refreshment traditional costing by tea ·...

ทบทวนการคานวณตนทนแบบด�งเดม (Refreshment Traditional Costing)

ผศ.ดร.ธรชย อรณเรองศรเลศ

1By Teerachai Arunruangsirilert, PhD, CPA

Outline

• ความหมายและวตถประสงคของการบญชตนทน

• ประเภทของตนทน

• สวนประกอบของตนทนผลต

• ความรเเก*ยวกบระบบบญชตนทนงานส*งทา (Job order costing system)

• บตรตนทนงาน• การบนทกตนทนงานส*งทา

• ความรเก*ยวกบระบบบญชตนทนชวงการผลต (Process Costing System)

• การคานวณตนทน

• การบนทกตนทนชวงการผลต

By Teerachai Arunruangsirilert, PhD, CPA 2

FA VS MA


ความหมาย และวตถประสงคของการบญชตนทน

• เปนระบบท*ทาหนาท*เกบรวบรวมขอมลในระบบบญชตนทนเก*ยวกบตนทนในการผลตสนคาและบรการ ซ*งขอมลท*ไดสามารถนาไปใชประโยชนท 2งในดานการบญชการเงน และการบญชบรหาร


ความหมายของตนทน

• มลคาของทรพยากรท*ใชประโยชนไปเพ*อใหบรรลวตถประสงคตามท*ไดกาหนดไว

การสะสมตนทน(Cost

Accumulation)

การจดสรรตนทน(Cost

Assignment)

ตนทนของหนวยคดตนทน(Unit Cost)


การจาแนกประเภทตนทน

• มมมองในการจาแนกตนทน

1) ดานความสามารถในการตดตามตนทน (Traceability)

2) ดานพฤตกรรม (Behavior)

3) ดานหนาท* (Function)


การจาแนกตนทนตามความสามารถในการตดตามตนทน (Traceability)

1) ตนทนทางตรง (Direct Cost) => จดสรรใหกบหนวยคดตนทนไดโดยงาย*

2) ตนทนทางออม (Indirect Cost) => ไมสามารถจดสรรใหกบหนวยคดตนทนไดโดยงาย*

*มองทางดาน Cost-Benefit


การจาแนกตนทนตามพฤตกรรม(Behavior )

1) ตนทนคงท* (Fixed Cost) => ไมเปล*ยนแปลงในจานวนรวมตามการเปล*ยนแปลงของระดบกจกรรมหรอปรมาณของตวผลกดนตนทนในชวงเวลาหน*งๆ*

2) ตนทนผนแปร (Variable Cost) => เปล*ยนแปลงในจานวนรวมเปนสดสวนโดยตรงตามระดบกจกรรมหรอปรมาณของตวผลกดนตนทน

3) ตนทนผสม (Mixed Cost) => ตนทนก*งผนแปร (Semi-Variable Cost) ตนทนท*มสวนประกอบท 2งท*เปนตนทนคงท* และตนทนผนแปร

4) ตนทนข 2น (Step Cost) => ตนทนท*คงท*ในชวงระดบกจกรรมหน*ง และจะมการเปล*ยนแปลงและคงท*เม*อถงระดบกจกรรมใหม

*ตามหลกเศรษฐศาสตรน 2นตนทนทกประเภทเปนตนทนผนแปรในระยะยาว


ตนทนคงท9(Fixed Cost)


ตนทนผนแปร(Var iable Cost)


ตนทนผสม(Mixed Cost)


ตนทนก9งคงท9(Semi-Fixed Cost)


การจาแนกตนทนตามหนาท9(Function)

1) ตนทนผลตภณฑหรอตนทนสนคา (Inventoriable Cost/Product Cost) => ตนทนท*เก*ยวของกบการผลต (Manufacturing Cost) หรอซ 2อสนคา

2) ตนทนตามงวดเวลา (Period Cost) => ตนทนทกรายการท*ไมใชตนทนผลตภณฑ หรอท*ไมเก*ยวของกบการผลต (Nonmanufacturing Cost)


สวนประกอบของตนทนผลต(Components of Manufactur ing Costs)

1) คาวตถดบทางตรง (Direct Material Costs) => มลคาของวตถดบท*ใชในการผลตสนคาโดยตรงและเปนสวนสาคญท*สามารถคดเขาเปนตนทนของหนวยท*ผลตไดโดยงาย

