1

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

KUVENDI

Komisioni për Veprimtarinë Prodhuese, Tregtinë dhe Mjedisin

PROCESVERBAL

Tiranë, më 19.04.2016, ora 10:00

Drejton mbledhjen:

Eduard Shalsi – kryetar i Komisionit

Rendi i ditës:

1. Miratimi i procesverbalit.

2. Seancë dëgjimore me dhomat e tregtisë në Shqipëri, lidhur me projektligjin “Për disa

ndryshime dhe shtesa në ligjin nr. 9640, dt. 9.11.2008 “Për dhomat e tregtisë dhe industrisë”, të

ndryshuar””. (Komision për dhënie mendimi).

Marrin pjesë:

Eduart Shalsi, Genc Ruli, Robert Bitri, Artan Gaçi, Besnik Baraj, Bujar Çela, Dashamir

Tahiri, Eduart Ndocaj, Helidon Bushati, Gentian Bejko, Gjergji Papa, Kozma Dashi, Mimoza

Hajdarmataj, Namik Kopliku, Rakip Suli, Piro Kapurani, Vladimir Kosta dhe Ervin Bushati.

Mungojnë:

Parid Cara, Mira Shehu, Monika Kryemadhi, Agron Duka dhe Irma Kopliku.

Të ftuar:

Andrea Xhavara - kryetar i Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë Durrës

Anton Leka - ish-kryetar i Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë Shkodër

Shezai Çobo - kryetar i Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë, Fier

Arben Breshani - kryetar i Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë, Vlorë

Ines Mucostepa – nga Bashkimi i Dhomave të Tregtisë dhe Industrisë

Alda Bakiri - sekretare e Përgjithshme e Dhomës së Tregtisë Italiane në Shqipëri

Lorenc Gjoni - drejtor Ekzekutiv i Dhomës Amerikane të Tregtisë

2

Xheviola Veizaj – nga DIHA (Shoqata Gjermane e Industrisë dhe Tregtisë në Shqipëri)

Marjeta Kodra - nga DIHA (Shoqata Gjermane e Industrisë dhe Tregtisë në Shqipëri)

Blerina Kazhani - nga Dhoma e Tregtisë Francë-Shqipëri

Bardhyl Sejdarasi – nga Dhoma Kombëtare e Veshjeve dhe Këpucëve

Arben Peci – nga Dhoma Kombëtare e Veshjeve dhe Këpucëve

3

HAPET MBLEDHJA

Eduard Shalsi – Të nderuar kolegë deputetë,

Sot kemi lënë të diskutojmë projektligjin “Për disa ndryshime dhe shtesa në ligjin nr.

9640, dt.9.11.2008 “Për dhomat e tregtisë dhe industrisë”, të ndryshuar””.

Kjo është seanca e disatë që organizojmë në komision, në lidhje me projektligjin e

propozuar. Kemi ftuar shumë aktorë.

Sot kemi ftuar në komision, në bazë të kërkesës, kryetarët e dhomave të tregtisë të disa

rretheve, të cilët kanë një eksperiencë të gjatë, madje sapo na kanë shpërndarë një material në

CD, broshura “Prospekte”, nga Dhoma e Industrisë dhe Tregtisë në Shkodër, po ashtu, edhe nga

Dhoma e Industrisë dhe Tregtisë së Durrësit. Materialet dhe albumet janë të plota për të cilat, ju

falënderojmë që na i sollët dhe do t’i shohim me vëmendje.

Ndërkohë, nuk kanë munguar edhe letrat dhe përfshirja e aktorëve të tjerë, të cilët

sugjerojnë dhe bëjnë komente.

Përfaqësuesve të opozitës u uroj mirëseardhjen në komision. Të paktën neve, na keni

munguar dhe komisioni ynë ka dhënë shembullin, që nuk u ngjan atyre seancave parlamentare, jo

thjesht bezdisëse, por më shumë sesa bezdisëse.

Të paktën, e kemi respektuar njëri-tjetrin, edhe kur nuk kemi rënë dakord. Kemi

manifestuar që edhe kur opinionet kanë qenë të kundërta dhe krejtësisht të ndryshme, të paktën

mënyra e kundërshtive nuk ka qenë e papëlqyeshme.

Ju uroj mirëseardhjen në komision!

Të ftuar sot në komision ndodhen kryetarët respektivë të dhomave të tregtisë të

Shkodrës, Durrësit dhe Fierit.

Ju uroj mirëseardhjen në komision!

Të nderuar kolegë deputetë,

Unë mendoj t’u japim fjalën përfaqësuesve të dhomave të tregtisë. Sot në komision ka

edhe përfaqësues nga dhoma të huaja. Ka pasur përfaqësues të ministrisë, të cilët janë ftuar për të

dëgjuar. Seancat kanë qenë të hapura dhe janë pasqyruar edhe nga mediet. Procesverbalet janë

atje. Thjesht, kemi dashur të bëjmë një debat sa më cilësor, në mënyrë që të marrim vendimin e

duhur. Të gjithë jeni në dijeni të modeleve. Ka një model anëtarësimi të detyrueshëm dhe ka

edhe një model të anëtarësimit vullnetar. Deri në vitin 2008 kemi pasur anëtarësimin e

4

detyrueshëm dhe mbas vitit 2008 kemi pasur anëtarësimin vullnetar. Mbi avantazhet dhe

disavantazhet e këtyre dy modeleve, qëndron debati i sotëm.

Unë mendoj të dëgjojmë përfaqësuesit e dhomave të tregtisë të rretheve dhe pastaj,

secili prej jush të vijojë me pyetjet, me komentet, apo me mënyrën si do të procedojmë.

Jeni dakord me rendin e ditës? Dakord.

Atëherë, fjala për ju!

Një prezantim dhe ju lutem, të vijoni në mënyrë sa më koncize, që të kemi mundësi

edhe të bëjmë pyetje!

Andrea Xhavara - Faleminderit, zoti Shalsi për kohën dhe vëmendjen që komisioni

juaj u kushton mendimeve tona, në lidhje me amendimin e ligjit!

Falënderoj të gjithë pjesëmarrësit, pavarësisht se ç‘farë mendimi kanë në lidhje me këtë

amendament! Unë po lexoj këtë material të shkurtër.

Eduard Shalsi – Nëse e përmbledh pa e lexuar, do të jetë më mirë.

Andrea Xhavara - Atëherë, nuk po e lexoj dhe vetëm sa po e interpretoj, se materialin

e ka secili nga deputetët përpara.

Që nga rikrijimi i Unionit të Dhomave, pra që nga zgjedhjet, ne kemi filluar të punojmë

në lidhje me ato, që ne i quajmë “shërbime. Anëtarësimi në është vullnetar apo i detyruar,

gjithmonë dhoma duhet të ofrojë shërbime. Për këtë arsye ne kemi bërë disa seminare në lidhje

me shërbimet dhe synimi ka qenë të krijohet një paketë shërbimesh unike, bazë, që janë të

dobishme, të vlefshme për çdo sipërmarrës, kudo që të jetë ai, në çdo skaj të Shqipërisë. Pra, ky

është standardi bazë.

Ju keni fletëpalosjet e Dhomës së Industrisë dhe Tregtisë në Shkodër, po ashtu edhe nga

Dhoma e Industrisë dhe Tregtisë së Durrësit, mund të kishte sjellë edhe Dhoma e Tiranës. Ne,

në Durrës e kemi ndarë në 5 paketa të gjithë tërësinë e shërbimeve dhe kemi evidentuar njërën

prej tyre, nënpaketën e tregtisë ndërkombëtare, duke e parë si shumë të rëndësishme

marrëdhënien e biznesit shqiptar me tregun global.

Thelbi i të gjitha diskutimeve për shërbimet, është të krijojmë shërbime unike bazë, të

standardeve europiane.

E dyta, është se dhomat deri më sot kanë punuar secila edhe për të mbijetuar, por ishin

një tërësi dhomash, pavarësisht se janë të anëtarësuara te Bashkimi i Dhomave, i cili të them të

drejtën, në këto vitet e fundit ka pasur mungesë të burimeve financiare. Ne kemi diskutuar

5

vazhdimisht në seminaret tona për të rikrijuar një sistem të dhomave të tregtisë, në Shqipëri,

ashtu siç e ka e gjithë Europa. Në këtë sistem duhet të jenë dhomat e tregtisë. Ky është synimi

ynë, që ato të jenë me dinjitet dhe të barabarta me të gjitha institucionet e tjera të administratës

publike dhe kjo do të arrihet vetëm duke bashkëpunuar.

Dua të jap 2-3 shembuj se çfarë kuptoj unë me këtë: flitet për diplomacinë ekonomike,

por sot nuk ka asnjë bashkëpunim të dhomave të tregtisë me ambasadat tona jashtë. Nëse jemi të

interesuar për ekspansionin e biznesit shqiptar jashtë, patjetër që duhet të kemi të drejtën të

marrim një informacion nga ambasadat në lidhje me kuadrin ligjor rregullues me biznesit atje.

Pra, mund të krijohet një bashkëpunim i sistemit të dhomave të tregtisë me sistemin e Ministrisë

së Jashtme.

Po kështu, ku do t’i bëjnë praktikat studentët dhe nxënësit e shkollave profesionale?

Duhet të krijohet një bashkëpunim mes dhomave të tregtisë me Ministrinë e Punës. Ne

përfytyrojmë se mund të arrijmë në një sistem dhomash, i cili arrin të bashkëpunojë me të gjitha

sistemet e tjera të shtetit shqiptar. Ka plot sisteme të tjera, si për shembull, sistemi i pushtetit

vendor. Mund të bashkëpunohet me pushtetin vendor, sidomos në lidhje me 2 ligjet e

rëndësishme të tyre, si ai për paketën fiskale vendore dhe buxhetin vendor. Duke qenë sistem,

rritet besimi i donatorëve për një përfshirje më të gjerë të dhomave në projektet ndërkombëtare.

Ky do të ishte një burim tjetër, i dytë, i rëndësishëm i të ardhurave për dhomën. Po e

them këtë se e kemi biseduar bashkërisht që synimi i dhomave të Shqipërisë është: 40:30:30. 40

lekë të ardhura nga kuotat, 30 lekë të ardhura nga shërbimet dhe 30 lekë të ardhura nga projektet.

