ARTA SOFTWARE Жауапкершілігі шектеулі серіктестік

SmartLearning-мен жұмыс істеу бойынша оқушының басшылығы

Астана 2008

2

1. Кіріспе ........................................................................................................................................... 3

1.1. Жүйеге кіру .............................................................................................................................. 3

1.2. Интерфейстің негізгі элементтерінің сипаттамасы ............................................................. 6

2. Журнал .......................................................................................................................................... 8

3. Кітапхана ....................................................................................................................................... 9

4. Оқу аудиториясы ........................................................................................................................ 10

4.1. Жетімді оқу аудиториялар тізімі ......................................................................................... 10

4.2. Оқу аудиториясының схемасы ........................................................................................ 10

4.3. Чат........................................................................................................................................... 11

4.4. Графикалық тақта ................................................................................................................. 11

4.5. Оқу материалдары ................................................................................................................. 13

4.6. Тестілеуді тағайындау .......................................................................................................... 16

4.7. Мәзір ....................................................................................................................................... 16

5. Форум .......................................................................................................................................... 17

5.1. Бөлімдер ................................................................................................................................. 17

5.2. Тақырыптар ........................................................................................................................... 18

5.3. Хабарламалар ........................................................................................................................ 18

5.3.1. Хабарламалар тізімі ....................................................................................................... 18

5.3.2 Хабарламаны құру .......................................................................................................... 19

3

1. Кіріспе

1.1. Жүйеге кіру

Жүйеге кіру үшін келесі әрекеттерді орындау қажет:

1. Браузерді ашыңыз (Internet Explorer немесе басқа).

Адрестік жолда SmartLearning серверінің адресін көрсетіңіз.

Осының нәтижесінде тілді таңдау беті ашылу керек (1. 1. 1-сурет).

1. 1. 1 сурет

Тілдерді таңдау бетінде сәйкес сілтемені немесе суретті шертіп қажетті тілді таңдаңыз. Жүйе

толығымен 3 тілде жұмыс істейді – қазақ, орыс, ағылшын. Тілді таңдағаннан кейін

авторландыру беті пайда болады. Жүйеде қолданушыларды авторландыру үшін HTTPS

протоколы қолданылғаннан кейін, желі бойынша қайта кірген сайын логиндер мен парольдер

шифрленеді. Авторландыру терезесіне бірінші рет кірген кезде Сіздің браузеріңіз сенім

сертификатын растауды талап етеді. Төменде әртүрлі браузерлердің хабарламаларының

суреттері көрсетілген.

4

«Internet Explorer 6.0» браузерінің хабарламасы

1. 1. 2 сурет

«Internet Explorer 7.0» браузерінің хабарламасы

1. 1. 3 сурет

5

«Mozilla Firefox» браузерінің хабарламасы

1. 1. 4 сурет

1. 1. 5 сурет

«Opera» браузерінің хабарламасы

1. 1. 6 сурет

6

2. Авторландыру беті келесідей көрінеді:

1. 1. 7 сурет

1.2. Интерфейстің негізгі элементтерінің сипаттамасы

Беттер арасындағы навигация

Жүйеде іздеу нәтижелері жеке беттермен көрсетіледі (әр бетте 30 жазбадан). Нәтиже

беттерімен көшу үшін навигация панелі қолданылады. Ол іздеу нәтижелерін көрсететін

кестенің үстінде орналасады, оң жақ шетпен реттелген.

Іздеу нәтижелері бетінің схемасы 1. 2. 1-суретте көрсетілген.

1. 2. 1 сурет

7

Навигация панелі келесі батырмалардан тұрады:

бірінші бетке көшу батырмасы

алдыңғы бетке көшу батырмасы

келесі бетке көшу батырмасы

соңғы бетке көшу батырмасы

ағымдағы және ең жақын екі бетке көшу сілтемелері (егер іздеу нәтижелерінің беті

үштен көп болса)

1. 2. 2 суретте навигация панелі көрсетілген.

1. 2. 2 сурет

Ағымдық беттің нөмірі қалың көк түспен жазылған. Егер беттер саны төрттен аз болса (1, 2

немесе 3), онда навигация панелі тек қана осы беттерге сілтемелерден тұрады, батырмалар

болмайды.

8

2. Журнал Өзінің бағаларының жеке журналын қарау үшін негізгі мәзірдің «Журнал» пунктімен көшіңіз

(2.1 сурет).

2. 1 сурет

Журналда Сіз тестілеуде алған және оқытушы қойған ағымдық бағаларыңыз көрсетіледі (2.2

сурет).

