1

Tempus fugitaeternitas manet Kraków

Nr 63Listopad 2004

2

Ma³e miasteczko otoczone górami i jedna g³ówna ulica. T¹ drog¹ matka prowadzi³a dziecko do ko�cio³aaby wpoiæ ducha wiary i mi³o�ci do Boga. Koñczy³ siê pa�dziernik, za chwilê pierwszy listopada - �wiêtoZmar³ych. Matka po porannej mszy zabra³a dziecko na cmentarz.

By³o cicho. Tu czas siê zatrzyma³. Ostatnie li�cie opada³y z drzew, a gdzie niegdzie pali³y siê znicze. Cojaki� czas kobieta zatrzymywa³a siê przy grobie i szepta³a �... wieczne odpoczywanie...�.

Dziewczynka bardzo zdziwionym g³osem zapyta³a:- Mamo, dlaczego jeste� smutna?- Widzisz dziecko, to jest szczególny czas, kiedy wspominamy bliskich i jeszcze bardziej za nimi têsknimy

- odpowiedzia³a matka.- Dlaczego pali siê znicze na grobach? - ponownie zapyta³a dziewczynka.- To symbol mi³o�ci. �wiat³o pal¹cych siê zniczy idzie prosto do nieba i unosi ze sob¹ nasze modlitwy.- Tak, tak idzie - widzê jak tañcz¹ ma³e iskierki, ale one s¹ bardzo radosne. - ze zdziwieniem powiedzia³a

dziewczynka.Matka przez chwilê milcza³a, przechodzi³y bowiem obok nastêpnego grobu. Krzyk dziecka wyrwa³ kobietê

z zadumy.- Popatrz, anio³! On p³acze?Kobieta zbli¿y³a siê do grobu i przeczyta³a napis.- Mamusiu, tu jest zdjêcie m³odej pani! Dlaczego ona umar³a?- Widzisz moja droga, czasami trudno wyt³umaczyæ dlaczego ludzie choruj¹, umieraj¹.- A dlaczego ta pani umar³a? - dopytywa³a siê dziewczynka.- Chorowa³a?- Dobrze, opowiem ci historiê tej pani. - odpowiedzia³a matka.Zrobi³o siê bardzo zimno, mocny wiatr przenosi³ li�cie z miejsca na miejsce, targa³ w³osy. Dziewczynka

zapiê³a guzik pod szyj¹ i przytuli³a siê do matki. Z szeroko otwart¹ buzi¹ ch³onê³a ka¿de jej s³owo.- By³ to czas wojny. - zaczê³a matka - Ludzie byli przera¿eni co siê stanie z nimi, ich rodzinami i miastecz-

kiem. Nieopodal ko�cio³a, którego dzwonnice widzisz w oddali, sta³ dom. Tam dawno, dawno temu m³odapara przygotowywa³a siê do �lubu. Ona piêkna o hebanowych oczach, on wysmuk³y o promiennym u�mie-chu i b³êkitnych jak niebo oczach. Go�cie weselni nie mogli oderwaæ wzroku od pary. Zdawa³o siê, ¿e nadnimi fruwaj¹ motyle i posypuj¹ ich g³owy czarodziejskim py³em i wydawa³o siê, ¿e do koñca ¿ycia bêd¹ razemszczê�liwi. Nikt nie spodziewa³ siê, ¿e historia przybierze inny obrót. Dziewczyna nie mog³a znie�æ my�lio rozstaniu z ukochanym Z rozpaczy serce na wieczno�æ zatrzyma³o swoje bicie.

Matka przerwa³a opowie�æ, spojrza³a na córkê. Po policzkach dziewczynki p³ynê³y ³zy. Stanê³a na p³yciegrobowca, wspiê³a siê na palcach i uca³owa³a pomnik anio³a. Popatrzy³a na matkê i wyszepta³a szlochaj¹c:

- Ale tobie serduszko nie przestanie biæ?Kobieta westchnê³a, przez d³ug¹ chwilê patrzy³a na bia³¹ brzozê, która ros³a nieopodal.- Mamo, mamo nie smuæ siê. Wiesz co siê sta³o z panem m³odym?- Tak, wojna oszczêdzi³a m³odzieñca. Ryngraf, który dosta³ od ukochanej ocali³ mu ¿ycie, chocia¿ rozpacz-

liwie szuka³ �mierci na pierwszej linii frontu. Wspomina³ chwile, kiedy ostatni raz przytula³ ukochan¹ i wypo-wiada³ s³owa przysiêgi �...i ¿e ciê nie opuszczê a¿ do �mierci...�. Bolesne wspomnienie i ogromna têsknotaspowodowa³y, ¿e kiedy wróci³ z wojny, zamkn¹³ siê w domu na d³ugi czas. Zbli¿a³ siê listopad. M³odzieniecwreszcie wyszed³ z ukrycia, na rêkach niós³ wyrze�bionego anio³a, którego twarz by³a bardzo podobna doukochanej. Tak moje dziecko, to jest ten anio³. Zap³aka³ m³odzieniec i zap³aka³ anio³. £zy rze�bi³y jego twarzw ró¿norakie kaniony. Skronie okry³y siê szronem ale serce by³o nadal m³ode i kochaj¹ce.

Przez d³ugi czas grób odwiedza³ starzec, który za ka¿dym razem przynosi³ kwiaty i dr¿¹cymi rêkami zapala³znicze. Minê³o wiele lat. Na grobie pojawi³ siê drugi napis �Tu spoczywa ten, który kocha³ a¿ do swojej�mierci�.

* * *Pod bia³¹ brzoz¹, nieopodal grobu z anio³em pojawi³a siê mogi³a. W niej spoczê³a matka, która opowiada³a têhistoriê. A co z dziewczynk¹...?

Bo¿ena Dworska

�P³acz¹cy anio³�

Tempus fugit aeternitas manet(Czas ucieka, wieczno�æ pozostaje)

3

Pismo Ma³opolskiej OkrêgowejIzby Pielêgniarek i Po³o¿nych

W numerze:

Wydaje:

Ma³opolska Okrêgowa IzbaPielêgniarek i Po³o¿nych

Adres redakcji:Biuro Ma³opolskiej OkrêgowejIzby Pielêgniarek i Po³o¿nych

31-133 Krakówul. Dunajewskiego 6 IIIp.

fax/tel. 422 - 88 - 54

e-mail:biuro@moipip.org.pl

biuro czynne:od poniedzia³ku do pi¹tku

w godz. 800 - 1830

Sprawy zwi¹zane z PRAWEM

WYKONYWANIA ZAWODU

za³atwiane s¹ w poniedzia³ek

w godz. 900 - 1600 orazod wtorku do pi¹tku

w godz. 900 - 1500

Porad prawnych dla cz³onkówsamorz¹du z zakresu:

PRAWA PRACY I PRAWA MEDYCZNEGO

udzielaprawnik mgr Zbigniew Cybulskiwe wtorki w godz. 1000 - 1200,w czwartki w godz. 1600 - 1800

Telefon: 430-07-23.

Porad prawnych dla cz³onkówsamorz¹du z zakresu: PRAWA

CYWILNEGO, PRAWA RODZINNEGO,PRAWA KARNEGO I PRAWA PRACY

udzielaadwokat Monika Ca³a

w �rody w godz. 1530 - 1630.Telefon: 430-07-23.

Posiedzenia Komisji Socjalnejodbywaj¹ siê w pierwsz¹

�rodê miesi¹ca

Kasa czynna codziennieod 1200 - 1600

Maria Bal - Unia Europejska a lecznictwo uzdrowiskowe wPolsce.Lila K³osiñska - II Miêdzynarodowy Kongres PolskiegoTowarzystwa Medycyny RatunkowejJerzy Osemlak, Pawe³ Osemlak - Stan obecny medycynyratunkowej wieku rozwojowego w PolsceAnna Pindelska, Iwona Ulicz - III Ogólnopolska Konferencja�Pielêgniarstwo pediatryczne - nowe zadania�Maria Sko³uba - Relacja z Toruñskich Dni OpiekiD³ugoterminowejMonika Bartosik, Helena Kurek - Konferencja pracownikówwiêziennej s³u¿by zdrowia

Opinie prawne z Naczelnej Rady Pielêgniarek i Po³o¿nychZmiana zasad prowadzenia rejestru dzia³alno�ci regulowanejZbigniew Cybulski - K³opoty z Lex 203

Barbara Jab³oñska - Szczepienia ochronne dobrodziejstwemdla dzieci i m³odzie¿yDorota Jakubczyk - Jako�æ opieki medycznej w niepublicznymzak³adzie opieki zdrowotnejDanuta �lusarczyk - Pielêgniarka w systemie ochrony zdrowiapracuj¹cych

Marzena Pêgiel, Beata £ukasik - 5 Wojskowy Szpital Klinicznyz Poliklinik¹Okruchy ¯ycia Wspomagana NadziejaAnna Dobrzañska - Stanowisko w sprawie wykonywaniazastrzyków do¿ylnych i domiê�niowych dzieciom do 3.miesi¹ca ¿yciaHalina Matoga - Konspiracyjna pomoc krakowskichpielêgniarek dla walcz¹cych w Powstaniu WarszawskimBeata Kalisz - �Polityka wp³ywu� w pielêgniarstwie. Program�Political Leadership�Krystyna Pêchalska - Katolickie Stowarzyszenie Pielêgniareki Po³o¿nych PolskichKrystyna Kowalik - Ma³opolskie Stowarzyszenie Pielêgniareki Higienistek �rodowiskowych Medycyny Szkolnej

Informacja Komisji Kszta³cenia MOIPiPStanowisko Rady Ma³opolskiej Okrêgowej Izby Pielêgniareki Po³o¿nych z dnia 13 pa�dziernika 2004 rKondolencjeAgnieszka Kurbiel - Wiersze

4

6

7

9

10

11

121314

15

17

21

22

2325

26

27

28

29

2930

3132

4

W Busku Zdroju w dniach 27-28 wrze�nia2004 roku odby³a siê III Ogólnopolska Konfe-rencja Szkoleniowa dla Pielêgniarek pracuj¹-cych w Uzdrowiskach, zatytu³owana: �Lecz-nictwo uzdrowiskowe w Polsce po wej�ciudo Unii Europejskiej�.

Organizatorzy III Ogólnopolskiej Konfe-rencji Uzdrowiskowej: �Uzdrowisko Busko-Zdrój� S.A., �wiêtokrzyska Izba Pielêgnia-rek i Po³o¿nych, Zespó³ Pielêgniarek Uzdro-wiskowych.

W�ród licznej grupy pielêgniarek uzdrowi-skowych udzia³ wziê³y pielêgniarki z Ma³opol-skiej Okrêgowej Izby Pielêgniarek i Po³o¿nych,reprezentuj¹ce �Uzdrowisko Rabka� S.A., Zespó³Uzdrowisk Krakowskich S.A., �Uzdrowisko Krynica�S.A., Dzieciêcy Szpital Uzdrowiskowo - Rehabilita-cyjny Rodziny Kolejowej - Rabka.

Program konferencji obejmowa³ trzy bloki tema-tyczne:

● �Lecznictwo Uzdrowiskowe w Polsce po wej�ciudo Unii Europejskiej�

● �Epidemiologia w Uzdrowisku�● �Standardy opieki pielêgniarskiej nad podopiecz-

nym w Uzdrowisku�

Intencj¹ organizatorów spotkania by³o przybli¿e-nie sytuacji polskich uzdrowisk po wej�ciu do UniiEuropejskiej oraz wymiana do�wiadczeñ.

Maj¹c na uwadze zdrowie i jego warto�æ jako zja-wisko wieloprofilowe przekraczaj¹ce rutynowe ramy,zdrowie oznacza pe³n¹ integracjê cia³a, brak bólui obni¿onej sprawno�ci. Stan ten � o którym mowa,uchodzi za wielce po¿¹dany, chocia¿ bardzo rzadkoto zauwa¿amy. Zdrowie zaczynamy ceniæ wtedy, kie-dy je stracimy.

Jan Kochanowski pisa³:

�Szlachetne zdrowieNikt siê nie dowieJako smakujeszA¿ siê zepsujesz (...)�

Pojêcia zdrowia i jego ochrony s¹ �ci�le zwi¹zanez pod³o¿em kulturowym, ustrojem spo³eczno � poli-tycznym oraz instytucjami danego spo³eczeñstwa. Po-zytywne dla zdrowia cz³owieka s¹ równie¿ efekty le-czenia uzdrowiskowego, znane ju¿ od ponad dwóchi pó³ tysi¹ca lat, które mia³y na celu wzmocniæ si³yobronne organizmu.

Ogó³em w Europie jest oko³o tysi¹c piêæset uzdro-wisk, w Polsce czterdzie�ci.

Lecznictwo uzdrowiskowe stanowi integraln¹czê�æ systemu powszechnej ochrony zdrowia, czê-sto jako kontynuacja leczenia szpitalnego b¹d� am-bulatoryjnego. Leczenie uzdrowiskowe jest ukierun-kowane na pomoc pacjentom w realizowaniu progra-mu leczenia i rehabilitacji, w którym poprzez kom-pleksowo prowadzone dzia³ania, zmniejsza siê ne-gatywne skutki chorób i urazów, co pozwala na od-budowê zdolno�ci pacjentów do samodzielnegofunkcjonowania, poprawê ogólnej wydolno�ci i od-porno�ci ich organizmu, zmniejszenie lêku przedpodjêciem aktywno�ci fizycznej po przebytych cho-robach, urazach i operacjach.

Obecnie w okresie ogromnego rozwoju przemy-s³u farmaceutycznego, chemicznego i techniczne-go, obserwuje siê powrót do metod leczniczychopartych o dzia³anie zwi¹zków i sposobów leczeniauzdrowiskowego.

Unia Europejska -a lecznictwo uzdrowiskowe w Polsce.

MARIA BAL�UZDROWISKO RABKA� S.A.

BUSKO - ZDRÓJ

5

Leczenie uzdrowiskowe,profilaktyka i edukacja zdro-wotna s¹ nadal tañsze i naj-bardziej skuteczne, je¿elichodzi o poprawê stanu zdro-wia naszego spo³eczeñstwa.

Obraz i sytuacja uzdro-wisk polskich po transfor-macji politycznej i gospo-darczej po 1989 roku zmieni³ siê i zmienia nadal.

Pañstwowe przedsiêbiorstwa uzdrowiskowe,które w latach powojennych by³y o�rodkami roz-woju balneologii i postêpu medycznego, w lecz-nictwie uzdrowiskowym zosta³y skomercjalizowa-ne. Wprowadzone zmiany systemu ubezpieczeñzdrowotnych, a wiêc utworzone regionalne KasyChorych, przesta³y finansowaæ pobyt pacjentówkierowanych na leczenie uzdrowiskowe przezo�rodki kliniczne, co sta³o siê powodem zerwaniatej wspó³pracy lub jej zminimalizowania (limit kon-traktów).

Z chwil¹ komercjalizacji PPU utraci³y swoj¹ sta-bilno�æ. Praca Zarz¹du nowopowsta³ych Spó³ek uza-le¿niona jest od Rad Nadzorczych, a zasiadaj¹cew nich osoby nie zawsze posiadaj¹ wiedzê uzdro-wiskow¹. Negatywnymi skutkami tych przemianjest ograniczenie przez rz¹d lecznictwa uzdrowisko-wego, które prowadzi do redukcji placówek leczni-czych, prywatyzacji obiektów sanatoryjnych i uzdro-wiskowych, która powoduje niekiedy obni¿enie po-ziomu �wiadczonych us³ug medycznych na rzeczlepszej bazy hotelowej.

Zdarza siê ograniczenie dzia³alno�ci uzdrowisko-wej jedynie do aspektu: zysk finansowy - jest to fatal-ne w perspektywicznym wizerunku rozwoju tegouzdrowiska.

Narodowy Fundusz Zdrowia kieruje na leczenieuzdrowiskowe z roku na rok coraz mniejsz¹ liczbê pa-cjentów. Równocze�nie zauwa¿a siê coraz mniejszewsparcie w³adz lokalnych i okrêgowych.

Pomimo wystêpuj¹cych trudno�ci, w Polsce lecz-nictwo uzdrowiskowe przyjê³oi stosuje zasadê terapii komplek-sowej, a wiêc: fizykoterapia,edukacja zdrowotna i farmakote-rapia, dziêki czemu podejmujesiê leczenie pacjenta w ró¿nymstopniu zaawansowania choroby.

Dzia³ania konkurencyjne narynku uzdrowiskowym sprzyjaj¹podnoszeniu standardów opieki iobs³ugi pacjenta, oraz szukaniunowych rozwi¹zañ i otwieraniunowych kierunków leczenia.

Dzia³ania te wymuszaj¹ nakieruj¹cych uzdrowiskamidobór fachowej kadry.

Szans¹ dla istniej¹-cych uzdrowisk i lecznic-twa uzdrowiskowego jestwdro¿enie programównaprawczych i realizacjaprogramu Ministra Zdro-

wia �Strategia dla Zdrowia�, który zak³ada zwiêk-szenie nak³adów na leczenie uzdrowiskowe z bu-d¿etu Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia -nowa ustawa o uzdrowiskach i lecznictwie uzdro-wiskowym.

W Unii Europejskiej Polska ma du¿¹ szansê staæsiê liderem w leczeniu uzdrowiskowym chorób prze-wlek³ych, poniewa¿ mamy aktywn¹, dobrze wykwa-lifikowan¹ kadrê i mo¿emy �wiadczyæ us³ugi leczni-cze na najwy¿szym poziomie.

Mówi¹c o nowych kierunkach dzia³alno�ci w lecz-nictwie uzdrowiskowym, mamy na uwadze prioryte-towe zadania: dzia³alno�æ lecznicz¹, prewencyjn¹,edukacyjn¹, promocjê zdrowia oraz dzia³alno�æ reha-bilitacyjn¹, opart¹ na walorach leczniczych uzdrowi-ska, czyli tzw. balneorehabilitacja.

Turystyka zdrowotna, dzia³alno�æ rekreacyjna, roz-rywkowa i kulturalna, przynosz¹ca dodatkowe korzy-�ci finansowe uzdrowisku, nie powinny zak³ócaæ pro-cesu leczenia.

Nawi¹zanie i utrzymanie wspó³pracy uzdrowiskpolskich i zagranicznych powinno stanowiæ pomostkulturalny i sprzyjaæ rozwojowi kontaktów ró¿nychmiast i pañstw. Wraz z promocj¹ uzdrowiska powinnai�æ w parze promocja regionu i okolicznych miast.

Prawo powinno doprowadziæ do prawid³owegousytuowania lecznictwa uzdrowiskowego w systemieochrony zdrowia i nadaæ mu odpowiedni¹ rangê. Dladobra pacjentów i w imiê racjonalizacji kosztów,uzdrowiska powinny staæ siê integraln¹ czê�ci¹ sys-temu ochrony zdrowia, zas³uguj¹c na wiêksz¹ uwagêi pomoc ze strony resortu.

6

Kongres zorganizowa³y trzy prê¿nie rozwijaj¹ce siêinstytucje: Polskie Towarzystwo Medycyny Ratunko-wej, Katedra Chirurgii Urazowej i Medycyny Ratun-kowej Akademii Medycznej w Lublinie oraz KatedraMedycyny Ratunkowej Akademii Medycznej weWroc³awiu.

Instytucjami wspieraj¹cymi by³y: Europejskie To-warzystwo Medycyny Ratunkowej (EuSEM), Ame-rykañskie Kolegium Lekarzy Ratunkowych (ACEP),Amerykañska Akademia Medycyny Ratunkowej(AAEM) oraz Miêdzynarodowa Federacja Medycy-ny Ratunkowej (IFEM).

Przyby³ych uczestników Kongresu oraz zaproszo-nych go�ci powitali: prof. dr hab. n. med. Juliusz Ja-kubaszko i prof. dr hab. n. med. Jerzy Karski.

