શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com1

SKANDH-ONE

ાનુ:ં 28

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com2

શરેો સ્કંધ

જન્ભાદ્યસ્મ મતોડન્લમાદદતયતશ્ચાથેષ્લભબજ્ઞ: સ્લયાટ

તેને બ્રહ્મહ્રદા મ આદદકલમે મહુ્યતંત મત્સયૂમ:

તેજોલાદયમદૃા ંમથા તલતનભમો મત્ર તત્રવગોડમૃા

ધામ્ના સ્લેન વદા તનયસ્તકુશકં વત્મ યમ ્તધભદશ

બા.1-1-1.

વત્કભોભા ંઅનેક તલઘ્નો આલે છે તે વલેની તનવતૃિ ભાટે ભગંરાચયણની

આલશ્મકતા છે. જેનુ ંભગંરભમ આચયણ છે તેનુ ંધ્માન કયલાથી, લદંન

કયલાથી, તેનુ ંસ્ભયણ કયલાથી ભગંરાચયણ થામ છે. જેનુ ંઆચયણ ભગં છે

તેનુ ંભનન અને ભચંતન કયવ6ુ એ ભગંરાચયણ. એલો એક યભાત્ભા છે.

વવંાઅની કોઇ લસ્ત ુકે જીલનુ ંભચંતન કયલાનુ ંનદશ. ઇશ્વયનુ ંભચંતનધ્માન ભનષુ્મ

કયે તો ઇશ્વયની ળક્તત ભનષુ્મભા ંઆલે. દિમાભા ંઅભ6ગરણુ ંકાભથી આલે,

ઇશ્વય ણૂણ તનષ્કાભ છે તેથી બગલાનનુ ંસ્ભયણ કયો, ધ્માન કયો. જીલ અભગં

છે, પ્રભ ુભગંરભમ છે. ભનષુ્મભા ંયશરેી કાભવતૃિ ભયે તો ફધુ ંભગં જ થામ છે.

જે કાભાધીન નથી તેનુ ંવદા ભગં જ થામ છે. કાભ જેને ભાયે એ જીલ અને

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com3

કાભ જેનાથી ભયે એ ઇશ્વય. ભનષુ્મનુ ંોતાનુ ંઅભગં કામણ જ તેને તલઘ્ન કતાણ

છે. ન અન્મ કોઇનુ ંકામણ.

પ્રત્મેક કામણના આયંબભા ંભગંરાચયણ કયો. બાગલતભા ંત્રણ ભગંરાચયણ છે:

શરેા સ્કંધભા ંવ્માવદેલનુ,ં ફીજા સ્કંધભા ંશકુદેલનુ ંઅને વભાપ્તતભા ંસતૂજીનુ ં

ભગંરાચયણ. થાયીભા ંડયા છી ભનષુ્મ લધાયે ા કયે છે. વલાયભા ં

ભગંરાચયણ કયો. ભધ્માન્શ ેભગંરાચયણ કયો અને યાત્રે સતૂા શરેા

ભગંરાચયણ કયો.

ધીભદશ વ્માવજી ધ્માન કયતા ંકયતા ંફોલ્મા છે,લાયંલાય એક જ સ્લરૂનુ ં

ભચંતન કયો. ભન પ્રભનુા સ્લરૂભા ંક્સ્થય કયો. એક જ સ્લરૂનુ ંલાયંલાય ભચંતન

કયલાથી ભન શદુ્ધ થામ છે. યભાત્ભાના કોઇણ સ્લરૂને ઇષ્ટ ભાની તેનુ ં

ધ્માન કયો. યાભ, કૃષ્ણ કે તળલ કોઇણ સ્લરૂનુ ંધ્માન કયવુ.ં ભગંરાચયણના

શ્રોકભા ંવલણથી શ્રેષ્ઠ વત્મરૂ પ્રભનુુ ંધ્માન કુંુ ું ંએભ વ્માવજી કશ ેછે. ત્મા ં

ખાવ તલતળષ્ઠ લાચક સ્લરૂનો તનદેળ નથી. જેને જે સ્લરૂભા ંપ્રીતત શોમ તેના

ભાટે તે સ્લરૂનુ ંધ્માન ઉિભ. એકના ંજ અનેક સ્લરૂ અને નાભ છે. વનાતન

ધભણભા ંદેલ અનેક શોલા છતા ંઇશ્વય એક જ છે. તેના ંસ્લરૂો અનેક છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com4

વૃબાનનુી આજ્ઞા શતી. યાધાજી ાવે કોઇ ુુ ુને જલાનો અતધકાય ન શતો.

તેથી કૃષ્ણ ચદં્રાલરીનો ળણગાય વજી, વાડી શયેીને યાધાજીને ભલા જામ છે.

કૃષ્ણ વાડી શયેે છે એટરે ભાતાજી ફને છે.

ાનુ:ં29

એકો વત ્તલપ્રા ફહધુા લદક્ન્ત

ઇશ્વયના ંસ્લરૂો અનેક છે. ણ તત્ત્લ એક છે. દીલાની ાવે જે યંગનો કાચ

મકૂો તેલો પ્રકાળ દેખાળે.

વલણ દેલોનુ ંજૂન કયો ણ ધ્માન એક ઇષ્ટદેલનુ ંજ કયો.

ુુકભણીની અનન્મ બક્તત છે. દેલીનુ ંજૂન કયે છે ત્માયે ધ્માન શ્રીકૃષ્ણનુ ંકયે

છે.

લદંન દયેક દેલને કયો ણ ધ્માન એક જ દેલનુ ંકયો. લદંન અને જૂા વલણની

કયલીણ ધ્માન તો એક જ દેલનુ ંકયવુ.ં જે સ્લરૂની ુુભચ શોમ તેનુ ંજ ધ્માન

કયવુ.ં ધ્માન, ધ્માતા અને ધ્મેમ એ તણેની એકતા વધાલી જોઇએ અને આ

પ્રભાણેની એકતાથામ ત્માયે યભાનદંની પ્રાપ્તત થામ છે.

ધ્માનભા ંફીજા કોઇનુ ંભચંતન કયળો નદશ. અનેક જન્ભની આ ભનને

યખડલાની ટેલ ડી છે. ધ્માનભા ંશરેા ંવવંાયના તલો દેખામ છે. તે ન દેખામ

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com5

તેનો કોઇ ઉામ? તેનો ઉામ એ છે કે જ્માયે ધ્માન કયતા ંભન ચચં ફને

ત્માયે યભાત્ભાના નાભનુ ંલાયંલાય કીતણન કયો.ઉચ્ચ સ્લયથી કીતણન કયો. કૃષ્ણ

કીતણનથી જગતનુ ંતલસ્ભયણ થામ છે. યભાત્ભાના ભગંભમ સ્લરૂને તનશાતા ં

તનશાતા ંતેના નાભનુ ંકીતણન કયો.લાણી કીતણન કયે અને આંખ દળણન કયે તો

ભન શદુ્ધ થામ.

યભાત્ભાનુ ંધ્માન કયલાથી ભન શદુ્ધ થામ છે. ભનશદુ્ધદ્ધ દાનથી કે સ્નાનથી

થતી નથી.

બાગલતભા ંલાયંલાય આલળે, ધ્માન કયો અને જ કયો. એકેએક ચદયત્રભા ં

આ તવદ્ધાતં લણણવ્મો છે. નુુુક્તત એ દો નથી. એક તવદ્ધાતંને ફયાફય બદુ્ધદ્ધભા ં

ઠ વાલલોશોમ તો તેને લાયંલાય કશલેો ડે છે. બાગલતના પ્રત્મેક સ્કંધભા ંઆ

જ-ધ્માનની કથા આલળે. ધ્માન લગય ઇશ્વયનો વાક્ષાત્કાય થતો નથી.

લસદેુલ-દેલકીએ અભગમાય લણ ધ્માન કયુ ંત્માયે યભાત્ભા ભયામા. બાગલતનો

આયંબ ધ્માનમોગથી કયલાભા ંઆવ્મો છે. જે ભનષુ્મ ઇશ્વયનુ ંધ્માન ધયળે તે

ઇશ્વયને લશારો રાગળે.

જ્ઞાની વાધનભાગણનો આશ્રમ કયી મતુત ફને છે. જ્ઞાની જ્ઞાનથી બેદનો

તનેધ કયે છે. જ્ઞાનથી બેદને દૂય કયલો એ જ્ઞાનભાગણનુ ંરક્ષ્મ છે. બક્તતથી

બેદને દૂય કયલો એ બક્તતભાગણનુ ંરક્ષ્મ છે. ફન્નેનુ ંરક્ષ્મ એક જ છે. ભાગણ

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com6

જુદાજુદા છે. વાધનભા ંબેદ છે. ધ્મેમ એક જ છે. તેથી બાગલતનો અથણ

જ્ઞાનયક અને બક્તતયક થઇ ળકે છે.

તેથી વગણુ તનગુણણ ફન્નેની જરૂય છે. ઇશ્વય અરૂ છે ણ લૈષ્ણલો જે રૂની

બાલનાથી તન્ભમ ફને છે તેવ6ુ સ્લરૂ પ્રભ ુધાયણ કયે છે. વગણુ-તનગુણણ ફન્ને

સ્લરૂોનુ ંબાગલતભા ંલણણન કયુ ંછે. તનગુણણરૂે પ્રભ ુવલણત્ર છે અને વગણુરૂે

ભાયા શ્રીકૃષ્ણ ગોરોકભા ંતલયાજેરા છે. ઇષ્ટદેલભા ં16 આની તલશ્વાવ યાખી

જગતના જડ-ચેતન દાથોભા ંપ્રભ ુયશરેા છે તેલો તલશ્વાવ યાખો.

ભગંરાચયણનો વગણુ-તનગુણણયક અથણ થઇ ળકે છે.

દિમા અને રીરાભા ંતપાલત છે. યભાત્ભા જે કયે એનુ ંનાભ રીરા અને જીલ

જે કયે તેનુ ંનાભ દિમા. દિમા ફધંનરૂ છે કાયણ તેની ાછ કતાણને આવક્તત,

સ્લાથણ

ાનુ:ં30

તથા અશકંાય શોમ છે. ઇશ્વયની રીરા ફધંનભાશંી છોડાલે છે. કાયણ ઇશ્વયને

સ્લાથણ તથા અભબભાનનો સ્ળણ થતો નથી. જે કામણભા ંકત ુણત્લનુ ંઅભબભાન અંથી

તે રીરા. કેલ જીલોને યભાનદંનુ ંદાન કયલા ભાટે પ્રભ ુરીરા કયે છે તેથી

વ્માવજી ભાખણ ચોયી, યાવ આ ફધાને રીરા નાભથી વફંોધે છે. શ્રીકૃષ્ણ

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com7

ભાખણની ચોયી કયે તે તભત્રો ભાટે, ોતા ભાટે નદશ. વ્માવજીએ બ્રહ્મસતૂ્રભા ંરખ્યુ ં

છે રોકલત્ત ુરીરા કૈલલ્મમ ્...

જગતની ઉત્તિ એ રીરા છે, ક્સ્થતત એ ણ રીરા છે અને તલનાળ એ ણ

રીરા છે.

તલનાળભા ંણ આનદં છે. વલણનો દૃષ્ટા હુ ંું.ં હુ ંનો નાળ થતો નથી. જ્ઞાની

ુુ ુો હુ ંનો તલનાળ થામ તેને ણ રીરા કશ ેછે. હુ ંઇશ્વયનો અંળ ું.ં ણ આ

હુ ંઅશકંાયભા ંદયણભવુ ંન જોઇએ.

ગાધંાયીને કૃષ્ણ ભલા આલે છે. ગાધંાયીએ ળા આતમો છે, ભાયા લળંભા ંતે

એક ણ યશલેા દીધો નદશ. જા તાયા લળંભા ંણ કોઇ યશળેે નદશ. ણ શ્રી

કૃષ્ણની ળાતંત કેલી છે. રમ એ ણ શ્રી કૃષ્ણ તેથી ખળુ થામ છે. શ્રી કૃષ્ણની

ળાતંત કેલી છે. રમ એ ણ બગલાનની રીરા છે. જીલને ઉતતિ અને ક્સ્થતત

ગભે છે, યંત ુરમ ગભતો નથી.

જે પ્રભએુ બ્રહ્માજીને લેદતત્ત્લનુજં્ઞાન આતયુ ંતે જગતની ઉત્તિ, ક્સ્થતત,

વશંાય કયનાય યભાત્ભાનુ ંઅભે ધ્માન કયીએ છીએ. –બ્રહ્માને જે દદવ્મજ્ઞાન

નાયામણે આતયુ ંછે તેનુ ંલણણન કયીએ છીએ.

બગલાનના ધ્માનભા ંતન્ભમતા ન થામ તો વવંાયનુ ંધ્માન થળે. તે

છોડલાનો પ્રમત્ન કયો. ધ્માનની ળરૂઆતભા ંવવંાય દેખામ છે.પ્રત્મેક વાધકને

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com8

એલો અનબુલ થામ છે. ઇશ્વયનુ ંધ્માન ન થામ તો શયકત નથી ણ વવંાયને,

કોઇ સ્ત્રીને તો જરૂય ધ્માનભા ંરાલીળ નદશ.

દળણન કમાણ છી ણ ધ્માનની જરૂય છે. ભદંદય ના ટરા ઉય ફેવલાનો

દયલાજ જ્ગતની લાતો કયલા ભાટે નદશ ણ ધ્માન કયલા ભાટે છે. ભદંદયભા ંજે

સ્લરૂના ંદળન કમાણ શોમ તે સ્લરૂન6ુ ટરા ઉય ફેવીને ધ્માન, ભચંતન

કયલાનુ ંછે. વ્માવજી આયંબભા ંધ્માન કયલાથી તે તલઘ્નનો નાળ થામ છે.

વ્માવજીએ ભગંરાચયણભા ંરખ્યુ ંછે. વત્મ ંયં ધીભદશ .. વત્મ સ્લરૂ

યભાત્ભાનુ ંઅભે ધ્માન ધયીએ છીએ. વ્માવજીએ શ્રીકૃષ્ણનુ ંધ્માન ધુુ6 ું ંએભ

કેભ ન રખ્યુ?ં અને વત્મ સ્લરૂ યભાત્ભાનુ ંધ્માન કુંુું ંએભ કેભ રખ્યુ?ં

શ્રીકૃષ્ણનુ ંધ્માન કુંુ ું ંએભ રખ્યુ ંશોત તો તળલબતતો, દિાત્રેમના

બતતો,દેલીના બતતો લગેયે એભ ભાને કે બાગલત શ્રી કૃષ્ણ બતતો ભાટેનો જ

ગ્રથં છે.

વ્માવજીએ કોઇનુ ંતલતળષ્ટયીતે નાભ આી ધ્માન ધયલાનુ ંકહ્યુ ંનથી, ણ

વત્મ સ્લરૂ યભાત્ભાનુ ંધ્માન ધયલાનુ ંકહ્યુ.ં જેને જે સ્લરૂ ગભે તેતનઉં તેણે

ધ્માન ધયવુ ં

આ વવંાયભા ંરોકોની ુુભચ જુદી જુદી શોમ છે. તળલભદશમ્ન સ્તોત્રભા ંકહ્યુ ંછે:

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com9

ાનુ ં:31

ત્રમી વાખં્મ ંમોગ: શુતીભત ંલૈષ્ણલતભતત

પ્રસ્થાને યતભદભદ: થ્મતભતત ચ

ુુભચના ંલૈભચત્ર્મા દૃજુકુદટર નાનાથજુા ં

નણૃાભેકો ગમ્મ સ્ત્લભતવ મવાભણણલ ઇલ

વાગંોાગં લેદ, વાખં્મળાસ્ત્ર, મોગળાસ્ત્ર, ાશુત લૈષ્ણલળાસ્ત્ર લગેયે ભબન્ન

ભબન્ન ળાસ્ત્રલાા આ અભાુંુ ળાસ્ત્ર શ્રેષ્ઠ છે, આ અભાુંુ ળાસ્ત્ર વલોિભ છે એ

પ્રભાણેની ોતોતાની ભનોવતૃિને અનવુાય વય અને કઠ ીન ભાગણને ભાને

છે.યંત ુતથાથણભા ંતો થૃક થૃક ળાસ્ત્રોને ભાનનાયા ફધાનુ ંએક જ પ્રાપ્તતનુ ં

સ્થાન છે; જેલી યીતે વય અને લાકંીચકૂી લશનેાયી ફધી નદીન6ુ

પ્રાપ્તતસ્થાન એક જ વમદુ્ર છે. દયેકની ુુભચ ભબન્ન ભબન્ન શોમ છે. તેથી તે

યભાત્ભા તળલ, ગણેળ, યાભચદં્ર લગેયેના સ્લરૂો ધયે છે.

વત્મ અતલનાળી છે, અફાતધત છે, વત્મનો કોઇ દદલવ તલનાળ થતો નથી.

વત્મના સ્લરૂભા ંકાઇં દયલતણન થત6ુ નથી. સખુ, દુ:ખ, રાબ શાતનભા ં

યભેશ્વયનુ ંસ્લરૂ ફદરાત ુ ંનથી. ગીતાજીભા ંબગલાન ફોલ્મા છે.

દુ:ખેષ્લનદુ્ધિગ્નભના: સખુેષ ુતલગતસ્શૃ: ... દુ:ખની પ્રાપ્તતભા ંજેનુ ંભન ઉિગે

યદશત યશ ેછે અને સખુભા ંણ જેને સ્શૃા નથી એ ક્સ્થતપ્રજ્ઞ. શ્રીકૃષ્ણ જેવ6ુ

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com10

ફોલ્મા છે તેવ ુ ંજીલનભા ંઆચયી ણ ફતાવ્યુ ંછે. યાભચદં્રજીને યાજ્માભબેક

લખતે અને લનલાવ લખતે એક જ પ્રકાયનો આનદં.શ્રીકૃષ્ણની વો શજાય

યાણી વેલા કયે, વોનાની િાદયકા લગેયે છે ત્માયે ણ આનદં અને એ વલણનો

તલનાળ થામ ત્માયે ણ એ જ આનદં.

શ્રીકૃષ્ણ ઉદ્ધલને કશ ેછે કે:- ઉદ્ધલ આ ફધુ ંખોટંુ છે. હુ ંજ એક વાચો ું.ં

જગત અવત્મ છે, યભાત્ભા વત્મ છે, ભતૂ, બતલષ્મ અને લતણભાનભ,આં જે

એક જ સ્લરૂે યશ ેતે વત્મ . તેથી બગલાન વ્માવે ફીજા કોઇ દેલન6ુ નદશ યંત ુ

વત્મનુ ંઅભે ધ્માન ધયીએ છીએ એભ કહ્યુ ંછે. તેથી વત્મ વાથે સ્નેશ કયો. એથી

સખુી થલામ છે. જગત અવત્મ છે. જગતના ંદાથો દુ:ખરૂ છે. ભનષુ્મ વદા

વલણદા એક સ્લરૂભા ંયશતેો નથી. ઇશ્વય એક સ્લરૂ છે. એને કાભ, િોધ, રોબ

લગેયેની અવય થતી નથી. એ ોતે આનદંરૂ છે. ઇશ્વય તલના જે બાવે છે તે

ભામા છે, અવત્મ છે, બાવ ભાત્ર છે.

અંધાયાભા ંડેલુ ંદોયડુ ંવણરૂે બાવે છે. યંત ુપ્રકાળ આલતા6-જ્ઞાન થતા ં

તેના મથાથણ સ્લરૂનુ ંજ્ઞાન થામ છે, એ યજ્જુ વણ ન્મામે આ વવંાય અવત્મ

શોલા છતા ંભાનલેને અજ્ઞાનને કાયણે તે વત્મ શોમ એભ બાવે છે.

આ દૃશ્મ જગત ભ્રભરૂ છે, ખોટંુ છે તેભ છતા ંવત્મરૂ યભેશ્વયના આધાયે

તે યશલે ુ ંશોલાથી તે વત્મ જેવુ ંબાવે છે. યભાત્ભા વત્મ છે તેથી આ જગત

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com11

અવત્મ શોલા છતા ંવત્મ જેવુ ંબાવે છે. જગતનુ ંઅતધષ્ઠ ાન ઇશ્વય વત્મ શોલાથી

તે વત્મ જેવુ ંબાવે છે.

યાજાએ ખોટા ંભોતીનો શાય શમેો શોમ, તોણ પ્રતતષ્ઠ ાને કાયણે રોકો

ભાનળે કે યાજાએ વાચા ભોતીનો શાય શમેો છે, શાય વાચા ભોતીનો છે. ગયીફ

ાનુ:ં32

ભાણવે વાચા ભોતીનો શાય શમેો શોમ તોણ તેની ગયીફીને કાયણે રોકો એભ

ભાનળે કે તેણે ખોટા ભોતીનો શાય શયેેરો છે.

બાગલતના શરેા સ્કંધના શરેા અધ્મામનો ફીજો શ્રોક એ બાગલતની

પ્રસ્તાલનારૂ છે. બાગલતનો મખુ્મ તલમ ક્યો? બાગલતનો અતધકાયી કોણ?

લગેયેનુ ંલણણન આ ફીજા શ્રોકભા ંકયુ ંછે.

ધભણ: પ્રોજજઝતકૈતલોડત્ર યભો તનભણત્વયાણા ંવતા ં

લૈદ્ય ંલાસ્તલભત્ર લસ્તતુળલદં તાત્ર્મોન્મલૂ્નમ ્...

શ્રીભદ બાગલતભા ંપ્રાણીભાત્ર ઉય દમાલાા અને ભત્વયથી યદશત એલા

વત્ુુ ુોનો કેલ ઇશ્વયાધનરૂ તનષ્કાભ યભધભણ લણણવ્મો છે. તેભજ જે

યભાથણરૂ જાણલા મોગ્મ, યભસખુને આનાય અને આધ્માજત્ભક, આતધબૌતતક

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com12

ત્થા આતધદૈતલક તાને દૂય કયનાય છે તે ભાણત્ભરૂ લસ્ત ુઆ શ્રીભદ્

બાગલતભા ંલણણલેર છે.

પ્રોજ્જ્ઝત કૈતલો ધભણ—જે ધભણભા ંભફરકુર કટ નથી તનષ્કટ ધભણ –એ

બાગલતનો તલમ છે. તનષ્કાભ કભણભા ંદો ક્ષમ્મ છે. વકાભ કભણભા ંદો ક્ષમ્મ

નથી. તનષ્કાભ કભણભા ંભરૂ ક્ષમ્મ છે: યંત ુવકાભ કભણભા ંભરૂ થામ તે ક્ષમ્મ

નથી. નાયદજીએ લાલ્ભીદકને યાભના ભતં્રનો જ કયલાનુ ંકહ્યુ.ં લાલ્ભીદક ભરૂથી

યાભ યાભને ફદરે ભયા ભયા જલા રાગ્મા. ભયા ભયા કશલેાથી ણ આ ભતં્રનુ ં

પ તેને ભયાયુ.ં

અતતાીના મખુભાથંી બગલાનનુ ંનાભ જરદી નીકત ુ ંનથી. બગલાન

અંદય આલે તો ાને ફશાય નીકવુ ંડે, એટરે ા બગલાનનુ ંનાભ રેલા

દેત ુ ંનથી.

વેલાનુ ંપ વેલા છે, ભેલા નદશ. મકુ્તતની આળા કયળો નદશ. બાગલતનો

મખુ્મ તલમ છે તનષ્કાભ બક્તત. બોગ બોગલલાની ઇચ્છા છે ત્મા ંબક્તત યશતેી

નથી . બોગ ભાટે બક્તત કયે તેને બગલાન લશારા નથી. તેને વવંાય લશારો છે.

કાભ સખુ ભાટે બગલાનની પ્રાથણના ન કયો.

ભાુંુ કાભ કયલા ઠ ાકોયજી આલે એલો તલચાય કયે તે લૈષ્ણલ કશલેામ? નશં

જ.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com13

બગલાન ાવે કેટરાક તુ્ર ભાગેં છે, કેટરાક ૈવા ભાગેં છે. ભાગંલાથી

પ્રેભનો બગં થામ છે, પ્રેભ છો થામ છે. ભાટે બગલાન ાવે કાઇં ભાગંળો નદશ.

બગલાનને તભાયા ઋણી ફનાલજો. શ્રીયાભચદં્રજીનો યાજ્માભબેક થમા છી

તે દયેક લાનયને બેટ વોગાદ આી નલાજેળ કયે છે. યંત ુશનભુાનજીને

તે કાઇં આતા નથી. આ જોઇ વીતાજીને ગ્રાતન થઇ. ભાતાજી કશ,ે આ

શનભુાનને ણ કાઇં આોને. યાભજી કશ:ે- શનભુાનને હુ ંશુ ંઆુ?ં શનભુાનના

ઉકાયનો ફદરો ભાયાથી લાી ળકામ તેભ નથી. શનભુાને ભને તેભનો ઋણી

ફનાવ્મો છે. બગલાને શનભુાનજીને કહ્યુ:ં

પ્રતત ઉકાય કુંુ કા તોયા, વન્મખુ શો ન ળકત મખુ ભોયા ...

શદુ્ધ પ્રેભભા ંરેલાની નદશ આલાની બાલના થામ છે. ભોશ બોગ ભાગેં છે,

જ્માયે પ્રેભ બોગ આે છે. પ્રેભભા ંભાગંણી ન શોમ. પ્રેભભા ંભાગંણી આલી એટરે

વાચો પ્રેભ ગમો વભજલો. બક્તતભા ંભાગંો એટરે ભાગેંરી લસ્ત ુભળે ખયી, ણ

બગલાન જળે. આલાલાો જળે. ગીતાજીભા ંકહ્યુ ંછે:

ાનુ:ં33

દેઆન્દેલમજો માક્ન્તભદ્ બતતા માક્ન્ત ભાભત ...

ગીતા.અ.7 શ્રોક:23.

વકાભી બતતો જે જે દેલતાની જૂા કયે છે તે તે દેલતા િાયા હુ ંતેભને

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com14

ઇપ્ચ્છત બોગો આુ ંું.ં યંત ુભાયી જ તનષ્કાભ બક્તત કયનાયા બતતો ભને

પ્રાતત કયે છે. બગલાન ાવે ૈવા ભાગંળો તો બગલાન ૈવા આળે, યંત ુ

બગલાન ભળે નદશ.

તનષ્કાભ પ્્તત ઉિભ છે.લૈષ્ણલો મકુ્તતની ણ અેક્ષા યાખતા નથી. શદયના

જન તો મકુ્તત ન ભાગે, મકુ્તત કયતા ંબક્તતભા ંઅરૌદકક આનદં છે. બગલાન

ભાુંુ કાભ કયે તેલી અેક્ષા ન યાખો.

યાભકૃષ્ણ યભશવંને કેન્વય થમેલુ.ં તળષ્મો કશ:ે- ભાતાજીને કશો, તભાયો યોગ

વાયો કયે. યાભકૃણે કહ્યુ,ં ભાયી ભાતાને હુ ંભાયા ભાટે તકભરપ નદશ આુ.ં

ભાગંલાથી વાચી ભૈત્રીનુ ંગૌયલ ટકત ુ ંનથી. વાચી ભૈત્રી વભજનાય ભાગંતો

નથી. સદુાભાની બગલાન વાથેની ભૈત્રી જુ. સદુાભાની ક્સ્થતત ગયીફ શતી.

