Published by Asian Institute of Technology & Mekong Migration Network

မဟာမေခါငေဒသခြ (GMS)တြင ယခေနာက ပငးႏစမားတြင အထးစးပြြါးေရးဇန (SEZ)မား ဖြ႔ျဖးမႈ တးခ႔လာခ႔ပါသည။ ႏငငျခားရငးႏးျမပႏမႈ ရယရနႏင ေဒသဆငရာ စးပြါးေရးေပါငးစပလပကငျခငး အရန တးျမငလာေစရန ရညရြယခကျဖင ကေမၻာဒယားႏင ငတြင ေနရာ ၃၀ ခန႔၊ ထငးႏငငတြင ၁၀ ေနရာ ႏင အျခား GMS ႏငငမားတြင ေနရာ ၃၀ ေကာႏငအတ ျမနမာႏငငတြင SEZ သးေနရာ တညေထာငထား ပါသည။ ဤေနရာမားတြင အလပသမား အထး လအပျပး ေဒသခြတြင ထငရားေပၚလြငသည စးပြါး ေရး လပငနးတစချဖစေသာ အထညခပလပ ငနးအား လပကငေဆာငရြက ေနႀကပါသည။ SEZ မားသည ရငးႏးျမပႏမႈဆငရာ အထးအခြငအေရး ရျခငး၊ အရညအေသြး ျမငမားေသာ အေျခခအ ေဆာကအအရျခငး၊ အလပသမားမားအတြက ကာ ကြယေစာငေရာကမႈ အခငအမာမရျခငးတ႔ေႀကာင ထတလပမႈ ကနကစာရတႏင အလပသမား ကနက စာရတနညးျခငးက လလားေသာ အထညခပလပ ငနးရငမားအတြက စြေဆာငမႈရေသာ ေနရာမား ျဖစ ေနသည။ အမးသမးမားသည ဤက႑၏ အလပသ မားအငအားစက အမားဆး ကယစားျပေနေသာ လညး အသအမတျပျခငး အနညးဆးခရသည ကြၽမးကငမႈဆငရာ လစာအနမဆး ရရသည အလပ ေနရာမားတြငသာ အမားစ လပကငေနရသည။ အမးသမးလပသားမားသည ေရႊ႕ေျပာငးလပသား မားျဖစသညအခါ ၎တ႔ရငဆငရသည စနေခၚမႈ မားမာ ပမမားျပားလာသည။ အဘယေႀကာင ဆေသာ ေရႊ႕ေျပာငးလပသားမားသည အျခားသမား ႏငမတသည အကာကြယမ ထခကလြယမႈမားက

ေတြ႔ႀကရေသာေႀကာင ျဖစသည။ GMS အတြငး SEZ မားတြင ကနထတလပမႈလပငနးမားသည ျပညတြငး ႏင နယစပျဖတေကာ ေရႊ႕ေျပာငးလပသားမား၏ အငအားအေပၚ မားစြာ အေျချပလာသည။

ကေနဒါႏငင၏ International Development Research Center (IDRC) ၏ ပပးကညမႈျဖင Mekong Migration Network (MMN) ႏင Asian Institute of Technology(AIT) တ႔ သည မေခါင SEZမားတြင အလပသမားႏင ေရႊ႕ေျပာငးသြားလာ ျခငးဆငရာ ျပသနာမားက ကား/မအျမင ရႈေထာင ျဖင ေလလာစစမးေသာ သေတသနႏင လႈ႔ေဆာ အားေပးမႈ စမကနးက ၂၀၁၆ ခႏစမ ၂၀၁၉ ခႏစ အထ ပးေပါငးေဆာငရြကခသည။ ဤဇနမားတြင ဖနတးေသာ အလပမားသည အမးသမး ေရႊ႔ေျပာငး လပသားမားအတြက သငေလာေကာငးမြနေသာ အ လပအကင ျမႇငတငေပးျခငး ရမရ ေမးခြနးက အေျခခ၍ ဤသေတသနသည အထညခပလပငနး က အထးအာရစကျပး SEZ မားတြင (case study) ျဖစရပ ေလးခအား ေလလာခပါသည။ သလ၀ါ SEZ (ရနကနတငးေဒသႀကး၊ ျမနမာႏငင)၊ ဖႏြနပင SEZ (ဖႏြနပင၊ ကေမၻာဒးယားႏငင)၊ Manhattan SEZ (Svay Rieng ျပညနယ၊ ကေမၻာဒးယားႏငင) ႏင Tak SEZ (Tak ျပညနယ၊ ထငးႏငင) တ႔ျဖစသည။

