1. Вовед

Европска спогодба за меѓународен превоз на опасни стоки во друмскиот сообраќај

(ADR кратенката, на спогодба Accord européen relatif au transport international des

marchandises Dangereuses par Route ) содржи посебни правила за начинот на

пакување и означување на опасни материи.

Европска спогодба за меѓународен превоз на опасни стоки во друмскиот сообраќај

(ADR-European Agreement concerning the International Carriage of Dangerous Goods by

Road , на 30 Септември 1957 година) - воспоставува процедури при превозот на

опасни материи (правила на однесување на сите лица кои живеат со нив доаѓаат во

контакт со, или може да влијае врз нив на било кој начин) општите барања и барања

за опасни материи и предмети (општи правила, класификација, листа на опасни стоки

во UN бројот и писмо распоред, регулативите и слободни количини на опасни

материи, да ги ограничат количини, пакувања, како и одредби за тенкови, прописите за

набавување, условите за производство и тестирање на пакување, големи средства за

пакување, пакување и големи резервоари , прописите за превоз, натовар, истовар и

ракување) и условите во поглед на опремата за транспорт и транспортни операции

(прописите за екипажот, возила, опрема, обработка и документација барања за развој

и одобрување на тип на возила).

Опасните материи претставуваат супстанци или производи за кои превозот е

забранет или можен само под одредени услови во согласнот со прописите

утврдени во Европската спогодба за меѓународен патен превоз на опасни

материи (АДР). Врз основа на карактеристиките, односно во однос на видот

опасност, опасните материи се поделени во девет класи и тоа: класа 1 -

експлозивни материи и предмети; класа 2 - гасови; класа 3 - запаливи течности;

класа 4 - запаливи материи; класа 5 - оксидирачки материи и органски

пероксиди; класа 6 - отровни и заразни материи; класа 7 - радиоактивни

материи; класа 8 - корозивни (нагризувачки) материи и класа 9 - други опасни

материи и производи.

За секоја класа опасни материи постојат етикети во форма на правоаголен

ромб (наречен дијамант). За да се спречи губење или истекување на опасните

материи тие се превезуваат во затворена и непропустлива амбалажа.

Брзината на движењето на моторното возило со кое се превезуваат опасните

материи не смее да надмине 80 отсто од најголемата дозволена брзина, што е

определена според видот пат. Во никој случај таа не смее да биде повеќе од 70

километри на час, а при превоз на отрови максимално дозволената брзина е 60

километри на час. Максималната брзина за возила што влечат други возила

товарени со опасни материи е ограничена на 40 километри на час.

Според прописите во АДР, доколку опасните материи се превезуваат во

патниот превоз задолжително треба на сите страни од возилото да се постават

ознаки што ќе служат за означување, предупредување и за информирање.

Возилата, како и приклучните возила што превезуваат опасни материи мора да

бидат означени со таблички во правоаголна форма со големина од 400 x 300

мм, со рефлектирачка портокалова боја, со црн раб и максимална широчина од

15 мм.

Портокаловата табличка може да биде празна или на неа да бидат впишани

одредени броеви, кои се одделени со хоризонтална линија. Притоа во горната

половина е впишана бројката со која се означува опасноста, а во долната

половина бројот на опасната материја што се превезува (нумерирана со четири

цифри), според класификацијата на Обединетите нации. Обележаните

портокалови таблички за превоз на опасни материи се наречени и Кемлерови

таблички.

Возилата што превезуваат опасни материи, покрај основната опрема, мора да

имаат и дополнителна. Тоа се најмалку три противпожарни апарати со сув

прав, два самостојни знака за предупредување (трепкачки светилки) што се

независни од електричната опрема на возилото, два триаголника за

означување на запрено возило на пат, две знаменца за означување на

возилото што превезува опасни материи, клинести подметнувачи на тркалата,

вреќа со песок, лопата, кофа и други помошни рачни средства што се

неопходни за собирање на евентуално истурените опасни материи.

Како директни учесници при превозот на опасни материи, посебни обврски

имааат производителот, испраќачот (шпедитер), превозникот (сопственик на

превозното средство), возачот, совозачот или придружникот, примачот и

инспекторот/советник за превоз на опасни материи.

