TAM TAK INCHHERCHHUAN CHUNGAH . . .

“A tîrin Pathianin lei leh vân a siam a” (Gen. 1:1).

Tum khat chu scientist pakhat hian planetpakuaten anmahni kawng bîk theuh zawha nî khi an kalhual thu leh, nî pawhin ama kawng zawha galaxy lâi taka aawm thu a sawi a. Chu ve leh, hmeichhe pakhat, pheikhawkdum bun hi lo ding chhuakin, chu nu chuan lei hi thlênganga phêk duai, satel lian tak chunga innghat a nih zâwkthu a rawn sawi ve thung a. A thil sawi chuan scientistnuih a tiza ngang mai. A nih leh satel chu eng chungah

nge a bawh ve tia a han zawh chuan, satel dang chunga abawh thu-in a chhâng sam ve êt mai bawk si a. Chutah nuideuh tat tat chung hian, “Ka pi, chu satel dang chu engchungah nge a bawh ve a?” tiin a’n zâwt leh hrâm a.Hmeichhia chuan, “Aw, satel dang chungah a ni maialâwm” tiin a chhâng sam ve leh êt mai a. Mahse, chu satelchu eng chungah nge a bawh ve tia a zawh leh hma chuana hmâiah tak a kutzungchalin a rawn kâwk a, “Ngâwi chîpcham mai teh, naupang, satel tam tak an inchherchhuantûn tih hi lo hria ang che” a ti a.

An inchhân tawn dân hi a nuihzatthlâk angrengviau rualin, mihringte lo awm tan dân chungchâng maibâkah, lei leh vân nihphunga zawhna pawh a khawih teltlat mai. Keimahni duh thu rêng pawh ni hauh lova kan loawm ve tawpna he khawvêl hi eng ang nge ni? Eng vânginnge hetah hian kan lo awm ve ngawt? A tâwpah khawiahnge kan kal dâwn?

Hêngte hi zawhna pawimawh leh tûl tak, a chhânnakan hriat ngei ngâi a ni a. A chhan pawh tu nge kan nihtih leh he leiah hian hian eng tia lo awm nge kan nih tihkan hriat dân chuan heta kan awm chhûnga kan nun dânleh kan thil tih dân hrang hrangah nghawng a neih ngeidâwn vâng a ni.

Hêng Bible chângte hi chhiar ang che: Gen. 1:1;Sâm 100:3; Isa. 40:28; Tirhkohte 17:26; Efesi 3:9; Heb. 1:2,10. Hêng Bible châng hrang hrangte hian eng tiangin ngea chunga zawhna thenkhat khi an chhân hlawm le? Anzavâia ngaih dân thuhmun pakhat an neih \heuh chueng nge ni?

Genesis 1:1 thu-a thil mak angreng deuh mai awmchu (châng dangah pawh a ni ve tho a) Pathianin Siamtu anihzia tihchian a tum hran chuang miah lo hi a ni. Siamtu

Page 6: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

11 12

a nihzia chipchiar taka sawi lêm lovin, lei leh vân leh achhûnga thil awmte hi ama siam vek a nih thu chiangtakin a sawi tawp mai zâwk a. Chu chu rinnain kan pawmmai dâwn nge, kan pawm duh dâwn lo le? Dik takin, rinnahi kan pawm theih dân kawng awm chhun a ni nghe nghebawk a, a chhan pawh mâwl tê a ni: kan zînga tu mah hiankhawvêl leh a chhûnga thil awmte siam a nih dân khankan hmuh miau loh vângin. Chuvângin, siam kan nih lâilo thlîr chu kan tân thil theih a ni lo hrim hrim bawk a.Pathian awm ring ve lêm lote ngei pawh hian, mihring tobulan pawm dân chu eng pawh lo ni se, chu an pawm dân chukeini Pathian siam kan nih ringtute ang bawk hian rinnaaan pawm ve tho a ngâi: a chhan pawh kan zîngah hiankhawvêl leh a chhûnga thil awmte siam a nih lâi hmutukan awm loh vâng a ni.

Pathian hian Siamtu a nihna anga amah ring maitûrin min ti pawh lo ni se, rin chhan tûr tha tak eng emawawm chuang lova ring mâwl ve tawp tûr chuan min phûtlo thung. Kan thurin hrang hrang zînga a tam zâwkahhian rinna eng emaw zât tal chu a awm a ngâi zêl a ni tihhre reng chungin he khawvêla kan lo awm chhan hitihpalhthilthu-a lo âr kawh chhuah ve ngawt ni lovin,Pathianin a duh rêng vânga min dah a ni zâwk tih kanrin theihna chhan tûrte chu ziak chhuak teh.

THAWH|ANNI March 29SIAMTU ANPUIIN (Gen. 1:27)

Bible chuan Pathianin mihringte hi “amaanpuiin—mipa-ah leh hmeichhia-ah—a siam tih a sawi a(Gen. 1:27). He thu hi tanchhana hmangin hêng a hnuaiazawhnate hi han chhâng teh:

1. Pathianin ama anpuiin min siam kan tih hi engnge ni a awmzia? Eng tiang kawngtein nge “ama anpuingei” kan nih le?

2. Genesis-a thil siam thu hi chhiar la, LALPA hianmihringte ni lo thil dang, “ama anpui ngeia” ni ve thovasiam a nei em? A nei lo a nih chuan, leia thil siam dangawm ve-te laka kan dinhmun danglam bîkzia hi kan hrethiam em le? Chutianga kan danglam bîkna atang chuaneng zirlâite nge zir chhuah theih kan neih sawi rawh.

3. Mihringte siam an nih dân chanchin ziahnaatang hian Pathianin a siam ni ve tho thil dangte lakamihringte chungnunna leh danglam bîkna dang eng ngekan hmuh le?

Pathian chanchin leh a chungchâng thu sawinaatân hian mihringte tawng kan hmang lo thei lo va, chutihrual chuan, Pathian hi Thlarau a ni tih erawh kantheihnghilh ngâi tûr a ni lo vang (Joh. 4:24). A nihphungleh zia-a thil tam tak hi chu thurûk inthup, keini tânahriat phâk rual loh ni mah se, kan taksa, rilru leh thlaraunihphungahte hian min siamtu zia chu eng emaw ti kawngtalin kan lan chhuahtîr thîn tih chin hi chu kan sawi theithung. Amaherawhchu, Bible hian thlarau lam leh rilrulama kan theihna sânzia min hrilh tho mai a. Hêng thilpahnihte hi kan tithangin hmâ pawh kan sâwntîr zêl theibawk. Hetianga mihringten rilru danglam leh sâng bîk kannei hi Pathian nêna innêlna leh inthian thatna kan neihphah theihna a ni nghe nghe a. Hetiang inthian thatna hichu leia Pathian thil siam awm ve dangte hian an neihtheih hauh loh a ni.

Pathianin hmeichhia a siam dân pawh hi a makdanglam hle a ni tih lo hre tel ila. Hmeichhiate leh mipatehian Pathian anga siam nihna chanvo ropui tak tak chu

Page 7: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

13 14

an intâwm a ni. Siam an nih dân sawinaah pawh hian a tumah mah hi a dang âia hnuaihnung zâwk ni âwma ngaihtheihna tûr eng thu mah a awm lo hrim hrim a. AmahPathian ngeiin hmanrua thuhmun hmangin a siam a ni.An pahnih hian a tîr atang rênga intlukin a siam a, amahnêna inlaichînna bîk nei tûrin a dah dûn bawk. An pahnihhian Pathian hnêna ropuina hlântu tûr Pathianin a pêknungchangte tithang lian zêl tûrin remchang thuhmun annei ve ve a ni.

“Amah Pathian ngei hian Adama kha kawppui tûr ape a. ‘Amah tanpuitu tûr, a kawppui âwm mi tak siamsakin,chu mi chuan hmangaihna leh hriatthiamna nên amah achênpui dâwn a ni. Evi kha Adama nâkruh lâk chhuahatanga siam niin, chu chuan Adama chunga awm angainngâiin Adama thunun tûr a ni lo va, Adama âiahnuaihnung zâwk nia inngâiin Adama rah behin a awmtûr lah a ni hek lo tih a entîr. Adama tlukpui niin Adamakiangah a awm reng ang a, Adama pawhin a hmangaihin avênghim reng bawk ang.—Ellen G. White, Thlahtubulte lehZâwlneite, p. 23.

THAWHLEHNI March 30PATHIAN LEH MIHRINGTE AN THAWK DÛN (Gen. 1:28, 29)

Pathianin mihringte hnêna thu a sawi hmasak berPathian Lehkhabu-a kan hmuhte hi en ila. Anmahni angmi dang hringa lo inthlah pung zêl thei an nihzia a hrilh ani tih kan hre thei ang. An awmna lei leh thil siam dangtepawh anmahni thuhnuaia awm vek tûr an ni tih hrilhin,leilung hi luah khata, enkawla, an thu thu-a awmtîr tûrina ti a. Tin, thlâi chi hrang hrang awmte zînga an ei theihtepawh a hrilh bawk. A tâwi zâwngin sawi mai ila, Bible-akan hmuh dân chuan, Pathianin hmeichhia leh mipa a

siamte hnêna thu a sawi hmasak berte hian an chênnakhawvêl leh chuta thil awmte nêna an inhnêk tawn dântûr leh inlaichînna chungchâng a hrilh a ni kan ti theiang.

Genesis 1:28, 29 hian Pathianin khawvêl leh achhûnga thil awmte a hmuh dân eng nge a sawi? Heta athil sawi dân hian khawvêla thil awmte-ah hian thil thalo eng emaw awmin, chûngte chu kan nunkhaw nawmnâna kan lo hmang hi a dik lo a ni tih a kâwk em? Hêngmihring chanchin hmasa kan hmuh atang hian thilsiamte nêna kan inzawm dân tûr chungchângah engzirlâite nge zir chhuah theih kan neih le?

Hêng thute hmang hian Pathian chuan mihringtenêna inlaichînna an neih theih nân rahbi hmasa ber chua rawn zawh tih pawh lo hria ila. An hnênah thu a sawi a,thu a pe a, an tih tûrte a hrilh bawk. An kova mawhphurhnatla chu sawi lang kher lovin a hriattîr vek a. Amah ngeiinduh taka a siam thil ropui tak takte chungah hian thu neitûrin a ti a ni.

Genesis 1:28 hian Evi leh Adama te kha Pathianinmal a sâwm tih a sawi a. Hei hi eng nge ni a awmzia? Chumalsâwm an nihna chuan anmahni leh Siamtu inkârainzawmna awm dân kha eng tin nge a tihlan?

Pathian chuan Evi leh Adama te kha fing leh rilruchak tak, a khawngaihna lo dawng thei tûr leh amah nênainpâwla, inkâwm hlim thei tûr niin a hmu a. Tin, ama siam,ama fate an nih avângin anmahni siamtu, an Pamalsâwmna leh enkawlnaah an innghat hmiah bawk. Anmamawh eng kim a pe vek a. Mahse, an hnêna a pêktedawng tlâk leh phû rêng an nihna tûrin eng mah tih an neilo thung. Anmahni thawh chhuah ni miah lo dawngtu diktak an ni.

Page 8: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

15 16

Mipa (Adama) leh hmeichhia (Evi) siam an nih thukan chhiar hian suala an tlûk hma khân Pathian chuanamah nêna inzawmna thûk tak nei tûrin a duhsak hle ani tih kan hmu thei a. Khatiang inzawmna bawk kha sualaan tlûk hnua lo piang ve-te keini pawh hian nei se minduh hle a ni. Vawiin zirlâi atang hian suala tlu tawh nimah ila, Pathian chu kan thian tha tak a la ni reng tho ani tih kan hmu thiam em?

NILÂINI March 31THINGAH KHÂN

“Tin, LALPA Pathian chuan mihring hnênah chuan,‘Huana thing tinrêng rahte hi i duh duhin i ei thei e;nimahsela, a chhia leh a tha hriatna thing rah erawh hichu i ei tûr a ni lo: i ei chuan i ei nî la la-in i thi ngei tûra ni’ tiin thu a pe a” (Gen. 2:16, 17).

He fiahna hian Evi leh Adama te kha zalên taka anduhthlanna hmang thei tûrin remchâng a siamsak a. Tin,Siamtu nêna an inzawmna chu a tha zâwng emaw, tha lozâwng emaw pawha lo chhâng lêt tûrin chona a pe nghâlbawk a ni. Zalênna nei, thil tha leh tha lo thliar hrang theiaPathian siam an ni tih a tilang a. A thu hrimah, anmahniduh thu rênga a thu âwih lo thei ni lo se, eng vângin ngeLALPA pawhin a thu an âwih loh thulha vaukhânna thu apêk buai duh tingtang ang ni?

“Hemi bunga a thil sawite a thlen hmâa thil lo thlengtawhte hian Genesis 2:16, 17-a sawi atân hian kawng a losial sa a. Mihringte hma lam hun chu he khapna thu anzawm leh zawm lohah hian a innghat thui hle. Mihring hithu lêng vâk tam tak awmte hian a tibuai tûr a ni lo va. Arilru-ah Pathian thupêk pakhat chauh chu a vawng rêng

tûr a ni. Hetianga thupêk eng emaw zât pakhata khâikhâwmhian Jehova chuan anmahni a khawngaihzia a târ lang a.Chu bâkah chuan, he thupêk hi zawm a huphurhawm loha ni tih tilangtu atân phâlna zau tak a hawnsak nghe nghebawk: ‘huana thing tinrêng rahte hi i duh duhin i ei thei e’tiin a hrilh thlap a nih kha.”—H. C. Leupold, Exposition ofGenesis (Columbus, OH: Wartburg Press, 1942), vol. 1, p. 127.

A thu zâwm tûra hrilh pah hian Pathian chuan hetihian an hnênah a sawi tihna a ni: Nangmahni siamtu kani a, keima anpui ngeiin kan siam che u a ni. I nunna khakeima chelh a ni a, keimah avânga nung leh che leh loawm in ni. In thatna tûr leh in hlimna tûra i mamawhzawng zawng ka pe vek che u a (in ei leh in tûr, chênna inleh kawppui tûr te), tin, keima hnuaiah he khawvêl chungarorêltu atân ka ruat bawk che u. Keimah min hmangaihavânga he kan inlaichînna hi in nemnghet duh dâwn a nihchuan in Pathian ka ni ang a, nangni pawh ka fate in niang. Tin, he thupêk zawm maina hmang hian kaninlaichînna hi in nemnghet thei a, keimah min ring a nitih pawh in tilang thei bawk.

Eng pawh ni se, Pathian nêna kan inlaichînna chuanzalên taka a thu zawm kan thlang a nih chauhin awmzia anei thei a, a daih rei bawk ang. A thu kan zâwm lo a nihchuan a lak ata kan inla hrang tihna a ni dâwn a. Amahmamawh lo nia kan inhriatzia a tilang tihna a ni bawkang. Chu duhthlanna chuan sual hriatna min neihtîr dâwna, sual chuan Pathian lak ata min la hrangin mal ngawihngawih leh rilru hrehawm takin min awmtîr thîn a, a tâwpahphei chuan thihna kawrruamah min hnûk lût nge nge dâwna ni.

Pathianin Evi leh Adama te hnêna fiahna a pêkkha a laka an rinawm leh rinawm loh mai bâkah, amahahrinna an nghat em tih hriatna tûr a ni a. Anmahni siamtu,

Page 9: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

17 18

H-2

an mamawh eng kim petu leh khawvêl nuam taka awmtîrlakah chuan an rinawm tlat dâwn nge nia kawng dangzawhin, a lak ata an inla hrang zâwk dâwn? A thu sawichu a nih ang anga ring mai thei tûrin amahah rinna annghat ngam dâwn em? A laka an rinawmna leh amah anrinna chu a chhia leh a tha hriatna thing rah hmangafiah a ni a. Eng kawngtein nge hetiang deuh fiahna hi nitin kan hmachhawn ve le? Eng tiangin nge Pathian dânhi Genesis 2:16, 17-a Pathian thupêk nên hian a inanhan sawi teh.

NINGANI April 1INLAICHÎNNA CHHU CHATIN

Kan mi hriat zâwngte hi chu kan ring tlângpui a,chutih lâiin kan mi hriat ngâi lohte erawh rin mai harsakan ti thîn thung. Evi pawhin Setana kha a mi hriat ngâiloh a nih avângin a ring nghâl mai lo ang tih a rin theiha. Chu bâkah, khatia Pathian thu kalh zâwnga thil a rawnsawi ngawt mai pawh kha rin lohna chhan tûr tha pakhatchu a ni hrim hrim bawk. Evi’n a thil sawite a âwih theihnân Setana khân eng thil nge a tih tâk le? (Gen. 3:1–6).

“Evi bawhchhiatna kha thil pawi tak leh hlauhawmtak niin, an thlah lo la piang zêl tûrte-ah pawh ânchhia lathlen zêl thei a ni a. Chutih rual chuan, a duhthlanna siamdik lo avâng khân mihring zawng zawng hi hrem tuar vektûr an ni e tihna chu a ni kher chuang lo thung. Eviduhthlanna dik lo siam avâng ni lovin, a awmzia hre chiangêm êm chunga Adaman Pathian thupêk a han bawhchhelui ve leh ngat khân sualna leh thihna chu mihringte nunathil bet ve tlat ni tûrin a siam ta a ni. Evi kha bumin a awma; Adama erawh chu bum a ni ve lo.”— The SDA BibleCommentary, vol. 1, p. 231.

Khatianga Pathian thupêk zah lova a bawhchhiatluih sak avâng khân Pathian leh mihringte inkârainlaichînna awm chu a lo keh chhe ta a. Hmâichhana amahnêna inkâwm thîn kha tûnah chuan a lak ata bîrûkna tûran zawng ta ruai mai a ni (Gen. 3:8–10). Inpâwlhona lehinkawm tlângnêlna chu inthenhranna leh inmihrannaina rawn luahlân ta a. Sual lo langin, chu chu a rah tha lotinrêngin a rui zui ve nghâl bawk. Pathianin thil eng emawtak a ti a nih ngawt loh chuan mihringte kha chatuanachhiat hlenna tûr lam pan mêk an ni.

Hetiang dinhmun lungchhiatthlâk taka an dinmêk lâi hian eng ang beiseina leh thutiam nge Pathianina rawn pêk tâk le? (Gen. 3:15 chhiar ang che).

Evi leh Adama te hnênah hian Pathian chuan anrin loh deuhin beiseina thuchah a rawn hrilh a, rûl lehhmeichhe inkâr mai bâkah, rûl thlahte leh hmeichhethlahte inkâra indona an thlentîr tûr thu pawh a puangbawk. He an indo tawnna hian hmeichhe thlah atanga lopiang Isua lo lan hunah a tâwrtâwp thlengin, ani chuanSetana lû a la vaw keh vek dâwn a. Setanan a tih ve theihawm chhun chu Messia ke artui lo chuk pemsak chauh ani ang.

He thuthiam atang hian Evi leh Adama te khânbeiseina thar an lo nei ang a. Chu beiseina chu Pathianngeiin a pêk leh Pathianin a tihhlawhtlinsak tûr a nih bawkavângin an nun pawh a thlâk danglam hlawk dâwn a ni.Hetianga Messia lo lan tûr thu leh Messian hnehna a lachan ngei tûr thu hi chiangkuang taka sawi chhuah nihran lo mah se, sualnain an thinlunga a dah hlauhna chua lâk kiansak tho a ni.

Pathianin Evi leh Adama te hnêna “Khawiah ngein awm?” tih thu a sawina Genesis 3:9 hi chhiar la.Pathian hian an awmna kha a hre teh meuh mai. A thil

Page 10: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

19 20

sawite hi anmahni demna thu ni lovin, mahni inthiamlohnaa khat mihringte a lama a hîp lêt lehna tûr a nizâwk a. A tâwi zâwnga sawi chuan, suala tlu ta mihringtehnêna Pathianin a sawi hmasak berte hi anmahni akhawngaihna leh a chunga zahngaihna lantîr a duh thua ni kan ti thei ang. Tûnah pawh hian eng tiangin ngePathian chuan a khawngaihna leh zahngaihna changtûrin min la koh reng le?

ZIRTÂWPNI April 2

ZIR BELHNA: Bible-ah hian mi sualte leh hnungtawlhchîngte sâwmna thu tam tak a awm a. Sâm 95:7, 8; Isaia55:1, 2, 6, 7; Luka 15:3–7; Luka 19:10 te hi han chhiar teh.Hêng lo pawh hi a hnêna kîr tûra Pathianin mi tu tuteemaw a sâwmna châng dang hriat i la nei em?

Ellen G. White-i lehkhabu, Thlahtubulte leh Zâwlneitetiha “Lei leh Vân Siamna,” pp. 21–29 te; “Thlêmna lehTlûkna,” pp. 30–41 te; “Tlanna Ruahman,” pp. 42–50 tih techhiar ni se.

“He Pathian kâ atanga lo chhuak, ‘Khawiah nge inawm?’ tih thu chuan Pathian bîrûksan tuma hnim buk lampan mêk Adama te nupa beng a lo thleng ta a. He thumalpali lekah hian chanchin tha sermon a awm tlatin ka hria.I Pathian chuan chân che a tum lo va; nangma zawng tûrina rawn thawk chhhuak asin. Pathian chu a Fapa Isua Kristahmangin a lo kal a, ani chu mi bote zawng hmu tûr chauhpawh ni lovin, annmahni chhandam tûrin a ni a lo kal ni.”—Charles Haddon Spurgeon, The Treasury of the Bible (GrandRapids, MI: Zondervan Publishing House, 1962) OldTestament, vol. 1, p. 11.

SAWIH HO TÛRTE:1. Mihringte min rawn zawngtu hi khawngaihnaa khat

leh mi ngaihsak êm êmtu a ni a, chuti a nih chuan Paleh Isua Kristan an lan chhuahtîr he hmangaihna hieng tin nge kan lo chhân lêt ve theih ang? Eng tianginnge LALPA hian chhâng lêt tûrin min beisei rêng rêngle?

2. Bible chuan mihringte hi Pathian thil siamte zîngachungnung ber niin, mahse chu an dinhmun sâng takatang chuan an lo tla thla ta a, tûnah chuan tlan ngâian lo ni ta niin a sawi. Chutih lâiin, evolution theorychuan mihringte hi thil nung dang (zâwng) atanga loinsiam chhuak kan ni ni âwmin a sawi ve thung a.Hêng ngaih dân pahnihah hian a khawi zâwk hian ngebeiseina min pe tam zâwk a, eng vânga min pe tamzâwk nge a nih bawk le?

3. Eng tiang chiahin nge inlaichînna tha tak neih himihringte hlimna tûr atân a pawimawh? Eng vânginnge chutiang inlaichînna nei thei tûr chuan Pathiannêna inzawmna nung neih a tûl bawk? Inlaichînteinkâra (nu leh pate leh an fate, thian leh thian, nu-pa,mi chhawr leh chhawrtu) mihring inlaichînna hrisêltak awmin nghawngtha a neih theih dân hi han sawiho teh u.

ZIRLÂI KHÂIKHÂWMNA: Pathian chuan mah leh keimahniinkârah hmangaiha inpâwl hona hlimawm tak a lo awmtheih nân ama anpui ngeiin min siam a. Pathian ang kannihna chu he khawvêla sual a lo luh tâk avâng khântihkhawloh ni tawh tho mah se, Pathian chuan tlannaruahman hmangin he inlaichînna hi din thar leh dânkawng a rawn zawng a. Ama siam, amaha innghat ve maikan nih avângin amah nêna kan inzawm chauhin nunawmzia dik tak chu kan hre thiam thei dâwn a ni.

Page 11: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

21 22

ZIRLÂI 2-na April 3–9

BIBLE-A THUTHLUNGTE THLÎRNA

SABBATH CHAWHNU April 3

CHHIAR TÛRTE: Gen. 9:15; Isa. 54:9; Gen. 12:1–3, Gal. 3:6–9, 29; Exod. 6:1–8; Jer. 31:33, 34.

CHÂNGVAWN: “Chuvângin, ka thu in âwih tak zet a, kathuthlung hi in pawm chuan khawvêl hnamzawng zawng zîngah hian ka tân ro thlanbîk in ni ang; khawvêl pum pui hi ka tâ ani si a” (Exodus 19:5)

Kar hmasa zirlâi kha kan nu leh pa hmasa bertenthil sual an tih avânga mihringte an lo tlûk tâk thu-in kantâwp a nih kha. Tûn kâr zirlâi hi chu tûn kuartar pum puizirlâi tlângpui khâikhâwmna ang deuh niin, ni khatahthuthlung hmasate kha pakhat tê têzêlin kan en chho dâwna. Hêng thuthlungte hi, an zavâi hian siam a nih hun lâiamite tâna thu dik, Kalvari tlânga Isua thisen hmanganemngheh tâk, kan LALPA hnêna keini Kristiante kan luhnathuthlung dik tak puan chhuahna an ni theuh a ni.

Chhiatna lo thleng mai tûr lak ata Nova leh achhûngte humhim an nihna tûr thuthlung Pathianin a siamkha kan en hmasak ber tûr chu a ni a. Chumi zawhahchuan kan zavâia tâna thutiam tam tak leh tha êm êmbawk awmna thuthlung, Abarhama nêna an siam kha kanen zui leh nghâl ang. Tin, Sinai tlânga an siam thuthlungkha luh chilhin, chu thuthlungin thil a sawite pawimawhnachu hriat thiam kan tum dâwn a. Tichuan, hêng zawng

zawngte hi chipchiar leh thûk zâwkin chawlhkâr lo awmleh zêl tûrah kan zir ang. Tûn kâra kan zir hi chu tûrkuartar chhûnga kan zir tûr tlângpui lo thlîr lâwkna angchauh a ni.

ZIRLÂI THLÎR LÂWKNA: Thuthlung tih thumal hi eng ngeni a awmzia ni rêng rêng le? Pathianin Nova a siampuithuthlung kha eng nge ni? Abrahama nêna an siamthuthlungah khân eng ang beiseina nge awm?Thuthlunga mihringte tih ve tûr lamah hian rinna lehthiltih ten eng nge pawimawhna an neih? Thuthlung hiinremna mai nge ni a, inlaichînna tihthatna tûra siam nizâwk? “Thuthlung thar” tih hi eng nge ni a awmzia?

SUNDAY April 4THUTHLUNG BUL\HUTTTE

“Tichuan, nangmah nêna kan inkârah thu kathlung ang a, nasa takin ka tipung dâwn che a ni”(Gen.17:2).

‘Thuthlung’ tia lehlin Hebrai thumal chu berith a nia (he thumal hi Thuthlung Hlui lamah hian vawi 287 vêl alang). ‘Thurochhiah’ ti emaw, ‘inremna’ ti emaw pawhalehlin theih a ni. A tobul hi hriat chian theih a ni tawh lova; mahse “pâwl pahnihte phuar kawptu tih sawina atânhman thin a ni. Amaherawhchu, inzawmna chi hranghrang, entîr nân, mihring leh mihring inkâra inzawmnasawina atân te, mihring leh Pathian inkâra inzawmnasawina atân te pawh hman a ni ve tho bawk. Inzawmte chumihring ve ve an nih chuan berith tih thumal hi hman thîna ni a, sakhaw thila Pathian leh mihring inkâra inremnasawina atân pawh hman a ni thîn tho bawk. Sakhaw thilahman a nih chuan pâwl pahnih inrem thu sawina ni ve tho

Page 12: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

23 24

mah se, thil dang eng emaw entîr a nei a, awmze ril zâwk anei thîn tlângpui.”—J. Arthur Thompson, “Covenant (OT),”The International Standard Bible Encyclopedia, revised edition(Grand Rapids, MI: William B. Eerdmans PublishingCompany, 1979), vol. 1, p. 790.

Inneihna thuthlung ang deuh hian Bible-a kanhmuh thluthlung pawh hian thuthlung siamtute inkârainlaichînna awm leh inremna awm chu a hrilh fiah a.Inremna a nihna angin hêng thil pawimawh tak takpathumte hi a keng tel:

1. Pathianin thuthlung thutiamte chu chhiachhamin a nemnghet (Gal. 3:16; Heb. 6:13, 17).

2. Thuthlungin a phût chu Thu Sâwm Pêka târ lanPathian duhzâwngte (Deut. 4:13) tha taka zawm a ni

3. Pathian thuthlungin a phût hlen chhuahna kawngchu Krista leh chhandamna ruahman kal tlangin a ni (Isa.42:1, 6).

A chunga thil pathum târ lante khi en leh la(Pathian thutiamte, keimahni thuâwihna leh chhandamnaruahman). Eng tin nge hêng thil pathumte hian LALPA

nêna in lên dunna kawngah hna a thawk a ni tih i hmuhtheih ang? Nangma nuna a lan chhuah dân chu han ziakchhuah teh.

Thuthlung Hluia hlimthla râwngbâwlna leh hâlralthilhlante khân Israel mite chu chhandamna ruahmanawmzia a zirtîr a. Entîrna chi hrang hrang hmangin Israelhnam thlahtute leh mipuite khân Tlantu lo la kal tûra-ahchuan rinna nghah dân an lo zir thîn. Khâng serh leh sânghrang hrangte kâl tlâng khân inchhîra an sual simte chuanngaihdamna an chang a, thiam chantîr an lo ni ta thîn bawk.Chuti a nih chuan, thuthlungin a ken tel malsâwmnate

chu la kawl zui zêl theih niin, thlarau lama than lenna—nuna Pathian ang nihna din thar lehna—pawh keimahnilama tih ve tûr awmte kan tih loh tum pawhin a thlengchhunzawm thei tho tihna a ni.

Mihring leh mihring inkâra siam thuthlung tamtak chu awm tho bawk mah se, Hebrai Bible-a (ThuthlungHlui) berith tih thumal an hman hi chuan Pathian lehmihringte inkâra inlaichîn tawnna a awm thu a kawk deuhber. Pathian hi tu nge a nih tih leh, a dinhmun leh kandinhmun inthlauhzia hi ngaihtuah ila. Chuti a nih chuan,keimahni nêna thu a rawn thlun hian eng ang inlaichînnange a rawn pho chhuah le?

THAWHTANNI April 5NOVA NÊNA AN SIAM THUTHLUNG

“Nimahsela, nangmah nêna thu ka lo thlun tawhchu ka tinghet ang a; tichuan, lawngah chuan i lût tûr ani: nang i lût ang a, i fapate leh i nupui bâkah, i fapatenupuite pawh i rualin an lût ve bawk tûr a ni” (Gen. 6:18,KJV).

A chûnga Bible châng kan târ lan hi Bible-a thuthlungtih thumal a lo lanna hmasa ber a ni a, tin, a lo lanna pawhPathianin leiah sualna a nasat a, a lo punlun chhoh zêlbawk si avânga tihboral vek a tum thu Nova a hrilh hnulawkah a ni nghe nghe. He chhiatna hi khawvêl pum puidâp chhuak vek tûr tui lian hmanga lo thleng tûr ni mahse, Pathian chuan a siam khawvêl hi thlahthlam a tumchuang lo va. Mihring hmasa berte suala an lo tlûk hnu-a athlunpui bawk kha hemi tum pawh hian rawn thlunpui leha tum a ni. Thluthlung rawn hluitu Pathian hi Nova tân

Page 13: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

25 26

khân rin ngam a ni a. LALPA chuan, thuthlung vawng tlatthîntu Pathian a nih ang ngeiin amah nêna inlaichînnanghet tak neih duhtu leh ama thupêk zawm tumtute Novaleh a chhûngte chu a vênghim tlat dâwn a ni.

Nova nêna an thlun thuthlunga tih tûr awmte hiPathian lam chan chauh a ni bîk em? Thuthlung tih hianpâwl pakhat âia tamte inremna a kâwk tih kha hre rengila. Nova hian tih ve tûr a nei em? Hêng zawhnatechhânnaah hian kan tân zirlâi zir chhuah tûr eng ngeawm?

Pathian chuan Nova hnênah khân tui a lo lian anga, khawvêl hi tihboral vek a ni dâwn tih a hrilh a. Mahse,Nova chu inremna siampuiin amah leh a chhûngte chuchhanhim a tiam thung. Pathian intiamkamna hi a sângangreng hle mai a, a thutiam hi a hlen lo a nih chuan,Nova khân Pathian thu angin thil ti pawh ni se, mi dangteang bawkin ani pawh a chhûngte nên tihboral an ni ve thodâwn tihna a ni ang.

Mahse, Pathian chuan Nova kha thu a thlunpui tûrthu a hrilh a. “Thuthlung” tih thumal hrim hrim pawh hianti tûra kan lo sawi tawh chu tihhlawhtlin ngei kan tum tiha kâwk bawk. Intiamna a keng tel tlat a ni. LALPA hian Novahnênah khân, “En teh, khawvêl hi tuilian râpthlâk hmangatihboral a ni dâwn a, chumi lak ata chu ka chhanhim maithei che a, tin, ka chhanhim lo mai thei bawk che. Chutihchhûng chuan hêngte hi lo ti la, tichuan eng thil nge lo thlengkan thlîr dâwn nia; mahse, ka chhanhim ngei dâwn che lehdâwn loh che chu ka tiam thei lo che a nia aw” tiin sawi tase. A thil sawi dân hian Nova kha a tithlamuang ang em?Teuh lo mai. Hêng thute hi chu thuthlung tih thumalainrinngamna leh thutiam awm ang hi a ni lo va ni.

Mi thenkhat chuan Nova hun lâia tuilêt khakhawvêl pum huap ni lovin, Nova chênna ram vêl chîmtutuilian satliah ve mai niin an sawi thîn a. An sawi anghian, Nova chênna ram vêl chiah huam tuilian lo ni taang se, Genesis 9:15-a Pathian thutiamte hi en ila,khawvêl pum huap ni lo ram bial hnih khat chin chauhchîmtu tuilian a lo awm châng apiang hian (chutiang chua thleng fo bawk a) Pathianin thu a lo thlun tawh chu abawhchhe leh si tihna a va ni dâwn âwm e? Mahse,khatiang ang khawvêl pum tuam chhuak vektu tuilêt khaa thleng nawn tawh miah loh avângin Pathian chuan athutiam a hlen ngei a ni tih chiang takin a lang. Hei hianeng tin nge Pathian thutiamte ring ngam thei tûrin mintanpui le?

THAWHLEHNI April 6ABRAHAM THUTHLUNG

“Tin, malsâwmsaktu apiang che chu mal ka sâwmang a, ânchhe lawhtu che chu ânchhia ka lawh ang;nangmahah chuan leia hnam tin an la thawveng ang(Gen.12:3).

Genesis 12:1–3 chhiar la. Abrama hnêna Pathianinthu a tiamte chu han ziak chhuak teh.

Hêng a thutiam hrang hrangte zîngah hian Abramahmanga leia hnam zawng zawngin malsâwmna an la chanvek tûr thu pawh a tel ve tih hi hria ila (Gen. 12:3). Hei hieng nge ni a awmzia? Eng tiangin nge leia hnam tinte hiAbrama-ah chuan malsâwmin an awm? Galatia 3:6–9chhiar la. Eng tiang kawngtein nge Abrama hnênaPathianin thu a tiamah hian Messia Isua lo kal tûr thuhi kan lo hmuh theih le?Gal. 3:29 chhiar ang che.

Page 14: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

27 28

Genesis 12:1–3-ah hian Abrama hnêna Pathianinpuan thu kan hmuh hmasak ber chu ziaka dah a ni a.Pathian chuan Abrama hnênah khân thuthlung siam thusawina tawngkam eng mah a hman hma hauh pawhininlaichînna nghet leh tlo tak neihpui a duh thu a lo hrilhdaih tawh a ni. Pathianin siampui a tum thuthlung chuhemi hnu hian sawi a ni ve chauh zâwk a (Gen. 15:4–21,Gen. 17:1–14). Chumi hma chuan Pathian hian innêltîr hlephawt a tum a ni tih a hriat. Genesis 12:1–3-a “ang che” tih\awngkam a hmang nawn fo dân atang pawh hian PathianinAbrama pêk a tum leh a tiamte thûkzia leh ropuizia kanhre thei âwm e.

Tin, Abrama hian thupêk pakhat, amah fiahna ninghâl, “Chhuak la” tih chu a dawng bawk a. Chu thupêkchu a hnêna Pathianin malsâwmna a lo tiam tawhte dawna beisei vâng pawh ni lovin, rinnain a zâwm tawp mai a ni(Heb. 11:8). A thuâwihna hi a rinnaa Pathianin neihpui aduh inlaichînna a lo chhân lêtna a ni a. Tawngkam dangasawi chuan, Abrama hian Pathian a lo ring tawh sa reng a,a chungah rinna a lo nghat ngam tawh sa reng a, Pathianthutiamte-ah pawh rinna a lo nei sa reng tawh bawk.Chutiang ni lo ta se, a laichînteho zînga ata leh a pa hnênata chhuakin a la hriat ngâi miah loh ram lam kha a panrêng rêng dâwn lo va. A thuâwihna hian mihringte lehvântirhkohte chunga rinna a nghah ngamzia a tilang chianghle a ni.

Hetih hun lâi pawh hian Abrama khân rinna lehthiltihte inlaichîn tawn dân chu a lo lantîr daih tawh a.Rinna avânga chhandam kan ni a, chu rinna chuanthuâwihna min neihtîr thîn. Chhandamna thutiam chu kandawng phawt a; chu chu thiltihin a zui ta thîn a ni.Thuâwihna tel lo chuan thuthlunga inzawmna lehmalsâwmna awm thei lo tho mah se, chu thuâwihna chu

Pathianin thil a lo tih tawhte rinna chhân lêtna a ni tih hikan hriat a ngâi a. Chu rinna chuan 1 Johana 4:19-a kanhmuh, “Ama’n [Pathianin] min hmangaih hmasak avânginkeini pawhin amah chu kan hmangaih a ni” tih thu hi apho lang chiang hle.

Genesis 15:6 chhiar la. He thu hian eng tiangkawngtein nge thuthlung thutiam zawng zawngteinnghahna chu a târ lan? Eng vângin nge he malsâwmnahi thilpêk azawnga hlu ber a nih le?

NILÂINI April 7MOSIA NÊNA AN SIAM THUTHLUNG

Exodus 6:1–8 chhiar la, tichuan, hêng a hnuaiazawhnate hi i chhâng dâwn nia:

1. Hetah hian eng thuthlung chungchâng nge hea sawi? Gen. 12:1–3 en rawh.

2. Aigupta ram atanga Israel fate kal chhuahnakha eng tiangin nge thuthlung thutiamtea Pathianin atih tûr a rawn hlen chhuahna kawng pakhat a nih?

3. Heta Pathianin Israel mite hnêna thu a tiamleh tuilêt hmâa Nova hnêna thu a lo tiamte khân engnge inanna a neih?

Israel fate khân Aigupta ram an chhuahsan hnu-inSinai tlângah thuthlung an dawng a, chu thuthlung chusal nihna lak ata tlan chhuahna niin (Exod. 20:2), tlannaleh sual ngaihdamna an chan theihna tûra Pathianinruahmanna a siamsakte pawh a huam tel bawk. Chuvângin,he thuthlung pawh hi thuthlung dang kan sawi tâkte angbawk khân khawngaihna thuthlung a ni ve tho a, Pathianina mite hnêna a khawngaihna a lantîrna a ni.