LILA K£OSIÑSKA

II Miêdzynarodowy KongresPolskiego Towarzystwa Medycyny Ratunkowej

Wyk³ad inauguracyjny pt.: Miêdzy Hipokratesema Singerem. Godno�æ cz³owieka jako podstawa �ety-ki medycznej� wyg³osi³ Arcybiskup Józef ¯yciñski.

Program czê�ci naukowej Kongresu by³ bardzo bo-gaty i ró¿norodny. Zawiera³ sesje plenarne, debaty te-matyczne, sesje dydaktyczne i plakatowe, prezenta-cje ustne - wszystkie prowadzone przez miêdzynaro-dowych ekspertów.W�ród g³ównych tematów Kongresu znalaz³y siê:- procedury kliniczne medycyny ratunkowej w na-

g³ych zagro¿eniach zdrowia lub ¿ycia,- edukacja i programy kszta³cenia w medycynie ra-

tunkowej w perspektywie Zjednoczonej Europy,- dzi� i jutro badañ naukowych w medycynie ratun-

kowej,- informatyka i nowe technologie w s³u¿bie medycy-

ny ratunkowej,- medycyna ratunkowa w s³u¿bie nowoczesnego spo-

³eczeñstwa,- medycyna ratunkowa w zabezpieczaniu zdarzeñ ma-

sowych i katastrof,- bezpieczeñstwo ruchu drogowego wyzwaniem XXI

wieku.

W dniach 12-15 wrze�nia br. w Centrum Kongresowym Akademii Rolniczej w Lublinieodby³ siê II Miêdzynarodowy Kongres Polskiego Towarzystwa Medycyny Ratunkowej natemat: �Medycyna Ratunkowa Europy �rodkowo - wschodniej�.

7

WSTÊPOpracowanie w Polsce przez Ministerstwo Zdrowia rz¹-

dowego programu �Zintegrowanego Ratownictwa Medycz-nego� w 1999 r. mia³o na celu podnie�æ na wy¿szy poziompomoc medyczn¹ we wszystkich stanach nag³ego zagro-¿enia zdrowia i ¿ycia [2, 4, 8].

Pomoc tê mia³ uzyskaæ ka¿dy obywatel naszego krajuniezale¿nie od zmian w systemie organizacyjnym s³u¿b me-dycznych i niezale¿nie od jego pozycji spo³ecznej i sytuacjimaterialnej - jako prawo do podstawowych �wiadczeñ zdro-wotnych gwarantowanych przez pañstwo.

Tak nale¿a³o s¹dziæ analizuj¹c �wiadczenia medycz-ne w innych krajach Unii Europejskiej, do której wkra-cza³a Polska.

W programie tym pomoc w stanach nag³ych podzielo-no chronologicznie na pomoc przedszpitaln¹ i szpitaln¹.Pomoc przedszpitaln¹ oparto o ró¿ne s³u¿by, w�ród któ-rych wa¿n¹ rolê odgrywaj¹ s³u¿by medyczne - zw³aszczawyjazdowe Zespo³y Ratownictwa Medycznego. Pomocszpitaln¹ mia³ organizowaæ i realizowaæ system Szpitalne-go Oddzia³u Ratunkowego [5, 8].

W pocz¹tkowej wersji program ten, podobnie jak innepoprzednie programy, pomin¹³ potrzeby zdrowotne dzieci.Dopiero stanowisko i zdecydowane dzia³ania cz³onków Sek-cji Dzieciêcej Chirurgii Urazowej Polskiego TowarzystwaChirurgów Dzieciêcych spowodowa³y uwzglêdnienie mo¿-liwo�ci tworzenia Szpitalnych Oddzia³ów RatunkowychDzieci w szpitalach dzieciêcych, jak równie¿ Zespo³ów Ra-townictwa Medycznego dla dzieci [5].

WYNIKIProgram Zintegrowanego Ratownictwa Medycznego

w Polsce spowodowa³ reakcje wielu szpitali w dostosowy-

JERZY OSEMLAK, PAWE£ OSEMLAKZ KATEDRY I KLINIKI CHIRURGII I TRAUMATOLOGII DZIECIÊCEJ AM,

DSK W LUBLINIE

waniu swoich struktur i funkcji do systemu Szpitalnych Od-dzia³ów Ratunkowych. Wynika³o to nie tylko z chêci pod-niesienia poziomu us³ug medycznych i wprowadzenia wi-docznych dla w³adz zalecanych reform, lecz niejednokrot-nie celem uzyskania wsparcia finansowego dla szpitali w ist-niej¹cym ogólnym deficycie bud¿etowym jednostek s³u¿byzdrowia.

W zwi¹zku z tym powsta³o wiele Szpitalnych Oddzia-³ów Ratunkowych na terenie Polski, których celowo�æ two-rzenia by³a uzasadniona, ale niejednokrotnie powsta³yrównie¿ tam gdzie nie by³y potrzebne i nie przynios³y ocze-kiwanych efektów.

Szpitalne Oddzia³y Ratunkowe Dzieci (SORD) podob-nie jak SOR dla doros³ych zaczê³y funkcjonowaæ w 2000roku - w tym pierwszy 30.06.2000 r na bazie DzieciêcegoSzpitala Klinicznego Akademii Medycznej w Lublinie [6].

Szpital ten i jego Izba Przyjêæ, podobnie jak szereg in-nych szpitali dzieciêcych w Polsce od wielu lat funkcjono-wa³y w systemach bardzo zbli¿onych do wprowadzonegosystemu Szpitalnego Oddzia³u Ratunkowego Dzieci opra-cowanego w Ministerstwie Zdrowia [1, 3, 9].

W zwi¹zku z tym niektóre szpitale dzieciêce szybko i ³a-two, bez wiêkszych nak³adów finansowych, dostosowa³ysiê do �nowych� wymogów organizacyjnych.

Do utworzenia Szpitalnego Oddzia³u RatunkowegoDzieci konieczne by³y nastêpuj¹ce kryteria bezwzglêdneokre�lone w Ministerstwie:1. tworzenie w wielospecjalistycznych szpitalach dzie-

ciêcych,2. w strukturach szpitala musia³y byæ:

● oddzia³ chirurgii dzieciêcej - w rym urazowej,● oddzia³ intensywnej terapii dzieci● oddzia³ pediatrii - w tym toksykologii ze stacj¹ dializ,

Stan obecny medycyny ratunkowejwieku rozwojowego w Polsce

Odby³a siê równie¿ konferencja na temat: �Zada-nia medycyny ratunkowej w zdarzeniach masowychi katastrofach�. Sesjê transmitowano przez internet,a Pañstwowa Stra¿ Po¿arna z Lublina zaprezentowa³aæwiczenia i pokazy s³u¿b ratowniczych.

Kongresowi towarzyszy³y wystawy plakatów, po-kazy sprzêtu medycznego i wydawnictw medycznychoraz warsztaty firmowe i kursy dodatkowe.

Wszyscy uczestnicy Kongresu otrzymali certyfikaty.Kongres by³ doskonale przygotowany. Wielokrotnie pod-kre�lano rangê medycyny ratunkowej, jej donios³¹ mi-sjê ratowania ludzkiego zdrowia i ¿ycia w stanach na-g³ych, z którymi coraz czê�ciej musimy siê zmagaæ.

8

● zak³ad rentgenodiagnostyki pediatrycznej● laboratorium diagnostyki dzieciêcej

3. pe³noetatowa obsada kierownicza SORD:● ordynator - lekarz z podstawow¹ specjalizacj¹ dzie-

ciêc¹ i z medycyny ratunkowej● oddzia³owa - pielêgniarka ze specjalizacj¹ pediatrycz-

n¹ i ratunkow¹4. ca³odobowa specjalistyczna obsada lekarska SORD:

● chirurg dzieciêcy z umiejêtno�ci¹ ratunkow¹● anestezjolog z umiejêtno�ci¹ ratunkow¹● pediatra z umiejêtno�ci¹ ratunkow¹

5. SORD ma pe³niæ codziennie ca³odobowe wysokospe-cjalistyczne ostre dy¿ury zabiegowo-zachowawcze.

Do roku 2004 system Szpitalnego Oddzia³u Ratunko-wego Dzieci zosta³ wdro¿ony w szpitalach dzieciêcych w:Bia³ymstoku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, £odzi, Olsz-tynie, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie i Wroc³awiu. Nieoznacza to jednak, ¿e zosta³ on zatwierdzony przez Mini-sterstwo Zdrowia z ró¿nych przyczyn.

Liczba Szpitalnych Oddzia³ów Ratunkowych Dzieci oka-za³a siê niedostateczna, a ich lokalizacja trudna by mog³ybyæ ogólnie dostêpne. Dlatego powstawa³y nieoficjalnie ró¿-ne systemy organizacyjne Szpitalnych Oddzia³ów Ratun-kowych na bazie Izby Przyjêæ w wielu szpitalach ogólnychgdzie s¹ oddzia³y dla doros³ych i dzieci np. w: Tarnowie,Tarnobrzegu, Gorzowie Wielkopolskim, Siedlcach, Zielo-nej Górze i w wielu innych.

Sytuacja ta wymaga jednoznacznych rozwi¹zañ orga-nizacyjnych przez wprowadzenie Systemu SzpitalnegoOddzia³u Ratunkowego Doros³ych i Dzieci. Przyk³ademtakiego systemu mo¿e byæ Centrum Traumatologii wOstravie, które co prawda przyjmuje tylko przypadki po-urazowe, ale rozwi¹zuje problem dzieci uwzglêdniaj¹cspecyfik¹ urazów dzieciêcych i konieczno�æ specjalistycz-nego ich leczenia w oddzielnej sali intensywnej terapii, woddzielnych salach operacyjno-zabiegowych i oddzia³achtraumatologii dzieciêcej [7].

Znaj¹c potrzeby leczenia wszystkich dzieci w stanachnag³ego zagro¿enia zdrowia i ¿ycia w Polsce � niezbêdnejest i bêdzie organizowanie Szpitalnych Oddzia³ów Ratun-kowych Doros³ych i Dzieci (SORDD), aby nie zosta³y wch³o-niête w lecznictwo doros³ych.

Kryteria ich tworzenia powinny wynikaæ z potrzeb zdro-wotnych doros³ych i dzieci w poszczególnych regionach kra-ju oraz bazy lokalowej, sprzêtu i personelu szpitali.

Do kryteriów bezwzglêdnych tworzenia Szpitalnych Od-dzia³ów Ratunkowych Doros³ych i Dzieci powinny nale¿eæ:1. tworzenie w wielospecjalistycznych szpitalach z oddzia-

³ami dzieciêcymi2. w strukturach szpitala musz¹ byæ:

● oddzia³ chirurgii dzieciêcej - w tym urazowej● oddzia³ anestezjologii i intensywnej terapii z wydziele-

niem pododdzia³u intensywnej terapii dzieci● oddzia³ pediatrii - w tym toksykologii● oddzielna Izba Przyjêæ dla dzieci i oddzielna dla doro-

s³ych● oddzielne sale operacyjno-zabiegowe dla dzieci● oddzielne sale krótkotrwa³ej obserwacji i leczenia dla

dzieci3. obsada kierownicza dzieciêcej Izby Przyjêæ:

● kierownik Izby Przyjêæ● pielêgniarka oddzia³owa Izby Przyjêæ

4. ca³odobowa specjalistyczna obsada lekarska:● chirurg dzieciêcy z umiejêtno�ci¹ ratunkow¹● anestezjolog z umiejêtno�ci¹ ratunkow¹● pediatra z umiejêtno�ci¹ ratunkow¹

5. SORDD powinny mieæ �cis³y kontakt i patronat ze stronynajbli¿szego Szpitalnego Oddzia³u Ratunkowego Dzie-ci, zw³aszcza w przypadkach trudnych i nietypowych.

PODSUMOWANIESystem Szpitalnych Oddzia³ów Ratunkowych dla dzie-

ci wymaga jednoznacznych zmian organizacyjnych abystworzyæ wszystkim dzieciom w Polsce zbli¿one wysoko-specjalistyczne us³ugi medyczne w stanach nag³ego za-gro¿enia zdrowia i ¿ycia.

Obecne samodzielne szpitale dzieciêce maj¹ce od-dzia³y chirurgiczne, pediatryczne oraz anestezjologicz-ne i intensywnej terapii powinny mieæ Szpitalny Oddzia³Ratunkowy Dzieci, a szpitale ogólne z oddzia³ami chi-rurgii dzieciêcej, pediatrii, anestezjologii i intensywnejterapii powinny mieæ Szpitalny Oddzia³ Ratunkowy Do-ros³ych i Dzieci.

Oddzia³ taki, uwzglêdniaj¹c specyfikê nag³ych stanówchorobowych dzieci i ich specjalistyczne leczenie powinienprowadziæ diagnostykê i leczenie pocz¹wszy od oddziel-nej Izby Przyjêæ dla dzieci i Izby Przyjêæ dla doros³ych, przezosobne sale krótkotrwa³ej obserwacji i leczenia zachowaw-czego, do oddzielnych oddzia³ów zabiegowych i zachowaw-czych dla dzieci i dla doros³ych.

Bior¹c pod uwagê liczbê dzieci w Polsce i liczbê sta-nów nag³ych ich dotycz¹cych nale¿a³oby utworzyæ 16 Szpi-talnych Oddzia³ów Ratunkowych Dzieci i oko³o 25 Szpital-nych Oddzia³ów Ratunkowych Doros³ych i Dzieci. Baz¹ dlatych oddzia³ów powinny byæ obecne istniej¹ce nowocze-sne i dobrze funkcjonuj¹ce szpitale dzieciêce i szpitale ogól-ne z oddzia³ami dzieciêcymi.

PI�MIENNICTWO1. Grochowski J. (red.): Urazy u dzieci. Wydawnictwo Lekar-

skie PZWL, Warszawa 20002. Jakubaszko J: Przedmowa do wydania polskiego, w Plantz

SH, Adler JN (red.): Medycyna ratunkowa. WydawnictwoMedyczne Urban & Partner, Wroc³aw 2000

3. Ok³ot K: Traumatologia wieku rozwojowego. WydawnictwoLekarskie PZWL, Warszawa 1999

4. Osemlak J: Zarys Programu Zintegrowanego RatownictwaMedycznego Dzieci w Polsce. Rocznik Dzieciêcej ChirurgiiUrazowej, 2001/2002, 5 (XXIX), 103

5. Osemlak J: Ratownictwo medyczne w stanach zagro¿enia¿ycia u dzieci, w Ry� A, Jakubaszko J (red.): Ratownictwomedyczne w Polsce - ustawa o Pañstwowym RatownictwieMedycznym. Zdrowie i Zarz¹dzanie, Kraków 2002

6. Osemlak J, Szarecki J, Szwarc P: Organizacja i funkcja szpi-talnego oddzia³u ratunkowego dzieci. Rocznik DzieciêcejChirurgii Urazowej, 2001/2002, 5 (XXIX), 110

7. Pleva L: Traumatologické centrum Fakultni nemocnice zpoliklinikou Ostrava. Rocznik Dzieciêcej Chirurgii Urazowej,2002, 6 (XXX), 40

8. Ry� A: Program Zintegrowanego Ratownictwa Medyczne-go. Ministerstwo Zdrowia, Departament Przekszta³ceñ Sys-temowych w Ochronie Zdrowia, Warszawa 1999

9. Su³ko J, Michno P, Grochowski J: Zasady dzia³ania systemuratownictwa medycznego w �wietle obowi¹zuj¹cych stan-dardów na podstawie do�wiadczeñ Uniwersyteckiego Szpi-tala Dzieciêcego w Krakowie. Rocznik Dzieciêcej ChirurgiiUrazowej, 2003, 7 (XXXI), 102

9

W dniach 27 � 29 wrze�nia 2004 w Lublinie odby³asiê III Ogólnopolska Konferencja pt. �Pielêgniarstwo Pe-diatryczne - Nowe Zadania�. Spotka³y siê na niej pielê-gniarki pediatryczne, które ³¹czy wspólna pasja jak¹ jestpraca z chorym dzieckiem i jego rodzin¹, która wymagadu¿ego zaanga¿owania emocjonalnego, tolerancji, cier-pliwo�ci i wysokich kwalifikacji zawodowych.

Konferencja poprzedzona by³a walnym zebraniemOgólnopolskiego Stowarzyszenia Pielêgniarek Pedia-trycznych na którym wybrano nowy zarz¹d z przewod-nicz¹c¹ pani¹ Beat¹ Pa�dzior (pielêgniarka oddzia³o-wa - Oddzia³u Rehabilitacji w Dzieciêcym SzpitaluKlinicznym w Lublinie).

Honorowy patronat nad konferencj¹ obj¹³ Dr n.med. Jerzy Szarecki - Dyrektor Dzieciêcego SzpitalaKlinicznego im. Prof. Antoniego Gêbali w Lublinie.

Organizatorami konferencji byli:● Dzieciêcy Szpital Kliniczny im. Prof. Antoniego

Gêbali w Lublinie.● Katedra i Zak³ad Zarz¹dzania w Pielêgniarstwie,

Zak³ad Pielêgniarstwa Pediatrycznego,Wydzia³u Pielêgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Akade-mii Medycznej w Lublinie.

● Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pielêgniarek Pedia-trycznych.

Program konferencji obejmowa³ sze�æ interesuj¹-cych sesji o nastêpuj¹cych tematach:I sesja - (plenarna) �Kierunki rozwoju pielêgniarstwa

pediatrycznego�.II sesja - (plakatowa) podczas której zaprezentowa-

no: Algorytm postêpowania z dzieckiem oparzonymw SOR i oddziale chirurgii, Standard postêpowaniaw SOR z dzieckiem - ofiar¹ urazu czaszkowo-mó-zgowego, Metody zajêæ praktycznych stosowanepodczas dzia³añ edukacyjnych w nauczaniu samo-dzielno�ci u dzieci i m³odzie¿y z cukrzyc¹ typ I,Zespó³ wypalenia zawodowego, a uwarunkowaniaorganizacyjne w oddziale pediatrycznym, Prewen-cja wykroczeñ zawodowych na pielêgniarskich sta-nowiskach pracy w oddzia³ach pediatrycznych.

III sesja - �Cukrzyca, choroba spo³eczna � problemyzdrowotne dzieci i m³odzie¿y�.

IV sesja - �Dziecko przewlekle chore � problemyspo³eczne�.

V sesja - �Edukacja zdrowotna � rola i zadania pielê-gniarki�.

VI sesja - �Wybrane aspekty opieki nad dzieckiemchorym�.

Miêdzy V a VI sesj¹ odby³y siê warsztaty z komuni-kacji interpersonalnej i aerozoloterapii. Ka¿dy z uczest-ników otrzyma³ szczegó³owe materia³y zjazdowe a chêtnimogli obejrzeæ niektóre oddzia³y pediatryczne w Dzie-ciêcym Szpitalu Klinicznym w Lublinie.

Wszystkie wyst¹pienia w poszczególnych sesjach by³yinteresuj¹ce. Ró¿norodno�æ tematyki z wszystkich dzie-dzin pielêgniarstwa pediatrycznego pozwoli³a poszerzyæwiedzê ka¿demu z uczestników konferencji i dowiod³a,¿e od pielêgniarki pediatrycznej oczekuje siê nie tylkowiedzy medycznej, z zakresu pielêgniarstwa, ale równie¿wiedzy pedagogicznej i psychologicznej, w tym szcze-gólnie dotycz¹cej wsparcia spo³ecznego i psychicznego,w³a�ciwego komunikowania siê, edukacji zdrowotnej,metod i form dydaktycznych, terapii zajêciowej oraz re-alizacji potrzeb psychicznych i emocjonalnych dziecka ijego rodziny. Potwierdzono równie¿ bardzo wa¿n¹ rolêpielêgniarki pediatrycznej w ca³ym zespole interdyscy-plinarnym sprawuj¹cym opiekê nad dzieckiem.

Organizatorzy zadbali tak¿e o to, aby miêdzy wyk³a-dami znalaz³ siê czas na wymianê do�wiadczeñ i podzie-lenie siê w³asnymi uwagami oraz osi¹gniêciami w gro-nie pielêgniarek pediatrycznych z ca³ej Polski.

