Seminarski radSelo IoOptina Kikinda

Marija Mandi

1. Geografski poloajIo je seosko naslje koje se nalazi u Severno banatskom okrugu, u optini Kikinda. To je naselje panonskog tipa koje se nalazi na jednom ogranku kikindske lesne terase, koja se prua od Kikinde (83 m) preko Ioa (83 m) do Boara (85 m). Tanije, nalazi se na zapadnoj ivici terase prema irokoj dolini Zlatice, malog toka koji je izgradio nisku aluvijalnu ravan, koja ima visinu od 76 m do 79 i 80 m. Prema tome, Io ima ivini poloaj. Granicu izmeu vieg i nieg zemljita ine strmi pregibi, visoki i do 5 m. U dolini Zlatice je jo uvek mnogo zabarenog zemljita, a dobro je ouvano i nekoliko renih korita. Dakle, glavni odreujui faktor za lokaciju naselja bili su lesna terasa i aluvijalna ravan. Io lei na nadmorskoj visini od 83 m dok se visina nieg dela terena kree oko 80 m. Najvia taka visoka je 91 m. To je uzvienje Kina sa povrinom od 225 m2, koje se nalazi izmeu Ioa i Kikinde. Oko Ioa postoje i peani nanosi koji su pogodni za uzgajanje vinove loze. Io se nalazi 12.5 km zapadno od Kikinde sa kojom je povezan asfaltnim putem. Tim putem, preko Sajana, Padeja, Ostojieva i oke, je Kikinda spojena sa Sentom, koja je od Ioa udaljena 31 km, i Suboticom. Io je preko Kikinde povezan sa saobraajnim putem Segedin Temivar koji je dug oko 100 km.

2. AtarIo se nalazi u Kikindskoj optini i ono je jedno od 10 naselja koja se u njoj nalaze. Nalazi se na zapadu optine. Ukupna povrina seoskog atara je 6506 ha, od kojih je 6065 ha produktivno a 440 ha neproduktivno zemljite. Graevinski rejon naselja je 188 ha. Struktura povrina sela data je u tabeli 1. Privatno 2904 2710 2638 42 16 14 1 67 74 51 % 44.64 62.1 64.0 100 100 7.7 0.8 18.3 6.2 11.6 Drutveno 3602 1657 1490 0 0 167 130 299 1125 389 % 55.4 37.9 36.0 0 0 92.3 99.2 81.7 93.8 88.4 Ukupno 6506 4367 4128 42 16 181 131 366 1199 440

Ceo atar Obradivo Njive Vinogradi Vonjaci Livade ume Trstici, movare i ribnjaci Panjaci Neplodno

