tổng quan về farnesyltransferase và các chất ức chế farnesyltransferase.pdf

70
BY TTRƢỜNG ĐẠI HỌC DƢỢC HÀ NI PHM THTHU TRANG TNG QUAN VFARNESYLTRANSFERASE VÀ CÁC CHT C CHFARNESYLTRANSFERASE KHÓA LUN TT NGHIỆP DƢỢC SHÀ NI 2013

Upload: langtuthangpro

Post on 04-Sep-2015

28 views

Category:

Documents


14 download

DESCRIPTION

các bạn liên hệ email: [email protected] or sms via 0949 278 109 ( không nhận cuộc gọi ) để có thể có được file.Ngoài ra nhận tải mọi tài liệu ở trang http://125.235.10.97/opacdigital/ ( thư viện đại học dược hà nội.

TRANSCRIPT

  • B Y T

    TRNG I HC DC H NI

    PHM TH THU TRANG

    TNG QUAN V

    FARNESYLTRANSFERASE

    V CC CHT C CH

    FARNESYLTRANSFERASE

    KHA LUN TT NGHIP DC S

    H NI 2013

  • B Y T

    TRNG I HC DC H NI

    PHM TH THU TRANG

    TNG QUAN V

    FARNESYLTRANSFERASE

    V CC CHT C CH

    FARNESYLTRANSFERASE

    KHA LUN TT NGHIP DC S

    Ngi hng dn:

    PGS.TS. Nguyn Hi Nam

    Ni thc hin:

    B mn Ha dc

    H Ni 2013

  • LI CM N

    Nhn dp hon thnh cun kha lun ny, cho php ti c by t lng bit

    n su sc v knh trng ti nhng ngi tn tnh gip ti trong qu trnh

    thc hin ti. Trc ht ti xin gi li cm n chn thnh v su sc nht n

    PGS. TS. Nguyn Hi Nam cng cc thy c gio trong b mn ha dc tn

    tnh gip ch bo, hng dn, ging dy cho ti nhiu kin thc qu bu trong

    qu trnh hc tp, nghin cu v thc hin ti.

    Ti cng xin gi li cm n cc thy c trong Ban gim hiu, Phng o to v

    cc thy c gio trng i hc Dc H Ni dy d v gip ti trong sut

    qu trnh hc tp ti trng.

    Cui cng ti xin by t lng bit n su sc ti gia nh, bn b lun chia s,

    ng vin, gip ti trong hc tp v trong cuc sng.

    H ni, ngy 20 thng 5 nm 2012

    Phm Th Thu Trang

  • MC LC

    LI CM N

    MC LC

    DANH MC CC K HIU, CC CH VIT TT

    DANH MC CC BNG

    DANH MC CC HNH V, TH

    T VN ....................................................................................................... 1

    Chng 1: RAS V FARNESYLTRANSFERASE ......................................... 3

    1.1. Protein RAS ................................................................................................ 3

    1.1.1. Cu trc ca protein Ras....................................................................................... 3

    1.1.2. Hot ng ca protein Ras ................................................................................... 4

    1.1.3. t bin Ras ......................................................................................................... 7

    1.2. Farnesyltransferase ................................................................................... 8

    1.2.1. Cu trc ca Ftase ................................................................................................ 9

    1.2.1.1 . Cu trc ca nhm Farnesyl .................................................................... 9

    1.2.1.2. Cu trc ca Farnesyltransferase ............................................................. 9

    1.2.2. Vai tr ca Farnesyltransferase .......................................................................... 10

    Chng 2: MT S CHT C CH FARNESYLTRANSFERASE ......... 12

    2.1. Cc cht c ch farnesyltransferase-trin vng trong nghin cu thuc

    iu tr ung th ........................................................................................ 12

    2.2. C s thit k cc cht c ch farnesyltransferase ............................... 14

    2.3. Phn loi ................................................................................................... 14

    2.3.1. Cc FTI c cu trc tng t vi FDP ...................................................... 15

    2.3.2. Cc cht cnh tranh vi CAAX ................................................................. 16

    2.3.3. Cc FTI tng t lng c cht (bisubtrate) ............................................. 18

    2.3.4. Cc FTI khc .............................................................................................. 19

  • 2.4. Cc FTI c th .......................................................................................... 20

    2.4.1. R-115777 ................................................................................................... 20

    2.4.1.1. Cu to ha hc .................................................................................... 20

    2.4.1.2. Ngun gc, thit k, qu trnh nghin cu pht trin ........................... 20

    2.4.1.3. S tng hp ...................................................................................... 24

    2.4.1.4. Tc dng dc l .................................................................................. 25

    2.4.2. Sch66336 ................................................................................................... 28

    2.4.2.1. Cu to ha hc .................................................................................... 28

    2.4.2.2. Ngun gc, thit kt, qu trnh nghin cu pht trin .......................... 29

    2.4.2.3. S tng hp ...................................................................................... 31

    2.4.2.4. Tc dng dc l .................................................................................. 32

    2.4.2.5. Bin i Sch6633336 ........................................................................... 35

    2.4.3. L-778,123 ................................................................................................... 35

    2.4.3.1. Cu to ha hc .................................................................................... 36

    2.4.3.2. Ngun gc, thit k, qu trnh nghin cu pht trin ........................... 36

    2.4.3.3. S tng hp ...................................................................................... 36

    2.4.3.4. Tc dng dc l .................................................................................. 37

    2.4.4. BMS-214662 .............................................................................................. 39

    2.4.4.1. Cu to ha hc .................................................................................... 39

    2.4.4.2. Ngun gc, thit kt, qu trnh nghin cu pht trin .......................... 40

    2.4.4.3. S tng hp ...................................................................................... 42

    2.4.4.4. Tc dng dc l .................................................................................. 42

    2.4.5. Cc FTI c ngun gc t nhin ................................................................. 46

    KT LUN ......................................................................................................... 50

    DANH MC TI LIU THAM KHO

  • CH GII CC CH VIT TT

    1. ADME: absorption, distribution, metabolism, excretion - hp thu, phn b, chuyn

    ha, thi tr.

    2. AML: acute myeloid leukemia- bnh bch cu cp dng ty

    3. AUC: area under curve- din tch di ng cong

    4. DLT: c tnh liu ti a

    5. DMSO: Dimethyl sulfoxide

    6. DPI: di prenyltransferase inhibitor cht c ch hai prenyltransferase

    7. FDP: farnesyl diphosphat

    8. FTase: farnesyltransferase

    9. FTI: farnesyltransferase inhibitor- cht c ch farnesyltransferase

    10. GAP: GTPase-activating potein- potein hot ha GTPase

    11. GDP: guanine-diphosphat

    12. GEF: guanine nucleotide exchange factor- yu t kch thch ngoi bo

    13. GGTase: geranylgeranyl transferase

    14. GGTI: geranylgeranyl transferase inhibitor- cht c ch geranylgeranyl transferase

    15. GTP: guanine-triphosphat

    16. HOBt: 1-Hydroxybenzotriazole

    17. IARC: International Agency for Research on Cancer- T chc ung th th gii

    18. IC50: The half maximal inhibitory concentration- Nng c ch 50% hot ng

    in vitro

    19. In vitro: th nghim ngoi c th

    20. In vivo: th nghim trong c th

    21. Ki: h s c ch

    22. MDS: hi chngmyelodysplastic

    23. MTD: maximum tolerated dose liu ti a dung np c

    24. NSCLC: Non-small-cell lung carcinoma- ung

    25. SAR: structute activity relationship- mi tng quan cu trc, tc dng.

  • DANH MC CC BNG

    Bng 2.1: Mi quan h gia cu trc-tc dng ca cc nhm th da trn khung l hp

    cht 1 trong nghin cu SAR ca R-115777 ................................................................. 22

    Bng 2.2: Hiu lc tc dng ca cc ng phn quang hc ca R-115777 ................ 24

    Bng 2.3: S tng tc ca cc nhm th C-3 v N-4 trong nghin cu SAR ca BMS-214662 ....................................................................................................................................... 41

    Bng 2.4: Kt qu d liu dc ng hc ca BMS-214662 trn cc bnh nhn ....... 45

    Bng 2.5: S chn lc ca cc FTI c ngun gc t nhin vi FTase v GGTase ...... 47

    Bng 2.6: Gi tr Ki ca mt s FTI c ngun gc t nhin ........................................ 48

  • DANH MC CC HNH V, TH

    Hnh 1.1: V tr ca H-Ras trn NST 11. H-Ras v tr 15.5, t cp base 532.241 n cp

    base 535.549 trn nhim sc th 11. ............................................................................... 3

    Hnh 1.2: V tr ca N-Ras trn NST 1. N-Ras v tr 13.2, t cp base 115.247.084 n

    cp base 115.259.514 ...................................................................................................... 4

    Hnh 1.3: V tr ca K-Ras trn NST 12. K-Ras v tr 12.2, t cp base 25,358,179 n

    cp base 25,403,853 ........................................................................................................ 4

    Hnh 1.4: S bin i ca Ras ........................................................................................ 5

    Hnh 1.5: S bin i t dng hot ng sang dng bt hot ca Ras ..................................... 6

    Hnh 1.6: Cu trc ca protein Ras lin kt vi GTP .................................................... 6

    Hnh 1.7: Hot ng ca Ras ......................................................................................... 7

    Hnh 1.8: S prenyl ca cc protein kt thc bng mu CAAX, ER: endoplasmic

    reticulum (li ni cht). ................................................................................................. 8

    Hnh 1.9: Cu trc ha hc ca farnesyl ........................................................................ 9

    Hnh 1.10: Farnesyltransferase, farnesyl diphosphat trong lin kt vi ion km ........ 10

    Hnh 1.11: Phn ng farnesyl ho l bc u tin trong qu trnh dn truyn tn hiu

    ca Ras sau phin m .................................................................................................... 10

    Hnh 1.12: Phn ng c xc tc bi Farnesyltransferase ...................................... 11

    Hnh 2.1: Cc FTI cnh tranh vi FDP c tng hp ............................................... 15

    Hnh 2.2: Cc FTI cnh tranh vi CAAX ..................................................................... 17

    Hnh 2.3: FTI c cu trc lng c cht ...................................................................... 19

    Hnh 2.4: Cc FTI cha r c ch tc dng ................................................................. 19

    Hnh 2.5: Cng thc cu to ca R115777 .................................................................. 20

    Hnh 2.6: Trifluorophenylmethyl-quinolin b chuyn thnh quinolinon ...................... 21

    Hnh 2.7: Cu trc ha hc ca miconazole v hp cht 1 ......................................... 22

  • Hnh 2.8: C nh 2 nhm clorophenyl v tr A v B, thay mt s nhm th trn khung

    ca hp cht 1 tm ra hp cht hiu qu nht .......................................................... 23

    Hnh 2.9: Mi quan h cu trc- tc dng trn khung R115777 .................................. 23

    Hnh 2.10: S chn lc ca R115777 vi cc prenyltransferase ................................. 24

    Hnh 2.11: S tng hp R115777 ............................................................................ 25

    Hnh 2.12: Tc dng c ch s tng trng t bo ung th tuyn ty ca tipifarnib do c

    ch G1, tc dng ph thuc liu s dng ...................................................................... 27

    Hnh 2.13: Cng thc cu to ca lonafanib ............................................................... 28

    Hnh2. 14:Sch-37370 v mt s cht thay i nhm th ........................................ 29

    Hnh 2.15: Cu trc ca 2e, 2f ..................................................................................... 30

    Hnh 2. 16: Cu trc ca 2g-2i v Sch66336 .............................................................. 31

    Hnh 2.17: S tng hp SCH66336 ......................................................................... 32

    Hnh 2.18: Tc dng ca Lonafarnib v paclitaxel khi s dng ring v khi kt hp trong

    iu tr ung th bung trng ......................................................................................... 34

    Hnh 2.19: Cng thc cu to ca L-778123 ............................................................... 35

    Hnh 2.20: S tng hp L-778123 ........................................................................... 36

    Hnh 2.21: S c ch FTase trong cc bnh nhn c iu tr bng L-778,123 ....... 38

    Hnh 2.22: Cng thc cu to ca BMS-214662 .......................................................... 39

    Hnh 2.23: M hnh tng tc ca cc imidazolylmethyltetrahydrobenzodiazepine vi

    Ftase .............................................................................................................................. 40

    Hnh 2.24: S tng hp BMS-214662 ..................................................................... 42

    Hnh 2.25: Tc dng trn khi u khi s dng BMS-214662 ng ung trn cc mc

    khi u HCT-116 trong m hnh chut b t bin suy gim min dch mang t bo ung th

    ngi .............................................................................................................................. 43

    Hnh 2.26: Kh nng c ch FTase cc t bo mu n nhn ngoi vi ca BMS-214662

    ....................................................................................................................................... 44

  • Hnh 2.27: Nng BMS-214662 trong huyt tngkhi tim tnh mch ..................... 46

    Hnh 2.28: Mt s FTI .................................................................................................. 47

    Hnh 2.29: S c ch FTase ca acid chaetomellic A v cht tng t acid zaragozic A

    ....................................................................................................................................... 48

  • 1

    T VN

    Ung th l cn bnh gy t vong ng hng th hai trn th gii sau bnh tim

    mch. l tn chung ch mt nhm gm khong 200 bnh do cc t bo phn chia

    mt cch bt thng. m bo cc chc nng c th con ngi hot ng bnh

    thng, mi c quan phi c mt s lng t bo nht nh. Trong cc bnh nhn ung

    th, thay v tm ngh ngi, t bo s tip tc phn chia v thay v cht i, cc t bo s

    tip tc sng, do lm lng t bo cc c quan tng ln t bin. Theo s liu iu

    tra ca t chc ung th th gii (IARC), nm 2008 c khong hn 12,7 triu ca ung

    th mi mc v 7,6 triu ca t vong v ung th [7,94]. Theo s liu ca cc khm cha

    bnh-b y t, t 2002 n 2012 mi nm Vit Nam c 100000 n 150000 ngi mc v

    75000 ngi cht do ung th.