Poniewa¿ uczestnikami konferencji by³y pielêgniarkipediatryczne z ca³ego kraju w programie znalaz³ siê rów-nie¿ czas na zwiedzanie zabytków Lublina.

Za dwa lata kolejna konferencja, która równie¿ umo¿-liwi zaistnieæ pielêgniarstwu pediatrycznemu na forumnaukowym. Udowodni³y to prezentowane podczas obec-nej konferencji referaty oparte na badaniach naukowychprowadzonych w codziennej pracy ich autorek.

Za bardzo dobre zorganizowanie konferencji i to-warzysz¹c¹ jej sympatyczn¹ atmosferê organizatoromserdecznie dziêkujemy.

III OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA�PIELÊGNIARSTWO PEDIATRYCZNE - NOWE ZADANIA�

mgr ANNA PINDELSKAmgr IWONA ULICZ

LUBLIN 27-29.09.2004

10

Wrze�niowe toruñskie spotkania sta³y siê ju¿ tra-dycj¹, umo¿liwiaj¹ wymianê wiedzy, zdobytych do-�wiadczeñ, nawi¹zanie nowych kontaktów i integruj¹�rodowisko. Obecni s¹ na nich ludzie z ca³ej Europy,dla których priorytetem jest troska o najs³abszych - nie-pe³nosprawnych, ob³o¿nie chorych, starszych.

W ramach tegorocznej konferencji odby³y siê trzysesje plenarne:

1. System opiekuñczy w Polsce w �wietle prawaPrzewodnicz¹c¹ sesji by³a pani dr Joanna Starêga -

Piasek. Przedstawiono cztery referaty:1. System opiekuñczy w Polsce w �wietle ustawy o po-

mocy spo³ecznej - mgr Dorota Wróblewska.2. Elementy systemu opieki - w �wietle ustawy o �wiad-

czeniach rodzinnych - mgr Marek Smoczyk.3. Us³ugi opiekuñcze w �wietle ustawy o dzia³alno�ci po-

¿ytku publicznego i o wolontariacie - mgr Jerzy Boczoñ.4. Kluczowe elementy systemu opiekuñczego w �wie-

tle lokalnej polityki spo³ecznej - prof. dr hab. Zbi-gniew Wo�niak.

W roku 2004 wprowadzono w ¿ycie dwie ustawy.Od 1 stycznia br. obowi¹zuje w pe³nym kszta³cie usta-wa o dzia³alno�ci po¿ytku publicznego i o wolontaria-cie, a od maja br. ustawa o �wiadczeniach rodzinnych.Za³o¿eniem reformy jest lepsze adresowanie pomocydla rodzin niezamo¿nych, oczekuj¹cych wsparcia finan-sowego. Trudno oceniaæ dzisiaj efekty reformy trzebana nie poczekaæ. Polska w obecnej chwili nie posiadaca³o�ciowej, zintegrowanej sektorowo i przedmiotowokoncepcji systemu opieki �rodowiskowej nad lud�mizale¿nymi/niesamodzielnymi.

2. Wsparcie niepe³nosprawnych osób starszychprzez ich rodziny w krajach europejskich - pro-jekt Eurofamcare

Przewodnicz¹ce sesji: dr hab. Barbara Bieñ, dr Han-neli Dohner.

W tej sesji przedstawiono wstêpne wyniki badañ pro-wadzonych w Polsce, w Wielkiej Brytanii, w Szwecji, weW³oszech w/w projektu Eurofamcare realizowanego od1.01.2003 r. Projekt ma na celu przegl¹d sytuacji w jakiejznajduj¹ siê rodzinni opiekunowie osób starszych w od-niesieniu do ich znajomo�ci istniej¹cych form �wiadczeñwspieraj¹cych, dostêpno�ci tych �wiadczeñ, a tak¿e ichwykorzystania i akceptacji. Ze wstêpnych badañ wyni-k³o, ¿e w Polsce jest najlepsze wsparcie starszych niepe³-nosprawnych osób przez ich rodziny. Badania s¹ prowa-dzone w ponad 20 krajach europejskich Rezultaty pro-jektu zostan¹ przedstawione podczas Europejskich DniOpiekunów, które zaplanowane zosta³y na jesieñ 2005r.

3. Warto�æ ¿ycia i opieki.Przewodnicz¹ca sesji dr Urszula Krzy¿anowska - £a-

gowska.W tej sesji zaprezentowano piêæ referatów:

1. Antropologiczne postawy opieki duchowej w�ród cho-rych i niepe³nosprawnych - ks. dr Bogus³aw Block.

2. Warto�ci duchowe w procesie pielêgnowania - dr U.Krzy¿anowska-£agowska.

3. Osobisty stosunek jako fundament udanej pracy z lud�-mi z deficytami - prof. Jochen Dittrich, Niemcy.

4. Jako�æ ¿ycia pacjenta opieki paliatywnej w �wietlew³asnych do�wiadczeñ - Pawe³ £apanow, Rosja.

5. Nowoczesna pielêgnacja - wk³ad TZMO S.A. w pod-niesienie jako�ci ¿ycia pacjenta przewlekle chorego,starszego i niepe³nosprawnego - Marcin Grabowski.Zorganizowane w tym roku I Miêdzynarodowe

Sympozjum Rehabilitacji w Opiece D³ugoterminowejjest podkre�leniem wa¿no�ci roli rehabilitacji w opie-ce nad lud�mi d³ugotrwale unieruchomionymi.

W czasie sympozjum odby³y siê trzy sesje:

1. Ocena pacjenta w opiece d³ugoterminowej dlapotrzeb rehabilitacji.

Przewodnicz¹cy sesji: prof. Jerzy Kiwierski, dr Ma-rek ¯ak.

Przedstawiono cztery referaty:1. Ocena sprawno�ci funkcjonalnej w procesie re-

habilitacji - dr Marek ¯ak.2. Ocena czynno�ci ¿ycia codziennego u osób w wie-

ku podesz³ym - dr med. Katarzyna Sczerbiñska.3. Ocena funkcjonalna i jako�æ ¿ycia pacjentów po

udarze mózgu - prof. Józef Opara.

Wniosek, jaki nasun¹³ mi siê po wys³uchaniu tejsesji to konieczno�æ opracowania i wprowadzenia w

RELACJA Z TORUÑSKICH DNIOPIEKI D£UGOTERMINOWEJ

mgr MARIA SKO£UBA

Toruñskie Zak³ady Materia³ów OpatrunkowychS.A. po raz VII zorganizowa³y w Toruniu Miê-dzynarodow¹ Konferencjê Opieki D³ugotermi-nowej pod has³em Niepe³nosprawno�æ i rodzina.Formy wsparcia �rodowiskowego. Tegoroczne spo-tkanie odby³o siê w dniach 19.09 - 23.09.2004 r.w zmienionej formule jako Toruñskie Dni Opie-ki D³ugoterminowej. W ich ramach oprócz Kon-ferencji zorganizowano dwa spotkania naukowe:Miêdzynarodowe Sympozjum Rehabilitacji w OpieceD³ugoterminowej oraz Ogólnopolskie SympozjumProfilaktyki, Edukacji i Leczenia Ran.

Toruñ, 19 - 23 wrze�nia 2004 r.

11

ca³ym kraju nowych skal do pomiaru ró¿nych aspek-tów jako�ci ¿ycia osób starszych i niepe³nosprawnychoraz ujednolicenie s³ownictwa medycznego w opieced³ugoterminowej, aby wszyscy mogli pos³ugiwaæ siêtym samym jêzykiem w opisywaniu stanu pacjenta, akolejne pomiary mog³y dostarczyæ cennej i rzetelnejinformacji na temat poprawienia lub pogorszenia jegosprawno�ci. Obecnie obowi¹zuj¹ca skala Barthel niejest w pe³ni wystarczaj¹ca, gdy¿ nie ocenia �wiadomo-�ci i procesów poznawczych chorego.

2. Wybrane metody rehabilitacji i pielêgnacji.Przewodnicz¹cy sesji: prof. Jerzy Kiwierski, prof.

Józef Opara.Przedstawiono trzy referaty:

1. Pacjent z zaburzeniami procesów poznawczych -metody terapeutyczne w opiece d³ugoterminowej -mgr Lilia Kimber - Dziwisz.

2. Podstawy rehabilitacji d³ugoterminowej na przyk³a-dzie pacjentów po udarze mózgu - prof. Józef Opara.

3. Metody terapii stosowane w pielêgniarstwie d³ugo-terminowym - mgr El¿bieta Szwa³kiewicz.

Sesja by³a interesuj¹ca. Referuj¹cy przedstawiliosi¹gniête sukcesy w opiece w swoich placówkach. Za-prezentowali nowe koncepcje w rehabilitacji i w pie-lêgniarstwie, które zosta³y wprowadzone w opiece d³u-goterminowej.

3. Spo³eczny wymiar rehabilitacji.Przewodnicz¹cy sesji: prof. Jerzy Kiwierski, dr hab.

El¿bieta Rutkowska.Przedstawiono dwa referaty:

1. Szanse i wyzwania dla polskiego �rodowiska osóbniepe³nosprawnych w UE - mgr Marek Piasecki.

2. Wp³yw ustawodawstwa UE na system rehabilitacji spo-³ecznej i zawodowej w Polsce - mgr Marek Stêpniak.

Wa¿nym wydarzeniem naukowym na tegorocznychToruñskich Dniach Opieki D³ugoterminowej by³orównie¿ I Ogólnopolskie Sympozjum Profilaktyki,Edukacji i Leczenia Ran Przewlek³ych. Z uwagi naobszerno�æ materia³u prezentowanego na Sympozjumi wa¿no�æ tematu dla naszego �rodowiska przedstawiêgo w nastêpnym numerze gazety.

W dniach 16-18.09.2004r. odby³a siê konferencjapracowników wiêziennej s³u¿by zdrowia w O�rodkuDoskonalenia Kadr S³u¿by Wiêziennej w Zakopanem.Uczestnikami szkolenia byli m.in. lekarze i pielêgniarkiposzczególnych zak³adów karnych i aresztów �ledczychokrêgu krakowskiego.

Temat Konferencji zorganizowanej przez Okrê-gowy Inspektorat S³u¿by Wiêziennej w Krakowie to:��wiadczenia zdrowotne, problemy medycznei prawne w zak³adach penitencjarnych okrêgu kra-kowskiego�.

Honorowy patronat Konferencji obj¹³ Prezes Na-czelnej Rady Lekarskiej - Konstanty Radziwi³³.

W ramach programu odby³y siê wyk³ady pracowni-ków kadry naukowej Collegium Medicum Uniwersy-tetu Jagielloñskiego oraz przedstawicieli NaczelnejRady Lekarskiej, Ma³opolskiej Okrêgowej Izby Pie-lêgniarek i Po³o¿nych, Komendy G³ównej Policji, Cen-tralnego Zarz¹du S³u¿by Wiêziennej i Okrêgowego In-spektoratu S³u¿by Wiêziennej w Krakowie.

Problemy poruszane na konferencji obejmowa³yzagadnienia z takich dziedzin jak: medycyna, me-dycyna pracy, psychologia, prawo, penitencjarysty-ka i prewencja.

mgr MONIKA BARTOSIKHELENA KUREK

KONFERENCJA PRACOWNIKÓWWIÊZIENNEJ S£U¯BY ZDROWIA

Prze³o¿ona pielêgniarek Zak³adu Opieki Zdrowot-nej Szpitala Aresztu �ledczego w Krakowie p. mgrWanda Pa³etko w trakcie swego referatu podkre�li³a,i¿ pielêgniarki pracuj¹ce w zak³adach penitencjarnychpomimo swoich podstawowych zadañ zwi¹zanych z wy-konywaniem zawodu pielêgniarski musz¹ wywi¹zywaæsiê z obowi¹zków funkcjonariusza s³u¿by wiêziennej.

Przewodnicz¹cy Ma³opolskiej Okrêgowej Rady Pie-lêgniarek i Po³o¿nych mgr Tadeusz Wadas wyg³osi³ wy-k³ad na temat: �Perspektywy rozwoju pielêgniarstwa�,w trakcie którego poruszy³ piêæ wa¿nych problemówdotycz¹cych pielêgniarstwa:

■ kondycja zawodu pielêgniarki,■ system kszta³cenia,■ wypalenie zawodowe,■ humanizm i duchowo�æ,■ przysz³o�æ w profesjonalizmie.

Oprócz interesuj¹cych wyk³adów zorganizowanorównie¿ spotkanie integracyjne w �sa³asach� regional-nych Zakopanego.

Celem tej konferencji by³a wymiana do�wiadczeñi osi¹gniêæ zawodowych oraz chêæ bli¿szego poznania siêi zintegrowania �rodowiska wiêziennej s³u¿by zdrowia.

* * *

Zakopane, 16-18 wrze�nia 2004 r.

12

NACZELNA IZBA PIELÊGNIAREK I PO£O¯NYCH

Warszawa, dnia 12 pa�dziernika 2004 r.

Stanowiskow sprawie wykre�lenia z rejestru pielêgniarek osoby, która wyje¿d¿a do pracy za granic¹

NACZELNA IZBA PIELÊGNIAREK I PO£O¯NYCH

Opinie prawne i stanowisko nades³ane z Naczelnej Rady Pielêgniarek i Po³o¿nych

Warszawa, dn. 21.10.2004 r.

Opiniaw sprawie cz³onkostwa w okrêgowej izbie pielêgniarek i po³o¿nych

osób wyje¿d¿aj¹cych do pracy za granicê

Poni¿ej publikujemy opinie prawne i stanowiska przes³ane z Naczelnej Rady Pielêgniarek i Po³o¿nychbêd¹ce realizacj¹ wniosków przyjêtych na posiedzeniu Naczelnej Rady Pielêgniarek i Po³oznych.

Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 r. o samorz¹dziepielêgniarek i po³o¿nych (Dz. U. Nr 41, poz. 178 z pó�n.zm.) w art. 8 wskazuje sytuacje, kiedy nastêpuje skre-�lenie z listy cz³onków okrêgowej izby. Zgodnie z pkt. 4tego przepisu, skre�lenie nastêpuje wskutek przenie-sienia siê na teren innej izby. Przepisy ustawy natomiastnie precyzuj¹, jak nale¿y post¹piæ w przypadku osobywyje¿d¿aj¹cej do pracy za granicê. Domy�lam siê, zezapytanie dotyczy osoby wyje¿d¿aj¹cej do pracy w jed-nym z pañstw cz³onków UE.

Zwróciæ nale¿y równie¿ uwagê na tre�æ art. 7 ust. 1pkt 2 wy¿ej powo³anej ustawy, który stanowi, ¿e na listêcz³onków okrêgowej izby wpisuje siê pielêgniarki i po-³o¿ne, które zamierzaj¹ wykonywaæ lub wykonuj¹ za-wód na obszarze dzia³ania izby. Ponadto rozporz¹dze-nie Ministra Zdrowia i Opieki Spo³ecznej z dnia 17 czerw-ca 1992r. w sprawie trybu postêpowania dotycz¹cego

stwierdzania prawa wykonywania zawodu pielêgniarkii zawodu po³o¿nej oraz sposobu prowadzenia rejestrupielêgniarek i rejestru po³o¿nych (Dz. U. Nr 52, poz. 248ze zm.) w § 7 nak³ada na ka¿dego cz³onka samorz¹duobowi¹zek bezzw³ocznego zawiadomienia okrêgowejrady o przeniesieniu na obszar innego województwa lubinnej okrêgowej izby, zmianie adresu, zmianie zak³adupracy lub innego miejsca wykonywania zawodu. W ta-kich sytuacjach nale¿a³oby indywidualnie rozpatrywaæka¿d¹ sprawê dotycz¹ca osoby wyje¿d¿aj¹cej za grani-cê. My�lê, ¿e w sytuacji, kiedy pielêgniarka/po³o¿nawyje¿d¿a do pracy czasowo nale¿a³oby skorzystaæ z za-pisu § 11 ust. 2 pkt 9 w/w rozporz¹dzenia i dokonaæstosownej adnotacji o wyje�dzie czasowym. Natomiastw przypadku wyjazdu na sta³e nale¿y skre�liæ pielêgniar-kê/po³o¿n¹ z listy cz³onków samorz¹du.

Radca prawny NRPiPIwona Choromanska

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o samorz¹dzie na listêcz³onków wpisuje siê pielêgniarka i po³o¿na, która wy-konuje lub zamierza wykonywaæ zawód na obszarzedanej izby.

Ustawa nie reguluje sprawy cz³onkostwa w izbie pie-lêgniarek i po³o¿nych, które wyjecha³y za granicê. Obec-nie przy szerokich mo¿liwo�ciach zatrudnienia na ob-szarze UE nale¿y uznaæ, ¿e pielêgniarka i po³o¿na wy-

je¿d¿aj¹ca za granicê winna powiadomiæ swoj¹ izbêo tym fakcie, wskazuj¹c okres pobytu i o�wiadczyæ, ¿ebêdzie op³acaæ sk³adki w wysoko�ci liczonej jak w prak-tykach indywidualnych.

Je¿eli tego warunku nie spe³nia � okrêgowa rady pie-lêgniarek i po³o¿nych ma prawo skre�liæ pielêgniarkêi po³o¿nych z listy cz³onków tak jak w wypadku przenie-sienia siê na teren innej izby.

Radca PrawnyGra¿yna Filipowska - Kejna

* * *

13

§1Wykonywanie zawodu pielêgniarki, po³o¿nej w for-mie:- indywidualnej praktyki,- indywidualnej specjalistycznej praktyki,- grupowej praktykijest dzia³alno�ci¹ gospodarcz¹ regulowan¹.

Konsekwencj¹ uznania wykonywania zawodu pie-lêgniarki, po³o¿nej w podanych powy¿ej formach zadzia³alno�æ gospodarcz¹ jest konieczno�æ uzyskaniawpisu takiej dzia³alno�ci zarówno w:

- Ewidencji Dzia³alno�ci Gospodarczej jak i- rejestrze prowadzonym dla praktyk pielêgniarek,

po³o¿nych przez Ma³opolsk¹ Okrêgow¹ Izbê Pie-lêgniarek i Po³o¿nych.

Pielêgniarki, po³o¿ne które posiada³y zezwo-lenie na wykonywanie praktyki w podanych po-wy¿ej formach, wydane na podstawie przepisów

Uchwa³a Nr 376/IV/2004Ma³opolskiej Okrêgowej Rady Pielêgniarek i Po³o¿nych

z dnia 13 pa�dziernika 2004 r.

obowi¹zuj¹cych przed dniem 21 sierpnia 2004 r.zobowi¹zane s¹ do zg³oszenia swojej dzia³alno-�ci do Ewidencji Dzia³alno�ci Gospodarczej orazpowiadomienia MOIPiP o dokonanym wpisie io nadanym Numerze Identyfikacji Podatkowej.

W przypadku nie uzupe³nienia powy¿szych da-nych w terminie 90 dni od dnia zawiadomienia, prak-tyka zostanie wykre�lona z rejestru prowadzonego od-powiednio dla indywidualnych, indywidualnych spe-cjalistycznych i grupowych praktyk pielêgniarek i po-³o¿nych.

Wnioski o wpis do rejestru indywidualnych, indy-widualnych specjalistycznych i grupowych praktykpielêgniarek i po³o¿nych wraz ze stosownymi o�wiad-czeniami znajduj¹ siê na stronie internetowej Izby,mo¿na te¿ otrzymaæ je w biurze Izby.

§2Uchwa³a wchodzi w ¿ycie z dniem podjêcia.

w sprawie:zmian zasad prowadzenia rejestru dzia³alno�ci regulowanej.

na podstawie:- ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. Przepisy wprowadzaj¹ce ustawê o swobodzie dzia³alno�ci go-

spodarczej (Dz. U. z 2004 r., nr 173, poz. 1808),- ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dzia³alno�ci gospodarczej (Dz. U. z 2004 r., nr 173,

poz. 1807),

Warszawa, dnia 12 pa�dziernika 2004r.