Page 15: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

29 30

He thuthlung hian kawng hrang hrangin Abrahamahnêna Pathianin thu a lo tiam tawhte kha a rawn târ langve leh a. Chûngte chu:

1. Pathian leh a mite inkâra a bîka taka inlaichînnaawm thu (Gen. 17:7, 8 leh Exod. 19:5, 6 hi khâikhin rawh).

2. Israel mite chu hnam ropui tak an lo ni ang(Gen.12:2 hi Exod. 19:6 nên khâikhin rawh).

3. Pathian thu an zawm a ngâi dâwn (Gen. 17:9–14leh Gen. 22:16–18 tehi Exod. 19:5 nên khâikhin rawh).

“A thu indawt chhoh dân hi i lo chîk em? LALPA chuanIsrael mite kha a chhanchhuak phawt a, tichuan, an zawmtûr a dân a pe ta a. Hetiang tho hi chanchin tha hnuaiahpawh a nih dân a ni. Krista chuan sual lak ata minchhandam phawt a (Joh. 1:29; 1 Kor. 15:3; Gal. 1:4), tichuan,Krista chu keimahni-ah nungin a dân zâwm thei tûrinthiltihtheihna min pe ta a ni (Gal. 2:20; Rome 4:25; 8:1–3; 1Petera 2:24).”—The SDA Bible Commentary, vol. 1, p. 602.

Exodus 6:7 chhiar la. LALPAN Israel mite chu a mitean nih tûr thu leh, ani chu an Pathian a nih tûr thu ahrilhna châng tîr lamah hian eng thil nge a sawi? Israelmite chu Pathian tân mi bîk an ni ang a, Pathian pawhan tân mi bîk a ni ve bawk ang. Pathian chuan anmahninêna a bîk taka inlaichînna neih a duh a ni mai lo va,anmahni pawhin amah chu a bîk taka inlaichînna rawnneihpui ve se a duh hle bawk. LALPA hian hetiang anginlaichînna tha bîk hi keini pawh min neihpui a duh vetho em? Exodus 6:7 tîr lam hian LALPA nêna in inlaichîntawn dân a târ lang nge ni a, kohhran hming ziakna

lehkhabu-a hming chuang satliah ve mai i ni zâwk le? Ahmasa zâwk hi i chhânna a ni a nih chuan, a nih chhanleh nih dân han ziak chhuak teh.

NINGANI April 8THUTHLUNG THAR CHU (Jer. 31:31–33)

Hêng Bible changte hi Thuthlung Hlui lehkhabuten“thuthlung thar” tia an sawi thin a lo lanna hmasa ber a nia. Saltanna ram ata Israel-te an lo kir leh tur thu sawinaniin Pathian hnen atanga malsawmna an dawn turchungchang a sawi bawk.

Hetah pawh hian, thuthlung dang zawng zawngahpawh a ni ang tho khan Pathian chu hma rawn latu a nileh a. Chu mai bakah, Pathian vek hian a khawngaihnainthuthlung chu a rawn tifamkim dawn bawk a ni.

A tawngkam hman pawh hi lo chhinchhiah la.Pathian chuan a mite pasal ni angin a insawi a; anthinlunga a dan ziak a nih thu a sawi a; Abrahamathuthlunga tawngkam a lo hman tawh bawk kha rawnhmang nawn lehin, ani chu an Pathian a ni ang a, annipawh a mite an ni dawn a ni. Chutiang chuan, a hmaa miang bawk khan he thuthlung pawh hi dan hmanga inremnapakhat ve mai ni lovin, chumi aia tha leh ropui zawk daihchu a ni.

Jeremia 31:33 chhia la. Tichuan, Israel mite nenaPathianin a siam thuthlung sawina Exodus 6:7 nenkhaikhin ang che. Hetah pawha thil pawimawh tak lo langchu eng nge ni a? Pathianin a mite lak atanga phut aneih chu eng nge ni.

Page 16: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

31 32

Jeremia 31:34 chhiar la. Heta a thil sawi hi Johana17:3 nen khaikhin ang che. He inlaichînna atana inchhanchhan siam tura LALPAN thil pawimawh tak tih a neih chueng nge ni?

Jeremia 31:31–34-ah hian thuthlung hmasaahtepawh kan lo hmuh tawh tho khawngaihna leh thuawihnakan hmuh kawp leh a. Pathian chuan an sualte a ngaidamang a, anmahni nena inlaichinna neiin an nunah akhawngaihna a chhang let bawk ang. Chumi azarah chuananni’n a thu an awih ang a; an awih chhan erawh awih lothei lo dinhmuna an din vang ni lovin, amah an hriat chianvang, amah an hmangaih vang leh, a rawng an bawl duhvang a ni. Hei hian LALPAN a mite nena thu thlun a duhchhan chu a tar lang chiang hle.

Kan thinlungah dan ziak a ni tih thu awmzia hieng tiangin nge i lo hriat thiam ve le? Chumi awmziachu, dan hi mi mal thil leh a thawh dan mi hran hranahinang lo niin, chumi ang chuan hrilh fiah tur a ni e tihnaa ni em? Nge ni a, chutiang ni lo thill dang chu a ni zawk?Han sawi fiah teh.

ZIRTÂWPNI April 9

ZIR BELHNA: Ellen G. White-i lehkhabu,Thlahtubulte lehZawlneite phek 114–128-a “Abrahama Kanaanah” tih lehZawlneite leh Lalte phek 479–492-a “Pathian Zawlneiten AnTanpui” tih te chhiar ni se.

“Rawngbawl tura min suih khawmtu nghawngkawlhi Pathian dan a ni a. Hmangaihna dan ropui tak, Edenhuanah pawha lo hman tawh, Sinai tlanga puan chhuahtak leh thuthlung thar hnuaia thinlunga ziaka awm hi a nirawngbawltu, Pathian duh zawng nena suih fintu chu. Kanrilru awn lam apiang mai zui thintu kan nih a, kan duh

zawngin min hruaina lam apianga kal thin kan nih chuan,Setana mi leh sate leh a nungchang tawmpuitute kan nitihna a ni ang. Chuvangin Pathianin a duh zawng ropuitak, sang tak leh duhawm taka min lak luh tawhna atangchuan dawh thei tak leh fing taka kan rawngbawl hna thawkturin min duh a ni. Krista ngeiin rawngbawlna nghawngkawlchu mihring tisa pûa a awm lai khan a lo bat hmasa tawha. Tichuan, ‘Aw ka Pathian, i duh zawng tih hi ka lawmzawngtak a ni; a ni, i dan thu chu ka thinlungah a awm reng e’tiin a puang chhuak a nih kha. Sam 40:8. ‘Mahni duh zawngti turin van atanga lo chhuk ka ni lo va, mi tirtu duhzawngti tura lo chhuk ka ni zawk e’ a ti bawk. Johana 6:38.Pathian a hmangaihna te, Thahnemngai taka Pa ropuinazawng thin a nihna te, suala tlu tawh mihringte ahmangaihna te avangin an tana tuar tur leh thi turin leiahhian a lo kal a. Chu chu thiltihtheihna nei renga a nuntheih dan a ni. A nun dan kawng chu zawh ve turin minduh.”—Ellen G. White, Chatuan Nghahfak, pp. 364.

SAWI HO TURTE:

1. Pathianin Nova thu a thlunpui te, Abrama a thlunpuite, Mosia a thlunpui te leh keini pawh min thlunpuite hi Adama a lo thlunpui tawh thuthlung lachhunzawm zelna kha a ni em? Nge ni a, thuthlungdang, a thar diai a ni zawk? Gen. 3:15; Gen. 22:18; lehGal. 3:8, 16 te hi chhiar teh.

2. Eng vangin nge thuthlung hi mi mal thil lehinlaichînna siamtu a nih dan hriat thiam hi apawimawh em em? Tawngkam dangin sawi ta ila, mitu emaw nen dan ang taka phuar kawptu che“thuthlung” in siam a ni thei a; mahse, chu mi nen

Page 17: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

33 34

chuan mi mal taka inlaichînna in nei chuang lo theitlat. Chutiang ang inremna chu LALPAN a thuthlungkaltlanga a mite nen inlaichînna siam a tum ang hi ani ve lo. Eng vanga ni nge a nih loh han sawi ho teh u.

3. Eng tiang kawngtein nge inneihna hi thuthlung sawifiahna atana tehkhinna tha tak a nih? Chutih rualchuan, eng nge a that tawk lohna leh fiah tawk lohnaawm ve tho bawk le?

KHÂIKHÂWMNA: Khawvela sual lo lut khan kan nu leh patekal tlanga Pathianin mihringte nena inlaichînna alo siam tawh chu a tichhe ta vek a. Tunah hianchutiang hmangaihnaa innghat inlaichinna chuthuthlung hmanga din thar leh a tum a ni. Hethuthlung hian Pathian leh keimahni inkarahinlaichinna thuk tak (inneihna thuthlung ang deuhhi) a awm tih a tihlan bukah, Pathian chuanchhandam kan lo nih theih nan leh, min Siamtunena kan lo inrem leh theih nan ruahmanna a siama ni tih a entir bawk. Amah Pathian ngei hian minhmangaih em avangin thuthlung inlaichinna siamchu a rawn rawt chhuak a. A khawngaih thutiamteleh thiltihte hmangin amah nena pumkhat ni turinmin sawm reng a ni.

ZIRLÂI 3 April 10–16

“CHHUAN LO LA AWM LEH ZEL TURTE”

SABBATH CHAWHNU April 10

CHHIAR TÛRTE: Gen. 3:6; Gen. 6:5, 11; Gen. 6:18; Gen. 9:12–17; Isaia 4:3, Thup. 12:17.

CHÂNGVAWN: “Nova erawh chuan LALPA mit a tlûng a”(Genesis 6:8).

Bacteria-te hi thil nung te tak tê, enlenna(microscope) hmang chauha hmuh tham a ni a. Bacteriapakhat ngawt phei hi chu a lêt 1,000 vêla tihlen hnu-ahpawh pencil hmâwr zum ang tiat vêl lek hi a la ni tho ang.A than duhna tûr tak hmun—boruak lum leh hnâwng lehei tûr tamna bawk si-ah chuan rei tlo te chhûngin a insiampung vak thei a. Entîr nân, bacteria thenkhat chu a puitlinhnu-ah lo bung/phelin, pahnihnah a insiam mai thei a.Chutianga dârkâr tin a inbung/inphel zêl a nih chuan,dârkâr 24 chhûng lek pawhin bacteria pakhat khân bacteriathar 18,000,000 zet a siam chhuak thei dâwn tihna a ni.Dârkâr 48 hnu-ah phei chuan bacteria thar tlûklehdingâwntam tak a lo awm ang.

He thil nung te tak tê nihphung hian sualamihringte an tlûk hnu-a thil tha lo leh sual lo pun chakziahre thiam thei tûrin min pui a. Finna sâng taka thuam,taksa hrisêl tak nei, rei tak dam thei tûra siam hêngmihring ropui takte hian Pathian kalsanin anthiltihtheihnate chu kawng chi hrang hrangin an hmangsual ta a ni. Bacteria-te chu ni êngin a chhunin emaw,

H-3

Page 18: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

35 36

damdâwi hmangin emaw, a nih leh loh boruak sa takhnuaia awmtîrin emaw tihhlum vek theih a ni a. Chutihlâiin, Pathian erawh chuan a laka hel mihringte tuk daihnân kh^n khawvêl pum huap tui lêt hman a thlang ta zâwka ni.

ZIRLÂI THLÎR LÂWKNA: Sualin Pathian thil siam chungaheng thil nge a thlen? Nova nungchangthenkhat kha engte nge ni? Pathianin Novathu a thlunpuiah khân eng thilte nge tel? Tuilêt hmâa Pathianin Nova thu a thlunpuiahkhân eng tiang kawngtein nge Pathiankhawngaihna puan chhuahin a awm? Tui lêthnu-a Pathianin mihringte thu a thlunpuikhân Pathianin mi zawng zawng minhmangaih vekzia eng tin nge min hrilh le?

SUNDAY April 11MIHRINGTE SUALZIA (Gen. 6:5)

Pathian chuan a thil siamte kha a han thlîr vêl a,“tha a ti êm êm a” (Gen. 1:31). Mahse, sual a lo lût a, thil engkim a lo danglam ta vek mai a ni. “Tha êm êm” an ni tawh lova. Pathianin kawngkal mumal nei taka a siam thil chi hranghrangte chu sualin tikhaw lovin, thil tenawm takah an lochang zo ta. Nova hunah phei kha chuan mihring zawngzawng kha Pathian lakah an hel ta vek a, khawvêl hi sualina khat tawh a ni ber. Bible hian chipchiarin min hrilh lomah se (Ellen G. White-i lehkhabu ziah, Thlahtubulte lehZâwlneite, phêk 90–92 chhiar la), bawhchhiatna leh helnachu a hluar hle a ni tih a chiang a, hmangaihna lehdawhtheihnaa khat, mi sualte ngâidam thîn Pathian meuhpawhin a en liam mai thei ta ngang lo a ni.

Eng tin nge hetianga khawpa chak hian sual chu alo punlun theih le? A chhânna hriat a harsa vak hran lomai thei. Tûn lâi hunah pawh hian mi tam tak chuananmahni sualnate an han en a, Eng tin nge hetiang thiltha lo tak takte hi hun rei lo te chhûngin a lo thlen zut zuttheih le? an ti ve tho a nih hi.

A hnuaia Bible châng târ lante hi chhiar la. Engthu nge an sawi hlawm? Zâwi zâwia sualin zual lam a panchhoh zêl dân hi i lo hmu thiam em?

1. Gen. 3:62. Gen. 3:11–133. Gen. 4:54. Gen. 4:85. Gen. 4:196. Gen. 4:237. Gen. 6:28. Gen. 6:5, 11

Genesis 6:5 leh 11 ten an sawi hi chhan awm lovalo thleng ngawt a ni lo va. A hma lamah hian thil thleng,hêng thilte thlentîrtu hi thil thleng dang a lo awm tawhatin ni. Sualna chu a lo punlun telh telh a. Chutiang chu anihphung ve rêng a ni bawk. Thil hriam eng emaw hmangakan vun kan tihpilh châng hian zâwi zâwiin amahin a lodam ve chhawm mai zêl thîn a. Mahse, sual hi chu chutianga ni ve lo, kan ngaihthah emaw, kan ngâizam emaw a nihchuan a lo punlun thuai thîn a, chhiatna leh thihna a thlenhma chuan a duhtâwk a ngaih mai ngâi lo a ni. Sualin hnaa thawh dân hre tûr hian tui lêt hmâa mihringte nun khakan mitthla lêt leh kher pawh a ngâi hran lo va. Tûn lâihunah pawh hian kan chheh vêlah hmuh tûr a tam êm êmtho a ni.

Page 19: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

37 38

Pathianin sual a haw viau mai hi thil mak a ni hranlo; chuv^ngin, eng tikah emaw chuan sual hi nuai bo vek ala ni ngei dâwn a. Dikna leh hmangaihnaa khat Pathianchuan sual nêna inzawmna nei thil rêng rêng chu a zuahlo vang.

Thu lâwmawm tak erawh chu, Pathian hian sualchu la tibo vek dâwn tho mah se, mi sualte chhandam aduh tlat thung hi a ni a. Chu chu thuthlung a siam chhanpawh a ni rêng bawk.

THAWHTANNI April 12NOVA KHA(Gen. 6:9)

Tui lêt hmâa awm mihringte kha sualin khawloviau hlawm mah se, Nova erawh a danglam bîk hle a.Genesis 6:9 chhiar la, Bible-in a nihna pathum a sawitehi lo chhinchhiah deuh bîk ang che. Tichuan, hêng anihna a sawi hrang hrangte hi a awmzia nia i hriat i ziakchhuak dâwn nia:

1. “Mi fel tak” a ni2. “Sawisêl bo” a ni3. “Pathian nên an lêng dûn thîn”

Nova kha LALPA nêna inlaichînna tha tak nei a nitih hi sawi ng^i khawpa thil chiang sa a ni a. LALPAN a lênpuitheih, a thu leh hla ngâithla duhtu, a thu zâwmtu leh amaharinna nghattu a ni. Chuvâng chuan LALPA pawhin a thiltumtihhlawhtlinna hmanrua atân a hmang thei ta rêng a,Thuthlung Thar lamah pawh Petera chuan “felna thu hriltu”tiin an lo sawi nghe nghe a ni (2 Pet. 2:5).

Genesis 6:8 chhiar la. He thu hian Nova leh LALPA

inlaichîn tawn dân kan hriat thiam theih nân eng tin ngemin tanpui le?

Genesis 6:8 hi Bible-a kHetHeta Hethawngaihna tihthumal a lo lanna hmasa ber a ni a, Thuthlung Tharlehkhabuten khawngaih phû miah lo mi sualte chungaPathianin khawngaihna leh duhsakna a lantîr thu sawinaatâna thumal an hman nên hian a awmzia thuhmun a ni.Chuvâng chuan, Nova kha “sawisêl bo” niin, “mi fel” takpawh ni tho mah se, a Pathian duhsakna mamawhtu misual a ni ve tho tih kan hriat a tûl a. A awmzia chu, LALPA

zui tuma theihtâwp chhuahtu keiniho lakah hian adanglamna a awm bîk chuang lo tihna a ni.

Nova khân keimahni ang bawk hian Pathiankhawngaihna a mamawh ve tho a ni tih hriain nangmanun kha han en la, tichuan he zawhna, Nova ang khân“mi fel,” “sawisêl bo” leh “Pathian nêna lêng dûn thînmi” tia sawi theih ka ni ve ang em? tih hi inzâwt angche. Chutianga sawi theih i nihna chhan tûrte leh i nihlohna chhan tûrte chu ziak chhuak la, pawi i tih lêm lohphei chuan in class-ah i sawi chhuak dâwn nia.

THAWHLEHNI April 13NOVA NÊNA SIAM THUTHLUNG

“Nimahsela, nangmah nêna thu kan lo thlun tawhchu ka tinghet ang a; tichuan, lawngah chuan i lût tûr ani a, nangmah mai bâkah i fapate, i nupui leh i fapatenupuite pawh an lût ve tûr a ni”(Gen. 6:18, RSV).

He Bible châng pakhat lekah hian mihringte nênaPathianin thuthlung a siam innghahna bulthûm chu kanhmu a. Chu chu Pathian leh mihringten inremna an neitih hi a ni. Hriat thiam loh tûr eng mah a awm lo.

Mahse, hetia kan han hmuh mai loh thil dang engeng emaw awm a awm a. A hmasa berin, mihring lamahthuâwihna a awm phawt a ngâi. Pathian chuan Nova hnênah

Page 20: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

39 40

khân amah leh a chhûngte chu lawnga an luh a ngaih thua hrilh a. A awmzia chu, Nova leh a chhûngte hian tih tûran nei a, chu an tih tûr chu an ti lo a nih chuan thuthlungan bawhchhia tihna a ni ang. Thuthlung an bawhchhia anih chuan, a chântu tûr pawh anmahni an ni dâwn a, achhan chu thuthlunga hamthatna awmte changtu an nihvâng a ni. Nova khân Pathianin thu thlunpui a tum khânlo duh ta tlat se, a nih loh pawhin, a tîrah lo duhin a hnu-aherawh a rilru thlâk leh ta si se, amah leh a chhûngtechungah khân eng thilte nge lo thleng ang?

Pathian chuan Nova siampui a tum thuthlung hi“ka thuthlung” tiin a sawi a. Chu chuan thuthlung nihnabulpui eng nge min hrilh le? LALPAN thu min thlunpui hi“kan thuthlung” tiin sawi ta zâwk se, thuthlung awmziakan hriat thiam dânah eng nge danglamna awm ang?

Nova thu a rawn thlunpui chhan hi enga pawh chulo ni se, hetah hian thuthlung chu Pathian leh mihringinkâra inremna a ni zêl tih kan hmu. Pathian hian “kathuthlung” tia a sawi chu Nova siampuiin a khawngaihnachu a rawn târ lang a. Mihringte chu an thil tihsualteavânga hremna an tawrh tûr lak ata chhandam an nihtheihna tûrin hmâ rawn lâk a tum a ni tih a rawn hriattîra ni. A tâwi zâwngin sawi taila, he thuthlung hi dinhmunintluk tlâng inkâra inremna, a khawi lam ve ve pawhinmamawh tawn an nihna ang inremna hi a ni lo. Hethuthlung atang hian Pathian pawhin “hlâwkna” eng emawchu a nei ve tho alawm kan ti a ni thei e; mahse, chu chumihringten hlâwkna kan chan nên hi chuan a dang daih ani. A hmangaihte hnênah chatuana nunna a pe dâwn a,chu chu a hlâwkna a têl ve dân niin, a lungâwina ber pawha ni bawk (Isa. 53:11). Amaherawhchu, hetia min chhandam

tâk avânga lâwmna a lo chan hi keini’na thuthlungin aken hamthatna kan lo chan nên hi chuan thuhmun a ni lotih kan hriat a pawimawh khawp mai.

He tehkhin thu hi lo ngaihtuah teh: mi pakhat chuthlipui hrâng kârah a chuanna lawnglêng atangin a tlahluah mai a. Lawnglênga a chuanpui mi pakhat chuan rawnâuvin, amah pawh chhuahna tûr hruizên a vawrh thlâktûr thu a hrilh a. Amaherawhchu, he pa, tuia awm mêkzâwk hian “tih tûr” a nei ve a, chu chu a thianpa’n a rawnvawrh thlâk hruizên chu lo man a, nghet taka a lo vawn vea ngâi. Hetiang deuh hi Pathian leh mihring inkârathuthlung awm pawh hi a ni a. Pathianin min chhandamnatûra kawng a rawn sial hi kan lo zawh ve ngei a ngâi a ni.

Eng tiangin nge he tehkhin thu hian thuthlungakhawngaihna awm thu hi hre thiam thei tûrin a tanpuiche? Eng tiangin nge tûna Pathian nên in inlaichîntawnna innghahna tûr hre thiam thei tûrin a tanpui che?

NILÂINI April 14CHHIMBÂL CHHINCHHIAHNA

“Tichuan, Pathian vêkin, ‘Hei hi kei leh nangnileh in hnêna awm thil nung tinrêngte kâra chhuahn lo laawm leh zêl tûr tâna ka thuthlung chhinchhiahna chu ani: chhûmah ka chhimbâl ka zâmtîr a, chu chu kei leh leikâra thuthlung chhinchhiahna tûr a ni ang’ a ti a”(Gen.9:12, 13, RSV).

Leilung dân anga lo awm ve, Pathian thil siam maktak takte zîngah hian chhimbâl âia mâwi hi chu tlêm têchauh a awm ang. Kan naupan lâi kha han mitthlâ lêt lehila, vân boruaka rawng chi hrang hrang mâwi tak tak lolang ruih mai mâwi kan tih thinzia leh mak kan tih thinziakha kan la hre reng hlawm ang chu, vân luhna kawngkapui

Page 21: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

41 42

emaw tih mai pawh awl tak a ni. Puitling tân pawh hetiangrawng chi hrang hrang inchawih mâwi taka lo lang hanhmuh hi chu a nuamin rilru a hahdam sawng sawng maithîn a ni. Chutiang chu a nih avângin, chhimbâl hi thil chihrang hrang entîrna leh chhinchhiahna atân hman a ni a:politic thila inzawm khâwm pâwl te, sakhaw pâwl te, zâi mite leh zin veivahna lam buaipuitu te thleng hian an hmangnasa hle (internet-ah khân Sap tawnga chhimbâl an sawina,“rainbow” tih thumal hi han chhu chhin mah teh). Thilchiang êm êm mai chu, hêng chhimbâla awm rawng chihrang hrang mâwi tak takte hian kan thinlung leh rilru ala khawih hle reng a. Chu chu Pathianin chhimbâl a siamchhan pawh a ni rêng bawk.

Chhimbâlin a entîr tûr nia LALPAN a sawi chu engnge ni a, eng vângin nge chumi entîrna chu a nih tûr thua sawi?Gen. 9:12–17.

LALPA chuan chhimbâl hi “a thuthlung”chhinchhiahna atâna a hman tûr thu a sawi a (Gen. 9:15).Hemi chânga thuthlung tih thumal a rawn hman dân hi adanglam khawp mai; hetah hi chuan hmun danga hman anih loh dân deuhin hman a ni bîk tlat a. Abrahama nênathuthlung a siam kha emaw, Sinai tlânga Mosia nêna ansiam kha emaw ang lo takin hetah hi chuan thuthlungatanga hlâwkna awm theite changtu tûrin tih tûr a neihtesawi lan a ni ve lo (Nova tih tûr pawh a sawi lo bawk). Hetahhian Pathian chuan mi zawng zawng, “tisa nei thil nungzawng zawng hn>nah,”(Gen. 9:15)leh “chhuan lo la awm lehzêl tûrte” hnênah a sawi (Gen. 9:12). Pathian thutiam hi mizawng zawng tân a ni a, a thu zawm thlangtute leh thlangve lêm lotute pawh a huam vek a ni. Sawi tawh angin, hetahhi chuan Pathian leh mihringte inlaichînna chungchângsawi nân thuthlung tih thu hi Bible hmun danga hman anih dân ang lo takin hman a ni bîk.

Eng tiangin nge he thuthlung hian Pathiankhawngaihna ngahzia a puan chhuah? He thuthlung siamhi tu rawt chhuah nge ni? Tu nge a hlâwkna têl nasaber?

Heta thuthlung a sawiah hi chuan keimahni lamintih tûr kan neih vete sawi lan ni lo mah se (Pathian pawhhian tui lêt hmanga khawvêl tihboral hi a tum rêng a nilo hrim hrim bawk a), chhimbâlin eng nge a entîr tih kanhriatna hian LALPA thu zawm kawngah eng tin nge mi akaihhruai le? A tâwi zâwngin sawi taila, vân lam kan hanthlîr a, chhimbâl lo zâm kan hmuh hian tih tûr kan neive a ni tih hriatna kan lo nei thîn em? Chhimbâl a lozâm chânga zirlâi kan zir chhuah theihte chu engte ngeni?

NINGANI April 15“NOVA CHAUH ZUAH A NI”

“Tichuan, lei chunga awm thil nung tinrêng:mihring te, ran te, rannung te leh chunglêng savate pawhan zavâiin tihboral vekan nia; lei ata tihboralin an awmta. Nova leh lawnga a hnêna awmte chauh chu zuahin anawm a ni”(Gen. 7:23, RSV).

He lâi thu hiPathian Lehkhabu-a “a la bâng” tihtawngkam sawi lanna hmasa ber a ni a. “Zuah” tia an lehlinHebrai thumal hi Thuthlung Hlui lama a la bâng tih sawinaatâna hman thin thumal dang atanga lo kal a ni nghe nghe.

“Tichuan, leiah hian a la bângte (Mizo Bible-ahchuan “chi thlahte” tia dah a ni) in tâna lo zuah tûr leh, mitam tak chhanchhuah nâna nung dama ka awmtîrna tûrche u-in Pathianin in hmâah min lo tîr hmasa a nih hi”(Gen. 45:7, RSV).

Page 22: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

43 44

“Ziona la khawchhuakte leh Jerusalema la awmtechu thianghlim tia koh an ni ang a; Jerusalema nung damaawm tûra an hming ziak zawngte chu”(Isa. 4:3, RSV).

“Chumi nî-ah chuan LALPA chuan a mi thi bâng laawm chhunte chu. . . la lêt leh tûrin a vawi hnihna atân akut a phar chhuak leh ang”(Isa. 11:11, RSV).

Hêng Bible châng hrang hranga hawrawp âwna kandah bîk tawngkamte hian Genesis 7:23-a kan hmuh “zuah”tih thumal nên kh^n inzawmna an nei theuh a ni.

Genesis 7:23 leh Bible châng dang kan târ lantâkte kha chhiar nawn leh la. Eng tiangin nge a la bângtih awmzia hi i lo hriat thiam ve? Pathian mi la bâng nihtheihna kawng awmte chu eng nge ni? Eng tiangin ngethuthlung tih leh a la bâng tih hi a inzawm?

Tui lêt lâi khân khawvêl Siamtu chu khawvêlchunga Rorêltu a lo ni a. Khatia khawvêl pum pui chungarorêlna a lo thlen dâwn khân, lei chunga awm nunna neizawng zawng kha—mihringte pawh telin—tihboral vek tûran ni nge ni lo tih thu-ah zawhna a lo piang a. Tihhlum vekan nih dâwn loh chuan tute nge dam khawchhuak ang?Tute nge a bâng ni ang?

Hemi tuma dam khawchhuak tûra tihte chu Novaleh a chhûngte kha an ni a. Nova chhandam a nihna khaPathianin thu a rawn thlunpui nêna inzawm niin(Gen.6:18)—chu thuthlung chu Pathian khawngaihna lehzahngaihna atanga lo piang chhuak leh hlen chhuah a ni.Nova khân Pathian a thawhpui chu ngâi tho mah se, amahleh a chhûngte an dam khawchhuah theih chhan chuPathianin an tâna thil a tih vâng chauh a ni a. Nova khântih tûr eng eng emaw chu neiin, chûng a tih tûrte chu enganga tha pawhin hlen chhuak mah se, a beiseina awmchhun chu Pathian khawngaihnaah chauh a ni tho tho.

Ni hnuhnûnga thil thlengte hi—Pathianin a mi labâng a neih hun tûr pawh telin—a awmzia kan rilrua hrereng chungin a la bângte zînga tel tûra kan lo inbuatsaihtheih nân Nova chanchin atang hian eng zirlâite nge kanzir chhuah theih? Chumi huna kan dinna tûra min puithei tûr chuan eng tiang kawngtein nge ni tininduhthlanna kan siam thin le?

ZIRTÂWPNI April 16

ZIR BELHNA: Ellen G. White-i lehkhabu, Thlahtubulte lehZâwlnei phêk 70–85, “Tui Lêt” tih leh, phêk 86–92. “Tui LêtHnu” tih te chhiar ni se.

“Leilungin a pianpui ve rêng chhimbâl hi tui lêthmanga Pathianin lei a tihboral tawh ngâi loh tûr thu asawi chhinchhiahna tha tak a ni a. Lei sik leh sa awm dânchu tui a lêt hnu khân nasa taka a lo danglam dâwn tâkavâng leh, lei tihnâwng tûra dâi lo tla thîn kha ruah sûrina rawn thlâk tawh dâwn avângin ruah a lo sûr chângamihringten hlauhna rilru an pu tûr tihrehna eng emaw aawm a tûl ta a ni. Thlarau lama rilru sêng thînte chuanleilung awm dânah hian Pathian inpuanna an hmu \hîna(Rome 1:20 en rawh). Chutiang chuan, chhimbâl pawh hiringtu tân chuan ruahin khawvêl pum chhiatna ni lovin,malsâwmna zâwk a rawn thlen dâwn a ni tih tichiangtu ani.”—The SDA Bible Commentary, vol. 1, p. 265.

SAWI HO TÛRTE:

1. “Chûng nîte-ah chuan khawvêlah hian mihirng anlo pung thûr thûr a, mite chu ramsa kawlh an hrâmang mai hian an au vak vak a, chûng an thâwm

Page 23: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

45 46

bengchhang taka vâng chuan pathian ropui tak pawha awm hle hle thei ta lo. Enlil chuan an thâwmbengchheng chu lo hriain pathiante hnênah heti hiana sawi ta a, ‘Mihringte thâwm bengchheng tak hi katuar thei ngang tawh lo, mutmu pawh ka tuah theihlohna a rei ta hle’ tiin. Chutichuan, pathiante chuanmihringte tihboral chu an remti tlâng ta a ni.”—”TheStory of the Flood” in The Epic of Gilgamesh, trans. N. K.Sanders (London: The Penguin Group, 1972), p. 108.He thawnthu-in tui lêt chhan a sawi leh Bible-a tuilêt chhan kan hmuh hi han khâikhin teh.

2. Nova khân a hun lâia mite hnênah Pathian rorêlnalo thleng tûr thu hi a tlângaupui nasa hle a. Hetiangaa tlângau chhan chu miten chhandamna anmamawhzia lo hriat phah se a tih vâng a ni. Enga tinge chhandamna thute hian mite ngaihven a hlawhloh fo mai le? Mi tam takin chhandam an nihna tûraPathian ruahmanna siam an pawm theih loh chhantechu ziak chhuak ula, chûngte chu in class-ah in sawiho dâwn nia. Hêngte hi chhiar ang che: Joh. 3:19; Joh.7:47, 48; Joh. 12:42, 43; Jak. 4:4.

ZIRLÂI KHÂIKHÂWMNA: Tûn kâr zirlâiah hian PathianinNova a siampui thuthlungte kha Bible-a thuthlung a sawihmasak berte an ni tih kan lo hre ta a. Hêng thuthlungtehian Pathianin mihringte a ngaihsakzia leh anmahni nênainlaichînna thûk tak neih a châkzia an tilang. Pathianchuan Nova nêna thu an lo thlun tawh kha a tinghet sauhsauh a, tin, Pathian hnêna Nova a inpêkna khân a hunlâia kalsualna lakah vêng himin, tui lêt râpthlâk tak lakata amah leh a chhûngte a chhanhim ta bawk a nih kha.

“He chhinchhiahna [chhimbâl], chhûma lo lang thînhi mi zawng zawng rinna nemnghetu tûr leh Pathiana rinnanghah ngamtîrtu tûr a ni a, a chhan pawh mihringte lakaPathian khawngaihna leh thatna entîrtu a nih vâng a ni.Pathian chu tui lêt hmanga lei tiboral vek tûra tihthinurni tho mah se, a khawngaihna chuan lei hi a la luah khatreng tho a ni.”—Ellen G. White, Tlanna Thu, p. 60.

Page 24: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

47 48

ZIRLÂI 4 April 17–23

CHATUAN THUTHLUNG

SABBATH CHAWHNU April 17

CHHIAR TÛRTE: Exod. 3:14; Gen. 17:1–6; Gen. 41:45; Dan. 1:7;Gen. 15:7–18; Gen. 17:1–14; Thup. 14:6, 7.

CHÂNGVAWN: “Tin, kei leh nang leh i hnu-a i thlahte, anthlah chhâwng zêlte thleng pawhin kathuthlung hi i tân leh i hnu-a i thlahte tânaan Pathian ni tûrin kumkhaw thuthlungatân ka tinghet ang” (Genesis 17:7).

Kan naupan lâia kan dam loh châng te leh,hritlangâwmna avânga kan khua a sik tum te kha kan lahre hlawm ang chu maw? Chutianga kan nawmsam loh lâichuan zânah te hian muthilh a harsa thîn hle a, kan mutnakhum bula lo thu reng kan nu emaw, pa emaw te malchungchu kan va pan leh nge nge thîn a nih kha.

Khatia tui a rawn lêt hnu khân sualna chuankhawvêl hi a luh chilh thûk ta telh telh a, chumi avângadam lo khawvêl kiangah chuan Pathian hi a lo thu rengangin han mitthla ila. Pathian chuan Abrama kha kochhuakin, amah kal tlang hian mite hnêna ama chanchinpuang darhtu tûr leh chhandamna thu thlentu tûr hnamdin a tum a ni.

Chutichuan, Abrama leh a thlahtu kha thuthlunpuiin chu thuthlung chuan sual leh a rah lak atamihringte chhanchhuah an nih theihna tûra Pathianruahmanna chu chipchiar zâwkin a rawn tilang ta. LALPA

chuan a khawvêl siam hi ngaihthahin a kalsan mai dâwn

lo va. Tûn kârah hian Abrama nêna thu an thluna thutiamawmte chu chipchiar deuh zâwkin kan thlîr ho dâwn a ni.

ZIRLÂI THLÎR LÂWKNA: Pathian hming chu eng nge a? Ahming awmzia chu eng nge ni? Abrama hnêna a sawi ahmingte khân eng nge pawimawhna a neih hlawm? Amahnihna sawina atâna a hman thin a hmingte chu eng ngeni? Enga ti nge Pathian hian Abrama hming kha Abrahamatia a thlâksak? Enga ti nge hming hi a pawimawh viau?Thuthlunga mihringte tih tûr awmte chu engte nge ni?

SUNDAY April 18JEHOVA LEH ABRAHAMA THUTHLUNG

“Tichuan, a hnênah heti hian a sawi a: ‘He ram hiluah tûra pe tûr che-a Kaldai-ho khua Ur ata hruaichhuaktu che LALPA kha ka ni’ tiin”(Gen. 15:7).

Hming hi a châng chuan kan kutchhuak bungruaeng emaw chhinchhiahna ang deuh a ni thîn a. Tute emawhming kan han lam rîk chiah hian, kan rilru-ah chu hmingneitu nungchang leh mizia chu a lo lang ve nghâl thuaithîn. Khawvêl huapa mi lâr leh hmingthang, entîr nân,Albert Einstein-a te, Martin Luther King Jr. te, MahatmaGandhi te leh Dorki te hming kan lam hian kan rilru-aheng nge lo awm thîn le? Hêng mite hian mite hriat hlawhan nihna tûr leh ngaihsân an nihna chhan tûr nungchangleh thil tha tih eng emaw an nei theuh a ni.

Bible ziah a nih lâi hun pawh khân Bible ram vêla(Near East) chêngte chuan hming awmzia hi an dahpawimawh êm êm thîn. “Hebrai mite chuan hming hi aputu nungchang entîrtu emaw, a sa-tu ngaihtuahna lehrilru tilangtu emaw niin a ngâi a, a nih loh pawhin, a pu-tu

Page 25: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

49 50

pian lâi vêla thil thleng lian tham hriat rengna angah pawhan ngâi bawk thîn.”—The SDA Bible Commentary, vol. 1, p.523.

Pathianin Abrama thuthlung a rawn siampuihmasak tum khân, YHWH (a lam dân chu Yahweh tih a nihrin a ni a, Sap tawng Bible, KJV-ah chuan hawrawp-puiin,LORD tia dah a ni a; Mizo tawng Bible-ah pawh LALPA tia daha ni) tih hming pû-in a hnênah a rawn inpuang a. Chuvângchuan, Genesis 15:7-ah pawh, “Kaldâi-ho khua Ur ata hruaichhuaktu che LALPA ka ni” tia dah a ni.

YHWH tih hming hi Thuthlung Hlui lehkhabu-ahtehian vawi 6,828 lâi lang mah se, a awmzia dik tak erawhhriat a ni lo tlat thung. Hebrai tawnga thiltih sawina thumal,hayah, (a awmzia chu ‘awm’ tihna) atanga lo kal niin a langa, chuti a nih chuan “Chatuana,” “Awma,” “Mahnia-Lo-Awma,” “Mahnia-Awm-Theia,” “Chatuana awma” tihna tea ni ang. Hemi hmingin a tihlan Pathian zepui langsâr deuhdeuh pahnih chu mahnia lo awm a nihna leh a rinawmnahi a ni a. Hêngte hian LALPA chu Pathian nung, nunna Hnâra ni tih sawiin, milem be mite pathian, a betutengaihtuahna leh suangtuahnaah chauh nungte lakahchuan danglam tak a ni.

Amah Pathian ngeiin Yahweh tih awmzia chuExodus 3:14-ah hian a sawi fiah a—”AWMA KA NI” a ti. He ahming awmzia a sawi hian Pathian chu awmtîrtu eng emawawm ve chuang lova amaha lo awm tawp a nihzia a tilang a,chu mâi bâkah chuan, hun kal tawh leh tûn hun leh hunlo la kal leh zêl tûrah pawh thuneitu a nihzia a puangchhuak bawk.

Yahweh tih hi Pathian mi mal hming a ni nghâlbawk a. Ur khua atanga Abrama hruai chhuaktu niaYahweh sawi a ni hian Genesis 12:1–3-a kan hmuhPathianin Abrama thu thlunpui a nih thu a sawi kha a rawn

suih zawm ta chiah a ni. Pathian chuan Abrama kh^n ahming hria se a duh a, a chhan pawh chumi hming chuana nihna, a nungchang leh mizia a puan chhuah vâng niin,chumi hriatna atang chuan a thuthiamahte rinna nghahngam dân kan lo hriat phah thei dâwn a ni (Sâm 9:10, Sâm91:14).

