studia podyplomowe „prawo ochrony unii … · 5 studia podyplomowe „prawo ochrony Środowiskaw...

1

STUDIA PODYPLOMOWE

„PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA W PRAWIE

UNII EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM”

STUDIA PODYPLOMOWE

"OCHRONA ŚRODOWISKA W PRAWIE UNII

EUROPEJSKIEJ I W PRAWIE POLSKIM”

Publiczne prawo dostępu do informacji o środowisku i jego ochronie

Barbara Iwańska

7 kwietnia 2018 r.

2

I. DOSTĘP DO INFORMACJI O ŚRODOWISKU I JEGO OCHRONIE NA POZIOMIE MIĘDZYNARODOWYM

3

➢ Konwencja sporządzona w Aarhus dnia 25 czerwca 1998 r. o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (Dz. U. z dnia 9 maja 2003 r.)

➢ Protokół w sprawie rejestrów uwalniania i transferu zanieczyszczeń do Konwencji o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska, sporządzony w Kijowie dnia 21 maja 2003 r.

4

Cel Konwekcji - Artykuł 1 KA

W celu przyczynienia się do ochrony prawa każdej osoby, z obecnego oraz przyszłych pokoleń, do życia w środowisku odpowiednim dla jej zdrowia i pomyślności, każda ze Stron zagwarantuje, w sprawach dotyczących środowiska, uprawnienia do dostępu do informacji, udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępu do wymiaru sprawiedliwości zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji.

➢ dostęp do informacji,

➢ udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji

➢ dostęp do wymiaru sprawiedliwości

5

➢ Konwencja określa standard minimalny (art. 3 ust. 3 KA oraz art. 3 ust 6 KA)

➢ Przewiduje dwa tryby udostępniania informacji o środowisku określać w tym zakresie minimalne wymagania

➢ na wniosek – art. 4

➢ rozpowszechnianie informacji m.in. przez tworzenia spójnego, ogólnokrajowego system wykazów lub rejestrów zanieczyszczeń – art. 5

➢ Protokół w sprawie rejestrów uwalniania i transferu zanieczyszczeń

cel: rozszerzenie dostępu społeczeństwa do informacji poprzez utworzenie spójnych, zintegrowanych, ogólnokrajowych rejestrów uwalniania i transferu zanieczyszczeń (PRTR),, który mógłby ułatwić udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji w sprawach dotyczących środowiska, jak również przyczynić się do zapobiegania i redukcji zanieczyszczenia środowiska

6

➢ Implementacja Konwencji w prawie UE i prawie krajowym

– Rozporządzenie 1367/2006/WE

– Dyrektywa 2003/4

➢ Implementacja Protokołu w prawe UE i krajowym:

– Rozporządzenie Nr 166/2006 w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń (…) (tzw. rozporządzenie PRTR)

– art. 236a – 236d ustawy z dnia 21 27 kwietnia 2001 – Prawo ochrony środowiska: Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń

2

STUDIA PODYPLOMOWE



7

II. DOSTĘP DO INFORMACJI O ŚRODOWISKU I JEGO OCHRONIE – PRAWO UE

8

1. PODSTAWY TRAKTATOWE

Artykuł 15 TFUE (zasada otwartości działania, prawo dostępu do dokumentów instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii, z którego korzystanie (zasady i ograniczenia) jest przedmiotem rozporządzeń unijnych.

9

2. DOSTĘP DO INFORMACJI DOTYCZĄCYCH ŚRODOWISKA OD INSTYTUCJI, ORGANÓW, JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UE

➢ Rozporządzenie nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji

➢ Rozporządzenie 1367/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 r. w sprawie zastosowania postanowień Konwencji z Aarhus o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska do instytucji i organów Wspólnoty

✓ realizacji zobowiązań wynikających z Konwencji z Aarhus

✓ poprzez ustanowienie przepisów regulujących zastosowanie postanowień Konwencji do instytucji i organów Wspólnoty m.in. w celu zagwarantowanie prawa dostępu do informacji dotyczących środowiska i rozpowszechnienia tych informacji

10

Rozporządzenie 1049/2001

➢ Każdy obywatel Unii, każda osoba fizyczna lub prawna zamieszkałalub mająca siedzibę w państwie członkowskim ma prawo dostępu dodokumentów instytucji

➢ instytucje mogą udzielać dostępu do dokumentów wszelkimosobom fizycznym lub prawnym niezamieszkałym lub niemającymsiedziby w państwie członkowskim.


➢ wnioskodawca” każda osoba fizyczna lub prawna, występującą zwnioskiem o udostępnienie informacji dotyczących środowiska

➢ bez dyskryminacji ze względu na obywatelstwo, narodowość lubmiejsce zamieszkania, a w przypadku osób prawnych – bezdyskryminacji ze względu na zarejestrowaną siedzibę lub faktycznegłówne miejsce prowadzenia działalności.

11


Parlament Europejskie, Rada i Komisja


„instytucja lub organ Wspólnoty” - każda instytucja publiczna,organ, urząd lub agencję ustanowioną przez Traktat lub na jegopodstawie, z wyjątkiem przypadków, gdy działają one jako władzasądownicza lub ustawodawcza.

12


➢ dokumenty przechowywane przez instytucję, tj. dokumentysporządzane lub otrzymywane przez nią i pozostające w jejposiadaniu, we wszystkich obszarach działalności UniiEuropejskiej


➢ „informacja dotycząca środowiska” oznacza informację wformie pisemnej, wizualnej, dźwiękowej, elektronicznej lub winnej formie materialnej, dotyczącą:

3

STUDIA PODYPLOMOWE



13

• stanu elementów środowiska

• Czynników (takich jak substancje, energia, hałas, promieniowanie lub odpady, w tym odpady radioaktywne, emisje, zrzuty i inne rodzaje zanieczyszczeń wprowadzanych do środowiska, które wpływają lub mogą wpływać na elementy środowiska

• Środków, takich jak polityki, przepisy prawne, plany, programy,porozumienia w sprawie ochrony środowiska, oraz działańwpływających lub mogących wpłynąć na elementy i czynniki, jakrównież środków i działań, które mają na celu ochronę tychelementów;

• sprawozdań na temat wykonania przepisów prawnych dotyczących ochrony środowiska;

• analiz kosztów i korzyści oraz innych analiz gospodarczych i założeń wykorzystywanych w ramach środków i działań

• stanu ludzkiego zdrowia i bezpieczeństwa (…)

14


➢ Na podstawie pisemnego wniosku, albo bezpośrednio wformie elektronicznej, albo poprzez rejestr

➢ Publikacje w Dzienniku Urzędowym


➢ Artykuł 4: konkretyzacja zasad gromadzenia irozpowszechniania informacji dotyczących środowiska

➢ Art. 5: Jakość informacji dotyczących środowiska (aktualne,dokładne i porównywalne)

15


➢ Wyjątki – art. 4


➢ Artykuł 6: Zastosowanie wyjątków dotyczących wniosków o udzielenie informacjidotyczących środowiska

- Klauzula nadrzędnego interesu publicznego (ujawnienie informacji istnieje wprzypadku, gdy wnioskowane informacje dotyczą emisji do środowiska)

- wykładnia zawężająca, z uwzględnieniem interesu publicznego, któremu służyujawnienie, oraz tego, czy wnioskowane informacje dotyczą emisji dośrodowiska.

