پراکنش و بررسی خصوصیات ریخت شناسی مراحل از Alpheus estuarensisو Alpheus glaber الروی گونه های

در مصب بین دهانه های رودخانهAlpheidaeخانواده های اروند و بهمنشیر)شمال خلیج فارس(

4 ، بابک دوست شناس3 ، احمد سواری2* ، نسرین سخایی1حسین اکبریان

-دانش آموخته ی کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، استان خوزستان، خرمشهر، پست1الکترونیکی

h.akbarian.d@gmail.com

-استادیار دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، استان خوزستان،2خرمشهر، پست الکترونیکی

nsakhaee@yahoo.com

استاد دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، استان خوزستان، خرمشهر،-3پست الکترونیکی

savari53@yahoo.com

-استادیار دانشکده علوم دریایی و اقیانوسی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، استان خوزستان،4خرمشهر، پست الکترونیکی

doustshenas@kmsu.ac.ir

* نویسنده مسئول: حسین اکبریان، دانش آموخته ی دانشکده علوم دریایی، دانشگاه علوم و فنوندریایی خرمشهر

669 آدرس: خرمشهر , دانشگاه علوم و فنون دریایی, دانشکده علوم دریایی، کد پستی

چکیده

در سBBواحل1390 تBBا 1389در سBBال Alpheidaeاین تحقیق بر روی مراحل الروی دو گونه از خانواده میکBBرون و بBBه صBBورت300ایرانی خلیج فارس انجام گردید. نمونه برداری با استفاده از تور پالنکتBBون

در مصب بین دهانه ی رودخانه اروند و بهمنشیر)شمال خلیج1390 تا مهر ماه 1389ماهانه از اسفند Alpheusفارس( انجام شد. بر اساس خصوصیات ریخت شناسی مراحل الروی زوآی گونه هBBای glaber

Alpheusو estuarensis از خانوادهAlpheidae ذکور درBBای مBBه هBBبررسی گردید. همچنین تراکم الرو گون .Aایستگاه ها و ماه های مختلف محاسبه گردید. اوج حضور الرو گونه glaber اBBاه بBBت مBBدر اردیبهش

در تیر ماه با میانگین فراوانی A. estuarensis متر مکعب و اوج حضور گونه10 الرو در1/110فراوانی برای اولین بار از آبهای Alpheusجنس دو گونه ی جدید از الرو متر مکعب است.10 الرو در 1/93

نتایج حاصل از آزمBBون همبسBBتگی اسBBپیرمن نشBBان داد کBBه گزارش گردید. ساحلی خلیج فارس ایران.A بین دما و شوری با فBBراوانی الرو گونBBه هBBای glaberو A. estuarensis نی داریBBتگی مثبت معBBهمبس

.(P< 0.05)دارند، خلیج فارس Alpheidaeکلمات کلیدی: زوآ ، میگوی کاریده ، زئوپالنکتون ،

Study of distribution and morphological characters Alpheus glaber and Alpheus estuarensis larva species

(Caridea: Alpheidae) in mouth of Bahmanshir and Arvand Rivers, (north Persian Gulf)Hosein Akbarian * 1, Nasrin Sakhaei 2,Ahmad Savari

3, Babak Doustshenas 4

1Educated in department of marine biology, Faculty of Marine Science and Oceanography, Khorramshahr Marine Science and Technology University, Khorramshahr.

2,3.4 Department of marine biology,Faculty of marine science and Oceanography, Khorramshahr Marine Science and Technology University, Khorramshahr, Iran.P.O.Box: 669.

* Address for correspondence: Department of marine biology, Khorramshahr Marine Science and Technology University. Khorramshahr. Iran.

E-mail: h.akbarian.d@gmail.com

Tel: 09121026748

Abstract

The study describes the temporal and spatial distribution of larval stages of two species of Alpheidae from the Bahmanshir and Arvand estuaries in north of the Persian Gulf. Planktonic larvae were collected using 0.45 m diameter plankton net with 300μm mesh size monthly horizontal towing from February 2011 to October 2012. The larval stages illustrated and described in detail for Alpheus glaber and Alpheus estuarensis. The species of larval density was calculated at different stations and months. The most abundant species A. glaber with 110.1 Ind larvae /m3 in May and for A. estuarensis 93.1 Ind larvae /m3 were calculated in June. Two new species of Alpheus larvae were first reports of the Iranian coastal water. Also positive relationship between temperature and salinity with frequency of A. glaber and A. estuarensis were found significantly using spearman correlation coefficients )P< 0.05(.

Keywords: Zoea, Caridea shrimp, Zooplankton, Alpheidae, Persian Gulf

میگوهای و از فوق راسته Alpheoidea فوق خانوادهاز Alpheidae خانواده میگوهای مقدمهCaridea ميگوهاي .می باشندCaridea نام خود را از لغت التينCarid ايBBه معنBBه بBBگرفته اند ك

ميگو مي باشد. ميگوهاي كاريده در گروه وسيعترين ميگوهBاي دنيBBا طبقBه بنBBدي ميشBوند كBه

گونه از آنها تBBا کنBون شBناخته شBده انBBد و دانشBمندان تعBداد آنهBا را دو برابBر اين2800حدود(Bauer and Raymond, 2004 .)مقدار پيش بيني ميكنند

Snapping با نام Alpheidaeمیگوهای shrimps ( میگوهای خوراکی( نیز شناخته شده انBBد کBBه مراحBBBل الروی آنهBBBا بصBBBورت زئوپالنکتBBBونی می باشBBBند و از این رو حلقBBBه واسBBBطه بین

