vi khuan lao

73
Company LOGO Đại Học Võ Trường Toản Khoa Y Bộ môn Vi Sinh Chủ Đề Báo Cáo: Vi Khuẩn Lao NHÓM 4 : Đại học Y Đa Khoa K5

Upload: ty-can

Post on 21-Jul-2015

1.373 views

Category:

Health & Medicine


13 download

TRANSCRIPT

Page 1: Vi khuan lao

Company

LOGOĐai Hoc Vo Trương Toan

Khoa YBô môn Vi SinhChu Đê Bao Cao:

Vi Khuân Lao

NHÓM 4 : Đai hoc Y Đa Khoa K5

Page 2: Vi khuan lao

Danh sach nhom

STT Ho va Tên Mssv Nhiêm vu

1 Đặng Thanh Điền 1253010096 Nhom trương

2 Trân Thi Hiên 1253010153 Nhom Pho

3 Nguyễn Tiến Lộc 1253010064 Thuyêt Trinh

4 Trịnh Minh Hoàng 1253010325 Soan powerpoint

5 Hoàng Đức Huy 1253010316 Thuyêt Trinh

6 Phạm Thanh Phúc 1253010110 Tim Tai liêu

7 Phi Vinh Hoang 1253010075 Tim Tai Liêu

Company Logo

www.themegallery.com

Page 3: Vi khuan lao

Muc Luc

1.Tom tăt lich sư nghiên cưu bênh Lao.2.Tinh hinh măc lao thê giơi va Viêt Nam.3. Chương trinh phong chông Lao Quôc Gia

2014.4.Tac nhân va cơ chê gây bênh.5.Đăc điêm vi khuân Lao.6.Cơ chê gây bênh7.PP Nhuôm Ziehl-Neelsen.8.Chuân Đoan-Điêu tri-Phong bênh

Company Logo

www.themegallery.com

Page 4: Vi khuan lao

•Công cuộc đấu tranh của loài ngưòi với bệnh lao đã trải qua nhiều thế kỉ, căn bênh nay xuât hiên cung loai ngươi.•Thời Hippocrate đã miêu tả đó là bệnh làm tiêu hủy cơ thể (Phtisie), làm cơ thể suy sụp dần rồi đưa đến cái chết.

Tom Tăt lich Sư Nghiên Cưu Bênh lao

Page 5: Vi khuan lao

• 1865 Laennec mô tả khá chính xác tổn thương cơ bản của lao.

Page 6: Vi khuan lao

1865 – 1868 Villeman chứng minh được lao là bệnh truyền nhiễm.

1884 Robert Koch tìm ra được khuẩn lao, BK-Bacille de Koch sau đó ông định dùng các kháng nguyên của BK để dự phòng nhưng không thành công mà chỉ tìm được phản ứng Tuberculine, để đánh giá sự nhiễm lao của cơ thể.( vk lao con goi trưc khuân Koch).

1907: Von Pirquet tìm ra phương pháp phản ứng da để xác định tình trạng nhiễm lao (phản ứng rạch da).

Page 7: Vi khuan lao

1908: Calmette và Guerin nghiên cứu nhằm tìm ra vaccin BGD vào năm 1921

Gân 50 năm sau khi tim ra vk lao thi năm 1944: thuôc co tac dung chông lao Streptommycin ra đời.

1952: phát hiện đặc tính kháng lao của isoniazide, dù hóa chất này được tìm ra trước đó 40 năm.

Môt giai đoan mơi trong công cuôc chông lao co hiêu lưc khi thuôc đăc hiêu ra đơi:

Rimifon(1952),Rifampicine (1965), Rifampin(1972)…

Page 8: Vi khuan lao

Tinh hinh măc Lao TG

Sau nửa thế’ kỉ có thuốc chống lao, loài ngưòi tưởng răng có thê thanh toán bệnh lao một cách dễ dàng, nhưng thực tế” đã trả lơi không phải như vậy. Năm 1993, Tô chức Y tế” Thế’ giới (TCYTTG) đã công bố” mang tính khẩn cấp toàn cầu là “„.Bệnh lao đang quay trở lại với tương lai.”.

Vậy cái gì khiến cho bệnh lao không những không bị tiêu diệt mà còn bùng phát trở lại?