၂၀၁၇ခႏစ ေမလ မ ၂၀၁၈ ခႏစ ဇလငလ အထ MMN စမကနး မတဘကအဖြ႔မားသည ေလလာေန ေသာ ေဒသေလးခတြင အထညခပစကရ အလပ သမားမားက စစတမးေကာကခပါသည။ စစတမး ေမးခြနးလႊာက ေျဖႀကားသ ၇၀၀ ဦး ရပါသည။ ရနကန၊ Tak ႏင ဖႏြနပငတြင တစေနရာလင ၂၀၀

ဦးစ၊ Svay Rieng တြင ေနာကထပ ေျဖႀကားသ ၁၀၀ ဦး ရပါသည။ ၂၀၁၈ခႏစ ဇလငလ မ ၂၀၁၉ခႏစ ေဖေဖၚ၀ါရလအထ အထးေတြ႔ဆေမးျမနးျခငးမား (in-depth interviews) က ေရြးခယထားေသာ အမးသမးအထညခပလပသားမားႏငလညးေကာငး၊ အဓကအခကအလကေပးႏငသမားအား ေတြ႔ဆ ေမးျမနးျခငးမားက SEZစမခန႔ခြေရးေကာမတ ကယစားလယမားႏငလညးေကာငး၊ အလပရင အသငးမား၊ စကရပငရငမား၊ အလပသမားသမဂၢ မားႏင အရပဘကလမႈအဖြ႔အစညးမားႏင လညး ေကာငး ေဒသတစခစတြင ျပလပခပါသည။

ေလလာခက၏ ကနဦး ေတြ႔ရခကမား (primary data) အေပၚ သးသပေလလာမႈ၏ ရလဒအား အေျခ ျပျခငးျဖငလညးေကာငး၊ ဘာသာရပဆငရာ စာေပ မားက ျပနလညသးသပျခငးျဖင လညးေကာငး၊ မေခါင SEZ အတြငး အထညခပစကရရ အမးသမး ေရႊ႕ေျပာငးလပသားမားအတြက သငေလာေကာငး မြနေသာ အလပအကငရရရနအတြက အထးဂရစက ရန လအပသည အဓကအေႀကာငးအရာ ေခါငးစဥ ေလးခ ထြကေပၚလာပါသည။ ဤက႑မားမာ အလပလပကငရသည ပတ၀နးကင အေျခအေန၊ အလပသမားအစညးအရး ဖြ႔စညးျခငး၊ ကၽြမးကငမႈ တးတကလာျခငးႏင အသအမတျပခရျခငး ႏင ေစာငေရာကမႈလပငနး တ႔ျဖစသည။ ဤအေႀကာငး အရာမားက ေလလာရာတြင အလပသမား မား၏ ေရႊ႕ေျပာငးသြားလာမႈအေပၚ SEZ ဖြ႔ျဖးတးတကမႈ၏ သကေရာကမႈကလညး မးေမာငးထးျပထားပါသည။ Tak အထးစးပြားေရးဇနအတြက ေတြရခကမားက ေအာကပါအတငး အေလးေပး ေဖာျပထားပါသည။

သလ၀ါ အထးစးပြားေရးဇန မ ေရႊ႕ေျပာငး အထညခပ စကရ အလပသမားမား

SEZမားမ အလပအကငမား

SEZ မားႏငအလပသမားမားေရႊ႕ေျပာငးသြားလာျခငး

SEZမားတြင အလပလပကငရသည အေျခအေန

သလဝါအထးစးပြားေရးဇနမ ေျဖဆသမားသည တစလပမးမဝငေငြ

၁၇၁၃၇၃ကပ ရရေသာ လႈငသာယာစကမႈဇနမ ေျဖဆသမား၊ တစလပမးမဝငေငြ ၁၈၂၇၃၁ကပ ရရေသာ ေရႊျပညသာစကမႈဇနမ ေျဖဆသမားႏင ႏႈငးယဥလင

