siguria n[1]

PËRMBLEDHJE DETYRASH NGA SIGURIA E KOMUNIKACIONIT

(me praktikum)

DETYRA 1

Të llogaritet rruga e ndaljes (S n ), nëse janë të njohura këto të dhëna: Shpejtësia e automjetit para frenimit V =65 km/h; Ngadalësimin të cilin automjeti e bën gjatë bllokimit të rrotëve b=6,3m/ ; Koha e reagimit të ngasësit =0,8s; Koha e ngecjes së mekanizmit për frenim =0,05s; Koha e rritjes së ngadalësimit =0,15s.

ZGJIDHJE:

Rruga e ndaljes së automjetit (S ), përbëhet prej: rrugës së kaluar për kohën e reagimit të ngasësit, rrugës së kaluar gjatë ngecjes së mekanizmit për frenim, rrugës së

kaluar gjatë rritjes së ngadalësimit (deri te çasti i bllokimit të rrotëve) dhe rrugës së kaluar gjatë kohës kur rrotët janë të bllokuara, kur automjeti zhvillon ngadalësim maksimal.

a) Rrugën të cilën automjeti e kalon gjatë kohës ( t ), ajo është koha e cila i duhet ngasësit ta vërejë rrezikun, ta kuptojë dhe të reagojë fizikisht duke lëvizur këmbën prej pedales së akselatorit (pedales së gazit) në pedalen e sistemit frenues, e llogarisim duke patur parasyshë që automjeti lëvizë pa ndërrim të shpejtësisë, atëherë:

(shiko shtesën nr.1)

b) Rrugën të cilën automjeti e kalon gjatë kohës (t ), ajo është prej çastit kur ngasësi gjatë shtypjes në pedalin e sistemit frenues e aktivizon atë dhe deri te çasti i paraqitjes së forcës së frenimit në rrota dhe ngecjes së mekanizmit në sistemin frenues, e marrim që automjeti lëvizë njëtrajtësisht. Rrugën në intervalin e kohës (t ) e llogarisim në këtë mënyrë:

c) Rrugën të cilën automjeti e kalon gjatë kohës (t ), ajo është prej çastit të paraqitjes së forcës në rrota deri te çasti kur zhvillohet ngadalësimi maksimal (eventualisht bllokimi i rrotëve dhe paraqitjes së gjurmëve të frenimit), e marrim si lëvizje e ngadalësuar me ngadalësim të ndryshueshëm dhe e llogarisim:


d) Rrugën të cilën automjeti e kalon i frenuar me ngadalësim maksimal e llogarisim si rrugë e kaluar njëtrajtësisht me lëvizje të ngadalësuar ku shpejtësia fillestare (V ) është pak më e vogël se shpejtësia (V ), sepse në kohën (t ) shpejtësia zvogëlohet me frenim:

V = (shiko shtesën nr.1)

m/s ose

km/h.

3

= (shiko shtesën nr.3)

m

e) Rruga e ndaljes së automjetit është shuma e të gjitha rrugëve parciale dhe llogaritet:

Shuma e pjesëve të rrugës së ndaljes në rastin e përgjithshëm është:

Pasiqë shuma e kohëve ( është shumë e përgjithshme e reagimit të ngasësit dhe ngecjes së mekanizmit për frenim të automjetit (deri te paraqitja e forcës maksimale të frenimit ose të bllokimit të rrotëve), atëherë:

Ndryshimi i cili eventualisht mund të paraqitet ndërmjet vlerave (S ) të llogaritura në këto dy mënyra mund të jetë si pasojë e llogaritjes parciale (të pjesërishme) të rrugëve ( me ç’rast çdoherë do të bëhej rrumbullaksimi i vlerave në decimalen e dytë.

DETYRA 2.

Të llogaritet koha e duhur për ndaljen e automjetit (t ) nëse janë të njohura këto të dhëna:

4

V =68 km/h dhe b=6,3 m/

t s; t = 0,05 s; 0,15 s.

ZGJIDHJE:

Shuma e kohëve të duhura për reagim të ngasësit, koha e duhur për ngecje të mekanizmit për frenim dhe kohës së zhvillimit të ngadalësimit më së shpeshti emërtohet si (sekondë psikotaktike) dhe shënohet me (t ). Në praktikë (t ) mund të ketë vlera të ndryshme, më të vogla ose më të mëdha se 1 s.

Koha e duhur për ndalje të automjetit përbëhet prej kohës së reagimit (t ) dhe kohës së frenimit (t ).

(koha e frenimit, shiko shtesën nr.3)

t

t = 2,92 s

t = t + t

t = 1+ 2,92

t = 3,92 s.

DETYRA 3.

Të llogaritet:

a) Shpejtësia e automjetit në fillim të rrugës së frenimit (V ),b) Shpejtësia e automjetit fill para kohës së reagimit të ngasësit (V ),c) Koha e frenimit gjatë rrugës së frenimit,d) Koha e ndaljes së automjetit nëse janë të njohura:

5

Rruga e frenimit të automjetit S =16,65 m Ngadalësimi gjatë bllokimit të rrotëve b = 7,5 m/s Kohët: t = 0,8 s, t = 0,1 s, t = 0,25 s.

ZGJIDHJE:

a) Shpejtësia e automjetit në fillim të rrugës së frenimit (V ), llogaritet si mëposhtë:

V =

m/s, ose

km/h

b) Shpejtësia e automjetit fill para se të ndërmirret frenimi është më e madhe se shpejtësia (V ), sepse në kohën kur rritet ngadalësimi (t ) vjen deri te rënja e shpejtësisë prej shpejtësisë (V ) në shpejtësinë (V ).

V =

m/s ose

km/h

c) Koha e frenimit (t ), gjatë rrugës së frenimit e llogarisim në këtë mënyrë:

t (shiko shtesën nr.3)

s

d) Kohën e ndaljes së automjetit ( ), e llogarisim si mëposhtë:

6

DETYRA 4.

Të llogaritet:

a) Shpejtësia e automjetit në fillim të rrugës së frenimit (V );b) Shpejtësia e automjetit në çastin e reagimit të ngasësit (V );c) Rruga e ndaljes së automjetit;d) Rruga e frenimit;

nëse janë të njohura: t = 0,8 s, t = 0,1 s, t = 0,2 s, t = 2,85 s, b = 5,8 m/s .

ZGJIDHJE:

a) Shpejtësia e automjetit mund të llogaritet nëse janë të njohura koha e frenimit dhe ngadalësimi (shiko shtesën nr.2), në këtë mënyrë:

m/s ose

km/h

b) Shpejtësia e automjetit në çastin e reagimit të ngasësit mund të llogaritet në këtë mënyrë:

m/s 61,60 km/h.

7

c) Rrugën e ndaljes së automjetit e llogarisim në këtë mënyrë:

m.

d) Rruga e frenimit llogaritet në këtë mënyrë:

S = 23,56 m.

Siç e shohim, rrugën e frenimit e kemi llogaritur edhe më heret duke marrë rrugën e ndaljes (S ), sepse rruga e ndaljes përbëhet prej rrugës së reagimit (S ) dhe rrugës së frenimit (S ).

DETYRA 5.

