t lÊnin - daotao.hutech.edu.vn
TRANSCRIPT
T LÊNIN
Biên
www.hutech.edu.vn
I
...................................................................................................................I
.......................................................................................................... III
................. 1
1.1 VÀ ................................................... 1
1.1.1 Khái l ....................................................................................... 1
.............................................................................. 3
................................................................................... 4
1.2 MÁC LÊNIN VÀ VAI TRÒ XÃ ......................... 6
Mác - Lênin ................................................. 6
- Lênin .............................................. 10
.................. 11
TÓM ................................................................................................................ 12
CÂU ÔN .................................................................................................... 13
................................................................. 14
2.1 VÀ Ý ........................................................................................ 14
................................................... 14
....................................................... 19
................................................................ 21
2.2 PHÉP DUY ............................................................................. 22
......................................... 22
............................................................. 23
2.3 LÝ DUY ..................................................... 37
........................................ 37
................................................................. 37
........................................... 38
............................................................. 40
..................................................................................... 42
TÓM ................................................................................................................ 44
CÂU ÔN .................................................................................................... 45
........................................................................ 46
3.1 HÌNH THÁI KINH - XÃ ....................................................... 46
.............................. 46
.................................... 47
..................................... 50
- - . 52
3.2 GIAI VÀ DÂN ...................................................................................... 54
............................................................... 54
II
.........................................................................................................56
3.3 NHÀ VÀ CÁCH XÃ ................................................................... 61
......................................................................................................61
..........................................................................................64
3.4 Ý XÃ ................................................................................................. 67
...........................................................67
......................................................67
..............................................................................68
3.5 CON ............................................................................... 69
....................................................69
.............................70
.............71
....................................72
TÓM ................................................................................................................ 74
CÂU ÔN .................................................................................................... 75
TÀI THAM ............................................................................................. 76
III
- Lê
trong
, -
- -
mácxít
- -
- Lênin và
- Lênin
IV
Ngày nay
kêt
tr
Lênin
(2019)
bài ( m , c
3 bài.
-
Lênin
-
.
V
- Bài 3.
-
t tài liêu
t - .
- 5
chí: (
- : 50%
3
.
BÀI 1: 1
BÀI 1: TRÒ
: ;
t
t
1.1 TRI T H C VÀ V N C A TRI T H C
1.1.1 Khái c v tri t h c
a.
.
: T
2 BÀI 1:
b.
T
Philosophia = Philo (tình yêu) + sophia
thông
thái
c.
, nó
quan
tính
d.
.
Xét
quan .
BÀI 1: 3
1.1.2 V n c a tri t h c
a.
Lút vích ,
V n c b n l n c a i tri t h c, c bi t là c a tr t h c hi n
i, là v n n h duy và t n t i 1, hay ý th v t ch t.
V n c b n c a tri t c có hai m t:
M t th t (m t b n lu n) câu h i: trong m i g duy và
t n t i, gi ý th và v t c t thì cái nào có cái nào có sau, cái nào quy t
cái nào?
M t hai (m t nh n lu n) tr câu h i: duy con có kh n ng
nh gi hay không?
Vi c gi i quy t v n hai m t n b n c a tri t c là xu t phát i m c a các
phái ch h duy tâm và ch ngh duy v t; kh lu n (thuy t có
bi t) và t kh tri l n bi t). Ngoài ra còn có và
b. Ch ngh a ch ngh a duy tâm
ngh a duy t là phái tri t c xu t phát quan i : n ch t c a
t g là v t ch t; v t ch t là tính th n t, ý là tính hai; v t ch t có
tr ý th và quy t nh ý th
1 Toàn t p, t.20, Nxb Chính tr Qu c gia, Hà N i, tr.403.
4 BÀI 1:
(i)
ii)
ngh a duy tâm là ng phái tri t c cho r ng: b n ch t c a th g là
tinh th n; ý th c là tín
phái: và c
c.
i không th hi c ng;
ng mà, dù có tính xác
th c
1.1.3 Bi n ch ng và siêu hình
a.
:
-
-
ng:
-
-
BÀI 1: 5
b.
- P
tính ngâ ,
c.
- P
.
- P
6 BÀI 1:
1.2 TRI T H C MÁC LÊNIN VÀ VAI TRÒ C A TRI T H C MÁC I S NG XÃ H I
1.2.1 S i và phát tri n c a tri t h c Mác - Lênin
a.
-
thay
và p
ng Anh (1835-
Feuerbach, 1804 1872) và G.W.Ph.Hêghen (Georg Wilhelm Friedrich Hegel, 1770
BÀI 1: 7
à
(Henri Saint Simon, 1976 - 1725), S.Phuriê (Charles Fourier,1772 - 1837), R.Ôoen
(Robert Owen, 1771 1858)
- .
-
- .
8 BÀI 1:
C.Mác (1818 -
1.
820 -
ch
1 V.I.Lênin (1980), , tr. 49.
BÀI 1: 9
b.
-
- 1844)
-
(1848 - 1895).
c.
