skenderbeu jeta e tij si ushtarak dhe udhëheqës shteti

7/23/2019 Skenderbeu Jeta e tij si ushtarak dhe udhheqs shteti.

1/35


2/35


3/35

Lnda : Letrsi

Qllimi: T realizojm nj projekt teorik-praktik q t informoj bashkmoshataret

dhe publikun mbi rndsin e skenderbeut.

Objektivat :

T realizohet nj projekt individual

ose n grup dhe t mblidhen informacione

pr jetn e tij si ushtarak dhe udhheqs

shteti.

T vlersoj figurn e Sknderbeut n

rrafshin shqiptar dhe at ndrkombetar.


4/35

Jeta dhe fmijria Rinia e Sknderbeut.

Veprimtaria e tij n Turqi . Gjendja e shtetit t Arbrit.

Rethimet e Krujs . Lidhja e Lezhs dhe roli I tij

n t .

Shteti Shqiptar nnudhheqjen e Sknderbeut. Funksioni q ushtronte

Sknderbeu si ushtarak. Rndsia dhe vlersimi i

figurs s Sknderbeut siburr shteti Sknderbeu sipas Sabri

Godos.


5/35


6/35

RINIA E TIJSknderbeu pas mbarimit t shkolls, I njohtur tashme me

emrin "(Sknderi)" kreu detyra ushtarake n Ballkan e n

Azin e Vogl, duke u dalluar pr trimri dhe pr kt arsye iudha titulli bej q do t thot princ ose fisnik pra Sknderbeg

do t thot Aleksandri princ ose fisnik.

Ai nuk e harroi vendin e tij t dashur dhe priste me padurim

rastin t kthehej n tokn q e lindi.Me vdekjen e t atit, ai shpresonte t'i zinte vendin, por n fakt

sulltani e emroi sanxhakbej jasht tokave shqiptare.

Sknderbeu nuk hoqi dor nga ideja pr t'u kthyer n Shqipri

n fronin e t atit, deri n vitin 1443 kur ai u nis kundrJanosh Huniadit nn komandn e bejlerbeut t Rumelis.


7/35


8/35

P R TR IMR I N DH E ZOT S I N N ART I N USHTARAK Q TREGO I GJAT

BE TE JAVE M E U SH TR I N O SMA NE , G JAT B ET EJAVE N A ZI N E

VO G L , S K ND ER BE U MO RI N GA S UL LTA NI T IT UL L I N E G J EN ERA L I T.

S K ND ER BE U ST UD IO I N STAM BOL L A RT I N U SH TA RA K, N J I HT E

G JUHN OSMANE , LAT I NE DH E SHQ I P S I DH E SHKRUANT E DH E K I SHT E

ORATOR I T L I NDUR . BA L L KAN I DH E AZ IA E VOG L I SH I N D I SA NGA

D ET YRAT E T I J U SH TA RA KE PA S MBA RI MI T T S HKO LL S, D UK E U

DA LLUA R P R T R I M RI .


9/35

N KRYE T SHTETIT SHQIPTARM 3 nntor 1443 n afrsi t Nishit, u ndeshn dy ushtrit. Ushtria

osmane u shpartallua dhe u trhoq n panik. Sknderbeu filloi tzbatonte planin e kryengritjes, s bashku me 300 kalors shqiptar eme t nipin Hamza Kastrioti, u kthye n Dibr, ku populli e priti silirimtar. Mori masa pr prforcimin e rrugve nga mund t vininosmant, dhe prej andej iu drejtua Krujs. Me nj ferman t rremshtiu n dor qytetin e garnizonin dhe kshtu m 28 nntor 1443 ushpall rimkmbja e principats s Kastriotve.