Yahweh tih hming i ngaihtuah châng hian i rilru-ah eng ang nungchang leh mizia nge lo lang nghâl thînle? Hmangaihna te, ngilneihna te, mi dang ngaihsaknate nge lo langa, hlauhna, kherkhiapna leh inthununnazâwk? Isua tih hming i ngaihtuah châng hian eng angngaituahnate nge i rilru-ah lo awm thîn?minghmhmi

THAWHTANNI April 19‘EL SHADDAI

“Tin, Abrama chu kum sawmkua leh kum kaw mia nihin, LALPA chu Abrama hnênah a rawn inlâr a, a hnênah,‘Kei hi Pathian Engkimtitheia ka ni; ka hmâah awm la,tha famkimin awm rawh’ tiin a hrilh a” (Gen. 17:1).

A hmâ pawhin Yahweh hi Abrahama hnênah vawieng emaw zât a lo inlâr tawh a (Gen. 12:1, 7; Gen. 13:14;Gen. 15:1, 7, 18). Tûnah hian rawn inlâr lehin (“LALPA chuAbrama hnênah a rawn inlâr a”), “Pathian Engkimtitheia”a nih thu a rawng puang ta a—he hming kher hi chuGenesis-ah leh Joba lehkhabu-ah chiah hman a ni nghenghe bawk. “Pathian Engkimtitheia” tih hminga ‘El tih lâihi Sema thlah hnamte zînga Pathian hming sawina thumalhman tlânglâwn tak a ni a. Tin, Shaddai tih awmzia tak hihriat chian theih ni lo mah se, “Engkimtitheia” tia a lo dahhi a dik ber niin a lang (Isaia 13:6 leh Joela 1:15 te pawh eng

H-4

Page 26: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

51 52

bawk la.) He hming kher a rawn hman chhan nia lang chuPathian thiltihtheihzia leh chakzia tihlan paha mihringtechak lohzia leh dawrâwmzia hriattîr a ni.

Abrama hnêna Pathianin a chakzia leh athiltihtheihzia a puanna Genesis 17:1–6 hi chhiar la.Enga ti nge hemi tum hian LALPAN Abrama hnênah athiltihtheihzia leh chakzia uar taka sawi a duh le? Chu achakna leh thiltihtheihnaa innghah mai chu Abrama hiana tih tûr a nih tih a hriat theih nân Pathianin eng nge asawi? A bîk takin châng 6-na hi chhiar ngun leh zual angche.

Genesis 17:1–6 thu hi Hebrai tawnga a inziah dân,a ngialngana lehlin chuan, “Jehova chu Abrama hnênah arawn inlâr a, ‘Kei hi El-Shaddaia ka ni; ka hmâah kal la,tha famkimin awm rawh; tichuan, kei leh nangma inkârahka thuthlung ka siam ang a, tin, nasa takin ka tipung angche . . . . Tichuan, hnam tam takte pa i ni ang a . . . . rahtam tak ka chhuahtîr bawk ang che’” tia dah tûr a ni ang.He hming vêk hi Genesis 28:3-ah pawh a lo lang leh a,chutah chuan El ShaddhaianJakoba mal a sâwm ang a, chitam tak a thlahtîr ang a, a la tihpun thûr thûr tûr thuIsaakan a sawi a ni.

‘El Shaddaia thutiam hi Genesis 35:11-ah te,Genesis 43:14-ah te leh Genesis 49:25-ah te pawh kan hmua. Hêng chângte hian Pathian thilphalzia an tilang: Pathianthiltithei leh thunei tak ‘El leh a hausak ren rual lohShaddai chuan rinna leh thuâwihnaa zawngtute hnênahchuan ui hauh lovin a malsâwmna a thlen dâwn a ni.

Hming hian korî a tu lêm lo a ni tih tan chhanatânrose pawh hi hmang hran daih vuah pawh ni la, a rimerawh a la tui reng tho ang tiin an sawi thîn a. Chutih

rual chuan, LALPA hming hi “Pathian Derthawng” tih emaw,“Pathian Chak Lo” tih emaw lo ni ta se, eng tiang chiahinnge amahah thlamuanna leh beiseina i neih ang? Vawiinzirlâi innghahna Bible châng kha chhiar leh la. “PathianEngkimtithei” tiha “Engkimtithei” tih lai tak khi“Derth^wng” tiin leh “Chak Lo” tiin han thlâk chhin teh.Hetiang hian Pathianin a nihna rawn sawi ta sela, chuchuan i rinna tichak sawtin amahah rinna a nghahngamtîr che ang em? Chutih lâi chuan, ‘El Shaddai tihhming hian eng tiangin nge thlamuanna min pêk vethung le?

THAWHLEHNI April 20ABRAMA NI THÎN ABRAHAMA A LO NI TA (Gen. 17:4, 5)

Pathian hming hian thlarau lamah leh thurinhrilhfiah kawngah pawh pawimawhna nei tho mah se,chutah chuan a tâwp ngawt lo thung. Hmâsâng Bible ramvêla chêngte hming kha tûn lâia Sapho leh hnam dangthenkhatte hming anga awmzia nei lêm lo hi a ni ve lo va.Entîr nân, fanu kan lo nei a, chu kan fanu thar chu Marytih hming kan sa emaw, Susy tih hming kan sa emaw, adanglamna vak a awm hran lo. Amaherawhchu, hmâsângSema thla hnamte ngaih dânah chuan mihring hming rêngrêng hian thlarau lamah pawimawhna thûk tak a nei thîna, awmze eng emaw tak nei a ni zêl. Chutianga an hminginphuahte chu a tlângpuiin thumal pakhat emaw,tawngkam tâwi tê emaw niin, a hming putu tûr nu leh patethil duh sawi chhuahna lam emaw, lâwmthu sawina emawa ni thîn. Entîr nân, Daniela tih awmzia chu “Pathian churorêltu a ni” tihna a ni a; Joela tih awmzia chu “Yahwehchu Pathian a ni” tihna a ni a; tin, Nathana tih awmzia chu“Pathian thilthlâwnpêk” tihna a ni.

Page 27: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

53 54

Hetianga an hmingten awmze thûk tak a neih thinavâng hian an nuna thil inthlâkthleng lian tak eng emawa thleng a nih chuan an hming pawh an thlâk phah châwkrêng a ni.

Hêng Bible chângte hi chhiar la. Eng thil thlengchungchâng thu nge an sawi a, eng vângin nge an hmingthlâksak an nih le?

1.Gen. 32:282. Gen. 41:453. Dan. 1:7

Kawng khatah ngaihtuah chuan, tûn lâi mite rilru-ah ngei pawh hian kan inkoh dân hian awmzia a nei thuihle a ni tih hi hriat thiam harsa pawh a ni lêm lo hle. Entîrnân, mi tu emaw chu “mi-a-pa” tiin emaw, “hmelchhe-pa”tiin emaw ko ta fo mai ila, chutiang chuan mi dang pawhinlo ko ve bawk thîn ta se—nakînah chuan chûng hming lemkan phuahsak chuan amah a inhmuh dânah pawh nghawnga nei thei a ni. Chutiang chiah chuan, mi tu emaw hmingi phuahsak emaw, an hming i thlâksak emaw a nih chuanchu i phuahsak emaw, i thlâksak emaw hming chuan amaha inhmuh dânah nghawng a nei thei a, a nun dân leh thiltih dân pawh a dan phah daih thei.

Hei hi rilru-ah kan hria a nih chuan, PathianinAbrahama tia Abrama hming a thlâksak a duh chhan khakan hre thiam thei mai âwm e. Abrama tih awmzia chu“Pa chu châwisânin a awm” tihna a ni a; tichuan, PathianinAbrahama tia thlâkin, chumi awmzia chu “Mi tam taktepa” tihna a ni ve thung. Thuthlung thutiama Pathianin,“Tin, nasa takin chi ka thlahtîr ang chia, nangmahahchuan chi tih tham zet zette ka siam ang a, nangmah atangchuan lalte an lo chhuak bawk ang” (Gen. 17:6) tih thu hi

kan en chuan, khatia a hming a thlâksak chhan pawh khakan hre thiam ngei ang. Hetia a tih chhan chu thuthlungthutiama rinna nghahtîr a duh vâng a nih a rinawm a, chuthutiam chu putar kum 99-a upa, a nupui pawh pitar ni vetho tawh, ching leh nghâl hnena a sawi a ni nghe nghe. Atâwi zâwngin sawi ila, Pathian hian Abrahama kha a hnênathutiamte a lo rin deuh deuh theih nân a hming a thlâksaka ni.

NILÂINI April 21THUTHLUNGA RABHI HRANG HRANGTE(Gen. 12:1, 2)

Genesis 12, 1, 2-ah hian Pathianin Abrama thu arawn thlunpuia a thil tih hmasak pathumte puan chhuaha ni a. Abrama a rawn bia a, thu pe a, tichuan, a hnênahthu a tiam ta a nih kha. Hetia Pathianin a rawn bia hianAbrama a thlan chhan kha amah a khawngaih vâng niin,chu chu a thuthlunga a langsâr hmasa ber pawh a ni bawktih a tilang a. Thu a pêkhmang hian Abraman Pathiana rinnaa nghah tak zet leh tak zet loh fiah a ni a (Heb. 11:8). Tin,thutiamhian (Gen. 12:1–3, 7), Abrama thlahte hnêna a sawichu ni tho mah se, khawvêl mihring zawng zawngte a huamvek a ni (Gen. 12:3; Gal. 3:6–9).

Hemi hnua Pathian thil tih dang lehte chu Genesis15:7–18-ah hian kan hmu a. A khawi lâi chângahte hiannge a thil tih hmasak zâwkte zînga mite kha kan hmuhnawn ve leh le?

Pathianin mihring a rawn bia. Eng chângahte nge?Pathianin a thu zâwm tûrin mihringte thu a pe. Engchângahte nge?

Pathian thutiam. Eng chângahte nge?

Page 28: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

55 56

Genesis 15:7–18-hian LALPA chu Abrama hnênah lolangin uluk taka dah ran ruang sah phel kârah chuan arawn kal ta a. Hêng ran pathumte hi talh a nih hnu-ah ataksa chu a lâi takah a sât phel theuh a, a phel pakhat chua phel lehlam zâwnah zêl a dah a, a inkârah kalna tûr hmunâwl a siam a. Hetih lâi hian safate erawh chu tihhlum nive tho mah se, a phel ve lo. Thuthlunga lût tûrte chu hêngran ruang sah phel inkârah hian an kal tûr a ni a, chuchuan thuthlunga an rinawmzia leh thluthlungin a phûtthilte chu thuâwih takin an ti zêl dâwn a ni tih a entîr.

Pathianin Abrahama thu a thlunpui tuma a thiltih hnuhnûng berte chu eng nge ni? (Gen. 17:1–14).

Abrahama tih hming awmzia hian Pathianin mizawng zawng chhamdam vek a duhzia leh tumzia a tilanga. “Hnam tam tak” tih hian Juda-te leh Gentail-te pawh ahuam vek a ni. Thuthlung Thar lehkhabute hian Abrahamathlah dik takte chu Abrahama rinna ang rinna neite lehMessia thil tha tih rin chhantute an ni tih chiang takin ansawi hlawm a (Gal. 3:7, 29 en ang che.) Chutiang chuan,Abrahama atang daih tawh khân LALPA thiltum chu a theihanga tam mihringte chhandam a ni a, a hnam ang zâwngainthliar hranna a awm lo. Chutiang chu tûn lâi hunah pawhhian a la ni reng bawk.

Thupuan 14:6, 7-a vântirhkoh pakhatna thuchahhi chhiar la. Heta vântirhkohin thil a sawi leh PathianinAbrahama thu a rawn thlunpui lâia thil thlengte hian ainanna eng nge an neih?

NINGANI April 22THUTHLUNGIN A PHÛTTE

“LALPA kawng an zawh theih nân a hnu-a fate leh achhûngte, thil fel taka ti tûr leh rorêl anga ti tûra thu a

pêk a theihna tûrin ani chu ka ruat tawh si a; chutichuan,a chungchâng thu a sawi chu LALPAN Abrahama chunga athlentîr theihna tûrin”(Gen. 18:19).

Kan hmuh tâk ang khân, thuthlung hi khawngaihnathuthlung, keimahni maia kan tih theih ngâi loh tûrPathianin kan tâna a tih a ni zêl a. Abrahama a siampuithuthlung pawh kha a dang bîk chuang lo va ni.

A khawngaihnain Pathian chuan Abramaha khakhawvêl hnêna chhandamna ruahman puan chhuahkawnga a hmanrua atân a thlang a. Pathianin a thuthlungthutiam a rawn tihfamkimna erawh chu Abrahaman feltaka thil tih a duhna nên leh rinnaa a thu zawm a tumnanên a inzawm tlat thung. Abrahama hian Pathian thu sawikha âwih duh lo ta tlat se, Pathian pawhin a hmang theibîk lo vang.

Genesis 18:19 hian khawngaihna leh dân inzawmdân a sawi a. He lâi chângah hian “ka ruat tawh si a” tihtawngkam a hmang a, hei hian Pathian khawngaihnatilangin, hemi hma chiah hian Abrahama kha LALPA thuzâwm tûr mi, amah mai ni lovin, a fate pawh zâwm ve tûrazirtîrtu a nih thu a lo sawi bawk. Chutiang chuan, hechângah hian rinna leh thiltihte chu a nih dân tûr angtaka inzawm hnâiin a lo lang a ni(Jak. 2:17 en la.)

Chutih rual chuan, Genesis 18:19 tâwp lama atawngkam hman hi en ila. Hetah hian Abrahamathuâwihzia eng tin nge sawi a nih? Thuâwihna hichhandamna channa kawng chu ni lo mah se, eng nge apawimawhna awm tho bawk si? Hemi chângin a sawi dânatang hian, thuâwihna tel lovin thuthlung hi hlen chhuahtheih a ni em? I chhânna chu han sawi fiah deuh teh.

Page 29: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

57 58

Thuthlungin a ken tel malsâwmnate hi a lo changtutûrten an tih ve ngâi thilte an tih ve chuan si loh chuan atakin an chang thei lo va. Hêng an tih ve ngâi thilte hithuthlung siam nâna thil tûl chu ni lo mah se, Pathian anhmangaihzia, an rinzia leh a thu an âwihzia a tihlanna tûrerawh a ni thung. Mihringte leh Pathian inkâra inlaichîntawnna awm thatzia tilangtu tûr a ni a. Thuâwihna hiPathianin a mite hnêna a thuthlung thutiamte a hlenchhuah theihna kawng pawimawh tak a ni.

Thuâwih lohna avânga thuthlung bawhchhiatna hiinlaichînna kawnga rinawm lohna a ni a. Thuthlungbawhchhiat a nih hian, Pathian pawhin a thutiamte chu ahlen thei ta bîk thîn lo va. Pathian leh mihringte inkârahmangaihna leh inrin tawnna awm chu a lo keh chhe venghâl thîn bawk a ni.

Nagma nun tawngah khân thuâwihnapawimawhzia i lo hre ve tawh em? Bible atangin emaw,nangma thil tawn atangin emaw, thuâwih lohna avângathuthlung thutiamte hi chân daih theih a nih dân hansawi teh. Chûng thuthlung thutiamte chu i chân loh theihnân eng nge i tih ang?

ZIRTÂWPNI April 23

ZIR BELHNA:Ellen G. White-i lehkhabu Thlahtubulte lehZâwlneite phêk 106–113, “Abrahama Kohna” tih leh, TirhkohteThiltih phêk 188–200, “Juda-te leh Gentail-te” tih chhiar nise.

Chhimbâl hi Pathian leh Nova inkâra thuthlungchhinchhiahna a ni a. Pathian leh Abrahama inkârathuthlung chhinchhiahna kha eng nge ni tih hre tûrinGenesis 17:10 chhiar ang che. Serhtan hi: (1) Gentail-telaka Abraham thlahte thliar hranna tûr te (Efesi 2:11), (2)

Jehova thuthlung an hriat rengna tûr te (Gen. 17:11), (3)thinlung thianghlim an lo neih theihna tûr te (Deut. 10:16),(4) rinnaa felna chang an ni tih entîrna tûr te (Rome 4:11),(5) thinlunga serhtan chhinchhiahna atân te (Rome 2:29)leh, (6) Kristian baptisma lo entîr lâwkna atân te (Kol. 2:11,12) ruat a ni.”—The SDA Bible Commentary, vol. 1, pp. 322,323.

Khawvêl tâwp hma chu chhimbâl hi Pathianthutiam chhinchhiahna a la ni chhunzawm zêl dâwn a;chutih lâiin serhtan erawh hi chu a ni ve lo ang. TirhkkohPaula sawi dân chuan, serhtan thupêk hi Pathian a rinavânga a dawn felna chhinchhiahna angin Abrahama khâna dawng lo va (Rome 4:11). Amaherawhchu, kum za engemaw ti chhûng chu serhtan hi dân zawm avângachhândamna chan entîrtu anga hman a ni thîn thung.Thuthlung Thar hun a lo inher chhuak a, serhtan chuanpawimawhna nei tawh lovin, Isua Krista rin chu thilpawimawh ber a lo nita a, chu chuan thuâwihna leh nunthlâk danglamna a rawn thlen ta a ni. Galatia 5:6; Galatia6:15; leh 1 Korin 7:18, 19 chhiar ang che.

SAWI HO TÛRTE:

1. Rina leh thiltih inzawm dân sawi ho rawh u. Pakhatzâwk tel lo hian pakhat dang hi a awm thei em? Aawm thei lo a nih chuan, eng vânga awm thei lo ngeni?

2. “Mi tam tak chu Abrahama fiah a nih ang hian fiahan la ni reng a. Vân atanga Pathianin thu a rawnsawi rî chu hre hran lo mah se, a Thu zirtîrna leh aawmpuina hnuaia thil thlengte hmanga koh an ni.Hausakna leh châwimâwina an dawn ngei theihna

Page 30: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

59 60

tûr an hnathawhte chu bânsan tûra tih an ni maithei a, an tui zâwng leh nuam tih zâwng tak pâwlatanga chhuak tûra tih an ni mai thei a, tin, anchhûngkhat lainate nên inthen a, mahni inphatna,harsatna leh mahni inhlanna kawng zawh tûra phûtpawh an ni mai thei bawk. Pathian chuan an thawht^wk tûr hna a siamsak a; mahse, nuamsa taka nunduhna leh a thiante leh chhûngkhat lainate an ngaihpawimawhna chuan an thawh tûra Pathianin hna aruatsak chu an thawh theih lohna tûrin a tibuai thîna ni. Mihringte huvâng leh tanpuina lak ata inlachhuak a, a tanpuina an mamawhzia leh amahchauha innghah a pawimawhzia hre thiam tûrin ako chhuak a, chutichuan an hnênah a inpuangchhuak thei dâwn a ni. An ruahmanna lo siam vetechu thlah a, an thian tha leh chhungkhat lainatekalsan tûra Pathianin a kohna hi chhâng thei tûrintu nge inpeih le?”—Ellen G. White, Thlahtubulte lehZâwlneite, pp. 107, 108. Tûn lâi huna he kohnnachhângtu in hriatte chanchin sawi ho ang che u.

Zirlâi Khâikhâwmna: Pathian chuan Abrahama kha amahnêna inlaichînna tha tak nei tûrin a ko va, chu aninlaichînna chuan khawvêl hnênah chhandamnaruahman hi a puang dâwn a ni.

ZIRLÂI 5 April 24–30

THUTIAM FATE

SABBATH CHAWHNU April 24

CHHIAR TÛRTE: Gen. 15:1–3, Isa. 25:8, 1 Kor. 2:9, Thup. 22:1–5, 1 Pet. 2:9, Gen. 11:4, Gen. 12:2.

CHÂNGVAWN: “Tin, ngâi teh u, kumkhuain, khawvêl tâwpthleng pawhin, in hnênah ka awm zêl ang”(Matthaia 28:20).

“Pa pakhat hi a fanu kum sâwma upa nên tuipuikamah chawlh an hmang dûn a. Ni khat chu tuipui lamahchuan tui chêng tûrin an phei a, an pahnih hian tui chêngthiam tak ni ve ve tho mah se, tuipui kam atanga hla vaklo an hleuh phei hnu chuan an lo inawm hlat ta hle mai . Apa chuan tuifâwnin a thûk lamah a lên phei a nih tihinhriain, a fanu chu a âu ta a: ‘Mary, tuipui kam lamahtanpuitu âu tûrin ka hleuh phei dâwn a. Chutih chhûnga ilo chau hman a nih chuan, a zangthal zâwngin awm la,tichuan nilêngin tui chungah i lâng dâwn nia. Nangmahrawn hruai tûr chein ka lo lêt leh ang’ a ti a.

“Rei vak lo hnu-ah chuan tui thiamte lo thlenginan lawnglêngte nên chuan hmeichhe naupang zawngin antlân kual zung zung a. Tuipui kama lo awmte chuannaupang chanchin lo hre ve-in, chhanchhuah a ni ta ngeni ta lo tih an lo ngaihvên ve reng bawk a. Dârkâr li vêlhnu-ah chuan an va zawng hmu ta nge nge a. An va hmuhnahi khawmual atanga hla tak ni mah se, tui chungah chuana zangthal zâwngin a lo mu a, a hlâu chhe te eih lo hrimhrim a ni. Hmeichhe naupang nêna chhanchhuaktute lo

Page 31: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

61 62

kîr an hmuh chuan vâukama awmte chu an lâwm hle mai.Mahse, a naupanga ber chu a ngâwichâwi viau thung si,chutia an lo hlim êm êm mai chu mak a ti zâwk niin a langhial a. ‘Ka pa khân a zangthal zâwnga ka awm chuannilêngin tui chungah ka lâng thei dâwn tih min hrilh a.Min rawn hruai tûrin a lo kal dâwn tih min hrilh bawk.Chuvâng chuan, thlamuang takin a zangthal zâwngin ka loawm tawp a, a chhan pawh min hruai tûrin a lo kal ngeidâwn tih kan hriat vâng a ni’ a ti ta reuh a.”—H. M. S.Richards, “When Jesus Comes Back,” Voice of Prophecy News,March 1949, p. 5.

ZIRLÂI THLÎR LÂWKNA: Eng vângin nge LALPA hianAbrahama phâw ni anga a insawi? Eng tiangin nge “leiahnam zawng zawngte” hi Abrahama kal tlangin malsâwman nih vek? Thuthlung thutiamte zînga a ropui ber chueng nge ni?

SUNDAY April 25I PHÂW

“Chûng thilte a thlen hnu-ah chuan inlârnahmangin LALPA thu chu Abrama hnênah a lo thleng a: Keihi i phâw leh i lâwmman ropui tak kan ni asin” (Gen. 15:1).

Genesis 15:1–3 chhiar la. He thu a sawina boruakhi ngun takin ngaihtuah bawk ang che. Eng vângin ngeLALPA hian Abrama kha “Hlau suh” tia a hrilh? Abramahian eng nge hlauh tûr a neih rêng rêng le?

Heti lâia thil mak angreng deuh awm chu LALPAN

Abrama hnênah “Kei hi i phâw ka ni” tih a sawi hi a ni.Hming âiawh sawina thumal “i” tih a hmang hian Abrahama

nên khân mi mal taka inlaichînna neih a duhzia a tilanga, mi mal taka min rawn biak theuh a duh ang chiah hianAbraham pawh kha biak a duh a ni.

He lâi châng hi “phâw” anga Pathian sawina hmasaber a ni a. Tin, Bible ziaktu dangte pawhin he tawngkam hiPathian chungchâng sawina atân chuan hmang ve hlawmtho mah se (Deut. 33:29, Sâm 18:30, Sâm 84:11, Sâm 144:2),Pathianin ama nihna puanna atâna a hmanna awm chhuna ni bawk.

Mi tu emaw phâw ni anga Pathian a insawi hianeng nge ni a awmzia ni le? Keini tûn lâi huna mite hnênaa sawi tum ni ve lo Abrama hnênah hian a sawi a ni em?He thutiam hi keimahni pawh hian kan lo ta neih ve theitho em? Taksa natna eng mah kan tuar dâwn lo tihna ani em? Eng tiang kawngin nge Pathian hi kan phâw anih? He tehkhin thu hi eng tiangin nge kan lo hriat thiamle?

“Krista hian a châng châng chauhin min rawnngaihsak a ni lo va, nu-in a fa a ngaihsak âia nasa daihhian min rawn ngaihsak a ni. . . . Kan Chhandamtu hianmihringte hrehawm tawrhna leh lungngaihna, diriamna,demna, a khawlo zâwnga hmanna, hnâwlna leh thihna hialhmangin min lo lei tawh a. Aw nang Pathian fapa, hlauhneia i khurh lâi te khân ani chuan a lo thlîr reng che asin.A vênhimna hnuaiah him takin a awmtîr ang che. . . .Mihring kan nih miau avângin chak lohna eng eng emawkan nei thîn a; mahse, chûngte chuan kan vân Pa kan biakpawhna tûr hi a dâl thei chuang lo, a chhan pawh Kristachu kan tâna sawipuina hna thawk tûrin a lo thi tawh sia.”—Ellen G. White, Sons and Daughters of God, p. 77.

Rolando-a chu a lan dân maiah chuan LALPA zuiturinawm tak a ni a. Mahse, rin lâwk loh deuhin a thi tathut mai si. A phâw Pathian khân a lo vênghim lo em ni?

Page 32: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

63 64

Nge ni a, Pathian kan phâw a nih dân hi kan hre fiahchiah lo zâwk em ni dâwn le? Han sawi fiah teh. Pathianhian eng thil lakah nge min min vênhim a tiam?(1 Kor.10:13 en la.)

THAWHTANNI April 26TIAM TAWH MESSIA CHU:|HEN 1-na

“Nangmahah leh i thlahah chuan khawvêla hnamtinrêngte hian malsâwmna an la chang ang”(Gen. 28:14).“Tin, Krista tâ in nih chuan, Abrahama thlah, thutiamanga roluahtu tûrte in ni” (Gal. 3:29).

LALPA hian Abrahama hnênah khân a thlahah leiahnam zawng zawngte hi malsâwma an la awm vek tûrthuvawi eng emaw zât chu a sawi a(Gen. 12:3, Gen. 18:18,Gen. 22:18 te hi en la). He thutiam ropui tak mai hi vawieng emaw zât sawi nawn a ni nghe nghe, a chhan pawhthutiam zawng zawng zînga a pawimawh ber, daih rei ber,mi dang zawng zawngte pawh hlutna nei ve-a siamtu a nihvâng a ni. Kawng khatah ngaihtuah chuan, he thutiam hiJuda hnam lo din chhuah tûr thu sawina a ni a. Anni kaltlang kh^nLALPA chuan “leia hnam zawng zawngte” hiPathian dik tak chanchin leh a chhandamna ruahmanchungchâng a hrilh dâwn a ni. Mahse, he thutiam hi IsuaKristaah chauh a thleng famkim a, ani chu Abrahama thlahatanga lo chhuak niin, Kraws-ah khân “leia hnam zawngzawngte” sual man bâ chu a lo tlâk ta a ni.

Tui lêt hnu-a siam thuthlung thutiam khangaihtuah la (khatah khân LALPA chuan tui lêt hmangakhawvêl tihchhiat nawn tawh loh a tiam a nih kha). Hethutiam hi Isuaa awm tlanna thutiam tel lo hi chuan engtiang taka tha nge a nih theih ang? Chutiang bawkin,Pathian thutiam dang rêng rêngte pawh hi Kristaa awm

chatuana nunna thutiam tel lo hi chuan eng tiang takatha nge a nih hlawm ang le?

Eng tiangin nge Abrahama-ah hian Isua kaltlangin “leia hnam tinrêngte” hian malsâwmna an lachang dâwn tih thutiam awmzia hi i lo hriat thiam ve le?

Khawvêl chhandamtu lo pian tûr thu hi Pathianthutiamte zînga a ropui ber a ni tih chu sawi loha lêng a nia. Amah Tlantu ngei hi thuthlungin a phût thilte tlingtlâknaleh thutiam dang zawng zawngten a tak ram an lo channachu a ni. Mi zawng zawng—Juda pawh, Gentail pawh—amahnêna inzawmna nei apiang chu Abrahama fa dik tak lehroluahtu anga chhiar an ni a (Gal. 3:8, 9, 27–29), a awmziachu—sualna awm lo khawvêl, thil tha lo leh natna lehtawrhna eng mah a thlen tawh ngâi lohna tûr hmunahchuan chatuanin an chêng dâwn tihna a ni. Chumi âiathutiam tha zâwk dang chu a awm thei tawh dâwn em ni?

Sual leh hrehawm tawrh awm lohna khawvêlachatuana chên chu kan tân hian eng tiang taka châkawmnge ni le? Chuta chên hun kan nghahhlelh chhan chuchuta chêng tûr rênga siam kan nih vâng niin, kan nihnadik tak anga awm leh thuai kan châk vâng a ni thei em?

THAWHLEHNI April 27TIAM TAWH MESSIA CHU: |hen 2-na

“Hlimna tak tak nei tûr chuan ram hla takah kanzin chhuak ang a, tûn hmâa kan thil la tih ngâi miahlohte tih kan tum tûr a ni.”—Thomas Browne.

He thu hi kum 1600 bâwr vêla ziah kha a ni a. Ipawmpui nge pawmpui lo le? A thu sawi awmzia hi hrethiam tûrin 1 Thessalonika 4:16–18 leh Thupuan 3:12te chhiar ang che.

Page 33: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

65 66

Augustine-a chuan heti hian mihring dinhmun alo sawi a: “He kan nun hian—dam lohna nasa taka khatnun hi nun tia sawi theih a nih chuan—a tîr atang rêngkhân mihringte hi ânchhe dawng kan nih tih chiang takina pho lang a ni. A hmasa berin thil dik lo zawng zawng lochhuahna bul hriat lohna leilâwt râpthlâk tak leh, thlanleh mittui leh hlauhna tel lova tlân chhuah theih miahlohna tûr dîl thim êm êm maia Adama fate an tân tlat dânhi ngaihtuah la. Tichuan, thil eng mah ni lo mai maite lehrilru natna, buaina, lungngaihna leh hlauhna min thlentuthilte kan ngainat tlat mai dân hi ngaihtuah leh bawk angche. Mi thenkhat chuan inrem lohna te, innghirnghona teleh indona te an lâwm a; mi thenkhat chuan inbumna te,rûkrûk te an ngaina a; mi thenkhat chu an tenawmin aninchhuang êm êm a, mi îtsîkna an nei lian hle bawk; mithenkhat chuan tualthah leh mi suat mang an hnial miahlo va, an nun a râwngin an kawlh hle mai; mi thenkhatchuan dân an pawisa miah lo va, an hur herh êm êm maibawk si—chutiang mite chuan mipat hmeichhiatnatenawm taka hmangin an uirê a, an chhûngkhat laina hnâitakte pawh an zuah chuang lo, an ît zâwng apiang chumutpui an tum a, mi pâwngsual mai pawh an chîng—anthil tih thenkhat dang phei hi chu sawi lan ngam lohkhawpa tenawmte a ni hlawm; mi thenkhat chu sakhawlakah an hel a—sakhaw serh leh sângte zah lovin zirtîrnadik lo an tichhuak a, Pathian hming pawh zah lo takin ansawichhe b^wng b^wng thîn bawk; mi thenkhat chuan anthenawm khawvêngte lakah thil dik lo tak tak an ti a—dâwta mi dangte puhin mi an bum a, thuhretu derah te antang thîn bawk, mi dangte chungah râwng taka kutthlâkinan bungruate an tichhiatsak a; thubuai remtute lahin diklo takin ro an rêl a, khawvêl hi hrehawmna leh natna chihrang hrang chhiar sên lohin a khat emaw tih mai tûr a ni

ta. Mahse, hêngte laka tâl chhuak theihna tûr kawng hi tumahin an ngaihtuah bawk si lo.”—Augustine of Hippo, Cityof God, Gerald G. Walsh, S. J. trans. (New York: Doubleday &Co., 1958), book 22, chap. 22, p. 519.

He thu hi kum sângkhat leh zanga âia tam mahliam tawha a ziah kha ni mah se, tûn lâia mi tam taktenihna leh nun dân nên hian a inang hle mai. Mihringte hikan la inthlâk danglam mang lo va; chuvâng chuan a niathil tha lo laka tlân chhuah kan châk êm êm rêng ni.

Vânneihthlâk takin kan dinhmun hi khirhkhânviau na-in, kan hma lam hun erawh a êng hle; mahse chuchu Isua Krista nun, a thihna leh thawhlehna bâkah,puithiam lalber nia rawng a bâwlna kal tlanga Pathianinkan tâna thil a lo tih tawh vâng chauh a ni thung. IsuaKrista hi Abrahama hnêna pêk thuthlung thutiam, athlahah khawvêla hnam zawng zawngte malsâwma an awmvek tûr thu lo thlen famkimna a ni.

Augustine-a thil sawi hi chhiar nawn leh la.Nangma irâwm chhuakin tûn lâi khawvêl dinhmunchhiatzia leh lungngaithlâkzia han ziak ve teh. Chutihrual chuan, Pathianin Isua Kristaa thutiam min pêktechungchâng sawina Bible châng i hriat apiang chhiarbawk ang che(entîr nân, Isa. 25:8, 1 Kor. 2:9, Thup. 22:2–5).Hêng thutiamte hi ngun takin a awmzia ngaihtuah la, itân liau liau a ni tih hria ang che. Chutichuan, thuthlungawmze dik tak hi i lo hre thiam dâwn nia.

NILÂINI April 28HNAM ROPUI LEH THILTITHEI TAK . . . .

Pathian hian Abrahama kha amah kal tlanga leiahnam zawm zawngin malsâwmna an la chan vek tûr thu ahrilh a ni mai lo va; “hnam ropui leh thiltithei” taka a siam

H-5

Page 34: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

67 68

tûr thu pawh a hrilh tel bawk (Gen. 18:18; Gen. 12:2; Gen.46:3)—fa hring rual pawh ni tawh lo nupui neitu putar tânchuan âwih a harh hle âwm e. He thu hi Abrahaman fapachu sawi loh, fa hrim hrim pawh a la neih lo lâia a sawi a nileh nghâl a. Mahse, Pathian chuan a tiam miau si.

Mahse, he thutiam hi Abrahama dam lâi khân azavâiin a lo thleng famkim hman vek chuang lo va. A fapaIsaaka leh a tupa Jakoba te pawh khân an hmu hman bîklo bawk. Pathian chuan Jakoba hnênah pawh khân a rawnhrilh ve leh a, he thutiam hi Aigupta ramah a rawn thlengfamkim dâwn tih a sawi tel nghe nghe (Gen. 46:3). Mahse,Jakoba pawh hian a thlen famkimna chu a hmu hman tabîk chuang lo thung. Eng pawh ni se, kha thutiam kha chua thleng famkim ngei a ni.

Eng vângin nge LALPA hian Abrahama thlah atanghian hnam thlak bîk siam a duh le? LALPA hian hnam thlanbîk dang a nei em? He hnam hi eng ti tûrin nge thlan anih? Exodus 19:5, 6; Isaia 60:1–3; Deuteronomi 4:6–8chhiar la; tichuan, a hnuaiah hian i chhânna i ziak chhuakdâwn nia.

Pathian Lehkhabu atanga thil lang chiang tak chu,Pathian hian a malsâwmna hnuaiah Israel mite kha hnamhlim, hrisêl leh thianghlimah siamin, anni kal tlang kh^nkhawvêla hnam hrang hrangte hi ama lamah hîp tum a.Siamtu duh dân anga awm leh a thuâwih avângamalsâwmna an dawn chu hnam dangte hmuhah an tilangang. Leia mi zawng zawng hian Pathian dik tak chu chibaian lo bûk ve tawh ang a (Isa. 56:7). Chutichuan, mihringzawng zawngin Israel hnam, an Pathian leh an zîng ata lochhuak tûr khawvêl Chhandamtu Messia chu an thlîr vekdâwn a ni.

“Israel fate khân Pathianin an tâna Pathianin rama lo hauhsak tawh chin zawng zawng chu an luah vek tûr ani a. Pathian dik tak hnâwltute leh a rawngbâwl duh lohnamte chu an ram chhuhsak tûr a ni bawk. Nimahsela,Pathian thiltum tak zâwk chu Israel-te kal tlanga anungchang puanchhuah a, chumi hmanga a hnêna mitehîp a ni a. Khawvêl zawng zawngah hian chanchin thasâwmna thu hi hril chhuah vek tûr a ni. Hâlral thilthlaninthâwina hmang khân Krista chu hnam hrang hrangtehmâah châwisânin a awm ang a, amah entu apiangte chuan nung dâwn a ni.”—Ellen G. White, Krista Tehkhin Thute,p. 247.

LALPAN Israel mite kal tlanga thil tih a duh leh kankohhran kal tlanga thil tih a duh hi a inanna lâi i hmuthei em? I hmu thei a nih chuan eng engte nge ni? 1Petera 2:9 chhiar ang che.

NINGANI April 29“I HMING KA TIROPUI ANG”

“Tichuan, hnam ropui takah ka siam ang che a,mal ka sâwm ang che a, tin, i hming pawh ka tiropui ang;tichuan, malsâwmna lo ni ang che”(Gen. 12:2).

Genesis 12:2-ah hian Pathianin Abrama hmingkha tihropui a tiam thu kan hmu a—a awmzia chu, atihmingthang dâwn tihna a ni. Enga ti nge LALPA hianeng anga thuâwih leh rinawm pawh ni se, mi sual ni vetho Abrama kha tihhmingthan a duh tlat mai le? Hming“ropui” put hi tu nge phû rêng rêng? (Rome 4:1–5 leh Jak.2:21–24 en la.) Pathian hian Abrama hnênah khân amami mal hamthatna tûrin ropuina a pe nge ni a, thil dangentîrtu atân a pe zâwk? Han sawi fiah teh.

Page 35: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

69 70

Genesis 11:4 leh leh Genesis 12:2 hi khâikhin la.Eng nge a danglamna lian takawm? Eng tiangin ngepakhat zâwk hian “thiltih avânga chhandam” kan nih dâna sawi a, pakhat dang hian “rinna avânga chhandam” kannih dân a sawi ve thung le?

Chhandamna hi kan tâna Krista thiltihah chauhinnghat ni tho mah se, keini pawh hian—Pathiankhawngaihna lo dawngtu kan nihna angin—tih ve tûr kannei ve a. Duthlanna zalên kan neih hi kan hman a ngâi ani. Hmâna lo intan tawh Krista leh Setana inbeihna hi tûnahpawh keimahniah leh keimahni hmang hian chhunzawmzêl a la ni a. He inbeihnaa kan thil lo tih ve hi mihringteleh vântirhkohte khian an lo thlîr reng a ni (1 Kor. 4:9).Chuvâng chuan, tute nge kan nih a, eng thu nge kan sawia, eng thil nge kan tih tih te hian kan bul hnâia awmte-ahnghawng a nei a ni mai lo va, lei leh vân pum puiah pawhnghawng nei thei khawp a nihna lâi a awm. Kan thil sawi,kan thil tih leh kan thil ngaihtuah te hmang hian kan tânathil tam tak titu LALPA kan tiropui thei a, chutih rual chuan,amah kan tizakin a hming kan tithangtlâwm hle thei thobawk. Chuvâng chuan, LALPAN Abrahama hnêna a hming atihropui tûr thu a hrilh hian khawvêlin hming ropui nei tuemaw a sawi ang hian a sawi ve lo a ni tih a chiang. Pathianmithmuha hming tiropuitute chu nungchang tha, rinna,thuâwihna, inngaihtlâwmna leh mi dang hmangaihna te ani a. Hêng miziate hi khawvêl pawhin a zah chu ni tlângpuitho mah se, hming tiropuitu, tihmingthangtu erawh a niêm êm hran chuang lo thung.

