1/2013

Η Καλημέρα εκδίδεται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού της Τσεχίας.

Tento časopis je vydáván za finanční podpory Ministerstva Kultury ČR.

Εκλογοαπολογιστική Συνέλευση της ΕΚ Πράγας και Κόψιμο της

Τα παιδιά της Κοινότητας φτιάχνουν Χριστουγεννιάτικα δώρα

Περιοδική έκδοση της ΕΚ Πράγας

Συνδρομή

ΕκδότηςΕλληνική Κοινότητα Πράγας

Σύνταξη,

Αλληλογραφία

Τηλ. Επικοινωνίας

(ΕΚ Πράγας)(χορευτικό)

Λογαριασμός ΕΚ Πράγας

Εκτύπωση

eck obec Praha, Vocelova 3, 120 00Praha 2, Prague - Czech Republic

esk Spo itelna a.s., Pobo ka Praha 1,V clavsk n m. 16, 110 00 Praha 1,Prague - Czech Republic

CZ80 0800 0000 0019 2883 0399

/ Vydavatel:/ Řecká obec

Praha

/ Redakční rada: TassulaZissaki-Healey K. Bošková, AlexandraPexova

/ Korespondence: Řeckáobec, V celova 3, 120 00 Praha 2

/ Telefonníspojení:+420 776 012 065+420 603 148 006

E-mail:mail@ropraha.eua ropolis@ropraha.eu

Web:http://www.ropraha.eu

Českáspořitelna, Praha 1, č.ú.:1928830399/0800

/ Tisk: TiskárnyHavlíčkův Brod, a.s., tHB

Beneficiary:Ř á

Beneficiary Bank:á ř

á é á

IBAN:

o

k

Č č

3

Το τεύχος αυτό βγαίνει και με την γενναιόδωρα προσφορά του ΝίκουΚοματσέλη (14.000 κορώνες), του Χρήστο Προβίδα (5.000 κορώνες) καιτου Δημήτρη Νεδέλκου (1.000 κορώνες). Δίχως την προσφορά αυτή θαδυσκολευόμασταν να εκδώσουμε το τεύχος αυτό διότι η επιχορήγησηαπό το Υπουργείο Πολιτισμού Τσεχίας έχει καθυστερήσει. Ευχαριστούμετον Νίκο, Χρήστο και Δημήτρη για την προσφορά. Επίσης ευχαριστούμετους: Χρήστο Ευθυμιάδη (από το Μπρνο, 1.000 κορώνες), ΟδυσσέαΔεληγιάννη (από το Ποντεμπράντι, 1.700 κορώνες), Ανδρέα Λέφκας(από την Κύπρο 20 €), Σωτήριο Φασούλη (από την Ελλάδα,Σωτήριο Πουπάκη (από την Οστράβα, 500 κορώνες) και Ζήση Βόγια (απότο Μπρνο, 100 κορώνες)

Στις 30 Ιανουαρίου 2013 συνεδρίασε το νέο Διοικητικό Συμβούλιο, μετά από την ΕκλογοαπολογιστικήΣυνέλευση της ΕΚ Πράγας (20 Ιανουαρίου):

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗΣ ΤΟΥ ΔΣΕκλογή Προέδρου

Υποχρεώσεις των μελών

Πρόγραμμα 2013

Περιοδικό «Καλημέρα»Οικονομικά

, 10 €),

.

20. 1.

23.2.

23.3.

5.5.

17.6 – 20.6.

22.6.- 23.6.

2.9 - 4.9.

5.11.

Στον Χρήστο Ευθυμιάδη ευχόμαστε χρόνια πολλά και πολύ υγεία για ταγενέθλια του. Φέτος γιόρτασε τα 97 του χρόνια.

1. – εκλέχτηκε ομόφωνα η Τασούλα Ζησάκη- , Συντάκτης τουπεριοδικού «Καλημέρα».

2. – Ανδρονίκη Σπάλα-Ποντλάχοβα, Αντιπρόεδρος, Ταμίας, ΚατερίναΣπάλα, διδασκαλία ελληνικής γλώσσας – ενήλικες, χορευτικό συγκρότημα παιδιών,καλλιτεχνικά προγράμματα, Αλεξάνδρα Πέξοβα, Δημόσιες Σχέσεις και μέλος της ΣυντακτικήςΕπιτροπής του ΚΑΛΗΜΕΡΑ, Μιχάλης Σπάλα-Λάσο, χορευτικά συγκροτήματα, καλλιτεχνικάπρογράμματα και Χριστίνα Πατούλια, επικοινωνία (ιστοσελίδα, facebook, μαζί με τηνΚατερίνα Μπόσκοβα) και ελληνικά μαθήματα για τα παιδιά, Ιβάνα Αβουκάτου – υπεύθυνηγια τα παιδιά της Κοινότητας.

3.

- Εκλογοαπολογιστική Συνέλευση και Κοπή της Πίτας (ΔΣ)

– Συναυλία αφιερωμένη στην επέτειο της ΕΠΟΝ (με πρόσκληση της Τασούλας Ζησάκη)Αποκριάτικο Καρναβάλι για τα παιδιά (Ιβάνα, Χριστίνα, γονείς)

– Εορτασμός της επετείου της 25ης Μαρτίου (Μιχάλης, Κατερίνα, Αλεξάνδρα, Χριστίνα)Απρίλης – Συνεργασία με το 17ο σχολείο Περιστερίου, Αθήνα (Ιβάνα Αβουκάτου)Απρίλης – Σεμινάριο Ελληνικής Γευσιγνωσίας (Χριστίνα)

Πάσχα (ΔΣ και Ιβάνα Αβουκάτου για τα παιδιά)Ιούνιος – Σχολικά Πάρτι – «Καλές Διακοπές» (Κατερίνα, Χριστίνα, Ιβάνα)

– Εκδηλώσεις αφιερωμένες στα 65 χρόνια από τον ερχομό των παιδιών καιενηλίκων και των πολιτικών προσφύγων από την Ελλάδα του εμφυλίου πολέμου στηνΤσεχοσλοβακία (έκθεση φωτογραφίας, προβολή ντοκιμαντέρ, εκδρομή σε παιδικό σταθμό),ΔΣ

– Συμμετοχή στο 8ο Φεστιβάλ στην Οστράβα (ΔΣ)

– Εγγραφή μαθητών για την εκμάθηση ελληνικής γλώσσας (από ώρα 16:00 με 18:00στα γραφεία της Κοινότητας) – Κατερίνα, Χριστίνα

– Εορτασμός της επετείου του ΟΧΙ (Μιχάλης, Κατερίνα, Αλεξάνδρα, Χριστίνα)Τέλη Νοεμβρίου – Συναυλία (Κατερίνα, Μιχάλης)Χριστούγεννα για τα παιδιά – εκδηλώσεις (Ιβάνα, Χριστίνα και οι γονείς)Δύο σεμινάρια κάθε μήνα ελληνικής κουζίνας (Χριστίνα, Βιολέτα Καρανίκου)Μπαζάρ-ελληνικής κουζίνας και μπαζάρ-αντικείμενα φτιαγμένα από τα παιδιά (Χριστίνα)Χορευτικά συγκροτήματα, Πρόβες – κάθε Παρασκευή προχωρημένη, κάθε Πέμπτη αρχάριοικαι λίγο προχωρημένη και κάθε Τρίτη, παιδικό χορευτικό (Μιχάλης, Κατερίνα)Εκδηλώσεις για τους νέους της Κοινότητας (Μιχάλης, Κατερίνα, Αλεξάνδρα)

4. - δεν υπήρχαν προτάσεις ως προς το περιεχόμενο, εμφάνιση5.

Να γίνει πρόταση στη Γενική Συνέλευση του 2014 για αύξηση των συνδρομών των μελών τηςΚοινότητας από 200 κορώνες στις 300 κορώνες ετήσια.Να βρεθούν από χορηγούς και άλλες πήγες 90.000 κορώνες για την έκδοση του περιοδικούγια να συμπληρωθούν τα έξοδα του περιοδικού (το περιοδικό κοστίζει 300.000 κορώνες ενώη επιδότηση από το Υπουργείο Πολιτισμού της Τσεχίας είναι 210.000Να αυξηθούν τα «δίδακτρα» για τα ελληνικά μαθήματα το 2013 - (ενήλικες) από 2000κορώνες για μη μέλη της Κοινότητας σε 2.500 και για τα μέλη, από 1.500 κορώνες σε 2.000κορώνες για να καλύψουμε την αμοιβή της δασκάλας και το ενοίκιο της αίθουσας.

Healey

-

ΚTassula Zissaki - Healey

αλή ανάγνωση!

Editorial

4

Διεύθυνση της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτωνστην Τσεχική Δημοκρατία και Τραπεζικός Λογαριασμόςγιαοικονομικήυποστήριξη

Το 8ο Φεστιβάλ του Ελληνισμού στην Τσεχία αφιερώνεται στα65 χρόνια από τον ερχομό των παιδιών και των ενηλίκων στηφιλόξενη Τσεχοσλοβακία. Πάνω από 4.000 παιδιά και 8.000ενήλικοι φιλοξενήθηκαν στην Τσεχοσλοβακία Αυτά τα παιδιάκαι οι ενήλικοι από την Ελλάδα αναγκάστηκαν ναεγκαταλείψουν την Πατρίδα τους στη διάρκεια του εμφυλίουπολέμου (1946-1949) και μετά την υποχώρηση τουΔημοκρατικού Στρατού Ελλάδας. Όλες οι Λαϊκές Δημοκρατίεςπρόσφεραν οικονομική και ηθική βοήθεια για να βρουν τοχαμόγελό τους τα μικρά παιδιά, να γιατρευτούν οι τραυματίες,να βρουν μια γαλήνη οι υπερήλικοι στη διάρκεια της πολιτικήςπροσφυγιάς τους πάνω από 30 χρόνια, στην οποία όλοισπουδάσανε, ειδικευτήκαν σε διάφορες τέχνες, συμβάλανεστην οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Σήμερα θέλουμε ναδείξουμε την ευγνωμοσύνημαςστουςλαούςαυτών τωνχωρώνμεέναμεγάλο

Το 8ο Φεστιβάλ διοργανώνεται από την ΟμοσπονδίαΕλληνικώνΚοινοτήτωνστηνΤσεχία.Το Φεστιβάλ θα ξεκινήσει

στο τάβλι, σκάκι και ποδόσφαιρο με τη συμμετοχή τωνσυμπατριωτών μας από τη Γερμανία, Πολωνία, Ουγγαρία,Αυστρία, ΣλοβακίακαιβέβαιακαιαπότηνΕλλάδα.Στο Φεστιβάλ οι Έλληνες στην Τσεχία, πρώηνπολικικοί πρόσφυγες, ταπαιδιάκαι ταπαιδιά τωνπαιδιών τουςθα δείξουν τα ταλέντα τους σταμε τη συμμετοχή των μουσικών συγκροτημάτων τωνΕλληνικών Κοινοτήτων στην Τσεχία, όπως η «Ακρόπολις» τηςΕΚ Πράγας, «Νέος Προμηθέας», «Η Παρέα» και «Ανατολή»από το Μπρνο, «Σαλονίκη» από το Γέσενικ, «Νίσος» από τηνΟστράβα και «Ποσειδώνας» από το Σούμπερκ. Οι βετεράνοιτων μουσικών συγκροτημάτων της εποχής της πολιτικήςπροσφυγιάς θα συμμετέχουν με τα δικά τους προγράμματα.Θα έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε το μουσικόσυγκρότημα «Αθήνα» από την Όστραβα, τη μεγάλητραγουδίστρια (και πολύ Πόντια) Φρόσω Ταρασίδου, τονΑχιλλέα, Ζαχαρία, Μπόλεκ και τις αδερφές Μάρθα και ΤέναΕλευθεριάδου. Επίσης, στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα θαπαρουσιαστούν τα χορευτικά συγκροτήματα των ΕλληνικώνΚοινοτήτων στην Τσεχία – «Ακρόπολις» της Πράγας,

«Προμηθεύς» του Μπρνο, «Νέα Ελπίδα» της Κάρβινας,«Αντιγόνη» του Κρνοβ, «Έβρος» του Γιάβορνικ, «Καλλιόπη»του Σούμπερκ και το Λύκειο Ελληνίδων Τσεχίας (με τησυμμετοχή των χορευτών των μελών των χορευτικώνσυγκροτημάτων τωνΕλληνικώνΚοινοτήτωνΘα υπάρξει έκθεση φωτογραφίας από τη ζωή των πολιτικώνπροσφύγωνΕιδικό πρόγραμμαπροετοιμάζεται και για τους Αγίους Κύριλλοκαι Μεθόδιο οι οποίοι φέρανε τον Χριστιανισμό για πρώτηφοράστηΜοραβία,πριν1150χρόνια.

:

.

, ,

).

.

,

říští rok uplyne šedesát pět let od doby, kdy v důsledkuřecké občanské války přijala tehdy Československárepublika uprchlíky z Řecka. Byly to hlavně děti, ale také

dospělí a senioři. Řecká národnostní menšina se díky pomocitehdejšího Československa dokázala plně zapojit do života tétorepubliky. Dospělí se zapojili do výrobního procesu a dětem (vevětšině případů bez rodičů) byla poskytnuta v dětskýchdomovech pro tento účel zřízených veškerá péče a bylo jimumožněno dosáhnout jakéhokoli vzdělání. Mnoho z těchtoemigrantů se v průběhu doby vrátilo do své původní vlasti, alemnoho Řeků zůstalo a spojilo svou další budoucnost s Českourepublikou.Asociace řeckých obcí v ČR, jako nejvýznamnější organizacesdružující příslušníky řecké národnostní menšiny v ČR, pokládáza svou povinnost připomenout adekvátním způsobem celoupětašedesátiletou historii života naší menšiny v Českérepublice. Oslava je koncipována jakomezinárodní a počítá se zúčastí našich krajanů z okolních států (Polsko, Německo,Rakousko, Maďarsko, Slovensko) a samozřejmě z velkou účastíkrajanů z Řecka, jejichž osud byl ať tak či onak s Českourepublikou spjat. Předpokládá se, že oslav ze zúčastní kolem třítisíc lidí.Celý projekt bude realizován v týdnuod17.6.2013až 23.6.2013.V průběhu tohoto týdne uspořádají jednotlivé obce samostatněsvé akce spojené s touto oslavou a vyvrcholení celých oslavproběhnevednech22.6. a23.6.2013vOstravě.V pátek 21.6.2013 bude zahájeno sportovní klání„reprezentancí“ řeckých menšin z okolních států a samozřejměreprezentace z Řecka a to v disciplínách tavli, šachu afotbale.Vyvrcholení turnaje proběhne v sobotu 22.6.2013finálovými zápasy a oceněním účastníků turnaje medailemi a

AROvCRSPCJ1027/4979401KrnovCzechRepublicEmail: aro.ch.bialas@centrum.czTel.mobile: 00420608756425

: cislouctuKBKrnov, a.s.86-5214970267/0100

ΤραπεζικόςΛογαριασμός

Ενημέρωσηγια τιςπροετοιμασίες του8ουΦεστιβάλ2013:

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ.ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕΤΣΕΧΟΣΛΟΒΑΚΙΑ/ΤΣΕΧΙΑ.

στις 21.6.2013 με αθλητικούςαγώνες

στις 22.6.2013

καλλιτεχνικά προγράμματα

Ευχαριστούμε το Τσέχικο κράτος για την επιχορήγηση τουΦεστιβάλ. Ευχαριστούμε όλους τους συμπατριώτες μας πουσυμβάλλουν για την επιτυχία του 8ου Φεστιβάλ μεοικονομική υποστήριξη και με την οργάνωση διαφόρωνεκδηλώσεων. Ευχαριστούμε τη διοργανωτική επιτροπή του8ου Φεστιβάλ και τον Χρήστο Μπιάλα, Πρόεδρο τηςΟμοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων της ΤσέχικηςΔημοκρατίας, επικεφαλής όλης της διοργάνωσης τουΦεστιβάλ.

P

Στα 65 χρόνια από τον ερχομό μαςστηνφιλόξενηΤσεχοσλοβακίαΌλοι να συμβάλουμε για την επιτυχία του ου Φεστιβάλ των Ελλήνων στηνΤσεχία

8:

PROJEKT „ 8. řecký festival 2013“PODROBNÝ POPIS PROJEKTU

5

upomínkovými dary. Celý turnaj se uskuteční ve SportovnímareáluVŠBvOstravě–Porubě.V sobotu 22.6.2013 bude v dopoledních hodinách zahájen hlavníkulturní program 8. řeckého festivalu v nádherných prostoráchrenovovanéhoSlezskoostravskéhohradu.Tato část si klade za cíl představit to, co naši krajané dokázali zatěch uplynulých šedesátpět let na poli kulturním v Českérepublice vytvořit a samozřejmě ukázat i současný život řeckékomunity vČeské republice.Protože senecítímebýti kulturními ani historickými ignoranty,

jsme povinni připomenout první styky mezi našimi národypříchodemvěrozvěstůbratrůKonstantinaaMetoděje zbyzantskéThessaloniki na území tehdejší Velké Moravy na pozvání knížeteRastislava před 1150 lety. Tito věrozvěstové nejenomže přineslido naší země křesťanskou filozofii, ale svým dalším působenímzanechali nesmazatelnou historickou stopu v dějinách Českérepubliky.Právě vernisáží pravoslavných ikon aobrazů, připomínající tuto

historickou událost, bude zahájen kulturní program v prostoráchSlezskoostravského hradu. V další části kulturního programu,který proběhne v amfiteátru Slezskoostravského hradu sepředstaví taneční soubory jednotlivých řeckých obcí –Prometheus Brno, Nea Elpida Karviná, Antigoni Krnov, EvrosJavorník, Kaliopi Šumperk, Akropolis Praha a soubor Lycea ŘekyňvČeské republice, dálepakhudební skupinypůsobící vminulosti vcelé republice – Akropolis Praha, Nový Prometheus Brno, I pareaBrno, Saloniki Jeseník, Poseidon Šumperk, Nysos Ostrava aAnatoli Brno. V neposlední řadě vystoupí pro pamětníky pojmyjako skupina Athény Ostrava, zpěvačka Froso Tarasidu, zpěváciAchil, Zachar, Bolek, a vyvrcholením bude recitál symbolů řeckélidové písně Marthy a Teny Elefteriadu. Předpokládaný početvystupujících je cca100.Velmi významnou částí oslav bude dále dokumentární výstava

fotografií ze života řeckých občanů za uplynulých 65. let od jejichpříchoduažpo součastnost.Celá oslava vyvrcholí v sobotu 22.6.2013 slavnostním večerem,na kterém budou přítomni i oficiální hosté. Po oficiální částivečera (uvítání, proslovy) bude následovat lidová veselice stradičními řeckými tanci za doprovodu živé hudby. Celá tato částproběhne ve všech prostorách Slezskostravského hradu apavilonu„A“naČernéLouce. Předpokládanáúčast je tři tisíce lidí.Vzhledem k významu tohoto projektu byli Asociací požádáni ozáštitu nad těmito oslavami prezidenti obou republik. Rovněžvelvyslanec Řecké republiky v ČR, jeho excelence pan Paizas,vyjádřil svou plnou podporu tomuto projektu a přislíbil svouosobní angažovanostpři jehopřípravách.Cílem tohoto projektu je nejenom důstojné připomenutívýznamné historické události, která zasáhla do společnostičeskéhoa řeckéhonároda,ale prismatem těchto uplynulých šedesátipěti let dokumentovatsoužití národů a možnost vzájemného obohacování různýchkultur.VKrnovědne18.10.2012

v roce 2013 dochází k naplnění 65.výročípříchodu Řeků do České republiky, kteří byli nuceniopustit svou vlast v důsledku tragických událostí

spojených s koncem občanské války v Řecku a výročí 1150 let odpříchoduvěrozvěstůKonstantinaaMetoděje.Asociace řeckých obcí v ČR, jako nejvýznamnější organizacesdružující příslušníky řecké národnostní menšiny v ČR, pokládá zasvou povinnost připomenout adekvátním způsobem celou

pětašedesátiletou historii života naší menšiny v České republice.Oslava je koncipována jakomezinárodní a počítá se z účastí našichkrajanů z okolních států (Polsko, Německo, Rakousko, Maďarsko,Slovensko ) a samozřejmě s velkou účastí krajanů z Řecka, jejichžosud byl ať tak či onak s Českou republikou spjat. Předpokládá se,žeoslav se zúčastní kolemtří tisíc lidí.Protože se necítíme býti kulturními ani historickými ignoranty,

jsme povinni připomenout první styky mezi našimi národypříchodemvěrozvěstůbratrůKonstantinaaMetoděje zbyzantskéThessaloniki na území tehdejší Velké Moravy na pozvání knížeteRastislava před 1150 lety. Tito věrozvěstové nejenomže přineslikřesťanskou filozofii, ale svým dalším působením zanechalinesmazatelnouhistorickou stopuvdějináchČeské republiky.Celý projekt, nazvaný 8. Řecký festival 2013, bude realizován vtýdnu od 17.6.2013 až 23.6.2013. V průběhu tohoto týdneuspořádají jednotlivé obce samostatně své akce spojené s toutooslavou a vyvrcholení celých oslav proběhne ve dnech 22.6. a23.6.2013 v Ostravě bohatým sportovním, uměleckým akulturnímprogramem.Celkové finanční náklady 8. Řeckého festivalu jsou vyčísleny načástku 1649000 Kč a jejich pokrytí přesahuje naše reálnémožnosti. Proto se obracím na Vás, vážený pane, s upřimnouprosbou o finanční příspěvek pro zajištění důstojného průběhutěchto oslav. Nabízíme Vám recipročně propagaci Vaší firmy navšech akcích spojených s těmito oslavami. Podrobné informace opřipravovanýchoslavách jsmeVámochotni kdykolivposkytnout.Děkujeme za porozumnění a přejeme Vám i Vaší firmě mnohoúspěchů. Se srdečnýmpozdravem

T 2013 65,

.

Vážený pane,

ChristosBialaspředsedasprávní radyAŘOvČR

()

,

ΜετάφρασησταελληνικάΕυχαριστούμε τη Βιργινία Δούκισσα για την επιμέλεια τηςμετάφρασης.

Αξιότιμεκύριεο έτος συμπληρώνονται χρόνια από τον ερχομό τωνΕλλήνων στην Τσεχοσλοβακία/Τσεχική Δημοκρατία οι οποίοιαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους συνέπειατων τραγικών γεγονότων που σχετίζονται με το τέλος τουεμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα. Επιπροσθέτως ,συμπληρώνονται 1150 χρόνια από την έλευση στην τότεΜεγάληΜοραβία των ιεραποστόλωνΚυρίλλουκαιΜεθόδιου.ΗOμοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων στην Τσεχική Δημοκρατίαως η πιο σοβαρή οργάνωση που στους κόλπους τηςσυγκεντρώνει την ελληνική μειονότητα θεωρεί ως υποχρέωσήτης να μνημονεύσει με εορταστικές εκδηλώσεις όπως στις δύοεπετείουςαρμόζει και ναυπενθυμίσει ολόκληρη την ιστορία τηςζωής μας. Οι εκδηλώσεις χαρακτηρίζονται διεθνή με τησυμμετοχή της ομογένειας των γειτονικών χωρών (Πολωνία,Γερμανία, Αυστρία, Ουγγαρία, Σλοβακία) καθώς επίσης τησυμμετοχή επαναπατρισθέντων προσφύγων από την Ελλάδα,των οποίων η μοίρα είναι και ήταν άρρηκτα συνδεμένη ωςαναπόσπαστο τμήμα της προσφυγιάς. Υπολογίζεται ότι θασυμμετάσχουν περί τις τρεις χιλιάδεςάτομαΕπειδή δεν αισθανόμαστε πολιτιστικά και ιστορικά αδαείς,έχουμε σαν υποχρέωση να μνημονεύσουμε τις πρώτες επαφέςανάμεσα των δύο λαών μας μέσω των ιεραποστόλων αδελφώναπό την Βυζαντινή Θεσσαλονίκη στην τότε Μεγάλη Μοραβία,κατόπιν πρόσκλησης του τότε ηγεμόναΡαστίσλαβπριναπό1150χρόνια. Οι ιεραπόστολοι αυτοί όχι μόνο έφεραν την χριστιανικήφιλοσοφία αλλά και με την μετέπειτα δράση τους άφησανανεξίτηλα τασημάδιαστην ιστορία τηςΤσεχικήςΔημοκρατίας.

6

«» 23

22/ /6-2013)

, C

,

Όλο το εορταστικό εγχείρημα με την ονομασία 8ο ΕλληνικόΦεστιβάλ 2013 θαπραγματοποιηθεί στις 17 έως τις Ιουνίουτου 2013. Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας οι Ελληνικέςκοινότητες θα οργανώσουν τις δικές τους εκδηλώσεις πουσχετίζονται με αυτή τη γιορτή και η αποκορύφωση του συνόλουτου εορτασμούθαπραγματοποιηθεί τις δυο τελευταίες ημέρες (

6 και 23 στην πόλη Οστράβα με πλούσιοπολιτιστικό, καλλιτεχνικόκαιαθλητικόπρόγραμμα.Το σύνολο των χρηματοοικονομικών εξόδων του 8ου φεστιβάλανέρχεται σε 1 649 000 Κ (Κορώνες Τσεχίας) δηλαδή περίπου65950Ευρώ. Επειδήηκάλυψηαυτού τουποσούείναιπέραν τωνδυνατοτήτων μας, απευθυνόμαστε σε σας, αξιότιμε κύριε με

ειλικρινή παράκληση συνεισφοράς για την εξασφάλισηαξιοπρεπούς διάρκειας των εορταστικών εκδηλώσεων. Εμείςαπό την πλευρά μας θα παρέχουμε την προώθηση τωνεπιχειρησιακών σας δραστηριοτήτων κατά τη διάρκεια τωνεορταστικώνεκδηλώσεων.Θα είμαστε πάντα στη διάθεση σας για περισσότερεςπληροφορίες.Σας ευχαριστούμε για την κατανόησή σας και σας ευχόμαστευγείακαιπρόοδοσεσαςκαιστηνεπιχείρησήσας.ΜεεκτίμησηΧρήστοςΜπιάλαςΠρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ομοσπονδίας

Δημοσιεύουμε μερικές ιστορικές φωτογραφίες των καλλιτεχνικών συγκροτημάτων της πολιτικήςπροσφυγιάς στην Τσεχοσλοβακία:

Ηχορωδία τουΜπούλκες στην Πράγα το 1949 μπροστάστοRudolfinumΠράγας….

Στη φωτογραφεία βλέπουμε τα παιδιά της χορωδίας τουΜπούλκες στην Πράγα το Μάιο-Ιούνιο 1949, όταν έκανε

περιοδεία σε όλη την Τσεχοσλοβακία με πολλές παραστάσειςεκλαϊκεύοντας τον αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας.Το 1950, η χορωδία αυτή διαλύεται στην Τσεχοσλοβακία και απόαυτή τη χορωδία ιδρύονται καινούργιες χορωδίες, μουσικά καιχορευτικά συγκροτήματα στην Τσεχοσλοβακία Η χορωδία πριντην Τσεχοσλοβακία είχε περιοδεύσει στην Ουγγαρία.(Ευχαριστούμε την Έλλη Ελευθεριάδου από την Αθήνα για τιςφωτογραφίες της χορωδίας του Μπούλκες και για το με ταηχογραφημένα τραγούδια από το πρόγραμμά της χορωδίας το1949Τα παιδιά της χορωδίας κάνανε τα σχολικά μαθήματά τουςταξιδεύοντας στο τραίνο, στο λεωφορείο, στα ξενοδοχεία,παν τού… Μαζί τους ταξ ίδευαν εκτός από τουςχοροδιδασκάλους, μαέστρους, ορχήστρα και οι δάσκαλοι για ναμην υστερούν τα παιδιά στα μαθήματά τους. Η ηχογράφηση τωντραγουδιών τους έγινε για πρώτη φορά στη Βουδαπέστη,Ουγγαρία. Σήμερα υπάρχει και σε CD. στο φολκλορικόφεστιβάλ στην πόλη Στράζνιτσε, για πρώτη φορά συμμετείχαν

κα ι τα ε λ ληνόπουλα .Σήμερα, το χορευτ ικόσυγκρότημα «Ακρόπολις»τ η ς Ε Κ Π ρ ά γ α ςπαρουσιάζεται κάθε χρόνοστο φεστιβάλ αυτό, χορωδίαΓέσενικ, 1951, χορωδίαΜπε χάρ ζ οβ 1953 κα ιχορωδία «Γκότσε Ντέλτσεβ,1951-52

.