2) คาแรงงานทางตรง (Direct Labor Costs) => คาแรงงานการผลตท*ใชในการผลตสนคาโดยตรงและสามารถคดเขาเปนตนทนของหนวยท*ผลตไดโดยงายและชดเจน

3) คาใชจายในการผลต (Manufacturing Overhead Costs) => คาใชจายท*เก*ยวของกบกจกรรมการผลตทกรายการนอกเหนอจากท*กลาวมาขางตน ซ*งไมสามารถจดสรรเขากบหนวยคดตนทนไดอยางชดเจน


สวนประกอบของตนทนผลต(Components of Manufactur ing Costs)

• DM + DL => ตนทนข 2นตน (Prime Cost)

• DL + OH => ตนทนแปลงสภาพ (Conversion Cost)


การบนทกบญชตนทนการผลต


การบนทกเก9ยวกบวตถดบ

ตวอยาง• บรษทซ 2อสนคา 30,000 บาท บรษทจด VAT 7% (บรษทบนทกแบบ Perpetual Inventory Method)

Dr. คมวตถดบ 30,000ภาษซ 2อ 2,100

Cr. เจาหน 2การคา 32,100• เบก RM ใชในการผลต 18,000 บาท (DM 16,000 และ IDM 2,000)

Dr. คมงานระหวางทา 16,000คมคาใชจายในการผลต 2,000

Cr. คมวตถดบ 18,000• ใชไมหมดสง RM คน 1,500 บาท (DM 1,300 และ IDM 200)

Dr. คมวตถดบ 1,500Cr. คมงานระหวางทา 1,300

คมคาใชจายในการผลต 200


การบนทกเก9ยวกบคาแรงงาน

ตวอยาง

• บรษทจายคาแรงงาน 21,000 บาท ม withholding tax 10% (DL 15,400)

Dr. คาแรงงาน 21,000

Cr. เงนสด/ธนาคาร 18,900

ภาษเงนไดหก ณ ท*จาย 2,100

Dr. คมงานระหวางทา 15,400

คมคาใชจายการผลต 5,600

Cr. คาแรงงาน 21,000


การบนทกเก9ยวกบคาใชจายการผลต

• กจการสามารถเลอกใชระบบตนทนไดหลายวธ ท*เก*ยวกบคาใชจายการผลต

1. ระบบตนทนจรง (Actual Costing) => บนทกตามอตราคาใชจายการผลตท*เกดข 2นจรง

อตราคาใชจายการผลตคดเขางาน (Applied Manufacturing OH Rate)คาใชจายการผลตท*เกดข 2นจรง

ปรมาณของปจจยในการปนสวนท*เกดข 2นจรง

คาใชจายการผลตคดเขางาน (Applied Manufacturing OH)อตราคาใชจายการผลตคดเขางาน x จานวนของปจจยท*ใชในการปนสวนท*เกดข 2นจรง



2. ระบบตนทนปกต (Normal Costing) => บนทกตามอตราคาใชจายการผลตท*กาหนดลวงหนา

อตราคาใชจายการผลตคดลวงหนา (Predetermined OH Rate)

คาใชจายการผลตโดยประมาณ

ประมาณการปรมาณของปจจยในการปนสวน

คาใชจายการผลตคดเขางาน (Applied Manufacturing OH)

Predetermined OH Rate x จานวนของปจจยท*ใชในการปนสวนท*เกดข 2นจรง



ระบบตนทนจรง

Dr. คมคาใชจายการผลต xxx

Cr. บญชตาง ๆ ท*เก*ยวของ xxx

Dr. คมงานระหวางทา xxx

Cr. คมคาใชจายการผลต xxx



ระบบตนทนปกตDr. คมคาใชจายการผลต xxx

Cr.บญชตาง ๆ ท*เก*ยวของ xxxDr. คมงานระหวางทา xxx

Cr.คาใชจายการผลตคดเขางาน xxxการปดบญชผลตาง (สมมตปดไปท�ตนทนขาย)Dr. คาใชจายการผลตคดเขางาน xxx