Projektet do të kenë rëndësinë e vet. Dhoma e Industrisë dhe Tregtisë në Tiranë, Dhoma e

Industrisë dhe Tregtisë në Shkodër, Dhoma e Industrisë dhe Tregtisë së Durrësit, ajo e Fierit dhe

ajo e Vlorës kanë qenë të përfshira në projekte dhe kjo, natyrisht ka krijuar një burim të

ardhurash.

Duke qenë sistem, atëherë jemi më mirë të referuar ndaj ndërkombëtarëve.

Mund të rregullojmë marrëdhëniet me shoqatat. Këtë e lejon ligji dhe statuti dhe mund

ta bëjmë. Së shpejti kemi biseduar edhe për këtë. Për mendimin tonë, le t’i lënë pretendimet të

gjithë të tjerët. Ombrella e biznesit shqiptar është Bashkimi i Dhomave të Tregtisë dhe

Industrisë. Dhoma e tregtisë së qarkut, është ombrella e bizneseve, që operojnë në atë qark.

Mund të merremi vesh për këtë dhe që gjithë kryetarët e shoqatave nga janë e nga s’janë, të

marrin pjesë në Unionin e Dhomave, në asamblenë e tij dhe dhomat që do të anëtarësohen

6

vullnetarisht, ose me detyrim sipas ligjit, në union, të kenë kryetarët apo presidentët e vet

anëtarë të kryesisë (organit ekzekutiv) të Bashkimit të Dhomave të Tregtisë dhe Industrisë.

Gjithashtu, në të gjitha bisedimet dhe seminaret e kemi diskutuar dhe po presim ligjin

që flet për burimet financiare, që të merret roli i Bashkimit të Dhomave të Tregtisë dhe

Industrisë. Kjo të jetë interface e sipërmarrjes, sa herë të ketë forume ndërkombëtare brenda dhe

jashtë vendit, panaire, takime etj., të jetë Bashkimi i Dhomave të Tregtisë dhe Industrisë, i cili do

të marrë përsipër organizimin e të gjitha këtyre ngjarjeve ndërkombëtare, ku prezantohet biznesi

shqiptar.

Me këtë amendim të ligjit synojmë të caktojmë kontribute të arsyeshme, të

përballueshme nga biznesi dhe aspak të ngjashme me një taksë të rëndë, siç është folur deri tani.

Gjithashtu, synojmë të kemi një përdorim efektiv të të ardhurave. Kjo rregullohet

kollaj, sepse janë dy asamble që kontrollojnë veprimtarinë e dhomave: asambleja e dhomës dhe

asambleja e unionit. Po ashtu, është edhe organi mbikëqyrës, ku raportohet dy herë: një herë për

buxhetin parashikues dhe më pas për buxhetin e mbyllur, që edhe ai të jetë i kontrolluar.

Asnjëra nga palët nuk është e interesuar (sidomos, kur flasim për kuotat), që kontributi

vjetor të dalë taksë. Për shembull, me shifra kjo që kërkohet të bëhet nga komisioni juaj, se

vetëm këtu ka ngecur, rëndon vetëm mbi 1/5 e biznesit, që është kryesisht biznesi i madh, që e

ka xhiron vjetore nga tetë milionë-disa qindra milionë dhe tarifa që praktikojmë ne, ajo që po

kërkojmë ne, si përfaqësuesit e dhomave të Shkodrës, e Durrësit, e Fierit, e Tiranës dhe dhomat e

tjera, nuk i kalon 0, 05% - 0,07% të xhiros vjetore. Kjo nuk është aspak taksë, kundrejt

shërbimeve që do të marrë biznesi nga sistemi i dhomave, nga dhomat e qarkut, por edhe nga

Bashkimi i Dhomave të Tregtisë dhe Industrisë.

Meqë është edhe zoti Ruli këtu, ju them se kur ka ndodhur ndryshimi në vitin 2008,

atëherë i fituam nja 14 pikë atëherë në renditjen e BB-së Doing bussiness.

Ndoshta duke bërë këtë ndryshim, ndoshta ndonjëri dyshon se mund të humbasim

ndonjë pikë. Esenciale është që do të fitohet një sistem mbështetës i sipërmarrjes. Ne flasim për

sistem dhe nuk po flasim për dhoma të veçanta. Unë po ju them se dhomat e Shkodrës, e

Durrësit, e Fierit, e Tiranës, kanë mbijetuar edhe me anëtarësimin vullnetar. Unë sot kam 250

anëtarë. Në vitin më të mirë të anëtarësimit të detyruar, kemi pasur 800 anëtarë, pra nuk ka

ndonjë diferencë shumë të madhe. 600 ka qenë normalja. Ka edhe probleme të tjera pagesa e

7

kontributit. E rëndësishme është të fitohet një sistem, që mbështet bashkërisht sipërmarrjen

shqiptare (i gjithi, së bashku me shoqatat dhe të gjitha dhomat e tjera).

Këto kisha për të thënë unë.

Eduard Shalsi – Faleminderit!

Ia kaloj fjalën përfaqësuesit të Shkodrës dhe më pas, përfaqësuesit të Fierit.

Anton Leka - Të nderuar zonja dhe zotërinj deputetë,

Ju falënderoj për kohën për mundësinë që na dhatë për të shfaqur edhe ne mendimet

tona në lidhje me amendimin e ligjit “Për dhomat e tregtisë dhe industrisë”, të ndryshuar””!

Për të qenë sa më i kursyer në kohë dhe sa më konkret, unë shpërndava për çdo deputet

një material, që ka bazën e veprimtarisë së Dhomën e Industrisë dhe Tregtisë në Shkodër dhe në

përgjithësi të dhomave të tregtisë. Materiali që keni përpara, tregon se çfarë përfaqësojnë

dhomat e tregtisë, sepse nuk është e thënë që t’i dinë të gjithë, pak histori mbi organizimin e

dhomave të tregtisë në Shqipëri, funksionet kryesore të veprimtarisë së dhomës dhe atë që

përfaqëson sistemi me anëtarësim të detyrueshëm dhe ai me anëtarësim vullnetar, vendet ku

aplikohen, qëllimet dhe rezultatet, çfarë përfaqësojnë shoqatat e biznesit në Shqipëri dhe ku

ndryshon statusi i dhomës me statusin e shoqatës.

Ky është materiali, që është për të gjithë ju. Natyrshëm, nuk mund ta dinë të gjithë

historinë mbi organizimin e dhomave të tregtisë në Shqipëri. Sot jemi më 19 prill dhe para 11

ditësh Dhoma e Industrisë dhe Tregtisë në Shkodër ka mbushur 280 vjet nga krijimi i saj.

Eduard Shalsi – Sa?

Anton Leka - 280 vjet, ose 100 vjet mbas dhomës së parë në botë, që është Dhoma e

Marsejës. Duke vepruar si institucion zyrtar, në kohën e mbretërisë dolën 3 ligje, që kishin të

njëjtin organizim si sot nën mbikëqyrjen e Ministrisë së Ekonomisë Kombëtare dhe në atë kohë

ishin 10 dhoma. Gjithmonë kanë qenë me anëtarësim të detyrueshëm dhe vetëm në periudhën

1944-1991 dhe në periudhën 2008-2016, kanë qenë me anëtarësim vullnetar.

Në materialin mbi funksionet kryesore të dhomës së tregtisë, kam parashtruar

funksionet që ka, sepse është trajtuar gjithmonë se çfarë bëjnë dhomat. Natyrshëm, që një pjesë

nuk mund të dinë që veprimtaria e dhomave ndahet në grupe të mëdha:

- Informacioni;

- Aktivitetet promovuese;

- Trajnimi profesional;

8

- Vlerësimet ekonomike dhe ligjore;

- Funksioni si ekspert apo si këshilltar;

- Detyrat administrative.

Të gjitha këto ndahen në 84 funksione, që janë të detajuara një për një, por nuk është

vendi që t’i themi këtu. Në mënyrë të hollësishme kam trajtuar se ç‘përfaqëson anëtarësia

vullnetare dhe ajo e detyrueshme, si aplikohet ajo.

Në të gjitha vendet e Europës Perëndimore dhe veçanërisht, të Europës kontinentale,

pothuajse në të gjitha vendet e Ballkanit, si Turqia, Greqia, Kroacia, Sllovenia, Hungaria, Serbi,

Bosnja dhe Mali i Zi janë me anëtarësi të detyruar, pa llogaritur Francën, Holandën, Belgjikën,

Austrinë, Gjermaninë etj, që janë të gjitha me anëtarësi të detyruar. Këto shtete për të ngritur

institucione, për të kryer detyrat ndaj biznesit dhe për të qenë ndërlidhës ndaj biznesit, i kanë

ngritur me anëtarësim të detyrueshëm, pra i kanë ngritur në rang institucionesh.

Dy fjalë tani, në lidhje me atë se për çfarë shërbejnë. Ju kam ofruar botimet më të fundit

që ka dhoma. Ky është një botim promovues për artizanatin e qarkut të Shkodrës. Nga botimi që

ka bërë, natyrisht ka pasur edhe rritje të kërkesave ndaj artizanatit.

Nga ana tjetër, dhoma bën botime të ndryshme mbi etikën e komunikimit në biznes, si

duhet të sillet një biznes me vende të ndryshme të botës, sepse vende të ndryshme, kanë rregulla

të ndryshme të sjelljes si morale dhe administrative. Pra disa rregulla të sjelljes së një biznesi në

Greqi, nuk mund të zbatohen në një vend tjetër, si Japonia.

Nga ana tjetër, më 3 janar ne u japim të gjitha bizneseve anëtarë të dhomës këtë CD, ku

parashtrohen të gjitha panairet që zhvillohen në mbarë botën, të rreshtuara sipas shteteve dhe

për çdo shtet, ka një vështrim ekonomik të përgjithshëm. Ne u themi bizneseve: “Urdhëro

informacionin dhe një guidë si të sillesh”, dhe bëjmë promovimin e tyre për të marrë pjesë në

çdo panair, që ai e sheh të arsyeshme për të marrë pjesë.