તેભની ત્નીએ તેભને કૃષ્ણને ત્મા ંભાગંલા ભોકલ્મા. સદુાભા બગલાનને ભલા

આવ્મા છે. સદુાભા ભાગંલા આવ્મા નથી. િાયકાનાથનો લૈબલ તેભણે જોમો ણ

સદુાભાએ જીબ ફગાડી નથી . સદુાભાએ બગલાન ાવે કાઇં ભાગં્ય ુ ંનથી. ભાયા

ૌલા બગલાન આયોગે તેની ભાયે ઝાખંી કયલી છે. સદુાભા રેલા આવ્મા નથી તે

ોતાનુ ંવલણસ્લ આલા આવ્મા છે. ઇશ્વય શરેા તભાુંુ વલણસ્લ રઇ રેળે તે

છી ોતાનુ ંવલણસ્લ આળે. જીલ તનષ્કાભ ફને છે ત્માયે બગલાન તેની જૂા

કયે છે. જીલ જ્માયે જીલણુ ંછોડી ઇશ્વયના િાયે જામ છે ત્માયે બગલાન ણ

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com15

ઇશ્વયણુ ંભરૂે છે.દળ દદલવના ભખૂ્મા શતા તોણ સદુાભાએ ોતાનુ ંવલણસ્લ

(મઠૂ ી ૌલા) બગલાનને આી દીધુ.ં ૌલાની દકંભત ન શતી, સદુાભાના પ્રેભની

દકંભત શતી.

ભાયા સખુ ભાટે ઠ ાકોયજીને દુ:ખ થામ તો ભાયી બક્તત વથૃા છે, તનષ્પ છે

એભ ભાનજો.

બગલાન ાવે કાઇં ભાગંળો નદશ. તેથી બગલાન ઋણી ફને છે. ગોીએ

કાઇં ભાગં્ય ુ ંનથી એટરે ગોીના ઋણભા ંયહ્યા છે.

ગોી ગીતભા ંણ ગોી બગલાનને કશ ેછે કે અભે ડ શલુ્ક દાતવકા છે.

તનષ્કાભ બાલે વેલા કયતી દાવી છીએ. કુુુક્ષેત્રભા ંશ્રીકૃષ્ણ તેભજ ગોી

ભે છે ત્માયે ણ ગોી શ્રીકૃષ્ણ ાવે કાઇં ભાગંતી નથી. પતત એટલુ ંજ

ઇચ્છે છે કે-

વવંાયકૂ તતતોિયણાલરફં ંગેશજુંાભત ભસં્યદુદમાત ્વદા ન:...

વવંાયરૂી કલૂાભા ંડેરાંને તેભાથંી ફશાય નીકલાના અલરફંન રૂ

આનુ ંચયણ કભ, અભે ઘયભા ંયશીએ તોણ અભાયા ભનભા ંવદાકા પ્રગટ

યશો.

એક વખી ઉદ્ધલજીને કશ ેછે, ઉદ્ધલ રોકો કશ ેછે શ્રીકૃષ્ણ ભથયુા ગમા ણ તે

ખોટંુ

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com16

ાનુ:ં34

છે. ભાયા ઠ ાકોયજી શભંેળા ંભાયી વાથે છે. ચોલીવ કરાક અભાયો અને તેનો તનત્મ

(24*7) વમંોગ છે.

ઠ ાકોયજીને તનત્મ વાથે યાખળો તો જ્મા ંજળો ત્મા ંબક્તત કયી ળકળો.

તકુાયાભ તેથી તો કશ ેછે:- બરે ભને બોજન ન ભે ણ ચોલીવ કરાકભા ં

એક ક્ષણ ણ શ ેપ્રભ,ુ તલઠ્ઠરનાથ ભને તભાયાથી અરગ ન કયળો.

બગલાન ઉદ્ધલને કશ ેછે:- ઉદ્ધલભાયી ગોી ભાયાભમ ભચિલાી ભદથે

ત્મતત દેશીકા છે.

ગોીનો આદળણ આંખ વભક્ષ યખી બગલાનની બક્તત કયો. સદુાભાની

તનષ્કાભ બક્તત માદ યાખી તેલી બક્તત કયો.

સદુાભા અને ગોી જેલી તનષ્કાભ બક્તત કેલો.સદુાભાની તનષ્કાભ બક્તત

શતી. બક્તત તનષ્કાભ શળે તો બગલાન ોતાનુ ંસ્લરૂ આી દેળે અને તેથી જ

તનષ્કાભ બક્તત એ બાગલતનો મખુ્મ તલમ છે.

તનષ્કાભ બક્તત શ્રેષ્ઠ છે. ગોીનો શ્રી કૃષ્ણ પ્રત્મેનો પ્રેભ એ તનષ્કાભ બક્તતનુ ં

ઉદાશયણ છે. ગોીને મકુ્તતની ણ ઇચ્છા ન શતી. શ્રીકૃષ્ણનુ ંસખુ એ જ ભાુંુ

સખુ એલો પ્રેભનો આદળણ ગોીનો શતો. એક વખીએ ઉદ્ધલને વદેંળો આતમો

છે કે- શ્રી કૃષ્ણ તલમોગભા ંઅભાયી દળા કેલી તેનો ઉદ્ધલજી આે અનબુલ કમો.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com17

ભથયુાભા ંગમા છી શ્રી કૃષ્ણને કશજેો કે,આ ભથયુાભા ંઆનદંભા ંભફયાજતા શો

તો અભાયા સખુ ભાટે વજૃભા ંઆલલાનો દયશ્રભ કયળો નદશ. અભાયો પ્રેભ જાતે

સખુી થલા ભાટે નદશ યંત ુશ્રી કૃષ્ણને સખુી કયલા ભાટે છે. શ્રી કૃષ્ણના

તલમોગભા ંઅભે દુ:ખી છીએ, તલરા કયીએ છીએ, યંત ુભાયા તલયશભા ંજો તે

ભથયુાભા ંસખુી શોમ તો સખુી યશ.ે અભાયા સખુ ભાટે તે અશં ન આલે. યંત ુ

જો તેને ોતાના સખુ ભાટે અશં આલવુ ંશોમ તો બરે આલે.

ફીજાને સખુે સખુી થવુ ંએ પ્રેભનુ ંરક્ષણ છે. ળાદંડલ્મ મતુનએ ોતાના

બક્તતસતૂ્રભા ંરખ્યુ ંછે.

તત્સખુે સખુીત્લમ ્પ્રેભ રક્ષણમ ્...

ધન્મ છે વજૃબતતોને, તે શ્રી કૃષ્ણને ભથયુા ભલા ગમા નથી. ગોી પ્રેભભા ં

ાગર ફને છે ત્માયે અનબુલ કયે છે કે શ્રી કૃષ્ણ ભાયી વાથે છે. એક વખી

તલચાયે છે, હુ ંત્મા ંભલા જઇળ. ણ હુ ંત્મા ંભલા જાઉં અને ઠ ાકોયજીને કાઇંક

દયશ્રભ થામ તો? તેના કયતા ંહુ ંતલમોગનુ ંદુ:ખ વશન કયીળ. તેથી શ્રી કૃષ્ણ

કશ ેછે—ભને ગોકુભા ંગોી વાથે જે આનદં ભયામો તે િાયકાભા ંનથી.

ગોીનો પ્રેભ તનષ્કાભ છે. બગલાનનો આશ્રમ રે તે તનષ્કાભ ફને છે.

ગોીની આલી બક્તતથી યભાત્ભા ગોીના ઋણભા ંયહ્યા છે.

ગોીના પ્રેભનો ભદશભા જોલા જેલો છે. શ્રી કૃષ્ણ એક લખત ભફભાય ડયા(

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com18

પ્રબે ભફભાય ડલાનુ ંનાટક યચ્યુ)ં કોઇ દલા વપ થઇ નદશ ત્માયે પ્રભએુ

લૈષ્ણલ ચયણ યજ દલા તયીકે ભાગંી. કોઇ લૈષ્ણલ ોતાના ચયણની યજ દલા

તયીકે આે તો બગલાનનો યોગ વાયો થામ.

ાનુ:ં35

કૃષ્ણની ટયાણી ાવે ચયણયજની ભાગણી કયલાભા ંઆલી. વઘી

યાણી આંચકો અનબુલે છે. પ્રાણનાથને ચયણ યજ આીએ તો ભોટંુ ા

રાગે અને નયકભા ંજવુ ંડે, નયકભા ંકોણ જામ, દયજ નદશ આીએ.ફીજા

ાવે ચયણયજની ભાગણી કયલાભા ંઆલી. કોઇ તૈમાય ન થયુ.ં

અંતે ગોી ાવે લાત રઇ જલાભા ંઆલી. ગોીએ લાત વાબી કે

અભાયા કૃષ્ણ ભફભાય છે. જો તે વાયા થતા શોમ તો અભાયા ચયણની યજ

આલા અભે તૈમાય છીએ. તેના ફદરાભા ંઅભને જે દુ:ખ બોગલલાનુ ંઆલળે તે

બોગલીશુ.ં જો અભાયો કનૈમો સખુી થતો શોમ તો અભે નયકની માતના વશન

કયલા ણ તૈમાય છીએ. ગોીએ ચયણયજ આી. શ્રીકૃષ્ણનો યોગ વાયો

થમો. તનષ્કાભ પ્રેભની યીક્ષા થઇ.

બાગલતનુ ંપ છે તનષ્કાભ બક્તત. તનષ્કાભ બક્તત બગલાનને પ્રવન્ન કયે છે.

ગોીની જેભ તનષ્કાભ બક્તત કેલો. બક્તતથી મકુ્તત ભે છે. બક્તત તલના

લૈયાગ્મ અને જ્ઞાન ન ભે. જ્ઞાન લગયની બક્તત આંધી છે અને બક્તત લગયનુ ં

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com19

જ્ઞાન ાગંળંુ છે, આદત અને શાજત છી કયે તો જ ભાનલ પ્રભભુા ંરીન ફની

ળકે છે.

બાગલતનો મખુ્મ તલમ છે તનષ્કાભ બક્તત. બાગલત વલણ ભાટે છે. લેદાતં

વલણ ભાટે નથી. લેદાતંનો અતધકાયી કોણ? જેણે ટ્ વંતિ લગેયેની પ્રાપ્તત કયી

શોમ તેલેદાતંનો અતધકાયી છે જ્માયે બાગલત તો વલણ ભાટે છે.

તનભણત્વયાણાભ- તનભણત્વય થઇને કથા વાબંલી. ભત્વય એ ભોટાભા ંભોટો ળત્ર ુ

છે. ભત્વય ફધાને જલે છે. જ્ઞાની તેભ મોગીને ણ જલે છે.

ચાગંદેલ ોતે પ્રાતત કયેર મોગ તવદ્ધદ્ધના ફે 1400 લણ જીવ્મા. મતૃ્યનુે

ચૌદ લખત તેએ ાું ંથેલ્યુ ંશત ુ.ં તે તવદ્ધદ્ધભા ંપવામેરા શતા. તેભને

પ્રતતષ્ઠ ાનો ભોશ શતો. તેએ જ્ઞાનએશ્વયની કીતતિ વાબંી. ચાગંદેલ જ્ઞાનેશ્વય

ભાટે ભત્વય કયલા રાગ્મા. આ ફાક શુ ંભાયા કયતા ંણ લધ્મો? જ્ઞાનેશ્વયને

ત્ર રખલાની ઇચ્છા થઇ, તે લખતે જ્ઞાનેશ્વયની ઉંભય વો લણની શતી.

ચાગંદેલને થયુ,ં ત્રભા ંજ્ઞાનેશ્વયને ભાટે શુ ંવફંોધન કયવુ?ં જ્ઞાનેશ્વય ઉંભયભા ં

ોતાનાથી નાના, ભાત્ર વો લણના એટરે જૂ્મ તો કેભ રખામ? મેભજ આલા

ભશાજ્ઞાની ુુ ુને ભચયંજીલી એભ ણ રખામ નદશ. ત્રની ળરૂઆઅત જ આ

બાજંગડભા ંન કયી ળક્યા. તેથી તેભણે કોયો ત્ર જ્ઞાનેશ્વય ઉય ભોકલ્મો.

વતંોની બાા વતંો જાણી ળકે. વતંો કોયો કાગ ણ લાચંી ળકે છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com20

મતુતાફાઇએ ત્રનો જલાફ રખ્મો. 1400 લણની તભાયી ઉંભય થઇ, યંત ુ

1400 લે ણ ત ુ ંકોયો યહ્યો.

ચાગંદેલને થયુ,ં જ્ઞાનેશ્વય જેલા ુુ ુને ભવુ ંતો જોઇએ. ચાગંદેલને છી

જ્ઞાનેશ્વયને ભલા જલાની તીવ્ર ઇચ્છા થઇ. ોતાની તવદ્ધદ્ધ ફતાલલા તેણે

લાઘ ઉય વલાયી કયી અને વણની રગાભ ફનાલી. આ પ્રભાણે તે

જ્ઞાનેશ્વયને ભલા આલતા શતા.

ાનુ:ં 36

જ્ઞાનેશ્વયને કોઇએ કહ્યુ ંકે—ચાગંદેલ લાઘ ઉય વલાયી કયી તભને ભલા

આલે છે, જ્ઞાનેશ્વયને થયુ ંકે આ ડોવાને તવદ્ધદ્ધનુ ંઅભબભાન છે.

ચાગંદેલે ોતાની તવદ્ધદ્ધના અભબભાનથી જ્ઞાનેશ્વયને ત્રભા ંજૂ્મ

વફંોધનરખ્યુ ંન શત ુ.ં

તેભને ફોધાઠ આલા જ્ઞાનેશ્વયે તલચાયુ.ં વતં ભલા આલે એટરે તેનુ ં

સ્લાગત કયલા વાભે તો જવુ ંજોઇએ ને? તે લખતે જ્ઞાનદેલ ટરા ઉય ફેઠ ા

શતા. તેણે ટરાને ચારલા કહ્યુ.ં થ્થયનો ટરો ચારલા રાગ્મો. ટરાને

વાભેથી આલતો જોઇ ચાગંદેલનુ ંઅભબભાન ગી ગયુ.ં

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com21

ચાગંદેલે કહ્યુ:ં- ભં તો દશંસ્ત્ર શુને લળ કમાણ છે ત્માયે આ જ્ઞાનેશ્વયભા ંતો

એલી ળક્તત છે કે તે જડને ણ ચેતન ફનાલી ળકે છે. તે ફન્નેનો ભેા

થમો. ચાગંદેલ જ્ઞાનેશ્વયના તળષ્મ ફન્મા.

આ દૃષ્ટાતં તલળેભા ંફતાલે છે કે શઠ મોગથી ભનને લળ કયલા કયતા ં

પ્રેભથી ભનને લળ કયવ6ુ ઉિભ છે. ચાગંદેલ શઠ મોગી શતા. શઠ થી-ફાત્કાયથી

તેભણે ભનને લળ કયેલુ.ં મોગ ભનને એકાગ્ર કયી ળકે ણ મોગ ભનને, હૃદમને

તલા કયી ળકત ુ ંનથી. એટરે ચાગંદેલ જ્ઞાનેશ્વયની ઇષ્માણ કયતા શતા. હ્રદમને

તલળા કયે છે બક્તત. બક્તતથી હ્રદમ ીગે છે, તલળા થામ છે.

ભત્વય કયનાયનો આ રોક અને યરોક ફન્ને ફગડે છે. ભનભા ંયશરેા ં

ભત્વયને કાઢળો તો ભનભોશનનુ ંસ્લરૂ ભનભા ંઠ વી જળે.

કથાને વાબંી તેને જીલનભા ંઉતાયનાય ફહ ુછા છે. કથા વાબંો અને

જીલનભા ંન ઉતાયો. બાગલતની કથા વાબંનાયો તનષ્કાભ અને તનભણત્વય

ફને.

કોઇ જીલ પ્રત્મે કુબાલ યાખો તો તે ઇશ્વય પ્રત્મે કુબાલ યાખલા જેવુ ંછે.

ભનષુ્મ તનભણત્વય ન ફને ત્મા ંસધુી તેનો ઉદ્ધાય થતો નથી. જેલી બાલના તભે

ફીજા ભાટે યાખળો તેલી બાલના તે તભાયા ભાટે યાખળે. ફીજા વાથે લેય

કયનાયો ોતા વાથે લેય કયે છે. કાયણ વલણના હ્રદમભા ંઇશ્વય યશરેા છે.

ગીતાજીભા ંકહ્યુ ંછે:

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com22

ક્ષેત્રજ્ઞ ંચાત ભા ંતલદ્ધદ્ધ વલણ ક્ષેત્રેષ ુબાયત ...

નૈતભાયણ્મભા ંઅઠ યાવી શજાય ઋતનુ ંબ્રહ્મવત્ર થયુ ંછે. તે બ્રહ્મવત્રભા ં

એક લાય સતૂજી ધામાણ. ળૌનકજીએ સતૂજીને પ્રશ્ન કમો, જીલભાત્રનુ ંકલ્માણ

ળાથી થામ તે કશો. કલ્માણનુ ંસરુબ અને વય વાધન ફતાલો. ભનષુ્મભાત્રનુ ં

કલ્માણ થામ તેલો કોઇ ઉામ ફતાલો. કભયગુના ળક્તતશીન ભાણવો ણ જે

વાધન કયી ળકે તે વાધન ફતાલો.

તલસ્તાયલૂણક કૃષ્ણ કથા આ વબંાલો. કૃષ્ણ કથાભા ંતપૃ્તત થતી નથી. તેભ

દળણનભા ંણ તપૃ્તત થતી નથી, ફેટ િાયકાના શ્રીકૃષ્ણનુ ંસ્લરૂ દદવ્મ છે. શ્રી

નાથજીનુ ંસ્લરૂ ભનોશય છે, દળણન કયતા ંતપૃ્તત થતી નથી.

બગલાનની ભગંભમ અલતાય-કથાનુ ંલણણન કયો. બગલાનની રીરા

વાબંલાભા ંઅમ્ને કદી તપૃ્તત થતી નથી.

ાનુ:ં37

કભયગુભા ંઅધભણ લધે છે ત્માયે ધભણ કોને ળયણે જામ છે. શરેા સ્કંધનો આ

શરેો અધ્મામ પ્રશ્નાધ્મામ છે.

વમદુ્રાયકયલાલાાને જેભ કણણધાય ભી જામ તેભ આ અભને ભયામા છો,

આ બગલાન અભાયા કેલટ છો. એલી યીતે પ્રેભથી કથા કશો કે જેથી અભાયા

હ્રદમ ીગે. પ્રભકૃુાથી તભે અભને ભયામા છો.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com23

યભાત્ભાના દળણનની આતયુતા તલના વાચા વતં ભતા નથી. જીલને

યભાત્ભાને ભલાની આતયુતા જાગે છે ત્માયે પ્રભકૃુાથી વતં ભે છે. સ્લાદ

બોજનભા ંનશં ણ ભખૂભા ંછે. ભનષુ્મને યભાત્ભાને ભલાની ભખૂ ન જાગે

ત્મા ંસધુી તેને વતં ભે તો ણ તેને તેભા ંવદ્ બાલ થતો નથી તેનુ ંએક જ

કાયણ છે, જીલને બગલત દળણનની ઇચ્છા જ થતી નથી.

લતતાનો અતધકાય તવદ્ધ થલો જોઇએ તે પ્રભાણે શ્રોતાનો અતધકાય ણ તવદ્ધ

થલો જોઇએ. શ્રલણના ત્રણ પ્રધાન અંગ છે.

(1) શ્રદ્ધા. શ્રોતાએ એકાગ્રતાથી શ્રદ્ધાથી કથા વાબંલી જોઇએ.

(2) જીજ્ઞાવાણુ.ં શ્રોતાભા ંજજજ્ઞાવા શોલી જોઇએ. જજજ્ઞાવા ન શોમ તો ભન ઉય

કથાની અવય થળે નદશ. જાણલાની જજજ્ઞાવા ન શોમ તો તેને કથા શ્રલણથી

તલળે રાબ થતો નથી.

(3) તનભણત્વયતા. શ્રોતાને જગતભા ંકોઇ જીલ પ્રત્મે ભત્વયબાલ ન શોલો જોઇએ.

કથાભા ંદીન થઇને જવુ ંજોઇએ. ા છોડી ભને બગલાનને ભલાની તીવ્ર

આતયુતા છે એલી બાલના કથાભા ંકયો તો શ્રીકૃષ્ણના ંદળણન થામ.

પ્રથભ સ્કંધભા ંતળષ્મનો અતધકાય ફતાવ્મો.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com24

એક ભશાત્ભા યાભામણની કથા કયતા શતા. કથા યૂી થઇ. એક જણે

ભશાત્ભાને છૂય ુ:ં- આે કથા કશી ન ભને વભજાયુ ંનદશ કે યાલણ યાક્ષવ શતો

કે યાભ યાક્ષવ શતા.

ભશાત્ભાએ કહ્યુ;ં- યાલણ ણ યાક્ષવ નદશ કે યાભ ન નદશ, ણ યાક્ષવ હુ ંું ં

કે જે તને વભજાલી ળક્યો નદશ.

યભાત્ભાની કથા લાયંલાય વાબંળો ત્માયે પ્રભ ુપ્રત્મે પ્રેભબાલ જાગે છે.

ળૌનક મતુનએ સતૂજીને કહ્યુ:ં- બગલતકથાભા ંઅભને શ્રદ્ધા છે. તભાયા પ્રત્મે

આદય છે. અનેક જન્ભોના ણુ્મનો ઉદમ થામ ત્માયે અતધકાયી લતતાને મખુેથી

કથા વાબંલાની ભે છે.

શ્રલણબક્તત શરેી છે. ુુતભણીએ ોતાના ત્રભા ંરખુ ંછે, તભાયી કથા

વાબંયામા છી તભને યણલાની ઇચ્છા થઇ. શ્રતુ્લા ળબ્દ ત્મા ંઆવ્મો છે.

શ્રોતાભા ંતલનમ શોલો જોઇએ તેભ લતતાભા ંણ તલનમ શોલો જોઇએ, સતૂજી

તલનમ દાખલે છે. સતૂજી કશ ેછે:- તભે જ્ઞાની છો, પ્રભ ુપ્રેભભા ંાગર છો યંત ુ

ભાુંુ કલ્માણ કયલા તભે પ્રશ્ન કમો છે. કથા કયી હુ ંતો ભાયી લાણીને તલત્ર

કયીળ.

ભભ ત્લેતા ંલાણં ગણુકથન ણુ્મેન બલત:

નુાભીત્મથેડક્સ્ભન યુભથન બદુ્ધદ્ધવ્મણલતવતા

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com25

તળલભદશમ્ન સ્તોત્ર.

ાનુ:ં38

આય6બભા ંસતૂજી શકુદેલજીને લદંન કયે છે તે છી બગલાન નયામણને ,

નાયામણ ંનભસ્કૃત્મ...

બાયતના પ્રધાન દેલ નાયામણ છે. શ્રીકૃષ્ણ ગોરોતભા ંધામાણ છે. વલણ

અલતાયોની વભાપ્તત થામ છે, આ નાયામણની વભાપ્તત થઇ નથી અને થલાની

નથી. બાયતની પ્રજાનુ ંકલ્માણ કયલા તે આજે ણ તશ્ચમાણ કયે છે.

ળકંયાચામણ નયનાયામણના ંદળણન કયે છે ત્માયે આજ્ઞા થઇ છે. ફદદ્રનાયામણભા ં

નાયદ કંુડ છે ત્મા ંસ્નાન કયો.. ત્માથંી તભનેમતૂતિ ભળે તેની સ્થાના કયો,

ફદદ્રનાયામણની સ્થાના ળકંય સ્લાભીએ કયી છે. ળકંયાચામણનો શરેો ગ્રથં છે

તલષ્ણ ુવશસ્ત્રનાભની ટીકા.

ભનથી ભાનવદળણનનુ ંફહ ુણુ્મ રખ્યુ ંછે. ભનથી નયનાયામણને પ્રણાભ

કયો. જે જામ ફદયી તેની કામા સધુયી.

ફદદ્રનાયામણભા ંરક્ષ્ભીજીની મતૂતિ ભદંદયની ફશાય છે. તશ્ચમાણભા ંસ્ત્રીનો,

દ્રવ્મનો, ફાકનો વગં ફાધક છે.

એક બતતે ફદદ્રનાયામણના જૂાયીને છૂય ુ:ં- આલી વખત ઠ ંડીભા ંઠ ાકોયજીને

ચદંનની જૂા કેભ કયો છો. જૂાયીએ કહ્યુ:ં- અભાયા ઠ ાકોયજી તશ્ચમાણ ખફૂ કયે

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com26

છે. તેથી ળક્તત લધે છે. એટરે ઠ ાકોયજીને ગયભી ફહ ુથામ છે. એટરે ચદંનની

જૂા કયલાભા ંઆલે છે.

સતૂજી વયસ્લતીને, વ્માવજીને લદંન કયે છે છી સતૂજી કથાનો આયંબ કયે

છે.

વ લૈ ુવંા ંયો ધભો મતો બક્તતયધોક્ષજે

અશૈતકુ્યપ્રતતશતા મમાડ આત્ભાવમ્પ્રવીદતત...

બા. 1-2-6.

જેનાથી બગલાન શ્રીકૃષ્ણભા ંબક્તત થામ એ ભનષુ્મોને ભાટે શ્રેષ્ઠ ધભણ છે.

બક્તત ણ એલી કે જેભા ંકોઇ પ્રકાયની કાભના ન શોમ અને જે તનત્મતનયંતય

થામ. આલી બક્તતથી હ્રદમ આનદંસ્લરૂ યભાત્ભાની પ્રાપ્તત કયીને કૃતકૃત્મ

થઇ જામ છે.

સતૂજી કશ ેછે:- જીલાત્ભા અંળ છે. યભાત્ભા અંળી છે. અંળીથી અંળ તલખટૂો

ડયો છે તેથી તે દુ:ખી છે. તે અંળ અંળીભા ંએટરે કે ઇશ્વયભા ંભી જામ તો

જીલ કૃતાથણ થામ. બગલાન તો કશ ેછે. ભભૈલાળંો જીલરોકે ત ુ ંભાયો અંળ છે. ત ુ ં

ભને ભીને કૃતાથણ થઇળ.

નય એ નાયામણનો અંળ છે. ભં નક્કી કયુ ંછે કે અંળ (નય) નાયામણ અંળીને

ન ભે ત્મા ંસધુી તેને ળાતંત ભતી નથી. ભં આ તવદ્ધાતં નક્કી કમો છે કે ભાયા

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com27

યભાત્ભાનો આશ્રમ કયી ભાયે તેની વાથે એક થવુ ંછે. કોઇણ યીતે ઇશ્વય વાથે

એક થલાની જરૂય છે. જ્ઞાની જ્ઞાનથી અબેદ તવદ્ધ કયે છે લૈષ્ણલ ભાશાત્ભા

પ્રેભથી અિતૈ તવદ્ધ કયે છે.

જીલ ઇશ્વયથી કેભ તલખટૂો તેની ચચાણ કયલાની જરૂય નથી. જીલને ઇશ્વયનો

તલમોગ થમો છે એ વત્મ છે. આ તલમોગ ક્યાયથી અને કેભ થમો

તેની ચંાત કયલાની જરૂય નથી, તેથી રાબ નથી. ધોતતમાને ડાઘ ડયો શોમ

તો તે ક્યાયે ડયો

ાનુ:ં 39

અને કેભ ડયો તે તલચાયલાથી ધોતતયુ ંસ્લચ્છ થળે નદશ.ત ુ ંતે ડાઘ જ દૂય કય.

તે પ્રભાણે જીલ ઇશ્વયને ભલા જ પ્રમત્ન કયે તે ઇષ્ટ છે.