Tabela 1. Struktura povrina atara sela Io

Zapadni deo atara sela Io se sastoji od potesa Livadice, Greda i Moritva. Sa njihove severne strane nalazi se atar Padeja a sa june atar Boara. Sredinji deo se sastoji od potesa Luda, Krstak, Podumka, Vikumak, Selite, Livade i Fazaku. Istoni deo atara koji se protee u severo istonom pravcu, prema ataru Mokrina, sastoji se iz potesa Kendere, Livade, uga, Beruljsko groblje, Leel, Gradite i Beruljske uvode. Severo zapadno od njih je atar Sajana, Kikinda je jugo istono a severo istono Mokrin. Selo ne lei u centralnom delu atara ve na njegovoj severo zapadnoj ivici, na lesnoj terasi, na kontaktnoj liniji sa niim zemljitem i atarom Sajana. Severno i severo zapadno od Ioa protie leva pritoka Tise, reica Zlatica koja je, pre kanalisanja, esto menjala svoje korito. U nju se uliva ukoin kanal, ija je duina 17 km. Pored Ioa, prema zapadu, je prokopan Kugli kanal koji je povezan za Ludoki kanal Katehat. Sa Kugli kanalom spojen je kanal Kekeler, zatim Berulja i Gradite Mlaka. Ioki kanal, koji je spojen sa glavnim Boarskim kanalom i preko njega se uliva u Tisu, prokopan je juno od sela. Ceo ovaj kanalski sistem je nagnut od severo istoka ka jugo zapadu i nema stalno vode, te slui uglavnom za odvodnjavanje. Sa prokopavanjem kraka kanala koji pripada sistemu Dunav Tisa Dunav, stvorena je mogunost navodnjavanja. Podzemna voda je na nekim mestima suvie blizu povrine. Ako je njena dubina manja od 2.5 m zemljite se zasoljava. Iz tih razloga u zapadnom delu atara, izmeu atara Boara na jugu i Padeja i Sajana na severu postoji znatan procenat povrina pod solonacima i solonjecima. Slino je i na jednom delu terase severo istono od sela (Kendere, Livade, uga). Istono, severo istono i jugo zapadno od sela (Selite, Livade, Vikumak, Fazeku, Beruljsko groblje, Beruljske uvode, Gradite i Leel) rasprostire se najplodnije zemljite - ernozem i livadska crnica. ernozem Vikumaka, istono od sela, je peskovit. U jednom delu atara, blizu granice sa mokrinskim atarom, manje povrine su pod ritskom crnicom, karbonatnom i bezkarbonatnom a postoji , na krajnjem severo istoku atara jedan lokalitet tekih ritskih crnica i smonica. Ovaj tip zemljita se javlja i u jednom uem pojasu, u zapadnom delu atara, meu solonacima i solonjecima Moritve, Livade i Grede. Jugo zapadno, severno i severo istono od sela (delovi Grede, Ludoa i Kenderea) postoji jedan tanji pojas ritske crnice i smonice koja je zaslanjena. Moe se rei da na priblino jednoj polovini atara postoji prvoklasno i izuzetno plodno zemljite bogato humusom, dok su zaslanjena zemljita manje vrednosti.

3. Postanak i razvojPrvo naselje je lealo nedaleko od dananjeg sela na mestu koje se danas zove Gradite (6 ha) i gde jo postoje tragovi od nekadanje naseljenosti. Ono je lealo na neto uzdignutijem mestu u movarnoj ravnici. U Iou su pronaeni pouzdani tragovi iz starijeg neolita i bronzanog doba koji su danas kulturno dobro od 1950. godine. Ova naselja su bila zatiena movarnim terenom u kojem su postojale neto vie grede, pogodne za naseljavanje. Prvi pomen o selu je iz davne 1339. godine. Tad je bilo u vlasnitvu maarskih vlastelina. Turci su ga poruili 1529. godine, ali ga je srpsko stanovnitvo, koje je ostalo na tom podruju, podiglo i 1561. se ponovo spominje. Posle proterivanja Turaka stanovnitvo u selu je bilo srpsko a 1717. godine u naselju je bilo 30 domova. Io je tada pripadao Bekerekom okrugu. Usled kuge koja se pojavila 1738. godine stanovnitvo je stradalo tako da je 1740. godine ostalo 18 domova. Godine 1751. doseljavaju se srbi graniari iz Potamija. Ve 1787. godine u selu je bilo 235 domova i 1476 stanovnika. Bilo je 289 porodica od kojih je 47 ivelo u kunoj zadruzi. Prosean broj lanova porodice je est. Kraj 18. veka obeleen je doseljavanjem stanovnitva. Iz mnogih krajeva Banata, sa svojom stokom pristizali su raseljeni, veinom Srbi. Bilo je meu njima i Rumuna, mada mali broj. Deo njih se doseljava u samo selo. Kao uspomena na to doseljavanje ostalo je u kolektivnom seanju da je deo sela koji su naselili doseljenici nazvan Vlaki kraj, a deo u kojem su bili nastanjeni raniji itelji se zvao Racki kraj. Polovinom 19. veka u Iou je 2419 , krajem veka 3135 stanovnika. Administrativno upravnom reorganizacijom Austro Ugarske monarhije 6. Juna 1778. godine izvreno je zvanino ustanovljavanje upanija i to Torontalske, Tamike i Krao Severinske. Torontalska upanija je poela da funkcionie 13. Jula 1779. upanije su se delile na okruge a oni na optine kao najmanje administrativno upravne jedinice. Io je bio jedna takva optina od 27 optina Veliko Bekerekog okruga. Danas, Io nije optina ve seosko naselje koje pripada optini Kikinda, kao to je ve reeno. Novih doseljenika nema osim lica koja su prispela na teritoriju Ioa tokom rata u Hrvatskoj devedesetih godina. ak je i primetan povean broj ljudi koji odlaze iz naselja zbog kolovanja, zaposlenja ili nekog drugog razloga.

