ÖĞretmenlerİn ÖĞretİm sÜrecİnde kullandiklari...
TRANSCRIPT
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 2012 45
ÖĞRETMENLERİN ÖĞRETİM SÜRECİNDE KULLANDIKLARI ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ İLE BUNLARI TERCİH ETME
NEDENLERİYücel KAYABAŞI1
ÖZAraştırmanın Amacı:MilliEğitimBakanlığınabağlıilköğretimokullarında
görev yapan öğretmenlerin öğretim sürecinde öğretmeyi sağlamada kullandıklarıöğretimyöntemve teknikleri ilebuyöntemve teknikleri tercihetmenedenlerineilişkingörüşlerinibelirlemektir.
Yöntem:Araştırmada taramamodeli kullanılmıştır.Araştırmanın çalışmagrubunu,2009-2010eğitimveöğretimyılındaAnkara’daMEB’ebağlıdörtmerkezilçe Yenimahalle, Mamak, Gölbaşı ve Sincan’da bulunan toplam 20 ilköğretimokulunda görevli 325 öğretmen oluşturmaktadır. Bu okullar random tekniği ileseçilmiştir. Araştırmada kullanılan ölçme aracı üç alt bölümden oluşmaktadır.Birincibölümdekişiselbilgiler,ikincibölümdeöğretmenlerinkullandıklarıöğretimyöntemve teknikler, üçüncübölümde iseöğretmenlerinbuyöntemve teknikleritercihetmenedenleriniölçen48maddebulunmaktadır.Araştırmada“Öğretmenlerinyöntemveteknikleritercihetmenedenlerineilişkinkullanılanölçmearacı,yapılanalan taraması sonucuaraştırmacı tarafındangeliştirilmiştir.Araştırmacı tarafındangeliştirilen ölçme aracının Cronbach Alfa katsayısı α=0.94, açıklanan varyans ta 52.41 olarak bulunmuştur.Araştırmada beşli likert tipi derecelendirme ölçeğikullanılmıştır.
Bulgular ve Sonuçlar:Eldeedilenbulgularagöreöğretmenleringenelliklegeleneksel öğretmen merkezli öğretim yöntem ve tekniklerinden düz anlatımyöntemini, grupla öğretim tekniklerinden ise beyin fırtınası ve problem çözmeyioldukçaçokkullandıklarıgözlenmiştir.Yinearaştırmada,öğretmenlerincinsiyetleri,eğitimkademeleri,meslekikıdemleri,mezunolduklarıokultürüvealdıklarıeğitimtürü ileöğretimyöntemve tekniklerini tercihetmenedenleriarasındaanlamlıbirfarkbulunamamıştır (p>0.05).Öğretmenleringirdikleri derslerin içerikleri (sözel,sayısal ve hem sayısal hem de sözel) ile öğretim yöntem ve tekniklerini tercihetmeleri arasında sözel ve sayısal içerikli ders verenlerin lehine anlamlı bir farkbulunmuştur(F:2-315)=3,936;p<0,05).
Anahtar Kelimeler: Öğretim, Öğrenme-Öğretme, Öğretim Yöntem,TeknikleriveStratejileri
1 Yrd.Doç.Dr., Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Eğitim BilimleriBölümü,EğitimProgramlarıveÖğretimiAnabilimDalı
Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 201246
THE TEACHING METHODS AND TECHNIQUES USED BY TEACHERS IN TEACHING PROCESS AND THE REASON WHY TEACHERS PREFER
THEM
ABSTRACTThe Aim of the Research: Theaimoftheresearchistoidentifytheteaching
methods and techniques used by the teachersworking at public primary schoolsand their opinions about the reasonwhy they prefer these teachingmethods andtechniques.
Method:Weusedscanningmethodintheresearch.Theworkgroupoftheresearch is consist of 325 teachersworking at 20 public primary schools in fourcentraldistricts–Yenimahalle,Mamak,GölbaşıandSincan–ofAnkarain2009-2010educationalterm.Theseschoolswerechosenrandomly.Theevaluationinstrumentoftheresearchisconsistofthreeparts.Inthefirstpart,personalinformationtakeplace, in the second part teachingmethods and techniques take place and in thethirdpart48 itemsmeasuring the reasonswhy teachersprefer thesemethodsandtechniquestakeplace.Intheresearch,theCronbachAlphacoefficientof“evaluationinstrument about the reasons why teachers prefer methods and techniques” wasfoundasα=0.94,andthevariancewasfoundas52.41.The5pointlikertscalewasusedintheresearch.
Findings and Results:Accordingtothefindings,itisobservedthatteachersuse lecture method among traditional teacher centered methods and techniques,brainstorming,homeworkandproblemsolvingamongteachingingroupstechniques.Intheresearch,thereisnosignificantdifferencebetweenthereasonswhytheyprefertheteachingmethodsandtechniquesandtheirgender,educationlevel,professionalseniority,theschooltypetheygraduatedfrom(p>0.05).Weidentifiedasignificantdifference between the course contents (verbal, numerical and both verbal andnumerical)andthemethodsandtechniquestheypreferinfavoroftheteachergivingcoursesbothverbalandnumerical(F:2-315)=3,936;p<0,05).
Key Words: Teaching, Learning-Teachin,TeachingMethods,TechniquesandStrategies
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 2012 47
1. GİRİŞHer bilim alanındaki uygulama çalışmaları belirli kuramsal kavram ve
ilkelere dayalı olarak yürütülür. Eğitim alanında da hedefler, programlar, araç-gereçler,stratejiler,yöntemveteknikler,öğretme-öğrenmesüreçleriningeliştirilmesive uygulanması belli kuramsal temellere dayalı olarak yapılır. Bunlar, psikolojikilkeler, toplum idealleri, değer yargıları ve ihtiyaçlar ile eğitim felsefelerininöngördüğü esaslardır. Eğitim faaliyetlerinin planlanması, organizasyonu veyürütülmesindebuesaslarındikkatealınmasıvefaaliyetlerinbunlarauygunbiçimdeyürütülmesinigerektirir.Bu faaliyetleringerçekleştirilmesindesorumlulukbirincederecede okul yöneticileri ile öğretmenlere düşmektedir (Çeliköz veÇetin, 2004(SenemoğluveÖzçelik,1989,Şahin1992,Özgür1994,Aysın1999,JohnsonandHowell, 2005 Şimşek 2005). Özellikle başarılı bir eğitim-öğretim faaliyeti içinişinde uzman öğretmenlere ihtiyaç vardır. Bu da nitelikli eğitim-öğretim hizmetiverecekeğitimkurumlarıylamümkünolacaktır.Ancak,nasılbireğitimverelimkiistenilenyeterlilikleresahipöğretmenleryetiştirelim.Busorunhalaeğitimbilimcilertarafındantartışılmaktavebirçokaraştırmanındakonusunuoluşturmaktadır(Duman1993;ÖzsoyveÜnal2004;Üstüner2004;AdıgüzelveSağlam2009;Ayas2009;Şişman2009;Özoğlu2010;YolcuveKartal2010YılmazveAltınkurt2011).