Mbi kshtjelln e Krujs u ngrit flamuri me shkabn e zez dykrenare iKastriotve.Kryengritja u prhap shpejt n viset e tjera dhe feudalt e tjer u

ngritn gjithashtu. Gjat dhjetorit, Shqipria e Mesme dhe e Veriut uspastruan nga forcat osmane, u liruan njra pas tjetrs kshtjellat eksaj zone. Sknderbeu ishte organizatori i Kuvendit t Arbrit, n t

cilin u zgjodh si prijs i Lidhjes Shqiptare t Lezhs. Ai u martua me tbijn e Gjergj Arianitit me Donika Arianitin pr t forcuar lidhjet e tijme principatat e tjera.

M 3 nntor 1443 n afrsi t Nishit, u ndeshn dy ushtrit. Ushtriaosmane u shpartallua dhe u trhoq n panik. Sknderbeu filloi tzbatonte planin e kryengritjes, s bashku me 300 kalors shqiptar eme t nipin Hamza Kastrioti, u kthye n Dibr, ku populli e priti silirimtar. Mori masa pr prforcimin e rrugve nga mund t vininosmant, dhe prej andej iu drejtua Krujs. Me nj ferman t rremshtiu n dor qytetin e garnizonin dhe kshtu m 28 nntor 1443 ushpall rimkmbja e principats s Kastriotve.

Mbi kshtjelln e Krujs u ngrit flamuri me shkabn e zez dykrenare iKastriotve.Kryengritja u prhap shpejt n viset e tjera dhe feudalt e tjer u

ngritn gjithashtu. Gjat dhjetorit, Shqipria e Mesme dhe e Veriut uspastruan nga forcat osmane, u liruan njra pas tjetrs kshtjellat eksaj zone. Sknderbeu ishte organizatori i Kuvendit t Arbrit, n t

cilin u zgjodh si prijs i Lidhjes Shqiptare t Lezhs. Ai u martua me tbijn e Gjergj Arianitit me Donika Arianitin pr t forcuar lidhjet e tijme principatat e tjera.


10/35

Menjher pas fitores s madhe t vitit 1443 Sknderbeu filloi takimet me princr e fisnik t tjer shqiptar pr t gjetur rrugn e bashkimit, pa t ciln nuk mund ti bhej ball fuqis ushtarake m t madhe t kohs. Pr kt qllim, m 2 mars t vitit 1444, n Katedralen e Shnkollit t qytetit t

Lezhs u mbajt i pari Kuvend Kombtar i princrve dhe i fisnikve shqiptar t shek. XV, disa prej tcilve kishin udhhequr kryengritjet e viteve 30.

N kt Kuvend morn pjes: Sknderbeu, Gjergj Arianiti, Andrea Topia (bashk me dy djemt e tij),Gjerjgj Stres-Balsha, Nikoll e Pal Dukagjini, Teodor Muzaka i Riu

(dhe disa pjestar t ksaj familje), Lek Zaharia, Pjetr Spani (bashk me katr djemt e tij), Lek Dushmani, Stefan Gojini (Cernojevii) etj. Sknderbeu, si drejtues i Kuvendit, mbajti fjaln e hapjes, n t ciln theksoi domosdoshmrin dhe rndsin e bashkimit t shqiptarve. Kuvendi vendosi q bashkimi t bhej n formn e nj beslidhjeje, t nj aleance politike e ushtarake ndrmjet drejtuesvet principatave e t krerve t tjer t vendit, q njihet me emrin Lidhja Shqiptare e Lezhs. Si kryetar i

saj u zgjodh Sknderbeu.

Vendim tjetr i rndsishm ishte krijimi i ushtris s prbashkt dhe caktimi i Sknderbeut sikomandant i prgjithshm i saj. Pr t prballuar shpenzimet e ushtris, t armatimit t saj etj.,

Kuvendi vendosi gjithashtu t krijohej nj ark e prbashkt q do t administrohej nga Sknderbeu. T ardhurat e saj do t vinin nga kuotat q do t jepnin antart e Lidhjes.