- Dodatkowa przesłanka (negatywny wpływ na ochronę środowiska, któregodotyczą informacje, takiego jak miejsca lęgowe rzadkich gatunków)

16


➢ Wniosek w dowolnej formie bez obowiązku uzasadnienia

➢ Precyzyjny

➢ Rozpatrywanie wniosków wstępnych i wniosków potwierdzających

➢ Dostęp po złożeniu wniosku

➢ całkowita lub częściowa odmowa - instytucja informuje wnioskodawcę odostępnych dla niego środkach prawnych (wszczęcie postępowania sądowegoprzeciwko instytucji lub złożeniu skargi u Rzecznika Praw Obywatelskich)


➢ Dodatkowo: Wnioski o uzyskanie dostępu do informacji, które nie są w posiadaniuinstytucji lub organu Wspólnoty - obowiązek poinformowania o właściwej instytucjilub przekazanie wniosku

17

3. Harmonizacja publicznego prawa dostępu do informacji

dotyczących środowiska

18

Źródła prawa

➢ Dyrektywa 2003/4/ WE w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylająca dyrektywę Rady 90/313/EWG

➢ Dalsze przepisy szczególne regulujące udostępniania określonych informacji o środowisku

4

STUDIA PODYPLOMOWE



19

Cele dyrektywy 2003/4

➢ Gwarantuje publiczny dostęp do informacji dotyczących środowiska, które znajdują się w posiadaniu organów władzy publicznej lub które są dla tych organów przeznaczone, zarówno na wniosek, jak i poprzez aktywne rozpowszechnianie informacji o środowisku.

• Określa podstawowe warunki i praktyczne ustalenia dotyczące realizacji prawa dostępu do informacji o środowisku

20

Standard minimalny

➢ Postanowienia niniejszej dyrektywy nie wpływają na prawo Państwa Członkowskiego do utrzymywania lub wprowadzania środków pozwalających na dostęp do informacji w stopniu szerszym, niż jest to wymagane przez niniejszą dyrektywę (motyw 24);

➢ podstawa prawna dyrektywy – obecny art. 192 TFUE –harmonizacja minimalna (art. 193 TFUE)

21

Prawo dostępu do informacji o środowisku

Art. 1.

Państwa Członkowskie zapewniają, że organy władzy publicznej, zgodnie z postanowieniami niniejszej dyrektywy, są obowiązane udostępnić informacje o środowisku, które znajdują się w ich posiadaniu lub które są dla nich przeznaczone, każdemu wnioskodawcy na jego wniosek, bez konieczności wykazania przez niego interesu.

22

"Informacje o środowisku„

➢ Art. 2 ust. 1 dyrektywy - informacje w dowolnej formie dotyczące:

• a) stanu elementów środowiska (…)

• b) czynników, takich jak substancje, energia, hałas, promieniowanie lub odpady, włączając w to odpady radioaktywne, emisje, zrzuty i inne rodzaje zanieczyszczeń wprowadzanych do środowiska, które wpływają lub mogą wpłynąć na elementy środowiska, o których mowa w lit. a);

• c) środków (łącznie ze środkami administracyjnymi), takich jak polityki, przepisy prawne, plany, programy, porozumienia w sprawie ochrony środowiska, oraz działań wpływających lub mogących wpłynąć na elementy i czynniki, o których mowa w lit. a) i b), jak również środków i działań, które mają na celu ochronę tych elementów;

23

• d) raportów na temat realizacji przepisów prawnych dotyczących ochrony środowiska;

• e) analiz kosztów i korzyści oraz innych analiz gospodarczych i założeń wykorzystanych w ramach środków i działań, o których mowa w lit. c); oraz

• f) stanu ludzkiego zdrowia i bezpieczeństwa, łącznie, gdzie właściwe, ze skażeniem łańcucha pokarmowego, warunkami życia człowieka, obiektami kultury i budowlami w stopniu, w jakim oddziałują na nie lub mogą oddziaływać: stan elementów środowiska, o których mowa w lit. a) lub, poprzez te elementy, czynniki i środki, o których mowa w lit. b) i c).

24

Informacja o środowisku jako kryterium zastosowania dyrektywy

Sprawa C-204/09 : „prawo dostępu zagwarantowane dyrektywą 2003/4 występuje wyłącznie wtedy, gdy żądane informacje objęte są przewidzianymi w tej dyrektywie wymogami dotyczącymi publicznego dostępu, co zakłada w szczególności, iż stanowią one „informacje o środowisku” w rozumieniu art. 2 pkt 1 tej dyrektywy, co powinien zweryfikować sąd odsyłający w odniesieniu do zawisłego przed nim sporu”.

5

STUDIA PODYPLOMOWE



25

Czy zakresem pojęcia „informacja o środowisku” objęta jest informacja dotyczącą administracyjnych kar pieniężnych za naruszenie obowiązku znakowania produktów

GMO

➢ C-316/01 : Inf. o wymierzonych administracyjnych karach pieniężnych za naruszenie obowiązku znakowania produktów GMO ( stan prawny według dyrektywy 90/313 ) nie stanowi informacji o środowisku i jego ochronie

➢ Obecny art. 2 ust. 1 lit. : informacją o środowisku jest informacja dotycząca:

f) stanu ludzkiego zdrowia i bezpieczeństwa, łącznie, gdzie właściwe, ze skażeniem łańcucha pokarmowego, warunkami życia człowieka, obiektami kultury i budowlami w stopniu, w jakim oddziałują na nie lub mogą oddziaływać: stan elementów środowiska, o których mowa w lit. a) lub, poprzez te elementy, czynniki i środki, o których mowa w lit. b) i c).

26

Czy zakresem pojęcia „informacja o środowisku” objęta jest informacja przedłożona w ramach postępowania administracyjnego

C-266/09: „informacja o środowisku obejmuje informacje „przedłożone w ramach krajowego postępowania w sprawie wydania lub rozszerzenia zezwolenia na dopuszczenie do obrotu środka ochrony roślin w odniesieniu do ustalenia maksymalnej ilości zawartości pestycydów, ich składnika lub produktów przetworzonych w artykułach spożywczych albo napojach„ ((teza1)

• w spornej decyzji odmówiono ujawnienia badań na temat pozostałości środków ochrony roślin w lub na warzywach i protokołów prób polowych przekazanych w ramach postępowania w sprawie rozszerzenia zezwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu

• Tego rodzaju informacje, mimo że nie zawierają one bezpośrednio oceny skutków tych pozostałości dla zdrowia ludzkiego, dotyczą elementów środowiska, które wiążą się z ryzykiem zmiany zdrowia ludzkiego w przypadku nadmiernej obecności tych pozostałości

27

"Organ władzy publicznej" ( Art.. 2 ust. 2 dyrektywy)

• a) rząd lub inny organ administracji publicznej, włączając publiczne organy doradcze, na szczeblu krajowym, regionalnym lub lokalnym;

• b) osobę fizyczną lub prawną, która na mocy prawa krajowego sprawuje publiczne funkcje administracyjne, łącznie z konkretnymi obowiązkami, działaniami lub usługami dotyczącymi środowiska oraz

• c) osobę fizyczną lub prawną sprawującą publiczne obowiązki lub funkcje lub świadczącą publiczne usługi dotyczące środowiska i podlegającą organowi lub osobie, o których mowa w lit a) lub b).