တစလပမးမဝငေငြ ၁၆၆၂၉၂ကပသာ ရရၾကသည။ သလဝါအထးစးပြားေရးဇနမ

ေျဖဆသမားသည လစဥဝငေငြ နညးပါးေသာလညး ခရးစရတ(သ႔) ကားအႀက အပ႔၊ အစားေသာက၊ ေနစရာႏင အျခားခစားခြငစရတမားပါေသာ ခစားခြင

ႀကးမားက ရရၾကသည။ သလဝါ အထးစးပြားေရးဇနမ အလပသမားမား၏ ၉၂%

သည ရကမနေၾကး သ႔မဟတ ထတလပမႈသတမတခက ျပညမျခငးတ႔အတြက ေငြေၾကးခစားခြင ေပးထားၾကေသာလညး ခြငရကယျခငးအတြက ရကမနေၾကးက

ခစားခြငမရေပ။ ရကမနေၾကးႏင ထတလပႏငမႈ အကးျမတမားသည လစာတး

ျခငးက ျဖစေစေသာ အဓက လမးေၾကာငးမားအျဖစ ခြငရကတရကမ မပကရနႏင ေန႔စဥအေရတြကသတမတခကက ျပညမေစရန ဖအားမား ျဖစလာၾကသည။

ျမနမာႏငငတြင သတမတထားေသာ လကရအနမဆး လပခလစာသည အလပ

ခနရစနာရ သတမတထားေသာ အလပတကရက တရကအတြက ၄၈၀၀ကပ ျဖစၿပး ပမနအားျဖင ၎ၾကမးခငးလစာသည အလပရငမားသတမတသည အျမင

ဆးလစာ ျဖစေနခသည။ အနမဆးလပခလစာသည အခ႕ေသာ အလပသမားမား

အထးသျဖင လပခလစာ၏၅၀%က မသားစ ဝင၂ဥး ႏငအထကသ႔ ေထာကပရ ေသာ ေရႊ႔ေျပာငးလပသားမားအတြက တရပရပတကလာေသာ အေျခခကနေစး

ႏႈနးႏငအည သငေလာေကာငးမြနစြာ ရငသနရပတညႏငေရးအတြက မျဖည

ဆညးေပးႏငေပ။ သလဝါအထးစးပြားေရးဇနမ အလပသမားမား၏ ၃၀%သည ေဆးခြငက ရရေသာလညး ၎မာလစာမခြငျဖစၿပး ေျဖဆသမား၏ ၃၆%သည

လပသကခြငသညလညး လစာမျဖစၿပး ထခြငေပးမေပးဆသညက မသရေၾကာငး

ေျဖဆၾကသည။ သလ၀ါ အထးစးပြားေရးဇနတြငရေသာ အလပသမားမား၏ ၇၀%သည

အလပခန႔ထားေရး သေဘာတစာခပ (Employment Contract) မတက

လကဝယပငဆငခြင မရၾကေပ။ ထ႔ျပင အထးစးပြားေရးဇနမ အလပသမားမား၏ ၅၂%သည လပငနးခြငအတြငး မေတာတဆမႈမားက ကယတငႀကေတြ႕

သ႔မဟတ ျမငေတြ႕ခၾကသမားျဖစၿပး ထလပငနးခြငမေတာတဆမႈမား၏ ၇၆%

သည အလပသမား၏ လကေခာငးမားသ႔ စကခပအပ စကဝငျခငးျဖစၿပး ၂၄%မာ လပငနးခြငအတြငး အားအငႏးခ၍ မးေမလကမႈမားျဖစသည