Có nhiều nguyên nhân, song có thê kê ra 5 nguyên nhân chính trong 2 thập kỉ cuối của thế’ kỷ 20, đó là:

(1) Sự xuất hiện của đại dịch HIV/AIDS. (2) Tình trạng nghèo đói và phân hoá giàu nghèo trong các cộng đồng dân cư. (3) Sự lãng quên mang tính chủ quan của loài ngươi tưởng rằng có thể không chế

được bệnh lao khi có các thuôc chông lao mới. (4) Tình trạng di dân tự do giữa các vùng miền trong nhiều lãnh thổ. (5) Sự xuông cấp của hệ thông y tế” do chiến tranh, khủng hoảng kinh tế, thiên

tai… đã khiến cho bệnh lao gia tăng. Như vậy chính những hoạt động của con ngưòi – đã là tác nhân chính làm cho bệnh

lao quay trở lại với tương lai. Do vậy ở nhiều Đât Nươc , công tác chông lao đã trở thành một Chương trình y tế Quôc gia.

Company Logo

www.themegallery.com

Page 9: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

1. Tình hình mắc lao trên thế giới

TÌNH HÌNH MẮC LAO

Page 10: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

1. Tình hình mắc lao trên thế giới (tt)1. Tình hình mắc lao trên thế giới

Page 11: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

1. Tình hình mắc lao trên thế giới (tt)1. Tình hình mắc lao trên thế giới

Page 12: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

1. Tình hình mắc lao trên thế giới (tt)1. Tình hình mắc lao trên thế giới

Page 13: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

1. Tình hình mắc lao trên thế giới (tt)1. Tình hình mắc lao trên thế giới

Page 14: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

1. Tình hình mắc lao trên thế giới (tt)1. Tình hình mắc lao trên thế giới

Page 15: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

1. Tình hình mắc lao trên thế giới (tt)1. Tình hình mắc lao trên thế giới

Page 16: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Trong năm 2012, ước tính có khoảng 8,6 triệu người lao phát triển và 1,3 triệu chết vì căn bệnh này (bao gồm 320 000 trường hợp tử vong trong số những người nhiễm HIV dương tính)

Ươc tinh cư 4 giây la co 1 ngươi măc lao.

Cư 10 giây thi co 1 ngươi chêt do lao,5000 ngươi chêt môi ngay.2-3 triêu ngươi môi năm.

1. Tình hình mắc lao trên thế giới (tt)1. Tình hình mắc lao trên thế giới

Page 17: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Về số người mới mắc dich hàng năm ước tính khoảng 9,4 triệu, trong đó 3,3 triệu phụ nữ, 1,1 triệu người có HIV (+).

1. Tình hình mắc lao trên thế giới (tt)1. Tình hình mắc lao trên thế giới

Page 18: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

1. Tình hình mắc lao trên thế giới (tt)1. Tình hình mắc lao trên thế giới

Page 19: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Lao đa kháng thuốc đang là một thách thức rất lớn đối với nhân loại, ước tính khoảng 0,5 triệu bệnh nhân mắc lao đa kháng thuốc với tỷ lệ 3,3% trong số bệnh nhân lao mới mắc.

kháng nhiều loại thuốc (MDR TB) xảy ra khi vi khuẩn lao trở nên kháng ít nhất hai loại kháng sinh, hay thuốc chống lao hiệu quả nhất (thuốc đầu tay).

Bệnh lao kháng trị (XDR TB) là một dạng hiếm của MDR TB mà kháng hai loại thuốc kháng sinh tốt nhất điều trị lao và tiếp tục kháng hai trong các loại kháng sinh có hiệu quả nhất trong số các kháng sinh được lựa chọn tiếp theo (lựa chọn thứ 2 sau khi kháng các thuốc đầu tay

1. Tình hình mắc lao trên thế giới (tt)1. Tình hình mắc lao trên thế giới

Page 20: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

1. Tình hình mắc lao trên thế giới (tt)1. Tình hình mắc lao trên thế giới

Page 21: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

1. Tình hình mắc lao trên thế giới (tt)1. Tình hình mắc lao trên thế giới

Page 22: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

1. Tình hình mắc lao trên thế giới (tt)2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam

Page 23: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Xếp thứ 12 trong 22 nước có số lượng bệnh nhân lao cao nhất thế giới và thứ 14 trong 27 nước có tình hình lao đa kháng và siêu kháng cao.

2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam

Page 24: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

180.000 bệnh nhân lao hàng năm (khoảng 6000 bệnh nhân lao đa kháng và khoảng 7400 bệnh nhân lao/HIV).