-
-
-
-
-
d. t
t
chia nhau -
1918).
10 BÀI 1:
-1907
-1924
t Lênin.
1.2.2 ng và ch a tri t h c Mác - Lênin
a. - Lênin
-
-
- Lênin là t
-
-
- .
c Mác -
- .
b. - Lênin
-
BÀI 1: TRI 11
-
-
-
c. Lênin
- Ch gi i quan
-
-
1.2.3 Vai trò c a tri t h c Mác i s ng xã
h i và trong s nghi i m i Vi t Nam hi n nay
- -
12 BÀI 1:
- T -
- -
Nam.
ý
nó.
-
-
-
Mác -
công ngh -
BÀI 1: 13
Câu 1: ì
Câu 2: Vì sao nói
Câu 3: - Lênin?
Câu 4:
14 BÀI 2:
BÀI 2: C
:
.
N
ý
:
2.1 V T CH T VÀ Ý TH C
2.1.1 V t ch t và các hình th c t n t i c a v t ch t
a.
BÀI 2: 15
nguyên
c
hà
...
b.
phát minh quan
(1) 1895 ra tia
(2) 1896
hóa cho nhau.
16 BÀI 2:
(3) 1897
(4) 1901 Kaufman
- 1902,
là Pie, nhà hoá h pôlôni và
.
...
ang mang, dao
n thành
sóng phi
van
BÀI 2: 17
1.
2.
c. -
Trong tác ph m Ch ngh a duy v t và ch ng kinh nghi m phê phán, V.I.Lênin
a ra v t ch t:
3
T t, n ph i phân bi t t
1 V.I.Lênin (1980), , 2 V.I.Lênin (1980), , 3 V. I. Lênin (1981),
18 BÀI 2:
ch t v cách là ph m trù tri t h c v ng d ng bi u hi n c t c a v t ch t.
V t ch t cách là ph m trù tri t c là k t c a t
hóa nh ng th c tính, nh ng m i liên v n có c a các s v t, hi n ng nên
nó ph n ánh cái chung, vô h n, vô t n, không sinh ra, không m t i; còn t t c
nh ng s v t, hi n là ng d b u hi n c th c a v t ch t nên nó có
quá trình phát sinh, phát và chuy n hóa. Vì v y, ng nh t v t ch t
v m t hay m t d ng bi u hi n c th c a v t ch t.
T hai, c tr quan c a v t ch t là thu c tính khách quan là
thu c tính n i ngoài c l p, không p thu c vào con ng dù
con có nh n nó hay không.
T ba, v t ch t hình th t n t i th c a nó) là cái có gây nên c m
giác con khi nó tr ti p hay gián ti p tác g n giác quan c a con
Ý t c a con ng là s ph n ánh i v v t ch t, còn v t ch t là cái
ý th ph n ánh.
Ý - Lênin.
-
-
-
- L
-
BÀI 2: 19
d.
-
hóa h c xã i
-
-
bao lâu...) vô t n
e.
-
-
-
2.1.2 Ngu n g c, b n ch t và k t c u c a ý th c
a.
Ngu n g c t nhiên c a ý th c: th hi n qua s hình thành c a b óc con ng i và
ho t ng c a b óc ó cùng m i quan h c a con ng i v i th gi i khách quan,
trong ó th gi i khách quan tác ng n b óc con ng i t o ra quá trình ph n
ánh n ng ng, sáng t o.
-
thành
20 BÀI 2: C
-
Ngu n g c xã h i c a ý th c:
- Lao ng là quá trình con ng i s d ng công c tác ng vào gi i t nhiên nh m
thay i gi i t nhiên cho phù h p v i nhu c u con ng i; là quá trình trong ó
b n thân con ng i óng vai trò môi gi i, i u ti t s trao i v t ch t gi a mình
v i gi i t nhiên.
- Ngôn ng là h th ng tín hi u v t ch t ch ng thông tin mang n i dung ý th c.
Không có ngôn ng , ý th c không th t n t i và th hi n. S i c a ngôn ng
g n li n v ng. M i quan h gi ng
làm n y sinh nhu c u ph bi t, nhu c u này làm ngôn ng
n y sinh.
b.
B n ch t c a ý th c
Ý th c là s ph ng, sáng t o, không ph i là s sao chép n gi n,
máy móc. Tính sáng t o c a ph n ánh ý th c th hi n ch ý th c có kh n ng ph n
ánh b n ch t, quy lu t c a s v t, hi n t ng; ý th c con ng i có kh n ng bi n i
hình nh (c m tính và lý tính) c a s v t trong u óc c a mình, t o ra mô hình m i
t ó bi n i s v t trong ho t ng th c ti n.
Ý th c là hình nh ch quan c a th gi i khách quan: ý th c là hình nh c a th
gi i khách quan, do th gi i khách quan quy nh c v n i dung và hình th c bi u
hi n nh ng nó không còn y nguyên nh th gi i khách quan mà c c i bi n
thông qua l ng kính ch quan (tâm t , tình c m, nguy n v ng, kinh nghi m, tri th c,
nhu c a con ng i. Theo C.Mác: ý th ng qua ch là v t ch t c em
chuy n vào trong u óc con ng i và c c i bi n i trong 1.