    Trong c th c hn 60 c quan khc nhau, bt k c quan no cng c th pht

    hin ung th. Ung th c th pht trin t hu ht cc loi t bo trong c th, Mi c

    quan thng c cu to bi mt s loi t bo khc nhau do mi c quan c th c

    mt vi loi ung th. Tuy nhin c mt s loi ung th s ph bin hn cc loi khc.

    Cho n nay, ung th vn c coi l mt trong cc bnh nan y trn th gii v l thch

    thc ca nn y hc hin i [90]. Cc phng php iu tr ung th hin nay bao gm:

    iu tr ti ch: phu thut, x tr v iu tr ton thn: ha tr. Cho n nay, c khong

    200 thuc c cp php s dng trong lm sng v hng trm thuc vn ang c

    nghin cu. Nhng thuc ny t c mt s thnh tu nh ci thin c tnh trng

    bnh v ko di tui th bnh nhn tuy nhin vic s dng chng c nhiu hn ch do

    c tnh cao, thiu tnh chn lc trn cc khi u v hiu lc iu tr thp [1]. Thm vo

    , hu ht cc thuc iu tr ung th thng dng u c chung c ch v vy c tnh

    cao v s khng thuc l mt thch thc ln. Ngy nay nh cc tin b v sinh hc phn

    t, di truyn hc, ngi ta c nhng hiu bit ngy cng su sc v cc tin trnh sinh

    hc trong ung th: s tng trng t bo, cc gen iu ha chu trnh t bo, s cht t bo

    theo chng trnh, s to mch iu ny to iu kin thun li cc nh khoa

  • 2

    hc pht trin mt liu php mi: liu php iu tr nhm ch (targeted therapy). Phng

    php ny ang ngy cng khng nh l mt bc i ng n nh vic ra i ca nhiu

    thuc mi hiu qu hn, t tc dng ph hn v c tnh chn lc cao hn, mang li hy

    vng cho nhng bnh nhn ung th. Mt s mc tiu phn t m cc thuc ang hng

    n nh: protein kinase, s to mch, telomerase, farnesyltransferase, histon

    deacetylase

    Mt trong nhng mc tiu phn t ang c ch hin nay l cc enzym

    farnesyltransferase (FTase). Nghin cu v cc FTase, ngi ta chng minh c rng

    hot ng bt thng ca cc protein c farnesyl ha c lin quan n nhiu bnh ung

    th. Trong nhng nm gn y, cc cht c ch FTase ang tr thnh cc tc nhn chng

    ung th y trin vng. Trn th gii, c nhiu bo co v cc cht c ch FTase, tuy

    nhin Vit Nam, vn ny cn kh mi m. V vy, chng ti tin hnh thc hin

    ti Tng quan v farnesyltransferase v cc cht c ch farnesyltransferase vi

    mong mun mang li nhng hiu bit tng qut nht v cc cht c ch

    farnesyltransferase. ti ca chng ti gm nhng mc tiu sau:

    1. Trnh by c nhng c im sinh hc c bn ca FTase ang c ng

    dng trong nhng nghin cu v pht trin thuc iu tr ung th.

    2. Trnh by c im ca mt s cht c ch FTase c nghin cu gn

    y.

  • 3

    Chng 1: RAS V FARNESYLTRANSFERASE

    1.2. Protein RAS

    Hot ng ca cc t bo bnh thng trong sinh vt a bo c kim sot cht

    ch bi mt mng li cc tn hiu phc tp, m bo cho cc t bo ch sinh sn khi c

    th yu cu, v d nh trong qu trnh pht trin hay lm lnh vt thng. Ung th xy ra

    khi s pht trin bnh thng b ph v, thng l do cc sai st trong dn truyn tn

    hiu.

    Protein Ras l nhm protein lin kt vi nucleotid ng vai tr then cht trong

    kim sot s pht trin ca cc t bo bnh thng cng nh cc t bo t bin. Cc

    nghin cu thc nghim v cu trc, chc nng v s iu ha protein Ras ch ra rng

    chng l cha kho trung gian trong cc con ng dn truyn tn hiu iu ha s sinh

    sn t bo cng nh tn hiu t cc receptor kinase, receptor kim sot rt nhiu qu trnh

    ca t bo nh: s pht trin, bit ha, s cht theo chng trnh (apoptosis), t chc cu

    to t bo v s vn chuyn qua mng [5,46].

    1.1.1. Cu trc ca protein Ras

    C 3 loi protein Ras bao gm H-Ras, N-Ras v K-Ras (gm K-Ras4A v K-

    Ras4B). Cc protein Ras c 188 hoc 189 amino acid c trnh t tng ng: 86 amino

    acid u ging ht nhau, 78 amino acid tip theo c 79% tng ng v cc amino acid

    cui c trnh t khc nhau [42,46]. Cc protein Ras c vai tr khc nhau:

    H-Ras: GTPase H-Ras l enzym bin i protein p21 ca ngi, c m ha

    bi gen H-Ras nm trn cnh tay ngn ca NST 11 (hnh 1.1) [86].

    Hnh 1.1: V tr ca H-Ras trn NST 11. H-Ras v tr 15.5, t cp base 532.241 n cp base 535.549 trn nhim sc th 11.

  • 4

    N-Ras: GTPase N-Ras l mt enzym ngi c m ha bi gen N-Ras, n

    l mt oncogen (gen c kh nng gy ung th) m ha cho protein mng t

    bo, di chuyn qua li gia b my Golgi v mng sinh cht. Gen N-Ras nm

    trn cnh tay ngn ca NST s 1 (hnh 1.2) [88].

    Hnh 1.2: V tr ca N-Ras trn NST 1. N-Ras v tr 13.2, t cp base 115.247.084 n cp base 115.259.514

    K-Ras: GTPase K-Ras l enzym ngi c m ha bi gen K-Ras nm trn

    cnh tay ngn ca NST 12. K-Ras tham gia vo iu chnh s phn chia t bo

    bng cch vn chuyn cc tn hiu t ngoi bo vo nhn, l mt phn ca con

    ng RAS/MAPK C 2 loi K-Ras l K-Ras4A v K-Ras4B (hnh 1.3) [87].

    Hnh 1.3: V tr ca K-Ras trn NST 12. K-Ras v tr 12.2, t cp base 25,358,179 n cp base 25,403,853.

    1.1.2. Hot ng ca protein Ras

    Protein Ras c tng hp nh protein a nc trong cc ribosome t do trong t

    bo cht (Pro-Ras) [75]. dn truyn cc tn hiu ngoi bo thu c t cc yu t sinh

    trng v cc cytokin, Ras phi gn vi mt trong ca mng sinh cht. Vic ny c h

    tr bi mt chui cc bin i ha hc sau phin m. Sau khi to thnh Pro-Ras trong t

    bo cht, Ras tip tc c bin i qua nhiu qu trnh ni tip nhau: u tin l phn

    ng farnesyl ha ca phn cystein; tip n l phn ng thy phn ct chui peptid AAX

    (A l amino acid bo bt k, X l amino acid bt k) bi protease; v cui cng l phn

  • 5

    ng methyl ha u tn cng C (C-terminal) bi enzym carboxylmethyl transferase. Phn

    ng farnesyl ha l phn ng quan trng nht ca qu trnh ny [12,48].

    Hnh 1.4: S bin i ca Ras: sau khi c tng hp Ribosome, Ras c gn thm nhm prenyl t bo cht, sau chuyn vo li ni cht, y xy ra qu trnh thy phn ct chui AAX, ri n phn ng methyl ha u tn cng C (C-terminal) bi enzym carboxylmethyl transferase, cui cng Ras lin kt cng ha tr vi acid bo v c vn chuyn n mng t bo.

    Cc protein Ras dn truyn tn hiu ngoi bo t cc receptor b mt t bo vo

    trong t bo bt u qu trnh chuyn ha ca protein kinase. iu kin bnh thng,

    Ras lin kt vi GDP (Ras-GDP) l trng thi khng hot ng nhanh chng c

    chuyn i thnh Ras-GTP l trng thi hot ng p ng vi cc kch thch ngoi

    bo, bao gm: cc yu t tng trng- kch thch s tng trng ca nguyn bo si, cc

    yu t tng trng kch hot lympho- kch thch s gia tng ca t bo to mu, hormon

    v cc cht dn truyn thn kinh (hnh 1.5) [26,36].

  • 6

    Hnh 1.5: S bin i t dng hot ng sang dng bt hot ca Ras. Khi lin kt vi GTP, Ras tr thnh dng hot ng, GTPase loi 1 nhm Phosphoryl (Pi) chuyn Ras v dng khng hot ng.

    Hnh 1.6: Cu trc ca protein Ras lin kt vi GTP

    Cc GTPase Ras iu ha s phn chia t bo thng qua p ng vi s kch thch

    ca cc yu t tng trng. Cc yu t tng trng gn vi receptor mng sinh cht, sau

    khi c hot ha, cc receptor kch thch s truyn tn hiu bn trong t bo, cc tn hiu

    truyn tin th 2 t bn ngoi t bo vo nhn t bo gy ra p ng, lm t bo pht trin

    hoc phn chia. GTPase Ras l tn hiu sm trong nhiu con ng truyn tin, n gn

  • 7

    c vi mng t bo l do s c mt ca nhm isoprenyl u tn C. V d nh hot

    ng ca H-Ras (hnh 1.7).

    Hnh 1.7: Hot ng ca H-Ras

    1.1.3. t bin Ras

    Trong s khong 30% bnh ung th, c bit chim t l ln l ung th ty v ung

    th rut kt, c s to thnh protein Ras t bin, lun tn ti trng thi hot ng, do

    khng kim sot c cc tn hiu tng trng [22].

    cc t bo bnh thng th cc yu t tng trng ngoi bo kch thch lin tc

    s duy tr Ras trng thi hot ng (Ras-GTP), lm vn chuyn tn hiu ti cc protein,

    nu khng Ras nhanh chng chuyn v dng khng hot ng( Ras-GDP). Trong cc t

    bo c t bin Ras, Ras khng quay li dng lin kt vi GDP m vn trng thi lin

    kt vi GTP v kch hot lin tc s sinh sn ca t bo mc d khng c s kch thch

    ca yu t tng trng [22].

    Trong cc khi u khc nhau thng c t bin 1 gen Ras: t l t bin K-Ras l

    cao nht, ch yu trong ung th tuyn ty (90%), rut kt (50%) v phi (30%). Gen N-

    ras ch yu gy t bin trong bnh bch cu (30%). i vi tr em, t bin N-Ras

    codon 12 hoc 13 c cho l 1 yu t lm tng nguy c ti pht bnh bch cu lympho

  • 8

    cp. T l t bin gen H-Ras l thp nht. Tuy nhin ch t bin gen Ras l khng

    cho mt bin i c tnh, khi u ch xut hin khi c nhiu sai khc trong di truyn [6].

    1.2. Farnesyltransferase

    a s cc phn ng prenyl ha c xc tc bi cc prenyltransferase, chng gn

    cc nhm isoprenoid: 15-carbon-farnesyl hoc 20-carbon-geranylgeranyl. 2 trong 3

    prenyltransferase: farnesyltransferase v geranylgeranyl transferase-I c th hot ng

    trn cc protein kt thc bng mu CAAX (C: cystein, A l amino acid bo bt k, X l

    amino acid bt k) nh: Ras, RhoB, RhoE, lamin A v lamin B. Chng l 2 heterodimer

    c 1 tiu n v ging nhau v 1 tiu n v khc nhau [27].

    FTase u tin cho cc protein kt thc l methionin (M) hoc serin (S) cn

    GGTase-I u tin cho cc protein kt thc l mt leucin (L). H-Ras ch b bin i bi

    FTase cn N-Ras v K-Ras s b bin i bi GGTase khi FTase b c ch (hnh 1.8)

    [13].

    Hnh 1.8: S prenyl ca cc protein kt thc bng mu CAAX, ER: endoplasmic reticulum (li ni cht).

    Cc nghin cu gn y c thc hin vi mt lng ln cc cht c ch

    farnesyltransferase (FTI) tm hiu v ph tc dng cng nh hiu r hn c ch

    sinh hc ca chng. Kt qu cho thy cc FTI cn c tc dng trn cc khi u khng phi

  • 9

    do t bin Ras. Hin nay, c ch tc dng ca FTI rt phc tp v cha c hiu ht

    [40].

    1.2.1. Cu trc ca FTase

    1.2.1.1. Cu trc ca nhm farnesyl

    Nhm farnesyl gm 3 nhm isopren, mi nhm c 5 carbon (hnh 1.9). Nhm

    farnesyl ny s c gn vo Pro-Ras bin i thnh Ras.

    Hnh 1.9: Cu trc ha hc ca farnesyl

    1.2.1.2. Cu trc ca farnesyltransferase

    Farnesyltransferase l mt metalloenzym km, gm 2 tiu n v c cu trc

    tng t nhau: v . Tiu n v gm 378 amino acid [45,63]. u tn N, n c 7

    cp amino acid i song c cu trc xon alpha to thnh hnh lim [68]. Trong vng

    xon ny, v tr ca asparagin, arginine, tryptophan v glutamat c gi c nh. S bt

    bin ca tryptophan c cho l c lin quan n vic lin kt vi tiu n v beta

    [57,81]. Trong tiu n v beta cu trc cng c lp i lp li nhng phenylalanin c

    gi c nh. Tiu n v beta c cha km v 437 amino acid to thnh cu trc xon bt

    thng. Ion km cng cc aminoacid xung quanh n to thnh mt in trng lin

    kt vi farnesyldiphosphat (hnh 1.10) [42].

  • 10

    Hnh 1.10: Farnesyltransferase, farnesyl diphosphat trong lin kt vi ion km

    1.2.2. Vai tr ca farnesyltransferase

    Farnesyltransferase (FTase) xc tc cho phn ng farnesyl ha bng cch nhn

    dng mu CAAX u tn cng C ca Ras v chuyn 15-carbon farnesyl isopenoid t

    farnesyl diphosphat (FDP) ti kt hp vi cystein ca Ras to thnh thioete (hnh 1.11)

    [57,81], sau ui AAX s b thy phn. FTase chn lc cc protein c X l methionin

    (M) hoc serin (S).