Opinia prawna dotycz¹ca odzie¿y ochronnej dla pielêgniarki/po³o¿nej poz

Zagadnienia zwi¹zane z wyposa¿eniem pielêgniar-ki/po³o¿nej podstawowej opiece zdrowotnej w odzie¿ochronn¹ powinny byæ zawarte w regulaminie pracyu konkretnego pracodawcy, zatrudniaj¹cego w/w pra-cowników (art. 1041 § 1 pkt 1 kodeksu pracy). Obecnieobowi¹zuj¹ce przepisy prawa nie narzucaj¹ odgórnie,w jakiego rodzaju odzie¿ ochronn¹ nale¿y wyposa¿aæ

pracowników. Na etapie opracowywania regulaminu pra-cy, odpowiednie s³u¿by bhp przygotowuj¹ zazwyczaj wy-kazy odzie¿y ochronnej i roboczej, jaka przys³uguje pra-cownikom na konkretnych stanowiskach pracy. Nastêp-nie wykazy te s¹ wprowadzane do stosowania wraz z re-gulaminem pracy lub jego nowelizacj¹.

Radca prawny NRPiPIwona Choromañska

UWAGA!!!ZMIANA ZASAD PROWADZENIA REJESTRU DZIA£ALNO�CI REGULOWANEJ.

14

Zgodnie z art. 4a ustawy z 16 grudnia 1994 r. o nego-cjacyjnym systemie kszta³towania przyrostu przeciêtnychwynagrodzeñ oraz o zmianie niektórych ustaw powszech-nie zwan¹ �ustaw¹ 203� pracownikom samodzielnych pu-blicznych zak³adów opieki zdrowotnej przys³uguje od dnia1 stycznia 2001 r. przyrost przeciêtnego miesiêcznego wy-nagrodzenia, nie ni¿szy 203 z³ miesiêcznie, w przeliczeniuna pe³ny wymiar czasu pracy ³¹cznie ze skutkami wzrostuwszystkich sk³adników wynagrodzenia. Natomiast w roku2002 przyrost wynagrodzenia pracowników SPZOZ-ów niemóg³ byæ ni¿szy ni¿ kwota 110,23 z³.

Konsekwencj¹ powy¿szych zapisów jest na³o¿ony napracodawców bêd¹cych samodzielnymi publicznymi zak³a-dami opieki zdrowotnej obowi¹zek takiego ukszta³towaniawynagrodzenia pracowników, aby ich miesiêczne wynagro-dzenie by³o w 2001 r. wy¿sze przeciêtnie o 203 z³, a w roku2002 z³ o kolejne 110,23 z³.

Przyrost wynagrodzenia, o którym mowa w art. 4a �usta-wy 203� przys³uguje jedynie pracownikom samodzielnychpublicznych zak³adów opieki zdrowotnej, natomiast nie do-tyczy pracowników zatrudnionych u innych pracodawcóww tym równie¿ w niepublicznych zak³adach opieki zdrowot-nej czy domach pomocy spo³ecznej.

Pracownikom SPZOZ-ów przyrost wynagrodzenia przy-s³ugiwa³ niezale¿nie od zajmowanego przez nich stanowi-ska i rodzaju wykonywanej pracy.

Roszczenie o wyp³atê dodatkowe wynagrodzenia; przys³u-guje odno�nie przyrostu wynagrodzenia o 203 z³, jedynie pra-cownikom zatrudnionym w SPZOZ-ach przed dniem 1 stycz-nia 2001 r., a odno�nie przyrostu o kolejne 110,23 z³, pracowni-kom zatrudnionym w SPZOZ-ach przed rokiem 2002 r.

Czê�æ SPZOZów wywi¹zuj¹c siê z na³o¿onego na nichprzez �ustawê 203� obowi¹zku podnios³a pracownikomwynagrodzenie realizuj¹c jego ustawowy przyrost o 203 z³w roku 2001 i o kolejne 110, 23 z³ w roku 2002.

Pozosta³a czê�æ zak³adów jednak nie wywi¹za³a siê z te-go obowi¹zku w ca³o�ci b¹d� w czê�ci nie dokonuj¹c pod-wy¿ki wynagrodzenia realizuj¹cego zapisany w �ustawie203� obowi¹zek.

Nale¿y w tym miejscu zaznaczyæ, ¿e zgodnie z orze-czeniem S¹du Najwy¿szego � Izba Pracy, UbezpieczeñSpo³ecznych i Spraw Publicznych (sygn. II PZP 7/04) pod-wy¿ki przyznane pracownikom w ramach realizacji dyspo-zycji normy art. 4a �ustawy 203� maj¹ charakter trwa³y i niema ¿adnych podstaw by od roku 2003 wracaæ do dawnychni¿szych wynagrodzeñ. Wymaga³oby to wyra�nego prze-pisu, a taki w �ustawie 203� siê nie znalaz³. Zdaniem S¹duNajwy¿szego przej�ciowy charakter regulacji zawartychw przepisach art. 4a ust 1 i 2 �ustawy 203� nie dotyczy wy-soko�ci wynagrodzenia ukszta³towanej w wyniku jego wzro-stów przewidzianych w tych przepisach.

Pracownicy którym nie wyp³acono podwy¿ek zwracalii w dalszym ci¹gu zwracaj¹ siê, do S¹dów Pracy, z pozwa-mi o zap³atê zaleg³ego wynagrodzenia.

Postêpowanie w sprawach o roszczenia pracowniczeze stosunku pracy jest wolne od op³at s¹dowych. Tak wiêc

pracownik wystêpuj¹cy przeciwko swemu pracodawcy ozap³atê zaleg³ego wynagrodzenia nie ponosi kosztów s¹-dowych. Musi jednak wiedzieæ, ¿e w przypadku niekorzyst-nego rozstrzygniêcia S¹d mo¿e zas¹dziæ od niego kosztyprocesowe jakie ponios³a druga strona postêpowania czyliw tym przypadku pracodawca.

Podejmuj¹c decyzjê o wyst¹pieniu z powództwem prze-ciwko pracodawcy nale¿y równie¿ pamiêtaæ, ¿e roszczeniaze stosunku pracy ulegaj¹ przedawnieniu z up³ywem 3 latod dnia, w którym dane roszczenie sta³o siê wymagalne.

Ustalenie terminu wymagalno�ci roszczeñ o zap³atê za-leg³ego wynagrodzenia z tytu³u �ustawy 203� nasuwa pew-ne k³opoty.

Jak wynika z art. 4a �ustawy 203� pracownikowi przys³u-guje przyrost przeciêtnego miesiêcznego wynagrodzenia, cowskazuje, ¿e przyrost ten nie przys³uguje w ka¿dym kolej-nym miesi¹cu, a jedynie ¿e w danym roku przeciêtne mie-siêczne wynagrodzenie powinno byæ wy¿sze od przeciêtne-go miesiêcznego wynagrodzenia z roku ubieg³ego. Taka kon-strukcja przepisu nie przes¹dza czy roszczenie o wyp³atêzaleg³ego wynagrodzenia z �ustawy 203� staje siê wyma-galne w dniu nastêpuj¹cym po dniu wyp³aty przewidzianymw regulaminie wynagradzania czy te¿ dopiero w dniu nastê-puj¹cym po dniu, w którym powinno zostaæ wyp³acone wy-nagrodzenie za grudzieñ roku, za który przys³ugiwa³ przy-rost przeciêtnego miesiêcznego wynagrodzenia.

Kwestia ta jest jeszcze o tyle istotna, ¿e od dnia wyma-galno�ci roszczenia bêd¹ liczone odsetki ustawowe przy-s³uguj¹ce pracownikowi z tytu³u nie wyp³acenia nale¿negoprzyrostu wynagrodzenia.

Roszczenia stwierdzone prawomocnym orzeczeniemorganu powo³anego do rozstrzygniêcia sporów, jak równie¿roszczenia stwierdzone ugod¹ zawart¹ w trybie okre�lonymw kodeksie pracy ulega przedawnieniu z up³ywem 10 lat oddnia uprawomocnienia siê orzeczenia lub zawarcia ugody.

Zas¹dzaj¹c nale¿no�ci pracownika w sprawach z za-kresu prawa pracy, s¹d z urzêdu nadaje wyrokowi przy jegowydaniu rygor natychmiastowej wykonalno�ci w czê�ci nieprzekraczaj¹cej pe³nego jednomiesiêcznego wynagrodze-nia pracownika i w tej czê�ci wyrok stanowi tytu³ egzeku-cyjny, który po uzyskaniu klauzuli wykonalno�ci bêdzie sta-nowi³ podstawê egzekucji.

Wyegzekwowana od pracodawcy kwota stanowi przy-chód ze stosunku pracy i jako taka podlega opodatkowaniui wykazaniu w podatkowym zeznaniu rocznym. Opodatko-waniu podlega jednak tylko kwota nale¿no�ci g³ównej. Na-tomiast opodatkowaniu nie bêd¹ podlega³y odsetki nalicza-ne z tytu³u opó�nienia w wyp³acie zaleg³ego wynagrodze-nia.

Ponadto od wyegzekwowanych kwot zaleg³ego wyna-grodzenia zostan¹ naliczone sk³adki ZUS p³acone przezpracownika na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i cho-robowe. Tak wiêc od wyegzekwowanego wynagrodzeniaw wysoko�ci 203 z³ pracownikowi zostan¹ odjête: podatek31 z³ oraz sk³adki ZUS w wysoko�ci 38 z³. Do wyp³aty po-zostanie kwota netto ok. 134 z³.

K³opoty z Lex 203

ZBIGNIEW CYBULSKIAPLIKANT RADCOWSKI

15

Wprowadzenie szczepieñ ochronnych do profilak-tyki chorób zaka�nych sta³o siê prze³omowym mo-mentem w ich zwalczaniu. Postêp jaki dokonuje siêw ostatnich latach w badaniach nad szczepionkamipozwala opracowaæ coraz to nowsze, skuteczniejszei bezpieczniejsze szczepionki przeciwko ró¿nym cho-robom zaka�nym. Szczepienia ochronne pozostaj¹nadal najskuteczniejsz¹ i najtañsz¹ metod¹ zapobie-gania chorobom zaka�nym. W Polsce szczepieniaochronne realizowane s¹ przede wszystkim w ramachProgramu Szczepieñ Ochronnych, który corocznie jestaktualizowany. Na ostateczn¹ formê Programu Szcze-pieñ Ochronnym ma wp³yw zarówno sytuacja epide-miologiczna kraju jak i zalecenia �wiatowej Organi-zacji Zdrowia. Brane pod uwagê musz¹ byæ równie¿mo¿liwo�ci finansowe kraju jak i dostêpno�æ odpo-wiednich preparatów szczepionkowych.

Program Szczepieñ Ochronnych sk³ada siê z dwóchczê�ci:

- listy szczepieñ obowi¹zkowych- listy szczepieñ zalecanychSzczepienia obowi¹zkowe wykonywane s¹ bezp³at-

nie przy u¿yciu szczepionek zakupionych centralnieprzez Ministerstwo Zdrowia. Szczepienia zalecanewykonywane s¹ przy u¿yciu preparatów rekomendo-wanych przez G³ównego Inspektora Sanitarnego, aledostêpnych za pe³n¹ odp³atno�ci¹.

PODSTAWOWE INFORMACJEO UODPORNIENIU SZTUCZNYM,

CZYNNYM.

Uodpornienie sztuczne, czynne polega na wpro-wadzeniu do organizmu szczepionki (preparat biolo-giczny zawieraj¹cy antygeny drobnoustrojów choro-botwórczych). W wyniku tego dochodzi do odpowie-dzi immunologicznej, humoralnej (wytwarzanie swo-istych przeciwcia³) i komórkowej. Pozytywn¹ cech¹uodpornienia czynnego jest mniejsza ilo�æ odczynówniepo¿¹danych ni¿ po uodpornieniu biernym ( poda-nie immunoglobulin - �gotowych� przeciwcia³) orazto, ¿e po umiejêtnie przeprowadzonym szczepieniuodporno�æ utrzymuje siê przez d³ugi okres (kilku, kil-kunastu lat a nawet do koñca ¿ycia). Wad¹ jest nato-miast d³u¿szy okres oczekiwania na pojawienie siê

odporno�ci tj. co najmniej 2 tygodnie od wprowadze-nia szczepionki do organizmu.

PODZIA£ SZCZEPIONEK:

1) ze wzglêdu na postaæ antygenuPrzyjmuj¹c za kryterium podzia³u postaæ antyge-

nu wchodz¹cego w sk³ad preparatu mo¿na wyró¿niænastêpuj¹ce szczepionki :- ¿ywe: zawieraj¹ ¿ywe drobnoustroje - atenuowane

(odzjadliwione). Odpowied� organizmu na antygen¿ywy jest najbardziej zbli¿ona do nabywanej natu-ralnej odporno�ciPrzyk³adami tego typu szczepionek s¹: szczepion-ka przeciwgru�licza BCG, szczepionka przeciw od-rze, �wince, ró¿yczce, ospie wietrznej, poliomyeli-tis (OPV).

- nie¿ywe: zawieraj¹ odpowiednio przygotowane drob-noustroje, antygeny drobnoustrojów lub produktyich metabolizmu.

Szczepionki mog¹ zawieraæ:- zabite (inaktywowane) ca³e drobnoustroje- fragmenty zabitych drobnoustroje- oczyszczone antygeny- produkty metabolizmu drobnoustrojów (anatoksyny)

Przyk³adami szczepionek zabitych s¹: szczepieniaprzeciw krztu�cowi komórkowemu (Pw), szczepion-ka przeciw cholerze, inaktywowana szczepionka prze-ciw poliomyelitis (IPV).

Do szczepionek nie¿ywych zawieraj¹cych fragmen-ty drobnoustrojów zaliczamy szczepionkê przeciw gry-pie, natomiast do szczepionek nie¿ywych zawieraj¹cychoczyszczone antygeny zaliczamy szczepionek przeciwwirusowemu zapaleniu w¹troby typu B, która zawierapowierzchniowy antygen HBs, oraz acelularn¹ (bezko-mórkow¹) szczepionkê przeciw krztu�cowi (Pe).

W sk³ad szczepionek zawieraj¹cych produkty meta-bolizmu drobnoustrojów wchodz¹ inaktywowane i oczysz-czone matabolity. Przyk³adem takich szczepionek s¹: ana-toksyna b³onicza, tê¿cowa, jadu kie³basianego.

Podanie nadmiaru szczepionki zawieraj¹cej zabitedrobnoustroje jest bardziej szkodliwe ni¿ podanie nad-miaru szczepionki zawieraj¹cej ¿ywe drobnoustroje.

Szczepienia ochronne dobrodziejstwem dla dzieci i m³odzie¿y

BARBARA JAB£OÑSKApielêgniarkaOddzia³u Obserwacyjno - Zaka�nego Doros³ych i DzieciSzpitala Specjalistycznego im. St. ¯eromskiegow Krakowie

16

2) Innym podzia³em szczepionek to podzia³ zewzglêdu na ilo�æ zawartych antygenów

- 1 antygen (monowalentna) np. odra, ró¿yczka- wiêcej antygenów (poliwalentne) Di-Te-Pe, MMR

II, Infanrix IPV Hib (b³onica, tê¿ec, krzusiec, po-lio, hemophilus influenzae)

Jednoczesne szczepienie kilkoma szczepionkami jestzgodne z obowi¹zuj¹cymi procedurami poniewa¿ rów-nocze�nie do 24 godzin mo¿na podaæ 6 preparatów. Za-lecane jest podanie szczepionek w odleg³e miejsca z wy-³¹czeniem miê�ni po�ladkowych, poniewa¿ istniejemo¿liwo�æ podania szczepionki w tkankê t³uszczow¹.

Je¿eli szczepionki nie zosta³y podane jednoczaso-wo to nale¿y utrzymaæ nastêpuj¹ce odstêpy czasowemiêdzy podaniem dawek poszczególnych:

- miêdzy dawkami szczepionek ¿ywych 6 tygodni- miêdzy dawkami innych szczepionek tj szczepio-

nek nie¿ywych, oraz miêdzy dawk¹ szczepionkinie¿ywej i ¿ywej 4 tygodnie

Z ró¿nych przyczyn czêsto zdrowotnych lub ¿ycio-wych szczepienia s¹ wykonywane nieca³kowicie zgod-nie z kalendarzem szczepieñ. Zachodzi wówczas ko-nieczno�æ u³o¿enia indywidualnego kalendarza szcze-pieñ. Problemami zwi¹zanymi ze szczepieniami zaj-muje siê w Krakowie Poradnia ds. szczepieñ przy Szpi-talu im. Jana Paw³a II oraz Poradnia ds. szczepieñ przyszpitalu im. Stefana ¯eromskiego.

Dzieci do 6 roku ¿ycia szczepimy w obecno�ci rodzi-ców lub opiekunów. W pó�niejszym okresie rodzic lubopiekun mo¿e byæ obecny przy szczepieniu, albo mo¿ewyraziæ pisemn¹ zgodê za zaszczepienie dziecka.

Informacja dotycz¹ca szczepieñ i szczepionek obo-wi¹zkowych:1. IPV Polio- szczepionka zabita2. OPV Polio- szczepionka ¿ywa3. odra �szczepionka ¿ywa. Obecnie w kalendarzu

szczepieñ miêdzy 13-14 miesi¹cem ¿ycia, podaje-my szczepionkê potrójn¹ np. MMR II (odra, �win-ka, ró¿yczka) potem w 7 roku ¿ycia szczepimy tyl-ko przeciw odrze, ale mog¹ rodzice zdecydowaæ opodaniu dziecku szczepionki potrójnej, której kosztpokrywaj¹ we w³asnym zakresie

4. BCG- do 12 roku ¿ycia szczepimy przeciw gru�licybez uprzednio zak³adanej próby tuberkulinowej.Podajemy 0,1 ml szczepionki �ródskórnie w leweramiê tworz¹c b¹belek po którym po 2-4 tygodniachzrobi siê naciek. Naciek goi siê oko³o 6 miesiêcy.Szczepionka BCG wa¿na jest 4 godziny od momen-tu po³¹czenia szczepionki z rozpuszczalnikiem, roz-puszczon¹ szczepionkê nale¿y przechowywaæw miejscu bez dostêpu �wiat³a.

5. tê¿ec- szczepienie przeciw tê¿cowi jest w kalenda-

rzu szczepieñ do 19 roku ¿ycia. Wa¿ne jest aby co10 lat podawaæ dawkê przypominaj¹c¹, która nale-¿y wpisaæ do ksi¹¿eczki zdrowia lub legitymacjiubezpieczeniowej

6. DTP (b³onica, tê¿ec, krztusiec)- szczepionka tazawiera ¿ywe drobnoustroje krztu�ca.- Szczepionka Infanrix lub Tripacel zawiera zabitedrobnoustroje krztu�ca (krztusiec acelularny). Obiete szczepionki podawane s¹ dzieciom ze szczegól-nych wskazañ lekarskich lub gdy rodzice sami de-cyduj¹ siê na pokrycie kosztów.

7. Euvax (wzw typu B)- pierwsz¹ dawkê podajemy wci¹gu 24h po urodzeniu, drug¹ dawkê podajemy po6 tygodniach od poprzedniego szczepienia, a trze-ci¹ dawkê podajemy miêdzy 6-7 miesi¹cem ¿ycia.

Osobn¹ grupê szczepionek stanowi¹ szczepionkizalecane do indywidualnej realizacji:

- Act-Hib lub Hiberix: to szczepionki przeciwko Ha-emophilus infulenzae typu b. (Haemophilus infu-lenzae typu b mo¿e wywo³ywaæ zapalenie ucha,zapalenia krtani lub zapalenia opon mózgowo rdze-niowych). Hiberix mo¿na po³¹czyæ z Infanrixemi podaæ obie szczepionki w jednym uk³uciu.

- MMR II lub Priorix (odra, �winka, ró¿yczka)- ¿ywa.- Varilrix (szczepionka przeciwko ospie wietrznej-¿ywa).- Twinrix : to szczepionka przeciwko wirusowemu

zapaleniu w¹troby typu A i typu B. Z badañ wyni-ka, ¿e ta szczepionka daje mniejszy poziom prze-ciwcia³, ni¿ szczepienie w oddzielnych dawkachprzeciwko wzw A i wzw B.