Tûn lâi khawvêla hming “ropui” nei mi thenkhat—lemchang thiam an ni emaw, politician an ni emaw, mihausa tak an ni emaw—hi han en ila. Hêng mite hi engvânga hmingthang nge an nih hlawm? Abrahama hming

ropui dân leh anni hmingthan dân hi khâikhin la. Chuchuan khawvêlin ropui a ngaih dân dik lohzia eng nge atihlan? Khawvêl thlîrna hian eng tiang chiahin nge ropuikan ngaih dânah nghawng a neih le?

ZIRTÂWPNI April 30

ZIR BELHNA: Ellen G. White-i lehkhabu,Thlahtubulte lehZâwlneite phêk 114–128, “Abrahama Kanaan-ah” tih leh,phêk 129–140, “Rinna Fiahna” tih te chhiar ni se.

“Abrahama hnêna fiahna lo thleng hi a nêplo khawp mai a, a lak atanga phût inhlanna pawh kha a têtham lo hlawm hle bawk. . . . Nimahsela, kohna chhân chua tîm chuang hauh lo. Ram tiam chungchângah zawhnaeng mah a siam lo va . . . . Pathian chuan thu a sawi tawha, a chhiahhlawh chuan a zâwm mai tûr a ni bawk; a tânahmun hlimawm ber chu Pathianin awm tûra a tihna hmunkha a ni mai.”—Ellen G. White, Thlahtubulte leh Z^wlneite,p. 126.

Kanaan rama Abrama a luh lâi khân LALPA chu ahnênah rawn inlârin chu ram chu a thlahte hnênah a lapêk tûr thu a hrilh a (Gen. 12:7). He a thutiam hi a hnu-ahpawh vawi eng emaw zât a sawi leh nghe nghe(Gen. 13:14,15, 17; Gen. 15:13, 16, 18; Gen. 17:8; Gen. 28:13, 15; Gen.35:12). A hnu kum zali vêlah chuan, a lo tiam tawh angngeiin (Gen. 15:13, 16)LALPA chuan Mosia hnênah Israel fatechu Aigupta ram ata a hruai chhuak ang a, khawizû lehhnute tui luanna ramah a dah dâwn a ni tih a rawn puangta a (Exod. 3:8, 17; Exod. 6:8). He thu tho hi Josua hnênahpawh a sawi leh bawk (Josh. 1:3). Tichuan, Davida lal lai atam zâwk chu a lo thleng dik ta a; chutih lâiin la thleng dikbelh leh tûr pawh a la awm nual bawk (Gen. 15:18–21; 2Sâm. 8:1–14; 1 Lalte 4:21, 1 Chro. 19:1–19).

Page 36: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

71 72

Hebrai 11:9, 10, 13–16 chhiar la. Hêng chângte hianAbrahama leh Israel hnam thlahtu bul mi dang rinawm taktakte khân Kanaan ram hi chhinchhiahna, Pathian tlansate la awmna tûr hmun entîrtu angin an ngâi a. Sualinmin chiahpiah hneh êm avângin he leiah hi chuan chênnahmun nghet neih theih tak tak a ni lo. Mihring nun hi“chhûm rei lo tê a lo lang a, a ral leh mai thîn” ang deuh hia ni (Jak. 4:14). Chuvâng chuan, thlarau lama Abrahamathlahte kan nih angin, “he leiah hi chuan khaw hmunnghet kan nei si lo va, khaw lo la awm tûr chu kan zawngzâwk a nih hi”(Heb. 13:14). He khawvêl hi chu danglam rengmai leh chhiat lam pan mêk a ni a. Mahse, nakînah Kristanêna la chêng za tûr kan nihna hian thlamuan taka awmtûrin min tanpui thung a ni.

SAWI HO TÛRTE:

1. Pathianin lei tharah min la chentîr dâwn a ni tihhriatna hian kan Kristian nunah eng nge nghawng aneih?(Mat. 5:5; 2 Kor. 4:17, 18; Thup. 21:9, 10; Thup.22:17.)

2. “Ropuina dik tak chu Pathian thupêk zawmna leh aruahman dân anga awmna atanga lo thleng a ni tûra ni.”—The SDA Bible Commentary,vol. 1, p. 293.He thuawmzia hi han sawi ho teh u.

KHÂIKHÂWMNA: Thutiamte! Ringtute tân chuan a va hanhlu êm! Hlen a ni tak tak ang em? Kan rinna chuan, “Aw”tiin a chhâng a ni.

ZIRLÂI 6 May 1–7

ABRAHAMA THLAH

SABBATH CHAWHNU May 1

CHHIAR TÛRTE: Ezek. 16:8; Deut. 28:1, 15; Jer. 11:8; Gen. 6:5;Joh. 10:27, 28; Gal. 3:26–29; Rome 4:16, 17.

CHÂNGVAWN: “Nimahsela, thim ata chhuaka, a êng maktaka lût tûra kotu che u thatna chu in entîrtheih nân nang zawng chi thlan, lalpuithiamho, hnam thianghlim, Pathianmite ngei in ni si a” (1 Petera 2:9).

Khaw lian vak lo pakhatah hian tlereuh zuar pakhathi a awm a. Chu tlereuh zuartupa chênna in banga sanatâr chu minute sâwm leh pangâa dâr kua a la ri lo tih hiana tâwp ta tlat mai. He sana hi mi tam takin dâr zât hriatnaatân an lo rin ber a ni si a. Chutia an sana rin ber a tâwptâk thutah chuan sumdâwngte chu lo kalin a tukverhahchuan an rawn dâk a, dâr riat leh minute sawm li leh pangachauh a la ni tih an rawn hmu a; school lam pana kal mêknaupangte lah chuan tâwi khawmuanna hun an la neiemaw an tih phah bawk. Hemi tûk hian mi tam tak chuantlereuh zuartupa sana hi a dik emaw an tih avângin anthlenna tûr hmun an thlen tlâi phah ta hlawm a ni âwme.”—C. L. Paddock, God’s Minutes (Nashville, TN: SouthernPublishing Association, 1965), p. 244.

He thawnthu hian hmâsâng Israel-te hlawhchhamdân kha a entîr chiang khawp mai. LALPA chuan “hnamtezîngah a dahin” (Ezek. 5:5) hmun khân pawimawh tak,

Page 37: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

73 74

khawmualpui pathum (Africa, Europe leh Asia) intawhkhawmna lâi takah a awmtîr a. Khawvêl mite tâna thlaraulam “sana” ni tûra beisei an ni.

Amaherawhchu, Israel mite hi tlereuh zuartupainasana ang deuh khân an vir tâwp tlat mai a. Mahse, thileng kim a hlawhchhawm ta vek tihna chu a ni chuang lo;tûnah hian Pathian chuan a laka mi rinawm la bângte anei a ni. Tûn kâra kan zir tûr hian chhuan tina PathianIsrael dik takte nihna leh an hnathawh chanchin minthlîrpui dâwn a, chûng a mi la bâng, a thupêk zâwmtu atihte zîngah chuan keini pawh hi kan tel ve a ni.

ZIRLÂI THLÎR LÂWKNA: LALPAN Israel mite hnênathuthlung thutiam a pêkte kha eng nge ni? Chûngthutiamte chu a taka an chan theih nân eng thil nge antih ve ngâi awm? Hêng thutiamte hi eng tianga thainnge an nunpui? Pathian thu an âwih loh châng khân engthil nge lo thleng thîn?

SUNDAY May 2“HNAM ZAWNG ZAWNG CHUNGAH . . . .”

“LALPA in Pathian tân hnam thianghlim in ni si a:LALPA in Pathian chuan ama tâna mi bîk ni tûrin, leiahnam zawng zawng chungah hian a thlang che u a ni”(Deut. 7:6, KJV).

Thil chiang tak chu Hebrai mite kha LALPAN leia amaâiawh bîk ni tûrin a thlang tih hi a ni. “Bîk” tia lehlin Hebraithumal, segulah hi “thil neih ngaihhlut tak” ti te, “rothildanglam bîk” ti te pawha lehlin theih a ni a. Thil pawimawhkan hriat reng tûr chu, hetianga thlan an nih chhan hiPathianin a khawngaihna an chunga a lantîr vâng niin,Pathian thiltih liau liau a ni. Anmahni Israel mite-ah khân

he khawngaihna lo dawng tlâk nihna eng thil mah a awmhran lo va. Awm thei pawh a ni bawk hek lo, a chhan pawhkhawngaihna chu a phû lote chunga lo thleng thîn a ni si a.

Ezekiela 16:8 chhiar la. He thu hian LALPAN Israelhnam a thlan chhan eng tin nge a sawi fiah?

“Eng vângin nge Israel mite kha Yahweh-an a thlan?A thlan chhan ni âwm hi hriat a harsa khawp mai. Hnamte tak tê an ni a, a pi leh pute atang rêng pawhin hnamropui leh thiltitithei an ni ngâi lo. Anmahniah hian hanthlan chhan tûr thil tha eng mah a awm hran lo va.Pathianin ama duhthu liau liauin a thlang tawp mai niin alang. . . . A thlan chhan ber pawh anmahni a hmangaih avânga ni a. Israel mite kha a hmangaih a, chuvâng chuan a thlangta a, an thlahtute hnêna a lo tiam tawh kha a rawn hlen tangei a ni. . . . Yahweh chuan a thiltihtheihzia lantîrin Aiguptabâwih an nihna ata a chhanchhuak a. Hêng thu ropui taktakte hi hre thiam ni se hnam thianghlim leh vohbîk annihzia an inhre chhuak ngei ang. Chuvângin, he an dinhmunzahawm tak tlâwmsan zâwnga an che leh thîn hi chu andemawm ngawt rêng a ni.”—J. A. Thompson, Deuteronomy(London: Inter-Varsity Press, 1974), pp. 130, 131.

Pathian ruahman dân chuan, Israel mite kha lalchî leh puithiam chî nih fâwmkêm tûr an ni a. He khawvêlsual kârah hian thatna lamah leh thlarau thilah lalber niin,sual thiltihtheihna lakah hian hnehna an chang dâwn ani (Thup. 20:6). Tin, puithiam an nih angin tawngtâia LALPA

hnaih reng tûr an ni a, amah chu fakin a hnênah inthâwinaan hlân thîn bawk ang. Pathian leh Pathian hre lote inkârapalâi an nih angin mi dangte zirtîrtu, thuhriltu leh zâwlneian nih a ngâi a, thianghlim taka nung tûra mi dangtetihhmuhtu—sakhaw dik tak târlangtu an ni tûr a ni.

Page 38: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

75 76

Tûn kâr zirlâi innghahna Bible chângin tawngkama hman, “hnam zawng zawng chungah” tih thu LALPAN asawi hi ngaihtuah la. Pathian Thu-in inngaihtlâwm apawimawhzia leh chapo a hlauhawmzia min hrilh hi hrereng chungin he lâi chângin a sawi tum nia i hriat chuhan sawi teh. Eng tiang kawngtein nge hnam zawng zawngchunga awm tûr an nih le? Chutiang chu koihhran kannihna ang hian kan ni ve tûr a ni em? A nih chuan, engtiangin nge kan nih ang?

THAWH|ANNI May 3RAM P>K AN NI (Gen. 35:12)

Pathian mi Israel-te hnêna ram pêk a nih tûr thuhi Abrahama hnênah khân hrilh a lo ni daih tawh a, Isaakaleh Jakoba te hnênah pawh khân sawi nawn ve leh a nibawk. Josepha pawhin a thih dâwn hnaihah khân hethutiam bawk hi a rawn chham chhuak ve leh a ni (Gen.50:24). Amaherawhchu, Abrahama hnênah khân a thlahtenramtiam an luah hmâin “kum zali” a tlâk phawt tûr thuPathianin a sawi a (Gen. 15:13, 16). He thutiam thlenfamkimna hi Mosia leh Josua hun lâi khân a intan. Hetihian Mosian Pathian thupêk chu a rawn sawi nawn ve leha: “Ngâi teh u, ram chu ka pe tawh diam a che u: in puAbrahama te, Isaaka te, Jakoba te leh an hnû-a an thlahleh zêlte hnêna chhechhama LALPAN a pêk ram chu va luahrawh u” tiin (Deut. 1:8).

Deuteronomi 28:1, 15 chhiar la. Hêng thuten ansawi tum nia lang chu eng nge ni? A tâwi zâwngin sawiila, ram hi thuthlung an lo siam tawh angin an hnênahpêk a ni dâwn tihna a ni. Thuthlungah chuan a khawilam ve ve pawhin tih tûr an nei thîn a. Chuti a nih chuan,Israel-ten tih tûr an neih ve chu eng nge ni?

Deuteronomi 28 tîr lam hian Israel miten Pathianduh dân an zawma malsâwmna an dawn tûrte chu a sawi a.Bung tâwp lam hian Pathian thu an zawm loha an chungaânchhe lo thleng tûrte a sawi ve thung. Hêng ânchhiatehi, a vâi chuan ni lo mah se, a tam zâwk hi chu rah tha loha chhuah thlenga sual khâwi ngam a nih avânga lo thlenga ni a . . . . “Mahni tisa lama thehtu chuan tisaa mi chhiatnaa seng ang” tih ang khân (Gal. 6:8). Tui hi ama awm awmaawm tûra ka dah chuan hmun hniam zâwk lam panin aluang char char mai dâwn a, chutiang deuh chuan sualpawh hi ama awm awma kan thlah zal mai chuan thil thalo atangin tha lo leh zual zâwk a thlen ang; sana ang deuhhian, ama kal kala kan kaltîr mai chuan a thih rak thlengina kal zêl mai dâwn a; thingkung ang deuh hi a ni bawk a,ama than thana kan thantîr chuan a rah tûr âwm ang takkha a rawn rah mai dâwn a ni; chutiang chuan sual hian azâwlpui, a thurualpui theih tûr a zawng reng a, a kawng azawh mawp mawp mai a, a rah hmin hun a hnaih zêl bawk;mahse, ‘hêng thil zawng zawngte tâwpna chu tihna a ni si’(Rome [6:]21).”—ThePulpit Commentary: Deuteronomy, H. D.M. Spence and Joseph S. Exell, eds. (Peabody, MA:Hendrickson Publishers, 1890), vol. 3, p. 439.

Hetiang hian ram a pêk tûr thu sawina tam tak awmmah se, hêng thutiamte hi thudelhkilh awma pêk a nihlawm thung a. Thuthlunga tel ve rêng an ni. Israel hiantih ve tûr a neihte hi a hlen chhuah ngei a tûl a; a hlenchhuak lo a nih chuan, Pathian thutiamte ngei pawh hieng mah lova chang mai thei a ni lawm. LALPA chuan a thuan zâwm lo a nih chuan ram a pêk tawh sa pawh chhuhsakleh an nih tûr thu chiang takin vawi duai lo a sawi a.Leviticus 26:27–33 hi chhiar mah teh. LALPA tân pawhhetiang âia chiang zâwka sawi leh dân hi chu a vâng tawhngawt ang.

Page 39: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

77 78

Kristian kan nih ang ngeiin Isuan min tiamvânram leh lei thar chu nghâkhlel takin kan thlîr a.Hêngte hi Hebrai mite hnêna ramtiam lei Kanaan pêktiam a ni ang khân kan hnenah tiam a ni. A danglamnaerawh chu, chumi hmun kan thlen hunah chuan, kan tânchân leh hnuhnawh theih ni tawh dâwn lo hi a ni a (Dan.7:18). Chutih rual chuan, a luah tûr hian tih ngâi eng engemaw kan nei thung. Eng tin nge hêng kan thil tih vengâihote hi rinna avâng chauha chhandam kan nih bawksi lâi kârah hian kan sawi fiah ang?

THAWHLEHNI May 4ISRAEL HNAM LEH THUTHLUNG

“Mahse an âwih lo va, beng an dawh hek lo, mitin, mahni thinlung sual ang zêlin an awm ta zâwk a.Chuvângin, hêng thuthlung thu, ti tûra thu ka pêk, antih loh zâwng hi an chungah ka rawn thlen ta a ni”(Jer.11:8).

A chûnga Bible châng kan târ lan hi chhiar la. LALPA

chuan “hêng thuthlung thu zawng zawngte” hi an chungaha rawn thlen dâwn a. Mahse, an chunga a rawn thlen tûr asawi hi thiltha lo a ni tlat mai! Thuthlung han tih hian kanrilru-ah thil tha min rawn thlensaktu a nihna lam hi alang lian thîn a; mahse, thil tha min thlentu a nih theihrualin, thil tha lo min thlentu pawh a nih theihna lâi aawm ve tho bawk. Hetiang hi a nih dân a ni tih Novachanchinah pawh khân kan hmu a. Pathian chuan Novahnênah khân thil ropui tak a tihsak tûr thu a hrilh a—chhiatna lak ata a humhim dâwn a ni. Mahse, Nova hianPathian khawngaih malsâwmnate chu a lo chan theih nânPathian thu a zawm a tûl ve tho a. Zâwm lo ta se thuthlungaa tha lo lam khân a rawn ûm zui ve thung dâwn a ni.

A chunga Bible châng târ lan khi tui lêt hmâamihirngte awm dâwn sawina Genesis 6:6 nên hiankhâikhin ang che. Eng nge a innan lâi awm? Hêng chângpahnihte hian kan ngaihtuahna kan thunun a tûlzia engtin nge an sawi le?

Israel hnam chanchin kal tawh kha han thlîr ila,vânduaithlâk takin, vawi eng emaw zât Pathian an uirê-san a, chumi avâng chuan Pathianin an chungah ro a rêla, chumi hnu chuan an sual an sim a, thuâwih takin reivak lo chhûng an awm ve leh a. Mahse, a hnu lawkah anthil tih sual ngâi bawk kha an ti leh mai thîn. Davida lehSolomona te hnuaiah khân rei vak lo chhûng chu Pathianina lo pêk tawh ram hi a zavâiin an luah ve hman tih chauha ni.

Heti hian Jeremia chuan Israel hnam la kal sualtûr thu hi a lo puang a: “‘Miin nupui ma sela, amah kalsaninpasal dang pawm se, ani chuan a lo pawm leh ang êm?Aram chuan a bawlhhlawh phah hial dâwn lâwm ni?’ tih aawm a.Nang erawh chu tlangvâl tam tak hnênah i hur bova, chuti chung chuan ka hnênah i lo kîr leh ang maw? tihi LALPA thu chhuak a ni. . . . Nupui bum hmangin a pasal auirê-san angin,Aw Israel chhûngte u, mi bum ta a nih hitih hi LALPA thuchhuak a ni” (Jer. 3:1, 20).

He thu hian a hmâ pawha kan lo sawi tawh kha arawn sawi ve leh chiah mai: Pathianin min siampui a duhthuthlung hi chu sumdâwng miten anmahni chan thatnatûr thlîr rân ve ve chunga inremna fet tak an siam ang maimai hi a ni ve lo. Thuthlunga inlaichînna hi chu thil tingei tûra intiamna niin, inneihna ang bawka thianghlimleh khûn a ni a; chuvângin Pathian chuan a entîrna atânpawh inneihna hi a hmang rêng a ni.

Page 40: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

79 80

A sawi tum tak chu, Israel-teb kawng dik lo an zawhfo chhan kha chu an thuâwih loh hrim hrim vâng pawh nilovin, LALPA nêna an inlaichînna keh chhiat tawh vâng zâwka ni a. Chumi chuan thuâwih lohna rawn hring chhuakin,chutianga thu an âwih lohna avâng chuan an chungahhremna a lo tla ta nge nge thîn a ni.

Eng vângin nge Kristian nunah hian Pathian nênmi mal taka inlaichînna neih hi a pawimawh êm êm?Pathian nêna kan inlaichînna hi lo tha lo ta se, eng vânginnge kan tân suala tlûk mai leh Pathian thu âwih loh aawlsam bîk ang? Mi tu emawin, “Eng tin nge Pathiannêna inlaichînna duhawm tak leh thûk tak ka lo neihtheih ang?” tiin zâwt ta che se la, eng tin nge i chhânang?

NILÂINI May 5A LA BÂNG

Israel mite khan Pathian an kal bosan a,chuvângin an chungah rorêlna chelek a ni a, chumi hnu-ah chuan an sualte an lo sim ta chauh thîn a. Hetianghian kual kual tho mah se, hêng a hnuaia Bible chângtâr lanahte hian eng ang beiseina nge awm le?

Isaia 4:3Mika 4:6, 7Zefania 3:12, 13

Hmân lâi Israel mite tâna Pathianin ruahmanna asiam kha thuâwih lohna avângin eng emaw chen chhe tawhtho mah se, hlawhchham lailat dêr erawh a ni lo thung.Hnim zîngah pawh pângpâr mâwi tak a lo to thei thîn anghian Thuthlung Hlui zâwlneite zînga tam tak khân hêng

Pathian mi rinawm la awm chhun, Pathianin pârthi mâwitak atâna a lâk khâwm tûrte chanchin hi an lo sawi thîn ani.

Pathianin mi rinawm la awm chhun ni tûrte abuatsaih a, chûng mite a vênhim chhan chu Israel hnam adin chhan nên khân thuhmun a ni a—”hnam tin zînga aropuina” (Isa. 66:19) puangtu atân hman a tum a ni.Chutichuan, mi dangte pawhin hêng mi rinawmte hi rawnzawm ve-in “Lalber, Sipaihote LALPA” chuchibai an bûk tawhang (Zak. 14:16). Eng anga dinhmun harsa leh khinkhânhnuaiah pawh, Pathian mi rinawm, a hnam thlan ngeitezînga a tam zâwk daihten amah chu kal bosan mah se, kohan nihna leh thlan a nihna nun chhuahpuitu tlêm azâwngan awm zêl thîn a (2 Pet. 1:10). A tâwi zâwnga sawi chuan, ahnan pum pui anga an hlawhchhamna chu eng pawh lo nise, anmahni theih ang tâwka an tih tûr tih tum tâng tângtumi thenkhat an la awm zêl tho thîn(entîr nân, 1 Lalte 19:14–18 en la). Hêng mite hian an hnampuite tawrh ang chutuar ve tho mah se (ram danga sal tânga an va awmna angchi te kha), thuthlung thutiam chatuana nunna chu an tâa la ni ngei dâwn a ni.

Johana 10:27, 28 chhiar la. Heta Isuan a sawi chueng nge ni? A thusawite leh heta thutiam awmte hihmânlâi Israelte zînga kalsualnaah khân hmehbel la.Eng tin nge hêng thute hian mi rinawm la bângte an awmngei a ni tih a sawi?

Kum tam vak lo kal tâah khân nula pakhat chuanKristian sakhua a rinna a bânsan tawp mai a, a chhan pawha lâwina kohhrana sualna, kalsualna leh vertherna a hmuhthin chuan a tibeidâwng êm atin ni. “Hêng mite hi Kristianpawh a ni ve tak tak lo vang” ti hialin a sawi a, chu chu

Page 41: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

81 82

Kristian sakhua hnâwl phahna atân a hmang ta rêng bawk.Vawiin zirlâia kan hmuh tâk kha hre reng la, eng vânginnge a chhuanlam hi thu tling lo, khingbâi tak a nih le?

NINGANI May 6THLARAU LAM ISRAEL

Hmân lâi Israel-te thil tihsual leh hlawhchhamnakha chu eng pawh lo ni se, LALPAchuan a rawngbâwltu tûrmi rinawmte siam a tumna hi a bânsan ngâi chuang hauhlo. Dik takin, Thuthlung Hlui lehkhabu ziaktute hian LALPAN

thlarau lam Israel, Juda-te leh Jentail-te zînga ringturinawm intêl khâwm, khawvêl hnêna chanchin tha hrilhna thawktu tûrte siam a nih hun tûr chu an lo sawi a.Hêng mite hi Thuthlung Thar lehkhabu-tea kan hmuhKristian hmasate kha an ni.

Galatia 3:26–29 chhiar la.1. Châng 29-a Paulan a sawi hi eng chungchânga

thutiam nge ni?

2. Hêng thutiamte hi a taka chang thei tûra kan tih ngâiawm chu eng nge ni?(Gal. 3:26).

3. Eng vângin nge Paula hian hmeichhia leh mipa, chîleh chî bâkah, bâwih leh bâwih lo inkâra indâidannabang awm thîn hi a rawn thiah tâk vek mai le?

4. “Kristaa pumkhat” tih tawngkam hi eng nge ni aawmzia?

5. Rome 4:16, 17 chhiar la. Eng tin nge hêng chângtehian Galatia 3:26–29-a Paula thil sawi awmzia hi hrethiam tûrin min puih le?

Abrahama thlah a nih ang ngeiin Krista khathuthlung thutiamte rochuntu a lo ni a. Baptisma kan chanhian Krista chhûng leh khatte lo niin, ama zârah Abrahamahnêna pêk thutiamte kha kan lo chang ve thei ta bawk ani. Chutichuan, Pathianin Abrahama hnêna thu a lo tiamtawh zawng zawng kha Kristaah hian lo langin, chûngtechu kan tâ a lo ni ta bawk. Kan tâ a nih theih chhan erawhhnam leh chî lam thil ni lovin, mipa emaw, hmeichhiaemaw kan nih vâng pawh ni hek lovin, khawngaihna vângliau liau a ni a, rinna avângin kan hnênah Pathianin arawn hlân tawp mai a ni.

“Abrahama leh a thlahte hnêna tiam thilthlâwnpêkkhân Kanaan ram chauh ni lovin, lei pum pui hi a huam a.Chuvângin, Tirhkoh Paula chuan, ‘Dân avângin Abrahamaleh a thlahte hnênah chuan khawvêl roluahtu tûr a ni angtih thu zawng tiam a ni si lo va, rinnaa felna avângin a nizâwk e’ tiin a sawi. Rome 4:13. Tin, Bible chuan Abrahamahnêna thutiamte kha Krista zâra lo thleng famkim tûr a nitih chiang takin a sawi a . . . . [Ringtute chu] ‘rochan chhethei lo, bawlhhlawh kâi lo, chuai thei lo’[1 Petera 1:4]—sualânchhe laka fihlîm tawh lei rochungtute an lo ni ta a ni.”—Ellen G. White-i, Zâwlneite leh Lalte, p. 170. He thutiam hiKrista hova mi thianghlimten kumkhua atân lei thar anluah hunah a takin a lo thleng famkim tawh ang (Dan. 7:27).

ZIRTÂWPNI May 7

ZIR BELHNA: Ellen G. White-i lehkhabu, Zâwlneite leh Laltephêk ix–xviii, “Lalpa Grêp Huan” tih te; phêk 317–328, “RingLo Mite Tâna Beiseina” tih te leh; phêk 597–612, “IsraelChhûngkua” tih te chhiar ni se.

Pathian chuan a hnam ang zâwng leh a chî angzâwngin eng mah mi thliar hranna a nei ve lo. Ani chu

H-6

Page 42: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

83 84

mihring zawng zawng siamtu a ni a. Mi zawng zawng hiama siamte vek an nih avângin chhûngkhat an ni a, atlanna azârah pumkhat an ni bawk. Krista chu dâidannabang zawng zawng tichim vek tûrin a lo kal a, mi tinin zalêntaka Pathian an biak theuh theih nân temple leh a tualvêla pindan zawng zawng chu a rawn hawng ta vek a ni. Ahmangaihnain a huam chin chu a zau hle a, a thûkin afamkim hle bawk, hmun tinrêng hi a luah chhuak vek ani. Setana hrênga tâng, a dâwt thu hrang hranga a lo bumthlûk tawhte chu khâi chhuakin, Pathian lal thutphah,thutiam tha tak taka chei chhimbâlin a hual vêl chu anhnaih theihna tûr hmunah a dah a. Kristaah chuan Judaa awm thei loh va, Grik mi a awm theih lo va, bâwih lehbâwih loh pawh a awm theih hek loh a ni.”—Ellen G. White,Zâwlneite leh Lalte, p. 319.

Peteran kohhran nihna chi hrang hrang pali asawite awmna 1 Petera 2:9, 10 chhiar la. Hêng kohhrannihna hrang hrangte hi Israel sawina hêng Thuthlung Hluithu-ahte hian a hmuh theih: Exodus 19:6 leh Isaia 43:20.Hêng kohhran nihna hrang hrangte hian Pathian lehkohhran inlaichîn tawn dân eng tin nge an sawi hlawm le?(Entîr nân, “hnam thlan” tih hian Pathianin kohhran hi athlang a, a tân hnathawh tûr bîk a tuk bawk a ni tih asawi).

SAWI HO TÛRTE:

1. Hmâsâng Israel hun lâi khân puithiamte chuanMessia entîrna atân ranin inthâwina an siam thîna. Lal puithiamho kan nih ang ngeiin kohhdranmember-te hian eng ang “inthâwina” nge kan hlanang?(1 Pet. 2:5).

2. Pathian chuan Israel mite kha hnam thianghlim anlo nih theih nân khawvêl ata a tihrang a. Khawvêlhnêna chhandamna thutak hrilh chhâwngtu atânhman a duh bawk. Chutiang chiah chuan tûn lâi hunakohhran pawh hi min hman a duh a ni. Eng tin ngekhawvêl ata hrang ni chung si hian khawvêl hnênahchanchin tha hril hna kan thawh theih ang? Eng tinnge he zawhna chhâng tûr hian Israel mite thil lotawn tawhte leh Isua tih dân khân min tanpui le?

3. Pathian chuan Israel mite zîngah khân ama laka mirinawm la bâng tlêm azâwng a nei thîn a. Elija leh ahun lâia Pathian mi rinawm awm chhunte khangaihtuah ang che (1 Lalte 19, a bîkin châng 18). Engvângin nge keimahni kohhran chhûngkua ngeiamember hnawngtawlh chîngte zîngah âi chuankhawvêl mite zîngah hian Pathian lakah mi dik niha awl zâwk teh tlat le?

ZIRLÂI KHÂIKHÂWMNA: Pathian Israel dik tak chu (Krawshma lam a ni emaw, hnu lam a ni emaw) rinnnaaIsrael, amah nêna thlarau lam leh thuthlungainlaichînna neite an ni a. Chutiang mite chu amaâiawhtu, khawvêl hnêna a khawngaih chhandamnachanchin tha hrilhtute an ni.

Page 43: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

85 86

ZIRLÂI 7 May 8–14

SINAI TLÂNGA SIAM THUTHLUNG

SABBATH CHAWHNU May 8

CHHIAR TÛRTE: Deut. 1:29–31; Hosea 11:1; Thup. 5:9; Deut.29:10–13; Exod. 19:5, 6; Rome 6:1, 2; Thup.14:12; Rome 10:3.

CHÂNGVAWN: “Aigupta-hote chunga ka tih ziate leh,mupui thlâa ka put che u-a, ka hnêna kahruai thlen zia che u hi in hmu a” (Exodus19:4).

“Mipa naupang pakhat hi a accident avângindamdâwi inah dah luh a ni a. An ûnau hi pasarih lâi an nia, an harsat ve deuh avângin ei leh in tûr duhkhawp pawhan nei thîn lo. Bawnghnute takngial pawh ni tin no khat intûr an nei zo lo va—mi pahnihin no khat in-intâwmin a inhmasa zâwktu chuan a chanve âia tam a in loh nân afîmkhur hle a ngâi thîn a ni. Hetia damdâwi ina an indahluh hnu rei vak lohah hian nurse pakhat chu lo kalin nolian tak hian bâwnghnute a rawn keng a. An in lama khamkhawp an in theih thin loh dân te kha ngaihtuah pahin a lothlîr dauh dauh mai a, tichuan, ‘Eng zât thleng nge ka inang?’ tiin a zâwt ta tawp mai a. Chutah nurse chuan mittuiparawl kuang chung leh, chil lem khalh khalh pahin, ‘Avâiin in vek rawh!’ tiin a chhâng ta a.”—H. M. S. Richards,“Free Grace,” Voice of Prophecy News, June 1950, p. 4.

He mipa naupang ang deuh hian, hmâsâng Israel-te khân an duh tâwkin chhandamna tuikhur hi an thâl

thei thîn a, chutiangin keini pawhin kan duh zât zât kanin thei bawk. Aigupta bâwiha kum za eng emaw zât chhungan tân hnua chhanchhuah a ni ta kha Pathiankhawngaihna târ langtu ropui tak a ni a. Chutiang chiahchuan, sual laka zalênna kan lo neih theih chhan chuPathian khawngaihna vâng liau liau a ni.

ZIRLÂI THLÎR Lâwkna: LALPAN Israel nêna inlaichînna anneih dân sawi fiah nâna tehkhin thu a hman chu eng ngeni? Eng tiangin nge Aigupta ram atanga Israel fate hruaichhuah an nih dân leh Sinai tlânga siam thuthlungte khami mal chhandamna nên a inan?

SUNDAY May 9MIPUI THLÂ-AH

Hmâsâng Israel mite kha Aigupta sakhua leh pathian chihrang hrangten a chiahpiah hneh hle mai a. Chuvângchuan Pathian dik tak chanchin te, a thiltum te leh a thatnapawh eng emaw chen chu an theihnghilh phah ta hial nghenghe a ni.

Eng tin nge LALPAN a lamah a hneh lêt leh theih ang?

A hmasa berin, Israel mite kha a hmangaih tak zeta ni tih a lantîr phawt ang a, chu chu sal an nihna ata maktak maia a chhanchhuahna hmangin a ti bawk ang.Chutichuan, a thuthlung siam chu lo hmangaihna nêna lochhâng tûrin a sâwm leh ang a. Sinai tlângah khân akhawngaih avânga thil a lo tihsak tawhte chu a hriattîrphawt a nih kha.

LALPANIsrael mite Aigupta ram a\anga Sinai tlânga hruai thlen dân sawi fiahna atâna tehkhin thu pahniha hman chu eng nge ni?

Page 44: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

87 88

Exod. 19:4, Deut. 32:10–12Deut. 1:29–31, Hosea 11:1

Hêng tehkhin thu pahnihte hian Israel mite kha(keini pawh a ni tho ang) Pathianin a mite chunga a rilruput dân eng tin nge a hrilh le?

Hêng tehkhin thu pahnihte hian kan Pathianintanpui kan ngaihzia a hre chiang hle a ni tih a tilang. Sâm103:13, 14 chhiar la. Mupui thlâa pû tih leh nu leh patenan fâte an pawm ang tih tawngkamte hian Pathianin kanthatna tûr a ngaihtuahzia a tilang chiang hle. Duat takinmin enkawl a, tanpui kan ngaihna lâia min tanpuiin, minvênghim a, min fuih thatho reng thîn bawk. Kawng engkima mi puitling ni tûra min chher chhuah hi a duh êmêm a ni.

“Mupui hian a notê a ngaihsakin a enkawl uluk hlemai. Tlâng chhîp sâng taka awm thîn a ni a. A notê-te chua hnungah pua-in thingkûng sâng tak tak lêrah a thlawhchhohpui a, chuta tang chuan thlawh dân an lo thiam theihnân a thlauh lui ta thîna. A notê chu a la têt tham deuh a,thlawh a la hlau a nih chuan mupui pâ zâwk chu a hnuaiahlo awmin a hnungah a lo paw thîn a, tichuan, thlawhchhohpuiin khâm panga an buzâwlah chuan a han dah tathîn a ni. Chutiang deuh chuan, Pathian pawhin Israel mitekha “mupui thlâa ka put che u-a, ka hnêna ka hruai thlenzia che u hi in hmu” tiin a sawi a.”—George A. F. Knight,Theology of Narration (Grand Rapids, MI: William B. EerdmansPublishing Company, 1976), p. 128.

Pathianin min ngaihsak dân leh keini’n mi dangtekan ngaihsak dân hi khâikhin la. Heti taka min ngaihsakthinna hian mi dangte pawh ngaihsak leh zual tûrin mintur ve tûr a ni dâwn lo’m ni?

I thil lo tawn tawhte atangin mahni hmasialna telmiah lova Pathianin min ngaihsak thinzia tilangtu engtenge sawi tûr i neih le? Chûngte chu in class-ah i sawichhuak dâwn nia.

THAWH|ANNI May 10THE PATTERN OF SALVATION

“Chuvângin, Israela thlahte hnênah chuan, ‘KeiJehova ka ni a, Aigupta-hote phurrit lak ata hi ka hruaichhuak ang che u a, an bâwiha in awm hi ka chhuahtîr angche u; tin, nasa taka ngaihtuah che u-in bân phar meuhvinka tlan ang che u:tin, ka mi atân ka nei ang che u a, tin,kei in tân Pathian ka ni ang; tichuan kei hi Jehova, inPathian, Aigupta-ho phurrit lak ata hruaichhuaktu che uka ni tih in hria ang “ (Exod. 6:6, 7).

A chûnga Bible châng târ lan hi chhiar la. Hetahhian a hmâa mi ang bawk khân thuthlung inlaichînnaaPathianin mihringte tâna thil a tihte chu eng nge kanhmuh le (ka tih thumal a hman tamzia hi lo chhinchhiahla).

Aigupta bâwih ata Israel-te chhan chhuah a nihnaleh, tuilêt laka Nova leh a chhûngte chhanhim an nihna tekha Mosia lehkhabu-a thil thleng langsâr tak ve ve a ni.Hêng thil thleng pahnihte hian chhandamna chanchin hrethiam tûrin min tanpui a. Israel-te chhan chhuah an nihnaphei hi chuan min hriatthiamtîr leh zual hle a ni.

Israel mite hnênaPathianin (Mosia kal tlanga), “Katlan ang che u” (Exod. 6:6) tih thu a sawi hian a awmziatakah chuan, “In chhûngkaw zînga mi ngei, nangmahnitlantu ka ni ang” (Hebrai tawngin, go’el) a tihna a ni.

Page 45: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

89 90

“[Exodus 6] châng 6-a tlan tih thumal hianchhûngkaw member pakhatin chhûngkaw member zîngami ni ve tho mi dang, leibat tlâk theih loh avânga bâwihatâng mêk emaw, tân mai hmabâk emaw a tlan chhuah takang hi a kâwk a. Israel hnam pawh khân leiah hian amahtlan chhuaktu tûr chhûng leh khat a nei lo tih a lang a;mahse, Pathian chu Israel-te laina hnâiah lo tangin, anchhûngkaw zînga mi ngei, anmahni tlan chhuaktu a lo nita a ni.”—Bernard L. Ramm, His Way Out (Glendale, CA:Regal Books Division, G/L Publications, 1974), p. 50.

Eng tiangin nge sal nihna ata Pathianin a mite a“tlan chhuak” tih awmzia hi i lo hriat thiam ve? Anmahnilei chhuahna man atân eng nge a pêk? Chu chuan kanhlut dân eng tin nge a tihlan?(Marka 10:45, 1 Tim. 2:6,Thup. 5:9.)

