UNIVEZITET U BIHAĆU

BIOTEHNIČKI FAKULTET

SMJER : ŠUMARSTVO

Predmet:Tipologija šuma

Šumska vegetacija i osnovni tipovi šuma u dijelu G.J.“Grmeč- Jasenica“ ŠGP „Bos.Krupa“

(Seminarski rad)

Asistent: Student:

Dipl.ing. Zlata Tuzlak Enes Gerzić, 1022-B/11

Bihać,april 2013 godina

1

Sadržaj:

1. Uvod ...................................................................................................................................... 3

3. Pojam „tip šume“ .................................................................................................................. 3

4. Tipološki metod Ćirića et.al. (1971.) kao osnov za ekološku i proizvodnu podjelu šuma tj. za izdavanje i definisanje tipoloških jedinica ........................................................................... 4 4.1. Regionalna biljna zajednica ........................................................................................ 4 4.2. Osnovni tip šume ........................................................................................................ 5 4.3. Proizvodni tip šume .................................................................................................... 5

5. Osnovni principi tipološke klasifikacije po tipološkom metodu Ćirića et.al. ....................... 5 5.1. Prva faza: ekološka klasifikacija staništa .................................................................... 6 5.1.1. Kriteriji za izdvajanje osnovnih tipova šuma ..................................................... 6 5.1.2. Potreba kreiranja edafsko-stanišne mreže .......................................................... 7 5.2. Druga faza: razvojno-proizvodna klasifikacija ............................................................ 7 5.3. Treća faza: izdvajanje prinosnih jedinica ................................................................... 86. Problemi kod klasifikacije šuma ......................................................................................... 87. Opće karakteristike ŠPP „Bos.Krupa“ ..................................................................................9 8. Postupak formiranja karte osnovnih tipova šuma ............................................................... 10 8.1. Vegetacijska karta ...................................................................................................... 10 8.2. Pedološka karta .......................................................................................................... 12 8.3. Osnovni tipovi šuma .................................................................................................. 1410. Zaključak ........................................................................................................................... 16

2

1.UVOD

Prirodna šuma je jedna cjelina sa suptilnom unutrašnjom organizacijom.Ona je kompleksna cjelina koju različiti naučnici različito nazivaju — šumska fitocenoza, šumski biokompleks, šumski ekosistem, šumska ekocjelina itd. — a u kojoj vladaju složeni i uzajamni biogeocenotički odnosi.

Poznato je da se svakom znanstvenom problemu može pristupiti na dva načina: analitički i klasifikacijski ili tipološki. Analitički pristup ima za cilj elaboriranje teorijskih shema, njihovo funkcioniranje, unutarnju koheziju, diferencijacije i mijenjanja. Klasifikacijski ili tipološki pristup ima za cilj da utvrdi zajednička obilježja, kako bi se neka svojstva mogla grupirati u nekoliko velikih kategorija ili tipova. Ta se dva pristupa međusobno upotpunjuju. Tipologiziranje olakšava razvijanje analitičke teorijske orijentacije, dok analitički pristup omogućuje revidiranje tipologije, a naročito kriterija koji su korišteni pri konstruiranju pojedinih tipova. Tipologija pomaže da se lakše uočavaju prave dimenzije, bit, intenzitet i kvalitet osnovnih procesa koji se odvijaju u šumi.

U ovom seminarskom radu, bit će tipološki ili klasifikacijski obrađeno 5 različitih odjela, sa svim svojim odsjecima, i time ćemo dati osnovne podatke o istraženim područjima, orografske, pedološke, klimatske i vegetacijske karakteristike.

Zadatak i cilj ovog seminarskog rada, jeste, da na osnovu stanja realne šumske vegetacije (vegetacione karte) i stanja zemljišta (pedoloških karata) u dijelu gospodarske jedinice „Grmeč-Jasenica“, koja pripada šumskom privrednom-području „Bos.Krupa“, izdvojiti osnovne tipove šuma.