1 C.Mác và Ph. ngghen: Toàn t p, Nxb Chính tr Qu c gia, Hà N i, 1993, t.23, tr.35
BÀI 2: 21
Ý th c là m t hi n t ng xã h i, mang b n ch t xã h i. S ra i và t n t i c a ý
th c g n li n v i ho t ng th c ti n, không nh ng ch u tác ng c a các quy lu t
sinh h c mà còn ch y u là các quy lu t xã h i, do nhu c u giao ti p xã h i và các
i u ki n sinh ho t hi n th c c a xã h i quy nh. V i tính n ng ng, ý th c sáng
t o l i hi n th c theo nhu c u c a th c ti n xã h i.
c.
Tri th c, tình c m và ý chí.
T ý th c, ti m th c và vô th c.
2.1.3 M i quan h gi a v t ch t và ý th c
a.
b.
B n thân ý th c t nó không tr c ti p làm thay i c hi n th c, mu n thay i
hi n th c c n ph i có ho t ng v t ch t. Song do m i ho t ng c a con ng i u
c ý th c ch o, nên ý th c trang b cho con ng i tri th c v th c t i khách quan
trên c s ó giúp con ng i xác nh m c tiêu, ph ng h ng, l a ch n bi n pháp,
công c ... th c hi n m c tiêu c a mình.S tác ng c a ý th c i v i v t ch t
di n ra theo hai h ng: tích c c ho c tiêu c c.
N u con ng i nh n th c úng, có tri th c khoa h c, có ngh l c, ý chí, hành ng
h p quy lu t khách quan thì có tác d ng thúc y ho t ng th c ti n, c i t o c
th gi i, t c m c ích c a mình.
22 BÀI 2:
N u ý th c ph n ánh sai hi n th c khách quan, khi n cho hành ng c a con
ng i i ng c l i quy lu t khách quan thì nh ng tác ng y s mang l i tác ng
tiêu c c i v i ho t ng th c ti n, kìm hãm s phát tri n xã h i.
c.
-
-
2.2 PHÉP BI N CH NG DUY V T
2.2.1 Hai lo i hình bi n ch ng và phép bi n ch ng duy v t
a.
Bi n ch xem xét nh ng s v t và nh ng ph n ánh
c a chúng ng trong m i quan h qua l i l n nhau c a chúng, trong s ràng
bu c, s v ng, s phát sinh và tiêu vong c a chúng
phép không ch nhìn th y s v t cá bi t mà còn th y c m i liên h qua l i gi a chúng,
v a th y b ph n v a th y toàn th , không ch th y cây mà còn th y r ng. Bên c nh
quan ni
Bi n ch ng bao g m: Bi n ch ng khách quan là bi n ch ng c a th gi i v t ch t;
Bi n ch ng ch quan là s ph n ánh bi n ch ng khách quan vào i s ng ý th c c a
con ng i
b.
BÀI 2: 23
P
ch lôgíc
,
.
2.2.2 N i dung c a phép bi n ch ng duy v t
a.
liên h
trong
:
- Tính khách quan
24 BÀI 2:
-
- phong phú
Ý
-
-
là quá trình
- Tính khách quan: Khuymh
BÀI 2: 25
-
-
-
-
b.
P m trù là nh ni m r ng nh t ph n ánh nh ng m t, ng thu c tính,
nh ng m i liên chung, c b n nh c a các v t và hi ng thu c m t
nh t
Cái riêng và cái chung
-
26 BÀI 2:
-
-
chung.
-
-
- -
:
-
-
-
:
Nguyên nhân c
BÀI 2: 27
-
-
gia sinh ra
-
:
-
-
28 BÀI 2:
.
:
:
y
:
BÀI 2: 29
:
-
-
-
.
thúc
-
-
- huy tính
:
30 BÀI 2:
-
-
-
-
Khái
BÀI 2: 31
-
-
-
-
chuy
:
-
-
c.
-
32 BÀI 2:
:
C t dùng c tính quy khách quan v n có c a s v t, hi n là
th g nh các th c tính c u thành nó, phân bi t nó v cái khác.
dùng ch tính quy khách quan v n có c a s v t v các ph ng
di n: các y u c u thành, quy mô c a t n t i, c , nh i u c a các
quá trình v n ng, phát tri n c a v t.
:
- Tính th ng nh t gi c t và ng trong m t
S v t, hi n t ng nà h th ng nh gi hai m ch và l ng. Hai m
ó không tách r i nhau mà tác ng l n nhau m t cách bi ch ng.
thay i ng t t y u d n thay i v ch t không ph i
thay i v l ng b k nào c ng d n thay i v ch t. m t g h n nh t
s thay i ch d n n thay i ch h n mà s thay
i v ng ch làm ch t thay i i là .
