UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI”

FAKULTETI I EDUKIMIT

PROGRAMI PARASHKOLLOR

PUNIM DIPLOME

Tema: KËNDET E KOPSHTIT DHE RËNDËSIA E TYRE PËR FORMIMIN E

FËMIJËVE

Mentori: Kandidatja:

Prof. asoc. dr. Xheladin Zymberaj Edlira Jaka

Gjakovë, 2017

2

Ky punim diplome u mbrojt më _____________ para Komisionit vlerësues në përbërje:

1. ___________________ Kryetar

2. ___________________ Anëtar

3. ___________________ Anëtar

Komisioni vlerësues e vlerësoi punimin me notën ___.

Nënshkrimet e anëtarëve të Komisionit vlerësues:

1. ___________________ Kryetar

2. ___________________ Anëtar

3. ___________________ Anëtar

Ky punim është realizuar në Fakultetin e Eukimit, me qëllim të arritjes së titullit: Bachelor i

edukimit-Programi Parashkollor.

3

Një rrugë sfiduese dhe e

këndshme

njëkohësisht,për të

Zbuluar figurën e

puzles te bota e

fëmijëve.

4

MIRËNJOHJE

Rruga drejt përfundimit të fakultetit të edukimit ishte mjaft e gjatë dhe sfiduese. Në këtë

rrugë tatëpjetat nuk kalohej dot pa ndihmën, pëërkrahjen, mbështetjen dhe shtytjen e personave

të tjerë, të cilët, isha me fat që i kisha.

Në këtë drejtim, dëshiroj të shpreh falënderimet e mia për profesorin tim udhëheqës,

profesorin e nderuar, Prof. asoc. dr. Xheladin Zymberaj, i cili me këshillat e tij profesionale dhe

edukative bëri që ky punim të marrë këtë formë.

Një falenderim tjetër shkon për kolegët, të cilat më përkrahën dhe më këshilluan, si dhe

për të gjithë profesorët dhe profesoreshat tjera për këshillat dhe përvojat e tyre që i ndanë me ne,

të cilat do të jenëshembuj me vlerë që të më ndihmojnë në formimin e një edukatoreje shembull

për brezat e rinj.

Falënderimi për të cilin është e vështirë të gjej fjalët më me peshë, fjalët që shprehin

mirënjohjen time të pafund për përkrahjen, motivimin, mbështetjen e pakushtëzuar dhe ndihmën

sistematike, që i dedikohet familjes time.

5

PËRMBAJTJA

ABSTRAKTI.................................................................................................................... 6

HYRJE ......................................................................................................................... 7

KAPITULLI I

1. KOPSHTI NË JETËN E NJË FËMIJE

1.1. Zhvillimi i pavarësisë................................................................................ 8

1.2. Roli i prindërve.......................................................................................... 8

1.3. Përgatitja e fëmijëve për kopsht................................................................. 9

1.4. Dita e parë në kopsht.................................................................................. 10

1.5. Ide për pritjen e fëmijëve në ditën e parë në kopsht................................... 11

KAPITULLI II

1. ORGANIZIMI I MJEDISIT FIZIK TË KOPSHTIT

2.1. Mjedisi fizik i kopshtit ............................................................................. 12-15

2.2. Këndet (qendrat) e veprimtarive................................................................ 16

2.2.1. Këndi i gjuhës.................................................................................... 16

2.2.2. Këndi i matematikës.......................................................................... 17

2.2.3 Këndi i artit......................................................................................... 17

2.2.4. Këndi i shkencës................................................................................ 18

2.2.5. Këndi i rërës dhe ujit.......................................................................... 19

2.2.6 Këndi i dramës.................................................................................... 19

KAPITULLI III

1. FUSHAT E ZHVILLIMIT DHE VEPRIMTARITË PRAKTIKE MËSIMORE-

EDUKATIVE

3.1. Fushat e zhvillimit...................................................................................... 20

3.1.1. Zhvillimi gjuhësor................................................................................... 21-22

3.1.2. Zhvillimi matematikor............................................................................. 23

3.1.3. Eduimi artistik......................................................................................... 23

3.1.4. Zhvillimi social dhe personal................................................................... 24

3.1.5. Zhvillimi shkencor................................................................................... 25

3.1.6. Zhvillimi fizik dhe shëndetësor................................................................ 26

PËRFUNDIM .............................................................................................................. 28

LITERATURA ............................................................................................................. 29

JETËSHKRIMI ............................................................................................................. 30

6

ABSTRAKT

Ky punim mbështetet në argumentin se zhvillimi i fëmijëve mund të stimulohet dhe

përshpejtohet nëse ambienti ku ata qëndrojnë dhe veprojnë është i përshtatshëm dhe u përgjigjet

kërkesave të tyre. Qëllimi i këtij studimi është të hulumtojë ndikimin e mjedisit fizik të kopshtit

në zhvillimin dhe formimin e fëmijëve, gjatë periudhës së fëmijërisë së hershme. Fokusimi

kryesor i këtij punimi është se si mjedisi i kopshtit, si një komponent i rëndësishëm, ndikon në

përshpejtimin e zhvillimit social dhe emocional të fëmijëve. Si është mobiluar kopshti, si janë

hartuar skeda ditore dhe rutinat, si veprojnë rregullat që janë vendosur – të gjithë këto elemente

kontribuojnë në ndërtimin e një komuniteti të mësuari të fortë ku fëmijët ndihen të mirëseardhur,

të sigurt dhe të etur për të mësuar.

Për fëmijët parashkollorë mësimi është lojë, kurse loja është mësim dhe këto nuk ndahen

nga njëra-tjetra. Në këtë aspekt duhet përpjekur që fëmijëve t’ua përshtasim një mjedis unik.

Mjedisi dhe materialet e klasës duhet të jenë të organizuara në kënde që inkurajojnë lojën dhe

punën e fëmijëve, të njohura si qendra aktivitetesh. Lejimi i fëmijëve për të zgjedhur këto kënde,

jovetëm mbështet të mësuarit e tyre, por gjithashtu ndihmon të reduktohen konfliktet.

Sikurse të rriturit, edhe fëmijët kërkojnë një mjedis të përshtatshëm për plotësimin e

nevojave të tyre- nevoja për të qenë vetëm ose me shoqëri, angazhim dhe pushim- dhe ku ata

ndihen të sigurt dhe të vlerësuar si anëtar kontribues të një komuniteti.