2. POJAM - „TIP ŠUME“

Tipologija šuma čini neophodnu metodološku osnovu za kompleksna istraživanja. Za sada je primarna ekološko-proizvodna klasifikacija, koja predstavlja najprihvatljiviju osnovu za gospodarsku podjelu šuma, te ju treba shvatiti kao kompleksan metodološki sistem pomoću kojeg se mogu utvrditi proizvodne mogućnosti šuma i šumskih staništa. Za izradu ekološko-proizvodne klasifikacije šuma ne mogu se preuzimati gotove i kompletne podjele iz fitocenoloških ili pedoloških klasifikacija, i okarakterizirati ih samo s proizvodnog stajališta. Osnovno za tipološku klasifikaciju jest da omogući podjelu šume na jedinice koje su u ekološkom i razvojno-proizvodnom smislu dovoljno homogene.

Da bi se neka šumsko-vegetacijska i proizvodna jedinica mogla nazvati tipom šume, neophodno je da je podjednakih ekoloških i potencijalnih razvojno-proizvodnih karakteristika sastojina autohtonih vrsta drveća, kojima odgovara specifičan gospodarski tretman. Tip šume omogućava mjerenje konkretnih podataka, ukazuje na potencijalne mogućnosti nekog područja, daje podatke za izbor potencijalno najproizvodnijih sastojina, najpovoljnijih uzgojnih zahvata i omogućuje predviđanje budućeg toka događaja, jer ako postoje neki tipični uzročni činioci u određenim situacijama vjerojatna je i pojava tipičnih posljedica.

3

Tip šume u BiH čine sastojine koje pripadaju jednoj fitocenološkoj jedinica koja u datom području predstavlja vegetaciju, dakle klimatogena zajednica ili trajni stadij, i koja raste na ekološko jednakim zemljišnim jedinicama.

4. TIPOLOŠKI METOD ĆIRIĆA ET.AL. (1971.) KAO OSNOV ZA EKOLOŠKU I PROIVODNU PODJELU ŠUMA TJ. ZA IZDAVANJE I DEFINISANJE TIPOLOŠKIH JEDINICAIstraživanja su provedena u tri etape.

- Prvo su izdvojene regionalne šumske biljne zajednice (skup asocijacija). - Zatim je na temelju ekoloških kriterija određen osnovni tip šume (vegetacijsko

stanicni tip) i- na kraju proizvodni tip šume koji objedinjuje osnovne tipove na bazi analiza

proizvodnih karakteristika. 4.1. Regionalna biljna zajednicaOva kategorija podrazumijeva skup asocijacija karakterističnih za određeno, u makroklimatskom pogledu ujednačeno, geografsko područje ili visinski pojas, kao prostor u kojem važi određena podjela staništa.Regionalna biljna zajednica je odraz sasvim određenih klimatskih prilika u arealu njenog rasprostranjenja.U skladu sa tipološkim metodom Ćirića et al. izdvojene su sljedeće regionalne zajednice:1) Higrofilne šume nizijskih područja

a) Šume lužnjaka i poljskog jasenab) Šume crne johec) Šume vrba i topola nizijskih poplavnih predjela

2) Regionalna zajednica šuma kitnjaka i običnog grabaa) Čiste šume hrasta kitnjakab) Šume kitnjaka, običnog graba i bukvec) Šume kitnjaka sa borovimad) Šume kitnjaka sa cerom

3) Regionalna zejdnica montanih bukovih šumaa) Čiste bukove šumeb) Šume bukve i običnog grabac) Šume bukve i hrasta kitnjaka d) Šume bukve i crnog grabae) Šume bukve sa jasikom i brezom

4) Regionalna zejdnica šuma bukve, jele i smrčea) Šuma bukve i jeleb) Šuma bukve i jele sa smrčomc) Šume bukve i smrčed) Čiste šume bukve u pojasu šuma bukve, jele i smrče

5) Regionalna zajednica subalpskih bukovih šumaa) Čiste bukove šume

6) Šume smrče i bijelog bora; jele i smrče; smrče

4

a) Šume smrče i bijelog borab) Šume jele i smrčec) Šume smrče

7) Šume crnog i bijelog boraa) Šume crnog borab) Šume bijelog borac) Šume crnog i bijelog bora

8) Regionalna zajednica šuma medunca i bjelograbićaa) Šume medunca i bjelograbića i njihovi regresivni stadijib) Šume sladuna i njeni regresivni stadiji

9) Regionalna zajednica jesenje šašike i crnog jasenaa) Šume cera kao visinski pojas vegetacijeb) Šume crnog graba i crnog jasena

4.2. Osnovni tip šume

Za razliku od fitocenološke podjele unutar regionalnih zajednica, koja se temelji na sastavu vrsta drveća i prizemne vegetacije,autori su osnovni tip šume definisali kao: »Skup sastojina u okviru jedne regionalne zajednice, koje imaju približno isti sastav drveća i približno jednaka svojstva zemljišta.«Autori smatraju da je bolje neposredno utvrditi svojstva zemljišta nego posredno putem indikatorskog metoda, koji je nesigurniji.