Państwa Członkowskie mogą postanowić, że powyższa definicja nie dotyczy organów lub instytucji pełniących funkcje o charakterze sądowym lub ustawodawczym (…).

28

Sposób interpretacji pojęcia „organy lub instytucje pełniące funkcje o charakterze […] ustawodawczym”

czy funkcje o charakterze ustawodawczym pełnią również takie organy i instytucje, którym prawo państwa członkowskiego powierzyło kompetencje i prawa do

współdziałania w procesie legislacyjnym, w szczególności do wniesienia projektu ustawy i wyrażania opinii dotyczących projektów ustaw?

C- 204/09: przyjęcie wykładni funkcjonalnej pojęcia „organów lub instytucji pełniących funkcje o charakterze […] ustawodawczym”, zgodnie z którą można uznać, iż definicją tą w rozumieniu i dla celów stosowania dyrektywy 2003/4 objęte są ministerstwa mające na mocy prawa krajowego za zadanie przygotowywanie projektów ustaw, składanie ich w parlamencie i uczestniczenie w procesie legislacyjnym, w szczególności poprzez formułowanie opinii (pkt 49) .

Ale do czasu zakończenia procesu legislacyjny (pkt 58)

29

Czy organy lub instytucje pełnią funkcje o charakterze ustawodawczym także wówczas, gdy czynności prawodawcze organów wykonawczych podejmowane są na

podstawie upoważnienia zawartego w ustawie wydanej przez parlament?

Na podstawie rozróżnienia między systemem aktów w randze ustawy i systemem aktów wykonawczych TSUE przyjął, że

przyznana w dyrektywie możliwość, by nie traktować jako organów władzy publicznej 'organów lub instytucji pełniących funkcje o charakterze ustawodawczym' nie może dotyczyć organów administracji w zakresie, w jakim opracowują i wydają przepisy

normatywne o randze niższej niż ustawowa (C- 515/11)

30

"Wnioskodawca"

każda osoba fizyczna lub prawna, zwracającą się o udostępnienie informacji o środowisku

bez konieczności wykazania przez niego interesu

6

STUDIA PODYPLOMOWE



31

Termin udostępniania informacji o środowisku

➢ co do zasady tak szybko jak to możliwe, bez zbędnej zwłoki oraz z uwzględnieniem terminu postulowanego przez wnioskodawcę

➢ najpóźniej, w ciągu miesiąca po otrzymaniu przez organ władzy publiczne wniosku z możliwością przedłużenia terminu do dwóch miesięcy

➢ Dwumiesięczny termin przewidziany w art. 3 ust. 4 dyrektywy jest terminem wiążącym ( C-186/04).

➢ Milczenie administracji – z punktu widzenia ochrony prawnej może być dorozumiana odmowa ( C-186/04)

➢ dorozumiana decyzja odmowna stanowi „odpowiedź, ale powinna być uznana za niezgodną z prawem z uwagi na wymóg uzasadnienia odmowy udzielenia informacji ( C-186/04)

32

Forma lub format udostępnienia informacji o środowisku (art. 3 ust. 4 dyrektwy)

➢ co do zasady zgodnie z wnioskiem, chyba że:

– Informacje te są już publicznie dostępne lub

– udostępnianie informacji przez organ władzy publicznej w innej formie lub formacie jest uzasadnione, przy czym organ władzy publicznej przedstawia powody udostępniania informacji w innej formie lub formacie.

33

Kategorie wyjątków

Art. 4 ust. 1 dyrektywy:

➢ Organ nie posiada informacji będących przedmiotem wniosku

➢ wniosek jest wyraźnie nieuzasadniony;

➢ wniosek jest sformułowany zbyt ogólnie

➢ wniosek dotyczy materiału będącego w trakcie opracowywania lub nieukończonych dokumentów lub danych;

➢ wniosek dotyczy materiałów przeznaczonych do wewnętrznego komunikowania się, przy czym należy uwzględnić publiczny interes ujawnienia informacji.

34

Kategorie wyjątków

Art. 4 ust. 2 dyrektywy: Państwa Członkowskie mogą zdecydować o odmowie udostępnienia informacji o środowisku, jeśli ujawnienie takich informacji negatywnie

wpłynie na wymieniowe enumeratywnie dane poufne

35

Czy możliwe jest rozszerzenie katalogu wyjątków w prawie krajowym ?

Krajowy przepis upoważniający organy władzy publicznej do odmowy dopuszczenia konsultacji lub dostarczenia dokumentu administracyjnego, którego rozpowszechnianie

mogłoby zaszkodzić, "ogólnie, tajemnicom chronionym przez ustawę", należy traktować jako podstawę odmowy rejestracji, która nie została wymieniona w enumeratywnym wykazie wyjątków zawartych w art. 3 ust. 2 akapit pierwszy dyrektywy 90/313, w związku z czym wykracza w sposób wyraźny poza zakres

wymienionych w tym przepisie wyjątków.(C-233/00, pkt 57, 59-60) Eurlex

36

Zasady interpretacji podstaw odmowy?

– Interpretacja zawężająca

C- 204/09: Artykuł 4 ust. 2 akapit pierwszy lit. a) dyrektywy 2003/4 należy interpretować w ten sposób, że ustanowiony w nim warunek, by poufność obrad

organów władzy publicznej była przewidziana prawnie, można uznać za spełniony, w przypadku gdy w prawie krajowym danego państwa

członkowskiego istnieje przepis przewidujący w sposób ogólny, że poufność obrad organów władzy publicznej stanowi powód odmowy dostępu do

informacji o środowisku, które znajdują się w posiadaniu tych organów, o ile prawo krajowe jasno określa pojęcie obrad, co powinien zweryfikować sąd

krajowy.

7

STUDIA PODYPLOMOWE



37

Zasady interpretacji podstaw odmowy?