Të llogaritet:

a) Shpejtësia e automjetit në fillim të gjurmëve të frenimit (V );b) Shpejtësia e automjetit në çastin e reagimit të ngasësit (V );c) Koha e frenimit;d) Koha e ndaljes;

nëse janë të njohura:

Koeficienti i puthitjes =0,65; Rruga ka rënje në drejtim të lëvizjes së automjetit i = 1,5 %; Ngarkesa e përparme (G ) dhe e mbrapme (G ) e boshtit të automjetit

gjatë frenimit G = 655 daN, G = 408 daN;

8

Automjetit nuk i frenon rrota e pasme, majtas; t = 0,8 s; = 0,2 s; = 0,2; Gjatësia e rrugës së frenimit S = 28,2 m.

ZGJIDHJE:

a) Që të llogarisim (caktojmë) shpejtësinë e automjetit (V ) e marrim ekuacionin:

Për llogaritjen e shpejtësisë, është e duhur të caktojmë ngadalësimin, e atë e bëjmë në këtë mënyrë:


Që të llogarisim ngadalësimin është e duhur që të llogaritet koeficienti i peshës së frenimit ( ), (ose koeficienti i masës frenuese):

Në rrota të cilat janë të frenuara rëndon pesha (G ) e automjetit:

G =

G =859 daN

kurse pesha e përgjithshme e automjetit është:

G = 655 + 408

G = 1063 daN

dhe kemi:

5,02 m/s

9

V = 16,83 m/s ose 60,59 km/h.

b)

m/s ose 62,39 km/h

c)

s

d)

s

= 4,55 s.

DETYRA 6.

Nëse automjeti në procesin e frenimit me rrota të mbrapme (pasme) të bllokuara, ka lënë gjurmë të frenimit me gjatësi 29,85 m, me ç’rast ka bërë ngadalësimin prej 4,8 m/s , të llogariten:

a) Sa do të ishin të gjata gjurmët e frenimit të lëna në rrugë të cilat i siguron ngadalësimi prej 2,85 m/s ?

b) Sa është në përqindje rritja e gjatësisë së gjurmëve, e sa zvoglimi i ngadalësimit?

10

ZGJIDHJE:

a) Shpejtësinë me të cilën automjeti ka lëvizur në fillim të gjurmëve të frenimit, e llogarisim në këtë mënyrë:

m/s ose 60,95 km/h

Gjatësinë e rrugës së frenimit, nëse janë të njohura ngadalësimi dhe shpejtësia në fillim të frenimit mund ta llogarisim në këtë mënyrë:

= 29,86 m (vërtetimi i llogaritjes së shpejtësisë në fillim të gjurmëve të frenimit)

S = 50,29 m (gjatësia e gjurmëve të frenimit gjatë ngadalësimit prej 2,85 m/s dhe shpejtësisë prej 16,93 m/s)

Këtë pjesë të detyrës mund ta llogarisim më lehtë duke zbatuar rregullën e njohur që lidhë rrugën dhe ngadalësimin (S dhe b ) sipas një bazamenti, dhe rrugën e ngadalësimin (dhe ) sipas bazamentit të dytë.


m

Veprimi i dytë është më preciz, sepse te i pari veprim, gjatë llogaritjes së shpejtësisë (V ) bëhet rrumbullaksimi i rezultatit.

11

Gabimi i bërë është i vogël ashtuqë të dy veprimet mund të shfrytëzohen.

b) Në përqindje rritja e gjatësisë së gjurmëve të frenimit është:

S = 68,41%

Zvoglimi në përqindje i ngadalësimit është:

b = -40,63%.

DETYRA 7.

Të llogaritet:

a) Shpejtësia e automjetit në fillim të gjurmëve të frenimit (V );b) Shpejtësia e automjetit në çastin e reagimit të ngasësit (V );c) Shpejtësia e automjetit në vendin e ndeshjes me këmbësorin (V );d) Koha e frenimit (t ), koha e ndaljes (t ), koha e frenimit deri te ndeshja me

këmbësorin (t ), koha e kaluar prej vërejtjes së situatës së rrezikshme deri te ndeshja (t);

e) Rruga e kaluar gjatë kohës së reagimit të ngasësit dhe rritjes së ngadalësimit (S), rruga e ndaljes së automjetit (S ) dhe largësia e automjetit prej vendit të ndeshjes në

çastin kur ngasësi e ka vërejtë rrezikun (S ).

Janë të njohura këto të dhëna:

1) Gjatësia e matur e gjurmëve 29,20m;2) Rruga në tatpjetë (në kahje të lëvizjes së automjetit) prej 4,3%; 3) Koeficienti i puthitjes ;4) automjetit nuk i ka frenuar rrota e pasme

majtas;5) 6) Këmbësori është goditë në 14m gjatësi të matur prej fillimit të gjurmëve;7) Gjatësia e automjetit L=3,8m, lëshimi i pjesës së përparme , distanca

ndërmjet boshteve l=2,4m.

ZGJIDHJE:

12

a) Duhet të gjendet ngadalësimi (b) dhe gjatësia e rrugës së frenimit ( ) që të mund të llogarisim shpejtësinë e automjetit në fillim të gjurmëve të frenimit.

Gjatësinë e rrugës së frenimit ( ) e fitojmë kur e vërtetojmë se sa rrugë ka kaluar automjeti përgjatë gjurmëve të frenimit (shiko shtesën nr.6). Mënyra më e thjeshtë është që vizatohet skica e re në të cilën është i paraqitur automjeti në fillim dhe mbarim të gjurmëve të frenimit.

Meqenëse rrota e pasme e djathta ka filluar të lë gjurmë, fillimi i gjurmës është zhdukë për shkak të bllokimit të rrotës së djathtë. Rrotët e përparme kanë qenë në fund të gjurmëve të frenimit dhe në atë mënyrë është vizatuar automjeti në skicë.

Rruga të cilën e ka kaluar automjeti përgjatë gjurmëve të frenimit është:


sepse, duke lëvizur përgjatë gjurmëve, çdo pjesë e automjetit ka kaluar të njëjtën rrugë (S ). Duke shfrytëzuar skicën, vërejmë që rrotët e pasme kanë kaluar rrugën, shikuar prej pozitës në fillim të gjurmëve deri te pozita ku automjeti është ndalur në fund të gjurmëve e cila është më e shkurtër prej gjurmëve për gjatësinë e distancës ndërmjet boshteve (l), për 2,4m.

Ngadalësimin të cilin automjeti e ka bërë përgjatë gjurmëve të frenimit mund ta llogarisim në këtë mënyrë:


13

i=0,043 (parashenja pozitive, sepse në tatëpjetë ngadalësimi është më i madh)

ose 57,74km/h

b) Shpejtësinë në çastin e reagimit të ngasësit e llogarisim në këtë mënyrë:

ose 59,30km/h

c) Shpejtësinë e automjetit në vendin e ndeshjes me këmbësorin mund ta llogarisim si mëposhtë:


Rrugën të cilën automjeti e ka kaluar, (me rrotë të bllokuara) prej fillimit të gjurmëve deri te vendi i ndeshjes ( ), mund ta llogarisim duke shfrytëzuar skicën.