CD

.)

1950,

.

Από το Φεστιβάλ πολιτικών προσφύγων από την Ελλάδα1958, Κρνοβ (?)

7

16.11.

23.11. 30.11.

Μ

Μ

έλη της Ελληνικής ΚοινότηταςΠράγας ήταν καλεσμένοι ναπαρα κολουθήσου ν μ ι α

εξαιρετική θεατρική παράσταση (του Αγγλικού

Λυκείου στην Πράγα (, στην

οποία τον δεύτερο κύριο ρόλο έπαιξε ομικρόςμαςσυμπατριώτης και μέλος της ΕΚΠράγας ο Βλαδίμηρος γιος του Μπάμπηκαι της Λένας Λασκαράκη. Είναι αλήθειαότι όχι μόνο οι γονείς αλλά και εμείς, ταμέλη της Κοινότητας, ήμασταν πολύυπερήφανοι που οι νέοι μας έχουν τέτοιαμεγάλαταλέντα.

ια όμορφη και ελληνικότηταμουσική βραδιά στο ελληνικόεστιατόριο «Όλυμπος», με το

μουσικό σχήμα «Η Παρέα» (η οικογένειατου Τρύφωνα Μόρα) από το Μπρνο. Στηβραδιά αυτή συναντήσαμε συμπατριώτεςόχι μόνο από την Πράγα, αλλά και από τοΓέσενικ, Μπρνο, Λίμπερετς και άλλεςπόλεις της Τσεχίας. Μαζί μας χορέψανεκαι πολλοί φίλοι Τσέχοι, Ρώσοι, Σέρβοι.Όπως πάντα οι οικογένεια του ΔημήτρηΝεδέλκου δημιούργησε μια ελληνικότατηατμόσφαιρα . Ευχαρ ισ τούμε τηνοικογένεια αυτή που είναι στυλοβάτες της

Ελληνικής Κοινότητας Πράγας εδώ καιπάραπολλάχρόνια.

ύο εκδηλώσεις. Η μία ήταν τωνπαιδιών της Κοινότητας. Στο ΣπίτιΕ θ ν ι κ ώ ν Μ ε ι ο ν ο τ ή τ ω ν

μαζευτήκανε γονείς και παιδιά της ΕΚΠράγας και τα παιδιά φτιάξανε στεφάνιακαι άλλα Χριστουγεννιάτικα στολίδια.Ευχαριστούμε την ακούραστη ΙβάναΑβουκάτου, υπεύθυνη για τις εκδηλώσειςτων παιδιών της Κοινότητας για τηνεξαιρετικήαυτήεκδήλωση.Τη δεύτερη εκδήλωση την οργάνωσε οΠαναγιώτης Δρόσος του

στην οποίαμέλη της ΕΚ Πράγας και φίλοι τουςγευτήκανε και πάλι ελληνικά κρασιά,μεζέδες και πολλές άλλες νοστιμιές.Μεγάλη έκπληξη κάνανε τα παιδιά στουςπαραβρισκόμενους όταν μπήκαν με έναΧριστουγεννιάτικο στεφάνι για τονΠαναγιώτη. Ο Παναγιώτης σταμάτησε τηνεισαγωγή του για τα ελληνικά κρασιά καιφρόντισε τα παιδάκια δίνοντας τους

Aservant of two masters)

The English Collegein Prague, www.englishcollege.cz)

, ,

Greek-Corner,Milady Horakove 27, Praha 7,

Δ

Εκδηλώσεις

Ο διευθυντής του σχολείου (1ος αριστερά) μετον Βλαδίμηρο και τους γονείς του μετά την

Στιγμιότυπα από την μουσική βραδιά στο ελληνικό εστιατόριο «Όλυμπος» στην

Κάτω: Ευχαριστούμε την οικογένεια Νεδέλκου (το Δημήτρη, 2ος αριστερά, την Έλενα,δεξιά, και τα παιδιά τους Πέτρο και Άκη για τις όμορφες εκδηλώσεις πουδιοργανώνουνε στο εστιατόριο τους για να μας φέρουν πιο κοντά στην Ελλάδα.

8

δωράκιακαισοκολάτες.Όλεςαυτέςοι εκδηλώσειςακόμαμίαφοράμας επιβεβαιώνουν ότι οι Έλληνες δενθέλουν ειδικά «στέκια» για ναβρίσκονται διότι αυτά υπάρχουν στηνΠράγα. Μόνο θέληση χρειάζεται για να«βρ ι σ κόμασ τ ε » . Το εσ τ ι α τό ρ ι ο«Όλυμπος», τα δύο μαγαζιά

το καφέ « », τοεστιατόριο «Καβάλα» προσφέρουν τουςχώρους τους και την ατμόσφαιρα για να«βρισκόμαστε». Επίσης, η Κοινότητά μαςπροσφέρει αρκετές εκδηλώσεις κάθεμ ή ν α γ ι α ό λ ο υ ς α υ τ ο ύ ς π ο υενδιαφέρονται ειλικρινά για τονΕλληνισμό και τα δρώμενα των Ελλήνωνστην Πράγα. Άντε, παιδιά, αφήστε ταπαράπονα και κάνετε μια μικρήπροσπάθεια να βρείτε τους συμπατριώτεςσας…

«»,

«Greek-Corner», Half&Half

Στιγμιότυπα από την εκδήλωση στο Greek-Corner…

Στιγμιότυπα από την εκδήλωση των παιδιών για τα Χριστούγεννα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΓΕΝΙΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΤΣΕΧΙΑΣ(από το Μπρνο)

Στ ι ς 2 4 Ν ο ε μ β ρ ί ο υπραγματοποιήθηκαν, μέσα σε ένα

εορταστικό και χαρούμενο περιβάλλον, ταεγκαίν ια του νέου

Η ιδιοκτήτρια του νέου φαρμακείου είναιη Ελένη Μπόγια, ελληνίδα δεύτερηςγενιάς που έχει γεννηθεί εδώ στο ,

κόρη του Ζήση από το Νεστόριο και τηςαπότηνΤσεχία.

Η Ελένη από μικρή είχε θέληση γιαπροσφορά προς τον συνάνθρωπο. Ήθελενα σπουδάσει και να ασκήσει έναεπάγγελμα-λειτούργημα που να βοηθάκαι να προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο.Αποφάσισε να σπουδάσει ένα από ταεπαγγέλματα υγείας. Έτσι λοιπόν,ακλουθώντας τα βήματα της αδελφής τουπατέρα της, διάλεξε να σπουδάσει

«ελληνικού»φαρμακείου «ΑΠΟΛΛΩΝ» ( )στην περιοχή του , στην οδό

518/6 στο

APOLLONŘečkovice

Podpěrova Brno.

Brno

Marta

9

φαρμακευτική. Όταν η Ελένη ολοκλήρωσετ ις σπουδές της , εργάστηκε ωςφαρμακοποιός για δύο χρόνια σεΦαρμακευτική εταιρεία του .Στα δύοαυτά χρόνια η Ελένη εργάστηκε μεέμφαση στην υποστήριξη των ανθρώπωντης τρίτης ηλικίας. Αρκετές φορέςεπισκέφτηκε γηροκομεία και με διαλέξειςενημέρωνε τους ηλικιωμένους γιαδιάφορα θέματα υγείας που απασχολούντην τρίτη ηλικία σε σχέση με τιςθεραπευτικές επιδράσεις των διαφόρωνφαρμάκων.Μετά από πολύ κόπο πήρε το ρίσκο ναπραγματοποιήσει το όνειρό της και ναανοίξει επιτέλους το δικό της φαρμακείο.Μετά από πολύμηνη «μάχη» με το«τέρας» της γραφειοκρατίας και αφούόλες οι διατυπώσεις και οι διαδικασίεςολοκληρώθηκαν, το νέο φαρμακείο είναιπραγματικότητα.Τα εγκαίνια του νέου φαρμακείου έγινανσύμφωνα με τις Ελληνικές συνήθειες καιέθιμα. Οι καλεσμένοι, συγγενείς φίλοι καιγνωστο ί , απόλαυσαν πλούσιουςελληνικούς μεζέδες και φαγητά καθώς καιάφθονοκρασί καιμπύρα.Και βέβαια, σύμφωνα πάντα με τοελληνικό έθιμο, ο ελληνορθόδοξος ιερέαςτου πραγματοποίησε τον «αγιασμό»γιαευλογίακαι καλήπροκοπή.Αν και το εμπορικό περιβάλλον είναιδύσκολο και πολύ ανταγωνιστικό η Ελένηαισιοδοξεί και πιστεύει ότι η σκληρήδουλειά και η αφοσίωση στην νέα τηςεπιχείρηση θα την οδηγήσουν στηνεπιτυχία.Στο χώρο του νέου φαρμακείου της ηΕλένη περιμένει οποιονδήποτε, που εκτόςαπό την προμήθεια του φαρμάκου του,έχει την ανάγκη για περισσότερηενημέρωση και βοήθεια σχετικά με τοπρόβλημαυγείαςπουτοναπασχολεί.

κτός από τις Χριστουγεννιάτικεςεκδηλώσεις στο Σπίτι ΕθνικώνΜειονοτήτων είχαμε και πολλές

άλλες δουλίτσες. Η Νίκη Σπάλα, ταμίαςτου ΔΣ της ΕΚ Πράγας, (δεν την βλέπετε,αλλά είναι από αυτά τα μέλη τουΔιοικητικού Συμβουλίου που δενφαίνονται, αλλά εμείς ξέρουμε πόσοσκληρά δουλεύει για την Κοινότητά μαςκαι πόσο χρόνο αφιερώνει για τηνοργάνωση των εκδηλώσεων τηςΚοινότητας) ετοίμασε τις αιτήσεις για τιςεπιχορηγήσεις από το Δημαρχείο τηςΠράγας και το Υπουργείο Πολιτισμού τηςΤσεχίας.

Ο Δεκέμβρης μας έφερε και δώρα από τηνΕλλάδα!!! Ο Άρης Καρρέρ από την Αθήναμας έστειλε πολλά βιβλία (το «Ελ-Ντάμπα» και το «

»του Αλέξανδρου Καρρέρ, «Με τα μάτιατωνπαιδιών» τηςΒέραςΚλώντζα και άλλα,για τα οποία τον ευχαριστούμε.Ευχαριστούμε τον Αλέξη Κοράνη και τοπροσωπικό της εταιρίας του,

) για τη δωρεάνμεταφορά των βιβλίων από την Αθήναστην Πράγα Τα βιβλία μπορείτε να ταπρομηθευτείτεαπόταγραφείαμας.

Απολογισμός για τη δράση του ΔΣ της ΕΚΠράγαςΤασούλας Ζησάκη- , Προέδρου τηςΕΚΠράγας

Εορτασμό εθνικών και παραδοσιακώνεπετείωνκαι γιορτών:

ηςΜαρτίου, 28ηςΟκτωβρίουκόψ ι μο τ η ς π ί τ α ς , κα ρ ναβά λ ι ,Χριστούγεννα,Πάσχα2 συναυλίες (αφιερωμένες στο Μ.Χατζιδάκι και τηνΕΠΟΝ)Έκθεση Ελληνικών Προϊόντων σεσυνεργασία με τον ΕΟΤ, Εμπορικό Γραφείοκαι την Πρεσβεία της Ελλάδος, και τομαγαζί ελληνικών προϊόντων του Π.Δρόσου.Παρουσίαση ελληνικής μαγειρικής,Πολίτικη Κουζίνα στο μαγαζί τουΛασκαράκηΔιαλέξεις σε μαθητές και φοιτητές:Πανεπιστήμιο Βρέμενη, Γερμανία , 3οΛύκειοΝέας Ιωνίας, Αθήνα, ΠανεπιστήμιοΝέας Υόρκης, Πράγας (και φέτος το 17οΣχολείοΑθήνα)Συμμετοχή σε εκδηλώσεις του ΣπιτιούΕθνικών Μειονοτήτων όπως Έκθεσηαφιερωμένη στο Μπενίν, εκδηλώσεις τηςΒουλγάρ ι κ η ς , Ρόμα κα ι ά λ λων

Μειονοτήτων.

– ΕΡΑ5, ΝΕΤ, Άλφα, ΕΡΤ 3,Ντοκιμαντέρ στην Τσέχικη Τηλεόραση,παρουσίαση στην τσέχικη ραδιοφωνία καιεφημερίδες όπως και σε περιοδικά στηνΤσεχίακαι Ελλάδα (ΕλληνικήΔιασπορά)

(μετάφρασηστα τσέχικα του βιβλίου «Ο Ελληνισμόςτης Τσεχίας», το βιβλίο «Με τα μάτια τωνπαιδιών», μετάφραση στα τσέχικαΚοσμοναφτ β μορζε, του ΜιχάληΘεοδώρου Από τις όχθες του Αλιάκμοναστον Μολδάβα) και με τη δική μαςβοήθεια, σύντομα θα εκδοθεί από τηΣύγχρονη Εποχή, Η πολιτική προσφυγιάτηςΤσεχοσλοβακίας, Χαρατσίδηκαιάλλοι

σχετικά με τονελληνισμόστην Τσεχοσλοβακία και Τσεχίαδιαφόρων πανεπιστήμιων της Πράγας καιΜπρνο.

σεψηφιακήμορφήόπως και για το Λεύκωμα (μεγάληανταπόκριση από την Ελλάδα καισυμπατριώτεςμαςστηνΤσεχία)

(οικονομική υποστήριξη100.000 κορωνών και συμμετοχή στοΦεστιβάλ)

–καρναβάλι, Πάσχα, Χριστούγεννα,συμμετοχή στις εθνικές γιορτές (ΙβάναΑβουκάτου,υπεύθυνη

Brno

Brno

A Voyage in History andLegend, Castles, Forts, Towers in Greece

GreekTransport and Logistic (GTL

.

Healey

25

Greekz

.

)

Ευχόμαστε στην Ελένη καλήεπιτυχίακαι καλέςδουλειές!

ε

Γε ν ι κ ή Σ υ ν έ λ ε υ σ η κ α ιΕκλογοαπολογιστική Συνέλευσητ η ς Ε λ λ ην ι κ ή ς Κο ι ν ό τ η τα ς

Πράγας/ΚόψιμοτηςΠίτας

Θέμα:Εκδηλώσεις

Θέμα: Εκμάθηση της ΕλληνικήςΓλώσσαςΘέμα: Χορευτικά συγκροτήματα της ΕΚ

ΠράγαςΘέμα: Έκδοση του Περιοδικού

«Καλημέρα» και η ιστοσελίδα τηςΚο ινό τη τα ς ( παρουσ ίαση σ τηνΙστοσελίδα Ελληνική Διασπορά τηςΑυστραλίας)

Θέμα: Η παρουσίαση της ΕΚ Πράγαςστα ΜΜΕ

Θέμα: έκδοση βιβλίων

Θέμα: Βοήθεια και επίβλεψηδιπλωματικών εργασιών

Προετοιμασία με αρχειακό υλικό,φωτογραφίες, ντοκουμέντα για τοαρχείο τηςΚοινότητας

Θέμα: Το 8ο Φεστιβάλ αφιερωμένοστα 65 χρόνια από τον ερχομό τωνπαιδιών του ελληνικού εμφυλίουπολέμουστηνΤσεχοσλοβακία22-23 Ιουνίου

Θέμα: Εκδηλώσεις για τα παιδιά

Ευχαριστούμεόλα ταμέλη της ΕΚΠράγαςπου έχουνε συμβάλλει στην επιτυχία τωνεκδηλώσεών μας: Ανδρονίκη Σπάλα,ταμία και όλα τα μέλη του ΔΣ, τον ΑλέξηΚοράνη, Χρήστο Προβίδα, Μπάμπη και

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

Δεκέμβρης

20 Ιανουαρίου

10

ΕλένηΛασκαράκη, οικογένειαΝεδέλκου,Παναγιώτη Δρόσο, Γιάννη Ασαρλίδη,Μαρία Παπαχρήστου, Τάνια Κιούση,Ερμιόνη Σπάλα, Βιολέτα και ΓιώργοΚαρανίκο, Ελπινίκη Δαμιανίδου, ΓιάννηΤσιρίμπαση, οικ. Πανάτση, την εταιρίαΣτρομ, για την οικονομική υποστήριξητους συνταξιούχους της ΕΚΠράγας και ΕΚΜπρνο, τονΟδυσσέαΔεληγιάννηαπό τοΠοντεμπράντι, Ανδρέα Λέκα (Κύπρο),Σωτήρη Πουπάκη (Οστράβα), ΣωτήρηΦασούλη (Ιωάννινα), Άρη Καρρέρ(Αθήνα), Νίκο Καλόγερο (Θεσσαλονίκη),Στάθη Φωτιάδη (Θεσσαλονίκη) καιΡόμπινΧίλι (ΠράγαΕυχαριστούμε το Διευθυντή του ΣπιτιούΜειονοτήτων, Γιάκουμπ Στεδρον, και τοπροσωπικό για την βοήθεια καιυποστήριξη των εκδηλώσεων μας, όπωςκαι το Υπουργείο Πολιτισμού καιΔημαρχείο τηςΠράγας.

Τοποθετήσεις στη συνέλευση από ταπρακτικά:

Κλείσιμο τουπροέδρουτηςσυνέλευσης:

).

Ήδηστην πορεία της συνέλευσης μπήκανεμερικέςπροτάσεις

συμφωνεί σε πολλά,αλλά προτείνει να εκμεταλλεύσουμεκαλύτερα το διαδίχτυο και άλλα ψηφιακάμέσα, να δουλέψουν οι άνθρωποι πουείναι νέοι και έχουν χρόνο, που ήρθανεαπό την Ελλάδα και ψάχνουν για ναενταχτούν. Επίσης έκανε πρόταση γιακαλύτερη οργάνωση της κοινότητας για ναμ πα ί ν ε ι σ ε ε παφή μ ε ά λ λ ο υ ςσυμπατριώτες οι οποίοι μόλις ήρθανεστην Τσεχία και δεν έχουν επαφές μεκανένα

Πρόταση να εκμεταλλευτούνεκείνοιπουδουλεύουνστις εταιρίες ΙΤ.

: πρόταση ναοργανωθούν σεμ ινάρ ια γ ια τηνκατάσταση στην Τσεχία, κάτι σαν Κέντροπολίτη, ένα συμβουλευτικό κέντρο – θαμπορούσε να είναι ένα φόρουμ στοδιαδίχτυο

φοιτητής: ΟιΚύπριοι είναι πιο οργανωμένη: κάθεφθινόπωρο στο κέντρο γλώσσας στοΠόντεμπραντι και Μαριάνσκε Λάζνε

έρχεται κάποιος από την κυπριακήκοινότητα αλλά κανείς δεν εμφανίζεταιαπότηνΕλληνική.Πρέπει νααλλάξει.

σημείωσεότι δεν είναι τόσο δύσκολο να βρει κανείςτην Κοινότητα αφού και ιστοσελίδα έχει ηΚοινότητα, και περιοδικό στην ιστοσελίδακαι επίσημη ηλεκτρονική διεύθυνση. Σεόποιο ελληνικό εστιατόριο είτε μαγαζί ναπάει κανείςθα τονενημερώσουνπουείναιη Κοινότητα. Ο ίδιος πήρε πληροφορίεςαπό την Πρεσβεία και έτσι παραβρέθηκεστην ΓενικήΣυνέλευση.

πρόταση γιαπλατφόρμαγιαφοιτητές

Αναβάθμιση της ιστοσελίδαςπρέπει ναγίνει

Αλληλεγγύη ανάμεσα στα μέληείναιμιασημαντικήυπόθεση

Τα παιδιά της κοινότητας που ήτανπαρόντες παρουσίασαν ένα σύντομοπρόγραμμα.

στράβα. Η «Καλημέρα» στηνε π έ τ ε ι ο τ η ς Μά χ η ς τ ο υΣτάλινγραντ, (70 χρόνια, 1943-

2013) από τη μεγάλη νίκη του σοβιετικούστρατού ενάντια στους Γερμανούς. Μετάτις σύντομες ομιλίες ακολούθησε μία

υπέροχη συναυλία με ρωσικά τραγούδιατου Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, ταοποία τραγούδησαν οι διάσημοι όπερατραγουδιστές Τατιάνα Τέσλυα και Σεργεϊ

.:

-

-

-

-

-

-

-

Γιάννης Μαριέττας

Έλενα Λασκαράκη

Δημήτρης Σήτης:

Παντελής Φιλιππίδης:

Χριστίνα Πατούλια :

Ο2.2.

(στη φωτογραφία η Βέρα Κλώντζα,πρακτικογράφος)

Ευχαριστούμε την Ελευθερία Γιώση-Πέτελικ για τις φωτογραφίες. Ξέρουμε τώραποιος θα ασχολείται με τη φωτογράφηση στις εκδηλώσεις – η Ελευθερία!Ευχαριστούμε τη Βιολέτα Καρανίκου, την Ανθούλα Μπότου και την Ερμιόνη Σπάλαγια τις νόστιμες πίτες που φτιάξανε για τη Συνέλευση. Ποιος βρήκε το φλωρί από τηνπίτα της Ανθούλας – η Πρόεδρος, Τασούλα Ζησάκη. Ευχαριστώ Ανθούλα!

11

Ζουμπκεβιτς. Η σκηνοθέσία ήταν τουσυμπατριώτημαςΕπαναστάτηΠρούσαλη,ο οποίος επίσης τραγούδησε το τραγούδι«Βόλγα», «Ιερός Πόλεμος», κ.ά. Στηναίθουσα είδαμε και αρκετούς βετεράνουςκάτοικοι του Βόλγογραντ (Στάλινγκραντ),στους οποίους η νεότερη γενιά πρόσφερελουλούδια και τιμιτικά βραβεία. Είχαμετην ευκαιρία να δούμε και την έκθεσηαφιερωμένη στον αγώνα των κατοίκωντου Στάλινγκραντ ενάντια στον καταχτητή.Η εκδήλωση ήταν οργανωμένη από τοΣύλλογοΡωσικής-ΤσεχικήςΦιλίας.

«Καλημέρα» στο Μπρνο.Συναντηθήκαμε με μέλη τηςΚοινότητας, οι οποίοι μας

ενημέρωσαν για τα δρώμενα τηςΚοινότητας. Όπως και σχεδόν σε όλες τις

Κοινότητες, και η Ελληνική Κοινότητα τουΜπρνο πάσχει από το πολύ μικρόενδιαφέρον που δείχνει η τρίτη γενιά γιατην Κοινότητα. Τα καλά νέα είναι ότι ηΚοινότητα διοργάνωσε πολύ καλά ταμαθήματα ελληνικής γλώσσας για ταπαιδάκια της Κοινότητας, 30 παιδάκιαμέχρι σήμερα, τα οποία διδάσκει χωρίςαμοιβή η κ. Εύη Χιρτογλού-Βλάχου. Να,

ένα καλό παράδειγμα για τους γονείς τηςΚοινότητας της Πράγας και ένα καλόπαράδειγμα για το πώς μπορούμε ναλύσουμε το πρόβλημα της διδασκαλίαςτης μητρικής μας γλώσσας χωρίς τηβοήθεια αποσπασμένων δασκάλων τουΥπουργείουΠαιδείας τηςΕλλάδας.Η

3.2.

Από την Ελληνική Παράδοση...

Τα Ελληνικά Καλοκαιρινά Πανηγύρια στην ΉπειροΤου Σωτήρη Φασούλη, Κεφαλοχώρι, Κόνιτσας, ΙωαννίνωνΚ: Ευχαριστούμε το Σωτήρη για την οικονομική ενίσχυση στο περιοδικό μας και για το υλικόπου μας στέλνει.

Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες,κυρίως Ιούλιο και Αύγουστο, σταπερισσότερα χωριά της υπαίθρου,

έστω και για λίγες μέρες ανοίγουν οισφραγισμένες αυλόπορτες και τα κλειστάπαράθυρα και στα μανταλωμένα σπίτιαμπαίνει η δροσιά και ο ζωογόνος ήλιος ναξεμουχλιάσουν. Το βράδυ πάλι, μόλιςνυχτώσει φωτίζονται, δείγμα ύπαρξηςνοικοκυραίωνΤα σπουδαιότερα πανηγύρια γίνονται«Τα' Αϊ-Λίας και της «Αγίας Παρασκευής»20 και 26 Ιουλίου και της «Παναγίας» στις15 Αύγουστο. Το πρωί της εορτής, μόλιςχτυπήσει η πρώτη καμπάνα της εκκλησίας(όπου υπάρχει παπάς) μικροί και μεγάλοιπηγαίνουν να εκκλησιαστούν και ναπάρουν τη θεία μετάληψη (μεταλαβειά)κυρίωςόσοι γιορτάζουνΜετά το πέρας της θείας λειτουργίας στοπροαύλιο της εκκλησίας γίνονται τα'αγκαλιάσματα και τα καλωσορίσματα (γιατους ξενιτεμένους , δίνουν και παίρνουνευχές.Οι πλατείες ζωντανεύουν, τα τραπέζιαστρώνονται, κάρβουνα και ξύλα ανάβουν,κρέατα ψήνονται και σιγά-σιγά ταπ ο τ η ρ ά κ ι α μ ε τ ο τ σ ί π ο υ ρ οπηγαινοέρχονται.Τις βράδυνες ώρες αρχίζει το τρικούβερτογλέντι. Το κλαρίνομέσαστην γαλήνη και τησιγαλιά της νύχτας αντιλαλεί. Το κέφι

ανεβαίνει με τη μελωδική φωνή τηςτραγουδίστριας και ξεκινάει ο χορός μεπολλά παραδοσιακά τραγούδια.

ή Κάτω στηΑγιά Μαρίνα και στη Παναγιά/δώδεκαχρονών κοπέλα πάει καλόγρια. Μεσταυρούς και κομποσκοίνια πάει στηνΕκκλησιά/ούτε το σταυρό της κάνει, ούτεπροσκυνείΓια εμάς τους Ηπειρώτες δεν λείπουν τατραγούδια και οι χοροί που έχουν νακάνουν με την ξενιτιά, όπως το

Ξεχωριστή θέση έχουν και τα ερωτικάτραγούδια της περιοχής τηςΗπείρου, μιαςεποχής που ο έρωτας ολοκληρωνότανεμόνο με το γάμο και ήταν μιας ολόκληρηςζωής:

Δεν λείπουν από το πανηγύρι ή γλέντι τοερωτικό τσάμικο όπως:

Αλλά ακόμα και σήμερα τα πανηγύριαείναι νυφοπάζαρο, είναι ένας τόπος καιχρόνος ν' ανταμώνει και η νεολαία,δημιουργούνται όπου τις περισσότερεςφορές καταλήγουν σε γάμο: Μπείτεαγόρια στο χορό, κορ ίτσ ια στατραγούδια/να δείτε και να μάθετε πωςπιάνεται η αγάπη/απ' τα μάτια πιάνεταιστα χείλη κατεβαίνει/κι απ' τα χείλη στηνκαρδιάριζώνει και δενβιαίνει.Ούτε λείπουν τα τραγούδια και οι χοροίτης λεβεντιάς:

Το πανηγύρι τελειώνει συνήθως τιςπρώτες πρωινές ώρες με καθιστικάτραγούδια:

.

.

)

…

:

Μπαίνωμεσ' τ' αμπέλι σα νοικοκυρά/να κι ονοικοκύρης έρχεταιαπόκοντά./Καλώς τονοικοκύρη να τρυγήσουμε/κόκκινασταφύλια να πατήσουμε…

Ξ ε ν ι τ ε μ έ ν ο μ ο υ π ο υ λ ί κ α ιπαραπονεμένο/η ξενιτειά σε χαίρεται κιεγώ πίνω φαρμάκι… ή Μαύρο μουχελιδόνι απ' την Αραπιά/κι άσπρο μουπεριστέρι απ' τα Γιάννενα,/αυτού ψηλάπου πάτε για χαμηλώσετε/να κόψω μιαφτερούγα κι ένα χρυσόφτερό/να γράψωένα γράμμα και μια ψηλή γραφή/ναγράψω στην αγάπη μου να μη μεκαρτερεί…ή Γιάννημου τομαντήλι σου τιτ' όχεις λερωμένο/το λέρωσε η ξενιτειά τ'έρηματαξένα…

Ο ήλιος βασιλεύει και η μέρασώνεται/κιο νους απ' την αγάπη μου δενσυμμαζώνεταιΒασιλικός θα γίνω στο παραθύρι σου/κ'ανύπαντροςθαμείνωγια τοχατίρισου…

Ο Κωνσταντής, ομικροκαμωμένος Κωνσταντίνη μ'/τρειςμήνες επερπάταε να βρει καλήγυναίκα,/να βρει ψηλή, να βρει λιγνή, ναβρει καγκελόφραχτα/να βρει τηςαρέσκειας του…

Τρία καλά ειν' στο ντουνιάκαι στον επάνω κόσμο,/η νιότης, ηλεβεντιάκαι τοκαλόκορίτσι.