Khái ni m ch tính quy nh, m i liên t g nh t gi ch t là
kho ng gi h n mà trong thay i v ch làm thay i n b n ch t c a
v t, hi n t h n c a , s v t, hi v n còn là nó mà ch a
chuy n hóa thành s v t, hi khác.
-
BÀI 2: 33
- Quá trình chu n hóa nh ng s thay i v c t thành nh ng s i
ng: Khi ch t ra i, tác ng tr l i ng m i. Ch tác ng
ng m làm thay i k t c u, quy mô, trình , nh p i u c a v n ng,
phát tri n c a v t.
Nh v , b t v t, hi n nào c ng là t ng bi n ch ng
g hai m t ch t và S thay i ng i m nút d n n thay i
v ch t thông qua nh y. Ch t m ra i tác ng tr i thay i c a
l ng Quá trình ó liên t c di n ra, t o thành ph h ph bi n c a các quá
trình v n ng, phát tri n c a s v t, hi n ng trong xã h i, t
:
.
34 BÀI 2:
-
- :
Khái ni m mâu thu n: Phép bi n ch ng quan ni m, mâu thu n ch m i liên
t ng và u tranh, chuy n hóa các m t i l p c a m i v t, hi n
ng ho c gi a các s v t, hi n ng v nhau.
Nhân t t o thành mâu thu n là m t i .
M t i l p là khái ni m dùng ch nh ng t, nh c tính, nh khuynh
ng v n ng trái ng nhau nh là i u ki n, ti n t n t i c a nhau. Ví
: i n tích âm và i n tích d trong m t nguyên ng hóa và hóa c a
m t c s ng, s n xu t và tiêu dùng trong h t ng kinh t ...
: Tính khách quan, tính và t
phong phú
- :
Th ng nh t c a các m t i l p dùng ch liên h , ràng c, không tách
nhau, quy l n nhau c a các t i l p, m t này l y m t kia làm ti n t n
t i. Xét ph ng di n nào ó các m t i l p bao ng có m t y u
gi ng nhau. S th ng c a các m t i hàm s g n t c a nó.
u tranh g các m t i l p dùng ch khuynh h tác ng qua i,
bài ph nh nhau c a các i l p. Hình th c u tranh c a các i l p
t phong phú tùy thu c vào tính ch t, m i quan h và i u ki n c th c a v t,
hi n t
Quá trình th ng nh t và u tranh c a các m t i t t u n n s chu n
hóa g chúng. chuy n hóa c a các t i l p di n ra h t a
d ng tùy thu c vào tính c t c a các m t i l p c ng tùy thu c vào nh ng i u
ki n s th .
BÀI 2: 35
Trong t ng nh t và tranh gi các m t i l p, u tranh g
chúng là tuy t i, s t ng nh t gi chúng là t ng i, có i u ki n, t m th
trong th ng nh t ã có s u tranh, u tranh trong tính th ng nh t c a chúng.
Vai trò c a mâu thu n i v quá trình ng và phát tr n c a v t: liên h ,
tác ng và chuy n hóa g các m t i l p là ngu n c, c a v n ng và
phát tri n trong t gi phát tri n là m t c c u tranh g các m t i
:
- Mâu có tính khách quan, tính bi n và là ngu n c, c a s
v n ng, phát tri n do v trong nh n t và t c ti n c n ph tr ng mâu
thu n, phát hi n mâu thu n, phân tích y các i m ngu n
c, b n ch t, khuynh h ng c a v n ng phát tri n.
- Vì mâu có tính a d ng, phong phú do ó trong v c n n và gi i quy t
mâu thu n n ph có quan i m c th là phân tích c th
lo i mâu thu n và pháp gi i quy t phù h Trong quá trình ho t
ng nh n và th ti n, c n phân bi t úng vai trò, trí c a các lo i mâu
thu n trong t hoàn nh, i u ki n nh t h ng c i m c a mâu thu n
ó tìm ra pháp gi i quy t lo i mâu thu n m t cách g n nh t.
hình ang tính
- :
P là khái ni c s m c a s v t này, ra i c a s v khác.
Ph n ch ng là ph nh t o ra i u k n, ti n cho quá trình phát
c a s v t.
Hai c tr ng c n c a ph nh bi n ch ng:
Tính khách quan: P nh b n ch có tính khách quan vì nguyên nhân c a s
ph m trong chính b n thân v t, hi n là k t t y u c a c a
quá trình tranh gi i quy t mâu thu n bên trong b n thân s v t.
36 BÀI 2:
Tính a: P nh bi n ch có tính nh quy lu t và
lo i b các nhân ph n quy lu t.
-
.
P bi n ch là dây chuy n vô t n. Trong quá trình n ng, phát tri n,
không có t, h n nào t n t i v vi n. S t ra qua nh giai
n nh nh i thành l i th và thay b s v t ti n b h v t
m i này n l nó c ng thành l i th i và b thay b v t khác.
phát tri n là quá trình vô t n không có s ph nh c i cùng.
Qua m i l n ph s v t lo i b c nh ng y u l c h u, l i th i, tích l y
ng y u m ti n b h Do ó, phát tri n thông qua nh bi n
là quá trình i lên t th p n cao, t gi n n ph t p, a hoàn thi n n
hoàn thi n.