– ujawnianie informacji powinno stanowić regułę

– obowiązek każdorazowego wyważania czy interes, któremu ma służyć ujawnienie informacji, nie przeważa nad interesem dyktującym odmowę udostępnienia informacji

➢ C-266/09: „obowiązek wyważania interesu publicznego, któremu ma służyć ujawnienie informacji o środowisku, z interesem szczególnym dyktującym odmowę

udostępnienia informacji - musi następować w każdym konkretnym przypadku przedłożonym właściwym organom, nawet jeżeli prawodawca krajowy określi w

przepisie o charakterze generalnym kryteria umożliwiające ułatwienie tej porównawczej oceny istniejących interesów”

38

C-71/10: w ramach porównywania publicznego interesu ujawnienia informacji z interesem dyktującym odmowę ich udostępnienia w celu oceny wniosku zmierzającego

do udostępnienia takich informacji osobie fizycznej lub prawnej można uwzględnić kumulatywnie kilka przyczyn odmowy wskazanych w tym przepisie)

39

Zasada jawności danych o emisjach

Art.. 4 ust. 2 dyrektywy: (…) Państwa Członkowskie nie mogą na mocy ust. 2 lit. a), d), f), g) i h) zdecydować o odmowie udostępnienia informacji, jeśli dotyczą one emisji do środowiska.

40

Jak Trybunał interpretuje pojęcie „emisja do środowiska” w rozumieniu art. 4 ust. 2 akapit drugi dyrektywy 2003/4. (sprawa C-442/14 - środek ochrony roślin lub produkt

biobójczy)

➢ nie należy przyjmować zawężającej wykładni pojęcia emisja

➢ rozróżnienie między emisjami, odprowadzaniem i innego rodzaju uwalnianiem jestpozbawione znaczenia w świetle przyświecającego dyrektywie 2003/4 celupolegającego na ujawnianiu informacji o środowisku i miałoby sztuczny charakter

➢ Pojęcie „emisji do środowiska” w rozumieniu nie powinno zostać ograniczone doemisji pochodzących z niektórych instalacji przemysłowych. z wykluczeniem emisjiwynikające z zastosowania środków ochrony roślin lub produktów biobójczych(czylipochodzących z innych źródeł, emisje wynikające z rozpylania produktu dopowietrza lub z jego

➢ Chodzi o rzeczywiste lub przewidywalne emisje danego produktu lub danejsubstancji w normalnych lub realistycznych warunkach użycia.

41

Jak Trybunał interpretuje pojęcie „informacji dotyczących emisji do środowiska” w rozumieniu art. 4 ust. 2 akapit drugi dyrektywy 2003/4.

„w zakres pojęcia „informacji dotyczących emisji do środowiska” wchodzą wskazówki dotyczące natury, składu, ilości, daty i miejsca „emisji do środowiska” środków ochrony

roślin i produktów biobójczych oraz substancji zawartych w tych produktach,

jak również dane dotyczące bardziej i mniej długoterminowych skutków tych emisji dla środowiska, a w szczególności informacje dotyczące pozostałości obecnych

w środowisku po zastosowaniu danego produktu oraz badania dotyczące pomiaru znoszenia rozpylanej substancji przy takim zastosowaniu, niezależnie od tego, czy dane te pochodzą z badań (semi-)polowych, badań laboratoryjnych lub badań dotyczących

translokacji” ( C-442/14, pkt 96).

42

Czy dyrektywa zobowiązuje do udostępnienia informacji częściowej ?

Art.. 4 ust. 4 dyrektywy : Informacje o środowisku będące w posiadaniu organów władzy publicznej lub dla nich przeznaczone, które są przedmiotem wniosku, są

udostępniane częściowo, jeśli z całości tych informacji można wydzielić informacje, do których stosuje się postanowienia ust. 1 lit. d) i e) (materiału będącego w trakcie

opracowywania lub przeznaczonych do wewnętrznego komunikowania się ) oraz ust. 2 (dane poufne) .

C-442/14: Artykuł 4 ust. 2 akapit drugi dyrektywy 2003/4 należy interpretować w ten sposób, że w przypadku wniosku o dostęp do informacji dotyczących emisji do

środowiska, których ujawnienie naruszyłoby jeden z interesów wskazanych w art. 4 ust. 2 akapit pierwszy lit. a), d), f)–h) tej dyrektywy, należy ujawnić tylko istotne

dane, które mogą zostać wyciągnięte ze źródła informacji i które dotyczą emisji do środowiska, jeżeli możliwe jest oddzielenie tych danych od innych informacji

zawartych w owym źródle, co powinien zweryfikować sąd odsyłający.

8

STUDIA PODYPLOMOWE



43

Czy udostepnienie informacji podlega opłacie?

Artykuł 5 dyrektywy

• 1. Dostęp do publicznych rejestrów lub wykazów ustanowionych i utrzymywanych zgodnie z art. 3 ust. 5 oraz sprawdzanie na miejscu informacji będących przedmiotem wniosku, nie podlega opłacie.

• 2. Organy władzy publicznej mogą pobierać opłatę za dostarczenie informacji o środowisku, jednak opłata taka nie przekracza uzasadnionej kwoty.

• 3. Jeśli pobierane są opłaty, organy władzy publicznej publikują i udostępniają wnioskodawcom wykazy takich opłat, jak również informacje na temat okoliczności, w których opłaty mogą być pobierane lub uchylane.

44

Czy można pobierać opłatę w sytuacji odmowy udostępnienia informacji?

C- 217/97: opłata naliczona w przypadku, gdy wniosek o udzielenie informacji został odrzucony, nie może zostać uznana za uzasadnioną, ponieważ w takim przypadku informacje nie zostały faktycznie udzielone w rozumieniu art. 5 dyrektywy)

45

Pojęcie „uzasadnionej opłaty”

➢ C-217/97 (opłata nie może przekraczać pewnej uzasadnionej wartości; brak możliwości przerzucenia na podmioty wnioskujące o udzielenie informacji całości kosztów faktycznie poniesionych z budżetu państwa na czynności związane z wyszukaniem informacji)

➢ Nie może stanowić bariery w dostępie do informacji

➢ opłaty, winny dotyczyć „udostępnienia” wnioskowanych informacji o środowisku (C-71/14, pkt )

➢ wszystkie elementy, na podstawie których opłata jest obliczana muszą być udostępnione (C-71/14, pkt 29)

46

Czy koszty poniesione w związku z utrzymywaniem bazy danych wykorzystywanej do celów udostępniania informacji o środowisku,

jak i koszty ogólne związane z czasem przeznaczonym przez pracowników danego organu władzy publicznej, po pierwsze, na utrzymywanie tej bazy danych, a po drugie,

na udzielanie odpowiedzi na indywidualne wnioski o udostępnienie informacji,

stanowią elementy dotyczące „udostępnienia” informacji o środowisku?

47

Artykuł 5 dyrektywy

• 1. Dostęp do publicznych rejestrów lub wykazów ustanowionych i utrzymywanych zgodnie z art. 3 ust. 5 oraz sprawdzanie na miejscu informacji będących przedmiotem wniosku, nie podlega opłacie.

• 2. Organy władzy publicznej mogą pobierać opłatę za dostarczenie informacji o środowisku, jednak opłata taka nie przekracza uzasadnionej kwoty.