- Havrix : to szczepionka przeciw wzw A, któr¹ po-dajemy w pierwszej dawce jako szczepienie pier-wotne, a nastêpne szczepienie podajemy miêdzy6-12 miesi¹cem od szczepienia pierwotnego.

- Engerix B, HBVax II: to szczepionki przeciwkowzw typu B (przed szczepieniem nie ma potrzebyprzeprowadzania badañ kwalifikacyjnych w kie-runku nosicielstwa HBs Ag). Najczê�ciej stosowa-ne s¹ nastêpuj¹ce schematy szczepienia szczepion-k¹ przeciw wzw B: 0 (szczepieni pierwotne).1 miesi¹c po szczepieniu pierwotnym6 miesiêcy od daty szczepienia pierwotnego

W niektórych przypadkach przeprowadzany jest�przyspieszony� schemat szczepienia Engerix B (0/7dzieñ/21 dzieñ/12 miesiêcy).

Poziom przeciwcia³ zabezpieczaj¹cy przeciwko wzwB wynosi 10 jednostek miêdzynarodowych. Dawkiprzypominaj¹ce s¹ zbyteczne, poniewa¿ po tym szcze-pieniu wystêpuje d³ugotrwa³a pamiêæ immunologicz-na. Zalecane s¹ dawki przypominaj¹ce tylko dla osób zobni¿ona odporno�ci¹. Rodziny nosicieli wirusa B s¹kierowane do Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemio-logicznej w Krakowie przy ulicy Stanis³awskiego 37.

17

Dorota Jakubczyk

JAKO�Æ OPIEKI MEDYCZNEJW NIEPUBLICZNYM ZAK£ADZIE OPIEKI ZDROWOTNEJ

Praca magisterska napisana w Zak³adzie Zarz¹dzania Pielêgniarstwempod kierunkiem

dr n. med. Genowefy Gawe³

Kraków 2001

UNIWERSYTET JAGIELLOÑSKI COLLEGIUM MEDICUMWYDZIA£ OCHRONY ZDROWIA

INSTYTUT PIELÊGNIARSTWA

Do zbierania opinii od �wiadczeniodawców i �wiad-czeniobiorców wykorzysta³am metodê sonda¿u dia-gnostycznego. W swojej pracy badawczej zastosowa-³am technikê ankiety. Wykorzysta³am dwie ankiety.Jedn¹ dla pacjentów, drug¹ dla pracowników NZOZ (le-karzy, pielêgniarek, po³o¿nych).

Pytania szczegó³owe pozwoli³y poznaæ opinie pacjen-tów, pielêgniarek, lekarzy na temat:- funkcjonowania rejestracji,- dostêpno�ci do �wiadczeñ lekarskich, pielêgniarskich,

- satysfakcji z opieki lekarskiej, pielêgnacji,- warunków pracy w NZOZ,- korzy�ci dla pacjentów i pracowników wynikaj¹cych

z pracy na kontrakcie,- s³abych i mocnych stron funkcjonowania NZOZ,- satysfakcji z gratyfikacji za pracê,- obci¹¿enia prac¹ pracowników.

Badania przeprowadzono w czterech NiepublicznychZak³adach Opieki Zdrowotnej �wiadcz¹cych us³ugi z za-

Cel pracy:OKRE�LENIE POZIOMU JAKO�CI US£UG MEDYCZNYCH W NZOZ.

Proces przekszta³cania podstawowej opieki zdrowot-nej sk³oni³ mnie do poznania opinii �wiadczeniodawcówi �wiadczeniobiorców na temat funkcjonowania Niepu-blicznego Zak³adu Opieki Zdrowotnej.

Nabyte do�wiadczenia w trakcie transformacji pozpragnê³am skonfrontowaæ z opini¹, odczuciami jednostki,

spo³eczno�ci lokalnej, pracowników, aby doskonaliæ ja-ko�æ w moim zak³adzie pracy.

Na podstawie analizy literatury i po uwzglêdnieniucelu niniejszej pracy postawi³am nastêpuj¹ce pytaniaproblemowe:

1. Jaki jest poziom jako�ci us³ug medycznych w Niepublicznym Zak³adzie OpiekiZdrowotnej?

2. Czy klienci korzystaj¹cy z NZOZ s¹ usatysfakcjonowani z jako�ci us³ug me-dycznych jakie otrzymuj¹?

3. Jaka jest dostêpno�æ do �wiadczeñ lekarskich w NZOZ?4. Jaka jest dostêpno�æ do �wiadczeñ pielêgniarskich?5. Jakie s¹ relacje interpersonalne pomiêdzy klientami zewnêtrznymi i wewnêtrz-

nymi w NZOZ?6. Czy warunki pracy w NZOZ spe³niaj¹ oczekiwania �wiadczeniodawców i �wiad-

czeniobiorców?7. Jakie korzy�ci mog¹ mieæ �wiadczeniodawcy i �wiadczeniobiorcy us³ug

wynikaj¹ce z pracy na kontrakcie?8. Jakie s¹ s³abe i mocne strony NZOZ?

18

kresu Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Instytucje, w któ-rych prowadzono badania znajduj¹ siê na przyleg³ym dosiebie terenie jednej z dzielnic Krakowa - �Krowodrzy�.

Badania trwa³y 3 miesi¹ce i przeprowadzano je w 4etapach ze wzglêdu na ró¿norodno�æ miejsc orazuczestnicz¹cych w nich grup.

Charakterystyka badanych pracowników

W badaniach uczestniczy³o 18 lekarzy i 24 pielêgniar-ki/po³o¿ne (ogó³em 42 pracowników). W grupie bada-nej zdecydowan¹ wiêkszo�æ stanowi³y kobiety (odpo-wiednio: lekarze 88,9%; pielêgniarki /po³o¿ne � 100%),a mê¿czy�ni 4,8%. Oko³o 56% badanych lekarzy by³o wwieku od 41 � 50 lat, a 41,7% pielêgniarek i po³o¿nychod 31 � 40 lat. �rednia wieku dla ogó³u badanych wyno-si³a 39 lat, dla lekarzy 45 i 37 lat dla po³o¿nych/pielê-gniarek. Ankietowani lekarze posiadali 20-letni �rednista¿ pracy, a pielêgniarki 15-letni. Ogó³em �redni sta¿pracy wszystkich badanych wyniós³ 17 lat.

Diagram 1. Sta¿ pracy badanych pracowników ogó³em.

Bior¹c pod uwagê ca³¹ grupê badanych osób naj-wiêcej pracowa³o w zawodzie od 11-20 lat (35,7%).

Charakterystyka badanych pacjentów

Badaniami objêto 86 pacjentów (44 kobiety, 42 mê¿-czyzn) korzystaj¹cych ze �wiadczeñ w NZOZ realizuj¹-cych zadania podstawowej opieki zdrowotnej. �redniwiek ogólu badanych wyniós³ 45 lat (dla mê¿czyzn 41,a dla kobiet 49 lat).

Diagram 2. Ogólna dostêpno�æ do rejestracji te-lefonicznej w opinii pracowników me-dycznych.

Rodzajzak³adu

Publicznezak³ady opiekizdrowotnej

Niepublicznezak³ady opiekizdrowotnej

�redni czasoczekiwania

na rejestracjê

11 minut

22 minuty

Skuteczno�æ rejestracjizgodnej z ¿yczeniami

pacjenta(zarówno na okre�lony

dzieñ jak i godzinê)

Rejestracja:telefoniczna - 73,0 %osobista - 91,0 %

Rejestracja:telefoniczna - 84,9%osobista - 84,9%Rejestracja telefonicznai osobista � 94,2%, w tym:- na dzieñ - 77,8%- na godzinê - 45,7%

Bior¹c pod uwagê ogó³ badanych pracowników me-dycznych mo¿na stwierdziæ, ¿e 45,2% s¹dzi, ¿e reje-stracja telefoniczna pacjentów jest raczej dobra. Takisam odsetek podaje, ¿e jest ona bardzo dobra lub z³a(9,5%).

Wyniki moich badañ dotycz¹ce skuteczno�ci rejestracjipacjentów zgodnie z ich ¿yczeniami porówna³am z danymi zroku 1998 (Consortium for Health, Harvard&Jagiellonian), kie-dy to funkcjonowa³y publiczne zak³ady opieki zdrowotnej.

Tabela 1. Skuteczno�æ rejestracji przed i po wprowa-dzeniu zmian w poz.

Z powy¿szych danych wynika, ¿e skuteczno�æ reje-stracji (telefonicznej i osobistej) po wprowadzeniu zmianw zak³adach nieznacznie uleg³a poprawie, ale �redni czasoczekiwania wyd³u¿y³ siê dwukrotnie (z 11 minut na 22).

Diagram 3. Czas trwania wizyty u lekarza.

Podobny odsetek ogó³u badanych uwa¿a, ¿e wizytau lekarza trwa³a 6 do 10 minut (32,6%) oraz 11-15 minut(39,5%), a u 15,1% wiêcej ni¿ 15 minut.

Diagram 4. Ogólny poziom zadowolenia klientówz wyja�nienia zastosowanego leczenia.

19

Jak wynika z danych, zdecydowana wiêkszo�æ ogó-³u badanych uwa¿a, ¿e lekarz wyja�ni³ im proponowaneleczenie w sposób zrozumia³y. 11,6% badanych pacjen-tów poda³o, ¿e nie jest zadowolonych z uzyskanych odlekarza informacji na temat zaproponowanej terapii lecz-niczej. Ponad 10% ogó³u badanych twierdzi, ¿e na tentemat nie uzyskali ¿adnych informacji.

Diagram 5. Intymno�æ podczas badania.

Oko³o 70% pacjentów twierdzi, ¿e lekarz podczasbadania zapewni³ im intymno�æ.

Diagram 6. Ogólny poziom zadowolenia pacjentówz informacji otrzymanych na temat zdro-wego stylu ¿ycia.

Wiêkszo�æ badanych kobiet i mê¿czyzn poda³o, ¿epersonel medyczny nie rozmawia³ z nimi na tematy zwi¹-zane ze zdrowym stylem ¿ycia (odpowiednio: 52,3%i 61,9%). Pozosta³y odsetek ogó³u badanych da³ odpo-wied� twierdz¹c¹.

Diagram 7. Czynniki wp³ywaj¹ce na korzystanieprzez pacjentów z us³ug medycznych wNZOZ.

Z powy¿szych danych wynika, ¿e ankietowani pa-cjenci najczê�ciej (46,6%) korzystaj¹ z us³ug medycz-nych danego NZOZ z powodu odpowiadaj¹cej im loka-lizacji. Nastêpnie klasuj¹ dostêpno�æ do �wiadczeñ me-dycznych (14%). Taki sam procent (11,6%) ceni sobie¿yczliwy stosunek pracowników do cz³owieka oraz zna-jomo�æ lekarzy i pielêgniarek. 9,3% ogó³u badanych kie-ruje siê kwalifikacjami pracowników, a 3,5% mo¿liwo-�ci¹ rejestracji telefonicznej. 8 osób nie uzasadni³o swo-jego wyboru.

Diagram 8. Ogólny poziom zadowolenia klientówz czasu trwania us³ugi pielêgniarskiej.

Ponad dwa razy wiêcej kobiet (61,4%) ni¿ mê¿czyzn(28,6%) jest zadowolonych z ilo�ci czasu przeznaczo-nego na wykonanie �wiadczenia pielêgniarskiego. Po-³owa badanych w tej kwestii nie mia³a swojego zdania,gdy¿ do tej pory nie korzystali z us³ug pielêgniarek/po-³o¿nych.

Diagram 9. Udzielanie informacji pacjentom przezpielêgniarkê.

Ponad 1/4 ogó³u badanych uwa¿a, ¿e czasami uzy-skuje od pielêgniarki informacje dotycz¹ce wykonywanychu nich czynno�ci, a 11,6% podaje odpowiedzi negatywne.Natomiast 40,7% pacjentów nie korzysta³o z us³ug pielê-gniarskich, dlatego nie otrzyma³o informacji na ten temat.

Diagram 10. Ogólny poziom satysfakcji klientów z ja-ko�ci opieki pielêgniarskiej (w procen-tach).

20

W omawianej kwestii 61,6% kobiet i mê¿czyzn jestzadowolonych z jako�ci otrzymywanej opieki pielêgniar-skiej. Nie by³o osób niezadowolonych, a ponad 1/5 by³ausatysfakcjonowana z niej czê�ciowo. Pewien odseteknie mia³ zdania w tej kwestii. By³y to prawdopodobnie teosoby, które nie korzysta³y z us³ug pielêgniarek, po³o¿-nych.

Tabela 2. Mocne strony funkcjonowania NZOZ w opiniipracowników medycznych

Odsetki nie sumuj¹ siê do 100, gdy¿ respondenci podawa-li wiêcej ni¿ jedn¹ odpowied�.

W opinii pracowników medycznych mocn¹ stron¹funkcjonowania NZOZ s¹ prawid³owe stosunki interper-sonalne (38,1%), dostêpno�æ do �wiadczeñ medycznych(26,2%), sprzêt specjalistyczny (19%), wysokie kwalifi-kacje pracowników medycznych oraz sprawna organi-zacja pracy (16,7%). Natomiast tylko 14,3% uwa¿a, ¿ejest ni¹ stan pomieszczeñ i dobra lokalizacja budynku(9,5%).

Reasumuj¹c nale¿y podkre�liæ, i¿ podjête badania zwe-ryfikowa³y i oceni³y bardzo krótki okres trwania i funk-cjonowania niepublicznych zak³adów opieki zdrowotnejw zreformowanym systemie ochrony zdrowia.

Mog¹ one stanowiæ punkt wyj�cia do dalszych ba-dañ w zakresie omawianych zagadnieñ.

Dane uzyskane w powy¿szych badaniach, ujawni³yzarówno pozytywne, jak i negatywne konsekwencjewprowadzanych zmian.

Potwierdzaj¹ konieczno�æ ci¹g³ego doskonaleniai d¹¿enia do osi¹gania takiego poziomu jako�ci us³ugzdrowotnych, który w jak najwiêkszym stopniu satysfak-

Informacje uzyskane z moich badañ sk³aniaj¹ dosformu³owania nastêpuj¹cych wniosków:

1. Poziom jako�ci us³ug medycznych w NZOZ jest przeciêtny.2. Pacjenci nie w pe³ni s¹ usatysfakcjonowani z oferowanych us³ug me-

dycznych.3. Dostêpno�æ do �wiadczeñ lekarsko-pielêgniarskich zdaniem badanych

jest dobra.4. Pacjenci s¹ zadowoleni ze stosunku pracowników medycznych i po-

mocniczych do nich.5. Stosunki interpersonalne w�ród pracowników s¹ dobre.6. Warunki pracy nie w pe³ni spe³niaj¹ oczekiwania �wiadczeniobiorców i

�wiadczeniodawców.7. Ogólne obci¹¿enie pielêgniarek warunkami i wymogami pracy jest du¿e,

a lekarzy przeciêtne.8. �wiadczeniobiorcy i �wiadczeniodawcy dostrzegaj¹ inne korzy�ci dla

siebie, które mog¹ wynikaæ z pracy na kontrakcie.9. Mocn¹ stron¹ jako�ci us³ug medycznych w NZOZ s¹ stosunki interper-

sonalne, dostêpno�æ do �wiadczeñ oraz sprzêt specjalistyczny.10. S³ab¹ stron¹ jako�ci us³ug medycznych jest: stan pomieszczeñ, orga-

nizacja pracy, kwalifikacje pracowników.

cjonowa³by zarówno �wiadczeniodawców jak i �wiadczeniobiorców tych us³ug.Badania ujawni³y wystêpowanie niedostatków w zakresie opieki medycznej, które mo¿na zlikwidowaæ

sowych.5. Doskonalenie jako�ci opieki medycznej poprzez:

- powo³anie zespo³u d/s jako�ci,- wdro¿enie do praktyki standardów opieki lekar-

skiej i pielêgniarskiej,- monitorowanie jako�ci,- podnoszenie wiedzy pracowników w tym zakresie.

poprzez wprowadzenie zmian takich, jak:1. Poprawa warunków pracy.

- dbanie o estetykê pomieszczeñ,- usprawnienie dzia³alno�ci rejestracji.

2. Usprawnienie organizacji pracy.3. Poszerzenie oferty dzia³añ w zakresie promocji zdrowia.4. Zwiêkszenie zasobów ludzkich, rzeczowych i finan-

Kategorie odpowiedziSprzêt specjalistycznyKwalifikacje pracowników medycznychDostêpno�æ do �wiadczeñ medycznychStosunki interpersonalneOrganizacja pracyStan pomieszczeñLokalizacja

liczba87

1116

764

%19,016,726,238,116,714,3

9,5

21

Dnia 28.09.2004 r. odby³o siê kolejne spotkanie szko-leniowe pielêgniarek s³u¿by medycyny pracy wojewódz-twa ma³opolskiego. Udzia³ wziê³o 59 pielêgniarek.Tematem zebrania by³o:1. Sprawozdanie z Konferencji nt.: �Zagro¿enia zdro-

wotne w zawodzie pielêgniarki� zorganizowanej przezMOMP - pielêgniarka smp Ma³gorzata Nawara.

2. Klasyfikacja czynników szkodliwych i uci¹¿liwych dlapotrzeb ochrony zdrowia. Udzia³ pielêgniarek w oce-

Pielêgniarstwo w ochronie zdrowia pracuj¹cych jestdziedzin¹ pielêgniarstwa teoretycznego i praktycznego,która zajmuje siê opiek¹ zdrowotn¹ nad cz³owiekiem w�rodowisku pracy. Niew¹tpliwym sukcesem jest fakt, i¿jest ona niezale¿n¹ dziedzin¹, której celem jest zapo-bieganie chorobom zawodowym, wypadkom przy pra-cy, promowanie zdrowia i edukacja zdrowotna, rozpo-znawanie problemów zdrowotnych pracowników orazzagro¿eñ w miejscu pracy.

Miejscem pracy pielêgniarki w ochronie zdrowia pra-cuj¹cych s¹ zak³ady pracy, w tym zak³ady pracy chronio-nej oraz inne struktury organizacyjne zak³adów opieki zdro-wotnej zapewniaj¹ce profilaktyczn¹ opiekê zdrowotn¹.

Wzrastaj¹cy udzia³ pielêgniarek w ochronie zdrowiapracuj¹cych oraz zwiêkszanie zakresu ich samodziel-nego dzia³ania wymaga nieustannego pog³êbiania wie-dzy i umiejêtno�ci. Poziom przygotowania zawodowe-go jest jednym z bardziej istotnych czynników wp³ywa-j¹cych na jako�æ �wiadczeñ pielêgniarskich.

W dziedzinie opieki nad zdrowiem pracuj¹cych spra-wa kszta³cenia podyplomowego oraz doskonalenia za-wodowego staje siê szczególnie wa¿na ze wzglêdu naminimalny zakres wiadomo�ci, który uwzglêdniany jestw programach szkolnych dot. s³u¿b medycyny pracy wogóle, a zadañ pielêgniarki w szczególno�ci.

W �lad za kwalifikacjami id¹ uprawnienia do realizo-wania konkretnych zadañ s³u¿by medycyny pracy.