Cr. คมคาใชจายการผลต xxxตนทนขาย* xxx

*สมมตคาใชจายการผลตจรงต*ากวาคาใชจายการผลตคดเขางาน


งบการเงนของกจการอตสาหกรรม

• งบตนทนการผลต (Schedule of Cost of Goods Manufactured)


ความรเเก9ยวกบระบบบญชตนทนงานส9งทา

(Job order costing system)


ระบบตนทนในการจดสรรตนทน

1. ระบบตนทนงานส*งทา (Job Order Costing System)=> สะสมขอมลตนทนการผลตท*ผลตตามคาส*งของลกคา

=> หนวยคดตนทน คอ งาน (Job)

2. ระบบตนทนชวงการผลต (Process-Costing System)=> สะสมตนทนการผลตสาหรบกจการท*มลกษณะการผลตแบบตอเน*อง

=> สะสมตนทนตามกระบวนการผลต (Process) หรอ ตามแผนกผลต


วงจรของระบบบญชตนทนงานส9งทา(Job Order Costing System Cycle)


การบนทกบญชเก9ยวกบวตถดบและคาแรงงาน



• เม*อเกดการใชแรงงาน จะมการจดทาใบบนทกเวลาทางาน (Employee time Sheet)



• เม*อถงเวลาจะเร*มผลต แผนกผลตจะจดทาใบเบกวตถดบ (Material Requisition Form)


การบนทกบญชเก9ยวกบคาใชจายการผลต

• เม*อเกดคาใชจายการผลตจะบนทกเขาคมคาใชจายการผลตกอน

• การบนทกคาใชจายการผลตเขางานระหวางทาตามแตละงาน ข 2นกบวาใชระบบตนทนจรง หรอระบบตนทนปกต


การบนทกบญชเก9ยวกบคาใชจายการผลต

• ระบบตนทนจรง (Actual Costing System)

• ระบบตนทนปกต (Normal Costing System)


บตรตนทนงาน(Job Cost Sheet)

• ตนทนการผลตทกรายการจะมการเกบรวบรวมบนทกในเอกสารท*เรยกวา บตรตนทนงาน (Job Cost Sheet) ซ*งเปนเอกสารในการบนทกรายละเอยดและตนทนผลตของแตละงาน


ตวอยางการบนทกบญชและการคานวณตนทน

• บรษทฯ รบผลตเส 2อ กระเปาผา และหมวกผาตามคาส*งลกคา โดยใชระบบตนทนงานส*งทาและบนทกบญชสนคาคงเหลอแบบตอเน*องเดอนมกราคม 25x1 เปนเดอนแรกของการดาเนนงาน บรษทไดรบคาส*งซ 2อดงน 2



1. ซ 2อ RM จานวน 36,500 บาท เปนเงนเช*อ (วตถดบทางตรงจานวน 33,000 บาท)2. แผนกผลตเบกวตถดบจานวน 34,000 บาท (วตถดบทางออม 3,000 บาท)

– Job#1=> 9,000– Job#2=> 20,000– Job#3=>2,000

3. คาแรงงานท*เกดข 2นของงวด 70,000 บาท– Job#1=> 125 hours @ Bht 160 Bht 20,000– Job#2=> 200 hours @ Bht 160 Bht 32,000– Job#3=> 50 hours @ Bht 160 Bht 8,000– ท*เหลอเปนคาแรงผควบคมงาน

4. คาใชจายการผลตอ*น– คาเส*อมราคาเคร*องจกร 5,000 บาท (100, 150, 30 hours for Job#1, 2, 3, respectively)– คาสาธารณปโภค 2,500 บาท– คาใชจายเบดเตลด 500 บาท



5. การบนทกคาใชจายการผลต

– กรณระบบตนทนจรง=>โอนคาใชจายการผลตท*เกดจรงเขาตนทนการผลต

• อตราคาใชจายการผลต => 21,000/280 hours -> Bht 75/hour

– กรณระบบตนทนปกต=> คานวณและบนทกคาใชจายการผลตคดเขางงานเขาตนทนการผลต

• ประมาณคาใชจายการผลตของงวด 20,000 บาท

• คาดวาจะใชเคร*องจกร 250 ช*วโมง

• อตราคาใชจายการผลตท*กาหนดลวงหนา=> 20,000/250 hours-> Bht 80/hour

6. ผลตสนคา Job#1, 2 เสรจ

7. สงมอบสนคา Job#2 ใหลกคาและไดรบชาระเปนเงนสด

8. จายคาใชจายในการขาย 5,000 บาท และคาใชจายในการบรหาร 11,000 บาท เปนเงนสด



• กรณของ Normal Costing จะยงคงมบญชท*เหลออก 2 บญชดงน 2– คมคาใชจายการผลต– คาใชจายการผลตคดเขางาน