    Cys A1

    SH

    A2 X

    OP

    O

    OO

    P

    O

    O

    O

    Ras

    Farnesyl diphosphate (FDP)

    Cys A1

    S

    A2 XRasFTase

    Hnh 1.11 : Phn ng farnesyl ho l bc u tin trong qu trnh dn truyn tn hiu ca Ras sau phin m

    Ion km

    Nhm

    farnesyl

    diphosphat

  • 11

    y l bc quan trng trong qu trnh hot ha Ras

    Hnh 1.12: Phn ng c xc tc bi farnesyltransferase.

    Gen Ras thng b t bin trong cc khi u hn cc gen khc, do cc protein

    c m ha bi gen ny c coi l mc tiu iu tr nhm ch t khi c pht hin.

    Tuy nhin, sau 30 nm nghin cu, khng c thuc iu tr nhm ch protein Ras no

    c pht trin thnh cng trong nghin cu thuc iu tr ung th. Tht vy, cc khi u

    c t bin Ras vn l cc khi u kh iu tr v loi b bng phng php iu tr nhm

    ch [66]. Nh trnh by trn, Ras c tng hp dng cha hot ng (Pro-Ras).

    chuyn thnh dng hot ng n phi tri qua mt chui bin i, trong phn ng

    farnesyl ha c xc tc bi enzym FTase l phn ng u tin v quan trng nht.

    Theo , FTase b c ch s ngn s bin i Ras thnh dng hon chnh, c kh nng

    hot ng. FTase c xem nh mc tiu iu tr tim nng cho cc bnh ung th do t

    bin Ras. Cc FTI ang c nghin cu, mt s hp cht c a vo th nghim

    lm sng v cho kt qu ha hn [62].

  • 12

    Chng 2: MT S CHT C CH

    FARNESYLTRANSFERASE

    2.5. Cc cht c ch farnesyltransferase-trin vng trong nghin cu thuc

    iu tr ung th

    Nghin cu trong cc khi u c t bin H-Ras cho thy cc cht c ch

    farnesyltransferase ngn chn s farnesyl ca Ras trong cc t bo ung th ca cc m

    nui cy [59, 74]. Trong cc th nghim tin lm sng, cc FTI cho thy hiu lc ng

    k trong vai tr 1 thuc chng ung th. Gi tr IC50 ca cc FTI dng phn t nano c

    nng rt thp vi cc c cht l H-Ras hoc K-Ras. Thm vo , mt lng ln cc

    t bo ung th rt nhy cm vi cc FTI [21,64].

    Cc tc nhn ny c ch s farnesyl hiu qu hn s geranylgeranyl ca protein

    Ras, n cng c kh nng c ch s farnesyl ca 1 s protein khng phi l c cht ca

    FTase, khi cn nng FTI cao hn, c bit l khi c ch s farnesyl ca lamin B

    [24,59]. Khi s dng FTI, cc t bo ung th c t bin H-Ras thng b c ch hon

    ton trong khi cc t bo c t bin N-Ras v K-Ras thng c kh nng sng st cao

    hn. Nagasu v cng s so snh s c ch cc khi u trong chut mang t bo ung th

    ngi (xenograft) ca 3 dng t bo: EJ-1 (ung th bng quang), HT1080 (fibrosarcoma)

    v HCT116 (ung th rut kt) tng ng th hin t bin H-Ras, N-Ras v K-Ras bi

    FTI B956/B1086. Kt qu l nhy cao nht vi cc t bo c t bin H-Ras, sau l

    cc t bo c t bin N-Ras v cui cng l cc t bo c t bin K-Ras [51]. Nguyn

    nhn c th l do khi s farnesyl b c ch, cc t bo c t bin N-Ras v K-Ras c kh

    nng thot c ch do chng chuyn sang b geranylgeranyl ha bi GGTase-I [32,33]. N-

    Ras v K-Ras c th c bin i bi c FTase v GGTase, s geranylgeranyl ch tr

    nn quan trng khi s farnesyl b c ch. Hoc c th do H-Ras c i lc vi FTase cao

    hn K-Ras v N-Ras. Do c th d on l cc FTI hiu qu trong iu tr cc khi u

    c t bin H-Ras hn cc khi u c t bin N-Ras v K-Ras. Tuy nhin, ng ch l

    1 s dng t bo khng mang t bin Ras cng nhy cm vi cc FTI [64].

  • 13

    Mijimolle v cng s s dng phng php di truyn nghin cu tc dng

    khng khi u ca cc FTI bng cch to ra ri tm iu kin loi tiu n v ca

    FTase trong chut. Trong m hnh ny, c th thy s xut hin ca FTase quyt nh s

    pht trin ca khi u mc d s bin i ca t bo t dng bnh thng sang dng c tnh

    khng i hi cc protein b farnesyl ha, ngoi ra s cn bng ni mi ca con ngi

    cng khng b cn tr bi s thiu ht FTase [49]. Nhng quan st ny cho thy cc FTI

    cn th dng nh l tc nhn ha hc phng v h tr iu tr ung th. Tuy nhin c

    ch tc dng ca FTI vn cha r rng do cha xc nh c c ch c ch s pht trin

    ca khi u.

    Cc pht hin cho thy trong nhng iu kin nht nh, cc FTI c th c ch s

    pht trin ca khi u bng cch thc y qu trnh apoptosis (s cht theo chng trnh),

    liu mc tiu phn t chnh l Ras hay 1 protein khc cng tri qua s farnesyl? Mc tiu

    ny c th l RhoB, protein tham gia vo s lin kt v cng tri qua s farnesyl. C th

    cc FTI ngn chn tn hiu ca RhoB, tn hiu lm cc t bo b t bin v tip tc sng

    [41].

    Thm ch c bng chng cho thy nu c cc t bin oncogen Ras, cc t bo c

    tnh vi nhiu bt thng gen c th nhy cm vi cc FTI. Oncogen H-Ras khng c

    farnesyl ha s to thnh phc hp vi Raf, ngn cn s di chuyn ca n t t bo cht

    n mng t bo. Tuy nhin 1 phi-oncogen Ras c farnesyl ha nn n khng tng

    tc vi Raf. Do cc t bo vi oncogen Ras c th nhy cm vi FTI hn cc t bo

    bnh thng [50]. Tuy nhin, s c ch khng hon ton FTase s to ra oncogen Ras

    lm c ch Raf trong cc t bo khi u c t bin Ras, trong khi hot tnh ca Raf trong

    cc t bo bnh thng khng b nh hng.

  • 14

    2.6. C s thit k cc cht c ch farnesyltransferase

    Nh cp trn, Ras c to thnh t bo cht v chuyn thnh dng

    hot ng, bc u tin v quan trng nht l s farnesyl ca cystein ca nhm CAAX

    u tn C, sau nhm AAX b phn ct ct bi Ras-converting enzym I cn cysteine

    c farnesyl ha v carboxymethyl ha bi isoprenylcysteine carboxyl

    methyltransferase [60]. Nh s bin i ny (H-Ras, N-Ras, v K-Ras 4A) hoc nh c

    cc nguyn t hydro linh ng ( K-Ras 4B), cc protein Ras c gn vo mng t bo

    [29]. Sau , Ras lin kt vi GTP s chuyn thnh dng hot ng. S farnesyl ca

    cystein u tn cng C bi enzym FTase l cn thit cho chc nng ca Ras, do

    FTase c th l 1 ch tc dng cho cc can thip. FTase c 2 v tr lin kt: 1 v tr

    nhn dng farnesyl pyrophosphat v 1 v tr cho CAAX ca protein [44]. Cc nghin cu

    tm ra cu trc tinh th ca FTase ngi v d on rng trong cc tetrapeptid CAAX

    tng t, ch cc peptid c valine hoc isoleucin A2 c farnesyl ha. Vic tm ra cu

    trc tinh th cng ch ra rng t bin amino acid 12 (do s i ch ca glycine) dn u

    trong nh hng khng gian trong thy phn GTP. Glutamin v tr 61 l 1 v tr quan

    trng trong xc tc phn ng ca GTPase. Do t bin cc v tr ny nh hng n

    hot ng ca cc enzym [37]. Da trn nhng pht hin ny, cc cht c ch

    peptidomimetic ca FTase c thit k.

    2.7. Phn loi

    Da vo cu trc, c ch hot ng, cc FTI c chia thnh 4 loi:

    Cc FTI c cu trc tng t FDP: acid (-hydroxyfarnesyl) phosphonic, dn

    xut ca acid -ketophosphonic, -hydroxyphosphonic v J-104871

    Cc FTI c cu trc tng t CAAX: BZA-5B, BZA-2B,L-731,734, L-731,735,

    L-739,749, L-739,787,L-739,750, L-744,832 B581, Cys-4-ABA-Met v Cys-

    AMBA-Met, FTI-276, FTI-277, B956 v dn xut methyl este B1096, RPR-

    115135

  • 15

    Cc FTI lng c cht: cc cht tng t acid phosphonic, cc cht c ch

    phosphonat: BMS-185878, BMS-186511 v BMS-184467, dn xut acid

    phosphinyl v dn xut ca acid hydroxamic.

    Cc FTI khc c ngun gc t nhin: acid chaetomellic, acid actinoplanic A v

    cc cht tng t manumycin

    2.7.1. Cc FTI c cu trc tng t vi FDP

    Cc FTI loi ny c thit k da trn phn farnesyl ca c cht FDP thit k

    cc FTI c cu trc tng t FDP (hnh 2.1). Cc FTI loi ny s cnh tranh vi FDP

    gim phn ng farnesyl ha ca Ras bng cch gn vi FTase v tr gn ca FDP. -

    hydroxyfarnesylphophat l cht gc ca nhm ny, da vo cu trc ca hp cht ny

    tng hp cc dn xut mi c kh nng c ch FTase chn lc hn [42].

    O P

    O-

    O

    O P O-

    O-

    O

    P

    OH

    OH

    OHO

    O

    P

    FF

    ONa

    ONa

    O

    O P O

    O-

    O

    P O-

    O-

    O

    NH

    P

    O

    CO2Na

    ONa

    O

    ONa

    O

    HN

    P

    O

    ONa

    ONa

    O

    O

    HN

    P

    O

    ONa

    O

    O O

    O

    FPP

    (a -Hydroxyfarnesyl)phosphonic AcidFPPA 1

    Difluorinated b-Ketophosphonic Acid Compound I

    Compound II Compound III Hnh 2.1: Cc FTI cnh tranh vi FDP c tng hp

    Trong cc FTI u tin th hin hot tnh trong h thng t bo nui cy, FDP

    khng th b thy phn: acid -hydroxyfarnesyl-phosphonic c ch FTase vi h s c

    ch (Ki) = 5 nM/L [42, 34]. Tc nhn ny c ch qu trnh Ras trong cc nguyn bo si

    t bin H-Ras NIH3T3 nng thp 1M/L [56]. Cc cht tng t FDP thng c

    chn lc cao, c ch FTase nng di micromol trong cc th nghim in vitro

    c tng hp v cho thy kh nng c ch qu trnh H-Ras trong cc t bo nng

  • 16

    xp x 1 M/L [42, 34]. Cc cht tng t FDP chng minh l ngn chn s vn

    chuyn H-Ras-mediated ca nguyn bo si NIH 3T3 nng 100 M/L v khng gy

    c vi cc t bo khng b t bin nng ln n 250 M/L [42]. Tuy nhin, cc

    tc nhn ny cha chng minh c mi lin quan vi hot ng chng ung th trong m

    hnh ng vt.

    Mc d FDP lin kt vi t bo bng i lc rt nh, nng FDP trong t bo xp

    x 1 M/L, ngha l cc lin kt FDP vi FTase b chim gi ht. Nh vy, cc cht

    tng t FDP cn c i lc vi FTase cao hn FDP. Hn na, cc enzym khc cng s

    dng FDP trong nhiu qu trnh ca t bo, ngha l cc cht tng t FDP c th gy ra

    c tnh ng k v do cc hp cht c th s dng trong lm sng cn c chn lc

    k.

    2.7.2. Cc cht cnh tranh vi CAAX

    Cc nghin cu ch ra rng tetarpeptid CAAX cha yu t chnh nhn ra

    enzym FTase, do dn n tng hp mt s peptid l cht c ch FTase bng cch s

    dng nguyn tc thit k thuc: to ra cc FTI cnh tranh vi CAAX trong lin kt vi

    prenyltransferase (hnh 2.2). Vic chng minh cc tetarpeptid c thay th cc

    aminoacid thm v tr acid bo th 2 t cystein to ra cc FTI kch thch cho s pht

    trin cc peptidomimertic phn t lng thp c xem l chin lc chnh pht trin

    cc FTI [10, 70].

  • 17

    O

    HN

    NH

    H2N

    HSO

    O

    HN

    S

    OH

    O

    CVIM

    NH

    HN

    HS

    H2N

    O

    Compound 32

    N

    N

    Cl

    N

    OSCH 44342

    N

    N O

    HN

    S

    OR

    O

    N

    O

    HS

    H2N

    BZA 2B, R = H

    BZA 5B, R= CH3

    O

    O

    HN

    SO2CH3

    OR

    OHN

    HS

    H2N

    L= 739,749, R= CH3L= 739,750, R= H

    L= 744-832, R= CH(CH3)2

    O

    HN

    S

    OR

    OHS

    H2N

    B= 956, R = H

    B = 1086, R = CH3

    NH

    O

    HN

    S

    OH

    OHN

    HS

    H2N

    B = 583

    HN

    HS

    H2N

    FTI = 276, R= O

    FTI = 277, R= OCH3

    O

    HN

    S

    R

    O

    Hnh 2.2: Cc FTI cnh tranh vi CAAX

    Mc d cc cht tng t peptid CAAX l cc FTI mnh trong h thng th

    nghim in vitro, mt s yu t l ha lm gii hn tc dng chng li s pht trin ca

    cc t bo khi u trong cc m nui cy v trong ng vt. Cc hp cht ny c kh nng

    thm vo mng km v khng n nh, do chng thng mt 2 hoc 3 phn hiu lc

    trong cc t bo. u tin, u carbon t do ca CAAX gi c tch in (-) lm cho

    mng t bo khng thm cc hp cht ny. che giu in tch (-), mt tin cht c

    s dng tng hp dng este hoc dn xut lacton, vi gi thit l dng este hoc lacton

    s c thy phn trong t bo thnh dng acid c hot tnh cao hn. Tuy nhin, cc tin

    cht ny d b phn ct bi esterase v cc enzym thy phn khc trong huyt tng, do

    thch thc t ra l thit k c cc tin cht khng c s thy phn trong huyt

    tng nhng vn d dng b thy phn trong t bo to ra cc FTI c hot tnh mnh.