သလဝါအထးစးပြားေရးဇနသည ရနကနၿမ႕၏ အေရ႕

ေတာငဘက (၂၃)ကလမတာတြင တညရၿပး ျမနမာႏငင၏ တစခတညးေသာ လညပတလကရသည အထးစးပြားေရး

ဇန တစချဖစသည။ သလဝါအထး စးပြားေရးဇနက ၂၀၁၅

ခႏစမ စတငလပကငၿပး ျမနမာအစးရႏင ဂပနအစးရတ႔မ ေငြေၾကးစကထတ လညပတလကရျပး စကရေပါငး(၅၀၀)ႏင

အလပသမားေပါငး ႏစသနးခန႔ျဖင လညပတလပကငႏင

ေစရန စစဥေရးဆြခသည။ ၂၀၁၈ခႏစအထ လပငနးေပါငး (၉၆)ခ အထ အတညျပေပးႏငခၿပး ၎တ႔အနက (၆)ခမာ

အထညခပလပငနးမား ျဖစသည။ ရငးႏးျမႇပႏသမား၏

၄၇%မာ ဂပနႏငငမျဖစၿပး ရငးႏးေငြတနဖးမာ (၂၀၁၈) ခႏစ တြင အေမရကနေဒၚလာ(၁.၄၇)သနးထ ေရာကရလာခသည။

သလဝါ အထးစးပြားေရးဇနတြင အလပသမားေပါငး (၆,၂၂၀)