Fjalët kyçe: mjedis fizik i kopshtit, kënde(qendra) veprimtarish, lojëra

7

HYRJE

Mjedisi i kopshtit është një komponent i rëndësishëm në përshpejtimin e zhvillimit social

dhe emocional të fëmijëve. Si është mobiluar kopshti, si janë hartuar skeda ditore dhe rutinat, si

veprojnë rregullat që janë vendosur?, – Të gjithë këto elementë kontribuojnë në ndërtimin e një

komuniteti të mësuari të fortë ku fëmijët ndihen të mirëseardhur, të sigurt dhe të etur për të

mësuar.

Mobilimi i mjedisit në kopsht duhet të ketë një hapësirë të gjerë për mbledhjet e grupit, por

gjithashtu duhet të përfshijë hapësira ku grupet e vogla të fëmijëve të mund të punojnë së bashku

në një vend më të qetë (si këndet e ndryshme që duhet të shkojnë deri në tre). Duke pasur një

variete materialesh që fëmijët mund t’i përdorin në qendrat ku janë të interesuar të punojnë (p.sh.

lojë e pretenduar ose kuzhina e gatimit; qendra për lojërat e matematikës, për blloqet e ndërtimit)

një qendër arti etj. krijohen mundësi të shumta për ndërveprimin e fëmijëve.

Lejimi i fëmiëve për të zgjedhur këto veprimtari jo vetëm mbështet të mësuarit e tyre, por

gjithashtu ndihmon në zhvillimin e tyre.. Hartimi i një skede që u jep fëmijëve kohë të

mjaftueshme për të vazhduar interesat e tyre dhe pajisja e kopshtit me mjedise të ndryshme

ndihmon një menaxhimin të lehtë të nevojave individuale. Rutinat që përfshijnë fëmijët në

mbajtjen e hapësirave për një farë kohe u japin fëmijëve ndjenjën e pronësisë dhe të investimit në

klasën e tyre.

Ky punim përmban tre kapituj, ku secili kapitull ka nënkapitullat e tij.

Në kapitullin e parë kam paraqitur rëndësinë e kopshtit në jetën e fëmijëve.

Në kapitullin e dytë rëndësi të veçantë ka organizimin e mjedisit fizik në kopsht si të jetë

më atraktiv për fëmijët.

Në kapitullin e tretë kam përzgjedhur disa aktivitete për gjashtë fushat e zhvillimit tek

fëmijët.

8

KAPITULLI I

1. KOPSHTI NË JETËN E NJË FËMIJE

Kopshti i fëmijëve në jetën e tyre mund të krahasohet vetëm me punë në të rriturit. Dhe në të

dyja rastet motivi kryesor qëndron midis dy poleve: "dua" dhe "nevojën" dhe nga ku do të

mbështeten lavjerrës varet nga shumë gjëra: përfshirë edhe atë se në çfarë gjendje shpirtërore

fëmija juaj do të shkojë në kopsht.

1.1. Zhvillimi i pavarësisë

Kopshti i fëmijëve - jo vetëm një fazë në jetën e një fëmije është një nga hapat e parë të

rëndësishëm drejt pavarësisë. Ky fakt nuk mund të injorohet, kështu që është e rëndësishme që

fëmija të shkoi atje me kënaqësi. Megjithatë, për fat të keq, ajo nuk mund të ndodh gjithmonë.

Është e lehtë për të gjetur një numër arsyesh objektive për të shpjeguar përse shumë fëmijë nuk

duan të shkojnë në kopshtin e fëmijëve.Para se fëmija filloi të ndiqte kopshtin, në shtëpinë e tij ai

ishte i rrethuar nga të tërë të tij, të njohur dhe të dashur.

Fillimi fëmijë kopshti mund të shoqërohet me simptoma e frikës.Kjo frikë e vetmisë para të

huajve, mjedis të panjohur, dhe protestë kundër disiplinës imponuar nga dikush, refuzimi dhe

atmosferë emocionale të kopshtit.Arsyeja ka frikë fëmija mund të jetë në Mentor, fëmijët

kolektive përshtypjet e tepërt (e cila është e rëndësishme në fillim).Fëmija është duke përjetuar, e

trishtuar pa dashuri dhe të afërmit kujdeseni. Ju duhet të përpiqet të bëjë më të madhe të këtyre

frikës, nëse jo eliminuar, atëherë të paktën të zbutur.

1.2. Roli i prindërve

Prindërit duhet të jenë të vetëdijshëm në mënyrë të qartë se sa është i rëndësishme roli i tyre për

qëndrimin e fëmijëve në kopsht. Nëse vetë prindërit e perceptojnë institucionin si një përjashtim

të përkohshëm nga fëmija, ajo do të shkaktojë atij protestë pa ndjenja. Ata formojnë gradualisht

një qëndrim negativ ndaj çerdhe-fëmija. Nëse mami dhe babi japin fëmijën në kopshtin e

fëmijëve për veten e tij, atëherë ai do të vendosë pozitivisht me interes të vërtetë që duhet të

shkojë në kopsht. Në jetën e një fëmije është një hap i rëndësishëm, i cili duhet të marrë

seriozisht dhe me një pjesë të arsyeshme të përgjegjësisë. 1

1 http://al.mednews.in.ua/tema-psikologji-child-zhvillimin-prindrit/28296-kopshti-i-fmijve-n-

jetn-e-fmijve.html

9

1.3. Përgatitja e fëmijëve për kopsht

Në mënyrë që prindërit ta përgatisin sa më mirë fëmijën e tyre për të shkuar në kopsht është e

këshillueshme që të bëjnë këto veprime:

1. Krijimi i një kopshti pozitiv në imazhin mendor. Tregojini fëmijës tuaj se si të pyesin, se si

të ecin, të këndojnë, të luajnë lojëra. Shpjegoni fëmijëve, s’i të bashkëpunojnë me kolegët e tyre,

s’i të gjenjnë miq të mirë.

2. Zgjidhni kopshtin bashkë me fëmijën. Kurrë mos i impuno një kopsht, të cilën ai nuk e

pëlqen. Nëse ju shihni se fëmija nuk e pëlqen në këtë kopsht atëherë duhet të kërkojmë kopsht

tjetër.

3. Plotësoni pritje të këndshme për moshën e kopshtit. Të themi me krenari në prani të

fëmijës dhe miqëve që ai është tashmë aq i madh sa ai së shpejti do të shkojë në kopsht. Merrni

gjithçka që ju nevojitet për kopsht së bashku, nga veshje të shkrimi.

