Trafik adabı genel anlamda; trafikte olan tüm bireylerin ve

kullanılan bireysel araçların ve kamu mallarının yararına

olacak ve kimseyi tehlikeye atmayacak şekilde

davranışlarımızı düzenlemektir.

İnsanların, hayvanların ve araçların karayolları

üzerindeki hal ve hareketleridir. Trafik sadece

içerisinde akışın yönlendirildiği bir yollar sistemi

değil, aynı zamanda toplumun bireylerinin bir

başka biçimde etkileşim de bulunmasıdır.

Adap; yol, yordam,

töre, usul, davranış

kuralları, terbiye

anlamlarına

gelmektedir. Edep

kelimesinin

çoğuludur. Etik

kurallara, terbiyeli

olmanın gereklerine

uyan davranış şeklidir.

1.Trafikte bayan sürücüleri

sıkıştırmaya yönelik hareketler

yapmamak.

2- Trafikte motorsiklet kullanan

sürücülere dikkat etmek, onları

sıkıştırmamak.

3- Gereksiz yere korna kullanmamak.

4- Gereksiz yere uzun farları

çalıştırmamak.

5- Trafikte makas atmamak.

6- Yol kenarındaki su birikintilerine hızlı

girip yayaları ıslatmamak.

7- Arabadan dışarı çöp ve benzeri bir

şeyler atmamak.

8- Arabada çevreyi rahatsız edecek

şekilde yüksek sesle müzik dinlememek.

9- Özellikle yaya geçitlerinde yayalara

öncelik tanımak.

10- Okul, hastane, cami gibi yayaların,

çocuk ve yaşlıların çok olduğu yerlerden

yavaş ve dikkatli geçmek.

11- Toplu taşıma araçlarında hamile,

çocuklu, yaşlı ve engellilere yer vermek.

12- Toplu taşıma araçlarında başkalarını

engelleyecek şekilde kapı önlerinde

beklememek.

13- Yoldan geçen araçlara kar topu, taş

ve benzeri şeyler atmamak.

Adab-ı muaşereti görgü kuralları olarak

ifade edebiliriz. Bu noktada trafik adabını,

trafikte adab-ı muaşeret olarak görebiliriz

Adab-ı muaşeret, sosyal münasebetlerde ahlak ve

edep kuralları, toplumsal bir varlık olan insanların

birbirlerine karşı göstermeleri gereken medeni ve

etik davranış şekilleri anlamında

kullanılmaktadır.

İnsanların birbirini anlaması sevmesi ve aynı duyguları

paylaşmasıdır. Konuşması hareketleri karşıdakine olan

tavrı tutumu o insana bir saygı olup olmadığını kanıtlar.

Saygı karsındaki insanın

varlığını kabullenmek ve

onun düşüncelerini kabul

etmese bile onun

düşüncelerinin

dinlenmeye değer

olduğunu ona

hissettirmektir.

Saygıyı kazanmanın 6 temel yolu ; İyi bir örnek

olun, Egonuzdan sıyrılın, İstikrarlı bir karaktere

sahip olun, Karışık olan konuları basite

indirgeyin, Güvenilir olun, Konuşmalarınızı

saygı çerçevesinde yapın. Saygınızı eksik

etmeyin.

Nezaket ilişkilerde

ince, zarif ve ölçülü

olmaktır. Yaşamı

kolaylaştırmak ve

ilişkileri düzenlemek

açısından nezaketli

olmak önemlidir.

Nezaket kurallarına

uymak, kibar olmak

belirsizliği azaltır ve

istikrar sağlar

Nezaket kurallarından bir kaçını özetleyecek olursak ;

Arkanızdan gelen biri varsa kapıyı tutun ve bekleyin,

yüzüne bırakmayın.

Sizin için kapıyı tutan birine teşekkür edin, görevi farz

etmeyin.

Tanımasanız da asansörde, sosyal alanda yakın

mesafede selam verin ve size verilen selamı alın.

Dinleyin, dinliyor-MUŞ gibi yapmayın.

İnsanların sözünü kesmeyin, zaruriyetten olursa

„‟kusura bakmayın‟‟ diyerek lafa girin.