ခန႔ အလပလပကငေနၾကၿပး (၆၄%)မာ အမးသမးမား ျဖစၾကသည။ သလဝါ အထးစးပြားေရးဇနရ အလပသမား

အမားစသည နးစပရာ ၿမ႕နယႏစခ ျဖစသည ေကာကတနး

ႏင သနလငတ႔တြင ေနထငသမား ျဖစၾကသည။ သေသာ ၎ေဒသ၏ လပသားေစးကြကတြင ေဒသခအလပသမားမား

ကနစငသြားေသာအခါ အျခားျပညနယႏင တငးမားမ

ေဒသတြငး ေရႊ႔ေျပာငးလပသားမား ဝငေရာကလပကင လာၾကသည။

SEZ မားတြင အလပသမားသမဂၢ ဖြ႕စညးျခငး သေတသနျပလပသမားမ ၂၀၁၈ခနစ ဇလင

လအတြငး သလဝါအထးစးပြားေရးဇန စမခန႔ခြမႈ

ေကာမတ၏ ကယစားလယမားက ေတြဆေမးျမနးမႈ အရ သလဝါအထးစးပြားေရးဇနအတြငး ရပတည

လပရားေနေသာ အလပသမားသမဂၢမားမရေျကာငး

သရခရသည။ သလဝါ အထးစးပြားေရးဇနအတြငးမ ေျဖဆသမားသည အလပသမားသမဂၢမား ထ

ေထာငရန အခကခမားနင ရငဆငတကပြ၀ငေန

ရေျကာငးႏင အလပသမားအဖြစညးမား ထေထာင ေသာအခါ ျဖစေပၚလာေသာ တျပနမမားက

ေျကာကရြရေျကာငး ေဖာျပထားပါသည။

ေျဖဆသ အသက (၃၂)နစအရြယ မအအ မ အလပသမားသမဂၢႏင အစညးအရးမား ဖြ႔စညးျခငး

ႏငပကသက၍ ေတြဆေမးျမနးမတြင “ကြနမတ႕

အလပသမား ကယစားလယေတြ ခနထားခရင ျပသာနာတစစတစရာ ျဖစလာတအခါ သတက

စကရအပခပသေတြ တာ၀နရသေတြန ထပတက

ရငဆင ေျဖရငးေပးနငပါတယ။ ဒါေပမယ အခေတာ

အလပသမားအမားစက နယကေနတကလာျပး

အလပလပသေတြလျဖစတယ ေျကာကလေျကာက

ျကတယဆေတာ အလပသမားကယစားလယအေန န တေယာကမ မရပါဘး။ က ြနမတအေနနေတာ

ကယတငေရြးခယထားတ အလပသမား ကယစား

လယေတြရလာဖဆတာ အရမးက ခကချပး အလမး ေ၀းပါတယ။” ဟ ေျဖဆထားပါသည။

အထးစးပြားေရးဇနအျပငရ အလပသမား

သမဂၢမားႏင အလပသမားအခြငေရးဆငရာ အဖြ႔ စညးမားအေနျဖင အထးစးပြားေရးဇနအတြငးရ လပ

ငနးခြငအေျခေနမားက ေလလာရန၊ အလပသမား

အခြငေရးဆငရာ အခကလကမား ေ၀မရနနင အလပသမားအခြငေရး ခးေဖာကခရရန အလားလာ

ရေသာ ကစၥရပမားတြင ကညေထာကပနငေရး

စသညတ႕တြင အထးစးပြားေရးဇနအတြငးရ အလပ သမားမားထ ခညးကပခြငရရရန အလြနခကခ

ေျကာငး ေဖာျပထားပါသည။

SEZ မားတြင ကၽြမးကငမႈတးတကလာျခငးႏင အသအမတျပခရျခငး

ျမနမာႏငငတြင အထညခပစကရလပသားမားအတြက ကြၽမးကငမျမငတငေရး သငတနးအစစဥမားစြာ ေဆာငရြကခေသာလညး သလဝါအထးစးပြား

ေရးဇနအတြငးရ ေျဖဆသ၏ ၂၀%ခန႔သာ ထသငတနးမားက တကေရာကခၾကရသည။ သငတနးမားက အလပခနအတြငး တရား၀င ဖြငလစေပးသကသ႔မဟတဘ

အလပခနျပငပတြင တကေရာကႏငေသာ အလပသမား အနညးစသာ ရခၾကသည။ သလဝါအထးစးပြားေရးဇနအတြငးရ စကရမားတြင ကၽြမးကငမႈစႏႈနးမား ကငသးေႀကာငး အေထာကအထား အလြနနညးပါးသည။ ေျဖဆသမားသည ၎တ႔၏

ကၽြမးကငမႈအား အသအမတျပျခငးမခရ၊ ရာထးတးျခငး သ႔မဟတ လစာ တးျခငးအတြကလညး အကးမျပဟ မတခကျပသည။ သလဝါ အထးစးပြားေရးဇနအတြငးရ

ေျဖဆသႏစဥးသာ ၄ငးတ႕၏ အလပလပကငမ သကတမးတေလာကတြင ရာထးတးျမငခရေၾကာငး ေျဖဆခသည။ ေျဖႀကားသ အမားစသည မမတ႕၏ စတ၀ငစားမႈ သ႔မဟတ အခပအလပတြင ယခင အေတြ႔အႀကရျခငးေႀကာင အထညခပလပငနးတြင အလပလပရန

ေရြးခယခၿပး အလပခြင၌ ကၽြမးကငမႈမားစြာ တးတကလာေသာလညး လေလာကသည ကၽြမးကငမႈ အသအမတျပျခငး ႏင အသကေမြးပညာ ဖြ႔ၿဖးတးတကမႈအတြက