2. 2 сурет

Сілтемемен көшкен кезде ағымдық айдың журналы ашылады. Қалған бағаларды қарау үшін

айлары және жылдары бар ашылатын тізімді немесе алдыңғы және келесі айларға көшуге

арналған сәйкес немесе батырмалаларын қолдана аласыз.

Тестілеудің бағалары ағымдық бағасы бар сәйкес жолда келесі бағанада көрсетілген.

Тестілеу бағасы бар бағана атауы ақшыл көк түспен боялған (2.2 сурет).

9

3. Кітапхана Кітапхана оқушыларға жүйенің барлық пәндерінің оқулықтарын, сонымен қатар

оқытушылардың оқу материалдарын қарауға және жүктеуге арналған.

Жетімді әдебиет тізімін қарау үшін негізгі мәзірдің «Кітапхана» сілтемесімен көшіңіз.

3. 1 сурет

3.2 суретте жетімді әдебиеті бар бет көрсетілген. Бұл бетте сіз пән оқулықтары арасында

немесе оқытушының оқу материалдары арасынан кітап атауы және оқытушы аты бойынша

(оқытушының оқу материалдары үшін) іздеу жүргізе аласыз.

Файлды жүктеу үшін кітап атауына сәйкес жолда орналасқан сілтемесімен, ал файлды

қарау үшін сілтемесімен көшіңіз.

3. 2 сурет

10

4. Оқу аудиториясы

4.1. Жетімді оқу аудиториялар тізімі

Жетімді аудиториялар тізімін қарау үшін негізгі мәзірдің «Оқу үдерісі» категориясының «Оқу

аудиториясы» сілтемесімен көшіңіз (4.1 сурет).

4. 1 сурет

Жетімді аудиториялар тізімінде (4.2 сурет) оқытушы қазіргі уақытта сабақ жүргізіп жатқан

топтар көрсетіледі. Әр оқу аудиториясында қазір қанша адам қатысып отырғандығы

көрсетіледі.

Ескерту

Қолданушы чатқа қатысып отырғандар тізімінен нағыз шыққан уақытынан кейін шамамен

бір минуттан кейін жойылады. Осыған орай оқу аудиториясындағы көрсетілетін адамдар

санында біраз қателік болу мүмкін.

4. 2 сурет

4.2. Оқу аудиториясының схемасы

Оқу аудиториясы 5 негізгі бөлімнен тұрады (Ошибка! Источник ссылки не найден.3

сурет):

1. Чат

2. Графикалық тақта

3. Оқу материалдарының және оқулықтар тізімі

4. Тағайындалған тестілер тізімі

5. Мәзір

11

4. 3 сурет

4.3. Чат

Чат 3 облыстан тұрады (Ошибка! Источник ссылки не найден.3 сурет):

Чат қатысушыларының тізімі

Хабарламаны енгізу терезесі

Келген хабарламалар

Хабарламаны жіберу үшін хабарламаны енгізу өрісіне хабарлама мәтінін енгізіңіз және

«Жіберу» батырмасын немесе пернетақтадағы «Енгізу» батырмасын басыңыз. Хабарлама

чаттағы нақты қолданушыға жіберілетіндігін көрсету үшін оның сілтеме-атын шертіңіз (чат

қатысушылар тізіміндегі), осы кезде хабарлама мәтінің үстінде орналасқан «Кімге» сөзінен

кейін және хабарлама мәтінің алдында пайда болады. Алушылар тізімін тазалау үшін

хабарлама мәтінін енгізу өрісінің үстінде орналасқан «Алушылар тізімін тазалау» сілтемесін

басыңыз.

4.4. Графикалық тақта

Оқу аудиториясындағы оқытушы оқушылардың қайсысы қазіргі уақытта графикалық тақтаға

сурет сала алатындығын анықтайды. Келісім бойынша, оқушылар графикалық тақтаға сурет

сала алмайды және оның элементтері жетімсіз болады. Оқушыға сурет салу рұқсатын беру

(бермеу) үшін сабаққа қатысушылар тізімінің сол жағында орналасқан ауыстырғыш мәнін

өзгерту керек.

Графикалық тақта екі негізгі элементтен тұрады: құралдар панелі және сурет салуға арналған

панель (4.4 сурет). Құралдар панелінде келесі элементтер орналасқан:

Тік төртбұрыш

Боялған тік төртбұрыш

Дөңгелек

Іші боялған дөңгелек

12

Шеттері дөңгеленген тік төртбұрыш

Іші боялған шеттері дөңгеленген тік төртбұрыш

Түзу сызық

Қарындаш

Өшіргіш

Суретті кірістіру

4. 4 сурет

Құралдар панеліндегі элменттердің біреуін (тік төртбұрыш, дөңгелек, шеті дөңгеленген тік

төртбұрыш немесе түзу сызық) салу үшін құралдар панеліндегі сәйкес батырманы басып,

оны таңдаңыз. Осыдан кейін меңзерді сурет салу панеліне апарып, тышқанның сол жақ

батырмасын элементтің бұрыштық нүктесіне сәйкес нүктені басыңыз да элементтің қарама-

қарсы бұрышына сәйкес нүктеге дейін созып тышқан батырмасын жіберіңіз. Фигураны

салуды болдырмау үшін (созу кезінде) тышқан батырмасын жібермес бұрын пернетақтадағы

«Esc» пернесін басыңыз, сол кезде салынып басталған сурет салынбайды.