14


Rrugën ( ) e fitojmë si rrugë prej rrotëve të pasme në fillim të gjurmëve deri te rrota e pasme në vendin e takimit (ndeshjes), e ajo distancë fitohet kur prej largësisë së përgjithshme (14m) zbresim largësinë e shtesës së përparme të automjetit dhe distancës ndërmjet boshteve.

ose 44,35km/h

Shpejtësinë e automjetit në vendin e ndeshjes me këmbësorin mund ta fitojmë edhe në mënyrë tjetër. Nëse e paramendojmë se automjeti ka filluar të frenojë prej vendit të ndeshjes dhe që duke frenuar është ndalur në fund të gjurmëve të frenimit, atëherë shpejtësinë mund ta llogarisim si:

( - rruga pas ndeshjes)ku ( ) është rruga e frenimit të cilën automjeti e ka kaluar duke frenuar prej

vendit të ndeshjes deri te pozita në të cilën është ndalur (shiko shtesën nr.7). Duke shfrytëzuar skicën nr.2 mund të llogarisim ( ):

=29,20-14+0,6=15,80m (shiko shtesën nr.6)

ose 44,35km/h

Kjo metodë jep rezultat më të saktë nga ajo e para por rezultatet nuk kanë dallim të madh dhe shpesh janë të njëjta. Ndryshimi është në rrumbullaksimin e të dhënave gjatë punës me metodën e parë.

d) Kohën e frenimit ( ) dhe kohën e ndaljes ( ) e llogarisim në këtë mënyrë:

15

Kohën e frenimit përgjatë gjurmëve deri te ndeshja, e llogarisim në këtë mënyrë:


Kohën, prej çastit të reagimit të ngasësit deri te ndeshja, e llogarisim në këtë mënyrë:

(t - koha e reagimit të ngasësit)

e) Rrugën të cilën automjeti e kalon për kohën t ( ) e llogarisim në këtë mënyrë:

Rruga e ndaljes ( e automjetit llogaritet në këtë mënyrë:

Rruga ( llogaritet në këtë mënyrë:

DETYRA 8

16

Të llogaritet largësia në mes të pjesës së përparme të automjetit të ndalur dhe vendit ku këmbësori është ndalur, nëse në çastin e ndeshjes me këmbësorin automjeti ka qenë me frenim maksimal? Gjithashtu të llogaritet vendi ku këmbësori dhe automjeti kanë qenë kur ngasësi ka ndërmarrë të frenojë?


Shpejtësia e automjetit në çastin e ndeshjes me këmbësorin V =55km/h; Largësia ndërmjet boshteve l=2,4m; Ngadalësimi përgjatë gjurmëve të frenimit b=6,8m/s ; Kohët ; Ngadalësimin të cilin e ka pasë trupi i këmbësorit duke u rrotulluar dhe rrëshqitur

deri te vendi i ndaljes b =6,5m/s ; Vendi i ndeshjes është i larguar prej skajit të rrugës nga e cila këmbësori ka dalë

për 1,5m; Shpejtësia e këmbësorit në çastin e ndeshjes ; Deri te vendi i ndeshjes automjeti ka lënë gjurmët e frenimit me gjatësi 6,7m; Këmbësori ka lëvizur përgjatë rrugës tërthorazi prej së djathtës nga e majta anë e

automjetit dhe është goditur me pjesën qëndrore të anës ballore të automjetit.

A – vendi i ndeshjes së automjetit dhe këmbësorit

B – vendi ku automjeti është ndalur pas ndeshjes

C – vendi ku këmbësori është ndalur pas ndeshjes

Vërejtje: të mos merret parasyshë humbja e shpejtësisë për shkak të ndeshjes me këmbësorin (shiko shtesën nr.10).

ZGJIDHJE:

17

a) Largësinë e hudhjes së këmbësorit për shkak të ndeshjes me automjetin e llogarisim në këtë mënyrë:


b) Komponentën gjatësore dhe tërthore të hudhjes mund ta llogarisim si:

.

c) Rrugën të cilën automjeti e kalon duke frenuar prej ndeshjes deri te ndalja mund ta llogarisim:

( rruga prej ndeshjes deri te ndalja)

18

d) Largësinë prej pjesës së përparme të automjetit deri te këmbësori i ndalur e llogarisim në këtë mënyrë:

e) Hudhjen e këmbësorit pas ndeshjes me kamion (autobus) e llogarisim në këtë mënyrë:


( - gjatësia e pikës së rëndimit të këmbësorit )

f)

19

.

g) Duhet të caktohet shpejtësia e automjetit në fillim të gjurmëve të frenimit

ose 61,50km/h

Shpejtësia e automjetit në çastin e reagimit kur është paraqitur rreziku përafërsisht është:

ose 63,94km/h

Largësia e automjetit prej reagimit të ngasësit deri te vendi i ndeshjes ka qenë diku rreth:

(S )

20

Rrugën të cilën e ka kaluar këmbësori ( ) për kohën e cila është e duhur të mbërrijë deri te vendi i ndeshjes, mund ta llogarisim në këtë mënyrë:

Prej vendit të ndeshjes deri te skaji i rrugës nga e cila këmbësori ka dalur, largësia ka qenë 1,5m meqë këmbësori ka kaluar rrugë me gjatësi 3,32m, në çastin e reagimit të ngasësit është gjendur i larguar prej skajit të rrugës për:

d = 1,5 – 3,32

d = -1,82m

Atëherë këmbësori ka qenë jashtë rrugës i larguar 1,82m prej skajit.

DETYRA 9

Të llogaritet shpejtësia e automjetit në fillim të gjurmëve të frenimit dhe në çastin e ndeshjes me biciklistin. Janë të njohura këto të dhëna:

Koeficienti i puthitjes së rrugës: Rënja i=2,3%; Të mos merret parasyshë humbja e shpejtësisë për shkak të ndeshjes; Hudhja e biciklistit pas ndeshjes: ; Hudhja e biçikletës pas ndeshjes ; Gjatësia e gjurmëve të frenimit deri te vendi i ndeshjes 10,2m; Automjetit nuk i ka frenuar rrota e pasme e majta për shkak të

parregullsisë në frena;

21

A – vendi i ndeshjesB – vendi i rënjes së biçikletësC – vendi i rënjes së çiklistit

ZGJIDHJE:

a) Shpejtësia e automjetit në çastin e ndeshjes me biçikletën mund të llogaritet në bazë të gjatësisë së njohur të hudhjes së biçikletës, në këtë mënyrë:

(shiko shtesën nr. 11)

ose 16,10km/hb) Shpejtësia e automjetit në çastin e ndeshjes me biçikletën mund të llogaritet në

bazë të gjatësisë së njohur të hudhjes së çiklistit në këtë mënyrë:

ose 16,11m/s

22

c) Në shpejtësi në çastin e ndeshjes duhet të shtohet shpejtësia e humbur gjatë frenimit deri te ndeshja dhe ashtu fitojmë shpejtësinë në fillim të gjurmëve të frenimit:

Ngadalësimi (b) gjatë frenimit përgjatë gjurmëve ka qenë:

ku:

Rruga e frenimit deri te ndalja ( ) është gjatësia:

kurse shpejtësia në fillim të gjurmëve të frenimit ka qenë:

ose 65,70km/h

DETYRA 10

Drita e Mercedes-it është thyer gjatë ndeshjes me këmbësorin kurse në rrugë është gjendur zona e pjesëve të xhamit të thyer me gjatësi 23,9m.Të llogaritet (caktohet):

Shpejtësia e Mercedes-it në çastin e ndeshjes ; Largësija e fillimit të zonës deri te vendi i ndeshjes ;

ZGJIDHJE:

23

Shpejtësia e automjetit në bazë të zonës së pjesëve të xhamave të thyer të dritës llogaritet në këtë mënyrë:


ku (d) gjatësia e zonës së pjesëve të xhamave, ku është:

Largësia e fillimit të zonës deri te vendi i ndeshjes është:

kurse largësia e pjesës së fundit të xhamit (fundi i zonës) është:

Me kontrollim e vërtetojmë a është llogaritja e saktë:

DETYRA 11

Të llogaritet shpejtësia e automjetit për ngasje të sigurtë gjatë kthesës me këto kushte: Qartësia në rrugë 120m; Shikueshmëria në gjatësi prej (kushtet e ngasjes gjatë natës) 35m; Rrezja e kthesës horizontale 155m; Koeficienti i puthitjes 0,8; Largësia ndërmjet rrotëve 1,4m; Lartësia e pikës së rendimit 0,65m; Pjerrtësia 0%; Pjerrtësia tërthore në kthesë 3,8%; Automjeti ka sistem frenues në gjëndje të rregullt.