• ตองมการปรบปรงตอนส 2นงวดถามผลตางเกดข 2นดงน 2– คาใชจายการผลตคดเขางานต*าไป(Underapplied/Underallocated Overhead)– คาใชจายการผลตคดเขางานสงไป (Overapplied/Overallocated Overhead)


Overapplied OH

การปรบปรงคาใชจายการผลตคดเขางานสงไปหรอต9าไป ณ ส�นงวด

1. การปรบอตราใหมโดยใชอตราคาใชจายการผลตท*เกดข 2นจรง (Adjusted Allocation Rate Approach)

2. การปนสวนเขาบญชท*เก*ยวของกบคาใชจายการผลต ไดแก ตนทนขาย งานระหวางทา และสนคาสาเรจรป (Proration Approach)

3. การปนสวนเขาบญชตนทนขาย (Immediate Write-Off)


1. การปรบอ ตราใหมโดยใชอ ตราคาใชจายการผลตท @เกดข Bนจรง (Adjusted Allocation Rate Approach)

• ณ ส 2นงวด ทาการคานวณอตราคาใชจายการผลตท*เกดข 2นจรง แลวจดสรรไปยงทกๆ งานใหมโดยใชอตราคาใชจายการผลตจรง แลวจงทารายการปดบญชตอนส 2นงวด=> WIP, FG, COS สะทอนตนทนจรง


2. การปนสวนเขาบญชท @เก@ยวของกบคาใชจายการผลต (Proration Approach)

• ณ ส 2นงวด ทาการปนสวนตามสดสวนใหแกบญชท*เก*ยวของกบคาใชจายการผลตคดเขางาน (บางทอาจใชสดสวนของยอดคงเหลอในแตละบญชท*เก*ยวของ (FG, WIP, COS) เปนฐานในการคดสดสวน)

• ตวอยางของการใชสดสวนของการจดสรรคาใชจายการผลตคดเขางาน


2. การปนสวนเขาบญชท @เก@ยวของกบคาใชจายการผลต (Proration Approach)


3. การปนสวนเขาบญชตนทนขาย(Immediate Write-Off)

• กรณ Overapplied/Underapplied OH ไมเปนสาระสาคญตองบการเงน หรอสดสวน Applied OH ของสนคาคงเหลอมคอนขางนอย เม*อเทยบกบตนทนขาย => สามารถโอนสวนตางท 2งจานวนเขาบญชตนทนขาย


ของเสย งานมตาหน และเศษซาก(Spoilage, Rework and Scrap)

1. ของเสย (Spoilage) => สนคาผลตไมไดคณภาพตามเกณฑ และไมสามารถนามาแกไขได

– ของเสยตามปกต (Normal Spoilage) => ของเสยภายใตสภาวะปกต ไมสามารถหลกเล*ยงไดในระยะส 2น เชน การผลตท*ซบซอน ขอจากดของอปกรณ หรอ การปรบปรงกระบวนการผลตไมคมท*จะทา

• ปกตจะประมาณการอตราของเสยตามปกต และถอเปนตนทนของสนคาด• อตราของเสย => จานวนหนวยของเสยปกต / จานวนหนวยสนคาท*ผลตสาเรจ

– ขอเสยเกนปกต (Abnormal Spoilage) => ไมควรเกดข 2นภายใตการจดการกระบวนการผลตท*มประสทธภาพ เชน เคร*องจกรชารด กระแสไฟตก ซ*งสามารถควบคมได

• บนทกในบญชขาดทนจากของเสยเกดปกต (Loss from Abnormal Spoilage Account) แสดงใน Income Statement


ของเสย งานมตาหน และเศษซาก(Spoilage, Rework and Scrap)