Суретті кірістіру үшін оған сәйкес батырманы басыңыз, нәтижесінде диалогтық терезе

ашылады (4.5 сурет). Ол терезеде компьютеріңізде орналасқан JPEG немесе GIF

форматындағы суреттердің біреуін таңдап, «Ашу» батырмасын басыңыз.

13

4. 5 сурет

Құралдар панелінің төменгі жағында берілген түстің индикаторы көрсетілген. Ол түсті

өзгерту үшін түс индикаторын тышқанның сол жақ батырмасымен екі рет шертіңіз, осыдан

кейін түстер палитрасы бар диалогтық терзе ашылады (4.6 сурет).

4. 6 сурет

Құралдар панелінің астында сызықтың қалыңдығын таңдау панелі орналасқан. Ол

қарындаштың, тік төртбұрыш, дөңгелек шеттерінің қалыңдығын белгілейді.

Графикалық тақта үш түрлі көрсетіледі: түрілген, 50%-ға ашылған және 100%-ға ашылған.

Тақта ауданын өзгерту үшін үстінде орналасқан сәйкес батырмаларды басу керек.

4.5. Оқу материалдары

Оқу материалдары бар терезеде берілген сабақ бойынша оқулықтар (екі топқа бөлінген:

файл-оқулықтар және SCORM форматындағы оқулықтар) және оқытушының берілген

сабаққа бекітілген оқу материалдары орналасқан (4.7 сурет).

14

4. 7 сурет

Файл-оқулықтарды және оқытушының оқу материалдарын оқушы оқулық атына сәйкес

жолда орналасқан немесе сілтемелерін қолданып қарай алады немесе компьютерге

сақтай алады.

SCORM форматындағы оқулықтар бөлек терезеде арнайы көру ортасында ашалады.

4. 8 сурет

4.8 суретте SCORM оқулығын қарау терезесі көрсетілген. Ол үш негізгі бөлімнен тұрады:

Навигация батырмалары бар баннерден

Оқулық мазмұны бар иерархиялық ағаштан

Оқулық контенті немесе жүйелік хабарлама

Навигация батырмалары

Навигация батырмалары бар панель келесі элементтерден тұрады:

«Артқа» - оқулықтың алдыңғы бөліміне көшу;

«Алдыға» - оқулықтың келесі бөліміне көшу;

«Пауза» - берілген күйді сақтайды, яғни оқылып жатқан бөлімді, оқулықтың

сұрақтарына жауаптарды және т.б. сақтайды, браузер терезесін жабады.

«Шығу» - оқулықты оқу сессиясын жабады, браузерді жабады.

Навигация батырмаларының бар болуы оқулық қасиеттеріне байланысты.

15

Оқулықтың мазмұны

Оқулықтың мазмұны оқулық дәрістерінің сипаттамалары бар ағаш тәріздес сипаттамсы

болып табылады, оқулық қасиетіне байланысты ол сипаттамалары болмауы да мүмкін.

Оқулықтың контенті

Негізгі жұмыс облысының мазмұны – оқулықтың контенті – ол дәріс немесе тестілеу болу

мүмкін. Берілген облыста сонымен қатар кейбір басқару элменттері (сілтемелер, батырмалар)

болуы мүмкін. Оқулық контенті тек қана сол оқулықтың қасиеттеріне байланысты.

4.9 суретте SCORM оқулығының беті көрсетілген, оның контенті дәріс болып табылады.

4. 3 сурет

Жүйе хабарламалары

Жүйе хабарламалары белгілі бір себептермен қай бет жүктелу керек екендігін білмеген

жағдайда болады (4.10, 4.11 суреттер) немесе берілген оқулықты оқу аяқталған кезде пайда

болады (4.12 сурет). Төмендегі суреттерде осындай хабарламалар мысалдары көрсетілген.

4. 4 сурет

4. 5 сурет

4. 6 сурет

16

4.6. Тестілеуді тағайындау

4.13 суретте бүгінге тағайындалған тестілеуі бар терезе көрсетілген. Әр тестілеудің атауы

сәйкес тестілеуді өтуге сілтеме болып табылады.