4.3. Proizvodni tip šume

Proizvodni tip šume je skup biogeocenoza (osnovnih tipova) koje imaju približno jednake ekološke karakteristike i proizvodnu sposobnost. Osnovno je da su tipovi uvijek utvrđeni na postojećim šumama kao prosjek i nema mogućnosti za neko kvalitetno poboljšanje.

5. OSNOVNI PRINCIPI TIPOLOŠKE KLASIFIKACIJE PO TIPOLOŠKOM METODU Ćirića et.al.

Princip višefaznog izdvajanja tipova šuma usvojen je i pri izdvajanju tipova šuma u Bosni i Hercegovini (Ć i r i ć et al., F a b i j a n i ć et al.), gdje se u prvoj fazi vrši se ekološka klasifikacija prema edifikatorskim vrstama drveća na određenom zemljištu. Ove jedinice nazvane su osnovni tipovi šuma.

Ćirić i dr. vrše dalju klasifikaciju osnovnih tipova šuma unutar šuma jedne vrste drveća (bukve) odnosno skupine vrste drveća (bukva sa jelom, smrčom ili drugim vrstama) na cjelokupnoj površini Bosne i Hercegovine, na bazi pratećih vrsta drveća i zemljišta, dok Fabjanić i dr. klasifikuju staništa šuma svih vrsta drveća unutar jednog klimatski odnosno geološko-fiziografski homogenog rejona , prema obezbjeđenosti zemljišta sa hranjivima i vodom.

5

Pri izboru klasifikacionog sistema treba voditi računa: - da on mora prikazati sadašnje i potencijalne ekološke i proizvodne sposobnosti

staništa; - da se ove sposobnosti čitaju iz samog sistema a ne iz opisa pojedinih jedinica; - da sistem, odnosno usvojeni kriteriji moraju ostati nepromijenjeni pri primjeni

klasifikacije na vrlo različitim područjima; - da na što jednostavniji način ukazuju praktičaru na stanje staništa i rješenja koja tom

stanju odgovaraju.

Zato se predlaže primjena višefazne tipološke klasifikacije unutar fiziografski i klimatski homogenih (ograničenih) rejona, tj. klasifikacija se uslovljava predhođnom rejonizacijom područja BiH prvenstveno prema klimatskim prilikama kao što je to slučaj u mnogim tipološkim klasifikacijama (Schien k e r, Wi t ich, Jelem ) pošto izdvajanje tipova šuma za šire rejone iziskuje formiranje nekih drugih jedinica, napr. tzv. klimatopa (Pogrebnjak) 5.1. Prva faza: ekološka klasifikacija staništa – formiranje osnovnih tipova

5.1.1. Kriteriji za izdvajanje osnovnih tipova šuma

Ekološka klasifikacija staništa treba da obuhvati sve elemente staništa koji određuju, karakterišu njegovu ekološku vrijednost. Brojnost ovih elemenata i raznolikost formi i kombinacija njihovih djelovanja onemogućavaju klasifikaciju na bazi svih pokazatelja staništa. Zato se uzimaju oni faktori koji u sebi objedinjuju i djelovanje drugih faktora. Takva dva faktora su zemljišt e i vegetacija , zato se oni najčešće uzimaju kao osnovni pokazatelji za ekološku klasifikaciju.

Tip šume se definiše fitocenozom i zemljištem (na bilo kom rangu fitocenološkc odnosno pedološke klasifikacije). Pored ovih pokazatelja (fitocenoze i tipa zemljišta), mogu koristiti i drugi kao: prizemna vegetacija, nagnutost terena ili koji drugi elemenat staništa kada on dobro ukazuje na razlike u bilo kom režimu zemljišnih ili stanišnih svojstava. Naziv tipa šume ne daje se, međutim, fitocenološkim nazivom, nego prema edifikatorskoj vrsti drveća i zemljišta (npr. bukovo-jelova šuma na kiselosmeđem zemljištu).