4. Kaloni një analogji në mes të kopshtit dhe punën tuaj. Shpjegoni se për të punuar

gjithashtu duhet të përshtaten me kushtet e ndryshme.

5. Mësoni rreth rutinës së përditshme në kopsht. Fëmijët duhet mësuar se kopshti ka rregulla:

duhet fjetur me kohë, duke ngrën, duke lozur, duke mësuar dhe duke mos u grinder me njëri-

tjetrin, sepse këtu nuk e kanë përkëdheljen e prindërve.

6. Përgatitja e fëmijës për të komunikuar me fëmijët e tjerë. Ecni me të në shesh lojërash, ku

ai mund të bisedoj me fëmijët e tjerë, për të shkuar në teatër ose në ekspozit.

7. Tregoju aftësitë e vetë-shërbimit të një fëmijë. Mëso s’i të vishen vetë, s’i të ngrëjnë vetë

duke ndjekur rregullat e higjienës personale. Pastaj kopshti në jetën e fëmijës do të jetë një sfidë

e vështirë dhe do të jetë një tranzicion i këndshëm për jetë të pavarur. 2

2 http://al.mednews.in.ua/tema-psikologji-child-zhvillimin-prindrit/28296-kopshti-i-fmijve-n-

jetn-e-fmijve.html

10

1.4. Dita e parë në kopsht

Dita e parë e kopshtit është një ditë e rëndësishme për të gjithë fëmijët. Kjo ditë e shumë pritur

shfaq emocione tek fëmijët, por së pari duhet t’i përgatisin familjarët për shkuarjen e tyre në

kopsht.. Fëmijët do të përballen me situata të reja, në një mjedis të ri; do të njihen me shokë të

rinj dhe me mësuese të reja. Kurreshtja për mjedisin e kopshtit për disa fëmijë shoqërohet edhe

me ndrojtje ose me frikë, ngaqë ata po ndahen nga personat e dashur, siç janë: familjarët ose

shokët e grupit të kopshtit të mëparshëm. Ndaj mësuesja përkujdeset të nxitë emoione pozitive,

duke u kërkuar që të flasin për veten, për dëshirat dhe kënaqësitë, si dhe për përvojat e tyre të

verës, për të krijuar një frymë miqësie e familjarizimi.

Një tjetër aktivitet i zakonshëm është edhe eksplorimi i mjediseve të kopshtit, i cili organizohet

në grup. Edhe kjo është një mënyrë e mirë, e cila stimulon kujtesën dhe sensin e familjarizimit të

secilit, por bëhet edhe për të ndarë bashkë me të tjerët përvoja të përbashkëta rritjeje dhe

marrëdhënieje me të tjerët.

Fëmijët duhet:

• të pranojnë të zhvillojnë lojëra në grup;

• të respektojnë rregullat kryesore të bashkëjetesës;

• të mësojnë të thonë disa refrene të shkurtra;

• të eksplorojë me shokët mjediset e kopshtit;

•të lëvizë lirshëm dhe pa drojë në mjediset e kopshtit.

11

1.5. Ide për pritjen e fëmijëve në ditën e parë në kopsht

Çdo shtator shënon fillimin e një sfide të re në pritjen si të fëmijëve të rinj që ndjekin

kopshtin për herë të parë ashtu dhe të të tjerëve që tashmë janë familjarizuar me kopshtin, por

janë shkëputur për shkak të pushimeve. Me fëmijët të cilët rikthehen në kopsht, kjo situatë është

pak më e lehtë, ndaj mësueset duhet të tregojnë kujdes për ata fëmijë që ardhja në kopsht shënon

edhe shkëputjen nga njerëzit e tyre të dashur, siç mund të jenë: prindërit, gjyshërit, shokët e

kopshtit tjetër. Por, ka mënyra dhe teknika të ndryshme për ta bërë sa më të gëzueshme dhe

argëtuese ditën e parë për të gjithë fëmijët, pa përjashtim.

Një mënyrë e mirë dhe shumë e dobishme është të zhvillohen lojëra në grup, shumë të thjeshta

dhe të kuptueshme për të gjithë. Çdo mësuese njeh shumë lojëra popullore si p.sh. (loja “tuneli

dhe treni” me çifte fëmijësh të rreshtuar që ngrenë duart lart dhe të tjerët kalojnë përmes “tunelit”

etj.), apo lojëra që fëmijët i njohin nga frekuentimi i mëparshëm i kopshtit (“Ne jemi dy

shqiponja”, lojëra me përplasje shuplakash etj.). Këto lojëra gjallëruese janë të përshtatshme për

ta bërë me të lehtë shoqërizimin mes fëmijëve, janë të këndshme për t’u parë e dëgjuar, nxisin

dëshirën për t’u aktivizuar dhe nuk kërkojnë aftësi të veçanta e të ndërlikuara.

Një tjetër aktivitet i zakonshëm është edhe eksplorimi i mjediseve të kopshtit, i cili organizohet

në grup. Edhe kjo është një mënyrë e mirë, e cila stimulon kujtesën dhe sensin e familjarizimit të

secilit, por bëhet edhe për të ndarë bashkë me të tjerët përvoja të përbashkëta rritjeje dhe

marrëdhënieje me të tjerët.

Zakonisht, kur flitet për “pritjen” e fëmijëve në kopsht nënkuptohet marrja e të gjitha masave

paraprake, në veçanti për të siguruar që mjedisi ku fëmijët do të zhvillojnë aktivitetin ditor të jetë

sa më mikpritës, i ngrohtë, me dritë, i ajrosur, të jetë mjedis i pëlqyeshëm për ta, objektet në të të

jenë sa funksionale aq edhe tërheqëse, të vendosura në vende ku fëmijët mund t’i marrin vetë, që

ata të ndihen si në “shtëpinë e tyre”. Po ashtu e rëndësishme është që kopshti të jetë i pajisur me

rafte, me sirtarë, ku fëmijët të venë sendet personale, vende ku të vihen dosjet e punimeve, mjetet

e punës, koshin e lodrave prej pelushi, kutitë e lodrave të vogla ose të atyre prej plastike/gome

etj. Po ashtu, në ditën e parë nuk duhet të mungojë magnetofoni (ose kompjuteri, nëse është e

mundur), i cili nëpërmjet muzikës (këngë për fëmijë) ndihmon për të siguruar argëtimin dhe

ndjesinë festive, me të cilën duhet të përcillet kjo ditë e veçantë për fëmijët e për t’i lënë sa më

shumë mbresa.3

3 Rudina Çupi , 9 Miqtë e mi, f. 7,8

12

KAPITULLI II

2. ORGANIZIMI I MJEDISIT FIZIK TË KOPSHTIT

2.1. Mjedisi fizik i kopshtit

Mjedisi fizik i institucionit parashkollor, i brendshëm dhe i jashtëm, duhet të jetë i sigurt dhe i

përshtatshëm për të gjithë fëmijët, përfshirë edhe ata me nevoja të veçanta. Mjedisi fizik i

institucionit duhet t’i përshtatet interesave të fëmijëve dhe t’iu mundësojë përvoja të ndryshme

loje, eksplorimi dhe të nxëni. Në të gjithë territorin e institucionit sigurohet vëzhgimi i fëmijëve

nga të rriturit.