در بین آنها گروه(.Malone and Mcqueen,1983 B)میکروزئوپالنکتون ها و مگازئوپالنکتون ها هستند هایی یافت می شوند که به صورت مروپالنکتونی زندگی می کنند یعنی هم در مراحل الروی و

Bauer and.)هم در سن بلوغ به صورت پالنکتونی هستند Raymond, 2004 B)اگرچه اين گروه از میگو ها در كل اقيانوس ها و آبهاي شيرين دنيا پراكندگي دارند، اما بيشBBترين فBBراواني آنهBBا در

گBزارش شBده اسBت كBه در اين بين فBوق خBانواده1آبهاي اقيانوسي بین اقیBانوس هنBد و آرامAlpheidae .راد را داردBBیالتیباالترين افBBادی و شBBده دارای اهمیت اقتصBBوي كاريBBاي ميگBBالروه

فراوانی هستند، بالغين و الروهای آنها غذای مناسبی برای شکارچیان بی مهره بنتیک تلقی می گردند. گرچه این میگوها مورد استفاده گروه هBBای بBBاالتر خBBود هسBBتند، امBBا تBBاثیر بسBBیاری بBBر سیستم فون مصبی منطقه بر جای می گذارند. با توجه به اهمیت گونه هاي بالغین میگوهBBای کاریده آ در زنجیره غذایی ميتوان به اهميت الرو اين موجودات پي برد. از طرف دیگر توصيف مراحل الروي ميگوهاي كاريده براي فهم تاريخچه زندگي ، بازيابي ذخاير و اكولوژي پالنكتBBوني

Thatje.)آنها ضروري است et al., 2001 B) خانوادهAlpheidaeدBBپیکی هماننBBای تیBBدارای جنس ه Alpheus و Athanas راکنش راBBترین پBBد بیشBBانوس آرام و هنBBای بین اقیBBه در آب هBBمی باشند ک در )Christoffersen, 1984(Alpheus estuarensisو  )Alpheus glaber )Olivi, 1792دوگونه ی دارند.

نواحی مصبی وجود دارند. تعداد مراحل الروی میگوهای کاریده متعدد است اما برای دو گونBBه ,.Dos santos, 1999; Marcus et al ) مرحله زوآ گزارش شده است6 مرحله و 9مذکور به ترتیب

2008. )

مطالعات محدودی بر روی مراحل الروی این گروه از میگوها در خلیج فارس صورت گرفته به بررسي پراكنش الروهاي ده پايان2005در سال Khvorovو Yamaniاست. به عنوان مثال

در آب هاي كويت)خليج بوبيان( پرداختند. آنها در اين تحقيق به اين نتيجه رسيدند كه الروهاي میگوی كاريده در خور طالب بيشترين فراواني را از میان چهار خانواده ی ميگوهاي كاريده

را دارا بودند كه در بين اين چهارPalaemonidae وPandalidae ، Alpheidae، Hyppolitidae شامل بر روی الروداراي بيشترين فراواني بود. در کشور ایران نیز Alpheidae خانواده، گروه

میگوهای کاریده در سواحل ایرانی خلیج فارس مطالعات محدودی صورت گرفته (.1390؛ سخایی و همکاران،1393 ؛ اکبریان و همکاران، 1381)سواری و همکاران، است

ولی تا کنون تحقیق منتشر شده ای بر روی الرو گونه های میگوهای کاریده آ در کشورمشاهده نشده است.

11-Indopacific

با توجه به اینکه الروهاي ميگوي كاريده دارای اهمیت اقتصBBادی و شBBیالتی فBBراوانی هسBBتند و این میگوها به علت دارا بودن پروتئين، اسيد چرب و مواد معBدني بBBراي تكBBوين مراحBBل الروي

لذا هدف (.Thatje et al., 2004)ماهی ها و ميگوهای پرورشی غذای مناسبی محسوب می گردند از این تحقیق حاضBBر شناسBBایی و تعBBیین تBBراکم مراحBBل الروی گونBBه هBBای مختلBBف از خBBانواده

Alpheidae .با بررسي پراكنش و فراواني الرو ميگوهاي كاريده و شناسايي گونه هاي می باشد غالب الروي مي توان به پيش بيني ذخاير این میگBBو هBBا و زيسBBتگاه هBBايي بBBا توليBBد ثانويBBه بBBاال

دست يافت.

مواد و روش ها:

در سواحل استان1390 تا مهر 1389 ماه نمونه برداری از اسفند 7این بررسی طی 7خوزستان )دهانه مصب بین رودخانه های اروند و بهمنشیر( انجام گردید. نمونه برداری از

ایستگاه تعیین شده بین رودخانه اروند و بهمنشیر انجام گردید. اولین ایستگاه در دهانه مصب اروند، ایستگاه دوم و سوم بین مصب رود بهمنشیر و اروند، ایستگاه چهارم در مصب رودخانه

ایستگاه1بهمنشیر و ایستگاه های بعدی در رودخانه بهمنشیر تعیین گردید. در شکل شماره های نمونه برداری شده منطقه مورد مطالعه نشان داده شده است.