Според Спогодбата, покрај другите документи за транспорт, задолжителни се

транспортниот документ од испраќачот до превозникот (АДР документ),

упатство за посебните мерки за безбедност и АДР-сертификат за возачот.

Според тоа, превоз на опасни материи во патниот сообраќај може да вршат

само возачи што се стручно оспособени и наполниле 21 година.

Возачите што превезуваат опасни материи мора да имаат сертификат за

стручна оспособеност на возач на моторни возила за превоз на опасни

материи соодветен за опасни материи и видот возило. Возачите, исто така,

треба да завршат основен курс за превоз на опасни материи, како и специјален

курс за превоз на опасни материи во резервоари и цистерни. По завршувањето

на курсот, секој кандидат полага испит, што го спроведува државна испитна

комисија, формирана од министерството за транспорт и врски. Кандидатот кој

успешно го положил испитот добива АДР-сертификат, во кој се наведени

класите опасни материи што може да ги превезува. Сертификатот се обновува

по пет години.

Возачите што превезуваат опасни материи мора да имаат лична заштитна

опрема, што се носи за време на товарењето, при растоварувањето, а особено

во итни случаи. Во опремата за лична заштита задолжително спаѓа: цврста

капа (шлем), заштитни очила со странична заштита, ПВЦ-ракавици, ПВЦ-

чизми, сигнален елек со рефлектирачки ленти, рачна батериска ламба со

противексплозивна изведба и комплет за прва помош.

Превоз на опасни материи во патниот сообраќај

Сликата подолу, ги покажува преку статистичка анализа, количините на

опасните материи транспортирани со патниот превоз во Германија во 1997

година. Од тука може да се забележи дека повеќето опасни материи се

превезуваат во друмскиот сообраќај (63%).

                                           

На сликата погоре, се прикажани Видови на договори за превоз на опасни материи по

видови на транспорт опасни материи.

ADR – Патен сообраќај

RID - Железнички сообраќај

ICAO-ТI - Воздушен сообраќај

IMDG-CODE - Поморски сообраќај

ADN - Речен сообраќај

Контрола - контролата е од суштинско значење за управување со функционирањето

на Законот и го утврдува постоењето на разликите помеѓу планираните и актуелните.

Релевантни се следните министерства:

• Министерство за транспорт

• Министерството за внатрешни работи

• Министерството за животна средина

Главната цел е да се постигне увид во задачи, одлуки, директиви, проверки на

законитоста на работата и преземање на соодветни мерки.

2. Класи на опасни материи

Класификацијата на опасните стоки, ADR класи, се поделени на следниве девет класи:

• Класа 1 Експлозивни материи и производи кои се користат за вршење на експлозии и

пиротехника.

• Класа 2 - Гасови под притисок, во течна состојба или растворени под притисок

• Класа 3 - Запаливи течности

• Класа 4 - Запаливи цврсти материи

• Класа 5 - Оксидирачки материи (оксиданти, оксиданси)

• Класа 6 - Отровни (токсични) и заразни материи

• Класа 7 - Радиоактивни материи

• Класа 8 – Корозивни, нагризувачки материи

• Класа 9 – Други опасни материи и производи

Класа 1 - Експлозивни материи

 

Експлозивните материи и производи кои се користат за експлозии и пиротехника, се

делат исто така на класи:

• 1.1. Супстанции и производи кај кои постои опасност од акумулираната

(концентрирана, масовна) експлозија. Пример: ТНТ, барут, нитроглицерин, ANFO

(амониум нитрат и мешавини на дизел гориво, понекогаш и керозин). Ова е најголем

експлозив во рударската индустрија (јаглен, метали) и во градежништвото.

• 1.2. Супстанции и производи кај кои постои опасност од распрскување на шрапнели,

но не и ризик од акумулираната експлозија. Пример: бомби, гранати, анти-проектили и

слично.

• 1.3. Супстанции и производи кај кои постои опасност од пожар (оган), помали

експлозии, расфрлување на шрапнели или и двете од овие опасности заедно, но не и

акумулираните ризици од експлозија. Супстанции и производи кои за време на

согорувањето ослободуваат значителна енергија преку радијација или со постепено

горење произведуваат помала детонација, мало распрскување на шрапнели или двете

овие ефекти заедно. Пример: ракетно гориво, огномет и слично.