2. งานมตาหน (Rework) หรองานทาซ,า => สนคาผลตไมไดคณภาพ แตสามารถนามาแกไขได

– งานมตาหนปกต (Normal Rework)=>ถอเปนตนทนของสนคาด

– งานมตาหนเกนปกต (Abnormal Rework)=>ถอเปน period cost บนทกใน Income Statement ในบญชขาดทนจากการแกไขงานมตาหนเกนปกต (Loss from Abnormal Rework Account)

3. เศษซาก (Scrap) => เศษวตถท*เกดจากกระบวนการผลตซ*งอาจมหรอไมมมลคากลบคน

– ไมถอเปนของเสยจากกระบวนการผลต


ความร เก@ยวกบ

ระบบบญชตนทนชวงการผลตProcess Costing


ระบบตนทนชวงการผลต(Process-Costing System)

• เหมาะกบกจการท*ผลตสนคาเหมอนๆ กน

• มกจะแบงกระบวนการผลตออกเปนแผนกผลต จงมการสะสมตนทนผลตตามแผนกผลต

• เม*อส 2นงวดแตละแผนกจะจดทา รายงานตนทนการผลต (Production Cost Report) ขณะถาเปน Job Order Costing จะมการจดทา บตรตนทนงาน (Job Cost Sheet)


ระบบตนทนชวงการผลต(Process-Costing System)


วงจรของระบบบญชตนทนชวงการผลต


การบนทกบญชและการคานวณตนทน

• การบนทกบญชของ Process Costing คลายกบ Job Order Costing ตางเพยงแยกเปนแตละแผนกทางท*จะเปนแตละงาน

• ส*งท*สาคญคอการจดทา “รายงานตนทนการผลต (Production Cost Report)” เพ*อสรปตนทนและจานวนหนวยของสนคาท*ผลต และนาขอมลตนทนท*ไดมาบนทกบญช


การคานวณตนทน และการจดทารายงานตนทนการผลต

• ข 2นตอนการคานวณตนทน Process Costing ม 5 ข 2นตอนดงน 2

1. คานวณหาหนวยกายภาพ (Physical Units)

2. คานวณหาหนวยเทยบสาเรจรป (Equivalent Units)

3. รวบรวมตนทน

4. คานวณตนทนการผลตตอหนวยเทยบสาเรจรป

5. จดสรรตนทนการผลตใหสนคา (FG, WIP, TF) เพ*อลงบญช


การบนทกบญชและการคานวณตนทน

• ตวอยางการคานวณตนทนของระบบตนทนชวงการผลต 3 กรณ1. กจการไมมงานระหวางทาตนงวด

2. กจการมงานระหวางทาตนงวด

3. กจการมตนทนท @รบโอนมา (Transferred-in Costs)


กรณท9 1 กจการไมมงานระหวางทาตนงวด

• บรษทฯ เร*มดาเนนการ 1 ม.ค. 25x1 ม 2 แผนก คอ A และ B– ตนเดอนซ 2อวตถดบตางๆ 60,000 บาท (DM 50,000 IDM 10,000)

– ระหวางเดอน Dept A เร*มผลต 5,000 หนวย แตสามารถผลตเสรจและสงตอให Dept B เพยง 4,200 หนวย

– Dept A เบกใช DM 45,000 บาท DL 36,500 บาท OH 29,500 บาท

– WIP ปลายงวดของ Dept A ม DM 100% CC 25%


กรณท9 2 กจการมงานระหวางทาตนงวด

• เน*องจากมตนทนท*ยกมาจากงวดท*แลวทาใหตองคานงถงวธคานวณตนทนซ*งม 2 วธคอ

1. วธถวเฉล*ยถวงน 2าหนก (Weighted-Average Method)

2. วธเขากอนออกกอน (First-in, First-out Method/FIFO)


กรณท9 2 กจการมงานระหวางทาตนงวด


• เม.ย. 25x1 Dept A ม WIP-BF 500 หนวย

กรณท9 2 กจการมงานระหวางทาตนงวด(Weighted-Average Method)


กรณท9 2 กจการมงานระหวางทาตนงวด (FIFO)


กรณท9 3 กจการมตนทนท9รบโอนมาจากแผนกผลตกอนหนา

• เม*อมงานท*รบโอนมา แผนกผลตน 2นจะไดรบ ตนทนท @โอนมา (Transferred-in Costs) ซ*งจะปฏบตเสมอนกบเปนวตถดบอกประเภทหน*ง