Eğitim-öğretimfaaliyetlerininyürütücüsüolanöğretmenlerin,öğrenmeyeetkiedenfaktörlerdenbirisiolanöğretimyöntem,teknikvetaktiklerikonusundayeterlibilgivebeceriyesahipolmalarıgerekiyor.Ancaköğretmenlerinbukonudayenivealternatiföğretimyöntem,teknikvetaktiklerinibilipkullanmalarıkonusundayeterlive istekliolmadıklarısöylenebilir. Öğretmenlerdahaçokkendilerininmerkezdeolduğu, dersin akışını ve öğrencileri yönlendirdiği, değerlendirmeyi kendilerininyaptığıöğretimyöntem, teknikvestratejive taktiklereöncelikleağırlıkvermekteve özellikle öğrencinin aktif olduğu yöntem, teknik ve taktiklerden uzak durmaeylemindedirler(Marbach,Seal&Sokolove2001,Junst,Licklider&Wiersema2003,Covill2011).Budaöğretmenlerinalternatiföğretimyöntem,teknikvetaktiklerinikullanmalarıkonusundakiyetersizliklerindenkaynaklanmaktadır.
Öğretmeninetkinöğrenmeyaşantısınıoluşturmadaonusürdürüpgeliştirmedeve sonuçlandırmadaki başarısı, çağdaş eğitim görüş ve ilkelerine, yöntemlerinedayandırılırsagerçekleşebilir,beklenensonuçlarıverebilir.Öğretmeninçalışmala-rını, öğretim uygulamalarını çağdaş eğitim ilke ve görüşlerine dayandırabilmesi,onlardanyeterinceyararlanabilmesi içinbunları iyikavramışuygulayabilecekdü-zeyde öğrenmiş olması gerekir.Yapılan araştırmalara göre (Önen, Saka, Erdem,
Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 201248
Uzal ve Gürdal’ın 2008) farklı branşlardaki öğretmenlerin derslerinde öğretimyöntem-teknik ve stratejilere ilişkin yeterli bilgi ve beceriye sahip olmadıkların-dan,genellikleöğretmenimerkezealanyöntem-teknikvestratejileritercihettiklerigözlenmiştir(akt.Önen,Mertoğlu,SakaveGürdal2009).
Öğretmenlerin, öğrenme yaşantılarını doğru planlama ve kullanmadabecerikli olmaları temeldir. Öğrenciler, çalışmaları sırasında var olan bilgiyiöğrenmeyle birlikte, onu geliştirmeye yönelik bilgi üretme etkinliklerineyönelmişlerse;öğretmenlerinde,öğrencilerinbilgiüretmesinde,nitelikliöğrenmeyaşantılarınınnasılkazandırılıpplanlanacağıkonusundayeterlibilgivebecerileresahip olması gerekir. Öğrenciler, bilgi üretmeden çok, hazır bilgiyi kullanmakonusunda bir eğitim görürlerse, bilgiyi nasıl üretebilirler? Bu bakımdan, birerüretimmühendisiolanöğretmenlerin,öğrencilerineyalnızcahazırbilgilerikullanmadeğilde,bilgiyiüretmeveürettikleribilgiyikullanmayollarınıöğretmeleriönemlibir gereklilik olarak ortaya çıkmaktadır. Öğretmenler bu konuda en iyi biçimdeyetişmeli;sınıfta,öğrenme-öğretmeetkinliklerindekullanılanyöntemveteknikleriyeterincesindirerek,derslerindegerektiğigibikullanabilmelidir.Tekrarvurgulamakgerekirse, özellikle öğrenciler öğrenirken farklı yöntem, teknik ve öğrenmeyollarından yararlanabilirler, örneğin bazıları okuyarak, bazıları yazarak, bazılarıdinleyerek, bazıları tartışarak bazıları da yaparak yaşayarak öğrenebilirler(Cole1981: 31). Örneğin, anlatım yöntemini kullanan öğretmen, sınıfın sessizcekendinidinlediğinizannederken,öğrencilerinbirkısmıbaşkaşeylerdüşünmeye,kendileriyle konuşuphayalleşmeye yönelebilir, insanların dinlemedeki dikkatsınırı düşüktür(Küçükahmet 1983: 81). Araştırmalar, öğretmeni dinlerken veokurken, zamanla öğrenci sıkıntısının çoğaldığını göstermektedir (Larson andothers,1991:431veLammersandMurphy2002).Budurumlardaöğretmen,yöntemideğiştirmeli,örneğinöğrencilerintartışmasınısağlamalı,konuylailgilideğişikyaklaşımlara yönelmelidir (Cangelosi, 1988: 19)veöğrencileridüşündürmeyeyöneltecek ve onlarda eleştirel düşünme, probleme dayalı öğretim gibi bir takımdüşünme becerilerini geliştirecek stratejiler kullanmalıdır(Ishiyama&John 1999). Yineöğretimsürecindedikkatindağıldığı zamanlarda ilgili bir fıkra, bir şiir,hattakonuyayakınbirşarkı,grububirsüreamaçlardanuzaktutsabile,kalanzamandailgiyiartırabileceğiiçinyararlıolacaktır.
Planlanmışöğretimetkinlikleriyle,öğrenciyeistenenbilgi,beceri,tutumvedavranışlargibideğerlerikendiyaşantılarıyoluylakazandırmak,yeteneklerinige-
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 2012 49
liştirmek;varsaolumsuzdavranışlarınıyokediponuyaşamıboyubaşarılıvemutlukılacakbiryeterliliğe,birkişilikörüntüsüneeriştirmek, toplumayararlıkılmaktır.Öğretmenler,öğrencilerebuyeterlilikleriokullardaplanlıöğretimfaaliyetleriyleka-zandırmayaçalışırlar.Sürecinplanlanmaaşamasından,ortamınyaşanmasınakadaretkinrolalırlar.
Öğrencilereistendikdavranışlarıkazandırma,öğrenmeveöğretmestrateji,kuram, yöntem, teknik taktiklerin etkin bir biçimde kullanılmasıylamümkündür.Bunlarıöğretmeninbilmesigereklidir.Yalnızbilmesiyetmeyebilir, aynızamandaher derste bunları, etkili bir biçimde uygulayabilmelidir de; çünkü öğretmenlikteönemliolankuramdeğil,uygulamadır.Ancakkuramdabilinmeli;fakatöğretimsü-recindeuygulamayadahaçokağırlıkverilmelidir.Herkuram,nekadarçokuygu-lamaverileritarafındandesteklenirsedesteklensin,yinedeonunişlemediği,yetersizkaldığı açıklayamadığı öğrenme-öğretme olguları olabilir.Bunun pek çok nedeniolabilir.Bunlardanbirisideherinsanınöğrenmegücü,biçimi,kapasitesiyanihazırbulunuşlukdüzeyidir.Bazıinsanlardinleyerek,okuyarak,tartışarak,yaparak-yaşa-yarakyadabaşkalarınaöğretereköğrenebilirler.Öğrencininsüreçtebunlarınbirini,birkaçınıyadatümünükullanaraköğrendiğidavranışlarolabilir.Yineherdavra-nışı, her öğrenci aynı şekilde öğrenemeyebiliyor. Farklı öğrenme strateji, kuram, yöntem,teknikvetaktiklerinikullanabiliyorlar.Diğeryandanöğretilecekdavranışınniteliğideğişince,işekoşulacaköğrenme-öğretmestrateji,kuram,yöntemteknikvetaktikleri de değişebilmektedir.Durum böyle olunca değişik öğrenme stratejileri,kuram,yöntem,teknikvetaktiklerortayaçıkıyor.Bunlarıntümününbiröğretmentarafındanbilinmesiveaynızamandayerivezamanıgelinceişekoşulabilmelidir.Bununiçindeöğretmenbunlarıkullanımilkelerineuygunolaraknasılkullanılmasıgerektiğinibilmekzorundadır(Gözütok,2006,Sönmez2009).Öğretmeninyöntemeolanyatkınlığı,zamanvefizikselolanaklar,maliyet,öğrencigrubununbüyüklüğü,konunun özelliği, öğretim sonucunda öğrencide geliştirilmek istenilen nitelikler,sınıfatmosferigibipekçoknedenetkiliolmaktadır(Küçükahmet,1994:40).Şunuaçıkçaifadeetmekgerekirse,hiçbirdersiçinhiçbiryöntemyadatekniksihirlibirdeğnekdeğildir.Şuderseşu,buderstebuyöntemveteknikkullanılmalıdır,deni-lemez.Öğretmen kendi kişisel çabaları ve duyarlılığı ile sınıfına en uygun gelenyöntemveteknikleriseçerekyinesınıfındanaldığısinyallerledeğişikliğegidecektir.Önemliolan,öğretmeninkonununen iyiöğretiminisağlayacakyöntemve teknikzenginliğinegitmesidir.
Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 201250
Günümüzde öğretim yöntem ve tekniklerini, öğretmen, öğrenci ve dersfaktörleridışındabelirleyenbirçokfaktörvardır.Dersprogramlarınıgeliştirenlerden,derskitaplarınıhazırlayanlara,okullarıyapanvedonatanlardan,dersaraç-gereçleri hazırlayanlara,hattagünlükderssaatveyerlerinidüzenleyenlerekadarpekçokfaktöröğretimyöntemvetekniklerininbelirlenipseçilmesiüzerindeetkiliolmaktadır.Biröğretmeninyöntemveteknikleriseçiminietkileyecekpekçokfaktörvardır.Bunlarınenbellibaşlılarışunlardır:
1. Öğretmeninyöntemvetekniğeolanyatkınlığı,
2.Yöntemvetekniğinkullanılmasıiçingereklizamanvefizikselolanaklar,
3.Yöntemvetekniğinmaliyeti,
4. Öğrencigrubununbüyüklüğü,
5.Konununiçeriği(özelliği),
6. Öğretimsonucundaöğrencidegeliştirilmekistenennitelikler
7. Öğrenciözellikleri(Küçükahmet2006:54-55).
Bu faktörlere programın niteliği, öğrenci grubunun tutumları, öğretmeninkişiliği,sınıfatmosferigibipekçoketkeneklenebilir.
Öğretimyöntemvetekniklerliteratürdedeğişikşekillerdesınıflanmaktadır.Gelişim açısından farkları belirlemek amacı ile yöntem ve teknikleri gelenekselve çağdaş olmak üzere iki grupta sınıflandırılabilir. Geleneksel öğretim yöntemve tekniklerinde, bütün faaliyetler, öğretmenin merkezde olduğu görüşüne görebiçimlendirilmiştir. Öğretmen aktif, öğrenci pasif bir alıcı durumundadır. Sınıfiçerisindebütünrolleröğretmendetoplanmıştır.Gruphalindeöğretimsözkonusudur.Sınıftasözeletkileşimbüyükağırlık taşır.Çağdaşöğretimyöntemve tekniklerinikullananöğretmeninrolleri isedahafarklıdır. Öğretmen,öğrencininöğrenmesinikolaylaştırma, öğrenciye rehberlik etme, öğrenme sürecine öğrencinin katılımınıvekatkısını sağlamaveöğrenciyi sürekli güdüleme ileyükümlüdür. Bunedenleöğretmeninkullanacağıyöntemveteknikler,yukarıdakietkinliklerigerçekleştireceknitelikteolmalıdır.Bugün,öğretimyöntemveteknikleri,öğrencininkendikendineöğrenmesini,zamanınıkendinegöreayarlamasını,araç-gereçlerdenen iyi şekildeyararlanmasını, öğrenme kaynağı ile doğrudan doğruya etkileşimde bulunmasını
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 2012 51
sağlayacakşekildegeliştirilmektedir. Öğretmenin,öğrencininöğrenmeçevresiyleaktifbir çaba ileetkileşimiveyaöğrenciyene sunulduğundançok,öğrencininneyaptığı ile oluştuğu görüşü, öğretim yöntem ve tekniklerinin kullanılış biçiminideğiştirmiştir.Öğretmeişindekullanılacaköğretimyöntemvetekniklerinöğrencinin,dikkatini sürekli tutma, hatırlamasını uyarma, ipuçlarını kolayca yakalamasınıve öğrenme işinebizzatkatılmasını sağlamagibibir takım işlevleriolmalıdır (Fidan1985:167-168).
Kısacası,sınıfiçerisindeöğretme-öğrenmesürecininetkiliolabilmesiuygunöğretim yöntem ve tekniklerinin seçimiyle doğru orantılıdır (Hesapçıoğlu 1992;135;Demirel1996:45,).Öğretmenlerinöğretimkonusundaseçiciolabilmesionlarınçok farklı öğretim yöntem ve tekniklerini tanımaları ve bunları kullanabilmeleriilemümkündür.Diğerbirifadeyle,öğretimortamınınbaşarısı,öğretimyöntemvetekniklerininzenginliğiilemümkündür.
1.1.Araştırmanın Amacı
YapılanbuaraştırmaylaMilliEğitimBakanlığınabağlı ilköğretimokulla-rındagörevyapanöğretmenlerin öğretim sürecindekullandıkları öğretimyöntemveteknikleriilebuyöntemveteknikleritercihetmenedenlerineilişkingörüşlerinibelirlemektir.Buamaçdoğrultusundaaşağıdakisorularacevaparanmıştır.
1- Öğretmenlerinderslerdeöğretimyöntemvetekniklerinikullanmadurum-larınailişkingörüşlerinelerdir?
2- Öğretmenlerincinsiyetleriilekullandıklarıöğretimyöntemvetekniklerinitercihetmenedenlerineilişkingörüşleriarasındafarkvarmıdır?
3- Öğretmenlerin görev yaptıkları eğitim kademelerine (I. ve II. Kadem)göre kullandıkları öğretim yöntem ve tekniklerini tercih etme nedenlerine ilişkingörüşleriarasındafarkvarmıdır?
4- ÖğretmenlerinMeslekiKıdemlerinegörekullandıklarıöğretimyöntemvetekniklerinitercihetmenedenlerineilişkingörüşleriarasındafarkvarmıdır?
5- Öğretmenlerin mezun oldukları okul türüne göre öğretim yöntem vetekniklerinitercihetmenedenlerineilişkingörüşleriarasındafarkvarmıdır?
6- Öğretmenlerin katıldıkları eğitim türüne göre öğretim yöntem vetekniklerinitercihetmenedenlerineilişkingörüşleriarasındafarkvarmıdır?
7- Öğretmenleringirdikleridersleriniçeriklerinegöre(sayısal,sözelvehemsayısalhemdesözeliçerikli)öğretimyöntemvetekniklerinitercihetmenedenlerineilişkingörüşleriarasındafarkvarmıdır?
Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 201252
2. YÖNTEM
2.1 Araştırma YöntemiBuaraştırma,MilliEğitimBakanlığınabağlı ilköğretimokullarındagörev
yapanöğretmenlerinöğretimsürecindekullandıklarıöğretimyöntemveteknikleriilebuyöntemveteknikleritercihetmenedenlerineilişkingörüşleriniortayakoymayayönelikbetimselniteliktebiralançalışmasıdır.Betimselaraştırmalar,geçmişteyadaşuanvarolandurumuvarolduğubiçimiylesaptamayıamaçlayanbiraraştırmadır.Olayları, obje ve problemleri anlama ve anlatmada ilk aşamayı oluşturmaktadır.Bilimsel faaliyetler olayların betimlenmesiyle başlar. Bu sayede onları daha iyianlayabilme,gruplayabilmeolanağısağlanırvearalarındakiilişkilersaptanmışolur.Butüraraştırmalar,çoksayıdaobjeyadadeneküzerindevebellibirzamankesitiiçinde gerçekleştirilmektedir (Kaptan, 1998:59; Karasar, 2000: 77; Büyüköztürk2008:16).
2.2 Araştırmada Çalışma GrubuAraştırmanın çalışma grubunu, 2009-2010 eğitim ve öğretim yılında
Ankara’daMEB’ebağlıdörtmerkezilçeYenimahalle,Mamak,GölbaşıveSincan’dabulunan toplam 20 ilköğretim okulunda görevli 325 öğretmen oluşturmaktadır.Araştırmayadâhiledilenokullarrandomtekniğiilerastgeleseçilmiştir.Araştırmayakatılanöğretmenlerincinsiyetlerine,görevyaptıklarıeğitimkademelerine,meslekikıdemlerinevemezunolduklarıokultürünegöredağılımlarıTablo1’deverilmiştir.
Tablo 1.ÖğretmenlerinCinsiyetlerine,GörevYaptıklarıEğitimKademeleri-ne,MeslekiKıdemlerineveMezunOlduklarıOkulTürüneGöreDağılımları
Cinsiyeti f % Bayan22168.0Erkek104 32.0Toplam 325100.0Eğitim Kademesi f %I.KademeSınıf(Öğretmeni)190 58.5II.Kademe(BranşÖğretmeni)135 41.5Toplam 325100.0
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 2012 53
Mesleki Kıdemi f %1-5Yıl59 18.26-10Yıl64 19.711-15Yıl 98 30.216-20Yıl 34 10.520-25Yıl30 9.226YılveÜzeri 40 12.3Toplam 325 100.0
Mezun Olduğu Okul Türü f %
ÖğretmenOkulu51.5EğitimEnstitüsü6018.5Fakülte23572.3YüksekLisans25 7.7 Toplam325100.0
Tablo1’dearaştırmayakatılanöğretmenlerinyaklaşıküçteikisini(%68)bayan öğretmenler, üçte birini de (%32) erkek öğretmenler oluşturmaktadır.Yine araştırmaya katılan öğretmenlerin eğitim kademelerinin dağılımlarınabakıldığında,yaklaşıkyarısından fazlasını (%58.5) sınıföğretmenleri,yarısınayakınınıdabranşöğretmenleri(%41.5)oluşturmaktadır.Öğretmenlerinmeslekikıdemlerinegöredağılımlarındaisearaştırmayakatılanlarınbüyükçoğunluğunu(%30.2) 11-15 yıllıkmesleki kıdeme sahip öğretmenler oluştururken, en azda20-25yıllık (%9.2) öğretmenler oluşturmaktadır.Aynı şekildeöğretmenlerinmezunolduklarıokul türlerinegöredağılımlarında ise, en fazla (%72.3)dörtyıllık fakültemezunu öğretmenler, en az da (% 1.5) öğretmen okulumezunuöğretmenlerkatılmışlardır.
2.3 Veri Toplama Aracının HazırlanmasıAraştırmada kullanılan ölçme aracı, araştırmacı tarafından ilgili literatür
taraması ve uzman kanılarına dayanılarak hazırlanmıştır. Araştırmada kullanılanölçmearacıüçaltbölümdenoluşmaktadır.Birincibölümdekişiselbilgiler, ikincibölümdeöğretmenlerinkullandıklarıöğretimyöntemveteknikler,üçüncübölümdeiseöğretmenlerinbuyöntemveteknikleritercihetmenedenleriniölçen60maddeyeralmaktaydı.Yapılanfaktöranalizisonucu7maddeninvarimaxdeğerleri0.30’unaltında,5maddeninde0.70’inüzerindeolduğutespitedilmiştir.Bumaddelertesttençıkartılarakgeriyekalan48maddearaştırmadakullanılmıştır.Araştırmada5’lilikert türüderecelendirmeliölçekkullanılmıştır.Buölçek,“HiçKatılmıyorum(1)”,“Az
Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 201254
Katılıyorum(2)”,“OrtaDerecedeKatılıyorum(3)”,“ÇoğunluklaKatılıyorum(4)”ve“TamamenKatılıyorum(5)”şeklindesıralanmaktadır.Araştırmadaanlamlılıkdüzeyi0.05olarakalınmıştır.
AraştırmadaBilen(20008)tarafındangeliştirilen,ÖğretenMerkezliÖğretim,BireyselMerkezliÖğretim,GruplaÖğretim,YaparakUygulayarakÖğretim,OyunveDramatizasyonTürüÖğretim ile SınıfDışıÖğretimyöntemveteknikleriolarakyapılansınıflandırılmadikkatealınmıştır.Araştırmayakatılanöğretmenlerin,ölçmearacında yer alan (birinci alt probleme ilişkin) öğretimyöntemve tekniklerindenhangisiyadahangilerinikullandıklarıbelirlenmeyeçalışılmıştır.
Ölçme aracının üçüncü bölümünde yer alan ve öğretmenlerin tercihnedenlerinibelirlemeyeyönelikkullanılanölçmearacınıngüvenirlikkatsayısıolanCronbachalfadeğeriα=0,94,açıklanantoplamvaryansta52.41olarakbulunmuştur.
2.4 Verilerin AnaliziAraştırmadaneldeedilenverilerinistatistikselçözümlemeleriSPSS15.0
paketprogramıkullanılarakyapılmıştır.Verilerinanalizindeistatistikiişlemlerdenaritmetikortalama,standartsapma,bağımsızttestivetekyönlüvaryansanalizikullanılmıştır.
3. BULGULAR VE YORUMBu bölümde, araştırmanın amacı doğrultusunda cevap aranan sorulara
ilişkintoplananverilerinanalizlerisonucundaeldeedilenbulgularvebubulgularınyorumlarıyeralmaktadır.
BirinciAltProblem:Öğretmenlerinderslerdeöğretimyöntemvetekniklerinikullanmadurumlarınailişkingörüşlerinelerdir?
Öğretmenlerinderslerdekullandıkları“ÖğretenMerkezli”ÖğretimYöntemveTekniklerininkullanılmadurumlarınailişkindağılımTablo2.1’deverilmiştir.