Dla pielêgniarek po kursie kwalifikacyjnym przewi-dziano zadanie z zakresu ograniczenia szkodliwegowp³ywu pracy na zdrowie, w szczególno�ci poprzez:1. Rozpoznawanie i ocenê czynników �rodowiska pra-

cy oraz sposobu wykonywania pracy, które mog¹mieæ negatywny wp³yw na zdrowie pracowników,

2. Rozpoznawanie i ocenê ryzyka zawodowego,3. Informowanie pracodawców i pracowników o mo¿liwo-

�ci wyst¹pienia niekorzystnych skutków zdrowotnych,bêd¹cych nastêpstwem nara¿enia zawodowego,

4. Udzielanie porad z zakresu organizacji pracy, ergo-nomii, fizjologii i psychologii pracy.

DANUTA �LUSARCZYK

MA£OPOLSKI O�RODEK MEDYCYNY PRACY

PIELÊGNIARKA W SYSTEMIEOCHRONY ZDROWIA PRACUJ¥CYCH

PODSTAWY PRAWNE KSZTA£CENIA PODYPLOMOWEGO PIELÊGNIAREK MEDYCYNY PRACY

Wskazane poni¿ej akty prawne w szczególny spo-sób reguluj¹ zakres zadañ i kompetencji pielêgniarekmedycyny pracy, jednocze�nie wskazuj¹c obowi¹zekukoñczenia kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielê-gniarstwa w ochronie zdrowia pracuj¹cych:

1. Ustawa z dnia 27 czerwca 1997r. o s³u¿bie medy-cyny pracy /Dz. U. Nr 96, poz. 593 z pó�n. zm., tekstjedn. Dz. U. Nr 125, poz. 1317, 2004/

a/ rozporz¹dzenie MZiOS z dnia 15 wrze�nia 1997 r.w sprawie zadañ s³u¿by medycyny pracy, których wyko-nywanie przez pielêgniarki wymaga posiadanie dodat-kowych kwalifikacji, rodzaju i trybu uzyskania tych kwa-lifikacji oraz rodzajów dokumentów potwierdzaj¹cych ichposiadanie /Dz. U. Nr 124, poz. 796/, stanowi¹ce aktwykonawczy do w/w ustawy.

2. Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielê-gniarki i po³o¿nej /Dz. U. Nr 57, poz. 602 z 2001 r., Nr89, poz. 969 z 2001 r., Nr 109, poz. 1029 z 2003 r. orazNr 92, poz. 885 z 2004 r./

a/ rozporz¹dzenie MZiOS z dnia 2 wrze�nia 1997 r.w sprawie zakresu i rodzaju �wiadczeñ zapobiegaw-czych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnychwykonywanych przez pielêgniarkê samodzielnie bez zle-cenia lekarskiego /Dz. U. Nr 116, poz. 750/, stanowi¹ceakt wykonawczy do w/w ustawy,

b/ rozporz¹dzenie MZ z dnia 29 pa�dziernika 2003 r.w sprawie kszta³cenia podyplomowego pielêgniarek i po-³o¿nych /Dz. U. Nr 197, poz. 1925/, stanowi¹ce akt wy-konawczy do w/w ustawy.

Tak wiêc nale¿y podkre�liæ wa¿no�æ podnoszeniakwalifikacji zawodowych, które przyniesie wymierne ko-rzy�ci nie tylko pielêgniarkom-uczestniczkom kursu, aletak¿e pracodawcom. Realizowane przez pielêgniarkidzia³ania na rzecz zdrowia w zak³adach pracy przyno-sz¹ efekty wówczas, gdy staj¹ siê elementem zarz¹-dzania zasobami organizacji.

nie zagro¿eñ zdrowotnych zwi¹zanych z warunka-mi pracy pielêgniarka smp Teresa Kuczak.

3. Omówienie spraw bie¿¹cych.

Pielêgniarki uczestnicz¹ce w spotkaniu uzna³y, i¿niezbêdne s¹ takie szkolenia, wymiana opinii i spo-strze¿eñ, ze wzglêdu na mo¿liwo�æ uzyskania wieluinformacji zdrowotnych.

Przewodnicz¹caDanuta �lusarczyk

ZESPÓ£ PIELÊGNIAREK MEDYCYNY PRACY

22

5 Wojskowy Szpital Kliniczny z Poliklinik¹ SPZOZmie�ci siê przy ulicy Wroc³awskiej 1-3 w Krakowie. Hi-storia jego powstania siêga 1846 roku, kiedy to Austria-cy zajêli Królewski Zamek na Wawelu i w jednym z jegoskrzyde³ utworzyli Garnizonowy Szpital Wojskowy.

W 1905 roku wojskowe w³adze austriackie ze sk³adekspo³eczeñstwa krakowskiego wybudowa³y szpital w sys-temie pawilonowym przy obecnej ulicy Wroc³awskiej.

W 1911 przeniesiono Garnizonowy Szpital Wojsko-wy z pomieszczeñ wawelskich do nowo wybudowa-nych obiektów. Wro�li�my wiêc w pejza¿ Krakowaprawie od wieku.

Szpital w swojej strukturze organizacyjnej zawieraoddzia³y lecznictwa zachowawczego; operacyjnego;dziennego pobytu oraz poliklinikê z licznymi gabi-netami podstawowej opieki zdrowotnej, specjalistycz-nymi i stomatologicznymi.

Klinika Intensywnej Terapii i Anestezjologii po-wsta³a w 1968 jako jedna z pierwszych w Krakowie.Pocz¹tkowo by³ to oddzia³ cztero-³ó¿kowy a od 1993roku zorganizowano pracê oddzia³u w nowych pomiesz-czeniach gdzie obecnie dysponujemy o�mioma w pe³-ni wyposa¿onymi stanowiskami do intensywnej tera-pii. Od 1990 roku Kierownikiem Kliniki jest p³k dr hab.n. med. prof. nadzw. Ryszard Gajdosz pe³ni¹cy tak¿efunkcjê Konsultanta Krajowego ds. Obronno�ci w dzie-dzinie anestezjologii i intensywnej terapii. Zespo³empielêgniarskim, który liczy obecnie 26 osób kieruje pie-lêgniarka oddzia³owa mgr Marzena Pêgiel. Pielêgniar-

ki zatrudnione w klinice ustawicznie podnosz¹ swojekwalifikacje studiuj¹c zaocznie pielêgniarstwo w Wy-dziale Ochrony Zdrowia CMUJ oraz uczestnicz¹ w spe-cjalizacjach, kursach kwalifikacyjnych, konferencjachnaukowych. Raz w miesi¹cu odbywaj¹ siê szkoleniawewn¹trzoddzia³owe co procentuje w uzyskaniu roz-leg³ej wiedzy. Oprócz dzia³alno�ci �ci�le medycznejmo¿emy wykazaæ siê zdolno�ciami organizacyjnymiponiewa¿ byli�my gospodarzami kilku KonferencjiNaukowo - Szkoleniowych dla anestezjologów i pielê-gniarek anestezjologicznych. Pragn¹c przekazaæ naby-te umiejêtno�ci wspólnie z Ma³opolsk¹ Izb¹ Pielêgnia-rek i Po³o¿nych bêdziemy prowadziæ w naszym oddzia-le kurs kwalifikacyjny w dziedzinie anestezjologii, re-animacji i intensywnej terapii. Termin rozpoczêciakursu jeszcze nie jest nam znany, poniewa¿ oczekuje-my na zatwierdzenie programu szkolenia przez Cen-trum Kszta³cenia Podyplomowego w Warszawie.

Nasza Klinika to oddzia³ interdyscyplinarny gdzieleczymy chorych w stanach zagro¿enia ¿ycia z uraza-mi, po ciê¿kich zabiegach operacyjnych, ze schorze-niami kardiologicznymi, neurologicznymi.

Prowadzimy wysoko specjalistyczn¹ i szybk¹ dia-gnostykê schorzeñ, co umo¿liwia nam posiadanie do-brej klasy sprzêtu i wykwalifikowanego personelu.

W oddziale posiadamy w³asn¹ salê operacyjn¹gdzie wykonujemy zabiegi ratuj¹ce ¿ycie.

Szpital dysponuje o�mioma salami operacyjnymigdzie nasze pielêgniarki anestezjologiczne bior¹

5 Wojskowy Szpital Kliniczny z Poliklinik¹

POZNAJMY SIÊmgr MARZENA PÊGIELBEATA £UKASIK

Fot. MIROS£AW �WIECHOWSKI

23

udzia³ w prowadzeniu znieczulenia. W ramach blokuoperacyjnego wykonujemy znieczulenia zarówno doprostych zabiegów chirurgicznych a tak¿e bardziejskomplikowanych z dziedziny neurochirurgii, torako-chirurgii, chirurgii naczyñ, zabiegi chirurgii laparosko-powej, co wymaga od naszych pielêgniarek du¿ejwszechstronno�ci oraz profesjonalizmu.

W ramach Kliniki dzia³a Poradnia Leczenia Bólu Prze-wlek³ego, w której walczymy z bólem za pomoc¹ aku-punktury, blokad oko³onerwowych i dostawowych, elek-trostymulacji itp. Rocznie pomagamy oko³o 1500 chorym.

Pomimo ciê¿kiej pracy w zespole pielêgniarskimi lekarskim panuje atmosfera kole¿eñstwa i wzajem-nej ¿yczliwo�ci.

* * *

ZA NIESPE£NA KILKA LAT Danuta Wila-mowska bêdzie obchodziæ czterdziestolecie pra-cy pielêgniarskiej.Jej droga zawodowa przebiega³a poprzez pracêw czasie irackiej wojny do opieki nad psychicz-nie i fizycznie upo�ledzonymi pacjentami w Cen-trum Rehabilitacji w Abu Dhabi, a to nauczy³oj¹ najwa¿niejszej prawdy o ¿yciu.

Dla Danuty Wilamowskiej, która przepracowa³aw pielêgniarstwie 38 lat, ludzkie cierpienie nie jestczym� obcym.

Podczas wojny w Zatoce Perskiej by³a �wiadkiemnajgorszego scenariusza, kiedy to osierocone i ranneirackie dzieci przywo¿ono do obozu medycznego zor-ganizowanego przez ONZ w Arabii Saudyjskiej.

Ta piêædziesiêciosiedmioletnia polska emigrantkadosta³a wa¿n¹ lekcjê ¿ycia, gdy przyjecha³a do AbuDhabi w 1993 roku. Kiedy to zaczê³a pracowaæ w Cen-trum Rehabilitacji - nowo powsta³ym niezale¿nymo�rodku leczniczym przy Szpitalu Centralnym.

Wtedy to zmieni³ siê charakter jej pracy.�Poprzednio pracowa³am na oddzia³ach chirurgicz-

nych. Pierwszy raz w ¿yciu przysz³o mi opiekowaæ siê umy-s³owo i fizycznie upo�ledzonymi, co na pocz¹tku by³o dlamnie bardzo trudnym j psychicznie bolesnym prze¿yciem.Wierz¹, ¿e pracuj¹c z nimi przez ostatnie jedena�cie latsta³am siê lepszym cz³owiekiem� - przyznaje.

Wiêkszo�æ ze stu trzech pacjentów przebywa w Cen-trum Rehabilitacji od wielu lat i Wilamowska zna niektó-

rych z nich od dziecka.Codziennie opiekuje siênimi, próbuj¹c wydobyæz nich chocia¿ kilka pro-stych s³ów, lub po prostuuczy ich podnoszenia rêkiz jedzeniem do ust.

Patrz¹c z u�mie-chem na pacjenta podwóch wypadkach dro-gowych stwierdza:

�¯ycie nic nie znaczy.Zdajesz sobie sprawê, ¿eniewa¿ne s¹ warto�ci ma-terialne, zajmowane sta-nowiska, ani pogoñ zapieni¹dzem. O wiele wa¿-niejsza jest �wiadomo�æ, ze nie jeste� sam, gdy znajdzieszsiê w biedzie. To chroni ciê przed egoizmem.�

By³ czas, gdy Wilamowska by³a ambitn¹ kobiet¹,ale: �obcowanie z moimi pacjentami 8 godzin dziennieprzez ostatnie dziesiêciolecie zmieni³o mnie,� przyznaje.�Rozwijasz w sobie empatiê podobnie jak ksi¹dz, doktorczy nauczyciel.�

Za dwa lata Wilamowska zakoñczy sw¹ czterdzie-stoletni¹ pracê w pielêgniarstwie. Bêdzie to rok wieñ-cz¹cy ca³y jej zawodowy dorobek.

Przejdzie na emeryturê i wróci do domu, do Pol-ski bez ¿alu, jako lepszy cz³owiek.

t³umaczenie Teresy Radejko

ARTYKU£ Z DZIENNIKA�EMIRATES NEWS�

OKRUCHY ¯YCIAWSPOMAGANA NADZIEJA

Od redakcji:Gratulujemy Pani wytrwa³o-�ci, ¿yczymy zdrowia i powro-tu do kraju.

24

Warszawa, 23 lipca 2004Pan Minister Marek BalickiMinisterstwo Zdrowiaul. Miodowa. 1500-952 Warszawa

MINISTERSTWO ZDROWIAul. Miodowa 1500-952 WarszawaNumer: BMS-1842/2004

Uniwersytet Jagielloñski31-007 Krakówul. Go³êbia 24

Ministerstwo Zdrowia - Biuro Ministra, Wydzia³ Skarg i Obs³ugi Kancelaryjnej w oparciu o art. 243 KPA przeka-zuje w za³¹czeniu pismo, które nades³a³ Pan (Pani) Dina Radziwi³owa dnia 2004-08-09 - w sprawie uznaniai podziêkowañ za profesjonalizm, okazan¹ serdeczno�æ dla pacjentów i ich rodziców dla prof. Edwarda Malcakierownika Kliniki Kardiochirurgii Dzieciêcej w Uniwersyteckim Szpitalu Dzieciêcym u Krakowie-Prokocimiuoraz dla ca³ego personelu medycznego i pomocniczego - do wiadomo�ci i wykorzystania

Za³. 1Do wiadomo�ci:Dina Radziwi³owa.ul. Mielczawskiego 1/12802-798 WarszawaOkrêgowa Izba Lekarskaul. Krupnicza 11 a31-123 Kraków

Ma³opolski Oddzia³ WojewódzkiNarodowego Funduszu Zdrowiaul. Ciemna 631-053 KrakówOkrêgowa Izba Pielêgniarek i Po³o¿nychul. Nowy �wiat 6300-042 Warszawa

Dyrektor Biura Ministraz up.

Warszawa dn. 15 wrze�nia 2004

Szanowny Panie Ministrze

Jeste�my rodzicami dzieci, które urodzi³y siê z po-wa¿nymi wadami serca i zosta³y zoperowane w KliniceKardiochirurgii Dzieciêcej kierowanej przez profesoraEdwarda Malca w Uniwersyteckim Szpitalu Dzieciêcymw Krakowie-Prokocimiu. Mieli�my szczê�cie, ¿e trafili-�my tam, gdzie istnia³a najwiêksza szansa na urato-wanie naszych pociech, dziêki wysokim kwalifikacjomlekarzy i pielêgniarek, stosunkowo nowoczesnemusprzêtowi, a przede wszystkim umiejêtno�ciom i do-�wiadczeniu prof. Malca.

W tej chwili wiêkszo�æ naszych dzieci wróci³a dodomu po zabiegach. Niektóre z nich czekaj¹, nastêp-ne operacje.

Jeste�my pod ogromnym wra¿eniem opieki nad na-szymi dzieæmi oraz sposobu traktowania nas, rodziców,przez personel medyczny. Podziwiamy przede wszyst-kim zaanga¿owanie profesora Malca, dba³o�æ o ka¿dyszczegó³ zwi¹zany z leczeniem dziecka, sposób orga-nizacji Oddzia³u Intensywnej Terapii oraz cierpliwo�ædla rodziców.

Nasze pozytywne wra¿enia dotycz¹ nie tylko Profe-sora, ale ca³ego zespo³u, wszystkich lekarzy, którzy t³u-maczyli nam, co siê dzieje z dzieæmi zachêcali do dzwo-nienia na Oddzia³ Intensywnej Terapii o ka¿dej porzednia i nocy. Postawa ich wszystkich zdecydowanie od-biega od funkcjonuj¹cego w Polsce stereotypu chirur-ga, który nie ma czasu ani ochoty wyja�niaæ pacjento-wi i jego rodzinie szczegó³ów dotycz¹cych zabiegu i sta-nu pooperacyjnego chorego.

W trakcie ca³ego pobytu w szpitalu mieli�my �wia-domo�æ, ¿e nasze dzieci s¹ w dobrych rêkach, nie tyl-ko dziêki fachowej opiece medycznej, ale równie¿ ludz-kiemu: bardzo serdecznemu podej�ciu pielêgniarek,dietetyczek i salowych. Wiemy, ¿e ci ludzie bardzo ciê¿-ko pracuj¹, a mimo to zawsze mieli dla nas czas,u�miech i wyrozumia³o�æ.

W Klinice Kardiochirurgu w Krakowie-Prokocimiu ol-brzymia wiêkszo�æ nawet najciê¿szych wad ma szan-se wyleczenia - niektóre zabiegi, szczególnie dotycz¹-ce serca jednokomorowego (np. niedorozwoju lewego

25

serca) przeprowadzane s¹ tylko w tym o�rodku w Pol-sce.Ale bywa niestety i tak - co z gorycz¹ podkre�la³ profe-sor Malec - ze dzieci przywo¿one s¹ zbyt pó�no i wów-czas sprawy przybieraj¹, dramatyczny albo wrêcz tra-giczny obrót. Ludzie nie wiedza o istnieniu tego szpita-la i tej rangi specjalistów w Polsce, nie wiedz¹ o tym

Kopie otrzymuj¹:1. Barbara Labuda, Sekretarz Stanu w Kancelarii Pre-

zydenta RP,2. Barbara S³oñska-Fajfrowska, Przewodnicz¹ca Sej-

mowej Komisji Zdrowia,3. Prof. dr hab. Stanis³aw Wo�, Konsultant Krajowy w

dziedzinie Kardiochirurgii, Prezes Polskiego Towa-rzystwa Kardiotorakochirurgów ,

4. Prof. dr hab. Wanda Kawalec, konsultant Krajowyw dziedzinie kardiologii dzieciêcej,

5. Jerzy Adamik, Wojewoda Ma³opolski,6. Prof. dr hab. Marek Zembala, prorektor Uniwersy-

tetu Jagielloñskiego ds. Collegium Medicum,

7. Prof. dr hab. Jacek Majchrowski, Prezydent MiastaKrakowa,

8. Konstanty Radzwi³³, Prezes Naczelnej Rady Lekar-skiej,

9. Docent dr hab. Maciej Kowalczyk, Dyrektor Uni-wersyteckiego Szpitala Dzieciêcego w Krakowie,

10. Profesor Edward Malec. Kierownik Kliniki Kardiochi-rurgii, Uniwersytecki Szpital Dzieciêcy w Krakowie,

11. Jolanta Kwa�niewska, Prezes Fundacji �Porozumie-nie bez barier�,

12. Jerzy Owsiak, Wielka Orkiestra �wi¹tecznej Pomocy.

czêsto nawet lekarze, szczególnie z dala od du¿ycho�rodków miejskich, a zdarza siê równie¿, ¿e lekarzenie informuj¹ rodziców, pomimo, ze wiedz¹. Mieli�mymo¿liwo�æ przekonaæ siê o tym sami rozmawiaj¹c zrodzicami dzieci operowanych w Prokocimiu. Wiele ist-nieñ mo¿na by uratowaæ, gdyby dzieci z takimi wadamidostatecznie wcze�nie trafia³y na stó³ operacyjny.

Wykonywanie w domu zastrzyków do¿ylnych lub do-miê�niowych chorym dzieciom w wieku do 3. miesi¹ca¿ycia uwa¿am za nieuzasadnione i niebezpieczne.

Zastrzyki do¿ylne mog¹ byæ wykonywane wy³¹cz-nie w warunkach szpitalnych, gdzie jest zapewnionynadzór lekarza i mo¿liwo�æ pomocy w razie wyst¹pie-nia powik³añ oraz istniej¹ warunki do ci¹g³ego moni-torowania miejsca wk³ucia do¿ylnego. Konieczno�ædo¿ylnego stosowania leków, w tym antybiotyków,wskazuje na powa¿ny stan dziecka, wymagaj¹cy ho-spitalizacji. Dobry stan dziecka oznacza jednocze�niebrak wskazañ do leczenia do¿ylnego zwi¹zanego z na-ruszeniem ci¹g³o�ci tkanek, które mo¿e poci¹gn¹æ zasob¹ powa¿ne powik³ania.