24

ZGJIDHJE:

Shpejtësia e sigurtë për kalimin e kthesës duhet të caktohet ashtuqë automjeti të mos rrëshqasë në kthesë, të mos rrotullohet dhe që ajo shpejtësi t’i përgjigjet gjatësisë së shikueshmërisë apo të qartësisë.Shpejtësia kufitare (kritike) e rrotullimit të automjetit është deri:


Shpejtësia kufitare (kritike) për rrëshqitje të automjetit është deri:


.

Shpejtësia e sigurtë për ndalje në gjatësinë e qartësisë dhe shikueshmërisë në rrugë llogaritet në këtë mënyrë:


ku është:

25

D – gjatësia e qartësisë

Për qartësi shpejtësia e sigurtë është deri:

sepse:

D = 120m

ose 130,54km/h

Për shikueshmëri deri në 35m shpejtësia e sigurtë është deri:

ose 60,74km/h.

Përmes llogaritjeve janë fituar shpejtësitë e sigurta të cilat paraqesin kufirin e epërm për çdo kusht ndaras dhe në rast të kalimit të vetëm njërës prej shpejtësive kufitare (të sigurta), automjeti nuk mundet në mënyrë të sigurtë ta kalojë kthesën. Me fjalë tjera, shpejtësia e sigurtë caktohet sipas: (ligjit të minimumit).

Në këtë rast shpejtësia e sigurtë do të ishte shpejtësia e automjetit deri në 60km/h.Me shpejtësinë më të madhe se 117km/h dhe më të vogël se 130,5km/h do të vinte

deri te rrëshqitja anësore e automjetit në kthesë.Me shpejtësi më të madhe se 130,5km/h dhe më të vogël se 151,3km/h shpejtësia

do të ishte e papërshtatshme për gjatësinë e qartësisë dhe shikueshmërisë, por do të vije edhe deri te rrëshqitja e automjetit në kthesë.

Gjatë shpejtësisë më të madhe se 151,1km/h do të vinte deri te rrëshqitja apo rrokullisja e automjetit, por njëherit edhe shpejtësia nuk do t’i përshtatej gjatësive të qartësisë dhe shikueshmërisë.

DETYRA 12

Cakto shpejtësinë kufitare për kalimin e automjetit në kthesë me rreze R=118m, nëse kthesa ka pjerrtësi tërthore ( ) prej 5,2%. Është e njohur lartësia e rëndesës së automjetit

26

(h=0,8m) dhe gjërësia ndërmjet rrotëve (1,4m). Koeficienti i puthitjes së rrugës në kthesë është 0,8.

Nëse për shkak të valixheve në pullaz të automjetit lartësia e rëndesës është rritur për 25%, për sa është zvogluar shpejtësia kufitare në rrokullisje?

ZGJIDHJE:

Shpejtësia kufitare për rrëshqitje ( ) mund të llogaritet në këtë mënyrë:

(m/s) (shiko shtesën nr.13)

kurse shpejtësia kufitare (kritike) për rrokullisje ( ) mund të llogaritet në këtë mënyrë:

Llogarisim të dy shpejtësitë kufitare dhe vërtetojmë cila prej tyre është më e vogël:

(103,63km/h)

sepse:

atëherë:

(120,71km/h),

ku: c=0,7m; h=1,4m

(108,2km/h)

Me rritjen e lartësisë të pikës së rëndimit për 25% është ulur shpejtësia kufitare në rrokullisje për:

27

DETYRA 13

Automjeti i tipit Z-101 ka goditur këmbësorin i cili ishte duke kaluar rrugën në vendkalimin për këmbësor. Fatkeqësia ka ndodhur në vendin ku shpejtësia është e kufizuar në 50km/h. Janë të njohura këto të dhëna:

Ngasësi ka reaguar në çastin e duhur, atëherë kur ka mundur ta vërejë

këmbësorin; Këmbësori është goditë me pjesën e mesme të anës së përparme të Z-101; Koka e ngasësit është për 0,3m e larguar djathtas prej anës së majtë të gjurmëve të

frenimit kurse 1,6m prapa prej pjesës ballore të automjetit; Pesha e këmbësorit ka qenë 83daN, kurse e automjetit 748daN;

Të llogaritet:

a) Shpejtësia e automjetit: në çastin e vërejtjes së situatës së rrezikshme ( ); në fillim të gjurmëve të frenimit ( ); në çastin e ndeshjes ( ;

b) Shpejtësia e këmbësorit (c) Athua me reagimin nga i njëjti vend, me shpejtësinë e automjetit prej 50km/h, ngasësi do të kishte mundur ta ndalë automjetin para ndeshjes?

d) Athua automjeti Z-101 do të ishte ndalur gjatë frenimit me shpejtësinë prej 50km/h nëse për frenim dhe reagim ngasësi të kishte të njëjtën kohë ashtu si edhe kohën e cila ka kaluar prej çastit të vërejtjes së rrezikut deri te çasti i ndeshjes?

ZGJIDHJE:

28

Gjatësia e hudhjes së këmbësorit (nga skica) është 12,25m atëherë shpejtësia e Z-101 pak para ndeshjes është:

ose 11,67m/s

Kurse, shpejtësia e Z-101 në çastin e ndeshjes ka qenë:

ose 11,07m/s

Automjeti pas ndeshjes me këmbësorin, duke frenuar ka kaluar rrugë me gjatësi 9,32m deri te ndalja. Për atë shpejtësi dhe gjatësi të rrugës pas ndeshjes i përgjigjet ngadalësimi prej:

Shpejtësia e automjetit në fillim të gjurmëve të frenimit ka qenë:

ose 75,58km/h

Shpejtësia e automjetit në çastin e reagimit të ngasësit ka qenë:

ose 77,94km/h

Rruga e frenimit ka qenë me gjatësi:

kurse rruga e reagimit me gjatësi prej:

29

Rruga e ndaljes e automjetit ka qenë:

Koha e frenimit deri te ndeshja ka qenë:

kurse koha e frenimit prej ndeshjes deri te ndalja ka qenë:

Gjithësejt kohë të frenimit ka pasë:

kurse koha e ndaljes:

sepse koha e reagimit:

Koha prej çastit të vërejtjes së rrezikut deri te ndeshja ka qenë rreth:

Në çastin e reagimit, automjeti ka qenë larg vendit të ndeshjes për rreth:

Largësia e syrit të ngasësit prej murit të shtëpisë ka qenë (distancë anësore):

d = 3,5 + 3 + 0,3 = 6,8mPrej ngjajshmërisë së trekëndëshave fitohet rruga e kaluar e këmbësorit deri te

pika e ndeshjes:

30

Shpejtësia e këmbësorit në atë pjesë të rrugës ka qenë rreth:

ose 11,02km/h

Rruga e ndaljes së automjetit me shpejtësi prej 50km/h do të ishte rreth:

Shpejtësia ( ) do të ishte:

kurse rruga e frenimit do të ishte:

Rruga e ndaljes në përgjithësi do të ishte:

31

Kjo është largësi më e vogël se largësia të cilën ngasësi e ka pasë në dispozicion në çastin e shfaqjes së rrezikut. Në bazë të kësaj analize kemi dëshmuar se ngasësi do ti shmangej fatkeqësisë duke ndërmarrë të frenojë nga i njëjti vend dhe në mënyrë të njëjtë por me shpejtësi prej 50km/h.