• 1.4. Супстанции и производи кои претставуваат помал ризик од експлозија во случај

на запалување или иницијација (активирање) за време на транспортот. Ефектите се

главно ограничени во пакети, па затоа не се очекуваат значително исфрлање на

делови со значителна големина или во поголем опсег. Надворешниот оган не смее да

се доведе до целата содржина на пакетот, бидејќи истата моментално ќе експлодира.

Пример: петарди и слично.

• 1.5. Супстанции и производи каде што постои иманентна опасност од експлозија, но

со многу мала веројатност на активирање или минимална транзиција од нормално до

детонативно согорување во нормални услови на транспорт.

• 1.6. Исклучително нечувствителни супстанции и материи кои не претставуваат

опасност од акумулирана експлозија. Материи кои содржат само бесчувствителни

детонативни својства, кои при можност за нивно случајно активирање или ширење,

дејството е минимизирано.

Класа 2 - Гасови под притисок

Гасовите кои се наоѓаат во течна состојба или кои се растворени и се под притисок, не

се класифицирани во групата како што се повеќето од материјалите за пакување, но

исто, постои и кај нив постои поделба на класи. Тоа е така, затоа што различни гасови

се со различни опасни карактеристики или му припаѓаат на истото генерично

семејство.

Аеросолите се класифицирани како класа 2

Класа 2.1. Запаливи гасови. Гасови кои се запалуваат лесно при контакт со извор на

оскри или оган. Пример: гасно заварување (ацетилен, водород), течен пропан или

бутан гас, метан, етилен оксид и предмети како запалки и слични кои се за еднократна

употреба.

Класа 2.2. Запаливи гасови. Гасови, кои ниту се лесно запаливи ниту токсични.

Главната опасност од нив е притисокот под кои тие се чуваат во нивните контејнери.

Во случај на кинење на вентилот, типичното шише дејствува како челично торпедо.

Пример: компримиран воздух, кислород, азот, јаглерод диоксид, аргон, хелиум,

медицински гас (мешавина на кислород и азот и оксид во сооднос 1:1).

Класа 2.3. Отровни гасови. Тоа се гасови, чие вдишување може да резултира со смрт

или сериозно нарушување на здравјето. Типични претставници се: хлор, сулфур

диоксид, сулфур водород, амонијак, како и низа на пестициди.

Класа 3 - Запаливи течности

Оваа група е составена од течности кои се со точка на вриење од 35 ° C или пониско и

точка на палење од 60,5 ° C или можеби пониска. Запаливите течности од класа 3 се

најчестите материи кои се превезуваат. Тие покриваат широк спектар на материјали

како што се некои растворени цврсти материи, течни експлозивни направи од кои

некои нечувствителни, како и сите течности со температури на палење ≤ 100 ° C

(бензин, дизел, раствори, бои, растворувачи, алкохол, итн) .. Запаливите течности се

поделени при пакувањето под групи:

Пакување од група I, со високо запаливи течности со точка на вриење под 35° С

Пример: диетил етер, јаглерод дисулфид

Пакување од група II, со запалива течност со палење на температура под 23 ° С и

точка на вриење од 35 ° С

Пример: бензин, ацетон, метанол

Пакување група III, течности со температура на палење која е над 23 ° C, но не

надминува 61 ° C и точка на вриење која е поголема од 35 ° С

Пример: керозин, терпентин минерални

Класа 4 - Запаливи цврсти материи

Класа 4.1. Запаливи цврсти материи кои се лесно запали и горат лесно Пример:

сулфур, хексамин, камфор, нафталин, јаглен

Класа 4.2. Супстанции кои се предмет на спонтано палење Пример: бел фосфор,

алуминиум, влажна волна, текстилен отпад

Класа 4.3. Материи кои испуштаат запаливи гасови кога се мокри или имаат бурна

реакција при контакт со вода. Пример: алуминиум, магнезиум, цинк, литиум, натриум,

калциум, калиум.

Класа 5 - Оксидирачки материи

Класа 5.1. Оксидирачки агенси, освен органски пероксид. Пример: водород пероксид,

нитрати, хромати, хлорати, бромати.