13

A. Mjedisi i jashtëm i institucionit është fizikisht i sigurt dhe nxit lojën dhe të nxënit.

1. Sipas nevojave të fëmijëve, oborri pajiset me një sasi të mjaftueshme mjetesh, që u përshtaten

grupmoshave dhe që mund t’i përdorin fëmijët parashkollorë.

2. Programi edukativ parashikon veprimtari që zhvillohen në oborrin e institucionit, përfshirë

këtu edhe fëmijët me aftësi të kufizuara.

3. Gjatë veprimtarive të zhvilluara në oborrin e institucionit, mesatarisht çdo fëmijë duhet të

ketë në dispozicion 5-6 m².

4. Në oborr parashikohet një vend i pajisur me mjete për secilën grup-moshë parashkollore.

5. Oborri rrethohet me mur rrethues ose me shkurre në një lartësi 2.3 m.

6. Oborri është i siguruar nga çdo mjet i rrezikshëm apo bimë helmuese.

7. Pajisjet e oborrit mundësojnë zhvillimin e veprimtarive fizike, të veprimtarive të qeta dhe lojës

së lirë.

8. Të gjitha pajisjet ndërtohen dhe montohen në mënyrë të tillë që të sigurojnë jetën dhe

veprimtarinë e fëmijëve.

9. Në oborr ndërtohet një vend i posaçëm, me hije, për të mbrojtur fëmijët nga dielli.

10.Në zonën ku montohen rekuizita, që mundësojnë veprimtari si kacavjerrja, rrëshqitja,

kolovitja etj., toka mbulohet me material të butë si rërë apo tapetë plastike.

11.Gjatë zhvillimit të veprimtarive në oborr, personeli ka nën vëzhgim të gjithë fëmijët.

B. Mjedisi i brendshëm i institucionit është i sigurt dhe nxit lojën dhe të nxënit.

1. Mjedisi i brendshëm i institucionit është i sigurt, i pastër dhe i ndërtuar në përmasa të

përshtatshme për fëmijët parashkollorë, ku përfshihen edhe fëmijët me aftësi të kufizuara.

2. Hapësira e brendshme në dispozicion të veprimtarive të fëmijëve duhet të jetë të paktën 2.5

m², pa marrë parasysh sipërfaqet e tjera si banjat, depot, zyrat etj., që përdoren nga të gjithë.

3. Mjetet e zjarrit, prizat, çelësat elektrikë dhe sendet apo objektet e tjera në përdorim të të

rriturve, nuk janë të arritshme nga fëmijët.4

4 Standardet e përgjithshme të edukimit dhe arsimit prashkollor në Kosovë (3-6 vjeç), Prishtinë,

Prill, 2006 f, 27-28

14

C. Organizimi i brendshëm i mjedisit të aktiviteteve (dhomë e aktiviteteve) përcakton mjediset

e lojës dhe të veprimtarive.

1. Mjediset e brendshme të aktiviteteve (dhomë e aktiviteteve) emërtohen saktësisht sipas

pajisjeve dhe mjeteve didaktike.

2. Mjedisi i brendshëm ndahet në disa zona dhe kënde. Ato mundësojnë veprimtari që zhvillohen

individualisht, në grup të vogël dhe me të gjithë grupin e fëmijëve, në përshtatje me shumë-

llojshmërinë e veprimtarive edukative që përmban kurrikula.

3. Në çdo mjedis të aktivitetit ka një qendër të vëzhgueshme, ku fëmija luan vetëm ose me një

shok.

4. Organizimi i brendshëm i mjedisit të aktivitetit siguron kalimin nga një qendër veprimtarie tek

tjetra, ndan veprimtaritë e zhurmshme nga ato të qeta dhe lejon vëzhgimin e fëmijëve nga

personeli.

D. Mjedisi i aktiviteteve (dhomë e aktiviteteve) është e pajisur me pajisje dhe mjete didaktike të

shumëllojshme

1. Programi parashkollor parashikon përdorimin e pajisjeve të përshtatshme për moshën dhe

nivelin e zhvillimit të fëmijëve. Në një masë të konsiderueshme ai pasqyron mjedisin familjar.

2. Realizimi i veprimtarive edukative parashikon përdorimin e mjeteve didaktike dhe pajisjeve

në përmasa të përshtatshme për fëmijët, sipas kategorive të mëposhtme: - mjete për veprimtari

artistike, - mjete konstruktive dhe blloqe, - mjete për zhvillimin e gjuhës dhe të komunikimit, -

mjete për muzikën dhe lëvizjen. - mjete për zhvillimin fizik (muskujve të mëdhenj dhe atyre të

imët) - mjete për njohjen e ambientit (ujit, rërës etj), - mjete për zhvillimin e matematikës, -

mjete për njohjen e botës.

3. Materialet dhe mjete vendosen në rafte të hapura, që mundësojnë përdorimin individual të

tyre nga ana e fëmijëve.

4. Mjete që përdoren me ndihmën e edukatorëve, vendosen në vende që fëmijët nuk mund t’i

kapin.

5. Mjetet që rrezikojnë shëndetin e fëmijëve nuk lejohen të mbahen në institucion parashkollor.

6. Të gjitha materialet dhe mjetet e mjedisit të aktiviteteve (dhomë e aktiviteteve) janë të pastra

dhe përbërja e tyre nuk duhet të ketë substanca të rrezikshme. 5

5 Po aty, f. 28-30

15

E. Qëndrimi në mjedisin e aktiviteteve (dhomë e aktiviteteve) parashikon kohën e gjumit dhe

pushimit.

1. Institucionet, që sigurojnë gjumin dhe pushimin e fëmijës në dhomë, sigurojnë edhe mjedisin e

përshtatshëm.