Me vendimet e Kuvendit t Lezhs u b nj hap i madh e vendimtar drejt bashkimit politik t vendit dhekrijimit t nj pushteti qendror t prfaqsuar nga Gjergj Kastrioti - Sknderbeu , t cilin ai e fuqizoigjithnj e m shum pr t bashkuar sa m organikisht shqiptart e viseve t lira shqiptare.


11/35


12/35

Lirine nuk ua solla une ,ate e gjetames jush!Sapo me shkeli kemba truallin tuaj ,sapo degjuat emrin tim , mu derdhetme vrap te gjithe ,me dualet perpara

kush e kush me pare, sikur te kishitdegjuar qe u ngriten nga varret eterit,vellezerit,bijte tuaj ,sikur te kishin

zbritur ketu gjithe perendite.Armet nuk ua solla une ,por ju gjeta

te armatosur !Lirine e pashe se e keni kudo , nekraharor , ne balle , ne shpatat e ne

ushtat.


13/35

Tri her qyteti i Krujs, q ishte dhe qendra e Sknderbeut,u rrethua nga ushtrit osmane.

Dy her nga sulltant dhe nj her nga gjenerali m i lart turk, Evrenoz Pasha.


14/35

KRONIST DHE HISTORIAN BASHKKOHSMBI LUF TN DHE HEROIZMIN E SHQIPTARVE

GJAT RRETHIMIT II T KRUJS (1466-1467)

1. Sknderbeu me forca dhe me ushtri t fuqishme e silmonte do dit ushtrin e Mehmetit dhe nuk i linte pr asnj ast tqet...lshohej pa pushim mbi t si nj prrua q zbret nga malet pas shirave t mdha dhe prmbytse dhe q rrmben do gj mevete, po ashtu edhe Sknderbeu lshohej pa pushim her nga njra an, her nga ana tjetr, e trondiste at kudo, i shkaktontearmikut vrasje, dme dhe humbje shum t mdha.Marin Barleci

2. Shqiptart jan nga natyra trima e guximtar sa nuk ka ku t vej m. n sulm e n qndres jan shum t rrmbyeshm e tpatundshm. Shigjetat e vuajteve e t fatkeqsive ata i presin me krahrort e tyre t hapur dhe nuk e vn kurr prpara armikutmburojn e dobsis e t pruljes.Idriz Biltisi, historian osman

2. BASHKKOHSIT MBI LUF TIMET E ZHVILLUARAGJAT RRETHIMIT T III T KRUJS (1467)

1. (Beteja e Byshekut).Shqiptart e ndezn zjarrin e lufts, moret n duart e tyre ushtat, t cilat u ngjanin gjarprinjve helmues dhe qndruan n grukat eshpellave. Ata luftuan deri kur erdhi koha e mbrmjes... kur lufta pushoi, ata u grumbulluan t gjith n nj vend dhe n mngjes

doln si nj lum nga lugina dhe u vrsuln menjher mbi ushtrin e Anadollit.Ibn Kemal, historian osman

2. Sulltani, pasi udhroi ushtart q t grabisnin e t plakisnin,...la maleve pjesn m t madhe dhe m luftarake t ushtris...kurse ai, duke qndruar bashk me pjesn tjetr t ushtris, plakiste vise t tra t vendit.Kritubuli, historian bizantin


15/35


16/35

Aftsit e Sknderbeut si burr shteti spikatn edhen marrdhniet me vendet e tjera.

Ai e vlersoi drejt rndsin e bashkpunimit

ndrkombtar, si kusht i nevojshm pr t prballuaragresionin osman. Duke patur t qart se rrezikut osman mund t'i bhej

ball me sukses vetm me forca t bashkuara,Sknderbeu iu drejtua pareshtur shteteve evropianedhe krkoi pjesmarrjen e tyre n luftn kundrarmikut t prbashkt, si dhe prkrahje materiale pr

luftn e popullit shqiptar. Personaliteti i Sknderbeut si burr shteti sht ipandar nga veprimtaria e tij si udhheqs ushtarak italentuar. N kushtet e pabarazis, Sknderbeuprpunoi strategjin dhe taktikn e tij ushtarake, nbaz t s cils qndronte mendimi se fitorja nukmund t varej nga numri i ushtarve.