Класа 5.2. Еден пример на органски пероксиди: пероксид, куменхидропероксид.

Класа 6 - Отровни (токсични) и заразни материи

Класа 6.1.a. Токсични супстанции, кои можат да предизвикаат смрт или сериозни

оштетувања на здравјето на луѓето. Пример: цијаниди, оловни, соединенија.

Класа 6.1.б. Токсични супстанции, кои се штетни за здравјето на човекот. Пример:

пестициди со малку токсичност.

Класа 6.2.ц. Заразна материја (Биохазардни материјали кои можат да предизвикаат

болест). Пример: вакцини, патолошки примероци.

Класа 7 - Радиоактивни материи

Категорија 1. Радиоактивни материи, кај кои категориите и нивоата на радиоактивност

не надминуваат 0.005 mSv / h, на кој било дел од надворешната површина на

оптоварувањето (транспорт индекс 0).

Категорија 2. Радиоактивни материи, кај кои нивото на радиоактивност е поголемо од

0.005 mSv / h, но не повеќе од 5 mSv / h (транспорт индекс поголем од 0, но не

поголем од 1).

Категорија 3. Радиоактивни материи, кај кои нивото на радиоактивност е поголемо од

0,5 mSv / h, но не повеќе од 2 mSv / h (транспорт индекс поголем од 1, поделен со 10).

Транспорт индекс (ТИ) - Максималното ниво на радијација во микросиверти на час, на

растојание од 1 метар од надворешната површина на оптоварување поделено со 10.

Класа 8 – Корозивни супстанции

Супстанции кои имаат способност да се поврзат и да ја уништат кожата или

мембраните, во случај на истурање и кои ги уништуваат другите стоки и транспортни

единици.

Класа 9 - Други опасни материи и супстанции

Супстанции или материи, кои не припаѓаат на ниту една од овие класи, но

сепак претставуваат закана. Пример: азбест.

3. Општи барања за друмските превозни средства кои превезуваат опасни

материи

Правното регулирање на патниот сообраќај се базира на мултилатералните конвенции

и договори (најчесто нив ги подготвуваат во UN и CEMT), билатерални договори меѓу

владите на две земји и актите на националното законодавство.

Некои од мултилатералните договори во областа на патниот сообраќај се:

- Европскиот договор за работа на екипажите на возилата кои се ангажирани во

меѓународниот патен сообраќај – AETR

- Конвенција на Договорот за меѓународен превоз на стоки во друмскиот сообраќај –

CMR

- Договор за меѓународен превоз на лесно расиплива храна во специјални возила за

нивен транспорт – ATP

- Европска спогодба за меѓународен превоз на опасни стоки во друмскиот сообраќај –

ARS

- Царинска конвенција за меѓународен превоз на стоки под закрила на TIR карнетите

Билатерални договори кои се овозможени од страна на две држави, со кои се

регулира ова прашање во согласност со нивните потреби и интереси, и со цел да се

олесни движењето на патниците и олеснување на трговијата. Според договорите се

уредува меѓународниот патен превоз на патници и стока кои превозници се наоѓаат на

територијата на државите членки на ЕУ и возила регистрирани во тие територии, таму

каде се местата на поаѓање или одредиштата, вклучувајќи го и транзитот преку овие

територии.

Прашања кои најчесто се решаваат преку билатерални договори се:

Услови да се основа и работи меѓународен транспорт на патници во согласност со

бараните документи;

Вид на off-line превоз на патници кои се транспортираат во режим на дозволи и без

дозволи и други барања да бидат исполнети од страна на превозниците;

Услови за товарниот транспорт во режим на дозволи и во режим без дозволи;

Определување на квота (барем еднаш годишно) и видови на дозволи за превоз на

стоки, на истекот на крајниот рок, односно датум и начинот на нивната употреба, како

и начинот на одредени видови на транспорт како што е огромниот превоз (карго и

возила кои ја надминуваат дозволената тежина и големина) и превоз на опасни

материи;

Износот на надоместоците и взаемното ослободување од плаќање на такси за

користење на патиштата, други давачки и даноци;

Царинарски, гранични, санитарни, ветеринарни и други правила;

Обврски на превозниците да го почитуваат националното законодавство на државите-

членки во врска со прашањата кои не се опфатени со билатерален договор, и други

аспекти, како што се казните за повреда на одредбите од договорот.