2. Për secilin fëmijë sigurohet krevati statik ose lëvizës, dysheku, jastëku, batanija dhe çarçafët,

të cilat duhet rregullisht të mirë- mbahen dhe të pastrohen. Secila prej tyre ka shenjen e fëmijës

dhe vendosen në mënyrë të përshtatshme që të shmangin transmetimin e sëmundjeve.

3. Për fëmijët që nuk flenë duhet të caktohet një mjedis i veçantë.

4. Në mjedisin e gjumit, krevatet duhet të vendosen në 1m distancë nga njëri tjetri. I gjithë

mjedisi duhet të jetë i vëzhgueshëm nga personeli.

F. Në mjedisin e brendshëm të institucionit përcaktohet zona e ngrënies.

1. Mjedisi i ngrënies është i arritshëm për të gjithë fëmijët.

2. Tavolinat dhe karriget, në zonën e ngrënies, vendosen në mënyrë që fëmijët të lëvizin lirisht.

3. Nëse tavolinat dhe karriget, që përdoren për të ngrënë, kanë edhe përdorim tjetër, atëherë

duhet të sigurohet pastrimi i tyre para dhe pas ngrënies

G. Mjedisi i brendshëm siguron shëndetin dhe sigurinë e fëmijës.

1. Mjediset e aktiviteteve (dhomë e aktiviteteve) e institucionit parashkollor janë të ndriçuara dhe

të ajrosura në mënyrë të përshtatshme.

2. Temperatura e mjedisit të aktiviteteve (dhomë e aktiviteteve) nuk është më pak se 18 gradë C

dhe jo më shumë se temperatura e jashtme, kur kjo e fundit eshte 26 gradë C.

3. Të gjitha pajisjet elektrike, të sistemit të ndriçimit apo të burimeve të energjisë elektrike,

vendosen në një lartësi të paarritshme nga fëmijët.

4. Mjediset e brendshme mbahen të pastra dhe të dezinfektuara për të mënjanuar insektet e

ndryshme.

5. Radiatorët, stufat e ngrohjes dhe të gjitha mjetet e tjera të ngrohjes, duhet të jenë të mbuluara

në mënyrë që fëmijët të mos i prekin.

16

2.2. Këndet (qendrat) e veprimtarive

1. Këndi i gjuhës

2. Këndi i matematikës

3. Këndi i artit

4. Këndi i shkencës

5. Këndi i rërës dhe ujit

6. Këndi i dramës

2.2.1. Këndi i gjuhës

Një nga çelësat për të ndërtuar një mjedis të pasur për mësimin e shkrimit dhe leximit është që të

kesh pajisjet e duhur me libra dhe materiale për të shkruar. Një fillim i mbarë është që të kesh 7-

10 libra për fëmijë. Aty duhet të ketë një variete zhanresh si histori, libra me piktura, libra të

rekomandueshëm, libra pa fjalë, etj... libra të mëdhenj që janë të rëndësishëm, gjithashtu. Si

shtesë, duhet të ngrihen qendra të leximit apo këndet e leximit, shkrimit dhe dëgjimit, duke pasur

librat dhe materialet e duhura në të gjithë cepat e klasës në mënyrë që të inkurajojnë fëmijët të

marrin pjesë në veprimtari për të përvetësuar shkrimin dhe leximin përgjatë gjithë ditës. Një

vend i qetë për të lexuar, shkruar, pikturuar dhe vizatuar do të kontribuojë për një mjedis ku

fëmijët do të mësojnë ta duan shkrimin dhe leximin. Materialet në këndin e gjuhës jane: lapsi,

goma, librat, shkronja magnetike, revista, gazeta etj.

2.2.2. Këndi i matematikës

Kur mendojmë krijimin e një mjedisi që mbështet të menduarin matematikor është e rëndësishme

të kujtojmë që matematika zhvillohet dhe zgjerohet edhe nëpërmjet fushave të tjera kurrikulare.

Pikërisht ashtu sikurse letërsia që mund të zhvillohet në shumë qendra aktiviteti, mund të

zhvillohet edhe matematika. Në qendrën e leximit duhet të ketë dhe libra me përmbajtje

matematikore. Në qendrën e shkrimit të përfshihen edhe mjete të thjeshta si vizore, fletore

matematike, të cilat ngjallin dhe nxisin te fëmijët e vegjël të menduarin matematikor. Duhet

pasur kujdes që demonstrimi i tabelave me numra dhe figura të ndryshme të jenë në nivelin e

syve të fëmijëve. Qendra e matematikës duhet të ofrojë një shumëllojshmëri materialesh dhe

lojërash matematikore, p.sh., blloqet u japin mundësi fëmijëve të zgjerojnë njohuritë e tyre

matematikore. Sigurimi i materialeve bazë (gurë, guaska, boçe pishe, etj) shërbejnë që të bëhen

17

koleksione të vogla, të përdorshme në situata të ndryshme duke marrë parasysh avantazhin që

matematika është e kudondodhur.6

2.2.3. Këndi i artit

Këndi i artit është vendi në të cilin fëmijët shprehin çfarë dinë dhe si ndihen. Aftësitë krijuese të

fëmijëvë shfaqen në të gjitha qendrat e veprimtarisë, por qendra e artit ndikon në mënyrë të

drejtëpërdrejtë në fitimin ose zhvillimin e aftësive krijuese dhe shprehjen e botës se tyre.

Materialet në këtë qendër fëmijët vizatojnë, ngjyrosin, thurin, presin, ngjisin, punojne me

plastelin sipas fantazise së tyre. Pra mësueset duhet të dinë se cilat materiale dhe veprimtari

duhet t’u ofrojnë fëmijëvë në këtë qendër dhe si të ndërveprojnë me tapër të nxitur zhvillimin

dhe të nxënit e tyre. Edhe pse për disa femijë puna në këtë qendër mund të jetë sfiduese, me pak

përpjekje dhe përshtatje të gjithë mund të perfshihen e të përfitojnë çdo ditë nga përvojat

artistike.7

6 Standardet e përgjithshme të edukimit dhe arsimit prashkollor në Kosovë (3-6 vjeç), Prishtinë,

Prill, 2006 f, 27 7 Lefteri Selmani – Ma. Aurela Zisi, Konceptimi dhe organizimi i veprimtarisë mësimore-

edukative në arsimin parashkollor, GEER, (2006) f. 104

18

2.2.4. Këndi i shkencës

Një mjedis që u nxit fëmijëve interesin për shkencën, është ai që stimulon kërkimin dhe

eksperimentin. Për fëmijët e vegjël, procesi i të menduarit shkencor fillon me kuriozitetin dhe

pyetjet (pse-të). Në këndin e shkencës, në klasë,vendosen punime interesante nga bota e natyrës

fizike bashkë me instrumente e mjete shkencore si lupa, matës, vazo të formave të ndryshme,

tuba, rërë, ujë, magnete, bulona, rondele, litarë. Kërkohet sigurimi i materialeve bazë (p.sh.