    Mt yu t th 2 l cc lin kt peptid ca cc hp cht ny khng n nh, chng

    nhanh chng b thy phn bi protease ni bo v i hi phi c nhng bin i ha hc

    b sung tng cng n nh ca hp cht. Trong phng php pseudopeptid

  • 18

    (peptid gi), cc lin kt peptid trong CAAX gim xung dng methylenamino ca

    chng c s dng to ra peptidomimetic mnh v n nh

    Mt phng php mi hn pht trin cc FTI peptidomimetic l xa b X trong

    mu CAAX, sau sa thm cc yu t u tn C [17]. Phng php ny to ra cc

    hp cht thm c vo cc t bo, l cht c ch cnh tranh thun ty ca c cht

    protein nhng khng phi c cht ca FTase. Trong nghin cu in vitro, cc tc nhn ny

    cng nh hng mnh n cc FTase nng 25-500 nM/L, thm vo , cc

    pseudopeptid chn lc vi FTase hn GGTase-I 100 ln. S pht trin ca cc tc nhn

    ny c gii hn bi c ch khng gy c vi t bo.

    Mt phng php khc l thay th cc tnh nng peptid ca hai amino acid trung

    tm ca tetrapeptid CAAX vi phn k nc n nh.

    Cc FTI loi ny c chia thnh 2 loi da vo cu trc:

    Cc hp cht c cu trc peptidomimetic

    Cc hp cht khng c cu trc peptidomimetic

    2.7.3. Cc FTI tng t lng c cht (bisubtrate)

    Phn tch cu trc v ng hc ca FTase cho thy mt c ch tun t, theo ,

    mt enzym -FDP-CAAX a bc phc tp c c hnh thnh trc khi xc tc v tng

    kh nng cc cht tng t lng c cht bt chc trng thi chuyn i ca enzym c

    th l cht c ch enzym va mnh va chn lc. Ngoi ra, cc cht tng t lng c

    cht kt hp cu trc ca FDP v tetrapeptid CAAX chn lc vi FTase nhiu hn so vi

    GGTase 2000 ln v c tc ng ti thiu ln t bo bnh thng. Cc hp cht ny cng

    c ch tn hiu Ras v s pht trin ca cc t bo H-Ras v K-Ras t bin NIH-3T3

    nng thp 0,1 M/L, hu ht s farnesyl ca Ras b c ch hon ton liu 100 M/L.

    Hn na, cc tc nhn ny cho thy kh nng c ch s tng trng c lp ca ST88-14,

    mt dng t bo schwannoma c tnh do s thiu ht biu hin ca neurofibromin[79].

    Bi cc neurofibromin hot ha Ras GTPase, cc t bo thiu n dn n tng mc Ras-

    GTP, c th cc cht c ch ca FTase s c tc dng iu tr cc bnh nhn

    neurofibromatosis loi 1 [2].

  • 19

    Hnh 2.3: FTI c cu trc lng c cht

    2.7.4. Cc FTI khc

    Mt s FTI khc c xc nh bng cch sng lc mt lng ln cc sn phm t

    nhin hoc t cc hp cht c ch FTase xc tc s gn FDP kt hp vi H-Ras trong

    nghin cu in vitro. Sng lc ngu nhin cc sn phm t nhin v t vi sinh vt bng

    cch s dng gen ca nm men cc cht c ch Ras thm vo trong t bo, dn n

    xc nh manumycin (1 FTI) t cc sn phm ca vi sinh vt v cc cht lin quan nh l

    cht c ch FTase [72]. Mt s sn phm t nhin bao gm acid chaetomellic, acid

    actinoplanic A v cc cht tng t manumycin cnh tranh vi FDP, trong khi cc cht

    c ch khc nh cc pepticinnamid cnh tranh vi tetrapeptid CAAX (hnh 2.4) [42].

    Cc tc nhn ny c ch FTase ngi IC50 vo khong 100nM/L.

    HO

    O

    CO2H CH2OH

    OCH3

    HO

    CH3

    OHO O

    H3C

    OO

    CH3

    H

    H3C

    HCH3

    CH3CH3

    O

    NORO

    O

    CH3

    H

    CH2OH

    SS

    OHO

    H3C

    O O

    OCH3

    O

    O

    OO

    O

    O

    O

    H O

    O

    OH

    ON

    N

    H3CO

    H2NCOOH

    CH3H2N

    OH

    H3CO

    H

    O

    O

    HN

    ON

    OClN

    O

    O

    O

    NHHN

    O

    O

    OH

    OHOCH3

    Acid BarceloneicCylindrol A

    Preussomerin G

    Glitoxin, R=HAcetylglitoxinR=COCH3

    SCH 58450

    Patulin

    10'- DesmethoxystreptonigrinPepticinnamin E

    Hnh 2.4: Cc FTI cha r c ch tc dng

    2.8. Cc FTI c th

  • 20

    Cc FTI tetra-peptid v peptidomimetic c thit k, tng hp t rt sm

    nhng chng nhanh chng tht bi trong th nghim in vivo do cc c tnh dc ng

    hc, sinh kh dng ca thuc khng t [19].

    2.8.1. R-115777

    R-115777 (Tipifarnib, Zarnestra) l mt FTI khng c cu trc peptidomimetic,

    mt trong hai FTI ng ung trin vng nht v ang c th nghim lm sng pha III

    [93].

    2.8.1.1. Cu to ha hc

    Khi lng phn t: 489.4

    Cng thc phn t: C27H22Cl2N4O

    N O

    CH3

    Cl

    N

    N

    CH3

    Cl

    H2N

    Hnh 2.5: Cng thc cu to ca R-115777

    Danh php IUPAC: (R)6-amino [(4-chlorophenyl) (1-methyl-1H-imidazol-5-

    yl)methyl]-4-(3-chlorophenyl)-1-methyl-2(1H)-quinolinon

    2.8.1.2. Ngun gc, thit k, qu trnh nghin cu pht trin

    Hng dc phm Janssen tham gia vo nghin cu thuc tc dng ti ch Ras vi

    nghin cu tc dng chng ung th ca cc thuc chng nm ketoconazol c ch 14-a-

    demethylase [16]. Gi thuyt t ra l ketoconazol tc dng ln chc nng ca Ras khng

    phi bng cch tc ng trc tip ln c cht farnesylpyrophosphat m s prenyl ca Ras

    b nh hng do tch ly cc cht trung gian sterol v isopren gy tc dng phn hi

    (feedback) ln qu trnh sinh tng hp sterol v cc con ng lin quan do

    farnesylpyrophosphat l cht trung gian trong con ng tng hp cholesterol. Tuy nhin

    gi thuyt ny sau c chng minh l khng chnh xc khi th nghim cho thy

  • 21

    ketoconazol khng c tc dng trn s prenyl ca Ras trong cc t bo. Tuy nhin cc

    phn t peptidomimetic ngy cng ng vai tr quan trng trong c ch FTase trong cc

    t bo nui cy. 3300 hp cht ca Janssen c sng lc, 36 cht c trin vng

    c xc nh, trong 33 cht c ngun gc t imidazol. S hiu bit v vai tr ca

    Zn2+

    trong hot ng ca FTase cng nh quan im ca Dr. Paul Janssen v c tnh to

    phc chelat ca Zn2+ trong cc thuc khng nm imidazol cng c gi thuyt v vai tr

    ca Zn2+ v imidazol. Mi quan h cu trc-tc dng (SAR) c my tnh h tr, tm

    kim. Hai nhm c la chn l: nhm cc cht c cu trc tng t thuc chng nm

    miconazol v nhm c cu trc cng nhc hn t mt quinolinon mu [47]. Hai nhm

    c nh gi song song nhng nhm quinolinon nhanh chng cho thy kt qu ha hn.

    Trong qu trnh nghin cu, trifluorophenylmethyl-quinolin cho thy kh nng c ch

    mnh nhng n nhanh chng b chuyn ha thnh quinolinon tng ng (hnh 2.6). May

    mn l hot tnh ca quinolinon c gi li nn thc y cho nghin cu v nhm

    quinolinon.

    N

    NN

    N

    CF3

    N

    CF3

    N

    H

    N

    N

    O

    Hnh 2.6: Trifluorophenylmethyl-quinolin b chuyn thnh quinolinon.

    Trong n lc tng hp, cht tng t quinolinon 1 c to ra, sau khi th

    nghim mt lng ln cc cht c ngun gc t imidazol, 1 cho thy ci tin ni bt v

    tim nng ln. y l bc t ph kp thi cho chng trnh nghin cu, cho php tng

    hp rng ri cc cht ha hc.

  • 22

    Cl

    Cl

    O

    N

    NCl

    Cl

    miconazol

    NCl

    N

    H

    O

    N

    1

    A

    B

    C

    Hnh 2.7: Cu trc ha hc ca miconazol v hp cht 1

    Hp cht 1 c s dng lm khung tng hp cc hp cht mi, nh gi vai

    tr, tm quan trng ca cc nhm th trong phn t. Vng phenyl trong hnh vung A v

    B hnh trn nhanh chng c chng minh l cn thit, nu thay th bng hydro hoc

    nhm alkyl lm cho cc hp cht ny tr nn mt tc dng. Ngi ta thay th cc nhm

    th v tr vng A, B tm ra hp cht c tc dng mnh.

    Bng 2.1: Mi quan h gia cu trc- tc dng ca cc nhm th da trn khung l hp cht 1 trong nghin cu SAR ca R-115777

    N

    N

    H

    O

    N

    A

    B

    A B FT IC50 (M)

    1a H 5,35

    1b CH3 > 10

    1c

    > 10

    1d Cl

    0,18

    1e Cl

    H

    3,4

    1f 0,93

    1g Cl

    Cl

    1,9

    1h Cl

    H3C

    5,65

    1i Cl

    Cl

    0,035

  • 23

    1j Cl

    CH3

    0,041

    1k Cl

    Cl

    0,32

    1m Cl

    CH3

    0,20

    T bng trn cho thy, vng clorophenyl v tr A v B lm tng kh nng c ch

    FTase. C nh A, B l clorophenyl, tip tc thay cc nhm th cc v tr khc tm ra

    FTI mnh v hiu qu nht (hnh 2.8)

    NCl

    Het

    O

    R1

    Cl

    Hnh 2.8: C nh 2 nhm clorophenyl v tr A v B, thay mt s nhm th trn khung ca hp cht 1 tm ra hp cht hiu qu nht

    Sau qu trnh nghin cu, ngi ta tm ra cc v tr th, nhm th lm tng,

    gim tc dng c ch FTase, kt qu l: Het = imidazol-5-yl v R1 = -NH2 l hai nhm

    th to ra hp cht c IC50 thp nht, t tm ra hp cht R-115777 l FTI mnh, hiu

    qu nht trong s cc cht tng t imidazol (hnh 2.9) [47]. V vy n c tin hnh

    th nghim in vitro v in vivo.

    Hnh 2.9: Mi quan h cu trc- tc dng trn khung R-115777

  • 24

    Ngoi ra, ng phn quang hc cng nh hng n tc dng ca R-115777: (R)

    R-115777 tc dng trn cc enzym mnh hn dng (S) 50 ln.

    Bng 2.2: Hiu lc tc dng ca cc ng phn quang hc ca R-115777

    Hp cht IC50 (enzym)

    (nM)

    IC50 (t bo)

    (nM)

    Hn hp

    Racemic

    ng phn (S)

    (R) R-115777

    0.8

    81

    0.6

    35

    100

    1.8

    ng ch l R-115777 cng chn lc trn FTase hn hn GGTase-I (hnh 2.10) [47].

    Hnh 2.10: S chn lc ca R-115777 vi cc prenyltransferase

    2.8.1.3. S tng hp

    R-115777 c hng dc phm Janssen Pharmaceutica (Johnson & Johnson)

    tng hp. Quy trnh tng hp nh sau:

  • 25

    NH

    O

    Cl

    PPA

    NH

    O

    Cl

    NH

    O

    Cl

    Cl

    OH

    O

    Cl

    O

    PPA

    NH

    O

    Cl

    Cl

    OMeI, NaOH

    NO

    Cl

    Cl

    O

    CH3

    Br2heat

    NN CH3

    NO

    Cl

    Cl

    CH3

    N

    N

    CH3OH

    NH2

    NO

    Cl

    Cl

    CH3

    N

    N

    CH3NH2

    BuLi

    II IV

    III

    VVIVII

    VIII

    I

    Hnh 2.11: S tng hp R-115777 [85]

    2.8.1.4. Tc dng dc l

    R-115777 (Tipifarnib, Zarnestra) l mt FTI mnh v chn lc, IC50=0,6

    nM

    Nghin cu in vitro: khi s dng Tipifarnib 5 M trong 72 gi, t l cc t

    bo cht theo chng trnh tng ln ng k khi iu tr kt hp vi DMSO iu tr

    cc t bo T. Khi s dng cc t bo T khe mnh, n lm gim t l t bo IFN

    (Interferon-gamma), tc dng ny ph thuc vo thi gian. Tipifarnib lm gim t l Ras

    hot ha trong lin kt vi DMSO. Tipifarnib s dng c tnh chn lc trong th

    nghim in vitro chng li dng t bo to mu MDS (hi chng myelodysplastic) v

    tnh nng di 10 nM, tc dng ni bt hn cc t bo trng gc. Tc dng ny

    khng phi do cm ng s cht theo chng trnh ca t bo nh bnh thng hay MDS

    gc biu th tng ng DiOC3 v s biu hin ca annexin V sau khi tip xc vi

    Tipifarnib 72 gi [15]. Tipifarnib gy ra s cht theo chng trnh trong t bo U937.