Bir davet alırsanız icabet etme

durumuz yoksa ,kibarca

gelemeyeceğinizi bildirin.

Bir şey rica ederken ,LÜTFEN demeyi

öğrenin, yapıldığında TEŞEKKÜR

etmeyi bilin.

Davet edilmediğiniz toplantılara iştirak

etmeyin. Davet edilmediğiniz için

küsmeyin.

Saygı ve nezaket kurallarına uymak

diğer insanlara saygı göstermektir ve

onların duygularına önem verdiğiniz

mesajını göndermek demektir. Toplum

hayatının düzenlenmesinde etkili olan

genel bu kurallara uyan kişileri; terbiyeli,

saygılı, nazik şeklinde nitelemek

mümkündür.

Yardımlaşma;

birlikte çalışmak ya

da yardım etmektir.

Yardımlaşma ve dayanışma

sayesinde toplumda barış ve huzur

ortamı oluşur. İnsanlar arasındaki

eşitsizlikler son bulur ve kardeşçe

bir yaşam sürülür. Bu yüzden

yardımlaşma ve dayanışma

önemlidir.

Yardımlaşma ve

dayanışma sayesinde

toplumda barış ve huzur

ortamı oluşur. İnsanlar

arasındaki eşitsizlikler

son bulur ve kardeşçe bir

yaşam sürülür. Bu

yüzden yardımlaşma ve

dayanışma önemlidir.

Bizim kültürümüzde nezaket çoğu zaman

maalesef yapmacık görgü kurallarına uymaktan

ibaret zannediliyor. İnsanlar nazik olmayı

gereksiz bir protokol gibi gördüklerinden, en

yakınlarına karşı “nasılsa o benim içimi biliyor”

diye düşünerek kaba davranmaktadırlar.

Bir insanın başka

insanların düşüncelerine,

yaşam tarzlarına,

dinlerine, dillerine,

hareketlerine ve daha

bunun gibi birçok duruma

duymuş oldukları saygı

ve sevgi anlamına

gelmektedir.

İnsanların birbirlerine nazik davrandıkları bir dünya,

herkes için daha yaşanılır bir dünyadır. Tanımadığımız

birisine kapıyı tutmak, teşekkür etmek, yol vermek, yer

vermek, nazik konuşmak, yardımcı olmak… sadece o

insanın dünyasını değil herkesin dünyasını aydınlatır.

Trafikte, evde, işte hatta sokakta istemediğimiz bir durumla

karşılaşınca gösterdiğimiz ilk tepki sinirlenmek veya

karşımızdaki kişileri üzecek sözler ya da davranışlar sergilemek

olur. Tüm bu olumsuz davranışları atarak aile, iş, çevre ve

günlük akan trafik ortamında uygulayarak mutlu olmayı ve mutlu

etmeyi başarabiliriz.

Sabır, olacak bir şeyi

beklerken mevcut koşullara

dayanabilme, kendini

tutma, beklerken olumsuz

düşünmeme anlamlarına

gelir. Kısaca kendini tutma,

tahammül,

katlanma, dayanma

gücü olarak ifade edilir.

Trafikte sabırlı olmaya

çalıştığımızda yaşadığımız her olayı

zararla atlatıp, sinirlilikle karar verip,

aniden ve düşünmeden

yapacağımız ve de sonundan

pişman olabileceğimiz durumlardan

kendimizi korumuş oluruz.

Sabırlı olduğumuz süre içinde diğer insanlara karşı

daha hoşgörülü, beklentilerine de daha duyarlı

oluruz. Etrafımızda olan bitenin farkına varırız.

Sabırsızlık, iletişim kurma yeteneğimize zarar

verebilir. Karşısındakiyle anlamlı sohbetler yapacak

kadar sabrı olmayan bir kişi, düşünmeden

konuşmaya eğilimlidir

mutlaka trafik kurallarını

öğrenmeli ve onlara

uymalıyız. Sorumluluk

kapsamında bizler de birey

olarak Trafik kurallarını

öğrenmeli, bu kurallara

uymalı ve büyüklerimizin de

uyması konusunda onları

uyarmalıyız.