Σε τούτη νταύλαπου είμαστε,σε τούτο το τραπέζι/τρεις μαυρομάτεςμας κερνούν και τρεις καλές κοπέλες,/ημια κερνά με το γυαλί, η άλλη με την

…

,

12

κούπα/κι η Τρίτη η μικρότερη με μάσταστοχέρι…

Τώρα ταξ ε χωρ ί σ μα τα έ λα γ ι ε μο υ ναφιληθούμε/γιατί υπάρχει ζωή καιθάνατοςκαι ίσωςχωριστούμε…

Κα ι τα ξε χωρ ί σμα τα :

Με το τέλος του Αυγούστου τελειώνουν οιχοροί και τα πανηγύρια. Οι ξενιτεμένοιφεύγουν και στα περισσότερα χωριάμένουν λίγοι κι αυτοί ως επί των πλείστοντρίτηςηλικίας, με τηνευχήνα ξανασμίξουντο επόμενο καλοκαίρι, η με την καλύτερηπ ε ρ ί π τ ω σ η γ ι α μ ε ρ ι κο ύ ς σ τ ι ςΧριστουγεννιάτικες γιορτές.Ευχαριστούμε για το όμορφο Ημερολόγια2013, Σωτήρη και για τηνφωτογραφία τωνεγγονών σου, Λουκάς Ντβοράτεσκ και

Νίνα Ντβόρατεσκοβα (τέταρτης γενιάς)πουείναιαπόμικτήοικογένεια.Το Ημερολόγιο 2013 είναι αφιερωμένοστους Βαλκανικούς Πολέμους. Τηνεισαγωγή τη γράφει ο Πρόεδρος τουΙδρύματος Ιωσήφ και Εσθήρ Γκανή,ΝαπολέωνΜάργαρης:«Την μεγάλη εποποιία των Βαλκανικώνπολέμων συμπεριλαμβανομένης και τηςαπελευθέρωσης των Ιωανν ίνωναποθανάτισε και η λαϊκή λιθογραφία πουλειτούργησεσανρεπορτάζ.Μία έγχρωμη λιθογραφία, μία λαϊκήεικονογραφίαήτανπολύπιο εντυπωσιακήγια την λαϊκή φαντασία από ότι μίαφωτογραφία. Η λιθογραφία ως τεχνικήεκτύπωση εικόνων έχει την απαρχή τηςπερίπου στα μέσα του 17ου αιώνα. Για ναγίνει ένα λιθογράφημα, όπως γράφουν οιειδικοί, ο καλλιτέχνης σχεδιάζει το έργοτου πάνω σε ασβεστολιθική πλάκα καιμετά από σειρά τεχνικών διαδικασιών το

εκτυπώνει σε χειροκίνητο πιεστήριο. Ότανείναι έγχρωμες οι λιθογραφίες, όπως στηπερίπτωσή μας, το κάθε χρώμα μπαίνει σεξεχωριστήλίθινηπλάκα.Στην Ελλάδα το πρώτο κρατ ικόλιθογραφείο ιδρύεται το 1835 (ΒασιλικήΛιθογραφία από τονΌθωναμεδιευθυντήτον Γερμανό ) και το πρώτοιδιωτικό λιθογραφείο το 1840 από τονΠρώσσο . Στολιθογραφείο αυτό ο Καρπενησιώτηςζωγράφος Αθανάσιος Ιατρίδης (1799-

σχεδιαστής της αρχαιολογικήςυπηρεσίας, λιθογράφησε το 1859 τιςπρώτες εννέα λιθογραφίες , πουεικονογραφούσαν δημοτικά τραγούδια

και θεωρούνται οιπρώτες γνωστέςγ νήσ ι ε ς λα ϊ κέ ςεικόνες.Το σύνολο σχεδόντων λιθογραφιών( 1 0 0 π ε ρ ί π ο υ )χάθηκε γιατί μεσ κ ο π ό ν ααγορασθούν απότο ευρύ κοινό είχανε κ τ υ π ω θ ε ί σ ε

πολλαπλά αντίτυπα και σε φτηνό χαρτίμικρής αξίας και δεν υπήρξε κανέναενδιαφέρον για την προστασία τους(τοιχοκόλληση σε καφενεία, παντοπωλείακλπ.Η σειρά των λιθογραφιών, πουπαρουσιάζει το ίδρυμα Ιωσήφ & ΕσθήρΓκανή στους συμπολίτες μας με αφορμήτα 100 χρόνια ελεύθερης πόλης σταπ λ α ί σ ι α τ ω ν ε ο ρ τ ώ ν , π ο υ θ 'ακολουθήσουν, αποβλέπει να αποτελέσει«το λιθογραφημένο χρονικό» τωνενδόξων Βαλκανικών πολέμων 1912-13και τηςαπελευθέρωσης τηςπόληςμας.Δημιουργοί-ζωγράφοι των λιθογραφιών,που δεν φέρνουν πάντα την υπογραφήστα έργα τους, είναι μεταξύ των άλλων καιοι Αθ. Ιατρίδης (1799-1866), Σωτ.Χρηστίδης (1858-1940), Καρλ Χάουπτ( 1 8 6 6 - 1 9 3 7 ) , Φρ ί ξ ο ς Α ρ ι σ τ ε ύ ςακαδημαϊκός ζωγράφος (1879-1951) κά.Λ ιθογραφε ία ε ίνα ι του Δράκου

Παπαδημητρίου (1859-1940), του Γ.Στάγγελ (λιθογραφείο Βασιλικής αυλής),του Β Αυλή, του Ε. Λοβέρδου, του Γ.Γρύσπουκά.Σήμερα υπάρχουν σπάνιες λιθογραφίεςστο Πολεμικό Μουσείο, κυρίως στηνΙστορική και Εθνολογική Εταιρεία τηςΕλλάδος στην Ε.Η.Μ. αλλά και σε ιδιωτικέςσυλ λογ έ ς κά . Ο ι π ερ ι σσό τ ερ ε ςλιθογραφίες του ημερολογίου είναι απότησυλλογή του ιδρύματος.Στο ημερολόγιο αυτό παρουσιάζονταιεπίσης: α) το δερμάτινο 'τετράφυλλο'τσαντάκι του Κ. Σαπουντζάκη στρατηγού-αρχηγού του Ελληνικού στρατού τηςΗπείρου κατά την απελευθέρωση, τοοποίο κρεμούσε στον ώμο του. Το όνομάτου είναι χαραγμένοστοπρώτο εσωτερικόφύλλο του. Στις θήκες του τοποθετούσε τιςαπόρρητες διαταγές. Β) τις εφημερίδεςΝΕΑΗΜΕΡΑΤεργέστης (Αθήνα22.2.1913),ΑΤΛΑΝΤΙΣ (Νέα Υόρκη 6.3.1913 – ηημερομηνία έχει σχέση με το ημερολόγιο)για να μεταφέρουμε έτσι το κλίμαυπερηφάνειας και εθνικής έξαρσης, πουδημιούργησε στους απανταχού Έλληνες ηαπελευθέρωση των Ιωαννίνων και γ) τοέργο «Οι Τάφοι των νεκρών της επιθέσεωςΕμίν Αγά 1913 – μολύβι 45Χ63 εκ.» τηςεμβληματικής Θάλειας- Φλωρά Καραβία,ζωγράφου κα ι χαράκτρ ιας , πουακολούθησε τον ελληνικό στρατό σε όλητου την πολεμική διαδρομή μέχρι τηναπελευθέρωση της πόλης μας. Το έργοβρίσκεται στο Πολεμικό Μουσείο.Σημαντική συλλογή έργων της βρίσκεταιστηΔημοτικήπινακοθήκη Ιωαννίνων.

Andreas Foster

Karl Josef Kohlman

1866),

).

.

Τα παιδιά της τρίτης γενιάςΕλλήνων στην Τσεχία

Προφίλ:Γεννήθηκε το 1982 στην Πράγα (μητέραΕλληνίδα,πατέραςΤσέχος)Τελείωσε τοΛύκειο

ΕργάζεταισεελβετικήΕταιρίαΧοροδιδάσκαλος της ΕΚ Πράγαςκαι του Λυκείου Ελληνίδων

ΤσεχίαςΜέλος του ΔΣ της ΕΚ Πράγας, υπεύθυνοςγια ταχορευτικάσυγκροτήματα

Το 2013 επανεκλέχτηκε για 3η τριετία στοΔΣ. Είναι 10 χρόνιαστοΔΣ τηςΕΚΠράγαςΑισθάνεται: Τσέχος στην Ελλάδα, Έλληναςστην Τσεχία, Ελληνοτσέχος όπωςο ίδιοςμαςλέει….Μιλάει τσέχικα, ελληνικάκαιαγγλικά

« »

Κουβέντα με τον Μιχάλη Σπάλα-Λάσο

13

«»

Η Ελλάδα είναι η ομορφότερη χώραστονκόσμο…

Για μένα η Ελλάδα είναι ένα μεγάλο«ΠΡΕΠΕΙ».

Αγαπώ και λατρεύω το χορό… στο χορόβρίσκωτονεαυτόμου…

Ο Μιχάλης από πολύ μικρή ηλικία ήτανπάντα δραστήριος στα δρώμενα της ΕΚ

Πράγας. Μιλάει τα ελληνικά εάν και οίδιος μας λέει «τα ελληνικά μου είναι αυτάτης κουζίνας». Μας εξήγησε ότι εάν καικαταλάβαινε ελληνικά δεν μπορούσε νατα μιλήσει και προτιμούσε να απαντά στατσέχικα. Άρχισε να τα μιλάει όταν δούλευεστο ελληνικό εστιατόριο «Όλυμπος» στηνΠράγα, όπου κάποτε μαζευότανε πολλοίΈλληνες φοιτητές. Στην αρχή τους άκουγεπροσεχτικά, μετά άρχισε να τουςκαταλαβαίνει καλύτερα και τελικά τουπέρασε ο «φόβος» και άρχισε ναεπικοινωνεί στα ελληνικά. Τα ελληνικά τουάρχισαν να βελτιώνονται όταν η γιαγιά καιοπαππούς του (Ερμιόνη καιΝίκος Σπάλας)επαναπατρίσθηκαν στην Ελλάδα, στηνΑθήνα, και αυτός κάθε καλοκαίρι τουςεπισκέπτονταν για διακοπές. Επίσης, ήτανένα από τα Ελληνόπουλα της Κοινότηταςμας που πήγε γ ια διακοπές σεκατασκήνωση οργανωμένη από τοΓραφείο Απόδημου Ελληνισμού τουΥπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας.Ήταν εκεί που αναγκάστηκε να μιλάει σταελληνικά με όλα τ' άλλα παιδιάελληνόπουλααπόόλο τονκόσμο.Πρωτοπήγε στην Ελλάδα όταν ήταν 3-4ετών και εάν δεν θυμάται πολλά, το μόνοπου θυμάται καλά είναι τα βαφτίσια τηςαξαδέρφης του Νικολέτα. «Μ' άρεσε ηατμόσφαιρα στην εκκλησία, αλλάπερισσότερο μου άρεσαν οι κουφέτες. Ηλειτουργία ήταν αρκετά βαρετή. Ακριβώςδεν μπορώ να πω ποιες ήταν οι πρώτεςμου εντυπώσεις, διότι κάθε χρόνο πουπηγαίναμε στη γιαγιά και στον παππού,όλο κα ι κάτ ι το κα ινούργ ιο μεεντυπωσίαζε. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τηνΚρήτη, όπου τα ελληνικά μου ήταν πολύλίγα αλλά αυτό δεν μας εμπόδιζε ναπαίζουμε με τα παιδιά, τα ντόπια στηγειτονιά. Στα 17 μου επισκέφτηκα τηνΕλλάδα για πρώτηφορά χωρίς τους γονείς

μου, μόνο με την ξαδέρφη μου, τηνΚατερίνα και τον θείο μου. Πήγαμε στηνΙκαρία, στη «Τζαμάικα της Ελλάδας». ΗΙκαρία μου έκανε μεγάλη εντύπωση, ταπάντα – ο φιλόξενος και πάνταχαμογελαστός κόσμος της, ο ήλιος, ηθάλασσα, τοφώς…

Όπου και να πάω για διακοπές,οπωσδήποτε κάθε χρόνο ΠΡΕΠΕΙ να πάωστην Ελλάδα. Ήταν και είναι ο καλύτεροςτόπος για διακοπές και ο πρώτος ο λόγοςγια την αγάπη που την έχω ήταν ότι εκείζούσανε ηπιοαγαπημένημου γιαγιά και οπιο αγαπημένος μου παππούς. Τώραέχουν δυσκολέψει τα πράγματα εκεί γιανα ζήσει ή να εργαστεί κανείς, αλλά ηΕλλάδα είναι υπέροχη για διακοπές. Έχωγυρίσει σχεδόν όλο τον κόσμο, όλη τηνΕυρώπη και Ασία, αλλά για μένα η Ελλάδαέχει την καλύτερη θάλασσα, τουςκαλύτερους ανθρώπους, δεν τους αξίζειμια τέτοια κρίση–μεπλήγωναν τα κλειστάτα μαγαζιά, οι άστεγοι, οι άνεργοι ότανπήγα φέτος… Στα νησιά ο τουρίστας όμωςδεναισθάνεται τηνκρίση τόσοπολύ.

Άρχισα να χορεύωαπόπολύ μικρός. Στηναρχή μπήκα στη χορωδία, στα 11 μουόπου μας μάθαινε να τραγουδάμε ηδασκάλα Μαλάμω. Μετά αρχίσαμε ναχορεύουμε σοβαρά το 1995 όταν πήγαμεγια πρώτη φορά στο Μπρνο σε ένασεμινάριο παραδοσιακών ελληνικώνχορών με τον χοροδιδάσκαλο Πετρούλιααπό την Καλαμάτα. Στο χορό βρίσκω τονεαυτό μου. Όλοι οι χοροί μ' αρέσουν,όλους τους χορεύω, αλλά οι ελληνικοίχοροί, δεν ξέρω, με τραβούν περισσότερο,είναιστις ρίζεςμου,σταγονίδιαμου.Πρέπει να πω ότι πριν να πάμε στοσεμινάριο τους χορούς τους μαθαίναμεαπό το Νίκο Πανάτση, ο οποίος πήγαινεστο χωριό του στην Ελλάδα και τουςμάθαινε. Μετά βλέπαμε και βίντεο μεελληνικούς χορούς και μαθαίναμε ταβήματα. Δεν είχαμε δάσκαλο, όλοιήμασταν «δάσκαλοι». Όποιος ήξερε κάτι,το δίδασκε στους άλλους. Στη συνέχεια,μας οργάνωσε καλύτερα η ΌλγαΠαταρίδου. Αλλά η Όλγα δεν μας μάθαινεχορούς, η Όλγα φρόντιζε τα πάντα – τιςστολές, οργάνωνε τις πρόβες, τιςπαραστάσεις. Έκανε όλη την οργανωτικήδουλειά του χορευτικού συγκροτήματοςμας, «Ακρόπολις». Τις χορογραφίες εμείς,ταπαιδιά τις κάναμε–οΝίκοςΠανάτσης, ηΚατερίνα Σπάλα, η Μαρία Χινόπωρο κιεγώ. Όταν έφυγε η Όλγα, πήραμε εμείς ταινία – η Κατερίνα, η Μαρία κι εγώ. Ότανήμασταν πιο μικροί, κάναμε πολύ

χορογραφία. Αυτό δεν ήταν καλό. Τώραθέλουμε να δείχνουμε τους χορούς όπωςήταν, θέλουμε να είμαστε όσο μπορούμεπιο κοντά στην παράδοση του ελληνικούχορού. Όσο για τα παιδιά που χορεύουν,σε μια φάση ήμασταν 25 άτομα διότιείχαμε πολλούς Τσέχους. Τώρα μείναμε10 άτομα. Οι Τσέχοι κάπως δεν μπήκανεστοπνεύμα τωνπαραδοσιακώνελληνικώνχορών. Οι στολές μας, οι Θρακιώτικες, αςτις πούμε έτσι, (διότι εδώ τις φτιάξαμε)δεν είναι γνήσιες, μοιάζουν περισσότερομε τις στολές του χωριού Μεταξάδων,στον Έβρο, αλλά δεν είναι ακριβός στολές.Εγώ τις λέω «κοστούμια». Χορεύουμεόλους τους χορούς από την Ελλάδα, αλλάόπως λες κι εσύ, περισσότερο χορεύουμεθρακιώτικους χορούς και μακεδονικούςδιότι έχουμε μόνο στολές από αυτές τιςπεριοχές. Χορεύουμε και νησιώτικα,ηπειρώτικα, ποντιακά, τα πάντα. Είδες ότιστην τελευταία μας γιορτή (για τηνεπέτε ιο του ΟΧΙ ) χορέψαμε καιποντιακούς χορούς διότι ήρθαν τοχορευτικό του Κρνοβ και μαζί τους φέρανεκαι τις ποντιακές στολές κι έτσι όλοι μαζίχορέψαμε και ποντιακούς χορούς. Η ιδέανα τους καλέσουμε να έρθουν στην Πράγατην είχαμε από πολύ καιρό. Θέλαμε ναέρθουν στην Πράγα σε κάποια από τιςμεγάλες μας γιορτές, εκδηλώσεις πουοργανώνει η ΕΚ της Πράγας. Τοσυζητήσαμε με τον Πάρη (υπεύθυνος και

χοροδιδάσκαλος του χορευτικού τουΚρνοβ και Λυκείου Ελληνίδων) και με τηβοήθεια και υποστήριξη της ΕΚ Πράγας,μπορέσαμε να πραγματοποιήσουμε τηνιδέα αυτή. Εμείς τους φιλοξενήσαμε στασπίτια μας κι έτσι δεν υπήρχε πρόβλημαοικονομικό. Νομίζω ότι αυτή η τελευταίαμας γιορτή ήταν μια από τις καλύτερες, ηπιο ωραία και είχε ελληνικότατηατμόσφαιρα. Τα παιδιά και η ΕιρήνηΠέχοβα από το Κρνοβ ήταν πολύευχαριστημένοι, τους άρεσε η γιορτή μαςπάρα πολύ και θα ήταν καλό ναξ α ν α ο ρ γ α νώ σ ο υ μ ε έ ν α τ έ τ ο ι οπρόγραμμα.

Διεθνής Φεστιβάλ Φολκλόρ,Στράζνιτσε, το χορευτικό συγκρότημα«Ακρόπολις» της ΕΚ Πράγας, από

,

«,

(1995,

14

αριστερά Ο Νίκος Πανάτσης, η ΚατερίναΣπάλα, η Νικολέτα Σπάλα και τέταρτος οΜιχάληςΣπάλας-Λάσο.

Εμείς σίγουρα θα πρέπει να συνεχίσουμεαυτό που κάνετε εσείς και αυτό πουκάνανε οι γιαγιάδες και οι παππούδες μαςγια να κρατήσουμε τον ελληνισμό στηνΤσεχία. Όλοι σας κάνετε ένα αξιόλογοέργο για να συνεχίσουν οι παραδόσεις

μας. Έχουμε νεολαία. Ακόμα δεν τοσκέφτηκα καλά-καλά το πώς ναοργανώσουμε ένα σύλλογο νεολαίας,αλλά κάτι πρέπει να κάνουμε για ναθυμόμαστε τις ρίζες μας. Από ότι έχωακούσει, λένε ότι είμαστε μια από τις πιοαγαπημένες μειονότητες στην Τσεχία καιγι' αυτό συμβάλανε οι πρώτοι Έλληνες, οιπολιτικοί πρόσφυγες που ήρθαν εδώ μετον εμφύλιο πόλεμο στην Ελλάδα (1948-49). Εμείς οι νέοι γνωριζόμαστε μεταξύμας, και το καλό είναι ότι δεν έχουμεδιάφορα προβλήματα μεταξύ μας, όπωςείχαν οι προηγούμενες γενιές. Έχουμεάριστες, φιλικές σχέσεις. Δεν μαλώνουμε,δεν θέλουμε να χωρίζουμε όπως γίνεταιμε κάποιες Ελληνικές Κοινότητες στηνΤσεχία. Πρέπει να το καλοσκεφτούμε καινα οργανωθούμε. Οι περισσότεροιγνωριζόμαστε από το Λύκειο Ελληνίδων.Μας ενώνει ο χορός. Εγώ έγινα μέλος τουΛυκείου το 2000-2001. Δεν θέλω ναμιλήσω για τις διαφορές και ταπροβλήματα που υπάρχουν μεταξύ τουΛυκείου και κάποιων ΕλληνικώνΚοινοτήτων. Εγώ θέλω να πω μόνο ότιξέρω να χορεύω χάρη του Λυκείου. Εκείέμαθατους χορούςσωστά, στασεμινάρια,με χοροδιδασκάλους από την Ελλάδα,όπως τον Νίκο Πετρούλια. Αυτός μαςέκανε να αγαπήσουμε το χορό. Και τοΛύκειο είναι αυτό που οργανώνει τασεμινάρια. Η Πρόεδρος τώρα είναι η ΕύαΛιόλιο. Στο ΔΣ πρέπει να είναι μόνογυναίκες. Οι χοροδιδάσκαλοι είμαστε ηΚατερίνα Σπάλα, ο Πάρης, η ΜαρίαΧινόπωρο κι εγώ. Το Λύκειο έχει καιδιάφορα άλλα τμήματα. Η ΝικολέταΣπάλα, π.χ. είναι υπεύθυνη του τμήματοςΜουσική και Τραγούδι . Έχουν καιμουσικό σχήμα με την Τερέζα Νίκου πουπαίζει κανονάκι, ο φίλος της από την

Τουρκία παίζει βιόλα, ούτι και πολλά άλλαμουσικά όργανα, ο Απόστολος Ιωαννίδηςείναι στα κρουστά και κιθάρα και ότανήταν η Έλη Αλωνεύτη εδώ κι αυτήτραγουδούσε με το σχήμα αυτό. Νομίζωότι θα μπορούσαμε να κάνουμε ένασύλλογο νεολαίας μέσα από το Λύκειοκάτω από την ομπρέλα της ΟμοσπονδίαςΕλληνικών Κοινοτήτων Τσεχίας. Θέλειόμως οργάνωση και εγώ προσωπικά δενμπορώ να την αναλάβω διότι εργάζομαι,έχω αρκετές υποχρεώσεις με το χορό καιτα χορευτικά και θέλω να έχω και λίγοχρόνοκαι για τονεαυτόμου.

(στη φωτογραφία, ο Μιχάλης με τημητέρα του Νίκη, ταμίας του ΔΣ, αριστεράκαι την Αλεξάνδρα Πέξοβα, ΔημόσιεςΣχέσεις του ΔΣ, δεξιά στη ΓενικήΣυνέλευση, 2013)

Προσωπικά εμένα δεν μ' αρέσουν οι«μικρομαχίες» μεταξύ των ΕλληνικώνΚοινοτήτωνστηνΤσεχία.Π.χ. τοΚρνοβέχειδύο κοινότητες, το Γέσενικ μοιράστηκε σετρεις. Νομίζω ότι λείπει η συνεργασίαμεταξύ τους.Όσο για το ΔΣ της Ελληνικής ΚοινότηταςτηςΠράγας, νομίζωότι τα μέλη της κάνουνπολύ καλή δουλειά. Προσπαθούν,αφιερώνουν πολύ χρόνο για τιςεκδηλώσεις, για να κρατήσουν τηνταυτότητά μας. Το πρόβλημα με τουςνέους που λίγοι έρχονται στις εκδηλώσειςτης Κοινότητας, δεν οφείλεται στοΔιοικητικό Συμβούλιο. Φταίμε εμείς οιίδιοι οι νέοι που δεν βρήκαμε τρόπους γιανα τους προσελκύσουμε. Από την άλλη,υπάρχουν και πολλοί νέοι από μικτές

οικογένειες που απλά δεν ενδιαφέρονται,δεν μιλάν ελληνικά, δεν τους ενδιαφέρει οχορός, δεν έρχονται στα ελληνικάμαθήματα που προσφέρει η Κοινότητα,κ.α. Το ΔΣ προσφέρει πολλά, αλλά πρέπεινα υπάρχει και ενδιαφέρουν από τουςίδιους τους νέους. Σ' αυτό τον τομέαέχουμε κάνει και μια μικρή πρόοδο,πρέπει να το πούμε κι αυτό. Είδαμε ότι οινέοι έρχονται στις συναυλίες πουοργανώνει το ΔΣ όπως ήταν αυτήαφιερωμένη στο Μ. Χατζιδάκι. Έχωπροσέξει ότι αρχίσανε μερικοί να έρχονταικαι στα ελληνικά μαθήματα, στις γιορτέςμας.Οι νέοι μας πρέπει να ξέρουν και τηνι σ το ρ ί α μα ς . Ο ι Έ λ λην ε ς σ τ ηνΤσεχοσλοβακ ία κα ι Τσε χ ία δενπαρουσιάστηκαν από το τίποτα, ούτε απότον τουρισμό, αλλά και ούτε ωςμετανάστες. Ήταν αναγκασμένοι ναεγκαταλείψουν την πατρίδα τους και ναζήσουν πάνω από 30 χρόνια στην πολιτικήπροσφυγιά. Εμένα προσωπικά μεενδιαφέρει η ιστορία της γιαγιάς και τουπαππού. Το βλέπω και πολύ προσωπικά.Πάντα όταν είχα και έχω προβλήματα στηγιαγιά τρέχω, αυτή με καταλαβαίνει, αυτήμου δίνει δύναμη και κουράγιο. Ξέρεις,αυτοί οι άνθρωποι που ήρθαν το 1948-49είναι ΑΝΘΡΩΠΟΙ, έχουνανθρώπινεςαξίες,είναι ακούραστοι, δεν τους ακούς νακλαίγονται ακόμα και όταν πονάνε από τιςδιάφορες αρρώστιες στα γεράματα, είναιάνθρωποι που στις πιο δύσκολες στιγμέςστη ζωή τους δεν το βάλανε κάτω, είναιάνθρωποι υπερήφανοι για τις ιδέες τους,για τα ιδανικά τους, για τον αγώνα τους.Είναι αυτοί οι άνθρωποι που κρατήσανετ ο ν Ε λ λ η ν ι σ μ ό σ τ η νΤσεχοσλοβακία/Τσεχία. Είναι αυτοί οιάνθρωποι που ακόμα τον κρατάνε, οπυρήνας όλων των Ελληνικών Κοινοτήτωνστην Τσεχία. Γι' αυτό τους σέβομαι καιτους αγαπώπάρα πολύ. Έχουν μια μεγάληιστορία την οποία πρέπει να την ξέρουμεέτσι όπως ήταν, χωρίς διαστρεβλώσεις,παραχαράξεις, ψέματα. Είναι ένα μεγάλοπαράδειγμα για μας. Αυτοί οι άνθρωποι,και όχι μόνο η γιαγιά μου και ο παππούςμου με συγκινούν με τη στάση ζωής πουκρατάνε. Θυμάμαι τον παππού μου Νίκοπου μου έλεγε αληθινά παραμύθια όταν

)

« »

Ηνεολαίαμας…

Πρέπει να το σκεφτούμε. Είναι αλήθειαότι η πρώτη γενιά δεν ήξερε κούρασηόταν γινότανε λόγος για τέτοιαπράγματα. Λέγανε ΠΡΕΠΕΙ να το κάνω. Ηδεύτερη γενιά λέει ΠΡΕΠΕΙ μεν, τοκάνουμε αλλά κουραζόμαστε! Ενώ εμείςη τρίτη γένια πρώτα λέμεΝΑ ΤΟ ΣΚΕΦΤΩ.Θέλει οργάνωση, θέλει να κλέβεις απότον ελεύθερο σου χρόνο διότι εμείςείμαστε τομέλλον.(στη φωτογραφία ο Μιχάλης κέντρο μετονπαππούΝίκοκαι τηγιαγιάΕρμιόνη