  • 26

    Ngoi ra, hp cht ny c ch c lp FTase ngi cho lamin B v K-Ras 4B vi IC50

    tng ng l 0,86 nM v 7,9 nM [96].

    Nghin cu in vivo: khi iu tr bng E2 kt hp vi R-115777, Ki-67 trong

    cc khi u thp hn so vi khi iu tr bng mt mnh E2. S kt hp ca Tamoxifen v

    R-115777 lm lng Ki-67 (5%) thp hn hn khi s dng ring l Tamoxifen (16,9%)

    hoc R-115777 (67,3%). Tuy nhin khng thy s khc bit v s cht theo chng trnh

    ca t bo gia cc nhm iu tr. S dng mt mnh R-115777 th s lng t bo c

    iu tr b c ch thp hn khi kt hp tamoxifen v R-115777 hoc R-115777 v E2.

    iu ny c th gii thch cho s gim khi lng ca khi u [96].

    Th nghim lm sng: Tipifarnib l FTI u tin c th nghim lm

    sng. Th nghim pha I cho thy suy ty v nhim c thn kinh l c tnh liu gii

    hn. c tnh trn tiu ha v mt mi cng xut hin [61,82].

    Trong cc nghin cu u pha II, Tipifarnib c s dng ng ung liu

    300mg2 ln/ngy trong 21 ngy, sau ngh 1 tun. Ba th nghim pha II c bo

    co trn cc bnh nhn ung th v tin trin, ung th ty di cn v NSCLC. Th nghim

    trn cc bnh nhn ung th v tin trin c 9 p ng 1 phn v 9 trng hp bnh vn

    gi nguyn (trong thi gian t nht 24 tun) trong 76 bnh nhn [89]. Trong nghin cu

    pha II mi y tng liu Tipifarnib trn c s nguyn tc gim c tnh. Trong 1 nghin

    cu, cc bnh nhn b ung th phi t bo nh ti pht s dng liu 400mg2 ln/ngy

    trong 14 ngy lin tip, sau ngh 1 tun, khng c i tng no p ng, ch c 1

    trng hp bnh khng tin trin [31]. Cho n nay, hot tnh ha hn nht ca

    Tipifarnib c ghi nhn trn bnh nhn b bnh bch cu cp tnh khng c iu tr

    c nguy c thp hoc hi chng MDS. C 33% p ng (8 p ng hon ton v 2 p

    ng mt phn) khi cc bnh nhn dng liu 600mg, 2 ln/ ngy trong 21 ngy. Trong mt

    nghin cu pha II khc, 27 bnh nhn c iu tr bng Tipifarnib, c 2 trng hp khi

    u gim hon ton v 1 trng hp khi u gim mt phn khi s dng liu 600mg, 2 ln

    /ngy trong 4 tun sau ngh 2 tun. Tuy nhin, trong cc bnh nhn b a u ty khng

  • 27

    c p ng hon ton hay 1 phn no c ghi nhn, 64% bnh nhn cho thy s n nh

    ca bnh vi thi gian trung bnh t lc bt u iu tr n 4 thng [38].

    C t nht 2 nghin cu pha III ca Tipifarnib, so snh tc dng ca thuc vi gi

    dc v phng php iu tr c bn, cc kt qu cho thy thuc t tc dng vi ung th

    i trng tin trin v t l p ng khi iu tr ung th ty bng gemcitabine kt hp vi

    Tipifarnib khng cao hn khi iu tr bng mt mnh gemcitabine. Nhng bnh nhn

    AML (bch cu cp dng ty) hoc MDS c bt thng nhim sc th 5 v 7 c iu

    tr kt hp Tipifarnib vi cytarabine hoc idarubicin s hiu qu hn khi dng mt thuc:

    17% p ng khi n tr liu v 58% p ng khi iu tr kt hp 2 thuc.

    Hnh 2.12: Tc dng c ch s tng trng t bo ung th tuyn ty ca Tipifarnib do c ch G1, tc dng ph thuc liu s dng.

  • 28

    Vai tr: Tipifarnib l mt cht c ch FTase mnh v chn lc, c tc dng

    quan trng trong chng ung th.

    Dc ng hc:

    Nng thuc trong huyt tng cao nht t c sau khi ung 2-4 gi.

    Sinh kh dng tuyt i ca Tipifarnib c c on vo khong

    34%10% [93].

    Chuyn ha, thi tr: Tipifarnib xut hin trong nc tiu ch yu dng

    lin hp vi glucuronic, cn trong dch chit phn, nhm methyl-imidazol l con ng

    chuyn ha ch yu. Nhn chung, khong 15% Tipifarnib v dng chuyn ha ca n

    c thi qua nc tiu, khong 80% c thi qua phn [25].

    Qu trnh ADME trong cc ng vt khc nhau l khc nhau v khc vi

    trong c th ngi. Cc d liu v dc ng hc nh s nh thanh thi trong huyt

    tng, sinh kh dng v con ng chuyn ha trong th nghim trn chut v ch khc

    nhau. Do , vic kt hp th nghim in vivo v d liu ADME trong lm sng l rt

    quan trng.

    2.8.2. Sch-66336

    Sch-66336 (Lonafarnib hay Sarasar) l mt FTI khng c cu trc

    peptidomimetic, l mt trong hai FTI ng ung trin vng nht hin ang qua th

    nghim lm sng pha II trong iu tr cc khi u rn [15,61,82].

    2.8.2.1. Cu to ha hc

    Khi lng phn t: 638.8

    Cng thc phn t: C27H31Br2ClN4O2

    N

    N

    O

    N NH2

    O

    Br

    Cl

    Br

  • 29

    Hnh 2.13: Cng thc cu to ca lonarfanib

    Danh php IUPAC: 4-(2-(4-(8-Cloro-3,10-dibromo-6,11-dihydro-5H-

    benzo(5,6)cyclohepta(1,2-b)pyridin-11-yl)-1-piperidinyl)-2-oxoethyl)-1-

    piperidincarboxamid.

    2.8.2.2. Ngun gc, thit kt, qu trnh nghin cu pht trin

    Trong qu trnh nghin cu, Schering-Plough tm ra FTI t chng trnh nghin

    cu thuc khng histamin. Hot cht c tm ra u tin l Sch-37370, tuy nhin hp

    cht ny c kh nng c ch FTase rt yu (IC50= 26,9 M), c hot tnh khng histamin

    cao hn (IC50= 0,32 M) [19]. Nghin cu v mi tng quan gia cu trc- tc dng ca

    cc hp cht xung quanh Sch-37370 to ra cc hp cht ci thin c ng k tc dng

    c ch FTase bng cch ly cc dn xut acetamid ca n do th cc nhm aryl- hoc

    heteroaryl- [27]. Vic ti u ha cng thc bao gm c v tr ca acetamid carbonyl [53],

    khong cch ca nhm aryl- hoc heteroaryl- vi nhm acetamid carbonyl [4]. Trong cc

    hp cht mi tm ra, 2d l cht c IC50 thp nht (IC50 =0,25 M) (hnh 2.14)

    Hnh 2.14: Sch-37370 v mt s cht thay i nhm th

    Do cc nghin cu SAR sau s dng p-pyridylacetamide (2d) nh l khung

    to ra ca FTI mi: th v tr C(3) ca ba vng bng cc nhm thn lipid nh nh clo,

    brom hoc methyl to ra cc hp cht vi kh nng c ch FTase khc nhau [55]. Th v

    tr C(7) hoc C(10) bng cc nhm halogen cng lm tng tc dng ca cc FTI do bin

    i p-pyridylacetamid, to ra cc hp cht mi c mnh tng t nhau [54]. Th 2

  • 30

    nhm brom vo C(3) v C(7), hoc C(3) v C(10) to ra hiu qu cao nht cho cc FTI c

    cu trc benzocycloheptapyridyl. Ch n C(11), ngi ta nhn thy s bo ha ca

    nhm olefin C(11) lm n tng t piperidyl nhng c cc c tnh tt hn, to ra s ti

    u ha cho hot tnh ca FTI [54]. ng phn quang hc (S) 3,7-

    dibromobenzocycloheptapyridyl v (R) 3,10-dibromobenzocycloheptapyridyl c hiu lc

    c ch mnh s farnesyl ca Ras trong th nghim in vitro. Hot lc khc nhau cn ph

    thuc vo loi lin kt ca cc cht c ch FTase dibromobenzocycloheptapyridyl v

    tng tc khng gian, n lm gim bt hoc tng cng lin kt ca cc dng ng phn

    [67]. Mc d hot lc vi FTase tng t nhau nhng 2e v 2f c ch s farnesyl ca Ras

    trong t bo COS nhiu hn. Hp cht 2e vi 3,10-dibrom- c tc dng mnh trn s

    prenyl ca Ras [54].

    N

    N

    ON

    Br

    Cl

    Br

    N

    N

    ON

    Br

    Cl

    Br

    O O

    (R) 2e (S) 2f

    FTase IC50=1,3 nM FTase IC50=2,6 nM

    COS IC50=10 nM COS IC50=480 nM Hnh 2.15: Cu trc ca 2e, 2f

    Nghin cu v c tnh dc ng hc ca cc FTI benzocycloheptapyridyl, ngi

    ta pht hin ra pyridylacetamid 2e (3,10-dibromobenzocycloheptapyridyl) c kh nng c

    ch FTase mnh nhng cc c tnh dc ng hc ca n th khng c chp nhn

    [54]. Trong nghin cu v cc c tnh dc ng hc trn chut ca cc FTI 3,10-

    dibromobenzocycloheptapyridyl, ngi ta tm ra cc hp cht

    piperidylacetamidnicotinamid N-oxid 2g v 2h, piperidylacetamido oxalamid 2i, v

    piperidyl-acetamido ure 2j (Sch-66336) n nh hn [73]. Trong cc hp cht ny, Sch-

    66336 c la chn l cht c u th hn, c cc thuc tnh dc ng hc ng ung

    tt nht (COS IC50= 10 nM; thch mm IC50= 75 nM), AUC (22 M.gi) [54, 73]. Sch-

  • 31

    66336 c ch s pht trin ca khi u chut khi s dng nh tc nhn n tr liu v khi

    dng kt hp vi thuc khc

    2g, R= p-pyridyl-N-oxid (FPT IC50= 2.5 nM; AUC = 16 M.gi)

    2h, R= m-pyridyl-N-oxid (FPT IC50= 2.1 nM; AUC = 70 M.gi)

    2i, R= C(O)-NH2 (FPT IC50= 2.7 nM; AUC = 45 M.gi)

    2j, R= NH2 (FPT IC50= 1.9 nM; AUC = 24 M.gi) [2j= Sch-66336]

    Hnh 2.16: Cu trc ca 2g- 2i v Sch-66336

    2.8.2.3. S tng hp

    Sch-66336 c hng dc phm Schering Corp. (US) - Schering-Plough tng

    hp. Quy trnh tng hp nh sau:

  • 32

    N

    N

    Br Cl

    O O CH3

    H2SO4, NaNO2

    N

    N

    Br Cl

    O O CH3

    NO2

    +N

    N

    Br Cl

    O O CH3

    NO2

    N

    N

    Br Cl

    O O CH3

    NO2

    1, Silica gel chromatography2, Fe, CaCl2, EtOH, H2O,

    N

    N

    Br Cl

    O O CH3

    NO2Br1, NaNO2, HCl, H2O

    2, H3PO4, H2ON

    N

    Br Cl

    O O CH3

    Br Br2, AcOH

    NH

    N

    Br Cl

    NO2Br

    1, DIBAL - H

    2, chiral separation

    NH

    N

    Br Cl

    Br

    EDC, HOBt

    N

    O

    OH

    Boc

    N

    N

    Br Cl

    Br

    O

    N O

    O

    CH3

    CH3CH3

    F3CCOOH,CH2Cl2

    N

    N

    Br Cl

    Br

    O

    NH

    Me3Si-N=C=O, CH2Cl2

    HCl, H2O,

    N

    N

    Br Cl

    Br

    O

    N NH2

    O

    IX X

    XI

    XIIXIIIXIV

    XV XVI

    XVII

    XVIII

    XIXXX

    Hnh 2.17: S tng hp Sch-66336 [69]

    2.8.2.4. Tc dng dc l

    Sch-66336 (Sarasar, Lonafarnib) l mt FTI benzocycloheptapyridyl chn lc cho

    H-ras, N-ras v K-ras-4B vi IC50 tng ng l 1,9 nM; 5,2 nM v 2,8 nM [95].

    Nghin cu in vitro: Sch-66336 nng 0,1 M n 8 M c th c ch s pht

    trin ca t bo ung th biu m vy vng u v c, lm t bo cht theo chng trnh,

    tc dng ny ph thuc liu lng v thi gian c ch. Sch-66336 (8 M) c ch protein

  • 33

    kinase B/ Akt hot ng v phosphoryl ha c cht glycogen synthase kinase Akt - 3 v

    yu t phin m. Sch-66336 c ch s pht trin ca nhiu dng t bo, IC50 t 0,6 M

    n 32,3 M. Lonafarnib cm ng CCAAT /tng cng lin kt gia cc protein tng

    ng, ph thuc vo s hot ha yu t phin m DR5. Lonafarnib (< 10 M) c th hot

    ha caspase - 8 v protease cystein cui ca n do gy cht theo chng trnh trong

    t bo H1792 (1 dng t bo ung th phi). Lonafarnib (5 M) lm tng phn phi DR5

    ti b mt t bo H1792 lm tng qa trnh hoi t khi u, cht theo chng trnh [95].

    Nghin cu in vivo: Sch-66336 c ch s pht trin ca khi u phi ngi

    trong m hnh cy ghp vo chut t bin suy gim min dch. Trong chut suy gim

    min dch NOD/SCID c tim di da EN01, XEN05 hoc XEN08 GBM, Sch-

    66336 liu ung 50 mg/kg ng ung trong 21 ngy, c th c ch 69% s tng trng

    ca khi u [95].