Sorumluluk duygusu

doğuştan gelmez ancak

doğumdan başlayıp tüm

hayat boyunca süren,

öğrenilmesi ve

kazanılması zorunlu

olan bir davranış

şeklidir.

Bu insanlar kendi sorumsuzluklarıyla hayatlarını çok

güzel bir şekilde devam ettirirken, karşılarındaki insanı

ne kadar zor durumda bıraktıklarının farkında bile

olmazlar.

Kaza oranlarında uykusuzluk ve yorgun kalma

durumunda, trafik güvenliği açısından çok

ciddi tehlikelerin ortaya çıktığı görülmektedir.

Çeşitli nedenlere bağlı olarak dikkat dağınıklığı

yaşayan kişiler, araç kontrolünü sağlamakta

zorlanmaktadır ve bu durumun etkisiyle trafik akışını

takip etmekte güçlük yaşamaktadır.

Alkol almış kişinin dikkati dağılmaktadır.

Güvenli alkol limiti yoktur en doğrusu, hiç alkol

almadan araç kullanmaktır.

Diğerkâmlık, “başkalarının

yararını da kendi yararı

kadar gözetme” ya da

“diğer insanlara maddi veya

manevi kişisel çıkar

gözetmeksizin yararlı

olmaya çalışma ve

„bencillik karşıtı

hareketler‟de bulunma”

olarak tanımlanır.

Herhangi bir şeyden

kendi arzusu ile

vazgeçmeye feragat

adı verilir

Feragat kavramında istediği herhangi bir şeyden

kendi arzusu ile vazgeçmek duygusu hakimken,

diğerkâmlık olgusunda ise anlamakla birlikte

diğer insanlara maddi veya manevi kişisel çıkar

gözetmeksizin yararlı olmaya çalışma gibi bir

erdem söz konusudur

Diğerkam olmak fedakarlığın bir diğer

adıdır .Diğerkamlık önce ben yerine önce

sen veya o diyebilmektir.

Diğerkam olan insanlar hem kendileriyle barışık

olarak şahsi olarak mutlu olurlar hem de topluma

faydalı bir birey olarak toplumsal huzurun

sağlanmasına büyük katkıda bulunurlar.

Özellikle trafikte dezavantajlı gruplar olan

çocukların, yaşlıların ve engellilerin

yardıma daha fazla ihtiyacı olabilir

toplu taşıma araçlarında, duraklarda, havalimanlarında,

terminallerde, hastanelerde ve çeşitli kalabalık alanlarda

bulunan engelliler, hastalar, gaziler, hamile bayanlar ve

yaşlılar için ayrılmış olan koltuklar, diğer vatandaşlar

tarafından sorumsuzca kullanılabilmekte ve bu sebeple

engelliler, gaziler, hamile bayanlar ya da yaşlı kişiler,

kendilerine ayrılmış olan koltuk hizmetinden

faydalanamamaktadırlar.

Trafikte yapılan hatanın telafisi mümkün değildir. Bu

nedenle; trafik kurallarına eksiksiz olarak uyulması

hususunda gerekli anlatımları ve eğitimleri almaları

gerekmektedirler.

5199 sayılı Kanunun 21. maddesi uyarınca “Bir hayvana

çarpan ve ona zarar veren sürücü, onu en yakın

veteriner hekim ya da tedavi ünitesine götürmek veya

götürülmesini sağlamak zorundadır.”

İletişim, duygu ve düşüncelerin çeşitli araçlarla kanallar

arasında gerçekleştirdiği kodlamadır

Gün içinde farklı farklı rollere bürünür, karşımızdaki

kişiye değişik mesajlar veririz. Peki hiç düşünüyor

muyuz; bu mesajlarla aslında neyi söylemek isteriz?