Nëse prej çastit të vërejtjes së fatkeqësisë deri te ndeshja ka kaluar ( kohë prej 2,52s, llogarisim kohën e duhur për ndalje me shpejtësi prej 50km/h dhe i krahasojmë ato dy shpejtësi.

Koha e duhur për ndalje me shpejtësi prej 50km/h do të ishte rreth:

Në këtë mënyrë kemi dëshmuar se automjeti nuk do të kishte mundur të ndalej me frenim me shpejtësi prej 50km/h për kohën e cila ka kaluar prej vërejtjes së rrezikut deri te ndeshja.

DETYRA 14

Të llogaritet shpejtësia e automjetit Z-101, në çastin e ndërmarrjes së frenimit nga ana e ngasësit. Të caktohet shpejtësia të cilën ngasësi ka mundur të ndërmarrë me frenim:

a) nga e njëjta largësi prej vendit të ndeshjes;b) për kohën e kaluar prej çastit të rrezikut deri te ndeshja, ta ndalë automjetin

para ndeshjes (shiko shtesën nr.14).

Të llogaritet me cilën shpejtësi automjeti kishte ndeshur biciklistin nëse do t’i kishin frenuar të gjitha rrotët? Janë të njohura këto të dhëna:

kohët koeficienti i puthitjes ; pjerrtësia e rrugës në kahje të lëvizjes së automjetit 3%; hudhja e çiklistit S=20,7m; hudhja e biçikletës S=25,5m; gjatësia e gjurmëve të frenimit deri te ndeshja kanë qenë 11,5m; automjetit nuk i ka frenuar rrota e pasme e majta.

ZGJIDHJE:

Në bazë të gjatësisë së njohur të hudhjes së biçikletës mund të llogaritet shpejtësia e automjetit në çastin e ndeshjes:

32

ose 15,98m/s

Shpejtësinë e automjetit në çastin e ndeshjes mund ta llogarisim edhe në bazë të gjatësisë së njohur të hudhjes së çiklistit:

ose 15,96m/s

Shpejtësinë e automjetit në fillim të frenimit mund ta llogarisim duke marrë parasyshë frenimin e automjetit deri te vendi i ndeshjes. Nëse e vizatojmë automjetin në pozitat karakteristike, kur ai ndodhej në fillim të gjurmëve të frenimit dhe në çastin e ndeshjes, do të vërenim gjatësinë e rrugës së frenimit deri te ndeshja ( .

Çdo pjesë e automjetit ka kaluar të njëjtën gjatësi të rrugës së frenimit deri te ndeshja ( por në rrugë kanë mbetur gjurmët e frenimit sepse automjetit i kanë frenuar rrotët e para dhe rrota e pasme e djathta. Në bazë të skicës mund të paraqesim këtë ekuacion:

prej këtu rrjedh:

Ngadalësimin e automjetit përgjatë gjurmëve të frenimit e llogarisim në këtë mënyrë:

33

rëndesa e cila bie ne rrotët e frenuara

Koeficientin e peshave të frenuara (masave) ( , e kemi caktuar ashtuqë prej peshës së përgjithëshme të automjetit kemi shmangur peshën e cila nuk mbështetet në rrotët e frenuara, ose mbledhim peshat të cilat bien në rrotët e frenuara të automjetit dhe atëherë peshën e fituar e cila bie në rrotët e frenuara e kemi pjestuar me peshën e përgjithëshme të automjetit. Tani mund të llogarisim edhe ngadalësimin:

Shpejtësia në fillim të gjurmëve të frenimit ka qenë:

ose 66,48km/h

Shpejtësia në çastin e reagimit të ngasësit në rrezikun e paraqitur ka qenë:

ose 68,22km/h

Distanca prej vendit nga e cila ngasësi ka vërejtur rrezikun deri te vendi i ndeshjes ka qenë rreth:

Koha e cila ka kaluar prej çastit të vërejtjes së rrezikut deri te ndeshja ka qenë rreth:

34

Që automjeti të ketë mundur të ndalej deri te vendi i ndeshjes me anë të frenimit në rrugë me gjatësi do të duhej që të ngisej me shpejtësi deri në:

ose 45,96km/h

Nëse kushti për ndalje do të ishte koha e caktuar prej 1,62s atëherë shpejtësia me të cilën automjeti do të ndalej deri te vendi i ndeshjes do të ishte:

ose 10,74km/h

Në rast se paisjet për frenim do të ishin në gjëndje të rregullt (frenim me të gjitha rrotët) dhe të kishte ndërmarrë frenim nga largësia prej 29,71m, shpejtësia e automjetit në çastin e ndeshjes do të ishte rreth:

ku:

dhe rrjedh:

ose 54,37km/h

DETYRA 15

Në vend të banuar ku shpejtësia ka qenë e kufizuar në 60km/h, ka ndodhur fatkeqësi në komunikacion. Deri te fatkeqësia ka ardhur kur automjeti FORD në procesin e frenimit ka kthyer djathtas dhe e ka goditur këmbësorin i cili ka qenë në platonë e vendpritjes për autobus. Ngasësi i FORD-it ka ndërmarrë frenim për shkak të shmangjes së goditjes të automjetit Z-101 i cili ka qenë e parkuar, (shiko skicën).

35

Rruga dhe platoja e vendpritjes së autobusit janë të ndërtuara me të njëjtin nivel me asfaltin me koeficient të puthitjes

Udha ngushtohet në drejtim ku shikueshmëria ka qenë 400m në të dy drejtimet, e matur prej vendpritjes së autobusit Në kohën e fatkeqësisë shikueshmëria ka qenë ditore, pa kufizime. FORD-i në fund të gjurmëve të frenimit ka goditur rrethojën prej betoni.


gjatësia e FORD-it L=5,5m; largësia ndërmjet boshteve l=2,8m; lëshimi i përparmë ; lëshimi i mbrapëm pesha e FORD-it G=1800daN; ngarkesa e boshtit të përparmë G=900daN; rrota e përparme e majta e FORD-it nuk ka frenuar për shkak të defektit; kohët ; pjerrtësia në rrugë dhe plato ka qenë 3%; për shkak të goditjes së murit FORD-i është shkurtuar për 0,2m;