Sprawa C-71/14 (pkt 32-39)

➢ Różnica miedzy „dostępem” a „udostępnieniem” („dostarczeniem”)

➢ Nieodpłatny charakter dostępu do wspomnianych rejestrów, wykazów i infrastruktury pozwalającej na zapoznanie się z informacjami, przewidziany w art. 5 ust. 1 umożliwia ustalenie kosztów związanych z udostępnianiem informacji

➢ koszty spowodowane utrzymywaniem bazy danych nie mogą być uwzględnione przy obliczaniu opłaty za „udostępnianie” informacji o środowisku.

48

➢ koszty związane z „udostępnieniem” informacji o środowisku, które mogą zostać pobrane obejmują:

- nie tylko opłaty pocztowe i koszt sporządzenia fotokopii,

- ale również koszty związane z czasem przeznaczonym przez pracownikówdanego organu władzy publicznej na udzielenie odpowiedzi na indywidualnewnioski o udostępnienie informacji, co obejmuje między innymi czasprzeznaczony na poszukiwanie wnioskowanych informacji i nadanie imwymaganej formy (pkt. 39)

9

STUDIA PODYPLOMOWE



49

Ochrona prawna

– droga administracyjna i sądowa

– w sytuacji gdy wniosek o udostępnienie informacji został zignorowany, niesłusznie odrzucony (w całości lub częściowo), nieodpowiednio rozpatrzony lub w inny sposób potraktowany niezgodnie z uregulowaniami art. 3, 4 lub 5 dyrektywy

– Środki krajowe (zasada autonomii proceduralnej), zgodne z zasadą równoważności i skuteczności (C-71/14)

50

Pozostałe gwarancje prawa dostępu do informacji o środowisku na wniosek:

– Jakość informacji o środowisku

– Udostępnianie informacji na temat procedur pomiarowych, łącznie z metodami analiz, pobierania i przygotowywania próbek, wykorzystanych przy opracowywaniu informacji lub dotyczące wykorzystanych procedur standardowych

– obowiązek organów władzy wspierania społeczeństwa w jego dążeniu do uzyskania dostępu do informacji

– obowiązek PC ustalenia praktyczne rozwiązań, pozwalających na skuteczne udostępnianie informacji o środowisku (tworzenie wykazów organów władzy publicznej, które są publicznie dostępne; wyznaczenie urzędników ds. informacji; infrastruktura; rejestry lub wykazy; punkty informacyjne)

51

Rozpowszechnianie informacji o środowisku - art. 7 dyrektywy ➢ obowiązek aktywnego i systematycznego rozpowszechniania informacji

wykorzystując komunikację teleinformatyczną i/lub technologię elektroniczną, bazy danych

➢ dyrektywa określa zakres informacji, które mają być udostępniane i rozpowszechniane (np. przepisy prawne, dokumenty planistyczne odnoszące się do środowiska; niektóre raporty; dane pochodzących z monitoringu działalności, która wpływa lub może wpłynąć na środowisko; czy oceny ryzyka dotyczące elementów środowiska

➢ szczególne obowiązki odnoszące się do sprawozdań i raportów

➢ szczególne obowiązki w przypadku bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzkiego lub środowiska, spowodowanego przez działalność człowieka lub przyczyny naturalne - obowiązek rozpowszechniania natychmiast i bez zwłoki.

➢ granice obowiązku rozpowszechniania informacji – wyjątki określone art. 4 ust. 1 i 2 dyrektywy 2003/4

52

III. DOSTĘP DO INFORMACJI O ŚRODOWISKU

W PRAWIE POLSKIM

53

Źródła prawa

➢ Konstytucja RP (art. 51, 54, 61, 74 ust. 3 w zw. z art. 81 Konstytucji RP)

➢ Konwencja sporządzona w Aarhus dnia 25 czerwca 1998 r. o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska (Dz. U. z dnia 9 maja 2003 r.)

➢ Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej

➢ Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko

➢ Dalsze przepisy szczególne konkretyzujące dostęp do określonych informacji o środowisku.

➢ Prawo UE

54

Konstytucja RP

Art. 54. Konstytucji

1. Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.

10

STUDIA PODYPLOMOWE



55


• 1. Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.

• 2. Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu.

• 3. Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.

• 4. Tryb udzielania informacji, o których mowa w ust. 1 i 2, określają ustawy, a w odniesieniu do Sejmu i Senatu ich regulaminy.

56


3. Każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska.


Praw określonych w art. (…) i art. 74-76 można dochodzić w granicachokreślonych w ustawie.

57

USTAWY

➢ Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej

➢ Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (dalej jako ustawa środowiskowa)

➢ Dalsze przepisy szczególne konkretyzujące dostęp do określonych informacji o środowisku.

58

Relacje między ustawą o dostępie do informacji publicznej a ustawą środowiskową

wyrok NSA z dnia 20 marca 2012 r. I OSK 2451/11, LEX nr 1285013; przywołany za M. Bar, J. Jendrośka: Komentarz…, 2014)

➢ Przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej nie naruszają innych ustaw określających odmiennie zasady i tryb dostępu do informacji, będących informacjami publicznymi (Norma kolizyjna – art. 1 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej )

➢ „Tryb udostępnia informacji publicznej dotyczącej środowiska i jego ochrony jest trybem szczególnym w stosunku do trybu udzielania informacji publicznej”

➢ Ustawa o informacji o środowisku ma pierwszeństwo przed ustawą o dostępie do informacji publicznej

59

➢ „Jeśli więc, tak jak to miało miejsce w przedmiotowej sprawie, wnioskodawca nieprawidłowo uzasadnił podstawę swego żądania wskazując na ustawę o dostępie do informacji publicznej zamiast na ustawę o udostępnianiu informacji o środowisku, to organ powinien nadać wnioskowi bieg biorąc pod uwagę materię żądania. Niewątpliwie to materialna treść żądania determinuje postępowanie w sprawie i wskazuje, jakie przepisy mają zastosowanie. [...] Jeżeli materia decyzji dotyczy informacji o środowisku i jego ochrony, to informacji publicznej o tej decyzji udziela się w oparciu o ustawę o udostępnianiu informacji o środowisku".

Zob. także Wyrok WSA w Warszawie z dnia 11 marca 2014 r., IV SA/Wa 2136/13

60

Wyrok NSA z dnia 24 lutego 2016 r. I OSK 2267/14 LEX nr 2080556

„przepisów udip nie stosuje się wyłącznie wtedy, gdy są one nie do pogodzenia z przepisami ustaw szczególnych, które w sposób odmienny regulują zasady i tryb

dostępu do informacji publicznej.