Trafikte kurulan güzel iletişim, kişilere karşı güler yüzlü, nazik ve

hoşgörülü davranmak, yolcuların biniş ve inişlerini kontrol etmek,

araç tam ve trafiği aksatmayacak şekilde durduktan sonra güvenli bir

biçimde trafiği yönlendirmek insanlara ve hayata daha pozitif

yaklaşımı sağlamak gerçekten insan psikolojisi ve karşıdaki insanın

size karşı olan tavrını etkiler.

Öfke, herkesin kendi kişisel meselesi olan alana

dokunulduğunda hissedebileceği bir duygudur, her

zaman her yerde hissedilebilir. Önemli olan kişinin

kendi öfkesini tanıması ve yönetmesidir

Sürücülerin trafikte öfkelendikleri zaman,

öfkelerini sözel, bedenle, araçla ve uyum

sağlayıcı/yapıcı şekilde olmak üzere dört farklı

biçimde ifade ettikleri belirtilmektedir

Kişilerin bu duyguyu hissettikleri anda, bu duyguyu analiz etmek için

kendilerine kısa bir nefes ya da dikkat dağıtma molası vermeleri, ardından

“Ne düşündüm, bu olayın benim için anlamı neydi de ben öfkelendim?”

diye kendilerine sormaları ve yerine kendilerini rahatlatabilecek bir

düşünce üretmeleri öfke yönetimini kolaylaştırabilir.

Empati; bir başkasının duygularını, içinde bulunduğu durumu ve nasıl

hissettiğini anlamak olarak kısaca tanımlanabilir. Buna ek olarak,

empati kendi duygularını başka nesnelere yansıtmak anlamında da

kullanılmaktadır.

Trafikte empati kurarak, yani karşı tarafın şu anki ihtiyacı ne olabilir,

ne yaşıyor olabilir sorusunu kendimize sorarak; düşünce ve

duygularımızın, beden dilimizin ve eylemlerimizin farkında olarak, olup

bitenlere gerçek bir merakla yaklaşarak problem çözmeye odaklanmak

önemlidir.

İletişimin dili olan dönüş lambaları ( sinyaller) kullanılmalıdır. Bu ışıklar

kullanılarak zamanında doğru mesaj verilmelidir. Bir anda ancak bir

sürücü sollama yapar, bu sürücü kaynak konumunda olur ve mesajını

uygun sinyalini yakarak verir, diğer sürücü bu mesajı aldıktan sonra

gerekli doğru davranışı göstermek zorundadır.

Trafik denetim görevlileriyle iletişim kuran sürücünün, trafik adabı

açısından özen göstermesi gereken davranış şekli empati kurarak

gerekli yardım ilgili görevliye sunulmalıdır. Karşısındaki kişiyi

suçlayıcı ifadelerden kaçınılmalı, empati kurulmalı, karşısındaki kişiye

saygı duymalı, ve karşısındaki kişiyi dinlemelidir.

Bu alandaki çalışmalar bazı kişilik özelliklerinin kaza yatkınlığını

belirlemede öne çıktığını göstermektedir. Bunlar arasında en sık adı geçen

özellikler, saldırganlık, duyguları kontrol etme yetersizliği , duygusal

dengesizlik, A Tipi davranış örüntüsü, düşük zihinsel yönelim ve kısıtlı

karar alma ya da problem çözme becerileri, güç ve prestij aramaya yönelik

davranışlar, heyecan ve uyaran arama güdüsü, kızgınlık, öfke, depresyon,

kişisel yetersizlik hissi ve aşırı risk alma eğilimi gibi sürücülerde kişilik

özelliği göstermektedir.

Heyecan arama daha çok hız nedenli kazalarla ilintili iken, dikkat

sorunu olanlar daha çok kavşaklarda kaza yapmaktadırlar. Sürücü

davranışları ve becerilerinin ötesinde bir kişilik özelliği olarak heyecan

aramanın kazaları yine etkilediğinin tespiti yapılmıştır.