Osnovni tip šume čine sastojine koje pripadaju (jednoj) fitocenološkoj jedinici koja u datompodručju predstavlja potencijalnu prirodnu vegetaciju (konačnu zajednicu), dakle klimatogenu zajednicu, ili trajn i stadij (»edafski« ili »orografskoedafski paraklimax«).

potrebno je, dakle, u jednom fiziografski i klimatski homogenom rejonu utvrditi fitocenološki m metodom sve (prisutne) fitocenoze i njihov sindinamski položaj kao i sastav zemljišnog pokrivača. Klimatogene fitocenoze i trajni stadij na određenoj pedološkoj jedinici predstavljaju osnovne tipove šuma a njihove faze razvoja (sukcesije) kao i prelazni stadiji vegetacije —predstavljaju podtipove.

6

5.1.2. Potreba kreiranja edafsko'-stanišne mreže

Grupisanje ekološki srodnih zajednica u osnovne tipove šuma može se prvenstveno izvršiti poznavanjem potencijalnih sposobnosti zemljišta i njegovih svojstava (Schlenke r i dr.).

Kad se zemljište usvoji kao faktor na bazi koga se mogu objedinjavati ekološko-potencijalno srodna staništa, često se postavlja problem čitanja ekoloških pokazatelja iz naziva sistematskih jedinica zemljišta. Ovaj problem proističe iz nedovoljne definisanosti, posebno nižih, jedinica zemljišta, kao i iz nedovoljnog poznavanja ekoloških karakteristika zemljišta upravo od strane onih koji treba da se time koriste — šumara praktičara. Pri kreiranju edafsko-stanišne mreže jedna od ordinata predstavlja razlike u plodnosti zemljišta, koje su prvenstveno rezultat hemijskih svojstava, a druga ordinata predstavlja, razlike u vodno-vazdušnom režimu zemljišta i staništa. Kada je u pitanju ocjena plodnosti zemljišta, stoji na raspolaganju veliki broj pokazatelja odnosno svojstava zemljišta. Pri uzimanju u obzir velikog broja pokazatelja prijeti opasnost nesaglašavanja graničnih vrijednosti za sve pokazatelje, pa je prema tome otežano svrstavanje tipa šume u određenu kategoriju. Zato se u tu svrhu najčešće koriste samo pokazatelji obezbjeđenosti zemljišta na hranjivim elementima i stanje adsorptivnog kompleksa na jednoj ordinati i zasićenost sa vodom na drugoj ordinati (Dietrich , Kopp, et. al, F a b i j a n i ć et al.). Podaci za ove pokazatelje se dobivaju prvenstveno iz direktnih istraživanja

U mnogim klasifikacijama ove vrste (Dietrich , Kop p i dr., F a b i j an i ć i dr.) koristi se podjela u tri stupnja: dobro, srednje i slabo obezbjeđena zemljišta hranjivima odnosno suviše, srednje i slabo vlažena staništa. Grupa osnovnih tipova šuma koju karakteriše određeni dijapazon svojstava po obje ordinate, čini jednu edafsko-stanišn u klasu . Edafskostanišna klasa, kao najviša jedinica ekološke klasifikacije, je osnova za podjelu — grupisanje pri daljim fazama izdvajanja tipova šuma. Ona objedinjuje ekološki srodna (u određenoj amplitudi svojstava) staništa premda ih danas eventualno naseljava različita vegetacija, a ujedno pokazuje mogućnosti podizanja produkcione sposobnosti tih staništa.

5.2. Druga faza: razvojno-proizvodna klasifikacija Kao druga faza izdvajanja tipova šuma (najčešće) se pojavljuje izdvajanje odnosno grupisanje osnovnih tipova šuma prema razvojnoo-proizvodnom tretmanu, premda se može vršiti posebno ili paralelno i prema drugim šumarski interesima (npr. lov, zaštita šuma i dr.). Pošto je klasifikacija prema uzgojnoj tehnici i ciljevima gazdovanja najznačajnija, stoga je ovdje samo ona obrađena. Ćirić i dr. u ovom dijelu klasifikacije predviđaju izdvajanje tipova na osnovu prinosnih sposobnosti, dok Fabijani ć i dr. primjenjuju niže opisani sistem klasifikacije. Najviša jedinica ove faze klasifikacije, uzgojno-proizvodna k1asa, ( razvojno-proizvodna klasifikacija) predstavlja skup edafsko-stanišnih klasa ili osnovnih tipova šuma koji pripadaju određenim edafsiko-stanišnim klasama (ili samo dijelovima tih klasa), kod kojih se postavlja isti uzgojno-tehnički cilj.