Exodus 3:8-ah chuan Pathianin Israel fate chhanchhuak tûra a “lo chhuk” thu a sawi a. “Chhuk” tih thumalhi Hebrai-hoten mihringte tanpui tûra Pathian rawn chêtthu an sawina tlânglâwn tak a ni. Pathian chu vânah aawm a, keini chu leiah kan awm ve thung, chuvâng chuanleia Pathian a “lo chhuk” a nih chauhin min tlan thei dâwna ni. Chutiang chiah chuan Isua kha kan tân khawvêlah alo chhuk a, a rawn chêng a, hrehawm a tuar a, a thî a, athawh leh tâk bawk avâng chauhin tlan kan lo ni thei a.“Tin, Thu chu tîsâ-ah a lo chang a, kan zîngah a awm ta a”(Joh. 1:14) tih thu hi min chhandam tûra Pathian lo chhukthu sawina kawng dang leh chu a ni bawk.

THAWHLENI May 11SINAI THUTHLUNG

Exodus lehkhabu hian thil thleng lian tham tak takpathum min hrilh a. Tlâng lian tak tak pathum ang deuhinAigupta ram atanga Israel fate hruai chhuah an nihna te,

thuthlung siam a nihna te leh Pathian chênna tûr biakbûk sak a nihna te hi thil thleng tê tham deuh zâwk chungaha intiang chho a ni. Hêng thil thleng pathum zîngah raurau pawh hian thuthlung siam thu, Exodus 19–24-a kanhmuh hi a langsâr ber a ni a. Exodus 19 atanga 24 thutlângpui hian thil thleng hrang hrangte thlen dân indawtleh inzawm kual vek dân min hrilh.

A hnuaia Bible châng târ lante hi a zavâia i chhiarvek hman lo a nih pawhin, thu thlun a nih dâwn leh thlunlâi vêla thil thleng hrang hrangte thlen dân indawt tal hichu lo en ngun deuh bîk ang che:

1. Israel fate chu LALPAN a hruai chhuah hnu-ahSinai tlâng an thleng a, chutah chuan awm hmunan khuar nghâl (Exod. 19:1, 2).

2. Pathianin thu thlunpuiah Israel fate a sâwm(Exod. 19:3–6).

3. Israel faten Pathian sâwmna chu an lo pawm (Exod.19:7, 8).

4. Thuthlung dawng thei tûrin Israel fate aninbuatsaih (Exod. 19:9–25).

5. Thu Sâwm Pêkte puan chhuah a ni (Exod. 20:1–17).

6. Thuthlung palâi hna thawktu-ah Mosia atang(Exod. 20:18–21).

7. Thuthlung thupui hrang hrangte sawi fiah ani(Exod. 20:22–Exod. 23:22).

8. Thutlung nemngheh a ni(Exod. 24:1–18).

He thuthlung hian chhandamna ruahmanahdinhmun pawimawh tak a luah a. Bible-a thuthlung kanhmuhte zînga a pali-na niin (hemi hmâ hian Adama te,Nova te leh Abrahama a lo thlunpui tawh a), biakbûk

Page 46: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

91 92

rawngbâwlna tan a nih tâk hnu-ah phei kha chuan Pathianpawh a hmâa a lo inpuan tawh thin dânte âia chiang lehzualin a rawn inpuang ta a. Chutichuan, biak bûk khakhawvêl hnêna an puan tûr chhandamna ruahman Israel-te a entîrna kawng pawimawh tak a lo ni ta a ni.

LALPA chuan Israel mite kha Aigupta bâwih atangintlan chhuak tawh tho mah se, chu tlanna chuan tisa saltânna lak ata zalênna âia awmze ropui zâwk leh pawimawhzâwk a nei a ni tih hre thiam tûrin a duh a. Sualna lak atatlan chhuah a duh a, chu chu biak bûk rawngbâwlnaahlimthlâ leh entîrnaten an kawh Messia inhlanna kal tlangchauhin a thleng thei bawk. Chuvâng tak chuan, khatiasal a nihna ata tlan chhuah a nih atanga rei vak lo, dânpêk a nih hnu deuh lawkah khân biak bûk rawngbâwlnadin tûra hrilh an ni a, chu chu Pathianin tlanna ruahman—thuthlung awmze dik tak leh thuthlungin a tum ber nibawk—a puan chhuahna tûr hmun a ni. Thuthlung hi sualatlu tawh mihringte hnêna LALPAN pêk a tum chhandamnathuthlung a ni lo a nih chuan eng mah lo mai a ni a.Chutiang thuthlung chu Eden huanah khân puan lo nitawhin, Sinai tlângah pawh hian puan a rawn ni ve leh ta ani.

Eng vângin nge Pathian leh Israel mite inkârahkhân thuthlung a awm a tûl le? (Deut. 29:10–13 chhiar la,hetah pawh hian thuthlung chu inlaichînna thil a ni tih i lo hrethiam dâwn nia.)

NILÂINI May 12PATHIAN LEH ISRAEL

“ ‘Chuvângin ka thu in ngaihthlâk tak zet a, kathuthlung hi in pawm chuan khawvêl hnam zawng zawngzîngah hian ka tân ro thlan bîk in ni ang: khawvêl pum

pui hi ka tâ a ni si a: tichuan ka tân puithiam chi, hnamthianghlim in ni ang’ tiin hrilh ang che. Hêng thu hiIsraela thlahte hnêna i sawi tûr chu a ni” (Exod. 19:5, 6).

Hêng chângahte hian LALPAN a thuthlung pawm tûraIsrael fate a sâwm thu kan hmu a. LALPA hian a ko chu nitho bawk mah se, anmahni duhthlanna pawh ngâichânghran lêm lovin a pâwng koh ngawt chu a ni lo thung tihhria ila. A awmzia chu, LALPA an lo thawhpui ve a ngâi tihnaa ni. Aigupta ram ata hruai chhuah an nihnaah pawh khânan lo thawk tlâng tawh a: LALPAN ti tûra a hrilhte kha lo ti lota ang se chuan (entîr nân, an kawngka bianga ran thisentah tih te kha) chhanchhuah an ni hauh lo vang. Chutiangchu thil nih dân a ni.

Tûn tumah pawh hian LALPA chuan, “In duh emaw,duh lo emaw—ka tân ro thlan bîk leh puithiam chi in nidâwn hrim hrim” a ti ngawt lo. Chutiang chu a tih dân a ningâi lo va; tin, chutiang chu a ti niin Bible pawh hian asawi hek lo.

Exodus 19:5, 6 kha chhiar leh a. LALPAN a thupêktepawm tûrin a hrilh a, chuti a nih chuan rinna avâng nilovin, thu zawm avânga chhandam ni zâwk kan ni tihnaa ni em? Hêng Bible chângte hian chumi chhânna chuhre thiam tûrin eng tin nge min puih le?Rome 3:19–24;Rome 6:1, 2; Rome 7:7; Thup. 14:12.

“Chhandamna hi thu kan âwih êm avânga changkan ni lo; Pathian thilthlâwnpêk niin, rinnaa lo dawn tûr ani. Mahse, rinna rah chu thuâwihna a ni thung.”—Ellen G.White, Krista Panna Kâilâwn, p. 61.

LALPAN Israel hnam tâna thil tih a tum hi ngaihtuahla: mak tak maiin Aigupta bâwih nihna ata a chhan chhuaka ni mai lo va, ama ro thlân bîk leh puithiam chî-a siampawh a duh bawk. Amah nêna an inlaichînna chu a

Page 47: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

93 94

chhandamnaa (Aigupta bâwih nihna ata a chhan chhuakphawt a, nakînah chatuana nunna a pe leh bawk ang)innghat niin, thlarau, rilru leh thil tha duhna kawngahpawh an hun lâi khawvêla mite chung en leh ropui tihkhawp hiala siam a tum a ni. Hnam hrang hrangte hnênachanchin tha hrilna hmanrua atân hman a duh a. Chumian lo chhân lêtna tûra an tih tûr awm chhun chu a thuzawm a ni.

Eng tiang kawngtein nge mi mal taka LALPA kantawn dân hian vawiin zirlâia kan hmuh ang hi a lanchhuahtîr ang?

NINGANI May 13THUTIAMTE, THUTIAMTE . . . . (Exod. 19:8)

A tîrah chuan eng kim a kal tluang vek niin a lang.LALPAN a mite a chhan chhuak a, thuthlung thutiamte ahrilh a, anni pawhin an lo pawm thlap bawk: LALPAN ti tûra ahrilh zawng zawng chu an ti vek dâwn a. He inremna hi“vâna siam” inremna a ni e pawh kan ti thei ang chu.

Hêng a hnuaia Bible châng târ lante hi chhiar la.Israel miten thuthlung an lo chhân lêt dân chungchângeng nge min hrilh hlawm le?

Rome 9:31, 32Rome 10:3Heb. 4:1, 2

Pathianin ti tûra min hrilh chu eng thil pawh lo nise, amah nêna kan inlaichînna chu rinnaa innghat a nitûr a ni a. Rinna chu thiltihin a rawn zui ve mai dâwn a ni.Thil tha tih hian, amah ngau ngau chuan, rilru thianghlimtak pu chunga tih pawh ni se, tih tak zeta tih pawh ni se,

eng anga tam pawh ni se, Pathian thianghlim mithmuhapawm tlâkah mi a siam thei chuang lo. Israel mite hun lâikhân a siam thei lo va, tun lai keini hunah pawh hian asiam thei chuang bîk hek lo a ni.

Bible hian hmun hrang hrangah thil tha tihpawimawhzia sawi uar hle tho mah se, eng vângin ngethil tha tih chuan Pathian mithmuha pawm tlâka mi asiam chuan si loh le? (Isa. 53:6; Isa. 64:6; Rome 3:23 en la.)

Vânduaithlâk takin, Hebrai mite khân Pathian thuan âwihna chu chhandamna rah chhuah ni lovin,chhandamna an hlawh chhuah theihna tûr kawng zâwkemaw an ti tlat pek a. Rinna avânga lo thleng Pathian felnachurin chhan ta mai lovin, dân thu zawm that avânga mifel nih an tum tlat mai a ni. Sinai thuthlung kha—inzirtîrnathu chipchiar tak leh dân chi hrang hrang chu awm thomah se—thuthlung hmasate ang bawka khawngaihnathuthlung ni ve tho a ni a. He khawngaihna, a thlâwna pêkhian thuâwihna thlentu thinlung inthlâk thlengna a rawnthlentîr thîn. Thuâwih hrim hrim hi chu an harsatna a nihran lo va (thuthlung hian thuâwih tûrin a phût miau a),thu an âwihna hian a chhandam dâwn nia an ngâi tlat maikha a buaithlâk lâi chu a ni ta a ni. Chhandam nih duhvâng maia thuâwihna chu thuâwihna dik tak a ni lo hrimhrim si a.

Rome 10:3 chhiar la, a tâwp lam hi chhiar ngunzual deuh bîk ang che. Hetah hian eng thu nge Paulan asawi? Anmahni felna tihngheh tumtute chungah hian engnge lo thleng thîn? Eng vângin nge mahni felna tihnghehtumna hian sualna, fel lohna leh helnaah mi a hruai thin?Keimahni nun theuh inbih chiang ila, hetiang thil hi kanlo ti ve reng tho lo maw?

Page 48: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

95 96

ZIRTÂWPNI May 14

ZIR BELHNA: Ellen G. White-i lehkhabu,Thlahtubulte lehZâwlneite phêk 277–288, “Aigupta Chhuahsanna” tih te;phêk 289–302, “Tuipui Sen Atangin Sinai Tlângah” tih te;phêk 303–317, “Israel-te Hnêna Dân Pêk” tih te chhiar nise

“Dân anga sakhaw kalpui tumna, dânin a phût thiltekeimahni chaknaa hlen chhuah tuma beihna hian hiansaltânna rilru min puttîr thîn a. Mahse, Abrahamathuthlung—chu chu Krista Isua rin avânga khawngaihnathuthlung a ni—hnuaia kan intûk luh chauhin kan tânbeisei tûr a awm. Abrahama hnêna hril chanchin tha,amah ngei pawhin beiseina a lo neih theih phahna khakeini tûn lâi huna mite hnênah pawh hian hril a ni a, chumiazârah chuan beiseina kan nei ve thei ta. Abrahama khânkan rinna Siamtu leh Tifamkimtu Isua Krista hi a lo thlîrthîn a ni.”—Ellen G. White Comments, The SDA BibleCommentary, vol. 6, p. 1077.

“Aigupta sala an tân chhûng khân Israel mipuitechuan Pathian dânte chu an lo theihnghilh hman deuh vektawh a, ring lo mite puithuna thil leh tih dânte nên anchawhpawlh nasa hle bawk. Tichuan, Pathianin Sinaitlângah a hruai a, chutah chuan ama âw ngeiin a dânte apuang chhuak ta a ni.”—Ellen G. White, Thlahtubulte lehZâwlneite, p. 339.

SAWIH HO TÛRTE:

1. Eng tiang kawngtein nge thuthlung inlaichînna khaIsrael miten taksa leh thlarau lama zalênna an neihtheihna tûra duan a nih? (Lev. 26:3–13; Deut. 28:1–15.)

2. Exodus 19:5, 6 chhiar la.LALPAN, “Khawvêl pum pui hika tâ a ni si a” tih thu a sawi hi ngun takin ngaihtuahang che. Eng vângin nge he thu hi thu thlunpui a tumIsrael-te hnênah khân a sawi? Eng tiangin nge he thuawmzia hi Sabbath kan pawm dân hian hre thiam tûrinmin puih le?

3. Kan sualte hi Pathian khawngaihna azârah chauhngaihdam a nih tih kan hria a. Eng tiangin nge rinnaleh thuâwihna nun nei thei tûr hian Pathiankhawngaihna kan mamawh a ni tih kan hriat thiam?

ZIRLÂI KHÂIKHÂWMNA: Pathianin Sinai tlânga Israel-tea siampui thutlung kha khawngaihna thuthlung ani a. Anmahni a hmangaihzia leh ngaihsakzia nasataka lantîrin, Aigupta bâwih nihna ata a chhanchhuak a, tichuan, zalênna an lo neih theihna tûrinthu thlunpuiah a sâwm zui ta bawk a ni. Israel-tekhân thuthlung chu an pawm tûrzia sawi tho mahse, hmangaihnain a tur chhuah rinna an tlachhamhle thung a. An chanchin tâwp lam kha han thlîrila, thuthlung nihphung dik tak an hriat thiamlohzia leh chu thuthlung chu thiltiha chhandamnahlawh chhuah tumna hmangin an tikhaw lo zo tavek a ni tih kan hre thei ang. Israel-te lohlawhchham tawhna kha keini chuan pumpelh kantum tûr a ni a, mi sualte hnêna pêk khawngaihnamak tak mai hi kan ngaihthah ve tûr a ni lo.

Page 49: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

97 98

ZIRLAI 8 May 15–21

THUTHUNG LEH DAN

SABBATH CHAWHNU May 15

CHHIAR TÛRTE: Exod. 19:6, Isa. 56:7, Heb. 2:9, Deut. 4:13,Deut. 10:13, Amosa 3:3, Gen. 18:19.

CHÂNGVAWN: “Chuvângin, LALPA in Pathian chu Pathiana ni tih hria ula; ani chu Pathian rinawm,amah hmangaiha a thupêk zâwmtutechungah chuan chhuan sâng thlengakhawngaihna thuthlung vawngtu a ni”(Deuteronomi 7:9).

Sâm 23-a Davidan tawngkam a hman pawimawhberte zînga pakhat hian Pathianin mi hruai a châkna hmunmin hrilh a. Châng 3-naah chuan, “Ama hming avângin felnakawngahte min hruai thîn” tiin a sawi. Pathian chu felnakawnga mi dik leh tha famkim a nih avângin kawng dik lovahmi a hruai ngâi dâwn lo va. Thlarau nun kawng kan zawhnaahhian kawng him min kawhhmuh zêl dâwn a ni.

“Felna kawng” himte chu eng nge ni?” He zawhnahisâm phuahtu tho mi dangin tawngtâia dîlna thu a thlenhmangin a lo chhâng a: “I thupêkte kawngah chuan mi kaltîrang che;chumi-ah chuan ka lâwm si a” (Sâm 119:35). “Ithupêk zawng zawng chu felna a nih avângin” (Sâm 119:172).Pathian dânte hi mi rinawm lo leh bumhmangte laka himnakawng rin tlâk a ni.

Tûn kâr zirlâi hian Pathian dân leh Pathian dâninSinai thuthlunga hmun pawimawh tak a chan dân minthlûrpui dâwn a ni.

ZIRLÂI THLÎR LÂWKNA: Israel-te thlan an nihna kha engnge ni? Israel-te thlan an nihna leh keini thlan kan nihnahian eng nge inanna a neih? Eng tiang takin nge dânhian thuthlungah pawimawhna a neih? Eng vângin ngethuâwihna hi thuthlung inlaichînnah hian a pêngpawimawh ber pakhat a nih?

SUNDAY May 16ISRAEL-TE THLAN AN NIHNA (Deut. 7:7)

Hmâsâng Juda-te thawnthu-ah chuan PathianinIsrael-te chauh thu a thlunpui chhan chu hnam dangte anlo hnâwl hmasak tawh vângnia sawi a ni a. Hei hi a dik lehdik loh fiahna tûr Bible-ah awm lêm lo nângin, LALPAN Hebraimite a thlan chhan chu eng pawh lo ni se, an chungahLALPAN zahawmna leh duhsakna a vûrte kha an phû rêng ani lo tih erawh a chiang hle tho mai. Pathian hmangaihnachang tûr leh a mite ni tûra thlan tlâk ni tûrin anmahnikhân thil tha tih an nei hran lo bawk. Hnam tlêm tê, hnamlian leh chak zâwkte sala tâng thîn, ram inrêlbâwlna lamleh sipai chakna lamah pawh chhuan tûr nei rêng rêng loan ni a. Chu bâkah chuan, hnam kalpung leh ziarâng,sakhua biak dân chungchângah pawh nâwi ve tak, an chhehvêla chêng ve hnam dangte zah kâi pha ni hauh lo an nibawk. Thlan a nih chhan ber chu Pathianin anmahni akhawngaiha a hmangaih êm vâng chauh a ni.

Amaherawhchu, Israel-te thlan a nih dânchungchângah hian thil hriat thiam loh palh theih tamtak a awm avângin a hrilh fiah kawngah pawh kan fîmkhurhle a tûl a. Eng atân nge Pathian hian Israel mite kha athlan? Hnam dang zawng zawngte hnâwl emaw, boralemaw tûra thlan an nih lâiin anni chu tlan ni tûr bîka

H-7

Page 50: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

99 100

thlan an ni tihna a ni em? Nge ni a, khawvêl hnênaPathianin a pêkte hrilh chhâwngtu ni tûrin thlan an nizâwk? Hêng a hnuaia Bible châng târ lante hian eng tianginnge hêng zawhnate hi chhâng thei tûrin min puih le?

Exod. 19:6Isa. 56:7Heb. 2:9Keini Seventh-day Adventist-te hian tûn lâi huna

Israel mite dinhmun luahtu, tlante ni tûr chauh ni lova,tlanna thuchah puang darh tûra Pathianin a koh, khawvêlhnêna vântirhkoh pathum thuchah hriltu tûr niin kaninhmu a. A tâwi zâwnga sawi chuan, mi dang tute mahinan sawi ve loh thuchah puan tûr kan nei niin kan hriatihna a ni. Hemi chiah hi hmâsâng Israel-te dinhmun pawhkha a ni a. Thlan an nih chhan ber chu hnam dangte lakainla hrang a, chhandamna leh tlanna thutiam pawh pumbilhbîk tûrin a ni lo. Chuti ahnehin, Krista kha mi zawng zawngtân a thî a nih tih kan ring a nih chuan (Heb. 2:9), Israel-tehnêna Pathianin a pêk chhandamna pawh kha khawvêl pumpui tân a ni tih kan hria ang. Israel hnam kha mite hnênahe tlanna hriattîrtu ni tûra thlan an ni a. Chumi hna bawkchu thawk tûrin kan kohhran pawh hi thlan kan ni.

Kohhrana mawhphurhna i chelh ve kha ngaihtuahla. Thawk tûra koh kan nihna hna chu tha zâwka hlenchhuak tûrin eng nge tih theih i neih ve le? Imawhphurhna chu tha tak leh phûr taka i thawk lo a nihchuan, kawng dâltu mai i ni tih in hre reng ang che.

THAWH|ANNI May 17DAN NEIH A TULNA

“Tichuan, a thuthlung zawm tûra a pêk che u, thusâwm pêk chu in hnênah a puang a, lungphêk pahnihaha ziak a” (Deut. 4:13).

Thuthlung hi khawngaihna thuthlung a nihzia uartakin sawi tho mah ila, tin, amah nêna inlaichînnna neitutehnêna Pathianin an phû loh duhsdakna a lantîr rah chhuahmai chauh ni mah se, khawngaihna hi thuâwih loh phahnan chhuanlama hman chi chu a ni chuang miah si lo.Chuti ahnehin, thuthlung leh dan te hi inpui tawn ve vean ni a; dik tak phei chuan then hran theih miah lo an nizawk a ni.

A changa Bible chang tarlan hi chhiar leh la. Engtiang takin nge thuthlung leh dan hi a inzawm hnaih le?Chu chuan thuthlunga danin dinhmun pawimawh tak achan dan eng tin nge a tihlan?

Thuthlung chungchang kan hriat tawh chin atangkhan thuthlungah chuan dan hi a peng pawimawh tak a nitih chiang takin a lang a. Tin, thuthlung hi inlaichinna ani tih kan hria a nih chuan, dan leh dun mai bakah, ramrieng emaw chen kham a tul tih pawh kan hre thiam ngeiang. Entirna han sawi ila, inneihna emaw, inthian thatnaemaw, a nih loh leh sumdawnna kawnga tho hona te hiramri kham chin awm lo lek leh, dan leh dun engmah pawhzam ni hran chuang lova kan kalpui a nih chuan a tlo theiang em? Pasal chuan bialnu a nei ang a, thiante pawisaipa pawisa chu kan lo ta hman ve hmiah hmiah mai ang a,chutiang zelin, kan sumdawnnaah chuan mahni thu thu-in mi dang kan lo la lut ve ngawt mai dawn tihna a ni ang.Hengte hi dan leh dun leh inkaihhruaina tluanghruibawhchhiatna a ni a. Chutianga dan leh dun awm miahlohnaah chuan eng tiang chena rei nge inlaichinna kalpuitheih a nih ang? Hengte avang hian a nia, ramri khamchin neih leh dan leh dun eng eng emaw zam a tul reng ni.Chutiang a nih chauh chuan tha takin inlaichinna vawnnun theih a ni ang.

Page 51: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

101 102

Dik takin, tawngkam hrang hrang a hman, entirnan dan tih te(Sâm 78:10), thuruat tih te(Sâm 50:16), thuhriattîrtih te(Sâm 25:10), thupek tih te(Sâm 103:18) leh, LALPA thutih te(Deut. 33:9) hi thuthlung tih thumal nena intluk (awmzeinang chiah chiah a nih loh pawhin) leh inzawm vek a nihlawm. Thil lang chiang tak chu, Jeremian “he thuthlungthute” (Jer. 11:3, 6, 8)a tihte hi Pathian dan, Pathian thuruat,Pathian thuhriattir leh Pathian thupek te a ni tihna a ni.

Pathianin a mi Israel-te thu a thlunpuiah pawh hianan laka phut a neih eng emaw zat awmin, chungte chu amite nena inlaichinna tha bik an neih zel theihna atanathil tul tak a ni hlawm a. Tun lai hunah pawh hian chutiangchu thil nih dan a la ni reng tho a ni lo’m ni?

Mi tu emaw inlaichîna thuk tak i neihpui pa/nukha ngaihtuah la. Chu in inlaichînnah chuan dan leh duneng mahin a phuar hran lo che a, i duh apiang chu ti zelthei niin inhre ta la, eng nge lo thleng ang? I ngaihzawng/nupui/pasal chu hmangaih hle niin insawi mah la, engvangin nge dan leh dun eng eng emaw a awm la tel thosi? Han sawi ho teh u.

THAWHLEHNI May 18THUTHLUNGA DAN CHU (Deut. 10:12, 13)

Dân tih i ngaihtuah châng hian i rilru-a eng engtenge lo lang hmasa ber thîn? Police, driving licence, thubuaingaihtuahtu (judge) leh tân in (jail) te a ni em? Nge ni a,inkhuahkhirhna, dân leh dûn zawm tûr, fate chungathunun tlat tumtu nu leh pate leh inhremna te em ni zâwk?Mumal taka thil a kalna, inngeih tlâng taka awm dialdialna, nghehna, a nih loh pawhin, hmangaihna tih te hi alo lang ngâi em?

Hebrai thumal torah, kan Bible-a”dân” tia an lo lehlinhi a awmzia takah chuan “zirtîrna” tihna emaw,“inkaihhruaina” tihna emaw a ni a. He thumal hi Pathianininkaihhruaina atâna min pêk dân chi hrang hrangah—thildik leh dik lo thliar hranna lam a ni emaw, ram lehkhawtlâng inrêlbâwlna thil a ni emaw, sakhaw lam hawi ani emaw—a hman theih vek a ni. Pathianin a khawngaihavânga a mite hnêna a pêk thurâwn fing tak takte hi akâwk a, chûng thurâwn chi hrang hrangte chu taka lehthlarau lama nun tam an lo neih theih phahna tûr vek a nihlawm. Chutiang chu a nih avângin Sâm phuahtu paw’nLALPA dâna lâwm thîn leh, a chhûn a zâna a dân thungaihtuah thîntu chu a eng a thâwl niin a lo sawi rêng a ni(Sâm 1:2).

Dân bu emaw, Torah emaw—Israel-te thuthlunga apêng pawimawh tak lo nita Mosia lehkhabu-ainkaihhruaina leh zirtîrna chi hrang hrang kan han chhiarhian thil chi hrang hrang a fûn kimzia kan hmu thei âwme. Israel-te nun pêng tin mai—thlâi chîn dân te, ankhawtlâng inrêlbâwlna chungchâng te, an chên honaa anzawm tûr leh Pathian chibai an bûkna chungchâng te ahâwl tel a ni.

Eng vângin nge hetiang inkaihhruaina thuchipchiar tak hi Pathianin Israel-te hnênah khân a pêkle?(Deut. 10:13 en la.) Eng tiang kawngin nge hênginkaihhruaina thute hi anmahni “thatna” tûr a nih?

Thuthlung huang chhûnga “dân” hnathawh ber chuPathianin thu a thlunpui mihringten nun thar an neihtheihna tûra inkaihruaina pêk a ni. Dân chuan thuthlungtute hnênah Pathian thiltum a hrilh a, chu Pathianthiltum leh duhzâwng chu rinnaa a thupêkte zawmna leha duh dân ang zêla thil tihna hmangin an lo hre thîn.

Page 52: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

103 104

Thuthlung inlaichînnaa dânin hna a thawh hianIsrael mite kha hnam dangte nun dâna nung ve thei an nilo tih a tilang a. Leilung dân emaw, mihring mamawh lehchâk zâwng ang emaw, khawtlâng nun, ram inrêlbâwlnaleh ei leh bâr zawnna thilin a nawr ang anga nung mai tûran ni lo. Thuthlung siamtu Pathian duh dân puan chhuahaawm chu an nun pêng tinrêngah eng mah inhnuhhniamnaawm lova an zawm chauhin Pathian thlan hnam thianghlim,puithiam chî leh ro thlan bîk an ni chhunzawm zêl theiang.

Hmânlâi Israel-te ang bawk khân keini Seventh-day Adventist-te pawh hian tûn lâi huna hrilhlâwknathilpêk lo lan chhuahna hmangin Kristian nun kawnghrang hranga hman tangkâi tûr thurâwn chi hrang hrangkan dawng a. Eng vângin nge hêng thurâwnte hi kanmimal zalênna leh ngaihtuahna tichêptu tûr ang ni lovin,Pathian hnên atanga kan dawn thilthlâwnpêk ang zâwkinkan ngaih theih ang? Chutih rual chuan, chuthilthlâwnpêk chu Isael-ten an thilthlâwnpêk dawnte anhmang sual ang deuh khân a kherkhiap zâwnga chêtnahmanruaah kan hman ve theihna lâi a awm em?(Rome9:32.)

NILÂINI May 19PATHIAN DÂN NGHEHZIA

Thuthlung inlaichînnaa Pathian dân lo awm vehian Pathian chungchânga thu dik eng nge min hrilhle?Mal. 3:6, Jak. 1:17.

Pathian dân hi Pathian thiltum kâa sawi chhuahemaw, ziaka dah emaw a ni a (Sâm 40:8 en rawh). Anungchang ziah chhuahna a nih avângin thuthlunga a loawm ve hian Pathian nghehzia leh innghahna atâna hman

ngam a nihzia min hrilh chiang hle. Kan thatna tûra hna athawh nasatzia hi a zavâi chuan hre kim vek lo mah ila,rintlâk a ni tih erawh kan hre chiang hle thung. Lei lehvâna thil awm zawng zawng hi ama dân zam hnuaia awmvek a ni a. He thu han hriat hian zalênnna leh him riauvainhriatna kan lo nei thîn a ni.

“Pathian chu a rin ngamin a rin tlâk a nih tih a lanchian êm êmna chu dân ngâi pawimawhtu Pathian anihnaah hian a ni a. A thiltum leh a dân te hi pum khattlat a ni. Pathian chuan thil dik chu thil dik a ni tih a sawia, a chhan pawh thil dik chuan inlaichînna azawnga a thathei ber a sawi vâng a ni. Pathian dân hi amah Pathianinama tâna tha tûr chauh ngaihtuaha a duan a ni lo va, tin,a rilru so thutin emaw, a suangtuahna mil emawa a siamlah a ni hek lo. Lei leh vâna thil ngêlnghet ber a ni.”—Walter R. Beach, Dimensions in Salvation (Washington, D.C.:Review and Herald Publishing Association, 1963), p. 143.

Pathian dân hian sual lak ata mi a chhandam theilo a nih si chuan enga ti nge thuthlung pêng pakhat nitûra siam a nihsi?(Amosa 3:3 chhiar ang che.)

Inlaichînna chuan inremna leh inlungrualna neiha phût a. Pathian hi khawvêl Siamtu mai ni lova thil dikleh dik lo thliar kawnga Thuneitu pawh a nih bawk avângindân chu chhia leh tha hriatna nei a thil siam nêna inremtaka an awm theihna tûra thil tûl êm êm a ni. A dân, athiltum leh duhzâwng târ lanna hi a sawrkâr inkaihhruainadânpui a ni a. Thuthlung siamna atâna leh inlaichînna thaa awm theihna tûra tehfung pawimawh tak a ni bawk. Dânina tum chu mi chhandam ni lovin, Pathiana laka kan tihtûrte (thupêk 1–4) leh kan mihringpuite laka kan tih tûrte(thupêk 5–10) min hrilh a ni a. Tawngkam danga sawichuan, thu a thlunpui a fate hlimna leh thatna tûra

Page 53: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

105 106

Pathianin a lo siam nun inkaihhruaina dân a ni kan tithei ang. Israel-te kha nun dân kawng dang an zawh lohnatûrin a vêng tlat a. Thuthlung inlaichînnain a tum ber chumi siam danglam thei Pathian khawngaihna kal tlangaringtute leh Pathian thiltum leh a nungchang inremtîr ani.

Han thlîr kual la. Dân pawisak lohnain a nghawngchhuah thil tha lo tak takte i hmu em? Nangma nunahngei pawh khân, Pathian dân bawhchhiatnain thil tha loa thlen a ni tih i hmu thei em? Eng tiang kawngin ngehêngte hian Pathian dân thatzia a nemngheh a, dân chuamah nêna kan inlaichînnaah hian a pêng pawimawh taka ni tih a nemngheh le?

NINGANI May 20CHUAN. . .

Hêng a hnuaia Bible châng târ lante hi chhiar la.Thil pakhat an sawi tlân vek chu eng nge ni a, chu chuanthuthlung nihphung eng nge min hrilh le?

Gen. 18:19Gen. 26:4, 5Exod. 19:5Lev. 26:3

Pathian chuan Abrahama rinawmzia hriain, “Ka thua âwih a, ka thuhrilhte, ka thupêkte, ka thuruatte, ka dântepawh a zâwm” tiin a sawi a (Gen. 26:5). Heta tang hianPathian chuan thu a thlunpui mihringte lak atanginAbrahama nungchang ang hi hmuh a beisei a ni tih kanhre thei. Sinai tlânga a pêk thuthlung pum pui hianthuâwihna chu thuthlunga a pêng pawimawh tak a ni tihchiang takin a tilang.

Exodus 19:5-in chiang taka a sawi chu, “ka thu inâwih tak zet a, ka thuthlun in pawm chuan . . . .” tih a ni.Thuthlung thutiamte chang thei tûr chuan thu âwih a ngâive a ni tih hi phat rual a ni lo va; khawngaihnaa pêk, hlawhchhuah ni lo, an hnêna a thlâwn liau liauva a pêk chu nitho mah se, thudelhkilh awm lo chu a ni chuang lo. Hethilthlâwnpêk hi an lo hnâwl thei a, khawngaihna chu anlo hnar thei a, tin, hêng thutiamte hi an hawisan daih theibawk. Thuthlung hian chhandamna ang bawkin duhthlannazalên kan neih hi min namnûlsak ngâi lo a ni. LALPA chuanamah nêna chhandamna thlentu inlaichînna nei tûrin mitumah a tilui dâwn lo va; an chungah thuthlung a nghat luingâi hek lo. A thlâwnin mi tin hnênah a pe a; chumi lopawm tûr chuan mi zawng zawng hi sâwm vek an ni bawk.Chumi lo pawmtute chuan tih tûr an nei zui nghâl a; mahse,chu chu thluthlung malsâwmna hlawh chhuahna tûr nilovin, thuthlung malsâwmnate dawngtu an ni tih a lannazâwk a ni. Israel-te pawh khân Pathian thupêkte hithutiamte a taka an chan nân ni lovin, anmahnia thutiamtea lo famkim theihna tûr zawkin an zâwm tûr a ni a. Thu anâwihna kha LALPAN mal a sâwmte awm dân târ lanna a ni.Chutih rualin, thuâwihna hrim hrim hi chuan malsâwmnaa hlawh chhuak hran chuang lo va, a awmzia chu, thu kanâwih avâng ngawt hian Pathianin mal min sâwm abâchuang lo tihna a ni; chutiang ni lovin, thuâwihna hianrin avânga malsâwmna lo thleng thîn hi a lan chhuahtheihna tûr hmun a siam thîn a ni zawk.

“In va luah tûr ramah in awm a, in hmuingîlna tûrleh in chên rei thei nân LALPA in Pathianin thu a pêk cheu kawng hi in zawh tluan chhuak tûr a ni” (Deut. 5:33).LALPA hian a thu an zawm chuan hêng malsâwmna, a lakaa batte hi an hlawh chhuah dâwn niin a sawi em? Nge ni

Page 54: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

107 108

a: Ka thu in zawm chuan, thuâwihna chuan in chungamalsâwmna ka rawn vûr theihna tûr kawng min hawnsakdâwn avângin hêng malsâwmnate hi in dawngang a tizâwk em ni? Hêng ngaih dân pahnihte hi eng nge adanglamna?

ZIRTÂWPNI May 21

ZIR BELHNA: Ellen G. White-i lehkhabu, Chatuan Nghahfâkphêk 670–680 “Inhnialna” tih leh Thlahtubulte leh Zâwlneite,phêk 369–382, “Dân leh Thupêkte” tih te chhiar ni se.

Eng tiangin ngeMatthaia 22:34–40 hian (1) Pathiandân awmzia leh a thuthlunga a dânin dinhmun pawimawhtak a luahzia leh (2) thuthlung hi inlaichînna tih nên aawmzia thuhmun reng a ni tih hre thiam tûrin min tanpuile?

“Miin Krista chakna leh a khawngaihna zâraPathian dânin a sawite a zawm tan hmain a thinlungahhmangaihna a awm hmasak phawt a ngâi a(Rome 8:3, 4 enang che). Hmangaihna tel lo thuâwihna chu thil awm theilo tawp leh hlutna pawh nei lo a ni. Hmangaihna a tel a niherawh chuan kan nun hi Pathian thupêktea Pathian duhdân târ lana awm nêna inrem tûr hian kan nun kan lo herrem mai dâwn a ni.”—The SDA Bible Commentary, vol. 5, p.484.

“Pathian chuan a dân thianghlimah hian nun dântûr tha famkim chu a sawi a; hun tâwp hma loh chu hedân, thâi han te tak tê pawh tihdanglam ngâi loh himihringte tih tûr atân a awm reng dâwn a ni. Krista chudân tiliana tihzahawm tûrin a lo kal a. He dân hi Pathianhmangaihna leh mihring hmangaihnaah a innghat tlat a,a zirtîrnate zawm hi mihringte tih tûr pumhlûm chu a ni

tih a entîr. Ama nun ngeiah Pathian dân zawmnaa entawntûr a pe a. Tlâng chunga a thusawiah khân he dân hianpâwn lam thiltih chauh ni lovin, thinlung tumte lehngaihtuahnate pawh a hual tel vek a ni tih a entîr.”—EllenG. White, Tirhkohte Thiltih, p. 505.

SAWI HO TÛRTE:

1. Eng vângin nge Pathian hnêna mihringte hruaithleng tûr hian hmangaihna lazâi hi hlauhnahruizênâia chak zâwk a nih le?

2. Eng vângin nge, “LALPA i Pathian chu i thinglungzawng zawngin, i thlarau zawng zawngin, i rilruzawng zawngin i hmangaih tûr a ni”(Matt. 22:37) tihhi thupêk azawnga a hmasa ber leh ropui ber a nih?

3. Simone Weil-i chuan, “Thil tluang tak leh kawngkalfel tak neia a kal hi kan mamawhte zînga a hmasaber a ni” tiin a lo ziak a (Quoted in Russell Kirk, TheRoots of American Order [Washington, D.C.: RegneryGateway, 1992], p. 3).He a thil sawi hian dânpawimawhzia eng tin nge a sawi fiah le?

KHÂIKHÂWMNA: Pathian dân hi thuthlunga a pêngpawimawh ber pakhat a ni a. Amaherawhchu, khawngaihnahian dân pawimawhna hi a tibo chuang lo thung. Tihboahnehin dân chu khawngaihna lo lan chhuahna kawng leha lo dawngtute nuna khawngaihna lan chhuahna a ni zâwk.

Page 55: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

109 110

ZIRLÂI 9-na May 22–28

THUTHLUNG CHHINCHHIAHNA

SABBATH CHAWHNU May 22

CHHIAR TÛRTE: Gen. 2:2, 3; Exod. 20:11; Exodus 16; Heb.4:1–4; Exod. 31:12–17; Deut. 5:14.

CH^NGVAWN: “Chutichuan, Israela thlahte hian chawlhnîchu an thlahte thlenga kumkhuaathuthlun nan chu chawlhnî chu an serh tura ni” (Exodus 31:16).

Ni sarih nî Sabbath hi chatlak chang awm miah lovalo inher chhuak ziah thin, Seventh-day Adventist kan nitih kan hriat reng theihna tura min puitu tha tak a ni a.Chawlhkar tluanin hna hrang hrang kan thawk a, kan buaiem em a, hmun hrang hrangah kan kal kual a, pawisathawk chhuakin hun kan hmang ral bawk a, chutiangabuai reng renga kan inhman kartluan hnu chuan Sabbatha lo thleng a, kan thurin zawng zawng innghahna nen chuanthlun zawm kan lo ni leh ta thin a ni. Sabbath hian Seventh-day Adventist kan nihna anga kan tana thil pawimawh berberte chu hre reng thei turin min pui a, a chhan pawhPathian chuan Sabbath hi siamin keimahni pawh min siamvang a ni.

