v.s. - canada
DESCRIPTION
Veel bezoekers raggen in een halve dag even snel door Zion National Park heen, op weg tussen Las Vegas en Salt Lake City. Als je eenmaal de eerste natuurwonderen hebt gezien, weet je echter meteen dat dit een dure fout is. Zion is een immens en veelzijdig gebied, dat naast het vervormde gesteente en watergeweld ook een veelvoud aan natuurlijke attracties biedt.TRANSCRIPT
10e jaargang - nr 1 - voorjaar 2012 Losse nummers € 5,95
8 7 1 8 3 4 7 8 6 0 0 9 7
0 0 1 1 2
AP
CHURCHILL, MANITOBA – DENVER, COLORADO – KLONDIKE/KLUANE LOOP, YUKON – ZION NATIONAL PARK, UTAH – ICEFIELDS PARKW
AY, ALBERTA – GROTE DEPRESSIE – SUPER BOWL – EAT NEW
YORK CITY
WRC REIZENGijsbrecht van Amstelstraat 261-2631215 CL Hilversum • Tel nummer 088 [email protected] • www.wrc.nl
Aangesloten bij de ANVR, SGR en Calamiteitenfonds.
Volg ons ook op Facebook en Twitter
Het eigentijdse kenmerkt zich in het aanbieden van het gehele assortiment aan individuele reizen via internet en het niet meer uitbrengen van reisgidsen. Het reisaanbod en de daarbijbehorende prijzen wisselen nagenoeg dagelijks en dus is het uitbrengen van reisgidsen met een looptijd van een geheel seizoen al lang achterhaalt. Door het aanbod te presenteren op internet zijn dagelijkse aanpassingen en vernieuwingen mogelijk.
De originaliteit? Alle arrangementen zijn door WRC Reizen zelf samengesteld en zijn veelal geen ‘doorsnee’ reizen. Dit heeft zelfs geleid tot de reisrubriek Teus Keus. Deze rubriek is genoemd naar de samensteller van het reisaanbod. Onder Teus Keus vindt u niet alleen onze originele reizen maar arrangementen waarbij u veelal meerdere bestemmingen tijdens één reis bezoekt en soms met verschillende vervoermiddelen. Een goed voorbeeld is onze populaire reis: 3 weken camperhuur in Canada en vervolgens een 8-daagse cruise naar Alaska.
Houdt u van originaliteit en niet van ‘13 in een dozijn’ dan bent u bij onze organisatie aan het juiste adres. En niet onbelangrijk: naast onze creativiteit staan we bekend om de goede prijs/kwaliteitverhouding. Als u in vakantiestemming wilt komen surf dan naar onze site en bekijk ons aanbod dat bestaat uit honderden reizen die indien gewenst aanpasbaar zijn aan uw eigen wensen.
Bekijk ons uitgebreide aanbod op www.wrc.nl
Al ruim 30 jaar een eigentijdse en orginele reisorganisatie met een eigen gezicht
14705-WRC advertentie 230x297.indd 1 02-11-11 10:27
AMERICA 10e JAARGANG NUM
MER 1 / VOORJAAR 2012
1
WW
W.AM
ERICAMAGAZINE.NL
Extra veel Canada:IJsberenhoofdstad Churchill
Klondike/Kluane Loop, Yukon’s best
Ice� elds Parkway, avontuur op niveau
Super Bowlzet natie stil
10 jaarAmericAMagazine
De volgende AmericAverschijnt begin juni
En verder natuurlijk:● Lezers aan het woord● Achter de schermen● Puzzel● Columns
Harvard versus Yale
Ins & Outs Victoria, British Columbia
Kijk voor meer informatie op
www.AmericAmagazine.nl
Bezoek aan twee topuniversiteiten
Dempster Highway
Met de camper door Arctisch Canada
in het volgende nummer onder meer:
MAASLAND UITGEVERIJ
WWW.MAASLAND.COM
Neem een jaarabonnement
E 21,50
E17,50 !E 21,50
in het eerste jaar
Voorwoord
Net nadat het laatste applaus was verstomd, was ik in
Stockholm. In het plaatselijke Konserthus was niets meer te
merken van het feit dat hier twee dagen geleden tien mensen
werden geëerd door een gezelschap van familie, royalty en
andere hoogwaardigheidsbekleders. Omdat in 2011 hun
levenswerk van onschatbare waarde voor de mensheid was gebleken, ontvingen ze in aanwe-
zigheid van koning Carl Gustaf XVI een medaille en een diploma. Tegelijkertijd kregen drie
vrouwen uit Liberia hun prijs – de Nobelprijs voor de Vrede – in buurland Noorwegen, waar
koning Harald V hen uit naam van het Nobelprijscomité in het stadhuis van Oslo onderscheid-
de voor hun geweldloze strijd voor de veiligheid van vrouwen. Hiermee traden zij in de diepe
voetstappen van een groep grootheden die van de wereld een betere plek maakten, waaronder
Dr. Martin Luther King, Jr. (1964), Moeder Teresa (1979) en de veertiende Dalai Lama (1989).
Drie jaar geleden werd in dezelfde zaal Barack Obama naar voren geroepen, krap dertien
maanden nadat hij werd verkozen tot de 44e president van de Verenigde Staten. Het comité
had voor hem gekozen om zijn ‘buitengewone inspanningen om de internationale diplomatie
en samenwerking tussen volkeren te versterken’, en noemde in het bijzonder zijn inzet om
kernwapens van de planeet te verbannen. Naast de verbijsterde internationale pers was Obama
zelf ook nogal verrast door deze eer. Hij gaf grif toe dat hij niet het gevoel had in het rijtje
eerdere winnaars thuis te horen. Daar is wat voor te zeggen, zeker gezien de bovenmenselijke
inspanningen die bijvoorbeeld Nelson Mandela (1993) of de complete Verenigde Naties (2001)
hebben geleverd.
Eind dit jaar wordt duidelijk of Obama zijn spullen in de kast kan laten hangen aan Pennsylva-
nia Avenue. Ondanks zijn soms dralende, soms klinkklaar Bush-achtige besluitvorming ben ik
van mening dat de president zijn eerste termijn helemaal niet slecht heeft ingevuld. Eerste
termijn, inderdaad. Of moeten we de zwierende circuskaravaan van zijn Republikeinse
uitdagers echt serieus nemen? Romney, Gingrich, Huntsman, Paul, Santorum; hun oplossingen
voor de problemen van Amerika lijken regelrecht uit de koker te komen van die mensen aan
wie het land deze misère te danken heeft. En dan ben ik nog conservatief ook. Maar goed: de
dag dat verkiezingen daadwerkelijk op feiten gewonnen worden zal wel nooit komen, dus
gaan we er hier bij AmericA maar eens goed voor zitten.
Voorlopig heeft Obama de beste kaarten in mijn boek, ook al zweeft zijn populariteit momen-
teel ergens tussen die van Donald Trump en een wortelkanaalbehandeling. Onder zijn leiding
werd onder meer Osama gedood, kregen miljoenen Amerikanen betaalbare gezondheidszorg
en kwamen er meer soldaten thuis dan dat er weggingen. En tekende hij, een kleine vier
maanden nadat hij in Stockholm zijn medaille had opgehaald, een nucleair verdrag met
Rusland, waarin beide landen verklaren hun arsenaal aan kernwapens drastisch te verminde-
ren. Helemaal zo gek nog niet, dat Nobelcomité.
Jaap van Splunter
Hoofdredacteur AmericA
Over verkiezingen en winnaars
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 3
Op de Amerikaans-Canadese grens bij Beaver Creek, Yukon
ColofonAbonnementenServiceNederland: €21,50 (4 edities)België: €27,50 (4 edities)Voor meer informatie:Maasland Uitgeverij, Oss, NederlandT +31 (0)412 628218
(ma t/m vr van 09:00-12:00 uur)E [email protected]
AmericA MagazineVerschijnt viermaal per jaar en is een uitgave van
Postbus 3485340 AH Oss, NederlandT +31 (0)412 628218, F +31 (0)412 651367E [email protected] www.maaslanduitgeverij.com
Hoofdredactie Jaap van SplunterEindredactie Letter RepublicVormgeving Twin Media bvUitgever Peter van RielSales & Marketing: Hans Kuilder, Nienke VermeulenDrukkerij: PreVisionAmericA wordt gedrukt op 100 grams fsc
Aan dit nummer werkten mee:Mick den Herder, Martin Schäfer, Veronica Handgraaf, Roel Kuilder, Leo van Kints, Niels Bakker, Jan Donkers, Government of Yukon, Weaver Mulitimedia Group
Sales & MarketingMaasland UitgeverijT +31 (0)412 628218, F: +31 (0)412 651367E [email protected],[email protected]
AdvertentieverkoopHans Walbeek, AdpracticeT +31 (0)70 323 68 88, M +31 (0)6 [email protected]
DistributieAldipress, Utrecht (NL); AMP, Brussel (B)
10e jaargang - nr 1 - voorjaar 2012 Losse nummers € 5,95
8 7 1 8 3 4 7 8 6 0 0 9 7
0 0 1 1 2
AP
CHURCHILL, MANITOBA – DENVER, COLORADO – KLONDIKE/KLUANE LOOP, YUKON – ZION NATIONAL PARK, UTAH – ICEFIELDS PARKW
AY, ALBERTA – GROTE DEPRESSIE – SUPER BOWL – EAT NEW
YORK CITY
WRC REIZENGijsbrecht van Amstelstraat 261-2631215 CL Hilversum • Tel nummer 088 [email protected] • www.wrc.nl
Aangesloten bij de ANVR, SGR en Calamiteitenfonds.
Volg ons ook op Facebook en Twitter
Het eigentijdse kenmerkt zich in het aanbieden van het gehele assortiment aan individuele reizen via internet en het niet meer uitbrengen van reisgidsen. Het reisaanbod en de daarbijbehorende prijzen wisselen nagenoeg dagelijks en dus is het uitbrengen van reisgidsen met een looptijd van een geheel seizoen al lang achterhaalt. Door het aanbod te presenteren op internet zijn dagelijkse aanpassingen en vernieuwingen mogelijk.