Krahas këtyre dy botimeve të fundit, në fletëpalosje kemi parashtruar të gjitha botimet e

dhomës deri tani.

Dhomat janë pjesë përbërëse e një ekonomie sociale tregu dhe e iniciativës së lirë. Si

subjekte të së drejtës publike, por të pavarura dhe pa qëllim fitimi...

Eduard Shalsi – Zoti Leka,

Më falni që po ju ndërpres, se materialet janë shumë të detajuara. Do të ishte me

shumë interes për komisionin të na thoni pa e lexuar: ju keni pasur një anëtarësim vullnetar vitet

9

e fundit dhe keni pasur anëtarësim të detyrueshëm në vitin 2008. Si një njeri me një eksperiencë

të gjatë dhe me materialet shumë dinjitoze, që ju i keni ofruar komisionit, përmendët një sërë

vendesh që kanë ende anëtarësim të detyrueshëm. Do t’ju lutesha në emër të komisionit të na

thoshit konkretisht avantazhet dhe disavantazhet e njërit apo tjetrit sistem, në kontekstin shqiptar.

Anton Leka - Materialet që keni para sepse me fjalë edhe mund të harrohet diçka. Po

jua lexoj që të jem sa më serioz dhe sa më konkret para jush. Do t’ju marr vetëm 3 minuta, jo

më shumë.

Si subjekte të së drejtës publike, por të pavarura dhe pa qëllim fitimi, dhomat formohen

me ligj të veçantë. Statusi juridik, shumëllojshmëria e shërbimeve dhe shtrirja e tyre në linja

rajonale gjatë gjithë vendit, i bën dhomat pak më të ndryshme nga organizmat e tjera të

biznesit,të cilat formohen në mënyrë vullnetare dhe i shërbejnë një grupi të caktuar biznesi. Që

të realizojnë detyrat që u ngarkon ligji, dhomat duhet të kenë një buxhet të qëndrueshëm. Është

absurde të mendosh që ky buxhet realizohet me anëtarësim vullnetar. Nëse do t’u duhet të

punojnë me anëtarësim vullnetar, do të thotë që ato duhet të punojnë sipas statusit të shoqatave

të biznesit, pra të mos ketë ligje të veçanta, pra do të duhet që:

1. Qeveria t’u heqë dhomave funksionet që realizohen me një buxhet të anëtarësisë së

detyruar, si studimet ekonomike në dobi të zhvillimit të rajonit, trajnimet profesionale, botimet,

bashkëpunimin me pushtetin vendor dhe qendror, bashkëpunimin me organizmat vendase dhe të

huaja, që nxisin bashkëpunimin ekonomik të rajonit. Ne kemi në proces studimin “Mbi

zhvillimet ekonomike që qarkut të Shkodrës”, pra të gjitha burimet mbitokësore dhe

nëntokësore, forcat e punës, në mënyrë që t’ua prezantojmë si pushtetit qendror, atij lokal, por

edhe investitorëve të huaj që vijnë në Shqipëri. Sikur të mos kishim buxhet, se ne nuk e

realizojmë këtë me 3-4 vetë që jemi, por e realizojmë me specialistë nga mbarë vendi, kjo nuk

do të realizohej.

2. Qeveria duhet t’u heqë dhomave sekretarët dhe ekspertët kontabël që janë miratuar

dhe emërohen nga ministri dhe paguhen nga dhomat. Gjithashtu, nuk duhet t’u kërkojë raporte të

ndryshme dhe informacione të ndryshme, nëse dhomat punojnë me anëtarësim vullnetar. Të

punosh me anëtarësi vullnetare, do të thotë t’i shërbesh vetëm një grupi të caktuar që përbën 5%

të numrit gjithsej të bizneseve që ka një rajon i caktuar, pra do të thotë që të mos jesh

gjithëpërfshirës.

10

Nëse qeveria e sheh të arsyeshme që dhomat të punojnë me anëtarësi vullnetare, atëherë

duhet t’i shkrijë këto institucione dhe të shtojë një shoqatë biznesi më tepër.

Për sa më sipër, lindin pyetjet: si do t’i organizojë qeveria dhomat nesër, kur do të hyjë

në BE, kur në këto vende dhomat funksionojnë me anëtarësi të detyruar? Mund të thoni që nesër

është nesër, megjithëse është një e nesërme shumë e afërt. Sot po bëjmë një eksperiment dhe

nesër një tjetër. Në vend të merremi me konsolidimin e institucioneve, gjithë jetën po e kalojmë

me eksperimente dhe me stanjacion. Për çfarë? Për një tarifë modeste që duhet të paguajnë, e

nënvizoj, subjektet e biznesit të madh, që përbëjnë vetëm 20% të bizneseve gjithsej.

Pyetje tjetër: pse vendet e Ballkanit, si: Turqia, Greqia, Kroacia, Sllovenia, Hungaria,

Serbia deri te Bosnja dhe Mali i Zi i kanë hartuar dhomat me anëtarësi të detyrueshme? Nëse

duam t’i marrim dhomat, si Maqedonia dhe Kosova, kjo është një çështje tjetër.

I qahemi gjoja fukarallëkut për një tarifë, ku evazioni i bizneseve lulëzon gjithandej. Si

mund t’i ndërtojmë institucionet e vërteta pa buxhet?

Në përfundim paraqesim konkluzionin tonë si vijon.

Qeveria në projektin e saj nuk ka kërkuar që të paguajë tarifë i gjithë biznesi, i madh

dhe i vogël, siç e kanë të gjitha vendet e BE-së dhe të Ballkanit. Qeveria ka kërkuar vetëm

biznesin e madh, që përfaqëson vetëm 20% të numrit të përgjithshëm të bizneseve.

Meqenëse abuzohet verbalisht me madhësinë e tarifës që do të paguajnë bizneset, ne si

Dhomë i propozojmë komisionit që ajo të jetë më e ulta nga të gjitha vendet në Europë. Pra, më e

ulët se kuota që ka Mali i Zi.

Nëse deri tani ka pasur hezitime për miratimin e projektit të qeverisë për shkak të punës

së dobët apo abuzimit me fonde nga ndonjë dhomë, kjo nuk do të thotë që të mbyllësh dhomat,

por të marrësh masat e duhura të mbikëqyrjes së tyre, si në drejtim të administrim të fondeve,

ashtu edhe në drejtim të rritjes së nivelit të punës së tyre në standardet bashkëkohore. Në këtë

drejtim kemi garant edhe ndihmën e Zyrës së Komisionit Europian dhe ambasadën gjermane në

Tiranë.

Në lidhje me hezitimet e shfaqura për çështje të tilla, se nga kush do të miratohet kuota e

anëtarësisë, e subjekteve në dhomë, sa do të jetë masa e kësaj kuote dhe mënyra e vjeljes së saj,

sa do të miratohen dhe do të mbikëqyren buxhetet e dhomave dhe të Bashkimit të Dhomave, këto

janë çështje që me një koordinim të mirë punësh mund të zgjidhen në mënyrën e duhur.

Eksperiencën europiane ne e kemi te dera.

11

Konkluzioni i përgjithshëm:

Kam dëgjuar një ditë kryetarin e Dhomës Amerikane që ka dhënë këto shifra, sepse janë

ndër shoqatat që kanë reaguar më tepër. Dakord, ato shifra.

Pra, ne nuk diskutojmë kuotë. Gjykojini vetë!

Nuk gjykojmë formën e mbikëqyrjes. Gjykojeni vetë!

Nuk gjykojmë formën e vjeljes dhe masën. Gjykojeni vetë!

Ne duam që këto institucione, si në të gjithë Europën, të marrin rolin e tyre. Nëse jo,

nuk është fjala për të mbajtur 100 punonjës më tepër në Shqipëri, është fjala t’i shtojmë

Shqipërisë një shoqatë më tepër biznesi.

Me anëtarësi vullnetare të realizosh detyrat që të cakton ligji, kjo është absurde.

Faleminderit!

Eduard Shalsi – Faleminderit!

Fjalën e ka zoti Çobo nga Dhoma e Fierit.

Shezai Çobo – Faleminderit të gjithëve!

Ka gjashtë muaj, në fakt, që diskutohet ligji “Për Dhomën e Tregtisë” dhe realisht nga të

gjithë aktorët, kryesisht nga Dhoma e Tregtisë dhe Unioni, është parë sipas propozimit të

qeverisë. Ndryshimi midis asaj që ka qenë me anëtarësi të detyruar dhe asaj vullnetare është

shumë i madh.

Me anëtarësi vullnetare pothuajse një pjesë e mirë e dhomave janë reduktuar, ndërsa me

anëtarësi të detyruar pothuajse të gjitha dhomat ekzistojnë.

Po flasim për një ligj shqiptar, po flasim për biznesin shqiptar, po flasim për interesat e

popullit shqiptar, të qarqeve: Fier, Vlorë, Korçë, Elbasan dhe Shkodër. Nuk mundet që një

dhomë tregtie të jetë baraz me një shoqatë. Ne përfaqësojmë biznesin e çdo qarku dhe biznesin

në total nëpërmjet Unionit të Shqipërisë. Ne nuk shkojmë në Itali dhe themi: Dhoma angleze e

Tregtisë, italiane ose jo.

Megjithatë, dua të jem shumë i qartë dhe të them se një pjesë e mirë e dhomave

homologe, si: italiane, kroate, serbe na kanë mbështetur në ligjin taksativ që regjistrimi të jetë me

ligj, por në parametra që do t’i vendosë vetë biznesi kur, në fund të fundit, është në asamble me

120 vetë, ku vetë bizneset vendosin taksa për njëri-tjetrin.

Ka ndryshime të mëdha? Unë nuk mendoj se kur Kryetari i Kuvendit shqiptar shkon

jashtë shtetit, merr përfaqësues të Dhomës Britanike të Tregtisë apo Dhomës Gjermane të

12

Tregtisë, ai merr përfaqësues të biznesit shqiptar dhe nuk mendoj që parlamenti anglez merret

me ligjin angloshqiptar. Unë e shikoj në tjetër kënd, në fakt. Ne flasim për një ligj shqiptar dhe

këtë e kam për biznesin shqiptar, për parlamentin shqiptar dhe për faktin që ne do të hyjmë në

BE. Ne nuk duhet të shkojmë për së prapthi, por duhet të shkojmë për së mbari, siç e kanë vendet

e BE-së. Në fund të fundit, jemi ne ata që përfaqësojmë biznesin dhe Dhomën e Tregtisë së

Shqipërisë.