જીલ બાગ્મળાી ત્માયે ફને કે જ્માયે તે તનબણમ ફને છે. જેને ભાથે કાનો

બમ છે તે તનબણમ ક્યાથંી? બાગ્મળાી તે કે જેને મતૃ્યનુો બમ નથી. ધ્રલુને,

વજૃબતતોને, ાડંલોને ધન્મ છે કે જેને કા આધીન શતો.

ઇશ્વયને અેક્ષા યશ ેછે,ભનષુ્મને ભન બદુ્ધદ્ધ આી તેનુ ંતેણે શુ ંકયુ?ં મતૃ્ય ુ

એટરે દશવાફ આલાનો દદલવ. જેનુ ંજીલન શદુ્ધ છે તેનો દશવાફ ચોકખો છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com28

જીલને દશવાફ આતા ંફીક રાગે છે. ઇન્કભટેક્ષ ઑદપવયને એક ફે રાખનો

દશવાફ આલો ડે છે ત્માયે ફીક રાગે છે. ત્માયે આખા જીલનનો દશવાફ પ્રભ ુ

ભાગંળે ત્માયે શુ ંદળા થળે? તેનો તલચાય કમો છે કોઇ દદલવ !

અંતકાે ફીક રાગે છે કયેરા ંાોની માદથી. મતૃ્યનુી ફીક છે ત્મા ંસધુી

ળાતંત નથી. કાના કા બગલાન જીલને અનાલે તો બગલાનનો નોકય કા

તેનુ ંકાઇં ફગાડી ળકતો નથી.

ઉતનદ્ કશ ેછે:- જીલ અને ઇશ્વય વાથે ફેઠ ા ંછે , છતા ંજીલ ઇશ્વયને

ખી ળકતો નથી. જીલ ફદશમુણખને ફદરે અંતયમખુ ફને તો તે અંતયમાભીને

ખી ળકે છે.

એક ભનષુ્મને ખફય ડી કે ગગંા દકનાયે યશતેા એક વતં ભશાત્ભા ાવે

ાયવભભણ છે. ાયવભભણ ભેલલા તે ભનષુ્મ વતંની વેલા કયલા રાગ્મો. વતંે

કહ્યુ ંકે હુ ંગગંાસ્નાન કયીને આવુ ંઅને આલીને તને ાયવભભણ આીળ. વતં

ગમા. ેરાનુ ંભન તરાાડ થલા રાગ્યુ,ં ાયવભભણ ભેલલા ભાટે, વતંની

ગેયશાજયીભા ંઆખી ઝૂંડી પંદી લયામો; યંત ુાયવભભણ શાથ ન રાગ્મો. વતં

ધામાણ. વતંે કહ્યુ,ં આટરી ધીયજ ન યાખી ળક્યો? ાયવભભણ તો ભં દાફડીભા ં

મકૂી યાખ્મો છે.એભ કશી દાફડી નીચે ઉતાયી. આ ાયવભભણ રોખડંની

દાફડીભા ંશતો. ેરા ભનષુ્મને ળકંા ગઇ કે આ યવભભણ રોખડંની દાફડીભા ંછે

તેભ છતા ંઆ રોખડંની દાફડીભા ંછે તેભ છતા ંઆ રોખડંની દાફડી વોનાની

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com29

કેભ ન થઇ? વાચેવાચ આ ાયવભભણ શળે? કે વતં ભાયી ભશ્કયી કયે છે? તેભણે

વતંને છૂય ુ,ં દાફડીભા ંાયવભભણ શોલા છતા ંરોખડંની દાફડી વોનાની કેભ ન

થઇ? વતંે વભજાવ્યુ ં કે ત ુ ંજુએ છે ને કે ાયવભભણ એક ચંથયાભા ંફાધંેરો

છે.કડાનંા આલયણને રઇને ાયવભભણ અને રોખડંનો સ્ળણ થઇ ળકતો નથી.

એટરે રોખડંની દાફડી વોનાની ક્યાથંી થામ? દાફડી રોખડંની યશી કાયણ કે

ાયવભભણ ચંથયાભા ંફાધંેરો શતો. ચંથયાનુ ંઆલયણ શત ુ.ં તેલી જ યીતે જીલ

અને ઇશ્વય હ્રદમભા ંજ છે, ણ લાવનાના આલયણને રઇને તેનુ ંતભરન થત6ુ

નથી. એટરે કે જીલ ઇશ્વયને ખી ળકતો નથી અને તેથી ભી ળકતો નથી.

જીલાત્ભા એ દાફડી છે. યભાત્ભા ાયવભભણ છે. લચભાનુ ંચંથુંુ દૂય

કયલાનુ ંછે. અશતંા ભભતારૂી ચંથુંુ દૂય કયલાનુ ંછે.

અનેકલાય વાધકને વાધન કયતા ંકાઇં તવદ્ધદ્ધ ન ભે તો તેને વાધન પ્રત્મે

ઉેક્ષા જાગે છે. જીલ એ વાધક છે. વેલા સ્ભયણ એ વાધન છે. શ્રી કૃષ્ણ એ

વાધ્મ છે.

રોકો વભજે છે કે બક્તતભાગણ તદ્દન વશરેો છે. વલાયભા ંબગલાનની જૂા

કયી એટરે ફધુ ંતી ગયુ.ં છી તે ઇશ્વયને આખા દદલવ ભાટે ભરૂી જામ છે.

આ

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com30

ાનુ:ં-40

આ બક્તત નથી. ચોલીવ તરાક ઇશ્વયનુ ંસ્ભયણ યશ ેતે બક્તત.

બક્તતભા ંઆનદં છે. ણ ભનષુ્મ ળયીયથી બક્તત કયે છે, ભનથી બક્તત કયતો

નથી. વલણ તલષ્મોને ભનભાથંી શટાલો. વેલાભા ંઆનદં આલળે.

વલેામ ્અતલયોધેન બ્રહ્મકભણ વભાયંબે. વેલા કયલા ફેવો ત્માયે પ્રથભ એલી

બાલના કયો.

વવંાયના તલમોને ભનભાથંી નશં શટાલો ત્મા ંસધુી વેલાભા ંઆનદં નશં

આલે. વેલા એ દિમાભા ંનથી. વેલા એ બાલનાભા ંછે. યભાત્ભાની વેલા ત્માયે જ

થળે કે વવંાયના તલમો વાથેનો પ્રેભ છો થળે.

યભાત્ભા પ્રત્મે પ્રેભ કેલલો શળે તો તલમોનો પ્રેભ છોડલો જ ડળે.

પ્રેભ ગરી અતત વાકંયી

તભં દો ન વભામ.

ત્મા ંફન્નેનો વભાલેળ થઇ ળકે નશં.

ધીયે ધીયે વવંાયના તલમોનો ભોશ છોડલાની જરૂય છે.

વ્રતભા ંત્માગ કયલાની આજ્ઞા આી છે તે કામભના ત્માગ ભાટે, કામભનો

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com31

ત્માગ થતો નથી. એટરે વ્રતની તલતધ ફતાલી છે. ધીયે ધીયે વમંભને લધાયો,

લૈયાગ્મને લધાયો ત્માયે ઇશ્વય વેલાભા,ં ધ્માનભા ંઅનેયો આનદં આલળે.

એક લખત એક ચૌફેજી ભથયુાથી ગોકુ જલા નીકયામા. મમનુાજીભા ંશોડી

લાટે જલાનુ ંશત ુ,ં ચૌફેજી બાગંના નળાભા ંશતા. શોડીભા ંફેઠ ા શરેવા ભાયલા

રાગ્મા. ફાહફુ ઉય ણૂણ તલશ્વાવ. ફોરલા રાગ્મા: નાલ અબી હુચં જામગી,

અબી ગોકુ આ જામગા. ચૌફેજીએ આખી યાત નાલ ચરાલી. વલાય ડયુ.ં

ચૌફેજી તલચાયલા રાગ્મા કે આ ભથયુા જેવુ ંલી કયુ ંફીજુ ંગાભ આવ્યુ?ં કોઇને

છૂય ુ ંકે આ ક્યુ ંગાભ છે? ઉિય ભયામો ભથયુા. એ જ તલશ્રાભઘાટ અને એ જ

ભથયુા છે. વલાય ડયુ ંઅને નળો ઊતમો ત્માયે ચૌફેજીને ોતાની મખૂાણઇ

વભજાઇ. ચૌફેજીએ શરેવા ભાયી નાલ ખફૂ ચરાલી, ણ નાલ દોયીથી ફાધંેરી

શતી. નળાની અવયભા ંનાલને ફાધંેરી દોયી છોડલાનુ ંભરૂી ગમેરા. આખી યાત

નાલ ચરાલી ણ શતા ત્માનંા ત્મા ંજ યહ્યા.

શવો નદશ તભને શવલા ભાટે કશતેો નથી. આ કથા ચૌફેજીની નથી. આણા

વલણની છે. ઇન્દ્ન્દ્રમ સખુનો નળો દયેકને ચડેરો છે. એકેએક ઇન્દ્ન્દ્રમસખુ

બોગલલાનો જીલને નળો ચડયો છે. સ્ળણસખુ બોગલલાનો નળો ચડયો છે.

દુતનમાના તલષ્મો સુદંય નથી. સુદંય એક યભાત્ભા છે. આ લાવનારૂી દોયીથી

તલમોભા ંફધંામેરી ઇન્દ્ન્દ્રમોને છોડાલલાની છે. લાવના કોઇને આગ લધલા

દેતી નથી. લાવના દોયીને ન છોડો ત્મા ંસધુી આગ લધાત ુ ંનથી. લાવના રૂી

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com32

દોયીથી જીલની ગાઠં આ વવંાય વાથે ફધંામેરી છે, તે ગાઠં ને છોડલાની છે.

હ્રદમભા ંકોઇ લાવના નદશ યશ ેતો બક્તતભા ંઆનદં આલળે. ઉિભભા ંઉિભ

લસ્ત ુબગલાનને અણણ કયલી તે બક્તત.

ાનુ:ં 41

લૈયાગ્મ લગયની બક્તત યડે છે. બોગ બક્તતભા ંફાધક છે. સખુી થવુ ંશોમ તો

વવંાયના તલમો વાથે ફહ ુપ્રેભ ન કયલો. લૈયાગ્મ લગય જ્ઞાન અને બક્તતની

ળોબા નથી. જ્ઞાન અને લૈયાગ્મ વાથે બક્તત લધે તો ઇશ્વયનો વાક્ષાત્કાય થામ.

જ્ઞાનભાગણભા ંઇન્દ્ન્દ્રમોને તનયોધ કયલાનો શોમ છે. બક્તત ભાગણભા ંઇન્દ્ન્દ્રમોને

પ્રભભુાગણભા ંલાલાની છે. સગુધંની ઇચ્છા થામ તો ઠ ાકોયજીને ફૂર અણણ કયી

છી તેની સલુાવ રો.

બ્રહ્મવફંધં ને વતત ટકાલલાથી જીલાત્ભાનુ ંકલ્માણ થામ છે. લેદો ણ તે

લાસદેુલ બગલાનનુ ંલણણન કયે છે. ઉિભભા ંઉિભ તત્ત્લ અિતૈ તત્ત્લ છે, જેને

શ્રી કૃષ્ણ કશ ેછે.

રૌદકક વ્મલશાયના જ્ઞાનભા ંિતૈ છે યંત ુઇશ્વય સ્લરૂ વફંધંીના જ્ઞાનભા ં

અિતૈ છે. ઇશ્વય વલણના જ્ઞાતા છે તે જ્ઞેમ થઇ ળકે નદશ. ઇશ્વય વલણના દૃષ્ટા છે. તે

દૃશ્મ થઇ ળકે નદશ. યંત ુજ્ઞેમત્લ અને દૃશ્મત્લનો આયો કયલાભા ંઆલે છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com33

ગોી વલણભા ંશ્રી કૃષ્ણને તનશાી જીલબાલ ભરૂી ગઇ શતી.

રારી દેખન ભં ચરી,

ભં બી શો ગઇ રાર.

શ્રતુત લણણન કયે છે કે ત્મા ંહુ ંયશતે ુ ંનથી કે ત ુ ંયશતે ુ ંનથી. વતૃિ બ્રહ્માકાય

થામ છે.

શ્રી કૃષ્ણના સ્લરૂનુ ંજેને ફયોફય જ્ઞાન થામ તે ઇશ્વયથી જુદો યશી ળકતો

નથી. વલણભા ંઇશ્વયને જોનાયો ોતે ઇશ્વય ફને છે.

જીલનો જીલબાલ ન જામ ત્મા ંસધુી અયોક્ષાનબુલ ન થામ. આ પ્રભાણે

અિતૈનુ ંજ્ઞાન ફતાવ્યુ.ં જીલ અને બ્રહ્મનુ ંઅિતૈ છી તવદ્ધ થામ છે તે શરેા ં

જીલ અને ગુુ ુન ુ ંઅિતૈ થવુ ંજોઇએ. ભનથી એક થલાનુ ંછે, ળયીયથી નદશ.

શદુ્ધ બ્રહ્મ ભામાના વવંગણ તલના અલતાય રઇ ળકે નદશ. વો ટચનુ ંવોનુ ંએટલુ ં

ાતળંુ શોમ છે કે તેભાથંી ઘાટ (દાગીના) ઘડી ળકામ નદશ. ઘાટ ઘડલા તેભા ં

ફીજી ધાત ુઉભેયલી ડે. તેથી યભાત્ભા ણ ભામાનો આશ્રમ રઇ પ્રગટ

થાઅમ છે. ણ ઇશ્વયને તે ભામા ફાધક થતી નથી; જીલને ભામા ફાધક થામ

છે.

યભાત્ભાના 24 અલતાયોની કથા. ધભણનુ ંસ્થાન કયલા અને જીલોનો ઉદ્ધાય

કયલા યભાત્ભા અલતાય ધાયણ કયે છે. ઠ ાકોયજીનો અલતાય તભાયા ઘયભા ં

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com34

થલો જોઇએ, ભદંદયભા ંનદશ. ભાનલ ળયીય એ ઘય છે.

બાગલતભા ંમખુ્મત્લે કૃષ્ણ કથા કયલાની છે. ણ તેની કથા છેલ્રી આલે છે.

બગલાનના અલતાયોની કથા વાબંલાથી જીલન સધુયે છે. બગલાનના

ધભો જીલભા ંઊતયી આલે તે અલતાય. ત્રીજા અધ્મામભા ં24 અલતાયોની કથા

વકં્ષેભા ંકશી છે.

શરેો અલતાય વનત કુભાયોનો. તે બ્રહ્મચમણનુ ંપ્રતીક છે. કોઇ ણ ધભણભા ં

બ્રહ્મચમણ પ્રથભ આલે છે. બ્રહ્મચમણ તલના ભન ક્સ્થય યશલેાનુ ંનથી. બ્રહ્મચમણથી

ભન

ાનુ:ં 42

બદુ્ધદ્ધ, ભચિ, અશકંાય તલત્ર થામ છે. બ્રહ્મચમણનુ ંારન કયલાથી અંત:કયણ શદુ્ધ

થામ છે. શલે ુ ંગતથયુ ંછે બ્રહ્મચમણ.

ફીજો અલતાય લયાશનો. લયાશ એટરે શ્રેષ્ઠ દદલવ. શ્રેષ્ઠ દદલવ ક્યો? જે

દદલવે વત્કભણ થામ તે દદલવ શ્રેષ્ઠ . વત્ભભણભા ંરોબ તલઘ્ન કયલા આલે છે.

રોબને વતંોથી ભાયલો. લયાશ અલતાય વતંોનો અલતાય છે. પ્રાતત ક્સ્થતતભા ં

વતંો ભાનો, રોબને ભાયી પ્રભ ુજે ક્સ્થતત ભા ંયાખે તેભા ંવતંો ભાનલો એ

લયાશ અલતાયનુ ંયશસ્મ છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com35

ત્રીજો અલતાય નાયદજીનો એ બક્તતનો અલતાય છે. બ્રહ્મચમણ ાે અને

પ્રાતત ક્સ્થતતભા ંવતંો યાખે તેને નાયદ એટરે બક્તત ભે. નાયદજી બક્તતના

આચામણ છે.

ચોથો અલતાય નય નાયામણનો. બક્તત ભે એટરે બગલાનનો વાક્ષાત્કાય

થામ. બક્તત િાયા બગલાન ભે છે.ણ બક્તત જ્ઞાન લૈયાગ્મ તલના શોમ તો તે

દૃઢ થળે નદશ.બક્તત જ્ઞાન લૈયાગ્મ વાથે આલલી જોઇએ. બક્તતભા ંજ્ઞાન,

લૈયાગ્મની જરૂય છે. એટરે ાચંભો અલતાય કતર દેલનો= જ્ઞાન લૈયાગ્મનો.

લૈયાગ્મ જીલનભા ંઉતાયો, જ્ઞાન અને લૈયાગ્મ વાથે બક્તત આલળે તો બક્તત

કામભને ભાટે ક્સ્થય યશળેે.

છઠ્ઠો અલતાય દિાત્રેમનો. ઉય ાચં ગણુો બ્રહ્મચમણ, વતંો, બાક્તત,

જ્ઞાનાને લૈયાગ્મ તભાયાભા ંઆલળે તો તભે ગણુાતીત થળો. તભે અત્રી થળો તો

બગલાન તભાયે ત્મા ંઆલળે.

ઉયના છ અલતાયો, બ્રાહ્મણભાટેના, વાતભો અલતાય મજ્ઞનો. આઠ

અલતાય ઋબદેલનો. નલભો થૃયુાજાનો. દવભો ભત્સ્મ નાયામણનો. આ ચાય

અલતાયો ક્ષતત્રમો ભાટેના છે. ક્ષાત્રધભણનો આદળણ ફતાલલા ભાટેના છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com36

અભગમાયભો અલતાય કુભણનો. ફાયભો અલતાય ધનલતંયીનો. તેયભો અલતાય

ભોદશની નાયામણનો. આ અલતાયો લૈશ્મ ભાટેના છે. લૈશ્મના જેલી પ્રભએુ રીરા

કયી છે.

ચૌદભો અલતાય નતૃવંશ સ્લાભીનો. એ નુ્દ્ષ્ટનો અલતાય છે.પ્રશરાદ ઉય –

બતત ઉય કૃા કયલા ભાટે આ અલતાય થમેરો છે. નતૃવંશ અલતાયભા ંપ્રશરાદ

ઉય કૃા કયી છે. પ્રશરાદ જેલી દૃન્દ્ષ્ટથી જુ તો થાબંરાભા ંબગલાનના ંદળણન

થળે. ઇશ્વય વલણ વ્માક છે એભ ભાત્ર ફોરળો નદશ, તેનો અનબુલ કયો. તો ા

થળે નદશ. વતંો ન વ્મલશાય કયે છે. ળયીય છે ત્મા ંસધુી વ્મલશાય કયલો ડળે.

ઇશ્વયને ભનષુ્મ ભનળક્તત કે બદુ્ધદ્ધ ળક્તતથી જીતી ળકે નદશ. કેલ પ્રેભથી જ

જીતી ળકે. મળોદાના પ્રેભ આગ શ્રી કૃષ્ણ દુફણ ફને છે અને ફધંામ છે.

ફાકના પ્રેભ આગ ભાતાનુ ંફ દુફણ ફને છે. પ્રેભ આગ ળક્તત દુફણ

ફને છે. તભે ણ યભાત્ભા ભાટે ખફૂ પ્રેભ લધાયળો તો બગલાન દુફણ થઇને

તભાયે ત્મા ંઆલળે.

દંયભો અલતાય લાભન બગલાનનો છે. જે ણૂણ તનષ્કાભ છે, જેભના ઉય

બક્તતનુ ંનીતતનુ ંછત્ર છે અને જેણે ધભણનુ ંફખ્તય શયે ુ ંછે તેને બગલાન ણ

ભાયી ળકે નદશ. ફભરયાજાની જેભ. આ છે લાભન ચદયત્રનુ ંયશસ્મ. યભાત્ભા ભોટા

છે તો ણ ફભરયાજા આગ તે લાભન એટરે કે નાના ફન્મા છે.

વોભો અલતાય યશયુાભનો છે. આ આલેળ અલતાય છે. વિયભો વ્માવ

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com37

ાનુ:ં43

નાયામણનો જ્ઞાનાલતાય. અઢાયભો યાભજીનો અલતાય . તે ભમાણદા ુુ ુોિભનો

અલતાય. યાભની ભમાણદાનુ ંારન કયો એટરે તભાયાભાનંો કાભ ભયળે એટરે

કનૈમો આલળે.

ગણીવભો અલતાય શ્રી કૃષ્ણનો. કૃષ્ણસ્ત ુબગલાન ્સ્લમમ ્.. શ્રી કૃષ્ણ

સ્લમ ંબગલાન છે.

યાભકૃષ્ણ એક જ છે. ભનષુ્મ દદલવભા ંફે લાય બાન ભરૂે છે. દદલવના ફાય

લાગે ભખૂથી બાન ભરૂે છે અને યાત્રે તનવતૃિભા ંકાભસખુની માદ આલે છે એટરે

બાન ભરૂે છે. એ ફે લખતને વાચલલાના છે. દદલવે યાભજીને માદ કયો અને

યાત્રે શ્રીકૃષ્ણને તો ફન્ને વભમ વચલાઇ જળે. યાભજીની ભમાણદાનુ ંારન કયો

તો શ્રીકૃષ્ણ નુ્દ્ષ્ટુુ ુોિભ નુ્દ્ષ્ટ એટરે કે કૃા કયળે.

એકનાથજી ભશાયાજે આ ફનંે અલતાયોની સુદંય તરુના કયી છે. યાભજી

યાજભશરેભા ંધાયે છે. કનૈમો કાયાગશૃભા.ં એકના નાભના અક્ષય વય ફીજાના

અક્ષય જોડાક્ષય.બણતયભા ંણ વય અક્ષય શરેા ંબણાલે છે અને જોડાક્ષય

છી. યાભ એ વય છે. શ્રીકૃષ્ણ એ જોડાક્ષય છે. યાભજીની ભમાણદા ાો તો

છી કૃષ્ણાલતાય થળે. જેના ઘયભા ંયાભજી ન ધાયે ત્મા ંશ્રીકૃષ્ણ આલતા નથી.

યાભજીનો અલતાય એટરે યાભજીની ભમાણદાનુ ંારન.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com38

આ ફે વાક્ષાત ્ણૂણ ુુ ુોિભના અલતાય છે.ફાકીના વલણ અલતાયો

અંળાલતાય છે. ણૂણ અલતાય અને અંળાલતાયનુ ંયશસ્મ: અલ્કા ભાટે તથા

અલ્ જીલના ઉદ્ધાય ભાટે જે અલતાય થામ તે અંળાલતાય અને જે અનતંકા

ભાટે તથા અનતંજીલોનુ ંકલ્માણ કયલા ભાટે અલતાય થામ તે ણૂાણલતાય

ભનામ, તેભ વતંો ભાને છે.

બાગલતભા ંકથા કયલાની છે કનૈમાની ણ િભે િભે ફીજા અલતાયોની કથા

કહ્યા છી અતધકાય પ્રાતત થામ એટરે છી કનૈમો આલે.

તે છી શદય, કન્દ્લ્ક બદુ્ધ આદદ કુર ભીને 24 અલતાયો થમા. યભાત્ભાના

24 અલતાય યભાત્ભા ળબ્દભાથંી જ નીકે છે. =ાચં. ય=ફે, ભા= વાડાચાય

ત ્= આઠ (અધો ત ્) અને છેલ્રો ભા= વાડાચાય. બ્રહ્માડં ણ ઇશ્વયનો અલતાય

છે.

કેટરાક બ્રહ્માડંભા ંઇશ્વયને જુએ છે. કેટરાક વવંાયના વલણ દાથોભા ં

બગલત-સ્લરૂના ંદળણન કયે છે. આખુ ંબ્રહ્માડં બગલતરૂ ભાને છે.

વલણના દૃષ્ટા યભાત્ભા ભામાને રીધે દૃશ્મ જેલા બાવે છે.

સ્થરુ અને સકૂ્ષ્ભ ળયીયનુ ંઅતલદ્યાથી આત્ભાભા ંઆયોણ કયલાભા ંઆલે છે.

જે અલસ્થાભા ંઆત્ભસ્લરૂના જ્ઞાનથી આ આયો દૂય થઇ જામ છે તે વભમે

બ્રહ્મનો વાક્ષાત્કાય થામ છે. ઇતત તદ્ બ્રહ્મ દળણનમ ્...

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com39

નો તવદ્ધાતં વભજાવ્મો.

બગલાન લેદવ્માવે બગલત ચદયત્રોથી દયણૂણ બાગલત નાભનુ ંયુાણ ફનાવ્યુ.ં

બગલાન શ્રીકૃષ્ણ ધભણ, જ્ઞાન લગેયે વાથે સ્લધાભ ધામાણ ત્માયે આ કભયગુભા ં

અજ્ઞાનરૂી અંધકાયથી રોકો આંધા ફન્મા છે ત્માયે બાગલતયુાણ પ્રગટ થયુ ં

છે. આ યુાણ સમૂણરૂ છે. શકુદેલજીએ યાજા યીભક્ષતને આ કથા વબંાલેરી, તે

લખતે હુ ંત્મા ંશાજય શતો. મથાભતત આ યુાણકથા હુ ંતભને વબંાવુ ંું.ં

ાનુ:ં44

ળૌનકજીએ છૂયુ:ં- વ્માવજીએ બાગલતની યચના ળા ભાટે કયી? યચના કમાણ

છી તેનો પ્રચાય કેલી યીતે કમો? લગેયે કથા અભને કશો.

અતતળમ રોબી પ્રતત ધનનુ ંભચંતન કયે છે. તેભ જ્ઞાની પ્રતત ઇશ્વયનુ ં

સ્ભયણ કયે છે. જ્ઞાની એક ણ ઇશ્વયથી અરગ થઇ ળકતો નથી.

શકુદેલજીની જન્ભથી બ્રહ્માકાયવતૃિ છે. તે બાગલત બણલા ગમા તે અભને

આશ્ચમણ રાગે છે.

શકુદેલજીના લખાણ ફહ ુકમાણ છે. શકુદેલજીની દેલદૃન્દ્ષ્ટ શતી, દેશદૃન્દ્ષ્ટ ન

શતી. દેશદૃન્દ્ષ્ટ યાખો ત્મા ંસધુી દુ:ખ છે. શકુદેલજી સ્નાન કયતી અતવયા

ાવેથી વાય થમા છતા ંતનતલિકાય છે.એક લખત એવુ ંફન્યુ ંકે એક વયોલયભા ં

અતવયા સ્નાન કયતી શતી. ત્માથંી નગ્ન અલસ્થાભા ંશકુદેલજી વાય થમા.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com40

અતવયાએ લૂણલત સ્નાન ચાલ ુયાખ્યુ ંઅને કાઇં રજ્જા અનબુલી નદશ. કડા ં

ણ શમેાણ નદશ. થોડીલાય છી વ્માવજી ત્માથંી વાય થમા. તેણે કડા ંણ

શમેાણ શતા.ં યંત ુવ્માવજીને જોઇ અતવયાએ તયંુત ોયાના લસ્ત્રો શયેી

રીધા.ં વ્માવજીએ આ જોયુ.ં તે આશ્ચમણ ામ્મા. આભ કેભ ફન્યુ?ં અતવયાને

તેન6ુ કાયણ છૂયુ.ં તેભણે જલાફ આતમો કે:- આ વદૃ્ધ છો, જૂ્મ છો, તતા

તલુ્મ છો. યંત ુઆના ભનભા ંઆ ુુ ુ છે, આ સ્ત્રી છે એલો બેદ છે; જ્માયે

શકુદેલજીના ભનભા ંએલો કોઇ બેદ નથી.