2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam (tt)2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam

Page 25: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Phát hiện được khoảng 60% dân số măc bệnh lao, ước tính tức là trên dưới 100.000 bệnh nhân mỗi năm.

2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam (tt)2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam

Page 26: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Theo WHO tại Việt Nam năm 2011 có 98804 case mắc lao trên toàn quốc.

2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam (tt)2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam

Page 27: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Theo báo cáo của WHO năm 2012, Tỉ lệ mắc lao mới tại Việt Nam là 188/100.000 dân;

Số người hiện mắc lao các thể là 170/100.000 dân

2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam (tt)2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam

Page 28: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Số người tử vong do lao (đã loại trừ HIV) là 21/100.000 dân.

2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam (tt)2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam

Page 29: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Như vậy, mỗi năm nước ta có 18.000 người tử vong do lao, tức là cứ 1 giờ có 2 người chết vì lao.

2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam (tt)2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam

Page 30: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Tỉ lệ mắc lao tại Việt Nam chỉ giảm có 2,8% trong giai đoạn 2007 - 2011.

Nếu tính theo mức giảm trung bình mỗi năm là 0,8% (giai đoạn 2000-2010) thì từ nay đến năm 2030, cũng chỉ giảm được chưa tới 25%

2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam (tt)2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam

Page 31: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

• Việt Nam đang cố gắng giảm được 50% số người mắc bệnh lao trong cộng đồng với tỷ lệ từ 375/100.000 người dân tại thời điểm năm 2000 xuống tỷ lệ 187/100.000 người dân vào năm 2015 và xa hơn là “chung tay vì 1 Việt Nam không có bệnh lao”.

2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam

Page 32: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam (tt)

Viêc đầu tư cho phòng chống lao mang tính quốc gia trong giai đoạn 2012-2015, đến 2020 và đến 2035 la vô cung câp thiêt.

2. Tình hình mắc lao tại Việt Nam

Page 33: Vi khuan lao

CHƯƠNG TRÌNH CHỐNG LAO QUỐC GIA

Muc tiêu cơ bản: Để giảm tỷ lệ mắc bệnh, tỷ lệ chết và tỷ lệ nhiễm lao, giảm tối đa nguy cơ phát sinh tình trạng kháng thuốc của vi khuẩn lao. Chương trình Chống lao Việt Nam phấn đấu đạt mục tiêu toan cầu do TCYTTG đề ra:+ Phát hiện ít nhất 70% số” bệnh nhân lao phổi AFB(+) mới (theo ước tính) xuất hiện hàng năm.+ Điều trị khỏi cho ít nhất 85% số” bệnh nhân lao phổi AFB(+) đã phát hiện được bang hóa trị liệu ngắn ngày có kiểm soát.3.2. Đường lối chiến lược của chương trình chống lao quốc giaLà chiến lươc DOTS – hoá trị liệu ngắn ngày có kiểm soát (Directly Observed Treatment Short Course)3.2.1. Chiến lươc DOTS là gì?Là chiến lược xuyên suôt các hoạt động của Chương trình Chông lao quôc gia. DOTS được xem là một chiến lược chông lao có hiệu quả nhất do Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo áp dụng trên toàn cầu.Có 5 yếu tố cấu thành chiến lược:- Có sự cam kết chính trị của các cấp chính quyền, đảm bảo tạo mọi điều kiện cho công tác chông lao.- Phát hiện thụ động nguồn lây bằng soi đòm trực tiếp.- Điều trị bệnh lao có kiểm soát bằng hoá trị liệu ngắn ngày.- Cung cấp thuôc chông lao đầy đủ với chất lượng tôt.- Có hệ thông ghi chép và báo cáo tôt, chính xác.

Company Logo

www.themegallery.com

Page 34: Vi khuan lao

CHIẾN LƯỢC QUỐC GIA PHÒNG, CHỐNG LAO ĐẾN NĂM 2020 VÀ TẦM NHÌN 2030

Qua văn ban trên , phong va điêu tri bênh lao mang tinh câp thiêt . Vơi sư quan tâm , phôi hơp cua nhiêu ban nganh cung như giai quyêt trên nhiêu phương diên mơi co thê phong tranh đươc.