: موقعیت ایستگاه های مورد مطالعه1شکل

نمونه برداری

میکرون که به دهانBه آن فلومBتر300نمونه برداری با استفاده از تورپالنکتون گیری با چشمه دقیقBBه در ایسBBتگاههای مختلBBف و بBBا5 تBBا 3نصب شده بود. هر تور کشBBی در فاصBBله زمBBانی

3از هر ایستگاه (. Omori and Ikeda, 1984) گره دریایی انجام شد1حداقل سرعت شناور یعنی نمونه بصورت سطحی و مجزا برداشت شد. نمونه ها بالفاصله پس از جمع آوری بBBا فرمBBالین

ها در مترمكعب را در هر کشBBش نشBBان میي تعداد نمونه محاسبه1معادله % تثبیت شدند. 5((.Omori and Ikeda,1984دهد

N :تعداد الرو در متر مكعب (LD × n

V) N ¿ 1معادله

n : تعداد نمونه در هر كشش :L (عمق كشش تور )متر] tanα × = w L )°45 = α, طول طناب رها شده براي كشش w

= , D : (عمق)متر[:V (حجم آب فيلتر شده)متر مكعب] V= a×b a : )مساحت دهانه تور )متر مربع,b: طول

] مسير كشش تور)متر( f×r ¿ b ] (3/0ضريب كاليبراسيون جريان سنج= ) f , جريان سنجعداد چرخشr= [

نمونه های الرو میگBBوی کاریBBده توسBط اسBتریو میکروسBکوپ در آزمایشBگاه جBدا شBدند و در نهایت توسط میکروسکوپ معکوس دارای تباین فBاز مBورد شناسBایی گونBه ای قBBرار گرفتنBBد.

شناسایی ها بر اساس کلیدها و مقاالت معتبری صورت گرفت که برخی از آنها عبارتند از:

Dos santos and Gonzalez, 2004; Yang et al., 2003; Gurney, 1942; Muxagata and Williams, 2004 ; Pan and Hay, 2010; Baez, 1997; Williamson, 1967; Weeb, 1921; Conway et al., 2003; Dos santos, 1999; Marcus et al., 2008

و اکسیژن محلول در تمامی ماه ها و ایستگاهpHهمچنین عوامل محیطی همانند دما، شوری، سنجش تفاوت فBBراوانی الروهBBا و فاکتورهBBای محیطی درها مورد سنجش قرار گرفت. جهت

ماه ها و ایستگاه های مختلف در ابتدا نرمال بودن داده هBBا توسBBط آزمBBون کلمBBو گBBروو مBBورد محاسبه قرار گرفت. پس از مشخص شدن نرمالیتی توزیع داده ها، از آزمون اسپیرمن بBBرای داده های غیر نرمال استفاده شد. در صورت وجBBود تفBاوت معBنی دار، از آزمBBون تBBوکی بBBرای

برای تحلیل موارد فوق مورد استفاده SPSS 16.5 تعیین این تفاوت استفاده گردید. نرم افزار :نتایجقرار گرفت.

Alpheusدر این بررسی مراحل الروی زوآی چهار و پنج متعلق به گونBBه هBBای glaber و Alpheus

estuarensis ریBل الروی زوآی دیگBشناسایی شد . قابل ذکر است که از گونه های فوق مراح

در نمونه های برداشت شده، مشاهده نگردید. تصاویر واقعی در شBBکلV و IVبه غیر از زوآی دیده می شود. خصوصیات ریخت شناسی مراحل الروی این دو گونه به شرح زیر است:4

:A. glaber گونه IV مراحل الروی زوآی

میلیمBBترمی باشBBد.9/0 تBBا 8/0 میلیمتر می باشد. کاراپاس دارای طول 7/3 تا 5/3طول کلی کاراپاس دارای خار باالی چشمی, روستروم کوچک و فاقد هرگونه خBBار کنBBاری اسBBت. چشBBم

(. آنتنBBول واجBBد سBه بنBBد و بصBورت اسBتوانه ای بBوده و در2چسبیده به سرسینه است)شکل در ناحیBBه حاشBBیه ای و چنBBدین خBBار درaesthetasc خار 3قسمت نوک دوشاخه می شود. دارای

خBBار17 تBBا 15 بند است، پای خBBارجی واجBBد 2قسمت راسی است. آنتن دارای پای داخلی با لوب است که3ماگزیال دارای در Scaphognathiteاست که با خارهای پرمانند تزئین شده است.

8 خار پرمانند وجود دارد. در قسBBمت راس لBBوب بBBاالیی 1 و 2در لوب دور و نزدیک به ترتیب بنBBدی و کوچکBBتر از پBBای خBBارجی4خار وجBBود دارد. پBBای آرواره ای سBBوم دارای پBBای داخلی

است. دومین پای حرکتی دارای پای خارجی چنگال دار است که از پای داخلی کوتاه تر اسBBت. خار پر مانند وجود دارد.. در پای حرکتی سوم، پای داخلی دارای4در ناحیه راسی پای داخلی

خار پرمانند است. پای خارجی بلندتر از پای داخلی است. پای حرکBBتی پنجم بلنBBدتر از دیگBBر7 خBBار در ناحیBBه انتهBBایی4+4 خار بلند در ناحیه راسی است. تلسBBون دارای 1پاهاست و دارای

است.