Tablo 2.1 Öğretmenlerin “Öğreten Merkezli Öğretim” Yöntem veTekniklerininKullanılmaDurumlarınaİlişkinDağılım
Öğretim Yöntem ve Teknikleri Kullanılma Durumu (f)
Takrir (Düz anlatım) 258İnformal Öğretmen Konuşması 145
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 2012 55
Araştırmaya katılan toplam 325 öğretmenden 258’i takrir (düzanlatım)yönteminikullandıklarınıifadeederlerken,yineaynıöğretmengrubundan145’deinformalöğretmenkonuşmasıtekniğiniderslerindekullandıklarınıifadeetmişlerdir.Bu sonuca göre öğretmelerin hala büyük bir çoğunluğunun öğreten merkezliöğretim yöntem ve tekniklerinden yararlandıkları anlaşılmaktadır. Bu konuda;Marbach, Seal& Sokolove (2001), Junst, Licklider&Wiersema (2003) ve Covill(2011)tarafındanyaptıklarıçalışmalardadaöğretimyöntem,teknikvestratejilerinkullanılmasına ilişkin aktif öğretim tekniklerinden çok öğreteni merkeze alanöğretimyöntemveteknikleridahaçoktercihettiklerinigörülmüştür.
Öğretmenlerin derslerinde “Bireysel Merkezli Öğretim» tekniklerininkullanılmadurumlarınailişkindağılımTablo2.2’deverilmiştir.
Tablo 2.2 Öğretmenlerin “Bireysel Merkezli Öğretim” Yöntem ve TekniklerininKullanılmaDurumlarınaİlişkinDağılım
Öğretim Yöntem ve Teknikleri Kullanılma Durumu ( f )
Programlı Öğretim 172 Bilgisayar Destekli Öğretim 205 Diğer Öğretim Makineleri 71
Araştırmaya katılan toplam 325 öğretmenden 172 si programlı öğretim
yöntemini, yine aynı öğretmen grubundan 205’i BilgisayarDestekliÖğretimi ve71kişidediğerÖğretimMakineleriniderslerindekullandıklarını ifadeetmişlerdir.Buradaöğretmenlerprogramlıöğretimdenöğretimprogramlarınıanlamışolmalılar,çünküöğretmenlerlearaştırmaesnasındayapılanbirebirgörüşmelerdeprogramlıöğretimnedir?sorusunamaalesefçokazbiröğretmendoğrucevapvermişlerdir.
Öğretmenlerin derslerinde kullandıkları “Grupla Öğretim” yöntem vetekniklerininkullanılmadurumlarınailişkindağılımTablo2.3’deverilmiştir.
Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 201256
Tablo 2.3 Öğretmenlerin Kullandıkları “Grupla Öğretim” Yöntem veTekniklerininKullanılmaDurumlarınaİlişkinDağılım
Öğretim Yöntem ve Teknikleri Kullanma Durumu (f) BüyükGrupTartışması16Panel 24ZıtPanel 22 Soru-cevap 300İşbirlikçiÖğretim 143ÇemberTartışması 33KüçükGrupTartışması 126Kollegyum 6KümeÇalışması 162Forum 11BeyinFırtınası 251Diğerleri 14
Tablo 2.3 incelendiğinde öğretmenlerin büyük çoğunluğunun derslerinde
öncelikle soru-cevap yöntemini (300 kişi), beyin fırtınasını (251kişi) ve kümeçalışmasıyöntemini(162kişi)kullanırlarken,kollegyumtekniğini (6kişi), forumtekniğini(11)vebüyüktartışmatekniğinide(16kişi)sınıflarındaenazkullandıklarıanlaşılmaktadır.TaşkayaveBal(2009)yaptıklarıçalışmalarında,araştırmayakatılansosyalbilgileröğretmenlerininderslerindeençokanlatım,soru-cevapve tartışmaağırlıklı teknikleri kullandıkları sonucuna ulaşmışlardır. Bu sonuç, bu araştırmasonuçlarıyladaparalellikgösterdiğisöylenebilir.
Öğretmenlerin derslerinde kullandıkları “Grupla Öğretim” tekniklerininkullanılmadurumlarınailişkindağılımTablo2.4’teverilmiştir.
Tablo 2.4 Öğretmenlerin Kullandıkları “Yaparak Uygulayarak Öğretim”YöntemveTekniklerininKullanılmaDurumlarınaİlişkinDağılım
Öğretim Yöntem ve Teknikleri Kullanılma Durumu (f)ProblemÇözme 259LaboratuarÇalışması 36ÖrnekOlay 241GösteripYaptırma 213Yansıtma 59Çalıştay(Workshop) 26Diğerleri 9
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 2012 57
Tablo 2.4 incelendiğinde öğretmenlerin büyük çoğunluğunun derslerindeöncelikle“YaparakUygulayarak”öğretimyöntemvetekniklerindenProblemÇözme yöntemini(259kişi),ÖrnekOlayYönteminiveGösteripYaptırmayöntemini(213kişi) en çok tercih ederlerken,Çalıştay tekniğini (26 kişi) Laboratuar Çalışmasıtekniğini (36 kişi) ise daha az tercih ettikleri görülmektedir. Bu sonuçlara göreöğretmenleridahaöncedenbildikleriöğretimyöntemveteknikleriniyeniöğretimyöntemvetekniklerinegöredahaçokkullandıklarıanlaşılmaktadır.
Öğretmenlerinderslerindekullandıkları“Eğlence-OyunveDramatizasyon Türü Öğretim “tekniklerinin kullanılma durumlarına ilişkin dağılım Tablo 2.5’teverilmiştir.
Tablo 2.5 ÖğretmenlerinKullandıkları “Eğlence-Oyun veDramatizasyon
TürüÖğretim“TekniklerininKullanılmaDurumunailişkinDağılım
Öğretim Yöntem ve Teknikleri Kullanılma Durumu (f)Dramatizasyon(Drama) 270KartOyunları 113EğitimselOyunlar 178Diğerleri 17
Tablo2.5incelendiğindeöğretmenlerinderslerindekullandıkları“Eğlence-OyunveDramatizasyonTürüÖğretim”yöntemve tekniklerindendramatizasyon yöntemini(270kişi,eğitseloyunlaryöntemini(178kişi)vekartoyunlarıtekniğini(113kişi)çokfazlakullanmalarınakarşılık,bunlarındışındayeralandiğereğitimseloyunları (17 kişi) az da olsa kullandıklarını belirtmişlerdir. Bu sonuçlara göreöğretmenlerderslerindeeğitimsel içerikliöğretimyöntemvetekniklerineoldukçayoğunilgigösterdiklerianlaşılmaktadır.
Öğretmenlerinöğretimamaçlıkullandıkları“SınıfDışıÖğretim”yöntemvetekniklerininkullanılmadurumlarınailişkindağılımTablo2.6’daverilmiştir.
Tablo 2.6 Öğretmenlerin Kullandıkları “SınıfDışı Öğretim”Yöntem veTekniklerininKullanılmaDurumunailişkinDağılım
Öğretim Yöntem ve Teknikleri Kullanılma Durumu (f)GözlemYapma236ProjeHazırlama 243GeziDüzenleme 152EvÖdeviYapma 259SergiHazırlama 81GörüşmeYapma 138Diğerleri 10
Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 201258
Tablo 2.6 incelendiğinde öğretmenler sınıf dışı öğretim yöntem vetekniklerinden ev ödevi yapma (259 kişi), proje hazırlama (243 kişi) ve gözlemyapma(236kişi)gibiyöntemvetekniklerinioldukçafazlakullanmalarınakarşılık,sergihazırlama(81)vebunlarındışındadiğer(10)yöntemveteknikleripekfazlakullanmadıkları görülmüştür. Bu sonuçlara göre öğretmenler eğitim-öğretim yılıiçinde hemders içi hemde ders dışı öğretim etkinliklerine sürekli yer verdiklerianlaşılmaktadır.