De originaliteit? Alle arrangementen zijn door WRC Reizen zelf samengesteld en zijn veelal geen ‘doorsnee’ reizen. Dit heeft zelfs geleid tot de reisrubriek Teus Keus. Deze rubriek is genoemd naar de samensteller van het reisaanbod. Onder Teus Keus vindt u niet alleen onze originele reizen maar arrangementen waarbij u veelal meerdere bestemmingen tijdens één reis bezoekt en soms met verschillende vervoermiddelen. Een goed voorbeeld is onze populaire reis: 3 weken camperhuur in Canada en vervolgens een 8-daagse cruise naar Alaska.
Houdt u van originaliteit en niet van ‘13 in een dozijn’ dan bent u bij onze organisatie aan het juiste adres. En niet onbelangrijk: naast onze creativiteit staan we bekend om de goede prijs/kwaliteitverhouding. Als u in vakantiestemming wilt komen surf dan naar onze site en bekijk ons aanbod dat bestaat uit honderden reizen die indien gewenst aanpasbaar zijn aan uw eigen wensen.
Bekijk ons uitgebreide aanbod op www.wrc.nl
Al ruim 30 jaar een eigentijdse en orginele reisorganisatie met een eigen gezicht
14705-WRC advertentie 230x297.indd 1 02-11-11 10:27
AMERICA 10e JAARGANG NUM
MER 1 / VOORJAAR 2012
1
WW
W.AM
ERICAMAGAZINE.NL
Extra veel Canada:IJsberenhoofdstad Churchill
Klondike/Kluane Loop, Yukon’s best
Ice� elds Parkway, avontuur op niveau
Super Bowlzet natie stil
10 jaarAmericAMagazine
De Super Bowl is meer dan een sportwedstrijdFOtO RichaRd Paul
Kane, ShutteRStocK
V E R E N I G D E S T A T E N - C A N A D A
Abonnementen worden aangegaan voor minimaal één jaar. Hierna worden abonnementen automatisch met een kwartaal verlengd. Vanaf het tweede abonnementsjaar is het mogelijk om het abonnement per kwartaal te beëindigen. Dit dient mi-nimaal één maand voor het einde van het kwartaal schriftelijk (post of e-mail) te geschieden. De facturatie en automatische incasso geschieden echter nog steeds per jaar. Resterende abonnementsgelden worden na opzegging retour gegeven.
De uitgever is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de artikelen. Niets uit deze uitgave mag worden overge-nomen, vermenigvuldigd of gekopieërd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. ©2012 Maasland Uitgeverij/AmericA Magazine
40
10
26
40
52
48
34
20
58
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 5
INHOUD
6 Lezers aan het woord: François en Susan Janssen uit Sittard
9 Achter de schermen: Teus Brienesse en Ruud Kruis, WRC Reizen
38 Puzzel
39 Column: Leo van Kints, Stichting NANAI
56 AmericA goes to the movies: The Help
62 In the groove: Hank Williams: The lost notebooks
63 On the page
66 Column: James Lambert, Ambassadeur van Canada in Nederland
67 Vooruitblik
En verder
10 IJsberenhoofdstad ChurchillChurchill, Manitoba heeft een magische naam in de wereld. Dit is een
van de beste plekken op de wereld om ijsberen op een veilige en
comfortabele manier in het wild te zien. Het is al een avontuur op
zich om de plaats aan de Hudsonbaai te bereiken, zeker als je vanuit
Winnipeg met de trein in twee dagen en nachten over de toendra
spoort.
20 Ins & Outs DenverDenver heet niet voor niets de Mile High City; op de trappen van
het Capitool sta je exact 1,6 kilometer boven zeeniveau. Maar de
hoofdstad van Colorado telt nog veel meer hoogtepunten. Uitgaan,
shoppen en een weergaloze achtertuin in de vorm van Rocky
Mountain National Park bijvoorbeeld, maken deze plek een
droombestemming voor jong en oud. AmericA geeft je de Ins &
Outs.
26 Yukon’s Best op de Klondike/Kluane Loop
Door de Klondike-goudkoorts stroomden duizenden gelukzoekers
naar de goudvelden in het Canadese Yukon. Dawson City was min
of meer het epicentrum, met Whitehorse als belangrijke uitvalsbasis.
De goudkoorts is inmiddels voorbij en avontuurlijk ingestelde
toeristen hebben het stokje overgenomen. Zij komen vooral om de
zogenaamde Klondike/Kluane Loop te rijden.
34 Zion National Park, UtahVeel bezoekers raggen in een halve dag even snel door Zion National
Park heen, op weg tussen Las Vegas en Salt Lake City. Als je eenmaal
de eerste natuurwonderen hebt gezien, weet je echter meteen dat dit
een dure fout is. Zion is een immens en veelzijdig gebied, dat naast
het vervormde gesteente en watergeweld ook een veelvoud aan
natuurlijke attracties biedt.
40 Icefields Parkway, avontuur op niveau
Het is een beetje een grijs gebied. We weten dat de Icefields Parkway
officieel van Lake Louise naar Jasper leidt, maar het is not done om het
magnifieke Banff over te slaan. En voor de kilometers hoef je het niet
te laten, want bij de officiële 230 kilometer van de Icefields Parkway
hoef je er maar 55 kilometer vanuit Banff bij op te tellen. Maar dan
heb je wel de mooiste bergweg van Canada geheel in het vizier.
48 De Grote Depressie toen en nuDe wereldwijde economische recessie zorgt ervoor dat er links en
rechts bedrijven, banken en zelfs hele landen maar ternauwernood
overleven. De vergelijking met de moeder aller crisissen, de Grote
Depressie van de jaren dertig, is dan snel gemaakt. Van allerlei
kanten duiken doemscenario’s op, die te pas en te onpas worden
geïllustreerd met de welbekende zwartwitfoto’s van lange rijen
voor de gaarkeukens en waardeloos papier op de beursvloer. Gaan
we inderdaad die kant op of valt het allemaal wel mee?
52 De Super Bowl zet natie stilDe Super Bowl; het jaarlijkse evenement waarin de twee beste
American Football-ploegen van het land het tegen elkaar opnemen.
Maar eigenlijk gaat de Super Bowl om meer dan American Football
alleen. Kerken gaan ervoor dicht, bedrijven knokken om reclame-
tijd en artiesten popelen om op te treden.
58 De beste restaurants van New York CityVan unieke foodtrucks tot de sjiekste multisterrenrestaurants;
New York is het culinaire mekka van de wereld. Liefhebbers en
lekkerbekken weten ongetwijfeld meteen waar ze moeten zijn,
maar waar ga jij een vorkje prikken? AmericA selecteerde alvast
vijf uitstekende eetgelegenheden voor je, waar smaak en service
boven alles gaat.
Klondike/Kluane Loop
Zion NP
Greenwood
Denver
New York City
Churchill
Icefields Parkway
6 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
Lezers vertellen
AmericA is in Nederland en Vlaanderen hét magazine voor liefhebbers van Canada en de Verenigde Staten van Amerika. De lezers zijn niet alleen geïnteresseerd in verhalen en informatie uit die regio, maar ze hebben zelf vaak rondgereisd in dit continent. Deze keer is het woord aan François en Susan Janssen uit Sittard. DOOR VERONICA HANDGRAAF
De favoriete regio’s in de USA zijn voor François en Susan Janssen de uitgestrek-te natuurgebieden. Je kunt er de hele dag doortrekken zonder massa’s toeristen om je heen. Wat hen betreft graag met een jeep, want er zijn heel wat routes die je dan kunt volgen. In Canyonlands in Utah bijvoorbeeld, of in het gebied rond de San
Juan Mountains in Colorado. Al elf jaar lang gaan ze elk jaar vier weken met de camper op verkenningstocht. Niet alleen in de USA, ook in Canada. Een van de hoog-tepunten was de zes uur durende hike naar the Wave. “Het meest indrukwek-kende stuk natuur dat we tot dusver
gezien hebben!”, vinden ze. Via een loterij kunnen twintig mensen per dag een permit krijgen om erheen te gaan en François en Susan hoorden bij de gelukkigen. Wel na zeven maal proberen overigens. tien permits gaan dagelijks weg via internet, de andere tien worden verloot bij het rangerstation op de weg tussen Kanab, Arizona en Page, Utah.
Ontmoetingen met berenEen andere gekoesterde herinnering is die aan de ontmoeting met een grizzlybeer met jong, die zalm aan het vissen was. Met een gids, die wist hoe je beren moet benaderen, konden de Nederlanders erg dichtbij komen. Er staan meer beren nog steeds op het netvlies. Een Silvertip-grizz-ly in Yellowstone, Wyoming bijvoorbeeld, die met de camper heel voorzichtig gevolgd kon worden om foto’s te maken. “We moesten er met die grote camper viermaal voor keren, maar het was de
moeite waard.” En dan was er nog de bruine beer, die in Yosemite verjaagd moest worden, omdat hij op de geur van eten afkwam.
Positieve verrassingenHet contact met de bevolking was meestal leuk en leverde veel positieve verrassin-gen op. Al jaren schrijven de Janssens met een echtpaar uit Colorado, dat ze ontmoetten bij Lake Powell in Utah. Amerikanen zijn behulpzaam, maar verwachten dan wel te horen waar de toeristen vandaan komen, hoe lang ze blijven en wat ze voor werk doen. En zegt een Amerikaan ‘It’s just around the corner’, reken er dan maar op dat je nog wel enkele tientallen kilometers voor de boeg hebt.