:A. estuarensis گونه IV مراحل الروی زوآی

میلیمتر4 تا 75/3خصوصیات ریخت شناسی این گونه به این صورت است که طول کاراپاس و شکل خود را تا مرحله بلوغ ثابت نگه می دارد. دارای یک جفت خار باالی چشمی کوچک به

(.3همراه روستروم کوتاه و غیر مضرس می باشد. چشم ها ساقه دار و گرد است )شکل خار پر مانند4 و 5ساقه آنتنول واجد دو بند می باشد، بندهای دور و نزدیک به ترتیب دارای

خار کوچک است. آنتن دارای پای1 و aesthetas خار 2بلند است، زائده ی بیرونی مجهز به خار پر مانند می باشد،11+1 خار در قسمت راس و پای خارجی دارای 2داخلی با خار می4 خار کوچک در حاشیه بیرونی آنتن قرار دارد. ماگزیلول دارای کوگزال با 2همچنین

خار، بر روی3 خار پر مانند، کوگزال دارای 7 دارای Scaphognathiteباشد. در ماگزیال قسمت خار وجود دارد. پای آرواره ای اول دارای پای داخلی با3 و 4لوب های دور و نزدیک به ترتیب

خار ساده است، پای2 خار در راس خود است. پای آرواره ای دوم دارای پروتوپود با 1+2 خار مشخص است. پای2+2+2 تار است، پای خارجی با 1-0-1-2 بند و 4داخلی واجد

آرواره ای سوم دارای پروتوپود فاقد خار است، پای داخلی از پای خارجی بلندتر بوده و دارای 2+2+2 خار است، پای خارجی مجهز به 0+0+0+3 بند می باشد که به ترتیب دارای 4

-2-2 بند به ترتیب دارای 4خار است. در پای حرکتی اول، پای داخلی توسعه یافته و دارای

خار تزئین شده است. در پای حرکتی2-2-2 خار می باشد، پای خارجی نیز به ترتیب با 0-0 خار تزئینی توسعه است. 2-2-2دوم تا چهارم، پای داخلی توسعه نیافته و پای خارجی با

(1391 )اکبریان، A. glaber زوآی گونه 4: خصوصیات ریخت شناسی مرحله2شکل

الف- نمای جانبی؛ ب- تلسون؛ پ- آنتنول؛ د- آنتن؛ ح- ماگزیال ؛ خ- دومین پای حرکتی؛ س- میلیمتر و بقیه5/0پنجمین پای حرکتی؛ ش- سومین پای آرواره ای؛ )مقیاس شکل الف

میلیمتر می باشد(2/0

(1391)اکبریان، A. estuarensis زوآی گونه 4: خصوصیات ریخت شناسی مرحله 3شکل

؛الف- نمای جانبی؛ ب- ماگزیلول؛ ج- ماگزیال؛ د- نمای جلویی بدن؛ ح- آنتنول؛ ط- تلسون: خ- سومین پای؛ق- دومین پای آرواره ای ؛ م- آنتن؛ پ- اولین پای حرکتی؛ ت- دومین حرکتی

میلیمتر2/0 میلیمتر و برای بقیه اشکال 5/0 )مقیاس شکل الف چهارمین پای حرکتی؛حرکتیمی باشد(.

.Aو A. glaber زوآی دو گونه4: تصاویر واقعی توسط میکروسکوپ تباین فاز مرحله 4شکلestuarensis

.A ؛ پ- تلسون در)×100( A. glaber ؛ ب- ماگزیال در)×A. glaber )40 الف- نمای جانبی از گونهestuarensis )100×(؛ ت- تلسون در A. glaber )100×(؛ س- نمای جلویی از بدن A. glaber )100×(؛

(1391 )اکبریان،)×A. estuarensis )40 ج- نمای جانبی از

نتایج فراوانی

ماه از سالAlpheus estuarensis 7 و Alpheus glaber میانگین فراوانی ایستگاهی الرو گونه های قید شده است. با رجوع به این جدول مشBBخص می1محاسبه گردید که نتایج آن را در جدول

شود که دو گونه ی ذکر شده در طی ماه های گرم سال فراوانی باالیی نسبت به دیگر ماه ها متر10 الرو در1/110 در اردیبهشت ماه با فراوانی A. glaberدارند که اوج حضور الرو گونه

متر10 الرو در 1/93در تیر ماه با میانگین فراوانی A. estuarensisمکعب و اوج حضور گونه فراوانی دو گونه مذکور را در ماه های نمونه بBBرداری نشBBان می دهBBد.5مکعب است. شکل

6همچنین میانگین فBBراوانی گونBBه هBBای یBBاد شBBده در ایسBBتگاه هBBای مBBورد مطالعBBه در شBBکل عدد324 به میزان 3در ایستگاه A. glaberنمایش داده شده است، بیشترین فراوانی گونه

در ایستگاهA. estuarensis متر مکعب رسیده است. اما اوج فراوانی در مورد گونه ی 10در متر مکعب مشاهده گردیBBد. طبBBق تحلیBBل آزمBBون واریBBانس یBBک10 عدد در 244 به میزان 7

طرفه مشاهده شده که بین تراکم گونه هBBای مBBذکور در بBBرخی ایسBBتگاه هBBای نمونBBه بBBرداری> (.P 05/0شده، اختالف معنی داری وجود داشت )

-1389 در ماه ها مختلف)A. estuarensis و A. glaber: میانگین فراوانی گونه های 1جدول انحراف معیار(Sd میانگین ، M متر مکعب)10( بر حسب الرو در1390