Sawi tak angin, Sabbath chu chatlak chang awmmiah lovin chawlhkar tin a rawn inher chhuak ziah thin a.Kan nun peng tinreng mai hi rawn luah khatin kan nunpum pui hi Siamtu, he leia min dahtu, “a tira” lei leh vantesiamtu ta a ni tih hre reng turin min pui bawk. Pathianin

lei leh van a siam tih thu hi Kristian thurin zawng zawnginnghahna laimu chu a ni a; tin, ni sarih nî Sabbath hiPathianin min siam a nih tih chhinchhiahna hnial thlakrual loh leh phat rual loh chu a ni bawk.

Tun karah hian Sinai tlanga siam thuthlungaSabbath-in pawimawhna a neih dan kan thlir ho dawn a ni.

ZIRLÂI THLÎR LÂWKNA: Sabbath hi khawia lo intan nge anih? Sabbath hi Sinai tlanga thu thlun a nih hma khan alo awm tawh thîn a ni tih finfiahna eng nge awm? Sabbathhi thuthlung chhinchhiahna awm reng a nih chhan chueng nge ni?

SUNDAY May 23A TÎRAH

Mi tuten emaw, “Sabbath te hi chu hmanlai Juda-te chawlhnî alawm” tia an sawi hi kan hre tawh thin awme. Mahse, Pathian Lehkhabu chuan Juda hnam a pian hmadaih pawh khan Sabbath chu a lo awm tawh a ni tih chiangtakin a sawi a. A tobul chu thil siam a nih lai daihah khanchhui luh a ni.

Genesis 2:2, 3 leh Exodus 20:11 chhiar la. Hengchangte hian Sabbath tobul nia an sawi chu eng nge ni?

Genesis 2:2, 3 hian “ni sarih nî” chu Sabbath niangin sawi chiah lo mah se (ni sarih nî hi Sabbath a ni tiasawi hmasakna ber chu Exodus 16:26, 29 a ni), “ni sarih nîchuan a chawl ta a”(Gen. 2:2) tih tawngkam hian ni sarihnî chu Sabbath a nihzia chiang takin a tilang tho a ni. Chawltih thumal (Hebrai tawng chuan, shabat tih a ni a) hi thilhming sawina thumal (noun), Sabbath (Hebrai tawng chuan,shabbat tih a ni a) nen a inzawm tlat a. “ ‘Sabbath’ tih thumal

Page 56: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

111 112

tak hi chu [Genesis 2:2 , 3-ah hian] hman a ni lo va; chutihrual chuan, Genesis lehkhabu ziaktu hian Pathianin nisarih nî chu Sabbath a nihna anga malsawmin atithianghlim tih hi sawi a tum ni ngeiin a lang thung.”—G.F. Waterman, TheZondervan Pictorial Encyclopedia of the Bible(Grand Rapids, MI: Zondervan Publishing House, 1975), vol.5, p. 183. Thil lang chiang ta chu, Genesis 2:2, 3 hianSabbath hi mihring zawng zawngte tana malsawmna ni niturin Pathianin a lo siam tih hi a ni.

Marka 2:27 chhiar la. Hetah hian Isua chuanSabbath hi “mihring” tana siam a nih thu a sawi a, aawmzia chu Sabbath hi Juda-te tan chauh ni bik lovin,mihring zawng zawng tana siam tihna a ni.

Eng vangin nge amah Pathian ngei pawh kha nisarih nî-ah a chawlh? Chawlh hahdam a mamawh ve emni? Khatianga a chawlh chhan kha thil dang eng ngeawm?

Bible thu hrilh fiahtu thenkhat chuan Pathian hiankhatia thil siam hna a thawh zawh hnu khan taksahahchawlhna a mamawh ve tho niin an sawi a; mahse, achawlh chhan tak zawk chu mihringte tana entawn turhnutchhiah a duh vang a ni. Mihringte pawh hi amah angbawka ni ruk chhung hna thawk a, a ni sarih ni Sabbathchuan chawl ve tur an ni a. Pathian thu thiam (theologian)hmingthang tak Karl Barth-a chuan thil siam hna a thawhzawh hnu-a Pathian a châwl ta kha “khawngaihnathuthlung” peng pakhat niin, chutah chuan mihringte hi“amah nena chawl ho tur leh Pathian chawlhna tawmpuive turin” a sawm a ni a ti.”—Church Dogmatics, vol. 3, part 1(Edinburgh, Scotland: T&T Clark Ltd., 1958), p. 98.

Pathian chuan a hmangaihnain ama anpuia a siammihringte kha, siam an nih tukah amah nena chawl hova,innel taka inkawm hona neihpuiah a sawm a. Kha aninpawl hona leh chawlh hona kha kumkhuaa awm tur a nibawk. Suala mihringte an tluk tak hnu phei kha chuan annuna Chhandamtu awmpuina an chan theihna ni ropuiber a lo ni ta nghe nghe bawk a ni

Mi tu emawin, eng tiangin nge Sabbath serh hianLALPA nena in-inlaichînna a tihthat sawt tiin zawt ta chese la, eng tin nge i chhan ang?

THAWH|ANNI May 24SINAI TLÂNG THLEN HMÂA SABBATH SERH THU

“Tin, ani chuan an hnênah, ‘Chu chu alâwm LALPAN,“Naktûk hi chawlh dêr nî, LALPA tâna chawlhni thianghlima ni e” a tih chu: chuvângin a âwma âwm in duh leh âwmulangin, a chhuma chhum in duh leh chhûm rawh u; chumibâng chu a tûk lam atân in dah dâwn nia’ a ti a”(Exod.16:23).

Exodus 16 chhiar la. Hemi bungah hian Israel mitenSinai tlang an thlen hma, thlalera an awm laia manna pekthin an nih dan kan hmu a. Hengte hi lo chhinchhiah tur ani ang:

1. An ni khat tla tur zel chauh an chhar thîn tur ani a, ni ruk ni-ah erawh chuan ni hnih tla an chhar thîntur a ni thung.

2. Sabbath ni chuan manna a rawn tla ngai lo.3. Sabbath ni-a an ei tur chu ni ruk ni-a (Zirtawpni)

an chhar atang khan an dah hrang thîn a. Hetih lai hian,ni dang chuan ni khat tla tur bak lo chhar khawl pawh nise a chhe vek thin thung.

Page 57: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

113 114

Eng tin nge he thawnthu hian Sinai tlanga danpek an nih hma hauh pawh khan Sabbath hi ni thianghlimbîk a nihzia a puan chhuah le?(Exod. 16:23–28 en la.)

“Dik tak chuan, ni sarih ni hi Sabbath a nihna te,LALPAN Sabbath hi Israel mite hnenah malsawmna ni bik anih thu a hrilh te leh, Pathian thupek anga Israel mite nisarih ni-a an chawl ziah thin te khan Sabbath hi khawvelleh a chhunga thil awmte siam a nih lai khan siam a lo nidaih tawh a ni tih a tilang.”—G. F. Waterman, TheZondervanPictorial Encyclopedia of the Bible, vol. 5, p. 184.

Exodus 16 hian han chhiar thuaka kan hmuhnghal mai loh tur Sabbath chungchang sawi a nei nual a.Chung a thil sawite chu i lo en teh ang:

1. Eng nî hi nge Sabbath atana inbuatsaih nî chuni?

2. Chawlhkar ni awm zînga eng nî hi nge Sabbathchu?

3. Sabbath hi khawi atanga lo kal nge ni?4. Sabbath hi eng ang nî nge ni tur a nih le?5. Sabbath hi chaw nghei nî tur a ni em?6. Sabbath hi Pathian laka kan rinawm leh rinawm

loh fiahna a ni em?

Sabbath awmzia i lo hriat thiam ve dan leh Exodus16-a Sabbath chungchang thu kan hmuh hi a inmil em?

THAWHLEHNI May 25THUTHLUNG CHHINCHHIAHNA

“ ‘Chutichuan, Israela thlahte hian chawlhnî chuan thlahte thlenga kumkhuaa thu thlun nân chuchawlhnî chu an serh tûr a ni.Keimah leh Israela thlah

te inkârah hian kumkhuaa thuthlun chhinchhiahna a ni:niruk chhûngin LALPAN lei leh vân a siama, tin, a nisarihnî chuan a châwl a; tin, a intihahdam ta a ni si a’ ti bawkang che”(Exod. 31:16, 17).

Pathian Lehkhabu-ah hian Sabbath hi vawi li ngawt“chhinchiahna” tia sawi a ni a (Exod. 31:13, 17; Ezek. 20:12,20). “Chhinchhiahna” tih leh “entirna” tih hi thil thuhmuna ni chiah lo. Entirna tih chuan thil eng emaw kan hriatchhuah leh kan mitthla theih nan min tanpui a, a chhanpawh a entir nan chuan inanna eng eng emaw a neih vanga ni (entir nan, kuttum hi “thiltihtheihna” emaw, “chakna”entir nan hman thin a ni). Bible-ah chuan Sabbath hi“chhinchhiahna” a ni ang ngeiin, thuchah danglam bikpuan chhuahna atan hman a ni a. A chhinchhiahna ngaungauah hi chuan thuthlung nena inzawmna nei eng thilmah a awm hran chuang lo thung. Sabbath hi thuthlungchhinchhiahna a nih chhan chu Pathianin “inthlahtethlenga keimah leh nangmahni inkara chhinchhiahna ani si” (Exod. 31:13) a tih vang chauh a ni.

Eng vangin nge LALPAN Sabbath hi thuthlungchhinchhiahna atan a hman le? Pathian nenachhandamna min pe thei inlaichînna kan neihchhinchhiahna atana Sabbath hi hman a inhmeh riaunachhan eng nge awm? Thuthlunga a pawimawh lâi ber chuthiltihin min chhandam thei lo va, khawngaihnaachhandam kan ni tih hi a ni a. He thu hi hre renginchutiang inlaichînna chhinchhiahna atan chuan Sabbathhi hman a inhmeh em em chhan eng nge awm?(Gen. 2:3,Heb. 4:1–4 en ang che.)

Khawngaihna thuthlung chhinchhiahna a nih angngeiin Sabbath chungchânga thil ngaihnawm tak awm chu,kum za eng emaw zat chhung Juda-te khan Sabbath hi

H-8

Page 58: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

115 116

Messia tlanna hnathawh chhinchhiahna anga an lo ngaitawh thin a. Sabbath-ah hian Messiaa chhandamna lothleng tur lo tem lawkna chu an hmu a ni. Tlanna chukhawngaihna atang chauha lo thleng tur nia kan hriatavangin leh, thuthlung chu khawngaihna thuthlung niakan ngaih bawk avangin Sabbath leh Tlanna leh thuthlungte hi thil inzawm kual vek a ni tih a chiang hle a (Deut.5:13–15 ang che). Chutichuan, mi tam tak ngaih dan ang nilo takin, Sabbath hi thiltih avanga chhandamnachhinchhiahna ni lovin, Pathianin min khawngaih avangamin chhandamna chhinchhiahna zâwk a ni.

Sabbath-a “chawl” tih awmzia hi eng tiangin nge ilo hriat thiam ve? Eng tin nge Sabbath-ah chuan kanchawlh ang? Hemi nî hian “chhinchhiahna” a nihziatilang turin nî danga i tih ngâi loh thil eng nge i tih ang?Mi tu emaw nangmah hretu che khan i awm dan rawnthlîr ta se, Sabbath hi i tan ni danglam bîk a nihzia arawn hmu ang em?

NILÂINI May 26TIHTHIANGHLIMNA CHHINCHHIAHNA

“Ka chawlhnîte hi in serh ngei ngei tur a ni; inthlahte thlenga keimah leh nangmahni inkârachhinchhiahna a ni si a; kei hi LALPA, nangmahnitithianghlimtu che u ka ni tih in hriat theih nân” (Exod.31:13).

Exodus 31:12–17 hi Sabbath serh a pawimawhziasawina niin, biakbuk sak dan tur leh biakbuk rawngbawlnakalpui dan tur (Exodus 25:1 atanga Exodus 31:11) a hrilhhnu lawka LALPAN a pek a ni nghe nghe.

Sabbath hi “chhinchiahna”—mita hmuh theih,Pathian leh a mite inkara inlaichinna awmzia pawnlama

pholangtu anga sawina hmasa ber chu heng changte hi ani a. He lai thu-ah hian thu ngaihnawm tak tak, a awmziahriat tuma zir tlak a awm nual mai. Ngaih dan thar pahniha rawn suih zawmte chu:

1. Sabbath hi hriatna chhinchhiahna a ni.2. Sabbath hi tihthianghlimna chhinchhiahna a ni.

Hriatna chhinchhiahna a nihna hi han sawi hmasaphawt ila. Hebrai miten hriatna tih chuan thil awmzia hriatthiamna, inlaichinna leh rilru-a a thawh dan te a huam a.“Hria” an tih pawh hian mi tu emaw chanchin kan hriatang hi a kawk ber lem lo va, chu kan mi hriata nen chuaninlaichinna tha tak kan nei tihna a ni. Chuvangin, Lalpahria tih pawh hian amah nena inlaichinna dik neia“rawngbawl” (1 Chro. 28:9), amah “tih” (Isaia 11:2), amah“ring” (Isa. 43:10), amaha “rinna nghat” leh amah “zawng”(Sâm 9:10), a “hming lam”(Jer. 10:25) tihte a kawk.

A chunga Bible chang tarlante hi chhiar vek la.Eng tiang kawngtein nge LALPA “hria” tih awmzia hrethiam turin min tanpui le?

Sabbath hi tihthianghlimna chhinchhiahna pawha ni bawk a. LALPA chuan a mite hi “tithianghlimin” (Deut.7:6) hnam dang lakah a “serh hrang” a ni (Lev. 20:8 nenkhaikhin rawh.)

Tihthianghlimna hna hi tlanna hna ang bawkaPathianin chhandamna leh tlanna hna a thawhna kawngni ve tho a ni a. Felna (thiam chantirna) leh tihthiang-hlimna hi a pahnihin Pathian hnathawh ve ve a ni: “Kei hiLALPA, a tithianghlimtu che u ka ni” (Lev. 20:8). Chuvangin,Sabbath hi Thianghlimtu a nihna anga Pathian hriatna minneihtirtu chhinchhiahna a ni a. “Siamtu a nihna angaPathian chhinchhiahna ni tura khawvel hnena pek

Page 59: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

117 118

Sabbath hi Tithianghlimtu a ni tih chhinchhiahna pawh ani tel nghal bawk a ni.”—Ellen G. White, Testimonies for theChurch, vol. 6, p. 350.

Sabbath nî leh tihthianghlimna hna thawh a nihdan hi ngaihtuah la. Hemi kawngah hian Sabbath serhineng nge pawimawhna a neih? Eng tin nge LALPA hianSabbath kan lo serh ve-na hi mi tihthianghlimnahmanrua atan a hman theih le?

NINGANI May 27SABBATH HRE RENGIN

“Sabbath hi thianghlim taka serh tur a ni tih hreeng rawh” (Exod. 20:8).

Sabbath hi mihringte tana “hriat reng” turchhinchhiahna a lo ni tawh thin a, tunah pawh a la ni rengbawk. Hre reng tih tawngkam a hmang hian chhan hranghrang a nei thei a. A hmasa berin, thil eng emaw hre rengtih chuan thil kal tawh thlir kir leh, hun liam tawh thlir letleh tih a kawk. Chuti a nih chuan, Sabbath hian khawvelleh a chhunga thil awmte siam a nih lai kha ngaihtuah letturin min hrilh a. Khatia ni ruk chhunga thil siam hnathawh zawh a nih hnu khan a ni sarih nî-ah Sabbath hisiam niin, chu ni chu chawlh hahdamna leh Pathian nenainpawlna ni atan hman thin tur a ni.

A pahnihnaah chuan, tun kan hun hman mekaPathian thil tihte hi hre reng tura hrilh kan ni bawk.Sabbath hi “hre reng” tur kan ni a ni mai lo va (Exod. 20:8);kan “serhin” kan “vawng” thianghlim bawk tur a ni (Deut.5:12, RSV).

A tawp berah chuan, Sabbath hre reng tih chuanhma lam hun min thlirtir bawk. Thianghlim taka Sabbathhi serh thin tur a ni tih hre rengtu chuan Sabbath LALPA

nena hman dun tur hma lam hun nuam tak, manhla takleh awmze nei tak a nei a. LALPAA a awm reng avanginthuthlung inlaichinnaah a awm reng thin. Thuthlung chuPathian leh mihringte inlaichinna a ni tih kan hre thiama nih chuan, chu inlaichinna tichaktu Sabbath hiandinhmun pawimawh tak a rawn luah lo thei lo va ni.

Pathian mite chuan lei leh a chhunga thil awmtehi siam niin, a Siamtu pawh an hre reng bawk a; chuvangchuan, Pathianin min chhandam a ni tih pawh hi an hrereng thin (Deuteronomi 5:14-ah chuan Sabbath hi Aiguptaram ata Israel fate chhanchhuah a ni tih chhinchhiahnaanga sawi a ni a, chu chu Pathianah chhandamna a awm ani tih entirtu a ni). Lei leh a chhunga thil awmte siam anihna leh siam thar leh an nihna hi thil kal kawp tlat a nia. Khatianga siam an lo nih avang chauh khan siam tharleh theih an ni rêng bawk. Sabbath hi Pathian chu khawvelSiamtu leh kan chhandamna Siamtu a ni tih min hriattirtuchhinchhiahna a ni.

“Thianghlim taka a Sabbath kan serhna hmanghian a mite kan ni tih kan tilang tur a ni a. A Thu chuanSabbath hi thupek zawmtute kan ni tih chhinchhiahna anih thu a puang . . . . Pathian dan zawmtute chu vana intanSetana leh Pathian indonaa ropuiah ama lama tang an niang.”—Ellen G. White, Selected Messages, book 2, p. 160.

He thu LALPA zawlneiin a sawi hi ngaihtuah la. Engtiang kawngin nge Sabbath serhna hian thupek dangpakuate zawmna aiin “thupek zawmtute” kan ni tih atihlan le?

ZIRTÂWPNI May 28ZIR BELHNA: The SDA Bible Commentary, vol. 7, phek 968–970-a Ellen G. White-i thuziak te; Testimonies for the Church,

Page 60: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

119 120

vol. 6, phek 349–351-a “The Observance of the Sabbath” tihte; Thlahtubulte leh Zawlneite phek 289–302-a “Tuipui SenAtangin Sinaiah” tih te chhiar ni se.

Thu Sawm Pekte hian Pathian leh mihring inkarainlaichînna awm dan leh mihring leh mihring inkarainlaichînna awm dan a hrilh fiah chiang tawk hle a. Hengthupek sawm zingah hian Sabbath serh tur a nih tih thuhian hmun laili ber a chang bawk. Sabbath serh tur a nitih thupek hian Sabbath LALPA chu tu nge ni tih min hrilha, tin, a thuneihnain a huam chin leh neitu a nihna pawhchiang takin a tilang bawk. Heng thil pahnihte hi lochhinchhiah ila: (1) Pathian nihna: Yahweh (LALPA) a ni a,ani chu Siamtu niin (Exod. 20:11, Exod. 31:17), dinhmunchungnung bik a luah a ni; (2) a thuneihnain a huam chinleh neitu a nihna: “lei leh van bakah, tuifinriat leh achhunga thil awm zawng zawng”(Exod. 20:11, NASB; Exod.31:17 pawh en bawk rawh). Heng thil pahnihahte hianSabbath serh tur a ni tih thupek hian hmasang Bible ramvela cheng hnamten inremna thu an ziaha a sawi lan thinang a rawn sawi lang ve a ni tih kan hmu a. Chung inremnalehkhaahte chuan (1) an pathian nihna (a tlangpuiin milempathian a ni thin) leh (2) chu an pathian thuneihnain ahuam chin leh a ta neih chin te ziah lan a ni thin.

“Thlarau Thianghlimin a thawh tihthianghlimnahian Pathian chhinchhiahna neitute leh chawlhni lemserhtute danglamna a tilang a ni.

“Fiahna a lo thlen hunah chuan, sakawlhchhinchhiahna chu eng nge ni tih chiang taka tihlan a niang a. Chu chu Sunday serhna hi a ni . . . .

“Pathian chuan ni sarih nî hi a Chawlhnî (Sabbath)at^n a lo ruat tawh a ni [Exod. 31:13, 17, 16 quoted].

“Mi rinawmte leh mi rinawm lote inkarah hianramri kham a ni a. An chala Pathian chhinchhiahna neihduh zawngte chuan thupek pali-na Sabbath hi an serh ngeitur a ni.”—Ellen G. White, The SDA Bible Commentary, vol. 7,pp. 980, 981.

SAWI HO TURTE:

1. Leviticus 19:30 chhiar la. Biak buk leh Sabbathinzawm dan a sawi hi lo chhinchhiah ang che.Sabbath hi chhinchhiahna a nih dan kan sawi taktekha ngaihtuah la, eng vangin nge biakbuk lehSabbath a lo inzawm hi a pawimawh em em le?

2. He zawhna hi nangmah kha inzawt ang che: Sabbathserh hian LALPA nena kan len dunna kawngah mi atichak sawt em? A tichak sawt a nih loh chuan engnge thlak danglam ngai awm?

KHÂIKHÂWMNA: Sabbath hi thuthlung chhinchhiahna,tlanna ruahmanin a vâwrtawp a thlen hun thlenga awmreng tur a ni a. Khawvel leh a chhunga thil awmte siam anih lai hunah khan min kirpui leh bawk. Tin, khawngaihnathuthlung chhinchhiahna a nih ang ngeiin khawvel leh achhunga thil awmte siam thar leh a nih a, Pathianin thileng kim a siam thar leh hun tur chu min thlirpui bawk ani.

Page 61: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

121 122

ZIRLÂI 10 May 29–June 4

THUTHLUNG THAR CHU

SABBATH CHAWHNU May 29

CHHIAR TÛRTE: Jer. 31:31–34; Mat. 5:17–28; Hosea 2:18–20; Isa. 56:6, 7; Heb. 8:7, 8; Heb. 10:4; Mat.27:51.

CH^WNGVAWN: “Ngâi teh, nî-te chu a lo thleng dawn tihhi LALPA thu chhuak a ni: chung nî-ahtechuan Israel chhungte leh Judachhungte hnenah thuthlung thar kasiam ang”(Jeremia 31:31).

Chanchinbu-a lemziak (cartoon) pakhatah chuansumdawng lian taka an hotupa hi sumdawng hotu ni ve thodangte hmaa a ding lai tihlan a ni a. Chu pa chuan insuknasahbawn dip dahna bawm hi kengin a hmaa dingte chu ahmuhtir a. Chu bawm pang leh chung vela hawrawp liantaka inziak, Thar tih thumal chu chhuang deuh tak hian ahan kawk a, chu thumal chuan a sahbawn dip ken chu athar a ni tih a tilang. Mahse, heti hian a sawi ta a, “Bawmleh a chung vela ‘Thar’ tih inziak hi thil thar awm chhunchu a ni” tiin. A awmzia chu, thil thar awm chhun, thil antihdanglam awm chhun chu sahbawm dip dahna bawm pangleh chung vela Thar tih thumal a chhu tel ve chauh kha ani tihna a ni a. Thil dang zawng chu a ngai vek kha a la ni.

Hetiang deuh hi thuthlung thar pawh a ni e kan tithei ang. Thuthlung innghahna, kan tana beiseina a siamleh chuta kan tih ve tur awmte chu thuthlung hlui,

thuthlung hmasaa mi ang vek kha a la ni tho a. Thuthlunghi chu Pathian khawngaihna leh zahngaihna thuthlung ani reng thîn hrim hrim a, mihringte tlin lohna leh chaklohna en kh<mtu hmangaihnaa innghat a ni.

Zirlâi Thlîr Lâwkna: Thuthlung hluiah/hmasaah lehthuthlung tharahte hian eng thil inangte nge awm? Daninthuthlunga pawimawhna a neih chu eng nge ni?Thuthlung hi tute tana siam nge? Hebrai Lehkhathawnziaktu’n “thuthlung tha zawk” (Heb. 8:6) a tih hi eng ngeni? Thuthlung leh van biak buk hian eng nge inzawmnaa neih?

SUNDAY May 30NGÂI TEH, NÎ-TE CHU ALO THLENG DAWN E. . .

Jeremia 31:31–34 chhiar la, tichuan hengzawhnate hi chhang ang che:

1. Thuthlung siamtu tak hi tu nge ni?2. Heta dan a sawi hi tu dan siam nge ni a? Eng

dan nge?3. Chang eng zatna hian nge Pathianin a mite nena

inlaichînna tha tak neih a duh thu sawi?4. A mite tana Pathian thil tih engin nge

thuthlung inlaichînna nghahchhan siam?

Thil chiang tak chu: He thuthlung thar hi Sinai tlangaIsrael fate nena a lo siam tawh thuthlung hlui/hmasazawknen khan a danglamna a tam lo hle tih hi a ni. Dik takasawi phei chuan, Sinai tlanga siam thuthlung kha thlak angaih chhan chu a hlui tawh hrim hrim vang emaw, a thintawh em vang emaw ni lovin, bawhchhiat a nih vang zawka ni (Jer. 31:32 en la).

Page 62: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

123 124

A chunga zawhnate chhanna tur Jeremia 31:31–34-a a awm vek hian “thuthlung hlui/hmasa-a” thil tam takkha thuthlung tharah pawh hian a la awm zui ve zel a nitih a tilang. Chuvangin, “thuthlung thar” hi “thar thawhleh thuthlung” ti pawhin a sawi theih ang a. A hmasa zawktihfamkimna emaw, hlen chhuahna emaw a ni.

Jeremia 31:34 tawp lam, LALPAN a mitebawhchhiatna leh an sualna a ngaihdam tur thu a sawinalai hi en teh. LALPA hian kan thinlungah a dan chu ziakin,keimahni chhungah dah tur thu sawi tho mah se, kanthinlunga ziak dante kan bawhchhiat avanga kan sualnaleh bawhchhiatna chu a ngaihdam tur thu uar takin asawi a. Thinlunga dan dah tih leh sualna ngaidam tih hia inkalh em? A inkalh loh a nih chuan, eng vanga inkalhlo nge a nih? Kan thinlunga dan thiltih ziak a ni (Rome2:15) tih awmzia hi eng nge ni (Mat. 5:17–28).

Vawiin zirlai innghahna Bible changte hi chhiar la,eng tin nge Thu Sawm Pekte (a bik takin Sabbath) hithuthlung tharah chuan eng mah hlutna nei tawh lo niasawitute chhan nan i hman theih ang? Heng Biblechangahte hian chutiang lam hawi sawina thu chu a awmreng reng em? Eng tin nge heng thute hi Pathian dan lanun reng zia finfiahna atan kan hman theih ang?

THAWHTANNI May 31THINLUNGIN HNA A THAWK

Chhim lam lalram Juda a tlukchhiat dawn hnaih, aram mipuite pawh Babulon rama sal ni tura hruai thlak annih lai vel khan Pathian chuan a chhiahhlawh Jeremiahmangin “thuthlung thar” a rawn puang a. Hei hi Bible-ahe ngaih dan sawi chhuah a nihna hmasa ber a ni nghe

nghe. Amaherawhchu, hmar lama awm hnam sawm, Israellalram tia sawi mai thinte tihborala an awm dawn lai velkhan (hei hi Jeremia rawngbawl hma kum 150 vel a niang) thuthlung dang chungchang sawi lan a lo ni tawh a, asawitu pawh Hosea a ni (Hos. 2:8–20).

Hosea 2:18–20 chhiar la. Heta LALPAN a mite hnenathu a sawi leh Jeremia 31:31–34-a a sawi hi khaikhinang che. Kan mitthla theih tur eng tehkhin thu nge anhman ve ve a, chu chuan thuthlung nihna leh a bulthûmeng nge a sawi?

Pathianin a mite thu a thlunpui leh ruahmannasiamsakte chu an helna leh rin lohna ten a tibahlah fo maia. Chutiang a thlen chang chuan a chhiahhlawhte tirin ami rinawmte nena a lo siam thuthlung kha a la tawp lo a nitih a puang thin. A mite chu eng ang pawhin lo rinawm lotawh thin pawh ni se, an zingah kalsualna, helna lehthuawih lohna a punlun hle pawh a ni mai thei, chutichungin LALPA chuan an sualte sim a, a thu zawm a, athutiamte chan duhtu zawng zawngte nen chuan thuthlungainlaichinna neih a duh a ni tih a la puang chhunzawm zeltho a ni.

A hnuaia Bible chang tarlante hi chhiar la.Thuthlung thar chungchang ngau ngau chu sawi langchiah lo mah se, thuthlung thar nihphung tilangtu engthil thilte nge awm tho si le?

Ezek. 11:19Ezek. 18:31Ezek. 36:26

LALPA chuan “amah chu LALPA a ni tih an hriat theihnân thinlung” a pe dawn a(Jer. 24:7). “An tisa ata thinlungsak chu a la bo vang a, a aiah thinlung nem a pe ang”(Ezek.

Page 63: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

125 126

11:19). “Thinlung thar” a pe ang a, an chhungah “thlarauthar” a dah bawk dawn a ni (Ezek. 36:26). Tin, “In chhungahka thlarau ka dah ang” tiin a sawi bawk a (Ezek. 36:27). HePathian hnathawh hi thuthlung thar innghah chhan chu ani.

Mi tu emaw i hnenah lo kalin, “Thinlung thar kaduh a, ka thinlunga dan ziah ka duh a, LALPA ka hriattheihna tur thinlung ka duh bawk—mahse, chu thinlungchu neih dan ka hre bawk si lo” tih thu sawi ta se la, chumi hnenah chuan nge nge i sawi ang?

THAWHLEHNI June 1THUTHLUNG HLUI LEH THAR

“Ram dang mite pawh, chawlhni bawhchhe lovaserh thîn leh, ka thuthlung pawm tlat apiang, LALPA rawngbâwl tûr leh, LALPA hming ngaina tûr leh, achhiahhlawhahte awm tûra LALPA zawm apiangte chu; anningei chu ka tlâng thianghlimah chuan ka hruai ang a, katawngtâina inah ka tihlim ang; hâlrala an thil hlante lehan inthâwinate chu ka mâichâmah chuan lawmin a awmang: ka in chu mi tinrêng tân tawngtâina in an ti dâwn sia” (Isa. 56:6, 7).

Jeremia chuan thuthlung thar chu “Israel chhungte”nena siam a nih tur thu a sawi a (Jer. 31:33). Chuti a nihchuan tisaa Abrahama thlah, thisen leh pian leh murnalamah pawh Juda-te chauhin thuthlung thutiamte chu anchang thei dawn tihna a ni em?

Ni lo ve. Dik tak phei chuan, chutiang chuThuthlung Hlui hun lai pawh khan a ni ngai chuang bik lo.Hebrai hnam pum pui hnenah khan thuthlung thutiamtechu pek a ni ngei mai tak a. Chutih rualin, anmahni ni lo

mi dang zawng chhawk zawnga pek erawh a ni lo. Chutiahnehin, he thutiamte hi chang turin mi zawng zawng—Juda pawh, Gentail pawh—sâwm vek an ni a. Mahse, chungmite chuan thuthlunga luh an remti ve tur a ni thung.Chutiang chu tun lai hunah pawh a la ni reng tho a ni.

A chunga Bible chang kan tar lan khi chhiar nawnleh la. LALPA rawngbawl duhtena an tih ngei ngei tur thilawmte chu eng nge ni? An laka Pathianin a phut leh keinitun lai huna mite laka a phut hi a danglam nge athuhmun reng? I chhanna chu han sawi fiah deuh teh.

Thuthlung thar hi thuthlung “tha zawk” tia sawi chuni tho mah se (Nilaini zirlai en ang che), a nihna takahchuan thuthlung hlui, thuthlung hmasa nen khan adanglamna a awm hran lem lo. A thlungtu Pathian pawhkhawngaihnaa chhandamna rawn thlentu (Exod. 34:6, Rom3:24); a khawngaihna thutiamte rinnaa chan tumtumihringte rawn zawngtu (Jer. 31:34, Heb. 8:12); Juda an niemaw, Gentail an ni emaw, rinnaa amah zuitu apiangtethinlunga a dan ziaktu Pathian (Jer. 31:33, Heb. 8:10) thokha a ni.

Thuthlung Thar lehkhabute hian khawngaihnaathlan an nihna lo chhangtu Juda-te khan Isua Krista leh achanchin tha chu an dawn thu an sawi hlawm a. Heng mitehi hun eng emaw ti chhung chu kohhran ban, “khawngaihathlan, paih thlak bak” (Rome 11:5) niin, mi dang zawngteerawh chu an “chawlawl” zo ta a ni (Rome 11:7). Hetih laihian, a hmaa ring ve lo Gentail-te pawh khan chanchintha chu lo pawmin Pathian mi dik takte zingah chhiar telan lo ni ve ta bawk a, eng hnam pawh niin eng chî pawh nise, ringtu tia sawi an lo ni ta vek a ni (Rome 11:13–24).Chutichuan, “Krista laka tla hrang thin, Israel-ho khua lehtui nena inmihran, tiamna thuthlung laka mikhuala awm

Page 64: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

127 128

reng thinte” (Efesi 2:12, RSV) chu Krista thisen lamah hnuhhnaih an lo ni ta a. A chhan pawh Krista chuan ringtu zawngzawng tan, hnam leh chi pawh sawi lovin “thuthlung thar”(Heb. 9:15) a tak ram chantir tuma a beih vang a ni.

NILÂINI June 2“THUTHLUNG THA ZÂWK” (Heb. 8:6)

Nimin zirlaiah khan a bulthum takah chuanthuthlung hlui leh thar te hi thuhmun reng a ni tih kansawi tawh a. A pawimawh ber chu keimahnia hlutna engemaw a awm vang ni lovin, a khawngaihna avang chauhakan sualte ngaidamtu tur Pathian kan rin avangachhandamna chang thei kan ni hi a ni. He ngaihdamnakan chan avang hian amah nen inlaichinna kan lo nei taa, amah chu ringa a thuawih turin kan lo intulut ta a ni.

Nimahsela, Hebrai Lehkhathawn chuan hethuthlung thar hi “thuthlung tha zawk” tiin a sawi tho bawksi. Hemi awmzia hi eng tiangin nge kan lo hriat thiam ve?Eng tiangin nge thuthlung thar hi a hmasa ai khan a thatzawk le?

A khawi laiah hian nge thuthlung hlui/hmasa khaa “sawisel kai” a nih le? (Heb. 8:7, 8).

Thuthlung hlui/hmasa kha sawisel a kaina chhanchu a thuthlunga hrim hrim kha a tha lo ni lovin, a lodawngtu tur miten rinnaa an dawnsawn loh vang a ni (Heb.4:2). Thuthlung hlui/hmasa aia a thar a chungnun zawknapawh Isua-ah a awm a—ran hmanga inthawina kal tlangchauha puan chhuah ni tawh lovin (thuthlung hlui/hmasaah kha chuan hetiang hian tih a ni thin a)—tunahchuan ataka ama rawn thihna leh puithiam lalber a nihnaanga a rawngbawlnaah a lo lang ta a ni. Tawngkam dangin

sawi a ila, thuthlung hlui/hmasain a pek theihchhandamna kha thuthlung tharin a pek theihchhandamna nen hian thuhmun reng a ni kan ti thei ang.Amaherawhchu, thuthlung tharah hian thuthlungtuPathian inpuanna ropui zawk leh famkim zawk chu kanhmu a, tin, suala tlu tawh mihringte a hmangaihzia pawhchiang leh zuala puan chhuah a ni bawk. Thuthlung thazawk a nih chhan chu Thuthlung Hlui lehkhabutenchhinchhiahna leh entirna hmanga an lo sawi thin zawngzawng kha Isuaah a lo thlen famkim tak vek vang a ni a.Sual eng mah khawih lova a nun a hman tluanna, a thihnaleh puithiam lalber nia rawng a bawlna hi biak bukrawngbawlnain a entir kha a ni (Heb. 9:8–14).

Tunah chuan chhinchhiahna, hlimthla leh entirnate aiah amah Isua kan lo nei ta a, ani chu kan sualte tlannana a thisen chhuahtirtu Beramno talh tawh ni mai lovin(Heb. 9:12), kan aiawhin van biak bukah khian kan tanPuithiam Lalberah a han tang ta bawk a ni (Heb. 7:25). Minpek a tum chhandamna chu a thuhmun reng ni tho mahse, thuthlung thara puan chhuah ama chanchin leh amahaawm chhandamna chanchin sawina famkim zawk hianthuthlung hlui/hmasa aia chungnung zawkah a siam a ni.

Hebrai 8:5 leh Hebrai 10:1 chhiar la. A ziaktu hianthuthlung hlui/hmasaa biak buk rawngbawlna sawi fiahnan eng thumal nge a hman? Chu a thumal hman chuaneng tin nge thuthlung thar hi a hlui/hmasa aiachungnung zawk a ni tih hre thiam thei turin min puile?

Hei hi ngaihtuah teh: Eng vangin nge Krista nun,a thihna leh kan aiawha puithiam lalber nia rawng a hanbawlna hian lei biak buka ran hmanga an inthawinate aikhan Pathian chanchin hriat thiamna thuk zawk min pekle?

Page 65: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

129 130

NINGANI June 3THUTHLUNG THAR PUITHIAM

Hebrai Lehkhathawn hian van biak buka Isua kanPuithiam Lalber a han nihna hi a sawi uar hle mai a. Diktak phei chuan, Thuthlung Thar lehkhabute zingathuthlung thar chanchin sawi fiahna chiang ber chuPuithiam Lalber nia Krista sawinaHebrai Lehkhathawnahhian kan hmu a ni. Hei hi thil intawng fuh palh satliah vemai a ni lo va. Van biak buka Krista rawngbawlna hithuthlung thar thutiamte nen nghet takin a inzawm a ni.

Thuthlung Hlui hun laia biak buk rawngbawlna khathuthlung hlui/hmasain thutak a paite inzirtirna hmanruaa ni a. Halral thilhlante leh indilsakna kha a rawngbawlnapui ber a ni bawk. Ran an talh a, tichuan a thisen chupuithiamten Pathian hnenah an hlan a. Mahse, heng zawngzawng hi Isuaah chauh hmuh theih chhandamnachhinchiahna vek a ni a. Anmahni ngau ngauah hi chuanchhandamna a awm lo.

Hebrai 10:4 chhiar la. Eng vangin nge heng rantethihnaah hian chhandamna chu hmuh theih a nih loh?Eng vangin nge rante thihna hi chhandamna thlentu atana tawk zawh loh?

Heng halral thilhlan zawng zawng leh puthiamteinthawinate hian Kristaah a famkimna an hmu a. Isua chuthuthlung thar thisen innghahna halral thilhlanah a lochang ta a ni. Krista thisen chuan thuthlung thar hi a rawnnemnghet a, chu chuan Sinai tlanga siam thuthlung lehhalral thilthlante kha thil “hlui” leh hlutna nei tawh lovaha siam ta. Halral thilhlan tak tak chu tum khatah leh atawp hlenna ni turin siam a ni ta a ni (Heb. 9:26). Krista

chu a thih tawh avangin inthawina atan ran eng mah talha tul tawh lo va. Lei biak buk rawngbawlnate khan an thawhtur an hlen chhuak vek tawh a ni.

Isua a thiha lei biak buk puan zar a lo thler takthu inziahna Matthaia 27:51 chhiar la. Hemi tuma thilthleng hian eng tiangin nge lei biak buk kha luahlan anih chhan hre thiam turin min puih le?