toekomstmuziekDe vakantie in 2012 is al geboekt. Het wordt dit jaar opnieuw Canada. Nova
“De natuurgebieden zijn bij ons favoriet”
Met de truck-camper op de camping in New FoundlandBerin met jong aan het vissen bij de Knight Inlet
‘Het meest indrukwekkend was the Wave’
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 7
Scotia, New Brunswick en Prince Edward Island, met een truck-camper. De Janssens doen aan langetermijnplanning, want ook voor 2013 is de bestemming al ingevuld. Dan komt Alaska aan de beurt en dat vergt meer voorbereiding dan normaal. Er worden nu al routes gepland en info verzameld via internet. Voor de jaren daarna staan Labrador, Yukon en Northwest territories, Churchill en Manitoba nog op het programma. Amerika en Canada hebben de Janssens nog heel wat te bieden. n
Klaar voor de zodiactour in Nova Scotia
Op de Columbia Icefield, Alberta
the Wave
Angels landing, Zion National Park
Spectaculaire walvistour in Nova Scotia
Naam: __________________________________________________________________________________________________m/v
Straat en huisnummer: ________________________________________________________________________________________
Postcode en woonplaats: ______________________________________________________________________________________
Telefoon:_____________________________________________________________________________________________________
E-mail: ______________________________________________________________________________________________________
Bankrekeningnummer: ________________________________________________________________________________________
Handtekening: __________________________________________
Stuur de bon (of een kopie hiervan) in een gesloten envelop zonder postzegel volledig ingevuld en ondertekend naar:
Maasland Uitgeverij, Antwoordnummer 10093, 5340 VB Oss, Nederland
Meer informatie over abonnementen vindt u op www.maaslanduitgeverij.com Of bel +31 (0) 412 628218
10e jaargang - nr 1 - voorjaar 2012
Losse nummers € 5,95
8 7 1 8 3 4 7 8 6 0 0 9 7
0 0 1 1 2
AP
CHURCHILL, MANITOBA – DENVER, COLORADO – KLONDIKE/KLUANE LOOP, YUKON – ZION NATIONAL PARK, UTAH – ICEFIELDS PARKW
AY, ALBERTA – GROTE DEPRESSIE – SUPER BOWL – EAT NEW
YORK CITY
WRC REIZEN
Gijsbrecht van Amstelstraat 261-263
1215 CL Hilversum • Tel nummer 088 0101100
[email protected] • www.wrc.nl
Aangesloten bij de ANVR, SGR en Calamiteitenfonds.Volg ons ook op
Facebook en Twitter
Het eigentijdse kenmerkt zich in het aanbieden van het gehele assortiment
aan individuele reizen via internet en het niet meer uitbrengen van reisgidsen.
Het reisaanbod en de daarbijbehorende prijzen wisselen nagenoeg dagelijks
en dus is het uitbrengen van reisgidsen met een looptijd van een geheel
seizoen al lang achterhaalt. Door het aanbod te presenteren op internet zijn
dagelijkse aanpassingen en vernieuwingen mogelijk.
De originaliteit? Alle arrangementen zijn door WRC Reizen zelf samengesteld
en zijn veelal geen ‘doorsnee’ reizen. Dit heeft zelfs geleid tot de reisrubriek
Teus Keus. Deze rubriek is genoemd naar de samensteller van het reisaanbod.
Onder Teus Keus vindt u niet alleen onze originele reizen maar arrangementen
waarbij u veelal meerdere bestemmingen tijdens één reis bezoekt en soms met
verschillende vervoermiddelen. Een goed voorbeeld is onze populaire reis:
3 weken camperhuur in Canada en vervolgens een 8-daagse cruise naar Alaska.
Houdt u van originaliteit en niet van ‘13 in een dozijn’ dan bent u bij
onze organisatie aan het juiste adres. En niet onbelangrijk: naast onze
creativiteit staan we bekend om de goede prijs/kwaliteitverhouding. Als u in
vakantiestemming wilt komen surf dan naar onze site en bekijk ons aanbod
dat bestaat uit honderden reizen die indien gewenst aanpasbaar zijn aan uw
eigen wensen.
Bekijk ons uitgebreide aanbod op www.wrc.nl
Al ruim 30 jaar een eigentijdse
en orginele reisorganisatie
met een eigen gezicht
14705-WRC advertentie 230x297.indd 1
02-11-11 10:27
AMERICA 10e JAARGANG NUM
MER 1 / VOORJAAR 2012
1
WW
W.AM
ERICAMAGAZINE.NL
Extra veel Canada:
IJsberenhoofdstad
Churchill
Klondike/Kluane Loop,
Yukon’s best
Ice� elds Parkway,
avontuur op niveau
Super Bowlzet natie stil
10 jaarAmericAMagazine
❏ Ja, ik neem een jaarabonnement voor € 21,50
(buitenland €27,50) en machtig Maasland Uitgeverij
dit bedrag jaarlijks tot wederopzegging van mijn reke-
ning af te boeken. Ik ontvang het geldende welkomst-
geschenk.
❏ Ik ontvang graag drie eerder verschenen edities
❏ Ik ontvang graag de 100% New York gids (zolang de
voorraad strekt)
❏ Ik ontvang graag de 100% Californië & West-USA gids
(zolang de voorraad strekt)
100% New YorkPrijs: €12,95ISBN: 978-90-5767-477-8
100% Californië & West-USAPrijs: € 14,95ISBN: 978-90-5767-482-2www.100procentsreisgidsen.nl
100% New YorkBewonder het uitzicht vanaf het Empire State Building, ga shoppen op Fifth Avenue, rust
uit in Central Park en bekijk de skyline vanaf de Staten Island Ferry. Of je nu gaat voor
sightseeing, shoppen, culinair genieten of avontuur: met deze gids op zak ontdek je New
York in no-time!
100% Californië & West-USAPrachtige stranden, stomende geisers en slapende vulkanen; je kunt het allemaal vinden
in Californië en West-USA. Een dag in LA staat voor zongebruinde surfers, kunst en
leuke winkels. In het kleurrijke San Francisco viert de hele wereld feest. Beleef het
sprookje van Disneyland, Las Vegas en het regenwoud bij Seattle. En laat je dromen
werkelijkheid worden in de westelijke staten: te paard in de bergen of in een cabriolet op
weg van de rode woestijn van Arizona naar de heerlijke golven van Malibu.
“WRC Reizen (Witte Reizen Centrale ) bewijst al ruim dertig jaar zich – op haar eigen wijze – staande te houden in de reisbranche, die de laatste decennia onderhevig is geweest aan grote wijzigin-gen. WRC werd opgericht in 1979 door de huidige directie teus Brienesse en Ruud Kruis, en was in de jaren tachtig een van de eerste organisaties die zich toelegden op de verkoop van voordelige interconti-nentale vliegtickets. Deze verkoop gebeur-de toen nog zonder de hulp van compu-ters en internet – je kunt het je heden ten dage niet meer voorstellen – en vond plaats puur door middel van telefonisch contact met de klant en luchtvaatmaat-schappijen. Vliegtickets werden handje contant afgerekend met de luchtvaart-maatschappijen, die toentertijd bijna allemaal zeer centraal gevestigd waren in de Leidsestraat in Amsterdam.
trouwe KlantenNa enkele jaren vonden wij het tijd worden om het productaanbod uit te breiden met complete landarrangementen. Deze programma’s werden en worden heden ten dage nog steeds bedacht en beschre-ven door teus Brienesse. Jarenlang werden er per jaar meer dan tien papieren brochures uitgebracht die rechtstreeks, zonder bemiddeling van andere reisorga-nisaties, aan de consument werden verkocht. Deze manier van verkoop, een uniek product tegen een gunstige prijs, heeft geresulteerd in een vaste groep trouwe WRC-klanten die ieder jaar nog steeds groeit.
InternetMet de komst van internet was WRC Reizen een van de eerste organisaties, die het aandurfde om de papieren brochures vaarwel te zeggen en het productaanbod alleen via de website aan de man te brengen. Na in de jaren tachtig en negentig meerdere kantoren verspreid over het land te hebben gehad, heeft ook hier de ontwikkeling van internet een grote rol gespeeld in het feit dat WRC tegen-woordig alleen nog met een reserverings-team van circa twintig zeer ervaren medewerk(st)ers gevestigd is aan de Gijsbrecht van Amsteltraat te Hilversum. Voor die klant die toch nog graag zijn of haar reis persoonlijk wil bespreken.
tEUS KEUS-reizenWat maakt WRC na al die jaren nou nog steeds zo speciaal? Binnen het aanbod van honderden reizen op de website zijn met name de zogenaamde tEUS KEUS-
reizen het resultaat van ruim dertig jaar ervaring. De jarenlange ervaring in de verkoop van vliegtickets wordt ten volle gebruikt in de samenstelling van deze reizen – er wordt veelvuldig gebruik-gemaakt van de mogelijkheid om de reis te onderbreken binnen de voorwaarden van een vliegretour. Hierdoor ontstaan reizen zoals bijvoorbeeld een combinatie van Westkust Amerika met Florida, Westkust Amerika met Hawaï of een rondreis door Florida met een rondreis door Costa Rica. talloze mogelijkheden zijn voorhanden. tevens zijn alle indivi-dueel samengestelde reizen nog aanpas-baar aan eigen wensen.
Wij zijn van mening dat wij met onze toegevoegde waarde nog jarenlang van betekenis kunnen zijn bij het vervullen van die wens om nog eens die droomreis te maken die wellicht al jarenlang bij u op het verlanglijstje staat.” n
Teus Brienesse en Ruud Kruis WRC Reizen (Witte Reizen Centrale)www.wrc.nl
Achter de schermen
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 9
Wie zijn de mensen waarbij je je reis naar de Verenigde Staten of Canada boekt? Wie zorgt voor de informatie en publiciteit over deze bestemmingen? In deze rubriek stellen wij de mensen aan je voor die beroepshalve de Verenigde Staten en Canada ‘verkopen’.
“ WRC Reizen al ruim dertig jaar een buitenbeentje”
10 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
!REIzEN
10 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
Met de toendrabuggy langs de Hudsonbaai
!REIzEN
IJsberenhoofdstad Churchill
Churchill, Manitoba heeft een magische naam in de wereld. Dit is een van de beste
plekken op de wereld om ijsberen op een veilige en comfortabele manier in het wild te
zien. Het is al een avontuur op zich om de plaats aan de Hudsonbaai te bereiken, zeker
als je vanuit Winnipeg met de trein in twee dagen en nachten over de toendra spoort.
tEKSt & FOtOGRAFIE JAAP VAN SPLUNTER
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 11
Met de toendrabuggy langs de Hudsonbaai
IJsberenhoofdstad Churchill
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 11
!reizen
12 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
De Canadese provincie Mani-
toba is feitelijk één grote pan-
nenkoek, met in het zuiden
de onmetelijke prairie en in
het noorden enigszins licht
glooiende heuvels en de toendra. Ik ben
op weg naar Churchill, ’s werelds ijsbe-
renhoofdstad, in het noordoosten van
Manitoba. Het is mogelijk om in twee
uurtjes van hoofdstad Winnipeg naar
Churchill te vliegen, maar om een goede
indruk van het landschap en de uitge-
strektheid te krijgen, is een treinreis een
betere oplossing. En zo meld ik me op
het fraaie stationsgebouw van Winnipeg
voor een treinreis van twee dagen met
The Hudson Bay. “Ik vind het altijd erg
ontspannend om de trein te nemen, en
bovendien ontmoet je zoveel interessan-
te mensen aan boord”, had Tricia van
Frontiers North Adventures al gezegd.