3.1. Ime selaAdministrativno ime sela je Io. Danas se u svakodnevnom govoru koristi takoe taj naziv koji je ustaljen od 1922. godine. Kada je ovo naselje pomenuto po prvi put, pomenuto je pod imenom Hegyeshaz (Heehaz). To je sloenica na maarskom jeziku i znai kue od bregova (hegyes bregovit, haz kua). U Turskim spisima se spominje kao Hii. Takoe je zabeleeno da se 1853. godine zvalo Ideos i Tisza Hegyes, 1872. godine u mapama, dokumentima i nacrtima Banata Beke administracije se spominje Idios. Od 1891. do 1922. Tiszahegyes a od 1922. godine Io. Za vreme okupacije, 1943. godine Nemci su ga nazvali Idjosch.

4. Morfo fizionomska strukturaNa razvoj sela snano su uticali prirodni uslovi za gradnju kua. Io je nastao uz ivicu vieg geomorfolokog lana ka vodoplavnom ritu i mogao se razvijati samo do granice terase. Verovatno je prvo nastalo naselje pravougaone osnove i reetkastog rasporeda ulica, u kome su crkva i druge javne zgrade bili na zapadnoj periferiji naselja. Te morfoloke karakteristike ima centralni deo Ioa. Planom urbanizacije Austro Ugarske monarhije za vreme vladavine Marije Terezije bilo je odreeno da sva vojvoanska naselja budu pravilnog oblika. To se odnosilo na nova naselja koja su tek graena a i na ona starija koja su morala da se modifikuju da bi odgovarala pravilima. Selo je trebalo da bude prav ili malo izduen kvadrat, ulice su morale da se seku pod pravim uglom svaka sa zasebnim bunarom, naselje bi imalo dve glavne ulice na ijem se preseku nalazi trg kvadratnog oblika sa kolom, crkvom, parohijskim domom, administrativnom zgradom, bunarom i kafanom. Sela su morala da imaju ume, vrbake i utrine. Kue su graene od naboja ali i od erpia pravljenog od slinog materijala kao to je i sam naboj. To je blato u koje se dodavalo dosta jemene pleve, oblikovalo se u etvrtastim kalupima a zatim suilo na promajnom mestu. Krov je bio visok, pokriven trskom a visinu mu je omoguavala dobra i dugaka hrastova graa. Na proelju kue su otvarana jedan ili dva manja prozora koji su u debelom zidu izgledali jo manji. Retko koji prozor je zastakljivan mada ih je bilo i zastakljenih, ve je na njih stavljana istanjena govea beika. Ulazilo se sa strane u prostoriju sa ognjitem, a ulaz i ulaznu stranu kue nadkriljivala je produena streha. Kada je streha bila dua, oslanjala se na po nekoliko drvenih stubova ukopanih u zemlju. Pod tom produenom strehom bila je iskopana itna jama, u koju se smetala letina a iz sobe na nju je gledao prozor takozvani lebrnjak ili lebrnji prozor. Ovaj prozor je, smatra se, dobio ime po tome to je na njemu esto ostavljan hleb. Ipak postoji miljenje da je u tom

oskudnom i vremenu gladi, prepunom pljake, u prvom redu stoke i ivotnih namirnica da se preivi, prozor sluio da se moe u svakom momentu pogledati na itnu jamu, te da je kao uvar egzistencije, ita i itne jame kao sinonima za hleb, dobio to ime. Ispod strehe su se sklanjali i leali psi koji su bili najbolji uvari kue. Na zidu pod strehom visili su venci belog i crnog luka, nizovi duvana za kunu upotrebu i evenge kukuruza, koji su uvani za seme za sledeu sezonu. Ponegde je ispod takve strehe bio i drveni leaj ficko na kome se ponekad odmaralo a nekad deda i spavao, pa i do kasne jeseni.