Duke u bazuar në skicë dhe në të dhëna të caktohen:

a) Shpejtësia e FORD-it: në çastin e goditjes në murë të rrethojes ( =?); në çastin e ndeshjes me këmbësorin ;

b) Gjatësia e rrugës: së reagimit frenimit dhe ndaljes (pa goditjen në murë),( dhe ;

c) Koha: e reagimit ; e frenimit deri në ndeshje e frenimit dhe e ndaljes dhe

36

ZGJIDHJE:

a) Shpejtësia e FORD-it gjatë goditjes së murit caktohet në bazë të madhësisë së shkurtimit të tërë pjesës së përparme me anë të ligjit 1cm shkurtim=1km/h të shpejtësisë së automjetit gjatë goditjes në ndalesë të palëvizëshme. Duke pasë këtë parasyshë, shpejtësia e FORD-it në çastin e goditjes në murë ka qenë rreth:

ose 5,56m/sQë të caktohet shpejtësia në çastin e ndeshjes me këmbësorin duhet të llogarisim

ngadalësimin e FORD-it përgjatë gjurmëve të frenimit dhe gjatësinë e rrugës së frenimit. Ngadalësimi i FORD-it ka qenë diku:

Duke u bazuar në skicë mund të caktojmë gjatësinë e rrugës së frenimit të FORD-it pas goditjes së këmbësorit, ajo është rruga prej vendit të ndeshjes së këmbësorit deri te vendi ku FORD-i është ndalur.

( rruga prej ndeshjes deri te ndalja)

Shpejtësia e FORD-it në çastin e ndeshjes me këmbësorin ka qenë:

ose 46,01km/h

Shpejtësia e FORD-it në fillim të gjurmëve të frenimit ka qenë:

ose

37

ose 64,88km/hsepse:

(e matur nga skica)

(e matur nga skica)

Shpejtësia e FORD-it në çastin para ndërmarrjes së frenimit ka qenë rreth:

ose 66,96km/h

b) Gjatësia e rrugës së reagimit ( ) të FORD-it ka qenë:

kurse gjatësia e rrugës së frenimit (e matur nga skica) ka qenë:

ndërsa gjatësia e rrugës së ndaljes pa goditje në murë do të ishte:

prej nga gjatësia e rrugës së frenimit është:

c) Koha e reagimit ka qenë:

kurse koha e frenimit deri te goditja në murë ka qenë:

38

Koha e ndaljes deri te goditja e FORD-it në murë ka qenë:

Koha e frenimit pa goditje në murë do të ishte:

atëherë koha e ndaljes pa goditje në murë do të ishte:

Koha e frenimit deri te ndeshja (goditja) e këmbësorit ka qenë:

kurse koha prej çastit të ndërmarrjes së frenimit deri te ndeshja me këmbësorin ka qenë:

Në çastin e ndërmarrjes së frenimit distanca e FORD-it prej vendit të ndeshjes ka qenë:

DETYRA 16

Automjeti i tipit LADA është ndeshur me këmbësorin i cili ka qenë duke kaluar rrugën në mes të vendkalimit për këmbësor. Pas ndeshjes me këmbësorin, LADA duke frenuar është përplasur me pjesën ballore në automjetin e ndalur dhe është deformuar ashtuqë e tërë pjesa ballore është shtypur për 0,25m.

Me kontrollim teknik pas ndeshjes, është vërtetuar se LADA-s nuk i kanë qenë në gjëndje të rregullt frenat në të dy rrotët e para. Rruga ka qenë në përpjetëze (duke e shikuar në drejtim të lëvizjes së automjetit) prej 3%. Janë të njohura edhe këto të dhëna:

kohët: shpejtësia e lëvizjes së këmbësorit para ndeshjes koeficienti i puthitjes pesha e LADA-s ka qenë G=1200daN, kurse ngarkesa e boshtit të përparmë

39

Duke i shfrytëzuar edhe të dhënat nga skica, duhet të caktohet:

a) shpejtësia e LADA-s në çastin e ndeshjes me autobus ( b) shpejtësia e LADA-s në çastin e ndeshjes me këmbësorin c) shpejtësia e LADA-s në fillim të gjurmëve të frenimit d) shpejtësia e LADA-s në çastin e vërejtjes së rrezikut nga ana e ngasësit të LADA-s

e) koha e ndaljes dhe rruga e duhur e ndaljes e LADA-s ( dhe f) nëse këmbësori ka lëvizë prej anës së majtë nga e djathta dhe ka qenë i goditur me pjesën ballore të automjetit të larguar 0,5m prej anës së majtë të LADA-s, të caktohet ku ka qenë këmbësori e ku LADA në çastin e vërejtjes së situatës së rrezikshme nga ana e ngasësit; g) të llogaritet shpejtësia e LADA-s në çastin e goditjes së këmbësorit dhe autobusit në rast të gjendjes së rregullt të sistemit frenues në të gjitha rrotat;

40

ZGJIDHJE:

a) Në bazë të ligjit të njohur në lidhje me shkurtimin e automjetit (shtypjes) dhe humbjes së shpejtësisë gjejmë që shpejtësia e LADA-s në çastin e ndeshjes me autobus ka qenë rreth:

ose 6,94m/s

b) Që të caktohet shpejtësia e LADA-s në çastin e ndeshjes me këmbësorin duhet që të gjendet ngadalësimi i LADA-s, përkatësisht:

Nëse do të kishin frenuar të gjitha rrotat, ngadalësimi do të ishte:

Duke u bazuar në të dhënat nga skica konstatojmë që pas ndeshjes LADA duke frenuar ka kaluar rrugë me gjatësi prej:

( rruga e kaluar prej ndeshjes deri te ndalja)

kurse shpejtësia e LADA-s në çastin e ndeshjes me këmbësor ka qenë:

ose 51,54km/h

c) Shpejtësia e LADA-s në fillim të gjurmëve të frenimit ka qenë:

41

sepse gjatësia e rrugës së frenimit deri te ndeshja ka qenë:

atëherë:

ose 59,47km/h

d) Shpejtësia e LADA-s në çastin e paraqitjes së rrezikut ka qenë:

ose 60,53km/h

e) Koha e duhur për ndalje e LADA-s ka qenë:

ndërsa rruga e duhur për ndalje do të ishte:

f) Prej çastit të vërejtjes së rrezikut e deri te çasti i ndeshjes, ka kaluar:

e për këtë kohë LADA ka kaluar rrugë me gjatësi prej:

përkatësisht ka qenë e larguar prej vendit të ndeshjes për 26,8m. Për kohën prej 1,7s këmbësori ka mundur të kalojë rrugë me gjatësi prej:

42

Duke marrë parasyshë edhe të dhënat nga skica, mund të caktojmë se në cilin vend ka qenë këmbësori në çastin e vërejtjes së rrezikut nga ana e ngasësit:

g) Rruga e ndaljes me frena në gjendje të rregullt do të ishte rreth:

Kjo do të thotë që LADA pas ndeshjes me këmbësorin do të vazhdonte frenimin edhe për:

d = 35,42 – 28,02 = 7,40m

atëherë shpejtësia e LADA-s në çastin e ndeshjes do të ishte:

V = 10,98m/s ose 39,51km/h

LADA prej vendit ku ngasësi ka reaguar deri te vendi i përplasjes me autobus, ka kaluar rrugë me gjatësi:

d = 19,32 + 10 + 2 + 2 + 14 + 0,8 = 48,12m

Meqë rruga e ndaljes e LADA-s me frena në gjendje të rregullt është më e shkurtë se 48,12m, LADA do të ndalej para përplasjes me autobusin.