7

Predlaže se izdvanje tri razvojno-proizvodne klase: - staništa sposobna za intenzivnu proizvodnju, dakle proizvodnju većeg obima i boljeg

kvaliteta od sadašnje (i), - staništa zadovoljavajućih proizvodnih sposobnosti, tj. staništa u kojima sadašnja

produkcija predstavlja ujedno i maksimalnu produkciju (k), - staništa zaštitnog karaktera (z).

Unutar svake klase grupišu se tipovi šuma prema vrstama drveća brzog rasta ili vrstama koje na tim staništima osiguravaju maksimalnu proizvodnju tj. objedinjuju se staništa koja odgovaraju jednoj vrsti drveća. Podtipovi u ovoj fazi klasifikacije grupišu se prema tehnici izvođenja radova5.3. Treća faza: izdvajanje prinosnih jedinica

Treća faza klasifikacije staništa vrši se prema postignutoj produkciji, bilo samo kvantitativno, odnosno kvalitativno, bilo uzimanjem u obzir postignutog ekonomskog efekta.

6. PROBLEMI KOD KLASIFIKACIJE ŠUMA

U sadašnjim uslovima poznavanja šumskih staništa moguće je, bez većih teškoća izvršiti prvu fazu klasifikacije: ekološko-proizvodno klasifikovanje staništa, na bazi poznavania fitocenoza i zemljišta. Pri izvođenju radova klasifikacije na terenu, tj. determinisanja i izdvajanja osnovnih tipova šuma, često će se pojedini (i vrlo različiti) tipovi mozaično smjenjivati, što nije moguće na karti prikazati, pa se nekada prikazuju kao jedan tip šuma. U ovom slučaju je potrebno svaku jedinicu unutar ovakvog mozaika posebno opisati , a na karti ih prikazati kao jednu kartografsku jedinicu: skup ili seriju tipova (osnovnih tipova, podtipova odnosno klasa, u zavisnosti od intenziteta terenskog istraživanja). Pri tome će se, u većini slučajeva, za svaku opisanu jedinicu lako odredili i primjeniti odgovarajuća tehnika i cilj gospodarenja, pa će se pri planiranju — proračunu površina morati zadovoljiti samo procjenom. Ovo je svakako ispavnije nego izdvajanje kompleksa (mozaično raspoređenih) različitih tipova kao jedne tipološke jedinice i propisivanje zajedničkog cilja i tehnike uz tačno planiranje površine.

U drugoj fazi izdvajanja tipova staništa kao problem javlja se naše nedovoljno poznavanje reakcije pojedinih vrsta brzog rasta na svim staništima, što mora da upućuje na oprez pri zavođenju intenzivnijeg gospodarenja. Primjena treće faze klasifikacije svakako je najteža, jer nemamo dovoljno taksacionih podataka ni za sve prirodne šume, a kamo li za kulture. Sa druge strane, izdvajanje tipova šuma prema prinosnim sposobnostima treba izvršiti tek onda kada se verifikuju predhodne faze tipološke klasifikacije šumskih staništa.

7. OPĆE KARAKTERISTIKE ODJELA

8

Položaj odjelaOdjeli 67,68,69,77,78 gospodarske jedinice „Grmeč-Jasenica“ nalazi se u mjestu Risova greda na padinama planine Grmeč u blizini sela Risovac.

Prostorno uredjenjePrema šumsko-privrednoj osnovi odjeli pripadaju G.J. „GRMEČ-JASENICA“, a po teritorijalnoj političkoj podjeli odjeli se nalaze na području općine Bosanska Krupa.Odjel 78 se sastoji iz tri odsjeka, odjel 67 se sastoji iz dva odsjeka, odjel 68 iz jednog odsjeka, odjel 69 iz jednog odsjeka, i odjel 77 se sastoji iz tri odsjeka.