Slika 3. Jedne od retkih sauvanih starih kua U produetku kue su po planu urbanizacije graene tale, obori i spremita za stonu hranu. tale su graene od lakog materijala, zimi sa svih strana ograene snopovima trske a leti se sve to uklanjalo tako da je tala liila na nastrenicu. U delu ispred tala zasaivan je dud, mada nije uvek to bio dud, koji je sluio za hladovinu i da u letnjim mesecima na njemu noiva ivina. Za kuu se govorilo da treba da traje dok dud ne ostari a to je oko tridesetak ili neto vie godina. Retko koje ovakvo dvorite i kua su bili ograeni, to je bila navika donesena iz ivota u zaseocima. Iako pod izmenjenim uslovima ivljenja, jo uvek su u Iou, a i nizu sela postojale kune zadruge. Io je uoreno selo panonskog tipa, izdeljeno sa etiri uzdune paralelne ulice i tri poprene paralelne ulice. irenje Ioa kasnije nije bilo pod upravom vlasti, a efikasni melioracioni radovi su dozvoljavali da se proiri i po niim terenima. To se vidi po izrazitoj deformaciji osnove naselja i po pravcu pruanja ulica. Nove ulice su ue od ostalih, kuita su manja, a sve nisu meusobno paralelne. U 20. veku selo se na jugu i na zapadu spustilo u rit. Kao rezultat svega toga nastalo je selo sa osnovom nepravilnog oblika i sa donekle deformisanim reetkastim rasporedom ulica.

Svi javni objekti su u glavnoj ulici u zapadnom delu sela. Tu su crkva, koja dominira centrom, osnovna kola, dom kulture, mesna kancelarija, zgrada zemljoradnike zadruge, nekoliko prodavnica i kafana. Krajem 18. veka, znatno ekonomski ojaana, optina Io je dobila dozvolu od administrativne uprave Torontalske upanije za gradnju crkve. Pravoslavna crkva Sv. Arhangela Mihaila podignuta je 1787. godine. Za zgradu crkve uzet je tipian plan izraen od grupe ininjera u stilu klasicizma, tada aktuelnog stila u Habzburkoj monarhiji. Ikonostas iz 1802. godine je proglaen kulturnim dobrom. Nekoliko godina ranije napravljen je jedan broj pravoslavnih crkava po ovom planu. Na planom predvienom mestu 18. maja 1787. godine dovreno je zidanje crkve, do nje na mestu dananjeg Doma kulture, neto kasnije sagraena je kola, a u produetku kole, stanovi i upravne zgrade optine Io. U to vreme u selu je svetenik bio Pavle Nedi. Sa starog groblja su doneseni kameni krstovi i ugraivani u malter kada je obavljena gradnja. Za novo groblje prihvaena je parcela sa leve strane letnjeg puta prema Mokrinu. Osmorazredna kola je dobila ime po Milivoju Omorcu koji je bio uitelj iz Ioa, lan Komunistike Partije Jugoslavije i koji je pretuen na smrt 5. avgusta 1941. godine. kola se nalazi i u ulici koja se naziva, takoe, Milivoj Omorac. U blizini centra sela se i dan danas nalazi stari ioki mlin koji vie nije u funkciji i svojim prisustvom podsea na stara vremena dok je jo svaka kua u selu mlela brano za sopstvene potrebe.