Haar organisatie is dé expert op het ge-
bied van reizen naar de ijsberen van
Churchill en er worden verschillende
opties aangeboden. “Maar de trein is
Langzaam kleurt het landschap wit
Sheldon en Corinne uit Hudson Bay, Saskatchewan werken beiden bij de spoorwegen
De trein van Winnipeg naar Churchill spoort door de toendra
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 13
›
toch wel een bijzondere manier om het
avontuur te beginnen”, voegt ze er nog
aan toe. Dat klinkt veelbelovend.
PermafrostStipt rond het middaguur vertrekt de
trein uit Winnipeg. De eerste uren zijn
wel wat slaapverwekkend, met alleen
maar landbouwgrond. Het wordt zo al
snel duidelijk waarom deze prairie de
graanschuur van Canada wordt ge-
noemd. Als het avondeten wordt opge-
diend, is het al donker. Voor tafelgasten
Sheldon en Corinne is de trein hun twee-
de huis, want het echtpaar werkt voor de
spoorwegen en gebruiken vrijwel altijd
de trein. Zeker als ze naar Churchill
moeten, dat alleen via het spoor of het
vliegtuig bereikbaar is. “Geniet nog
maar even van de nachtrust”, zegt
Sheldon als ik me terugtrek naar mijn
slaapcabine en het inmiddels opgemaak-
te bed. Op dit deel van de treinreis haalt
de trein nog snelheden van ruim hon-
derd kilometer per uur, maar in het
noorden zijn de rails gelegd op de per-
mafrost. Hierdoor ontstaan er wat kuilen
en hobbels, waardoor de reis soms stap-
voets moet gebeuren. Het aangekondig-
de gehobbel blijkt echter ontzettend mee
te vallen en het toendralandschap is
meer dan aantrekkelijk. Zeker als de eer-
ste sneeuw ook nog eens valt, krijgt het
landschap een sprookjesachtig aanzicht.
De boomtakken zijn bedekt met een laag
sneeuw en de half dichtgevroren meren
en rivieren liggen er wit bij. Onderweg
kom je slechts een handvol gehuchten
tegen, met de vijftienduizend inwoners
tellende mijnstad Thompson als grote
uitzondering.
FunctionaliteitNa zeventienhonderd kilometer sporen
kondigt Churchill zich aan. Stapvoets
worden de laatste veertig kilometer af-
gelegd. De plaats Churchill stelt op zich
niet zoveel voor. Functionaliteit staat
voorop en architectonische hoogstandjes
hoef je niet te verwachten. Wel vind je
hier winkels, eettentjes, een ziekenhuis,
een school, kerken en natuurlijk tour-
operators. De bezienswaardigheden be-
perken zich tot het fraaie Eskimo Muse-
um, een Parks Canada-tentoonstelling in
het stationsgebouw en de Cape Merry
en Prince of Wales Fort National Histori-
cal Sites, waar de geschiedenis van de
Hudson Bay Company tot leven komt.
Hoewel de geschiedenis van de Hudson
Bay Company interessant genoeg is,
‘Zeker als de eerste sneeuw ook nog eens valt, krijgt het landschap
een sprookjesachtig aanzicht’
tussenstop in thompson, grofweg halverwege de treinreis
Het station van Churchill bij avond
IJsvorming op de trein
!reizen
14 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
komen de mensen naar Churchill vooral
voor drie dingen: de beloega’s in de zo-
mer, de ijsberen in het najaar en het
Noorderlicht in de winter. Het is nu de
eerste week van november en rond dit
tijdstip staan de ijsberen op het pro-
gramma.
Brak water“Jullie hebben een perfecte tijd uitge-
zocht om te komen”, verwelkomt gids
Doug Ross ons in Churchill. De winter
blijkt laat te zijn ingevallen. De reden
waarom de ijsberen zich massaal verza-
melen rond Churchill heeft te maken
met de ligging aan de Hudsonbaai. In
deze baai stromen vele rivieren, waar-
door het water brak wordt. Het gevolg
is, dat het water sneller bevriest dan op
volle zee. De ijsberen verzamelen zich
hier dan ook al vanaf september, wach-
tend om het ijs op te gaan en de jacht op
zeehonden te openen. Het is echter al de
eerste week van november en er ligt nog
IJsbeerDe ijsbeer of poolbeer is de grootste beersoort die alleen voorkomt op en bij de Noordpool. De ijsbeer kan tot drie meter lang en achthonderd kilo zwaar worden, waarbij de mannetjes groter zijn dan de vrouwtjes. De beesten lijken wel te zijn ontworpen voor de barre weers-omstandigheden op de Noordpool: een dikke vacht – afhankelijk van de tijd van het jaar en lichtval geel, wit tot grijs – die de warmte van de zon vasthoudt, en een onderhuidse vetlaag, die zorgt voor extra
isolatie en ook nog eens warmte vasthoudt. De vleesetende beer jaagt vooral op zeehonden en is ook daarvoor uitstekend uitgerust: een waterafstotende vacht en vliezen tussen de tenen om beter te kunnen zwemmen. De ijsbeer leeft meestal alleen en is zowel overdag als ‘s nachts actief. Ook in de lange, donkere winter zijn ze actief. Drachtige vrouwtjes houden dan echter een winterslaap. Denk overigens niet dat ijsberen alleen op het ijs en in het water snel zijn, want ook op het land kunnen ze uitstekend uit de voeten.
Links: Als je gaat wandelen bij Cape Merry en Prince of Wales Fort National Historical Sites, krijg je een bewapende gids meeRechts: Bij de plaats Churchill vind je deze beervallen die moeten voorkomen dat te brutale beren het dorp binnenlopen
De ijsberengevangenis
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 15
steeds geen ijs op het water. En dat heeft
de nodige gevolgen voor het leven in
Churchill zelf. “Feitelijk is de plaats ge-
bouwd op de route van de ijsberen, dus
zeker rond deze tijd zijn ze hier regelma-
tig te zien”, verduidelijkt Doug. In de
wetenschap dat ijsberen tot de gevaar-
lijkste dieren ter wereld behoren, leer je
al snel de ‘wetten’ van Churchill. Over-
dag alleen op de hoofdstraten lopen, ’s
avonds binnen blijven en als je geknal
hoort, dan is de berenpatrouille druk be-
zig om een beer de stad uit te jagen.
IJsberengevangenisVoor de hardnekkig terugkerende ijsbe-
ren is zelfs een ijsberengevangenis in het
leven geroepen. Even buiten de stad
staat een loods, waar de gevangen beren
worden opgesloten, zonder eten en in
het donker. “Dat is helemaal niet zo erg
hoor, want in het wild eten ze rond deze
tijd ook niet en ze zijn gewend om in het
donker te leven”, legt ranger Bob uit.
Door de grote hoeveelheid ijsberen die
zich nu rond Churchill ophoudt, zit de
gevangenis met 23 beren propvol. Om
dit op te lossen, wordt regelmatig een
beer ‘uitgezet’. Zo sluit ik aan bij een
groep mensen die staat te kijken naar
zo’n bearlift. Een verdoofde ijsbeer wordt
op een aanhanger naar buiten gebracht,
in een net gerold en daarna onder een
helikopter gehangen, waarna het beest
ver buiten Churchill in het wild wordt
losgelaten. Het is een koddig gezicht om
deze reuzen in een netje onder de heli-
kopter te zien hangen. “Het kost wel een
vermogen, maar dit is een veel betere
oplossing dan het afschieten van ijsbe-
ren. Dat is echt het allerlaatste middel
dat we willen inzetten”, sluit Bob af.
ToendrabuggyNa de berengevangenis is het echt tijd
om de ijsberen in het wild te gaan bekij-
ken. In Churchill hebben ze daar een bij-
Een verdoofde ijsbeer wordt uit de ijsberengevangenis gereden
Een bearlift met de helikopter
Een van de vele souvenirwinkeltjes in Churchill
›
!reizen
16 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
Per trein naar de ijsberenhoofdstad Churchill
Per trein naar de ijsberenhoofdstad Churchill
Het programmaDeze 11-daagse reis begint met een verblijf in de bruisende stad Toronto, waar u 2 nachten verblijft. U heeft voldoende tijd om de hoogtepunten van deze stad te bekijken, zoals het stadhuis, Chinatown en de CN Tower. U kunt optioneel een excursie maken naar de wereldberoemde Niagara Falls. Zaterdag 20 oktober vliegt u ’s middags vanuit Toronto naar Winnipeg, waar u één nacht verblijft voordat u aan boord gaat van ‘The Hudson Bay’ voor een ontspannen 2-daagse treinreis met VIA Rail naar Churchill. De route gaat via de uitgestrekte prairies van Manitoba, ook wel de ‘graanschuur’ van Canada genoemd. In het noorden ligt de rails op de permafrost, zodat de trein langzamer rijdt; het toendra-landschap is echter bijzonder fraai om te aanschouwen. U verblijft 3 nachten in Churchill, waar u begint met een bezoek aan het Eskimo Museum met een collectie van kunstvoorwerpen van de lokale Inuit. Tevens maakt u een bustocht door de omgeving van ’s werelds ijsberenhoofdstad. De volgende dag is er een excursie met een ‘toendra-buggy’, een reusachtig vervoersmiddel, waarmee u over de uitgestrekte toendra’s rijdt om de im-posante ijsberen goed te bekijken. Een dag later bezoekt u het interessante ‘Parks Canada Interpretive Centre’, waar u veel informatie kunt krijgen over de geschiedenis, cultuur, flora & fauna van het gebied rondom Churchill. In de middag neemt u deel aan een sportieve ‘hondensledetocht’ met huskies, een andere activiteit die goed past bij de winterse om-standigheden in dit ruige deel van Canada. Op de laatste dag gaat u wederom op avontuur per ‘toendra-buggy’ in de hoop op nieuwe en bijzondere ontmoetingen met de ijsberen van Churchill. ’s Avonds vliegt u terug naar Winnipeg, waar u 1 nacht logeert in een hotel op het nieuwe internationale vliegveld. Op zaterdag 27 oktober reist u met Air Canada vanuit Winnipeg via Toronto terug naar Nederland.