အခြငအလမးမား အလြနနညးပါးေနပါသည။

SEZ မားတြင ကေလးသငယ ေစာငေရာကမႈအား အေထာကအပမား ေပးျခငး

ျမနမာနငင ၁၉၅၁ အလပရအကဥပေဒက

ျပငဆငသည ၂၀၁၆ ဥပေဒတြင စကရအတြငး

အသကငါးနစေအာက ကေလးငယရေသာ အမးသမး အလပသမား (၁၀၀)ဥးႏငအထကရလင အလပရငမ

ေနကေလးထနး အခနးမား စစဥထားေပးရမညဟ

ျပဌာနးထားေသာလညး စကရမားတြင လပကငေန ေသာ ေျဖဆသတစဥးတစေယာကမ ယငးေထာကပ

မမားက ရရခစားရျခငး မရေပ။

ရနကနတငးေဒသျကးအတြငး သလဝါအထး စးပြားေရးဇနရ အလပသမားမားအတြက ကေလးသ

ငယေစာငေရာကေရး တာ၀နမားသည ေျဖဆသ

အမးသမးလပသားမားနင ၄ငးတ၏ မခငမားေပၚ တြငသာ လးလးလားလား ကေရာကေနျကသည။

စကရတြငး ကေလးသငယေစာငေရာကမႈႏင

လထအေျချပ ကေလးသငယေစာငေရာကမႈမား မရ ျခငးေၾကာင အမးသမးအလပသမားမားသည လပ

ငနးခြငတာဝနႏင ကေလးသငယေစာငေရာကမႈတာ

ဝနတ႔တြင ဟနခကညမတေစရန အလြနအမငး ႀကးစားေနၾကရသည။ သလဝါအထးစးပြားေရးဇနမ

ေျဖဆသမားမ ေတြ႕ဆေမးျမနးမႈတြင ကေလးသငယ

ေစာငေရာကမႈအစစဥမား မရျခငးေၾကာင အမးသမး

အလပသမား အမားစသည အလပမႏႈတထြကရန

ဖအားေပးမမားနင ရငဆငေနရပက ထတေဖာေျပာ ၾကားခသည။

ေျဖဆသမားအနက အသက(၂၇)ႏစအရြယ

မယယ မ ကေလးသငယေစာငေရာကမႈႏင ပက သက၍ "ကြၽနမအေနန႔ စကရမာ ေန႔ကေလးထနး

ဌာနေတြ ကေလးသငယေစာငေရာကေရးအခနးေတြ

အေၾကာငးက တခါမ မၾကားခဖးပါဘး။ အလပသမား ေတြဟာ သတ႔ရ႕ကေလးေတြက သတ႔ကယတင ဂ႐

မစကႏငၾကပါဘး။ အခ႕ေသာ အမးသမးအလပ

သမားေတြဟာ သတ႔ရ႕ကေလးေတြက နးစပရာမာ အပႏခၾကရပါတယ။ ဒါဟာ ကြၽနမက အလြနအအား

သငေစပါတယ။ အကယ၍ ကြၽနမအေမသာမရခရင

ကြၽနမကေလးေတြအတြက အလပကထြကရမာျဖစၿပး စးပြားေရးအရ အခကခအၾကပတညးေတြ ႀကလာရ

မာပါ" ဟ ေျဖဆထားပါသည။ အမးသမး အထည

ခပစကရအလပသမား အမားစသည မးပြါး ႏငေသာ အသကအရြယ ျဖစႀကေသာလညး ေလလာေတြ႔ရ

ခကအရ SEZ မားတြင ကေလးသငယေစာငေရာက

ေပးေသာပပးမႈ မရေပ။ မားျပားေသာလပသားမား

စြမးေဆာငရသည မခငအခနးက႑အား ေယဘယ

အားျဖင အသအမတမျပႀကေပ။ အျကမးဖဥးအားျဖင ေလလာခေသာ ျဖစရပမား၏ တစ၀ကခန႔တြင အမး

သမးလပသားမားသည မမတ႔၏ ကေလးမားက

ကယတင ေစာငေရာကျကညရေနရသညက ျကည ျခငးအားျဖင မလေနထငရာဇာတတြင အျခားအမး

သမးမား၏ ကေလးသငယ ကညေစာငေရာကေပး

ျခငးမာ အဓကမကေျကာငး ေတြရသည။

အႀကျပခကမား ျမနမာႏငငရ သလဝါအထးစးပြားေရးဇနသည သငေလာေကာငးမြနေသာ

အလပကငအခြငလမးမား ေထာကပေပးႏငသည အလားလာေကာငးမား ရေသာလညး စမကနး ေလလာေတြ႕ရခကမားအရ ၎အလားလာမားသည လကေတြ႕အေကာငထညေဖာ ေဆာငရြကလကသာရေသးေၾကာငး ေဆြးေႏြး တငျပထားသည။ သငေလာေကာငးမြနေသာ အလပကငက ျမႇငတငအားေပးေသာ အလပကငအခြငလမးမား ပပးေပးရနႏင အလပသမားမား၏ အကးခစားခြငႏင အျခားအခြငေရးမားက ဥးစားေပးရန ရညရြယ၍ ေလလာမႈမားမ ေအာကပါ ဥးစားေပးအႀကျပခကမား ေပၚထြကလာခသည။

ျမနမာႏငငအစးရအဖြ႔သ႔ အျကျပခကမား

၁။ အလပသမားဥပေဒ အသပညာေပးေရးအစစဥမားက အထးစးပြားေရး ဇနမားတြငရေသာ အလပသမားမားအပါအဝင အထညခပက႑ရ စကရမား အား အဓကဥးတည၍ သကဆငရာ အလပသမားသမဂၢမား အလပသမား အခြငေရးဆငရာ အဖြ႔စညးမားႏင ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးအားျဖင အေကာင ထညေဖာ ေဆာငရြကေပးရန။