Pedološki prikazČitavo ovo područje pripada tzv. ZAPADNOBOSANSKOM KREČNJAČKOM DOLOMITNOM PODRUČJU.Matični supstrat čine krečnjaci formirani u periodu mezozoika.Na takvom matičnom supstratu razvijaju se različiti tipovi zemljišta.U ovom području pretežno je zastupljena kombinacija zemljišta,krečnjačkih crnica (kalkomelanosol).A-C profil,smedjih krečnjačkih zemljišta (kalkokambisol) A-(B)-C profila a na zaravnjenim djelovima terena ilimerizovana zemljišta (luvisol) profila A-E-B-C.Ovo su tipična šumska zemljišta, a njihova karakteristika je da se kreću od plitkih i skeletnih sa izraženim reljefom,do srednje dubokih,bogatih humusom,dobrog vodno-vazdušnog režima i dr. A koja su zastupljena i na zaravnjenim dijelovima terena.Reljef je blago nagnut.Geološku podlogu čine dolomiti koji izbijaju na površinu u obliku sitnog i krupnog kamenja sa stijenama (na pojedinim mjestima).

Fitocenološki prikazU ovim odjelima zastupljene su „visoke šume bukve“ , zatim imamo kulture crnog i bijelog bora i šume bukve i jele sa smrčom.Visoke šume bukve na krečnjačkoj crnici (kalkomelanosol),smeđem krečnjačkom zemljištu (kalkokambisol) i ilimerizovanom tlu.Kulture crnog i bijelog bora nalaze se na kiselosmedjem tlu na seriji različitih karbonatno-silikatnih sedimenata i karbonatno silikatnim stijenama.Šume bukve i jele sa smrčom na krečnjačkoj crnici (kalkomelanosolu) ,smedjem krečnjačkom zemljištu(kalkokambisolu) i ilimerizovanom tlu.

8. POSTUPAK FORMIRANJA KARTE OSNOVNIH TIPOVA ŠUME

9

8.1. VEGETACIJSKA KARTA

Vegetacijska karta je djelo koje prikazuje biljni svijet određenog područja po jasno izraženim principima geobotaničke nauke. Izrada karte temelji se na pristupu biljnom svijetu s gledišta njegove udruženosti(socijalnosti) u biljne zajednice koje čine određeni tipovi šuma, košanica, pašnjaka, kamenjara, sitina, trščaka, ratarskih površina itd., pa se tako dolazi do najvidljivije sinteze vegetacijskih istraživanja - vegetacijske karte.

Vegetacijska karta Bosne i Hercegovine prikazuje stvarnu vegetaciju, tj. floristički i ekološki tačno omeđene vegetacijske jedinice. Vegetacijska karta se izravno, npr. kao podloga pri izradi prostornih planova, u planiranju prometnica, u ljekarstvu itd., ili pak neizravno izradom različitih tipova tematskih karata koje se izvode iz karte stvarne vegetacije, primjenjuje i u praksi.

Obzirom da su regionalne zajednice najšire jedinice tipološke klasifikacije i zato dosta heterogene, svaka od njih se dijeli na vrste sastojine po osnovu sastava, odnosno, vrste drveća. Pri tome se uzimaju vrste drveća koje se pojavljuju na većim površinama, kao rezultat ekoloških uslova i sukcesija.

Pri samom kartiranju šumske vegetacije u okviru tipološkog metoda Ćirića et.al. kartografske jedinice su tipovi realne šumske vegetacije formirani po osnovu glavnih vrsta drveća u okviru svake regionalne biljne zajednice.

10

LEGENDA:

-visoke šume bukve

-kulture crnog i bijelog bora

-šuma bukve i jele sa smrčom

8.2. PEDOLOŠKA KARTA

11

11

32k

12

Na dijelu G.J. „Grmeč-Jasenica“ koji je predmet ovog seminarskog rada, najčešće zemljišne kombinacije su tipa mozaika, gdje se na kratkom rastojanju smjenjuju različiti tipovi zemljišta koji se bitno razlikuju u pogledu proizvodnosti i plodnosti.

U ovom području pretežno je zastupljena kombinacija zemljišta, krečnjačkih crnica (kalkomelanosol), smeđa krečnjačka tla (kalkokambisol) i na zaravnjenim dijelovima ilimerizovana tla.