DETYRA 17

Në vend të banuar, në pjesën e rrugës ku ka qenë i shënuar vendkalimi për këmbësor, ka ndodhur fatkeqësi në komunikacion rreth orës 12,30 minuta. Koha ka qenë e mirë, rruga e terur, kurse shikueshmëria dhe qartësia të mjaftueshme për ngasje të sigurtë. Kufizimi i shpejtësisë ka qenë në 60km/h. Këmbësori është goditur me pjesën e mesme të anës ballore të automjetit për kohën gjatë së cilës ka qenë duke vrapuar tërthorazi nëpër rrugë, në vendkalimin për këmbësor, prej anës së djathtë kah e majta (shikuar ka kahja e lëvizjes së automjetit). Ngasësi i automjetit ka ndërmarrë të frenojë dhe në rrugë janë gjendur gjurmët e frenimit të të gjitha rrotave të automjetit. Automjeti është ndalur në fund të gjurmëve të frenimit duke u përplasur me kamionin e parkuar (shiko skicën).


43

koeficienti i puthitjes 0,78; pesha e automjetit/ ngarkesa e boshtit të përparmë 10,275kN/ 5,92kN; pesha e këmbësorit 88daN; puna deformatibile në pjesën e përparme të anës së djathtë të automjetit për

shkak të përplasjes me kamion 18360Nm

koha:e reagimit të ngasësit e ngecjes së mekanizmit për frenim ;e rritjes së ngadalësimit

rruga në përpjetëze kah kahja e lëvizjes së automjetit i = 2,85%; shpejtësia e lëvizjes së këmbësorit

Duke i shfrytëzuar të dhënat nga skica, cakto:

a) Shpejtësinë:

e automjetit në çastin e ndeshjes me kamion ( ); e automjetit në çastin e goditjes të këmbësorit ( ); e automjetit në fillim të gjurmëve të frenimit ( );

b) rrugën e ndaljes së automjetit ( ); rrugën e duhur e ndaljes së automjetit dhe rrugën e duhur e ndaljes për

shpejtësinë 60km/h; largësinë e automjetit prej vendit të ndeshjes në çastin e vërejtjes të

situatës së rrezikshme ( =?);c)

kohën e ndaljes të automjetit ( ); kohën e duhur të ndaljes (dhe kohën e duhur të ndaljes me shpejtësinë prej

60km/h); kohën prej vërejtjes së rrezikut deri te ndeshja me këmbësorin ( );

d) gjatësinë e hudhjes së këmbësorit dhe vendin e rënjes së këmbësorit (

);

pozitën dhe gjatësinë e zonës së pjesëve të shpërndara të xhamave nga drita e djathtë e thyer e automjetit;

të jepet mendimi rreth lëshimeve (gabimeve) të bëra të pjesëmarrësve në fatkeqësi;

44

ZGJIDHJE:

Shpejtësinë e automjetit në çastin e përplasjes me kamion mund ta llogarisim në bazë të punës deformatibile (W) që e kemi të njohur, koeficientit të peshës së përpalsjes (

) dhe koeficientit të peshës së kamionit ( ), dhe kemi:

=1 sepse bëhet fjalë për përplasje në shpejtësi të vogla dhe pa deformime të dimenzioneve të mëdha

ose 20,02km/h

Shpejtësinë e automjetit fill pas ndeshjes e llogarisim në këtë mënyrë:

ose 55,04km/h

Shpejtësia e automjetit fill para (përkatësisht në çastin) e ndeshjes mund të llogaritet me këtë barazim:

46

ose 70,82km/h

Shpejtësia e automjetit në çastin e e reagimit të ngasësit, gjegjësisht vërejtjes të situatës së rrezikshme, ka qenë:

ose 72,25km/h

b) Rruga e ndaljes e automjetit ka qenë rreth:

nuk merret parasyshë)

Rruga e duhur për ndalje të automjetit do të ishte diku rreth:

47

Rruga e duhur për ndalje të automjetit me shpejtësi prej 60 km/h do të ishte:

Në çastin e vërejtjes të situatës së rrezikshme (çasti i fillimit të reagimit të ngasësit), automjeti ka qenë i larguar prej vendit të ndeshjes për rreth:

Tani është e mundur të llogaritet shpejtësia me të cilën automjeti do të ishte ndalur deri te vendi i ndeshjes, nëse ngasësi do të reagonte prej të njëjtës largësi, e ajo shpejtësi është:

ose:

, atëherë:

ose 54,04km/h

c) Koha e ndaljes e automjetit ka qenë rreth:

48

Koha e duhur për ndalje të automjetit do të ishte rreth:

Koha e duhur për ndalje të automjetit me shpejtësi prej 60 km/h do të ishte rreth:

Koha që ka kaluar prej vërejtjes së rrezikut (reagimit) deri te ndeshja me këmbësorin, ka qenë rreth:

d) Këmbësori pas goditjes do të ishte i hudhur në gjatësi prej:

Këmbësori është hudhur prej vendit të goditjes në kah të lëvizjes të këmbësorit, për rreth:

49

Pjesët (copat) e xhamave të dritës së thyer do të duhej të jenë në rrugë në largësi prej vendit të ndeshjes për:

copa e parë:

m

copa e fundit:

kurse gjatësia e zonës do të ishte:

d = 29,17 - 3,12 = 26,05m

d) Gjatësia e lëvizjes së këmbësorit nëpër trotoar dhe rrugë, deri te vendi i ndeshjes, ka qenë:

d = 3,6 + 2 = 5,6m

gjatësi kjo e kaluar për kohën prej rreth:

duke lëvizur me shpejtësi prej rreth 12 km/h.

Ngasësi ka reaguar rreth 1,47 s para goditjes së këmbësorit, atëherë kur këmbësori ka qenë i larguar prej vendit të ndeshjes për rreth:

Në çastin e reagimit të ngasësit këmbësori ka qenë në trotoar i larguar prej rrethojës nga e cila ka dalë për rreth:

d = 5,6 – 4,9 = 0,7m

50

Që të ndalej në kohën prej 1,68s, kohë e cila këmbësorit do ti duhej të mbërrinte deri te vendi i ndeshjes, automjeti do të duhej të lëvizte me shpejtësinë prej:

ose 20,84km/h

Me analizë të situatës së rrezikshme gjejmë që ngasësi nuk kishte mundur ti shmangej goditjes duke ndërmarrë frenim edhe me shpejtësi të lëvizjes së automjetit prej 60 km/h. Sipas kësaj, lëshimi që ka bërë ngasësi duke lëvizur me shpejtësi më të madhe nuk është e lidhur me shmangjen e fatkeqësisë. Është e qartë që shpejtësia e automjetit në çastin e goditjes do të ishte shumë më e vogël nëse automjeti do të lëvizte me shpejtësi deri në 60 km/h.

Nëse në atë situatë ngasësi do të ndërmirrte të frenojë me shpejtësi prej 60 km/h, shpejtësia e automjetit në çastin e goditjes do të ishte:

ose 31,74km/h

Këmbësori me pakujdesi apo përllogaritjes së gabuar, ka provuar të kalojë rrugën dhe në atë mënyrë ka krijuar situatën e rrezikshme të cilën ngasësi nuk ka mundur që ti shmangej me frenim.