Company Logo

www.themegallery.com

Page 35: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

1.Tác nhân gây bệnh:

Tác nhân và cơ chế gây bệnh

- Năm 1884, Robert Koch-Bac si ngươi Đưc phát hiện vi khuẩn lao bằng phương pháp nhuộm đặc biệt, phân lập vi khuẩn và cấy được các vi khuẩn này trên các môi trường nhân tạo, tái tạo bệnh lao bằng mầm cấy trực khuẩn lao.

Page 36: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Tác nhân gây bệnh

Một số đặc điểm chung của giống Mycobacteria:• Có một lượng lớn Lipid trong tế bào.• Có tốc độ tăng trưởng chậm hoặc rất chậm.• Tế bào vi khuẩn có hình dài , mãnh, đôi khi phân nhánh hoặc có dạng sợi. Điều này chứng tỏ vi khuẩn Mycobacteria có mối quan hệ gần với vi nấm • Trong các Mycobacteria gây bệnh, vi khuẩn gây bệnh lao ở người được biết tới nhiều nhất với 2 loại Mycobacteria tuberculosis và Mycobacterium bovis (gây bệnh lao ở bò). Ngoài ra M.avium (vi khuẩn lao chim) cũng gây bệnh lao cho người.

Page 37: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

• Những loại Mycobacteria khác gây bệnh giống lao ở người nhưng lại có những khác biệt về phân loại nên được gọi là vi khuẩn lao không điển hình (Atypical Mycobacterium), chúng được coi là những vi khuẩn cơ hội thường gây bệnh trên những bệnh nhân có sự suy giảm miễn dịch như bệnh nhân AIDS.

• Nhóm Mycobacteria gây bệnh thứ 3 bao gồm Mycobacterium leprae (gây bệnh phong ở người) và Mycobacterium lepraemurium (gây bệnh phong ở chuột). Mycobacterium leprae được phân biệt với các môi trường nhân tạo trong phòng thí nghiệm.

Tác nhân gây bệnh

Page 38: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

• Vi khuẩn lao có hình que dài, mãnh dẻ, có khi hơi cong, kích thước 0.2 – 0.6 x 1 – 1.4 µm. Các vi khuẩn này thường đứng riêng lẻ một mình hay xếp thành đám lớn rất khó phân biệt từng con vi khuẩn.

Hinh Thê & Kich Thươc

Page 39: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

• Vi khuẩn lao người có thể dài và mảnh hơn vi khuẩn lao bò nhưng nói chung hình dạng cả 2 đều rất thay đổi.

• Dạng phân nhánh rất hiếm thấy từ các vi khuẩn gây bệnh lao ở động vật hữu nhủ. Dạng thường thấy trong mô.

• Trong môi trường nuôi cấy đôi khi thấy dạng sợi dài và que ngắn, phồng trông giống vi khuẩn bạch hầu.

• Vi khuẩn lao không di động, không có lông, không sinh nha bào.

Tác nhân gây bệnh

Page 40: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

• Các vi khuẩn lao không nhuộm được bằng các phương pháp nhuộm thông thường như đối với các loại vi khuẩn khác.

• Do trong tế bào vi khuẩn chứa một lượng lớn chất Lipid nên chúng có đặc tính kháng lại sự xâm nhập của các loại phẩm nhuộm vào tế bào.

• Mycobacteria nói chung có thể nhuộm bằng Carbonfuchsin đun nóng hoặc để trong phẩm nhuộm tiếp xúc trực tiếp với vi khuẩn trong thời gian 5 – 10 phút.

• Một khi đã bắt màu phẩm nhuộm, vi khuẩn rất khó bị tẩy màu bởi hỗn hợp alcool – acid và do đó được gọi là kháng cồn – acid.

• Mycobacteria cũng có thể được nhuộm với phẩm nhuộm huỳnh quang. Sau đó quang sát dưới kính hiển vi huỳnh quang thấy vi khuẩn có màu vàng sang trên nền xanh đậm.

Tác nhân gây bệnh

Page 41: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

• Mycobacteria là vi khuẩn hiếu khí tuyệt đối, lấy năng lượng từ phản ứng oxy hóa các phức hợp Carbon đơn giản.