Podobnie domiê�niowe stosowanie antybiotykówu dzieci do 3. miesi¹ca ¿ycia w warunkach domowych(czêsto dwa lub trzykrotnie w ci¹gu doby) jest nieuza-sadnionym okrucieñstwem. Takie postêpowanie nara-¿a dziecko na ogromny stres, a tak¿e mo¿liwo�æ wyst¹-

pienia powik³añ miejscowych i ogólnych o gwa³tow-nym przebiegu. Dziecko w tym wieku, pozostaj¹ce wdobrym stanie ogólnym i nie wymagaj¹ce pobytuw szpitalu, mo¿e byæ skutecznie leczone doustnie.

Wykonywanie zastrzyków do¿ylnych lub domiê-�niowych (zw³aszcza wielokrotnie w ci¹gu doby) dzie-ciom do 3. miesi¹ca ¿ycia uwa¿am za postêpowanieniezgodne z aktualn¹ wiedz¹ medyczna.

Pielêgniarki mog¹ odst¹piæ od wykonywania tegorodzaju zleceñ lekarskich, które s¹ niebezpieczne dladziecka. Stanowi to w �wietle aktualnego ustawodaw-stwa (Dz. U. nr 57. 2001. Ustawa z 5 lipca 1996, art.22, p. 5) wystarczaj¹ce uzasadnienie do odmowy wy-konania zlecenia.

Niestosowanie siê do powy¿szych zaleceñ przezlekarza, ponosz¹cego odpowiedzialno�æ za nara¿eniedziecka na uszczerbek zdrowia lub zagro¿enie ¿yciaw przypadku wyst¹pienia powik³añ, grozi szczegól-nie dotkliwymi konsekwencjami prawnymi.

Stanowiskokonsultanta krajowego w dziedzinie pediatrii

w sprawie wykonywania zastrzyków do¿ylnychi domiê�niowych dzieciom do 3. miesi¹ca ¿ycia

Doc. dr hab. med. ANNA DOBRZAÑSKAKonsultant Krajowy w Dziedzinie Pediatrii

26

W pa�dzierniku minê³a 60 rocznica kapitulacji PowstaniaWarszawskiego, które trwa³o 63 dni. Ponad osiemset tysiêcymieszkañców zburzonej Warszawy ewakuowano do obozuw Pruszkowie, gdzie przetrzymywano ich w nieludzkich wa-runkach w oczekiwaniu na dalsz¹ ewakuacjê, w zorganizo-wanych transportach do nieznanego miejsca przeznaczenia.

Natychmiast po wybuchu powstania w dniu 1 sierpnia 1944r. konspiracyjna grupa pielêgniarek krakowskich zainicjowa³adzia³ania na rzecz pomocy dla walcz¹cych w Warszawie.

W oparciu o PCK oraz przy wspó³pracy z w³adzami Ar-mii Krajowej i Wojskowej S³u¿by Kobiet przy AK jak rów-nie¿ RGO / Rada G³ówna Opiekuñcza /, rozpoczêto regu-larne wysy³anie transportów w rejon Warszawy. Pocz¹tko-wo PCK móg³ dziêki pomocy kolejarzy organizowaæ wiêk-sze transporty, odzie¿y, koców, opatrunków. Szybko jed-nak pomoc ta zosta³a wstrzymana przez Niemców.

Zwi¹zane z wymienionymi organizacjami pielêgniarkiochotniczki podjê³y siê niebezpiecznej misji osobistego do-starczania potrzebnego sprzêtu. Najbardziej aktywne to pie-lêgniarki skupione wokó³ Uniwersyteckiej Szko³y Pielêgnia-rek. Koordynatorem tych dzia³añ by³a Hanna Chrzanow-ska, która nawi¹za³a wspó³pracê z krakowskimi lekarzami:Jerzym Lebiod¹ i Marianem Cieækiewiczem .

Wymieniæ nale¿y pielêgniarki: Annê £ubieñsk¹, JadwigêKaniewsk¹ - I¿yck¹, Krystynê £abêdzinsk¹, Janinê Wêglow-sk¹ / zmar³a w styczniu 2004 r./ oraz ¿yj¹c¹ siedemnastolet-ni¹ wówczas, pó�niejsz¹ absolwentkê i nauczycielkê Uni-wersyteckiej Szko³y Mariê Bulagê - Truszkowsk¹. Maria by³a³¹czniczk¹ komendantki Wojskowej S³u¿by Kobiet równie¿pielêgniarki Heleny Wêgrowskiej - Siuchniñskiej.

Nielegalne ³adunki umieszczane w plecakach i pacz-kach obejmowa³y: leki, opatrunki, narzêdzia lekarskie. Bar-dzo czêsto przewo¿ono fa³szywe pieczêcie i dokumenty,czyste druki kenkart. Szczególnie niebezpiecznym by³o kon-wojowanie osób zagro¿onych, obowi¹zywa³a wtedy zasa-da, aby konwojowany i �patronka� nie siedzieli w jednymwagonie.

Pielêgniarki ubiera³y s³u¿bowe mundurki, zaopatrywano jew �mocne i pewne dokumenty� oraz za�wiadczenia o zatrud-nieniu. Niektóre z pielêgniarek zabiera³y w trasê cenny artyku³,jakim by³ przydzia³owy spirytus, którym czêstowa³y nadzoruj¹-cych kolej Niemców lub niemieckich ¿o³nierzy wspó³pasa¿e-rów. Dziêki temu mog³y niekiedy unikn¹æ ³apanek na dworcach.

Miejscem przeznaczenia i celem podró¿y kurierek by³ymiejscowo�ci podwarszawskie jak : Podkowa Le�na, Ur-sus, okolice obozu w Pruszkowie. Ryzyko by³o ogromne,bardzo czêsto po przybyciu na miejsce nale¿a³o pozostaæw ukryciu a¿ do zmroku i w nieznanym sobie terenie cze-kaæ na ³¹cznika i z góry umówione has³o.

Uda³o siê nawi¹zaæ ³¹czno�æ z przebywaj¹cymi w obo-zie pruszkowskim pielêgniarkami, oraz zorganizowaæ dwieudane ucieczki tj. Jadwigi Kaniewskiej - I¿yckiej i DanutyChrzanowskiej, / kuzynki Hanny Chrzanowskiej /, które na-tychmiast w³¹czy³y siê w pracê konspiracyjn¹ na terenie Kra-kowa. Jadwiga walcz¹ca w powstaniu na ulicach Warszawywraz z dr Józefem Boguszem / krakowskim profesorem/ mia-

³a pod opiek¹ kilka powstañ-czych szpitali, które musia-³a ewakuowaæ ze �ródmie-�cia Warszawy. W efekcietej ewakuacji Jadwiga zna-laz³a siê w Pruszkowie.

Równocze�nie z konspi-racyjn¹ pomoc¹ dla powsta-nia, na miejscu w Krakowieod momentu jego wybuchutrwa³a nieustanna pomocwyniszczonego dzia³aniamiwojennymi Krakowa dla ciê¿-ko dotkniêtych uchod�ców zWarszawy. Nadchodzi³ytransporty chorych, rannych,jeñców, osieroconych dzieci,dla których szukano rodzinzastêpczych, organizowanoadopcje, umieszczano w¿³obkach i domach dziecka.

Strategicznym punktempracy krakowskich pielê-gniarek zatrudnionych pod kierownictwem Hanny Crzanow-skiej i Marii Starowieyskiej. w Dziale Opieki nad Przesiedlo-nymi i Uchod�cami, by³ dworzec krakowski . Odbierano nanim transporty chorych, dokonywano selekcji. Wszawica, ja-glica, tyfus wymaga³y oddzielnego postêpowania. Osoby wy-magaj¹ce natychmiastowej pomocy medycznej pozostawa³yw szpitalach oraz organizowanych zak³adach dla s³abych ichorych. �miertelno�æ by³a ogromna. Oko³o 350 tys. war-szawiaków ewakuowanych z obozu pruszkowskiego znala-z³o miejsce swojego pobytu na terenie Generalnego Guber-natorstwa.

Konspiracyjna praca trwa³a nadal. W zak³adach opie-kuñczych RGO, którego trzon kadry kierowniczej stanowi-³y pielêgniarki, w�ród przebywaj¹cych chorych ukrywanozagro¿onych powstañców, ³¹czniczki. Kierowano ich po-tem do oddzia³ów partyzanckich, z którymi wspó³pracowa-³y pielêgniarki �wiadcz¹ce równie¿ pomoc medyczn¹ ran-nym partyzantom. Pielêgniarki te niekiedy przechowywa³yrannych w swoich domach lub pomaga³y w ucieczkach,nara¿aj¹c siê na karê �mierci. Tu wymieniæ nale¿y: Annê£ubieñsk¹, El¿bietê Borkowsk¹, Wandê Fliskê, Janine Ko-teck¹. Janina Kotecka wspó³pracowa³a równie¿ w organi-zacji nios¹cej pomoc wiê�niom w O�wiêcimiu.

W krakowskich zak³adach opiekuñczych i placówkachs³u¿by zdrowia znalaz³y zatrudnienie warszawskie pielê-gniarki ewakuowane do Krakowa wraz z chorymi. Niektórez nich pozosta³y na sta³e jak walcz¹ca w Powstaniu War-szawskim Zofia Barcikowska - Kurkowa pó�niejsza dyrek-torka Pañstwowej Szko³y Pielêgniarstwa w Krakowie.

K¥CIK HISTORYCZNY

Konspiracyjna pomoc krakowskich pielêgniarekdla walcz¹cych w Powstaniu Warszawskim

Maria Anna £ubieñska (1906-1985) -jedna z najaktywniejszych dzia³aczekkonspiracyjnych. W okresie wojnyPrze³o¿ona Zak³adu dla S³abych iChorych przy ul. Loretañskiej (wklasztorze o o Kapucynów). (Zdj. 1943 r.)

Halina Matoga - by³a Pielêgniarka Prze³o¿ona SP ZOZ��ródmie�cie�, obecnie na emeryturze.Cz³onek Katolickiego Stowarzyszenia Pielêgniareki Po³o¿nych Polskich.

27

�POLITYKA WP£YWU� W PIELÊGNIARSTWIEPROGRAM �POLITICAL LEADERSHIP�

WARSZTATY 8 PA�DZIERNIKA 2004 r.

Wspó³praca pomiêdzy Rogal College of Nursing /RCNYorkshire & Humber Region/ i Polskim TowarzystwemPielêgniarskim /PTP Region Ma³opolski/.

Dnia 8 pa�dziernika br. liderzy reprezentuj¹cy ró¿neorganizacje pielêgniarskie wziêli aktywny udzia³w warsztatach podsumowuj¹cych podjête dzia³aniaw dwóch grupach roboczych, w celu rozwi¹zywania pro-blemów �rodowiska pielêgniarskiego. Zgodnie z zapla-nowan¹ strategi¹ na okres pó³roczny.

RCN reprezentowali doradcy: Jean Bailey, Sue An-trobus, Annie Maclead oraz dr Ma³gorzata Brykczyñska(Miêdzynarodowy Urzêdnik Administracyjny RCN),która pomaga³a w t³umaczeniu. Natomiast PTP RegionMa³opolski reprezentowa³a m. In. Przewodnicz¹ca Bo-gumi³a Kubowicz.

Na spotkaniu roboczym ka¿da grupa zaprezentowa-³a efekty dotychczasowych prac z uwzglêdnieniem pla-nowanych 3 i 6 miesiêcznych etapów.

GRUPA I: Cel do lobbingu: �Udzia³ reprezentacjipielêgniarek podczas omawiania i podejmowania decy-zji dotycz¹cych pielêgniarek w sektorze zdrowia�.

Prace w grupie zrelacjonowa³ Koordynator Grupy drMaria Kózka.

Grupa II: : Cel do lobbingu: �Program zapobieganiaskutkom niedoboru pielêgniarek na rynku pracy�.

Prace w grupie zrelacjonowa³a mgr Beata Kalisz (w za-stêpstwie Koordynatora Grupy).

Na warsztatach wyst¹pili zaproszeni go�cie: dr El¿bietaBuczkowska � Prezes Naczelnej Rady Pielêgniarek i Po-³o¿nych oraz dr Wies³aw Szaraniec � Wicedyrektor Wy-dzia³u Polityki Spo³ecznej Urzêdu Marsza³kowskiego.Jako kluczowe osoby z Ma³opolski przedstawili swojedo�wiadczenia wspó³pracy z przedstawicielami �rodowi-ska pielêgniarskiego w rozwi¹zywaniu aktualnych proble-mów w pielêgniarstwie. Natomiast uczestnicy warszta-tów lobbowali problemy �rodowiska pielêgniarskiego.

W trzeciej czê�ci warsztatów uczestnicy obu gruproboczych zaplanowali dzia³ania na kolejne sze�æ mie-siêcy w ramach �strategii wp³ywu�. Koñcowa ewaluacjapodejmowanych dzia³añ planowana jest 4 marca 2005 r.

Planowani go�cie na koñcowe warsztaty to osoby klu-czowe reprezentuj¹ce �rodowisko pielêgniarskie na po-ziomie miêdzynarodowym (ICN i WHO), oraz narodo-wym i lokalnym.

PODSUMOWANIE

Zaprezentowane prace w obu grupach roboczych uka-za³y zarówno sukcesy jak i zdarzaj¹ce siê niepowodzenia,czy utrudnienia w podejmowanych dzia³aniach (strategiiwp³ywania na kluczowe osoby). W ramach lobbowaniakluczowych osób odbywa³y siê spotkania m. in. na pozio-mie Urzêdu Marsza³kowskiego i Urzêdu Miasta Krako-wa. Prace wymagaj¹ od uczestników du¿ego zaanga¿o-wania, po�wiêcania w³asnego czasu wolnego. Przedsta-wiciele RCN wyrazili opiniê, i¿ obie grupy osi¹gnê³y bar-dzo du¿o, co przeros³o ich oczekiwania. Podkre�lili tak-¿e, i¿ pomimo odrêbnych tematów lobbingu obie grupyukaza³y, i¿ �ci�le ze sob¹ kooperuj¹, jest to bardzo wa¿new d¹¿eniu do rozwi¹zywania wspólnych interesów. ¯y-czyli wszystkim uczestnikom powodzenia i wytrwa³o�ciw realizacji Programu �Political Leadership in Nursing�.

mgr BEATA KALISZ

28

KATOLICKIE STOWARZYSZENIE PIELÊGNIAREK I PO£O¯NYCH POLSKICHw KRAKOWIE ulica KOPERNIKA 9, Tel. /012/ 412-24-50

Katolickie Stowarzyszenie Pielêgniarek i Po³o¿nychPolskich dzia³a na terenie Rzeczpospolitej od 1994 roku.

Celem KSPiPP jest dba³o�æ o wysoki poziom etycz-ny cz³onków, troska o godno�æ zawodu pielêgniarki i po-³o¿nej, o godno�æ ¿ycia ludzkiego od poczêcia a¿ do jegonaturalnej �mierci, oraz troska o cz³owieka potrzebuj¹-cego, a zw³aszcza chorego.

Oddzia³ KSPiPP w Krakowie ma siedzibê przy ko�ciele�w. Miko³aja na ul. Kopernika 9. Podejmowali�my ju¿ ta-kie dzia³ania jak: aktywny udzia³ w procesie beatyfika-cyjnym pielêgniarki krakowskiej, S³u¿ebnicy Bo¿ej Han-ny Chrzanowskiej (proces jest ju¿ zamkniêty na etapiediecezji), sympozjum zorganizowane w 1998 roku z oka-zji 25 rocznicy �mierci S³u¿ebnicy Bo¿ej Hanny Chrza-nowskiej, a w 2002 roku wspólnie z Instytutem Pielê-gniarstwa CMUJ Miêdzynarodow¹ Konferencjê Nauko-w¹ pod has³em �Pielêgniarstwo wobec zagro¿enia warto-�ci. 100-lecie urodzin Hanny Chrzanowskiej�.

Od wrze�nia 2004 roku prowadzimy Centrum Pomo-cy Rodzinie w Problemach Emocjonalnych. Jeste�myte¿ w trakcie za³atwiania formalno�ci zwi¹zanych z prze-jêciem Fundacji, która s³u¿y chorym, zw³aszcza chorympsychicznie, miêdzy innymi przez organizowanie warsz-tatów dla artystów nieprofesjonalnych.

Swoim cz³onkom KSPiPP proponuje spotkania forma-cyjne, które odbywaj¹ siê zawsze w trzeci¹ �rodê mie-si¹ca w kawiarence na terenie zabudowañ parafii ko�cio-³a �w. Miko³aja o godz. 19:00. Spotkania te poprzedzones¹ msz¹ �w. o godz., 18:00 podczas której modlimy siê obeatyfikacjê S³. Bo¿ej H. Chrzanowskiej i za Jej przyczy-n¹ zanosimy pro�by w naszych potrzebach.

Najbli¿sze spotkanie odbêdzie siê 17 listopada.Serdecznie zapraszamy!

W imieniu KSPiPPPrezes StowarzyszeniaKrystyna Pêchalska

ad. 1W zwi¹zku ze sztywnym limitem uczniów (880

uczniów na jedn¹ pielêgniarkê) ponownie staniemy przedfaktem niewydolno�ci finansowej utrzymania dzia³alno-�ci pielêgniarek i higienistek szkolnych. (w za³¹czeniuprzekazano przyk³adowy za³¹cznik z wyliczeniem ponie-sionych kosztów we wrze�niu 2004r.). Nale¿y podkre�liæ,¿e za³¹czony kosztorys nie obj¹³ wszystkich wydatków,które ju¿ powinny�my ponie�æ aby standard naszych ga-binetów by³ dostosowany do obowi¹zuj¹cych wymogów.

ad. 2Nieporozumieniem jest równorzêdne traktowanie

dzieci i m³odzie¿y z wy¿ej wymienionych szkó³ z inny-mi placówkami. Praca w takim �rodowisku wi¹¿e siê zwiêksz¹ urazowo�ci¹, a to z kolei z wiêkszymi kosztamii du¿ym nak³adem pracy i czasu z naszej strony.

Ma³opolskie Stowarzyszenie Pielêgniareki Higienistek �rodowiskowych Medycyny Szkolnej

ad. 3W zwi¹zku z wprowadzeniem do szkó³ podstawo-

wych profilaktyki próchnicy zêbów (fluoryzacji) obci¹-¿ono nas kosztami niewspó³miernymi do stawki kapita-cyjnej na jednego ucznia oraz znacznie zwiêkszonymnak³adem pracy przy równoczesnym utrzymaniu szcze-pieñ ochronnych (gdzie koszty tego �wiadczenia pono-sz¹ pielêgniarki i higienistki).

Ponadto nadmieniamy, ¿e finansowanie medycynyszkolnej jest wci¹¿ drastycznie niskie w porównaniu z in-nymi �wiadczeniami pielêgniarskimi.

Prezes MSPiH�MSKrystyna Kowalik

Ma³opolskie Stowarzyszenie Pielêgniarek i Higieni-stek �rodowiskowych Medycyny Szkolnej w dniu27.10.2004r. w imieniu wszystkich pielêgniarek i higie-nistek pracuj¹cych w szkole wystosowa³o pismo do Cen-trali Narodowego Funduszu Zdrowia w Warszawie, ul.Grójecka 186 dotycz¹ce negocjacji w sprawie stawkikapitacyjnej dla pielêgniarek i higienistek w �rodowi-sku nauczania i wychowania.

W zwi¹zku z podpisaniem o�wiadczenia przez �wiad-czeniodawców woli wspó³pracy na rok 2005 wnosimy o:

1. Podniesienie stawki kapitacyjnej na jednego uczniado 30 z³/rok,

2. Przywrócenia wspó³czynnika 1.4 dla szkó³ sporto-wych, mistrzostwa sportowego i integracyjnych,

3. Ustalenia wspó³czynnika 1.4 dla uczniów szkó³ pod-stawowych.

Uzasadnienie:

29

■ Komisja Kszta³cenia informuje o rozpoczêciu w miesi¹-cu wrze�niu specjalizacji w dziedzinie pielêgniarstwa ra-tunkowego, w której uczestniczy 75 pielêgniarek.