    Th nghim lm sng: Th nghim pha I u tin ca lonafarnib bt u

    nm 1997. Sau nhiu nm, cc th nghim khc nhau c thc hin tm ra MTD v

    nng cao nht trong huyt tng c th t c [39]. c tnh chnh l tiu chy

    nhng bun nn, nn v mt mi cng xut hin. Liu dng ph bin trong nghin cu

    pha II l 200mg ng ung, 2 ln/ ngy trn 1 phc lin tc.

    Trong mt nghin cu pha II trn cc bnh nhn ung th biu m ng tit niu

    tin trin, khng thy phn ng no ca khi u. Mt trong 14 bnh nhn c tnh trng

    bnh gi nguyn [65]. Ngoi ra trong 1 th nghim pha II nghin cu v nh hng ca

    lonafarnib trn cc bnh nhn ung th i trng di cn, khng ghi nhn c p ng

    no. 3 trong 21 bnh nhn c tnh trng bnh gi nguyn trong t nht 4 thng [77]. Yang

    v cc cng s tin hnh 1 nghin cu pha II trn cc bnh nhn ha tr, x tr ung th

    biu m t bo vy phn u v c, kt qu l: khng ghi nhn c p ng no, nhng

    7 trong s 15 bnh nhn duy tr tnh trng bnh n nh trong t nht 3 t iu tr [80].

    Sch-66336 hon thnh th nghim lm sng pha II trong iu tr ung th v di

    cn [95]. S dng kt hp Sch-66336 (40 mg/m2 din tch c th, bn ln mt ngy) v

    Cytoxan (200 mg/m2 din tch c th) hoc Vincristin (1 mg/m2 din tch c th) c tc

  • 34

    dng c ch ng k s pht trin ca ung th phi. Lonafarnib tng tc dng ca cc

    paclitaxel trong iu tr ung th bung trng (hnh 2.18).

    Hnh 2.18: Tc dng ca Lonafarnib v paclitaxel khi s dng ring v khi kt hp trong iu tr ung th bung trng

    Trong mt nghin cu khc vi 33 bnh nhn, c iu tr bng taxan nhng

    bnh vn tin trin hoc ti pht trong vng 3 thng sau khi iu tr, c iu tr bng

    ung lin tc Lonafarnib 100 mg, 2 ln/ngy t ngy u v tim tnh mch paclitaxel

    175 mg/m2 t ngy th 8 trong 21 ngy, trong c 29 bnh nhn c nh gi p

    ng, 3 bnh nhn (10%) p ng mt phn, 11 bnh nhn (38%) gi nguyn tnh trng

    bnh.

    Dc ng hc:

    Nng thuc cao nht trong huyt tng sau khi ung 6-8 gi [14].

    Cc d liu dc ng hc t cc nghin cu trn ngi s dng Lonafarnib cha

    c ghi nhn. Tuy nhin, d liu v dc ng hc ca ng vt v ngi rt khc

  • 35

    nhau, do cn kt hp th nghim in vivo v nghin cu cc thng s ca qu trnh

    dc ng hc c th s dng Sch-66336 trn lm sng c hiu qu.

    Tm li, Sch-66336 chng t hot tnh mnh iu tr cc khi u trong cc

    th nghim in vitro, in vivo. y l mt FTI khng c cu trc peptidomimetic ng

    ung c sinh kh dng cao, l thuc c trin vng trong iu tr nhiu bnh ung th nh

    ung th v, ung th bung trng, ung th phi t bo khng nh Hin nay, hp cht

    ny ang c nh gi lm sng pha II.

    2.8.2.5. Bin i Sch-6633336

    to ra cc FTI mnh th hin hot tnh tt trong cc t bo, ngi ta bin i

    Sch-66336 bng cch kt hp cc nhm nh amid, acid, este, ure v lactam. Mt s hp

    cht ny kt hp cc tnh cht ci thin c im dc ng hc: tng kh nng ha

    tan hoc thay i s chuyn ha ca chng. Da vo cu trc ca Sch-66336, ngi ta

    tng hp nn cc FTI mi, s dng phng php SAR nh gi hiu qu ca chng

    [23,71].

    2.8.3. L-778,123

    L-778,123 l mt peptidomimetic c ch FTase c kh nng thm qua mng. Vi

    kt qu nghin cu tin lm sng y trin vng, L-778,123 ang tip tc tin su vo

    cc th nghim lm sng [8].

    2.8.3.1. Cu to ha hc

    Khi lng phn t: 442.3

    Cng thc cu to: C22H21Cl2N5O

    CN

    CH2

    N

    N

    H2C N

    NCl

    O . HCl

    Hnh 2.19: Cng thc cu to ca L-778123

    Danh php IUPAC: : 4-((5-((4-(3-Clorophenyl)-3-oxo-1-piperazinyl) methyl) -1H-

    imidazol-1-yl) methyl) benzonitril hydroclorid

  • 36

    2.8.3.2. Ngun gc, thit k, qu trnh nghin cu pht trin

    Cc cht c ch FTase peptidomimetic l nhm cc cht c ch c nhm thiol.

    Nhm thiol ca chng s lin kt vi ion Zn2+ ca FTase bt hot enzym ny. Thay th

    thiol bi nhm lin kt vi ion Zn2+ nh imidazol hay cc d vng to ra nhm cc FTI

    phi-thiol, phi -peptid, imidazol hoc phi -imidazol. Sau hn 10 nm nghin cu, mt s

    FTI c nhm imidazol c th nghim lm sng trong c L-778123 [83].

    2.8.3.3. S tng hp

    L-778123 c Lobell, R.B (Merck & Co) tng hp. Quy trnh tng hp nh sau

    (hnh 2.20)

    Qu trnh tng hp L-778123 tri qua 7 bc, hiu sut ton b qu trnh l 24%

    [83].

    CN

    NH2HCl

    CN

    N

    NHS

    OH

    CN

    N

    N

    OH

    CN

    N

    NHS

    Cl

    H2N Cl

    Cl

    HN

    HN

    OH

    O

    N

    H.HClN

    O

    Cl

    N

    N

    NN

    O

    Cl

    NC

    ab c

    g

    d,ef

    XX XXIXXII

    XXIII XXIV Hnh 2.20: S tng hp L-778123: a) DHA, KSCN, CH3CN/H2O, 5500C, 18gi; b) NaNO2, AcOH, H2O, rt, 20 pht; c) Oxalyl clorid, DMF/CH3CN, 0

    0C, 3gi; d) Cloroacetyl clorid,

    iPrAc, 00C, 1gi; e) Ethanolamin, iPrAc, 550C, 2gi; f) DIAD, Tributylphosphin, EtOAc, -100C,

    1gi; g) i-Pr2NEt, CH3CN/H2O, 00C, 39gi

    2.8.3.4. Tc dng dc l

  • 37

    Dn xut ca CAAX ny c tc dng c ch FTase nng hng nh

    khong 10-9 mol. N cng cho hiu lc c ch dng t bo ung th ca K-Ras IC50=

    2,3-5,4 nM.

    L-778,123 c la chn th nghim lm sng v n l mt FTI mnh,

    ng thi cng l mt GGTI, n c kh nng c ch s prenyl ca Rap1A- mt c cht

    ca GGTase-I cng nh K-Ras [3]. Trong khi cc FTI khc thng khng c ch hot

    ng ca K-Ras v n c th c chuyn thnh GGTase-I.

    Nghin cu in vitro: L-778,123 l mt cht c ch c FTase v GGTase-I.

    S dng phng php immunoblotting (khng nguyn- khng th) phn bit cc dng

    protein b prenyl v khng b prenyl da trn s di chuyn khc nhau ca chng khi in

    di [43]. T kt lun c l L-778,123 c tc dng nh mt DPI (cht c ch 2 loi

    prenyltransferase) trong cc t bo khi u tuyn ty (PSN-1). L-778,123 c ch s prenyl

    ca HDJ2- c cht ca FTase v Rap1A- c cht ca GGTase-I, do l mt DPI nn n c

    ch c s prenyl ca K-Ras.

    Nghin cu in vivo: cc nghin cu cho thy GGTI gy c cho chut khi

    truyn lin tc t 2 ngy tr ln. Mt PDI l tng trn lm sng nhm ch K-Ras

    cn c thit k cn bng gia FTI v GGTI sao cho GGTI hot ng mnh c

    ch s prenyl cho K-Ras bi GGTase-I nhng cng trnh hot tnh GGTI qu mnh c

    th gy ra cc tc dng khng mong mun. nh gi L-778,123 c cn bng gia 2

    hot tnh FTI v GGTI, ngi ta o kh nng hp cht ny c ch s prenyl ca K-Ras

    khi s dng mt mnh hoc khi kt hp vi thuc c ch chn lc FTase hoc GGTase.

    FTI v GGTI c s dng nng ti a c ch cc enzym tng ng ca chng

    [43]. IC50 c ch s prenyl K-Ras ca L-778,123 khng b nh hng ng k bi vic

    dng FTI hay GGTI, do L-778,123 ti u s cn bng hot tnh c ch FTase v

    GGTase trong c ch K-Ras

    Th nghim lm sng: trong th nghim pha I ca L-778,123 cc bnh

    nhn c truyn lin tc trong 7 ngy, trong nhiu trng hp, bnh nhn c p dng

    mi t iu tr 3 tun. HDJ2 (mt protein c farnesyl ha) i din cho cc protein

    khc th nghim immunoblot ca cc PBMC (t bo mu n nhn ngoi vi) t cc

  • 38

    bnh nhn c iu tr bng truyn L-778,123 trong 7 ngy vi liu 280, 560 v 1120

    mg/m2. Trong th nghim ny, s c ch prenyl ca HDJ2 ph thuc liu L-778,123 s

    dng. liu 560 mg/m2, trung bnh khong 35% HDJ2 khng b prenyl [9]. Tim truyn

    L-778,123 cng c nh gi trong th nghim pha I ko di 2-4 tun. a s cc bnh

    nhn trong th nghim ny s dng liu cao nht c th dung np c trong nghin cu

    truyn 7 ngy: 560 mg/m2 L-778,123. Vi liu 840 mg/m2, tun th 2, c ti 75%

    HDJ2 khng b prenyl.

    Hnh 2.21: S c ch FTase trong cc bnh nhn c iu tr bng L-778,123

    A: th nghim immunoblot HDJ2 ca PBMC trong 3 bnh nhn c iu tr bng liu 280, 560, hoc 1120 mg/kg/ngy trong 7 ngy

    B: phn tch HDJ2-PBMC trong 2-4 tun truyn L-778,123. T l HDJ2 khng c prenyl trong 4 nhm bnh nhn

    Cc nghin cu cho thy L-778,123 c ch FTase v mt phn GGTase ngi,

    tuy nhin cc hp cht thiu hiu lc c ch s prenyl ca K-Ras. Do cc th

    nghim lm sng ca L-778,123 cha kim tra gi thuyt c ch s prenyl ca K-

    Ras bi DPI c th gy phn ng ng k ca khi u, c th gy cht chut khi dng

    liu c ch K-Ras. Khi truyn lin tc GGTI trong 48-72 gi liu c th c ch s

    prenyl ca K-Ras khi kt hp vi FTI cng gy t vong cho chut, do khng nn

    nghin cu lm sng cc DPI mnh hn L-778,123.

  • 39

    Trong th nghim khc, L-778,123 c tim truyn tnh mch lin tc trong 7,

    14 hoc 21 ngy, c tnh liu gii hn l gim tiu cu hoc gim bch cu a nhn

    trung tnh. Khng ghi nhn c mc tiu p ng no mc d t c nng n

    nh trong huyt tng. Trong cc th nghim, thy c s ko di QT trong 1 hoc

    nhiu bnh nhn mc d khng phi liu gii hn v khng lp li khi dng liu thp hn.

    V th ngi ta quyt nh dng pht trin hp cht ny [9].

    Dc ng hc

    Cha c d liu nghin cu qu trnh dc ng hc ca L-778,123

    2.8.4. BMS-214662

    BMS-214662 c cu trc lng c cht l mt FTI ng ung mnh v chn lc

    thuc nhm cc FTI phi peptidomimetic, ang c tin hnh th nghim pha I [52].

    2.8.4.1. Cu to ha hc

    Khi lng phn t: 489.6

    Cng thc ha hc: C25H23N5O2S2

    Hnh 2.22: Cng thc cu to ca BMS-214662

    Danh php IUPAC: (R)-7-Cyano-2,3,4,5-tetrahydro-1-(1H-imidazol-4-ylmethyl)-

    3-(phenylmethyl)-4-(2-thienylsulfonyl)-1H-1,4-benzodiazepin.

    2.8.4.2. Ngun gc, thit k, qu trnh nghin cu pht trin

    Giai on u ca qu trnh nghin cu, cc FTI ch yu c thit k c cu trc

    peptidomimetic: cha nhm thiol, tuy nhin cc hp cht ny khng c tc dng nh

    mong i. Sau , nhm cht c ch FTase c cu trc phi-thiol, phi -peptid c pht

    hin [73]. Trong n lc tm kim nhm cht c kh nng c ch mnh, nhm cc cht c

  • 40

    nhm imidazol-4-ylalkyl gn vo 2,3,4,5-tetrahydro-1, 4-benzodiazepin c tm ra

    [18]. S dng phng php SAR tm ra hp cht c hiu lc mnh nht trong nhm

    ny, cc nghin cu xc nh cc cht c hot lc trn cc khi u c t bin K-Ras

    trong m hnh chut mang t bo ung th. Kt qu ca cc nghin cu trn dn n hp

    cht 4 (BMS-214662) c a vo th nghim lm sng.