• C02 có tác dụng kích thích sự tăng trưởng của vi khuẩn. • Thời gian nhân đôi của vi khuẩn rất dài, từ 15 đến 22 giờ, so với các vi

khuẩn thường khác từ 20 đến 30 phút. • Do đó các mẫu cấy vi khuẩn lao phải ủ khoảng 6 tới 8 tuần.• Khả năng gây bệnh phụ thuộc vào số lượng BK. Độc tính của BK là ở khả

năng sinh sản, nhân lên trong tổ chức tế bào (đại thực bào).• + BK có khả năng đột biến kháng thuốc. Niacin test (+) tính khử Nitrat (+)

tính.• + BK có thể thay đổi dưới tác động của môi trường. Nhờ đặc điểm này

người ta nuôi cấy BK trong môi trường có mật để tạo ra BCG (Bacillus-Canmette-Guerin) là loại trực khuẩn không gây bệnh, dùng để tiêm chủng phòng lao.

• + BK có sức đề kháng cao với các thuốc khử trùng thông thường

Đăc Điêm Vi Khuân Lao (BK)

Page 42: Vi khuan lao

Đăc Điêm Vi Khuân Lao (BK)

Lớp vỏ ngoài của trực khuẩn lao gồm 3 lớp như sau:

- Lớp trong cùng là cấu trúc màng, có thành phần chủ yếu là các phospholipid. Các phần tử phopholipid có hai nhóm: nhóm ưa nước hướng về phía bên trong, nhóm kỵ nước hướng quay ra phía vỏ. Cấu trúc này tạo nên những màng sinh học có tác dụng giúp trực khuẩn điều hoà sự thẩm thấu của vỏ ngoài trực khuẩn.

- Lớp tiếp theo là lớp peptidoglycan như một màng polyme sinh học. Các peptidoglycan liên kết với đường arabinose và các phân tử acid mycolic tạo nên bộ khung định hình cho trực khuẩn, đảm bảo cho vỏ trực khuẩn có độ cứng của lớp vỏ như khung xương của trực khuẩn.

- Lớp phía ngoài là lớp tạo nên bởi sự liên kết giữa các acid mycolic và các chất lipid phức tạp (mycozid C, sulpholipid, yếu tố thừng cord factor và các chất sáp). Lớp này tạo nên độc tính của trực khuẩn lao và có cấu trúc làm tăng khả năng ít thấm nước của vỏ trực khuẩn, giúp trực khuẩn tồn tại bền vững với môi trường bên ngoài, chống khả năng bị huỷ diệt bởi đại thực bào và các tế bào miễn dịch của cơ thể.

- Đối với các trực khuẩn phát triển bên trong tế bào, ngoài 3 lớp nêu trên còn có lớp peptidoglycolipid phủ ngoài cùng trực khuẩn. Nó có tác dụng như chiếc áo giáp tăng cường thêm khả năng tự bảo vệ của trực khuẩn, giúp trực khuẩn chống lại được các enzym huỷ diệt tiết ra từ các tiêu thể (lysosome) của tế bào.

Cấu trúc khá hoàn hảo trên đây của lớp vỏ giúp cho trực khuẩn lao chống lại được mọi yếu tố tác động của môi trường bên ngoài, chống lại được tác động của acid và các chất kiềm ở một nồng độ nhất định.

Company Logo

www.themegallery.com

Page 43: Vi khuan lao

Đăc Điêm Vi Khuân Lao (BK)

Company Logo

www.themegallery.com

(1). Lớp lipid bên ngoài(2). Lớp acide mycolic(3). Lớp polysacharide (arabinogalactan)(4). Lớp peptidoglycan(5). Lớp màng plasma(6).Lớp lipoarabinomannan (LAM)(7).Lớp phosphatidylinositol mannoside(8). Lớp khung vách tế bào

Page 44: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Đương xâm nhâp vk vao cơ thê

• Vi khuẩn lao xâm nhập qua cơ thể chủ yếu qua đường ho hấp và tiêu hóa.

• Đường hô hấp là đường lây nhiễm thường xuyên và quan trọng nhất (lao phổi chiếm 90% tổng số lao).

• Đương tiêu hoa gây lao ruôt….. Vi khuẩn cũng có thể lây nhiễm sang thai nhi bằng đưòng máu qua tĩnh mạch rốn, nếu mẹ bị lao cấp tính (như lao kê), hoặc qua nước ối (khi chuyển dạ), nếu mẹ bị lao niêm mạc tử cung, âm đạo. Trong thực tế con đưòng truyền bệnh này lại càng hiếm gặp. Như vậy con đưòng truyền bệnh quan trọng nhất với bệnh lao là đưòng hô hâp.