Heyecan duygusu kişinin günlük hayatında önemli bir yer tutar. İlk

defa araba kullanma, yeni bir işe başlama, tanımadığı fakat onun için

önemli olan kişiler arasına katılma vb. kişilik farklılıkları olsa da hemen

herkeste belli bir heyecan meydana getirir

Dikkati dağılan sürücüler aracın kontrolünü sağlamakta zorluk

çekmeye, yoldaki işaret ve levhaları kaçırır ve trafiğin akışı içerisinde

diğer araçları takip etmekte zorlanmaya başlarlar. Dikkati azalan

sürücülerin trafik güvenliğini tehlikeye atmalarından dolayı bu tip

belirtileri yaşayan sürücülerin mola vermeleri ve bir süre dinlenmeleri

gerekmektedir.

İnsan kendi çıkarının peşinden koşarken de, rekabet ederken de,

yarışırken de başkalarına saygılı ve nazik olabilir. En sert

konuşmaları, en zorlu pazarlıkları, en yıkıcı kararları bile içine

nezaket katarak yapabilir. İnsan isterse hayata daha olumlu bir

bakış açısıyla bakıp, kendi davranışlarıyla ortama iyilik ve güzellik

katabilir.

Mağdur olma durumudur. Bu

kişilerde mağduriyet duygusu ve diğer kişilerden

sempati beklentisi hakimdir.

Alkollü araç kullanma veya başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı

bakımından bir tehlikeye neden olacak şekilde trafikte araç

sürülmesiyle veya trafik kazasına neden olunmasıyla meydana gelir.

Trafiğin seyrini bozacak şekilde; duraklama yapan, yavaşlayan,

aracın motorunu durduran ya da araçtan inen sürücülere idari para

cezası ve 20 ceza puanı uygulanır. Tüm sürücüler trafik işaret ve

işaretçilerine, trafik kurallarına uymak zorundadır.

Bundan böyle trafikte, başka bir aracı rahatsız eden, selektör

yapan, taciz edenler, Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 123.

maddesindeki "kişilerin huzurunu ve sükûnunu bozma" suçunu

işlemiş sayılabilecek. TCK 123, bir yıla kadar hapis cezası ile

cezalandırılacağı hükmü bulunmaktadır.

Araçlarda emniyet kemeri, motosikletlerde kask takılmalı, aracın

emniyeti için park yerine park edilmeli. Trafik kurallarına uyulmalıdır.

Basit uyarıların dışında özellikle ortalama hızın daha yüksek olduğu

şehirlerarası yollarda trafikte seyahat güvenliği açısından daha da

dikkatli davranmak gerekir.

Stres vücutta ve zihinde, içsel ya da dışsal bir

uyarana karşı verilen tepkilerin genel adı. Hava

koşullarından çalışma temposuna, işsizlikten aile

içi gerilime kadar birçok faktör aşırı düzeyde stresi

doğurabilir.

Sürücü stresinin; kavşak stresi, sürücülükten

hoşlanmamak, araç sollaması ve sürekli hazır olma,

sinirlenme durumunda saldırganca araç kullanma,

sürüş saldırganlığı, risk alma, trafik akışının yoğun

olduğu saatler olarak oluşturulmuş 8 faktörden

oluştuğunu tespit etmişlerdir.

Stresle başa çıkma yöntemlerinden birkaçını şöyle sıralayabiliriz.

Zaman Yönetimi, Problem Çözme Teknikleri Kullanma, Aşırı

Genellemelerden Kaçınma, Kişiler Arası İlişkileri Geliştirme,

Sosyal Etkinlikleri Geliştirme gibi etkinlikler rutinlerin

oluşturduğu stresten uzaklaşmak için yararlı olmaktadır.

Trafik kurallarının konulmasının başlıca

sebeplerinden biri de kişilerin trafikteki haklarının

belirlenmesidir. Hem trafik düzeninin bozulmaması

için hem de trafikte başkalarının hakkını

çiğnememek için trafik kurallarına muhakkak riayet

edilmelidir.

Trafik kazası geçiren kişiler, canlarına bir zarar gelmese bile psikolojik

olarak zarar görürler. Kişilerin bu bozuk psikolojileri ailelerine ve

topluma olumsuz yansır. Ekonomik olarak dezavantajlı konumda olan

dar gelirli aileler hem tıbbi gereksinimlerin maliyetleri hem de bu

yaralanma veya ölüm neticesinde düşen gelirleri nedeniyle en büyük

mağduriyeti yaşamaktadırlar.