    Sau khi pht hin nhm cc cht c ch FTase mnh da trn khung 2,3,4,5-

    tetrahydro-1,4-benzodiazepin c nhm imidazol gn vo v tr N-1 [18]. Cc nghin cu

    SAR tp trung vo cc dn xut imidazol-4-ylmethyl trong cc nhm th c thay

    i, tp trung vo vng aryl cng nh trn N-4. Cc nghin cu ny chng minh l

    mt nhm th k nc lin kt vi N-4 thng qua mt nhm c lin kt hydro, cc nhm

    th k nc v tr 7,8 cng quan trng vi kh nng c ch enzym (hnh 2.23).

    Hnh 2.23: M hnh tng tc ca cc imidazolylmethyltetrahydrobenzodiazepine vi FTase

    v tr N-4 c th to lin kt hydro vi enzym, ngi ta th vo v tr N-4 l

    CO hoc SO2. Vic tng hp cc imidazolylmethyltetrahydrobenzodiazepin da vo vic

    to ra cc vng quanh tetrahydrobenzodiazepin, sau bin i, hp nht cc vng v

    tr N-1 v N-4, cng dng cch ny thm d hiu lc ca cc nhm th v tr C-2, C-

    3. SAR ca cc hp cht ny ban u c nghin cu trong cc cht tng t c nhm

    N-1 imidazol-4-ylmethyl v nhm N-4 naphthoyl

    Nghin cu SAR ca 4 nhm th chng minh hiu lc ca cc FTI vi

    carboxamid, ure, carbamat, sulfonamid, sulfonylure to ra cc cht c ch tng i

  • 41

    mnh. Tuy nhin, sulfonamid thng vt tri so vi carboxamid c v tim nng c ch

    FTase cng nh cc hot ng t bo, trong hp cht 4.19 l FTI c IC50 thp nht

    (bng 2.3).

    Tt c cc FTI nhm ny c th nghim v chn lc FTase v GGTase-I,

    cho thy chn lc vi FTase cao hn, 4.19 c ch FTase mnh hn GGTase 1000 ln.

    Bng 2.3: S tng tc ca cc nhm th C-3 v N-4 trong nghin cu SAR ca BMS-214662

    Hp cht R3 ng phn R3 X R4 R7 FT IC50 (nM)

    4.1 H CO naphth-1-yl H 456 128

    4.2 H CO naphth-1-yl Br 228 7

    4.3 Me R,S CO naphth-1-yl H 1100 280

    4.4 CH2-phenyl R,S CO naphth-1-yl H 276 102

    4.5 CH2-phenyl R,S CO Me H 1300 460

    4.6 CH2-phenyl R,S CO Me Br 60 24

    4.7 CH2-phenyl R CO Me CN 8,75 2,25

    4.8 CH2-phenyl R CO NMe2 CN 17 4

    4.9 CH2-phenyl R CO OEt CN 22 3

    4.10 Naphth-1-yl R,S CO Me Br 54,5 14,5

    4.11 Naphth-2-yl R,S CO Me Br 1260 146

    4.12 CH2-phenyl R,S SO2 Me Br 30 12

    4.13 CH2-phenyl R SO2 Me Br 10,7 0,4

    4.14 CH2-phenyl S SO2 Me Br 437 82

    4.15 CH2-phenyl R SO2 2-thienyl CN 1,35 0,05

    4.16 CH2-phenyl R SO2 CH2CH2NMe2 CN 1,53 0,97

    4.17 CH2-phenyl R SO2 Phenyl CN 1,77 0,09

    4.18 CH2-phenyl R SO2 CH2CH2CH3 CN 1,77 0,57

    4.19 CH2-phenyl R SO2 NMe2 CN 2,85 0,05

    4.20 CH2-phenyl R SO2 Me CN 3,0 1,1

  • 42

    4.21 CH2-phenyl R,S SO2 Me Pyrid-3-yl 7,9 0,1

    4.22 CH2-phenyl R SO2 Me Pyrid-4-yl 16 4

    4.23 CH2-phenyl R,S SO2 Me phenyl 54,5 15,5

    4.24 2-Cl- phenyl R,S SO2 Me Br 18 7

    4.25 3-Cl- phenyl R,S SO2 Me Br 24 13

    4.26 NHCO- phenyl R,S SO2 Me Br 86 39

    4.27 4-MeO- phenyl R,S SO2 Me Br 101 29

    4.28 Pyrid-3-yl R SO2 Me phenyl 5,95 1,85

    4.29 Pyrid-4-yl R SO2 Me phenyl 383 150

    4.30 c-Hex R SO2 Me Br 23,5 5,5

    2.8.4.3. S tng hp

    BMS-214662 c Hunt, J. T v cng s tng hp. S tng hp nh hnh 2.24

    [91].

    HN O

    Br

    O

    O

    +

    NH2O

    H3C

    O

    .HCl

    DMAP, pyridine, reflux

    NH

    NH

    O

    O

    Br

    NH

    NHBr

    BH3, THF, reflux

    NH

    NHNC

    CuCN, NMP

    SClO2S

    i-Pr2NEt, CH2Cl2NH

    NNC

    O2S

    S

    N

    HN

    H

    O

    N

    NNC

    O2S

    S

    HN

    N

    NaBH(OAc)3, AcOH, Cl(CH2)2Clor Et3SiH, CF3COOH, CH2Cl2

    XXV

    XXVI XXVII

    XXVIIIXXIX

    XXX

    XXXI

    XXXII

    Hnh 2.24: S tng hp BMS-214662

    2.8.4.4. Tc dng dc l

    BMS-214662 c tc dng tt trong c ch H-Ras t bin nhng khng c

    tc dng vi K-Ras v cc oncogen khc. Cc nghin cu cho thy BMS-214662 c tc

  • 43

    dng tt vi ung th biu m bung trng A2780, ung th biu m t bo rut kt HCT-

    116 v l FTI c kh nng gy cht theo chng trnh mnh nht [84].

    Hnh 2.25: Tc dng trn khi u khi s dng BMS-214662 ng ung trn cc mc khi u HCT-116 trong m hnh chut b t bin suy gim min dch mang t bo ung th ngi. Cc cht c s dng t th hai n th su, : kim sot(khng c ch); : 300 mg/kg; : 400 mg/kg; : 600 mg/kg

    Nghin cu in vitro: FTI BMS-214662 c kh nng gy cht theo chng

    trnh trong cc t bo bch cu myeloid mn tnh CD34+ do tng cng cc tn hiu cht

    theo chng trnh.

    Th nghim lm sng: BMS-214662 gy c trn tiu ha nn cc nghin

    cu tp trung vo a thuc bng ng tim truyn tnh mch [11].

    BMS-214662 c th nghim vi cc bnh nhn bch cu cp tnh ti pht hoc

    c nguy c cao b hi chng MDS. Lc u BMS-214662 c s dng nh liu tn

    cng 1 gi/tun liu 42 n 157 mg/m2. Sau khi xc nh c MTD, phc c

    thay i thnh truyn lin tc 24 gi mi tun, bt u vi liu 300 mg/m2. Trong 30

    bnh nhn ca th nghim, 1 bnh nhn c iu tr vi liu 42 mg/m2, 3 bnh nhn

    c iu tr vi liu 56 mg/m2, 3 bnh nhn c iu tr vi liu 84 mg/m2, 13 bnh

    nhn c iu tr vi liu 118 mg/m2, 6 bnh nhn c iu tr vi liu 157 mg/m2 v 4

    bnh nhn c iu tr vi liu 300 mg/m2. c tnh liu gii hn (DLT) xy ra vi 3

    bnh nhn c iu tr vi liu 157 mg/m2, bao gm bun nn, nn, h kali mu, tiu

  • 44

    chy v cc vn tim mch, khng c c tnh vi trng hp truyn lin tc 24 gi.

    MTD khi truyn trong 1 gi l 118 mg/m2, khng xc nh c MTD vi truyn lin tc

    24 gi. Nng thuc trong huyt tng ph thuc liu s dng. BMS-214662 c ch

    hot ng ca khong 60% FTase sau khi truyn lin tc v phc hi sau 24 gi, n c

    dung np tt khi truyn trong 1 gi liu 118 mg/m2 [89].

    30 bnh nhn c iu tr (19 ngi b bnh bch cu myeloid cp, 3 ngi b

    bnh bch cu lymphoblastic cp v 8 ngi c nguy c cao b hi chng

    myelodysplastic) c tui th trung bnh l 53 (t 22 n 96). 15 bnh nhn p ng mt

    phn, 14 bnh nhn p ng hon ton (thi gian p ng trung bnh l 22 tun). Mt

    bnh nhn b bnh bch cu myeloid cp, 96 tui khng iu tr bng ho tr liu.

    Hnh 2.26: Kh nng c ch FTase cc t bo mu n nhn ngoi vi ca BMS-214662

    Dc ng hc:

    Bng 2.4: Kt qu d liu dc ng hc ca BMS-214662 trn cc bnh nhn

    Liu BMS-214662

    (mg/m2)

    S bnh

    nhn

    Cmax

    (mg/mL)

    AUCinf

    (mg/mL h)

    Cl

    (mL/min/m2)

    VSS

    (L/m2)

    t1/2

    (gi)

    42 1 857 1,354 519 39,3 1,1

    56 2

  • 45

    Liu BMS-214662

    (mg/m2)

    S bnh

    nhn

    Cmax

    (mg/mL)

    AUCinf

    (mg/mL h)

    Cl

    (mL/min/m2)

    VSS

    (L/m2)

    t1/2

    (gi)

    Trung bnh 748 1,090 423 86,0 2,3

    S liu

    thc t 462 v 1,035 604 v 1,575 255 v 592

    52 v

    120

    2,6 v

    2,0

    84

    2

    Trung bnh 2,363 2,577 542 27,1 1,5

    S liu

    thc t

    2,744 v

    1,981

    2,536 v

    2,618 552 v 534

    24,6 v

    29,6

    1,7 v

    1,3

    118

    6

    Trung bnh 3,202 4,997 353 33,2 3,1

    SD 646 2,181 96 18,6 1,1

    157

    2

    Trung bnh 5,634 13,732 292 38 3,1

    S liu

    thc t

    7,244 v

    4,024

    21,835 v

    5,629 120 v 464

    26 v

    49,2

    3,8 v

    2,3

    Cmax trung bnh l 2,681 mg/mL ( lch chun [SD] 3745) t c vo cui

    khi truyn dch.AUC (0 n 24 gi) l 25,620 mg/mLgi (SD 25,881). Khi s dng

    liu thp, Cl ca BMS-214662 cao hn Cl khi s dng liu cao, Vss ca thuc tng

    i nh.

  • 46

    Hnh 2.27: Nng BMS-214662 trong huyt tng khi tim tnh mch

    Nh vy, BMS-214662 l mt FTI mnh trong cc th nghim, mt thuc iu

    tr ung th tim nng, nht l iu tr cc bnh cc bnh bch cu.

    2.8.5. Cc FTI c ngun gc t nhin

    Acid Chaetomellic A v B l 2 ng phn, c phn lp v tch chit t qu trnh

    ln men ca Coelomycete Chaetomella acutiseta. Acid Zaragozic A c K.E.Wilson

    (phng ngin cu Merck) cung cp, cc cht tng t acid Zaragozic A c R. W.

    Marquis v G. D. Berger (phng nghin cu Merck) tng hp. Acid (-hydroxyfarnesyl)

    phosphonic c cung cp bi N. J. Anthony v R. P. Gomez (phng nghin cu

    Merck).

    xc nh cc FTI mi, cc nghin cu nh gi cc sn phm t qu trnh

    ln men ca Coelomycete C. acutiseta. Hai hp cht mi c phn lp v t tn l

    acid Chaetomellic A v B. Cu trc ca 2 hp cht ny c th hin trong hnh 2.28

    [58]. Cc FTI khc c phn lp t qu trnh ln men ca vi sinh vt khc l acid

    zaragozic A. Hp cht ny trc y c dng c ch squalensynthase (Ki=78 pM),

    mt enzym cng s dng farnesyldiphosphat.

  • 47

    Hnh 2.28: Mt s FTI

    Cc hp cht ny u c ch FPTase, GGPTase-I v GGPTase-II, nhng mc

    chn lc khc nhau (bng 2.5)

    Bng 2.5: S chn lc ca cc FTI c ngun gc t nhin vi FTase v GGTase Hp cht

    IC50 (nM)

    FTase GGTase-I GGTase-II

    Acid chaetomellic A 55 92,000 34,000

    Acid chaetomellic B 185 54,000 ND

    Acid zaragozic A 216 620 66,000

    Cht tng t acid zaragozic A 12 1,710 16,800

    Acid -hydroxyfarnesyl) phosphonic 30 35,800 67,000

    Cc acid chaetomellic v (-hydroxyfarnesyl) phosphonic chn lc vi FTase hn

    hn GGTase. Acid zaragozic A cng chn lc vi FTase hn nhng mc chn lc

    khng cao hn GGTase-I nhiu. Tuy nhin, iu th v l khi bn tng hp cht tng t

    acid zaragozic A bng cch bin i mt lin kt ca acid zaragozic A th hp cht mi

    chn lc vi FTase hn hn hp cht ban u. Kt qu ny cho thy mt tim nng ha

    hn c th to ra cc hp cht c ch FTase mnh v chn lc bng cch thay i cu trc

    ca cc hp cht t nhin.

  • 48

    C ch c ch FTase ca acid (-hydroxyfarnesyl) phosphonic l cnh tranh vi

    c cht farnesyl diphosphat. xc nh cc sn phm t nhin c ch FTase bng cch

    cnh tranh vi c cht farnesyl diphosphat hay CAAX hay c hai, ngi ta lm mt

    nghin cu su hn: s dng cc hp cht mnh mi nhm nghin cu. Acid

    chaetomellic A v cht tng t acid zaragozic A c th nghim, kt qu nh sau.