Ne kemi bërë, në fakt, sipas mendimit të qeverisë shqiptare, edhe pesë gjëra që do t’jua

jap me shkrim, për të mos ju bezdisur, që i kemi bërë ne për ligjin e dhomave. Mendoj dhe kam

besim të plotë te ju që ne do të vëmë interesat e biznesit shqiptar dhe të Shqipërisë para

interesave të tjera.

Faleminderit!

Eduard Shalsi – Faleminderit për praninë!

Kalojmë në pyetje nga kolegët.

Po, zonja Hajdarmataj.

Mimoza Hajdarmataj – Faleminderit, zoti kryetar!

Së pari, në cilësinë e relatores së këtij projektligji, dëshiroj të shpreh edhe një herë

shqetësimin tim për këtë ligj, pasi kohëzgjatja e diskutimeve dhe konsultimeve për këtë ligj

tregon faktin që ministria e ka sjellë të pakonsultuar paraprakisht me aktorët dhe faktorët e

interesit.

Ky është i vetmi ligj, në dijeninë time, që zgjat kaq shumë dhe për të cilin ka kaq shumë

debate. Ajo çka më shqetëson mua është fakti se aktorët kryesorë, që është biznesi, janë dëgjuar

shumë pak nëpër këto tryeza.

Me gjithë mungesën e opozitës në këtë komision, falënderoj sekretarinë që na ka

mbajtur të përditësuar, i kemi ndjekur, madje vetë kolegët e maxhorancës kanë pasur debate të

forta edhe midis tyre pa praninë e opozitës.

Megjithatë, vazhdoj të insistoj dhe t’u bëj me dije edhe zotërinjve të dhomave që

dallimin e madh ndërmjet të dyja ministrive, asaj të vitit 2008 (Ministrisë së Ekonomisë), kur ka

propozuar amendimin e ligjit për ta liberalizuar ose për ta kthyer në vullnetar anëtarësinë, një

arsye kryesore, që nuk duhet anashkaluar apo injoruar, është fakti i lehtësisë në të bërit biznes.

Nuk ka qenë një gjë fare e lehtë apo diçka që është një dallim shumë i madh me qeverinë e

13

sotme, me atë çka po rankohet vendi ynë në të bërit biznes, në pozicionin që po zë Shqipëria ditë

pas dite në lehtësirat e të bërit biznes.

E them këtë, sepse para pak ditësh jemi njohur, gjithashtu, besoj edhe ju, me raportin e

Dhomës Gjermane të Tregtisë, të cilën e kemi pasur prezent në këtë komision. Studimi i tyre, të

cilin na e bënë prezent, por nuk ishim njohur me rezultatet, tregon se 65% e bizneseve gjermane,

të pyetura, e konsideronin Shqipërinë tashmë, në ndryshim të madh nga viti 2012, një vend

joatraktiv për investime. Pra, gjykoj se edhe ky ligj nuk është aq sipërfaqësor apo duhet të

shikohet në këndvështrimin e interesit të dhomave të tregtisë.

Unë e kuptoj shumë mirë rëndësinë e dhomave dhe rëndësinë e këtij ligji në tërësi, por

jemi para një dileme, dhe ju duhet të jeni aq sensibël, që duhet të kujdesemi për mbijetesën e

dhomave apo për mbijetesën e bizneseve.

Këtu po mbyllen përditë biznese shqiptare dhe po ikin investitorë të huaj. Kështu që unë

them të dalim pak nga egoizmi i asaj që ju keni mbijetuar nga viti 2008 për shkak se nuk e keni

pasur të detyrueshëm anëtarësinë e bizneseve. Por çfarë ka ndodhur me biznesin gjatë kësaj

kohe? A janë pyetur këto biznese se ku duan të anëtarësohen?

Zotëria tha në fillim: po, dhomat duhet të kenë një portofol shërbimi. Portofoli i shërbimit

është shumë i rëndësishëm, por kush e ofron më së miri këtë portofol shërbimi? Ndoshta

bizneset. Kjo është arsyeja që ato anëtarësohen nëpër disa shoqata, të cilat i përfaqësojnë më së

miri interesat e tyre.

Anëtarësia e dhomës, për hir të një mbijetese, qoftë e Dhomës së Kukësit, Dhomës së

Durrësit ose të Fierit, nuk mund të jetë e detyrueshme. Unë këtë gjykim kam dhe nuk e di gjatë

kësaj kohe...

Të paktën ne e kemi lënë me kryetarin që ligji ka nevojë për t’u rishikuar në themel, pra

jo vetëm me disa amendime rastësore që fut një mekanizëm: anëtarësimin e detyrueshëm.

Unë shtroj pyetjen: a jeni ju të gatshëm t’i mbroni këto biznese nga abuzivizmi, nga

taksimi i pandershëm, nga klientelizmi, nga falimentimi? Kjo është ajo...

Ndërsa reklama që i bëhet, jam dakord, reklama ose angazhimi i dhomës për probleme

të tjera, si: asistencë juridike apo portofol shërbimesh, që ju do të ofroni, është tjetër gjë.

E dyta, që ne kemi lënë dhe që unë mbaj mend se ka qenë goxha shqetësuese: ju vetë a

jeni dakord me kuotën pastaj, sepse po shkon shkallë-shkallë ndarja e interesit, si do të

anëtarësohet biznesi, me detyrim apo vullnetarisht? Ju vetë ndajeni, për të shkuar dhe për të

14

derdhur një fond, që shkon 30% të vlerës, tek Unioni i Dhomave, por jini të ndershëm para

anëtarësisë suaj, qoftë Unioni i Dhomave me ju, si dhoma anëtare të këtij Unioni, qoftë vetë

dhomat me anëtarët dhe bizneset.

Por çfarë do të ndodhë me shoqatat, të cilat, në dijeninë time, deri tani kanë performuar

mirë, krahasuar me mbrojtjen e interesave të biznesit? Jo se ka qenë i detyruar, pra mekanizmi i

detyrimit të anëtarësisë nuk ka qenë kriteri kryesor nëse kishin apo jo të ardhura. Çelësi është

shërbimi dhe kryesorja është mekanizmi që qeveria të nxisë bizneset. Po t’i nxisë bizneset, po të

lehtësojë klimën e të bërit biznes dhe të thithë investitorët e huaj, të gjithë do të jemi të kënaqur,

sepse, në fund të fundit, duhet të shpëtojmë ekonominë tonë, jo të shpëtojmë dhomat e tregtisë,

që të mbijetojnë burokratikisht për shkak të këtij ligji.

Eduard Shalsi – Në rregull.

Mimoza Hajdarmataj – Faleminderit!

Eduard Shalsi – Po pres t’ia jap fjalën zotit Ruli, vetëm një sekondë!

Do t’i përgjigjeni pjesës së pyetjes, duke e zhveshur nga aspekti politik.

Unë kam vetëm një... Domethënë, për mua është surprizë që ka një ndryshim. Po t’u

referohemi procesverbaleve, në princip kemi rënë të gjithë dakord që ka nevojë për konsolidimin

e dhomave të tregtisë në Shqipëri për shkak se ne vetë e kemi pasur problematik konsultimin me

grupet e biznesit gjatë shqyrtimit të ligjeve.

Ajo që na ka ndodhur rëndom në këtë komision ka qenë që, pasi kanë ikur krerët e

shoqatave apo të Dhomës së Tregtisë, jemi mbuluar nga email-e ose komente, sepse anëtarësia,

edhe e shoqatave apo edhe e dhomave, nuk ishte informuar siç duhet në lidhje me një çështje të

caktuar.

E dyta, zonja Hajdarmataj, ka ikur koha në këtë komision kur ligjet vinin dhe kalonin

me shpejtësi e rrufesë!

(Ndërhyrje pa mikrofon.)

Ligji, po, ka tre muaj që diskutohet në komision, me shumë përgjegjshmëri, edhe në

mungesën tuaj janë zhvilluar debate për t’u bindur, ne vetë jemi të bindur se ka nevojë të

konsolidohet roli i dhomave të tregtisë.

Duam të dimë me cilin të konsultohemi. Ne duam që për një projekt, që afekton një

sektor të veçantë, të njoftohen të gjithë aktorët, të gjithë biznesmenët e atij sektori dhe jo vetëm

krerët, siç ka ndodhur rëndom. Dakord?

15

Që të jemi të sinqertë, të kam parë të flasësh shpeshherë për zonën që përfaqëson dhe bën

jashtëzakonisht mirë, për Tropojën, por dy fjalë edhe për Valbonën mund t’i kishe thënë, për

HEC-et, në mënyrë që të jemi të vërtetë me veten tonë, kupton, pra me licencimet. Kështu të që

të mos bëjmë rolin e heroit të sapozbritur, i cili merakoset për gjithçka dhe flet për gjithçka,

ndërkohë që kur vjen puna për një çështje konkrete, nuk është dhënë asnjë lloj opinioni.

Ju e keni marrë fjalën njëqind herë ose me dhjetëra herë, po zien opinioni publik për

çfarë po ndodh në Valbonë, duhen ose jo ato HEC-e, janë zhvilluar ose jo siç duhet studimet

mjedisore, ndërkohë që nuk ashtu...

(Deputetja Hajdarmataj flet pa mikrofon.)

Mirë, më falni!

Tani e ka fjalën zoti Ruli.

(Deputetja Hajdarmataj flet pa mikrofon.)

Të lutem!

Po, pastaj zoti Dashi.