Најважниот развој на меѓународниот патен сообраќај го има Комисијата за европски

копнен транспорт, Економската комисија на UN (ИТС / ECE / UN - внатрешен

транспортен комитет / Економската комисија за Европа / Обединетите нации) и

Европската конференција на министри за транспорт. Овие две прашања се третираат

различно во различни договори, а некои не се ни разгледани. При споредба на

билатерални договори, склучени меѓу нашата земја и други земји, можеме да видиме

дека во многу решенија наликуваат или пак се идентични. Разлики постојат и во

доменот на прифаќање на ниво на либерализацијата на патниот сообраќај, фискални

одлуки, надоместокот за употреба патот, надоместоци за дозволи. Најчесто се

користат решенија кои се базирани на реципроцитет, односно. на принципот за

обезбедување на истите услови и поволности за превозниците од двете страни.

Ограничувања:

- Вид на превоз - билатерален, транзитен, за и од трети земји

- Ареа - на пр. заложба за транзит на земјата во која возилото е регистрирано

- Типот на стоката

Функција:

АDR вклучува, меѓу другото и:

• Класификација на стоки, транспортирани опасни супстанции и придружните мерки на

безбедност

• Одбележување (идентификација) и документација, како што се транспортните

документи и пишани инструкции (итна картичка) за превоз на опасни материи

• Изградба на бродови, тенкови, возила за превоз на опасни материи

• Исклучоци во однос на усогласеноста со правилата на АРС

• Комбиниран превоз на опасни материи (пат, воз, брод или авион)

АDR повикува дека во многу случаи, возачите на опасни материи мора да имаат

лиценца

Превозот на опасни материи е регулиран од страна на Правилник за превоз на опасни

материи во патниот, железничкиот, поморскиот и воздушниот сообраќај и Законот за

производство и опасни материи. Превозот во меѓународниот сообраќај е регулиран со

меѓународни прописи

На цистерни и возила чие движење е на патишта под меѓународни АДР прописи за

таблички (листови) кои се на нив, е наведен Келмеровиот број даден во горниот дел и

соодветната препорака на UN за превоз на опасни материи со број даден во долниот

дел. Чисто портокалпва табличка, која е без броеви покажува дека на возилото се

превезуваат опасни материи (лименки, пакети и сл.) или цистерна со обична, неопасна

стока. Камиони или цистерни кои се движат по јавните патишта, со транспорт опасен

за луѓето и за животната средина, мораат да бидат означени со идентични табли на

двете страни, и на предната и на задната страна.

Значење на цифрениот Кемлеров код:

Првата цифра на Кемлеровиот код го озвначува основниот ризик, додека пак втората

и третата укажуваат на општите опасности.

0 адекватна опасност е опишана со првата цифра

2 Запалив гас - 2 Запаилив гас кој може да испари

3 запалива течност - 3 опасност од пожари

4 Запаливи цврсти материи - 4 опасност од пожари

5 Оксидирачки материи и органски пероксиди - 5 Оксидирачки опасност

6 Токсични супстанции - 6 Токсични опасност

7 Радиоактивни материи - 7 Радиоактивна опасност

8 корозивни материи - 8 корозивни опасност

9 Останати/ ризик по животната средина - 9 Саморазложување или насилната

реакција поради полимеризација

Реагираат со вода опасно

UN број

UN бројот е четири цифрен број и претставува идентификација на опасните материи.

Секоја опасна супстанца има свој уникатен број (Пример: за бензин е 1.203). Тие

бројки се движат во опсег 0.001-3.500 и се дел од документот на Обединетите Нации

како Препорака за превоз на опасни материи.

