tuesday 21 01 14, volume # 9, issue # 7
DESCRIPTION
RAG MAMOUL’s aim is to produce, broadcast and publish a digital communication journal that will be distributed throughout a vast network of 25,000+ qualified Armenian recipients, in Armenia and the Diaspora. Articles from well-known authors, issues affecting Armenia and Armenians, reports of events organized in Armenia and the Diaspora, press releases and general commentary/viewpoints will be the mainstay basis of this undertaking. By taking advantage of modern technology, we will be disseminating acceptable (Edited) information, in as many languages as possible, and will endeavour to publish at least one article per day at the minimum. This massive and growing digital reach, should be very attractive to concerned columnists, readers and advertisers as it will be prepared and presented in a visually simple, easy to read and attractive format.TRANSCRIPT
è²Î زØàôÈ ՊԱՇՏՕՆԱԹԵՐԹ՝ ՌԱՄԿԱՎԱՐ ԱԶԱՏԱԿԱՆ ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹԵԱՆ
Սփիւռքահայ Պատմաբան.
Ինչպիսի՞ Երկիր Պիտի Լինի Հայաստանը
ՄԱՐԻՆԷ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ
Երեքշաբթի, 21 Յունուար 2014 9րդ Տարի, Թիւ 7 էջ 1
Դաւանելով ռամկավար եւ ազատական սկզբունքներ, կը հաւատանք բազմակարծութեան եւ ազատ խօսքի իրաւունքի:
Հետեւաբար՝ հոս հրատարակուած գրութիւնները անպայման չեն արտայայտեր խմբագրութեանս տեսակէտը:
Կամքէ անկախ սպրդած վրիպակներու պարագային, կ՛ապաւինինք յօդուածագիրներուն եւ մեր ընթերցողներուն
ներողամտութեան:
Թալին Սուջեանը պատմաբան է, բնակւում է Միւնխէնում, աշխատում է Լիւդվիգ-
Մաքսիմիլիանի համալսարանի Արեւելագիտութեան ինտիտուտի թրքագիտութեան
ամբիոնում իբրեւ գիտաշխատող: 2013 թ. Դեկտեմբերին Հայաստանի Հանրապետութեան
սփիւռքի նախարարութեան հրաւէրով մասնակցել է խորհրդաժողովի, որին հրաւիրուած
էին Եվրոպայի, Միջին Արեւելքի, Հիւսիսային եւ Հարաւային Ամերիկայի արեւմտահայ
մտաւորականներ, քաղաքական գործիչներ: Կային նաեւ Հայաստանից ներկայացուցիչներ:
-Հեռախօսով ինձ ասել էին, որ խօսուելու է Հայաստանի եւ սփիւռքի յարաբերութիւնները
վերանայելու ծրագրի կամ այդպիսի ծրագիր կազմելու փափաքի մասին: Յետոյ
խօսակցութիւնների ընթացքում յայտնի դարձաւ, որ մենք տարբեր բաներ ենք հասկանում
տարբեր կոնցեպտների շուրջ: Այդ կոնցեպտներից մէկը հայրենիքի մասին էր: Ընդհանուր
հասկացութիւն կար՝ ազգ-պետութիւն, այդ թւում` Հայաստանը եւ դրան պատկանող
սփիւռքը:
Կայ սփիւռք, որը Հայաստանինը չէ, ստեղծուել է
Հայաստանի անկախութիւնից առաջ` մեծամասնութեամբ
19-րդ դարի վերջից մինչ 1915 թ. եւ յետոյ, որը
արեւմտահայերի սփիւռքն է: Կայ նաեւ Հայաստանի
անկախութիւնից յետոյ կազմուած հայաստանեան սփիւռք:
Այս երկուսին միասին Հայաստանին պատկանող մէկ
սփիւռք կոչելու մօտեցումը երեւակայական է եւ կ'ուզէ ազգ-
պետութեան գաղափարի շուրջ դասաւորել սփիւռքը:
Ուրեմն, պէտք է տեսնել այդ տարբերութիւնները, խօսել
դրանց մասին, խօսել հայագիտական մտքերի մասին, մէկ
կողմ դնելով երեւակայական, իդեալականացված,
վերացական, «մէկ ազգ, մէկ հայրենիք»-ի մօտեցումը, եւ դրա
համեմատ որոշենք առաջիկայ քայլերը: Կարծում եմ, որ այս
տարբերութիւնների ամենակարեւոր դրսեւորումն էր
Թուրքիայի հետ արձանագրութիւնների ստորագրման շուրջ
տեղի ունեցած հակազդեցութիւնը սփիւռքի համայնքներում:
Պէտք է դասեր քաղել կատարուածից:
Թալին Սուջեան
Երեքշաբթի, 21 Յունուար 2014 9րդ Տարի, Թիւ 7 էջ 2
ՌԱԿ ՄԱՏԵՆԱՇԱՐ
Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան նորագոյն
նախաձեռնութիւնը՝ ի սպաս Հայ դպրութեան
կողմ դնելով երեւակայական, իդեալականացված, վերացական, «մէկ ազգ, մէկ հայրենիք»-
ի մօտեցումը, եւ դրա համեմատ որոշենք առաջիկայ քայլերը: Կարծում եմ, որ այս
տարբերութիւնների ամենակարեւոր դրսեւորումն էր Թուրքիայի հետ
արձանագրութիւնների ստորագրման շուրջ տեղի ունեցած հակազդեցութիւնը սփիւռքի
համայնքներում: Պէտք է դասեր քաղել կատարուածից:
-Ի՞նչ է ենթադրում քո ասածը, Թալին: Կը մանրամասնե՞ս:
-Նախաեւառաջ, ինչպէս բացատրեցի, անմիջական պատկանելիութիւն չկայ, եւ երկրորդ,
որ շատ աւելի կարեւոր է, ներկայացուցչութեան որևէ մեխանիզմ չկայ, մանաւանդ,
արեւմտահայ սփիւռքի համար: Այսինքն` սփիւռքի նախարարը պետութեան կամ
կառավարութեան կողմից որոշւում է, ըստ այդմ` այս կառավարութիւնը պէտք է լինի
Հայաստանի ժողովրդի ներկայացուցիչը Հայաստանում, բայց` ոչ արեւմտահայերի:
Երրորդ` Հայաստանը, հարկաւ, հոգեհարազատ է բոլոր հայերի համար, այսինքն` կան
հայեր, որոնք ընդհանրապէս չեն եղել Հայաստանում, բայց Հայաստանի գաղափարը
երջանկութիւն է նրանց համար կամ մտածում են, որ կայ երկիր, որտեղ հայերէն են
խօսում:
Կան հայեր, որոնք տարին մէկ անգամ գալիս են Հայաստան, 15 օր մնում, եւ դա նոյնպէս
կապ է նրանց համար, կան նաեւ սփիւռքահայեր, որոնք հաստատուել են Հայաստանում:
Հայաստանը կարեւոր է բոլորի համար, բայց երբ ենթադրենք, որ բոլորի համար էլ
Հայաստանը հայրենիք է, դա ուրիշ բան է, որովհետեւ Հայաստանը կարող է լինել մէկի
ծննդավայրը, միւսի համար` իր պապերի ծննդավայրը,: Այդ առումով Գլենդելում ապրող