Kt parim, t ndjekur prej tij, e shprehin mevrtetsi edhe fjalt q Barleci ka vn n goj tSknderbeut, se "kush nuk sht n gjendje ta mundarmikun me nj ushtri prej 8 deri 12 mij vetash, nukdo t mund ta bnte kt edhe me nj ushtri shumm t madhe".

Aftsit e Sknderbeut si burr shteti spikatn edhen marrdhniet me vendet e tjera.

Ai e vlersoi drejt rndsin e bashkpunimit

ndrkombtar, si kusht i nevojshm pr t prballuaragresionin osman. Duke patur t qart se rrezikut osman mund t'i bhej

ball me sukses vetm me forca t bashkuara,Sknderbeu iu drejtua pareshtur shteteve evropianedhe krkoi pjesmarrjen e tyre n luftn kundrarmikut t prbashkt, si dhe prkrahje materiale pr

luftn e popullit shqiptar. Personaliteti i Sknderbeut si burr shteti sht ipandar nga veprimtaria e tij si udhheqs ushtarak italentuar. N kushtet e pabarazis, Sknderbeuprpunoi strategjin dhe taktikn e tij ushtarake, nbaz t s cils qndronte mendimi se fitorja nukmund t varej nga numri i ushtarve.

Kt parim, t ndjekur prej tij, e shprehin mevrtetsi edhe fjalt q Barleci ka vn n goj tSknderbeut, se "kush nuk sht n gjendje ta mundarmikun me nj ushtri prej 8 deri 12 mij vetash, nukdo t mund ta bnte kt edhe me nj ushtri shumm t madhe".


17/35


18/35

PERSONALITETI I TIJ

Personaliteti i Sknderbeut si burr shteti, strateg e mjeshtr i artit ushtarakdallonte me mbretrit e me princt evropian t kohs. Ndryshe nga veprimtaria ushtarake e tyre, q bazohej mbi trupat mercenare t

armatosura rnd, Sknderbeu u mbshtet mbi nj ushtri t armatosur leht,me lvizshmri t madhe e aftsi t lart goditse, t formuar kryesisht nga

vullnetar q kishin gatishmri luftarake dhe shpirt vetmohimi. Edhe ai vet luftonte i pangarkuar me armatime t rnda e me krah t

shprvjelur si nj ushtar i zakonshm. N betej ai ishte, n t njjtn koh, komandant i talentuar dhe ushtar i

guximshm, q me shembullin e tij bhej burim frymzimi pr lufttartshqiptar.

Edhe n jetn e prditshme Sknderbeu ishte i thjesht dhe kohn e kalontekryesisht me bashklufttart e tij, duke br jet ushtari.

Personaliteti i Sknderbeut si burr shteti, strateg e mjeshtr i artit ushtarakdallonte me mbretrit e me princt evropian t kohs. Ndryshe nga veprimtaria ushtarake e tyre, q bazohej mbi trupat mercenare t

armatosura rnd, Sknderbeu u mbshtet mbi nj ushtri t armatosur leht,me lvizshmri t madhe e aftsi t lart goditse, t formuar kryesisht nga

vullnetar q kishin gatishmri luftarake dhe shpirt vetmohimi. Edhe ai vet luftonte i pangarkuar me armatime t rnda e me krah t

shprvjelur si nj ushtar i zakonshm. N betej ai ishte, n t njjtn koh, komandant i talentuar dhe ushtar i

guximshm, q me shembullin e tij bhej burim frymzimi pr lufttartshqiptar.

Edhe n jetn e prditshme Sknderbeu ishte i thjesht dhe kohn e kalontekryesisht me bashklufttart e tij, duke br jet ushtari.