၂။ အထညခပစကရမားတြင လအပေသာ အထညခပအလပသမားမား၏ ကြၽမးကငမႈႏင လပငနးခြငအေတြ႕ႀကမားက တရားဝငအသမတျပေစရန အထညခပက႑လးဆငရာ ကြၽမးကငမႈ အသမတျပသငတနးမား ေဖာေဆာင ေပးရန။

၃။ လကရ ျပဌာနးထားၿပးျဖစေသာ အနမဆးလပခလစာက ရငသနလပခ လစာအထ တြကခက တးျမႇငျပဌာနးေပးရန။

သလဝါအထးစးပြားေရးဇန စမခန႔ခြမႈေကာမတ သ႔ အႀကျပခကမား

၁။ အထးစးပြားေရးဇနအတြငးရ အလပသမားေရးရာ အစးရ၀နေဆာငမရးမားႏင ပးေပါငး၍ စကရမားအတြငးသ႔ ႀကတငအေၾကာငးမၾကားထားေသာ ႐တတရက

ဝငေရာကစစေဆးမႈမားက မၾကာခဏ ပမန ေဆာငရြကေပးရန။ ၂။ အထးစးပြားေရးဇနအတြငး လပကငေနေသာ စမခန႔ခြသ၊ ႀကးၾကပသမားအား စကရစမခန႔ခြမႈဆငရာ သကဆငရာအလပသမားဥပေဒႏင စညးမဥးမား၊

လပငနးခြငအတြငး အလပရင အလပသမား ပးေပါငးေဆာငရြကမႈ ႏင ထေရာကေသာ ႀကးၾကပမႈ၊ စမမႈဆငရာ တတသနားလညေရး သငတနးမား ေထာကပေပးရန။ ၃။ အထးစးပြားေရးဇနအတြငး လပကငေနေသာ အလပသမားမားအား သကဆငရာ အလပသမားဥပေဒႏင စညးမဥးမား၊ ၎ဥပေဒတြင ျပဌာနး ထားၿပးျဖစေသာ

အလပသမားမား၏ အခြငေရးမားႏင အလပသမား အျငငးပြားမႈမား အစရငခတငျပျခငး ႏင ေျဖရငးျခငး စသညတ႔ႏင စပလဥး၍ တတသနားလညေစေရး သငတနးမား ေထာကပေပးရန။

၄။ အလပသမားသမဂၢမားႏင အလပသမား အခြငေရးဆငရာ အဖြ႔စညးမားက အထးစးပြားေရးဇနအတြငးရ အလပသမားမားထ ခညးကပခြငရရေစေရး အာမခေပးရန။ ၅။ အထးစးပြားေရးဇနအတြငး အလပသမားမားအတြက စသတမတခက ျပညမေသာ ကေလးသငယေစာငေရာကမႈမား ထားရေပးရန။ ၆။ အထးစးပြားေရးဇနအတြငးရ စကရပငရငမားႏင ၎တ႔၏ ဝယယသမားအား စကရမားတြင လပကငေနေသာ အလပသမားမားအတြက ရငသနလပခလစာမား

ေထာကပေရးက တကတြနးေပးရန။

အလပရငမားသ႔အျကျပခကမား

၁။ အလပသမားမားအား အလပသမားသမဂၢမား ဖြ႔စညးခြင ေဆာငရြကခြငႏင ခတဆကပါဝငခြငျပျခငး အပါအဝင ႏငငေတာမ ျပဌာနးထားၿပးျဖစေသာ သကဆငရာ အလပသမားဥပေဒ စညးမဥးမားက လကနာကငသးရန။

၂။ အလပသမားမားက ရငသနလပခလစာမား ေပးရန။ ၃။ အလပသမားမားအတြက အလပခနအတြငး ကြၽမးကငမႈဆငရာ သငတနးမား

ေထာကပေပးရန။

ဝယယသမားသ႔ အႀကျပခကမား

၁။ မမတ႔၏ ေရာငးခသကနသညမားအား ၎တ႔၏ အလပသမားမားက ရငသနလပခလစာမား တးျမႇငေပးႏငရန ပပးကညရန။

Photo credits: IDRC/Panos, Kyoko Kusakabe and Carli Melo