İkinci Alt Problem: Öğretmenlerin cinsiyetleri ile kullandıkları öğretim yöntemve tekniklerini tercih etmenedenlerine ilişkin görüşleri arasında fark varmıdır?
Öğretmenlerin cinsiyetlerine göre kullandıkları öğretim yöntem vetekniklerinitercihetmenedenlerineilişkin“t”testisonucutablo3’teverilmiştir.
Tablo 3 Öğretmenlerin Cinsiyetlerine Göre Kullandıkları ÖğretimTeknikleriniTercihEtmeNedenlerineilişkin“t”TestiSonucu
Cinsiyet N S t PBayan 221 189,6168 28,35279 1.063 0.288Erkek 104 187,0909 24,78977
p≤0.05Tablo3’teki“t”testisonucundakiaritmetikortalamalaragöreöğretmenlerin
cinsiyetleri ileöğretimyöntemvetekniklerinitercihetmenedenleriarasında0.05manidarlık düzeyinde anlamlı bir farklılık bulunamamıştır (t=1.063>P=0.05). Buda aritmetik ortalamalar arasındaki farkın çok az olmasından kaynaklanmaktadır.Ancakmaddebazındafarkabakıldığındaise10.madde(öğretme-öğrenmesürecininekonomik olmasını sağlamaktadır), 22.madde(grup etkinliklerinde esnekliksağlamaktadır)ve25.maddede(öğrencilerinkeşfetmebecerilerinigeliştirmektedir)ifadeleri öğretmenlerin cinsiyetlerine göre anlamlı bir farklılığın olduğugöstermektedir.
ÜçüncüAltProblem: Öğretmenleringörevyaptıkları eğitimkademelerine(I. ve II. Kadem) göre kullandıkları öğretim yöntem ve tekniklerini tercih etmenedenlerineilişkingörüşleriarasındafarkvarmıdır?
Öğretmenlerin görev yaptıkları eğitim kademelerine göre kullandıklarıöğretimyöntemvetekniklerinitercihetmenedenlerineilişkinhesaplanan“t”testisonucuTablo4’teverilmiştir.
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 2012 59
Tablo 4 ÖğretmenlerinEğitimKademelerineGöre ÖğretimYöntemveTeknikleriniTercihEtmeNedenlerineİlişkin“t”TestiSonucu
Eğitim Kademesi N S t Pü
I. Kademe(Sınıf Öğretmeni) 187 159.89 24.03 0.275 0.784II. Kademe (Branş Öğretmeni) 131 165.63 22.66
p≤0.05Tablo 4’te yapılan “t” testi sonucunda, aritmetik ortalamalara göre
öğretmenlerinbulunduklarıeğitimkademeleriilekullandıklarıöğretimyöntemvetekniklerini tercih etmenedenleri arasında0.05manidarlıkdüzeyindeanlamlıbirfarklılık bulunmamıştır(t=0.275>p=0.05).Öğretmenler hangi eğitim kademesindeçalışırlarsa çalışsınlar, kullandıkları öğretimyöntemve tekniklerini tercih etmedebenzerdavranışlargösterdiklerianlaşılmaktadır.
DördüncüAltProblem:ÖğretmenlerinMeslekiKıdemlerinegörekullandıklarıöğretimyöntemvetekniklerinitercihetmenedenlerineilişkingörüşleriarasındafarkvarmıdır?
Öğretmenlerinmesleki kademelerine göre öğretimyöntemve tekniklerinitercih etmenedenlerine ilişkin görüşleri arasındaki fark ait “TekYönlüVaryans”analizisonucuTablo5’teverilmiştir.
Tablo 5 Öğretmenlerin Mesleki Kıdemlerine Göre ÖğretimYöntem ve TeknikleriniTercihEtmeNedenlerineİlişkinANOVASonucuÖğrt.Kıdemi Varyansın Kaynağı KT SD KO f P
1-5 Yıl Gruplar Arası 333.71 5 186,743 ,336 * .8916-10 Yıl Grup İçi 17335.4 312 555,62011-15 Yıl Toplam 174387.1 31716-20 Yıl21-25 Yıl26 Yıl ve üzeri
*F5,312:0,336;p>0,05Yapılananalizsonucunagöretablo5’tendeanlaşılacağıüzereöğretmenlerin
mesleki kıdemleri ile öğretim tekniklerini tercih etmeleri arasında anlamlı birfarkbulunmamıştır.Yani,öğretmenlerinmeslekikıdemleri ileöğretimyöntemve
Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 201260
tekniklerini tercih etmeleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığına bakılmıştır.Ancak, öğretmenlerin mesleki kıdemleri ile kullandıkları öğretim yöntem veteknikleri tercih etme nedenleri arasında hiçbir kategoride anlamlı bir farklılıkbulunamamıştır(F5,312: 0,336; p>0,05). Bu da öğretmenlerin meslekteki çalışmasüreleri ile kullandıkları öğretim yöntem ve tekniklerini tercih etme nedenlerineilişkinbenzergörüşlersergilediklerianlaşılmaktadır.
Beşinci Alt Problem: Öğretmenlerin mezun oldukları okul türüne göreöğretim yöntem ve tekniklerini tercih etme nedenlerine ilişkin görüşleri arasındafarkvarmıdır?
Öğretmenlerin mezun oldukları okul türüne göre öğretim yöntem vetekniklerinitercihetmenedenlerineilişkinvaryansanalizi(ANOVA)sonucuTablo6’daverilmiştir.
Tablo 6 ÖğretmenlerinMezunOlduklarıOkulTürüneGöreÖğretmenlerin ÖğretimYöntemveTeknikleriniTercihEtmeNedenlerineİlişkinVaryansAnalizi(ANOVA)Sonucu
Mesleki Kıdem Varyansın Kaynağı KT SD KO F P
Öğretmen Okulu Gruplar Arası 2256,4 3 752,143 1,373 * ,841Eğitim Enstitüsü Grup İçi 172030,6 314 547,868 Fakülte Toplam 174287,1 317Yüksek Lisans Toplam
p>0,05Tablo-6’da yapılan analiz sonucu, öğretmenlerin mezun oldukları okul
türü ile öğretim yöntem ve tekniklerini tercih etmeleri arasında 0,05 anlamlılıkdüzeyindefarkbulunmamıştır(F5,312:0,336;p>0,05).Öğretmenlerhangitüröğretmenyetiştirenprogramıbitirirsebitirsinler,derslerindekullanacaklarıöğretimyöntemvetekniklerinitercihetmedebenzergörüşlerortayakoyduklarıanlaşılmaktadır.
AltıncıAltProblem:ÖğretmenlerinkatıldıklarıEğitimTürünegöreöğretimyöntemve tekniklerini tercih etmenedenlerine ilişkin görüşleri arasında fark varmıdır?