4. 7 сурет

4.14 суретте «бір дұрыс жауабы бар» типтегі тестілік сұрағы бар бет көрсетілген. (Басқа

типтегі сұрақтардың беті сол сияқты болып табылады).

4. 8 сурет

Беттің жоғарғы бөлігінде тестілеу басталғаннан қанша уақыт өткенін және аяқталғанына

қанша уақыт қалғанын көрсетіп тұратын таймер орналасқан. Егер тестілеудің аяқталуына

дейін қалған уақыт тестілеуді бір студент өтуіне белгіленген уақыттан аз болса онда

оқушыға тестінің сұрақтарына жауап беру уақыты азаяды. Сөйтіп, барлық нәтижелер

тексеріске тестілеудің аяқталу уақытынан кеш емес жіберіледі.

4.7. Мәзір

Оқу аудитоииясының мәзірі екі пунктіден тұрады:

Журнал. Жеке терезеде журнал ашылады.

Оқу аудиториясы. Жетімді оқу аудитоиялар тізіміне оралу.

17

5. Форум

5.1. Бөлімдер

Форум бөлімдерінің тізімін қарау үшін басты беттің жоғарғы оң жақ бөлігінде орналасқан

«Форум» сілтемесімен көшіңіз (5.1.1 сурет).

5.1.1 сурет

Нәтижесінде форум бөлімдерінің тізімі бар бет ашылады (5.1.2 сурет).

5.1.2 сурет

Бөлімдер тізімінің бірінші бағанасы жаңа хаттардың бар болуын көрсетеді (5.1.2 сурет).

Егер қолданушының тақырыпты соңғы қарауының уақыты жаңа хабарлама құру уақытынан

ерте болса, хат жаңа болып табылады.

Егер «Автор» бағанасында «Топ бөлімі» сөзі жазалып тұрса, ол бөлімнің жүйемен

құрылғанын көрсетеді (5.1.2 сурет).

Әр бөлімнің атауы сілтеме болып табылады, олармен көшу арқылы таңдалған бөлімнің

барлық тақырыптарын жаңа бетте тізім ретінде қарауға болады.

Бөлімдер іздеуін жүзеге асыру үшін ізделінді сөзді (сөздерді) іздеудің енгізу өрісіне енгізіңіз

және «Іздеу» батырмасын басыңыз. Іздеу нәтижесі бетте көрсетіледі (5.1.3 сурет).

18

5.1.3 сурет

Оқушылар тек қана өз бөлімдерін және жалпы бөлімдерді көре алады.

5.2. Тақырыптар

Тақырыптар тізімін қарау үшін берілген бөлімнің тақырыптар бетіне сілтеме болып

табылатын бөлім атауымен көшіңіз. Нәтижесінде тақырыптар тізімі бар жаңа бет ашылады.

Берілген бетте тақырыптар атаулары сілтеме болып табылады, олармен көшіп сіз осы

тақырыптың хабарламалар тізімі бар бетті аша аласыз. Тізімнің бірінші бағанасы жаңа

хабарлама бар болған жағдайда белгіленеді (5.2.1 сурет).

5.2.1 сурет

Тақырыптар іздеуін жүргізу үшін ізделінді сөзді (сөздерді) іздеудің енгізу өрісіне енгізіңіз де

«Іздеу» батырмасын басыңыз. Іздеу нәтижесі бетте көрсетіледі (5.2.1 сурет).

5.3. Хабарламалар

5.3.1. Хабарламалар тізімі

Хабарламалар тізімін қарау үшін берілген тақырыптың хабарламалар тізімі бар бетке сілтеме

болып табылатын тақырып атауымен көшіңіз. Нәтижесінде хабарламалар тізімі бар бет

ашылады (5.3.1 сурет).

19

5.3.1 сурет

5.3.2 Хабарламаны құру

Жаңа хабарламаны қосу үшін хабарламалар тізімінің үстінде орналасқан хабарламаны қосу

сілтемесімен көшу керек (5.3.1 сурет). Нәтижесінде жаңа хабарламаны құру терезесі

ашылады (5.3.2 сурет). Суретте көрсетілгендей хабарламаның тақырыбын және мәтінін

толтыру керек.

5.3.2 сурет

Кері жағдайда келесі хабарламалардың бірін көресіз (5.3.3, 5.3.4 суреттер).

20

5.3.3 сурет

5.3.4 сурет

Енгізілген деректерді сақтау үшін «Сақтау» батырмасын басыңыз. Сәтті сақтау нәтижесінде

қолданушы келесі хабарламаны көреді (5.3.5 сурет).

5.3.5 сурет