જનકયાજાના દયફાયભા ંએક લખત શકુદેલજી અને નાયદજી ધાયેરા.

શકુદેલજી બ્રહ્મચાયી છે, જ્ઞાની છે. નાયદજી ણ બ્રહ્મચાયી છે. બક્તતભાગણના

આચામણ છે. ફન્ને ભશાં ુુ ુો છે. યંત ુઆ ફેભાથંી શ્રેષ્ઠ કોણ? જનકયાજા

વભાધાન કયી ળક્યા નદશ. યીક્ષા કમાણ લગય તે ળી યીતે નક્કી થઇ ળકે?

જનકયાજાની યાણી સનુમનાએ ફીડુ ંઝડતયુ ંકે હુ ંફન્નેની યીક્ષા કયીળ. સનુમના

યાણીએ ફન્નેને ોતાના ભશરેભા ંફોરાવ્મા અને શંડોા ઉય ફેવાડયા. ફાદભા ં

સનુમના યાણી ળણગાય વજીને આવ્મા અને ફન્નેની લચ્ચે શંડોા ઉય ફેવી

ગમા. આથી નાયદજીને સ્શજે વકંોચ થમો. ભને તસ્લીને આ સ્ત્રી અડકી જળે

તો? તેથી તે શજે દૂય ખવી ગમા. ત્માયે શકુદેલજીને તો અશં કોણ આલીને

ભફયાજ્યુ ંતેન ુ ંકાઇં બાન નથી. તેને સ્ત્રી-ુુ ુનુ ંબાન નથી. તે દૂય ખવતા

નથી. સનુમના યાણીએ તનણણમ આતમો કે આ ફન્નેભા ંશકુદેલજી શ્રેષ્ઠ છે. એભને

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com41

સ્ત્રીત્લ કે ુુ ુત્લનુ ંણ બાન નથી. સ્ત્રીત્લ અને ુુ ુત્લનુ ંબાન ન જામ ત્મા ં

સધુી ઇશ્વય ભતા નથી. સ્ત્રીત્લ અને ુુ ુત્લનુ ંબાન ભરુામ ત્માયે બક્તત તવદ્ધ

થઇ એભ ભાનવુ.ં

શકુદેલજીને સ્ત્રીભા ંસ્ત્રીત્લ દેખાત ુ ંનથી. તેને વલણભા ંબ્રહ્મબાલ થમો છે. વલણભા ં

બ્રહ્મ દેખામ છે. ુુ ુષ્ત્લ અને સ્ત્રીત્લનુ ંસ્ભયણ છે ત્મા ંસધુી કાભ છે. તે સ્ભયણ

જામ એટરે કાભ ભયે છે.

બ્રહ્મચચાણ કયનાયા સરુબ છે. બ્રહ્મજ્ઞાની સરુબ નથી. શકુદેલજી જેલી

બ્રહ્મદૃન્દ્ષ્ટ યાખનાયા સરુબ નથી. બ્રહ્મદૃન્દ્ષ્ટ યાખલી કઠ ણ છે. એલા ુુ ુને

બાગલત બણલાની જરૂય નથી. તે બાગલત બણલા ગમા ળા ભાટે?

શકુદેલજી ભબક્ષાવતૃિ ભાટે ફશાય નીકે છે ત્માયે ગોદોશન કાથી એટરે કે

છ તભતનટથી લધાયે ક્યામં થોબતા નથી તેભ છતા ંવાત દદલવ સધુી ફેવી તેભણે

આ કથા યીભક્ષતયાજાને કશી કેલી યીતે?

ાનુ:ં45

અભે વાબંયાયુ ંછે કે યીભક્ષત બગલાનનો ભોટો પ્રેભી બતત શતો. તેને ળા થમો

ળા ભાટે? તે અભને કશો.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com42

સતૂજી કશ ેછે:- શ્રલણ કયો. િાયની વભાપ્તતનો સ્ભમ શતો. વ્માવ નાયામણ

વયસ્લતીના દકનાયે ભફયાજતા શતા. એક લખતે તેને ાચં શજાય લણ છી

દુતનમાભા ંશુ ંથળે તેના ંદળણન થામ છે. ફાયભા સ્કંધભા ંઆનુ ંલણણન કયુ ંછે.

વ્માવજીએ જેવુ ંજોયુ ંતેવ ુ ંરખ્યુ ંછે.

વ્માવજીએ તલચાયુ ંકે કભયગુભા ંરોકો તલરાવી થળે. ભનષુ્મો બદુ્ધદ્ધશીન થળે.

લેદળાસ્ત્રનુ ંઅધ્મમન કયી ળકળે નદશ. તેથી લેદના ચાય તલબાગ કમાણ. લેદનુ ં

કદાચ અધ્મમન કયી ળકળે યંત ુલેદના તાત્મણનુ-ં તેના તત્ત્લનુ ંજ્ઞાન થળે

નદશ તેથી વિાય યુાણોની યચના કયી.

સ્ત્રી, શદુ્ર, તતત, દ્ધિજાતત, લેદશ્રલણના અતધકાયી નથી. એભનુ ંણ કલ્માણ

થામ એભ તલચાયી ભશાબાયતની યચના કયી. ભશાબાયત એ વભાજળાસ્ત્ર છે.

ભશાબાયત એ ાચંભો લેદ છે. ધભણક્ષેત્રે કુુુક્ષેત્રે.. આ ળયીય જ ક્ષેત્ર છે.

ભશાબાયત દયેકના ભનભા ંઅને ઘયભા ંબજલામ છે. વદ્ વતૃિ અને અવદ્

વતૃિનુ ંયદુ્ધ એ ભશાબાયત.

જીલ ધતૃયાષ્ર છે. જેને આંખ નથી તે ધતૃયાષ્ર નથી, ણ જેની આંખભા ંકાભ

છે તે આંધો ધતૃયાષ્રછે. કો અંધ: મો તલમાનયુાગી... આંધો કોણ? જે

તલમાનયુાગી છે તે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com43

દુ:ખરૂી કૌયલો અનેકલાય ધભણને ભાયલા જામ છે.યતુધન્દ્ષ્ઠ ય અને દુમોધન

યોજ રડે છે. દુમોધન આજે ણ આલે છે. પ્રભબુજન ભાટે વલાયે ચાય લાગે

ઠ ાકોયજી જગાડે છે ણ દુમોધન કશ ેછે ઠ ંડી છે. લશરેા ઊઠ લાની ળી જરૂય છે.

ાછરા શોયે ભીઠ ી ઊંઘ આલે છે. દુષ્ટ તલચાયરૂી દુમોધન ભનષુ્મને ઊઠ લા

દેતો નથી.

દુમોધન એ અધભણ છે. યતુધષ્ઠ ય ધભણનુ ંસ્લરૂ છે. ધભણયાજાની જેભ ભનષુ્મને

પ્રભ ુાવે રઇ જામ છે. અને અધભણ (દુમોધન) ભનષુ્મને વવંાય તયપ રઇ જામ

છે અને તેનો તલનાળ કયે છે. ધભણ ઇશ્વયને ળયણે જામ તો ધભણનો તલજમ છે અને

અધભણનો તલનાળ થામ છે.

આટરા ગ્રથંોની યચના કયી તેભ છતા ંવ્માવજીના ભનને ળાતંત ભતી નથી.

જ્ઞાની ુુ ુો ોતાની અળાતંતનુ ંકાયણ અંદય ળોધે છે. ઉિગેનુ ંકાયણ અંદય ળોધે

છે. વ્માવજી અળાતંતનુ ંકાયણ અંદય ળોધે છે: ભં કાઇં ા તો નથી કયુ ંન?ે

જ્માયે અજ્ઞાની અળાતંતના કાયણને ફશાય ળોધે છે. ફશાયના કાયણને

અળાતંતનુ ંમૂ વભજે છે.

રોકો ણુ્મને માદ કયળે, યંત ુાને કોઇ માદ કયત ુ ંનથી. વ્માવજીને

ભચંતા થામ છે, ભાયી શાથે કાઇં ા તો નથી થયુ ંને? ના, ના, હુ ંતનષ્ા ું.ં

ણ ભને ભનભા ંકાઇંક ખટકે છે. ભાુંુ કોઇણ કામણ અધ ૂુ ું છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com44

ભનષુ્મને ોતાની ભરૂ જરદી દેખાતી નથી. એથી તો કહ્યુ ંછે કે:- કૃા બઇ

તફ જાતનમે જફ દદખે અના દો...

ાનુ:ં46

જગતના કોઇણ જીલના દો જોળો નદશ. ોતાના ભનને સધુાયો, તભાયી

ભરૂ ફતાલે એનો ઉકાય ભરૂળો નદશ.

વ્માવજી જ્ઞાની છે છતા ંોતાને તનદો ભાનતા નથી. ભનષુ્મનો ભોટાભા ં

ભોટો દો એ ોતાને તનદો વભજે છે એ છે, તનદો એક ઇશ્વય જ છે.

બ્રહ્માજીની સનૃ્દ્ષ્ટ ગણુદોથી બયેરી જ છે, કોઇણ લસ્ત ુગણુદો તલનાની

નથી, દૈલી સનૃ્દ્ષ્ટ અને આસયુી સનૃ્દ્ષ્ટ અનાદદકાથી છે.

વ્માવજી તલચાયે છે ભને કોઇ વતં ભે તો ભાયી ભરૂ ભને ફતાલે,વત્વગં

લગય ભનષુ્મને ોતાના દોોનુ ંબાન થત ુ ંનથી.

વ્માવજીના વકંલ્થી પ્રભએુ નાયદજીને ત્મા ંઆલલા પ્રેયણા કયી.

કીતણનકયતા ંકયતા ંનાયદજી ત્મા ંધાયે છે. ગગંાજીને આનદં થમો. ભશાુુ ુોના

તભરનભાથંી કથા ગગંા પ્રગટ થળે. અનેક જીલોનો ઉદ્ધાય કયળે. ગગંાજી ક્સ્થય

થમા છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com45

નાયદજીએ વ્માવજીને કુળ પ્રશ્નો છૂયા. નાયદજી કશ:ે- ભને રાગે છે કે તભે

કાઇંક ભચંતાભા ંછો. તભે આનદંભા ંનથી.

વ્માવજી કશ ેછે:- તભાયી યીક્ષા વાચી છે. ભાયી કાઇંક ભરૂ થઇ છે. ણ ભને

ભાયી ભરૂ વભજાતી નથી. કૃા કયી ભને ભાયી ભરૂ ફતાલો. સ્નાતસ્મ ભે

ન્યનૂભર ંતલચક્ષ્લ... ભાયાભા ંજે અણૂણતા શોમ તે તભે તલચાયો એટરે કે ભને

ફતાલો. ભાયી ભરૂ ભને ફતાલો.

નાયદજીએ કહ્યુ:ં- ભશાયાજ, તભાયી ભરૂ શુ ંથામ ? તભે જ્ઞાની છો, તભાયી

કાઇં ભરૂ થઇ નથી, તભાયે શાથે થોડી ભરૂ થઇ છે. આે બ્રહ્મસતૂ્રભા ંલેદાતંની

ખફૂ ચચાણ કયી. મોગસતૂ્રના બાષ્મભા ંમોગની ફહ ુચચાણ કયી. યંત ુધભણ, મોગ

અને જ્ઞાન એ વલણના આધાય શ્રીકૃષ્ણ છે, તેની કથા આે પ્રેભલૂણક લણણલી

નથી. તભે બગલાનનો તનભણ મળ ણૂણ યીતે પ્રેભથી લણણવ્મો નથી હુ ંભાનુ ંું ંકે

જે લડે બગલાન પ્રવન્ન ન થામ તે ળાસ્ત્ર અને જ્ઞાન અણૂણ જ છે.

કભયગુના જીલોનો ઉદ્ધાય કયલા તભાયો જન્ભ થમો છે. તભાુંુ તે અલતાય

કામણ શજુ તભાયે શાથે થયુ ંનથી, તેથી તભાયા ભનભા ંખટકો છે. જ્ઞાની ુુ ુ ણ

યભાત્ભાના પ્રેભભા ંાગર ન થામ ત્મા ંસધુી તેને આનદં ભતો નથી.

કભયગુના બોગી જીલો તભાયા બ્રહ્મસતૂ્ર લગેયે વભજી ળકળે નદશ. કભયગુનો

તલરાવી ભનષુ્મ તભાયા ગશન તવદ્ધાતંો ળી યીતે વભજી ળકળે?

આે મોગ-જ્ઞાન લગેયેની ખફૂ ચશાણ કયી ણ બગલાનની રીરા

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com46

કથાનુ ંતભે પ્રેભથી તલસ્તાયલૂણક લણણન કયેલુ ંનથી. કૃષ્ણની રીરા કથાનુ ં

તભે પ્રેભથી ગાન કયેલુ ંનથી. તેથી તભને દુ:ખ થામ છે. આજ તભાયી અળાતંતનુ ં

કાયણ છે. જ્ઞાનની ળોબા પ્રેભથી છે, બક્તતથી છે. જો વલણભા ંબગલ બાલ ન જાગે

તો એ જ્ઞાન ળા કાભનુ?ં

શ્રીકૃષ્ણ ના નાભભા ંાગર ફનો તો ળાતંત ભળે. જીલ ાવે ઇશ્વય ફીજુ ં

કાઇં ભાગંતા નથી, પતત પ્રેભ ભાગેં છે.

કભયગુના ભનષુ્મને ગયભ ાણી ભયાયુ ંન શોમ તો તે ભગજ ગભુાલી ફેવે છે

એલો ભનષુ્મ મોગ શુ ંતવદ્ધ કયલાનો શતો?

ાનુ:ં 47

ભચિવતૃિના તનયોધને મોગ કશ ેછે, તેને તવદ્ધ કયલો મશુ્કેર છે.

લાતો બ્રહ્મજ્ઞાનની કયે અને પ્રેભ ૈવા વાથે કયે તેને યભાત્ભા ભતા નથી,

તેને આનદં ભતો નથી.

તો શલે આ એલી કથા કયો કે વલણને પ્રભ ુપ્રત્મે પ્રેભ જાગે. એલી દદવ્મ કથા

કયો કે વહ ુકૃષ્ણપ્રેભભા ંાગર ફને. એલી કથા કયળો તો તભને ળાતંત ભળે.

ભશાબાયતભા ંશ્રીકૃષ્ણ ચદયત્ર છે તેભા ંધભણ-વદાચાયને ભશત્ત્લ અાયુ ંછે, ત્મા ં

પ્રેભ ગૌણ છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com47

એલી કથા કયો કે તભને ણ ળાતંત ભે અને વલણ જીલોને ળાતંત ભે.

કભકાભા ંકૃષ્ણકથા અને કૃષ્ણ કીતણન તલના ફીજો કોઇ તયલાનો ઉામ નથી.

વ્માવજીની ખાતયી ભાટે નાયદજી ોતાનો જ દાખરો આે છે. ોતાના

લૂણજન્ભની કથા વબંાલે છે. કથા શ્રલણ અને વત્વગંનુ ંપ ફતાલે છે. કથા

ળયલણથી, વતંોની વેલા કયલાથી જીલન સધુયે છે.

હુ ંદાવીતુ્ર શતો ન ભં ચાય ભદશના કનૈમાની કથા વાબંી તો ભાુંુ જીલન

દદવ્મ ફન્યુ.ં કૃષ્ણકથાથી ભાુંુ જીલન સધુયુ.ં હુ ંદાવીતુ્ર શતો. આચાયતલચાયનુ ં

બાન શત ુ ંનદશ યંત ુભં કથા વાબંી એટરે ભાુંુ જીલન રટાણુ.ં આ ફધી

ભાયા ગુુ ુની કૃા છે.

વ્માવજી નાયદજીને કશ ેછે, તભાયા લૂણજન્ભની કથા કશો.

નાયદજી કશ ેછે:- વાબંો. હુ ંવાતાઅઠ લણનો શતો. ભાયી ભા દાવી તયીકે

કાભ કયતી શતી. હુ ંબીર ફાકો વાથે યભતો. ભાયા ણુ્મનો ઉદમ થતા ંઅભે જે

ગાભભા ંયશતેા શતા ત્મા ંપયતા પયતા વાધુ આવ્મા, ગાભરોકોએ તેને

અભાયા ગાભભા ંચાતભુાણવ ગાલા કહ્યુ ંવતંોને કહ્યુ.ં આ ફાકને તભાયી વેલાભા ં

વંીએ છીએ. તે જૂાના ંફૂરો રાલલા લગેયે કાભભા ંભદદ કયળે. ભને વતંોના ં

એકરા ંદળણન નદશ યંત ુતે વાથે તેની વેલા કયલાનો રાબ ભયામો. ભને વાચા

વતંની વેલા ભી. એક તો વાચા વતંના દળણન થતા ંનથી. અને થામ છે તો

તેના પ્રત્મે વદ્ બાલ જાગતો નથી. ભાયા ગુુ ુદેલ વાચા વતં શતા. ગુુ ુ અભાની

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com48

શતા ંએટરે ફીજીને ભાન આતા શતા. જેના વગંથી ભને બક્તતનો યંગ રાગ્મો.

ગુુ ુએ ભાુંુ નાભ શદયદાવ યાખ્યુ.ં

શકુદેલજીએ જન્ભતાલંત વ્માવજીને કહ્યુ ંકે ભાયે તભાયી વાથે કાઇં વફંધં

નથી. તભે ભાયા તતા નથી. ભાયા તતા પ્રભ ુછે. ભને જલા દ્યો. યંત ુઆ ભાગણ

વાભાન્મ ભનષુ્મોથી અનવુયી ળકામ તેલો નથી. વશરેો ભાગણ એ છે કે વલણ વાથે

પ્રેભ કયો. અથલા એક પ્રભ ુવાથે જ પ્રેભ કયો. આત્ભા યભાત્ભા એક છે. ગુુ ુદેલ

પ્રેભની મતૂતિ શતા. ગુુ ુજી ઊઠ તા ંશરેા ંહુ ંઊઠ તો. ભાયા ગુુ ુજી દદલવભા ંફે લાય

કીતણન કયે. વલાયે બ્રહ્મસતૂ્રની ચચાણ કયે ણ યોજ યાત્રે કૃષ્ણકથાની લાતો કયે.

કનૈમો તેને ફહ ુલશારો. ભાયા ગુુ ુદેલના ઇષ્ટદેલ ફારકૃષ્ણ શતા.

આ ઋત ફારસ્લરૂની આયાધના કયે છે. ફાક જરદી પ્રવન્ન થામ છે.

ફારકૃષ્ણ જરદી પ્રેભ કયે છે, જરદી પ્રવન્ન થામ છે. કનૈમાનો કોઇ બતત તેને

ફોરાલે છે તો કનમૈો દોડતો દોડતો આલે છે.

ાનુ:ં48

હુ ંકીતણનભા ંજતો. કથા વાબંતો. હુ ંફહ ુું ંફોરતો શતો. લાણીથી

ળક્તતનો વ્મમ કયળો નદશ તેથી ફહ ુું ંફોરો. ભૌન યાખી વેલા કયનાય ઉય

વતં કૃા કયે છે. આ ત્રણ ગણુ, નાયદજી કશ ેછે, ભાયાભા ંશતા.

એક દદલવ હુ ંકથા વાબંતો શતો, કૃષ્ણકથા ચારતી શતી. કૃષ્ણકથાભા ં

મોગીને, સ્ત્રીને, ફાકોને વલણને આનદં આલે છે. ભં કથાભા ંફારીરા

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com49

વાબંી. નાના ફાકો કનૈમાને ફહ ુલશારા રાગે છે. શ્રલણ કયતા ંપ્રભ ુપ્રત્મે

વદ્ બાલ જાગ્મો, કથાભા ંએલો આનદં થમો કે હુ ંયભલાનુ ંભરૂી ગમો.

કૃષ્ણકથાભા ંગુુ ુદેલ ાગર ફને, ભનષુ્મ વવંાય ાછ ાગર ફન્મો છે.

તેભાથંી મતુત થઇ બગલાન ાછ ાગર ફને તો જીલ તળલ એક થામ.

વતંની આંખ શદુ્ધ શોમ છે. વતંની આંખભા ંશ્રીકૃષ્ણ ફેઠે રા શોમ છે. વતં ત્રણ

પ્રકાયે કૃા કયે છે. વતં જેની તયપ લાયંલાય તનશાળે તેનુ ંજીલન સધુયળે.

ભાા કયતા ંજેને વબંાયળે તેન6ુ જીલન સધુયળે. તભાયી આંખ-યતનનુ ંજતન

કયજો. ભાયા ગુુ ુ ભને લાયંલાય તનશાે. ગુુ ુજી કશ,ે આ છોકયો ફહ ુડાહ્યો છે.

એક દદલવ વતંો જભી યહ્યા છી હુ ંતેના એઠ ા ંતયાલા ંઊઠ ાલતો શતો.

ગુુ ુજીએ આ પ્રભાણે ભને વેલા કયતો જોમો. વતંનુ ંહ્રદમ ીગયાયુ.ં ગુુ ુએ

છૂયુ:ં- શદયદાવ તં બોજન કયુ ંકે નદશ. ભં ના ાડી. ગુુ ુને ભાયા ઉય દમા

આલી. આ ફાક કેલો ડાહ્યો છે. ગુુ ુએ ભને કહ્યુ,ં તયાલાભા ંભં જે યાખ્યુ ંછે

તે ભં તાયા ભાટે યાખ્યુ ંછે. એ ભશાપ્રવાદ છે. તે ત ુ ંખાજે. ભં પ્રવાદ રીધો.

ળાસ્ત્રની ભમાણદા છે કે ગુુ ુજીની આજ્ઞા તલના તેભનુ ંઉભચષ્ટ ખાવ6ુ નદશ. વતં

કલ્માણની બાલનાથી પ્રવાદ આે તો કલ્માણ થામ છે. વતંનુ ંહ્રદમ ીગતા ં

ફોરીને આે ત્માયે પ્રવન્ન થમા એભ વભજવુ.ં ભં પ્રવાદ ગ્રશણ કમો. ભાયા વલણ

ા નાળ ામ્મા.ં ભને બક્તતનો યંગ રાગ્મો. તે દદલવે હુ ંકીતણનભા ંગમો તે

લખતે ભને નલો જ અનબુલ થમો. કીતણનભા ંઅનેયો આનદં આવ્મો. હુ ંથૈ થૈ

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com50

નાચલા રાગ્મો. કીતણનબક્તત કૃષ્ણને અતતળમ તપ્રમ છે. બક્તતનો યંગ તે જ

દદલવથી રાગ્મો. ભને યાધાકૃષ્ણનો અનબુલ થમો.

શકુદેલજી કશ ેછે નાયદજી વ્માવજીને આત્ભચદયત્ર વબંાલે છે.

હુ ંું ંફોરતો શતો એટરે ભાયા ઉય વતંની કૃા થઇ. હુ ંવેલાભા ં

વાલધાન યશતેો શતો. વતંો વલણભા ંવદ્ બાલ યાખે છે. ણ ગુુ ુદેલે ભાયા ઉય

ખાવ કૃા કયી. ભને લાસદેુલ ગામત્રીનો ભતં્ર આતમો. શરેા સ્કંધના ાચંભા

અધ્મામનો 37 ભો શ્રોક એ લાસદેુલ ગામત્રીનો ભતં્ર છે. આ લાસદેુલ-ગામત્રીનો

શભંેળા જ કયલો.

નભો બગલતે ત ુ્ મ ંલાસદેુલામ ધીભદશ

પ્રદ્યમુ્નામા તનુુદ્ધામ નભ: વકંણણામ ચ...

ચાય ભદશના આ પ્રભાણે ભં ગુુ ુદેલની વેલા કયી. ગુુ ુજીને ગાભ છોડી જલાનો

દદલવ આવ્મો. ગુુ ુજી શલે જલાના તે જાણી ભને દુ:ખ થયુ.ં

ભં ગુુ ુજીને કહ્યુ:ં- ગુુ ુજી આ ભને વાથે રઇ જાલ. ભાયો ત્માગ ન કયો. હુ ં

આને ળયણે આવ્મો ું.ં ગુુ ુદેલે તલધાતાના રેખ લાચંી ભને કહ્યુ ંકે ત ુ ંતાયી

ાનુ:ં49

ભાતાનો ઋણાનફુધંી તુ્ર છે. આ જન્ભભા ંતાયે તેનુ ંુ્ ણ ચકૂલલાનુ ંછે. ભાટે

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com51

ભાનો ત્માગ કયીળ નદશ. ત ુ ંતાયી ભાને છોડીને આલીળ તો તાયે પયીથી જન્ભ

રેલો ડળે.

નાયદજી કશ ેછે:- આે કથાભા ંએવુ ંકહ્યુ ંશત ુ ંને કે પ્રભબુજનભા ંજે નડતયરૂ

શોમ તેને છોડલો . પ્રભનુા બજનભા ંજે વાથ આે તે જ વગો છે. ઇશ્વયના ભાગે

રઇ જામ એ જ વાચા વગાસ્નેશી. ભાયી ભાતા જો ભાયા બજનભા ંતલક્ષે

કયનાયી શોમ, તો ભાયે શુ ંકાભ ભાયી ભાતાનો ત્માગ ન કયલો? ભાયી ભા ભાયા

બજનભા ંતલક્ષે કયે છે.આે એક દદલવ કથાભા ંકહ્યુ ંશત ુ ંકે વગાસ્નેશી ણ જો

બજનભા ંતલક્ષે કયનાયા ફને તો તેલા વગાસ્નેશીનો ત્માગ કયલો.

ભીયાફંાઇને રોકોએ ફહ ુત્રાવ આતમો, ત્માયે ભીયા ંગબયામા. ભીયાફંાઇએ

તરુવીદાવજીને ત્ર રખ્મો. હુ ંજન્ભી ત્માયથી ભગયધય ગોા ભાયા તત છે.

તરુવીદાસ્જીએ ભચત્રકુટથી ત્ર રખ્મો કે કવોટી વોનાની થામ, રોખડંનૅી નદશ.

આ તાયી કવોટી થામ છે.

જાકે તપ્રમ ન યાભ લૈદેશી

વો છાદંડમે કોદટ ફૈયી વભ

જદ્યત યભ સ્નેશી....

દુ:વગં વલણથા ત્મજલા મોગ્મ છે. દુ: વગં: વલણથા ત્માજ્મ:...

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com52

વવંાયી ભાફા તુ્રને ન વવંાયનુ ંજ્ઞાન આે છે. ભાના વગંભા ંયશીળ તો

બજનભા ંતલક્ષે થળે.

ગુુ ુજીએ કહ્યુ:ં- ત ુ ંભાનો ત્માગ કયે એ ભને ઠ ીક રાગત ુ ંનથી. ઠ ાકોયજી વલણ

જાણે છે. તાયી ભાની બદુ્ધદ્ધ બગલાન સધુાયળે. ઘયભા ંયશજેે અને આ ભશાભતં્રનો

જ કયજે. ભાનો તનયાદય કયીળ નદશ. જ કયલાથી પ્રાયબ્ધ પયે છે. જની

ધાયા તટેૂ નદશ તેનો ખ્માર યાખજે.

ભં ગુુ ુજીને કહ્યુ:ં- આ જ કયલાનુ ંકશો છો ણ હુ ંતો અબણ દાવીતુ્ર ું.ં

જ કેભ કયીળ?જની ગણત્રી ળી યીતે કયીળ?