■ Z dniem 5 listopada 50 pielêgniarek rozpoczyna specja-lizacjê w dziedzinie pielêgniarstwa chirurgicznego. MO-IPiP czyni starania o dodatkowe 25 miejsc.

■ W listopadzie br. rozpocznie siê kurs kwalifikacyjny wdziedzinie pielêgniarstwa epidemiologicznego. Terminsk³adania wniosków min¹³ 15 pa�dziernika, osoby za-kwalifikowane zostan¹ poinformowane indywidualnie.

■ Od miesi¹ca wrze�nia rozpoczê³y siê kursy jêzykoweorganizowane przez MOIPiP, w których uczestniczyæ bê-dzie ³¹cznie 1035 pielêgniarek i po³o¿nych.Szklenie jêzykowe jest realizowane poprzez lektoratyo ró¿nych stopniach zaawansowania. Utworzono:- 64 grupy jêzyka angielskiego,- 3 grupy jêzyka niemieckiego,- 2 grupy jêzyka w³oskiego.Uczestnicy do ka¿dej godziny lekcyjnej dop³acaj¹ sym-boliczn¹ z³otówkê, tj. 30 z³ za semestr.Ze wzglêdu na zakoñczenie rekrutacji i brak wolnychmiejsc prosimy o niesk³adanie kwestionariuszy zg³osze-niowych na kursy jêzykowe.

■ Komisja Kszta³cenia informuje, ¿e koordynatorem kur-sów dokszta³caj¹cych z zakresu zaka¿eñ szpitalnych jestPani mgr Anna Pindelska. Koordynatorem kursów do-kszta³caj¹cych z zakresu zaawansowanych zabiegów re-animacyjnych jest Pani Marzena Michalczewska. Wzwi¹zku z powy¿szym pe³nomocnicy MORPiP zobowi¹-zani s¹ do ustalania terminów planowanych kursów do-kszta³caj¹cych z koordynatorami.

Informacja Komisji Kszta³cenia MOIPiP■ Komisja Kszta³cenia przypomina o konieczno�ci sk³a-

dania wype³nionych ankiet zg³oszeniowych na kursy tyl-ko po og³oszeniu naboru na dany kurs.Kwestionariusze zg³oszeniowe na kursy, które nie zo-sta³y og³oszone przez Izbê nie bêd¹ przyjmowane.

■ Posiedzenia Komisji Kszta³cenia odbywaj¹ siê w ka¿-dy pierwszy poniedzia³ek miesi¹ca o godzinie 1600 wsiedzibie Izby. Osoby zainteresowane zapraszamy dowspó³pracy.

Informujemy, ¿e pan Przewodnicz¹cy Tadeusz Wadasprzekaza³ na rzecz Izby darowiznê w wysoko�ci 10 tys. z³netto, kwota stanowi równowarto�æ wynagrodzenia za 6miesiêcy od listopada 2003 r. do kwietnia 2004 r..

Darowizna zostanie wykorzystana zgodnie ze statutem Izby.

Rada OkrêgowaMa³opolskiej Okrêgowej Izby Pielêgniarek i Po³o¿nych

Masz Problem?- z samym sob¹, ze wspó³ma³¿onkiem?

- z dzieæmi? z rodzicami?PRZYJD� DO NAS!

SPECJALISTYCZNE PORADNICTWORODZINNE PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNE

ORGANIZOWANE JEST PRZEZKATOLICKIE STOWARZYSZENIE PIELÊGNIAREK I

PO£O¯NYCH POLSKICH W KRAKOWIEW Szkole Podstawowej nr 7 ul. Spasowskiego 8

(przecznica od ul. £obzowskiej)Czekamy na Ciebie w godz. 1700 - 2000 w zespo³ach

pomocy w problemach:- ma³¿eñskich i rodzinnych oraz

rodzin dzieci specjalnej troski- neurotycznych i uzale¿nieñ- m³odzie¿owych i szkolnych

Zapewniamy fachow¹ i bezp³atn¹ pomoc specjalistów

Okrêgowa Rada Pielêgniarek i Po³o¿nych w Ciechano-wie zwraca siê o pomoc finansow¹ dla naszej kole¿ankiRenaty Budzyñskiej, która znalaz³a siê w bardzo trudnejsytuacji zdrowotnej i materialnej.

Pani Renata jest aktualnie po amputacji piersi, zakwa-lifikowana do dalszego leczenia onkologicznego. Ma czwo-ro dzieci, z których najstarszy syn jest po kilku zabiegachortopedycznych i wymaga sta³ego leczenia ortopedycz-no-operacyjnego. M¹¿ Pani Renaty od dwóch lat nie pra-cowa³ (aktualnie pracuje od dwóch miesiêcy).

Zwracamy siê z pro�b¹ do Okrêgowej Rady o pomoc,która nawet w najmniejszym zakresie poprawi sytuacjêtej rodziny. Wp³aty prosimy kierowaæ na nasze konto BPPKO o/Ciechanów

21 1020 1592 0000 2102 0011 6145 z dopiskiem �dlaRenaty�.Decyzj¹ Rady Ma³opolskiej Okrêgowej Izby Pielêgnia-rek i Po³o¿nych przekazano na pomoc dla Renaty 500 z³.

Komisja Kszta³ceniawraz z

Zespo³em RedakcyjnymMa³opolskiej Okrêgowej Izby

Pielêgniarek i Po³o¿nych

uprzejmie prosi o nadsy³anie streszczeñ prac magi-sterskich i licencjackich maj¹cych zastosowanie w za-wodzie pielêgniarki i zawodzie po³o¿nej.

❖ Prace bêd¹ opublikowane w gazecie �Ad vocem�.❖ Streszczenia prac prosimy przesy³aæ w formie papiero-

wej i elektronicznej, w programie Microsoft Word 97,czcionk¹ Arial CE 12 pkt, odstêp 100%.

❖ Do zg³oszenia pracy magisterskiej lub licencjackiej do opu-blikowania nale¿y do³¹czyæ pisemn¹ zgodê autora pracy.

❖ Wyró¿nione prace zostan¹ nagrodzone na uroczysto�ciachorganizowanych przez Ma³opolsk¹ Okrêgow¹ Izbê Pie-lêgniarek i Po³o¿nych, po wcze�niejszym zawiadomie-niu autora pracy.

Ma³opolska Okrêgowa Rada Pielêgniarek i Po³o¿nychinformuje o mo¿liwo�ci podjêcia pracy na stanowisku pie-lêgniarki w Domach Opieki w Anglii.

Szczegó³owe informacje mo¿na uzyskaæ osobiscieu Sekretarza MORPiP, w biurze Izby we wtorki od godz.1400 do 1600.

W powy¿szej sprawie nie ma mo¿liwo�ci uzyskaniainformacji telefonicznie.

(poniedzia³ek),(wtorek), (czwartek).

30

DyrektorCentrum Rehabilitacji w Zakopanem

og³asza

KONKURS

na stanowisko

Prze³o¿onej Pielêgniarek

Kandydaci zg³aszaj¹cy siê do konkursu powinni spe³niaæ wy-mogi okre�lone w rozporz¹dzeniu MZiOS z 29.03.1999 r. (Dz.U. Nr 30, poz. 300) oraz z³o¿yæ dokumenty okre�lone w rozpo-rz¹dzeniu MZiOS z 19.08.1998 r. (Dz. U. Nr 115, poz. 749).

Oferty z adnotacj¹ na kopercie �KONKURS� prosimy sk³a-daæ w terminie 30 dni od daty ukazania siê og³oszenia tj. dodnia 3 listopada 2004 r. pod adresem:

Centrum Rehabilitacjiim. dr Stefana Jasiñskiego

ul. Ci¹g³ówka 9, 34-500 Zakopane

O terminie przeprowadzenia konkursu kandydaci zostan¹powiadomieni indywidualnie.

W dniu 13 pa�dziernika o godz. 1300 w siedzibie Ma³opolskiej Izby odby³a siê konferencja prasowa.Powodem zorganizowania konferencji by³y negocjacje Ministerstwa Zdrowia, Narodowego FunduszuZdrowia, Izby Lekarskiej i Porozumienia Zielonogórskiego w sprawie kontraktowania us³ug poz na 2005r. bez udzia³u przedstawicieli �rodowiska pielêgniarek i po³o¿nych.

W konferencji wziêli udzia³: Przewodnicz¹cy MORPiP - Tadeusz Wadas, Prezes Kolegium Pielêgniareki Po³o¿nych �rodowiskowo Rodzinnych - Izabela Æwiertnia, Przewodnicz¹ca Zwi¹zku Zawodowego Pielê-gniarek i Po³o¿nych Regionu Ma³opolska - Gra¿yna Gaj, Wiceprzewodnicz¹ca Ogólnopolskiego Zwi¹zku Za-wodowego Po³o¿nych - Alicja Mendyk, cz³onkowie Rady Pielêgniarek i Po³o¿nych oraz pielêgniarki i po³o¿ne

Poni¿ej przedstawiamy stanowisko MORPiP w tej sprawie.

Rada Ma³opolskiej Okrêgowej Izby Pielêgniarek i Po³o¿nychw Krakowie wyra¿a swoje g³êbokie zaniepokojenie negocja-cjami podjêtymi przez Ministra Zdrowia z podmiotem repre-zentuj¹cym interesy tylko jednej grupy zawodowej dzia³aj¹-cej w opiece zdrowotnej z ca³kowitym pominiêciem intere-sów i stanowiska pozosta³ych medycznych grup zawodowych.

Ustalanie warunków kontraktowania �wiadczeñ zdro-wotnych w podstawowej opiece zdrowotnej jedynie z Po-rozumieniem Zielonogórskim stanowi istotne naruszeniezasad zapisanych w ustawie z 27 sierpnia 2004 r. o �wiad-czeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze �rodków pu-blicznych oraz doprowadza do bezprawnego narzucenia jed-nej grupie zawodowej warunków udzielania �wiadczeñ wy-negocjowanych przez inn¹ grupê zawodow¹.

Zgodnie z zapisami ustawy o �wiadczeniach zdrowot-nych (...) � �wiadczeniodawc¹ jest m.in.:a) zak³ad opieki zdrowotnej wykonuj¹cy zadania okre�lo-

ne w jego statucie, grupow¹ praktykê lekarsk¹, grupo-

StanowiskoRady Ma³opolskiej Okrêgowej Izby

Pielêgniarek i Po³o¿nychz dnia 13 pa�dziernika 2004 r.

w sprawie: sposobu i trybu negocjacji podjêtych przezMinistra Zdrowia ze �wiadczeniodawcami.

w¹ praktykê pielêgniarek lub po³o¿nych, osobê wyko-nuj¹c¹ zawód medyczny w ramach indywidualnej prak-tyki lub indywidualnej specjalistycznej praktyki,W �wietle powy¿szego przepisu brak jest jakichkolwiek

podstaw do przyznania grupie zawodowej lekarzy upraw-nieñ do reprezentowania interesów grupy zawodowej pie-lêgniarek i po³o¿nych. Dzia³anie takie stanowi naruszeniezasad udzielania wolnych zawodów pielêgniarek i po³o¿nych.

Nasze g³êbokie zdziwienie wywo³uje w szczególno�cifakt nie podjêcia przez Ministra Zdrowia rozmów z osoba-mi reprezentuj¹cymi �rodowisko pielêgniarek i po³o¿nych.

Ustalenia przyjête w trakcie negocjacji Ministra Zdro-wia z Porozumieniem Zielonogórskim burzy przyjêtyi utrwalony model sprawowania podstawowej opieki me-dycznej, w którym �wiadczenia udzielane s¹ przez równo-prawne podmioty: lekarzy, pielêgniarki i po³o¿ne.

Sytuacja taka wywo³uje obawê powstania w przysz³o�cistanu zagro¿enia ¿ycia i zdrowia pacjentów w zwi¹zkuze znacznym ograniczeniem dostêpno�ci do �wiadczeñ pie-lêgniarek i po³o¿nych.

W zwi¹zku z powy¿szym, maj¹c na wzglêdzie dobro pa-cjentów, domagamy siê dopuszczenia reprezentantów �ro-dowiska pielêgniarek i po³o¿nych do rozmów dotycz¹cychustalania zasad kontraktowania �wiadczeñ zdrowotnych.

DyrektorSzpitala Specjalistycznego im. Stefana ¯eromskiego

og³asza konkursy na stanowiska

Pielêgniarek Oddzia³owych

● Oddzia³u Anestezjologii i Intensywnej Terapii,● Oddzia³u Neurologii,● Oddzia³u Chorób Wewnêtrznych I.

Wymagane kwalifikacje zgodnie z rozporz¹dzeniem MZiOSz dnia 29.03.1999 r. (Dz. U. Nr 30, poz. 300).

Kandydaci zg³aszaj¹cy siê do konkursu powinni z³o¿yædokumenty, o których mowa w Rozporz¹dzeniu MZiOSz 19.08.1998 r. (Dz. U. Nr 115, poz. 749 z pó�n. zm.) w termi-nie 30 dni od daty ukazania siê og³oszenia pod adresem:

Szpital Specjalistyczny im. Stefana ¯eromskiegoSamodzielny Publiczny Zak³ad Opieki Zdrowotnej

31-913 Kraków, os. Na Skarpie 66z adnotacj¹ na kopercie �Konkurs�, ze wskazaniem oddzia³u orazswoje imiê, nazwisko, adres. O terminie i miejscu przeprowadze-nia konkursu kandydaci zostan¹ powiadomieni indywidualnie.

Konkurs zosta³ og³oszony w gazecie �Rzeczpospolita�w dniu 08.10.2004 r.

31

Gdy siê urodzi³a� � p³aka³a�A wszyscy wokó³ siê �miali.¯y³a� tak, ¿e czêsto siê �mia³a�a gdy umiera³a� wszyscy p³akali.

Z g³êbokim ¿alem zawiadamiamy, ¿e 20.09.2004 w wieku 44 lat odesz³a od nas naszaDroga kol. BARBARA GO£USZKA - d³ugoletni pracownik Oddzia³u Urologii SzpitalaPowiatowego w Suchej Beskidzkiej.

Basiu � na zawsze pozostaniesz w naszej pamiêci.

Pielêgniarki Szpitala w Suchej Beskidzkiej

Wyrazy g³êbokiego wspó³czucia Kole¿anceBarbarze Wyka

z powodu �mierciMATKI

sk³adaj¹ kole¿ankiz Okrêgowego S¹du Pielêgniarek i Po³o¿nych

orazkole¿anki i koledzy z Rady Okrêgowej MOIPiP

Wyrazy g³êbokiego wspó³czuciakole¿ance Barbarze Wyka

pielêgniarce epidemiologicznejWojewódzkiego Szpital Specjalistycznego

im. L. Rydygiera w Krakowiez powodu �mierci

MATKIsk³adaj¹ pielêgniarki i po³o¿ne Szpitala

Wyrazy g³êbokiego wspó³czucia Kole¿anceBarbarze Derda�

pielêgniarce Oddzia³u RehabilitacjiWojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego

im. L. Rydygieraz powodu �mierci

TE�CIA i TE�CIOWEJsk³adaj¹ kole¿anki z Oddzia³u

Z g³êbokim ¿alem zawiadamiamy, ¿e dnia17 wrze�nia br. po d³ugiej i ciê¿kiej chorobie

zmar³a nasza kole¿anka

Anna Dyduchprze¿ywszy 46 lat.

Odesz³a od nas wspania³a, troskliwa pielêgniarkai lubiana przez wszystkich kole¿anka.

Ania zostanie na zawsze w naszej pamiêci.Pielêgniarki i po³o¿ne Szpitala �w. Anny w Miechowie

Wyrazy g³êbokiego wspó³czuciadla kole¿anki El¿biety Zadora

z powodu �mierciOJCA

sk³adaj¹ kole¿ankiz Zak³adu Opiekuñczo Leczniczego

ul. Wielicka 267, Kraków

Wyrazy najg³êbszego wspó³czuciapielêgniarce El¿biecie Obrusik

z powodu �mierciOJCA

sk³ada ca³y zespó³Oddzia³u Obserwacyjno - Zaka�nego

Szpitala Specjalistycznego im. St. ¯eromskiego

W dniu 8 wrze�nia 2004 r. Ma³opolska Okrêgowa Rada Pielêgniarek i Po³o¿nych podjê³a uchwa³ê nr 365/IV/2004 w sprawie pomocy dla ofiar zamachu terrorystycznego w Bies³anie.Podjêto decyzjê o przekazaniu kwoty 1500 z³ na pomoc dla ofiar zamachu terrorystycznego w Bies³anie.Kwota zosta³a przekazana na specjalne konto uruchomione przez Polsk¹ Akcjê Humanitarn¹.

32

PISMO MA£OPOLSKIEJ OKRÊGOWEJ IZBY PIELÊGNIAREK I PO£O¯NYCH

ZESPÓ£ REDAKCYJNY:JANINA £ÊGOSZ - KOORDYNATOR, TADEUSZ WADAS, ZUZANNA MYS£OWSKA, EWA DOERINGER, BO-¯ENA DWORSKA, DANUTA GLAZER, DOROTA JAKUBCZYK, BEATA KALISZ, BEATA KOSAK, EWA KOSTRZ,AGNIESZKA KURBIEL, EWA LE�NIAK, JADWIGA NOWORYTA, ANNA SAS, MARIA SKO£UBA.PROJEKT OK£ADKI: BART£OMIEJ LOCH - UCZEÑ LICEUM OGÓLNOKSZTA£C¥CEGO.SK£AD: JERZY PIWOWARCZYK.

PROSIMY O KORESPONDENCJÊ NA ADRES REDAKCJI:31-133 KRAKÓW, UL. DUNAJEWSKIEGO 6 (III P.), TEL./FAX 422-88-54NAK£AD: 3 300 EGZ.E-MAIL MA£OPOLSKIEJ IZBY: BIURO@MOIPIP.ORG.PL

STRONA INTERNETOWA MA£OPOLSKIEJ IZBY: WWW.MOIPIP.ORG.PL

* * * * *Czas mknie szybciej od ptakówsamochodów i wiatrupozostawia ³zy co wkrótce wysychaj¹u�miech który szybko znikaiskrê ¿ycia co powoli wypala siê i ga�nie

Zostaje wspomnieniepotem zapomnienieniepamiêæ

nic

A przecie¿ co� by³o . . . .

Janów Lub. dn.29.11.1986II kl. LMP

Agnieszka

Kurbiel

* * * * *Poda³am jej rêkê -dr¿enie moje i niepokój gdzie� zniknê³yPoprosi³am, by zabrano j¹ do domui za chwilê w gabinecie drzwi trzasnê³y

Ma³y Gutek..- nie umia³am k³amaæ Twojej matki�cz³owiek ponoæ to rzeczownik,którym rz¹dz¹ przypadki�

Ból ukoiæ, z³agodziæ smutekto moje pierwsze zadanie,ale, gdy pomy�lê, ¿e Ty, ma³y Gutek..na ³zy miejsca nie zostanie

Mam byæ silna - przyrzeka³am -jestem pielêgniark¹ przecie¿...Teraz wstyd mi, ¿e p³aka³amzamiast pomóc tej kobiecie

D E C Y Z J A

ODEJ�Æ? - to tak niewiele - cz¹stka czasu zaledwiespojrzenie rzucone na po¿egnaniealbo u�miech tajemniczo niewidzialny

DRZWI ZATRZASN¥Æ? - có¿ to jest -ruszyæ klamk¹ dwa razyzamkn¹æ za sob¹ kolejny epizod ¿ycia...

TRUDNIEJ JEST POWRÓCIÆ, przekonaæ czasu zamki,które raz zatrza�niêtenie bêd¹ siê chcia³y otworzyæ...

Janów Lub. dn. 05.01.1987II kl.LMP

OG£OSZENIE P£ATNE

MOIPiP nie ponosi odpowiedzialno�ci za tre�æ og³oszenia