Također, u pogledu ove karte teško je rastaviti tipove zemljišta po odsjecima, tako da je urađeno na teritoriji cijelog odjela

12

Legenda:

-krečnjačka crnica(kalkomelanosol) smedja krečnjačka zemljišta(kalkokambisol)i ilimerizovana zemljišta.

-kiselo smedje tlo na seriji različiti karbonatno-silikatnih sedimenata i karbonatno-silikatnim stijenama.

13

10-20-40

32

8.3. OSNOVNI TIPOVI ŠUMA

Preklapanjem karte vegetacije i pedološke karte dobija se karta osnovnih tipova šuma, tj. tipološka karta. Na kartu tipova realne šumske vegetacije, koji su razgraničeni, ucrtaju se i granice tipova ili kombinacija zemljišta. Tako se dobije karta sa granicama osnovnih tipova šuma.

U okviru ŠGP „Bos.Krupa“, G.J. „Grmeč-Jasenica“, u odjelima 67,68,69,77 i 78, za koje su predhodno izrađene pedološka i vegetacijska karta, čijim se preklapanjem dobijaju osnovni tipovi šuma. U okviru navedenih odjela izdvojeni su sljedeći tipovi šuma:

1110-20-40 visoke šume bukve na krečnjačkoj crnici (kalkomelanosolu) smedjem krečnjačkom zemljištu (kalkokambisol) i ilimerizovanom tlu.

32k 32 kulture crnog i bijelog bora na kiselosmedjem tlu na seriji različitih karbonatno-silikatnih sedimenata i karbonatno silikatnim stijenama.

1210-20-40 šuma bukve i jele sa smrčom na krečnjačkoj crnici,smedjem krečnjačkom zemljištu i ilimerizovanom tlu.

14

Legenda:

- visoke šume bukve na krečnjačkoj crnici (kalkomelanosolu) smedjem krečnjačkom zemljištu (kalkokambisol) i ilimerizovanom tlu.

- kulture crnog i bijelog bora na kiselosmedjem tlu na seriji različitih karbonatno-silikatnih sedimenata i karbonatno silikatnim stijenama.

- šuma bukve i jele sa smrčom na krečnjačkoj crnici,smedjem krečnjačkom zemljištu i ilimerizovanom tlu.

15

1110-20-40

32k 32

1210-20-40

10. ZAKLJUČAK

Proučavanje šumskih staništa sa ciljem pružanja pomoći šumarima praktičarima u racionalnom gospodarenju šumama zahtijeva primjenu metoda koji će što potpunije klasifikovati šumska staništa, kako prema sadašnjim isto tako i prema potencijalnim proizvodnim sposobnostima, odnosno koji će direktni je pokazivati faktore kojih promjenom možemo postići povećanje kvaliteta i kvantiteta produkcije.

Odvojena proučavanja pojedinih elemenata staništa (posebno proučavanje zemljišta, klime, vegetacije i dr.) zahtijevala su da praktičar sam objedinjuje ekološke ocjene pojedinih elemenata staništa, i da sam izvlači zaključke o mogućnostima povećanja (kvaliteta i kvantiteta) proizvodnje na tim staništima.

Proučavanje nekih elemenata staništa (npr. samo zemljišta, klime) davala su samo okvir potencijalnih mogućnosti staništa, sa gledišta tretiranog faktora, bilo u vezi ili nezavisno od današnje vegetacije na tom staništu (najčešće ne uključujući i samu vegetaciju u stanišne faktore). Fitocenologija pak, s druge strane, putem svoje svojevrsne analize staništa, davala je prikaz današnjeg stanja vegetacije, mogućnost rekonstrukcije ranijeg i pravac budućeg prirodnog razvoja postojeće vegetacije. Današnji vegetacijski pokrivač rezultat je dugotrajnog djelovanja čovjeka. Zbog ovoga često na raznim površinama, premda su one potencionalno ekološki jednake, raste i različita vegetacija ili može rasti druga vegetacija boljih proizvodnih sposobnosti od današnje. Zato, ukoliko se ne želi podražavati priroda, praktičaru-šumaru fitocenologija ne daje dovoljno pokazatelja za direktnu intervenciju na pojedine stanišne faktore.

16