Page 45: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Bệnh lao phổi khi ho (hoặc hắc hơi) bắn ra các hạt rất nhỏ lơ lửng trong không khí, phân tán xung quanh người bệnh, người lành hít phải các hạt này khi thở có thể bị bệnh.

Cơ chế gây bệnh

Page 46: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Các hạt lơ lững trong không khí có kích thước lớn bị lọc lại và lắng đọng ở bề mặt niêm mạc mũi, miệng hầu, chỉ những hạt nhỏ có kích thước 1 – 5 nm mang vi khuẩn được hít vào tận phế nang.

Cơ chế gây bệnh

Page 47: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Các mô của phế nang bị vi khuẩn xâm nhập tạo ra ổ vi khuẩn đầu tiên. Từ đây vi khuẩn được gieo rắt đến hạch Lympho trong vùng rồi đến các mô khác.

Cơ chế gây bệnh

Page 48: Vi khuan lao

Cơ chế gây bệnh

Company Logo

www.themegallery.com

Page 49: Vi khuan lao

PP nhuôm Ziehl-Neelsen

Do tê bao VK khang acid co lơp vo sap bao boc nên khi đa nhuôm đươc phưc hơp mau carbolfuchsin, phưc hơp nay se không bi tây mau bơi dung dich tây mau manh ( acid, ancool acid) tuy nhiên đê phưc hơp mau nay co thê thâm xuyên qua lơp vo sap cua VK co 2 cach :

1. Đun nong phêt nhuôm vơi dd mau carbolfuchsin thâm qua vo sap cua VK đê nhuôm mau VK.Đây la PP nhuôm nong Ziehl Neelsen.

2.Dung dd mau carbolfuchsin đâm đăc phêt nhuôm vơi thơi gian lâu vân thâm qua vo sap đê nhuôm VK.Đây la PP nhuôm nguôi Kinyoun.

Company Logo

www.themegallery.com

Page 50: Vi khuan lao

PP nhuôm Ziehl-Neelsen

Phương pháp nhuộm Ziehl Neelsen phổ biến nhất, rẻ tiền, dễ thực hiện có thể tiến hành ở mọi nơi, mọi chỗ, rất thích hợp với các nước nghèo, các nước đang phát triển.Phương pháp này có những ưu điểm sau đây:

Ưu điểm: Phương pháp này nhanh, đơn giản, dễ thực hiện. Cơ sở y tế nào có phòng xét nghiệm, có kính hiển vi quang học tốt, có thuốc nhuộm Zin-nen-xen và kỹ thuật viên được huấn luyện thành thạo về kỹ thuật nhuộm và soi tìm vi khuẩn lao là nơi đó có khả năng phát hiện vi khuẩn lao trong đờm (phương pháp này cũng có thể áp dụng để phát hiện vi khuẩn lao trong dịch màng phổi, dịch não tủy, nước tiểu...)

Company Logo

www.themegallery.com

Page 51: Vi khuan lao

CÁC THÔNG TIN CHUNG CẦN BIẾT VỀ PCR

I.1. Nguyên lý của PCR

PCR là kỹ thuật khuyếch đại số lượng ADN dựa trên trình tự ADN khuôn mẫu với quy trình tiến hành gồm 3 giai đoạn: biến tính, gắn mồi và tổng hợp kéo dài với sự trợ giúp của ADN polymerase chịu nhiệt, primers và deoxy-nucleotide triphosphates (dNTPs)

I.2. Thông số chu kỳ PCR

PCR được thực hiện với các chu trình ủ bệnh phẩm đã xử lý ở 3 nhiệt độ khác nhau tương ứng với 3 giai đoạn cần thiết cho việc tổng hợp ADN. Mỗi chu kỳ bao gồm 3 giai đoạn: Biến tính ở 90-95oC, gắn mồi ở 40-65oC và tổng hợp kéo dài ở 70-75oC. Tuỳ theo nồng độ ADN đích có trong bệnh phẩm mà xác định số lượng chu kỳ cần thực hiện, số lượng trình tự khuyếch đại càng nhiều nếu số chu kỳ càng tăng.

Company Logo

www.themegallery.com

Page 52: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Chẩn đoán

A/ Triệu chứng lâm sàng1/ Thời kỳ bắt đầua/ Triệu chứng toàn thân

- Mệt mỏi,chán ăn, gầy sút

- Sốt nhẹ về chiều tối kèm theo ra mồ hôi về ban đêm, da xanh...