ગુુ ુજીએ કહ્યુ:ં- જ કયલાનુ ંકાભ તાુંુ છે. જ ગણલાનુ ંકાભ શ્રીકૃષ્ણ કયળે.

જ ત ુ ંકયજે અને ગણળે કનૈમો.

જની ગણત્રી કયલાની શોમ નદશ. જ ગણળો તો કોઇને કશલેાની ઇચ્છા

થળે. અને કોઇને વખં્મા કશળેો તો થોડા ણુ્મનો ક્ષમ થળે. ગુુ ુએ ભને લાસદેુલ

ગામત્રી ભતં્રના 32 રાખ જ કયલાનુ ંકહ્યુ.ં ફત્રીવ રાખ જ થળે તો

તલધાતાના રેખ ણ ભ ૂવંાળે, ાનો તલનાળ થળે.

ફેટા, વતત આ ભશાભતં્રનો જ કયજે. ભતં્રથી જીલનો ઇશ્વય વાથે વફંધં

થામ. ળબ્દ વફંધં શરેા ંથામ છે. તે તલના બ્રહ્મ વાથે વફંધં થતો નથી. તે

છી પ્રત્મક્ષ વફંધં થામ છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com53

યોજ એલી બાલના યાખલી કે શ્રી કૃષ્ણ ભાયી વાથે જ છે. શ્રીકૃષ્ણ પ્રેભનુ ં

સ્લરૂ છે. તાુંુ કલ્માણ થળે.

ફેટા, ત ુ ંફારકૃષ્ણનુ ંધ્માન કયજે. શ્રી કૃષ્ણનુ ંફારસ્લરૂ અતત ભનોશય છે.

ાનુ:ં50

ફાકને થોડુ ંઆો તો ણ યાજી થામ છે. ગુુ ુદેલે તેથી ફારઉાવનાની,

ફારસ્લરૂનુ ંધ્માન કયલાની, આજ્ઞા કયી.બાલનાથી ફારસ્લરૂનુ ંધ્માન કયો.

ભાયા ગુુ ુજી ભને છોડીને ગમા. ભને ઘણુ ંદુ:ખ થયુ.ં લૂણજન્ભના ગુુ ુદેલનુ ં

નાભ રેતા ંનાયદજી યડી ડયા.

વાચા વદ્ ગુુ ુને કોઇ સ્લાથણ શોતો નથી. ભં તનશ્ચમ કમો અને જ ળરૂ કમાણ.

હુ ંવતત જ કયતો. જ કમાણ તવલામ ભને ચેન ડે નદશ. શારતા-ંચારતા ંઅને

સ્લતનભા ંણ જ કુંુ. થાયીભા ંયાત્રે સતૂા શરેા શભંેળા પ્રેભથી જ કયો.

જની ધાય ન તટેૂ. એક લણ સધુી લાણીથી જ કયલા. ત્રણ લણ કંઠ થી

જ કયલા. ત્રણ લણ છીથી ભનથી જ થામ છે. એ છી અજા જ થામ

છે.

ભાને આ ગભતુ ંન શત ુ ંતેભ છતા ંફાય લણ સધુી વો અક્ષયના ભશાભતં્રનો

જ કમો. ભનષુ્મ જ કયે છે ણ છરકટ ણ ખફૂ કયે છે તેથી તેના ણુ્મનો

નાળ થામ છે, ભાની બદુ્ધદ્ધ બગલાન પેયલળે એભ ભાની ભં કદી વાભો જલાફ

આતમો નથી.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com54

તે છી એક દદલવ ભાતા ગૌળાાભા ંગઇ ત્મા ંતેને વણદંળ થમો, સતૂજી

વાલધાન કયે છે, વણ અયાધીને કયડે છે.

ભાએ ળયીયનો ત્માગ કમો. પ્રભએુ કૃા કયી. અનગુ્રશ ંભન્મભાન: ભં ભાન્યુ ં

ભાયા બગલાનનો ભાયા ઉય અનગુ્રશ થમો. ભાતાજીના ળયીયને અક્ગ્નવસં્કાય

કમો. આનદં થમો કે ભાતાના ઋણભાથંી હુ ંમતુત થમો. ઘયભા ંજે કાઇં શત ુ ંતે

વલણ ભાની ાછ ભં લાયી નાખં્યુ.ં ભને પ્રભભુા ંશ્રદ્ધા શતી તેથી ભં કંઇ વઘંયુ ં

નદશ. જન્ભ થતા ંશરેા ંજ ભાના સ્તનભા ંદૂધ ઉત્ન્ન કયનાય દમાળુ બગલાન

ભાયા ોણની વ્મલસ્થા શુ ંનદશ કયે. ભં કાઇં રીધુ ંનદશ. શયેેરા કડે ભં ઘયનો

ત્માગ કમો.

જેનુ ંજીલન કેલ ઇશ્વય ભાટે છે તે કદાત વગં્રશ ન કયે. બગલાન નાક્સ્તકનુ ં

ણ ોણ કયે છે. નાક્સ્તક કશ ેછે હુ ંઇશ્વયભા ંભાનતો નથી. યંત ુભાયા

યભાત્ભા કશ ેછે, ફેટા, ત ુ ંભને ભાનતો નથી ણ હુ ંતને ભાનુ ંું ંતેનુ ંશુ?ં

જે ઇશ્વયનો કામદો નથી, ધભણને જે ભાનતો નથી તેલા નાક્સ્તકનુ ંોણ ણ

યભાત્ભા કયે છે તો ભાુંુ ોણ કનૈમો શુ ંનદશ કયે? ભં બીખ ભાગંી નથી યંત ુ

ભાયા પ્રભનુી કૃાથી હુ ંકોઇ દદલવ ભખૂ્મો યહ્યો નથી.

બગલત સ્ભયણ કયતો હુ ંપયતો શતો. ફાય લણ સધુી ભં અનેક તીથોભા ં

ભ્રભણ કયુ.ં તે છી પયતા ંપયતા ંગગંા નદીના દકનાયે આવ્મો. ગગંાસ્નાન કયુ.ં

તે છી એક ીાના ઝાડ નીચે ફેવી હુ ંજ કયતો શતો.ગુુ ુદેલે આજ્ઞા કયી

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com55

શતી કે ખફૂ જ કયજે. ભં જ ન છોડયા. પ્રભ ુદળણન આે તો ણ જ છોડળો

નદશ. ગગંા દકનાયે ફાય લણ યહ્યો. ચોલીવ લણથી બાલના કયતો શતો કે કનૈમો

ભાયી વાથે છે. ભાયા લૂણજન્ભના ંા ઘણા શળે તેથી પ્રભનુા ંદળણન થતા ંનથી.

છતા ંશ્રદ્ધા શતી કે એક દદલવ જરૂય તે ભને દળણન આળે.

બાલનાભા ંબાલનાથી ભને શ્રી કૃષ્ણ દેખામ છે ણ પ્રત્મક્ષ ફારકૃષ્ણના ં

દળણન

ાનુ:ં51

થતા ંનથી . ભને બાલના થઇ કે શ્રી કૃષ્ણ ક્યાયે ભને અનાલળે. ક્યાયે ભને

ભળે? ભને શ્રી કૃષ્ણ દળણનની તીવ્ર રારવા જાગી.

ભાયા શ્રી કૃષ્ણની ઝાખંી થામ તો કેવુ ંવાુંુ? ભાયા રારાએ કૃા કયી. એક

દદલવ ધ્માનભા ંભને સુદંય નીરો પ્રકાળ દેખામો. પ્રકાળને તનશાી હુ ંજ કયતો

શતો. ત્મા ંપ્રકાળભાથંી ફારકૃષ્ણનુ ંસ્લરૂ પ્રગટ થયુ.ં ભાયા કૃષ્ણે કસ્તયુીનુ ં

તતરક કયુ ંશત ુ.ં લક્ષ:સ્થભા ંકૌસ્તબુ ભાા ધાયણ કયેરી શતી. નાકભા ંભોતી

શત ુ ંઆંખો પ્રેભથી બયેરી શતી, ભને જે આનદં થમો તેનુ ંલણણન કયલાની ળક્તત

વયસ્લતીભા ંણ નથી. હુ ંજ્મા ંલદંન કયલા ગમો ત્મા ંશ્રી કૃષ્ણ અંતયધાન થઇ

ગમા. ભને થયુ ંભાયા શ્રી કૃષ્ણ ભને કેભ છોડીને ચાલ્મા ગમા. ત્મા ં

આકાળલાણીએ ભને આજ્ઞા કયી, તાયા ંભનભા ંસકૂ્ષ્ભ લાવના યશરેી છે . જેના

ભનભા ંસકૂ્ષ્ભલાવના યશરેી છે તેલા મોગીને હુ ંદળણન આતો નથી. આ જન્ભભા ં

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com56

શલે તને ભાયા દળણન થળે નદશ. આભ તો હુ ંતાયી બક્તતથી હુ ંપ્રવન્ન થમેરો ું.ં

દૃન્દ્ષ્ટ અને ભનને સધુાયી વતત તલચાય કે હુ ંતાયી વાથે ું.ં જીલનના છેલ્ર શ્વાવ

સધુી જ કયલાનો. બજન તલનાનુ ંબોજન એ ા છે.વત્કભણની વભાપ્તત શોમ

નદશ. જે દદલવે જીલનની વભાપ્તત તે દદલવે વત્કભણની વભાપ્તત.

છી હુ ંગગંાદકનાયે યહ્યો, ભયતા ંશરેા ંભને અનબુલ થલા રાગ્મો. આ ળયીયથી

હુ ંજુદો ું.ં જડ ચેતનની ગ્રથંી છૂટી ગઇ. જડ ચેતનની, ળયીય આત્ભાની, ગાઠં

ડી છે તે ગાઠં બક્તત લગય છૂટતી નથી.

ળયીયથી આત્ભા જુદો છે એ વલણ જાણે છે. ણ અનબુલે છે કોણ? જ્ઞાનનો

અનબુલ બક્તતથી થામ છે.

તકુાયાભ ભશાયાજે કહ્યુ ંછે કે:- ભં ભાયી આંખે ભાુંુ ભયણ જોયુ.ં ભાયા

આત્ભસ્લરૂને ભં તનશાયાયુ.ં

ભન ઇશ્વયભા ંશોમ અને ઇશ્વય સ્ભયણ કયતા ંકયતા ંળયીય છૂટી જામ તો મકુ્તત

ભે. ભનને ઇશ્વયનુ ંસ્ભયણ વતત કયાલલા જ લગય અન્મ કોઇ વાધન નથી.

જીબથી જ કયો ત્માયે ભનથી સ્ભયણ કયવુ ંજોઇએ.

આખુ ંજીલન જેની ાછ ગયુ ંશળે તે જ અંત:કાે માદ આલળે, અંત:કા

સધુી ભાયા જ ચાલ ુશતા . જની ણૂાણહતુત ન શોમ. બજનની વભાપ્તત ન

શોમ. ળયીયની વભાપ્તત વાથે જ બજનની વભાપ્તત. જીલનના અંત સધુી બજન

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com57

કયલાનુ.ં અંત:કાભા ંયાધાકૃષ્ણનુ ંભચંતન કયતા ંભં ળયીયનો ત્માગ કમો. હુ ં

બ્રહ્માજીને ત્મા ંજન્મ્મો. લૂણ જન્ભના કભોનુ ંપ આ જન્ભભા ંભને ભયાયુ.ં ભાુંુ

નાભ નાયદ યાખલાભા ંઆવ્યુ.ં લૂણ જન્ભના કયેરા બજનથી ભાુંુ ભન ક્સ્થય થયુ ં

છે. ભાુંુ ભન વવંાય તયપ જત ુ ંનથી. એક દદલવ ગોરોક ધાભભા ંગમો. જ્મા ં

વતત યાવરીરા થામ છે. ત્મા ંયાધાકૃષ્ણના ંભને દળણન થમા. હુ ંકીતણનભા ં

તન્ભમ થમો શતો. શ્રીકૃષ્ણકીતણનભા ંભને અતત આનદં થમો. પ્રવન્ન થઇ

યાધાજીએ ભાયા ભાટે પ્રભનુે બરાભણ કયી કે નાયદને પ્રવાદ આો. શ્રીકૃષ્ણે ભને

પ્રવાદ આતમો. વ્માવજીએ છૂયુ,ં બગલાને પ્રવાદભા ંતભને શુ ંઆતયુ?ં

નાયદજીએ કહ્યુ,ં ભને પ્રવાદીભા ંપ્રભએુ આ તબંયુો આતમો. પ્રભએુ ભને કહ્યુ,ં

ાનુ:ં52

કૃષ્ણકીતણન કયતો કયતો જગતભા ંભ્રભણ કયજે અને ભાયાથી તલખટૂા ડેરા

અતધકાયી જીલને ભાયી ાવે રાલજે. વવંાય પ્રલાશભા ંતણાતા જીલોને ભયા તયપ

રઇ આલજે. બગલાનને કીતણનબક્તત અતત તપ્રમ છે. આ લીણા રઇ હુ ંજગતભા ં

ભ્રભણ કુંુ ું.ં નાદ વાથે કીતણન કુંુ ું.ં અતધકાયી જીલોને- કોઇ રામક ચેરો

ભે તેને પ્રભુાવે રઇ જાઉં ું.ં ભને યસ્તાભા ંધ્રલુ ભયામો, ભને પ્રહ્ રાદ ભયામો,

તેને પ્રભ ુાવે રઇ ગમો. આલા બતતો ભને ભે તો પ્રભ ુાવે તેને રઇ

જાઉં.

વત્વગંભા ંભં બગલત કથા વાબંી. શ્રીકૃષ્ણકથા વાબંયામા છી ભં કૃષ્ણ

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com58

કીતણન કયુ.ં અને પ્રેભરિાને ભં ષુ્ટ કયી. શલે જ્માયે ઇચ્ું ંું ંત્માયે કનૈમો ભને

ઝાખંી આે છે. ભાયી વાથે કનૈમો નાચે છે. નાભદેલ ભશાયાજ કીતણન કયતા ંતે

લખતે તલઠ્ઠરનાથ નાચતા શતા.

કીતણનભા ંવવંાયનુ ંબાન ભરુામ તો આનદં આલે. કીતણનભા ંતન્ભમ થમો એ

વવંાયને ભરૂે છે. વવંાયનુ ંધાન છોડલાનો પ્રમત્ન કયો. કીતણનભા ંઆનદં ક્યાયે

આલે છે? જ્માયે જીબથી પ્રભનુુ ંકીતણન, ભનથી તેનુ ંભચંતન અને દૃન્દ્શ્ટથી તેભના

સ્લરૂને જોળો તો જ આનદં આલળે.

કભયગુભા ંનભ વકંીતણન એ જ ઉગયલાનો ઉામ છે. કભયગુભા ંસ્લરૂ

વેલા જરદી પતી નથી. સ્ભયણવેલા એટરે કે નાભ વેલા તયુત પે છે.

વ્માવજી આ વલણનુ ંમૂ છે વત્વગં. કૃષ્ણકથાથી ભાુંુ જીલન સધુયુ ંછે. કૃષ્ણ-

કથા વાબંી ભને વાચુ ંજીલન ભયાયુ.ં કથા વાબંી લૈયાગ્મ અને સ્લબાલને

સધુાયજો. વમંભ લધાયી બજનભા ંલધાયો કયળો તો વપતા જરૂય ભળે.

નાયદજી વ્માવજીને કશ ેછે:- આ ભને જે ભાન આો છો તે વત્વગંને ભાન

છે. વત્વગંથી હુ ંભનને રામક ફન્મો ું.ં વત્વગંથી બીર ફાકો વાથે યખડનાય

હુ ંદેલતિ ફન્મો.

નાયદ દાવીતુ્ર શતા. વાચા વતંોની વેલાથી તેભનુ ંજીલન સધુયુ.ં વતંો ોતે

જ તીથણસ્લરૂ છે. વતં જગંભતીથણ છે. યવભભણ રોઢાને કંચન કયે છે, ણ

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com59

રોઢાને ોતાના જેવુ ંફનાલતો નથી. ત્માયે વતંો તેભના વવંગણભા ંઆલેરાને

ોતાના જેલા ફનાલે છે. વતં કયે આ ુવભાન...

ભાનલ દેલ થલા વજાણમો છે. ભાનલને દેલ થલા ભાટે ચાય ગણુોની જરૂય છે.

વમંભ, વદાચાય, સ્નેશ અને વેલા. આ ગણુો વત્વગં લગય આલતા નથી.

વત્વગંનુ ંપ બાગલતભા ંફતાવ્યુ ંછે નાયદના ચદયત્રથી. વત્વગંથી નાયદજી

દાવીતુ્રભાથંી દેલતિ થમા છે. ભનષુ્મ ભામાનો દાવ ફન્મો છે. વત્વગંથી તે

એભાથંી છૂટી ળકે છે. ખયો બક્તતનો યંગ રાગે તેને પ્રભ ુતલના ચેન ડત ુ ંનથી.

નાયદચદયત્ર એ બાગલતનુ ંફીજાયોણ છે. વત્વગં અને વેલાનુ ંપ

ફતાલલાનો આ ચદયત્રનો ઉદે્દળ એટરે તલસ્તાય કમો છે.

આણે એ ણ જોયુ ંકે જ તલના જીલન સધુયત ુ ંનથી. દાનથી ધનની શદુ્ધદ્ધ

થામ છે. ધ્માનથી ભનની શદુ્ધદ્ધ થામ છે અને સ્નાનથી ળયીયની શદુ્ધદ્ધ થામ છે.

ાનુ:ં53

યોકાયથી ણ ભનની ણૂણ ભભરનતા ધોલાતી નથી. એ ભાટે ધ્માન-જની જ

જરૂય છે.

જ કયનાયની ક્સ્થતત કેલી શોલી જોઇએ. શ્રીબ્રહ્મચૈતન્મ સ્લાભીએ કહ્યુ ંછે કે,

વશજ સતુભયન શોત શૈ યોભ યોભવે યાભ...

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com60

જના ંલખાણ કયતા ંગીતાભા ંબગલાને કશલે ુ ંછે કે—મજ્ઞાના ંજ

મજ્ઞોડક્સ્ભ...(ગીતા. અ. 10. શ્રોક: 25)

યાભદાવ સ્લાભીએ દાવફોધભા ંરખેલુ ંકે જ કયલાથી જન્ભકંુડરીના ગ્રશો

ણ સધુયે છે. એક કયોડ જ કયલાથી તન સધુયે એટરે કે આયોગ્મ પ્રાતત

થામ. ફે કયોડ જ કયલાથી દ્રવ્મસખુ ભે, ધનની પ્રાપ્તત થામ. ત્રણ કયોડ જ

કયલાથી યાિભ તવદ્ધ થામ છે, મળ , કીતતિ ભે. ચાય કયોડ જ કયલાથી

સખુની પ્રાપ્તત થામ. ાચં કયોડ જ કયલાથી જ્ઞાનની પ્રાપ્તત થામ છે. છ કયોડ

જ કયલાથી આંતય ળત્રુનો તલનાળ થામ છે. અંદયના ળત્રુનો તલનાળ

થામ છે. વાત કયોડ જ કયલાથી સ્ત્રીને વૌબાગ્મ સખુ ભે છે. સ્ત્રીને તતસખુ

અને ુુ ુને ત્નીનુ ંસખુ ભે છે. આઠ કયોડ જ કયલાથી ભયણ સધુયે છે,

અમતૃ્ય ુટે છે, મતૃ્યસુ્થાન સધુયે છે. નલ કયોડ જ કયલાથી ઇષ્ટદેલની

ઝાખંી થામ છે. અયોક્ષાનભુતૂત થામ છે. જે દેલનો જ કયે છે તે દેલના વગણુ

સ્લરૂનો વાક્ષાત્કાય થામ છે. દળ-અભગમાય-ફાય કયોડ જ કયલાથી વભંચત

પ્રાયબ્ધ અને દિમભાણ અકભો ફે છે.આ કભોનો નાળ થામ છે. તેય કયોડ જ

કયલાથી બગલાનના ંવાક્ષાત ્દળણન થામ છે.

નાયદજી વ્માવજીને કશ ેછે કે આ એલી કથા કયો કે જેથી વાબંનાયનુ ં

ા ફે અને તેનુ ંહ્રદમ ીગે. તભે જ્ઞાનપ્રધાન કથા ઘણી કયી ણ શલે

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com61

પ્રેભપ્રધાનકથા કયો. આ એલી કથા કયો કે વલણના હ્રદમભા ંકૃષ્ણ પ્રેભ પ્રગટે.

કથાનુ ંતાત્મણ નાયદજીએ ફતાવ્યુ ંછે. કથા વાબંયામા છી પ્રભ ુપ્રત્મે પ્રેભ

જાગે અને વવંાયના તલમો પ્રત્મે તલયાગ આલે તો કથા વાબંી વાચી.

નાયદજીએ વ્માવજીને આજ આજ્ઞા કયી છે. કૃષ્ણપ્રેભભા ંતયફો થઇ કથા

કયળો તો તભાુંુ અને વલણનુ ંકલ્માણ થળે.

વ્માવજીએ કહ્યુ:ં- તભે ભને એલી કથા વબંાલો .

નાયદજી કશ ેછે:- તભે જ્ઞાની છો. તભાુંુ સ્લરૂ તભે ભલૂ્મા તો નથી ને. તભે

વભાતધભા ંફેવો અને વભાતધભા ંજે દેખામ તે રખજો.

ફદશમુણખ ઇન્દ્ન્દ્રમોને અંતમુણખ કયલાથી વભાતધ વભી શંચામ છે. ઇશ્વય વાથે

એક થમો એટરે વભાતધ. ઇશ્વયભા ંરીન થવુ ંએ જ વભાતધ.

નાયદજી તે છી બ્રહ્મરોકભા ંધામાણ. વ્માવજીએ પ્રાણામાભથી દૃન્દ્ષ્ટ

અંતયમખુ કયી ત્મા ંહ્રદમગોકુભા ંફારકૃષ્ણ દેખામા. વ્માવજીને વલણ

રીરાના ંદળણન થમા છે.

વ્માવજીને નાયદજીએ સ્લ સ્લરૂનુ ંબાન કયાવ્યુ ંઅને દયણાભે વ્માવજીએ

શ્રીભદ્ બાગલતની યચના કયી.બાગલતભા ંતત્ત્લજ્ઞાન ઘણુ ંછે, ણ તેનો પ્રધાન

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com62

તલમ તો પ્રેભ છે. ઇતય યુાણોભા ંજ્ઞાન, કભણ, આચાય, ધભણ લગેયે પ્રધાન છે,

યંત ુબાગલત યુાણ પ્રેભપ્રધાન છે, બક્તતપ્રધાન છે.

ાનુ:ં54

લાલ્ભીદક યાભામણ આચાયધભણ પ્રધાન ગ્રથં છે, ત્માયે તરુવી યાભામણ બક્તત

પ્રધાન ગ્રથં છે.

લાલ્ભીદકને ોતાના જન્ભભા ંકથા કયલાથી તપૃ્તત ન થઇ. બગલાનની

ભગંભમ રીરાકથાનુ ંબક્તતથી પ્રેભલૂણક લણણન કયલાનુ ંયશી ગયુ ંતેથી તે

કભયગુભા ંતરુવીદાવ તયીકે જન્મ્મા.

કભર કુદટર જીલ તનસ્તાય દશત ફારભીદક તરુવી બમો...

લેદરૂી કલ્વકૃ્ષોનુ ંઆ બાગલત પ છે. તનગભ કલ્તયોગણભરત.ં..

એ તો વલણતલદદત છે કે ઝાડની છાર તથા ાનભા ંજે યવ શોમ છે તેના કયતા ં

ઝાડના પભા ંતલળે યવ શોમ છે. યવરૂ આ શ્રીભદ બાગલતરૂ પનુ ંભોક્ષ

ભતા ંસધુી તભે લાયંલાય ાન કયો. તફત બાગલત યવભારમ.ં..(બાગલત.1-

1-3)

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com63

ઇશ્વયભા ંતભાયો રમ થામ ત્મા ંસધુી બાગલતનો આસ્લાદ કમાણ કયો, બાગલત

યવનુ ંાન કયો. લેદાતં અતધકાયીને ભાટે છે; વલણને ભાટે વય નથી. લેદાતં

ત્માગ કયલા કશ ેછે. લેદાતં કશ ેછે વલણનો ત્માગ કયી બગલાન ાછ ડો.

ત્માયે વવંાયીને કાઇં છોડવુ ંનથી. એલાના ઉદ્ધાય ભાટે કાઇં ઉામ? શા છે.

ત્માગ ન કયી ળકો તો કાઇં શયકત નદશ. યંત ુતભાુંુ વલણસ્લ ઇશ્વયને વભણણ

કયો અને અનાવતતણે તે બોગલો.

વ્માવજીએ બ્રહ્મસતૂ્ર ફનાવ્મા,ં મોગદળણન ઉય બાષ્મ યચ્યુ.ં યંત ુતેને

રાગ્યુ ંકે કભયગુનો ભાનલી બોગ યામણ થળે અને તેથી તે મોગભા ંપ્રવતૃ

થઇ ળકળે નદશ. તેને ભાટે કુુણા કયી તેએ આ બાગલતળાસ્ત્ર યચ્યુ.ં

યીભક્ષતને તનતભિે ફનાલીને વવંાયભા ંપવામેરા રોકોને ભાટે વ્માવજીએ આ

બાગલતની કથા કયેરી છે.

બાગલત ખાવ કયીને વવંાયી ભાટે છે. વવંાયીણા ંકરૂણમા ડડશ યુાણ

ગહુ્ય.ં..

આ બાગલત યુાણ વવંાયી ઉયની કુુણાને રીધે શકુદેલજીએ લણણન

કયુ ંછે.

પ્રભપુ્રેભ તલના શષુ્ક જ્ઞાનની ળોબા નથી એ ફતાલલાનો બાગલતનો ઉદે્દળ

છે. બક્તત તલનાના જ્ઞાનની ળોબા નથી.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com64

જ્ઞાન લૈયાગ્મથી દૃઢ થમેલુ ંનથી શોત ુ,ં ત્માયે તેવ ુ ંજ્ઞાન ભયણ સધુાયલાને

ફદરે વબંલ છે કે ભયણ ફગાડે. વબંલ છે કે અંત:કાે આવુ ંજ્ઞાન દ્ગો આે .

ભયણને સધુાયે છે બક્તત. બક્તત લગયનુ ંજ્ઞાન શષુ્ક છે, અને તે ભયણ ફગાડે છે.

તલતધતનેધની ભમાણદા ત્માગી ચકેૂરા ભોટા ભોટા ઋત ણ બગલાનના

અનતં કલ્માણભમ ગણુોના લણણનભા ંવદા યત યશ ેછે. આલો છે બક્તતનો ભદશભા.

નૈગુણણ્મસ્થા યભન્તે સ્ભ ગણુાનકુથને શયે:...

બાગલત 2-1-7.

જ્ઞાનીને અભબભાન જલે છે, બકતને નદશ. બક્તત અનેક વદ્ ગણુોને રઇને

આલે છે.બક્તત વયલ ગણુોની જનની છે. બતત નમ્ર શોમ છે. બતત તલનીત ફને

છે.

ાનુ:ં55

બાગલત કથા—જે કથા ા છોડાલે અને પ્રભ ુપ્રત્મે પ્રેભ જાગતૃ કયે તે વાચી

બાગલત કથા. બગલાનની કથા અને બગલાનના સ્ભયણથી હ્રદમને આદ્રણ

ફનાલો. તેના ભગંભમ નાભનો જ કયો. આ જ કભયગુભા ંમકુ્તત ાભલાનો

ભાગણ છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com65

તલમોનુ ંફધંન ભનષુ્મ છોડે તો જ ભનને વાચા આનદંનુ ંસખુ ભળે.