Ustawy, o których mowa w art. 1 ust. 2 udip, można podzielić na ustawy

• ograniczające dostęp do informacji publicznej ze względu na szczególny rodzaj chronionych przez nie dóbr

• oraz ustawy, które nieraz bardzo szczegółowo i obszernie, ale odmiennie niż udipregulują dostęp do określonego rodzaju informacji publicznej”

11

STUDIA PODYPLOMOWE



61

Zastosowanie ustawy o informacji publicznej do dostępu do informacji o środowisku (M. Bar, J. Jendrośka, Komentarz…. 2014; J. Jendrośka, M. Bar, 2005; wyrok WSA w Warszawie z dnia 28.10.2011, IV SA/Wa 1326/11)

➢ ustawa o dostępie do informacji publicznej nie ma zastosowania – w przypadku gdy ustawa o informacji o śr. odmiennie reguluje określone kwestie (np. terminy, opłaty, wyjątki, zasadniczy sposób udostępniania, udostępnianie informacji przetworzonej)

➢ Ustawa o dostępie do informacji publicznej ma zastosowanie – w przypadku gdy ustawa o informacji o śr. częściowo reguluje określone kwestie (np. rodzaje informacji podlegających udostępnianiu poprzez Biuletyn Informacji Publicznej, zasady prowadzenia Biuletynu)

➢ Ustawa o dostępie do informacji publicznej ma zastosowanie – w przypadku gdy ustawa o informacji o śr. nie reguluje określonych kwestii (np. sankcje karne za bezprawne nieudostępnienie informacji publicznej czy prawo dostępu do posiedzeń kolegialnych organów)

62

Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na

środowisko (dalej jako ustawa środowiskowa)

63

Kto może domagać się informacji o środowisku i jego ochronie ?

Powszechne prawo do informacji o środowisku

• Każdy ma prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska (art. 74 ust. 3 Konstytucji RP).

• Każdy ma prawo do informacji o środowisku i jego ochronie na warunkach określonych ustawą (art. 4 ustawy o informacji o środowisku)

• Władze publiczne są obowiązane do udostępniania każdemu informacji o środowisku i jego ochronie, które są informacjami znajdującymi się w posiadaniu władz publicznych lub informacjami przeznaczonymi dla władz publicznych, w zakresie, w jakim nie dotyczy to ich działalności ustawodawczej, a w przypadku sądów i trybunałów - działalności orzeczniczej.) art. 8 ustawy o informacji o środowisku)

• Od podmiotu żądającego informacji o środowisku i jego ochronie nie wymaga się wykazania interesu prawnego lub faktycznego (art. 13 ustawy o informacji o środowisku).

64

Od kogo możemy się domagać informacji o środowisku i jego ochronie (pojęcie władzy publicznej) ?

65

Art. 8. ustawy środowiskowej

Władze publiczne są obowiązane do udostępnianiakażdemu informacji o środowisku i jego ochronie, które

- są informacjami znajdującymi się w posiadaniu władzpublicznych

- lub informacjami przeznaczonymi dla władz publicznych,

- w zakresie, w jakim nie dotyczy to ich działalnościustawodawczej, a w przypadku sądów i trybunałów -działalności orzeczniczej.

66

Art. 3 ust. 1 pkt 15 a ustawy o informacji:

• władze publiczne - rozumie się przez to: Sejm, Senat, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, organy administracji, sądy, trybunały oraz organy kontroli państwowej i ochrony prawa;

12

STUDIA PODYPLOMOWE



67

Art. 3 ust. 1 pkt 9 ustawy o informacji

przez organ administracji – rozumie się przez to:

• a) ministrów, centralne organy administracji rządowej, wojewodów, działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego,

• b) inne podmioty wykonujące zadania publiczne dotyczące środowiska i jego ochrony

68

Przedmiot udostępnienia

- informacja o środowisku (art. 8 w zw. z art. 9 ustawy i art. 3 ust.1 pkt pkt 2,3, ustawy)

- będąca w posiadaniu organów administracji (rozumie się przez to informację znajdującą się w posiadaniu władz publicznych, wytworzoną przez władze publiczne lub otrzymaną przez władze publiczne od osoby trzeciej;

- lub dla nich przeznaczonych (informacje, którą w imieniu władz publicznych dysponują osoby trzecie, w tym też informację, której władze publiczne mają prawo żądać od osób trzecich)

69

W trybie ustawy o informacji możemy domagać się informacji o środowisku i jego ochronie, która obejmuje informacje dotyczące (art. 9 ust. 1 ustawy o informacji):• 1) stanu elementów środowiska;• 2) emisji, a także zanieczyszczeń, które wpływają lub mogą wpłynąć na

elementy środowiska• 3) wszelkich środków i działań wpływających lub mogących wpłynąć na

elementy środowiska, oraz na emisje i zanieczyszczenia• 4) środków i działań, które mają na celu ochronę elementów środowiska• 5) raportów na temat realizacji przepisów dotyczących ochrony

środowiska;• 6) analiz gospodarczych wykorzystanych w ramach środków i działań, o

których mowa w pkt 3;• 7) stanu zdrowia, bezpieczeństwa i warunków życia ludzi, oraz stanu

obiektów kultury i obiektów budowlanych - w zakresie, w jakim oddziałują na nie lub mogą oddziaływać: stany elementów środowiska lub emisje i zanieczyszczenia, środki lub działania oddziaływujące na elementy środowiska

70

udostępniania informacji o środowisku na wniosek

71

Udostępniania informacji o środowisku na wniosek (forma wniosku)

➢ pisemny wniosek (spór jak należy rozumieć ten wymóg)

➢ bez pisemnego wniosku

- informacje niewymagające wyszukiwania (niejasne pojęcie „niewymagające wyszukiwania”)

- w sytuacji poważnego zagrożenia dla życia zdrowia lub środowiska

72

W jakiej formie może być udostępniona informacji o środowisku?

➢ ustna, pisemna, wizualna, dźwiękowa, elektroniczna lub inna;

➢ co do zasady informacja powinna być udostępniona w formie postulowanej przez wnioskodawcę

13

STUDIA PODYPLOMOWE



73

• Art. 15. 1. Udostępnianie informacji o środowisku i jego ochronie następuje w sposób i w formie określonych we wniosku, chyba że środki techniczne, którymi dysponują władze publiczne, nie umożliwiają udostępnienia informacji w sposób i w formie określonych we wniosku.

• 2. Jeżeli informacja o środowisku i jego ochronie nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonych we wniosku, władze publiczne powiadamiają pisemnie podmiot żądający informacji w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazują, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona.

• 3. Jeżeli w terminie 14 dni od dnia otrzymania powiadomienia, o którym mowa w ust. 2, podmiot żądający informacji nie poinformuje o wyborze sposobu lub formy udostępnienia spośród wskazanych w powiadomieniu, władze publiczne wydają decyzję o odmowie udostępnienia informacji

74

„Ustawa z 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko daje podstawę do wyprowadzenia formy udzielenia informacji - jest to czynność materialno-techniczna, której zewnętrzną formę reguluje art. 15 tej ustawy, natomiast odmowa udzielenia informacji następuje w formie decyzji (decyzja o odmowie udostępnienia w sposób lub w formie określonej we wniosku - art. 15 ust. 3, decyzja o odmowie udostępnienia informacji - art. 20 tej ustawy). Postanowienie NSA z dnia 30 listopada 2010 r., II OW 60/10, LEX nr 743496 –teza 2)

75

W jakim terminie należy rozpoznać wniosek o udostępnienie informacji? (art. 14 ustawy środowiskowej)

– ogólny termin udostępnienia informacji o środowisku, tj. bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca od dnia otrzymania wniosku z możliwością przedłużenia do 2 miesięcy ze względu na stopień skomplikowania sprawy. Termin ten stosuje się także w przypadku odmowy udostępnienia informacji.