gurë, guaska, boçe pishe) për të ndihmuar fëmijët të vetë eksplorojnë. Në mënyrë periodike

prezantohen mjetet e reja duke zhvendosur ato të mëparshmet dhe duke rritur në këtë mënyrë

interesin e fëmijëve. Një gjë që duhet të mbahet parasysh është që interesi shkencor i fëmijëve

rritet në mënyrë të vazhdueshme veçanërisht kur njohuritë dhe aftësitë shkencore janë të

përfshira edhe në fushat e tjera kurrikulare. Për shembull, materialet fusha e artit i jep mundësi

fëmijëve të eksperimentojnë me ngjyrat në mënyrë të natyrshme duke pikturuar, duke luajtur me

plastelinë, rërë, brumë (miell+ujë). Një shumëllojshmëri librash me figura dhe tekst për natyrën,

tokën e hapësirën, botën fizike të vendosura në qendrën e leximit do të mbështeste fuqishëm të

menduarin shkencor të fëmijëve. Materialet për kërkimin shkencor duhet të jenë sa më të

thjeshta që të kuptohen nga fëmijët: një enë e vogël plastike mund të shërbejë për të bërë

eksperimentet me ujë; materialet bazë dhe të riciklueshme mund të shërbejnë për të nxitur te

fëmijët të eksperimentuarin, kërkimin. 8

8 Lefteri Selmani – Ma. Aurela Zisi, Konceptimi dhe organizimi i veprimtarisë mësimore-

edukative në arsimin parashkollor, GEER, (2006) f. 107

19

2.2.5. Këndi i rërës dhe ujit

Qendra e rërës dhe e ujit u krijon mundësi fëmijëvë të përdorin të gjitha shqisat gjatë kohës qe

kryejnë eksperimente dhe veprimtari të ndryshme me ujë dhe rërë. Rëra dhe uji janë materiale

natyrore që i joshin njenjat e fëmijës. Ato janë çlodhëse dhe puna me to fal kënaqësi. Edhe pse

rëra dhe uji janë dy veprimtari të ndara, këshillohet që ato të jenë pranë njëra-tjetrës si një fushë

e vetme interesi. Kjo mund të jetë një qendër e zhurmshme dhe mund të shkaktojë rrëmujë dhe

papastërti në klasë. Materialet që përdoren më shumë në këtë qendër janë: kova lopata, krëhëri,

format e ndryshme plastike etj. Në këtë qendër të nxënët e fëmijëve fillon me vëzhgim.

2.2.6. Këndi i dramës

Këndi i lojës dramatike është kryesore në zhvillimin e prirjeve interpretuese dhe të nxënët e

shëndetshëm të fëmijëve. Kur fëmijët përfshihen në lojën dramtike, ata thellojnë të kuptuarit e

tyre rreth botës dhe zhvillojnë shprehi që u shërbejnë për gjithë jetën. Për këtë arsye çdo klasë

duhet të ketë një qendër të tillë. Materialet bazë në një qendër të till janë: skena me elementet e

saj si veshje dhe lodra kukulle dhe të gjitha materialet që u duhen fëmijëve për të interpretuar

rolet.

Skenat duhet ndryshuar kur mësuesja vë re se fëmijët janë mërzitur dhe nuk e frekuentojnë më

këtë qendër. Loja duhet çuar përtej trajtimit të temave nga jeta familjare. Përfshirja e fëmijëve në

zgjedhjen e rolit u jep mesazhin se atapo e drejtonë vetë të nxënët e tyre.9

9 Po aty, f. 102-103

20

KAPITULLI III

3. FUSHAT E ZHVILLIMIT DHE VEPRIMTARITË

PRAKTIKE MËSIMORE-EDUKATIVE

3.1. FUSHAT E ZHVILLIMIT

Veprimtaritë praktike edukativo-arsimore janë ndërtuar sipas fushave kurrikulare, për fëmijët e

grupmoshave 3-6 vjeç, sipas linjave që duhet ndjekur dhe objektivave që duhet realizuar fëmijët,

si dhe konceptet që ata duhet të përvetësojnë.

Fushat e zhvillimit në arsimin parashkollor janë gjashtë. Ato janë:

1. Zhvillimi gjuhësor

2. Zhvillimi matematikor

3. Edukimi artistik

4. Zhvillimi social dhe personal

5. Zhvillimi shkencor

6. Zhvillimi fizik dhe shëndetësor10

3.1.1. Zhvillimi gjuhësor

Në fushën e zhvillimit gjuhësor-komunikues janë gjashtë komponentë: zhvillimi nëpërmjet

simboleve, gjuha e folur/shprehëse, gjuha e dëgjuar/marrëse, gjuha e shkruar, njohuritë rreth

librave dhe shenjave, tingulli i gjuhës dhe strategjitë e të mësuarit. 11

10 Ermioni Hoxha Cekani, Metodika sipas fushave të zhvillimit, f. 8 11 Save the children, Një botë për t’u zbuluar, f. 17

21

Zhvillimi gjuhësor tek fëmijët ....