Prijs: € 6.475,- per persoon, gebaseerd op een gedeelde 2-persoonskamer. Toeslag éénpersoonkamer: op aanvraag
Reisperiode: 18 - 28 oktober 2012
Inclusief: • Vluchten per Air Canada (Economy Class¹) vanaf Amster- dam naar Winnipeg v.v. (via Frankfurt & Toronto) incl. huidige luchthavenbelastingen & brandstofheffingen• Vlucht van Churchill naar Winnipeg • 2-Daagse treinreis met The Hudson Bay (VIA Rail) van Winnipeg naar Churchill (op basis van Sleeper Class)• 7 Hotelovernachtingen in goede middenklasse hotels (inclusief ontbijt bij de overnachtingen in Churchill)• Alle maaltijden (vanaf diner op 1e dag tot en met diner op de laatste dag in Churchill)• 2x Dagexcursie per ‘toendra-buggy’ onder begeleiding van lokale gidsen (maximaal 22 personen per buggy)• Hondensledetocht• Overige excursies conform programma• Entreegelden Eskimo Museum & Parks Canada Centre• Alle transfers in Churchill• Reisgids Canada
¹ Vluchten gebaseerd op de L- en T-klasse. Indien deze niet meer beschikbaar zijn, kunnen wij tegen een meer prijs in een hogere boekingsklasse reserveren.
Exclusief:• Excursie Niagara Falls (vanuit Toronto)• Transfers in Toronto en Winnipeg• Overige maaltijden en drankjes• Fooien en uitgaven van persoonlijke aard
TIP: u kunt met Air Canada ook vanaf Brussel vertrekken.
Boekingsvoorwaarden:Het arrangement is onder voorbehoud van beschikbaar-heid op moment van boeken. Incento BV is aangesloten bij de ANVR, de Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR) en de Stichting Calamiteitenfonds Reizen. Bussum, 16 jan. 2012
Wilt u zelf eens van dichtbij de indrukwekkende ijsberen in Canada
bekijken? Maak dan de bijzondere reis naar Churchill, gelegen aan de
Hudsonbaai in het noordoosten van de provincie Manitoba. U reist
met VIA Rails’s comfortabele trein ‘The Hudson Bay’ vanuit Winnipeg
naar Churchill, een traject van ruim 1.700 kilometer met een reisduur
van circa twee dagen. In Churchill gaat u per ‘toendra-buggy’ op zoek
naar de ijsberen. Tijdens de reis logeert u in goede middenklasse hotels.
Voor meer informatie en boekingen:Incento Travelconsultants, Vaartweg 23G, 1401 RA BUSSUM, Tel. 035 - 69 55 111, E-mail: [email protected]
11-daagse individuele reis vanaf € 6.475,- per persoon
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 17
zonder vervoersmiddel voor gemaakt:
de toendrabuggy. Deze uit de kluiten
gewassen bus staat op enorme wielen en
achteraan hangt een observatiedek waar
je in de buitenlucht staat. Omdat de tem-
peraturen zich onder het vriespunt be-
vinden, is er een grote propaankachel
ingebouwd. Bovendien zijn er een toilet
en eten en drinken aan boord, zodat het
hier, in een van de ruigste en koudste ge-
bieden van de wereld, toch zeer aange-
naam vertoeven is. In de morgen wor-
den de bezoekers afgeleverd bij een
lanceerplatform. Vanuit de shuttlebus
stap je direct het platform op en de bug-
gy’s in, afgeschermd van de ijsberen die
ongetwijfeld smachtend zullen toekij-
ken. Iedereen zal het gevoel wel kennen,
als je de halve wereld afreist om dieren
in het wild te gaan bekijken: krijg ik ze
wel te zien? Daarover hoef je je in deze
tijd van het jaar geen zorgen te maken.
De ijsberen zijn overal. Bovendien maak
je kennis met het fraaie toendraland-
schap van Cape Churchill en het grillige
Een bezoek aan Churchill is onvolledig als je niet even met de hondenslede op pad gaat. David Daley is een van de mensen die niet alleen deelneemt aan hondenslederaces, maar ook voor de toerist leuke activiteiten organiseert. Zo maak je kennis met de wereld van de husky’s, het racen en (over)leven in dit barre gebied. Ook maak je een tocht met de hondenslede door de bossen. Afhankelijk van de hoeveelheid sneeuw doe je dat op een slee met ijzers of wielen. Maar hoe dan ook, de wereld van het hondenslederijden heeft na het bezoek geen geheimen meer voor je. Voor meer informatie zie: www.wapuskadventures.com. Bij de Churchill town &tundra Experience-tour van Frontiers North Adventures is een bezoek aan David Daley inbegre-pen.
Hondenslederijden
›
toendrabuggy’s bij het lanceerplatform tijdens zonsopgang toendrabuggy gids/chauffeur Brian
De toendrabuggy
!reizen
18 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
weer dat dit gebied kenmerkt. Het ene
moment geniet je van een sublieme
zonsopgang en een heerlijk zonnetje, ter-
wijl je een uur later weer middenin een
sneeuwstorm zit. Maar dit alles is na-
tuurlijk slechts decor, de ijsberen staan
centraal.
KiekeboeBuggychauffeur/gids Brian moet er har-
telijk om lachen als zijn passagiers bijna
uit de bol gaan als de eerste ijsberen zich
aandienen. “Rustig maar, ze komen
straks vanzelf wel naar de buggy toe
hoor”, verzekert hij de ongeduldige gas-
ten. Gedurende de ijsbeerperiode van
grofweg vijf weken zit Brian elke dag op
de buggy, en dat al voor het vijfde jaar
achtereen. Kortom, hij weet waarover hij
praat. Ook niet onbelangrijk zijn de
stuurkunsten van Brian, want de door
het leger aangelegde ‘wegen’ zijn op het
eerste oog volstrekt onbegaanbaar. De
buggy’s zijn hier echter op gebouwd en
ondanks diverse glijpartijen, weten ze
het hele gebied van Cape Churchill te
doorkruisen. En zo passeren we ver-
schillende ijsberen. Moeders met jon-
kies, beren die het isolement zoeken of
zelfs exemplaren die juist liever in
groepjes bivakkeren. Ze hebben een ding
gemeen: ze zijn niet onder de indruk van
de passerende buggy’s. Maximaal acht-
tien buggy’s kunnen op de toendra rij-
den, maar de ijsberen lijken ze nauwe-
lijks te registreren. Als we een kwartiertje
naar een ogenschijnlijk dommelende ijs-
beer zitten te kijken, staat hij plotseling
op en komt op zijn dooie gemak naar de
buggy wandelen. Na eerst gebiologeerd
naar de mensen gekeken te hebben, richt
hij zich op en komt tegen de buggy aan
staan. Op nog geen meter afstand kijk je
vanuit het raam recht in de ogen van de
ijsbeer. Je hart klopt in je keel en het is
alsof de tijd en de omgeving bevriest. Na
een minuutje of twee vindt de ijsbeer het
genoeg en vervolgt weer zijn weg. “Ik
had je het toch gezegd”, is het droge
commentaar van Brian. Zo dichtbij een
ijsbeer komen en het toch overleven, is
de gewoonste zaak van de wereld in
Churchill. Churchill doet zijn naam als
’s werelds ijsberenhoofdstad dan ook
volledig eer aan. n
Tundra Buggy LodgeEen wel heel bijzondere en exclusieve manier om de ijsberen te zien is door te overnachten óp de toendra in de tundra Buggy Lodge. Bij Polar Bear Point zijn verschillende buggy’s aan elkaar geschakeld en ontstaat een lodge. Gezien de locatie is het een zeer luxe plek om te overnachten, maar houd er wel rekening mee dat je slaapt in stapelbedden, gescheiden door een
gordijntje. En even buiten de benen strekken is er natuurlijk niet bij. Maar daar staat tegenover dat het warm is, het eten goed, de lounge gezellig en het uitzicht op de toendra en de ijsberen onovertroffen. Het kost wel een paar centen, maar voor diegenen die het er voor over hebben is het wel een onovertroffen ervaring. Zie ook: www.tundrabuggy.com
‘Op nog geen meter afstand kijk je
vanuit het raam recht in de ogen van de ijsbeer’
Praktische Informatie Churchill, Manitoba
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 19
Ligging en bereikbaarheidManitoba ligt centraal in Canada, hoewel het tot de westelijke provincies gerekend wordt. Aanvlieghaven voor een bezoek aan Mani toba is de hoofdstad Winnipeg, waar je arriveert op het spiksplinternieuwe en state-of-the-art James Armstrong Richardson International Airport. Air Canada (www.aircanada.com) vliegt dagelijks vanaf Brussel via Montreal naar Winnipeg. Het is ook mogelijk om vanaf Amsterdam te ver trekken. Je vliegt dan met een overstap in Frankfurt of Londen via toronto naar Win-nipeg. Ook kun je met Air Canada’s partner United via Chicago vliegen. In twee uur vliegen of in twee dagen met de trein (www.viarail.ca) zit je in Churchill – in het noord-oosten van Manitoba aan de Hudsonbaai.
Klimaat en beste reistijdHet klimaat van Manitoba wordt gekenmerkt door extreem hete, vochtige zomers en zeer koude winters. Voor de ijsberen is de beste reistijd grofweg van half oktober tot half november, afhankelijk van wanneer de Hudson baai dichtvriest en de ijsberen het ijs op gaan om te jagen. Het is tegen die tijd in Churchill overdag onder het vriespunt, maar de echt koude temperaturen blijven dan nog uit.
AccommodatiesIn Winnipeg zijn voldoende accommodaties voorhanden. In hartje downtown ligt het uitstekende Delta Winnipeg, 350 St. Mary Avenue, tel.: +1 204 944 7278, fax: +1 204 943 8702, www.deltahotels.com. Boven-dien vind je hier de Blaze Bistro and Lounge, een van de beste restaurants van de stad. In Churchill zijn de accommodaties wat schaarser en eenvoudiger. Zeker in het ijsbe-renseizoen is ver van tevoren reserveren noodzakelijk. AmericA overnachtte in de volgende uitstekende accommodaties: tundra Inn, 33 Franklin Street, www.tundrainn.com en traveler’s touchstone B&B, 83 Hearne Street, [email protected].