Hình h c a ph nh a các quá trình v n ng, phát tri n:
Tính ch t chu c a các quá trình phát tr ng di n ra theo hình th
c , ó c ng là tính ph nh c a nh. Theo tính ch t này, m i chu k phát
tri n c a v t th tr i qua hai l n ph nh b n v ba hình thái t n i ch
y u c a nó, trong ó hình thái c i m l p l i ng c tr ng c b n c a
hình thái ban u nh trên c s v phát tri n nh k
nh tích c c và lo i c nh ng nhân tiêu c hai l n ph
Quy lu t c a ph khái quát tính ch t chung, ph bi n c a s phát
tr n: ó không ph i là phát tri n theo h ng mà theo hình th c ,
th hi n tính ch t bi n ch ng c a s phát tr n, ó là tính k h tính l p l i và tính
ti n lên.
Ý :
- C
-
BÀI 2: 37
- . Quan
2.3 LÝ LU N NH N TH C DUY V T BI N CH NG
2.3.1 Các nguyên t c lý lu n nh n th c duy v t bi n ch ng
Hai là
Ba là
quá tr
2.3.2 Ngu n g c, b n ch t c a nh n th c
-
38 BÀI 2:
- , n
.
- , n
.
- xã
- -
.
2.3.3 Th c ti n và vai trò c a th c ti i v i nh n th c
T ti n là toàn ho t ng v t ch t có m c ích, mang tính - xã i c a
con ng c i bi n và xã h i.
BÀI 2: 39
Khác v các ho t ng khác ho t ng th ti n là ho t g mà con ng
ng nh công c t ch t tác ng vào ng i ng v t ch t làm bi n i
chúng theo m c ích c a mình. là ho t g c tr ng và b n ch t a con
ng Ho t ng th ti n bao c g là ho t ng v t ch t mang tính sáng o,
có m c ích và tính s - xã i.
Các hình th c n c a ti n:
- H t ng n x t v t c t: Là g n, u tiên c a th n. là
ho t ng mà con ng công lao g tác ng vào t nhiên
t o ra c a c i v t ch t, các i u ki n c n thi t duy trì và phát tri n con
và xã i.
- H t ng xã i: là ho t g c a các c g ng ng ch
khác nhau trong xã h i nh n c i bi n nh quan xã Thúc y xã
i phát tri n.
- H t ng khoa h : là hình c bi t c a ho t g th ti n, ti n
hành trong ng i u ki n do con ng t o ra nh m xác nh nh quy
bi n i, phát c a i nghiên c Ho t ng này có vai trò r t quan
tr ng trong s phát tr n c a xã i.
Vai
- . T ti n là i m x t phát
ti p c a nh n ra nhu u, nhi m v , cách th và ng n
ng và phát tri n c a nh n th
- T ti n là g l c thúc y quá trình v n ng, phát tri n c a nh n th T c
ti n ra m c ích và nhu c u cho nh n thúc y nh tri n.
Th ti n làm n y sinh mâu thu n, i h ph i phát tri n nh n th m gi i
quy t c. Nh có ng th ti n mà con ch t o nh ng ph ti n
k thu t ng trong nh n khoa c.
- T ti n là tiêu chu n ki m nghi m tính chân lý trong quá trình phát tri n nh n
th T c ti n là th o giá tr c a nh tri th c ã t c trong nh n
ng th th ti n không ng b sung, hoàn thi n, i u ch s c
hoàn ch và phát tri n nh n c.
40 BÀI 2:
ng pháp lu n
- Vai trò c a th ti n i v nh n òi h i chúng ta p i luôn luôn quán tri t
quan i m th ti n. Quan i m này yêu u vi c nh n ph i xu t phát
th ti n, d trên th ti n, coi ng công tác t g k h ti n.
- Nghiên c u lý ph i liên ti n, tránh b nh giáo i u, duy ý chí,
quan liêu nh ng ng ng không tuy t i hóa th i n r vào ch
ngh th d g và kinh nghi m ch ngh
- Nguyên t c t ng nh t th ti n v lý lu n ph i là nguyên t c c b n trong
ho t ng th c ti n và ho t ng lý lu n. Lý lu n không có th c ti n làm và
tiêu xác chân lý c a nó là lý lu n l i th c ti n không
có lý lu n khoa c soi sáng s tr thành th ti n mù quáng.
2.3.4 n c a quá trình nh n th c
-
1.
T . giai n m c a quá
trình nh n th là giai n nh mà con ng trong ho ti n
ng các giác quan ti n hành ph n ánh các v t khách quan, ng tính ch t
c th , m tính u hi n phong phú c a nó trong m i quan
quan sát c a con ng Do y, trong giai n này con n ch ph ánh
c cái h n t ng, bi u hi n bên ngoài c a s v t mà ph n ánh cái b n
ch t, quy lu t, nguyên nhân c a hi n ng. Nh n c m th hi n qua
ba hình th c b n là:
C m giác
1V.I.Lênin (1981), M , tr.179.