3-4 vjeç

1. Përsërit vargje të njohura

2. Përdor fjali me katër-pesë fjalë

3. Tregon përdorimin e objekteve të njohura

4. Numëron deri në pesë

5. Gjen dhe identifikon pjesët e trupit

6. Emërton objektet në një pikturë

7. Identifikon vizën më të gjatë

8. Gjen objektin që mungon në një figurë ose ambjent

9. Identifikon konceptet: e vjetër, e re, e uritur, e vogël, dje, sot, nesër etj.

4-5 vjeç

1. Fjalori është mbi 100 fjalë

2. Mund të përshtasë ngjyrat dhe në moshën 5 vjeç emërton 3-4 ngjyra

3. 90% e asaj që thotë, është e kuptueshme

4. Mund t'i përcaktojë fjalët sipas përdorimit

5. Iu përgjigjet pyetjeve të tilla si: çfarë bën kur je i lodhur, i uritur?

6. Është shumë i gojës

7. Mund t'verbalizojë por nuk i kupton shumë pyetje

5-6 vjeç

1. Mund të përsërisë katër numra njëhifrorë

2. Pyet për kuptimin e fjalëve të ndryshme

3. Numëron dhjetë objekte

4. Emërton monedhat

5. Mund të tregojë se nga se përbëhen sendet

6. Mund të emërtojë disa objekte12

12

https://www.facebook.com/ese.dhe.projekte/posts/1582827741994865

22

DALLIMI I TINGULLIT sh DHE zh

Edukatorja u thotë fëmijëvë disa fjale dhe kërkon nga ata që t’i dëgjojnë me vëmendje. “Kur të

dëgjoni shkronjj sh, ngrini njërën dorë lart, ndersa kur të dëgjoni zh, përplasni duart një herë”.

Edukatorja shqipton qartë e me ngadalë: sheqer, libër, shami, shoqe, vesh, lëvozhgë, zhavorr,

zhapik, gozhdë,peshk, lodër etj.

Variacion: Edukatorja i thotë në vesh njërit prej fëmijëve një emër që përmban sh ose zh dhe

kërkon që t’ia thonë njëri-tjetrit me radhë deri ne fund. Fëmija i fundit thotë fjalën dhe

edukatorja i thotë nëse e kanë shqiptuar saktë apo jo. 13

13Ermioni Hoxha Cekani, Metodika sipas fushave të zhvillimit, f. 24

23

3.1.2.Zhvillimi matematikor

Në fushën e zhvillimit matematikor janë gjashtë komponentë: numrat dhe veprimet, gjeometria

dhe hapësira, modelet dhe marrëdhëniet, matjet, eksplorimi i të dhënave dhe strategjitë e të

mësuarit.

NJË GOTË ME SALLATË FRUTASH

Bëni një sallatë frutash në një tas të madh dhe vendoseni mbi truezë bashkë me një gotë (ose një

enë plastike) që do të shërbejë si masë. Gjithashtu, gjeni pjata dhe lugë plastike (me një

përdorim) për të gjithë fëmijët e grupit. Tregojuni një nga gotat (ose enët) plastike, e cila do të

shërbejë si masë. Shpjegojuni atyre, duke e demonstruar ju e para, se: kur u thoni atyre të hedhin

vetëm një gotë sallatë në pjatë, numërori 1 tregon vetëm një gotë. Pastaj kërkoni nga fëmijët që

të përdorin gotën për të hedhur nga një gotë sallate në secilën prej pjatave plastike. Së fundi,

jepini secilit fëmijë nga një lugë dhe... të nisin e ta shijojnë sallatën!14

3.1.3.Zhvillimi artistik

E gjithë veprimtaria është shoqëruar me figura hap pas hapi dhe me udhëzime të thjeshta, qe

tregojnë pikërisht se çfarë duhet të bëhet në çdo fazë të miniprojektit. Gjithashtu, janë ilustuar

materiale që nevoiten, por edhe figura që tregojnë se si duket miniprojekti kur të ketë përfunduar.

KLOUNI QË BUZËQESHË

Materialet: 10 kopsa te vogla, ngjitës, gërshër, 2 topa sfungjeri, 2 kapëse letrash, fije akriliku,

litar me ngjyrë ari, letra me ngjyrë.

- Bëni një kloun për secilin nga fëmijët e grupit. Prisni nga kartoni syte, veshët, gojën,

kapelën, kravatën, rripat e pantallonave dhe këmishën. Udhëzojini fëmijët që t’i ngjitin te

zarfi i letrës.

- Prisni ne gjysmë një top sfungjeri. Udhëzojini fëmijët që ta ngjitin gjysmen e tij në anën e

shpeshtë poshtë, në mesë të zarfit, për të formuar hundën e klounit.

- Për të bërë flokët e klounit, veproni në këtë mënyrë: mblidhni rreth dorës dy lëmshe fije

akriliku, pastaj ngjitni të dy te koka e klounit me kapse letrash me ngjyrë tjetër për kapelën,

këmishën dhe rripat e pantollonave të klounit. 15

3.1.4.Zhvillimi social dhe emocional

14 Ermioni Hoxha Cekani, Metodika sipas fushave të zhvillimit f. 42

- 15 Po aty, f. 187

24

Si mësues dhe si prindër të fëmijëvë të grupmoshave 3-6 duhet të punojmë vazhdimisht që ata të

ndihen të sigurtë në vetëvete dhe të pëlqyer apo të vlerësuar prej të tjerëve. Por shpeshherë

prindërit e kanë me aq shumë “nxitim”, sa nuk e lejojnë fëmijën të përpiqet t’i bëjë vetë edhe

veprimet më të thjeshta si p.sh. ta veshë vetë trikon, të mbathë këpucët etj. Në këtë mënyrë, pa

dashje i japim atij një mesazh të gabuar: “Ti s’je i aftë ta bësh këtë veprim”. Gjithashtu, fëmija

që keqtrajtohet në shtëpi, mund të imitojë të njejtat veprime në kopsht. Ndërsa e kunërta mund të

ndodh me prindërit që janë te durueshëm, të cilët “kanë kohë” dhe e inkurajojnë fëmijën me

fjalë. Në mënyrë të vetvetishme, ata nxisin te fëmija një qëndrim që nënkupton: “Unë mund të

bëjë gjithçka”

Këtu, më shumë se kudo, ka vend poezia nga Dorothy Laë Nolte:

Nëse nje fëmijë rritet me kritika, i mëson të dënoj.

Nëse nje fëmijë rritet me armiqësi, ai mëson të luftojë.

Nëse nje fëmijë rritet me me turp, ai mëson të ndihet fajtor.

Nëse nje fëmijë rritet me tolerancë, ai mëson të ketë durim.

Nëse nje fëmijë rritet me inkurajim, ai mëson të ketë besim te vetja.

Nëse nje fëmijë rritet me admirim, ai meson të vlerësojë.

Nëse nje fëmijë rritet me ndershmëri, ai mëson drejtësinë.

Nëse nje fëmijë rritet me siguri, ai mëson besimin tek të tjerët.

Nëse nje fëmijë rritet me miratim. ai mëson të pëlqejë veten.