ÖğretmenlerinAldıklarıEğitimTürünegöreöğretimyöntemvetekniklerinitercih etme nedenlerine ilişkin varyans analizi (ANOVA) sonucu Tablo 7’deverilmiştir
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 2012 61
Tablo 7 ÖğretmenlerinAldıklarıEğitimTürüneGöreÖğretimYöntemve TeknikleriniTercihEtmeNedenlerineİlişkinVaryansAnalizi(ANOVA)SonucuMesleki Kıdem Varyansın Kaynağı KT SD KO F PHizmet Öncesi Gruplar Arası 1660,0 3 553,338Hizmet İçi Grup İçi 172627,1 314 549,768 1,006 ,960Diğer Eğitimler 174287,1 317Toplam
p>0,05Tablo 7’de öğretmenlerin mezun oldukları okul türüne göre öğretim
tekniklerini tercih etmeleri arasında anlamlı bir fark olup olmadığına bakılmıştır.Yapılananalizsonucunda,öğretmenlerinmezunolduklarıokultürünegöreöğretimyöntemvetekniklerinitercihetmeleriarasındaanlamlıbirfarkbulunmamıştır(F3,314:1,006;p>0,05).
Yedinci Alt Problem: Öğretmenlerin girdikleri derslerin içeriklerinegöre(sayısal, sözel ve hem sayısal hem de sözel içerikli) öğretim yöntem vetekniklerini tercih etme nedenlerine ilişkin görüşleri arasında fark var mıdır?Ders İçeriklerinegöreöğretmenlerin öğretimyöntemve tekniklerini tercih etmenedenlerineilişkinvaryansanalizi(ANOVA)sonucuTablo8’deverilmiştir.
Tablo 8 DersİçeriklerineGöreÖğretmenlerinÖğretimTeknikleriniTercihEtmeNedenlerineilişkinANOVASonucu
Ders İçerikleri Varyansın Kaynağı KT SD KO f P Fark
Sözel Gruplar Arası 30.768 2 136.893 3.936 0.005 3-1/ 3-2Sayısal Grup İçi 174256.4 315 63.863Hem sözel Toplam 174287.1 317Hem sayısal
Tablo 8’de öğretmenlerin derslerde öğretim yöntem ve tekniklerinikullanma sıklıklarının sözel, sayısal ve hem sözel hem de sayısal ağırlıklı dersveren öğretmenlere göre farklılığı ortaya koyan bulgular verilmektedir. Tablo8’degösterilenANOVAbulgularınagöre,ders içeriklerininsözel, sayısalvehemsözel hemde sayısal olması ile öğretimyöntemve tekniklerini tercih etmelerineilişkin görüşleri arasında anlamlı düzeyde fark bulunmuştur[F(2-315)=3,936;p<0,05].Araştırmasonucundaortayaçıkanbuanlamlıfarkınhangigruplararasındaolduğunayönelikyapılanscheffetestisonuçlarınagöre,“Hemsözelhemdesayısal”ders içeriklerine göre ders veren öğretmenlerin ,lehine anlamlı bir farkın çıktığıgörülmektedir(Scheffe2,311p<.05).
Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 201262
4. SONUÇLARAnkaramerkezilçelerindegörevyapanhemsınıfhemdebranşöğretmenlerinin
derslerdekullandıklarıöğretimyöntemveteknikleriilefarklıdeğişkenleraçısındanbunları tercih etme nedenlerine ilişkin görüşleri arasında anlamlı bir farklılığınolupolmadığınıtespitetmeyeyönelikyapılanbuçalışmadaneldeedilenbellibaşlısonuçlaraşağıdaverilmiştir.
Okullardagörevyapanöğretmenlerinderslerindeöğretmenimerkeze alanDüz anlatım yönteminden, Bireysel öğretim yöntem ve tekniklerinden Programlıöğretim yöntemi ile bilgisayar destekli öğretim yöntemlerinden oldukça fazlayaralandıklarını ifade etmişlerdir. Yine öğretmenlerin büyük çoğunluğununderslerindeGruplaÖğretimyöntemvetekniklerinden;Beyinfırtınası,Soru-cevap,KümeçalışmasıveKüçükgrup tartışması,Yaparak-Uygulayaraköğretimyöntemvetekniklerinden;ProblemÇözme,ÖrnekOlay,GösterimyadaGösteripYaptırma,Eğlence-OyunTürüöğretimyöntemvetekniklerinden;Drama,EğitseloyunlarveSınıfDışıöğretimyöntemve tekniklerinden;Gözlem,Projehazırlama,Evödevi,Gezi,SergiveGörüşmeyöntemvetekniklerinikullandıklarıgörülmüştür.
Öğretmenlerleyapılangörüşmelerde,dersiçeriklerinebağlıolarakderslerdefarklı öğretim yöntem ve tekniklerini kullandıklarını ifade etmişlerdir.Anlaşılaneğitim sistemimizde görev yapan öğretmenler, öğretmeni merkeze alan hemgelenekselöğretimyöntemvetekniklerinihemdeöğrenciyimerkezealanöğretimyöntemve teknikleriniderslerindekullanmalarınınyanı sıraöğretimidestekleyiciaraç-gereçlerdendeyararlanmaktadırlar.Yineöğretmenlerleyapılangörüşmelerdeyukarıda kullandıklarını ifade ettikleri öğretim yöntem ve tekniklerini ilkelerineuygunolarakkullandıklarıdasöylenemez.Amaölçmearacınayukarıdasözüedilenyöntemvetekniklerikullandıklarınıifadeetmişlerdir.Öğrencileridahaetkinkılmakiçinöğretmenler;düzanlatım,soru-cevapvetartışmayaalternatifolanteknik,yöntemvestratejileridebilmekvekullanmakzorundadır(Steinbronn&M.Merideth2007).
Öğretmenlerin cinsiyetleri, branşları (eğitim kademesi I. ve II.), meslekikıdemleri,mezunolduklarıokultürü,aldıklarıhizmetöncesi,hizmetiçivebunlarındışındaki diğer eğitimler ile kullandıkları öğretim yöntem ve tekniklerini tercihetmenedenlerine ilişkingörüşleri arasındaanlamlıbir farklılığınolmadığı, ancakdersiçeriklerinegöre(sözel,sayısalvehemsözelhemdesayısal)hemsözelhemdesayısaliçeriklidersleriverenöğretmenlerlehineanlamlıolduğuyapılanistatistikselanalizler sonucu görülmüş. Öğretmenlerin öğretim yöntem ve tekniklerini tercihnedenlerineilişkingeneldebenzercevaplarvermelerinedeniylesonuçlararasındaanlamlıbirfarklılıkbulunmamıştır.
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 2012 63
KAYNAKÇAAdıgüzel, A. ve Sağlam, M. (2009). Öğretmen Eğitiminde Program
StandartlarıveAkreditasyon. İnönüÜniversitesiEğitimFakültesiDergisi,10(3),83–103.
Aysun,F. (1999) Öğretmenlik Sertifikası Programına Katılan ÖğretmenAdaylarınınÖğretmenlikMesleğineYönelikTutumlarınaÖğretimUygulamalarınınEtkisi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış YüksekLisansTezi.Eskişehir.