Yeryüzü çevresinin bir unsuru olan hayvanların bazı

haklara sahip olması ve bunların hukuk alanında

korunması düşüncesi görece olarak yeni olup, doğanın

özgün yapısının bozulmasının insan yaşamını

doğrudan etkilemesi nedeniyle gündeme gelmeye

başlamıştır.

Trafik kazası sonucu meydana gelen maddi hasarlar,

yetişmiş insan gücü kaybı ve yaralananlara yapılan

sosyal güvenlik harcamaları ülke ekonomisine büyük

zarar vermektedir.

İhlalleri şu şekilde sıralayabiliriz:

Araç eksozundan çıkan zehirli gazlar havanın kirlenmesine neden olur

Havayı kirleten gaz ozon tabakasını deler ve zararlı güneş ışınları dünyanın

dengesini bozar

Zararlı gazlar küresel ısınmaya neden olur

Zararlı gazlar bir çok hastalığa neden olmaktadır

Gürültü kirliliğine neden olur

Yaşama hakkı, en temel haktır. Diğer tüm hakların

kullanımı ve varlığı bu hakka bağlıdır. Bu yönüyle

yaşama hakkı mutlak bir haktır. Kişi maddi ve manevi

olarak birçok zorluk ve fedakârlıklarla yetişkin hale

gelmektedir.

Trafikte seyredenlerin çevre kirliliğini önlemek için

hepimize düşen görevler vardır. Bunlardan birkaçı çöpler

yerlere atılmamalı, çöp kutuları kullanılmalı, yerel

yönetimler kanalizasyon ve alt yapıları geliştirilerek

taşması önlenmeli, zararlı canlıların hızlı bir şekilde

çoğalması önlenerek kirlilik azaltılabilir.

Kültür geniş anlamda tüm insan düşüncelerini ve davranışlarını

kapsar. Güvenliği de içine alarak, inanışları, davranış biçimlerini,

alışkanlıkları, değerleri, kuralları, yani günlük aktiviteleri

içerisinde insanların, rehber edindiği her şey onların kültürünü

oluşturur. Değişik gruplarında değişik kültürleri vardır.

Trafiğin alt yapısı insandır. Bütün insanlar ister sürücü

ister yolcu ve isterseler yaya olsunlar her an trafiğin

içindedirler ve trafiği yaşamaktadırlar. Bu neden ile

insanlar kendilerini trafikten soyutlayamazlar.

İnsan, araç kullanırken dış ve iç uyaranların etkisi altında olup

trafikte engellenmektedir. İnsan duygu durumunun etkisinin altında

kalarak davranışlara yönelmektedir. Bilinçlilik derecesine göre

duygular da değişiklik göstermektedirler.

Sürüş esnasında sürücülerden biri tarafından sergilenen

saldırgan ve hırçın davranışların dalga etkisi yaratarak diğer

sürücülerde de benzer davranışlara neden olduğunu, bu sürücü

yoldan uzaklaşmış olsa dahi tehlikeli durumlara ve hatta

kazalara neden olabildiğinin tespiti yapılmıştır.

İnsanın yaşamı boyunca sahip olması gereken en önemli

özelliklerden biri özdenetimdir. Yani başka ifadelerle kendi

kendini denetleme, kontrol altında tutma, aşırılıklardan,

zararlılardan kaçınma veya bir amaca ulaşabilmek için kişinin

tepkilerini, davranışlarını yada başka amaca yönelme eğilimini

denetleyip kısıtlamasıdır.

Trafik insanların gelişmişlik düzeylerini karayollarında dışa yansıtan bir

kültür aynasıdır. Gelişmiş ülkelerde eğitim ve kültür düzeyi yüksek

ülkelerde trafik akışı çok daha sağlıklı ve güvenilirdir. Öz denetim

eğitiminde ilk temel yaklaşım, kişinin ne yapıp, yapmaması gerektiğini

açıklama, ona yol göstermek yani trafikte olduğu gibi onu, eğitimden

geçirmektir.