19/35

HERO KOMBTAR

Gjergj Kastrioti - Sknderbeu ishteprfaqsuesi m konsekuent dhe m i

shquar i elits drejtuese shqiptar q

udhhoqi m vendosmri frontin elufts s shqiptarve kundrpushtuesve osman.

Ai realizoi t parin bashkim tshqiptarve, Lidhjen Shqiptare t Lezhs,e cila hapi rrugn e krijimit t shtetit t

pavarur shqiptar, themeluesi i t cilit ub ai vet. Kujdes t veantSknderbeu i kushtoi ruajtjes sburimeve t brendshme ekonomike, tekt cilat u mbshtet lufta.

Duke fuqizuar mbrojtjen n brezinkufitar, n lindje e n jug, ai i dhamundsi banorve t viseve t lira tzhvillonin nj veprimtari ekonomike deridiku normale.

Gjergj Kastrioti - Sknderbeu ishteprfaqsuesi m konsekuent dhe m i

shquar i elits drejtuese shqiptar q

udhhoqi m vendosmri frontin elufts s shqiptarve kundrpushtuesve osman.

Ai realizoi t parin bashkim tshqiptarve, Lidhjen Shqiptare t Lezhs,e cila hapi rrugn e krijimit t shtetit t

pavarur shqiptar, themeluesi i t cilit ub ai vet. Kujdes t veantSknderbeu i kushtoi ruajtjes sburimeve t brendshme ekonomike, tekt cilat u mbshtet lufta.

Duke fuqizuar mbrojtjen n brezinkufitar, n lindje e n jug, ai i dhamundsi banorve t viseve t lira tzhvillonin nj veprimtari ekonomike deridiku normale.


20/35


21/35


22/35


23/35


24/35

VDEKJA E TIJ

Fitoret e arritura shqiptart i paguan shum shtrenjt. Shpresat pr ndihma nga jasht pothuajse ishin prer. Vetm Venediku, q

vazhdonte t ishte n luft me turqit, i dha Sknderbeut nj ndihm prej 3

mij duktash dhe disa qindra ushtar, duke nxitur q t sulmonte Elbasanin. Republika ishte mjaft e shqetsuar sepse sanxhakbeut t Elbasanit i qe

ngarkuar detyra t sulmonte Durrsin e ta prfshinte n sanxhakun e vet.Duke marr Durrsin, turqit, t cilt kishin n duart e veta edhe Vlorn, vininn rrezik eprsin e republiks n Adriatik.

Dbimi i turqve nga Elbasani ishte n radh t par n interes t vet

shqiptarve. Sknderbeu e shikonte se me ndihmat e pakta t Venedikut nukmund t prballohej m lufta plot sakrifica kundr osmanllijve. Pr t krkuar burime t reja, t cilat i kishte gjetur vazhdimisht n vend, thirri

n janar t vitit 1468 n Lezh, nj kuvend t krerve shqiptar. N pragun ekuvendit nj ushtri turke, duke ardhur nga Kosova, sulmoi Shhkodrn.

Sknderbeu, i cili ato dit ndodhej i smur n Lezh, nuk mundi t merrte

pjes n luftime. Ushtria shqiptare kt radh luftoi pa komandantin e vet dhekorri mbi turqit nj fitore tjetr. Pas pak ditsh m 17 janar 1468 i mbuluar me nj lavdi t prjetshme, Gjergj

Kastrioti Sknderbeu, vdiq n Lezh. Ai u varros po aty n katedralen e Shn-Kollit.


25/35


26/35

FIGUR FRYMZUESE

Figura e Sknderbeut ka trhequr vazhdimisht vmendjen eushtarakve, t burrave t shtetit e n prgjithsi t opinionit publikevropian, t cilt kan krkuar t nxirrnin msime nga prvojaluftarake e shqiptarve, sidomos kur vendet e tyre luftonin kundrpushtuesve t huaj.