BÀI 2: 41
Tri giác là
Bi u ng là h
(N lý tính). tính là giai n cao c a quá
trình nh n ó là ph n ánh gián ti p, tr và khái quát ng thu
tính, nh c i m b n ch t a v t khách quan. là giai n nh n
hi n ch n ng quan t ng nh t là tách ra và n m l y cái b n ch t, có tính quy
lu t c a các s v t, hi n ng. Nh lý tính h hi n thông qua ba hình
b n:
Khái ni m là hình th b n c a nh n lý tính, ph n ánh c tính b n
ch t c a v t. Nó là hình thành nên oán trong quá trình con
ng duy v s v t khách quan.
Phán oán là hình t c c b n c a
Suy lý là hình th c b n c a nh n lý tính
hình thành trên c liên k t các phán oán
n m rút ra tri v v t.
vòng khâu
vòng khâu
vòng khâu này
42 BÀI 2:
2.3.5 Tính ch t c a chân lý
Chân lý
- Tính khách quan.
- Tính tu t .
quan.
- T t mà còn
-
BÀI 2: 43
-
44 BÀI 2:
-
l
-
hoàn tr .
cái chúng; Nguyên nhân
dung
mâu th rõ và rút ra
-
BÀI 2: 45
Câu 1: ý
Câu 2: Tr
Câu 3:
Câu 4:
Câu 5:
46 BÀI 3:
BÀI 3: C
:
h
- -
Trang
;
quan b
:
3.1 H C THUY T HÌNH THÁI KINH T - XÃ H I
3.1.1 S n xu t v t ch c a s t n t i và phát tri n
xã h i
S n là m lo i c c và xã
bao g m: S n v t ch t, s n s n ra con
Ba quá trình g n bó ch t ch nhau, qua l trong s n
x t v t ch t là c cho t i và phát tri n
BÀI 3: 47
S n v t ch t vai trò quy t i và phát tri n c
là ho t n n t ng làm phát sinh, phát tr n nh m
nó là c thành, bi n và phát tri n
3.1.2 Bi n ch ng gi a l ng s n xu t và quan h s n xu t
a.
là quan h
t
-
-
-
48 BÀI 3:
-
-
-
b.
BÀI 3: 49
hai khuynh
-
,
-
50 BÀI 3:
3.1.3 Bi n ch ng gi a h t ng và ki ng t ng
a.
h t g dùng c toàn nh h s n xu c a m t xã h i trong
v n g hi n th chúng h thành c c u kinh c a xã h i ó.
Ki n trúc th ng t ng dùng ch toàn b h t ng k t c u các hình thái ý th
xã i cùng v các th ch chính t -xã i hình thành trên m t c
h t ng nh nh. h ng các hình thái ý th xã i (hình thái ý th c
chính tr pháp quy n, tôn giáo...) và các thi t ch chính tr xã h i n ng c a
chúng (nhà n ng, giáo i...)
b.
Vai trò quy t nh c a h ng i v ki n trúc ng t n c th hi n
trên nhi u ph ng di n:
C s h t ng quy t nh i dung và tính ch t c a ki n trúc ng t ng; i
dung và tính ch t c a ki n trúc ng t ng là ph n ánh i v c h t ng.
T n ng v m t c h t ng s s n sinh ra m t ki n trúc th ng t ng phù h
có tác g b o v c h t ng ó.
C h t ng quy t n b n i c a ki n trúc ng t ng; nh bi n i
trong c h t ng o ra nhu u khách quan ph i có bi n i trong ki n trúc
ng t ng; do ó bi n i c a k n trúc ng t ng là s ph n ánh i v
bi n i c a h t ng.
BÀI 3: 51
S tác g c a trúc t ng t ng v h t ng có thông qua nhi u
ph h hình tùy th c vào b n ch t a m i ki n trúc
th t ng, c vào vai trò, v trí c a nó và nh i u ki n c th .
Trong i u ki n ki n trúc ng t ng có y u nhà c thì ng th và hình
th tác ng c a các y u khác t kinh ph i thông qua nhân t nhà
n và pháp lu t m t phát huy vai trò th t c a nó. Nhà là nhân t
tác ng tr c ti p và m nh nh t t c h t ng kinh c a xã i
S tác ng c a ki n trúc th ng t ng i c t ng theo nhi u xu h
và m c tiêu, th m chí các xu h không ch khác nhau mà còn có th i l p nhau,
u ó ph n ánh tính ch t mâu thu n ích c a các giai p, các g xã i
khác nhau.
S tác g c a ki n trúc th g t ng i v c h t ng có th di n ra theo xu
tích c ho c tiêu c Khi các y u c a ki n ng phù h v
nhu u khách quan c a phát tri n kinh nó s t o ra ng tích c c thúc y
phát tri n kinh t , ng l i n u các y u c a ki n trúc th t ng không phù
nó kìm hãm, phá ho i phát tri n kinh t . Tuy nhiên, dù ki n trúc th ng
t ng có tác ng th nào c s h ng thì nó c ng không gi vai trò
quy t nh c h t ng c a xã i.