– szczególny termin dla udostępniania niektórych dokumentów –

• Niezwłocznie nie później niż w terminie 3 dni od dnia złożenia wniosku; w tym terminie powinny być udostępniane dokumenty, o których dane zamieszcza się w Publicznie Dostępnych Wykazach Danych o Dokumentach (PDWD);

– w dniu złożenia wniosku (w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej, innej katastrofy naturalnej lub awarii technicznej lub innego bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub środowiska)

76

Jaki jest skutek uchybienia terminu ?

➢ Termin instrukcyjny ?

➢ Termin liczony od dnia wszczęcia postępowania (tu: daty doręczenia organowi żądania strony)

➢ dokonanie czynności po upływie tego terminu nie odbiera jej skuteczności

➢ Uchybienie terminu: .

➢ prawo do wniesienia ponaglenia (art. 37 KPA)

➢ skarga do sądu administracyjnego; skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania (można wnieść w każdym czasie po wniesieniu ponaglenia do właściwego organu - art. 53 § 2b PPSA).

77

Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 16 października 2013 r., II SAB/Go 38/13 (LEX nr 1387652)

„W świetle (…) regulacji ustawy z dnia 3 października 2008 r. zaskarżalna bezczynność organu w zakresie udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie zachodzi, gdy

organ nie podejmuje żadnych czynności wobec wniosku, przewidzianych w wyżej wymienionych przepisach, w tym również nie wydaje decyzji o odmowie udzielenia

stosownej informacji.

Przy orzekaniu w sprawie ze skargi na bezczynność organu, sąd nie przeprowadza kontroli określonego aktu lub czynności danego organu, lecz biorąc za podstawę stan

faktyczny i prawny danej sprawy rozstrzyga, czy istotnie organ pozostaje w bezczynności.

Rozpoznając skargę na bezczynność w przedmiocie udzielenia informacji o środowisku, sąd administracyjny bada zatem jedynie, czy organ zobowiązany do udostępnienia

informacji o środowisku wywiązał się z tego obowiązku, czy też pozostaje w opóźnieniu załatwienia wniosku podmiotu ubiegającego się o udostępnienie takiej informacji”

78

Przesłanki odmowy

➢ Informacje ustawowo chronione

➢ Przesłanki dotyczące przedmiotu lub sposobu sformułowani wniosku

➢ brak powiadomienia o wyborze sposobu lub formy udostępnieniaspośród wskazanych w powiadomieniu

14

STUDIA PODYPLOMOWE



79

Dane poufne

Art. 16. 1. Władze publiczne mogą odmówić udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie po rozważeniu interesu publicznego przemawiającego za udostępnieniem informacji w konkretnym przypadku, jeżeli udostępnienie tych informacji może naruszyć:

80

1. ochronę danych przewidzianą przepisami o ochronie informacji niejawnych

2. przebieg toczącego się postępowania sądowego, dyscyplinarnego lub karnego;

3. prawa własności intelektualnej;

4. ochronę danych osobowych, dotyczących osób trzecich, jeżeli jest ona przewidziana odrębnymi przepisami prawa;

5. ochronę informacji lub danych, dostarczonych przez osoby trzecie, jeżeli osoby te, nie mając obowiązku ich dostarczenia i nie mogąc być takim obowiązkiem obciążone, dostarczyły je dobrowolnie , chyba że wyraziły zgodę na ich udostępnianie

81

6. stan środowiska, którego informacja dotyczy

7. ochronę informacji o wartości handlowej,

8. obronność i bezpieczeństwo państwa;

9. bezpieczeństwo publiczne;

10. ochronę tajemnicy statystycznej przewidzianą przepisami o statystyce

publicznej

82

Art. 18. Przepisów art. 16 ust. 1 pkt 4–7 i 10 nie stosuje się, jeżeli informacja dotyczy:

ilości i rodzajów pyłów lub gazów wprowadzanych do powietrza oraz miejsca ich

wprowadzania;

stanu, składu i ilości ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi oraz miejsca ich

wprowadzania;

rodzaju i ilości wytwarzanych odpadów oraz miejsca ich wytwarzania;

poziomu emitowanego hałasu;

poziomu emitowanych pól elektromagnetycznych

83

Sposób sformułowania wniosku lub jego przedmiot

Art. 16 ust. 2. Władze publiczne mogą odmówić udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie, jeżeli:

1) wymagałoby to dostarczenia dokumentów lub danych będących w trakcie opracowywania;

2) wymagałoby to dostarczenia dokumentów lub danych przeznaczonych do wewnętrznego komunikowania się;

3) wniosek jest w sposób oczywisty niemożliwy do zrealizowania;

4) wniosek jest sformułowany w sposób zbyt ogólny (i nie został skonkretyzowany)

84

dokumenty w trakcie opracowywania (z obowiązkiem wskazania organu odpowiedzialnego za przygotowanie dokumentu lub danych

i terminu zakończenia prac)

Wyrok WSA w Warszawie z dnia 28.10.2011 , IV SA/Wa 1326/11

− „ opracowywane dokumenty to dokumenty, których ostateczna wersja nie została jeszcze ustalona”

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska odmówił udostępnienia "Wytycznych Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w zakresie wprowadzania zmian w przebiegu granic i Standardowych Formularzach Danych Obszarów Natura 20000", z uwagi na to przesłankę „dokument w trakcie opracowywania”. W dacie wydania decyzji GDOŚ dysponował projektem tego dokumentu, wskazał jednocześnie przewidywany termin ukończenia prac na tym dokumentem. (skarga na decyzje GDOŚ oddalona)

15

STUDIA PODYPLOMOWE



85

▪ dokumenty lub dane przeznaczonych do wewnętrznego komunikowania się

Wyrok WSA w Warszawie z dnia 28.10.2011 , IV SA/Wa 1326/11

Organ prawidłowo uznał, że prezentacja sporządzona na potrzeby wewnętrznego spotkania Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska i regionalnych dyrektorów ochrony środowiska jest dokumentem przeznaczonym do wewnętrznego komunikowania się w rozumieniu przepisu art. 19 ust. 2 ustawy i z tego powodu nie powinna być przeznaczona do szerszego rozpowszechniania. W ocenie Sądu "Wytyczne" można uznać za pewnego rodzaju "instrukcję" sposobu postępowania przy dokonywaniu ocen oddziaływania na obszary Natura 2000 sporządzoną na potrzeby organów odpowiedzialnych za ochronę środowiska i w tym sensie jest to dokument przeznaczony do „wewnętrznego komunikowania się".