Alpheus glaber Alpheus estuarensisis

ماهگونه

M ±Sd M ±Sd

3/6 9/0 0 0 89اسفند

18/9 6/20 1/4 1/7 90فروردین

1/110 9/110 1/69 9/203 اردیبهشت90

3/57 4/50 1/69 5/36 90خرداد

7/30 8/36 1/93 9/131 90تیر

3/88 3/110 7/83 6/68 90شهریور

26 9/35 5/18 8/44 90مهر

BندBفBسBا

98 BنBیBردفرو

09 Bت

BبهشBیBداBر

09

BدBاBدخر

09تBیر

09 وBر Bهری

Bش

09

هر م

09

0

02

04

06

08

001

021 rebalg .A

sisnerautse .A

دOر Oد

Oداتع

O0O1Oب

کعOم

OترOم

در ماه های مختلف)اسفند A. estuarensis و A. glaber: فراوانی زمانی الرو دو گونه ی 5شکل (90 تا مهر89

1ts 2ts 3ts 4ts 5ts 6ts 7ts0

05

001

051

002

052

003

053rebalg .A

sisnerautse .A

ر د

روال

01ب

کOع م

ترم

.A: فBBراوانی مکBBانی الرو دو گونBBه ی 6شکل glaber و A. estuarensis فBBتگاههای مختلBBایس (90 تا مهر89)اسفند

میانگین دما را در ماههای مختلف را نشان داده شBBده اسBBت، بیشBBترین7 همچنین در شکل نBBیز8 بBBه ثبت رسBBیده اسBت. مطBBابق شBBکل C° 28میزان دمBBای آب در شBهریور بBBه مBBیزان

در خBرداد مBBاه مشBBاهده شBده37psuبیشترین میزان شوری در ماههای مختلف نیز به مBیزان است. میانگین دما و شوری در ایستگاه های مورد مطالعه در ماه های نمونه برداری نBBیز بBBه

بBBه1 قابل مشاهده اسBت. بیشBترین مBBیزان شBوری در ایسBBتگاه 10 و 9ترتیب در شکل های ثبت شده است.psu 16 به میزان 7 و کمترین آن در ایستگاه 44psuمیزان

:میانگین تغییرات8: میانگین تغییرات دما در طول دوره نمونه برداری شکل 7شکل شوری در طول دوره نمونه برداری

: میانگین تغییرات10: میانگین تغییرات دما در ایستگاه های مورد مطالعه شکل 9شکل شوری در ایستگاههای مورد مطالعه

به منظور بررسی ارتباط بین درجه حرارت و شوری با فراوانی الروهای از ضBریب همبسBتگی ( استفاده شد که در نتیجه ارتباط مثبت معنی داری بین درجBBه حBBرارت و همچBBنینrاسپیرمن )

شوری با فراوانی کل و فراوانی گونه های یاد شده مشاهده گردید. ما بین اکسیژن محلBBول وpHه اینBBوط بBBایج مربBBبا فراوانی کل و فراوانی الروها ارتباط معنی داری مشاهده نگردید. نت

ارائه شده است.2آزمون در جدول

: نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن بین فاکتورهای محیطی و فراوانی الروهBBای گونBBه ی2جدولA. glaber و A. estuarensis

فاکتور محیطی فراوانی P ضریب(rهمبستگی)

دما فراوانی کل 01/0 80/0

A. glaber 01/0 77/0

A. estuarensis 02/0 73/0

شوری فراوانی کل 001/0 69/0

A. glaber 01/0 70/0

A. estuarensis 005/0 78/0

pH فراوانی کل 42/0 18/0

A. glaber 31/0 23/0

A. estuarensis 46/0 17/0

اکسیژن محلول فراوانی کل 051/0 43/0

A. glaber 047/0 43/0

A. estuarensis 09/0 37/0

بحث و نتیجه گیری

در مصب بین Alpheus estuarensis و Alpheus glaberدر تحقیق حاضر مراحل الروی دو گونه ی از مشخصات بBارز همBBه ی گونBBه هBBای خBانواده.رودخانه های اروند و بهمنشیر مشاهده گردید

Alpheidae ینه ایBBای پنجم سBBد، پBBکل نمی باشBBاروی شBBینه ای پBBهیچکدام از پاهای داخلی س ، بزرگتر از پای های دیگر است، پای خارجی در پای پنجم سینه ای وجود ندارد، پBBای داخلی پBBای آرواره ای اول کوچک و غیر بندبند است، تلسون در نیمه جلویی پهن شده و در مراحل ابتدایی

,Gonzalez) خار در انتهBBای خBBود است5 یا 4 خار و در مراحل انتهایی دارای 8 یا 7الروی دارای

2004 and Dos Santos B.) 2مشخصات گونه هاي شناسايي شده در اين تحقيق كه در شكل B، 3و در این اسBت. Alpheidae قابل مشاهده است. كامالً منطبق بBا مشخصBات الروهBای خBانواده 4

.Aتحقیق که در مصب رودخانه بهمنشیر انجام گردید، مرحله سوم و چهBBارم زوآی گونBBه هBBای

glaber و A. estuarensis و جدول5مشاهده شد که نتایج فراوانی آنها در شکل در ماههای مختلف قابل مشاهده است. 1

را در آزمایشگاه پرورش و تعداد مراحل الروی آن را شش A. estuarensisبرخی محققین گونه هتا ب A. estuarensis. گونه ( (Marcus et al., 2008مرحله زوآ و یک مرحله مگالوپ گزارش نمودند

حال از خلیج فارس گزارش نشده بBBود کBBه در تحقیBBق حاضBBر الرو آن بBBرای اولین در آب هBBای Alpheus گونه از جنس 14ایرانی خلیج فارس مشاهده و مورد شناسایی قرار گرفت. تا کنون