տիգրանակերտցու համար որտե՞ղ է հայրենիքը:
Ուրիշ իրողութիւն կայ, որ Հայաստանի մէջ ապրող հայի առօրեան չի ապրում
սփիւռքահայը, եւ դա բնական է: Եւ կարծեմ, առօրեան շատ կարեւոր է, քանի որ այն մեր
կեանքն է:
-Ի՞նչ ես սպասում սփիւռքի նախարարութիւնից:
-Կարող է ասուել, որ եթէ սփիւռքի հայերի թիւը երեք անգամ շատ է Հայաստանում
ապրողներից, ուրեմն սփիւռքի նախարարութիւնը պէտք է: Ըստ իս՝ նախեւառաջ սփիւռքի
նախարարութեան գործը Հայաստանի մէջ է: Հայաստանի եւ սփիւռքի միջեւ կան
մշակութային, սոցիալական, քաղաքական, մտածելակերպերի բաւական կարեւոր
տարբերութիւններ: Այդ տարբերութիւնների հետ միասին ապրելու, իրար հետ կապեր
հաստատելու եւ մշակելու վայրեր պէտք է ստեղծուեն:
Երեքշաբթի, 21 Յունուար 2014 9րդ Տարի, Թիւ 7 էջ 3
-Յաջողւո՞ւմ է դա: Կա՞յ այդ գործընթացը:
-Անահիտ Մկրտչեանի հետազօտութիւնը բաւական լավ
բացատրութիւններ է տալիս մշակութային տարբերութիւնների
եւ դրանցից ծագող մարտահրաւէրների մասին: Ըստ իս`
Հայաստանը պէտք է լինի երկիր, որտեղ արեւելահայերէնն ու
արեւմտահայերէնը միասին խօսուեն եւ հասկացուեն: Առօրեայ
կեանքում Հայաստանը լինի երկիր, որը արեւմտահայ
մտաւորականութեան համար ստեղծի վայրեր, որ այդ մարդիկ
յաճախ գան Հայաստան, իրենց ուսումնասիրութիւններն անեն,
դասաւանդեն համալսարաններում, համալսարանի ուսանող-
ները կապեր ստեղծեն նաեւ արեւմտահայ աշխարհի հետ:
Վերջին տարիներին ջանք կայ գրականութեան մէջ, որ
արեւմտահայերէնով գրքեր են տպում Հայաստանում:
Սիրիայից, Լիբանանից, Իրաքից գաղթող հայեր, շատերը
տխուր առիթներով եկան եւ հաստատուեցին, բայց այսօր
Հայաստանի փողոցներում արեւմտահայերէն կարող ենք լսել:
Նոյնը կատարուեց 40-ական թթ., երբ ներգաղթ
կազմակերպուեց Հայաստան, բայց այդ մարդիկ չկարողացան
մնալ, քանի որ արեւմտահայ եւ արեւելահայ աշխարհների
տարբերութիւնները սովետական իրականութեան մէջ
չկարողացան ապրել միասին: Եթէ մեր յիշողութիւնը մի քիչ էլ
յետ տանենք, 1915 թ.-ը վերապրած եւ Հայաստան եկած
արեւմտահայ մտաւորականներին յիշենք, օրինակ, Զաբէլ
Եսայեանի մասին, որ 43-ին անհետացաւ, շատ քիչ է խօսւում
նրա մասին: Չարենցի մասին հարկաւ խօսւում է, բայց Զաբէլ
Եսայեանի մասին այդքան յաճախ չէ, որ խօսւում է, իսկ երբ
խօսւում է` շատ սահմանափակ համատեքստում:
Անահիտ Մկրտչեան
Վերջին տարիներին ջանք կայ գրականութեան մէջ, որ արեւմտահայերէնով գրքեր են տպում
Հայաստանում: Սիրիայից, Լիբանանից, Իրաքից գաղթող հայեր, շատերը տխուր առիթներով
եկան եւ հաստատուեցին, բայց այսօր Հայաստանի փողոցներում արեւմտահայերէն կարող ենք