5. Antropogeografske i demografske odlike5.1. Promene broja stanovnikaIo po poslednjem popisu iz 2002. godine ima 2174 stanovnika. Taj broj se u toku istorije menjao ali ne neobino za ovaj kraj. Minimum broja stanovnika je zabeleen 1787. godine kada je prvi put i raunat i bio je 1476 stanovnika a maksimum 1931. godine (3263 stanovnika). Od tada pa do danas taj broj nije prestao da opada. To i jeste tipino za ovaj kraj. Prvo je dolo do dugotrajne stagnacije (od kraja 19. veka do 1931. godine), a posle Drugog svetskog rata i do depopulacije. iroki drutveni okviri u kojima se to deavalo su razvitak industrije u oblinjim gradovima i uvoenje agrotehnike na selu, uz neobino visoku prosenu starost stanovnitva sa svim posledicama koje iz toga proizilaze. Promena broja stanovnika od 1787. do 2002. godine je prikazana na grafiku 1.

broj stanovnika 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 017 8 18 7. 3 18 6. 5 18 0. 6 18 9. 8 18 0. 9 19 0. 0 19 0. 1 19 0. 2 19 1. 3 19 1. 4 19 8. 5 19 3. 6 19 1. 7 19 1. 8 19 1. 9 20 1. 02 .

Grafik 1. Promene broja stanovnika u periodu 1787. 2002. godina

5.2. Prirodno kretanje stanovnitvaKratka karakteristika prirodnog kretanja stanovnitva u Iou je vrlo nizak natalitet i vrlo visok mortalitet, to daje negativan prirodni prirataj. Od 1963. do 2002. godine bilo je samo dva sluaja kada je prirodni prirataj bio pozitivan (1963. i 1988. godine) i jedan sluaj kad je bio ravan nuli (1980.). U svih ostalih 37 godina prirodni prirataj je bio negativan. Istovremeno, ljudi su se iseljavali ali to blie 2002. godini sve manje. Stope pokazuju neobino nizak natalitet uz istovremeno izvanredno visok mortalitet, koji je u jednoj godini bio ak preko dva puta vei od nataliteta a skoro uvek znatno vii.

5.3. Polno starosna strukturaOvo je svakako osnovna i najvanija struktura stanovnitva iz koje proizilazi najvei deo zakljuaka u istraivanju stanovnitva. U Iou odnos polova je gotovo konstantan, ali se ipak vrlo sporo menja u korist ena. Kada se mere odnosi u celom stanovnitvu izgleda da postoji manji deficit mukaraca, meutim, to je nastalo zbog dueg ivotnog veka ena i ne predstavlja nikakav problem. U starosnoj grupi od 20 do 34 godine, u kojoj se sklapaju skoro svi brakovi, postoji ak vrlo veliki viak mukaraca, to znai da e jedan deo njih morati da potrai branog druga na irem podruju. Drugi utisak koji se dobija to je nepovoljan odnos izmeu najmlae starosne grupe (od 0 do 20 godina) i najstarije grupe (60 i vie godina). On se najrealnije vidi kroz indeks starenja koji pokazuje koliko starih dolazi na jednog mladog (tabela 2.).

Godina 1971. 1981. 1991.

Vrednost indeksa starenja 0.80 0.92 0.96

Tabela 2. Indeks starenja stanovnitva sela Io Ovo je vrlo nepovoljan indeks starenja koji se stalno menja u korist starih i dostie kritinu taku od 1.0. Prosena starost celog stanovnitva je 1971. godine bila 38 godina i 8 meseci, 1981. godine 39 godina i 10 meseci a 1991. godine 39 godina i 4 meseca. Primeuje se da je 1991. godine dolo do minimalnog smanjenja prosene starosti najvie zbog umiranja najstarijih stanovnika. Poto je prosena starost stanovnitva iznad 30 godina uslovi za reprodukciju stanovnitva su krajnje nepovoljni.

5.4. Nacionalna strukturaSrbi su od 1880. godine do danas najbrojniji u Iou (82.74% u 1880. godini do 88.1% 2002. godine). Drugi po brojnosti, ali daleko slabije predstavljeni, stalno su bili Maari. Trei po brojnosti bili su Nemci, iji je udeo 1880. godine bio 3.87% da bi ve 1921. godine pali ispod 1%. Poslednji Nemac, samo jedan registrovan u Iou bio je 1981. godine. Nacionalna struktura u Iou 2002. godine prikazana je u tabeli 3. Broj 2174 1916 15 55 2 61 9 1 34 8 5 Procenat % 100 88.1 0.7 2.5 0.1 2.8 0.4 0.05 1.6 0.4 0.2

Ukupno Srbi Crnogorci Jugosloveni Albanci Maari Makedonci Muslimani Romi Rumuni Hrvati

Tabela 3. Nacionalna struktura stanovnitva Ioa po popisu 2002. godine

5.5. DomainstvaBroj domainstava opada sa opadanjem broja stanovnika, tako da maksimum broja stanovnika i domainstava imamo 1953. godine (3064 stanovnika i 855 domainstava) a minimum 2002. godine (2174 stanovnika i 702 domainstva). Najinteresantnije je svakako opadanje prosenog broja lanova domainstva. On se neprekidno smanjuje od 1948. godine kad je bio 3,84 do 2002. godine kad je bio 2,98. To ukazuje na to da se poveava broj samakih domainstava i domainstava sa dva lana a smanjuje se broj domainstava sa 4 ili vie lanova. Ovo je svakako u vezi sa prosenom starou stanovnitva i poveanjem broja takozvanih starakih domainstava.

6. FunkcijeIo je seosko naselje sa iskljuivo agrarnim funkcijama. Oblinja Kikinda jo nije inicirala procese sekundarne urbanizacije i jo nije poela da izmeta manje industrijske pogone. Zbog toga se 1991. Godine poljoprivredom bavio najvei deo aktivnog stanovnitva (50.5%). Zaposleni u industriji su dnevni migranti (25.7%).

6.1. PrivredaNajvanija privredna grana u Iou je od uvek bila poljoprivreda. Prvi doseljenici su se bavili stoarstvom, ali posle melioracionih radova (19. vek i ranije) na kanalisanju vodenih tokova i isuivanju movara sve vie se irilo ratarstvo i ono je ve odavno glavna oblast proizvodnje. Po popisu iz 1991. godine najvei deo aktivnog stanovnitva se bavio poljoprivredom, 482 lica ili 50,5%, a po popisu iz 2002. godine 263 lica od kojih je 170 lica aktivno stanovnitvo koje obavlja zanimanje a 93 lica je izdravano poljoprivredno stanovnitvo. Najvie se gaje itarice pa stono i krmno bilje i industrijsko bilje a najmanje povrtarske kulture. Stoarstvo ima manji znaaj, ak je u poslednjih dvadeset godina dolo i do opadanja. To je jedan od rezultata poluvekovne pogrene politike prema poljoprivredi. Kada se prilike u zemlji normalizuju u trinoj privredi ostae vrlo malo mesta za administrativno meanje u ovu proizvodnju i zbog toga se treba nadati da e ona krenuti potpuno suprotnim pravcem, u najviem interesu i proizvoaa i potroaa.

6.2. kolstvo i zdravstvoKao to je ve pomenuto, u Iou postoji osmorazredna kola Milivoj Omorac koja iz godine u godinu upisuje sve manji broj aka. Od zdravstvenih ustanova u Iou postoji zdravstvena stanica sa seoskim lekarom koji je u selu dva dana u nedelji, a postoji i apoteka koja radi svakim danom i koja je vrlo dobro snabdevena lekovima koji su

potrebni stanovnitvu. Za sve ozbiljnije probleme, itelji sela odlaze u optinski centar, Kikindu.