Heng ran hmanga inthawinate nena inzawm tlatchu puithiam rawngbawlna kha niin, Levia-hote khanmipuite aiawhin lei biak bukah halral thilhlan an hlan a,Pathian hnenah an inthawi bawk thin a nih kha. Mahse,halral thilhlan hmanga inthawina a lo tawp chiah khanpuithiamte rawngbawlna pawh a awm zui zel a tul tak lohavangin a lo tawp zui ve ta nghal a. Thil eng kim kha tunavan biak buka ama thisen ngei hlantu Isuaah a lo famkimta a ni (Heb. 8:1–5 en la). Hebrai Lehkhathawn hian vanaKrista Puithiam Lalber a nih thu leh, ama thisen ngei kengahmun thianghlima min dilpui tura a luh thu hi a sawi uarkhawp mai a (Heb. 9:12). Hei hi thuthlung thara beiseinaleh thutiam kan neih innghahna a ni.

Tunah hian Isua chuan in tan van biakbukah athisen a hlan mek a nih tih i hriat avang khan eng tinnge i awm? Chumi chuan chhandamna chungchangah engtianga nasain nge inrintawkna a pek che?

ZIRTÂWPNI June 4ZIR BELHNA: “Khatia a zirtirte nena chhang an ei a, uaina in khan anmahni Tlantu a ni tih a tiamkamna a ni a. Anhnenah thuthlung thar a pe a, chu thuthlung thar avangchuan amah pawmtute chu Pathian fate an lo ni a, Kristaro luahpuitute an lo ni ta bawk. He thuthlung avang vek

H-9

Page 66: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

131 132

hian he lei nun chhung leh nun lo awm tura vaninmalsawmna tin a pek chu an ta a ni. He thuthlung hi Kristathisena nemngheh tur a ni a. Sakramen semna chu zirtirtehmaa mihring chhungkaw pumpui tlu tawha mi tin tanainhlanna famkim lo awm tur tarlanna a ni.”—Ellen G. White,Chatuan Nghahfak, p. 743.

“He remna thuthlunga a pawimawh lai ber chuinchhira a sualte hawisantu mi sual hnena ngaihdamnaleh khawngaihna nasa taka lantir a ni hi a ni a. ThlarauThianghlim chuan chanchin tha hi kan Pathianin minkhawngaihna avanga min chhandamna hi a ni tih a sawi.LALPA chuan an sual simtute chu an fel lohnaahte zah angai dawn tih sawiin, an sualnate leh an khawlohnate pawha hriat reng dawn tawh loh thu a sawi bawk (Heb. 8:12).Chuti a nih chuan Pathian hian mi sualte chungakhawngaihna lantir a duh avangin dikna a hlamchhiah tamai tihna a ni em? Ni lo ve; Pathian chuan a dan hi hremloha a bawhchhetu chhuahtirna hmanga tihzahawm loh aphal lo. Thuthlung thar hnuaiah chuan nung turinthuawihna famkim neih a ngai zawk a. Mi sualin a sualtepuanga a sim bawk chuan ngaihdamna a chang ang. A tanaKrista inhlanna avangin ngaihdamna chu a tan dah a ni a.Krista chuan an sualte sim a, amah rin chhantute tan danina phut thilte chu a lo tlingtla vek tawh a ni.”—Ellen G. White,God’s Amazing Grace, p. 138.

SAWI HO TURTE:

1. Thinlunga ziak dan neih hi lungpheka ziak danchauh neih aia a that zawkna eng nge awm?Lungpheka ziak dan hi nge theihnghilh awl zawkathinlunga ziak dan?

2. Suala mihringte a tluk atang reng khanchhandamna chu Isua kal tlang chauha chan theiha ni a. Chutih rualin, chu thutak puan chhuah anih dan erawh chu hun hran hranah a danglam vezel thung. Chutiang deuh chuan thuthlungte pawhhi a ni ve tho em?

3. Vawiin zirlaia Ellen G. White-i thuziak kan tarchhuah hnuhnung zawk kha en leh la, thuthlunginlaichînna a lo awm theih nan “thuawihna famkim”a awm a ngai a tih hi eng nge ni a awmzia ni ang?“Thuawihna famkim” neitu awm chhun chu tu ngeni? Eng tiangin nge chu a thuawihna chuan kanlaka danin a phut thilte a tlingtlak tak le?

Khâikhâwmna: Thuthlung thar hi Tlanna ruahman puanchhuahna ropui zawk, famkim zawk leh tha zawk a ni a.Chumi changtute chuan rinnain kan chang a, chumi rinnachu kan thinlunga ziak dan zawmnah hmuh theihin a lolang chhuak dawn a ni.

Page 67: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

133 134

ZIRLÂI 11 June 5–11

THUTHLUNG THAR BIAK BÛK

SABBATH CHAWHNU June 5

CHHIAR TÛR: Exod. 25:8; Isa. 53:4–12; Heb. 10:4; Heb. 9:14;Heb. 8:1–6; 1 Tim. 2:5, 6.

CHÂNGVAWN: ”Tin, hemi avang hian ani chu thuthlungthar palai a ni, thuthlung hmasa hnuaiabawhchhiatnate lak ata tlan nan mi a lothih tak avangin kohvate chuan chatuanaro luah tur thutiam chu an chang theiang”(Hebrai 9:15)

Thla en loh zan a ni a, van boruak pawh pentuidumin a buak emaw tih tur khawp hian a dum vek mai.Chutiang thim hnuaiah chuan Frank-a chu kawtthlerah akal ruk ruk a. Nakin deuhah chuan ke pen ri a hre ta a; tuemaw hian thim hnuaiah chuan an rawn zui chu niin.Tichuan, chu pa chuan rawn umphain, “Lehkhabu chhutnakhawl neitu Frank-a kha i ni em?” tiin a zawt a.

“Aw ni e. Mahse, eng tin nge lehkhabu chhutnakhawl ka nei tih i hriat a?”

Chu pa chuan, “Eng lo a nia, nangmah hi chu kahre lo che a. Mahse, i unaupa chu ka hre lutuk, thimhnuaiah pawh i mizia, i kal dan leh i pumrua zawng zawngte hian i unaupa kha min hriat chhuahtir a. Ani khanunaupa a neih thu min hrilh a, ralkhat atanga ka rawnhmuh che khan a unaupa chu nangmah ngei hi i nih karing ta a ni” tiin a chhang a.

He thawnthu hian Israel mite biak bûkrawngbawlnain thutak a entirte kha a awmzia hre thiamthei turin min tanpui a. Bible chuan biak bûk rawngbawlnakha a tak anpui leh entirtu niin a sawi. A anpui leh hlimthlamai chu ni tho mah se, khangte khan Bible thutakpawimawh em em: Isua Krista thihna leh van biak bûkapuithiam lalber nia rawng a han bawlna chu chiang takina entir a ni.

Zirlâi Thlîr Lâwkna:Eng vangin nge Pathian hian Israelmite kha biak bûk sa turin a duh? Kha biak bûk khanKrista chu kan Âiawh a nihna anga Krista chungchangeng nge min hrilh? Tûnah hian kan Âiawh a nihna anginIsuan vanah khian eng nge a tih mek?

SUNDAY June 6INLAICHÎNNATE

“Tin, in zîngah ka biak bûk chu ka awmtîr ang a;ka nunna chuan a hnuchhawn lo vang che u. In zîngah kacheng ang a, in Pathian ka ni ang a, tin, nangni pawh kamite in ni ang” (Lev. 26:11, 12).

Thil pakhat chiang taka kan hriat thiam tur a awma: thuthlung hlui/hmasa-ah a ni emaw, thuthlung thar-ahemaw pawh ni se, LALPA chuan a mite nena inzawmna nghetleh inhmangaih tawnna neih dan kawng a zawng zel hi ani. Dik tak phei chuan, thuthlungte hian chutianginlaichînna chu a lo awm theih nan “dan leh dun” eng engemaw min kawhhmuh a ni pawh kan ti thei awm e.

Thuthlung chu eng huna mi pawh niin, eng vangpawha siam ni mah se, a pawimawh ber pakhat chuinlaichînna a ni zel. Mahse, inlaichînna a lo pian theihnan chuan inbiak tawn te, thil tih ho te leh chen ho te a

Page 68: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

135 136

ngâi thin a, mi sual, suala tlu mai thei leh rinhlelh chingmihringte tan phei chuan a tul leh zual hle. LALPA pawhinhei hi a hriat chian em avangin kan hnena amah leh amaha rawn inlan theih nan hmâ rawn la a, chumi avang chuankeini suala tlu tawh mihringte hian ani chu inlaichînnakan lo neihpui ve thei ta a ni.

LALPAN biak buk sa tura Israel mite a hrilh thuinziahna Exodus 25:8 hi chhiar la. Hetiang thil LALPAN atihtîr chhan chu eng nge ni?

He zawhna chhanna hian zawhna dang a rawn pianchhuahtîr ve leh chhawng a, chu chu Eng vâng nge? tih ani. Eng vangin nge LALPA hian a mite zînga rawn chen ve aduh le?

A chhanna chu vawiina kan zirlâi innghahna Biblechang pahnih, a chunga kan tar lanah khian a awm. LALPA

chuan an zingah a “biak buk” chu a “awmtîr” ang a; tin,anni chu a “hnuchhawn” lo bawk ang. Tichuan, an zîngaha “cheng” ve ang a, ani chu an Pathian niin, anni pawh amite an ni bawk ang (Lev. 26:11, 12). He lai thu-a atawngkam hmante hi lo chîk la. A mite nena inlaichînnanghet tak neih duhtu a nihzia chiang takin a rawn langnawn leh a ni.

Leviticus 26:11, 12 thute leh Exodus 25:8lehthutehi a tawngkam hman zawng zawng nen chîk takin chhiarla. LALPAN a mite nena inlaichînna nghet tak neih tumahmâ a rawn lak dan a sawi chu han ziak chhuah teh.

LALPAN, “Ka nunna chuan a hnuchhawn lo vang cheu” tih thu a sawina lai hi ngun takin ngaihtuah la. Engtiangin nge biakbuk khan suala tlu tawh mihringte LALPAN

a pawm leh theihna kawng a siamsak a, eng vangin ngethuthlung siam nan pawh a pawimawh em em bawk le?

THAWHTANNI June 7SUAL, HALRAL THILHLAN LEH NGAIHDAMNA (Heb. 9:22)

Thuthlung Hlui hunlaia thil sual titu mi sualtensual leh sual avanga thiam loh chang a nihna ata an talchhuah theihna tura Pathianin kawng a lo ruat chu ranhmanga inthawinate kha a ni a. Chung halral thilhlan chihrang hrang chu Leviticus 1 atang 7-ah hian kan hmu.Halral thilhlan atana hman ransate thisen an sawngbawldanah leh thehthang danah hian an fimkhur hle tur a ni a.Dik tak phei chuan, an inthawina ran thisen kha biakbukrawngbawlnaa a pawimawh lai ber pakhat a ni nghe nghe.

Thil sual titu—inlaichînna thuthlung leh a dan lehdun bawhchhetu—chu ama aiawha hlan tur ran hmanginPathian nen leh a mihringpuite nena inremtir leh theih ani a. Inthawinate leh a serh leh sangte kha sual leh sualavanga thiam lohna lak ata tlen faina kawng ni turaPathianin a lo ruat sa a ni. Mi sualte tlen faina atana dinniin, mi mal sualna leh sual avanga inthiam lohna an neihchu biak bukah an inthawina ran thisen theh hmanga suanluh a ni a. Chutianga tih a nih hnu chuan, an chipuitezingah cheng ve leh theiin, anmahni chhandamtu LALPA

Pathian nen chuan thuthlunga inzawmna famkim an lonei thar leh ta thin a ni.

A chunga kan han sawi takte hian eng tiangin ngenimin zirlâi tawpnaa zawhnate kha hre thiam thei turinmin puih le?

Khang ran thisena inthawinaah khan Messiachungchang hrilh lawkna nena inzawm eng thil pawimawhnge awm? (Isa. 53:4–12, Heb. 10:4).

Page 69: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

137 138

Thuthlung Hlui hun laia ran hmanga aninthawinate kha sual leh sual avanga thiam loh chang anihna lak ata mi sualte an fihlim theihna tura Pathianin alo ruat sa a ni a. Mi sualte nihna chu thlak danglamsakin,thiam loh chang leh thi tlak kha ngaihdamna chang tawh,Pathian nena thuthlunga inlaichînna lo nei thar leh an loni ta zawk a ni. Nimahsela, khang ran hmanga aninthawinate khan nakina lo la thleng tur eng emaw entir ani a. A thu hrimin, ransa eng mah hi mihringte sual tlenfai nan leh sual avanga thiam loh chang kan nihna minhlih kiansak tura tling zo a awm lo. Hebrai Lehkhathawnziaktu chuan, “Bawngpate leh kelte thisen chuan sualtetibo thei rual a ni si lo” (Heb. 10:4) a ti a. Chuvangin, ranainthawina kha chu mihring leh Pathian ni kawp PathianChhiahhlawh, khawvel sualte tlan nana lo la thi tur loentirtu mai a ni. Hengte hmang hian mi sual chu ngaihdamniin, LALPAN a lo pawm ta a, thuthlung inlaichinna pawh dinthar a lo ni leh ta a ni.

Thuthung Hlui hun lai, biak buka ran an hlan thinhun laia cheng ve angah khan han indah chhin la. Tin,an ran vulhte kha an ei leh bar zawnna atan te, an hnamzia leh nun atan te leh an nunphung hrim hrim atan pawhthil pawimawh tak a ni tih hre bawk la. Tichuan, henginthawinate hian sual man to-zia an hriat theih nan engzirlâi nge a zirtîr sawi ang che.

THAWHLEHNI June 8ÂIAWH CHU

“Ani chuan kan Pathian leh kan Pa remtih zawngtun lai khawvel sual tak lakah hian min chhan chhuahtheih nan kan sualte aiah amah a inpe ta”(Gal. 1:4).

Thuthlung Thar bu-a thupui pakhat (thupui awmchhun a nih loh vek pawhin) chu Isua Krista kha khawvelsualte tlan nan a thi tih hi a ni. He thutak hi chhandamnaruahman pum pui innghahna a ni nghe nghe bawk a. Kristathisenin sual tlanna a siam tih pawm lo thurin leh Pathianthu kalpui dan reng reng chuan Kristian sakhaw laimu lehinnghahna a pawm lo tihna a ni. Thisen a chhuah lohnakraws chuan mi tu mah a chhandam thei lo.

Tun kar zirlai nghahna Bible changin a sawi hingun takin ngaihtuah la, tichuan he zawhna hi chhangang che: Isua kha ama duhthu renga thî a ni em? Tu tannge a thih? A thihna khân eng nge a hlen chhuah dawn?

Kristan kan âi min awhsakna hi tlanna ruahmanpum puia a pawimawh lai ber a ni a. Kan sualte avangathih phu kan ni. Mahse, Krista chu, min hmangaih emavangin “kan sualte aiah amah a rawn inpe ta a” (Gal. 1:4).Kan phu reng thihna chu a rawn tuar ta a ni. Mi sualteÂiawh nia Krista thihna hi thutak dang zawng zawng rawnluan chhuahna hnar thutak ropui ber chu a ni a. Kanbeisei—dintharlehna te, zalenna te, ngaihdamna te lehparadis-a chatuana chen theihna te hi Isua hnathawh, kansualte avanga amah leh amah a lo inpeknaah khan ainnghat vek a ni. Krawsa a inhlanna tel lo kha chuan kanrinna hi awmze nei lo mai a ni dawn a. Kan beiseina lehrinna pawh sangha limah nghah a ngai bawk ang.Chhandamna hi thisen, Krista thisen kal tlang chauha lothleng a ni.

Heng Bible changte hi chhiar teh: Mat. 26:28, Efesi2:13, Heb. 9:14, 1 Pet. 1:19. Thisen chungchang eng nge ansawi hlawm? Thisen hian chhandamna ruahmanah engnge pawimawhna a neih le?

Page 70: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

139 140

“Pathian chuan rinhlelh ching mi ni turin a duh loche a, mi sual leh hlutna nei lo i nih avangin Pathian pawhina pawm lo vang che tih hlauva i nun tihreawm tur pawhina duh hek lo che. . . . Chuvangin, heti hian sawi zawk rawh:“Mi sual ka ni tih ka inhria a, chu chu Chhandamtu kamamawh chhan pawh a ni reng bawk. . . . Chhandamnachang thei turin thil tha tih emaw, thatna emaw eng mahka nei lo. Mahse, Pathian hmaah chuan Pathian Beramnohmelhemna nei lo, khawvel sualte kal bopuitu thisenintlanna famkim a siam chu ka dintir a. Chu chu chhuanlamka neih ve chhun a ni’ tiin.”—Ellen G. White, The Faith ILive By, p. 100.

A chunga Ellen White-i thuziak hi ngun takinchhiar la. Tichuan, nangma tawngkauchheh hmangin athil sawi tum awmzia hi han ziak chhuak teh. Nangmanhlauh i neih leh hrehawm i tawrh chu ziak tel la, tichuan,thutiam a sawiten beiseina a pekte pawh i ziak chhuakdawn nia. Thuthlung thar thisen avanga beiseina i lo neihtak chu eng nge ni?

NILÂINI June 9THUTHLUNG THAR PUITHIAM LALBER CHU

Pathianin a mite zînga a chenna theihna tura athlanlei biak buk rawngbawlnaa a peng pawimawh tak churan hmanga inthawina kha a ni. Mahse, inthawina churan tihhlum a nih rual khan a zo ve nghal mai lo thung a.Khatia tihhlum a nih hnu khan a thisen chu puithiamin thilsual titu aiawhin biak bukah a keng lut ta thin a ni.

Amaherawhchu, heng biak buk rawngbawlnate hikhawvel tana Kristan a la tih tur lo entir lawkna, a hlimthlamai a ni a. Chuvangin, biak buk rawngbawlnaachhinchhiahna chi hrang hrangte chu ran thih rual ruala

zo ve nghal mai a ni lo ang chiah khan, Kristan kan tanahna a thawh pawh hi kraws-a a thihnaah khan a taawpnghal mai lo tih hi kan hre tur a ni.

Hebrai 8:1–6 hi tawngtaina nen ngun takin chhiarla. Hebrai Lehkhathawn ziaktuin a sawi awmzia hi i hriatthiam theih nan leh hriat thiam ngei a pawimawh chhani lo hriat nan LALPA tanpuina dîl ang che. Chutianga i tihhnu chuan, nangma tawngkauchheh hmangin he lai thu-a Pathian thuchah awm nia i hriat chu ziak chhuak la.Tin, heng thute hian eng tin nge thuthlung thar awmziahre thiam thei turin puin puih tih inzawt bawk ang che.

Thuthlung hlui/hmasa hnuaiah khan lei biak bukte, puithiam te leh inthawina te a awm ang chiahinthuthlung thar hnuaiah pawh van biak buk te, van puithiamte leh vana rawngbawlna te a awm ve a. Amaherawhchu,thuthlung hlui/hmasaa chhinchiahna, a lem leh hlimthlate (Heb. 8:5)khan thuthlung tharah chuan a tak ram a lochang ta a ni.

Tin, thuthlung tharah chuan kan aiawh atan chhialeh tha pawh thliar hrang thiam lo ran mai mai hman nitawh lovin, sualna nei lo Isua kan nei ta a; ran thisen aiahKrista thisen kan nei tawh a; mihringte siam biak buk aiah“biak buk tak tak, mihring sak ni lo, LALPA sak zawk chukan nei ta” (Heb. 8:2); kan puithiam pawh thil sual ti theileh mi sual ni ve tho kan mihringpuite ni tawh lovin IsuaKrista a ni a, ani chu kan Puthiam Lalber niin, tunah hiankan aiawhin van biak bukah khian rawng a han bawl meka ni. Heng zawng zawngte hi rilrua hre chungin Paula thusawi: “Heti kauva chhandamna ropui hi thlahthlam ila, engtin nge kan tlan chhuah theih tehlul ang?” (Heb. 2:3) tih hihi ngun takin i ngaihtuah dawn nia.

Page 71: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

141 142

He thu hi ngun takin han ngaihtuah teh: Isua khanangma tan sualna nei miah lovin he leiah hian a lo nungtawh a, nangma aiawhin a lo thi tawh bawk; tin, tunahhian vanah a awm a, chuta biak bukah chuan nangmatan rawng a bawl mek a ni. Heng zawng zawng hi sual rahrapthlak tak lak atanga chhanchhuah i nih theih nana atih vek a ni. Naktukah hian he thu ropui tak hi mi tuemaw hre ve ngei ngei tura i ngaih hnenah hrilh chhawnve tum ang che.

NINGANI June 10VÂN BIAK BÛKA RAWNGBÂWLNA (Heb. 9:24)

Hebrai 9:24 thu hi kan aiawha Krista thih hnua kantana vana rawng a han bawl tak thu sawina a ni a. Hemichungchangah hian sawi tur tam tak awm mah se, thilpakhat insawrbingna tur kan nei a, chu chu tunah hiankan tan Pathian hmaa Krista a inlan mek thu hi a ni.

Kan tan Pathian hmaah Krista a inlan mek tih thuhi eng nge ni a awmzia? Keini, mi sual leh suala tlu tawhmihringte hi tenah hian Pathian hmaah han inlan ta ngawtila, Pathian ropuina eng tak chuan min kang ral nghal vekmai ang. Nimahsela, eng anga thil sual lo ti nasa tawh pawhniin, Pathian dan thianghlim hi lo bawhchhe nasa tawhhle thin mah ila, kan tana Pathian hmaa ding mek mi tuemaw kan nei a. Kan aiawha Pa hmaa ding mek Âiawhkan nei a ni. He leia a awm chhunga Kristan mi a hmangaihthinzia te, mi sual te a ngaihdam thin dan te leh mi a pawmthinzia te kha ngaihtuah la. Kha Mî tho kha tunah hian vanahkan tan Palâi niin a han awm mek a ni.

He hi chanchin tha peng pakhat dang chu a ni a.Isua khan kan sual man tlakin, kan sualte chu Kraws-ahkhan a lo phur ta (1 Pet. 2:24)a ni mai lo, tunah hian Pathian

hmaah a ding mek a, lei leh van, mihringte leh Pathianinkara Palâi a ni.

Hei thu hi a pawimawhin kan hriat thiam ngei theihthil pawh a ni bawk a. Isua hi Pathian leh mihring (sualnapakhat mah nei lo Mihring tha famkim ) nih kawp a nihavangin sualin a thlen Pathian leh mihringte inkara khichat zau tak awm dawh zawm theitu awm chhun a ni a.Heng zawng zawnga kan hriat reng ngai thil pawimawh takawm chu (a dang tam tak pawh a awm tho a) tunah hianfiahna leh thlemna kan tawh te, hrehawm kan tawrh temin hriat thiampuitu Mihring (Heb. 4:14, 15), Pa hmaakan aiawha ding a awm tih hi a ni.

“Pathian pakhat chauh a awm a, Pathian lehmihring inkara Palâi pakhat chauh a awm bawk a, amahchu mihring a ni, Krista Isua, mi zawng zawng tlan nanainpe-a chu: chu chu a hun tak zela hriattîrin a awm tur ani”(1 Tim. 2:5, 6). He lai thu hian Isua hnathawh pahnih asawi chu engte nge ni a, eng tiangin nge cheng a hnathawhpahnih chu lei biak buk rawngbawlnaah khan lo entîrlawk a nih?

Thuthlung tharin chanchin lawmawm em em a rawnthlen chu, tunah hian Isua zarah sual simte chuan vanaPa hmaah khian an aiawha ding an nei a tih hi a ni a. ChuMi chuan anmahni’na an hlawh chhuah theih ngai rengreng loh tur felna famkim chu hlawh chhuahsakin, chufelna chu Pathian hmaa ding tlak awm chhun a ni bawk.Isua chuan tawrhnate kal tlanga fel famkim taka a nunhmang tlingtlain (Heb. 2:10), tunah hian Pathian hmaah ahan ding ta a. Sual lak ata ngaihdamna leh sual hnehtheihna tura thiltihtheihna chu min d$lsak mek a ni. Achhan pawh hengte tel lo hi chuan tunah leh rorelna ropuilo thlen hunah pawh beiseina kan nei thei dawn si lo va.

Page 72: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

143 144

Mi tu emaw, sual tura thlemna pawh lo tawk vevek tawhtu mi tu emaw chu vanah khian Pathian hmaaha ding a ni tih thu hi ngun taka ngaihtuah chungintawngtai la. He thu hi a mi mal takin i tan a hlutna engnge awm? Chu chuan eng ang beiseina leh fuihna thunge a rawn pek che?

ZIRTÂWPNI June 11

ZIR BELHNA: “Van angel-te zinga a chungnung ber pawhkhian thlarau boralte tlanna turin tih theih pakhat mah anei lo. Cherub-te leh seraf-te khian thil siam an nihna angaSiamtu’n a neihtir ropuina chauh chu an nei a. Chuvangin,mihringten Pathian an lo rem lehna chu Pathian nenaintluk, Pathian zepui tawmpuitu, tawp chin nei lo Pathianhmaa mihringte aiawha ding tlak leh suala tlu tawhkhawvela Pathian ai rawn awhtu chauhin a tihlawhtlingthei a ni. Mihringte aiawhtu chuan mihringte nihphunghi a nei ve ngei tur a ni a, chu nihphung chu an ai a awhsakmihirngte nena an inzawmna ni. Pathian palai a nih angngeiin Pathian nihphung tawmpuitu a ni tur a ni bawk a,khawvel hnena Pathian nihna lantirna tur leh Pathian lehmihringte inkara palai a lo nih theih nan tawp chin neilova nun chuan inzawmna a nei ngei bawk tur a ni.”—EllenG. White, Selected Messages, book 1, p. 257.

“Isuan a sawi chhunzawm zel a: Mite hmaa min tanang bawkin kei pawhin Pathian leh vantirhkohthianghlimte hmaah ka tan ve d^wn che u a ni. Leiah hianka thuhretute in ni ang a, khawvel damna atana kakhawngaihna luan chhuahna tur hmanrua in ni tur a ni.Chutichuan, kei pawh vanah khian in aiawhin ka han dingve ang a. Pa chuan in nungchang dik lo leh tha lote chu enlovin, ka that famkimna kawrfuala thuamin a hmu dawn

che u a ni. In hnena Van malsawmnate a lo luan thlaktheihna tur kawng chu ka ni a. Tichuan, bo tawhte tana kainhlanna sawi darha mi tantu apiang chu tlan tawhteropuina leh hlimna changtu nia ngaih an ni ang.”—EllenG. White, Chatuan Nghahfak, p. 357.

SAWI HO TURTE:

1. Rome 5:2, Efesi 2:18 leh Efesi 3:12 te hi chhiar la.Heng Bible changte hian Isua kal tlanga Pa hnen kanthlen theih tak dan kan lo hriat thiam theihna turineng nge an sawi hlawm le?

2. A chunga Ellen G. White-i thuziak khi en la. Palâihnathawh a hrilh fiah dan khi hriat tum ang che. Pachuan min han en a, kan nungchang dik lo leh tha lotak takte chu hmu lovin, Krista felna zawk chu a hmua. Chumi awmzia chu eng nge ni tih in class-ah sawiho rawh u.

3. Tun k^ra kan zir tak kha en nawn leh la, he zawhnahi eng tin nge i chhan dawn tih han han ngaihtuahteh: “Aw le, Krista chu van biak bukah khianrawngbawlin a awm mek a. He hi kan ni tin nun ataneng nge a pawimawhna awm?

KHAIKHAWMNA: Thuthlung hlui/hmasaa halral thilhlaninthawinate kha kalphung tharin a rawn thlak ta a; lei biakbuka sualna nei ve tho puithiamten ran halral tawh lovintunah chuan halral thilhlan tha famkim Isua kan nei ta.Ani chu kan aiawhin van biak bukah khian Pa hmaah ahan ding a, chu chu thuthlung thar leh a thutiamteinnghahna a ni.

Page 73: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

145 146

Zirlâi12 June 12–18

THUTHLUNG LEH RINNA

SABBATH CHAWHNU June 12

CHHIAR TÛRTE: Gal. 6:14; Rome 6:23; 1 Joh. 5:11, 13; Rome4:1–7; Lev. 7:18; Lev. 17:1–4;Rome 5:1.

CH^NGVAWN: “Nimahsela, Pathian mithmuhin tu mahreng dan zawm avanga thiam chang an awmlo th a lang reng a ni. ‘Mi felte chu rinnainan nung ang’ tih a ni si a” (Galatia 3:11).

Isua Krista pian hma kum za sarih velah khan hlachham mi phuahtu Homer-a chuan Odyssey tih chu a lophuah a. He hla hi thawnthu pakhat, ral do mi ropui takOdysseus-an Trojan Indonaa Troy khawpui a chhut chhiatvek thu leh, chumi hnu-a a pianna ram Ithaca lam panakum sawm chhung zet a thang dan chanchin a ni. Hetiangchen chen a thang chhan chu thlipuiin a chuanna lawng atihchhiat avang te, a laka a sipaite an hel avang te, tuipuiacheng sa hlauhawm takin a rawn beih avang te leh harsatnadang eng eng emaw a tawh vang te a ni. Hetianga harsatnachi hrang hrang a tawh hnu hian pathiante chuan an in athlen a, a nupui fanaute nena an inhmuh an remtihsak taa. Heng fiahna a tawnte hi a thil lo tihsual tawhte hremnaatan a tawk vel niin an ngai ta a ni ber awm e.

Keini pawh hian Odysseus-a ang deuh khan, kanchatuan in tur chu panin zinkawng thui tak kan zawh meka. Kan danglamna pawimawh tak erawh chu, Odysseus-aang khan keini hi chuan eng anga hrehawm nasa pawhtuar mah ila, chungte avang chuan kan chatuan in tur chu

kan thleng thei ngai dawn chuang lo hi a ni. Lei leh vaninkar hi a hla lutuk a, kan thil tihsual avanga hrehawmkan tawrhna hmanga thlen theih rual a ni lo. Pathiankhawngaihna vang chauha han thleng tur kan ni.

ZIRLÂI THLÎR LÂWKNA: Eng vangin nge chhandamna hithilthlawnpek a nih ngei a tul? Eng vangin nge Pathiannena intluk mi tu emaw chauhin kan thlaraute hi a tlantheih? Rinna pasaltha tha tak ni thei tura Abrahamasiamtu kha eng nge ni? Felna chu keimahniah hian “bel”emaw, “pek” kan ni emaw tih hi eng nge a awmzia? Krawsakan hmuh thutiamte leh beiseina hi eng tin nge keimahnihian kan lo ta neih theih ang?

SUNDAY June 13KALVARI KRAWS KHA

Thuthlung Hlui lehkhabuten an sawi Mosiathuthlung hnuaia chhandamna hi Thuthlung Tharlehkhabuten an sawi thuthlung thar hnuaia chhandamnanen hian a danglamna a awm hran lo va. Thuthlung Hluibu-ah a ni emaw, Thuthlung Thar bu-ah emaw pawh ni se,chhandamna chu rinna avang chauha chan tur a ni. Thildang, entir nan thil tha tih avanga chan theih lo ni ta angse, chhandamna chu keimahni hlawh chhuah, Siamtu’nmin pek a bat tlat a ni tihna a lo ni dawn a. Mahse, chutiangaPathianin min chhandam a ba ni awma ngaih dan neihtlat mai hi chu sual sualzia hre thiam tak tak lote tan lochuan thil theih a ni lo ang. Chumi letling chiah chuan,thil tih ngei ngei ngai kan neih awm chhun chu dan kanbawhchhiat avanga kan leibat tlak a ni a. Chu chu keinitan tih theih rual ni lo mah se, vanneihthlak takin Isuanmin rawn tlaksak ta vek a ni.

H-10

Page 74: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

147 148

“Mi zawng zawngin, a hmei a paa van ropuina LALPA-in mihringte tih ai thi-a inthawina ropui tak a siam hi aropuizia an hriat chian lehzual theih hunah chhandamnaatana ruahmanna hi chawimawi a ni ang. Kalvari eng chuanKristiante thinlung no tak mai chu a tiharh ang a, atinungin a tithianghlim bawk ang. Pathian leh Beramnofakna chu an thinlungah khat liamin an hmuiah a lochhuak ang a. A thara Kalvaria thil thleng chanchin vawngnung rengtute thinlungah chuan chapona leh mahniindahsanna te hi a awm thei lo. . . . Khawvel hausaknazawng zawng pawh hi thlarau pakhat boral tur tlan nanchuan a la tawk zo lo cheu a. Kristan kraws-a a awm lai,mihirng sualna avanga a tawrh laia khawvel bo tawh hnu ahmangaihzia kha tu nge chhut thei ang? Hmangaihna hichu teh sen rual loh, tawp chin nei lo a ni.

“Krista chuan a hmangaihna chu thihna aiin a chakzawk tih a entir a. Mihring chhandamna chu a hlen chhuaka. Thim thiltihtheihnate nena buaina hlauhawm berhmachhawn mah se, chung zawng zawng karah pawh chuana hmangaihna chu a thang lian deuh deuh zel a. A Palungawi lo hmel chu, ‘Ka Pathian, ka Pathian, engah ngemi kalsan?’ ti khawp hiala na-in a tuar a ni. A ban chuanchhandamna a rawn thlen a. Mihring chhandamna manchu pek niin, chu buaina hnuhnung chu, ‘A kin ta!’ tiatawngkam malsawm tak, thil siam zawng zawngte hriatkhawp hial nia lang nen chuan a khar ta a ni.

“Kalvaria thil thleng khan mihring rilru chhung rilber a khawih a. He thupui ngei hi phur taka i pawm chuanngaihdam i ni ang. Chu Krista, tha famkim leh pawisawi lolutukin chutiang taka nasaa thihna a tuar a, khawvelsualnate a phur chu kan ngaihtuahna leh suangtuahnahian a han hre thiam phak tak tak lo vang. Chutianghmangaihna mak tak chu a thukzia te, a zauzia te, a sanzia

te kan teh thei lo. A tlukpui awm miah lo Chhandamtuhmangaihna thukzia chuan rilru luah khat sela, thlaraukhawihin tituiral sela, ngaihtuahna tisangin tifim sela,mihring nungchang pum pui hi thlak danglam vek rawhse.”—Ellen G. White, Testimonies for the Church, vol. 2, pp.215, 216.

Ellen G. White-i thil sawi hi ngun takin ngaihtuahla. Hengte hi rilru-a hre reng chungin Galatia 6:14 chhiarang che, tichuan, eng tiang kawngtein nge Krista Krawschu ka chhuan ang tiin nangmah kha i inzawt dawn nia.

THAWHTANNI June 14THUTHLUNG LEH INTHÂWINA CHU

“In thlahtute hnen atanga in dawn chhawn in nundan sawngsawhlawt lo tak takte lak ata chu thil chhethei, rangkachak emaw, tangkarua emawa tlan chhuahin ni lo va, beramno hmelhemna nei lo leh bawlhhlawhkai lo thinsen anga thianghlim Krista thisen hlu takchuan tlan in ni zawk tih in hre si a”(1 Pet. 1:18, 19, RSV).

Heta Peteran tlan chhuah kan nih thu a sawi hieng nge ni a awmzia?

Peteran kraws-a Krista thihna chungchang a sawia“tlan” tih tawngkam a hman hian hman lai huna salte anchhung leh khat tu emaw-in an man an pek tlak tak avangachhuah zalen an nih tak thin dan kha min ngaihtuahchhuahtir a. Krista hi chuan sual sal nihna leh sual rahhnuhnung ber thihna lak ata a “thisen hlu taka” min tlanchhuakin, Kalvari-ah khan ama duh thu ngeiin kanaiawhin a lo thi tawh a ni. Hei hi thluthlung dang zawngzawngte innghahna a ni a: hemi tel lo hi chuan thuthlung

Page 75: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

149 150

chu eng mah lo mai a lo ni ang, a chhan pawh Pathian hianinremnaa ama tih tur, amah ringtu zawng zawng hnenachatuana nunna pek chu a hlen chhuah theih tlat loh vanga ni.

Heng Bible changte hi chhiar la:Rome 6:23, 1 Joh.5:11, 13.Thuchah thuhmun an ken theuh chu eng nge ni?

Chatuana nunna min chantir theitu thil keh chhetawh chu Isua chauhin a thawm that leh theih avangin hechatuana nunna thutiam hi lo nei ta kan ni a. Eng tianginmaw? A chhan chu Siamtu felna leh hlutna teh sen rualloh chauhin dan kan bawhchhiat avanga lei kan bat chu athai bo theih vang a ni a—sualin Pathian leh mihringteinkara kak a thlen hi a zau hle a ni. A thu hrimin,Pathianin a siam ni ve tho hriatna tawp chin nei lehchatuan mi pawh ni hran lovin Pathian dan kan bawhchhiatavanga hremna hi min lo tlâksak thei ta se, chu chuanPathian chatuan thatna dan nghehzia hi a tar lang phakang em? Amah Pathian nena intluk mi tu emaw, amahahawh chh^wn leh dawn chh^wn ni lo, chatuana nunna awmsa ve reng chauhin dan kan bawhchhiat avanga lei kanbatna lak ata kan lo zalen theihna tur man hi a pe thei ani. Hei hi thuthlung thutiam zawng zawng hlenchhuah anih dan chu a ni a; hei hi chatuana nunna thutiam kan loneih theih tak dan chu a ni a; tin, hei hi sual leh thihnalak ata tlan chhuah kan lo nih tak dan chu a ni bawk.

Tu emaw fapa naupang te pakhat hi lemziak hluidahna pindanah a lut a. Chuta an dah ve Rembrandt-alemziak chu a chhunga pen tui dum a thun balloon hiana va vawm pek a, lemziak chu a tichhe ta vek mai a niawm e. He lemziak hi cheng tam tak man a ni a; a nu lehpate hian an neih zawng zawng hralh vek pawh ni se, anleibat chu an rul zo chuang lo vang. Eng tiangin nge he

tehkhin thu hian sualin a siam Pathian leh mihringinkara khi chat awm hi a zau leh thukzia hre thiam turinmin puih a? Eng vangin nge amah LALPA chauhin kan leibahi a pek theih le?

THAWHLEHNI June 15ABRAHAMA RINNA: Then 1-na

“Ani chuan LALPA chu a ring a; tichuan, ani chuanchu chu a felnaah a ruatsak ta a” (Gen. 15:6).

He chang hi Pathian Lehkhabu-a thu ril berte zingapakhat a la ni reng a. A chhan pawh Bible sakhuaa thurinpawimawh tak, rinna avang chauha thiam chantir kan nihthu hi min kawhhmuh vang a ni. Chutiang chu PaulanRome khuaa mite hnena lehkhathawn a ziah hma daihpawha thil nih dan a ni hrim hrim a. Eden huan atang tawhkhan chhandamna chu rinna avanga chan a la ni zel a ni.

Genesis 15:5 hian Abrama rinna ropuizia kha hrethiam thei turin min pui a. Putar mai ni tawhin, Pathianinfapa pek a lo tiam tawh pawh chu thleng tak tak thei lo turniin lang mah se, Pathian thutiam chu a la ring fan tho anih kha. Abraman a neih rinna hi chuan tanpui ngai kannihzia min hriat chhuahtir a, mahni intlawmsan thaknaleh LALPA hnena inpumpekna a phut a, chu chuan thuawihnaa hring chhuak bawk. Hetiang rinna hi Abrama rinna khaa ni a, chu a rinna chu “a felna” angah ruatsak a ni ta a ni.