વમંભ અને વદાચાયને ધીભે ધીભે લધાયતા જજો. તો જ બક્તતભા ંઆનદં

આલળે. લૈયાગ્મ તલનાની બક્તત વપ થતી નથી.

આચાયતલચાય શદુ્ધ શળે ત્મા ંબક્તતને નુ્દ્ષ્ટ ભળે. જીલન તલરાવભમ થયુ ં

એટરે બક્તતનો તલનાળ થમો છે.

બાગલતળાસ્ત્ર ભનષુ્મને કાના મખુભાથંી છોડાલે છે. તે ભનષુ્મને વાલધાન

કયે છે. કાના મખુભાથંી છૂટલા કાના ણ કા શ્રી કૃષ્ણને ળયણે જાલ.

જે વલણસ્લ બગલાન ઉય છોડે છે તેની ભચંતા બગલાન ોતે કયે છે.

ભશાબાયતના યદુ્ધભા ંદુમોધનના ટોણાથી બીષ્ભ તતાભશ પ્રતતજ્ઞા કયે છે કે

આલતી કારે હુ ંઅજુ ણનને ભાયીળ અથલા હુ ંભયીળ. આથી વલણ ગબયામા કાયણ

કે તે બીષ્ભ તતાભશની પ્રતતજ્ઞા શતી. આ વાબંી કૃષ્ણ બગલાનને ક્યામં ચેન

ડત ુ ંનથી. યાત્રે તનદ્રા આલતી નથી, બીષ્ભની પ્રતતજ્ઞા વાબંી અજુ ણનની ળી

દળા થઇ શળે એભ તલચાયી તે અજુ ણનની ક્સ્થતત જોલા આવ્મા. જઇને જુએ છે

તો અજુ ણન તો ળાતંતથી ઊંઘતો શતો. બગલાને તલચાયુ ં, બીષ્ભે આલી બીણ

પ્રતતજ્ઞા કયી છે તેભ છતા ંઆ તો ળાતંતથી સતૂેરો છે? તેભણે અજુ ણનને જગાડયો

અને છૂય ુ:ં- તં બીષ્ભની પ્રતતજ્ઞા વાબંી છે ને?

અજુ ણન કશ:ે- શા, વાબંી છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com66

શ્રીકૃષ્ણ કશ:ે- તો તને મતૃ્યનુી ફીક નથી. ભચંતા નથી?

અજુ ણન કશ:ે- ભાયી ભચંતા કયનાયો ભાયો ધણી છે. તે જાગે છે ભાટે હુ ંળમન

કુંુ ું.ં તે ભાયી ભચંતા કયળે. હુ ંળા ભાટે ભચંતા કુંુ?

આ પ્રભાણે વલણ ઇશ્વય ય છોડો. ભનષુ્મની ભચંતા ક્યાસંધુી ઇશ્વયને ન થામ

ત્મા ંસધુી તે તનતશ્ચંત થતો નથી.

પ્રથભ સ્કંધ એ અતધકાય રીરા છે. અતધકાય તવદ્ધ થામ તો વતં ભે છે.

અતધકાય તલના વતં ભે તો તેના તયપ વદ્ બાલ જાગતો નથી.વતંને ળોધલાની

જરૂય નથી. ળોધલાથી વતં ભતા નથી. પ્રભ ુકૃાથી જ વતં ભે છે. અંતે જ્મા ં

સધુી ભન શદુ્ધ થળે નદશ ત્મા ંસધુી પ્રભ ુકૃા થળે નદશ. ભન દુર્જન છે ત્મા ંસધુી

વતં ભતા નથી. વતં થળો તો વતં ભી આલળે.

વતં જોલાની દૃન્દ્ષ્ટ આે છે. વવંાયના દાથણને જોલાભા ંઆનદં છે. તે

બોગલલાભા ંઆનદં નથી. વવંાય એ ઇશ્વયનુ ંસ્લરૂ છે તેથી જગતને ઇશ્વયભમ

તનશાો. શકુદેલ-અતવયાનો પ્રવગં આતમો છે. ભશાપ્રભજુીએ લૈષ્ણલનુ ંરક્ષણ

ફતાવ્યુ ંછે કે જેના ંદળણનથી કનૈમો માદ આલે તે લૈષ્ણલ. જેના વગંભા ંઆવ્મા

છી પ્રભ ુમાદ આલે તે લૈષ્ણલ.

અતવયાને શકુદેલના ંદળણનથી લૈયાગ્મ આવ્મો છે. કૃષ્ણકથા ાછ તે

ાગર ફની છે. ̀

ાનુ:ં56

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com67

ઘય છોડલાની જરૂય નથી. ઘય છોડલાથી વતં થલામ છે એવુ ંનથી.ઘયભા ં

યશીને ઇશ્વયને પ્રાતત કયી ળકામ છે. તકુાયાભ ભશાયાજ, એકનાથ, ગોી

લગેયી ઘયભા ંયશીને પ્રભનુે પ્રાતત કમાણછે. કડા ંફદરલાની જરૂય નથી. કાજુ ં

ફદરલાની જરૂય છે તે ભાટે ભનને ફદરલાની જરૂય છે. ભનના ગરુાભ ન ફનો.

તેને નોકય ફનાલો.

યીભક્ષત યાજાએ ભનને સધુાયુ ંએટરે તેને શકુદેલજી ભયામા.ં

ત્રણ દુ:ખને યોજ માદ કયો. જન્ભ દુ:ખ, મતૃ્ય ુદુ:ખ, જયા(વદૃ્ધાલસ્થા) દુ:ખ ને

માદ કયો ગીતાજીભા ંકહ્યુ ંછે જન્ભ મતૃ્ય ુજયા વ્માતધ દુ:ખ દોાનદુળણનમ ્...

વાતભા દદલવે ભયલાનો ું ંએવુ ંવાબંયામા છી યીભક્ષતનુ ંજીલન સધુયુ.ં

તલરાવી જીલન તલયતત જીલન થયુ ંછે. અતધકાય પ્રકયણભા ંત્રણ અતધકાયી

ફતાવ્મા છે. શકુદેલજી-યીભક્ષત ઉિભ લતતા-શ્રોતા. નાયદ ભધ્મભ શ્રોતા લતતા

અનેસતૂ-ળૌનકજી વાધાયણ લતતા શ્રોતા.

ભશાપ્રભજુીએ કહ્યુ ંછે બાગલતભા ંવભાતધબાા મખુ્મ છે. ઇશ્વયના ંધ્માનભા ં

જેને થોડો ન આનદં ભે છે તેને બાગલતનો અથણ જરદી વભજામ છે.

વ્માવજીએ એક એક રીરાના ંપ્રત્મક્ષ દળણન કમાણ છે. વ્માવજીએ અંતયદૃન્દ્ષ્ટથી

આ ફધુ ંજોયુ ંછે. બગલાનનુ ંસ્લરૂ અરૌદકક છે. આણી આંખો રૌદકક છે.

રૌદકક આંખો અરૌદકક ઇશ્વયને જોઇ ળકે નદશ. ફશાયની આંખ ફધં કમાણ છી

અંતયની આંખ ખરૂે છે, ત્માયે યભાત્ભાના ંદળણન થામ છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com68

સતૂજીએ કહ્યુ:ં- વ્માવજીએ અઢાય શજાય શ્રોકોનો આ બાગલત ગ્રથં

ફનાવ્મો, વ્માવજીને રાગ્યુ ંભાુંુ અલતાય કામણ શલે ૂુ ું થયુ.ં ભાયા બાગલતનો

આશ્રમ કયળે તેને કભરનો બમ રાગળે નદશ. પ્રતં ુવ્માવજીને એક ભચંતા થઇ, ગ્રથં

તો ભં તૈમાય કમો ણ તેનો પ્રચાય કોણ કયળે? આ ગ્રથંભા ંભં ફધુ ંબયી દીધુ ં

છે. આ બાગલત પ્રેભળાસ્ત્ર છે. ભામા વાથે, વવંાય વાથે પ્રેભ કયનાયો આ

બાગલતળાસ્ત્રનો પ્રચાય કયી ળકળે નદશ. જન્ભથી જેને ભામાનો વવંગણ ન થમો

શોમ એ જ આ ગ્રથંનો પ્રચાય કયી ળકળે. બાગલત એ યભશવંોની વદંશતા છે.

શ્રી કૃષ્ણ એ ભશાયભશવં છે. પ્રશરાદ, બયત, ઋબદેલ ફધા યભશવંો છે.

એટરે તનતલિકાયી જ આ ગ્રથંનો પ્રચાય કયી ળકે. ફહ ુતલચાયને અંત વ્માવજીને

રાગ્યુ ંકે આલો રામક તો ભાયો તુ્ર છે. શકુદેલજી ને યંબા ણ ચાલી ળકી

નથી.

“નાયીભા ંતો યંબા જ” એભ જે કશલેામ છે તેલી યંબા શકુદેલજીને

ચાલલા આલી છે. શકુદેલજીને કહ્યુ ંછે. વથૃા ગત ંતસ્મ નયસ્મ જીલનમ.્..

શકુદેલજી ઉિય આે છે. તલમબોગો નદશ બોગલનાયનુ ંજીલન વથૃા નથી.

વાબંો દેલી, કોનુ ંજીલન વથૃા છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com69

નાયામણ: કંજરોચન: તતભ:ુ

કેયયુશાયૈ: દયળોબભાન:

બતત્મા યતુો મેન સુજૂજતો નદશ

વથૃા ગત ંતસ્મ નયસ્મ જીલનમ.્...

ાનુ;ં57

નીરકભરની વભાન સુદંય જેના ંનેત્રો છે, જેના આકણક અંગો ઉય કેયયુ

શાય આદદ અરકંાયો ળોબી યહ્યા છે, એલા વલણ અંતયમાભી નાયામણ પ્રભનુા

ચયણકભોભા ંજેણે બક્તતલૂણક ોતાની જાતને અણણ કયીને આ આલાગભનના

ચિને ભીટાવ્યુ ંનદશ એલાન6ુ આ ભનષુ્મદેશનુ ંધાયણ કયવુ ંવ્મથણ છે. એલા

ભનષુ્મોનુ ંજીલન વથૃા ગયુ ંછે એભ ભાનવુ.ં

શ્રીલત્વ રક્ષ્ભીકૃતહ્ર્ત્પત્પ્રદેળસ્તાક્ષ્ર્મ ધ્લજચિધય: યાત્ભા...

ના વેતલતો મને ક્ષણ ંમકુુન્દો વથૃા ગત ંતસ્મ નયસ્મ જીલનમ ્ ....

જેના લક્ષ:સ્થ ઉય રક્ષ્ભીજી ળોબામભાન છે, જેની ધ્લજા ભા ંગરૂડજી

તલયાજેરા છે, જે સદુળણન ચિધાયી છે, એલા યભાત્ભા મકુુન્દ બગલાનનુ ંજેણે

ક્ષણલાય ણ સ્ભયણ કયુ ંનથી તેલા ભનષુ્મનુ ંજીલન વથૃા જાણવુ.ં

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com70

યંબાએ જ્માયે સ્ત્રી ળયીયના ફહ ુલખાણ કમાણ ત્માયે શકુદેલજીએ યંબાને કહ્યુ:ં-

સ્ત્રીનુ ંવયીય આટલુ ંસગુધંભમ, સુદંય શોઇ ળકે છે તે આજે જાણ્યુ.ં ભને ખફય ન

શતી કે સ્ત્રીનુ ંળયીય આટલુ ંસુદંય શોમ છે. શલે યભાત્ભાની પ્રેયણાથી જન્ભ

રેલાનો થામ તો તાયા જેલી ભા ળોધી કાઢીળ.

શકુદેલજી જન્ભથી તનતલિકાય છે. જે તુ્રે જન્ભતા ંલંત જ કહ્યુ ંકે તભે ભાયા

તતા નથી અને હુ ંતભાયો તુ્ર નથી તેલા શકુદેલજી ઘેય આલે કેલી યીતે?

શકુદેલજી જન્ભતવદ્ધ મોગી છે. જન્ભ થમો કે તયુત તશ્ચમાણ ભાટે લન તયપ

તેભણે પ્રમાણ કયુ.ં શકુદેલજી વદા બ્રહ્મભચંતનભા ંરીન યશ ેછે. તેભને લનભાથંી

ફોરાલલા કેલી યીતે? તે લનભાથંી ઘેય આલે તો હુ ંબાગલતળાસ્ત્ર તેને

બણાવુ ંઅને છી તે તેનો પ્રચાય કયે.

શ્રી કૃષ્ણના સ્લરૂનુ ંલણણન ન થઇ ળકે. બગલાનના સ્લરૂને કોણ ાય

ાભી ળક્યુ ંછે? મોગી રોકોના ંભન તનેો કાઇંક અનબુલ કયી ળકે. કાયણકે

મતો લાચો તનલતણન્તે

અપ્રાતમ ભનવા વશ

આનદંભ બ્રહ્મણો તલિાન

ન ભફબેતત કદાચન....

કાયણકે તેનો ાય ાભલા જતા ંભન ણ લાણીએની વાથે ત્માથંી ાું ંપયે

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com71

છે.

શ્રી કૃષ્ણનુ ંસ્લરૂ અદ્ ભતુ છે.તે સ્લરૂે મોગીના ંભચિને ણ આકષ્માણ

છે. તે કનૈમો શકુદેલજી જેલા મોગીને શુ ંનદશ આકે? શકુદેલજી તનગુણણ બ્રહ્મના

ભચંતનભા ંરીન છે. તેભાથંી તેનુ ંભચિ શટાલલા અને વગણુ બ્રહ્મ તયપ લાલા

કૃષ્ણરીરાના શ્રોકો તેભને વબંાલલા જોઇએ. આ શ્રોકોની જાદુઇ અવયની

વ્માવજીને ખાત્રી થઇ શતી.

વ્માવજીના તળષ્મો જગંરભા ંદબણવતભધ રેલા જામ. તળષ્મોને જગંરભા ંદશંસ્ર

શુની ફીક રાગે છે. તેએ આ લાત વ્માવજીને કશી. વ્માવજીએ કહ્યુ:ં-

જ્માયે તભને ફીક રાગેત્માયે આ બાગલતનો શ્રોક ફોરજો. શ્રી કૃષ્ણ ભાયી વાથે

છે

ાનુ:ં58

એલો તલચાય કયજો . ઇશ્વય વતત વાથે છે તેલો અનબુલ કયે તે તનબણમ ફને છે.

યાધાયભણ શ્રી કૃષ્ણનુ ંસ્ભયણ કયો. ે છી ઋતકુભાયો જ્માયે લનભા ંજામ ત્માયે

ફશાણીડમ ્... લગેયે શ્રોક ફોરે.ત્માયે લનના દશંસ્ર શુ લાઘ, તવંશ ફધા

લેયને ભરૂી જામ છે અને ળાતં ફને છે . શુના ભન ઉય આ શ્રોકોની

અવય થામ છે. શ ુઉય તેની અવય થતી શતી ણ કુુણ લાત એ છે કે આજે

ભનષુ્મો ઉય તેની અવય થતી નથી.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com72

જે ભતં્રોથી શુનુ ંઆકણણ થયુ ંતે ભતં્રોથી શકુદેલજીનુ ંઆકણણ શુ ંનદશ

થામ?

દેશબાન ન ભરુામ ત્મા ંસધુી દેલના ંદળણન થતા નથી. શકુદેલજી જમોતતભણમ

બ્રહ્મનુ ંભચંતન કયે છે. તેભને દેશબાનનથી. શકુદેલજી યભશવંોના આચામણ છે

તેથી બ્રહ્મભચંતન કયે છે.

શકુદેલજીનુ ંભન આકણલા વ્માવજીએ યકુ્તત કયી. વ્માવજીએ તળષ્મોને કહ્યુ,ં

શકુદેલજી જે લનભા ંવભાતધભા ંફેવી યશ ેછે ત્મા ંતભે જાલ અને તે વાબંે

તેભ આ ફે શ્રોકોનુ ંતભે ગાન કયો. આ શ્રોકો તેભને વબંાલો.

શકુદેલજીનુ ંહ્રદમ ગગંાજ જેવુ ંશદુ્ધ છે. જ ક્સ્થય અને સ્લચ્છ શોમ તો

તેભા ંતતભફંફ ડે છે.

આણી હ્રદમ દદલાર ઉય ફહ ુકાટ ચડયો છે. તે કાટને વાપ કયલાની જરૂય

છે, એ ભેરને દૂય કયો, એટરે બગલાનનુ ંપ્રતતભફંફ તેભા ંડળે.

આણા હ્રદમભા ંશજાયો જન્ભોનો ખેર છે, તેથી હ્રદમ દદલારને ખફૂ ઘવો

અને એ ભેરને દૂય કયો, એટરે બગલાનનુ ંપ્રતતભફંફ તેભા ંડળે ભાટે શદુ્ધ ફનો.

ળબ્દભાથંી રૂના ંદળણન થામ છે. નાભસનૃ્દ્ષ્ટ શરેી. રૂ સનૃ્દ્ષ્ટ છી.

તળષ્મો આજ્ઞા મજુફ તે લનભા ંગમા. શકુદેલજીનુ ંભચિ આકણલા તળષ્મો તે

શ્રોકોનુ ંગાન કયલા રાગ્મા. શકુદેલજી સ્નાનવધં્મા કયી વભાતધભા ંફેવલાની

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com73

તૈમાયીભા ંશતા, જો તે વભાતધભા ંફેવી જામ અને વભાતધ રાગી જામ તો

શ્રોક તે વાબંી ળકે નદશ. એટરે તળષ્મો તયુત ફોરે છે.

લશાણીડ ંનટલયલ:ુ કણણમો: કભણિકાયં

ભફભ્રદ્ લાવ:કનકતળલંૈજમતંં ચ ભારામ ્...

યન્રાન ્લેણોયધયસધુમા યૂમન ્ ગોવનૃ્દે:

વનૃ્દાયણ્મ ંસ્લદયભણ ંપ્રાતલળદ્ ગીતકીતતિ:....

બ. 10-21-5 (લેણ ુગીત)

શ્રીકૃષ્ણ ગો ફાકો વાથે વનૃ્દાલનભાપં્રલેળ કયી યહ્યા છે. તેભણે ભસ્તક

ઉય ભોયમગુટુ ધાયણ કમો છે અને કાન ય કયેણના ંીા ંીા ંષુ્ો; ળયીય

ય ીળંુ તતામ્ફય અને ગાભા ંાચં પ્રકાયના સગુતંધત ષુ્ોની ફનાલેરી

લૈજ્મન્તી ભાા શયેી છે. યંગભચં ઉય અભબનમ કયતા ંશ્રેષ્ઠ નટ જેલો સુદંય

લે છે લાસં્ીના ંતછદ્રો તે ોતાના અધયમતૃથી બયી યહ્યા છે. એભની ાછ

ાછ ગો

ાનુ;ં59

ફાકો એભની રોકાલન કીતતિનુ ંગાન કયી યહ્યા છે. આ પ્રભાણે લૈકંુઠ થી ણ

શ્રેષ્ઠ આ વનૃ્દાલન એભના ંચયણભચહ્નોથી લધાયે યભણીમ ફન્યુ ંછે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com74

ભોય શ્રી કૃષ્ણને લશારો રાગે છે. ભોય કાભસખુ ઇન્દ્ન્દ્રમોથી બોગલતો નથી.

વવંાયના કાભસખુને ભરૂનાયો જ ઇશ્વયના ંદળણન કયી ળકે છે. પ્રભ ુવાથે ભૈત્રી

િલી શોમ તો કાભની ભૈત્રી છોડ્લી ડળે.

જ્ઞાની રરાટભા ંદૃન્દ્ષ્ટ ક્સ્થય િી ત્મા ંબ્રહ્મના ંદળણન કયે છે. લૈણલો

હ્રદમભા ંશ્રીકૃષ્ણના ંદળણન કયે છે.

શકુદેલજીએ શ્રોક વાબંયામો. શ્રી કૃષ્ણનુ ંસ્લરૂ ભનોશય રાગ્યુ.ં શકુદેલજીને

ધ્માનભા ંઅતત આનદં આલે છે. લાશ ભાયા પ્રભ.ુ તનશ્ચમ કમો તનયાકાય બ્રહ્મનુ ં

ભચંતન નદશ કુંુ શલે વગણુ વાકાયનુ ંભચંતન કયીળ. ણ તલચાય થમો, વગણુ

બ્રહ્મની વેલાભા ંવલણ વ્સ્તુની અેક્ષા યશ ેછે. કનૈમો ભાખણ તભવયી ભાગંળે તો

હુ ંતે ક્યાથંી રાલીળ? ભાયી વે તો કાઇં નથી. હુ ંતનગુણણ બ્રહ્મનો ઉાવક. ભં તો

રગંોટેનો ણ ત્માગ કમો છે. આ કનૈમો ફહ ુભાગંળે. તે ફધુ ંહુ ંક્યાથંી રાલીળ?

મળોદાના ઘયભા ંભાખણ ક્યા ંું ંહ્ત ુ?ં છતા ંકનૈમો કશ ેછે ભા ભને ઘયનુ ં

ભાખણ બાલત ુ ંનથી. ભને ફશાયનુ ંભાખણ બાલે છે. ગોીના ભાખણભા ંનદશ,

ગોીના પ્રેભભા ંભીઠ ાળ શતી. ગોીના પ્રેભભા ંસ્લાદ શતો.

આ કનૈમો તો ભાગંીને પ્રેભથી આયોગે છે. ભાને કશળેે ભાખણ રાલ, તભવયી

રાલ, તો હુ ંશુ ંકયીળ? આથી વાકાય બ્રહ્મનુ ંભચંતન નદશ કુંુ. આ તનગુણણ બ્રહ્મનુ ં

ભચંતન જ વાુંુ છે. તનયાકાય બ્રહ્મને કંઇ આવુ ંડત ુ ંનથી તેથી ભાયા ભાટે તે જ

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com75

ઉિભ છે. કોઇ ચીજની જરૂય નદશ.આ પ્રભાણે શકુદેલજી તલચાય કયે છે ત્મા ંવ્માવ

જીના તળષ્મો ફીજો શ્રોક ફોલ્મા.

અશો ફકીમ ંસ્તનકારકટંૂ જીઘાવંમાામમ દતમ વાધ્લી.

રેબે ગતતં ધાત્ર્યભુચતા ંતતોડન્મ ંકં લા દમાલુ ંળયણ ંવ્રજેભ...

બા. 3-2-23

અશો ! આશ્ચમણ છે કે, દુષ્ટ તૂનાએ સ્તનભા ંબયેલુ ંઝેય જેભને ભાયલાની

ઇચ્છાથી જ ધલડાવ્યુ ંશત ુ ંતે તૂનાને તેભણે એલી ગતત આી કે જે ધાઇને

ભલી જોઇએ. એટરે કે તેણીને વદ્ ગતત આી. એ બગલાન શ્રીકૃષ્ણ તવલામ

આવુ ંકોણ ફીજો દમાળુ છે કે જેનુ ંળયણ ગ્રશણ કયીએ?એટરે કે એના જેલો

ફીજો કોઇ દમાળુ નથી કે ળયણ ગ્રશણ કયી ળકામ.

ઝેય ચોીને આલી શતી. ઇશ્વયના ધાભભા ંઆલી શતી. લાવનાનુ ંઝેય ભનભા ં

યાખીને, હ્રદમભા ંયાખીને ભનષુ્મ યભાત્ભા વન્મખુ જામ છે. તેને યભાત્ભાના ં

દળણન થતા ંનથી. ઝેય ચોીને આલી શતી ણ ભાતાની બાલનાથી આલી શતી.

તૂનાએ ભાનુ ંકાભ કયુ ંછે. તેને મળોદા જેલી ગતત આી છે. ઝેય આનાય

તૂનાને ણ ભાયા પ્રભએુ વદ્ ગતત આી શતી.ભાયા પ્રભ ુદમાળુ છે. શ્રી

કૃષ્ણને ભાખણ તભવયીની શુ,ં કોઇ લસ્તનુી જરૂય નથી. પતત પ્રેભની જરૂય છે.

પ્રેભકે લળ અજુ ણન યથ શાકં્યો, ભરૂ ગમે ઠ કુયાઇ.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com76

ાનુ:ં60

દાથણથી પ્રવન્ન થામ તે જીલ. પ્રેભથી પ્રવન્ન થામ તે ઇશ્વય. પ્રેભ કયલા

રામક એક યભાત્ભા જ છે. એલા યભ દમાળુને છોડીને હુ ંકોના ળયણભા ં

જઇળ?

શકુદેલજીના ભનભા ંળકંા શતી કે કનૈમો ફધુ ંભાગંળે તો હુ ંશુ ંઆીળ? તેનુ ં

તનલાયણ થયુ.ં

શકુદેલજી આભતેભ જોલા રાગ્મા. આ શ્રોક કોણ ફોરે છે, ત્મા ંવ્માવજીના

તળષ્મોના ંદળણન થમા.ં શકુદેલજીએ તેને છૂય ુ,ં તભે કોણ છો? તભે ફોરો છો

તે શ્રોકો કોણે યચ્મા ંછે?

તળષ્મોએ કહ્યુ:ં- અભે વ્માવજીના તળષ્મો છીએ. વ્માવજીએ અભને આ ભતં્રો

આતમા છે. આ ફે શ્રોકો તો નમનૂાના છે, ફીજા શ્રોકો લખાયભા ંછે. વ્માવ

બગલાને આલા શ્રોકોભમ શ્રીબાગલત યુાણની યચના કયી છે.

શકુદેલજીએ છૂયુ:ં- આલા કેટરા શ્રોકો તેએ ફનાવ્મા છે?

તળષ્મો કશ:ે-એલા અઢાય શજાય શ્રોકો ફનાવ્મા છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com77

આંખ ઉઘાડી શોલા છતા ંઆ શ્રોકથે વભાતધ રાગે છે. આંખ ફધં શોમ અને

વભાતધ રાગે તે વાભાન્મ. આ તો આંખ ઉઘાડી શોમ અને વભાતધ રાગે.

ગોીને આલી વભાતધ રાગતી શતી. વાધો વશજ વભાતધ બરી.

શકુદેલજી તલચાયુ,ં વ્માવજી ભાયા તતા છે. તેનો હુ ંઉિયાતધકાયી ું.ં હુ ંતતા

ાવે જઇ આ યુાણ વાબંીળ.

આજે શકુદેલજીને બાગલતળાસ્ત્ર બણલાની ઇચ્છા થઇ છે. કનૈમાની રીરા

વાબંી તેનુ ંભચિ આકાણય ુ.ંમોગીના ભનણ આ કૃષ્ણ કથાથી ખંચામ છે.

તનગં્રથ શકુદેલને બાગલત ળાસ્ત્રનુ ંઅધ્મમન કયલાની ઇચ્છા થઇ. બાગલતના

શ્રોકો વાબંી શકુદેલજીનુ ંભચિ આકાણય ુઅંને તનગુણણ બ્રહ્મના ઉાવક વગણુ

બ્રહ્મની ાછ ાગર ફન્મા.

ફાય લણ છી શકુદેલજી વ્માવાશ્રભભા ંદોડતા ંદોડતા ંઆવ્મા છે.

શકુદેલજીએ વ્માવજીને વાષ્ટાગં પ્રણાભ કમાણ . વ્માવજીએ શકુદેલજીને છાતી

વયવો ચાતંમો છે. શકુદેલજીએ કહ્યુ:ં- તતાજી આ શ્રોકો ભને બણાલો.