The Hudson BayDe trein Winnipeg-Churchill (The Hudson Bay) rijdt het gehele jaar door tweemaal per week: op dinsdag en zondag vanuit Winni-peg (vertrek om 12:05 uur en aankomst twee nachten later om 09:00 uur) en op donder-dag en zaterdag vanuit Churchill (vertrek om 19:30 uur en aankomst twee nachten later om 16:45 uur). De zeventienhonderd kilometer lange treinreis duurt circa twee volle dagen, waarbij tweemaal wordt overnacht aan boord. Er zijn twee klassen. Bij Economy Class zit je op ruime stoelen, waar je ’s avonds ook op slaapt. Bij Sleeping Class heb je de keuze uit zogenaamde berths (stoelen die ’s nachts worden omgetoverd tot een bed) en slaapcabines voor één, twee, drie of vier personen. Overdag zit je in je eigen cabine op een ruime stoel en ’s avonds wordt een comforta-bel bed naar beneden gehaald. tevens heb je bij de Sleeping Class een eigen toilet en toegang tot een douche op de gang. Voor beide klassen wordt er een verrassend goede maaltijd geserveerd in de restauratie-wagen of kun je broodjes, snacks en drinken kopen bij de bar. Voor meer informatie over The Hudson Bay kun je terecht op de website www.viarail.ca. In Nederland kun je voor informatie over en het boeken van The Hudson Bay en andere treinreizen in Canada en de Verenigde Staten terecht bij de Nederlandse treinspecialist Incento, tel.: (035) 695 51 11 (maandag tot en met vrijdag van 09:00 tot 17:30 uur), www.incento.nl
Tours / ExcursiesHet is mogelijk om alles individueel te regelen, maar dan moet je ruim van tevoren aan de slag. Makkelijker is om een tour te boeken, waarbij de accommodaties, transport, tours/excursies en maaltijden zijn verzorgd. Op deze wijze kun je onbezorgd genieten en hoef je je bovendien geen zorgen te maken over vertragingen en aansluitingen. Dat regelt de touroperator.
Ongetwijfeld de beste touroperator voor reizen naar de ijsberen van Churchill is Frontiers North Adventures in Winnipeg, tel.: +1 204 949 2050, fax: +1 204 667 1051, www.frontiersnorth.com. Zij bieden verschillende tours aan, waarbij je kunt kiezen tussen vliegen en sporen. AmericA volgde de Churchill town &tundra Experi-ence.
InformatieVoor algemene informatie over Manitoba kun je terecht op: www.travelmanitoba.com. Voor specifieke informatie over Winnipeg zie: www.tourismwinnipeg.com, en voor Churchill zie: www.churchill.ca.
!Reizen!bESTEMMING
Ins & Outs
DenverDenver heet niet voor niets de Mile High City; op de trappen van het Capitool sta je exact
1,6 kilometer boven zeeniveau. Maar de hoofdstad van Colorado telt nog veel meer
hoogtepunten. Uitgaan, shoppen en een weergaloze achtertuin in de vorm van Rocky Mountain
National Park bijvoorbeeld, maken deze plek een droombestemming voor jong en oud.
AmericA geeft je de Ins & Outs. tEKSt MICK DEN HERDER FOtOGRAFIE WEAVER MULTIMEDIA GROUP/PHOTOS.COM
20 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
FOtO
: CO
MS
tOC
K
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 21
UITGAANIn de Mile High City is veel te beleven als de avond eenmaal gevallen is. Vlees is een belangrijke hoeksteen van Denvers culinaire karakter – steakhuizen in overvloed dus – maar ook vegetariërs en gastronomiefans hoeven niet met hun ziel onder de arm te lopen. Je kunt in vrijwel de hele stad heerlijk eten, en zelfs de meest chique restaurants zijn hier lekker pretentieloos. Wie geen zin heeft om te zoeken, gaat gewoon naar de met eetgelegenheden bezaaide wijken Cherry Creek North en LoDo (Lower Downtown). Als je hier niets kunt vinden, verwijzen we je naar taco Bell. Voor een drankje en dansje na al dat lekkers kun je overigens gewoon in LoDo blijven, waar een breed scala aan bars, cafés en clubs op je komst wacht.
ROCKIESHet honkbalteam de Colorado Rockies is de trots van de stad en thuiswedstrijden in hoofdkwartier Coors Field zijn negen van de tien keer stampend uitverkocht. De Rockies zijn niet bepaald hoogvliegers, maar haalden in 2007 wel de World Series, de finale van het seizoen, die ze in vier dramatische wedstrijden verloren van de Boston Red Sox. De meeste wedstrijden worden gespeeld tussen grofweg april en oktober, met eind oktober de gevreesde én bejubelde World Series. Kaartjes zijn via een online ticketservice of aan de kassa van het stadion verkrijgbaar, in een prijsklasse tussen vijf en 75 dollar per persoon. Op dagen dat er geen wedstrijd gespeeld wordt, kun je een rondleiding krijgen door het complex. Voor zeven dollar kom je daarbij tot in de dug-out en kun je de pruimtabak ruiken.
CAPITOOLDenver is de staatshoofdstad van Colorado, wat in elk geval betekent dat het een statig gebouw met een ronde koepel binnen de stadsgren-zen heeft staan. Hoewel de meeste mensen deze overheidstempels even vluchtig van buiten bekijken, is een bezoek aan het Denver State Capitol beslist de moeite waard. Vanaf de westelijke trappen en de verdieping erboven heb je een adembenemend uitzicht op zo’n tweehonderd bergen. Bij zonnig weer kan de 55 meter hoge koepel aardig verblindend zijn: hij werd bekleed met 24-karaats goud, als ode aan de Colorado Gold Rush van de negentiende eeuw. De koepel is momenteel vanwege renovatiewerkzaamheden gesloten, maar je kunt je prima vermaken met drie verschillende gratis tours, waarvan de historische tour door Mr. Brown’s Attic misschien wel de leukste is.
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 21
INS & OUTS
FOtO
: SC
Ott
CR
AM
ER
StO
CK
BY
tE
FOtO
: MAt
t IN
DE
N
22 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl22 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl22 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
Intrigerende architectuur in downtown Denver
Het State Capitol 16th Street Mall
INS & OUTSFO
tO M
Att
IND
EN
FOtO
AM
BIE
Nt
IDE
AS
, SH
Utt
ER
StO
CK
FOtO
MAt
t IN
DE
N
GOLDENOp een half uurtje rechtdoor rijden van Denver ligt het stadje Golden, dat zijn naam en faam tijdens de Gold Rush kreeg. tegenwoordig is het licht slaperige, charmant gerestaureerde plaatsje vooral bekend om de imposante open-air concertlocatie Red Rocks Amphitheatre (zie foto) en het bleekgele gerstenat Coors, dat hier ter plaatse gebrouwen wordt. De gratis, zelfstandige brouwerijtour duurt ongeveer 45 minuten en wordt voor bezoekers boven de 21 afgesloten met een bescheiden proeverij. In Lookout Mountain Park krijgt een andere Amerikaanse legende nog steeds ongeveer vierhonderdduizend bezoekers per jaar: Buffalo Bill Cody, de bizonjager en rasentertainer wiens naam gelijkstaat aan het Wilde Westen. Zijn officiële graf, met prachtig uitzicht op de Great Plains en de Rockies, wordt kracht bijgezet door een bijbehorend museum.
SHOPPENEtalagejunkies en shopfanaten opgelet! Denver is een verrassend veelzijdige winkelstad, met voor elke smaak en portemonnee wat wils. Voor mode kun je terecht rond Larimer Square, het hart van de allereerste wijk van Denver en het epicentrum van trends en fashion chic. Vlakbij bevindt zich de 16th Street Mall, een groot winkelcentrum dat werd ontworpen door de beroemde architect I.M. Pei. Hoe groot? Het shopwalhalla heeft zijn eigen pendelbus, die je van het ene eind naar het andere brengt! Wat je ook doet, vergeet de wijk Cherry Creek North rond 1st, 2nd en 3rd Avenue niet: zestien blocks aan puur winkelplezier, met zowel grote ketens als kleine, intieme boetiekjes. In combinatie met de naastgelegen gelijknamige Mall kun je hier zomaar twee dagen doorbrengen. Of zover je creditcard reikt, natuurlijk.
OUTDOORVoor outdoorliefhebbers hebben we twee woorden: Rocky Mountains. Magische woorden, die een wereld aan activiteiten en vergezichten omvatten. Van hiken op en rond de 4.348 meter hoge Mount Evans en het iets lagergelegen Echo Lake tot fietsen op de meer dan dertien-honderd kilometer aan fietspaden en -routes; Denver heeft altijd iets dat je hart sneller laat kloppen. Het absolute hoogtepunt ligt op zo’n twee uur rijden van de stad: Rocky Mountain National Park. Hier wordt de mooiste natuur van Amerika bekroond door majestueuze bergtop-pen, die uittorenen boven meer dan 560 kilometer aan wandel-, hike- en trekkingpaden. De weg die door het park loopt, trail Ridge Road (zie foto), is de hoogstgelegen doorlopende snelweg ter wereld; goed om te weten als je even geen zin hebt om iets actiefs te doen.
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 23
INS & OUTS
FOtO
: NE
LSO
N S
IRLI
N, S
HU
ttE
RS
tOC
KFO
tO: M
Att
IND
EN
FOtO
: DE
NIS
E C
HA
MB
ER
S
INS & OUTS
24 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
Denver skyline
Het fraaie Union Station
FOtO
AM
BIE
Nt
IDE
AS
, SH
Utt
ER
StO
CK
FOtO
FFO
OtE
R, S
HU
tER
StO
CK
U.S. MINTDenver is een van de zes plaatsen in de Verenigde Staten waar munten en medailles gemaakt worden onder de officiële paraplu van de U.S. Mint. Dit zelfstandig opererende overheidsorgaan maakt al sinds 1792 wisselgeld en beheert daarnaast de zilver- en goudvoorraad van het land. Reden temeer om je even voor te stellen, dachten wij zo. Dagelijks rollen in Denver ongeveer vijftig miljoen muntjes van de band, allemaal voorzien van een kleine letter d. Het instituut geeft elke weekdag gratis rondleidingen, waarbij de geschiedenis en de huidige werkwijze van het muntslaan compleet uit de doeken worden gedaan. Reserveren is absoluut verplicht; via de website van de U.S. Mint kun je tot twee maanden van tevoren een afspraak maken. Op dezelfde site krijg je overi-gens ook een virtueel voorproefje van de tour.