լսել: Նոյնը կատարուեց 40-ական թթ., երբ ներգաղթ կազմակերպուեց Հայաստան, բայց այդ
մարդիկ չկարողացան մնալ, քանի որ արեւմտահայ եւ արեւելահայ աշխարհների տարբերու-
թիւնները սովետական իրականութեան մէջ չկարողացան ապրել միասին: Եթէ մեր
յիշողութիւնը մի քիչ էլ յետ տանենք, 1915 թ.-ը վերապրած եւ Հայաստան եկած արեւմտահայ
մտաւորականներին յիշենք, օրինակ, Զաբէլ Եսայեանի մասին, որ 43-ին անհետացաւ, շատ քիչ
է խօսւում նրա մասին: Չարենցի մասին հարկաւ խօսւում է, բայց Զաբէլ Եսայեանի մասին
այդքան յաճախ չէ, որ խօսւում է, իսկ երբ խօսւում է` շատ սահմանափակ համատեքստում:
-Լաւ, դու ի՞նչ ես առաջարկում: Ի՞նչ անել:
-Հայաստանում սփիւռքի նախարարութիւնը պէտք է աշխատի ստեղծել այս վայրերը, որ
Հայաստանը լինի արեւմտահայերի համար այն երկիրը, որի մէջ հանգիստ ապրելու
հնարաւորութիւն կայ: Սա ասելով հանդերձ` գիտեմ, որ Հայաստանի հասարակութիւնը
գտնւում է լուրջ դժուարութիւնների, մարտահրաւէրների առաջ` քաղաքական, տնտեսական,
սոցիալական եւ, ինչու չէ, անվերջ արտագաղթի: Սփիւռքի մէջ ներկայացուցիչ
կազմակերպութիւններ մինչ օրս չունենք, չունենք այդպիսի համակարգ: Ուզում եմ Բոխումի
համալսարանի Ցեղասպանութեան եւ սփիւռքի հետազօտութիւնների ինստիտուտի ղեկավար
Միհրան Դաբաղի մտքերին անդրադառնալ համայնքի կարեւորութեան մասին: Նա ուժեղ
համայնքներ ունենալու կարեւորութեան մասին է խօսում:
Կարծում եմ, որ շատ կարեւոր կէտ է: Համայնքային
կեանքը ենթադրում է, օրինակ, այն, որ երբ երեխայ
ունենաս, կարող ես ուղարկել նրան հայկական դպրոց,
երբ աղքատ ես, կը դիմես համայնքին, որը բիւջէից
կարող է օգնել, երբ ուզում ես համերգների գնալ,
համայնքը նաեւ ունենայ այդ կազմակերպուածութիւնը:
Այսինքն` ինքնին կեանք է դա, որի կարիքը հարկաւ
ունեն այն մարդիկ, ովքեր խօսում են այդ լեզուով, այդ
մշակոյթի մէջ եւ ինչ-որ բան են արտադրում:
Այսինքն` առօրեան եւ համայնքը պէտք է անմիջական
կապ ունենան իրար հետ, ունենան վերարտադրման
մեխանիզմ, որպէսզի համայնք ստեղծուի, իսկ եթէ
համայնք ունենաս, այդ ժամանակ կարող ես մտածել
ներկայացուցչութեան մասին:
Երեւան, Հայաստանի Հանրապետութիւն
Երեքշաբթի, 21 Յունուար 2014 9րդ Տարի, Թիւ 7 էջ 4
Միհրան Դաբաղ
www.facebook.com/RAGmamoul
We are glad to inform you that RAG MAMOUL will have a “Letter to the Editor” section, where on every Friday we will publish your letters and opinions. Your letter should preferably refer to an article that has appeared within the last seven days, and must include the writer's full name, address and phone numbers. Letters may be edited and shortened for space.