Ktu e ka burimin ajo literatur e shumllojt dhe shumgjuhshe, q isht kushtuar figurs s ktij Heroi, n t katr ant e bots. Kurvrshimi osman qndronte si nj shpat mbi Evropn Qendrore, kur n

Gadishullin e Ballkanit shprthyen lvizjet pr lirimin kombtar etj.,historiant, shkrimtart e poett e prdornin figurn e Heroit shqiptarsi flamur frymzues pr mobilizimin e popujve t tyre n luft pr liri.Dshmi e prhershme e vlersimit dhe e respektit t thell q kanpopujt e tjer pr Sknderbeun, krahas botimeve t shumta pr t,jan sheshet dhe rrugt e Roms, t Parisit, t Brukselit, t Gjenevs

dhe t qyteteve t tjera t vendeve t ndryshme, ku jan vendosurmonumente e buste t tij ose q mbajn emrin "Gjergj Kastrioti -Sknderbeu".


27/35


28/35

Sabri Godo: I ati i Sknderbeut uquajt Hamza n fund t jets


29/35


30/35

N shekujt e gjashtmbdhjet dhe t shtatmbdhjet libri Barletiishte prkthyer n nj numr t versioneve t gjuhve t huaja : n

gjuhn gjermane t Johan Pincianus (1533), n italisht nga PietroRocca (1554, 1560), n portugalisht nga Francisco D'Andrade (1567),n Polonisht nga Ciprian Bazylik (1569), n frngjisht nga JaquesDe Lavardin, zot feodal Plessis du-Bourrot (frngjisht: Histoire de

Georges Castriot Surnom Skenderbeu, Roy d'Albanie, 1576), dhe nspanjisht nga Juan Ochoa de la Salde (1582) . Versioni n anglishtishte nj prkthim nga nj frngjisht nga De Lavardin dhe t branga nj Zoterinj Zachary Jones. Ajo sht botuar n fund tshekullit 16, nn titullin

, Historiku i George Castriot, i mbiquajtur Skenderbe, Mbret iAlbinie ; prmbajn Actes famshme t tij, Deedes Fisnik e tij e Armsdhe fitoret paharrueshm kundr Turkes pr Besimi i Krishtit.

VEPRA PR SKNDERBEUN


31/35


32/35

VEPRA PR SKNDERBEUN

Libra mbi princin shqiptar filluan t shfaqen n Evropn Perndimore n fillim t

shekullit 16. Nj nga m t hershme t ktyre historive q kan qarkulluar n

Evropn Perndimore n lidhje me veprat heroike e Sknderbeut ishte Historia de

Vita et gestis Scanderbegi, Epirotarum Principis ca Rom. 1508-1510), botoi nj

katr dekada vetm pas vdekjes s Sknderbeut. Kjo Historia e jets dhe veprave

t Sknderbeut, Princi i Epirote sht shkruar nga historiani shqiptar Scodrensis

Marinus Barletit, i njohur n gjuhn shqipe si Marin Barleti, t cilt pas prjetuar

pushtimin turk t Shkodrs tij t lindjes nga eksperienca personale, u vendos n

Padua ku ai u b rektor i kishs famullitare t Shn Stefan. Barleti dedikon punn e

tij pr t Donferrante Kastrioti, nip i Sknderbeut), dhe t pasardhsve. Libri sht

botuar s pari n latinisht.


33/35

FIGURA E SKNDERBEUT N ART

Scanderbeg, opera nga Franois

Francoeur dhe Franois Rebel.

Scanderbeg, opera nga Antonio Vivaldi.

Projekti kulturor Itali-Shqipri A.C.C.I.A

ARTE organizoi me dat 1 gusht 2006 nj

konferenc shkencore me titull Shqiponja

dhe gjysmhna.


34/35

TITUJT E MARR

Mbrojts i krishterimitAtlet i Krishtit

I pari i shqiptarveHero Kombtar


35/35

skenderbeu jeta e tij si ushtarak dhe udhëheqës shteti

Documents