Eng vangin nge Bible hian a rinna chu ama felnaangah “ruatsak” emaw, “pawmsak” emaw ni anga a sawi?Abrama “felna” kha Pathianin fel a tih ang tak hi a niang em? Pathianin mi fel tia a puan hnu deuh lawka athil tih kha eng nge ni? Chu a thil tih chuan he felna hi

Page 76: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

151 152

H-10

ama nihna dik tak ni lovin, a hnena pek a nih zawk danhre thiam thei turin eng tin nge min puih le?

Abrama nun kha rinna leh thuawihna nei nun chuni tho mah se, rinna famkim leh thuawihna famkim erawha nei bik chuang lo. Heng thil pahnihah hian a chak vakbik lo a ni tih a tilang fo va (Chutiang mi chu mi dang hriati nei em?) Hei hian thil pawimawh tak min kawhhmuh a,chu chu: min chhandamtu felna hi kan ta anga ruat felna,kan hnena hlan (Pathian thu zir mite tawngkam han hawhve lawk ila) felna a ni. A awmzia chu, thil tihsual tam taknei tho mah ila, Pathian mithmuhah chuan mi fel nia puankan nih tihna a ni a; van Pathian chuan mi fel kan ni lochungin mi fel ni angah min hmu a nih chu. Hetiang hianAbrama pawh kha a hmu a, tin, hetiang bawk hian“Abrahama neih ang rinna” (Rome 4:16)neia a hnen pantutechu a hmu ve dawn bawk a ni.

Rome 4:1–7 chhiar la. Heng changte-a PaulanGenesis 15:6 thu a hman dan hi ngun takin lo chîk teh.Heng thute hian nangma hnena sawi an neih nia i hriatchu ziak chhuak ang che.

NILÂINI June 16ABRAHAMA RINNA: Then 2-na

Genesis 15:6 thu bawk kha en leh ila. “Ruatsak” tihsawina Hebrai thumal, hasab hi Sap tawng Bible lehlinhrang hrangah hian an lehlin dan a thuhmun vek lem lo—lehlin thenkhatah chuan “chhiarsak” tia dah a nih l^iin,lehlin dang thenkhat chuan “pawmsak” tia lehlin a ni vebawk.

He thumal tho hi Mosia lehkhabu dangahte pawhhman nual a ni a. Mi tu emaw leh thil eng emaw chu a

nihna tak tak ni miah lo anga “pawm” emaw, “ngaih” emawa nih chang a awm thin. Entir nan, Rakili leh Leai te unaukhan, an pa chuan—a fanute ni mah se— mikhual anglekah a ngai tawh niin an “hria” a (Gen. 31:15). Levi-hosawma pakhat pekte pawh kha hruiha buh leh uain hâw nimiah lo mah se, chutiang chuan “ngaihsak” (“pawmsak”emaw, “ruatsak” emaw) a ni tho a ni (Num. 18:27, 30).

Eng tiangin nge inthawina chungchangah hian thilni lo pui ni anga ngaihsakna hi tar lan a nih le?(Lev. 7:18,Lev. 17:1–4).

Sap tawng Bible hmingthang tak, King JamesVersion chuan Hebrai tawnga hasab tih hi “hmehbel”(“imputed”)tiin a letling a. A inthawina (“remna thilhlan”)sa chu ni thum ni a thlen hmaa an ei zo vek hman lo a nihchuan a hlutna a hloh dawn a, inthawina hlantu pawh chuinthawina hlan anga “ngaih” (Lev. 7:18; Hebrai tawng chuan,hasab an ti) a ni hek lo vang. Leviticus 7:18 hian Pathianhmaa mi fel anga ding ta mi sual hlawkna tura a inthawina“pawmsak” a nih thu a sawi a. Pathian chuan mi sual kha—a nihna takah chuan mi fel lo ni tho mah se—mi fel angaha chhiar ta a ni.

He thu ropui tak, fel lohna tam tak kan nei chungaPathian mithmuha mi fel anga chhiar emaw, ngaih emawkan nihna hi ngun takin ngaihtuah thîn la. Hemi awmzianangma’n i lo hriat thiam ve dan chu han ziak chhuakteh.

Keimahni thil tih theih eng emaw vang ni hauh lova,Kristan kan tana a lo tih tawh kan rin avang zawk chauhami fel anga puan kan nih thu hi “rinna avanga felna” tiakan sawi thin tak chu a ni a.

Amaherawhchu, kan rinna ngau ngau hi chuan mifelah min siam thei chuang lo tih hi chu hria ila; rinna hi

Page 77: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

153 154

chu felna thilthlawnpek kan lo dawn theihna kawng maichauh a ni. Hei hi Kristian sakhaw mawizia leh thukziatilangtu pawh a ni reng bawk a. Krista zuitu Kristiante kannih anga thurin kan vawn zawng zawng hian he thutakropuiah hian zung an kaih vek a ni. Rinna avangin Pathianmithmuhah chuan mi fela chhiar kan lo ni a. Chumi zuituthil dang zawng zawng—thuawihna te, tihthianghlimna te,thianghlimna te, nungchang than lenna te, hmangaihnate—hi he thutak pawimawh em em atanga lo chhuak an nivek tur a ni.

Mi tu emaw chuan Kristian rawn nih ve a duh a.Mahse, “Mi fel niin ka inhre thei lo” a ti tlat bawk si.Chu mi chu eng tin nge i chhan ang?

NINGANI June 17THUTIAMTE-AH CHUAN CHAWLIN

Roman Catholic thurin humhalhtu hmingthang tak,Pathianin mi fela min chhiar tak avang chauha thiamchang kan ni tih thu hi nasa taka dodal thin CardinalBellarmine-a chanchin hi kan lo hre ve tawh hlawm emaw? Khatia thihna khuma a mut lai khan, a thih hma ngeiathlammuanna a lo chan theih nan kraws-a Isua khenbeha nih lai lemte leh mi thianghlimte thil tha tih eng engemaw pek a ni a. Mahse, Bellarmine-a chuan, “Hengte hila sawn vek rawh u. Krista thil tha tihtea rinna nghah hi ahim zawkin ka hria” a ti ve ta nge nge a ni.

Mi tam chuan an thih d^wn hnaih lamah an nunhlui an han thlir kir a, thil tha nia an hriat an lo tih ve-techu Pathian thianghlim ngaihah leh chhandamna changtur chuan eng mah a lo nih lohzia te, a lo sawt lohzia te leh

a lo tangkai lohzia te an hmu chhuak hnuhnawh thin a.Krista felna an mamawhmzia an hre chhuak leh thin a ni.

Mahse, thil lawmawm deuh mai chu, LALPAA

thlamuanna nei tur hian kan thih dawn hnaih nghah thlenkher a ngai lo hi a ni. Thuthlung pum pui hi tuna Pathianinthutiamte min pekah hian a innghat a, chung thutiamtechu tun atan niin, chung thutiamte chuan tunah ngei pawhhian nun nuam tak min neihtir thei bawk.

Heng a hnuaia Bible chang tar lante hi chhiar la.Pathian nena in-inlaichînna tithang lian a, vawng nunga, tihchak lehzual theitu tur zawhna a siamte hi chhangang che.

Sâm 34:8 (Pathian thatna chu eng tin nge i temchhim ve theih ang?)

Mat. 11:30 (Kristan a zirtîrnate awlsam taka kanzawm theih nan leh nuam ti taka a rawng kan bawl theihnatura thil min lo tihsak tawh chu eng nge ni?

Rome 5:1 (Eng tiangin nge thiam chantîrna hianthlamuanna min neihtîr le?)

Filipi 2:7, 8 (Krista thil lo tawn tawhte atang khaneng nge hlawkna i lo chan ve?)

I nun kha ngun takin en la, tichuan, Pathian nenakan inlaichinna tinghet zel tur hian eng thilte nge ka tiha, ka thil tih engte hian nge kan inlaichinna tichhia? Englaiahte nge inthlak danglam ka ngaih? tiin inzawt ang che.

ZIRTÂWPNI June 18ZIR BELHNA: “Mi sualin felnna a neih theihna kawng awmchhun chu rinna a ni a. Rinna hmangin Krista felna chuPathian hnenah a tilang thei a, tichuan, LALPAN a Fapa

Page 78: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

155 156

thuawihna chu mi sual thuawihna angah a lo ngai ta a ni.Krista felna chu mihring hlawhchhamna aiah pawm a nia, chutah Pathian chuan inchhira a sualte sima chu lopawmin a lo ngaidam a, thiam chantirin mi fel angah a lochhiar a, a Fapa a hmangaih ang chiahin a lo hmangaih tabawk. Hetiang hi rinna avanga mi fela pawm kan lo nihdan chu a ni.”—Ellen G. White, Selected Messages, book 1, p.367.

“Sual simna leh rinnaa Krista chu kanChhandamtua kan lo pawm chiah hian LALPA chuan kansualte a ngaidam nghal vek a, a dan kan bawhchhiat avangahremna kan tawrh tur pawh a hnuk let leh ta a ni.Chutichuan, mi sual chu thil tih sual nei lo angin Pathianhmaah a ding ta a; Vanram duhsak lo hlawhin ThlarauThianghlim zarah Pa leh Fapa te nen inpawl hona an lo neita thin bawk a ni.

“Mahse, hna dang pakhat hlen chhuah tur a la awma, chu chu tum khata tlingtlak nghal chi ni lovin, damchhung zawnga hmasawnpui tur chi a ni nghe nghe. Kannun hi thutak kal tlanga tihthianghlim tur a ni a. Hei pawhhi rinna zarah bawk hlen chhuah tur a ni. Kristakhawngaihna, rinna avanga kan lo dawn zarah chauh kannungchang hi kan thlak danglam thei.”—Ellen G. White,Selected Messages, book 3, p. 191.

SAWI HO TURTE:

1. Rinna nung leh rinna thî danglamna chu eng ngeni? (Jakoba 2:17, 18). Eng tin nge Paulan rinna nungawmzia a sawi fiah?(Rome 16:26).Rinnain a kel telngei tur tilangtu thumal pawimawh tak a hman chueng nge ni?

2. Mi tu emaw chuan, keimahnia felna awm ve rengvang ni lovin, Kristan a felna min bel zarah chauhchhandam lo ni ta kan nih chuan, kan thil tih lehtih dan hian kawngro a su lo tihna a nih chu tiin asawi a. Eng tin nge i chhan ang?

3. “Pathian hian a Fapa duh tak avang chauhin minpawm thei a, thil tha tih hi chu hmangaihnaa kansualte min ngaihdamsaknain hna a thawh rah chauha ni. Kan thil tha tih ve-te hi chuan mi fela chhiartlakah min siam thei lo va, kan thlarauchhandamnaah korî a tu hran lo bawk. . . . Ringtuchuan a thil tha tihte chu a thlarau chhandamnaatan a rinchhan thei lo a ni.”—Ellen G. White, SelectedMessages, book 3, p. 199. He Ellen G. White-i thu sawihre reng ila, chuti a nih chuan, eng vangin ngeKristiante tan hian thil tha tih a tul tho si le?

KHÂIKHÂWMNA:Thuthlung hlui/hmasa, thuthlung thar:danin a phut kan leiba chu Isuan min tlaksak tawha, chuvangin Pathian mithmuhah chuan mi fel niinkan lo ding thei ta a ni.

Page 79: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

157 158

ZIRLÂI 13 June 19–25

THUTHLUNG THAR HNUAIA AWM NUN CHU

SABBATH CHAWHNU June 19

CHHIAR TÛRTE: 1 Joh. 1:4; Joh 5:24; Rome 3:24, 25; 2 Kor. 5:21;1 Joh 4:16; Thup. 2:11; Thup. 20:6, 14; Thup.21:8.

CH^NGVAWN: “Kei zawng nun an neih nan, tam taka anneih nan lo kal ka ni” (Johana 10:10).

Tun kuartarah hian thuthlung chungchang kan zira ni a. Thuthlung tih hi a awmzia bulthum takah chuanPathianin, Hetiang hi sual lak ata ka chhandam dan tur che ua ni a tihna a ni kan ti thei ang.

A rah, thuthlung thutiam tawpna ropui ber chukhawvel siam thara cheng tura chatuana nunna neih nimah se, chumi hun chu tuna thuthlung malsawmnate lochang nghal turin kan nghah thlen phawt a tul chuang lothung. LALPA chuan tuna kan nun hi a rawn ngaihsak hle a,kan dam lai ngei pawh hian thil tha ber ber neia changturin min duhsak a ni. Thuthlung chu inremna thenkhatang, eng thil thilte emaw i tih zel a, chung zawng zawngtetha taka i hlen chhuah hnu-a lawmman i lo dawn taknaang chi hi a ni lo. Lawmmante, thilthlawnpekte chumalsawmnate niin, rinnaa thuthlunga lutte chuan he leiaan la dam lai ngei hian an chang thei a ni.

Tun kar zirlai, thuthlung chungchanga a hnuhnungber hian heng malsawmna kan dawn nghal mai theihthenkhatte chu min thlirpui a. Chung malsawmna, Pathian

khawngaihna atanga lo chhuakte chuan kan thinlungkawngka a rawn kik a, a kawngka kik ri chu kan lo hriatavangin kawng kan lo hawnsak ta a ni. Tun kara kan sawibakte pawh hi malsawmna dang tam tak dawn theih kanla nei a. Kan han sawi takte hi chu tawp lova kan dawnchhunzawm zel tur bultanna chauh a ni.ZIRLÂI THLÎR LÂWKNA: Eng vanga lawm tur nge kan nih?Chu thutiam chu eng vanga ta neih thei nge kan nih?Thil sual kan tih avanga thiam loh kan channa lak atamin tizalentu tur thuthlung chu eng nge ni? Thinlungthar nei tih hi eng nge ni a awmzia?

SUNDAY June 20LAWMNA

“Tichuan, kan lawm a famkim theih nan hengthute kan ziak a nih hi”(1 Joh. 1:4).

Heta Johana thil sawi hi han chhiar ila. Tawngkamtawi te-in thuthlung fate kan nih anga kan hamthatna neihropui ber tur pakhat chu lawmna thutiam niin a sawi.

Kristiante hi kan hriatnaa kal lo tur te, rinna hichu hriatna a nih loh thu te leh kan hriatna bak piah lamakal thin tur kan nih thu te hrilh kan ni—heng zawng zawnghi a dik vek bawk. Chutih rual chuan, hriatna te, rilru soleh no te leh rilru puthmang pawh nei lo ni ta ila, mihringkan ni lo tihna a ni si ang. Hriatna kan neih thu hi phatthu a cheng lo va; kan tih tur erawh chu kan hriatnate hikan hre thiam tur a ni a, an hnathawh tur dik tak kanthawhtir tur a ni a, tin, a theih chin chinah kan thuhnuaiadah kan tum bawk tur a ni. A lehlamah, hriatna hi engahmah kan ngai lo a nih chuan mihring kan ni tih kan pawm

Page 80: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

159 160

lo tihna a ni ang a (chu chu bial hi a kual lo tih ang vel hi ani ang). Dik takin, a chunga Bible chang kan tar lanin asawi ang hian hriatna (tun tumah bik hi chuan lawmnatih hi rilru-ah lo awm se) chu kan nei tur a ni pawh ni mailovin, a famkim hle tur a ni nghe nghe zawk a. Chuti a nihchuan, hriatna hi namnul mai chi a ni lo tih a lang chiangviau lo maw?

A chunga Bible chang tar lan khi a hma lam chang,a awmna bung tîr atangin chhiar la. Johanan Kristianhmasate hnena an lawm a lo famkim theihna tur nia arin a sawi chu eng nge ni? Eng vangin nge chu chuanlawmna a pek ang?

Johana hi Isua zirtir sawm leh pahnihte zinga mikha a ni a. Kristan kum thum leh a chanve vel rawng abawl chhung zawng khan a tir te atanga zuiin, Isua nunathil thleng mak tak takte pawh kha a hmun ngeia awmin ahmu vek a ni (Krawsa khenbeh a nih khan a awm a,Gethsemani huana man a nih lâi khan a awm a, tin, hmeldanglamna tlangah pawh khan a awm ve bawk). Chutiangchu a nih avangin, hemi chungchang sawi tur hian anitluka tling leh awm an awm bik chuang lo.

Mahse, Johanan sawi uar a tum tak chu amachanchin a ni lo tih lo hria ila; a zirtirten anmahni zingahchauh pawh ni lovin, amah Pathian ngei nen pawhinpawlhona tha tak an lo neih theihna tura Isua thiltihchu a sawi uar duh ber a ni. Isua chuan LALPA nenainlaichînna hnai tak kan lo neih theih nan kan tan kawnga lo sial tawh a; chu inlaichinna rahchhuah pakhat chuchu lawmna a ni. Johana hian a lehkhathawn lo chhiartutechu Isua chanchin an lo hriat tawh kha a dik a ni tih hriase a duh a (amah ngeiin Isua chu a hmu tawh a, a dektawh a, a thu sawite pawh a lo ngaithla tawh thin bawk).

Chuvangin, anni pawhin anmahni hmangaihtu leh a Fapahmanga an tana amah leh amah lo inpe tawhtu vana an Panen chuan inlaichînna hlimawm tak an nei thei a ni.

Johana hian ama testimawni a sawi a nihna chena awm a. Isua nena in-inlaichînna kawngah khan eng ngei testimoni ni ve le? Johanan tih a tum ang deuh hian,mi tu emawin LALPAA lawmna a lo neih zual deuh deuhtheih nan eng thu nge sawi theih i neih?

THAWHTANNI June 21MAHNI INTHIAM LOHNA LAKA FIHLÎM

“Chutichuan, tunah zawng Krista Isuaa awmte tanchuan thiam loh chantîrna reng a awm tawh lo” (Rome8:1).

Nula pakhat chu rawng taka thah a ni a, a thattulah chu tu nge tih hriat a ni bawk si lo. Police-te chuanman chhuah ngei tumin a thlanah aurinna (microphone)an dah ru ta a. Thla tam tak hnu-ah tlâi khat chu tlangvalpakhat hian thlan chu a rawn pan a, a lo thlen chuan athingthi a, tap chungin nula thi ta hnenah chuan ngaihdama dil ta a. Police-te chuan a thil sawi zawng zawng chu an longaihthlak ruk vek avangin nula thattu ngei a ni tih anhre ta a, a pawikhawih avang chuan man a ni ta nge nge ani.

He tlangval hi nula thlana kal tur khan engin ngemawlh le? E le, a inthiam lohnain a ni ang chu. Keini hichuan he tlangval pawi khawih rapthlak tak ang hi chukan khawih ve kher lo a ni thei e. Mahse, thiam loh changkan ni vek tho thung. Keimahni ngei pawhin kan zahpuileh hnuhnawh em em thil eng emaw tih kan nei theuh

Page 81: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

161 162

hlawm a. Theih ni se siam that leh pawh kan duh ngeiang; mahse, kan thei tawh si lo.

Thil l^wmawm tak chu Isua leh thuthlung tharthisen zarah kan zinga tu mah hian thil sual kan lo tihtawhte avanga mahniinthiam lohna kan neih zui reng atul tawh lo hi a ni. Vawiin zirlai innghahna Bible changin asawi ang hian, thiam loh min chantirtu eng thil mah aawm tawh lo va. Roreltu sang ber chuan thil tisual lo angahmin chhiar a, mahni inthiam lohna rilru min puttirtu kanthil lo tih tawhte pawh kha ti lo angah min ngai ta a ni.

Heng Bible chang tar lante hian eng tiangin ngeRome 8:1 thu hi hre thiam thei turin min tanpui le? Joh.5:24; Rome 3:24, 25; 2 Kor. 5:21.

LALPA nena thuthlunga inzawmna nunin thutiamropui tak min pek pakhat chu mahni inthiam lohna phurrithnuaia kan nun reng a ngaih tawh loh thu hi a ni.Thuthlung thisen avangin keini, Pathian nena thuthlunginlaichinnaa luh thlang, rinna, sual simna leh thuawihnanun neih tum tate hi inthiam lohna phurrit lak kiansakkan ni dawn a. Setanan kan beng bulah min rawn hrilhru-in, mi sual, mi tha lo, Pathianin a pawm tlak loh mi sualtawpkhawk ni anga min rawn sawi hunah pawh, thlaleraIsua a thlem tuma Isuan a lo chhan ang khan PathianLehkha thu hmangin kan lo chhang ve thei a, chumi atanatha ber pakhat chu Rome 8:1 thu hi a ni ang. Mahse, Paulahian sualin kan nunah harsatna min rawn siam tawh ngaidawn lo a ti chu a ni lo va; LALPA nena thuthlungainlaichinnakan lo neih tak avangin chumi sualin thiamloh min chantirna hnuaiah chuan kan awm tawh lo a tihnaa ni zawk. Isuan kan tan hremna chu a lo tuar tlingtla tawha, tunah hian kan tan ama thisen ngei nena dilin Pa hmaah

a ding a, kan sualte aiah ama felna zawk chu a lantir meka ni.

I thil sual tih chu eng pawh lo ni se, LALPAN angaidam tawh che tih i hriatna khan i nunah engdanglamna nge a rawn thlen? Chumi i hriatna chuan ilaka thil sual titute ngaihdam ve kawngah eng tianginnge a puih che? Chung mite chunga i chet dan turah engtiangin nge nghawng a neih ang?

THAWHLEHNI June 22THUTHLUNG THAR LEH THINLUNG THAR

“Krista chu rinna avanga in thinlunga a chentheih nan . . .; Pathian famkimna tinreng tluka tihkhahain awm theih nan, nangni hmangaihnaa zung kai lehnghahchhan neia awmin, mi thianghlim zawng zawng nenchuan a zauzia te, a seizia te, a sanzia te, a thukzia tehriat chian theih nan leh, Krista hmangaihna hriat phakloh hriat theihna in nei thei ang” (Efesi 3:17–19).

Zirlai hmasa lama kan hmuh tak ang khan,thuthlung thar chu LALPAN kan thinlunga a dan a rawn dahnahi a ni a (Jer. 31:31–33). Kan thinlungah chuan a dan chauha awm a ni lo va, vawiin zirlai innghahna Bible changin asawi ang hian, Krista pawh lo cheng ve nghal bawk—a chhanpawh Krista leh a dan te hi inzawm tlat a nih vang a ni.Chutianga kan thinlunga Krista dan a lo awm tak avangleh, amah Krista ngei pawh kan thinlunga a lo chen (chengtih an lehlinna Grik thumal hian “awm nghet” tih a pawh akawk thei) tak bawk avang chuan thuthlung hamthatnaropui tak dang pakhatah kan lo lut leh ta a—thinlung tharkan lo pu/nei ta a ni.

H-11

Page 82: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

163 164

Eng vangin nge thinlung thar chu kan mamawh?Thinlung thar nei tate nunah chuan eng thil danglamnge lo thleng ang?

Vawiin zirlai innghahna Bible chang hi chhiar nawnleh la. Paulan hmangaihna a sawi uarzia hi i lo hria em?“Hmangaihnaa zung kai leh innghat” kan ni tur a ni a ti. Atawngkam hmante hian hmangaihnaa awm nghet, rei takawm leh kumhlun tih a kawk a. Kan rinnna chu Pathiankan hmangaihna leh mi dangte kan hmangaihnaa zungkaih a ni lo a nih chuan awmzia a awm lo vang (Mat. 22:37–39, 1 Kor. 13). He hmangaihna hi a ruak ngawta lo thleng ani lo va. Pathianin min hmangaihzia Isua kal tlanga lo langchu kan hmuhin amah chu kan lo hmangaih ve nghal maithin. Chumi avang chuan kan nun a lo danglam a, kanthinlung pawh thlak niin, ngaihtuahna thar nei, chakzawng thar nei leh tih tum thar nei kan lo ni ta bawk.Pathianin min hmangaihna kan lo chhan letna chuan kanthinlung a tidanglam a, mi dangte hmangaihna rilru minputtir bawk thin. Hei hi Paulan “Pathian famkimna tinrengtluka tihkhaha in awm theih nan” tih thu a sawia a rilruaawm pawh a ni ngei ang.

1 Johana 4:16 chhiar la. Eng tin nge he thu hiPaulan Efesi 3:17–19-a a ziah nen hian a inkungkaih le?

Vawiina Bible chang kan tar lante kha en leh la.Heng thutiam kan hmuhte hi nangmahah khan a lo thlenfamkim theih nen eng nge tih theih i neih? Inthlakdanglam i ngaihna lai a awm em? Nangmahah khan“Pathian famkimna” (Efesi 3:19)a taka i lo chan theihnatur dal thei thil eng engte nge awm? Chung thilte chupawi i tih loh chuan in class-ah sawi chhuak ula, in inpuihtawn theih dan tur sawi ho ang che u.

NILÂINI June 23THUTHLUNG THAR LEH CHATUANA NUNNA

“Kei hi thawhlehna leh nunna chu ka ni; kei miring chu a thi a nih pawhin a nung ang a, tin, keimahanung leh kei mi ring apiang chu an thi ngai lo bawkang”(Joh. 11:25, 26, NASB).

Chatuan nunnaah hian chhawng hnih a awm a. Achhawng khatna chu tun hun hi niin, chu chuan ringtuhn>nah a dam lai la la-in nun tam tak a neihtir thin a (Joh.10:10), kan nun nawmna tura thutiam tam tak awmte hi atakin kan lo chang thin.

A chhawng hnihna chu nakîna lo thleng tur chatuananunna, taksa thawhlehna thutiam hi a ni ve thung a (Joh.5:28, 29; Joh. 6:39). Chu chu nakina lo la thleng tur chauhni tho mah se, hrehawm kan tawrh zawng zawng ti-manhlatu a ni a, Kristian kan nih anga kan beisei ber pawha ni bawk

Vawiin zirlai innghahna Bible chang hi ngun takinchhiar la. Heta Isuan a sawi hi eng nge ni? Chatuan nunnachu khawiah nge a awm? Isuan amaha nung leh amahringtute chu an thi a nih pawhin an nun reng tur thu asawi awmzia hi eng tiangin nge kan lo hriat thiamle?(Thup. 2:11; Thup. 20:6, 14; Thup. 21:8 te hi chhiar teh.)

A thih chu kan la thi vek dawn ngei a; mahse, Isuasawi dan chuan he thihna hi chu muthilhna, hun rei lo techhung lo chawlh lawkna chauh niin—amah ringtute tanchuan thawhlehna lo thlen huna tâwp ve leh nghal mai tura ni. Krista lo kal leh hunah chuan Kristaa thi-te chu thihtheih tawh lohna changin an lo tho leh ang a, chutih laiinKrista zuitu nung dama la awmte chu mitkhap kar lohahthi thei tawh lo tura tihdanglam an ni ve bawk ang. Krista

Page 83: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

165 166

mi, thi tawhte leh nung dama lo awmte chuan tho leh taksaan pu ve ve tawh dawn a. Chutih hunah chuan Pathianmite tan thih theih lohna a intan chiah ang.

Kan tawpna chu thlan a ni lo tih hriat hi a va hanhlimawm em! A nihna takah chuan tawpna hi a awm lo va,chatuan chatuan daih tur nunna thar chu kan nei zawkdawn a ni.

“Amah nena thlarau pumkhat kan lo nih theih nanleh tisaa pumkhat kan lo nih theih nan tisaah a lo changa. Pumkhata siam kan nih avang hian alawm thlan atangakaihthawh ve kan la nih dawn ni. Krista thiltihtheihnalantir nan maia kaihthawh tur kan ni lo va, rinna azarah ani zawk e. Tichuan, a nunna chu kan nunna a lo ni ve ta a.Krista nungchang, a nihna ang taka hmutu, an thinlungaamah chentirtute chuan chatuana nunna an nei. Kristachu kan chhungah a Thlarauvin a cheng a, rinnaa PathianThlarau thinlunga chentirna chu chatuana nunna intannaa ni.”—Ellen G. White, Chatuan Nghahfak, pp. 431, 432.

Eng tiang kawngtein nge chatuan nunnain a keltel hamthatnate chu tunah hian kan lo chen lawk theihang? Chatuan nunna thutiamin i ni tin nuna hamthatnaa thlensak theih che thenkhat chu ziak chhuak la. Engtin nge he beiseina leh thutiam hi i lo neih theih ang a,eng tin nge mi tu emaw, a hmangaih takin a thihsnhnenah pawh nei ve turin i hrilhfiah theih ang?

NINGANI June 24THUTHLUNG THAR CHANCHIN THA HRIL DARH HNA

“Chutichuan kal ula, hnam tina mi zirtîrahte siamula, Pa leh Fapa leh Thlarau Thianghlim hmingah chuanbaptis ula, thu ka pêk zawng zawng che u pawm tûrinzirtîr rawh u. Tin, ngâi teh u, kei kumkhuain, khawvêl

tâwp thleng pawhin, inhnênah ka awm zêl ang” (Mat. 28:19,20).

Khawv>l hmun tina mite hi, South Africa milehkhabu ziaktu pakhat, Laurens Van Der Post-an “awmzeneih lohna phurrit” a tih mai chuan mi a tibuai fo mai. Mizawng zawng hian nunna thilpek chu an dawng theuh a;mahse, mi tam zawk chuan eng tia tih tur nge an hre lo va,he thilpek hi eng atana pek nge an nih tih leh eng tiangahman tur nge tih pawh an hre lo. Mi tu emaw hnenahlehkhabu vang leh hlu tak tak, lehkhabu dahna pindan khattan mai i pe; mahse, chu mi chuan a lo chhiar chuang lomai pawh ni lovin, a hal ral ta vek ang deuh hi a ni awm e.A thil tih hi a atthlakin a va han pawi tehreng em!

Thuthlung thar neitu Kristiante tan erawh chuan,he harsatna hi buaipui ve chiam a ngai lo. Khenbeha awmleh tho leh ta Chhandamtu, hmun tina mihring awmapiangten chatuana nunna a lo neih theihna tura an sualtlan nana thi chanchin ropui hretute (leh mi mal taka amahlo tawng tawhtute) chuan lawmna dik tak an nei thin zawka ni. Matthaia 28:19, 20-a kohna chiang tak mai awm hian hmuhin ringtute chuan tih tur leh thil tum chiang takan nei a ni tih an inhria a, chu chu amah ngeiin KristaIsuaa a thil lo tawn tawh thutak khawvel hnena hrilhchhawn ve a ni. Hamthatna ropui tak a va ni em! Hekhawvela kan thil tih dang tam zawk daihte hi chu khawveltawp rual ruala tawp zui ve nghal mai tur a ni hlawm a.Nimahsela, mi dangte hnena chanchin tha hril darh hichuan chatuanin nun a thlak danglam dawn thung a ni.Pathian tana kan thawh tur hna hi a va han ropui >m!

Vawiin zirlai innghahna Bible chang hi hlawmhrang hrangin then darh la. Isuan ti tura min hrilhte chueng engte nge ni a, chung thilte ti tur chuan eng nge tihngai awm? Kristan thu min pek hi kan tihhlawhtlin theih

Page 84: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

167 168

nana rinna leh huaisenna min neihtîrtu tur thutiam engnge kan neih?

Thuthlang thar neitu Kristiante kan nih angngeiin amah LALPA ngei hian thupek chiang tak min petawh a. Tu pawh niin, kan nunah eng harsatna pawh tawkmah ila, kan tih theih chin chu eng pawh lo ni se, thawhtheih tawk chu kan nei theuh tho mai. Thil eng emaw tihmek i nei tawh em? Chumi aia tam deuh zawk chu i la tithei em? In class khan he hna hi eng tiangin nge in thawhtlan theih ang?

ZIRTÂWPNI June 25

ZIR BELHNA: Ellen G. White-i lehkhabu, Indona Ropui phek635–652, “Pathian Mite Chhanchhuah An Ni” tih leh KristaPanna Kailawnph>k 115–126, “Rejoicing in the Lord” tih techhiar ni se.

“Pathian Fapa thianghlim khan ama sual emaw,lungngaihna emaw phurh tur a nei lo: mi dangtelungngaihna a phur a, a chungah khan kan zavaiakhawlohna chu nghah a ni. Pathian khawngaihna kaltlangin mihringte nen a rawn inthlun zawm a, mihringteaiawh a nih ang ngeiin dan bawhchhetu anga ngaih ni turina inpe a ni. Kan sualte avanga kan tana hawn lungngaihnaleilawt kawngka chu a thlir a, tichuan, Pathian lehmihringte inkara lei khi chat zau tak awm thlun zawmturin lei a rawn dawh ta a ni.”—Ellen G. White, Bible Echoand Signs of the Times, Aug. 1, 1892.

“Ka unau lo kal rawh, i nihna ang, sual lehbawlhhlawh i nihna ang khan lo kal tawp rawh. I thil sualtih avanga inthiam lohna in neih phurrit chu Isua chungahnghat la, rinnain a thil tha tihte chu ta neih bawk ang che.Khawngaihnaa koh i nih lai hian lo kal mai la; i sualte

puangin lo kal la, inchh$na rilru pu bawk ang che, Pathianchuan a va han ngaidam nasa dawn che >m! Remchannachangin muang khaw tlai suh la. Khawngaiha aw n>minKristan >nga p>k theih nan che thihna ata tho t<ra a sawmlai che hian ngaithla lovin awm suh. T<nah chuan eng hunmai pawh hi hmuh theih loh khawv>la kan chanvote n>nchuan thlun zawm a ni ta vek niin a lang a. Chuvangin, ichapona leh i rinhlelhna te kha Pathianin p>k a tum chekhawngaihna hnar zui z>l t$r suh. I hnar zui z>l a nih chuana tawpa hnutchhiah ang che a: ‘Buh seng hun a liam a,nipui pawh zo ta; mahse, chhandam kan ni lo’ tiin lungchhetakin i \ap mai ang.”—Ellen G. White, Testimonies for theChurch, vol. 5, p. 353.

SAWI HO T<RTE:

1. Francisco José Moreno-a chuan, “Vana arsi lehplanet awmte kan han thlîr khian an laka kan tetziakan hmu a. Thil kan hriat tlemzia leh thihnapumpelh tura tih theih kan neih lohzia kan inhrechhuak bawk; chuvang chuan hlauthawng rengrengin kan awm ta a ni” tiin a lo ziak a.—BetweenFaith and Reason: Basic Fear and the Human Condition(New York: Harper & Row, Publishers, 1977), p. 7. A thilsawi hi tun kara kan zir Efesi 3:17–19 thu nen hiankhaikhin la. An danglam dan sawi ho teh u.

2. Pathian chuan Isua ringtute kan nih ang ngeiinlawmna neihtîr min tiam a. Lawmna hi hlimna nenthuhmun a ni em? Eng tik lai pawhin kan hlim rengmai tur em ni? Kan hlim reng lo a nih chuan, kanKristian nun hman danah thil fel lo a awm tihna a niang em? Heng zawhnate chhanna hi kan lo hriat

Page 85: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

169 170

thiam theihna turin Isua nun khan eng nge a tihlanle?

3. ”Pathian famkimnaa khat”(Efesi 3:19) tih thu hi hansawi ho leh ula. Eng nge a awmzia ni reng reng? Engtin nge chu chu kan nunah a takin kan lo chan theihang?

KHÂIKHÂWMNA: Thuthlung hi Pathian thu ril tak a nisatliah mai lo va. Hei hi min chhandamtu chu Krista a nihthu min hrilhtu niin, amah nena inlaichînna nghet takkan neih dan tehnate hrilh fiahtu pawh a ni bawk. Chuinlaichînna chuan tunah leh Isua lo kal hun atan pawhhamthatna ropui tak tak min pe a ni.

MORNING WATCHApril, 2021

1. Ningani 2 Petera 1:5-82. Zirtawpni 2 Petera 1:33. Sabbath Jakoba 1:4

4. Sunday 1 Timothea 6:115. Thawhtanni 1 Korinth 15:106. Thawhlehni Ephesi 2:4-77. Nilaini 2 Petera 3:188. Ningani Sam 84:119. Zirtawpni 2 Korinth 9:8,9

10. Sabbath Thufingte 4:18

11. Sunday Sam 61:1-3 12. Thawhtanni Thufingte 9:10 13. Thawhlehni Thuhriltute 7:12 14. Nilaini Thufingte 2:3-5 15. Ningani Thufingte 3:21-23 16. Zirtawpni Exodus 31:3 17. Sabbath Jakoba 3:13

18. Sunday Joba 37:14-16 19. Thawhtanni Matthaia 25:21 20. Thawhlehni Kolosa 4:6 21. Nilaini Ephesi 5:15,16 22. Ningani 2 Korinth 9:6,7 23. Zirtawpni Thufingte 24:5 24. Sabbath 3Johana 11

25. Sunday Rom 12:10 26. Thawhtanni Joshua 1:7 27. Thawhlehni 1 Timothea 4:12 28. Nilaini 1 Thesalonika 1:7,8 29. Ningani 1 Petera 3:3,4 30. Zirtawpni Genesis 18:19

Page 86: PUITLING SABBATH SIKUL ZIRLAI - adventistmm.org

MORNING WATCHJune, 2021

1. Thawhlehni Thuhriltute 12:12. Nilaini 1 Chronicles 16:103. Ningani Matthaia 25:234. Zirtawpni Thufingte 3:135, Sabbath Sam 119:14-16

6. Sunday Sam 144:157. Thawhtanni Deuteronomy 6:24,258. Thawhlehni Thufingte 29:18

9. Nilaini Isaia 1:19 10. Ningani Matthaia 7:12 11. Zirtawpni Thuhriltute 3:12 12. Sabbath Thuhriltute 12:13

13. Sunday Sam 37:3 14. Thawhtanni 1 Timothea 6:6 15. Thawhlehni Sam 13:6 16. Nilaini Sam 100:4 17. Ningani Hlathlankhawm 2:15 18. Zirtawpni 1 Johana 4:12 19. Sabbath Sam 40:3

20. Sunday Sam 111:2-4 21. Thawhtanni Isaia 32:17 22. Thawhlehni Thufingte 15:13 23. Nilaini Thufingte 31:26 24. Ningani 1 Johana 4:7 25. Zirtawpni 1 Petera 3:10 26. Sabbath Isaia 26:3

27. Sunday Sam 112:6,7 28. Thawhtanni Johana 20:15 29. Thawhlehni Isaia 43:1 30. Nilaini Rom 8:28

171 172MORNING WATCHMay, 2021

1. Sabbath 1 Korinth 6:19,20

2. Sunday Genesis 1:26 3. Thawhtanni Sam 139:14 4. Thawhlehni Thuhriltute 7:29 5. Nilaini Hebrai 10:22 6. Ningani Thufingte 20:29 7. Zirtawpni Thuhriltute 9:10 8, Sabbath Isaia 55:2

9. Sunday Marka 6:31 10. Thawhtanni 1 Korinth 3:16 11. Thawhlehni 3 Johana 2 12. Nilaini Genesis 2:8-15 13. Ningani Tirhkohte 17:25 14. Zirtawpni Thuhriltute 11:7 15. Sabbath Johana 4:13,14

16. Sunday Genesis 2:2,3 17. Thawhtanni 1 Korinth 10:31 18. Thawhlehni Thuhriltute 5:18 19. Nilaini Thufingte 6:9 20. Ningani Thuhriltute 12:12 21. Zirtawpni Thufingte 31:21 22. Sabbath Philippi 4:5

23. Sunday Daniela 1:19-20 24. Thawhtanni 2 Timothea 1:7 25. Thawhlehni Thufingte 10:27 26. Nilaini Sam 119:165 27. Ningani Thufingte 17:22 28. Zirtawpni Thufingte 16:24 29. Sabbath Sam 16:8,9

30. Sunday Sam 103,2,3 31. Thawhtanni Matthaia 11:28