Genc Ruli – Do të falënderoja tre kryetarët e nderuar që keni ftuar jo vetëm për faktin

se janë nga kryetarët, do të thosha, më me përvojë dhe më cilësorë të dhomave të tregtisë, por

sollën në mënyrë shumë objektive një parashtrim se ku është vërtet problematika në lidhje me

këtë ligj, në lidhje me reformën që duhet bërë me dhomat e tregtisë. Për më tepër, e sollën me

gjithë përgjegjshmërinë, duke u zhveshur nga protagonizmi individual, protagonizmi i grupeve të

caktuara, i cili ka mjegulluar deri sot debatin e vërtetë për dhomat e tregtisë!

Në këtë aspekt, në qoftë se ligjin do ta quaja të paplotë, ai është i paplotë, sepse vjen

vetëm me një element të vogël, anëtarësimin e detyrueshëm në një kohë që ligji sot, dhe vërtet në

qoftë se do të kishe inspirimin për të bërë një reformë të përfaqësimit të institucionalizuar të

biznesit, që janë dhomat e tregtisë, ministria sot mund të sillte shumë mirë që edhe arbitrazhi t’u

kalojë dhomave të tregtisë, si dhe QKL-ja dhe QKR-ja, gjë që ne e kemi pasur synim qëkur i

ngritëm këto dy agjenci. Pra, thelbi i vërtetë i problemit është: a jemi në atë fazë që duam një rol

më të organizuar dhe më të fuqishëm përfaqësues dhe lobues të biznesit shqiptar? Po.

Thelbi nuk është në vetvete ajo ku ne e katandisim bisedën, pra anëtarësim i detyrueshëm

apo i padetyrueshëm, por është dinjiteti zyrtar që kanë dhomat e tregtisë që e legjitimon

anëtarësia e tyre, që e legjitimon edhe shteti duke i njohur këta si partnerë zyrtarë të biznesit.

16

Anëtarësimi i detyrueshëm ka qenë një instrument që kanë përdorur vende të ndryshme,

prandaj po ju them se vende që kulturën demokratike kooperuese e kanë të dobët, deri në një stad

të caktuar, janë detyruar ta përdorin këtë element anëtarësimi të detyrueshëm.

Çfarë kemi dëgjuar deri sot? Nga shumë përfaqësues të biznesit kemi dëgjuar që, po të

bëjmë anëtarësimin e detyrueshëm, i gjithë pushteti do të ikë tek ata katër-pesë vetë që janë në

krye të dhomave të tregtisë. Autoriteti kështu funksionon në botë.

Parimin shqiptar që në autobus ulemi të gjithë për së gjeri, sepse të gjithë jemi kryetarë,

të gjithë duam të jemi kryetarë, pse nuk e zbatojmë te politika? Se çfarë është politika?! I gjithë

pushteti është tek ata që janë kryesues të një partie. Te politika e pranojmë, te biznesi jo. Te

biznesi themi: “Si, or ti, të gjithë pushtetin duhet ta kenë tre vetë?”

Pse është bërë kjo? Është bërë, sepse me mijëra dhe mijëra biznesmenë duan të bëjnë

donkishotin dhe krijojnë.

Sot kemi një tufë shoqatash. Vendi që prodhon më pak GDP, por më shumë shoqata,

është Shqipëria. Kemi numrin më të lartë të shoqatave për frymë, numrin më të lartë të NGO-ve

për frymë me rezultatin më të vogël.

Çdo biznes, që ka 1 milion euro mënjanë, krijon një shoqatë të re. Me kë do të negociojë

shteti, dhe do të bisedojë shteti, me individët që dalin me emër shoqatash, apo me shoqata të

organizuara sipas ligjit, që janë dhomat e tregtisë? Ky është problemi më i madh.

Në qoftë se duam vërtet të kemi sisteme të organizuara që ndërveprojnë ndërmjet tyre, siç

është shteti një sistem i organizuar me ligj e mënyrë përfaqësimi të detyrueshëm, votimi që bëjnë

qytetarët, anëtarësimi i detyrueshëm për të dhënë votën se kush do të jetë kryetar shteti, kush do

të jetë kryeministër dhe kush do të jetë deputet. Po kështu, duhet të jetë për dhomat.

Por për dhomat pushteti vërtet vjen kur shteti u jep respekt atyre, t’u kalohen që sot disa

shërbime bazike dhomave. Po vij edhe tek ai që shihet si problem i parë dhe i fundit: pse e

hoqëm në vitin 2008? Po jua them unë: për një konkurrencë pozitive që donim të kishim për një

klasifikim sa më të mirë në politikat për biznesin, kishim bërë shumë gjëra të tjera. Na vinte një

vërejtje nga ata që merren me anketën e Doing Business që, me thënë të drejtën, e gjykova edhe

pak fëminore, ie cila quhej si kosto në nisje të biznesit. Pagesa që bëhej në Dhomën e Tregtisë,

pra për nisjen e biznesit, se kuotë në Dhomën e Tregtisë paguhet nga anëtarësia në të gjithë

botën. Pse kush i mban dhomat e tregtisë në të gjithë botën? Do t’i mbajë mafia, po nuk dha

biznesi para. Por në momentin e nisjes, “starting business”-in e quani kuotë të madhe. Në fakt,

17

propozimi i tanishëm është më i ulët në këtë drejtim. Thotë: “tre vjetët e para biznesi nuk

paguan”. Pra, “starting business”-in nuk e rëndon si kosto.

Ne quajmë biznese edhe shumë që nuk janë biznese: një furrë buke, një dyqan i vogël e të

tjera. Këto përjashtohen dhe mund të përjashtohen si kategori nga anëtarësimi i detyrueshëm.

Megjithatë, thelbi për mua është: t’ju kalojnë disa shërbime që sot, të cilat i kryen shumë mirë

Dhoma e Tregtisë.

Anëtarësimi i detyrueshëm për mua është një element që ka të bëjë vetëm me këtë fazë

të parë të vetëdisiplinimit, të vetëkuptimit të rëndësisë së sistemit dhe të përpjekjes sistematike

që duhet të bëjnë së bashku, duke kooperuar si përfaqësues të biznesit, të mundohemi të

mënjanojmë dy komplekse që kemi: E para, kompleksin që secili do të jetë kryetar dhe për këtë

arsye krijojmë shoqata. Ne e pamë kur diskutuam ligjin e pyjeve. Vetëm shoqata druri ishin 36.

Ç’është ky vend që paska 36 shoqata druri? Nuk shkon, mor.

E dyta, kompleksin e inferioritetit që i kemi. Po çoi letër Dhoma Amerikane, Dhoma

Italiane ose ajo Gjermane te ministri, tak, veshët mprihen nga politika, madje dilet edhe me

shpallje zyrtare që u bë takim me Dhomën Amerikane. Asnjëri nuk e çan kokën ta quajë

eveniment kur takon Dhomën e Tregtisë së Tiranës, Dhomën e Tregtisë së Durrësit apo

Bashkimin e Dhomave të Tregtisë. Këtë inferioritet mendoj se për dinjitet të shtetit, por edhe ne

si qytetarë të këtij shteti, për më tepër si deputetë, ne duhet ta heqim.

Protagonizma të tilla nuk i shërbejnë, përkundrazi, dhoma është një strukturë e organizuar

me një përfaqësim. Ata tre-katër që do t’i quajmë bejlerët që do të uzurpojnë pushtetin janë nën

kontrollin e asamblesë së të gjitha institucioneve të dhomës. Në qoftë se njerëzit duan ta luajnë

rolin siç duhet atje kur janë anëtarë, rëndësi ka që bindja e tyre të jetë e lirë dhe jo thjesht kuota

që do të paguajnë.

Eduard Shalsi – Zoti Ruli, përpara se t’ia jap fjalën zotit Kopliku, pastaj zotit Dashi,

zotit Bitri, një diçka vetëm desha t’ju them se gjatë kohës që ju nuk keni qenë në komision është

bërë një prezantim shumë dinjitoz. Është një material i përgatitur nga unioni i dhomave dhe

Dhoma e Tregtisë së Tiranës. Një kopje të materialit sekretaria më bën me dije që jua ka

shpërndarë. Do t’ju lutem ta shqyrtojmë me shumë vëmendje dhe në prizmin e këtij debati dhe të

këtij diskutimi ne të shohim se si po projektohet e ardhmja e dhomave, pasi të hedhim këtë hap të

parë. Materiali është shumë interesant. Ndoshta tani që dhe ju jeni në komision mund ta rihapim

18

përsëri. Dhe ata që e kanë përgatitur mund t’i riftojmë prapë në komision për të bërë edhe një

prezantim tjetër.

Edhe një herë, biem dakord që roli i unionit dhe dhomave të tregtisë dhe të industrisë

duhet të konsolidohet. Të biem dakord që kjo pagesë e detyrueshme nuk është qëllim në vetvete.

Pra, të biem dakord se çfarë lloj shërbimesh do të afrojnë nesër dhomat e tregtisë dhe të

industrisë. Për këtë ka një projekt të paraqitur, ka një draft se si do të organizohen, çfarë

shërbimesh do të ofrojnë dhomat e tregtisë. Është bërë një prezantim në komision. Do t’jua

shpërndajmë materialin, do t’i hedhim një sy dhe do ta përmirësojmë nëse është e domosdoshme

draftin e sjellë nga qeveria. Pra, ky është konteksti mbi të cilin ne po diskutojmë.

Zoti Kopliku e ka fjalën.

Namik Kopliku - Faleminderit!

Në fakt, ne e kemi diskutuar disa herë këtë projektligj. Mendonim se shumë gjëra kanë

dalë, por fatmirësisht erdhi edhe opozita dhe kjo gjë e ndez akoma edhe më shumë këtë debat.

Meqenëse kanë qenë ca kohë pushim, larg kësaj salle, nuk jemi kolauduar mirë me njëri-tjetrin

që të kuptojmë qëndrimin tuaj si opozitë në lidhje me dhomat e tregtisë. Paraprakisht unë dua një

sqarim nga kolegia Moza, atë që ka thënë dhe Dhoma Gjermane e Tregtisë, që bizneset do të

largohen. Kishin marrë vesh që ne po bëjmë një projektligj për dhomat e tregtisë dhe do të jetë

një super taksë që u shtohet bizneseve. Mendoj që dhe vetë si shoqatë janë të detyruar të

grupohen pasi deri më sot shumë më tepër se para vitit 2008 nuk kanë gjetur dhoma tregtie të

fuqishme të biznesit me të cilat të bashkëpunojnë, pa u detyruar të grupohen në shoqatat e

ndryshme.