-
-
- -
52 BÀI 3:
3.1.4 S phát tri n c a các hình thái kinh t - xã h i là m t
quá trình l ch s - t nhiên
a. -
Hình thái kinh - xã h i là m t b n c a c ngh duy v dùng
ch xã i t giai n nh t v m t ki s n xu t c tr
cho xã i ó phù h v m t trình nh t c a l c l ng s n xu t và m t ki n
trúc th ng t ng ng ng xây d trên nh ng quan h s n xu t y.
-
;
-
Xã i loài ã bi t n 5 hình thái kinh t - xã h i n ng v 5 ph
th s n xu Hình thái - xã h i c ng ng nguyên th y, hình thái kinh t -
xã h i chi m h nô l , hình thái kinh - xã h i phong ki n, hình thái kinh - xã
b n ngh thái kinh - xã h i c g s n ch ngh .
b. -
Tính ch t - nhiên
c a quá trình phát tr n các hình
thái kinh - xã i th
h n i dung sau:
t là, s v n g và phát
tri n c a xã i tuân theo các
quy l t khách quan, ó là các
quy lu t c a chính b n thân c u
BÀI 3: 53
trúc hình thái kinh t xã i mà tr c h t là quy lu t quan h s n xu t phù h p
v i trình phát tri n c a l c ng s n xu t, quy lu t ki n trúc th ng t ng phù
h p v i c s h t ng.
Hai là, ng n g c c a m i v n ng, phát tri n c a xã i u có nguyên nhân
ti p hay gián ti p s phát tri n c a l l ng s n xu t xã i.
Ba là, quá trình phát tri n c a các hình thái kinh t - xã h i, là quá trình thay
l n nhau c a các hình thái - xã h i là do tác g c a các quy l t
khách quan làm cho các hình thái kinh t - xã h i không t n t i v nh vi n mà t n
t i trong nh giai n s nh t
Vai trò c a nhân t ch quan i i ti n trình ch :
S hình thành, phát tri n và thay l n nhau c a các hình thái kinh - xã i
trong h t do tác ng c a các quy lu t còn
tác g c a các nhân t ch i u ki n lý, quan
giai p, ng xã i, truy n th ng v n hóa, i u ki n c t ... Chính vì v y,
ti n trình phát tri n c a m i c g g ng có th di n ra con
hình ph t p, a d ng phong phú...Tính ch t phong phú a d ng c a ti n trình
phát tri n các hình thái - xã h i có bao hàm ng b phát tri n
m t hay m t vài hình thái kinh - xã h i Tuy nhiên s ó
ph i g n v nh ng i u ki n khách quan và ch quan nh t nh.
S th ng t bi n ch ng gi a nhân t khách quan và nhân t ch quan i
v n ng, phát tri n c a xã i:
L phát tri n a m i c g ng nói riêng tuân theo tính t t
y u quy lu t xã i, v ch tác g a d ng c a các nhân t khác nhau, trong ó
có c nhân ho t ng ch quan c a con ng ó tri n c a xã h i
bi u hi n ra là l th ng nh t trong tính a d ng và a d ng trong tính th ng
nh t c a nó.
c.
T t, theo lý l n hình thái kinh - xã h i, n xu v t ch t là s c a
s ng xã h i, s n xu quy t trình phát tri n c a n n s n
xu t và c ng là nhân quy t trình phát tri n c a ng xã h i.
54 BÀI 3:
T hai, xã i là m t th s g các ng di n c a s ng
xã i t n i trong m t h th ng c u trúc ch t ch , tác ng qua l i v trong
ó quan s n xu t óng vai trò là quan h c b n nh quy t các quan
khác vì v y, lý gi i các v n s ng xã i n xu s n xu t
hi n th c a xã h i phân tích các ng di n khác nhau pháp l
v n hóa, khoa h c...) c a s ng xã h i và m i quan gi chúng.
T ba, v n ng, phát tri n c a xã i là quá trình - nhiên, di n ra
theo quy lu t khách quan ch không ph theo ý mu n ch quan, do ó mu nh
và quy t g n nh ng n t c c a s xã i thì ph i nghiên
quy lu v n ng, phát tri n c a xã i.
3.2 GIAI C P VÀ DÂN T C
3.2.1 V giai c u tranh giai c p
a.
BÀI 3: 55
-
1.
T khái ni m trên cho th y:
- Giai p là k t a phân hóa xã h i do có s i l p h v v trong
m t kinh t h i
-
nhà
-
Ngu n g c ti p c a giai c p trong xã h i là phân hóa xã h i do ra
t n t i c a ch h i li u s n xu ch y u c a xã i.
Ngu g c sâu xa a phân hóa giai p trong xã h i là do tình tr phát tri n
ch y c a ng s n xu t.
-
-
G
-
1V.I. Lênin (1977), tr. 17-18.
56 BÀI 3:
b.
1.
u tranh giai p g vai trò là ph h g c n c a s n ,
phát tri n xã h i trong i u ki n xã h i có phân hóa thành i kháng giai c p.