શકુદેલજી કથા વાબંે છે. કૃતાથણ થમા છે. વ્માવજીએ શકુદેલજીને બાગલત

બણાવ્યુ.ં અને એ પ્રભાણે બાગલતળાસ્ત્રનો પ્રચાય કેલી યીતે કયલો તે વ્માવ

બગલાનની ભચંતાનો અંત આવ્મો.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com78

આ ગ્રથંના ખયા અતધકાયી આત્ભાયાભ છે. કાયણ કે શ્રીકૃષ્ણ વલણના આત્ભારૂ

છે. તલમાયાભને આ ગ્રથં વાબંલાની ઇચ્છા થતી નથી.

સતૂજી કશ ેછે:- ળૌનકજી, આશ્ચમણ ન કયો. બગલાનના ગણુો એલા ભધયુ છે કે

વલણને તે ોતાની તયપ ખંચી રે છે. તો છી શકુદેલજીનુ ંભન તે આકે તેભા ં

શુ ંનલાઇ?

આત્ભયાભાશ્ચ મનુમો તનગ્રણન્થા અતયરુૂિભે

કુલંત્મશૈતકું બક્તત ભબત્થમ્ભતૂગણુો શદય:...

બા. 1-7-10.

જે જ્ઞાની છે, જેની અતલદ્યાની ગાઠં ખરૂી ગઇ છે અને જે વદા આત્ભાભા ં

ાનુ:ં 61

જ યભણ કયલાલાા છે તે ણ બગલાનની શતેયુદશત બક્તત કમાણ કયે છે,

કાયણકે બગલાનના ગણુો જ એલા ભધયુ છે કે જે વલણને ોતાની તયપ ખંચી રે

છે.

બગલાનની કથામતૃનુ ંાન કયતા ંભખૂ અને તયવ ણ ભરુામ છે. તેથી તો

દળભ સ્કંધના શરેા અધ્મામભા ંયીભક્ષત યાજા ણ કશ ેછે કે શરેા ંભને ભખૂ

અને તયવ રાગતા ંશતા.ં ણ બગલાનની કથામતૃનુ ંાન કયતા ંશલે ભાયા ં

ભખૂ-તયવ અદૃશ્મ થમા ંછે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com79

નૈાતતદુ:વશા નુ્ભા ંત્મતતોદભત ફાધતે

તફતં ંત્લન્મખુામ્બોજચ્યતુ ંશદયકથામતૃમ ્....

ભં ાણી ણ છોડયુ ંછે છતા ંહુ ંઆના મખુકભભાથંી નીકત ુ ંશ્રી

શદયકથારૂી અમતૃનુ ંાન કયી યહ્યો ું.ં તેથી આ અતત દુ:વશ ધુા ણ ભને

ીડા કયતી નથી.

બોજન બજનનુ ંવાધન ભાત્ર છે. ભાટે ધુા રાગે નદશ તેટલુ ંજ બોજન કયવુ.ં

સતૂજી લણણન કયે છેતે છી આ કથા શકુદેલજીએ યાજા યીભક્ષતને વબંાલી.

ભાયા ગુુ ુદેલ ણ ત્મા ંશતા. તેભણે આ કથા ભને કશી તે તભને વબંાવુ ંું.ં

શ્રલણ કયો. શલે હુ ંતભને પ્રીભક્ષતના ંજન્ભ, કભણ અને ભોક્ષની તથા ાડંલોના

સ્લગાણયોશણની કથા કહુ ંું.ં

ાચં પ્રકાયની શદુ્ધદ્ધ ફતાલલા આ ચંાધ્મામીની કથા ળરૂ કયે છે. તતશૃદુ્ધદ્ધ,

ભાતશૃદુ્ધદ્ધ, લળંશદુ્ધદ્ધ લગેયે.

કૌયલો ાડંલોનુ ંયદુ્ધ ૂુ ું થયુ ંછે. અશ્વત્થાભાએ તલચાયુ.ં હુ ંણ કટથી

ાડંલોને ભાયીળ. ાડંલો જ્માયે સઇૂ ગમા શળે ત્માયે તેને ભાયીળ.

અયે જેને પ્રભ ુયાખે તેને કોણ ભાયી ળકે? પ્રભએુ સતૂેરા ાડંલોને જગાડયા

ને કહ્યુ ંકે ભાયી વાથે ગગંાદકનાયે ચારો. ાડંલોને શ્રીકૃષ્ણ ઉય કેટરો દૃઢ

તલશ્વાવ. િાયકાનાથ કશ ેતે જ કયલાનુ.ં તે કાઇં પ્રશ્ન છૂતા નથી. ાડંલોને

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com80

રઇ શ્રી કૃષ્ણ ગગંા દકનાયે આલે છે. પ્રભએુ કશલે ુ ંછતા ંદ્રૌદીના તુ્રો આલતા

નથી. ફાક બદુ્ધદ્ધ શતી. કહ્યુ ંતભને ઊંઘ આલતી નથી અભને આલે છે. તભાયે

જવુ ંશોમ તો જાલ. અશ્વિાભાએ દ્રૌદીના ાચં તુ્રોને ભામાણ છે.

દુ:ખભા ંડશાણ આલે છે. પ્રભ ુાવે એકાદ દુ:ખ તો ભાગંજો. જેથી અક્કર

ઠે કાણે યશ.ે

આજે કૃષ્ણ તનષ્ઠુય થમા છે. દ્રૌદીના આંસ ુવાભે જોતા નથી. પ્રભએુ

તલચાયુ,ં ાડંલોને થૃ્લીનુ ંયાજ્મ ભયાયુ ંછે. સખુભા ંાડંલો ળાનબાન ભરૂી જળે

તેથી આ દુ:ખ આતયુ.ં બગલાન જીલને ગતુત યીતે દુ:ખભા ંભદદ કયે છે.

અશ્વત્થાભા અને અજુ ણનનુ ંયદુ્ધ થામ છે. અજુ ણને અશ્વત્થાભાને ભાયલાની પ્રતતજ્ઞા

કયેરી છે. ણ ભાયલાની દશંભત થતી નથી. ગુુ ુતુ્રગુુ ુન ુ ંસ્લરૂ છે.

અશ્વત્થાભાને ફાધંી અજુ ણન તેને ખંચીને દ્રૌદી ાવે રાવ્મો. દ્રૌદી આંગણાભા ં

ફેવેરા છે, તુ્રાળોકથી યડે છે. અશ્વત્થાભાની આ દળા જોઇ દ્રૌદી દોડતા ં

દોડતા ંઆવ્મા ંછે. અશ્વત્થાભાને લદંન કયે છે. ભાયા આંગણે બ્રાહ્મણનુ ંઅભાન

ન કયો. ોતાના ાચં ફાકોને ભાયનાયને દ્રૌદી લદંન કયે છે.

ાનુ:ં62

લૈષ્ણલ એ કે જે લેયનો ફદરો પ્રેભથી આે છે. જમ શ્રી કૃષ્ણ કશલેાનો એ અથણ

છે કે ભને જે દેખામ છે તે કૃષ્ણભમ છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com81

અશ્વત્થાભા કશ ેછે, દ્રૌદી, રોકો જે તાયા લખાણ કયે છે તે છા ંછે. ત ુ ં

લેયનો ફદરો પ્રેભથી આે છે. લાભસ્લાબાલા કોભ હ્રદમલાી, સુદંય

સ્લબાલલાી.

જેનો સ્લબાલ અતત સુદંય તે બગલાનને લશારો રાગે છે, સ્લબાલ સુદંય

ક્યાયે ફને. અકાયનો ફદરો ણ ઉકાયથી આે ત્માયે.

દ્રૌદી ફોરી ઊઠ યા:ં- તેને છોડી દ્યો. છોડી દ્યો. તેને ભાયળો નશં.

દ્રૌદી એ દમાનુ ંસ્લરૂ છે. દમા દ્રૌદી વાથે જીલ ન યણે ત્માસંધુી કૃષ્ણ

તેના વાયથી ફનતા નથી.અજુ ણન જીલાત્ભા ગડુાકેળ અને શ્રીકૃષ્ણ હ્રીકેળછે.

ઇન્દ્ન્દ્રમોરૂી ઘોડાનો યથ પ્રભનુે વંળો તો કલ્માણ થળે. ઇન્દ્ન્દ્રમોના સ્લાભી

શ્રીકૃષ્ણ છે. યતુધન્દ્ષ્ઠ ય એ ધભણ છે. બીભ એ ફ છે. વશદેલ-નકુ બદુ્ધદ્ધ જ્ઞાન છે.

આ ચાય ગણુોલાો જીલ અજુ ણન છે. આ ગણુો ક્યાયે ળોબે છે જ્માયે દ્રૌદી—દમા

તેની ત્ની ફને છે ત્માયે. દ્રૌદી કમાયે ભે? ધભણને ભોટો ભાને ત્માયે.

ફ(ળક્તત) ધભણની ભમાણદાભા ંશોવુ ંજોઇએ.

દ્રૌદીએ અશ્વત્થાભાને ફચાવ્મો. કહ્યુ.ં આને ભાયળો તો ણ ભાયા ાચં

તુ્રોભાથંી એકણ શલે જીલતો થલાનો નથી. યંત ુઅશ્વત્થાભાને ભાયળો તો

તેની ભા ગૌતભીને અતતદુ:ખ થળે. હુ ંશજી વધલા ું.ંઅશ્વત્થાભાની ભા તલધલા

છે. તે યડળ. તે ભાયાથી નદશ જોલામ. બીભ અજુ ણનને કશ ેછે, આ ફારશત્માયા

ઉય દમા શોતી શળે. તાયી પ્રતતજ્ઞા ક્યા ંગઇ. દ્રૌદી લાયંલાય કશ ેછે, ભાયળો

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com82

નદશ. અજુ ણન તલચાયભા ંડયા. શ્રીકૃષ્ણે આજ્ઞા કયી દ્રૌદી ફોરે છે તે ફયાફય છે.

દ્રૌદીના દદરભા ંદમા છે.

બીભવેને કહ્યુ:ં- ભનસુ્મતૃતભા ંકહ્યુ ંછે આતતામીને ભાયલાભા ંા નથી. ધભણ

પ્રભાણે ણ આતતામી અશ્વત્થાભાને ભાયલાભા ંા નથી.

શ્રીકૃષ્ણ ણ ભનસુ્મતૃતને ભાન્મ યાખી જલાફ આે છે, બ્રાહ્મણનુ ંઅભાન એ

ભયણ ફયાફય છે.

અશ્વત્થાભાનુ ંભસ્તક કાતયુ ંનદશ.તેના ભાથાભા ંજન્ભતવદ્ધ ભણી શતો તે કાઢી

રીધો. અશ્વત્થાભા તેજશીન ફન્મા છે. અભાન પ્રતતક્ષણે ભાયલા જેવુ ંછે.

અશ્વત્થાભાએ તલચાય કમો કે આના કયતા ભને ભાયી નાખં્મો શોત તો વાુંુ થાત.

શકુદેલજી વાલધાન કયે છે, શ ેયાજન અશ્વત્થાભાએ તલચાયુ,ં ાડંલોએ ભાુંુ

અભાન કયુ ંછે તેનો ફદરો રઇળ. ભાુંુ યાિભ ફતાલીળ. ઉિયાના ેટભા ં

ગબણ છે. તે ાડંલોનો ઉિયાતધકાયી છે. તે ગબણનો નાળ થામ તો ાડંલોના

લળંનો નાળ થળે એભ તલચાયી ગબણ ઉય તેણે બ્રહ્માસ્ત્ર છોડયુ.ં

ઉિયાજી વ્માકુ થમા છે, શદય સ્ભયણ અને શદય આશ્રમ રે તો બગલાન

ભાગણ ફતાલે છે. ઇશ્વય સ્ભયણ લાયંલાય કયે તો બાલ શદુ્ધ થામ છે. બ્રહ્માસ્ત્ર

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com83

ળયીયને ફાલા રાગ્યુ.ં ઉિયા દોડતા ંદોડતા ંશ્રી કૃષ્ણ ાવે આવ્મા છે. શ્રી કૃષ્ણ

ઉિયાના ગબણભા ં

ાનુ:ં63

જઇ યીભક્ષતનુ ંયક્ષણ કયે છે. જીલભાત્ર યીભક્ષત છે. વલણનુ ંગબણભા ંકોણ યક્ષણ

કયે છે? જીલભાત્રનુ ંયક્ષણ ગબણભા ંઇશ્વય કયે છે. ફશાય આવ્મા છી ણ જીલનુ ં

યક્ષણ બગલાન કયે છે. જીલભાત્ર યીભક્ષત જેલા છે. ઉિયાના ગબણભાનંા

યીભક્ષતનુ ંયક્ષણ કયુ ંછે એટલુ ંજ નદશ તે જીલભાત્રનુ ંગબણભા ં

યક્ષણ કયે છે. ગબણભા ં તો જીલાત્ભા શાથ જોડીને યભાત્ભાને વતત નભન કયે છે

ણ ફશાય આવ્મા છી શાથ છૂટા ંથતા ંતેનુ ંનભન છૂટી જામ છે. પ્રભનુે તે

ભરૂી જામ છે.

શ્રીકૃષ્ણે સદુળણનચિથી બ્રહ્માસ્ત્રનુ ંતનલાયણ કયુ.ં તે છી િાયકાનાથ િાયકા

ધાયલા તૈમાય થમા.

કંુતી એ ભમાણદા બક્તત છે.

મળોદા એ નુ્દ્ષ્ટ બક્તત છે.

ભમાણદા બક્તત શરેા ંઆલે. તે છી નુ્દ્ષ્ટ બક્તત, ભમાણદાબક્તત એ વાધન છે

તેથી આયંબભા ંઆલે. નુ્દ્ષ્ટ બક્તત એ વાધ્મ છે એટરે અંતભા ંઆલે. નુ્દ્ષ્ટબક્તત

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com84

બગલાનને ફાધંળે. તે બાગલતભા ંછેલટે આલે છે.

બક્તતભાગણભા ંબગલત તલમોગ વશન થતો નથી. બક્તતભા ંબગલાનનો તલયશ

વશન થતો નથી. િાયકાનાથ િાયકા જલા તૈમાય થમા. કંુતાજીનુ ંહ્રદમ બયાયુ ંછે.

ઝખંના છે. ચોલીવ કરાક હુ ંશ્રી કૃષ્ણને તનશાયામા કુંુ.જે યસ્તે બગલાનનો યથ

જલાનો શતો ત્મા ંકંુતાજી આવ્મા. યસ્તાભા ંશાથ જોડીને ઊબા ંછે. પ્રભએુ દારૂક

વાયથીને યથ ઊબો યાખલા કહ્યુ,ં પઇફા અત્રે ભાગણભા ંકેભ ઊબા ંછે? કંુતાજીને

જોઇ પ્રભ ુયથભાથંી ઊતમાણ. કંુતાજી લદંન કયે છે. લદંનથી પ્રભ ુફધંનભા ંઆલે

છે. લદંન કયો ત્માયે કયેરા ંાોને માદ કયો, હ્રદમ દીન ફનળે.

સતૂજી લણણન કયે છે, કંુતાએ બગલાનને લદંન કમાણ છે. કંુતાજી કશ ેછે,

આજદદન સધુી ભાનતી શતી કે તભે બાઇના તુ્ર છે. આજે વભજાયુ ંઆ

ઇશ્વયછો. મોગી તભાુંુ ધ્માન કયે છે. તભે વલણના તતા છો. કંુતાની

દાસ્મતભશ્ર-લાત્વલ્મ બક્તત છે. શનભુાનજીની દાસ્મબક્તત છે. દાસ્મબાલનાથી

હ્રદમ દીન ફને છે. દાસ્મબક્તત અતધકાયી ભશાત્ભાને પ્રાતત થામ છે.

દાસ્મબક્તતભા ંચયણો ઉય નજય ક્સ્થય કયલી ડે છે. લાત્વલ્મ બાલભા ં

મખુાયતલંદ ઉય દૃન્દ્ષ્ટ ક્સ્થય કયલી ડે છે. કોઇ બાલ લગય બક્તત તવદ્ધ થતી

નથી. ઇશ્વય વાથે કાઇંક વફંધં જોડલો જોઇએ. ભમાણદા બક્તતભા ંદાસ્મબાલ મખુ્મ

છે. કંુતાજી તે છી લાત્વલ્મબાલથી કૃષ્ણના મખુને તનશાે છે. કંુતાજી

બગલાનની સ્તતુત કયે છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com85

નભ: કંજનાબામ નભ: કંજભાભરને

નભ: કંજનેત્રામ નભસ્તે કંજાડ.ઘ્રમે

બા. 1-8-22.

જેભની નાભબભાથંી બ્રહ્માનુ ંજન્ભસ્થાન કભર પ્રગટ થયુ ંછે, જેણે સુદંય

કભોની ભાા ધાયણ કયેરી છે, જેભના ંનેત્રો કભની વભાન તલળા અને

કોભ છે, જેભના ંચયણકભોભા ંકભનુ ંભચહ્ન છે એલા શ ેકૃષ્ણ આને લાયંલાય

નભન કુંુ ું.ં

ાનુ:ં64

બગલાનની સ્તતુત યોજ ત્રણ લય કયલી. વલાયે, ફોયે, યાત્રે સતૂા શરેા,ં તે

ઉયાતં સખુભા ંસ્તતુત કયલી, દુ:ખભા ંસ્તતુત કયલી અને અંતકાે સ્તતુત કયલી.

અજુ ણન દુ:ખભા ંસ્તતુત કયે છે, કંુતાજી સખુભા ંસ્તતુત કયે છે. અંત:કા લખતે

બીષ્ભ સ્તતુત કયે છે. સખુાલવાને, દુ:ખાલવાને, દેશાલવાને એ પ્રભાણે સ્તતુત

કયલી.

કંુતાજી કશ ેછે:- પ્રભએુ અભને સખુી કમાણ છે. અભને કેલા કેલા દુ:ખોભાથંી

ઉગામાણ છે. બગલાનના ઉાકાયોનુ ંસ્ભયણ કયે છે.

ગોી ણ ગોીગીતભા ંબગલાનના ઉકાયોનુ ંસ્ભયણ કયે છે. ગોી

કશ ેછે: તલજરાતમમાદ્ વ્મારતાક્ષવાદ્ લણભારૂતાદ્ લૈદ્યતુાનરાત.્..

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com86

મમનુાજીના તલભમ જથી થનાય મતૃ્યથુી, અજગયના રૂભા ંખાઇઅ જનાય

અઘાસયુથી, ઇન્દ્રની લાણ, આંધી, લીજી, દાલાનથી આે અભાુંુ યક્ષણ કયુ ં

છે.

વવંાયભા ંવવંાયનુ ંઝેય લાયંલાય ફાે છે.

કંુતાજી માદ કયે છે:-- દુમોધને બીભને ઝેયના રાડુ ખલયાવ્મા ત્માયે તેને

આે ઉગામો છે. રાક્ષાગશૃભા ંઅભાયી રાજ યાખી છે. આના ઉકાયો અનતં

છે. તેનો ફદરો લાી ળકામ તેભ નથી.

ભાયી દ્રૌદીને દુ:વાળન વબાભા ંરઇ ગમો. તે લખતે દુમોધને કહ્યુ-ં દ્રૌદી

આણી દાવી થઇ છે. તેને નગ્ન કયો. દુ:ળાવન વાડી ખંચલા રાગ્મો.

ણ બગલાન જેને ઢાકેં તેને કોણ ઉઘાડુ ંકયી ળકે? દુ:ળાવન થાક્યો. રોકો

આશ્ચમણભા ંડયા, વાડી શૈ કે નાયી શૈ. વાડીકી શી નાયી શૈ.

પ્રભ ુતે લખતે ભાયી દ્રૌદીની રાજ યાખી આે જ યક્ષા કયી.

જીલ ઇશ્વયને કાઇં આી ળકે નદશ. જગતનુ ંવલણ ઇશ્વયનુ ંછે. બગલાન કશ ેછે,

ભાુંુ છે તે ભને આે છે તેભા ંશુ ંધાડ ભાયી? યોજ ત્રણ લખત પ્રાથણના કયો.

નાથ, હુ ંતભાયો ું.ં તભાયા ભાયા ઉય અનતં ઉકાય છે.

નાથ, અભાયો ત્માગ ન કયો. તભે િાયકા ધાયો છો ણ ભને એક લયદાન

આતા જાલ. કંુતાજીએ ભાગં્યુ ંછે તેવ ુ ંકોઇએ દુતનમાભા ંભાગં્ય ુ ંનથી અને ભાગંળે

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com87

નદશ.

તલદ: વન્ત ુન: ળશ્વિત્ર જગદ્ ગયુો

બલતો દળણન ંમત્સ્માદનુબણલ દળણનમ ્....

બા.1-8-25.

શ ેજગતના ગુુ ુ, અભાયા જીલનભા ંડગરે ને ગરે વદા તલતિ આલતી

યશો કાયણકે તલતિભા ંજ તનશ્ચ્ત રૂથી આના દળણન થમા કયે છે અને

આના દળણન થામ તે છી જન્ભમતૃ્્ના ચક્કયભા ંઆલવુ ંડત ુ ંનથી.

દુ:ખભા ંજ ભનષુ્મને ડશાણ આલે છે. દુ:ખભા ંજ જીલને પ્રભ ુાવે જલાનુ ં

સઝૂે છે. તલતિભા ંજ એનુ ંસ્ભયણ થામ છે. તેથી તલતિ એ વાચી વંતિ છે.

તલતિ એ તલતિ નથી અને વંતિ એ વંતિ નથી. યંત ુપ્રભનુુ ંતલસ્ભયણ

થામ એ તલતિ અને નાયાઅમણનુ ંસ્ભયણ કામભ યશ ેએ વંતિ છે.

ભનષુ્મને પ્રભ ુતલના ચેન ડે છે તેનુ ંકાયણ એ છે કે તે બક્તતયવને વભજ્મો

નથી.

ાનુ:ં65

કંુતાએ ભાગં્યુ ંછે. નાથ, ભોટા દુ:ખના પ્રવગંો આલીને ભાથે ડે તેવ ુ ંલયદાન

આો.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com88

શ્રીકૃષ્ણ કશ ેછે:- તભે ળાનબાન ભલૂ્મા તો નથી ને? આજસધુી ખફૂ દુ:ખ

બોગવ્યુ ંછે. શજુ દુ:ખ બોગલલાની શંળ છે?

વલણ પ્રકાયન6ુ અભબભાન છૂટે છે, જે દીન ફને છે તે બગલાનને લશારો રાગે

છે.

કંુતાજી દીન ફન્મા છે. શનભુાનજીએ યાભચદં્રજીને કહ્ય6ુ છે, તભાયા ધ્માનભા ં

વીતાજી તન્ભમ થમા છે તેથી કહુ ંું ંકે વીતાજી આનદંભા ંછે.

કશ શનભુતં તલતિ પ્રભ ુવોઇ

જફ તલ સતુભયન ન શોઇ...

નાથ, જ્માયે તભાુંુ સ્ભયણ બજન ન થામ, ત્માયે જ વાચી તલતિ આલી છે

એભ વભજવુ.ં

ભાયે ભાથે તલતિ આલે કે જેથી તભાયા ંચયણનો આશ્રમ કયલાની બાલના

જાગે. દુતનમાના ભશાન ુુ ુોને શરેા ંદુ:ખના પ્રવગંો આવ્મા છે.

ચાય પ્રકાયના ભદથી ભનષુ્મ બન ભરૂે છે: (1) તલદ્યાભદ(2) જુલાનીનો ભદ

(3) દ્રવ્મભદ (4) અતધકાય ભદ.

આ ભદલાાની જીબને કીતણન કયતા ંા કડી યાખે છે.ત ુ ંફોરીળ તો

ભાયે ફશાય નીકવુ ંડળે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com89

ભશાબાયતભા ંકહ્યુ ંછે, વલણ પ્રકાયના યોગનો જન્ભ ભદભાથંી થમો છે. ભાટે

દીન ફની પ્રાથણના કયો. તભાયા જન્ભનુ ંપ્રમોજન ઘણી યીતે ફતાલલાભા ંઆલે

છે યંત ુભને રાગે છે કે દુષ્ટોનો તલનાળ કયલો એ તભાયા જન્ભનુ ંપ્રધાન કામણ

નથી. યંત ુતભાયા બતતોને પ્રેભનુ ંદાન કયલા નાથ તભે આવ્મા છો.

કંુતા થઇ સ્તતુત કયજો. ભને લસદેુલજીએ કશલે ુ,ં કંવના ત્રાવથી હુ ંગોકુભા ં

જઇ ળકતો નથી તભે ગોકુભા ંજઇ કનૈમાના ંદળણન કયજો. જ્માયે તભે

ગોકુભા ંફારીરા કયતા શતા ત્માયે તે વભમે શ ેનાથ, હુ ંતભને જોલા આલી

શતી. તે તભાુંુ ફારસ્લરૂ ભરુાત ુ ંનથી. જે લખતે મળોદાએ તભને ફાધં્મા

શતા.

કા ણ જેનાથી થયથય કાંે છે તે કાના કા શ્રીકૃષ્ણ આજે થયથય કાંે

છે. તે ઝાખંી ભને થઇ છે તે શજુ ભરુાતી નથી.

ભમાણદાબક્તત નુ્દ્ષ્ટબક્તતના આ પ્રભાણે લખાણ કયે છે. કંુતા મળોદાના ં

લખાણ કયે છે. પ્રેભનુ ંફધંન બગલાન ણ ભરૂી ળકતા નથી.

વગણુ બ્રહ્મનો વાક્ષાત્કાય થમા છી વવંાયભા ંઆવક્તત યશી જામ છે. વગણુ

સ્લરૂ અને તનગુણણ સ્લરૂ ફન્નેનુ ંઆયાધન કયે તેની બક્તત તવદ્ધ થામ છે.

સ્નેશાળતભભ ંતછક્ન્ધ(સ્લજનોની વાથ જોડામેરી સ્નેશની દૃઢ પાવંીને આ કાી

નાખો.) આ શ્રોકથી તવદ્ધ થામ છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com90

આ એલી દમા કયો કે મ્ને અનન્મ બક્તત પ્રાતત થામ.

ાનુ;ં66

સ્તતુતના આયંબભા ંનભસ્તે અને વભાપ્તતભા ંણ નભસ્તે છે. વાખં્મળાસ્ત્રના

26 તત્ત્લોનુ ંપ્રતતાદન આ 26 શ્રોકોની સ્તતુતભા ંકયલાભા ંઆવ્યુ ંછે.

બગલાન ફધુ ંકયી ળકે છે ણ તે લૈષ્ણલને નાયાજ કયી ળકતા નથી.

કંુતાજીનો બાલ જાણી બગલાન ાછા લયામા. કંુતાજીના ભશરેભા ંબગલાન

ધામાણ છે. અતતળમ આનદં થમો છે. અજુ ણન ત્મા ંઆવ્મા છે. ભાને કશ ેછે, કૃષ્ણ

ભાયા વખા છે, ભાયા ભાટે ાછા આવ્મા છે. કંુતાજી કશ ેછે:- યસ્તાભા ંહુ ંજઇને

ઊબી યશી એટરે ાછા આવ્મા છે.

દ્રૌદી કશ ેછે:- કૃષ્ણની આંગી કાઇ શતી ત્માયે ભાયી વાડી પાડી ાટો ભં

ફાધંેરો એટરે ભાયા ભાટે આવ્મા છે. સબુદ્રા કશ ેછે:- તભે ભાનેરા ંફશને છો.