    Bng 2.6: Gi tr Ki ca mt s FTI c ngun gc t nhin

    Cht c ch

    Cnh tranh vi FDP Cnh tranh vi Ras

    Loi c ch Ki Loi c ch Ki

    nM nM

    Acid Chaetomellic A Cnh tranh 3.50.2 Cnh tranh 2.80.2

    Cht tng t zaragozicA Cnh tranh 1.00.3 Cnh tranh 0.70.07

    Acid -hydroxyfarnesyl)

    phosphonic

    Cnh tranh 5.20.7 Cnh tranh 4.70.5

    Hnh 2.29: S c ch FTase ca acid chaetomellic A v cht tng t acid zaragozicA

  • 49

    Cc d liu trn cho thy: acid chaetomellic A v cht tng t acid zaragozic A

    c cu trc, ngun gc khc nhau nhng c cng c ch l cnh tranh vi

    farnesyldiphosphat

    Tc dng c ch FTase ca cc hp cht trong t bo: acid (-hydroxyfarnesyl)

    phosphonic c th c ch qu trnh Ras nng > 1 M, nng 0,1M hoc thp

    hn th hp cht ny khng th hin tc dng. Tuy nhin, acid chaetomellic A v cht

    tng t acid zaragozic A khng c ch qu trnh Ras khi th nghim nng ln

    ti 100 M trong 24 gi.

  • 50

    KT LUN

    Sau mt thi gian tra cu, c, phn tch v tng hp cc ti liu tham kho,

    chng ti thu c cc kt qu sau:

    1. trnh by c nhng c im sinh hc c bn ca farnesyltransferase v vai

    tr ca n trong c ch bnh sinh ca ung th.

    Farnesyl transferase l mt enzym xc tc cho phn ng farnesyl ha bng cch

    nhn dng mu CAAX u tn cng C ca Ras v chuyn nhm 15-carbon farnesyl t

    farnesyl diphosphat ti kt hp vi cystein ca Ras. Gen Ras thng b t bin trong cc

    khi u hn cc gen khc. Ras c tng hp protein dng cha hot ng, chuyn

    thnh dng hot ng n phi tri qua mt chui bin i, trong phn ng farnesyl ha

    l phn ng u tin v quan trng nht. Theo , FTase b c ch s ngn s bin i

    thnh dng hon thin, c kh nng hot ng ca Ras. FTase c xem nh mc tiu

    iu tr tim nng cho cc bnh ung th do t bin Ras.

    2. trnh by c mt s cht c ch FTase trin vng ang c pht trin gn

    y

    Da vo nghin cu v cu trc, hot ng ca FTase, 4 nhm FTI c tm ra

    v pht trin:

    Cc FTI c cu trc tng t vi FDP: cnh tranh vi c cht FDP gim phn ng

    farnesyl ha ca Ras, bng cch gn vi FTase v tr gn ca FDP.

    Cc FTI c cu trc tng t CAAX: cnh tranh vi CAAX ca Ras lin kt vi

    FTase.

    Cc FTI lng c cht: kt hp cc c im ca 2 nhm trn. Cc FTI loi ny chn

    lc vi FTase nhiu hn so vi GGTase v c tc ng ti thiu ln t bo bnh

    thng. Cc hp cht ny cng c ch tn hiu Ras v s pht trin ca cc t bo H-

    Ras v K-Ras t bin nng thp.

  • 51

    Cc FTI khc c ngun gc t nhin cha r c ch tc dng. Sng lc ngu nhin

    cc sn phm t nhin v t vi sinh vt bng cch s dng gen ca nm men cc

    cht c ch Ras thm vo trong t bo, dn n xc nh mt s FTI.

    Qu trnh nghin cu tm ra mt s FTI c hiu lc c ch FTase mnh, c tnh

    chn lc cao, ang c th nghim lm sng vi cc kt qu trin vng nh R115777,

    SCH66336, L-778,123, BMS-214662 v nhiu FTI c ngun gc t nhin v tng hp

    ha hc ang c nghin cu cng cho cc kt qu ha hn. Nhng kt qu trn y

    chng t hng nghin cu cc thuc iu tr ung th mi da trn cc cht c ch

    farnesyltransferase ni ring v mc tiu phn t ni chung l ng n v y trin vng

    trong tng lai.

  • DANH MC TI LIU THAM KHO

    TI LIU TING VIT

    1. Bi Thu Quyn (2009), Cc mc tiu phn t hin nay trong nghin cu pht trin

    cc thuc iu tr ung th. Kha lun tt nghip dc s i hc. Trng i hc Dc

    H Ni, H Ni.

    TI LIU TING ANH

    2. Basu TN, Gutmann DH, Fletcher JA, et al (1992), Aberrant regulation of ras

    proteins in malignant tumour cells from type I neurofibromatosis patients. Nature356,

    713-715.

    3. Bergman, JM, Abrams, MT, Davide, JP, et al (2001), Aryloxy substituted N-

    arylpiperazinones as dual inhibitors of farnesyltransferase and geranylgeranyltransferase-

    I, Bioorg. Med. Chem. Lett 11, (11), 1411 1415.

    4. Bishop WR, Bond R, Petrin J, et al (1995), Novel Tricyclic Inhibitors of Farnesyl

    Protein Transferase, J. Biol. Chem, 270, 30611-30618.

    5. Boguski MS and McCormick F, (1993), Nature366, 643-654.

    6. Bos JL (1989). rasoncogenes in human cancer: a review, Cancer Res, 49:

    46824689.

    7. Boyle P, Levin B (2008), World Health Organization - International Agency for

    Research on Cancer, Lyon, World Cancer Report 2008.

    8. Britten C, Rowinsky E, Yao S-L, Soignet N, et al (1999). The farnesyl protein

    transferase (FPTase) inhibitor L-778,123 in patients with solid cancer. Proc. Am. Soc.

    Clin. Oncol. Annu. Meet, 18, 155a

    9. Britten CD, Rowinsky EK, Soignet S,et al, A Phase I and pharmacologic study of

    the farnesyl protein transferase inhibitor L-778,123 in patients with solid

    malignancies, Clin Cancer Res, 7, 3894 3903

  • 10. Brown MS, Goldstein JL, Paris KJ, et al (1992), Tetrapeptide inhibitors of

    protein farnesyltransferase: Amino-terminal substitution in phenylalanine- containing

    tetrapeptides restores farnesylation, Proc Natl Acad Sci USA, 89, 8313-8316

    11. Camacho LH, Soignet S, Pezzuli S, et al (2001) Dose escalation study of oral

    farnesyl transferase inhibitor (FTI) BMS-214662 in patients with solid tumors, Proc Am

    Soc Clin Oncol, 20, 311

    12. Casey PJ, (1989) p21ras is modified by a farnesyl isoprenoid, Proc. Natl. Acd.

    Sci. USA, 86 (21), 8323-8327

    13. Chen WJ, Andres DA, Goldstein JL, et al, (1991), cDNA cloning and expression

    of the peptide-binding _ subunit of rat p21ras farnesyltransferase, the counterpart of yeast

    DPR1/RAM1, Cell, 66, 327334,

    14. Crul M, de Klerk GJ, Swart M, et al (2002), Evaluation of the bioequivalence of

    tablets and capsules containing the novel anticancer agent R115777 (Zarnestra) in

    patients with advanced solid tumors, Eur J Drug Metab Pharmacokinet; 27, 6165.

    15. Crul M, de Klerk GJ, Swart M, et al (2002), Phase I clinical and pharmacologic

    study of chronic oral administration of the farnesyl protein transferase inhibitor R115777

    in advanced cancer, J Clin Oncol, 20, 27262735.

    16. De Coster R, Caers I, Coene MC,et al (1986), Effects of high dose ketoconazole

    therapy on the main plasma testicular and adrenal steroids in previously untreated cancer

    patients, Clin Endocrinol, 24, 657-664.

    17. DeSolms SJ, Deana AA, Giulian EA, et al (1995), Pseudodipeptide inhibitors of

    protein farnesyltransferase, J Med Chem, 38, 3967-3971

    18. Ding CZ; Batorsky R, Bhide R, et al (1999), Discovery and Structure-Activity

    Relationships of Imidazole-Containing Tetrahydrobenzodiazepine Inhibitors of

    Farnesyltransferase, J. Med. Chem, 42, 5241-5253.

    19. Doll RJ (2001), Inhibition of farnesyl protein transferase- A review of the recent

    patent literature, IDrugs, 4, 1382-1388.

    20. Dunten, Pete (1998), "Protein Farnesyltransferase: Structure and Implications for

    Substrate Binding", Biochemistry, 37 (22), 7907-7912.

  • 21. End DW, Smets G, Todd AV et al (2001). Characterization of the antitumor

    effects of the selective farnesyl protein transferase inhibitor R115777 in vivo and in

    vitro. Cancer Res, 61, 131137.

    22. Eric KR, Jolene JW and Daniel DV (1999), Ras Protein Farnesyltransferase: A

    Strategic Target for Anticancer Therapeutic Development, American Society of Clinical

    Oncology, 17, 3631-3652.

    23. George FN, Bancha V, Patrick P, et al (2003), Ganguly

    Trihalobenzocycloheptapyridine Analogues of Sch 66336 as Potent Inhibitors of Farnesyl

    Protein Transferase, Bioorganic & Medicinal Chemistry, 11,139143.

    24. Garcia AM, Rowell C, Ackermann K, et al (1993), Peptidomimetic inhibitors of

    Ras farnesylation and function in whole cells, Biol Chem, 268, 18415-18418

    25. Garner RC, Goris I, Laenen AA et al (2002). Evaluation of accelerator mass

    spectrometry in a human mass balance and pharmacokinetic studyexperience with 14C-

    labeled (R)-6-[amino(4- chlorophenyl)(1-methyl-1H-imidazol-5-yl)methyl]-4-(3

    chlorophenyl)-1- methyl-2(1H)-quinolinone (R115777), a farnesyl transferase inhibitor,

    Drug Metab Dispos, 30, 823830.

    26. Gibbs JB (1993) Lipid modifications of proteins in the Ras superfamily, in

    Birnbaumer L, Dickey B (eds): GTPases in Biology. New York, NY, Springer-Verlag,

    335-344.

    27. Gibbs JB, Anthon, NJ, Buser CA, et al (2000), Farnesyltransferase inhibitors as

    potential anticancer agents, Abstracts 219th Am. Chem. Soc. Natl. Meeting, Med. Chem,

    292.

    28. Gill M, (1982) Phytochemistry, 21, 1786-1788.

    29. Hancock JF, Paterson H, Marshall CJ (1990). A polybasic domain or

    palmitoylation is required in addition to the CAAX motif to localize p21ras to the plasma

    membrane, Cell, 63, 133139.

    30. Hancock JF, Cadwallader K, and Marshall CJ (1991) Methylation and proteolysis

    are essential for efficient membrane binding of prenylated p21K-ras(B). EMBO J, 10:

    641646.

  • 31. Heymach JV, Johnson DH, Khuri FR et al (2004). Phase II study of the farnesyl

    transferase inhibitor R115777 in patients with sensitive relapse small-cell lung cancer,

    Ann Oncol, 15, 11871193.

    32. Jackson JH, Li JW, Buss JE, et al (1994): Polylysine domain of K-ras 4B protein

    is crucial for malignant transformation, Proc Natl Acad Sci U SA, 91, 12730-12734.

    33. James G, Goldstein JL, Brown MS (1996), Resistance of K-RasBV12 proteins to

    farnesyltransferase inhibitors in Rat1 cells, Proc Natl Acad Sci U SA, 93, 4454-4458.

    34. James GL, Goldstein JL, Brown MS (1995), Polylysine and CVIM sequences of

    K-RasB dictate specificity of prenylation and confer resistance to benzodiazepine

    peptidomimetics in vitro, J Biol Chem, 266, 14603-14610.

    35. Johnston SR, Hickish T, Ellis P et al (2003), Phase II study of the efficacy and

    tolerability of two dosing regimens of the farnesyl transferase inhibitor,R115777, in

    advanced breast cancer, J Clin Oncol, 21, 24922499.

    36. Khosravi-Far R, Der CJ (1994), The Ras signal transduction pathway, Cancer

    Metastasis Rev, 13: 67-89.

    37. Krengel U, Schlichting L, Scherer A et al (1990), Three-dimensional structures of

    H-ras p21 mutants: molecular basis for their inability to function as signal switch

    molecules, Cell, 62, 539548.

    38. Lancet JE, Karp JE, Gotlib L et al (2002), Zarnestra (R115777) in previously

    untreated poor-risk AML and MDS: preliminary results of a phase II trial, Blood, 100,

    560a.

    39. Lantry LE, Zhang Z, Yao R et al (2000), Effect of farnesyltransferase inhibitor

    FTI-276 on established lung adenomas from A/J mice induced by 4-(methylnitrosamino)-

    1-(3-pyridyl)-1-butanone, Carcinogenesis, 21: 113116

    40. Lebowitz PF, Casey PJ, Prendergast GC, Thissen JA (1997), Farnesyltransferase

    inhibitors alter the prenylation and growth-stimulating function of RhoB, J. Biol.

    Chem, 272, 15591-15594.

  • 41. Lebowitz PF, Sakamuro D, Prendergast GC (1997), Farnesyl transferase

    inhibitors induce apoptosis of Ras-transformed cells denied substratum attachment,

    Cancer Res, 57, 708-713.

    42. Leonard DM (1997), Ras farnesyltransferase: a new therapeutic target, J. Med.

    Chem, 40: 2971-2990.

    43. Lobell RB, Omer CA, Abrams MT, et al (2001), Evaluation of farnesyl:protein

    transferase and geranylgeranyl:protein transferase inhibitor combinations in preclinical

    models, Cancer Res, 61, 8758 8768.

    44. Long SB, Hancock PJ, Kral AM et al (2001), The crystal structure of human

    protein farnesyltransferase reveals the basis for inhibition by CaaX tetrapeptides and their

    mimetics, Proc Natl Acad Sci U S A, 98, 1294812953.

    45. Long Stephen B, et al (1998), "Cocrystal Structure of Protein Farnesyltransferase

    Complexed with a Farnesyl Diphosphate Substrate", Biochemistry, 37, (27), 9612-9617.

    46. Lowy DR and Willumsen BM, (1993), Arylheteroaryl inhibitors of farnesyl-

    protein transferase Ann. Rev.Biochem., 62, 951-891.

    47. Marc Venet, David End and Patrick Angibaud (2003), Farnesyl Protein

    Transferase Inhibitor ZARNESTRATM R115777 History of