6.3. Manifestacije i obiajiDo poetka sedamdesetih godina, svake nedelje se odravao stoni vaar. Danas tog vaara nema, ali je nedelja ostala pijani dan. Tradicionalna manifestacija Sabor fulaa Vojvodine prireuje se svake godine oko urevdana. Jo jedna manifestacija, koja se odrava ve sedam godina, je Dani loze, groa i vina. Tu manifestaciju organizuje Udruenje vinogradara i vinara asla iz Ioa. Poast najboljim proizvoaima boanskog pia bie ukazuje se 14. februara svake godine, na Svetog Trifuna, vinogradarskoj slavi, kada se proglaavaju pobednici u kategoriji belog, roze i crvenog vina. Tom prilikom bira se apsolutni ampion i najbolji proizvoa vina iz Ioa. Vinarskoj feti prethodi ocenjivanje uzoraka i degustacija prispelih vina.

Slika 6. Detalj sa manifestacije Dani loze, groa i vina Proslavlja se i 15. avgust kao seanje na osnivanje prvog Narodnooslobodilakog odbora 1944. godine. Crkvena slava je Aranelovdan, 21. novembra.

7. Perspektive razvoja i elementi planiranjaPrimarni problemi u Iou su, kao i u ostalim seoskim naseljima optine Kikinda, starenje stanovnitva i trajne migracije omladine. Bolja budunost Ioa najvie zavisi od budunosti cele optine Kikinde a sa druge strane zavisi i od njegovih itelja. Samo razvijanje svesti o tome da Io nije samo naselje iz kojeg treba otii po zavretku osnovne kole ve da je ono naselje koje prua nove mogunosti zapoljavanja i ivljenja uopte, baca zrak svetlosti na bolje sutra. Naravno, to ne moe biti dovoljno bez napora lokalne samouprave i ulaganja. Postoje mogunosti da se ulae u tercijarni sektor, tanije seoski turizam, jer kao to je poznato, to je sektor budunosti. Na taj nain bi se otvorila nova radna mesta i stvorio bi se novi izvor zarade. Takoe treba obratiti panju na ekologiju u Iou. O tome se trenutno razmilja na optinskom nivou jer je izraen LEAP (Lokalni Ekoloki Akcioni Plan) u kome se planira izgradnja deponije, koja e biti dovoljnog kapaciteta da pomogne celoj optini. To bi u neku ruku pomoglo i boljem izgledu puteva, to je dobro jer se planira izgradnja puta koji e povezivati Maarsku, Rumuniju i Srbiju i vodie kroz kikindsku optinu. Na taj nain e se poboljati povezanost Ioa sa okolinom jer e putevi biti obnovljeni. Io, kao i ostala sela, je ratarsko selo koje hrani kikindsku optinu a i ire, i zato ga ne bi trebalo zapostaviti, zaboraviti i pustiti da nestane, kako samo selo a tako ni njegove itelje i njihove potrebe.

8. Literatura~ ~ ~ ~ Kujovi Dragoje Rajo, Ioki spahiluk, Knjievna zajednica Kikinda, 2001. godine, Kikinda Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno matematiki fakultet, Institut za geografiju, Geografske monografije vojvoanskih optina Optina Kikinda, 1996. godine, Novi Sad uri dr. Slobodan, Naselja Banata geografske karakteristike, Matica Srpska, 2004. godine, Novi Sad Stamenkovi dr. Srboljub, Enciklopedija naselja Vojvodina, Geografski fakultet, Beograd

Sadraj: 1. Geografski poloaj......................................................................... 2 2. Atar ................................................................................................ 2 3. Postanak i razvoj ........................................................................... 4 3.1. Ime sela .................................................................................. 5 4. Morfo fizionomska struktura ....................................................... 5 5. Antropogeografske i demografske odlike ...................................... 7 5.1. Promene broja stanovnika ...................................................... 7 5.2. Prirodno kretanje stanovnitva ............................................... 8 5.3. Polno starosna struktura...................................................... 8 5.4. Nacionalna struktura............................................................... 9 5.5. Domainstva ......................................................................... 10 6. Funkcije ....................................................................................... 10 6.1. Privreda ................................................................................ 10 6.2. kolstvo i zdravstvo .............................................................. 10 6.3. Manifestacije i obiaji............................................................ 11 7. Perspektive razvoja i elementi planiranja .................................... 12 8. Literatura ..................................................................................... 12