MIJNSTADJESDe Colorado of Pike’s Peak Gold Rush wordt nog steeds beschouwd als de grootste in de Amerikaanse geschiedenis. Van 1859 tot begin 1860 werd het gebied, dat toen nog bij het territorium Kansas hoorde, over-spoeld door gelukszoekers en goudjagers. Met hen verrezen in een oogwenk vele mijnwerkersstadjes, die de staat Colorado weliswaar definitief op de kaart zouden zetten, maar waarvan nu weinig meer over is. De ooit steenrijke plaatsen Central City en Black Hawk bijvoorbeeld, bieden tegenwoordig niets meer dan casino’s en een handjevol histori-sche huizen en enigszins vervallen mijnen. De voormalige zilverstad Georgetown, op nog geen uurtje rijden van Denver, pakte het gelukkig anders aan. De stad restaureerde zijn meer dan tweehonderd prachtige Victoriaanse huizen en de schilderachtige Georgetown Loop Railroad, die spectaculair over een dertig meter hoge brug over een vallei stoomt.
MUSEADenvers liefde voor de schone kunsten spreekt uit de vele uit-stekende musea en galeries die de stad rijk is. Je eerste stop is daarbij waarschijnlijk het Denver Art Museum, dat niet alleen de grootste verzameling Amerikaans-indiaanse kunst van het land herbergt, maar ook beschikt over een respectabele collectie – zo’n 68.000 stukken – oude en moderne kunst. Het complex zelf is al een meesterwerk op zich, ontworpen door de architecten Ponti en Libeskind. Ben je geen fan van kunst? Breng dan de dag door in het op drie na grootste museum van Amerika, het Denver Museum of Nature & Science. Aan de hand van talloze interactieve displays, een IMAX-theater en een planetarium leer je hier alles over het heelal, dino’s, mummies en alles daartussen.
INS & OUTS
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 25
FOtO
: HE
NR
YK
SA
DU
RA
FOtO
: DE
NN
IS M
OR
RIS
!Reizen
26 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
Klondike/Kluane Loop rijgt hoogtepunten aaneen
!REIzEN
Yukon’s best
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 27
Door de Klondike-goudkoorts stroomden duizenden gelukzoekers naar de goudvelden in het
Canadese Yukon. Dawson City was min of meer het epicentrum, met Whitehorse als belangrijke
uitvalsbasis. De goudkoorts is inmiddels voorbij en avontuurlijk ingestelde toeristen hebben
het stokje overgenomen. Zij komen vooral om de zogenaamde Klondike/Kluane Loop te rijden.
Deze verbindt de vroegere goudvelden met de prachtige natuur van Kluane National Park en
indrukwekkende wegen als de top of the World Highway. tEKSt & FOtOGRAFIE JAAP VAN SPLUNtER
›
28 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
!Reizen
Het enthousiasme van Yteke Visser werkt aanstekelijk
als je aan de vooravond van een reis door het Cana
dese Yukon staat. De Nederlandse woont al meer
dan twintig jaar in Whitehorse en is verliefd op dit
gebied. “Hier wil je toch niet meer weg?”, zegt ze
dan ook beslist. Yteke werkt in het Yukon Visitor Centre en is
hier perfect op haar plaats, want na de eerste kennismaking wil
je maar wat graag zelf op onderzoek uit. De mogelijkheden van
Yukon lijken onbegrensd, maar toch is Yteke beslist: “Doe de
Klondike/Kluane Loop. Veertienhonderd kilometer rijden
over overwegend goede wegen door een weergaloos mooi
landschap”. Wie ben ik om te twijfelen aan het advies van de
kenner?
De veerboot over de Yukon-rivier bij Dawson City
Huizen in alle kleuren en maten langs Front Street, Dawson City
Yteke Visser op haar post bij het Yukon Visitor Centre in Whitehorse
Het kleurrijke Downtown Hotel, Dawson City
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 29
WildwestplaatsDe volgende morgen verlaat ik Whitehorse via de North Klon
dike Highway. Op weg naar het 535 kilometer verder gelegen
Dawson City, kom je slechts twee plaatsjes tegen: Carmacks en
Pelly Crossing. Voor de rest is het een onmetelijke wildernis.
Vanuit het grote niets doemt ineens het voormalige goudzoe
kersplaatsje Dawson City op; een verassend mooi plaatsje ver
stopt in de wildernis van Yukon. Hier draaide het om goud,
goud en nog eens goud. Veel van die grandeur is nog terug te
vinden in de gebouwen, die vaak prachtig zijn gerenoveerd. Zo
als het een wildwestplaats betaamt, zijn de wegen niet geasfal
teerd en vind je er de nodige bars en zelfs een casino – het eerste
legale van Canada. Niet dat er tegenwoordig vanuit de klapdeu
ren van de bar regelmatig vechtende mannen naar buiten rollen
of pistolen uit de holsters getrokken worden, het is allemaal wat
gemoedelijker en bedeesder geworden. De grootste opwinding
is tegenwoordig een bezoek aan de Diamond Tooth Gerties
Gambling Hall, waar tijdens een show de danseressen hun rok
ken omhooggooien en zicht geven op het ondergoed.
GoudkoortsHoe anders ging het eraan toe tijdens de ontstaansgeschie
denis. In 1896 werd in Dawson City goud ontdekt op een plek
waar een Indiaans visserskamp was gevestigd. Het gevolg was
een ware stormloop van gelukzoekers vanuit de hele wereld,
beter bekend als de Klondike Goldrush. Om de goudvelden te
bereiken, hadden de goudzoekers al een barre reis achter de
rug van honderden kilometers over woest terrein, meren, de
Yukonrivier en bergpaden, zoals de beroemde Chilkoot en
White Pass. Wegen waren er niet en om het nog zwaarder te
maken, werd vaak gereisd onder temperaturen tot ver onder
het vriespunt. Dit weerhield de gelukzoekers echter niet, en
eind negentiende eeuw, begin twintigste eeuw was Dawson
City uitgegroeid tot een plaats van betekenis met veertigdui
zend inwoners. Niet voor niets riep de Canadese regering in
1898 Yukon officieel uit tot Canadese Territory.
GoudvondstDit alles was het resultaat van de vondst van goud in 1896
langs Rabbit Creek (later omgedoopt tot Bonanza Creek).
Doorgaans wordt dit toegeschreven aan drie pioniers uit de
Yukonregio: George Carmack, Dawson Charlie en Skookum
Jim. Een andere versie van het ontdekkingsverhaal is dat ene
mevrouw Carmack het goud aantrof toen ze George’s kleren
waste. Hoe dan ook, het werd alles goud wat de klok sloeg.
Maar het werk was zwaar. Met zeer beperkte middelen moes
ten de mijnwerkers aan de slag. Grofweg waren er twee metho
den: open dagbouw of mijnbouw. Met name in de winter was
het werk ondergronds geliefder, want boven de grond was het
gewoonweg te koud. Niet dat het onder de grond zo prettig
toeven was, zo moest bijvoorbeeld eerst de permafrost door
boord worden. Door de introductie van stoommachines werd
er vanaf 1902 vooral bovengronds gemijnd. En met de komst
van betere aanvoerlijnen, zoals de White Pass Railway van
Skagway naar Whitehorse, vond ook beter materieel zijn weg
naar de goudvelden van Dawson City.
Verwoest landschapDe machine die uiteindelijk letterlijk en figuurlijk het land
schap zou veranderen was de dredge, zeg maar een uit de klui
Ook de restaurantjes in Dawson City zijn in stijl gebouwd
Dawson City General Store
›
!Reizen
30 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
the Spell of Yukon geschilderd op een huismuur in Dawson City Goldpanning langs Bonanza Creek Road
Uitzicht op Dawson City
Een dansshow in de Diamond tooth Gerties Gambling Hall mag je niet missen
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 31
ten gewassen baggermachine. We kennen de baggermachines
op zee of in de grote rivieren, maar hier dreven deze bakbees
ten in kleine beekjes en meertjes, en ploegden het landschap
onbarmhartig om. Bij een bezoek aan Bonanza Creek krijg
je een schoolvoorbeeld van hoe het er indertijd aan toe ging.
Dredge 4 is een van de baggermachines die fraai gerestaureerd
in een verwoest landschap ligt. Simpel gezegd komt het
erop neer, dat de machine het landschap voor zich afgroef,
het gouderts er min of meer uitzeefde om tenslotte het reste
rende ‘afval’ daarna weer te dumpen. “Nee, ik denk niet dat
het in deze tijd geaccepteerd zou worden, want het landschap
werd natuurlijk volledig geruïneerd”, zegt parkranger Janice.
Dredge 4 is tegenwoordig een National Historical Site.
Nieuwe toekomstToen de goudmijnen uitgeput raakten, trokken de meeste be
woners weer weg uit dit barre gebied, en nam de plaats qua
betekenis steeds verder af. Het dieptepunt hiervan werd offici
eel bevestigd in 1952, toen de stad zijn functie als hoofdplaats
van Yukon verloor aan Whitehorse. Door de stijgende goud
prijs is de goudwinning weer op beperkte schaal herstart, maar
tegenwoordig is het toch het toerisme dat de belangrijkste eco
nomische pijler vormt. Belangrijk was de aanleg van de (North)
Klondike Highway, die de plaats min of meer verbindt met de
Alaska Highway. Hierdoor is het mogelijk geworden om de zo
genaamde Klondike/Kluane Loop te rijden, een rondrit van
ruim veertienhonderd kilometer die de mooiste landschappen
van Yukon met elkaar verbindt, en via plaatsjes als Chicken en
Tok ook nog een stukje Alaska meepikt.
Top of the WorldZodra je Dawson City noordwaarts verlaat, moet je eerst met de
veerboot de Yukonrivier over. Daarna begint een van de mooi
ste wegen van NoordAmerika naar Chicken, Alaska. De inwo
ners van Yukon noemen deze weg kortweg sixty mile, de inwo
ners van Alaska prefereren Taylor Highway, maar internationaal
is de weg vooral bekend als Top of the World Highway. De
naam is vooral ingegeven doordat de weg voor een groot deel
over heuvelruggen leidt, waardoor er een gevoel van ‘hoogte’
ontstaat en je constant diep naar beneden in de dalen kijkt. En
met tegenliggers die op een hand te tellen zijn, lijkt het al snel
alsof je alleen op het dak van de wereld rondrijdt.