86

Przestanki odmowy określone enumeratywnie

Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 30 listopada 2011 r., II SA/Gd 720/11

„Przede wszystkim wskazać należy, że przesłanki odmowy udzielenia informacji o środowisku zostały wskazane w art. 16 i 17 ustawy. W przepisach tych nie została wymieniona tajemnica skarbowa. Fakt ten, zdaniem Sądu, świadczy o tym, że ustawodawca uznał, że tajemnica skarbowa nie może być w ogóle przeszkodą do udzielenia informacji o środowisku. Odmienna regulacja znajduje się natomiast w ustawie o dostępie do informacji publicznej, gdzie tajemnica skarbowa stanowi podstawę do wydania decyzji odmownej (art. 5 ust. 1, art. 22 ust. 1 i art. 16 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej)”.

wykaz przedsiębiorców, którzy wpłacili do Urzędu Marszałkowskiego opłatę

produktową w latach 2002-2010

87

Przekazanie lub zwrot wniosku

Art.. 19 ust. 2.

Jeżeli wniosek dotyczy informacji nieznajdującej się w posiadaniu władz publicznych, władze te niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania

wniosku:

1) przekazują wniosek podmiotowi, w którego posiadaniu znajduje się żądana informacja, i powiadamiają o tym wnioskodawcę; przepis art. 65 § 1 zdanie drugie

Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio;

2) zwracają wniosek wnioskodawcy, jeżeli nie można ustalić podmiotu, o którym mowa w pkt 1.

„mimo braku wyraźnego odesłania do art. 66 § 3 k.p.a., zwrot wnioskuzainteresowanemu powinien nastąpić w formie postanowienia, na które służyzażalenie” M. Bar, J. Jendrośka, Komentarz do art.19 ustawy o udostępnianiu informacjio środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz oocenach oddziaływania na środowisko, LEX/el., 2014

88

Opłata (art. 26-28)

Art. 26.

1. Wyszukiwanie i przeglądanie w siedzibie władz publicznych dokumentówwyszczególnionych w publicznie dostępnym wykazie jest bezpłatne.

2. Za wyszukiwanie informacji, a także za przekształcanie informacji w formęwskazaną we wniosku, sporządzanie kopii dokumentów lub danych oraz ichprzesłanie władze publiczne pobierają opłaty w wysokości odzwierciedlającejzwiązane z tym uzasadnione koszty.

89

Ochrona prawna w sytuacji odmowy udostępnienia żądanej informacji

Art. 14 ust. 5 ustawy środowiskowej W przypadku odmowy udostępnienia informacji, przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio (termin: bez zbędnej zwłoki, nie później w ciągu miesiąca z możliwością przedłużenia do dwóch miesięcy w uzasadnionych wypadkach)

Art. 20. ustawy środowiskowej

1. Odmowa udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie następuje w drodze decyzji. 2. Do skarg rozpatrywanych w postępowaniu o udostępnienie informacji o środowisku i jego ochronie stosuje się przepisy ustawy (…) Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (…) z tym że: 1) przekazanie akt i odpowiedzi na skargę następuje w terminie 15 dni od dnia

otrzymania skargi; 2) 2) skargę rozpatruje się w terminie 30 dni od dnia otrzymania akt wraz z

odpowiedzią na skargę.

90

Instytucja Publicznie dostępnych wykazów danych o dokumentach - PDWDD (art. 21-23)

• Prowadzenie Publicznie Dostępnych Wykazów Danych o Dokumentach jest obowiązkiem organów administracji w zakresie dokumentów określonych w art. 21 ust. 1 ustawy środowiskowej. Wykazy te mogą być także prowadzone dla innych dokumentów.

• Publicznie dostępne wykazy prowadzi się w formie elektronicznej. Organ administracji obowiązany do prowadzenia wykazu udostępnia go w Biuletynie Informacji Publicznej (art. 21-22).

• PDWDD zawierają dane o dokumentach a nie pełną treść dokumentu. Mają ułatwić dostęp do informacji o środowisku nie tylko poprzez ich elektroniczną formę prowadzenia ale także szczególny tryb udostępniania dokumentów, o których dane zamieszczane są w PDWD. Dokumenty te udostępniane są w dniu złożenia wniosku, a ich wyszukiwanie i przeglądanie w siedzibie organu jest bezpłatne.

16

STUDIA PODYPLOMOWE



91

• ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 22 września 2010 r. w sprawie wzoru oraz zawartości i układu publicznie dostępnego wykazu danych o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego ochronie

92

Lp. Karta informacyjna

1 Numer karty/rok

2 Rodzaj dokumentu

3 Temat dokumentu

4 Nazwa dokumentu

5 Zakres przedmiotowy dokumentu – opis dokumentu

6 Obszar, którego dokument dotyczy, zgodnie z podziałem administracyjnym kraju

7 Znak sprawy

8 Dokument wytworzył

9 Data dokumentu

10 Dokument zatwierdził

11 Data zatwierdzenia dokumentu

12 Miejsce przechowywania dokumentu

13 Adres elektroniczny zawierający odnośnik do dokumentu

14 Czy dokument jest ostateczny tak/nie

15 Numery kart innych dokumentów w sprawie

16 Data zamieszczenia w wykazie danych o dokumencie

17 Zastrzeżenia dotyczące nieudostępniania informacji

18 Uwagi

PUBLICZNIE DOSTĘPNY WYKAZ DANYCH O DOKUMENTACH ZAWIERAJĄCYCH INFORMACJE O ŚRODOWISKU I JEGO OCHRONIE

93

Upowszechnianie informacji o środowisku drogą elektroniczną (art. 24-25)

➢ Publicznie dostępne wykazy danych o dokumentach

➢ Elektroniczne bazy danych

➢ Biuletyn informacji publicznej

➢ Ustawa określa rodzaje informacji o środowisku udostępnianych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych, w szczególności przy wykorzystaniu elektronicznych baz danych, która są udostępniane także w Biuletynie Informacji Publicznej

➢ Ustawa określa rodzaje informacji, które udostępnia się w Biuletynie Informacji Publicznej

94

Wybrana literatura:• Bar M., Jendrośka J. , Komentarz do niektórych przepisów ustawy o udostępnianiu informacji

o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, LEX/el., 2014

• Gruszecki K., Komentarz do ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, LEX/el. 2009

• M. Górski, Tryby udostępniania informacji o środowisku, Przegląd Komunalny 2009, nr 3• Habuda A., Dostęp do informacji o środowisku (w:) Podstawy teoretyczne zintegrowanej

ochrony prawnej środowiska, pod red. W. Radeckiego, Wrocław 2010, s. 221–243• Jendrośka J., Bar M., Prawo ochrony środowiska. Podręcznik, Warszawa 2005• Jendroska J. (red.) Dostęp do informacji o środowisku a dostęp do informacji publicznej,

Warszawa 2004 • Jendrośka J., Stoczkiewicz M., Ustawa o dostępie do informacji publicznej a regulacje

szczególne, Państwo i Prawo, z. 6• Rakoczy B. , Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale

społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Komentarz, lexisNexis 2010 .

• Wasilewski A., Prawo dostępu do dokumentów instytucji Unii Europejskiej, EPS 2006, nr 11, s. 4–13

studia podyplomowe „prawo ochrony unii … · 5 studia podyplomowe „prawo ochrony Środowiskaw...

Documents