Page 53: Vi khuan lao

Đặc điểm ho ra máu của người lao phổi: (# 47-52%)

Có 3 mức độ ho ra máu:+ mức độ nhẹ: <50ml,xuất hiện vào khởi đầu lao phổi.+ mức độ vừa: 50-200ml+mức độ nặng: >200ml/lần hoặc >600ml/24giờ.

Số lượng máu ho ra không song song với mức độ tổn thương lao.

Chẩn đoán

Page 54: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

3 triệu chứng thường gặp trong Lao Phổi (Theo thống kê của BS Nguyễn Anh Tuấn khoa Hô Hấp, Bệnh viện Nhi Đồng 2, TPHCM) gồm:• Ho khạc đờm (71%)

• Sốt về chiều (69%)

• Gầy sút cân (50%)

Chẩn đoán

Page 55: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

B/ Cận lâm sàng

1/ X-Quang phổi:

Có độ nhạy cao nhưng độ đặc hiệu thấp. Mặt khác, ngay với một phim cũng có sự sai lệch giữa hai người đọc trong một lần, và giữa hai lần đọc của chính cùng một người.

Chẩn đoán

Page 56: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

• Phim thường có thể thấy các tổn thương:

+ Nốt mờ (hạt kê) < 2mm

+ Bóng mờ thâm nhiễm: đường kính >10mm, dạng tròn (thâm nhiễm Assman); dạng mây mù; hình tam giác.

• Đường mờ dày 1-3mm từ rốn phổi tới vùng thâm nhiễm dưới đòn.

• Hang lao: hang nhỏ d < 2cm; vừa d =2-4 cm; lớn d = 4-6cm; d > 6cm = hang khổng lồ. Hang xơ có thành dày, méo mó.

• Dày, dính màng phổi ở đỉnh, trung thất, ở đáy phổi, góc sườn hoành, dày rãnh liên thùy.

Chẩn đoán

Page 57: Vi khuan lao

• Hình ảnh hang lao phổi phải và xẹp toàn bộ phổi trái (khí quản & các cơ quan trung thất bị kéo lệch về bên

trái), vòm hoành bị kéo lên cao do tổn thương lao co kéo.

• Hình ảnh lao thuỳ trên phổi trái & vòm hoành trái bị kéo lên cao do tổn thương lao co kéo

•Hình ảnh tổn thương lao toàn bộ cả hai phổi

Page 58: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Hang lao

Chẩn đoán

Page 59: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

- Phương pháp dễ thực hiện độ tin cậy rất cao, rẻ tiền nhưng độ nhạy không cao.

- Kết quả ghi nhận theo ký hiệu sau:

Kết quả soi Kết quả đọc Phân loại

> 10 AFB/vi trường Dương tính 3+

1 – 10 AFB/vi trường Dương tính 2+

10 – 99 AFB/100 vt Dương tính 1+

4 – 9 AFB/100 vt Dương tính Ghi rõ số vi trùng (5/100)

3 AFB/100 vi trường Âm tính Xin thử lại

Không AFB/100 vi trường Âm tính OAFB

2/ Xét nghiệm vi trùng :a. Soi trực tiếp

Chẩn đoán

Page 60: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

b. Nuôi cấy• Phương pháp có độ đặc hiệu 100% nhưng độ

nhạy thấp và đắt tiền, nếu dùng pp MGIT (cấy nhanh) cũng chỉ có kết quả nhanh nhất là sau 3 tuần.

• Tùy môi trường, mọc sau 6 ngày đến 4 tuần.• Có>102 thì nuôi cấy phát hiện được• Mọc 20-50 khuẩn lạc: +• Mọc > 50 khuẩn lạc: ++

Chẩn đoán

Page 61: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

7/ Xét nghiệm dịch não tủy.

Tế bào DNT đa số la Lympho. Đường DNT < 1/2 đường huyết DNT có màu vàng

Ngoài ra còn có thể thêm các xét nghiệm như: CTM, Hóa sinh máu, Điện tâm đồ, Chức năng hô hấp, CT...

Chẩn đoán

Page 62: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

1. Điều trị:a. Các thuốc chống lao thiết yếu:

Chương trình phòng chống lao Việt Nam quy định 5 thuốc chống lao thiết yếu là: Isoniazid (H), Rifampicin (R), Pyrazinamid (Z), Streptomycin (S) và Ethambutol (E).