Zotërinjtë na i shpjeguan gjerë e gjatë shërbimet që ofrojnë dhomat në një kohë që të

gjithë shërbimin që ofroni, ju e keni të detyruar me ligj. Pra, ka ca detyra që normalisht i ka

marrë përsipër shteti dhe ka mendime edhe nga kolegë të opozitës që edhe një pjesë të punëve që

bën shteti t’jua ngarkojë juve. Pastaj me kohë në propozimet tuaja, por dhe në arsyetimin e

instancave shtetërore mund të merrni disa nga këto detyra si detyrat që bën QKL-ja e kështu me

radhë. Por në fakt ju keni detyra të ngarkuara me ligj, kështu që nuk diskutohet ekzistenca apo jo

e dhomave tregtisë, për sa kohë që ka ligj për ju që keni disa shërbime. Thelbi është te pagesa e

anëtarësisë, në një kohë që shumë u thanë dhe këtu.

Unë mendoj se është ezauruar kjo çështje për sa kohë që bëhet fjalë për 20% të atyre që

quhen biznese. Pra, nuk kemi pse flasim më për furra buke apo një biznes të vogël fare. Bëhet

19

fjalë për ato që janë biznese të mëdha, që do të detyrohen të paguajnë. Por dhe këta që do të

detyrohen të paguajnë, në diskutimin që kemi bërë me grupe interesi, me dhomat e ndryshme të

tregtisë në rang vendi, ata kanë vënë kufij minimalë dhe maksimale të cilat janë lehtësisht të

përballueshme nga biznesi shqiptar. Pse ta bëjmë të detyruar, për sa kohë që shoqatat

anëtarësimin e kanë me kohë të detyruar?

(Diskutime në sallë.)

Namik Kopliku - Dua të bëj në fakt një analogji me atë që tha zoti Ruli që më pëlqeu.

Vetë zoti Ruli tha që t’i krahasojmë me partitë. Mendoni nëse partitë politike anëtarësinë nuk e

kanë me kuotë, ku do t’i gjejnë burimet financiare për funksionimin e tyre? Siç tha dhe zoti Ruli

do të shkojnë te mafia. Po dhomat e tregtisë, nëse nuk kanë burime financiare nga anëtarësia, ku

do t’i marrin ato? Në mos edhe ato do të futen nën ndikimin e grupeve mafioze për të siguruar

ekzistencën e tyre.

Prandaj nisur nga bisedat, takimet, materiale pa fund që kemi nga dhomat e tregtisë, por

edhe nga biznese të ndryshme, mendoj që të realizohen të gjitha detyrat që parashtron ligji

dhomave të tregtisë. Bizneset duhet të jenë të anëtarësuar në dhomat e tregtisë. Pra, duhet të jenë

të anëtarësuar si kudo me një kohë të caktuar.

Te problemi i madhësisë së kësaj kuote anëtarësimi, mendoj se duhet të ndalemi kur të

jemi konkretisht në nenin përkatës të ligjit.

Faleminderit!

Eduard Shalsi – Po, zoti Dashi.

Kozma Dashi - Faleminderit!

Kthehemi pas në një muaj e pak dhe prapë mbetemi te e njëjta histori. Shqetësuese në të

është që fokusohet vetëm tek ajo pagesë. Dhe unë para një muaji e gjysmë u kam bërë një pyetje

kolegëve tuaj. Ky është çelësi që do të bëjë çudinë? Dhe dhoma e tregtisë nga dhoma anemike

që i kemi tani do të na bëjë çudinë. Shqetësimi im nuk është ajo pagesë, por pse këto dhoma janë

anemike. Këto dhoma, siç tha zotëria i Durrësit, për rolin që kanë si ombrellë janë shqetësuese,

ato nuk kanë protestuar dhomat e tregtisë për paketën masakruese fiskale. Pse? Në çdo 3 qepena

në Fier 1 është i ulur në bulevardin kryesor. Pse kemi arritur në këtë situatë kur dhomat e tjera të

pavarura të tregtisë, si ajo amerikane thotë se dhe sikur t’u thotë bizneseve të huaja të vijnë të

investojnë do t’u thotë ambasada të mos vijnë. Pra, dhomat nuk kanë qenë përfaqësuese të denja

të biznesit. Dhe mua kjo më shqetëson se pse ne tani të vijmë, që qeveria t’ju fusë në vesh juve

20

anëtarësimin dhe kjo gjë mos të dilte nga vetë bizneset, se si duhet të rregullonin marrëdhëniet e

tyre. Dhe kryesorja, që do të ofronin, siç prezantoi zotëria i Shkodrës, produktet, produktet që

ofrojnë dhomat e tregtisë janë të rëndësishme. Dhe çfarë arrijnë të gjenerojnë që të çlirojnë

energji, në mënyrë që biznesi të ecë përpara.

Pra, eksperiencat i kemi parë nga të gjitha palët si ajo kontinentale, anglosaksone etj.

Të gjitha janë eksperienca që sipas vendit ku aplikohen funksionojnë shumë mirë. Në kushtet

tona ne duhet të shikojmë më thellë që në këtë projektligj ne të arrijmë të vëmë ca kolona të cilat

do të na garantojnë rivitalizimin e këtyre dhomave të tregtisë dhe jo të mbetemi me atë mendim

që ky do të jetë ai që do të na zgjidhë hallin. Meqenëse bëmë edhe diskutimin, dhe pyetjet, unë

kam një pyetje tjetër për mikun tim të Fierit. Sa biznese kanë qenë të regjistruara në dhomën e

tregtisë në vitin 2008? Sa janë aktualisht sot? A është punuar me bizneset fierake i gjithë ky

projektligj? Pra, a vjen këtu me mendimin e tyre? Ku konvergjojnë ata?

Faleminderit!

Eduard Shalsi – Faleminderit!

Është e domosdoshme që t’i hidhni një sy materialit të përgatitur nga dhomat e tregtisë

dhe të industrisë së Tiranës, si dhe Unionit, sepse shumë nga shqetësimet tuaja marrin përgjigje

teksa lexohet materiali.

Po, zoti Bitri.

Robert Bitri – Siç del nga të gjitha diskutimet, të gjithë biem dakord që dhomat e

tregtisë duhet të fuqizohen. Dhe jo vetëm që fuqizohen, por duke pasur një autoritet më të madh,

duke dhënë dhe një pjesë të shërbimeve, ose çdo njëri do të fillojë të paguajë një kuotë, e cila

mund të jetë e vogël, e madhe, atë do ta vendosin vetë bizneset në institucionet e tyre, kjo është

shumë më e kuptueshme në zgjedhjet që ata do të bëjnë. Pra, është një problem që do ta zgjidhë

vetë biznesi.

Por ne duhet të jemi të ndërgjegjshëm në një pikë, dhomat e tregtisë duhet të fuqizohen.

Pra, duhet të fuqizohen me çdolloj pushteti që nesër të jenë oponenca numër një e çdolloj

qeverie, e majtë ose e djathtë. Para se të merren vendimet për biznesin duhet të dëgjohet zëri i

biznesit. Zëri i biznesit dëgjohet vetëm te dhomat e tregtisë. Ne jemi dakord që dhoma

amerikane, dhoma italiane kanë të drejtë të thonë çfarë të duan, qeveritë kanë të drejtë t’i

dëgjojnë, ndërsa dhomat e biznesit shqiptar nuk janë në atë lartësi.

21

Për hir të së vërtetës disa kryetarë dhomash kanë bërë debate edhe me qeverinë, qoftë

Nikolini në këto momente, qoftë Bregasi në një moment të mëparshëm. Ky duhet të jetë dhe roli

luftarak i tyre. Nuk mund të jetë luftarak një rol i një njeriu fukara, pa para, dhe pa personalitet.

Personaliteti vjen edhe nga paraja, vjen edhe nga fuqia që kryetari i dhomës do të marrë kur tërë

bizneset janë anëtarë të dhomës së tregtisë. Dhe duke qenë anëtarë të dhomës së tregtisë

detyrimisht çdo kryetar duhet të kalojë në filtrin e zgjedhjes, sepse në mbledhje do të marrin

pjesë të gjithë anëtarët, sepse kanë paguar një kuotë. Do të duan që të dëgjohet mendimi i tyre.

Për mua duhet të eliminohen të gjitha shoqatat, të gjitha institucionet e tjera, të cilat

mund të jenë teknike, por jo në vendimmarrjen ndaj biznesit. Prandaj për fuqizimin e dhomave,

në qoftë se ne e shikojmë sa më shpejt, sepse kemi 3 muaj që merremi me këtë ligj ku janë

marrë dhe mendimet e të gjitha palëve. Ka ardhur koha që ne të konkludojmë sa më shpejt të

jetë e mundur që dhomat të bëhen më funksionale, në mënyrë që këto dhomat tregtie t’i

shërbejnë biznesit, t’i shërbejnë vendit, t’u shërbejnë të gjithë anëtarëve që ata kanë.

Eduard Shalsi- Faleminderit!

Dashamir Tahiri - Faleminderit!

I dëgjuam kolegët që folën këtu. Me sa shoh unë asnjë nga këta nuk ka bërë ndonjëherë

tregti dhe nuk kanë pasur përsipër ndonjë sipërmarrje. Po i dëgjoja me vëmendje duke folur për

ligjin, si dhe për amendamentet që duan të bëjnë. Unë duke lexuar vetëm revistën “Monitor”, po

përmend të parin, Shefqet Kastratin, që ka 460 e ca milionë euro xhiro dhe i fundit është një që

ka 30 milionë euro xhiro. Këta zotërinj vetëm nga këta, tek i pari marrin 2 milion e gjysmë euro

me atë 5%-shin dhe tek i fundit marrin nja 200 e ca mijë euro. E kuptoni se çfarë kërkojnë këta?