L nhân lo i khi có phân hóa n nay th ch t ch là ch s c a
nh c u tranh giai p bi u hi n d nhi u hình t a d ng v
nh ng m c khác nhau và thái khác nhau. K t c i cùng c a nh
cu c u tranh ó u n ra c a ph th s n xu t m thông qua
cao a nó là cách m ng xã i.
u tranh giai p không ch là g b n c a phát tri n ch s mà còn
là b n c a s ti n b và phát tri n xã h , nh m gi i quy t nh ng
mâu thu n i kháng trong s ng kinh t , chính tr xã i.
3.2.2 Dân t c
a.
l
1V.I.Lênin (1979), , t. 7, Nxb T , M tr. 237 238.
BÀI 3: 57
l
l
b. -
-
- .
- .
- .
châu Á.
-
58 BÀI 3:
Ý, Pháp
,
-
toàn vào thiên nhiên.
m
BÀI 3: 59
cùng
- -
a. -
không t
dân
-
-
-
ch
60 BÀI 3:
b.
toàn c
BÀI 3: 61
anh
và
3.3 C VÀ CÁCH M NG XÃ H I
3.3.1 c
a.
b.
N
khác.
62 BÀI 3:
c.
Hai là,
Ba là, n
d.
-
-
e.
-
-
- xã :
c
BÀI 3: 63
-
hì
-
-
vua là
-
-
phát xít-
- m
64 BÀI 3:
o dân và vì dân. Vì
3.3.2 Cách m ng xã h i
a.
Nguyên nhân sâu xa c a cách xã h i là t mâu thu n phát tri n
l ng s n xu v i kìm hãm c a quan h s n xu t ã tr nên l i th mà
không m t c c c i cách kinh hay chính tr gi i quy t
Nguyên nhân ch quan là phát tri n nh và t ch c a giai p cách
ng, t c giai c p i bi u cho ph h s n xu t m ti n b h ó t o ra
phong trào u tranh giai p phát n t giác và khi có s k t h chín m
c a các nhân t khách quan và ch quan, t o h c ng thì khi
t y u cách m ng s bùng n .
b.
Cách m ng xã h i là khái ni m dùng ch b chuy n bi n c xã
i loài ng - ó là chuy hình thái kinh - xã i p lên
m t hình thái kinh - xã h i trình cao ti n hành trên m i nh v
kinh t , chính v n hóa...c a xã i.
c ,
ph
BÀI 3: 65
.
tô giáo
.
- xã
-
gay
-
, c
-
c.
là
.
-
-
66 BÀI 3:
d.
c ách
kh - công ngh
- , tôn giáo
,..
Xu
-
-
-
BÀI 3: 67
,
Trong th ngày nay,t
ã
3.4 Ý TH C XÃ H I
3.4.1 Khái ni m t n t i xã h i và ý th c xã h i
- QHSX)
-
3.4.2 Quan h gi a t n t i xã h i và ý th c xã h i
a.
Tâm lý XH
.
...
YTXH
68 BÀI 3:
b. b.
:
- ng
- ác
-
3.4.3 Các hình thái ý th c xã h i
-
-
-
- hay
YTXH
Ph.ánh
TTXH
BÀI 3: 69
-
-
-
3.5 TRI T H C V I
3.5.1 c v i và b n ch i
-
iên, n
ý th
Ý ngh
- g
-
70 BÀI 3:
-
3.5.2 Hi i và v gi i phóng
i
:
-
-
-
Mác - Lênin
do
BÀI 3: 71
3.5.3 m tri t h c Mác Lênin v quan h cá nhân
và xã h i, v vai trò c a qu n chúng nhân dân và
lãnh t trong l ch s
a.
Cá nhân
-
b.
Vai trò ch sáng t o s quy t nh ti n trình phát tri n c a qu n
chúng nhân dân c hi n t sau:
-
-
-
72 BÀI 3:
là
Hai là,
Ba là,
3.5.4 V i trong s nghi p cách m ng Vi t Nam
- Lênin
-
- con
-
-
BÀI 3: 73
-
-
-
1.
1 (1998), khóa VIII.- -59.
74 BÀI 3:
v n g và phát tri n c a xã i tuân theo các quy l t khách
quan, ó là các quy lu t c a chính b n thân c u trúc hình thái kinh t xã i mà
tr c h t là quy lu t quan h s n xu t phù h p v i trình phát tri n c a l c
ng s n xu t, quy lu t ki n trúc th ng t ng phù h p v i c s h t ng.
u tranh giai p g vai trò là ph
th g c n c a s n , phát tri n xã h i trong i u ki n xã h i có
phân hóa thành i kháng giai c p.
là
ch sáng
l
công hay ong
quàn chúng n
BÀI 3: 75
Câu 1:
Vì sao?
Câu 2:
h và
Câu 3:
Câu 4:
Câu 5:
76
TÀI
1. 20). Lênin
2.
Mác-Lê -
).
3. (2003). XB
.
4. (2010),
- Lênin XB .