از خلیج فارس شناسایی و گزارش شده اسBBت کBBه اکBBثر این گونBBه هBBا در جنBBوب خلیج فBBارسDe)امارات متحده عربی( مشاهده شده اند) grave and Ashelby, در مطالعه حاضBBر بBBا(. 2012

.Aگزارش الرو گونه estuarensis ایBBه هBBداد گونBBارس، تعBBمال خلیج فBBیر درشBBه بهمنشBBاز دهان می رسد. در نگBBاه اول گونBBه فBBوق در15 در خلیج فارس به رقم Alpheusگزارش شده جنس

Alpheusمراحل الروی زوآی یک تا چهار به شدت شبیه به مرحله الروی زوآی یک تا چهار گونBBه

heterochaelisهBBود کBBاره نمBBات اشBBه این نکBBوان بBBا می تBBاوت آنهBBه تفBBا از جملBBت، امBBاس خار پر مانند اما در گونه10+8 دارایA. estuarensis در گونه ماگزیالاسکافوگناتیت موجود در

A. heterochaelis وگزال خار پر مانند0+5 دارایBBه ای کBBه پایBBیز در است، ناحیBBاگزیلول نBBدر م .Aگونه ی estuarensis ار استBBه ی ،دارای یک خBBا در گونBBام A. heterochaelis 3هBBار در پایBBخ

,.Marcus et al)کوگزال به چشم می خورد. بقیه صفات در مراحل الروی با هم مشترک هستند

2008).

دارای نه مرحله زوآ و یک مرحله مگالوپ بوده و صفات ریخت شناسی نیز A. glaberگونه ی این(.Dos santos, 1999)این گونه توسط برخی محققین در سواحل پرتغال گزارش شده است

گونه نیز تا کنون از سواحل ایرانی خلیج فارس گزارش نشده است و در طی این تحقیق ,Akbarian)مراحل الروی آن برای اولین بار از سواحل ایرانی خلیج فارس گزارش شده است

قابل ذکر است که در این تحقیق، مرحله ی زوآی سه و چهار متعلق به گونه های یاد. (2012 شده مشاهده گردید و دیگر مراحل همانند زوآی یک و پست الرو دیده نشد که شاید یکی از

علل عدم مشاهده مراحل دیگر الروی دو گونه یاد شده، استقرار مکان نمونه برداری در مصب رودخانه بهمنشیر باشد. معموالً مراحل نزدیک به بالغ و بالغین برای تخم ریزی از

مناطق مصبی به آبهای دریایی مهاجرت می کنند، لذا در این بررسی مرحله زوآی یک که در مصب رودخانه بهمنشیر مشاهده نشده است و احتماالً در آبهای تازه تخم گشایی شده اند،

.A وA. glaberنزدیک به مصب وجود دارند. محققین دیگر نیز تایید نموده اند که هر دوگونه ی

estuarensis درنواحی نزدیک مصبی تخم ریزی کرده و الروهای خود را در مصب ها پرورش می ( .Marcus et al., 2008)دهند، با نزدیک شدن به سن بلوغ به مناطق دریایی مهاجرت میکنند

به طور کلی الرو ده پايان در مصبها فراواني فصلي دارند و برخي گونBBه هBBاي ميگBوي كاريBده الرو هر دو ((.Heck and Thoman, 1984درصد فراواني از ده پايان را در مصبها تشكيل مي دهد می باشند. هرچند که گونBBه Alpheidaeگونه ی مشاهده شده در این تحقیق متعلق به خانواده

های این خانواده یک قسمت اصلی از جمعیت مروپالنکتون هBBای سBBاحلی خصوصBBاً مصBBب هBBا Yang et al., 2003, Bartilotti )هستند، اما تحقیقات زیادی در مورد الرو آنها صورت نگرفته است

et al., 2005)منطقه نمونه برداری در پژوهش حاضرمنطقه مصبی ساحلی است که با توجه . .Aبه وجود هر دو گونه ی glaber و A. estuarensis هBوان نتیجBا می تBBتگاه هBامی ایسBدر تم

گرفت که مصب رودخانه بهمنشیر و اروند مکان مناسبی برای رشد و نمBBو الروهBBای این گونBBه.A تراکم گونه 6ها می باشند. هر چند که مطابق شکل glaber ایر3در ایستگاهBBبیش از س

می باشBBد. بنBBا بBBه نظBBر بBBرخیpsu 35ایستگاه ها است و در همین ایستگاه میانگین شBBوری و C° 21 مBBتری ، دمBBا ی15در عمBBق Alpheidae محققین نیز پراکنش الرو گونه های خانواده

البته باید به این نکته .B (Anker and Iliffe, 2000 ) بیشتر دیده می شوندpsu 5/35 تا 3/34شوری زمان تخم ریزی میگوهای کاریده متفاوت اسBBت و عوامBBل اصBBلی مBBوثر بBBر تخم توجه کرد که

ریزی عالوه بر نوع گونه، عوامل محیطی همانند دمای آب، قBBابلیت دسBBترس الروهBBا بBBه غBBذا، در بسترهای سخت و یا بسترهای نرمی A. estuarensisنوع بستر و....می باشد. معموال گونه ی

,Marcus et al., 2008; Atkinson and Froglia)شکل می گیرند، تخم ریزی می نماید Run-offکه از

و نتBBایج حاصBBل از آزمBBون همبسBBتگی8 و 7(. در این تحقیBBق همانگونBBه کBBه در شBBکل 2000