Mbase i bie dhe më pak, por unë po lë tavanin. Unë i kam parë këta dhe kur kanë qenë të

detyruar, por nuk kanë sjellë ndonjë risi. Ikte ai kryetari, merrte ata 4-5 nga mbrapa, dilte të

dëgjonte ndonjë punë gjasmë biznesi, bridhte nëpër panaire dhe nuk ofronte as edhe një gjë. Unë

jam kundër kësaj që këto të jenë të detyrueshme. Në qoftë se ju e keni për relike dhe doni ta

mbani gjallë, vini një kuotë 50 mijë lekë të vjetra të marrë rrogën një njeri atje, por vetë

biznesmeni nuk shkon nëpër këto dhoma. Këtë gjë duhet ta keni të qartë që të gjithë.

Eduard Shalsi – Po, zoti Kosta.

Vladimir Kosta – Unë do t’i bie shumë shkurt. Unë dua t’i bëj pyetje panelit, Kryetarit

të Dhomës së Tregtisë. Janë besoj 43 shoqata në Tiranë, të cilat përshkruhen në dhoma.

Minimumi i ka 3 të punësuar një shoqatë? Sa kryefamiljarë janë? Në sa do të përkufizohet ky

22

numër punonjësish? Pra, duhet të jemi dhe pak socialë për faktin që po flasim. Se ju thoni që

punoni fort të nxirrni bukën e gojës. Ju jeni grup interesi, është shoqëri e lirë. Ju doni të bëheni

partnerë me shtetin. Unë dëgjova kolegun Ruli që foli me atë gjuhë, ai ka të drejtën e tij, por m’u

duk sikur ka konflikt interesi, ose mbron dikë. Pse të mos bëhet i detyrueshëm dhe aty ku duan

të aderojë vetë biznesi? Do biznesi të aderojë në dhomën e ndërtuesve, të shkojë atje, do në

shoqatën amerikane, të shkojë atje. Pse duhet të përkufizohet kështu? Dakord jemi ne anëtarësim

i detyrueshëm. Le të shkojnë aty ku duan. Unë këto kisha për të thënë.

Faleminderit!

Eduard Shalsi – Ka ndonjë tjetër që kërkon fjalën?

Po, zoti Bushati.

Helidon Bushati – Faktikisht propozimi juaj, i dhomës së Durrësit, i artikuluar dhe në

mënyrë verbale, është 0,05% e xhiros së zotit Kastrati, e Bankers Petrolium, e 10 kompanive të

para shqiptare janë 2 milionë euro për secilin. Kjo është reale. Mund të shihni xhirot vjetore të

kompanive më të mëdha në Shqipëri. 10 kompanitë e para e kanë shifrën e xhiros 400 milionë

euro. Vlera minimale që keni propozuar ju është 2 milionë euro për kompani, që është një shifër

goxha e madhe për secilën kompani. Pra, të ishte një shifër e caktuar shumë më e vogël.

Pastaj një problem tjetër që ndjek biznesin, jam duke iu referuar 100 kompanive të para

shqiptare, nga shumë biznese është po i njëjti person që ka 3 kompani të ndryshme. Janë 3-4

vetë që kanë nga 2 ose 3 kompani të ndryshme. E dini çdo të thotë të paguajë një person 5

milionë euro? Kjo nuk është etike. Meqenëse ato quhen bizneset më të mëdha shqiptare, ato

mbajnë dhe peshën kryesore të ekonomisë. Në artikulim në qoftë se është një gabim i dhomës së

Durrësit... Nuk e kam me ju zoti Xhafa.

(Diskutime në sallë)

Helidon Bushati – Domethënë edhe problemi i personave që kanë nga 2-3 kompani

duhet të merret parasysh. Pa dyshim pjesa thelbësore është ajo që theksoi zoti Ruli, pjesa e

delegimit të kompetencave që me të vërtetë dhomat e tregtisë të ushtrojnë funksione në funksion

të biznesit. Janë shumë të mira panairet pa dyshim, por janë shumë më të mira disa funksione që

kanë pasur ato vërtetimet qoftë për pjesëmarrjen në tendera, apo ato vërtetimet e famshme të

mëparshme për të mos pasur nevojë për të ndenjur me javë të tëra pas funksionarit të radhës, por

për ta marrë në mënyrë automatike. Ky është funksion që shkon në ndihmë të biznesit, të

nderuar kolegë. Këtë gjë duam ne të gjithë, nuk ka rëndësi në jeni të majtë ose të djathtë. Duam

23

që biznesi të ketë sa më pak barriera. Unë nuk dua ta politizoj shumë, por sidoqoftë do të kisha

dashur që kur nuk u pyetët fare për paketën fiskale në vitin 2014 të kishit ngritur zërin, me thënë

të drejtën. Në vitin 2014 nuk jeni pyetur dhe nuk e keni ngritur zërin. Fare!

Meqenëse ju atë ministrin e keni tutolog të qeverisë, i cili shkoi nga Ministria e

Ekonomisë në Ministrinë e Financave dhe ju ka çuar edhe një pseudo-letër për të dhënë

mendimet, unë mendoj se është detyrimi juaj të jepni mendime të pjekura, mendime pro biznesit

dhe jo pro qeverisë.

Faleminderit!

Eduard Shalsi – Një sekondë, dua të bëj një sqarim!

Të nderuar, do t’ju kërkoj ndjesë për tonet e larta, shpeshherë të padrejta, për një arsye

shumë të thjeshtë. Shumica e kolegëve të mi nuk janë njohur me të gjitha materialet. Po të ishin

njohur me të gjitha materialet do të kuptonin që kjo është letra e dytë e Dhomës së Durrësit.

Letra e parë ka edhe një minimum dhe një maksimum. Kjo është një shtesë në vijim të letrës së

parë. Do të ishte më se normale, zoti Bushati, që t’u thoshit se si e nënkuptojnë xhiron, dhe pasi

të merrnit një përgjigje të jepnit mendimin tuaj pa agresivitet. Ju lutem!

(Zoti Bushati flet pa mikrofon.)

Ky nuk është komision që t’u hakërrehemi të ftuarve. Ju lutem! Ka një letër tjetër

përpara. Të diskutojmë me radhë. Urdhëroni, merreni fjalën!

(Zoti Bushati flet pa mikrofon.)

Kam të drejtën të them... Nuk mund t’u hakërrehemi të ftuarve. E keni lexuar letrën e

parë, zoti Bushati?

I lutem edhe një herë sekretarisë që të gjitha dokumentacionet që kanë ardhur në

komision nga shoqatat, nga grupet e interesit, mbi të ardhmen e dhomave të tregtisë, përgatitur

edhe nga Unioni dhe nga Dhoma e Tiranës, t’u vihen në dispozicion deputetëve dhe pasi të kenë

asimiluar materialet do të kuptojnë se një pjesë e këtyre shqetësimeve gjejnë shprehje, sepse

është mbledhja e disata herë që bëjmë dhe kemi folur për një minimum dhe maksimum.

Zotëria nga Durrësi vjen në mjediset parlamentare për herë të dytë. Po ashtu edhe

zotëria nga Shkodra. Përveç mbledhjeve zyrtare që kemi bërë në komision, kemi zhvilluar edhe

një mori takimesh të tjera pa kamera, që ata të kuptojnë më mirë mjedisin në të cilin punohet.

Kemi debatuar gjatë dhe kemi folur për minimum dhe maksimum; kemi folur për 0,05, 0,07;

kemi marrë në konsideratë mendimet e bizneseve të mëdha; kemi shqyrtuar në një material të

24

veçantë të Dhomës së Industrisë dhe Tregtisë së Tiranës. Pra, kemi bërë një punë mjaft të

madhe. Pra, ju lutem, të paktën me të ftuarit nuk kemi arsye pse të jemi arrogantë!

Helidon Bushati – Në qoftë se etiketohem si arrogant me pa të drejtë, nuk mendoj se

është në etikën tuaj, kryetar. Këtu nuk ka arrogancë, këtu po diskutohet. Siç dëgjova panelin dhe

kam dëgjuar çdo panel që ka ardhur, edhe paneli duhet të më dëgjojë mua dhe duhet të ketë

durimin, meqenëse jam këtu në cilësinë e deputetit.

Nuk bëhet fjalë për arrogancë, por për argumente. Bëhet fjalë për një ligj që shpresojmë

të jetë në funksion të biznesit. Nuk ka arrogancë. Në qoftë se ju apo Dhoma e Tregtisë, apo një

ndër dhomat e qarqeve vjen me variantin e dytë 0,05, 0,07, që ju vetë e rikonfirmuat, varianti i

dytë është ai i konkluduari pas diskutimit të parë dhe unë po e marr që këtu. Nuk ka në asnjë

moment të shkruar minimum apo maksimum.

Shifrat për të cilat fola, ku disa bizneseve u takon të paguajnë 2 milionë euro, dhe të

fundit 150 mijë euro, janë reale, kryetar. 0,05% të 400 milionë eurove, çdo qytetar, me një

përllogaritje të thjeshtë, mund ta llogarisë.

Për sa i përket xhiros ai është një koncept ekonomik që e dinë të gjithë ata që kanë bërë,

qoftë edhe me një orë mësimi ekonomi dhe nuk ka disa lloje xhirosh.

Eduard Shalsi – Urdhëroni!

Helidon Bushati – Në qoftë se ai ecën me parimin që e shkruara mbetet, ka të drejtë.

Unë duhet të kisha shkruar aty që Dhoma e Durrësit i ka ndarë kontributet vjetore në 5 skalione

dhe skalioni i pestë është me xhiro mbi 100 milionë lekë. Kastrati, që përmendi ai, që është

anëtar i Dhomës së Durrësit, paguan 60 mijë lekë të rinj në vit.

Eduard Shalsi – Dakord.

Faleminderit!

Shezai Çobo – Në lidhje me pyetjet që bëri zoti Dashi, dua të them se e vërteta është që

në vitin 2008, kur dhomat kanë qenë me anëtarësim të detyruar, Dhoma e Tregtisë së Fierit ka

pasur 315 anëtarë. Ndërsa në vitin 2016 kur ka qenë me anëtarësi vullnetare, ka pasur 120

anëtarë. Dua të theksoj se bizneset kryesore të Fierit si: Albstar, Bolivoil, Mulliri i Artë, Lufra,

janë anëtarë të Asamblesë të Dhomës së Tregtisë dhe Industrisë së Fierit.

Para një muaji, madje para dy javësh, Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë së qarkut të

Fierit, 41 burra, nga Fieri, Lushnja dhe Mallakastra, kanë vendosur tarifat për vitin 2016, të cilat

vijojnë nga 10 mijë lekë të rinj deri në 15 mijë lekë rinj në vit për çdo biznes. Personat fizikë

25

janë falas, personat e rinj juridikë deri në 3 vjetët e para janë falas. Me ato realisht kjo dhomë

dikur ka bërë më shumë se 10 panaire në qytetin e Fierit.

Unë mendoj, pavarësisht nga debatet që u bënë këtu, se është e drejta juaj që jeni në

këtë pozicion të veproni ashtu siç mendoni. E drejta jonë është që ne t’u themi se ky është

realiteti dhe bashkërisht po punojmë për institucionet.

Faleminderit!

Eduard Shalsi – Urdhëroni!

Shezai Çobo – Në lidhje me shoqatat dhe dhomat është e rëndësishme të dihet statusi

juridik i dhomave dhe statusi i juridik i shoqatave. Në një qark në të gjitha vendet e botës ka

vetëm një dhomë. Pra, dhomat i ngre shteti dhe kur i ngre, do të thotë t’i ngrejë me anëtarësi

vullnetare apo të detyruar.

Shteti ynë konform me Europën i ngriti me anëtarësi të detyruar. Në vitin 2008 u hoq

një nen, pra, nga i detyruar doli vullnetare. Të gjitha detyrat që kishte dhoma mbetën të

detyruara.

Tani vijmë te pyetja e zotit Dashi: Ky është çelësi? Po, ky është çelësi. Si e do shteti?

Do të zbatojmë detyrat që na ka vënë qeveria? Buxhet i detyruar. Do të kalojmë në një shoqatë

më tepër? Kalojmë shoqatë. Ne nuk kemi ardhur këtu për të rregulluar 50, 100, të gjitha dhomat.

Si e do shteti organizmin? Nesër kur të futemi në BE, ku i keni dhomat një mijë për qind jo një

qind për qind?! Këto shërbime janë vënë në ligj, pse nuk i zbatoni? Cilat janë këto shërbime?

Unë thashë 84. A zbatohen? Po si zbatohen nëse nuk ka anëtarësi vullnetare?!

Këto dhoma nuk i shërbejnë vetëm biznesit. Nëpërmjet studimeve ato u shërbejnë të

gjithëve.

Po jap një shembull, ne kemi rënë dakord me kryetarin e bashkisë dhe kemi filluar

studimin për ristrukturimin ekonomik të njësive administrative. Pra, të mos jenë 20 furra buke,

20 farmaci rresht, 30 kafe rresht dhe duke bërë këtë ne i ndihmojmë bizneset.

Zoti Tahiri tha se këta nuk janë biznesmenë. Vijmë te ligji. Ka kryetar dhe president

dhomash. Kryetari është ekzekutiv, është punonjës në të gjithë Europën. Presidenti është

biznesmen. Asambleja, parlamenti drejton, kurse qeveria është tjetër. Derisa shteti ngre dhomat,

në fund të fundit, kjo është demokraci nëpërmjet ligjit.

Në Gjermani 70% e anëtarëve paguajnë kuotën dhe nuk shkojnë asnjë ditë në dhomë,

sepse shteti është organizuar në mënyrë të atillë. Firma e Benzit ka kontributin më të madh dhe

26

Dhoma Gjermane thotë: Ata nuk vijnë te ne, por ne duhet të shkojmë të marrim eksperiencë prej

tyre. Këtu është fjala që të ngremë institucionin dhe unë e thashë shqip tarifën vendoseni ju mbi

bazën e detyrave që do të na jepni. Do të na jepni 5 lekë, do të bëjmë 5 punë, se këto janë

detyrat. Do të na jepni 50 lekë do të bëjmë 10 punë.

Eduard Shalsi – Faleminderit!

Urdhëroni!

Anton Leka – Kur takohemi me dhomat e tregtisë, jemi mësuar të takojmë biznesin.

Biznesi është shumë më i madh se sa dhomat që përfaqësojmë. Unë kam vetëm një merak dhe

këtu i drejtohem kryetarit të komisionit. Në rast se bëjmë pak histori se si kanë ardhur dhomat e

tregtisë jo nga ato që lexova, por në ato që kemi jetuar, të paktën pas vitit ’97, unë kam dy pamje.

E para, në rast se ne duhet t’i mbajmë dhomat e tregtisë që t’i shërbejnë biznesit duhet të

vendosim tarifë të detyruar. Në rast se nuk i duam dhe t’i katandisim siç janë sot, ne duhet t’u

themi atyre: Mbyllini dhomat, se nuk i duhen sistemit. I drejtohem komisionit, propozuesit të

ligjit dhe relatorit.

Faleminderit!

Eduard Shalsi – Zoti Bushati, urdhëroni!

Ervin Bushati – Faleminderit!

Biznesi është i pari në një sistem kapitalizmi pastaj janë të gjitha dhomat apo

organizmat e tjera që mund ta ndihmojnë atë.

Biznesi është sa i shpejtë dhe i fuqishëm, aq edhe fragile në një mikroklimë, që po t’i

ndryshosh dy parametra, qoftë edhe me dhomat e tregtisë, mund ta dëmtojë shumë. Që biznesi

të jetë i shpejtë dhe aktiv duhet që edhe dhomat e tregtisë të jenë aq të shpejta dhe aktive.

Biznesi është i ri në Shqipëri. Nuk e di si janë dhomat e tregtisë dhe si reagojnë ato. Nuk

e di çfarë tarife është e drejtë, por nuk e di që tarifa mbi xhiron të jetë më e drejtë, në qoftë se do

të më duket edhe pak më e drejtë tarifa mbi fitimin, sepse një biznes mund të ketë shumë xhiro

dhe ndoshta nuk ka aq fitim dhe nuk ka pse t’i vendoset në mënyrë arbitrare.

Në opinionin tim testi më i mirë, qoftë edhe për një instrument të tregut, siç janë

dhomat e tregtisë, është vetë tregu. Edhe në qoftë se do të më pyesni në qoftë se do të merreshin

platforma më të reja, le ta testojmë në treg dhomën e tregtisë, le ta bëjmë shoqëri aksionere dhe

le të zbatohet, për herë të parë, një funksion i bursës në Shqipëri. Le ta provojnë veten në treg se

sa janë të gatshëm të gjithë bashkë.

27

Kjo është një ide. Ndoshta e kthen pak mbrapa historinë. Sot edhe një nga kandidatët

kryesorë të FIFA-s, propozoi që FIFA duhet të kuotojë në bursë, sepse do të zgjidhë shumë më

tepër probleme që po dalin sot njëri pas tjetrit.

Në qoftë se dhomat e tregtisë duan të jenë kaq të hapura, le të kuotohen në bursën e

parë shqiptare. Le të jetë ky instrumenti i parë që të ecë me shpejtësinë që kërkon biznesi dhe

koha. Jam dakord me disa nga parashtrimet e mëparshme, por jo me zotin Ruli.

Eduard Shalsi – Urdhëroni!

Kozma Dashi – Faleminderit!

Kur ju pyeta nëse keni marrë mendimin e bizneseve, shikoj që edhe ju nuk jeni ende të

kthjellët. Në çfarë kuptimi?

Ato tarifa që ti propozove janë qesharake... I bie që praktikisht në çdo 10 mijë euro

xhiro të kërkohen 5 euro. Kjo është matematika. Pra, bizneset fierake të thanë ty ato me 100

euro, por asnjëri nuk pranoi 250 mijë euro...Është mbi xhiron, është e shkruar.

Faleminderit!

(Mungesë incizimi.)

Eduard Shalsi – Është e qartë.

(Diskutime pa mikrofon.)

Mimoza Hajdarmataj - Zoti kryetar, në fillim të diskutimit të këtij projektligji mbaj

mend se kemi thënë që në nenin 4 janë definuar të jenë dy asamble, që do të përcaktojnë masat

dhe procedurat e vjeljes së kuotës vjetore të anëtarësimit në dhoma.

Gjykoj, duke marrë shkas edhe nga ndërhyrjet e kolegëve, se që nga momenti, përderisa

ne do ta vulosim anëtarësinë me detyrim apo vullnetar, do të jemi përsëri ne që duhet të

ndërhyjmë në nivelin e vjeljes së taksës ashtu si qeveria progresive. Nuk është taksë, por

kuotizacion. Kuotizacioni është progresiv në varësi me nivelin e të ardhurave apo fitimit të

bizneseve. Në nenin 4 do të jemi ne që do të ndërhyjmë? Këtu thotë se janë asambletë.

Eduard Shalsi - Faleminderit!

Zoti Kopliku, urdhëroni!

Namik Kopliku - Po bëjmë shumë diskutime. Mendoj se kur të fillojmë të shqyrtojmë

nenet do të ndalemi edhe në këtë pikë. Pra, nëse ne bashkë vendosim se sa do të jetë minimumi

dhe sa do të jetë maksimumi i pagesës, përqindja e xhiros ikën. E di pse është kjo përqindje e

xhiros? Nëse do të vëmë një kusht minimal, po them 100 euro minimumi, duke përjashtuar të

28

gjitha bizneset e vogla dhe 1000 euro maksimumi, të gjitha bizneset do të thonë: ‘‘Unë dua të

paguaj 100 euro. Pse duhet të paguaj maksimumin 1000 euro?’’ Në këtë rast futet përqindja

sipas fitimit. Pra, është një gjë që do ta diskutojmë gjatë shqyrtimit të neneve.

Faleminderit!

Eduard Shalsi – Faleminderit!

Besoj se gjithkush nga ne ka mbajtur shënime. Unë edhe një herë dua t’ju falënderoj,

respektivisht kryetarin e Dhomës së Tregtisë së Durrësit, të Shkodrës dhe të Fierit!

Të nderuar kolegë, rishihemi nesër!

Mirupafshim!

MBYLLET MBLEDHJA