• Dept B ทาการผลตตอเน*องจาก Dept A โดยใน Dept B น 2นจะใส DM เม*อถงข 2นความสาเรจ 80% โดย CC เกดข 2นสม*าเสมอ


กรณท9 3 กจการมตนทนท9รบโอนมาจากแผนกผลตกอนหนา


กรณท9 3 Weighted-Average Method


กรณท9 3 FIFO Method


หนวยเพ9มหรอหนวยสญเสย

• การผลตท*ไมใชแผนกแรกบางคร 2งอาจมหนวยเพ*มข 2นจากการเพ*มวตถดบ หรอมหนวยสญเสยจากขบวนการผลต เชนการระเหยของวตถดบ

• กรณหนวยเพ*ม– จานวนหนวยเขาสการผลต (WIP BF units) +

(Starting units) + (Additional units) = จานวนหนวยท*ไดจาการผลต (Completedunits) + (WIP CF units)

– ในกรณท*เปน FIFO ตองดวา หนวยท*เพ*มข 2นน 2นมาจาก WIP BF units หรอ Starting units หรอมาจากท 2ง 2 ท* เพ*อท*จะไดปนหนวยไดอยางถกตอง เชนหนวยท*เพ*มเปนของ WIP BF units


หนวยเพ9มหรอหนวยสญเสย

• กรณหนวยสญเสย

– จานวนหนวยเขาสการผลต (WIP BF units) + (Starting units) = จานวนหนวยท*ไดจากการผลต (Completed units) + (Loss units) + (WIP CF units)

– แต EU ของ Loss units = 0


วธการบญชสาหรบของเสย

• มท 2งของเสยตามปกต และเกนปกต แตละกจการจะมจดตรวจสอบคณภาพท*แตกตางกน โดยท*วไปมกจะถอวาของเสยเกดข 2นเม*อผลตเสรจถากจการตรวจสอบคณภาพเม*อผลตสนคาเสรจ

– ของเสยตามปกต => อตราของเสยปกต x จานวนหนวยดท*ผลตเสรจ• ควรนบรวมของเสยตามปกตในการคานวณ EU เพ*อแสดงใน Production Cost

Report ทาใหผ ใชขอมลทราบ

– ของเสยเกนปกต=>จะบนทกแยกในบญชขาดทนจากของเสยเกนปกตแสดงรายการใน Income Statement


วธการบญชสาหรบของเสย


วธการบญชสาหรบของเสย (W.A. Method)


วธการบญชสาหรบของเสย (FIFO Method)


วธการบญชสาหรบของมตาหน

• มท 2งของมตาหนตามปกต และเกนปกต =>ทาใหกจการมตนทนเพ*มในการแกไขงานท*มตาหน

– ของมตาหนตามปกต

– ของมตาหนเกนปกต=>จะบนทกแยกในบญชขาดทนจากการแกไขงานมตาหนเกนปกต (Loss from Abnormal Rework Account) แสดงรายการใน Income Statement

• ตวอยาง (เฉพาะกรณ W.A. Method) สมมตกจการไมพบของเสย แตพบงานมตาหน 300 หนวย ซ*งม 185 หนวย เปนของมตาหนปกตท*สามารถแกไขได และไดเสยตนทนแกไข => DM 2,750 บาท และ CC 2,150 บาท


วธการบญชสาหรบของมตาหน


วธการบญชสาหรบเศษซาก

• เหมอนวธ Job Order Costing1. บนทกเม*อขาย => อาจลงเปนรายไดอ*น หรอปรบปรงกบคาใชจายการผลต

2. บนทกเม*อผลตเสรจ => ปรบปรงกบคาใชจายการผลตเพราะเปนการผลตแบบตอเน*อง


ระบบบญชตนทนปฏบตการ (Operation Costing)

• เปนระบบบญชผสม (Hybrid-Costing System) คอใชท 2งระบบ Job Order Costing และ Process Costing โดยมขอสมมตวาทกผลตภณฑจะตองผานกระบวนการผลตเหมอนกน ตางกนเฉพาะวตถดบท*นามาใช

• ตวอยางเชน การผลตรองเทา ท*มท 2งหนงแท และหนงเทยม


Thank You


refreshment traditional costing by tea ·...

Documents