مشخص گردید که از میان فاکتورهای محیطی، دمBBا و شBBوری بBBا2اسپیرمن موجود در جدول همبستگی مثبت معنیA. estuarensis وA. glaberفراوانی کل و همچنین فراوانی الرو گونه های

C° 25 به بBBاالی 91 میانگین دما از اردیبهشت لغایت شهریور 7داری دارند. با توجه به شکل

در همین ماههBBا رسBBیده اسBBت. در همین psu 35 میانگین شوری به باالی 8و مطابق شکل ( مشBBاهده گردیBBد. بBه1ماهها نیز افBBزایش میBانگین فBBراوانی بBBرای الرو هBر دو گونBBه )جBدول

.Aطوریکه میانگین فراوانی الرو estuarensis تر مکعب10 الرو در 69 در ماههای گرم ازBBم .Aو برای الرو گونه ی glaber ه همین10 الرو در 31 ازBBت. بBBه اسBBمتر مکعب فزونی یافت

علت همبستگی معBBنی دار مسBBتقیم بBBرای فBBراوانی الرو گونBBه هBBای ذکBBر شBBده و فاکتورهBBای محیطی دما و شوری مشاهده گردیBBد. در تحقیقBاتی کBBه در خBور طBالب واقBع در خلیج بوبیBان

در بین دیگBBر Alpheidaeکویت انجام گرفت، محققان به این نتیجه رسیدند که الروهای خانواده Al-Yamani)خانواده ها دارای بیشترین فراوانی هستند و اوج حضور آنها در فصل تابستان است

and Khvorov, 2007)در طی تحقیقاتی که در سواحل پرتغال انجام گردید، بیشترین فراوانی ده . استA. glaberبخصوص گونه ی Alpheidaeپایان پالنکتونی در فصل تابستان مربوط به خانواده

. این محقق(Dos santos, 1999)% در کل گونه ها گزارش گردید3که فراوانی آن در این تحقیق موثرترین عامل محیطی برای حضور گونه های یاد شBBده را دمBBا گBBزارش نمودنBBد کBBه بBBا نتBBایج

نتايج اين بررسي نشان مي دهد كه دما و شوری از میBBانحاصل از این تحقیق همخوانی دارد. عوامل محیطی مورد سنجش موثرترين فاكتور ها براي حضور گونه هاي ياد شده مي باشند و

ارتبBاط مثبت و معBني دار بين دمBBا و شBوری بBBاآزمBون همبسBتگی اسBپیرمن، نتايج حاصل از فراواني الروهاي شناسايي شده را نشان مي دهد.

برای اولین بار از سواحل ایرانی خلیج فارسA. estuarensisو A. glaberبه طور کلی الرو گونه های با توجه به حضور الرو گونه های ذکر شده در اکثر ماههای نمونه برداریگزارش شده است که

و ایستگاهها می توان نتیجه گBرفت کBه مصBب بین رودخانBBه بهمنشBیر و ارونBد دارای پتانسBیل باالیی برای زاد آوری این میگوها بوده کBBه می تBBوان در برنامBBه هBBای مBBدیریتی بBBه جهت ایجBBاد

مرکز تکثیر و پرورش میگوی های فوق مورد بهره برداری قرار گیرد.

تقدیر و تشکر

Dosدر اینجا بBBر خBBود الزم می دانیم کBBه از خBBانم پروفسBBور santos انوسBBکده اقیBBاز پژوهش از مBBوزه ملی گواچیBBون کشBBور کBBرهYangشناسی و هوا شناسی کشور پرتغال و خانم دکتر

جنوبی به جهت تایید گونه ها ی شناسایی شده و ارسال مقاالت الزم تشکر به عمBBل بیBBاوریم، از دریابانی نیروی انتظامی محترم آبBBادان جهت یBBاری در مرحلBBه نمونBBه بBBرداری و همچBBنین از خانم صالحی و آقای بذرافشان برای انجام مراحBBل آزمایشBBگاهی کمBBال تشBBکر و قBBدر دانی را

داریم.

منابع

بررسي تنوع زيستي ميگوهاي كاريده پالنکتونيک در دهانه رودخانه هاي. 1391اکبریان، ح. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته بیولوژی دریا، گرایش جانوران دریا.بهمنشير و اروند.

صفحه.101دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر.

پراکنش. 1390، ن؛ سواری، ا.؛ کوچنین، پ.؛ نبوی، س.م.ب.؛ مرمضی، ج.غ.، سخايي Thalamitaو Portunus pelagicus وبررسي خصوصيات ريخت شناسي مراحل الروي گونه هاي

prymna از خانواده Portanidae.)در سواحل استان خوزستان)شمال غربي خليج فارس .39- 31 . صفحات8اقيانوس شناسي. سال دوم، شماره

اجتماعات ده پايان پالنكتونيك.B 1381 نبوی, س.م.ب.، ؛ کوچنین، پ.؛، سخایی، ن؛سواری، ا . صBBفحات4( در خور موسي . مجله علمی شیالت ایران. سال یازدهم، شBBماره Natantiaگروه)

41 -58.

پراکنش و بررسي. 1393 دوست شناس، ب.، ؛ سواری، ا.؛ سخايي، ن.؛ اکبريان، ح. Periclimenes و Exopalaemon styliferusخصوصيات ريخت شناسي مراحل الروي گونه هاي

brevicarpalis از خانواده Palaemonidaeدر مصب بين دهانه رودخانه هاي اروند و -60. صفحات2 مجله بوم شناسي آبزيان. سال چهارم، شماره بهمنشير)شمال خليج فارس(.