Објаснување Кемлеровиот код

• 1 Гасни материи

• 2 Запаливи материи

• 3 Цврсти материи

• 4 Оксидирачки материи

• 5 Токсични

• 6 Радиоактивни материи

• 7 Корозивни

• 8 Други опасни супстанции

Гасовити супстанции

20 инертен гас

22 ладен гас

223 ладен запалив гас

225 ладен оксидирачки (со интензивиран пожар) гас

23 запалив гас

236 запалив гас, токсичен

239 запаливи гасови кои може спонтано да доведат до бурни реакции

25 оксидирачки (со интензивиран пожар) гас

26 отровен гас

265 отровен гас, оксидирачки (со интензивиран пожар)

266 високо отровен гас

268 отровен гас, корозивен

286 Корозивен гас, отровен

Запаливи материи

30 запалива течност или самозагрвачка течност

323 запалива течност која реагира со вода и емитува запаливи гасови и

X323 запалива течност која реагира опасно со вода емитува запаливи гасови

33 високо запаливи течности (Точка на палење под 21 ° С)

Х333 порифорна течност

336 високо запалива течност, токсична

338 високо запалива течност, корозивна

X338 многу запалива течност, корозивна, која реагира опасно со вода

339 високо запалива течност, што доведува спонтано до бурна реакција

36 авто-загрејувачка течност, токсична

362 запалива течност, токсична

X362 запаливи течности, токсични, кој реагираат опасно со вода и кои емитуваат

запаливи гасови

38 автозагрејувачки течности, корозивни

382 запалива течност, корозивна, која реагира со вода и кои испуштаат запаливи

гасови

X382 запалива течност, корозивен, кој реагира опасно со вода и која емитуваат

запаливи гасови

39 запалива течност која може спонтано да доведе до бурни реакции

Цврсти материи

40 запалива самозагрејувачка цврста материја

423 цврста материја, која реагира со вода и емитува запаливи гасови

X423 запалива цврста материја која реагира опасно со вода и емитува запаливи

гасови

44 запалива цврста материја, во стопена состојба на покачена температура

446 запаливи цврсти материи, токсични, во стопена состојба, на покачена температура

46 запалива или самозагрејувачка цврста материја, токсична

462 токсична цврста материја, која реагира со вода и емитуваат запаливи гасови

48 запалива или самозагрејувачка цврста материја, корозивна

482 корозивна цврста материја, која реагира со вода и која испушта запаливи гасови

Оксидирачки материи

50 оксидирачка (со интензивиран пожар) супстанција

539 запалив органски пероксид

55 силно оксидирачка супстанција

556 силно оксидирачка супстанција, токсична

558 силно оксидирачка супстанција, корозивена

559 силно оксидирачка супстанција која може спонтано да доведе до бурни реакции

56 оксидирачки супстанции, отровни

568 оксидирачки супстанции, отровни, нагризувачки

58 оксидирачки материи, нагризувачки

59 оксидирачки материи, кој може спонтано да доведе до бурни реакции

Токсични супстанции

60 токсични или штетни супстанции

63 токсични или штетни супстанции, запаливи (Точка на палење помеѓу 21 ° C и 55 ° Ц)

638 токсични или штетни супстанции, запаливи (Точка на палење помеѓу 21 ° C и 55 °

С), корозивни

639 токсични или штетни супстанции, запаливи (Точка на палење помеѓу 21 ° C и 55 °

С), кој може спонтано да доведе до бурни реакции

66 високо токсична супстанција

663 високо токсична супстанција (точка на палење над 55 ° Ц)

68 токсични или штетни супстанции, корозивни

69 токсични или штетни супстанции што можат спонтано да доведат до бурни реакции

Радиоактивни материи

70 радиоактивни материи

72 радиоактивен гас

723 радиоактивен гас, запалив

73 радиоактивна течност, запалива (Точка на палење не надминува 55 ° C)

74 радиоактивни цврсти материи, запаливи

75 радиоактивни материи, оксидирачки

76 радиоактивни материи, отровни

78 радиоактивни материи, корозивни

Корозивни

80 корозивна или малку корозивна супстанција

X80 корозивна или малку корозивна супстанција, кој реагира опасно со вода

83 корозивна или малку корозивна супстанција, запалива (Точка на палење помеѓу 21 °

C и 55 ° Ц)

X83 корозивна или малку корозивна супстанција, запалива (Точка на палење помеѓу 21

° C и 55 ° С), која реагира опасно со вода

839 корозивна или малку корозивна супстанција, запалива (Точка на палење помеѓу 21

° C и 55 ° C), која може спонтано да доведе до бурна реакција

X839 корозивна или малку корозивна супстанција, запалива (Точка на палење помеѓу

21 ° C и 55 ° C), која може спонтано да доведе до бурна реакција и која реагира опасно