Nëse nje fëmijë rritet i pranuar, ai mëson të gjejë dashurinë në botë.16

16 Po aty, f. 283

25

KUTI KAPELASH

Mblidhni një koleksion kapelash dhe vendosni në një kuti. Për shembull, kapele ushtaraku,

turbanë (si ato që lidhin sulltanët turq në kokë), kësula, qeleshe, kapel kashte, shami koke, kapel

kaubojsash, kapuça dimri, kapele polici, kaple oficeri etj. Fëmijët futin dorën në kuti, zgjedhin

një kapele, e vënë në kokë dhe shokët duhet të gjejnë se si ngjan ai. Për shembull, ngjan si

ushtar, si polic, si kaubojs etj.17

3.1.5. Zhvillimi shkencor

Në fushën e zhvillimit shkencor mësuesit dhe prindërit duhet të dinë se janë katër komponentë në

të cilat duhet të investojnë me fëmijët e tyre: shkenca fizike, shkenca e jetës, Toka dhe hapësira

dhe strategjitë e të mësuarit.18

17 Po aty, f. 300 18 Save the children, Një botë për t’u zbuluar, f. 40

26

PARASHIKIMI

Merrni një kavanoz të madh e të tejdukshëm dhe çdo ditë, pasi të mabroni veprimtarinë

mësimore-edukative me fëmijët e grupit, hidhni në të diçka që ka lidhje me temën. Për shembull,

nëse flisni për dinozaurët gjatë një jave, hidhni në kavanozin e madh disa dinozaur të vegjël, ose

arush të vegjël, gjatë javës së arinjëve etj. Kur kavanozi të mbushet, kërkojuni fëmijëve që, pa i

numëruar të hamendësojnë se sa sende mund të jenë në kavanoz. Shkruani hamendësimet e tyre

dhe ditën e fundit të javës, thuajuni fëmijëve të numërojnë dhe të tregojnë se sa sende ka në

kavanoz. Kërkoni të bëjnë krahasimin e asaj që kishin hamendësuar me numrin e saktë të

sendeve në kavanoz. Kjo veprimtari funksionon më mirë nëse kavanozi mbushet me sendet më të

mëdha, në mënyrë që t’i numëroni si grup.19

3.1.6. Zhvillimi fizik dhe shëndetësor

Zhvillimi fizik i fëmijës fillon që në trupin e nënës dhe vazhdon në vitet pas ai lind. Mendoni një

çast foshnjën e posalindur, e cila nuk ngre dotë as kokën nga supi i nënës, si dhe gëzimin e

prindërve kur tregojnë se si fëmija e ngre kokën nga supi i së ëmës dhe shikon përreth. Ky është

hapi i parë në zhvillimin fizik të fëmijës.

Ndërkaq, kur fëmija hyn në vitin e tretë të jetës së tij, fillon të ecë, të vrapoj paksa, të hedhë gjëra

dhe të kacavirret. Kur fëmija bëhet katër ose pesë vjeç, mund të vrapojë pa problem dhe është në

gjendje të ndalojë ose të kthehet shpejt pa e humbur drejtpeshimin.

Është shumë e rëndësishme që kopshtet t’u krijojnë mundësi fëmijëve që t’i zhvillojnë këto aftësi

të muskujve të fortë.20

ZGJEDH NJË

Në secilin katror shkruani një numër, shkronjë ose vizatoni një formë duke e përsëritur disa herë

çdo element. Fëmija duhet të vëzhgojë me kujdes modelin e lojës, të zgjedh një element të caktur

dhe pastaj të filloj të hidhet mbi përgjegjen e saktë nga hapësira në hapsirë, derisa të kthehet në

hapsirën fillestare.

19 Ermioni Hoxha Cekani, Metodika sipas fushave të zhvillimit, f.320 20 Po aty, f. 339 dhe 351

27

28

PËRFUNDIM

Në qendër të këtij punimi janë vendosur këndet e kopshtit dhe roli i tyre në formimin e

fëmijëvë. Që të jenë këto kënde sa më atraktive dhe tërheqes për fëmijët rolin të veçantë ka

edukatorja, e cila e pasuron me material të shumëllojshëm që bën pjesë në atë kënd. Që të

zhvillojnë të kuptuarit më mirë loja është një pikë bazë për formimin e fëmijëve.

Loja aktive është veprimtaria më qenësore e fëmijëve të moshës parashkollore. Loja duhet t’u

mundëson fëmijëve t’i zhvillojnë aftësitë motorike e njohëse, pastaj duke bashkëvepruar me

moshatarët, t’i kultivojnë shprehitë shoqërore dhe aftësit sociale duke i zotëruar sfidat

individuale e shoqërore, të zhvillohen dhe në aspektin mendor, emocional dhe moral. Loja aktive

dhe atraktive për fëmijën parashkollor dhe grupin luan rol edhe në krijim e atmosferës së

përshtatshme për jetë të shëndosh dhe bashkëveprim social.

29

LITERATURA

1. Lefteri Selmani- Ma. Aurela Zisi, Konceptimi dhe organizimi i veprimtarisë mësimore-

edukative në arsimin parashkollor, GEER 2006

2. Ermioni Hoxha Cekani, Metodika sipas fushave tëzhvillimit, Polis, Tiranë, 2010

3. “Standardet e përgjithshme të edukimit dhe arsimit prashkollor në Kosovë (3-6 vjeç)”

sipas MASHT -Prishtinë, Prill, 2006

4. Save the children, Një botë për t’u zbuluar, sipas MASHT –Shqipëri, 2010

5. Rudina Çupi, 9 Miqtë e mi,

BURIMET ELEKTRONIKE

https://www.facebook.com/ese.dhe.projekte/posts/1582827741994865

http://al.mednews.in.ua/tema-psikologji-child-zhvillimin-prindrit/28296-kopshti-i-fmijve-n-jetn-

e-fmijve.htm.

30

JETËSHKRIMI

Jam Edlira Jaka e lindur në qytetin e Gjakovës më 8.4.1995.

Filloren e kam kryer në SHMU “Zekeria Rexha” në Gjakoë.

Të mesmen e kam kryer në gjimnazin “Hajdar Dushi” në Gjakovë.

Çfar më nxiti që të studioj profesionin e edukatores ishte pikërisht mesuesja në parashkollor e

cila ishte, është dhe do të mbetet shembull gjatë këtij rrugëtimi që kam nisur.

Pastaj u regjistrova në Fakultetin e Edukimit në Gjakovë, në drejtimin Parashkollor. Me këtë

punim diplome përfundoi fakulteti dhe shpresoj që shumë shpejt të jem një mësimdhënëse e

suksesshme.