Πωςβλέπωτις ΕλληνικέςΚοινότητες…

,)

15

ήμουν μικρός. Τα παραμύθια είχαν τοντίτλο «Ursus Balkanikus», μια συλλογήαπόαληθινές ιστορίες από τη ζωή του, έναάθελο ταξίδι που έκανε από το χ. Δίλοφο,Κοζάνης, μετά συνέχισε στην Αλβανία,στην Τσεχοσλοβακία, μετά πάλι στηνΕλλάδα, επαναπατρίσθηκε και μετά με τηγιαγιά γυρίσανε και πάλι στην Τσεχία. Καιβέβαια για μένα ήταν η πιο ευτυχισμένημέρα στη ζωή μου όταν ξαναγύρισαν στηνΤσεχία. Τότε το «Ursus Balkanikus» ήτανσανέναπαραμύθι. Τώραθέλωνα τημάθωαυτή την ιστορία, δηλαδή του εμφυλίουκαι της πολιτικής προσφυγιάς. Και αυτόθέλω να είναι και το μήνυμά μου σε όλουςμας:

Παρέα είναι μουσική κομπανίαπαιδιών από το Μπρνο, και ταμέλη της είναι Ελληνάρες με

αγάπη προς την πατρίδα τους καιπροπαντός προς τον ελληνικό χορό και τοτραγούδι.Η μπάντα αποτελείται από τα μέλη

ΤρύφωνΜόρας μπουζούκι και τραγούδι ,και τα παιδιά του Γιάννη 21 ετώνκιθάρα, τραγούδι , Αλέξη 18 ετώνμπάσο, τραγούδι και Μάρκο 15 ετών(κρουστά και τραγούδι Όλοι τους είναιπαιδιά πολιτικών προσφύγων και είναιγεννημένοιστοΜπρνο.Ο Τρύφων γεννήθηκε τ 1968 από γονείςπερήφανους πατριώτες. Ο μπαμπάς του οΓιάννης γεννήθηκε 1927 στη Βέροια καιζούσε από μικρός στηΝάουσαΗμαθίας Η

μάνα του Φωτεινή γεννήθηκε 1933 στοχωριό Ασπρόγεια κοντά στο ΑμύνταιοΦλωρίνης. μπαμπάς τουπολέμησε τίμιαγια την πατρίδα του στα βουνά τουΒέρμιου και πέθανε τ 1986 στο Μπρνο,μόλις 59 χρονών. Η μάνα τ υ ζει στηΝάουσα με τα άλλα δύο παιδιά της, τηνΜαρίακαι τονΔημήτρη.Ο Τρύφων από μικρός έπινε μαζί με τοπρώτο του γάλα και το ελληνικό τραγούδιχά ρη των συ χ νών επ ι σ κ έψεωνσυμπατριωτών των γονιών του, όπου ωςσυνήθως δεν έλειπαν τα ελληνικάτραγούδια, προπαντός τα ρεμπέτικα. εμεγάλη συγκίνηση θυμάται της ζεϊμπεκέςπροπαντός του πατέρα του και του θείουτου Ρήγα Κοτούμπα έρε γλέντια πουπερνούσανε όλοι οι πατριώτες εκείνα ταχρόνια!!!Στις αρχές της μουσικής πορείας του είχεδάσκαλο τον Τριαντάφυλλο Κακλή,πασίγνωστος μουσικός των Ελλήνων τηςΤσεχοσλοβακίας, τραυματίας αόμματοςαντάρτης και μαχητής του ΕΛΑΣ και ΔΣΕ, οοποίος χωρίς όραση σπούδασε στηνΤσεχοσλοβακία ωδείο με πολύ μεράκι καιταλέντο για την ελληνική μουσική. Έπαιζε

άψογα ακορντεόν και μπουζούκι, καιδίδασκε τα ελληνόπουλα στο διαμέρισματου. Εκεί πήγαινε και ο Τρύφων, τότεήτανε 11 χρονών, για ένα χρόνο, αλλάμετά ο δάσκαλος επαναπατρίστηκε καιγύρισεοικογενειακώςστηπατρίδα.Ύστερα το μπουζούκι το παράτησε οΤρύφων, ώσπου έφτασε στα εφηβικά τουχρόνια, και ξανά ανακάλυψε την γλύκα τηςελληνικής μουσικής, η οποία τονσυνοδεύειπαντούμέχρι καισήμερα.Από 16 χρονών έπαιζε στις γιορτές τωνΕλλήνων σε διάφορες πόλεις τηςΤσεχοσλοβακίας. Ύστερα μετά από τηντσεχοσλοβάκικη αντεπανάσταση(«Βελούδινη επανάστασηπαντρεύεται και ξεκινάει την επιχείρησητου στον τουριστικό τομέα. Η γυναίκα τουο ν ομά ζ ε τα ι Παυλ ί ν α κα ι ε ί ν α ισλαβομακεδονικής καταγωγής. Είναιδασκάλα. Αποκτάνε τρία αγόρια και σιγάσιγά τους συστήνουν με τους πρώτουςτόνους της ελληνικής και όχι μόνομουσικής.Τα παιδιά τους σπουδάζουνε μουσική σεμουσικές σχολές και δείχνουνε ταλέντοπρος αυτόν τον κλάδο. Εκτός από τημουσική ασχολούνται πολύ και με τοναθλητισμό. Όλοι τους παίζουνε σεποδοσφαιρικές ομάδες. Και τα τρίαπαιδιάσπουδάζουνε σε διάφορα σχολεία

Γιάννης σπουδάζει στο Πανεπιστήμιο, στηΦιλοσοφική Σχολή, με ειδικότητα τσέχικηγλώσσα και θεατρολογία, ο Αλέξης είναιστο κλασικό λύκειο και ο άρκοςετοιμάζεται να δώσει εξετάσεις στοοικονομικόλύκειο.Συχνά πάνε οικογενειακώς στην Ελλάδακαι πηγαίνουνε και σε διάφορεςσυναυλίες Ελλήνων καλλιτεχνών. κεί, μιαφορά, όταν ήτανε μικρά ακόμα τα παιδιά,ακούνε ανάμεσα σε άλλους τον ΓιάννηΚότσιρα και συνονόματος του ο Γιάννηςμε την καλή έννοια ξετρελάθηκε με αυτόντον τραγουδιστή. ντί για το φλάουτο, τοοποίο μάθαινε στην μουσική σχολή, τοπαρατάει και ξεκινάει τραγούδι καικιθάρα. πό τότε έχουν περάσει σχεδόνδέκα χρόνια και ο Γιάννης συνεχίζει νατραγουδάει και να παίζει κιθάρα. Σήμεραξεκίνησε και να δημιουργεί και δικά τουτραγούδια και στοίχους. Μέσω τηςμουσικής βελτιώνεται τρομερά στη γνώσητης ελληνικής γλώσσας αλλά και στηνενημέρωση για την ιστορία της πατρίδαςτου.Τα άλλα αδέρφια τον ακολουθούνε ωςσυνήθως και για αυτούς ο αδερφός τουςείναι το πιο σημαντικό παράδειγμα στηζωήτους.μπαμπάς και η μαμά πάντα από πίσω

τους, τουςβοηθάνεκαι τουςστηρίζουνε.Το 2007 γίνεται η πρώτη προσπάθεια ναδημιουργήσουνε συγκρότημα με τονΤρύφωνα, Γιάννη, και κάτι φιλαράκια απότο Μπρνο. Δυστυχώς τα άλλα παιδιά δεδείχνουν τόση υπομονή και επιμονή, καιγι' αυτό αναγκάζονται να συνεχίσουν τιςπροσπάθειες προς το παρόν μόνο οι δύοτους. Τότε παίζουν μαζί ντουέτοπροπαντός σε εστιατόρια και ταβέρνες μεελληνικήκουζίνα.Το μεγάλο μπαμ έρχεται το 2010, που καιτα άλλα δύο παιδιά ήδη δείχνουνεδιάθεσηγιαναπαίζουνεμαζί στημπάντα.Ήτανε τότε καλοκαίρι και αντί να πάνε ωςσυνήθως στην Ελλάδα να χαρούνε τουςδικούς τους ανθρώπους και τ ιςηλιόλουστες παραλίες, κλείνονται στοσπίτι τους και σχεδόν κάθε μέρα για δύομήνες κάνουνε πρόβες και βελτιώνονταιόλοι τους. ΤονΟχτώβρημήναπαίζουνε γιαπρώτη φορά σε ελληνική γιορτή, στηνεπέτειο της 28ης Οκτωβρίου, του στοΜπρνο. Τότε ο μικρότερος, οΜάρκος ήταν12 ετών. Και o κόσμος ενθουσιάστηκε.Aπό τότε έχουνε περάσει πάνω από τρίαχρόνια και εκτός από την Τσεχία και τιςγειτονικές χώρες είναι γνωστοί και στηνΕλλάδα.

ρεπερτόριο τους αποτελείται απόρεμπέτικα τραγούδια έως και τασύγχρονα.ν Σεπτέμβρη τ υ 2012 βγάζουνε το

»

:

( )-

( )( )

).

o

to.

to

O

oo

« »

M

– ,

», 1989)

-

. O

M

E

o

A

A

O

OXI

To

To o

Να μη ξεχάσουμε την ιστορία μας,την καταγωγή μας, να μάθουμε τηγλώσσα μας, τους χορούς μας, τα ήθη καιέθιμά μας. Να νοιώθουμε Έλληνες μέσααπό τις παραδόσεις μας. Έτσι άρχισα κιεγώ. Να αγαπάμε την Πατρίδα μας, αλλάνα αγαπάμε και όλους τους ανθρώπουςτου κόσμου διότι καλοί και κακοίυπάρχουν παντού. Για μένα υπάρχουνδύο πατρίδες, η Τσεχία και η Ελλάδα.ΑισθάνομαιΕλληνοτσέχος.

Η

Η Παρέα – μουσικό σχήμα της οικογένειας Μόρα (πατέραςΔεύτερης Γενιάς Ελλήνων, τα παιδιά του – Τρίτης Γενιάς)

16

πρώτο τους με τίτλοτο οποίο τα λέει όλα. Μέχρι τώρα τασχόλια για το είναι πάρα πολύ θετικά.Περιέχει 13 τραγούδια από διάφορουςτόπους και εποχές της Ελλάδας. Δύοτραγούδια από αυτά είναι γραμμένα απότον ίδιο το Γιάννη Μόρα, ο οποίος δείχνειπάραπολύευαισθησίαστουςστοίχουςκαιστημελωδία, καιαξίζει να τοακούσουνεοιαναγνώστες του Καλημέρα. Οι στοίχοιείναι ποτισμένοι με τις ανησυχίες πουυπάρχουνστους νέουςσήμερασ' αυτή τηνκοινωνία.Αγαπητοί αναγνώστες της Καλημέρας,σας στέλνουμε τους πιο θερμούςχαιρετισμούς και την αγάπη μας,

CD

CD

Facebook: I parea

Κάτι μας ενώνει

ΠΑΡΕΑ.

,

H

Αλκοόλ της μουσικής( ó ,

´

´

´

´

μουσική-στίχοι: Γιάννης Μ ρας στη φωτογραφία στη μουσική βραδιά στον «Όλυμπο»

Ή ψυχή μου το τραγούδιτο κορμί μου η μουσικήΚι αν το σώμα μου πεθάνειτο πνεύμα θα εμφανιστεί.Ή φωνή μου μία νότατο πάθος η ορχήστρα μου.Κι αν το σώμα μου πεθάνειθα ζω μες' στο πνεύμα μου.Θα μεθύσω κι ας δεν πίνωτα παράπονα θα σβήνωθα μεθύσω μ αλκοόλ της μουσικής.Ταξιδεύω εκεί και πίσω στη διαπασώνκι είν αυτό το καθημερινό νερό μου,κι αν χαθώ δεν πειράζει θα με βρείτε στο μικρόφωνοπάντα δίπλα στο μόνο όνειρο μου...Το πιάνο (η κιθάρα) μία άγιαμε ψυχούλα ξύλινηόμως τρέφει πιο αγάπηαπό έναν εραστή.Θα μεθύσω κι ας δεν πίνωτα παράπονα θα σβήνωθα μεθύσω μ αλκοόλ της μουσικής.Ταξιδεύω εκεί και πίσω στη διαπασώνκι είν αυτό το καθημερινό νερό μου,κι αν χαθώ δεν πειράζει θα με βρείτε στο μικρόφωνοπάντα δίπλα στο μόνο όνειρο μου...

Η Χριστίνα γεννήθηκε στηνΕλλάδα, στην Κρήτη το 1991.Είναι από μικτή οικογένεια. Η

μάνα της είναι Τσέχα, ο πατέρας τηςΈλληνας. Όταν ήταν 7 ετών ήρθε στηνΠράγα. Στα 16 της επέστρεψε στην Κρήτηόπου έμεινε δύο χρόνια. Στην Τσεχίαεπέστρεψε και πάλι για να δώσει τιςαπολυτήριες εξετάσειςστοΛύκειο.

,

«Πιστεύω ότι κάθε χώρα έχει και τα καλάκαι τα κακά της. Τι μ' αρέσει στην Ελλάδα.Την Ελλάδα την αγαπώ πολύ διότι εκείγεννήθηκα. Είναιηπατρίδαμου.Θαυμάζωτην ιστορία της Ελλάδας, η οποία μ'ενδιαφέρει πάρα πολύ. Μ' ενδιαφέρουντα ήθη και έθιμα προπαντός στην Κρήτη,τα οποία γνωρίζω καλύτερα. Είμαιορθόδοξη. Μ' αρέσει η ελληνική κουζίνακαι τα ελληνικά προϊόντα. Αλλά πρέπει ναπω ότι πάνω απ' όλα μ' αρέσουν οιοικογενειακές σχέσεις. Όλη η οικογένειακαι οι συγγενείς κρατάνε γερά τις σχέσειςτουςκαιβοηθάνεοένας τονάλλον.Υπάρχουν όμως πολλά που δεν μ'αρέσουν. Παραδείγματος χάρη ησυμπεριφορά των οδηγών που δεν έχουνκανένα σεβασμό για τους πεζούς. Δενσέβονται τους κανόνες των διαβάσεων.Αλλά κάτι που με ανησυχεί πάρα πολύστην Ελλάδα είναι η συμπεριφορά των

Ελλήνων στα ζώα. Δεν τα αγαπάν. (Όχιόλοι, βέβαια!). Είναι κάπως κακοί μαζίτους. Αυτό νομίζω ότι πρέπει να αλλάξεικαι τα παιδιά από μικρά ακόμα πρέπει ναμάθουν να αγαπάν τα ζώα. Αυτό που ποτέδεν κατάλαβα στην Ελλάδα και προπαντόςστην Κρήτη είναι το πώς οδηγούν οιοδηγοί λεωφορείων. Είναι απίστευτη ητέχνη τους…Οδηγάνε μιλώντας στο κινητό

τηλέφωνο στο ένα χέρι, ενώ στο άλλοκρατάνε τσιγάρο ή το ποτήρι με φραπέ καισυνάμα προλαβαίνουν και να σχολιάζουνότι βλέπουν γύρω τους. Πάντα ότανταξίδευα με λεωφορείο στην Κρήτηπαρακολουθούσα τους τουρίστες στολεωφορείο και την έκφραση φόβου σταπρόσωπά τους. Από την άλλη πλευράόμως, οι άνθρωποι στην Κρήτη είναι πολύκαλοί, και προπαντός οι οδηγοί. Υπήρχανφορές όταν αργούσα να πάω στην στάσητου λεωφορείου και έφτανε νασηκώσω τοχέρι μου στον οδηγό και να, το λεωφορείοσταματάει, ανοίγει η πόρτα τουλεωφορε ίου κα ι συναν τώ ένανχαμογελαστό οδηγό να μου λέει «καλώςτην κοπελιά!». Δεν νομίζω ότι αυτό γίνεταισε άλλη χώρα του κόσμου. Δεν πρόλαβεςνα πάρεις το λεωφορείο, πρόβλημα σου.Θα περιμένεις το επόμενο. Ενώ στηνΚρήτη, υπάρχει αυτή η ανθρωπιά, ηαλληλοβοήθειαμεταξύ τωνανθρώπων.Τι ενδιαφέροντα έχω. Από πολύ μικρήασχολούμαι με τη μόδα. Από μικρή έμαθανα φροντίζω τον εαυτό μου, να περπατώσωστά με ψηλά τακούνια, φρόντιζα τοντύσιμο μου. Πρώτα το ενδιαφέρον μουήταν οι διαφημίσεις. Στα 10 μου πήραμέρος σε διαγωνισμό ομορφιάς στο

στα περιοδικά.

Elitemodel look Cosmogirl,Bravo girl, In style, Madame Renee.One

Τι θα πει όμορφη γυναίκα…

Μας μιλάει η Χριστίνα Καρτέρη…

17

Επίσης ασχολήθηκα με μόδα και σεδιάφορα τσέχικα περιοδικά. Έχωοργανώσει και επιδείξεις γιατσέχους και σλοβάκους σχεδιαστές, όπωςκαι γιαδιάφορεςπαγκόσμιεςμάρκες.Ναι, μου αρέσει η ομορφιά και η μόδα καιγι' αυτό έχω ανοίξει πέρυσι τον Οκτώβρηδικό μου στούντιο ομορφιάς όπουέρχονται γυναίκες για συμβουλές, δηλαδήνα μάθουν και να ξέρουν πώς πρέπει ναφροντίζουν το δέρμα τους, το πρόσωποτου, το σώμα τους. Τους μαθαίνω πώς ναχρησιμοποιούν το , πώς ναβάφονται για διάφορες περιπτώσεις, γιαγάμους, για πάρτι. Επίσης, μία φορά τηνεβδομάδα διδάσκω σε νέες κοπέλες πώςνα περπατάν σωστά – περπάτημαμοντέλων,Τι είναι μια όμορφη γυναίκα; Καταρχήνπιστεύω ότι η ομορφιά είναι ένα σύνολοστον άνθρωπο. Δηλαδή, δεν φτάνει μιαγυναίκα να είναι απλά όμορφη, να έχειωραία μάτια, ωραία μαλλιά. Πρέπει ναέχει και ωραίο χαμόγελο, και προπαντόςκαλό χαρακτήρα, αυτό που λέμε, πρέπεινα έχει και εσωτερική ομορφιά. Δεναντέχω την τεχνιτή ομορφιά – τα πλαστικάνύχια, μαλλιά, ακόμα και «πλαστικές»πελάτισσες. Οτιδήποτε πλαστικό το

απεχθάνομαι. Δεν δέχομαι τεχνητήομορφιά, τελεία και παύλα. Οι γυναίκεςπρέπει να ξέρουν ότι τα καλλυντικά δενείναι για να σε κάνουν όμορφη, αλλά γιανα υπογραμμ ί σουν τα όμορφα

χαρακτηριστικά σου. Είναι λίγες οιγυναίκες που καταλαβαίνουν αυτόν τοναπλόκανόνα.Για μένα η γυναίκα είναι όπως τολουλούδι. Στο στούντιο μου έρχονταιμερικές φορές γυναίκες που ποτέ δενέχουν χρησιμοποιήσει καλλυντικά, ούτεκαι κρέμα και θεωρούν λόγω ηλικίας είτεακμής δεν μπορεί πια τίποτα να τουςβοηθήσει. Αυτό δεν είναι αλήθεια ούτεκαι σωστό. Υπάρχουν τεχνικές για κάθεηλικία. Εγώ δουλεύω με καλλυντικά καλής

ποιότητας. Και χαίρομαι όταν βλέπω τιςπελάτισσες μου κάθε μήνα να «ανθίζουν»σαν το λουλούδι. Με όλες τις πελάτισσεςμου είμαι σε επαφή και προσπαθώ ναελέγχω εάν χρησιμοποιούν τις κρέμεςσωστά. Ναι, όταν πρωτοέρχονται είναισαν ένα μικρό μπουμπούκι και μετά τιςεπισκέψεις τους στο στούντιο μουγίνονται σαν όμορφο τριαντάφυλλο. Κιεγώ όταν βλέπω αυτά τα αποτελέσματαχαίρομαι. Μου δίνει μεγάλη ικανοποίησηνα βλέπω αυτές τις γυναίκες να λάμπουναπό χαρά όταν τα αποτελέσματα είναικαλά.Για το 2013 έχω βάλει τέσσερεις στόχους.Πρώτα απ' όλα, να κάνω πολλέςκαινούργιες πελάτισσες ευτυχισμένες καινα έχω περισσότερες «φοιτήτριες» στο

. Δεύτερο, να έχω κι άλλεςεπιτυχίες στο χώρο της μόδας ( ),τρίτο, να τελειώσωμε καλάαποτελέσματατη σχολή μου και τέταρτο, θέλω να πάρωμέρος στα καλλιστεία Νοτίου Ελλάδος τουδιοργανωτή των Πελοποννησιακώνκαλλιστείων και Νοτίου Ελλάδος τουκυρίουΝίκουΜπαμπαλή

showrooms

makeup

catwalk.catwalk

modeling

».Για επικοινωνία μαζί μου: κινητό7 7 4 1 6 1 3 0 9 , S T UD I O OMOR F Y,Dobrovského40,Praha7.

Από τη ζωή της πολιτικήςπροσφυγιάς στην ΟστράβαΒετεράνοι της Δεύτερης Γενιάς μας μιλάν για την ιστορία του συγκροτήματος «Αθήνα» τηςΟστράβαςΣτο «Καλημέρα» τα δύο αδέρφια, ο Επαναστάτης Προύσαλης και ο Βαγγέλης Βασιλάκος

Το συ γ κ ρ ό τ η μ α « Α θ ή ν α »δημιουργήθηκε το 1970, τον

Απρίλη, στο Σπίτι Πολιτισμού τηςΕλληνικής Κοινότητας Οστράβας (τοτσεχοσλοβάκικο κράτος το ε ίχεπαραχωρήσει για πρόβες και πολιτιστικέςεκδηλώσεις στους έλληνες πολιτικούςπρόσφυγες) και πέντε χρόνια μετά τηδιάλυση του συγκροτήματος «ΠαλιάΑθήνα», το οποίο είχε δημιουργηθεί το1965. Τότε ακόμα δεν ξέραμε πολλάπράγματα, νομίζαμε ότι ήμασταν οιΜπίτλς, κάναμε ιδιοτροπίες πάνω στηνσκηνή, ξαπλώναμε, κυλιόμασταν, είχαμεμακριά μαλλιά… Τα περισσότερατραγούδια τα παίζαμε με δύο, τρίαακόρντα. Τότε δεν είχαμε μπουζούκι. Τομπάσο το έπαιζα εγώ, ο ΛάζοςΜιχαηλίδηςτα ντραμς, ο Καρανίκας τη 2η κιθάρα και οΤάκης Κούβας την πρώτη κιθάρα, ενώ οΗλίας τραγουδούσε. Το 1970 «Η ΠαλιάΑθήνα» διαλύθηκε διότι ο Νίκος

Καρανίκας πήγε στην Ελλάδα, ο ΛάζοςΜιχαηλίδης παντρεύτηκε, ο ΗλίαςΜπεκάλτσης μαζί με τον Κούβα έφυγανπαράνομα στην Ελλάδα με τη σκέψη ότιθα κάνουν καλύτερη καριέρα εκεί. Δενξέρω γιατί έφυγαν παράνομα, διότι καιτότε μπορούσες να πας στην Ελλάδα,αρκεί η Πρεσβεία και οι ελληνικές αρχέςνα σου δίνανε άδεια. Ο Νίκος Καρανίκαςέφυγε με άδεια και κανείς δεν τονσταμάτησε από την Οργάνωση Πολιτικών

Προσφύγων. Είναι ψέματα αυτά που λενμερικοί τώρα ότι το Κόμμα και ηΟργάνωση προσπαθούσαν να τουςσταματήσουν. Εγώ ο ίδιος βοήθησα τονΚαρανίκα να φορτώσουμε τα πράγματατου στο βαγόνι το 1969. Αρκετοί φύγανεακόμα όταν ήταν η Χούντα στην Ελλάδα,όπως και ο ξάδερφος μου ο Θανασάκης.Ήταν λίγοι διότι σε λίγους δίνανε άδεια οιελληνικές αρχές. Όσο για την Οργάνωσημ α ς ή θ ε λ ε ό λ ο ι μ α ς ν α

18

επαναπατρισθούμε, γινότανε μεγάλοςαγώνας για να επιστρέψουν όλοι οιπολιτικοί πρόσφυγες από την Ελλάδαχωρίς καμιά εξαίρεση. Μα εμείς έτσιμεγαλώσαμε εδώ στην Τσεχοσλοβακία,πάνταμε τησκέψηστηνΕλλάδακαι ότι μιαμέρα θα επιστρέψουμε. Είναι μεγάλαψέματα που σήμερα μερικοί για δικούςτους λόγους λένε και διαστρεβλώνουν τηναλήθεια.Λοιπόν, μαζευτήκανε τα παιδιά οΒαγγέλης Βλασακούδης, ο ΒασίληςΚαταπόδης, οι οποίοι μέχρι τότεσυνοδεύανε με κιθάρες την χορωδία τωνελλήνων πολιτικών προσφύγων στηνΟστράβα και με την πρόταση τουΕπαναστάτη Προύσαλη (μέλος της«Παλιάς Αθήνας) και το μουσικό ΓιώργοΜαυρόπουλου και όπως μας λέει οΕπαναστάτης «σε πέντε λεπτά ταβρήκαμε Αμέσως καλέσανε και τονΒαγγέλη Βασιλάκο, που ήταν «μεγάλοταλέντο στο μπουζούκι και έτσι μέχρι τις20 Νοεμβρίου 1989, η ορχήστρα «Αθήνα»γνώρισε μεγάλες επιτυχίες σε όλη τηνΤσεχοσλοβακία και Πολωνία. Το διάσημοαυτό συγκρότημα διαλύθηκε με εντολήτου Πρακτορείου Μουσικής τουτσεχοσλοβάκικου κράτους, τρείς μέρεςμετά τηναντεπανάσταση.Ο Βαγγέλης Βασιλάκος από μικρό παιδί,στα 5-6 τουάρχισε ναπαίζει το μπουζούκι.Ο αδερφός του Επαναστάτης του είχεαγοράσει ένα μπουζούκι από τον ΓιάννηΣιδερόπουλου από τη Νότια, Πέλλας, οοποίος ήταν και συγγενής τους καιασχολούνταν με την κατασκευήμπουζουκιών. «Ο θείος μας Γιάννης ήτανμεγάλος μουσικός. Τραγουδούσε στηχορωδία του Μπούλκες και ήταν αυτόςπου όταν έφτασε στην Τσεχοσλοβακία μετα παιδιά του εμφυλίου πολέμου,δημιούργησε την πρώτη παιδική χορωδίαστον Παιδικό Σταθμό των παιδιών από τηνΕλλάδα, στο Σιλχερόβιτσε. Έπαιζε βιολί.Μας μάθαινε ελληνικά τραγούδια. Ότανεπαναπατρίσθηκε στη Νότια, με δικά τουέξοδα και έξοδα του χωριού, έχτισε τοΣπίτι Πολιτισμού στο χωριό του, το οποίοτο ζηλεύει ολόκληρη η Ελλάδα. Μαςβοήθησε στην ίδρυση του συγκροτήματος«Αθήνα» και ο Γιάννης Ζούλας Έτσι οαδερφός μου ο Επαναστάτης μου

αγόρασε το μπουζούκι (στο σπίτι πάνταάκουγα μουσική, είχαμε και μαντολίνο καιτο πρώτο τρέμουλο μου το έμαθε οΕπαναστάτης) και από τότε το αγάπησακαι δεν χωρίζω από το μπουζούκι μου,ακόμα και όταν είμαι διακοπές. Θυμάμαιήμουν 12 ετών και σ' ένα φεστιβάλ τωνπολιτικών προσφύγων από την Ελλάδα,στηΟπάβα το1967ή1968, είδα γιαπρώτηφορά μπουζούκι, το οποίο έπαιζε οΤριαντάφυλλος από τοΜπρνο, αόμματος,τραυματίας από τον εμφύλιο πόλεμο. Καιμόνο που τον είδα αόμματο και να παίζειτόσο καλά, τρελάθηκα! Και με το λίγο«σπρώξιμο» από τον Επαναστάτη,ξεκίνησα να παίζω κι εγώ. Είμαιαυτοδίδακτος. Τότε δεν υπήρχε μουσικήσχολή που να διδάσκει μπουζούκι. Αλλάόλοι έπρεπε να παρακολουθούμεμαθήματα μουσικής, και θεωρητικά καιπρακτικά. Και τότε ήταν αλλιώς ταπράγματα. Εμείς παίζαμε με μεράκι. Στιςγιορτές, στους χορούς πάντα παίζαμεδωρεάν. Ήταν τιμή μας ναπαίζουμε για τιςελληνικές γιορτές, για τους συμπατριώτεςμας. Δεν νοιαζόμασταν για αμοιβή διότιείχαμε εξασφαλισμένη δουλειά, σπίτι,σιγουριά. Τώρα όλοι ζητάμε λεφτά διότιπρέπει να βγάλουμε το μήνα, δεν έχουμεεξασφαλισμένη δουλειά, πρέπει ναπληρώσουμε το ενοίκιο. Τότε δεν είχαμετο άγχος της δουλειάς, το εάν θα έχουμεστέγη πάνω από το κεφάλι μας. Τώραόμως αναγκαζόμαστε να ζητάμε δουλειά,να παίξουμε στα γλέντια για να βγάλουμετο μεροκάματο Συμπληρώνει οΕπαναστάτης: « Ο καλός οργανοπαίχτηςφαίνεται στο στούντιο και προπαντόςόταν όλα παν ανάποδα κι αυτός βρίσκει τηλύση αντί να τα μαζέψουμε και ναφύγουμε. Αυτός ήταν πάντα ο Βαγγέλης,αυτός έβρισκε τις μουσικές λύσεις σετέτοιες στιγμές. Πολλές φορές έπαιζε όλεςτιςφωνές χωρίς ναείχε κάνειπρόβα.Εκτός από το μεράκι μας, είχαμε μεγάλητύχη να γνωρίσουμε το μεγάλο τσέχοσκηνοθέτη Αλοϊς Μίλλερ της τηλεόρασηςτης Οστράβας και γενικός αρχισκηνοθέτηςτης τσέχικης τηλεόρασης. Ήταν έναςμεγάλος φιλέλληνας, μας αγαπούσε πολύκαι ήταν πολύ «σκληρός» μαζί μας σε όλητ η ν π ο ρ ε ί α τ η ς ι σ τ ο ρ ί α ς τ ο υσυγκροτήματος. Εάν και τον είχαμε σανπατέρα, ποτέ δεν προσπάθησε να μαςδείξει στην τηλεόραση. Επέμενε νακάνουμε τα πρώτα μας βήματα σωστά.Μας έμαθε πώς να οργανώνουμε τιςπρόβες, πώς να εκμεταλλευόμαστε τοχρόνο της πρόβας για να έχουμε καλάαποτελέσματα, δηλαδή στο τέλος τηςπρόβας ναέχουμεμάθει κάποιο τραγούδι.Το κυριότερο που μας έμαθε, όμως, είναινα σεβόμαστε πάντα τον θεατή και πώς να

εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας στοθεατήαπόπάνωαπότησκηνή.Με τη δική του βοήθεια, φτιάξαμε ένακαινούργιο πρόγραμμα ποπ-μουσικής, τοοποίο παρουσιάζαμε την ημέρα σεσχολεία και το βράδυ στο κοινό. Έτσι,μπορέσαμε και παρουσιάζαμε 3-4συναυλίες σε κάθε πόλη. Το πρωί στασχολεία και το βράδυ μία συναυλία για τοκοινό. Το πρόγραμμα για τους μαθητέςήταν στενά συνδεδεμένο με τα μαθήματατων παιδιών. Λεγότανε «Ο Χάρτης τηςΕλλάδας» και σχετίζονταν με την ιστορία,πολιτισμό, γεωγραφία της Ελλάδας. Μ'

αυτό τον τρόπο φέρναμε την Ελλάδα πιοκοντά στους μαθητές. Διαμορφώναμε ταελληνικά τραγούδια προς την ποπμουσική, δηλαδή το πρόγραμμα μας είχεποπ-λαϊκό χαρακτήρα (και πάντα είχαμεκαι το μπουζούκι βέβαια) για το τσέχικοκοινό. Το ρεπερτόριο μας είχε διάφορατραγούδια, τσέχικα και ελληνικά. Τα δύοτρίτα ήταν δικά μας, εμείς τα γράφαμε (οΒαγγέλης Βλασακούδης έγραφε τημουσική και ο Επαναστάτης τουςστοίχους) και όλοι μαζί βοηθούσαμε στηνενορχήστρωση. Τραγουδούσαμε καιτραγούδια του Ντεμή Ρούσσο Όταν οΕπαναστάτης έγραφε τα τραγούδια, ταέδινε στονΜίλερ και αυτός ούτε καν να τακοιτάξει, τον έβαζε να τα ξαναγράψει. Έτσιστο τέλος οι στοίχοι βγαίνανε πολύ καλοί.Τον κόσμο τον τραβήξαμε διότι ταπερισσότερα τραγούδια ήταν μελωδικά,πολύφωνα, με εύκολο ρεφραίν και οκόσμος εύκολα τα μάθαινε και τατ ρ α γ ο υ δ ο ύ σ ε . Ε δώ π ρ έ π ε ι ν ασυμπληρώσουμε ότι μαζί με το τραγούδιτους μιλούσαμε για την ιστορία και τονπολιτισμό της Ελλάδας. Δεν ήταν λίγες οιφορές όταν βλέπαμε τους δασκάλους ναδακρύζουν. Τα ελληνικά τραγούδια ταμαθαίναμε από το ελληνικό ραδιόφωνο,πιάναμε την Ελλάδα, βάζαμε έναμικρόφωνο μπροστά στο ράδιο καιηχογραφούσαμε. Πολλές φορές οιηχογραφήσεις μας δεν ήταν καθόλουκαθαρές. Αλλά ο Βλασακούδης έγραφε τιςνότες και έτσι τα μαθαίναμε. Τώρα εύκολα

».

.

».

.

19

ακούγονται όλα αυτά, αλλά τότε δεν ήτανεύκολο να κάνεις ένα επαγγελματικόσυγκρότημα. Οι κανονισμοί ήταν πολύαυστηροί. Πρώτα έπρεπε να δώσουμεεξετάσεις, δεύτερο το ρεπερτόριο μας ναέχει τουλάχιστο 80 τραγούδια και να ταπαίζει η ορχήστρα σε επαγγελματικόεπίπεδο. Στις εξετάσεις η επιτροπήδιάλεγε ποια τραγούδια ήθελε ναπαίξουμε από το ρεπερτόριο μας.Περάσαμε αυτές τις εξετάσεις πολύ καλά.Νομίζουμε ότι γίναμε διάσημοι διότι ηορχήστρα μας έπαιζε πολλές φορές σενοσοκομεία, έκανε εράνους για τηνΕλλάδα, για την Κύπρο, βοηθούσαμεμε ταέσοδα των συναυλιών μας τους εργάτεςκαι εργοστάσια μετά από δυστυχήματα.Ένα διάστημα είχαμε κάνει 26 συναυλίεςγια να βοηθήσουμε την Ελλάδα μετά απόκάποιον σεισμό και στείλαμε πολλέςκουβέρτες και χρηματικά ποσά. Ναι,είχαμε υψηλά ιδεώδη, όλοι ήμασταν μέλητου ΚΚΕ και μ' αυτή την ιδεολογία μείναμεμέχρι να μας διαλύσουν στις 20Νοεμβρίου 1989. Ήρθε ο αρμόδιος τηςκυβέρνησης και μας σταμάτησε όλες τιςσυναυλίες και παραστάσεις με τα λόγια«τώρα μπορούμε και να σας κρεμάσουμεσταδέντραΑπό το 1982 μέχρι το 1986 σανσυγκρότημα είχαμε την πρώτη θέση με τιςπ ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ε ς σ υ ν α υλ ί ε ς σ τ η νΤσεχοσλοβακία. Είχαμε ήθος, ποτέ δεν«κλέβαμε» μουσικούς από άλλασυγκροτήματα. Και αυτό το ήθος τοχ ρωσ τάμ ε σ τ ο ν « πα τ έ ρα » τ ο υσυγκροτήματος τον Αλοϊς Μίλερ, διότιαυτός ήταν ο «μάνατζερ» μας όπως τουςλεν σήμερα – οργάνωνε τις συναυλίες, τοσκηνικό, τη χορογραφία, τα βήματα πουέπρεπε να κάνουμε πάνω στην σκηνή, τοφωτισμό, τα πάντα. Δυστυχώς, δεν άντεξεαυτά που έβλεπε να γίνονται στηντηλεόραση στις 17 Νοεμβρίου 1989 καιπολύσύντομαπέθανε.Βέβαια, κι εμείς στο συγκρότημα είχαμεμεγάλα ταλέντα και όλοι είχαμε μεγάλομεράκι. Ένα από αυτά ήταν ο ΒαγγέληςΒλασακούδης, από τον Έβρο, παιδί

πολιτικών προσφύγων. Εγώ ήμουν οεπικεφαλής της ορχήστρας, έπρεπε ναοργανώσω 35-40 συναυλίες το μήνα διότιε μ ε ί ς ή μασ τ α ν ε πα γ γ ε λ μα τ ι κόσυγκρότημα. Και ξέρεις, ο Μίλερ, δεν μαςάφηνε να κάνουμε αυτά που βλέπειςσήμερα πάνω στην σκηνή – μας ήθελεπεντακάθαρους, ντυμένους με άσπρακοστούμια και πάντα με χαμόγελο. Ε, καιβοηθούσε ότι εμείς τα Ελληνόπουλαήμασταν και όμορφα παιδιά. Μη μαςβλέπεις τώρα που γεράσαμε. Κι έτσιείχαμε κερδίσει το τσέχικο κοινό. Μεπείραζε όμως ότι δεν μας ξέρανε στηνΣλοβακία. Κι έτσι, μια μέρα αποφάσισακαι πήγα εκεί και κόλλησα αφίσες τουσυγκροτήματος που λέγανε ότι ησυναυλία πουλήθηκε. Ε, τότε η αρμόδιοιεκεί, με πήραν τηλέφωνο και μεπα ρα κα λο ύ σα ν ν α τ ο υ ς δώσωημερομηνίες για συναυλίες. Όταν πήγαμεστην Μπρατισλάβα νομίζανε ότι ήμαστεσυγκρότημα από την Ελλάδα κι εμείς δενκάναμε τον κόπο να τους πούμε ότιήρθαμε από την Οστράβα. Έτσι ανοίξαμετοδρόμοκαι για τηΣλοβακία.Από το 1971 μέχρι το 1989 δώσαμε γύρωστις 4000 συναυλίες. Αυτό ήταν μεγάλοπράγμα για το όνομα των ελλήνωνπολιτικών προσφύγων διότι εκλαϊκεύαμεμ' αυτό τον τρόπο την δική μας ιστορία,την ιστορία της Ελλάδας, τον ελληνικόπολιτισμό. Βραβευτήκαμε το1985από τονΠρόεδρο τηςΔημοκρατίαςμε την ευκαιρίατης Σπαρτακιάδας και δύο φορές πήραμετο βραβείο «Πρόγραμμα της Χρονιάς».Δουλεύαμε σκληρά, είχαμε 4 τεχνίτες. ΟΜαυρόπουλος ήταν εξαιρετικός τεχνίτηςκαι όταν επαναπατρίσθηκε πήγε στην ΕΡΤως τεχνίτης. Το ίδιο και ο ΠασχάληςΚιόσης, ο Δημήτρη Ελευθεριάδης, οΧάρης. Ελπίζω να μαζευτούμε για το 8οΦεστιβάλ αφιερωμένο στα 65 χρόνια απότον ερχομό των πολιτικών προσφύγωνστην Τσεχοσλοβακία και να δώσουμε μίασυναυλία, εμείς οι βετεράνοι τουσυγκροτήματος «Αθήνα» τουλάχιστο γιαμία ώρα. Θα πούμε τραγούδια από τοπαλιόμαςρεπερτόριο.

Αλλά όσο και καλοί να ήμασταν, ότι καιβραβεία να παίρναμε, τίποτα δεν μαςβοήθησε να πάμε να δώσουμε συναυλίεςστη Σοβιετική Ένωση. Ούτε καν βοήθησεκαι η κομμουνιστική μας ιδεολογία καιαυτό που όλοι ήμασταν μέλη τουΚόμματος. Ενώ αυτοί που σήμερακλαίγονται για το πόσο υποφέρανε κάτωαπό το σοσιαλιστικό σύστημα τότε, για τοπώ ς δ ε ν τ ο υ ς ε π ι τ ρ έ π α ν ε ν ατραγουδήσουν, αυτοί παντού χώνοντανκαι παίρνανε μέρος στα Φεστιβάλ για τορωσικό τραγούδι. Σε μας πότε δεν δόθηκεαυτή η ευκαιρία. Ακόμα και όταν ήρθε μιαεπιτροπή από τη Μόσχα και εμείςπαρουσιαστήκαμε σ' αυτήν και μόλιςακούσανε να τραγουδάμε τη «ΜαργαρίταηΜαργαρώ», ο επικεφαλής είπε, «Φτάνειαυτό, έχετε το συμβόλαιο!», και μαςκάλεσαν να δώσουμε 46 συναυλίες στηνΣοβιετική Ένωση. Μέχρι σήμερα ακόμαδεν καταλάβαμε τι ακριβώς έγινε, και ενώόλα τα πράγματα μας φτάσανεαεροπορικώς στη Μόσχα, τα διαβατήριαμας κάπου χάθηκαν από την υπηρεσίαΠραγκοντσερτ και στη θέση μας στείλανεάλλο συγκρότημα. Τα πράγματα μαςγυρίσανε από τη Μόσχα και εμείς μέχρισήμερα περιμένουμε να δούμε ποιος μαςχρωστάειόλα ταέξοδαπουκάναμε.Η ευχή μας είναι αυτή η παράδοση τωνπολιτικών προσφύγων να συνεχίσει – ναγίνονται φεστιβάλ, να μαθαίνουνε οι νέοιτην ελληνική μουσική, τον ελληνικόπολιτισμό, τα ήθη και έθιμα μας. Να μηνξεχνάν τις ρίζες τους, τους αγώνες τωνπαππούδων και γιαγιάδων, την ιστορίατης πολιτ ικής προσφυγιάς στηνΤσεχοσλοβακία και το κυριότερο, ναείμαστε πάντα ευγνώμονες στον φιλόξενοαυτό λαό, στην τότε Τσεχοσλοβακία, ηοποία μας έδωσε τα πάντα για ναδημιουργηθούμεως σωστοί, μορφωμένοιάνθρωποι με ανθρώπινες αξίες. Καιβέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε και τηνΠατρίδα μας, που σήμερα περνάειδύσκολες στιγμές και εμείς ως Έλληνες τηνπονάμε, την παραστεκόμαστε και τηναγαπάμε.

».

ΒιβλιοπαρουσίασηΦωτογραφική-Εικαστική ΙΣΤΟΡΙΑτου ΛΑΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ (1918-1974), ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ, ΠεριφέρειαΚεντρικής Μακεδονίας, έκδοση2012Εισαγωγήτουβιβλίου

Με το Λ ε ύ κ ω μ α α υ τ όεπιχειρείται, κατ' αρχήν, ηαπότιση φόρου τιμής στους

μεγαλειώδεις αγώνες: του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ 1941-1944, του ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥΣΤΡΑΤΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ 1946-1949 και τωνδεσμωτών πολιτικών κρατουμένων, οιοποίοι αντιμετώπισαν φυλακές καιεξορίες δεκαετιών καθώς και εκτελέσεις.Εξορίες βέβαια που άρχισαν με τοπεριβόητο «ιδιώνυμο» - τον πρώτοκατασταλτικό αντικομμουνιστικό νόμοτου«Εθνάρχη»Ε.Βενιζέλου.

Παράλληλα επιχειρείται και η σύντομηπαρουσίαση – με εικόνες- της πρόσφατηςπραγματικής ιστορίας του λαϊκού μαςκινήματος, ουσιαστικά της χώρας μας, τηςπεριόδου 1918-1974, η οποία γράφτηκεαπό τον απλό λαό, με κύριο καθοδηγητή,οργανωτήκαιαιμοδότη τοΚΚΕ.Ιστορία που όχι μόνο την αποσιωπούνα λ λά τ ην δ ι ασ τ ρ εβ λώνου ν κα ικυριολεκτικά την αναποδογυρίζουν, για

20

να μπορού ν , ε ξαπα τών τα ς κα ιτρομοκρατώντας, να χειραγωγούν τους

εργαζόμενους, ιδιαίτερα τηνεολαίακαι ναπερνούν τηβάρβαρηπολιτική τους.Μια πολιτική, με προσανατολισμό καιετοιμότητα να αντιμετωπίσει και νααποτρέψει την νομοτελειακήοργανωμένηαντεπίθεση τουδοκιμαζόμενου λαού, πουθαανατρέψει τοσημερινόσύστημα.Το λεύκωμα περιλαμβάνει τρεις ομάδεςφωτογραφιών, που αντιστοιχούν σε τρειςομάδες αμφίπλευρων σταντ (ταμπλό), με6 ως 15 φωτογραφίες σε κάθε πλευρά,τυπωμένες σε μονοκόμματα φύλλα 70 90εκατοστώνπερίπου.Η πρώ τη ομάδα περ ι λαμβά ν ε ιφωτογραφίες της περιόδου της τριπλήςκατοχής, Γερμανίας , Ι ταλίας καιΒουλγαρίας και του απελευθερωτικούαγώνατουΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ.Η δεύτερη ομάδα περιλαμβάνειφωτογραφίες της περιόδου του αγώνατου Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας καιτηςπολιτικήςπροσφυγιάς.Η τ ρ ί τ η ο μ ά δ α π ε ρ ι λ α μ β ά ν ε ιφωτογραφίες από φυλακίσεις, εξορίες καιεκτελέσεις, καθώς και εικαστικά του σ.Γιώργου Φαρσακίδη με εικόνες από τηδιαβίωση και τα βασανιστήρια τηςΜακρονήσου.Η υποδομή με σταντ για φωτογραφικέςεκθέσεις, που δημιουργήθηκε από τηνπεριφερειακή Επιτροπή ΚεντρικήςΜακεδονίας, χρησιμοποιείται σεεπετειακές και άλλες εκδηλώσεις τιμής καμνήμης των αγώνων και θυσιών αυτών,που στη σύγκρουση με την άρχουσα τάξητης χώρας μας, την στηριγμένη στογερμανοφασιστικό και στη συνέχεια στοναγγλοαμερικανικό ιμπεριαλισμό, άλλοιέδωσαν τη ζωή τους και άλλο ιδοκιμάστηκαν σκληρά με τερατώδηβασανιστήρια και με πολύχρονεςφυλακίσεις και εξορίες.

Το Λεύκωμα, με όλο αυτό το πολύτιμοφωτογραφικό υλικό αποτελεί αξιόπιστησυνοπτική παρουσίαση του τιτάνιουαγώνα του λαού μας, με μπροστάρη τοΚΚΕ, ενάντια στις πολύμορφες επιθέσειςτου ιμπεριαλισμού του πραγματικού, τουκύριου αντίπαλου της εργατικής τάξης καιόλων τωνεργαζομένων.Είναι χρήσιμο για τους αντιστασιακούς καιτις οικογένειές τους για να θυμούνται,αλλά είναι κύρια και εφόδιο στουςνεότερους, για τους αγώνες τους, πουνομοτελειακά συνεχίζονται ενάντια στονιμπεριαλισμό.

ταν ο Σλοβάκος συγγραφέαςΦράνιο Κραλ έγραφε τη νουβέλα

«Τα παιδιά της Σουζάνας Τσενκόβα, δενμπορούσε να φανταστεί τότε, το επίπεδοζωής που θα είχαν όλα τα παιδιά στηνσοσιαλιστική Τσεχοσλοβακία λίγες

δεκαετίες αργότερα. Αντίθετα, εμείς πουγεννηθήκαμε στον σοσιαλισμό, δενμπορούσαμε να φανταστούμε τιςκαταστάσεις που περιέγραφε ο Κραλ στοβιβλίο του, μιλώντας για την κατάστασηστην ύπαιθρο της προπολεμικήςΣλοβακίας.Θέλοντας να τιμήσουμε τηνπορεία του, τηστάση ζωής του, το λογοτεχνικό του έργοαλλά και νασυγκρίνουμε τηναναλογία τηςτότε εποχής με τη σημερινή, αρχίσαμεπριν από μερικά μόλις χρόνια, ναγράφουμε μια ιστορία εμπνευσμένη από

τηνουβέλατου.Αλλά ούτε εμείς τότε δεν φανταζόμασταν(ή δεν θέλαμε να δεχτούμε) πως οι ίδιεςκαταστάσεις καταφτάνουν και στις δικέςμας χώρες. Στη σημερινή Σλοβακίαπεριμένουν οι συνταξιούχοι γ ιαμακαρόν ια κα ι αλεύρ ι από τηνανθρωπιστική βοήθεια. Στην Ελλάδασήμερα υπάρχουν πάρα πολλοί άνεργοιεπί χρόνια που δεν έχουν λεφτά ναζεσταθούνστασπίτια τους ή ν' αγοράσουνκολατσιό για ταπαιδιά τουςστοσχολείο.Κλείνουν σύγχρονα εργοστάσια, σχολεία,θέατρα, νοσοκομεία. Οι δρόμοι είναιγεμάτοι άστεγους και ζητιάνους. Είναιαυτονόητο ότι αυτές οι καταστάσειςφέρνουν την δυσαρέσκε ια τωνανθρώπων.Φυσικά μερικοί πιστεύουν πως «για τηνφτώχεια φταίει η οικονομική κρίση. Ηαλήθεια είναι αυτή, αλλά ποιος φταίει γιατην κρίση; Η κρίση δεν ήρθε μεχειμερινούς ανέμους. Δεν την κολλήσαμεαπό το βρώμικο νερό σαν κάποιααρρώστ ια . Πράγματ ι , ορ ισμένο ιάνθρωποι μιλάνε για την κρίση σαν ναήταν κάποια κακή μάγισσα, η οποίαεμφανίστηκε μια μέρα κι έδιωξε τουςεργάτες από την δουλειά κι έκανε ταφτωχά παιδιά να πεινάνε. Οι πλούσιοιλένε πως η κρίση αφορά κι αυτούς, πωςόλοι μαςστο ίδιο καράβι είμαστε κι εκείνοικι εμείς. Η κρίση όμως είναι δικό τουςπαιδί, μόνο που τρέφεται με τις σάρκεςμας».Υπάρχουνόμως κι εκείνοι οι οποίοι ξέρουνπως μοναδική λύση είναι να πάρει ο λαόςστα χέρια του τον πλούτο που ο ίδιοςδημιουργεί με την εργασία του και να τονμοιράζει σε δίκαιη βάση ανάλογα τωναναγκών του λαού και όχι του κεφαλαίουκαι τωνκεφαλαιοκρατών.Αυτοί διεξάγουν αταλάντευτα τον αγώνατους για την αλλαγή της κοινωνίας, παρό λ ο π ο υ π α ρ ο υ σ ι ά ζ ο ν τ α ι ω ς« υ π ε ρ β ο λ ι κ ο ί » , « γ ρ α φ ι κ ο ί » ,« α ν ε ύ θ υ ν ο ι » , « ά μ υ α λ ο ι » ή«εγκληματίες».Μάχονται για την ανθρώπινη αξιοπρέπειαη οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνοσ τα πλα ίσ ια μ ια ς πραγματ ι κή ςσοσιαλιστικής κοινωνίας. Γι' αυτό τοβιβλίο «Με τα μάτια των παιδιών» πουμόλις κυκλοφόρησε, είναι αφιερωμένοστους χαλυβουργούς του Ασπροπύργουπου γίνανε πρωταγωνιστές μιας από τιςπιο πετυχημένες απεργίες στην ιστορίατου ταξικού εργατικού κινήματος, σανέκφραση σεβασμού, αλληλεγγύης καισυμμετοχήςμας.

x

Ό

Κ : Το β ι β λ ί ο μπο ρ ε ί τ ε ν α τ οπρομηθευτείτε από τα γραφεία μας στηVocelola3, Praha2.

«Με τα μάτια των παιδιών» τηςΒέρας Κλώντζα-Γιάκλοβα, Αθήνα,2012

21

«

)

ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗΝΤΣΕΧΟΣΛΟΒΑΚΙΑ», συλλογικήέκδοση, επιμέλεια Π. Χαρατσίδη(υπό έκδοση από τη «ΣύγχρονηΕποχή»Αθήνα

Κ: Με μεγάλη χαρά μάθαμε με τηνεπιστολή αυτή ότι επιτέλους το βιβλίοαυτό θα δημοσιευτεί με την μεγάληπροσπάθεια της Κοινότητάς μας, τηςκόρης του Π. Χαρατσίδη, Σουλτάνα, καιβέβαια με την ολοκλήρωση τηςεπιμέλε ιας του βιβλίου αυτού.Ευχαριστούμε τον Στάθη Φωτιάδη γιατην ενημέρωση. Οι αναγνώστες μας θαθυμούνται για τα δύο χειρόγραφα για ταο π ο ί α ε ί χ α μ ε κά ν ε ι λ ό γ ο σ επροηγούμενα τεύχη μας – το «μπλε»χειρόγραφο, το οποίο «χάθηκε» από τααρχεία της Οργάνωσης ΕλλήνωνΤσεχοσλοβακίας (και βρέθηκε…) και το«πράσινο» χειρόγραφο, το οποίο η κόρητου Π. Χαρατσίδη, Σουλτάνα, μας τοέφερε μετά από την επιμέλεια που είχεκάνει ο πατέρας της (και δυστυχώς μετάτο θάνατό του). Ευτυχώς το βιβλίο θαεκδοθεί σύντομα από τον εκδοτικό οίκο«Σύγχρονη Εποχή» με την προσπάθειατουΣτάθηΦωτιάδη

ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗΝΤΣΕΧΟΣΛΟΒΑΚ ΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟΣΗΜΕΙΩΜΑ

.

Αγαπητή Κυρία Τασούλα Ζησάκη-Healey

Σε παλαιότερο σημείωμα μας, σχετικά μετο βιβλίο

, το οπο ί ο κα ιδ η μο σ ι ε ύ σα τ ε σ ε έ ν α από τ απροηγούμενα περιοδικά σας, σας κάναμετότε γνωστό πως αυτό γράφτηκε από μιααμελή επιτροπή στελεχών της ΚομματικήςΟργάνωσης των Πολιτικών Προσφύγωνστη Σ.Δ. Τσεχοσλοβακίας. Επικεφαλής τηςΕπιτροπής αυτής τοποθετήθηκε οσύντροφος Πολυχρόνης Χαρατσίδης –μέλη της αμελής Γραμματείας και άμεσησυνεργάτες του, ορίστηκαν οι σ. ΑλέκοςΧατζητάσκοςκαι ΓιάννηςΔόβας.Ο σύντροφος Πολυχρόνης Χαρατσίδης μετην βοήθεια των παραπάνω συντρόφων,επιμελήθηκε κατά κεφάλαια καιολοκλήρωσε τησυγγραφήτουβιβλίου.Όσο για τα στοιχεία και το υλικό πουσυγκεντρώθηκαν, (όπως σας αναφέραμεκαι στο προηγούμενο σημείωμάμας) ήτανμιασυλλογικήπροσπάθεια τηςΕπιτροπής,τωνοργανώσεων, παροικίες και γενικά τηςΟργάνωσης.Σε αυτό πολύ συνέβαλαν και το ΚοινωνικόΤμήμα του Τσεχοσλοβάκικου ΕρυθρούΣταυρού.Αυτό σημειώνουμε πως σε τίποτα δενμειώνει την δουλειά των μελών της

Συντακτικής Επιτροπής, η οποία δούλεψεμε αυταπάρνηση για να εκδοθεί αυτό τοεγχειρίδιο. Αν και με αρκετά χρόνιακαθυστέρηση τελικά στάλθηκε στονεκδοτικόοίκογιαέκδοση.Παρακάτω σας δίνουμε ορισμένασυνοπτικά στοιχεία (μαζί με τιςφωτογραφίες) των συντελεστών τηςσυγγραφής του βιβλίου, δηλαδή τωνμελών της Συντακτικής Επιτροπής καιπαρακαλούμε να τα δημοσιεύσετε στοπεριοδικόσας.Επίσης, παρακαλούμε να δημοσιεύσετεκαι τις φωτογραφίες των τριών παρακάτωΤσεχοσλοβάκων υπεύθυνων συντρόφωντου Κοινωνικού Τμήματος του Τσεχ/ουΕρυθρού Σταυρού, που προσωπικάσυνέλαβαν όχι μόνο στην συγγραφή τουβιβλίου, αλλά πρόσφεραν όλα τααπαραίτητα στοιχεία των πολιτικώνπροσφύγων και ήταν και οι άνθρωποιαυτοί που από την πρώτη στιγμήστάθηκαν στο πλευρό των πολιτικώνπροσφύγων προσφέροντας αφειδώλευτατις υπηρεσίες τους ως την τελευταία πνοήτης ζωής τους.1. Γιάροσλαβ Χάλους, Διευθυντήςτου Κοινωνικού Τμήματος του ΕρυθρούΣταυρού Τσεχοσλοβακίας, υπεύθυνος γιατου πολιτικούς πρόσφυγες, πέθανε στηνΠράγα2. Κάρελ Παρίζεκ, Διευθυντής τουΚοινωνικού Τμήματος του ΕρυθρούΣταυρού Τσεχοσλοβακίας, υπεύθυνος γιατους πολιτικούς πρόσφυγες, πέθανε στηνΠράγα.3. Γίντριχ Πράβντα, Υπεύθυνος τουΚοινωνικού Τμήματος του ΕρυθρούΣταυρού Τσεχοσλοβακίας. Πέθανε στοΚρνοβΣτην μνήμη όλων των παραπάνω άξιωνσυντρόφων, αγωνιστών, που πρόσφερανστην ολοκλήρωση της συγγραφής τουβιβλίου για την προσφυγιά και γενικότερασ την οργάνωση των πολ ι τ ι κώνπροσφύγων Τσεχοσλοβακίας, προσφέρωως ελάχιστο φόρο τιμής στην ΟικονομικήΕξόρμησητουΚΚΕ50ευρώΕπίσης παρακαλούμε να δημοσιεύσετεστο περιοδικό σας «ΚΑΛΗΜΕΡΑ», τοε ι σ α γω γ ι κό σ ημ ε ίωμα που θαδημοσιευτεί στο βιβλίο για το χρονικό τηςπολιτικής προσφυγιάς. Σας ευχαριστούνεκ των προτέρων, Με εκτίμηση ΦωτιάδηςΣτάθης, 27. 12. 2012.

ΦωτιάδηςΕυστάθιοςΓραμματέας της ΚΟ του ΚΚΕ στη Σ.Δ.Τσεχοσλοβακίαςαπότο1971έως1982

Το χρονικό της πολιτικής προσφυγιάς μαςγράφτηκε το1982στηνΠράγα.Για διάφορους λόγους, έμεινε ανέκδοτομέχρι σήμερα. Δημοσιεύεται τώρα(ατόφιο με το αρχικό του κείμενο), με τηνπεποίθηση ότι φωτίζει μια τραγική πτυχήτης πολυκύμαντης αγωνιστικής ιστορίας

τουλαούμας.Στο βιβλίο αυτόγ ί ν ε τ α ι μ ι απροσπάθε ι α ναιστορηθεί η ζωή τωνΕλλήνων ΠολιτικώνΠροσφύγων στηΣ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ήΔημοκρατ ία τηςΤσεχοσλοβακίας,

στα τριάντα τρία χρόνια τουαναγκαστικούτους εκπατρισμού. Είναι καρπόςσυλλογικής εργασίας. Γράφτηκε από1 1 μ ε λ ή Σ υ ν τ α κ τ ι κ ή Ε π ι τ ρ ο π ήσυμπατριωτών μας που δούλεψαν σεδιάφορους τομείς της προσφυγικήςΟργάνωσης, η οποία εγκρίθηκε από τηνΟλομέλεια της Κομματικής επιτροπής τηςΚΟτουΚΚΕστηΣ.Δ. τηςΤσεχοσλοβακίας.

Αγαπητέαναγνώστη,Για να μπει κανείς στο νόημα του βιβλίουμας, θα χρειαστεί να κάνουμε πρώτα μιασύντομη αναδρομή στην ιστορία,γυρίζοντας σαράντα χρόνια και πλέονπίσω.Ο μεγάλος αντιφασιστικός πόλεμος τωνΛαών παίρνει την τελευταία καμπή, τοφασιστικό θεριό κυνηγημένο, ματωμένο,βαριά πληγωμένο, βρυχιέται καιλυσσομανά. Όπου περνά σπέρνει τονόλεθρο. Στάχτη και ερείπια. Αίμα καιδάκρυ.Ο Ελληνικός Λαός δε συμβιβάστηκε ποτέμε τους κατακτητές. Τουςπολέμησεμεόλατα μέσα. Προτάσσοντας αρχικά τα στήθητου στον εισβολέα του Μουσολίνι,συνέχισε με παλλαϊκό ξεσηκωμό καιπρωτόφαντο μαζικό ηρωισμό τηνα ν τ ί σ τ α σ ή τ ο υ σ τ ο υ ςγερμανοϊταλοβούλγαρους κατακτητές.Κορμός της Αντίστασης το ΕθνικόΑπελευθερωτικόΜέτωπο (ΕΑΜ).Ψυχή του το Κομουνιστικό ΚόμμαΕλλάδας(ΚΚΕ) με τοπύρινο σύνθημα«Θάνατος στοφασισμό, Λευτεριά στο Λαό». Σύνθημααντάξιο εκείνων των αγωνιστών του '21«Λευτεριά ή Θάνατος». Το ΕΑΜ φλογίζειτην καρδιά του λαού. Τον γλύτωσε από τοδρεπάνι της πείνας. Τον όρθωσε αγέρωχομαχητή. Έπαλξη τουαντιστασιακούαγώνατα βουνά και οι κάμποι. Στις πολιτείες καιτα χωριά, μέσα στα ίδια τα εξοντωτήριατου κατακτητή, μπροστά στα εκτελεστικάαποσπάσματα. Και τώρα εμψυχωμένοςαπό τις νίκες και την ακάθεκτη προέλαση

.

.

.

(Filippu 19, 570 19Thessaloniki-Peraia, Greece, tel. 00302392028913)

22

του Σοβιετικού Στρατού στα Βαλκάνια,σύσσωμος ο λαός μας ορμάει στην τελικήέ φ ο δ ο . Ο Ε λ λ η ν ι κ ό ς Λ α ϊ κ ό ςΑπελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ), τοένοπλοαυτό τμήμα τουΕΑΜ, κυνηγάει καιδιώχνει το βάρβαρο κατακτητή από ταάγια χώματα της πατρίδας. Λαοθάλασσεςξεχύνονται στους δρόμους, σ' έναασυγκράτητο ξεφάντωμα. Γιορτάζουν τηΛευτεριά. Στεφανώνουν τους νικητές. Δενκράτησαν όμως πολύ τα επινίκια και οιπανηγυρισμοί. Ύπουλα με τη μάσκα του«συμμάχου» και του «λευτερωτή»,κουβαλιούνται καινούργιοι κατακτητές.ΟιΆγγλοι και σε συνέχεια οι Αμερικάνοιιμπεριαλιστές. Για να διασφαλίσου ταάνομα συμφέροντά τους στην Ελλάδα,πασχίζουν να καθυποτάξουν τοναδούλωτολαόμας.Το ΚΚΕ έδωσε στον αγώνα χιλιάδες από τακαλύτερα παιδιά του. Δημιούργησεπρότυπα στάσης ζωής μέσα από έναμαζικό ηρωισμό, που κλόνισε το αστικόπολιτικό σύστημα και οδήγησε τα αστικάκόμματα σε απομαζικοποίηση καιανυποληψία.Δεν μπόρεσε, ωστόσο, να διαμορφώσει τηστρατηγική που θα οδηγούσε προς τηνεπαναστατική επίλυση του προβλήματοςτης πολιτικής εξουσίας. Έτσι οδηγήθηκεστην υποταγή του ΕΛΑΣ στο εγγλέζικοστρατηγείο της Μ. Ανατολής (5 Ιουλίου1943) και αργότερα στις συμφωνίες τουΛιβάνου (20 Μαΐου 1944) και τηςΚαζέρτας (26 Σεπτεμβρίου 1944), για ναδιατηρήσει και να διευρύνει την «εθνικήενότητα». Και τέλος να οδηγηθεί στηναπαράδεκτη υποχώρηση της υπογραφήςτης Συμφωνίας της Βάρκιζας, που δενανταποκρινόταν στον πραγματικόσυσχετισμό των τότε δυνάμεων. Και δενδιαμόρφωσε τις προϋποθέσεις μιαςπορείας που θα είχε μεγάλες πιθανότητεςνα οδηγήσει στην νίκη. Τότε αρχίζει έναάγριο ανθρωποκυνηγητό. Όλη η Ελλάδαγίνεται μια κόλαση. Πρώτα θύματα οικομμουνιστές, οι αγωνιστές του ΕΑΜ.Συλλαμβάνονται και στοιβάζονται στακρατητήρια, στις φυλακές, στις εξορίες.Β α σ α ν ί ζ ο ν τ α ι σ τ α σ κ ο τ ε ι ν άμπουντρούμια. Τουφεκίζονται στουςδρόμους. Σέρνονται με χειροπέδες σεστρατόπεδα συγκέντρωσης, στις Γιούρεςκαι σταΜακρονήσια. Θύτες οι δωσίλογοι.Θύματα οι μαχητές της ΕθνικήςΑντίστασης… Ένα μέρος των αγωνιστών,για να γλυτώσει από το μαχαίρι τουδήμιου, αναγκάζεται να πάρει και πάλι ταβουνά.Στο χρόνο που ακολούθησε, μετά τηνΒάρκιζα, πιάστηκαν από την Ασφάλεια70.000 μέλη των οργανώσεων τηςΑντίστασης, ενώ από τις παρακρατικές

συμμορίες της Δεξιάς που εξοπλίζοντανκα ι τ ροφοδο τούν ταν από του ςΑγγλοαμερικάνους και την ντόπιααντίδραση, είχαν δολοφονηθεί 1.192αγωνιστές της Αντίστασης. Χιλιάδες άλλοιπουδιώκοντανπέρασανστηνπαρανομία.Έτσι ξέσπασε ο εμφύλιος σπαραγμός τηςπεριόδου 1946-1949. Μια αναμέτρησηάνιση, σκληρή. Αντιμέτωπος από τη μιαμεριά ο πάνοπλος αγγλικός και σεσυνέχεια ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός,με όργανά τους την ντόπια πλουτοκρατικήολιγαρχία και τους συνεργάτες της, καιαπό την άλλη ο άοπλος λαός με τοΔημοκρατικόΣτρατό του.Από τη μια όχθη του χαρακώματος είναιπόλ εμο ς άδ ι κο ς , κα τακ τητ ι κό ς ,υποδουλωτικός. Και από την άλλη έναςπόλεμος δίκαιος, για ζωή ή για θάνατο,απελευθερωτικός.Ηέκβασήτουείναι γνωστή.Μεχτυπημένοσκληρά το δοξασμένο αντιστασιακόκίνημα.Με σφιγμένη την καρδιά, αλλά και μεακράδαντη πεποίθηση πως θα γυρίσουμεγρήγορα πίσω στην πατρίδα μας, πήραμετο δρόμο της ξενιτιάς. Δεν υπήρχε άλληδιέξοδος. Παιδιά αμούστακα καιασπρομάλληδες, άντρες και γυναίκες,αγόρια και κορίτσια, με ανοιχτές ακόμα τιςπληγές, πορεύθηκαν τον Γολγοθά τουαναγκαστικού εκπατρισμού, αφήνονταςπίσω τους ότι πιότερο αγαπούσαν.Σκόρπισαν και βρήκαν πολιτικό άσυλο στιςχώρες της Λαϊκής Δημοκρατίας. Από τιςγειτονικές ως τις πιο απόμακρες: Τίρανα,Σόφ ια , Βελ ιγράδ ι , Βουδαπέσ τη ,Βουκουρέστ ι , Πράγα, Βαρσοβία ,Βερολίνο, Μόσχα, ως τη μακρινήΤασκένδη.Πέρασαν 33 και πλέον χρόνια από τότε,μια ζωήολάκερη.Πώς μας δέχθηκαν ο Λαός και ηΚυβέρνηση της τότε Λαϊκής Δημοκρατίαςτης Τσεχοσλοβακίας; Τι έκαναν για μαςαπότηναρχήκαισεόλααυτά ταχρόνια:Πώς οργανώσαμε τη ζωή μας στηνπροσφυγιά; Τι κάναμε, για να κρατήσουμεάρρηκτους τους δεσμούς μας με τηνΕλλάδα, για να μεταλαμπαδεύσουμε τηνπατριδολατρία στα παιδιά μας και σταπαιδιά τωνπαιδιώνμας;Και πώς μας συμπεριφέρθηκαν οιελληνικές κυβερνήσεις της Δεξιάς, πουστήριζανστηνεξουσία τα ξέναόπλα;Οι γραμμές που ακολουθούν δίνουν μιασυνοπτική απάντηση στα ερωτήματαα υ τ ά :

Για τους λόγους αυτούς ηΠροσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση

αποφάσισε να εγκρίνει την αποστολή τωνπαιδιών που προέρχονταν από τιςαπειλούμενες ζώνες, στις γειτονικέςχώρες, μέχρι να κοπάσει η μανία τουπολέμου. Για τη μεταφορά αυτήπροχώρησε σε συνεννοήσεις μεοργανισμούς Πρόνοιας των αντίστοιχωνχωρώνυποδοχής.Τον Μάιο του 1948 η ΔημοκρατικήΚυβέρνηση ίδρυσε την ΕΒΟΠ (ΕπιτροπήΒοήθειας στο Παιδί), επικεφαλής τηςοποίας τοποθετήθηκαν ο ΠέτροςΚόκκαλης, η Έλλη Αλεξίου, ο ΓιώργοςΑθανασιάδης, ο Θανάσης Μητσόπουλοςκ.ά. – εκπαιδευτικοί, παιδαγωγοί,άνθρωποι των γραμμάτων. Η επιτροπήαυτή συντόνισε τη μεταφορά των παιδιώνστο εξωτερικό και την εκεί περίθαλψήτους, καθώςπολλάαπόαυτάέπασχαναπόχρόνιες αρρώστιες. Εδώ αξίζει νααναφέρουμε ταστατιστικάστοιχεία:Ορισμένα στοιχεία της ΕΒΟΠ, πουστηρίχθηκανστιςστατιστικές της:Α) Ιατρικές εξετάσεις στα παιδιά με τηνάφιξή τους στις Λαϊκές Χώρες. Η υγείατουςπαρουσίαζε τηνακόλουθηεικόνα:

Α π ό π ν ε υ μο ν ι κ έ ς πα θ ή σ ε ι ςέπασχαν26%Απόβρογχικά17%Από δερματίτιδες (ψώρα κ.λπ.)21%Α π ό ν ε υ ρ ο λ ο γ ι κ έ ς κ α ιψυχολογικέςπαθήσεις11%Ήτανυγιήεντελώς το11%

Σ' αυτή την κατάσταση παρέλαβαν ναπεριθάλψουν οι γιατροί και το άλλουγειονομικό προσωπικό, τα παιδιά πουε ί χαν έρθε ι κα ι σ την Λ .Δ . τη ςΤσεχοσλοβακίαςΒ) Σε ότι αφορά τη μόρφωση των παιδιώνσχολικής ηλικίας που ήρθαν στη Λ.Δ. τηςΤσεχοσλοβακίας, τα στατιστικά στοιχείατης ΕΒΟΠ μας δίνουν την παρακάτωεικόνα:

Τ ε λ ε ί ω ς α γ ρ ά μ μ α τ α -αναλφάβητα60%ΠρώτηΤάξηΔημοτικού17%ΔεύτερηΤάξηΔημοτικού14%ΤρίτηΤάξηΔημοτικού5%Τετάρτη , Πέμπτη, Έκτη Τάξη

Δημοτικού4%Μόνο τα παιδιά που ήρθαν από τοΜπούλκες είχαν καλύτερες σχολικέςγνώσεις.Το 1948, όταν ο εμφύλιος πόλεμοςβρισκόταν στο αποκορύφωμά του,κατέφυγαν στην Τσεχοσλοβακία πάνωαπό 4.500 Ελληνόπουλα. Ήταν παιδιά τωνμαχητών του ΔΣΕ και άλλων αγωνιστώνπου ξενιτεύτηκανμε τηνσυγκατάθεση τωνγονιών τους. Μαζί τους έφυγαν καιμερικές μητέρες, για να τα φροντίζουνστην πορεία. Έτσι τα παιδάκια αυτά

.

«Μ ε τ ο υ ς ά ν α ν δ ρ ο υ ςβομβαρδισμούς των ανυπεράσπιστωνγυναικόπαιδων, από τους οποίους τοντελευταίο καιρό σκοτώθηκαν 120παιδάκια…».

·

··

·

·

·

····

23

σώθηκαν από τα αμερικάνικα αεροπλάναπου σφυροκοπούσαν κάθε καλύβα. Ηπείνα, η γύμνια και η ξυπολησιά ταθέριζαν. Ούτε φαΐ δεν είχαν να τουςδώσουν να πάρουν μαζί τους. Μετά τονΑύγουστο του 1949 φτάνουν στηνΤσεχοσλοβακία και οι αποστολές τωνΕλλήνων Πολιτικών Προσφύγων από τοΜπούλκες της Γιουγκοσλαβίας. Το 1950ήρθαν και οι αποστολές από την ΛαϊκήΔημοκρατία της Πολωνίας και τη Λ.Δ. τηςΒουλγαρίας. Συνολικά οι ΈλληνεςΠολ ι τ ι κο ί Πρόσφυγε ς σ τη Λ . Δ .Τσεχοσλοβακίας υπολογίζονται πάνω από17.000, με διάφορες αυξομειώσεις, γιατίστο μεταξύ ορισμένοι έφυγαν σε άλλεςχώρες, να ανταμώσουν τους δικούς τους,ενώ άλλοι ήρθαν για την αντάμωση τωνδιαλυμένωνοικογενειών.Συγκινητική υπήρξε πραγματικά ηφιλοξενία που μας επιφύλαξε οτσεχοσλοβάκικος λαός. Μας έσφιξεστοργικά στην αγκαλιά του και, παρά τιςδικές του οικονομικές και άλλες πολλέςδυσκολίες, μας έδωσε απλόχερα κάθεδυνατή υλική βοήθεια. Έτσι βρήκαμε στηνΤσεχοσλοβακία κυριολεκτικά μια δεύτερηπατρίδα.Οι τραυματίες επούλωσαν τιςπληγές τους.Οι ικανοί για εργασία ταχτοποιήθηκαν σεεργοστάσια ή σε άλλες παραγωγικέςμονάδες. Άλλοι φοίτησαν σε διάφορεςσχολές, ώστε να μην υπάρχει σήμεραανεπάγγελτοςπολιτικόςπρόσφυγας.Οι γέροι συνταξιοδοτήθηκαν, όπωςάλλωστε και οι ανάπηροι, που έκανανσυνάμα δουλειά ανάλογα με τιςδυνατότητές τους.Το μεγάλο όμως, το πιο δύσκολοπρόβλημα για μας, ήταν το πώς ναδιατηρήσουμε ατόφια στην ψυχή μας τηνπατρίδα. Πώς να διαφυλάξουμε τηνμητρική μας γλώσσα, την ελληνικότητάμας, τις αγωνιστικές μας παραδόσεις. Μετη σκέψη πάντα ότι η παραμονή μας στηνΤσεχοσλοβακία είναι προσωρινή και ότιθα πρέπει να γυρίσουμε πολύπλευρακαταρτισμένοι, ικανοί να συμβάλουμε μετις γνώσεις και την πείρα μας στηνανόρθωσητηςελληνικήςοικονομίαςΑποφασιστικό ρόλο στην επίλυση τουπροβλήματοςαυτούέπαιξεηοργανωμένηζωή. Από τις πρώτες μέρες τηςαναγκαστικήςμαςυπερορίας λειτούργησεη κομματική οργάνωση. Αυτή αποτέλεσετη βασική δύναμη της προσφυγικής μαςοικογένειας. Αυτή μας συγκέντρωσε γύρωτης, αυτήοδήγησε τηδράση του Συλλόγουτων Πολιτικών Προσφύγων και άλλωνΕπιτροπών Μαζικών Φορέων. Στηνπροσπάθειά της αυτή δέχτηκε τηναμέριστη βοήθεια της καταπληχτικήςπλειοψηφίας των πολιτικών προσφύγων,

αφού οι περισσότεροι υπήρξαν αγωνιστέςτης Εθνικής Αντίστασης με άρρηκτουςδεσμούςμε το λαϊκό κίνημα.Ήτανμέληκαιστελέχη του ΚΚΕ και άλλων προοδευτικώνδημοκρατικώνοργανώσεων.Ποτέ μας, ούτε για μια στιγμή, δεν είδαμετον εαυτό μας έξω από την Ελλάδα.Ζήσαμε τα πάντα με το νου και την καρδιάσ'αυτήν«Μετησκέψηστηνπατρίδα».Αυτό το κεντρικό σύνθημαδέσποζε σ' όλεςτις λέσχες τωνοργανώσεων τωνΠολιτικώνΠροσφύγων στα χρόνια της προσφυγιάςμας στην Τσεχοσλοβακία. Ασίγαστος οπόθος του γυρισμού, που δεν εκφράζεταιμόνο με ευχές, μα και με μαχητικήδιεκδίκηση αυτού του αναφαίρετουδικαιώματός μας. Ένας αγώνας πουσυνεχίζεται ασταμάτητα από τα πρώταχρόνια της αναγκαστικής μας υπερορίαςμέχρισήμερα.Η Σοσ ιαλ ι σ τ ι κή Τσε χοσλοβακ ίαδιαπνεόμενη από το γνήσιο διεθνισμό καιτ η ν β α θ ύ τ α τ η α ν θ ρ ω π ι ά π ο υχαρακτηρίζουν το σοσιαλισμό, μαςπροσέφερε μια δεύτερη στοργικήπατρίδα, όταν η μισαλλοδοξία μαςστερούσε τη γενέτειρά μας. Δενπ ρ ο σ π ά θ η σ ε ν α μ α ςτσεχοσλοβακοποιήσει, αλλά, απεναντίας,έκανε το παν, για να διατηρήσουμεανέπαφητηνελληνικότητάμας.Για τη μεγαλοψυχία της αυτή θα τηςχρωστάμεαιώνιαευγνωμοσύνη.Πώς μας συμπεριφέρθηκαν οι ελληνικέςκυβερνήσεις όλο αυτό το διάστημα; Πώςεκτίμησαν την αγωνία, την προσπάθειάμας να μείνουμε τόσα χρόνια ένα ζωντανόελληνικό κύτ ταρο μέσα σε ξένοοργανισμό; Πώς με τη συνέχιση τουδιωγμού μας στην υπερορία μαςκατάτρεξαν μ' όλα αυτά τα μέσα; Μας

κήρυξαν πόλεμο, άγριο, αμείλικτο,εξοντωτικό. Σαράντα ολόκληρα χρόνια!Βάρβαρη, απάνθρωπη συμπεριφορά.Μήτε νεκρούς μας άφηναν να περάσουμετασύνορα.Μαςέσβησαναπόπαντού.Δεν μπορούσαμε να πάρουμε μιαβεβαίωση, ένα απλό πιστοποιητικό. Να

αποδείξουμε την ταυτότητά μας. Έσχιζαντα ιμάτιά τους για «αρπαγμέναελληνόπουλα» που έγιναν «γενίτσαροι»,ενώ τη σωτηρία τόσων τρυφερώνυπάρξεων από τις φλόγες των πολέμων,την πείνα και τις αρρώστιες, την ονόμασαν«Παιδομάζωμα». Κι ενώ μέσα στηνΕλλάδα ήμασταν ανύπαρκτοι για τουςιθύνοντες, διαγραμμένοι από όλα τατεφτέρ ια , απεναν τ ίας γ ια τουςδιπλωματικούς τους εκπροσώπους στοεξωτερικό ήμασταν όχι μόνο υπαρκτοί,αλλά «φοβεροί ληστοσυμμορίτες,κομμουνιστές, εαμοβούλγαροι».Γιατί;Θαρωτήσετε. Γιατί όλααυτά;Επειδή η «νίκη» τους στηριζόταν σε ξέναδεκανίκια πράγμα που το ήξεραν και οιίδιοι και ας μην το ομολόγησαν ποτέ τους.Επειδή το δίκιο, τα ιδανικά, η λευτεριάείναι ακατανίκητα. Γι' αυτό καταφεύγουνστην ψευτιά, στη συκοφαντία, τηδιαστρέβλωση των γεγονότων. Τηλαχτάρα μας για ένα κομμάτι γαλανόουρανό, την εναγώνια προσπάθεια ναδιατηρήσουμε την μητρική μας γλώσσα,την φλογερή αγάπη για τον τόπο όπουπρωτοείδαμε το φως, την αποκάλεσαν«συνεχ ι ζόμενη ανταρσ ία ε ι ς τοεξωτερικόν»Με τον κακόβουλο χαρακτηρισμό μας ως«αντεθνικώς δρώντες εις το εξωτερικόν»αρκετά χρόνια μετά τη λήξη του εμφυλίουπολέμου μας αφαίρεσαν την ελληνικήιθαγένεια. Χαμένοι οι κόποι τους. Ηαλήθεια δεν κρύβεται. Η αλήθεια φωτίζεικαι οδηγεί. Προσπαθήσαμε, αγαπητοίαναγνώστες, να χαράξουμε το γενικόπλαίσιο της υπερτριαντάχρονης ιστορίαςμας στην αναγκαστική υπερορία. Στακεφάλα ι α που ακολουθούν θαενημερωθείς διεξοδικότερα για όσα

σκιαγραφήσαμε πιο πάνω. Το υλικόεπιμελήθηκεκαι επεξεργάστηκεο ΓιώργοςΤεμεκενίδης,φιλόλογος-ιστορικός.Τέλος, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τακομματικά και κρατικά όργανα τουφιλόξενου σοσιαλιστικού κράτους, πουόλο αυτό το διάστημα στάθηκαν δίπλα

.

,

.

,

Κάρελ Παρίζεκ Γιάροσλαβ Χάλους Γίντριχ Πράβντα

24

μας και ολόψυχα βοήθησαν για τηνεπίλυση όλων αυτών των προβλημάτωντων πολιτικών προσφύγων. Επίσης ναευχαριστήσουμε τους συντρόφους-

εργαζόμενους του ΤσεχοσλοβάκικουΕρυθρού Σταυρού (Κοινωνικού τμήματος)και ιδιαίτερα σ.σ.: Παρίζεκ Κάρελ, ΧάλουςΓιάροσλαβ και Πράβντα Γίντριχ, που από

την πρώτη στιγμή βρέθηκαν στο πλευρόμας και βοήθησαν να λυθούν τα άμεσακοινωνικά προβλήματα των πολιτικώνπροσφύγων.

ΧΑΡΑΤΣΙΔΗΣΠΟΛΥΧΡΟΝΗΣ (ΒΡΑΧΟΣ)

ΧΑΤΖΗΤΑΣΚΟΣΑΛΕΚΟΣ

ΔΟΒΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΓΙΑΤΑΓΑΝΤΖΙΔΗΣΚΩΣΤΑΣ

ΔΑΛΚΑΡΑΚΗΣΚΩΣΤΑΣ

ΔΟΥΚΑΣΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

Υπεύθυνος της Συντακτικής Επιτροπής.Γεννήθηκε το 1913 στονΚαύκασο της Ρωσίας. ΣτηνΕλλάδα ήρθε το 1920 καιεγκαταστάθηκε στο χωριόΑμάραντα του νομούΚιλκίς. Δικηγόρος στοεπάγγελμα. Ήταν μέλοςτηςΟΚΝΕ, σε συνέχεια του

ΚΚΕ. Ήταν στέλεχος του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και τουΔΣΕ. Το 1950 από τη Βουλγαρία ήρθε στηνΣ.Δ. Τσεχοσλοβακίας. Δούλεψε στηνπαραγωγή, στην εφημερίδα τωνΠολιτικών Προσφύγων «ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ» ωςσυντάκτης και στο Ραδιοφωνικό Σταθμότης ελληνικής γλώσσας στην Πράγα.Έγραψε το βιβλίο για τη δράση του 13ουΣυντάγματος του ΕΛΑΣ. Μετά τη 12ηΟλομέλεια δούλεψε στην ΑντιστασιακήΕπ ιτροπή της Οργάνωσης , σ τηνΑντιδικτατορική Επιτροπή και στηνΕπιτροπή Επαναπατρισμού των ΠολιτικώνΠροσφύγων. Εκλέχθηκε αντιπρόσωποςτης Κομματικής Οργάνωσης του ΚΚΕ στο1 1 ο Σ υ ν έ δ ρ ι ο τ ο υ Κό μ μ α τ ο ς .Επαναπα τρ ί σ τ η κε το 1988 σ τηΘεσσαλονίκη, όπουκαιπέθανε το1989.

Γεννήθηκε το 1910 στους Πύργους( Κ α τ ρ ά ν ι τ σ α )Π τολ εμα ΐ δα ς . Ή τα νδάσκαλος στο επάγγελμακαι έφεδρος αξιωματικός,παράνομο στέλεχος τουΚΚΕ, σε συνέχεια στηνεξορία και στο βουνό στοΔΣΕ. Πέρασε με βαριά

κρυοπαγήματα στο Μπούλκες τηςΓιουγκοσλαβίας και από εκεί στη Λ.Δ.Τσεχοσλοβακίας το 1949. Δούλεψε ωςδ ι ε υθυ ν τ ή ς σ ε έ να ν από του ςμεγαλύτερους Παιδικούς Σταθμούς για ταΕλληνόπουλα. Ήταν υπεύθυνος στασεμινάρια που οργανώνονταν για τουςδασκάλους της μητρικής γλώσσας στηνΤσεχοσλοβακία και μέλος της ΕΒΟΠ. Πήρεμέρος σε πολλές συσκέψεις και σεμινάριαστο εξωτερικό και αργότερα δούλεψε ωςγενικός επιθεωρητής αναγνωρισμένοςαπό το Υπουργείο Παιδείας της Σ.Δ.Τσεχοσλοβακίας για τα σχολεία τηςελληνικής μητρικής γλώσσας σε όλη τηνεπικράτεια της Τσεχοσλοβακίας. Γιαπολλά χρόνια ήταν μέλος της ΚομματικήςΕπιτροπής. Στα γεγονότα του 1968 στην

Τσεχοσλοβακία πήρε διεθνιστική θέση.Ήταν υπέρ των αποφάσεων της 12ηςΟλομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ. Κατάδιαστήματα ήταν μέλος του ΣυμβουλίουΑντιστασιακών, της ΑντιδικτατορικήςΕπιτροπής και σε συνέχεια της ΕπιτροπήςΕ π α ν α π α τ ρ ι σ μ ο ύ σ τ η Σ . Δ .Τσεχοσλοβακίας. Σ' αυτόν τον άνθρωπο,αγωνιστή οι κυβερνήσεις της Ελλάδας( μα ζ ί κα ι ο ι κυ β ε ρ ν ή σ ε ι ς τ ο υ«σοσιαλιστικού» ΠΑΣΟΚ) πεισματικάαρνήθηκαν να επ ι τ ρ έψουν τονεπαναπατρισμό του λόγω του δήθεννόμου «περί γένους». Πέθανε στην Πράγατο1989.

Γεννήθηκε το 1924 στο χωριό ΔελβινάκιΙωαννίνων. Ως φοιτητήςοργανώθηκε στην ΕΠΟΝκαι σε συνέχεια στο ΚΚΕ.Το 1947 έφυγε στο ΔΣΕ.Μετά τον ελιγμό ήρθεσ τ η Λ . Δ .Τ σ ε χ ο σ λ ο β α κ ί α ς .

Εκλέχθηκε στην πρώτη Συνδιάσκεψη στηνΚομματική Επιτροπή και δούλεψε στοντομέα της ΕΠΟΝ, όπου αργότεραεκλέχτηκε Γραμματέας Συμβουλίου τηςΕΠΟΝ Τσεχοσλοβακίας ως το 1952 πουδιαλύθηκεηΕΠΟΝκαισυγχωνεύτηκεστηνΤσεχοσλοβάκικη Νεολαία. Τελείωσε τοΠα ν ε π ι σ τ ή μ ι ο σ τ ην Π ρά γ α ω ςοικονομολόγος και εργάστηκε ωςοικονομικός διευθυντής σε μεγάληβιομηχανική επιχείρηση στην Πράγα.Έγραψε τρία βιβλία με οικονομικοτεχνικόπεριεχόμενο, τα οποία εκδόθηκαναπό τονεκδοτικό οίκο του Κόμματος. Ήταν μέλοςτης Κομματικής Επιτροπής. Δούλεψε στοντομέα της διαφώτισης. Στάλθηκε στηνκεντρική Κομματική Σχολή στη Ρουμανία.Πήρε θέση υπέρ των αποφάσεων της 12ηςΟλομέλειας. Πέθανε στο Δελβινάκι το1988.

Γεννήθηκε το 1939 στο χωριό Νότια τουνομού Πέλλας. ΣτηνΤσεχοσλοβακία ήρθε μεμια από τις αποστολέςτων παιδιών από τοΜπούλκες. ΤελείωσεΜεσαία Τεχνική ΣχολήΚεραμικής. Διακρινότανι δ ι α ί τ ε ρ α σ τ ο ν

εκπολιτιστικό τομέα. Το 1965 οργανώθηκε

στο ΚΚΕ και αργότερα δούλεψεε πα γ γ ε λ μ α τ ι κά σ τ ο Κό μ μα ω ςδιαχειριστής του κομματικού έντυπουυλικού της Οργάνωσης. Πήρε θέσης υπέρτων αποφάσεων της 12ης Ολομέλειας τηςΚΕ του ΚΚΕ.Μετά τη 13ηΟλομέλεια της ΚΕδούλεψε για τη δημιουργία Οργάνωσηςτης ΚΝΕστηνΟργάνωσημας και εκλέχτηκεΓραμματέας του Συμβουλίου της.Δούλεψε ως αν ταποκρ ι τή ς του«ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ» από την Πράγα. Ωςεπικεφαλής της ΚΝΕ Τσεχοσλοβακίαςστάλθηκε στο Φεστιβάλ Νεολαίας στοΒερολίνο. Πήγε σε χρονιάτικη κομματικήσχολή στη Σόφια της Βουλγαρίας. Πέθανετο1997στηνΠράγα.

Γεννήθηκε στο Κιουπλί της Τουρκίας το1918 και στην Ελλάδαεγκαταστάθηκε σ τοΔιδυμότειχο Έβρου. Οσύντροφος ΔαλκαράκηςΚώστας ήταν μέλος τουΕΑΜ-ΕΛΑΣ κα ι σ τ ησυνέχεια πήρε μέρος στοΔΣΕ. Ήταν παλιό μέλος

του ΚΚΕ. Στην Τσεχοσλοβακία δούλεψε ωςτυπογράφος σε εφημερ ίδα τωντσεχοσλοβάκικων συνδικάτων και στηνεφημερίδα των πολιτικών προσφύγωνΛΑΙΚΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ» μετά τη 12ηΟλομέλεια. Ο σύντροφος Δαλκαράκηςήταν μέλος της Κομματικής Επιτροπής,συνεπής στις υποχρεώσεις του και το 1968πήρε από τους πρώτους θέση υπέρ της12ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ. Πέθανετο1981στηνΠράγα.

Γεννήθηκε στο χωριό Λάγγα Καστοριάς το1926. Πήρε μέρος στονΕΛΑΣ, στο ΔΣΕ, όπουτραυματίστηκε σοβαρά.Μετά τον ελιγμό πήγεσ τ η Λ . Δ .Τ σ ε χ ο σ λ ο β α κ ί α ς .Εκλέχθηκε στην πρώτηΚομματική Επιτροπή της

Κομματικής Οργάνωσης το 1950 καιδούλεψε ως στέλεχος μέχρι το 1956.Ξανασυνδέθηκε με την ΚομματικήΟργάνωση το 1966 και δούλεψε σεδιάφορες δουλειές της Οργάνωσης τωνΠολιτικών Προσφύγων. Στην 12ηΟλομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ πήρε θέση υπέρ

Βιογραφικά σημειώματα των μελών της Συντακτικής Επιτροπής

25

των αποφάσεών της. Αργότερα εκλέχτηκεμέλος της Κομματικής Επιτροπής,δ ο ύ λ ε ψ ε ω ς Π ρ ό ε δ ρ ο ς τ η ςΑ ν τ ι δ ι κ τ α τ ο ρ ι κ ή ς Ε π ι τ ρ ο π ή ςΕπαναπατρ ισμού των πολιτ ι κώνπροσφύγων. Μετά τον επαναπατρισμότου στην Ελλάδα δούλεψε ως Πρόεδροςτων Αντιστασιακών της ΤούμπαςΘεσσαλονίκης. Πέθανε το 2004 στηΘεσσαλονίκη.

Γεννήθηκε στο Βατούμ της ΣοβιετικήςΈνωσης το 1921. ΣτηνΕλλάδα ήρθε το 1922 καιεγκατασ τάθηκε σ τηΔράμα. Οργανώθηκεστον ΕΑΜ-ΕΛΑΣ το 1942.Το 1946 κατατάχθηκε στοΔΣΕ. Στην Τσεχοσλοβακίαήρθε το 1956 μετά την

αντεπανάσταση στην Ουγγαρία. Εκείδούλεψε σαν Γραμματέας ΚΟΒ και μέλοςτης Επαρχιακής Επιτροπής του ΚΚΕ στηνπόλη Γιάμπλονετς. Ήταν μέλος τηςΑντιστασιακής Επιτροπής των Ελλήνωντης Τσεχοσλοβακίας. Ένα διάστημαδούλεψε ως αν ταποκρ ι τή ς του«Ρ ΙΖΟΣΠΑΣΤΗ» από την Πράγα .Επαναπατρίστηκε το 1987 και πέθανε το1992στηΛάρισα.

Γεννήθηκε στο Καλοχώρι Καστοριάς.Οργανώθηκε στην ΕΠΟΝκαι στη συνέχεια πήρεμέρος στον ΕΛΑΣ. Το1947 κατατάχθηκε στοΔ Σ Ε . Σ τ η Λ . Δ .Τσεχοσλοβακίας πήγε το1949. Σπούδασε στηνΠράγαστοΠανεπιστήμιο

ως οικονομολόγος. Στην ΚομματικήΟργάνωση δούλεψε ως στέλεχος τουΚόμματος. Το 1955-56 εκλέχθηκε ως

Γραμματέας της Κομματικής Οργάνωσηςτου ΚΚΕ στην Τσεχοσλοβακία. Μετά ταγεγονότα του 1968 στην Τσεχοσλοβακίακαθώς και της απόφασης της 12ηςΟλομέλειας του ΚΚΕ, ξανασυνδέθηκε μετο Κόμμα και δούλεψε για την εκπλήρωσητων αποφάσεων του Κόμματος. Πέθανε το1990στηνΠράγα.

Γεννήθηκε το 1921 στην Φλώρινα. Οσύντροφος ΝεδέλκοςΘεόδωρος οργανώθηκεαπό νωρίς στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣκ α ι Κ Κ Ε . Σ τ η νΤσεχοσλοβακία ήρθε το1949 . Δούλεψε ωςδάσκαλος σε μεγάλο

Παιδικό Σταθμό. Στη συνέχεια δούλεψεστην εφημερ ίδα των πολ ιτ ι κώνπροσφύγων «ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ» και στοΡαδιοφωνικό Σταθμό της ελληνικήςγλώσσας στην Πράγα. Ταυτόχρονασπούδασε στο Πανεπιστήμιο τουΚαρόλου της Πράγας ολοκληρώνοντας τιςγνώσεις του. Αργότερα δούλεψε ωςυ π ε ύ θ υ ν ο ς τ ο υ Τ μ ή μα τ ο ς τ η ςΝεοελληνικής Γλώσσας στο Πανεπιστήμιοτου Καρόλου στην Πράγα. Έκδωσε τοελληνοτσέχικο λεξικό. Τάχθηκε με τιςαποφάσεις της 12ης Ολομέλειας της ΚΕτου ΚΚΕ και με τα γεγονότα στηνΤσεχοσλοβακία το 1968 πήρε διεθνιστικήθέση. Επαναπατρίστηκε το 1985 καιπέθανε στο Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκηςτο1986.

Γεννήθηκε το 1931 στο χωριό Κορώνα τουν ο μ ο ύ Κ ι λ κ ί ς . Οσύντροφος ΝεοφυτίδηςΓεώργιος ήρθε στηνΤσεχοσλοβακία από τηΛ.Δ. Ρουμανίας, όπουδούλευε ως τυπογράφος

σ τ ο Ε κ δ ο τ ι κ ό τ ο υ Κ Κ Ε . Σ τ η νΤσεχοσλοβακία συνέχισε το επάγγελματου τυπογράφου. Στην αρχή στηνεφημερίδα της Οργάνωσης των ΠολιτικώνΠροσφύγων «ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ» και στησυνέχεια στην εφημερίδα, όργανο τωντσεχοσλοβάκικων συνδικάτων στηνΠ ρά γ α . Με τ α γ ε γ ο ν ό τ α σ τ ηνΤσεχοσλοβακία το 1968 πήρε διεθνιστικήθέση και ήταν υπέρ των αποφάσεων της12ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ.Αργότερα εκλέχθηκε στην ΚομματικήΕπιτροπή και στη συνέχεια στο Γραφείοτης. Το τελευταίο διάστημα ήτανΓραμματέας της Κομματικής Οργάνωσηςτης Πράγας. Επαναπατρίστηκε το 1989 καιεγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Πέθανε το1997στηνΑθήνα.

Γεννήθηκε το 1926 στο χωριό ΘεόπετραΚαλαμπάκας του νομούΤρικάλων. Ο σύντροφοςΧατζάρας Θανάσης το1943 οργανώθηκε στηνΕΠΟΝ και το 1944κατατάχθηκε στον ΕΛΑΣ.Το 1947βγήκεστοβουνόστο ΔΣΕ. Δούλεψε σε

διάφορα κομματικά πόστα στη Λ.Δ.Πολωνίας, Λ.Δ. Αλβανίας, στο μηχανισμότης ΚΕ του ΚΚΕ. Στάλθηκε στη ΣτρατιωτικήΣχολή του «500» στην Πολωνία και από το1956-59 φοίτησε στην Κομματική Σχολήτης Μόσχας. Μετά το 9ο Συνέδριοστάλθηκε στην Κομματική ΟργάνωσηΤσεχοσλοβακίας, όπου δούλεψε στηνεφημερίδα των πολιτικών προσφύγων«ΛΑΙΚΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ» ως συντάκτης καιαργότερα ως δάσκαλος της ελληνικήςγλώσσας στα προσφυγόπουλα μέχρι το1980, οπότε επαναπατρίστηκε. ΣτηνΕλλάδα δούλεψε ως Πρόεδρος τωνΑντιστασιακών στα Τρίκαλα. Πέθανε22.02.2002σταΤρίκαλα.

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΗΣΚΩΣΤΑΣ

ΘΥΜΙΟΠΟΥΛΟΣΚΩΣΤΑΣ

ΝΕΔΕΛΚΟΣΘΕΟΔΩΡΟΣ

ΝΕΟΦΥΤΙΔΗΣΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΧΑΤΖΑΡΑΣΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

Επιστολές

Από την Πράγα γράφει ο ΜιχάληςΘεοδώρου

…(Στέγνωσανταδάκρυάμας)Για το βιβλίο

Τον τελευταίο καιρό πολλά από τα έργα

συγγραφέων που ασχολούνται με θέματατων ελληνοπαίδων του 1948 και τηςΕλληνικής Πολιτικής Προσφυγιάς στηνΤσεχοσλοβακία ακολουθούν το ρεύμα τηςεποχής: ολοκληρωτική άρνηση τουπ ρ ό σ φ α τ ο υ π α ρ ε λ θ ό ν τ ο ς τ η ς«κομμουνιστικής»Τσεχοσλοβακίας.

Σ' αυτή τη λογική κινείται και το νέο βιβλίοτης Κατερίνας Κράλοβα και ΚωνσταντίνουΤσίβου(ΣΤΕΓΝΩΣΑΝ ΤΑ ΔΑΚΡΥΑ ΜΑΣ). Τα δάκρυαμας στέγνωσαν από τα πάθη μας στονεμφύλιο πόλεμο στη χώρα μας; Από τα«πάθη μας» στους παιδικούς σταθμούς

VYSCHLY NAM SLZYet al., VYSCHLY NAM SLZY

Καλημέρα: Αναγνώστες του περιοδικού κάνανε μία παράξενη παρατήρηση σχετικά με τις επιστολές, δηλαδή ότι δεν πρέπει ναδημοσιεύουμε μερικές επιστολές. Σας θυμίζουμε ότι η Σύνταξη του περιοδικού μας δεν λογοκρίνει καμία επιστολή και όλοι οιαναγνώστες έχουν το δικαίωμα να εκφράζουν τις απόψεις τους όπως και να γράφουν τις παρατηρήσεις τους πάνω σε κείμενακαι επιστολές που δημοσιεύουμε. Το περιοδικό μας θα συνεχίσει να δημοσιεύει ΟΛΕΣ τις επιστολές που μας στέλνουν οιαναγνώστες μας είτε αυτές μας εκφράζουν είτε όχι. Γι αυτό το λόγο παρακαλούμε τους αναγνώστες μας να στέλνουνε τιςεπιστολές τους γραπτές και να μην εκφράζουν τις απόψεις τους τηλεφωνικώς.

26

στην Τσεχοσλοβακία; Η απάντησηαφήνεται να αιωρείται για τους μηγνώστες των τότε καταστάσεων.Η ι δ ε ολο γ ι κ ή τοποθ έ τ ηση τωνσυγγραφέων του βιβλίου, ο σκοπός τουέργου και η προκατάληψη τους προς τηνελληνική πολιτική προσφυγιά στηνΤσεχοσλοβακία εκπροσωπούνται με τοναπρεπές υπότιτλο του βιβλίου: “

” (Οι ΈλληνεςΔΡΑΠΕΤΕΣ στην Τσεχοσλοβακία). Ποιεςείναιοι έννοιες τωνλέξεων

– δραπέτης, (αυτόςπου δραπέτευσε),(πιάστε τον δραπέτη), από το λεξικό τηςΑκαδημίας επιστημών Τσεχίας (

–δραπέτης (Δραπέτης – αυτός που δραπέτευσε,δραπέτης τωνκάτεργωνΚάτεργο – και βαριά ποινή κάθειρξης μεκαταναγκαστικά έργα (Ελληνικό λεξικό,Τεγόπουλος-Φυτράκης)

μας έστειλε μιαφ ω τ ο γ ρ α φ ί α μ ε ρ ι κ ώ ν

συμμαθητών-συμπατριωτών του οιοποίοι στις αρχές το 1953 αποφοιτήσανεαπό τη σχολή εκμάθησης τσεχικήςγλώσσας στην Κυσέλκα, Κάρλοβυ Βάρυ.Μετά τη σχολή αυτή, συνεχίσανε στογυμνάσιο στην Πολίτσα, Σβίταβ (δύοχρόνια προετοιμασία 1953-1955). Μετάτ ι ς ε ξ ε τάσε ι ς απολυ τηρ ί ου , ο ιπερισσότεροι συνεχίσανε τις σπουδέςτους σε τσεχικά πανεπιστήμια, στοΠολυτεχνείο της Πράγας και άλλα. Το«Καλημέρα» αναγνώρισε την Πετρούλα

Κοτοπούλου-Πετσίνη. Παρακούμε τουςαναγνώστες εάν γνωρίζουν τα ονόματατων παιδιών της τάξης αυτής να μας τα

στείλουν. Ευχαριστούμε τον Οδυσσέα γιατην προσφορά των 1.700 Κορόνων στο

περιοδικό μας. (Στη φωτογραφία πάνω ησυντάκτης του «Καλημέρα», Τασούλα, μετον Οδυσσέα και τη συντρόφισσα τουΜαρία στο σπίτι τους στο Πόντεμπραντιλίγεςμέρεςμετά ταΧριστούγεννα, 2012.)

Rectiuprchlici v Ceskoslovensku

uprchlik:Uprchlik kdo yprchl

dopadnout uprchlika

Slovnikspisovnecestini-ACADEMIE)Uprchlik Cesko-Recky slovnik)

Zesílený zájem především historiků apolitologů o dějinný vývoj balkánskýchslovanských i neslovanských zemí zejména

v posledním dvacetiletí svědčí o tom, žeBalkán zůstává dosud stále ještěnedostatečně odborně zpracovanouoblastí. U nás i jinde na evropských aamerických vysokoškolských pracovištíchjsou zakládány obory balkanistiky, vznikajíbakalářské, magisterské, doktorské ihabilitační práce, v nichž jejich autořimapují, analyzují a pokoušejí se zařadit doširšího balkánského a evropského kontextučetné historické události především 20. a21. století.U nás pak zvláštní badatelská pozornost jevěnována osudům poválečné emigrace zŘeckado tehdejších lidovědemokratickýchzemí a do Sovětského svazu. Svědčí o tommj. obsahově pestrá práce Makedonci žijímezi námi I, II (1998, 2008) I. Dorovského,dokumentárně cenná kniha A. Botu(ové) aM. Konečného Řečtí uprchlíci: kronikařeckého lidu v Čechách, na Moravě a veSlezsku 1948-1989 (2005) a nejnovějisborník K. Králové, K. Tsivose aj.

Α

Α

πότοΠόντεμπραντι, ο ΟδυσσέαςΔεληγιάννης

πό το Μπρνο, γράφει ο ΙβάνΝτορόβσκυ

OPRAVDUUŽNÁMVYSCHLYSLZY?

Vyschlyn ám s l z y … Ř e č t í u p r c h l í c i vČeskoslovensku (nakl. Dokořán, Praha

(Στις φωτογραφίες, η – ο Οδυσσέας στην Πολίτσε (αριστερά) και στη η δεξιά οΟδυσσέας (πρώτοςδεξιά)μεσυμμαθητές τουστησχολήτσεχικήςγλώσσας1953.

1 2)

27

2012, 335 stran).

Všichni do války! dozbraní)! Vše pro vítězství!

dvanáct

Podle výsledků sčítání lidu v roce 2011 sek řecké národnosti u nás hlásilo 2611osob.

Posledněuvedený sborník obsahuje kroměúvodu a rozsáhlé studie K. Králové a K.Tsivose (správně

s podtitulemObčanská válka a počátky řecké emigrace,uvádějící čtenáře do problematiky,

komentovaných rozhovorů (spíšecitace z nich) s bývalými řeckými (a takétřemi makedonskými) dětmi a dospělýmiobčany, kteří přišli do Československa vletech1948-1950.Kateřina Králová a Konstantinos Tsivos vesvé studii podávají pěkný přehled vývoje vŘecku v prvním poválečném desetiletí.Nesouh l a s v šak vyvo l ává j e j i chinterpretace národně osvobozeneckéhohnutí (boje), označovaného též jakonárodní odboj, odpor (ethniki antistasi).Autoři zřejmě převzali z nepříliš serióznízahraniční literatury nesprávné označenívývoje a píšou o třech kolech občanskéválky v Řecku. Podle K. Králové a K. Tsivoseskutečné občanské válce v Řecku, kteráprobíhala v letech 1946-1949, předcházeladvě tzv. kola. První kolo údajně skončiloodchodem wehrmachtu na podzim 1944,druhé kolo pak trvalo do konce března1946 a třetí kolo začalo přepadenímpolicejní stanice v Litochoru koncembřezna 1946. Poznamenejme, žedosavadní řecká i zahraniční historiografieprávě léta 1946-1949 označují za obdobíobčanské války v Řecku, nikoli období1940-1946.K. Králová a K. Tsivos dále hledají příčinyřecké emigrace, píšou, že ke konci roku1949 bylo u nás celkem 5 185 řeckých dětí(správněji dětí z Řecka) (z toho asi každéčtvrté slovanského původu). Přehledněuvádějí příchod jednotlivých transportůdospělých emigrantů (celkem sedm) ajejich počet, pojednávají o osídlovánívesnic v krnovském, jesenickém ažamberském okrese, z nichž byli několik letpředtím odsunuti Němci. Do těchto adalších okresů střední a severní Moravy iČech byly umístěny v letech 1947-1950také rodiny tzv. moravských Charvátů zjihomoravských vesnic Dobré Pole, NovýPřerova Jevišovka.

Autory dalších příspěvků jsou studentiInstitutu mezinárodních vztahů Fakultysociálních věd univerzity Karlovy, kteří vesvých výkladech vycházejí téměř výhradněz rozhovorů, tj. členové výzkumnéhoprojektu při jeho zpracování použilimetodu orální historie. A to je podle méhonázoru největší kámen úrazu. Vzpomínky,paměti, odpovědi na předem stylizovanéotázky bývají výrazně subjektivní, notně

neúplné, nevycházejí z nějakého širšíhohistorického kontextu a tudíž nemohoubýtbrány jako věrohodný historický pramen.Výsledky rozhovorů tvoří páteř všechdalších příspěvků. O vzpomínkáchuprchlíků na svou vlast píše KarinHofmeisterová, těžký život v letechněmecko-italsko-bulharské okupace,odchod dětí z Řecka do Československa ad o d a l š í c h t e h d e j š í c h l i d o v ědemokratických zemí rozebírá LucieKadlecová, která dospívá k závěru, že bylopro děti obtížné opustit rodiče a často isourozence a odejít do cizího prostředí svidinou, že tak alespoň uniknou bojůmobčanskéválky.Martina Macáková pojednává o dětskýchdomovech řeckých dětí (obsahově správnédětí z Řecka) u nás, popisuje život v nich,všímá si mezilidských vztahů a problémůspojených s výchovou a výukou a nakoneckonstatuje, že děti byly v domovechvedeny k soudržnosti, národní hrdosti a kpřátelství, kterápřetrvávalapocelý život.Ze vzpomínek četných pamětníků vycházíve svémpěknémvýkladuovzdělání, práci avolném čase Řeků (a Makedonců ne?) vČeskoslovensku také Petr Balla. V závěruuvádí některé důležité faktory, kteréúspěšně zabránily (spíše zpomalily- id)postupnéasimilaci.Na základě rozhovorů sněkolikapamětníkyslavomakedonského původu (především sKonstantinem Miovským a GrigoremSukalovským) napsal svou stať JanProcházka. Patrně věrně reprodukujevzpomínky respondentů a dobře popisujeřecko-makedonské soužití v dětskýchdomovech i vzájemné vztahy oboukomunit u nás. Nepřípustné bohužel je, ževztah příslušníků řecké komunity (nikolivšech) k Makedoncům u nás (ale také vněkterých dalších východoevropskýchzemích) je od devadesátých let minuléhostoletí identický s politikou Řecka vůčiMakedonské republice, jejíž vstup doeuroatlantických struktur blokuje. Chápu,že autorovi přece jen chybí důkladnějšíodborná příprava, podrobnější seznámeníse složitouproblematikou, oníž chtěl psát.Soužití řeckých uprchlíků s českouspolečností je tématem stati TerezyVorlové. Sleduje v ní přijetí emigrantů včeském sociokulturním prostředí ,postupnou mezilidskou, občanskou ajazykovou integraciZ vyprávěn í respondentů , k te rákomentuje, parafrázuje a interpretuje,dospěl ve svém textu Vladimír Kadlec kzávěru, že většina těch, s nimiž mluvil, jsoulevicově orientovaní, že odsuzuj ípropastné rozdíly mezi chudými abohatými, že se jim socialistický systémzdál sociálně spravedlivější. Což je třeba

chápat jako přirozené a logické. A to zmnoha důvodů, které bohužel vzhledem komezenému rozsahu nemohu zderozebírat. A pokud se u třetí (nejmladší)generace objevuje pozitivní vztah kpolistopadovému vývoji u nás, pak je topodle mého soudu jednak proto, že chtějípodporovat současnou politiku řeckéhostátu, jednak proto, že se nechtějí lišit od téčásti jejich generace, která tvrdí, žesoučasný liberální (kapitalistický) režim jelepší, než předcházející společenskézřízení.Komplikovaný vztah členů komunistickéstrany k vlastní straně i vztah nestraníků kní a zejména rozkoly a rozpory ve stranědobře osvětlila na základě existujícízahraniční (minimum řecké) odbornéliteratury Kateřina Králová. Badatelsky sesoustřeďuje především na nejnovější řeckédějiny. Patří k zastáncům orální historie.Sama však dospěla k závěru, že nelzevytvořit reprezentativní vzorek politickýchnázorů na Komunistickou stranu Řeckapouze na základě výpovědi těch, kteřízůstali v České republice (s. 236).Místy shrnuje a opakuje své výklady oemigraci Konstantinos Tsivos ve své statiEmigrace – repatriace- reemigrace.Konstatuje, že touha po návratu do Řeckaspolu s intenzivně vypěstovaným pocitemdočasnosti pobytu v Československu bylysnad jediným sjednocujícím rysem všechemigrantů (s. 254). Autor zjistil, žepřevážná většina Řeků u nás žije vesmíšených manželstvích nebo se usadilanatrvalo, takže už neusiluje o návrat doŘecka. Kromě toho dodejme, že netouží ponávratu do vlasti svých předků také proto,že už tam nikoho z blízké rodiny nemají,nebo dokonce nemají se kam vrátit,protože jejich rodnávesnice již neexistuje.Určité shrnutí vyprávěných příběhů vrozhovorech s respondenty různého věku,politického vyznání, stupně vzdělání aprofesního zařazení, žijících v různýchmístech naší republiky, provedl Janis(Jannis?) Koreček. Nemohl nekonstatovat,že příslušníci několika generací zde žijícíchpříslušníků řecké národnosti dnes tvoříkulturně jednu z nejakt ivnějš íchnárodnostníchmenšin vČeské republice.Kniha Vyschly nám slzy… nesporněrozhojňuje dosavadní českou odbornou(ne vždy objektivně, často tendenčněpsanou) literaturu o řeckých dějináchzejména 20. století. Nese však bohuželvšechny znaky začátečnické prácenesporně odborně schopných studentů. Jesice chvályhodné, že v rámci projektuzajistili rozhovory (proč interview?) s téměřpěti desítkami respondentů, ne vždy se jimvšak podařilo proniknout do podstatyproblematiky, o níž píšou, zasadit

28

vyprávěné životní příběhy do širšíchhistorických souvislostí. Ostatně, podobnérozhovory s mnohem větším počtemrespondentů bylo třeba udělat nejméně očtvrtstoletí dříve. Jistě, pozděbychahonit.Práce o řeckých uprchlících (uprchlících zŘecka!) Vyschly nám slzy… bohuželprozrazuje jednu smutnou skutečnost: žeznalost antické řečtiny aantické kultury jeunás katastrofálněmalá, ne-li téměř nulová.A také terminologickou nejednotnost amnohdy nesprávnost. Byla to ovšempovinnost autorů uvedených v titulu knihy,aby všechny případné nesprávnosti v psanínapř. vlastních jmen či zeměpisných názvů,malých a velkých písmen v řečtině, vpřekladech z řečtiny i v přechylováníženských jmen zachytili a opravili. Je jichhodně, uvedu namátkou pouze některé:Giorgos, Jorgis, Georgios, Dionisios(správně Dionysios), Diktyo gia ti eleti(meleti) ton mfylion (emfylion), výzva Olist´armata, ola gia ti niki není Všichni do

…, nýbrž všichni do …,označení horská vláda je psáno někdy vuvozovkách, jindy nikoli. Země, které děti idospělé z Řecka přijaly, se nazývaly lidovědemokrat ické země, n iko l i zeměvýchodního bloku, Grammos - naGrammosu, nikoli na Grammu, týdeníkAgonistis byl také řecko-makedonský,nazýval se Agonistis-Borec, dětskáorganizace Orlíci se nazývala topula.Historicky a věcně správné by bylo psát oemigrantech (dětech atd.) z Řecka, než ořeckýchemigrantech.DimokratikosElladas je správnější překládat jakonež jako vojsko. Buljkes, správně Bulkes.Záchytné stanice byly v Mikulově a v BrněMaloměřicích, nikoli v Chrlici. Ve Skopji (vrůži), nikoli ve Skopje, Tanasis, spr.Thanasis, v Praze je Dům ,nikoli zahraničních menšin, Leonidas Zikosžije vPřerově, nikoli v Prostějově.Na záložce je kniha označena jako v řaděohledů průkopnická. Zda tomu takskutečně je, nechťposoudí čtenáři.(18. srpna2012, IvanDorovský)

ážená paní šéfredaktorko, posílámodpověď na ohlasy, které vyvolalamoje recenze knihy K. Kokosise

Achilleas, Achil,nebo…nic, kterou jsteuveřejnila ve Vašem časopise. Spřátelskýmpozdravem IvanDorovský.Reakce čtenářů namou recenzi na knihu K.Kokosise Achilleas, Achil,nebo…nic mj.potvrdily, že otázka vzájemných vztahůmezi jednotlivými balkánskými národy jedlouhodobě velmi aktuální. Napsal jsem

odbornou analytickou recenzi, kterou jsemstručně pro lepší orientaci čtenářů zasadildo širších dobových souvislostí. Poukázaljsem v ní na obsahové, stylové a uměleckékvality a upozornil jsem na některéjazykovénesprávnosti.Většina (ne všechny) reakcí nevychází zpodstaty hodnocené knihy, nýbrž ze zcelazjevně nacionalistických a šovinistickýchpohnutek. Z některých z nich čiší zášť,nenávist , odmítaj í porozumění aspolupráci. Vše, co semi v reakcích namourecenzi podsouvá, všechny nepravdivé,urážlivé a nenávistné insinuace zásadněodmítám. V celé své více než padesátiletévědecké a umělecké činnosti, v psaných imluvených projevech, jsem zásadněvystupoval proti jakémukoli nacionalismua šovinismu – ať už albánskému,bulharskému, českému, charvátskému,makedonskému, srbskému aj. Nikdy jsemneobhajoval jednu zemi, jedennárod, protidruhé zemi a druhému národu. A vždyckyjsem usiloval o propagaci skutečnýchliterárně uměleckých a kulturních hodnotbalkánských národů. Prosazoval jsem acelá desetiletí prosazuji vzájemnounárodnostní toleranci, úctu ke kulturníjinakosti, přátelství a spolupráci. Nikdyjsemnepopíral, žemou rodnou zemí (zemi,v níž jsem se narodil) je Řecko. Nikdy jsemse jí nezřekl. Bohužel však ona mnedodnes neuznává, že jsem jiný, že nejsemřeckéhopůvodu.Ti, kteří mi skrytě nebo zjevně podsouvají,že jsem při psaní recenze měl snad jinéúmysly, naleznou nezvratné konkrétnídůkazy o opaku mj. v mé Bibliografii(Moravská zemská knihovna, Brno 2000) av dalších mých bibliografiích, které tu pronedostatek místa nebudu uvádět. A takénapř. v pěti literárních lexikonech, najejichž zpracování jsem se buď zcela, nebojako jeden z autorů podílel. Jsou to mj.:Slovník slovanských spisovatelů (1984),Slovník řeckých spisovatelů (1985, druhépřepracované a doplněné vydání 2006)Slovník balkánských spisovatelů (2001),Slovník autorů literatury pro děti amládež.Zahraniční spisovatelé (2007, tam řeckáliteratura pro děti a mládež včetně úvodujsou mým dílem), monografie Balkán aMediterán (2007), výbor Lyrická setkání(2011) aj. O mnoha překladech, literárníchvečerech, rozhlasových pořadech,přednáškách aj. z novořecké literatury(Seferis, Ritsos, Lundemis, Kazantzakis,Varnalis,Theotokis, Thrakiotis, Simopulosa mnozí další) se nechci rozepisovat,protože by to zabralo mnoho místa. Pouzeopakuji, žepřesto všechnomne řecká vládadnes neuznává jedině proto, že nejsemřeckéhopůvodu.Brno11.11.2012, IvanDorovský

„Pamflet K. Kokosise?“Pamflet, v užším smyslu slova hanopis, jekratší literární dílo s hanlivým, kritizujícímobsahem. V literárních pamfletech přitomautor záměrně zdůrazňuje, nebo zveličuje,záporné stránky kritizovaného předmětu.Pamflety se často využívají v politickémboji. Nenárokují si trvalou uměleckouhodnotu. V širším smyslu je pamfletjakékoliv urážlivé dílo. Může se jednatnapříklad o recenzi, ve které kritik uvádípouze záporydíla.Předesíláme tuto definici před následujícíúvahu o recenzi publikované v časopiseŘecké obce Praha 65/2012 zpéra prof. Ivana Dorovského, týkající sečeského vydání řecké knihy „Achileas,Achil, nebo… nic“, jak on praví „u nás zcelaneznámého řeckého autora“ KonstantinaKokosise, abychom jiměli v dalším textu napaměti. Knihu vydalo vydavatelství Rula,Zlaté Hory v roce 2011 v překladu panaSotirise Joanidise. Konstantinos Kokosis jeve skutečnosti u nás známý, nejen jakoautor historického románu

českyVzestup západu) a také románu

2010 a jižzmíněné knihy v řeckém znění

účastníkmezinárodního Festivalu spisovatelů Praha2011. Nevíme, proč pan Ivan Dorovskýjeho knihy nezná a osobní neznalostvydává za neznalost obecnou. V závěrurecenze pan Ivan Dorovský shrnuje:„Recenzovaná kniha je účelově napsanýpamflet, který šíří národnostní intolerancia nenávist. Jeho autora proto rozhodněnelze zařadit k literárním tvůrcům, kteříjsou potomky řeckých emigrantů, narodilise u nás a trvale žijí a tvoří v Česku.“Podivuhodný slovní kotrmelec, který přeslpění pana Ivana Dorovského na přesnýchnázvech zemí udělal z České republikyjakési Česko, odmítá zařadit autora knihy „kliterárním tvůrcům, kteří jsou potomkyřeckých emigrantů“. Myslí si opravdu panIvan Dorovský, že Konstantinos Kokosis jepotomkemřeckýchemigrantů?„Je to útočný, hanlivý, urážející a tendenčnípamflet namířený především nebovýhradně proti příslušníkům makedonskéetnické skupiny, kteří žijí v Českérepublice,“ charakterizuje pan IvanDorovský recenzovanou knihu. Podle jehoslov je do knihy účelově zařazena českábáseň Sedmý listopad, kterou údajněrecitovaly řecké děti na oslavu VŘSR (s. 65).

ME

války, zbraní

Ae

stratosarmáda

národnostních

ODPOVĚĎNAOHLASYΔεύτερηεπιστολήτου ΙβάνΝτορόβσκυ

πό την Πράγα, η ΑνθούλαΜπότουκαιοΜιλάνΚονέτσνυ

V

Α

Καλημέρα

Η ΑΝΑΤΟΛΗΤΗΣ ΔΥΣΗΣ, Κωνσταντινούπολη 1437,Εκδόσεις: ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ 2005 (

Εκτροπή,Ένα μυθιστορηματικό χρονικό για τηντρομοκρατία, Εκδότης:

Το μακρύτα ξ ί δ ι τ ο υ Α χ ι λ λ έα , Ε κδόσ ε ι ς :ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ 2010, ale i jako

Ιωλκός

29

Recenzent k básničce dodává větu, kteroucitujeme bez komentáře, protože jsme jejíčeštině neporozuměli: „Řečtí čtenáři by jinemohli přečíst. Záměr knihy je z tohodocela zřejmý.“ Jako čtenáři se ptáme:Které knihy? Řeckého originálu nebočeského překladu? Jaký záměr? V řeckémoriginálu tato báseň vůbec není. Jakočtenáři následně nechápeme, zdazdrcujícím označením pamflet míní IvanDorovský české vydání zkoumaného dílanebo jeho řecký originál. Český překladpohoršil možná více čtenářů. Řekl bych, ženejde o překlad volný, ale příliš volný.Nejenže nerespektuje uměleckoustrukturu díla a český jazyk, ale vkládá dopřekladunepatřičnépostoje.Rozhovor hrdiny románu Achilease(spisovné znění jména je Achilles neboAchilleus) s náčelníkem policie o tom, ženeměl v emigraci výuku náboženství, končíkonstatovánímnáčelníka:„ !

.“Covytvořil překladatel z této věty?„No jistě, zapomněl jsem. Ten bolševickýrežimseoduši asi vůbecnezajímal.“Kromě postojů vkládá překladatel do dílapasáže, které voriginálu vůbecnejsou.„A ty ses,Achileasi, narodil v Lešanech?“„Ne. V Lešanech byl jen přijímací,karanténní tábor zvlášť zřízený pro řecké aslavomakedonské děti. Tady je nejdříveodvšivili insekticidem, který se nazýváDinocit, (jedovatý DDT-americký prášek naamer i c kého b rouka mande l i n kubramborovou), vyšetřili lékařem, dali jimnové oblečení, pětkrát denně jídlo, apřipravili bezpečný spánek v čistěpovlečených postelích. Po několikatýdnech je odtud posílali do dětskýchdomovů řeckých dětí na Moravu, doSlezska či do Čech, nebo na Slovensko.“ (s.35-36).Když pomineme, že tábor Lešany sloužilpro příjem dospělých řeckých uprchlíků poskončení občanské války v Řecku, s nimižzajisté přišel i jistý počet dětí, nikoli propříjem dětí z Řecka, musíme se podivitfantazií překladatele tohoto místa v textu,které v řeckémoriginálu zní zcela jinak:

(s. 39)Nic o DDT, nic o mandelince bramborové,nic spánku v čistých postelích, nic odětskýchdomovech.Někdy přidává překladatel k originálu svoučernou humoresku. K bombardování

napalmem, které z Angelose udělalynapalmovou svíci – v originále

' –připojuje pro zasmání: „… Aby hospolubojovníci uhasili, hodili ho do řeky,alenapalmhoří i ve vodě.“ (s. 44).K lakonické úvaze řeckého originálu opodivných hrách osudu, osídlování domůpo sudetských Němcích řeckými uprchlíky(s. 83, odst. 2.), připojuje překladatelvlastní historku: „V jedné takové vesniciřečtí partyzáni, tehdy už lesní dělníci, žili vsousedství s německým vojákem, tehdycestářem, který ohluchl po výbuchuminy vhorách Gramosu. Při kácení velkého smrkuu cesty, kde Němec čistil příkop, neslyšeljejich varovné volání a padající strom hozabil. Na jeho pohřeb přišlo 600 Řeků.Historie si podivněhrála s našimi osudy.“ (s.81)Tyto překladatelské prohřešky, v jejichžvýčtu by se dalo pokračovat na několikastránkách, pan Ivan Dorovský nezkoumá,jakoby ani originál nečetl, hledá jendomnělé útoky „proti příslušníkůmmakedonskéetnické skupiny“.Pan Ivan Dorovský připouští, že čtenářpřijme jako zvláštní etnonymum slovoS l a v oma ke d o n e c a a d j e k t i v umslavomakedonský, pobuřuje ho – snadprávem – spojení Skopjanská Makedoniejako zeměpisné označení „dnešnísamostatné Makedonské republiky“. Prodoplnění: Makedonskou republikourecenzent míní zem Republika Makedonie,dřívější Makedonskou socialistickourepubliku, která po rozpadu SFRJ vyhlásila25. 1. 1991 svrchovanost a 7. 6. 1991změnila název na Republika Makedonie(makedonsky

árodně byl tento stát uznán v roce1993, kdy Řecko souhlasilo s názvemBývalá jugoslávská republika Makedonie(B JRM) , makedonsky Po ranešnaJugoslovenska Republika Makedonija(PJRM), s názvem v této zemi všakneužívaném. V Řecku se neformálněpoužívá výraz , nebo

, nebo zkratka FYROM(Former Yugoslav Republic of Macedonia).Kritizované spojení SkopjanskáMakedonieprvně zazní v recenzované knize našestnácté straně, v pasáži o výslechuAchillea. „Tvoje babička byla ze SkopjanskéMakedonie? Ale ne, byla Řekyně.“ Vřeckém originálu zní otázka jinak: -

; - ,. (s. 19) PojemSkopjanskáMakedonie

zde není. Ten vytvořil z nouze překladatelřeckého tvaru pro obyvatelku„Skopje“. Čeština však pojmemSkopjemíníhlavního město Republiky Makedonie,zatímco neformální řečtina tuto republiku,jak tedy nazvat v češtině obyvatelku této

země, aby se překlad přiblížil řecképředloze? Skopjanka? Bez překladatelsképoznámky je to pro českého čtenáře pořádobyvatelka hlavníhoměsta. Spisovné českéadjektivum skopská by ve spojení skopskáMakedonie rovněž nebylo řešenímpřekladu. Skopjanská Makedonie, která sevšak v tomto tvaru v řeckémoriginálunikdeneobjevuje, Skopjané, tato a dalšíkritizovaná slova, jako srbskobulharskéděti (s. 84), jsou uměleckými prostředkydíla. Jsou to slova vyšetřujícího policejníhonáčelníka z výslechu Achillea (s. 18-21),kterými autor ilustruje řeckou politickousituaci. Jsou to slova, která slouží jakoprostředek charakterizace postav románu,jakož i generačního rozdílu hlavního hrdinyAchillea, narozeného v Československu,jeho otce Eftimia, který přišel doČeskoslovenska jako dítě a stal se zdefunkcionářem Řecké komunistické strany apraotce Achil lea, který přišel doČeskoslovenska jako bývalý partyzán akteří se společně vrátili do Řecka. Každýpromlouvá jiným jazykem, jazykem svédoby. Hovořili slavobulharsky, …« » (s. 56 a 59), říkádědeček, narozený 1919, s jehož mládímnelze spojit kodifikaci makedonštiny jakospisovného jazyka. „Slavomakedonci, jak jetehdy nazývali“, říká Achilles (s. 124), voriginálu však „ ,

“ (s. 127), kdyžpřipomíná minulost, určitou etapunárodního uvědomění slovanskéhoobyvatelstva Makedonie a kodifikacespisovného jazyka, ale přejímá také výraz„ “, kdyžodpovídánaotázkypolicieosoučasnosti, která v sobě zahrnujeproblém s řeckým uznáním názvuRepublikaMakedonie.„Autorova perfidnost, věrolomnost aproradnost jde tak daleko, že nestydatěobrací skutečnosti na ruby,“ píše IvanDorovský k domnělému tvrzení autora, žeBulhaři, jak prý autor nazývá makedonskéslovanské obyvatelstvo, poslovanštili řeckéobyvatelstvo. Nuže, opět to není autor, alepostava románu Achilles, který napolicejním výslechu líčí osudy své rodiny,od pradědečka Alexandra Nauma,křesťana, Řeka, který přišel do Řecka zKaramanlie. Dědeček se zamiloval doslovanské Sášenky, jinak Alexandry, jejížpraděd pocházel z exarchátu v Bulharsku,Sášenku unesl a oženil se s ní. Domamluvilislovansky, bulharsky. Jejich příjmení Naumzměnili na Naumofski, říká Achillesobecně. Kdo je změnil, Skopjané? ptá senáčelník. Tehdy neexistovali Skopjané,vysvětluje Achilles náčelníkovi.

,. (s. 21) Čtenář je ponechán u

Α,βέβαια, ξέχασα Τοσύστημάσαςδεν τοέκρινεσκόπιμο

- Εσύ,Αχιλλέα, γεννήθηκεςστοΛεσάνι;- Όχι. Στο Λεσάνι γινόταν ο διαχωρισμόςτων προσφύγων απ' την Ελλάδα. Από εδώοι Έλληνες, από κει οι Σλαβοσκοπιανοί.Από εδώ τα παιδιά, από κει οι ενήλικες.ΑπόδωστηΜοραβία, από κει στη Σιλεσία.Και πρώτα απ' όλα εξετάσεις, ξεψείρισμακαι ταλοιπά.

Εκείνοςόμως έγινε λαμπάδα απ τις ναπάλμ

Σκόπια κράτος τωνΣκοπίων ΠΓΔΜ

Η μάνασου ήτανε Σκοπιανή Ήτανε γρεκομάνακύριε

Σκοπιανή

μιλούσανσλαβοβουλγαρικά

Σλαβοκακεδονόπουλαόπως τα λέγαν τότες

Σκόπια

Ποιοι τηςαλλάξανε το όνομα, οι Σκοπιανοί; - Ματοτένες δεν υπήρξαν Σκοπιανοί κυρ-αστυνόμε»

Република Македонија).Mezin

30

neosobního změnili. Překlad má vskutkukonkrétní pasáž znějící „… v padesátémroce si v domově řeckých dětí…musely iřecké děti upravit na příkaz makedonskýchkomunistů své jméno a příjmení doSlavomakedonštiny“ (s. 56), ale řeckýoriginál takový text nemá. Čím a kohopodle Ivana Dorovského „věrolomný“autor knihy zradil? Snad pan Dorovskývskutku nemyslí, že pan Konstantin Kokosispatří „k literárním tvůrcům, kteří jsoupotomky řeckých emigrantů“? Jestližeano, pak zcela pošetile, pan KonstantinosKokosis, jinak velvyslanec Řecké republikyv České republice v letech 2008 až 2011, jek autorům, „kteří jsou potomky řeckýchemigrantů“, naprosto nezařaditelný.Jestliže ne, proč potom pan Ivan Dorovskýve své recenzi diplomatické působeníKonstantina Kokosise v České republicečtenáři zamlčuje? O autorovi recenzovanéknihy praví, že „podle textu na záložce odroku 2009 údajně žije u nás“. Proč údajně?Co píše záložka? „Konstantinos Kokosis senarodil v r. 1951, po studiích vstoupil v roce1976 do diplomatických služeb. Sloužil vTurecku, Belgii, na Kypru, v USA, Etiopii aAlbánii. Od roku 2009 pracuje v Praze. Jehoprvní knihu Východ na západě vydalo řeckénakladatelství Alexandrie v Athénách v r.2004.“ Záložka neuvádí, že KonstantinosKokosis od roku 2009 žije v Praze, nýbrž žeod roku 2009 pracuje v Praze. Mezi slovyžije a pracuje je dost podstatný rozdíl. Četlrecenzent vůbec tuto záložku? Pročneopravil její chybný letopočet 2009 na2008, kdy 29. 8. 2008 prezident Českérepubliky převzal pověřovací listiny J. E.pana Constantinose Kokosise, novéhomimořádného a zplnomocněnéhovelvyslance Řecké republiky se sídlem vPraze? Dlužno poznamenat, že pan I.Dorovský svou recenzi publikoval též na

webu , kde uvádítéž řecký titul uvedeného překladu knihy aza slova, že autor „údajně žije u nás“,připojil větu „Kokosis byl v letech2008–2011 řeckým velvyslancem v ČR“,čímž nenapravil to, co uvádí ve výšeuvedenémčasopise.Četl recenzent vůbec řecký originálkritizovaného díla? Domníváme se, ženikoliv. K postavě Achillea totiž IvanDorovský uvádí, že jeho otec „přišel jakodítě v roce 1948 do Československa spolus e s to v kam i da l š í c h ře c k ých amakedonských dětí“, leč vychází zchybného překladu, který říká, že Achilleův

otecbyl odveden z rodné vesnicenaden sv.Fotise vúnoru1948adostal se doBuljkesu,kde pobýval do konce roku 1948 (s. 34).Originál zní zcela jinak:

19419

(s. 37)Myslíme, že český čtenář nevnímárecenzovanou knihu jako „tendenčnípamflet namířený především nebovýhradně proti příslušníkům makedonskéetnické skupiny, kteří žijí v Českérepublice“, ale jako literární dílo, které na

historickém pozadí líčí tragický osudjedince, jinak fiktivního literárního hrdinyztělesňujícího osobní vzpomínky několikaemigrantů z Řecka, kteří po konci občanskéválky v Řecku přišli do tehdejšíhoČeskoslovenska, vyrůstali zde a těšili se nanávrat do vlasti, pro některé s tragickýmkoncem.Důkazem chápajícího vztahu panaKonstantina Kokosise k řecké emigraci čiemigraci z Řecka v České republice je jehozásluha o zbudování pomníku emigrantů zŘecka, kteří v letech 1949-1950 zemřeli vČechách a byli pochováni na hřbitově vKrhanicích.Snad jsme nenapsali další pamflet, recenzi,v níž, jak praví svrchu naznačená vědeckádefinice, uvádí kritik pouze zápory díla.Klady jsme na recenzi Ivana Dorovskéhobohužel neshledali žádné. Ani jeho citaci zdíla Řečtí uprchlíci, Praha 2005, jehož jsmeautory, že v domově Klokočov „bylo ke dni4. dubna 1949 celkem 299 makedonskýcha 94 řeckých dětí“. V originále je uvedeno,že “k 4. 4. 1949 je zde 299makedonských a94 řeckých dětí, 22 žen a 9 učitelů,“ kdekurzivní písmo označuje pramenné,dobové znění této zprávy, nikolivbadatelský závěr autorů. Autoři knihynemohli přezkoumat, k jaké národnosti a vjakém počtu se hlásily děti pocházející zŘecka. Sám recenzent Ivan Dorovský vesvém pojednání Šedesát let od příchodudětí z Řecka do Československa (přílohačasopisu Slovanský lid č. 2/2008) na str. 14v souvislosti s termínem „řecká politickáemigrace“ uvádí: „Objektivně musíme říci,že mnozí přís lušníc i makedonskénárodnosti neměli dostatečně vyvinuténárodnostní povědomí a se jednodušeprohlašovali za Řeky nebo nejčastěji zaobčany z Řecka.“ (Mgr. Antula Botu, Mgr.MilanKonečný)

- Ο πατέρας σουπότε και πώς πήγε στην Τσεχοσλοβακία; -Από ό,τι μου έχει πει, μεταφέρθηκεανήμερα του Άι-Φώτη, Φλεβάρη του

9.... – Πριν από κει, νομίζω, απ' το 1946μέχρι το 49 έμεινε στο Μπούλκες τηςΓιουγκοσλαβίας.

http://www.iliteratura.cz

Από την ΟστράβαΠαρακαλούμε να δημοσιεύσετε στοπεριοδικό σας "Καλημέρα" το παρακάτωμνημόνευαμας.Στις 23 του Δεκέμβρη συμπληρώνονταιτέσσερα χρόνια από το θάνατο τηςαδερφήςμαςΣουλτάναςΤριανταφύλλου.Επειδή τις τετράχρονες σπουδές της τιςέ ζ η σ ε σ τ η ν Τ ε χ ν ι κ ή Σ χ ο λ ήΤηλεπικοινωνιών της Πράγας, θαβρίσκονται 5 ίσως συμπατριώτες μας πουθα τη θυμούνται. Επισυνάπτουμε και μιαφωτογραφία τηςαπόεκείνη τηνεποχή.Ε π ί σ η ς σ τ ι ς 5 τ ο υ Φ λ ε β ά ρ ησυμπληρώνονται 15 χρόνια από τη μέραπου σκοτώθηκε σε αυτοκινητικόδυστύχημα στην Ελλάδα ο αδερφός μας

Κώστας Τριανταφύλλου, που τα παιδικάτου χρόνιααπόμικρόπαιδί τα έζησεστουςΠαιδικούς Σταθμούς Ελληνοπούλων στηνΤσεχοσλοβακία.Όσοι έτυχε να τους γνωρίσετε, θυμηθείτετουςμαζίμας. ΕυχαριστούμεΌστραβα, Νοέμβρης 2012 , Κατερίνη(Τριανταφύλλου) και ΣωτήρηςΠουπάκη

Υ.Γ. Σαν εκτίμηση της προσφοράς του"Καλημέρα" και σαν βοήθημα για τιςπαραπέρα π ρ ο σ φ ο ρ έ ς τ ο υ ,στέλλουμε στο λογαριασμό του τοποσοστό των500ΚορωνώνΤσεχίας.Κ: Ευχαριστούμε την Κατερίνη και ΣωτήρηΠουπάκη για την προσφορά τους στοπεριοδικόμας.

.

ΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑ

Εκλογοαπολογιστική Συνέλευση της ΕΚΠράγας και Κόψιμο της Πίτας

Τα ωραίαελληνικάκρασιά στοGreek-Corner