ĐiỀU TRỊ VÀ PHÒNG BỆNH

Page 63: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

b. Phác đồ điều trị lao:

Phác đồ Iao : 2RHEZ/4RHE

- Hướng dẫn:

+ Giai đoạn tấn công kéo dài 2 tháng, gồm 4 loại thuốc dùng hàng ngày.

+ Giai đoạn duy trì kéo dài 4 tháng, gồm 3 loại thuốc là R,H và E dùng hàng ngày.

- Chỉ định: Cho các trường hợp bệnh lao mới người lớn (chưa điều trị lao bao giờ hoặc đã từng điều trị lao nhưng dưới 1 tháng).

ĐiỀU TRỊ VÀ PHÒNG BỆNH

Page 64: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Phác đồ Ib: 2RHZ/4RH

- Hướng dẫn:

+ Giai đoạn tấn công kéo dài 2 tháng, gồm 4 loại thuốc dùng hàng ngày.

+ Giai đoạn duy trì kéo dài 4 tháng, gồm 2 loại thuốc là R và H dùng hàng ngày.

- Chỉ định: Cho các trường hợp bệnh lao mới trẻ em (chưa điều trị lao bao giờ hoặc đã từng điều trị lao nhưng dưới 1 tháng).

ĐiỀU TRỊ VÀ PHÒNG BỆNH

Page 65: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Phác đồ II: 2SRHZE/1RHZE/5RHE- Hướng dẫn:

+ Giai đoạn tấn công kéo dài 3 tháng, 2 tháng đầu tiên với cả 5 loại thuốc chống lao thiết yếu (SRHZE) dùng hàng ngày, 1 tháng tiếp theo với 4 loại thuốc (RHZE) dùng hàng ngày.

+ Giai đoạn duy trì kéo dài 5 tháng với 3 loại thuốc là R,H và E.- Chỉ định: Cho các trường hợp bệnh lao tái phát, lao điều trị lại và các trường hợp bệnh lao được phân loại là “khác” mà không có điều kiện làm xét nghiệm chuẩn đoán lao đa kháng nhanh.

ĐiỀU TRỊ VÀ PHÒNG BỆNH

Page 66: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Tất cả những bệnh nhân lao, dù bệnh khu trú ở bộ phận nào trong cơ thể đều do vi khuẩn lao gây nên và đều có thể là nguồn lây. Việc giải quyết nguồn lây và bảo vệ người khỏi bị lây bệnh là hai mặt chính trong công tác phòng bệnh lao ở nước ta.

PHÒNG BỆNH

Page 67: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

Điều trị triệt để nguồn lây:Cần chú ý phối hợp đầy đủ thuốc, thời gian điều trị va phải phối hợp ít nhất 3 loại. Phải đảm bảo đủ thời gian, đủ liều lượng và thường xuyên kiểm tra theo dõi việc dùng thuốc cũng như diễn biến bệnh.

PHÒNG BỆNH

Page 68: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

b. Bảo vệ cơ thể khỏi bị lây:

• Tiêm phòng lao bằng vacxin BCG.

• Đối với người nhiễm HIV: Uống isoniazid (INH) 300 mg/ngày x 6 tháng.

PHÒNG BỆNH

Page 69: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

PHÒNG BỆNH

•Có chế độ dinh dưỡng hợp lý, tăng cường hệ thống miễn dịch, không hút thuốc lá, không khạc nhổ bữa bãi, giữ gìn vệ sinh nơi ở xung quanh sạch sẽ thoáng mát.

Page 70: Vi khuan lao

Tuyên Truyên Phong Chông Lao

Company Logo

www.themegallery.com

Page 71: Vi khuan lao

Company Logo

www.themegallery.com

PHÒNG BỆNH

Page 72: Vi khuan lao

Tai Liêu Tham khao

ykhoaonline.comGiao trinh Vi sinh VTTUVi sinh vât Y Hoc – NXB Quân Đôi Nhân

Dân Ha Nôi -2008Ykhoa.netBenhhoc.comHmtu.edu.vn/TRUC_KHUAN_LAOBai giang lao va bênh phôi cua bênh viên

lao va bênh phôi Thai NguyênCompany Logo

www.themegallery.com

Page 73: Vi khuan lao

Cam ơn lăng nghe !

Company Logo

www.themegallery.com