DETYRA 18

Sa duhet të jetë gjatësia e rrugës për anashkalim të sigurtë të automjetit të ndalur Z-101 nga ana e autobusit FAP-SANOS 14? Autobusi ka bërë anashkalimin me shpejtësi konstante 68,5 km/h, kurse nga ana tjetër ka qenë duke lëvizur automjeti tjetër Z-101 me shpejtësi të lejuar të qarkullimit prej 80 km/h. Është e duhur që të caktohet edhe koha e anashkalimit.

Janë të njohura edhe këto të dhëna:

gjatësia e Z-101 3,85m

gjatësia e autobusit 11,50m

51

ZGJIDHJE:

Rrugën e anashkalimit e llogarisim në këtë mënyrë:


Kohën e anashkalimit, në rast të anashkalimit me shpejtësi konstante, e llogarisim si mëposhtë:

52

Distanca e duhur në mes të autobusit dhe automjetit që vije nga ana tjetër llogaritet në këtë mënyrë:

Kjo largësi njëherit është edhe përparësia minimale e duhur në rrugë që është kusht për fillim të sigurtë të anashkalimit në kushtet e dhëna.

DETYRA 19

Nëse kolona e automjeteve qarkullon në rrugë me dy korsi të paraparë për lëvizje dykahore dhe automjeti nga kolona ndërmerr ta tejkalojë automjetin para tij dhe pas tejkalimit kthehet në kolonë para automjetit që e ka tejkalu, atëherë këtë veprim të tejkalimit e quajmë (PREJ KOLONËS NË KOLONË).

Për këtë rast të tejkalimit (prej kolonës në kolonë) kemi të dhënat e mëposhtme:

shpejtësia e lëvizjes së kolonës 72km/h; gjatësia e automjetit që ka tejkaluar: ; gjatësia e autobusit të tejkaluar: ;

53

përshpejtimi i automjetit duke bërë tejkalimin: ; ngadalësimi i automjetit kur është kthyer në kolonë: ; shpejtësia e automjetit që vjen nga kahu tjetër: ;

Cakto:

rrugën e duhur të tejkalimit ; kohën e duhur të tejkalimit ; përparsinë e duhur në rrugë ; kohën e përshpejtimit të automjetit që ka bërë tejkalimin ; kohën e ngadalësimit të automjetit që ka bërë tejkalimin ; shpejtësinë maksimale të automjetit në çastin e tejkalimit të autobusit;

ZGJIDHJE: Gjatësia e duhur e tejkalimit llogaritet në këtë mënyrë:


(km/h)

Koha e tejkalimit llogaritet si mëposhtë:

Prej barazimeve:

dhe

fitojmë:

54

atëherë:

Dukshmëria e duhur në rrugë është:

Koha e përshpejtimit mund të llogaritet në këtë mënyrë:

(shiko shtesën nr. 15)

55

Shpejtësia maksimale e mbërritur mund të llogaritet si mëposhtë:

ose

dhe del se:

56

REGJISTRI I TERMEVE

Human body Trupi i njeriut Town Qyteti 1. skull kafka 1. aveny bulevard, aveny2. neck qafa 2. street rrugë3. nape of the neck zverku 3. bridge ura4. shoulder krahët 4. lane , alley rrugë dytësore5. shoulder-blades shpatullat 5. cul-de-sac rrugë qorre,

qorrsokak6. chest gjoksi 6. park parku7. spine shtylla kurrizore 7. school shkolla8. stomach barku, stomaku Main street Rruga kryesore9. hip bri, anë, ijë 1. carriageway udha

10. arm dora prej krahëve deri te shuplaka

2. pavement kalldram, trotoar

11. elbow brryli 3. gutter ulluk, vijë12. wrist shuplaka 4. curb skaji i trotoarit13. hand dora 5. pedestrian

croosingvendkalimi për këmbësor

14. finder kofsha 6. traffic island ishull trafiku15. thigh gishti 7. cycling path shteg për biçikleta16. knee gjuri 8. traffic lights drita trafiku,

semafor17. calve pulpë 9. street light drita rruge18. ankle nyja e këmbës19. heel shputa20. foot shputa e këmbës

57

Motor car Automjeti, vetura

5. windscreen erëpritësi6. roof pullazi7. boot vendi për bagazh

8. rear light dritat e pasme 9. door dera10. seat ulëset11. tyre goma e jashtme

12. bumper baltëpritësi13. side light dritat pozitë14. registration

platetabela e regjistrimit

15. radiator grill grila të radiatorit (ftohësit)

16. neadlamp fari (drita) me ndriçim pozitë dhe të qytetit

Motor car (chassis)

Vetura (shasija)

1. chassis shasija2. radiator ftohësi3. engine motori4. clutch pedala e lidhëses

5. gear-box ndërruesi i shpejtësive

6. driving-shaft boshti i kardanit

7. rear-axle transmetuesi diferencial

8. tank rezervoari për karburant

Railway station Stacioni hekurudhor

1. entrance kalim, hyrje2. waiting room kiosk për gazeta3. way out dalja4. tunnel tuneli

Main types of motor vehicles

Llojet kryesore të automjeteve

motorike1. sport’s car vetura sportive2. saloon vetura të

mbyllura, limuzina

3. racing car vetura garuese4. van automjete

gjysmëbartëse5. lorry truck kamioni6. refrigerator van automjet me

frigorifer7. tipper kamion për

përdredhje8. tanker kamion cisternë9. tractor traktori10. trailer përkyçtorë11. coach for

excurcions autobus për qarkullim ndërurban

12. bus autobusi13. double-decker

busautobus dykatësh

14. platform platforma15. upper deck kati i sipërm

Motor car Automjeti, vetura

1. bonnet karoserija2. wind screen-

wipersfshirësi i xhamave

3. steering-wheel rrota e drejtuesit

4. mirror retrovizori, pasqyrat

58

9. rear suspension lidhëze e sustës

10. battery bateria e akumulatorit

Motor car (chassis)

Vetura (shasija)

11. horn borija, sirena12. speedometer matësi i

shpejtësisë13. dashboard tabela e

instrumenteve14. choke ndezësi i paisjes

për startim15. starter leva e ndërrusesit

të shpejtësive16. hand-brake frena e dorës17. accelerator pedala e

akselatorit18. foot-brake pedala e frenit19. clutch-pedal pedala e lidhëzes20. gear lever ndërruesi i

shpejtësiveCar engine Motori i veturës

1. watter jacket përcjellësi i ujit2. valve valvulat3. oil-filler cap mbyllësi i

rezervoarit të vajit

4. air filter filteri i ajrit5. cylinder head koka e cilindrit6. plugs kandelat7. rocker arm ndarësi i ndezjes8. distributor shpërndarësi9. carburettor karburatori10. sump karteri11. piston rings hallkë12. piston pistoni

Car engine Motori i veturës

13. cylinder cilindri14. clutch pedala e

lidhëzes, kupllung

15. gear-shifter, shaft and forks

ndërruesi i shpejtësive

16. fan-belt krahu i ventilatorit, fuzës

17. fan ventilatori, fuzaBicycle Biçikleta

1. frame kornizë2. handlebars drejtuesi3. bell zile4. brake frena e dorës5. mudguard baltëpritësi6. wheel rrota7. rim kurora e rrotëve8. spoke spicë e rrotës9. tyre valvulë10. crankgear mbajtësi i

pedalës11. pedal pedala12. chain zinxhiri13. gear-changer ndërruesi i

shpejtësive14. pump pompa15. head lamp drita16. tool bag bagazh17. saddle shala

59

siguria n[1]

Documents