Send a Letter to the Editor to: [email protected]
Սիրելի ընթերցող,
ՌԱԿ ՄԱՄՈՒԼԻ խմբագրութիւնը հաճոյքը ունի ձեզ
տեղեկացնելու, թէ այսուհետեւ ամէն Ուրբաթ օրուայ թիւով
մենք պիտի հրատարակենք խմբագրութեանս ուղղուած ձեր
նամակները:
Ձեր նամակը կամ կարծիքը նախնըտրաբար պէտք է վերաբերի
վերջին 7 օրերուն ընթացքին մեր հրատարակած մէկ յօդուածին:
Պէտք է նկատի ունենալ նաեւ, թէ ձեր նամակը ենթակայ պիտի
ըլլայ որոշ խմբագրումի:
Advertise in
è²Î زØàôÈ
Make it reach to our 25000+
worldwide subscribers everyday
Promotional Price List
Duration Size Price
Yearly Contract
Full Page US 999$
Half Page US 599$
Bottom Banner US 399$
Monthly Contract Full Page US 199$
Half Page US 149$
Bottom Banner US 59$
Weekly Contract Full Page US 159$
Half Page US 59$
Bottom Banner US 29$
Daily Contract Full Page US 59$
Half Page US 29$
Bottom Banner US 9$
(Offer valid till 31/01/14)
All non-profit/charity events’ ads are published for free
Contact:
RAG MAMOUL is published and spread Monday to Friday all year round
HEADLINESUB-HEAD
MONTH, YEAR VOL # ISSUE #
ՄԵՐ ՆՊԱՏԱԿԸ
è²Î زØàôÈ ՊԱՇՏՕՆԱԹԵՐԹ՝
ՌԱՄԿԱՎԱՐ ԱԶԱՏԱԿԱՆ ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹԵԱՆ
Պատասխանատու Խմբագիր՝
ԱՍԱՏՈՒՐ ՏԷՎԼԵԹԵԱՆ
Խմբագրական Կազմ՝
ԴՈԿՏ. ՄԻՆԱՍ ԳՈՃԱՅԵԱՆ (Լոս Անճելըս, ԱՄՆ)
ԿԱՍԻԱ ՃՂԱԼԵԱՆ (Գահիրէ, Եգիպտոս)
ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ (Պէյրութ, Լիբանան)
ՀԱՅԿ ՆԱԳԳԱՇԵԱՆ (Մոնթրէալ, Գանատա)
ՅԱԿՈԲ ՉԱՄՔԷՐԹԷՆԵԱՆ (Սիտնի, Աւստրալիա)
ԱԼԻՆ ՊԱԼԵԱՆ (Տուպայ, ԱՄԷ)
ԿԱՐԱՊԵՏ ՍԱՅԱՊԱԼԵԱՆ (Մարսէյլ, Ֆրանսա)
ՏԻԱՆԱ ՏԷՐ ԿԱՐԱՊԵՏԵԱՆ (Պուէնոս Այրէս, Արժանթին)
Վարչական Պատասխանատու՝
ԱՆԱՀԻՏ ՉԷՕՐԷՔՃԵԱՆ
Հեռ. +374 77 00 22 11 Հեռատիպ +1 647 435 0800
ե-նամակ՝ [email protected]
ՄԵՐ ՆՊԱՏԱԿԸ
ՌԱԿ ՄԱՄՈՒԼԻ նպատակն է ազգային մեր յոյզերն ու մտահոգութիւնները տարածել
աշխարհի չորս ծագերը՝ հրապարակելով Հայրենի թէ Սփիւռքահայ մտաւորականներու
յօդուածները, հայրենիքի եւ զանազան գաղութներու վերաբերող թղթակցութիւններ, ինչպէս նաեւ
ՌԱԿ-ի հետ առնչուող հաղորդագրութիւններ, աւելի քան 25000 ե-նամակի հասցէատէրերու,
բոլորն ալ՝ Հայ ժողովուրդի զաւակներ:
Օրէ օր աճող մեր հասցէացանկը առիթը կուտայ յօդուածագիրներու, իրենց մտքի պտուղը
հանդիսացող ու կարեւոր հարցեր լուսարձակի տակ առնող գրութիւններ, մեր միջոցով, յանձնելու
հազարաւոր Հայորդիներու ուշադրութեան:
Օգտուելով ժամանակակից հնարաւորութիւններու շնորհած այլեւայլ միջոցներէն եւ
հաւատարիմ մեր առաքելութեան, օրական մէկ նիւթի դրութեամբ, ամէնէն արագ, ոչ-դասական եւ
բոլորին հասանելի կերպով, մեզի ուղարկուած յօդուածներն ու թղթակցութիւնները, մեր
գրասենեակներուն մէջ սիրով խմբագրելէ ետք, պիտի հասցնենք բոլոր անոնց, որոնք ծարաւ են
ազգային առումով կենսական հարցերու հրապարակային քննարկման եւ, առ հասարակ՝
Հայկականութեան:
Hayg Nahabed and other Armenian Legends introduces young readers to the legendary Armenian heroes like: Hayg Nahabed, Vahakn the Dragon Killer, Dork Ankegh, Ara the Handsome, and King Dikran Yervantian. Edited By: Sevag Hagopian Illustrated By: David Bedrossian
Order through email: