soguk hasari-ve-donuklar
TRANSCRIPT
SOĞUK HASARI
Elde parmaklarda ve ekstremitelerin soğuğa maruz kalan kısımlarında gelişir.
Dünya savaşı sırasında soğuğa maruz kalan İngiliz askerlerinde belirgin derecede ortaya çıkmış.
Soğuğa maruziyet, pernio: kırmızı pembe lokal kaşıntılı deri lezyonu (papül, makul, plak ve nodülle karakterli) olarak tarif edilir.
Sıklıkla ödem veya bülle beraberdir. Bu lezyonlar sıklıkla yüzde, tibianın ön
yüzünde elin ve ayağın dorsal yüzlerinde ortaya çıkar.
SOĞUK HASARI
Soğuğa maruziyet devam ettiği sürece olay kronik hal alır ve açık yaralar meydana gelebilir ve yaradan kanama gözlenebilir
Daha ileri aşamada ise skar, fibroz doku ve atrofi gelişir
SOĞUK HASARI
Korunma Elevasyon Yavaş ısıtma (Oda ısısına) MASAJ YAPMA VE ETKİLENEN KISMI
SARIP SARMALAMA KONTRENDİKEDİR– Hasar– Enfeksiyon a sebep olabilir
SOĞUK HASARI Tedavi
Siper Ayağı Asker ayağı
Islak ortamda soğuğa maruziyet Sıcaklık donma noktası (0oC) üzerinde Ardışık VK ve VD nedeniyle önce vazospazm
ile soğuk soluk ekstremite his kaybı ile beraberken 24-48 sa sonra gelişen progressif VD ile ağrılı yanma hissi ortaya çıkar ve ödem, kızarıklık, bül ile ekimoz ve ülserasyon ile karakterlidir.
Lokal infeksiyon Sellülit Lenfanjit Gangren 2-6 hafta soğuğa maruziyet devam ederse
– Siyanoz– Soğuğa hassasiyet artar
Siper ayağı komplikasyonları
En iyi tedavi zamanı VD olmadan önceki zaman
Soğuktan ve ıslaklıktan uzaklaştırılmalı, kurutulmalı
Elevasyon Yavaş ısıtma Oda sıcaklığına
– Masaj, hızlı ısıtma indike değil
Siper Ayağı Tedavi
DONUK
4 DERECE SÖZKONUSU:2. Dokunun donması sözkonusu, hiperemi ve
ödem var ama bül yok3. Hiperemi ödem ve bül var ancak bül içeriği
seröz4. Subkutan doku ölmüştür, ödem hiperemi ve
hemorajik bül var5. Nekroz, gangren, ve doku kaybı var
DONUK
Ağrı, rahatsızlık ve kaşıntı hissi ile başlıyor Ciddileşince hareket kaybı ve ödem kalıcı olmaya başlar Hasar ilerledikçe uyuşukluk ve hissizlik ile tüm hislerin
kaybı gerçekleşir Etkilenen alan beyaz mavi beyaz olur sertleşir ve katılaşır Bu haldeki hastanın soğuğa maruz kalan kısmı ısıtılırsa
ciddi ağrı, yanma hissi, ödem ve nekroz ve ilerleyen gangren oluşur
Donuk Tedavi
Sahada Acil serviste
– ABC Travma sistemi– Etkilenen ekstremitenin hızlı 40-42oC ye ısıtma (30-45 dak)– Kurutma– Narkotik analjezik– Elevasyon– Tetanoz proflaxisi– Yara bakımı
2. ve 3. derece donuklar hastaneye yatırılmalı
Erken cerrahi debritman nadir Genellikle cerrahi debritman için 2-3 ay
beklenir Uzun dönemde Prazosin HCl veya Ca kanal
blokürleri kullanılabilir Yeniden soğuğa maruziyet engellenmeli
Donuk Tedavi