68.

Akbarian, H., 2012. The first record of Alpheus glaber )olivi 1792( larva ) Decapoda: Caridea: Alpheidae( from Iran . Journal of Ecosystem and Ecography, 2:4. International Conference onBiodiversity and Sustainable Energy Development September 14-15, 2012 Hyderabad International Convention Centre, India.

Anker, A. ; Iliffe, T.M., 2000. Description of Bermudacaris harti, a new genus, and species )Crustacea: Decapoda: Alpheidae( from anchialine caves of Bermuda. Proceedings of the Biological Society of Washington, 113)3(: 761-775.

Bartilotti, C.; Calado, R. ; Santos, A., 2005. Correct diagnosis of early zoeal stages of Athanas nitescens )Leach, 1814()Decapoda: Caridea: Alpheidae( using laboratory-raised larvae. Journal of Plankton Research. 27 )11(: 1189-1194.

Al-yamani, F.Y.; Skryabian, V.; Gubanova, A.; Khvorov, S. ; Prusova, I., 2011. Marine zooplankton practical guide for the northern Persian Gulf. Printed and bound by Lucky Press. First Edition. ISBN 978-99966-95-07-0V2:146-152.

Al-Yamani, F. ; Khvorov, S.A., 2007. Spatial and Temporal Variability in Larval Decapod Abundance in Kuwait’s Waters off Bubiyan Island. International Journal of Oceans and Oceanography. ISSN 0973-2667: 69–84.

Atkinson, R.J.A. ; Froglia, C., 2000. Burrow structures and eco-ethology of burrowing fauna in the Adriatic Sea. Impact of trawl fishing on benthic communities - Proceedings: 79-94.

Baez, P., 1977. Key to the families of decapods crustacean larvae collected off northern Chile during an El Nino event. Investigations marinas Valparaíso, 25: 167-176.

Bauer, R.T. ; Raymond, T., 2004. Remarkable shrimps adaptations and natural history of the Carideans.  University of Oklahoma Press, Norman publishing. Journal of crustacean biology. 2:116-128.

Conway, D.V.P.; White, R.G.; Ciles, J.H.D.; Gallienne, C.P. ; Robins, D., 2003. Guide to costal and surface zooplankton of the south-western Indian Ocean. Marine biological association of the United Kingdom occasional publication.15:281-292.

Dos Santos, A. 1999. Larva crustacean decapoda in costal of Portugal. Phd thesis: 259.

Dos Santos, A; Gonzalez, J.I., 2004. Illustrated Keys for the identification of the pleocyemata)Crustacea: Decapoda( zoeal stages from the coastal region of south western Europe. Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom.84: 205-227.

Gurney, R., 1942. Larva decapoda crustacean. Printed for the ray society: 162-164.

Heck, K.L. ; Thoman, T.A., 1984. The nursery role of sea grass meadows in the upper and lower reaches in the Chesapeake Bay. Estuaries. 7: 70-92.

Malone, B.J. ; McQueen, D.J., 1983. Horizontal patchiness in zooplankton populations in two Ontario kettle lakes. Hydrobiology. 99: 101–124

Marcus, A.B.; Fernando, A.; Abrunhosa, R. ; Cristiana, M., 2008. Early larval development in the laboratory of Alpheus estuariensis)Crustacea: Car idea( from the Amazon Region. Revista Brasileira de Zoologia. 25 )2(: 199–205.

Muxagata, E. ; Williams, J.A., 2004. The Mesozooplankton of the Solent-Southampton Water system: A photographic guide. University of Southampton. Hants SO143ZH:69-74.

Omori, M. ; Ikeda, T., 1984. Methods in Marine Zooplankton Ecology. John Wiley and Sons: 332.

Pan, M. ; Hay, S., 2010. Decapod Crustacean Larvae of Scottish Coasts. A Photographic Identification Guide )Excluding Infraorder brachyura(. Published by Marine Scotland Science. ISSN: 2043-7722:44-83.

Smith, P.E., 1977. Standard Techniques for Pelagic Fish Egg and Larva Survey. Food and Agriculture Organization of the United Nations: 96.

Thatje, S.; Bacardit, R.; Romero, M.C.; Tapella, F. ; Lovrich, G.A. 2001. Description and Key To the Zoeal stages of The Camphylonotidae )Decapoda: Caridea( From The Magellan Region. Journal of Crustacea Biology. 21)2(:492-505. Thatje,S.; Lovrich, G. A.; Torres, G.; Hagen, W. ; Anger, K., 2004. Changes in biomass, lipid, fatty acid and elemental composition during the abbreviated larval development of the subantarctic shrimp Campylonotus vagans. Journal of Experimental Marine Biology and Ecology. 301, 159– 174.

Weeb, G.E., 1921. The larvae of decapoda Macrura and Anomura of Plymouth. Robert printed. 7: 3, 387-425.

Williamson, D.I., 1967. Decapoda larvae families: Pandalidae and Alpheidae. Conseil permanent international pour exploration. Zooplankton sheet, 109:3-5.

Yang, H.J. ; Kim, W., 2003. First Zoea of Alpheus albatrossae )Decapoda: Caridea: Alpheidae( Hatched in the Laboratory. Korean Journal of Biological Sciences. 22 )2(: 189-194.