Atıcı, M. (2000). İlkokul Öğretmenlerinin Sınıf Yönetiminde YetkinlikBeklentisiRolününİngiltereveTürkiye’deseçilenBirAraştırmaGrubuÜzerindeİncelenmesi. YOK-Online, [Onlne]:www.yok.gov.tr/egfak/meral.htm(4 Mayıs2003)
Ayas,A.(2009).ÖğretmenlikMesleğininÖnemiveÖğretmenYetiştirmedeGüncelSorunlar.İnönüÜniversitesiEğitimFakültesiDergisi,10(3),1–11.Balcı,E.(1991).Öğretmenlerinrolleri,EğitimSosyolojisi,Ankara.
Bilen,M.(2008)PlandanUygulamayaÖğretimİlkeveYöntemler.Ankara:AnıYayıncılık
Çapa,Y.veÇil,N.(2000).ÖğretmenAdaylarınınÖğretmenlikMesleğineYönelikTutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. H.Ü. EğitimFakültesiDergisi,18:69-73.
Çeliköz, N. ve Çetin,F. (2003) Anadolu Öğretmen Lisesi ÖğrencilerininÖğretmenlikMesleğine Yönelik Tutumlarını Etkileyen Etmenler, Milli EğitimDergisi,Ankara:Sayı157-158.
Çelikten,M.veCan,N.(2003).Yönetici,ÖğretmenveVeliGözüyleİdealÖğretmen,SelçukÜniversitesiEğitimFakültesiDergisi,Aralık,Sayı15,ss.253-267.
Çelikten,M.,Şanal,M.veYeni.Y.(2005).ÖğretmenlikMesleğininÖzellikleri.SosyalBilimlerEnstitüsüDergisi.Sayı:19/2Sayfa207-237.)
Cole, J.M. (1981).Selecting Extension Teaching Methods.Journal of Ex-tension.September/OctoberCovill,A.(2011).CollegeStudentsPerceptionsOfYheTraditionalLectureMethod.CollegeStudentJournal,01463934,Mar2011,Vol.45,Issue1
Demirel,Ö.(1999). Türk Eğitim Sisteminde Öğretim ProgramlarınınGeliştirilmesinde Bilimsel Yaklaşım ve 2000’li Yıllar İçin Öneriler” EğitimdeYansımalar:21.YüzyılınEşiğindeTürkEğitimSistemiUlusalSempozyumu.25-27Kasım.ss.328–335
Duman, T. (1993) Üniversitelere Öğretmen Yetiştirme Sistemi TemelÖzellikler,SorunlarveGelişmelerEğitimDergisi,6,14–16.
Gürbüz H. ve M. Kışoğlu (2007) Tezsiz Yüksek Lisans ProgramlarınaDevamEden
Fen-Edebiyat Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları.ErzincanEğitimFakültesiDergisiCilt-Sayı:9-2Yıl:200773
Jungst, S., Licklider, B. & Wiersema, J. (2003). Providing support for
Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı
Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 201264
facultywhowishtoshifttoalearning-centeredparadigmintheirhighereducationclassrooms.TheJournalofScholarshipofTeachingandLearning,3,69-81.
Ishiyama, J.T.,McClure,M.,Hart,H.,Amico, J. (1999)Critical thinkingdispositionandlocusofcontrolaspredictorsofevaluationsofteachingstrategies.CollegeStudentJournal,01463934,June,Vol.33,Issue2
Küçükahmet,L. (1983).Öğretim İlkeveYöntemleri.AnkaraÜniversitesiEğitimBilimleriFakültesiYayınlarıNo:124.
Marbach-Ad, G., Seal, O. & Sokolove, P. (2001). Student attitudes andrecommendationsonactivelearning.JournalofCollegeScienceTeaching,JO,434-438.
Önen, F., Saka, M., Erdem, A., Uzal, G., Gürdal, A., (2008), Hizmetiçi Eğitime Katılan Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Öğretim Tekniklerine İlişkinBilgilerindekiDeğişiminTespiti:TekirdağÖrneği,KEFAD,(9)1,45-57
Özbek R. (2007), Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğini TercihSebepleri,FıratÜniversitesi,SosyalBilimlerDergisi.C.17,S.I(145–159)
Özsoy,S.veÜnal,L.I.(2004).BirYolAyrımıÖyküsü:Türkiye’deEğitimBilimleriveÖğretmenYetiştirme.XIII.UlusalEğitimBilimleriKurultayıBildirilerKitabı.İnönüÜniversitesiEğitimFakültesi.6–9Temmuz2004.Malatya.
PeggyE.S.&EuniceM.(2008)PerceivedUtilityofMethodsandInstructionalUsed inOnline and Face-to-faceTeaching Environments. InnovHigh Education32:265–278
Senemoğlu,N.veÖzçelik,D.A.(1989)ÖğretmenAdaylarına“ÖğretmenlikBilgisi”KazandırmaBakımındanFen-EdebiyatveEğitimFakültelerininEtkililiği.ÇağdaşeğitimDergisi
Şahin,N. (1992),ArifiyeAnadoluÖğretmenLisesi3.SınıfÖğrencilerininÖğretmenlikMesleğineYönelikTutumları,HacettepeÜniversitesi,SosyalBilimlerEnstitüsüYayınlanmamışYüksekLisansTezi.Ankara.
Şimşek,H.(2005). Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek LisansProgramınaDevamEdenÖğrencilerinÖğretmenlikMesleğineYönelikTutumları.Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt:II, Sayı:1TranslationinProgress:
Şişman,M.(2009).ÖğretmenYeterlilikleri:ModernBirSöylemveRetorik.İnönüÜniversitesiEğitimFakültesiDergisi,10(3),63–82.
Özgür, F.N. (1994), Öğretmenlik Mesleğine Karşı Tutum, MarmaraÜniversitesi,SosyalBilimlerEnstitüsü,YayınlanmamışDoktoraTezi,İstanbul.
Özoğlu,M.(2010).Türkiye’deÖğretmenYetiştirmeSistemininSorunları.Ankara:SETA.
ÖztürkÇ.(2004).OrtaÖğretimCoğrafyaÖğretmenlerininÖğretimYöntemveTeknikleriniKullanabilmeYeterlilikleri.KırşehirEğitimFakültesiDergisi,Cilt5,Sayı2
Üstüner,M.(2004).GeçmiştenGünümüzeTürkEğitimSistemindeÖğretmenYetiştirmeveGünümüzSorunları.İnönüÜniversitesiEğitimFakültesiDergisi,5(7),63–82.
Cilt 15 - Sayı 27, Haziran 2012 65
Tan,Ş.(2008)ÖğretimİlkeveYöntemleri.Ankara:PegemAYayıncılıkTaşkaya,M.veBal,T.(2009)SınıfÖğretmenlerininSosyalBilgilerÖğretim
Yöntemlerine İlişkin Görüşleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu EğitimFakültesiDergisi.Sayı27,Sayfa173-185.
Yılmaz,K. veY.Altınkurt. (2011)ÖğretmenAdaylarınınTürkEğitimSis-temininSorunlarınaİlişkinGörüşleri.UluslararasıİnsanBilimleriDergisi.Cilt8Sayı1Sayfa943-973
Yolcu,H.veKartal,S. (2010).EğitimFakültesiSonSınıfÖğrencilerininGörüşlerine GöreTürkiye Eğitim Sistemine İlişkinYaşanılan Sorunlar. 9. UlusalSınıfÖğretmenliğiEğitimiSempozyumu.20-22Mayıs2010.Elazığ.
Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı