struchtúr na cille
DESCRIPTION
Struchtúr na Cille. An bun struchtúr a bhíonn ar chill:. Úsáideann na heolaithe micreascóip chun staidéar a dhéanamh ar chealla . 2 cineál ( a) micreascóip sholais (b) leictreon mhicreascóp :. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Struchtúr na Cille
An bun struchtúr a bhíonn ar chill:• Úsáideann na heolaithe micreascóip chun
staidéar a dhéanamh ar chealla. • 2 cineál (a) micreascóip sholais (b) leictreon
mhicreascóp: Feictear cealla trí sholas a lonnradh tríothu. Ní mhéadaíonn an micreascóp solais cealla ach suas le 2,000 uair. Ceadaíonn sé seo struchtúir áirithe a fheiceáil sna cealla. Léas leictreoin a sheoltar trín ábhar a bhíonn faoin micreascóp. Ceadaíonn sé seo an t-ábhar a mhéadú suas le 2,000,000 uair
Postéir do Cill Ainmhí Tipiciúil:Déan Lipéidiú ar na:
• Miteachoindre• Citeaplasma• Cillscannán• Ribeasóim• Núicleas (DNA)• Pór Núicléach• Scannán Núicléach• Chromatín• Líosasóim
Cill Planda tipiciúil:
Déan Lipéidiú ar na:• Miteachoindre• Citeaplasma• Cillscannán• Núicleas (DNA)• Ribeasóim• Cill Balla• Folúisín Mór• Cloraplastaí
Stuctúir na Chille:Ainmhí Plándaí
Citeaplasma
NúicléasCillscannán
Miteachoindre
Cill bhalla
Citeaplasma
Folúisín
Ribeasóim
MiteachoindreClóraplast
*Pór núicleasach & Cromatin (DNA) lár
Difríochtaí atá idir cealla na bplandaí agus cealla na n-ainmhithe:
Cealla na n-ainmhithe Cealla na bplandaí
Níl aon chill bhalla acu. Bíonn cill bhalla.
Bíonn folúisíní an beag nó ní bhíonn aon folúisíní acu.
Bíonn folúisíní móra
Níl aon clóraplastí acu.
Glas a bhíonn cealla plandaí mar go mbíonn clóraifi ll iontu. Bíonn an chlóraifi ll laisti gh den struchtúir ar a dtugtar clóraplastí
Cill scannán • Bíonn an chill scannán an thanaí
(leictreon mhicreascóp). • Déanta as lipidí & phróitéiní Feidhmeanna• Cruth ar an gcill & tacaíocht• Ríalaíonn sé cén substaintí a
tagann isteach is amach tríd an gcill -Scannán Leath Tréscaoilteach (semi permeable membrane)
Dé –chiseal lipídí & Próitéin
An Cillbhalla
• Cillbhalla thart ar chealla plandaí. Tálann (secretes) an cíteplasma an cillbhalla.
• Lastigh don cillballa bíonn an ______________
Feidhm: tacaíocht
An Núicléas:Feidhm: Rialú an chill, sintisíu DNA, cilldeighilt srl.. Struchtúr - (a) Scannán núicleach thart air an núicléas. (b) Póireanna sa núicléas (c) Núicléaplasma- sreabhach sa núicléas. (d) Núiclín & chrómaitin sa núicleaplasma.• Crómasóim: Ábhair géiniteach/oidhreachtúil.
(DNA) In Orgánach, bíonn an DNA céanna i ngach uile ceall.
Miteacoindre:Miteacoindre ag gach orgánaigh ACH na baictéar. Feidhm: Riospráid na gceall. A lán miteacoindre i gcealla a mbíonn alán fuinnimh ag teastáil uathu m.s: Tá a bhfoinse DNA féin ag miteachoindre ‘Because mitochondria are structurally strong & protect the DNA they contain, mitochondrial DNA is useful for identifying victims of mass disasters, like the Tsunami, where the nuclear DNA in the cells could have been degraded or damaged. It is also often used in Cold Cases.
Clóraplastaí:• Bíonn lí clóraifill iontu (dath
glas ar phlandaí) Struchtúr - Cruth dioscaí. • Scannán seachtrach &
scannán inmheánach
Feidhm an chlóraplast - Déanann na chlóraplastaí carbaihiodráití ó sholas na gréine. Fótaisintéis.
Ribeasóim:• Aigéad ribeanúicleasach
(RNA) a dhéantar sna ribeasóim
Feidhm: próitéiní a dhéanamh.
Cealla Prócarótacha agus Eocarótacha
Prócarótacha Eocarótacha
1. Gan Núicléas2. Gan Orgánáidí ms: chlóraplastaí,mitecoindre3. Cealla beaga- Bactéir
1. Núicléas2. Orgánáidí ms: chlóraplastaí,miteacoindre3. Cealla móra ms: fungais, plandaí, ainmhí
Codanna Struchtúr Feidhm
CillscannánLipidí & Próitéiní. Níl aon chruth cinnte
rialaíonn gabháil substaintí
NúicléasScannán ti mpeall crómasóim Rialaíonn sé an chil l
Núiclín DNA, RNA, próitéin Déantar RNA anseo
Scannán Núicléach Scannán plasma dúbailte Coinníonn sé an núicléas
Póireanna Núicléach
Coimpléascach - próitéin rialaíonn gabháil substaintí sa núicléas
Folúisín Spás sa cíteplasma Stór uisce & salann
Miteacoindre Orgánáid le 2 scannán Tarlaíonn riospráid anseo
Ribeasóim RNA & próitéin Déanann siad próitéiní
CillbhallaCeallalós -polaisiúicrid Neart a chur sa planda &
tacú leis
ChlóraplaistScannán dúbailte le clóraifi l l Tarlaíonn fótaisintéis anseo.
Turg: (a)Micreascóp Solais a úsáid
(b) Cill Ainmhí ruaimnithe & neamh ruaimnithe a ullmhú
(c) Cill Planda ruaimnithe & neamh ruaimnithe a ullmhú
O.B. Scríobh síos na sonraí faoi na turgnaimh ar cúl do cóipleabhair
• Teideal:• Do breathniúcáin• Hipitéis• Modh a rinne tú an
turgnaimh• Conclúd/Torthaí a fhuair tú• Pictúir do cad A CHONAIC
tú faoin micreascóip