со вода

85 корозивна или малку корозивна супстанција, оксидирачка (со интензивиран пожар)

856 корозивна или малку корозивна супстанција, оксидирачка (со имтензивиран

пожар)и токсична

86 корозивни или малку корозивни супстанции, отровни

88 високо корозивни супстанции

X88 високо корозивни супстанции, кои реагираат опасно со вода

883 високо корозивни супстанции, запаливи (Точка на палење помеѓу 21 ° C и 55 ° Ц)

885 високо корозивни супстанции, оксидирачки (со интензивиран пожар)

886 високо корозивни супстанции, отровни

X886 високо корозивни, токсични, кои реагираат опасно со вода

89 корозивна или малку корозивна супстанција, која може спонтано да доведе до

бурни реакции

Други опасни супстанции

90 други, останати опасни супстанции

Предвидените мерки ќе бидат преземени за да се заштити животот и здравјето

на луѓето, животната средина, материјалните добра и безбедноста во патниот

сообраќај.

4. Посебни барања за превоз на опасни материи

ПОДГОТОВКА ЗА ПРЕВОЗ НА ОПАСНИ МАТЕРИИ

Опаснита материи се предаваат или примаат за превоз само доколку се спакувани во

соодветна амбалажа. Не може да се добие или достави за превоз, доколку

пакувањето е оштетено, тече од контејнерот, содржи опасни материи кои може да се

изгубат или ако пакувањето не е означено во согласност со одредбите утврдени за

пакување на ADR.

Испраќачот, пред испораката на радиоактивни материјали за транспорт, треба да

внимателно да го измери количеството на радиоактивност по прописите на АРС.

За време на превозот на радиоактивни материи, возачот и примачот мора да имаат

личен дозиметар.

Возачот кој ги прифаќа опасните материи за транспорт, потребно е да го потпише

документот за транспорт на опасни материи, пратката која ја добива, како и упатства

за посебни безбедносни мерки.

Моторни возила за превоз на опасни материи

Моторни возила и приколки, наменети за превоз на опасни материи, ќе бидат предмет

на посебен преглед, со цел да се исполнат условите утврдени со закон и со ADR.

Преглед на возилото е предмет на овластување од Министерството за транспорт и

врски.

За моторни возила кои ги исполнуваат условите за превоз на опасни материи, се

издава сертификат за квалификуваност за превоз на опасни материи. Тарифите за

сертификација се утврдени од страна на Министерството за транспорт и врски во

соработка со Министерството за економија и финансии.

Сертификат за квалификуваност за моторни возила ќе се издава за период од 5

години, за возила, приколки, цистерни или цистерна-контејнер, во кој за тестирање на

притисок и проток ќе се издава сертификат за период од 3 години.

Сопственикот на сертификатите треба еднаш годишно, во одреден период, да бидат

предмет на тестирање. За моторни возила, кај кои ќе се потврди дека ги исполниле

условите за превоз на опасни материи, им се продолува сертификатот за уште 1

(една) година.

Информациите во сертификатот се наведени на официјалните јазици.

На моторните возила и возилата, односно превозот на опасни материи, треба да

прави на секои 6 (шест) месеци преглед на заштита од статички електрицитет. Овие

резултати се влезени во "Краток преглед на заштита од статички електрицитет."

Прегледот на моторни возила, кои превезуваат опасни материи, се прави во технички

центри, кои се овластени од Министерството за транспорт и врски.

Ако моторно возило или приколка, кој е наменет за превоз на опасни материи, се

користи за друг вид на транспорт, прво мора истиот да се исчисти, и ако е потребно -

да се изврши деконтаминација.

Физичко или правно лице кој прави деконтаминација на цистерна или резервоари-

контејнери, издава потврда која возачот е должен да ја носи во кабината на возилото.

Потврдата за деконтаминација ја издава лице кое е овластено од Министерството за

транспорт и врски.

Мотор или влечен камион не може да превезуваат опасни материи, ако:

1. По испитувањето се потврди дека се неквалификувани за транспорт на одредени

класи на опасни материи;

2. По измените за технички преглед на моторни возила и возила кои играат важна

улога во безбедноста на патиштата;

3. Промени во правното или физичкото лице;

4. Сертификатот истекува ..

Сертификатот, како што е предвидено, доколку е истечен треба да се врати во

институцијата која го издава.

Моторното возило со кое се превезуваат опасни материи спакувани (според ADR),

треба да има табличка, портокалова, и тоа една напред и една назад, со димензии 40

х 30 см. Возачот на возилото треба да се погрижи за јасно да се истакне, на видливо

место табличката. Кога од возилото ќе се истоварат спакуваните опасни материи,

табличките треба да се избришат или да се покријат.

Моторните возила кои превезуваат експлозиви или радиоактивни материјали, треба

да имаат соодветни етикети со назначена класа (25 x 25 см) од двете страни на

возилото и на задниот дел.

Според АДР, доколку пакетите се транспортираат во контејнери, резервоарот и

MEGCs (гас контејнер со повеќе елементи), етикетите за опасност треба да бидат

поставени на сите страни на пакетите. Димензијата на етикетата за опасностите треба

да бида 25 х 25 см.

Моторни возила кои превезуваат стоки, според степенот на опасност имаат различни

барања во однос на моторните возила и транспортното пакување. Тие треба да имаат

портокалова табличка напред, назад, и на двете страни. На табличката има

портокалова боја која означува опасност, матичен број во горниот дел и UN број на

долниот дел. На моторно возило мора да има класна етикета за опасни материи.

Посебни мерки на безбедност

Надлежниот орган за издавање на дозволи за превоз на опасни материи, како што се

експлозивите од Класа 1, 6,1 и токсичен радиоактивен материјал од класа 7, ќе ги

преземат следните конкретни мерки:

1. Полициска придружба;

2. График на движење (правец);

3. Придружба обезбедена од страна на испраќачот или на превозникот;

4. Експерт, еден човек кој има познавање со ракување на опасни материи

потребно е да се превезува;

5. Краен рок за транспортот (континуирано);

6. Движење во колона (кога се движат моторни возила за превоз на опасни материи);

7. Заминување: време и место;

8. Датуми на движење на возилото на патот;

9. Ограничен транспорт во одредени периоди.

Надлежниот орган за издавање на дозволи за превоз на опасни материи може да ги

дополни мерките утврдени Законот.

На придружното возилото потребно е да се постават ротирачки светла за подобро

набљудување од сите страни. Во кабината на придружното возило, треба да има

мобилен телефон, за олеснување при известувањето за движењето на стоките и во

случај на некоја несреќа да може да се побара помош.

Придружното возило со ротирачки светла треба да се движат на растојание од 50

метри од предниот дел на возилото со кое се превезуваат опасни материи.

Постапки во случај на незгода

Во случај на несреќа, возачот и придружбата се должни да укажуваат дека возилото е

запрено, на останатите учесници во сообраќајот, додека полициските служби

пристигнат и ги преземат сите дополнителни мерки.

По несреќата превозникот е должен да укаже на опасните материи кои што се

излеале, или се собрани или отстранети на одредено место, кое не е опасно за

човекот и животната средина. Доколку товарот може да биде повторно натоварен, тоа

треба да се направи што е можно побрзо, превземајќи ги сите мерки за безбедност, во

согласност со надлежните органи и присуството на полицијата и доколку е можно да

се запре сообраќајот.

КОНТРОЛА НА МЕРКИ ЗА ПРЕВОЗ НА ОПАСНИ МАТЕРИИ

Превозот на опасни материи, мора да се контролира од страна на овластените

службени лица:

1. Сертификат за испитувања возилото;

2. Сертификат за добра техничка состојба на моторните возила за превоз на опасни

материи;

3. Сертификат за обука или потврда за возачи за превоз на опасни материи;

4. Документи за стоката;

5. Документи за моторно возило;

6. Одбележување на опремата и моторнита возила за превоз на опасни материи;

7. Правец на патување и чекање на возилото се идентификува во дозволата;

8. Упатства за преземање на мерки на безбедност.

По увидот, овластеното лице може да му нареди на возачот:

1. Да се движат во одреден начин;

2. Дека е потребно одредено време на чекање, во одредено место, и

3. Да го запре превозот на опасни материи се додека не се отстранат утврдените

недостатоци.