વગી ફશને તો હુ ંું.ં એટરે ભાયા ભાટે ાછા આવ્મા છે.

વલણને લશારો ણ એ કોઇનો ન થનાયો. એ વલણથી ન્માયો છે. વફવે ઊંચી

પ્રેભ વગાઇભા ંએ ભાને છે. કૃષ્ણ કશ ેછે, હુ ંકોઇ વગાઇને ભાનતો નથી. પ્રેભ

વગાઇભા ંહુ ંભાનુ ંું.ં હુ ંભાયા બીષ્ભ ભાટે ાછો આવ્મો ું.ં ભાયો બીષ્ભ ભને

માદ કયે છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com91

બીષ્ભતતા તે લખતે મતૃ્યળુૈમા ય ડેરા છે. તેનુ ંભયણ સધુાયલા

બગલાન ાછા આવ્મા છે.

ધભણયાજાને પ્રભએુ ઉદેળ કમો. તેને વાતં્લના ભતી નથી.એટરે પ્રભ ુતેભને

બીષ્ભ તતા ાવે જલા કશ ેછે. ફધા ફાણગગંા દકનાયે બીષ્ભ સતૂા ંછે ત્મા ં

આવ્મા છે.

બીષ્ભ તલચાયે છે, ઉિયાલસ્થાભા ંઉિયામનભા ંભાયે ભયલાનુ ંછે. બીષ્ભ

િાયકાનાથનુ ંધ્માન કયે છે. ભને બગલાને લચન આેલુ ંકે અંત:કાે હુ ંઆલીળ.

ણ તે શજુ દેખાતા નથી. આભ તલચાયે છે તે જ લખતે ધભણયાજા ત્મા ંઆવ્મા

છે.

બીષ્ભ ધભણયાજાને કશ ેછે:- શ્રીકૃષ્ણ વાક્ષાત ્યભાત્ભા છે. તે તાુંુ તનતભિ ફની

ભાયા ભાટે આવ્મા છે.

બીષ્ભે બગલાનને લચનથી ફધં્મા શતા. કૌયલાડંલ યદુ્ધ લખતે દુમોધન

બીષ્ભતતાને કશ ેછે:- દાદાજી આઠ આઠ દદલવ થઇ ગમા ણ શજી તભે એકેમ

ાડંલને ભાયી ળક્યા નથી. દાદાજી તભે ફયાફય રડતા નથી. બીષ્ભ આલેળભા ં

આલી ગમા. આલેળભા ંને આલેળભા ંદુમોધનને કહ્યુ,ં યાત્રે ફાય લાગે હુ ંધ્માનભા ં

ફેસુ ંત્માયે તાયી યાફીને આળીલાણદ રેલા ભોકરજે. હુ ંઅખડં વૌબાગ્મનુ ંલયદાન

આીળ.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com92

કૃષ્ણને આ વાબંી ભચંતા થઇ. બગલાન દુમોધનની ત્ની બાનભુતતને જઇને

ભયામા,તેને કહ્યુ,ં દાદાજી તો ઘયના છે. આજે જ જલાની ળી ઉતાલ છે?

આલતી કારે દળણન કયલા જજે, બાનભુતી ભની ગમા.

ભશાત્ભા કશ ેછે તે લખતે દ્રૌદીને જગાડી છે. એક સ્લરૂે દ્રૌદીને રઇને

બીષ્ભતતા ાવે ગમા છે. એક સ્લરૂે દ્રૌદી થઇ અજુ ણનની થાયીભા ંસતૂા છે.

શ્રીકૃષ્ણ અરૂામરૂરૂામ છે.

બીષ્ભતતા ધ્માન કયે છે. આજે િાયકાધીળનુ ંસ્લરૂ દેખાત ુ ંનથી. યંત ુ

કાી કાભી શાથભા ંદીલો લગેયે સ્લરૂલાા બગલાન દેખામ છે. આજે

બગલાન દ્રૌદીના ખલાવ થઇને આવ્મા છે. િાયાે અટકાવ્મા. કોઇ ુુ ુ

અંદય જઇ ળકે નદશ તેલો

ાનુ:ં67

હકુભ છે. દ્રૌદી અંદય જઇ પ્રણાભ કયે છે. દુમોધનની ત્ની બાનભુતત આલી છે એભ

વભજી બીષ્ભ આળીલાણદ આે છે, અખડં વૌબાગ્મલતી બલ.

દ્રૌદીએ છૂયુ:ં- દાદાજી, તભાયો આળીલાણદ વાચો થળે. બીષ્ભ છેૂ છે દેલી ત6ુ કોણ

છે? દ્રૌદીએ જલાફ આતમો, હુ ંાડંલોની ત્ની દ્રૌદી.

બીષ્ભ કશ ેછે:- ભં તને આળીલાણદ આતમા છે તે વાચા થળે. ાડંલોને ભાયલાની

પ્રતતજ્ઞા ભં આલેળભા ંઆલીને રીધી શતી. વાચા હ્રદમથી નદશ.વાચા હ્રદમથી તને

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com93

આળીલાણદ આતમા છે તે વાચા ડળે. ણ ત ુ ંશરેા ંભને કે’તો ખયી કે ત ુ ંએકરી

અડધી યાતે આલી કેલી યીતે? તને રાલનાય િાયકાનાથ તવલામ ફીજો કોણ શોઇ ળકે?

બીષ્ભ દોડતા ંદોડતા ંફશાય આવ્મા છે. શ્રી કૃષ્ણને કહ્યુ ંછે, આજે તો હુ ંઆનુ ં

ધ્માન કુંુ ું ંણ અંત:કાે તભાુંુ સ્ભયણ યશળેે કે નદશ. પ્રાણપ્રમાણ વભમે લાત તિ

કપના પ્રકોથી આ ગળંુ રૂધંાઇ ગયુ ંશળે તેલા વભમે તભાુંુ સ્ભયણ ળી યીતે થળે. ભાટે

અંતકાભા ંભાયી રાજ યાખલા આલજો. અંત:કાભા ંબમકંય ક્સ્થતતથશતેે લખતે આ

ભને રેલા આલજો. નાથ, ભાયા ભાટે અંત:કા લખતે આલજો. તે લખતે બીષ્ભતતાન

લચન આેલુ ંકે હુ ંજરૂય આલીળ. તેભને આેલુ ંલચન વત્મ કયલા િાયકાનાથ ધામાણ

છે.

બીષ્ભતતા શ્રીકૃષ્ણની સ્તતુત કયે છે:- નાથ, કૃા કયો. જેલા ઊબા છો તેલા જ ઊબા

યશજેો.

વ દેલદેલો બગલાન ્પ્રતીક્ષતા.ં..

કૃષ્ણ તલચાયે છે,ભને ફેવલાનુ ંણ નદશ કશ?ે ુડંભરકની વેલા ભને માદ આલે

છે. તકુાયાભે પ્રેભભા ંએકલાય ુડંભરકને ઠ કો આતમો છે. ભાયા તલઠ્ઠરનાથ તાયે આંગણે

આવ્મા તેની તં કદય ન કયી. ભાયા પ્રભનુે તં ઊબા યાખ્મા.

બીષ્ભતતા કશ ેછે:- ઊબા યશો, ધભણયાજાની ળકંાનુ ંવભાધાન છી કયીળ.

ભાયી એક ળકંાનુ ંવભાધાન શરેા ંકયો. ભાુંુ જીલન તનષ્ા છે. ભં ા કયુ ંનથી.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com94

તેભ છતા ંઆજે ભને આ વજા કેભ થામ છે? ભાયે ફાણની ળ્મા ઉય સવૂ ુ ંડયુ ં

છે.ભને અતતળમ લેદના કેભ થામ છે? હુ ંતનષ્ા ું ંછતા ંકેભ વજા કયો છો?

બગલાન કશ ેછે:- દાદાજી, આે ા કયુ ંનથી તે લાત વાચી છે. ણ તભે

આંખથી ા જોયુ ંછે. આે ા જોયુ ંતેની આ વજા કયી છે.

બીષ્ભ:- તે ા ભને માદ આલતુ ંનથી. ભં ક્યુ ંા જોયુ ંછે?

કૃષ્ણ:- દાદાજી તભે વબાભા ંફેઠ ા શતા. દુ:વાળન દ્રૌદીને ત્મા ંરઇ આવ્મો

શતો. ત્માયે તભે ત્મા ંજ શતા. દ્રૌદીએ કશલે ુ,ં જુગાયભા ંતત શાયી જામ તે છી એ

ત્નીને દાલભા ંરગાડી ળકે નદશ.

દુમોધને કશલે ુ:ં-- દ્રૌદી દાવી ફની છે, તેણીને નગ્ન કયો.

તે લખતે દ્રૌદીએ તભને કશલે ુ,ં દાદાજી ભાયો ન્મામ કયો. હુ ંજજતા કે

અજજતા. તે લખતે તભે કશલે ુ ંકે ભાયી બદુ્ધદ્ધ ફશયે ભાયી ગઇ છે. ભને કાઇં સઝૂત ુ ંનથી.

તભે કાઇં ફોલ્મા નશં. આવુ ંા વબાભા ંથામ અને તભે તે તનશાો તે તભાયા જેલા

જ્ઞાનીને ળોબે? દ્રૌદીની રાજ લ ૂટંાતી બયવબાભા ંતભે જોઇ છે. દ્રૌદીને આળા શતી,

ાનુ:ં68

તભે વબાભા ંભફયાજો છો તો ચોક્કવ અન્મામ થતો અટકાલળો. તભે તે લખતે દ્ધિધાભા ં

ડેરા. અન્મામ અટકાવ્મો નદશ. વબાભા ંઅન્મામ થતો તભે જોમો છે, તેની તભને આ

વજા થામ છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com95

બીષ્ભતતાએ નભન કયુ ંછે. તે છી ધભણયાજાને ઉદેળ કમો છે. સ્ત્રીધભણ,

આદ્ ધભણ લગેયે વભજાવ્મા છે. ભશાબાયતના ળાતંતલણભા ંઆ ફોધ છે. મે છી

યભધભણ ફતાવ્મો.

યતુધષ્રે છૂય ુ:ં- વલે ધભોભા ંક્યા ધભણને તભે યભ શ્રેષ્ઠ ધભણ ભાનો છો? તથા કોના

જ કયલાથી જીલ જન્ભભયણ રૂ વવંાયનાફધંનથી મતુત ફને છે?

બીષ્ભતતા કશ ેછે:- સ્થાલયજગંભરૂ વવંાયના સ્લાભી, બ્રહ્માદદ દેલોના દેલ,

દેળ કા અને લસ્તથુી અદયપ્ચ્છન્ન , ક્ષય અક્ષયથી શ્રેષ્ઠ ુુ ુોિભના વશસ્ત્રનાભોનુ ં

તનયંતય તત્ય યશી ગણુ વકંીતણન કયલાથી ુુ ુ વલણ દુ:ખોથી મતુત ફને છે.

તલષ્ણ ુવશસ્ત્ર નાભનો ાઠ કયલો એ યભધભણ છે. જ્ન્ભભયણના ફધંનભાથંી

જીલને તે મતુત કયે છે.

તલષ્ણવુશસ્ત્રનાભ નો ાઠ ફતાવ્મો. તલષ્ણ ુવશસ્ત્ર નાભનો ાઠ યોજ ફે લખત

કયો. ફાય લણ આ પ્રભાણે કયો તો જરૂય પ ભળે. એક લખત જમ્મા શરેા ંઅને

એક લખત યાત્રે સતૂા ંશરેા.ં તલષ્ણવુશસ્ત્રનાભભા ંદદવ્મ ળક્તત છે.

તે છી બીષ્ભતતા બગલાનની પ્સ્િ કયે છે. દળણન કયતા ંબીષ્ભતતા ફોલ્મા

છે, શ ેનાથ, હુ ંતભને ળી બેટ અણણ કુંુ.

બગલાન જીલ ાવે ધન ભાગંતા નથી. ભન-બદુ્ધદ્ધ ભાગેં છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com96

શ ેનાથ, ભાયા ભન-બદુ્ધદ્ધ આજે તભાયા ચયણભા ંઅણણ કુંુ ું.ં

એકલાય, શ ેનાથ ભને એકલાય કશો કે ત ુ ંભાયો છે.

બીષ્ભસ્તતુતનો ાઠ કયતા ંએભ રાગે છે કે ભયણને બક્તત જ સધુાયે છે. જ્ઞાન

ઉય બયોવો યાખળો નદશ. આત્ભા ળયીયથી જુદો છે એ વૌ જાણે છે. ણ તેનો અનબુલ

થતો નથી. દુ:ખ થામ છે ત્માયે દેશાધ્માવ જ ભનભા ંઆલે છે. દેશના અલવાન લખતે

લીવ કયોડ લંછી કયડે તેટલુ ંદુ:ખ થામ છે. ભનષુ્મનુ ંભયણ સધુાયે છે બક્તત.

કેટરીક લાય જ્ઞાન ભયણ ફગાડે છે. બીષ્ભતતા જ્ઞાન ઉય બયોવો યાખતા નથી.

બગલાનને ળયણે આવ્મા છે. બીષ્ભતતા કશ ેછે, હુ ંઆને ળયણે આવ્મો ું.ં બગલાન

વશજે ઠ કો આે છે. તભને “ભાયો” એભ કેભ કહુ?ં તભે ભાયા અજુ ણનને ફાણ ભામાણ છે,

તે કેભ ભરૂામ? બીષ્ભ કશ ેછે: તે લખતે ભાુંુ ળયીય કૌયલ ક્ષભા ંશત ુ.ં ણ ભાુંુ ભન

ાડંલ ક્ષભા ંશત ુ.ં હુ ંફાણ છોડતો શતો ત્માયે ભનભા ંબાલના કયતો શતો કે જીત

ાડંલોની થામ.

કૃષ્ણ: ણ ળયીયથી તભે ાડંલ ક્ષભા ંઆવ્મા નદશ ને. તભે કૌયલોના ક્ષભા ં

યશીને ભાયા ાડંલો વાભે રડયા છો.

બીષ્ભ: શ ેનાથ, તે લખતે અજુ ણનના યથ ઉય તભે તલયાજતા શતા. તે તભાયા

દળણન કયલાની ઇચ્છા શતી. તે તભાયા ંવતત દળણન કયલા ભાટે વાભા ક્ષભા ંજઇને

ઊબો શતો. ાડંલ ક્ષભા ંયશીને રડુ ંતો તભાયા સ્લરૂના ંદળણન ભને ફયોફય ન થામ.

ાનુ:ં69

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com97

કૌયલ ક્ષભા ંયહુ ંતો તભાયી વાભે ઊબા યશીને રડવુ ંડે એટરે તભાયા દળણનનો ણૂણ

રાબ ભે.

તત્રભલુનકભન ંતભારલણં યતલકયગૌયલયામ્ફયં દધાને

લયુરકકુરાવતૃાનનાબ્જ ંતલજમવખે યતતયસ્ત ુભેડ ન લદ્યા....

બીભ સ્તતુત કયે છે:- જેભનુ ંળયીય તત્રભલુન સુદંય અને નીરા તભારની જેવુ ં

નીરલણું છે, જેના ઉય સમૂણદકયણોની વભાન શ્રેષ્ઠ તતાફંય પયપયી યહ્યુ ંછે અને મખુ

ઉય કભની વભાન ગ ૂચંલામેરી રટો રટકી યશી છે એલા અજુ ણન વખા શ્રીકૃષ્ણભા ં

ભાયી તનષ્કટ પ્રીતત થાલ. ાથણવખે યતતભણભાસ્ત.ુ..

એલા ાથણવાયતથને યોજ તનશાો. ભાયા ઇન્દ્ન્દ્રમોરૂી ઘોડા શ ેનાથ હુ ંઆને

વં ુું.ં ળયીય યથ છે-ઇન્દ્ન્દ્રમો ઘોડા છે. ભાયી તનષ્કાભ બદુ્ધદ્ધ અને ભન આને અણણ

કુુ6 ું.ં ભતતરૂકપ્લ્તા તલતષૃ્ણા...

બગલાન તલચાય કયલા રાગ્મા, ડોવો ચતયુ છે. કેવુ ંવયવ ફોરે છે.

આ જીલ ઠ ાકોયજીને કાઇંક અણણ કયે છે ત્માયે ઠ ાકોયજીને વકંોચ થામ છે.

ભને યદુ્ધના વભમની એભની એ તલરક્ષણ છફી માદ આલે છે. તેના

મખુ ઉય રશયેાતી લાની રટો ઘોડાના ગથી ઊડતી ધૂથી ભેરી થઇ ગઇ

શતી. અને વીનાના નાના નાના ભફંદુ ળોબી યહ્યા શતા. ભાયા તીક્ષ્ણ ફાણો લડે હુ ં

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com98

તેભની ચાભડીને લંધી યહ્યો અતો. એલા સુદંય કલચધાયી શ્રીકૃષ્ણ પ્રતત ભાુંુ ળયીય

અંત:કયણ અને આત્ભા વભતિત થઇ જામ.

પ્રભનુે પ્રાથણના કયો કે ભાયા ળયીયયથ ઉય આ તલયાજો. ળયીયયથભા ં

િાયકાનાથ તલયાજેરા છે તેલી બાલના કયો. ભાયા ઇન્દ્ન્દ્રમોરૂી ઘોડા કાબ ૂફશાય

જામ તો તેને અટકાલજો. ભં ભાયા ળયીયયથની રગાભ તભાયા શાથભા ંવંી છે. ભાયી

ઇન્દ્ન્દ્રમોને કફજે યાખો. ભાયો યથ વશીવરાભતા ાય ઉતાયો. પ્રભનુુ ંળયણ ગ્રશણ

કયનાયનુ ંજ ભયણ સધુયે છે.

શ ેનાથ જગતભા ંતભે ભાયી કેટરી પ્રતતષ્ઠ ા લધાયી, ભને કેટલુ ંભાન આતયુ?ં

ભાયી પ્રતતજ્ઞા વત્મ કયલા તભે તભાયી પ્રતતજ્ઞા જતી કયી.

સ્લતનગભભશામ ભત્પ્રતતજ્ઞામતૃભતધક કત ુણમ.્..

કૃષ્ણે ભશાબાયત યદુ્ધભા ંકોઇ ળસ્ત્ર શાથભા ંન ઉાડલાની પ્રતતજ્ઞા રીધી શતી.

બીષ્ભે કશલે ુ-ં હુ ંકૃષ્ણ ાવે ળસ્ત્ર ઉડાલીળ. બીષ્ભના ફાણો થી અજુ ણનને મચૂાણ આલી.

જેભ તવંશ દોડતો જામ તેભ શ્રીકૃષ્ણ શાથભા ંૈડુરંઇ બીષ્ભ તયપ દોડયા છે.બીષ્ભે તે

લખતે નભન કયુ ં. બગલાન કેલા દમાળુ છે. બતતોની પ્રતતજ્ઞા વત્મ કયલા તે ોતાની

પ્રતતજ્ઞા જતી કયે છે. ભાયી પ્રતતજ્ઞા ણ વાચી અને કૃષ્ણની પ્રતતજ્ઞા ણ વાચી. એક

સ્લરૂે યથભા ંતલયાજ્મા છે. અને એક સ્લરૂે યથ ઉયથી કદૂી ડયા છે.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com99

બીષ્ભ એટરે ભન. અજુ ણન એ જીલાત્ભા. ભન આલેળભા ંઆલે ત્માયે વકંલ્

તલકલ્ ખફૂ કયે છે. ત્માયે તેને મછૂાણ આલે છે. ઇશ્વય જ્માયે ભનને ભાયલા જામ છે ત્માયે

જ ભન કાબભૂા ંઆલે છે.

નાથ, હુ ંઆની સ્તતુત કેલી યીતે કુંુ?

ાનુ:ં 70

બીષ્ભે કયેરી સ્તતુત અનુભ છે. કંઠ સ્થ કયલા જેલી છે. એને બીષ્ભસ્તલયાજ

સ્તોત્ર ણ કશ ેછે.

તે છી બીષ્ભ ઉિયામણભા ંદેશ છોડે છે. ઉિયામણભા ંભયણ એટરે જ્ઞાનની અથલા

બક્તતની ઉિયાલસ્થાભા-ંદયતલ દળાભા ંભયણ એ ઉિયામણભા ંભયણનો અથણ છે.

ફાકી ઘણા ાી ણ ઉિયામણભા ંભયણ ાભે છે. તે વદ્ ગતત ાભતો નથી.

ઘણા મોગી પ્ષક્ષણામનભા ંભયણ ાભે છે. તેની દુગણતત થતી નથી.

બીષ્ભ ભશાજ્ઞાની શતા તેભ છતા ંપ્રભ ુપ્રેભભા ંતન્ભમ થઇને ભમાણ છે. તે

ફતાલે છે કે બક્તત જ શ્રેષ્ઠ છે.

વાધનબક્તત કયતા ંકયતા ંળાધ્મબક્તત તવદ્ધ થામ છે.

ભયણ કોનુ ંસધુયુ?ં જેના ભયણ લખતે દેલો લાજાં લગાડે તેનુ.ં બીષ્ભના

પ્રમાણ લખતે દેલો લાજાં લગાડે છે. ભાટે કયણી એલી કયો કે જફ તભુ આમે

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com100

જગતભં , જગ શવે તભુ યોમ; ઐવી કયની કય ચરો, તભુ શવે જગ

યોમ.

ભાનલ જીલનની છેલ્રી યીક્ષા ભયણ છે. જેન6ુ જીલન સધુયે છે એનુ ંભયણ

સધુયે છે. જીલન એનુ ંસધુયે છે જેનો વભમ સધુયે છે. જેને વભમની દકંભત છે, ગમેરી

વંતિ ભળે ણ ગમેરો વભમ નદશ ભે. પ્રતતક્ષણનો જે વદુમોગ કયળે તેનુ ંભયણ

સધુયળે. કણનો દુુુમોગ ન કયો અન ેક્ષણનો ણ દુુુમોગ ન કયો. પ્રતતદદન

વમંભને લધાયો. પ્રતતે ઇશ્વયનુ ંસ્ભયણ કયે તેનુ ંભયણ સધુયે છે.

બીષ્ભે આજીલન વમંભ યાખ્મો છે.વમંભ લધાયી પ્રભનુા વતત સ્ભયણની આદત ડે તો

ભયણ સધુયે. અંતકાનો સ્ભમ ફહ ુકઠ ણ છે. તે લખતે પ્રભનુુ ંસ્ભયણ થવ6ુ ફહ ુકઠ ણ

છે.

જન્ભ જન્ભ મતુન જતન કયાશી, અંત યાભ કશં આલત નાદશ. આખુ ંજીલન

જેના ાછ જળે અંતકાે તેને તે જ માદ આલળે. ભનષુ્મ પ્રમત્ન તલના ઇશ્વય કૃા

કયતા નથી. આખુ ંજીલન જે બગલત સ્ભયણ કયળે તે કદાચ અંતકાે બગલાનને ભરુી

જામ તોણ બગલાન તેને મદ કયળે. વત્કભણ વ્મથણ જલાનુ ંનથી.

ભાયો બતત ભને ભરૂે ણ હુ ંતેને નદશ ભલૂ ુ.ં બીષ્ભતતાનુ ંભયણ સધુાયલા િાયકાનાથ

ધામાણ છે. બીષ્ભતતાન6ુ ભયણ સધુયુણ6 છે. બીષ્ભતતા જ્ઞાનનો બયોવો યાખતા નથી

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com101

તેણે ળયણાગતત સ્લીકાયી છે.

યતુધન્દ્ષ્ઠ ય ગાદી ઉય તલયાજ્મા છે. ધભણયાજા શક્સ્તનાયુભા ંયાજ્મ કયલા

રાગ્મા. ધભણયાજાના યાજ્મભા ંદુકા નથી. અતતવનૃ્દ્ષ્ટ નથી, ધભણયાજાના તલત્ર

યાજ્મભા ંકોઇ મખુણ નથી. કોઇને યોગ નથી. ધભણની ભમાણદાન6ુ ારન કયે તો તે કોઇ

દદલવ યોગી થામ નદશ....

બોગલાવના અનેક જન્ભની ભનભા ંછે. તેનો જરદી ત્માગ થઇ ળકતો નથી.

યંત ુતલલેકથી બોગ બોગલે તો અંતકા સધુી ઇન્દ્ન્દ્રમ વાજી યશ.ે ધભણની ભમાણદાભા ં

યશી ભનષુ્મ અથણ, કાભ બોગલે તો દુ:ખી થામ નદશ. વદાચાય અને વ

ંંમભને નદશ લધાયો તો વંતિ ણ આનડં નદશ આે.

સતૂજી વાલધાન કયે છે:- ધભણયાજાના યાજ્મભા ંધભણનુ ંતળક્ષણ આલાભા ં

આલતુ ંશત ુ.ં

ાનુ:ં71

આયોગ્મમ ્બાસ્કયાત ઇચ્છેત ્

ભોક્ષમ ્ઇચ્છેત જનાદણનાત ્...

સમૂણનાયામણ પ્રત્મક્ષ બગલાન છે. ઇતય વલણ દેલો બાલનાથી તવદ્ધદ્ધ આે છે.

સમૂણનાયામણ પ્રત્મક્ષ દેખામ છે. તેભા ંબાલના કયલાની જરૂય નથી. આ પ્રત્મક્ષ દેલની

આયાધના કયો. ધભણયાજા સમૂણનાયામણની આયાધના કયતા. સમૂણનાયામણની આયાધના

લગય બદુ્ધદ્ધ શદુ્ધ થતી નથી. કાઇં નશં તો છાભા ંછા ફાય સમૂણનભસ્કાય યોજ કયો.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com102

ભાયા શ્રીકૃષ્ણ સમૂણનાયામણભા ંછે કાયણ કે બગલાને ગીતાભા ંરખ્યુ ંછે, જ્મોતત

આદદત્મો.

આ સમૂણનાયામણની ઉાવનાનો િભ ફતાવ્મો. સમૂણનાયામણની ઉાવના

કયનાય દદયદ્ર થતો નથી. ભશાબાયતના લનલણભા ંઆ કથા છે. યતુધન્દ્ષ્ઠ ય સમૂણની

ઉાવના કયતા. લનભા ંસમૂણદેલે યતુધન્દ્ષ્ઠ યને અક્ષયાત્ર આતયુ ંછે.

યાભજીને સમૂે ળક્તત આી ત્માયે તે યાલણને ભાયી ળક્યા છે યાભજીએ

આદળણ ફતાવ્મો છે. ઇશ્વય ું ંછતા ંસમૂણનાયામણની આયાધના કુંુ ું.ં

નીતતનુ ંધભણ વાથે રગ્ન ન થામ ત્માસંધુી નીતત તલધલા છે. નીતત લગયનો

ધભણ તલધયુ છે. અથોાર્જન કયલો એ ધભણ છે. ણ ધભાણનકુુર અથણ શોલો જોઇએ.

અથણને ધભણની ભમાણદા ન શોમ તો એ ભામાનુ ંસ્લરૂ ફને છે. અને તે અનથણ કયે છે.

ભાટે ધભાણનકુુર અથણનુ ંઉાર્જન કયજો અને નીતતને અનવુયી તેને બોગલજો.

ધભણયાજાના તલત્ર યાજ્મભા ંકોઇના ઘયભા ંઝગડો ન શતો. તુ્ર ભાતાતતાની

આજ્ઞાભા ંયશતેો. તે લખતે યાજા ધભણતનષ્ઠ શોલાથી પ્રજા ણ ધભણતનષ્ઠ શતી.

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com103

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com104

શ્રીકૃષ્ણ: ળયણ ંભભ www.gopalparekh.wordpress.com105