Om het beeld compleet te maken, sta ik in the middle of nowhere
ineens voor een grenspost, Little Gold Creek in Canada en
Boundary in de Verenigde Staten. Verwacht geen vervelend
lange grenscontrole en irritante douaniers, met een vriendelijk
praatje en een lach passeer ik in een oogwenk de grens. Zo kan
Dredge 4, een baggermachine die het winnen van goud op grote schaal mogelijk maakte
Met de camper over de top of the World Highway
taylor Highway van tetlin Junction naar Chicken, Alaska
›
32 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
!REIzEN
het dus ook. Dezelfde gemoedelijkheid vind je ook in het voor
malige goudstadje Chicken, dat tegenwoordig bestaat uit een
bar, souvenirwinkel, café, en bakkerij. En als je nog niet genoeg
hebt van de goudkoorts, dan kun je hier altijd nog even gold-
pannen of de Pedro Dredge bezoeken – ook een Historical Site.
WerelderfgoedHet aandeel van Alaska in de Klondike/Kluane Loop is be
scheiden. Vanuit Chicken voert de Taylor Highway naar Tetlin
Junction, vanwaar het via de Alaska Highway nog een klein
stukje is naar Beaver Creek, net over de Canadese grens. Als je
je even kwaad maakt, is het in drie uurtjes te doen. Van Beaver
Creek naar Whitehorse – een afstand van 455 kilometer – volg
je de Alaska Highway grotendeels door Kluane National Park,
een van de mooiste natuurgebieden van Yukon. Kluane ligt in
het zuidwesten van Yukon, is opgericht in 1976 en omvat zo’n
22.000 vierkante kilometer. In het park ligt Mount Logan, met
zijn bijna zesduizend meter de hoogste berg van Canada. Het
spectaculaire landschap van het park wordt gedomineerd door
bergen en gletsjers. Niet voor niets heeft de UNESCO Kluane,
samen met het aangrenzende WrangellSt. Elias National Park
in Alaska, uitgeroepen tot Werelderfgoed. De echt sportievelin
gen bezoeken dit ruige gebied vooral om te vissen, raften, ka
noën of wandelen. Ik volg echter de Alaska Highway en kom
niet verder dan de nodige fotostops en een bezoek aan het
fraaie Kluane Museum of Natural History in Burwash Lan
ding, langs Kluane Lake.
Als Whitehorse weer in het vizier komt, weet ik dat Yteke Vis
ser geen promotiepraatje heeft gehouden. Yukon ís prachtig en
met de Klondike/Kluane Loop worden de mooiste landschap
pen en bezienswaardigheden aan elkaar geregen. Om er te wo
nen gaat me alleen nog even iets te ver, zeker gezien de lange,
koude en donkere winters. n
(advertentie)
North Klondike Highway
Pub in Chicken, Alaska
Five Finger Rapids langs de North Klondike Highway
‘Met tegenliggers die op een hand te tellen zijn, lijkt het al snel alsof je alleen op het dak van de wereld rondrijdt’
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 33
Ligging en bereikbaarheidYukon ligt in het noordwesten van Canada. De internationale toegangshaven is Whitehorse. Air Canada (www.aircanada.com) vliegt dagelijks via Vancouver en Calgary op Whitehorse.
Klimaat en beste reistijdYukon heeft een (sub)poolklimaat. De zomers zijn kort, waarbij het toeristenseizoen grofweg van half mei tot eind september loopt. Juni, juli en augustus zijn de warmste maanden, en temperaturen van boven de twintig graden Celsius zijn niet ongebruikelijk.
Vervoer / routeEen auto of camper is een must als je de Klondike/Kluane Loop wilt rijden. Whitehorse is de meest voor de hand liggende uitvalsbasis. AmericA huurde een truckcamper bij het uitstekende Fraserway RV (www.fraserway.com). De Klondike/Kluane Loop is ruim veertienhonderd kilometer schoon aan de haak,
en loopt ook nog een stukje door Alaska. Je rijdt over de North Klondike Highway, top of the World Highway, taylor Highway en Alaska High-way. trek minimaal vijf nachten uit voor de Loop, waarbij de volgende etappes worden afgelegd: Whitehorse-Dawson City (535 kilome-ter), Dawson City-Beaver Creek (446 kilome-ter), Beaver Creek-Whitehorse (456 kilometer) AccommodatiesIn Whitehorse zijn diverse accommodatie-mogelijkheden voorhanden, variërend van motelletjes, B&B’s en natuurlijk campings en RV-parks. Hou er rekening mee, dat je de camper niet meteen na aankomst in Whitehorse meekrijgt, en eerst een nacht in een hotel moet doorbrengen. AmericA overnachtte in White-horse bij de Goldrush Inn (www.goldrushinn.com) en Hi Country RV Park (www.hicountry-rvyukon.com). Onderweg werd met de camper overnacht op: Gold Rush Campground RV Park, Dawson City (www.goldrushcamp-ground.com) en Westmark RV Park, Beaver Creek (www.westmarkhotels.com).
Papierentijdens de Klondike/Kluane Loop passeer je tweemaal de Amerikaans/Canadese grens. Als je Alaska via de weg binnenkomt, hoef je niet van tevoren een EStA aan te vragen. Bij de grens moet je dan een (I-94) formulier invullen en US$6,- betalen. Mocht je de Verenigde Staten via een lucht- of zeehaven binnen-komen, is een EStA wel noodzakelijk.
Informatiewww.travelyukon.com (Whitehorse &Yukon)www.travelalaska.com (Alaska geheel)www.dawsoncity.ca (Dawson City)www.chickenalaska.com (Chicken, Alaska)www.pc.gc.ca/kluane (Kluane NP)www.yukonmuseums.ca (Kluane Museum of Natural History, Burwash Landing)
In Nederland kun je voor je reizen naar Yukon uitstekend terecht bij WRC Reizen (www.wrc.nl), dé specialist voor reizen naar de Verenigde Staten en Canada.
Praktische Informatie Klondike/Kluane Loop, Yukon
The Yukon Dreams on Wheels
In the Yukon you’ll find 483,000 square kilometres of
terrain, 20 communities and almost 4,800 kilometres of
all-season highways. With seven spectacular scenic drives
reaching all corners of the territory, this is a road-touring
paradise. Explore one scenic drive, or loop several together
for an extended Yukon tour. For more information see
www.travelyukon.com
(advertentie)
34 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
tEKSt MARTIN SCHÄFER FOtOGRAFIE PHOTOS.COM
!INSpIRATIE
Veel bezoekers raggen in een halve dag even snel door Zion National
Park heen, op weg tussen Las Vegas en Salt Lake City. Als je eenmaal de
eerste natuurwonderen hebt gezien, weet je echter meteen dat dit een dure
fout is. Zion is een immens en veelzijdig gebied, dat naast het vervormde
gesteente en watergeweld ook een veelvoud aan natuurlijke attracties
biedt. terwijl de omliggende Parks en Monuments in één á twee dagen
goed samen te vatten zijn, verdient Zion minstens drie dagen van je tijd.
Als je van natuur houdt, ten minste.
NATIONALE pARKEN
De fantastische Zion-Mount Carmel Highway
zion National park, Utah
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 35
Jaarlijks vinden meer dan 2,5 mil-
joen bezoekers met gemak de weg
naar Zion National Park. Dat niet
minder dan zestigduizend hectare
groot is en naast hoofdattractie
Zion Canyon ook de wilde, ondoor-
dringbare Kolob Canyons in het noord-
westen omvat. Zo vind je hier brede, ge-
asfalteerde wegen die zorgen voor een
gecoördineerde natuurbelevenis. Dat dit
eerder handig dan storend overkomt, is
de verdienste van de National Park Ser-
vice. En dat dat tegelijkertijd meer aan-
loop met zich meebrengt, is de vloek van
elk nationaal park in de USA.
Brede variatieIn Zion is goed te zien wat weer en ver-
keer met het langzaam omhooggestuw-
de Colorado Plateau heeft gedaan.
Kwetsbaar en resistent gesteente verwe-
ren met afwisselend effect onder invloed
van wind, regen, vorst, aardbevingen en
boomwortels, wat een brede variëteit
aan vreemde, grillige vormen oplevert.
Van imposante, hoge monolieten via de
bijzondere stenen bogen − arches − tot
het venijnig gekarteld erosieafval op de
paden. Het frappante van het poreuze
Navajozandsteen, dat hier het meest
voorkomt, is dat er water doorheen kan.
De druppelwaterval Weeping Rock is
hiervan een typisch voorbeeld. Zion Ca-
nyon wordt gevormd door de noordelij-
ke aftakking van Virgin River, en ligt
omsloten door vrijwel verticale wanden.
Omdat de rivierloop scherp daalt, is de
eroderende kracht van dit water groot:
zo’n drie miljoen Amerikaanse ton slijt-
afval wordt jaarlijks door Virgin River
stroomafwaarts naar de Colorado ver-
voerd. Door de snelheid van het naar
beneden stromende water ontstaan zo-
genaamde hanging valleys, die een ni-
veau hoger dan de eigenlijke valleibo-
dem liggen. En na dat uitzicht kun je met
een gerust hart je verrekijker aan de wil-
gen hangen.
SchuilplaatsZion is een oud Hebreeuws woord dat
‘toevluchtsoord’ of ‘schuilplaats’ bete-
kent. Een toepasselijke naam voor dit
National Park, zeker als je het van de
oostkant benadert. De Zion-Mount Car-
mel Highway voert je over rood asfalt
rechtstreeks de bijna twee kilometer lan-
ge Pine Creek Tunnel in, met aan het
einde het beloofde Zion. Beter kun je een
park bijna niet binnenkomen: na de ›
Zion Lodge
De fantastische Zion-Mount Carmel Highway
Een onweersbui in aantocht
zion National park, Utah
!inspiratie
36 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
bizarre rotsformaties van omliggende
parken als Canyonlands, Bryce of Ante-
lope Canyon is een duistere tunnel pre-
cies wat je nodig hebt om je netvliezen
weer schoon te krijgen. Zodra je ogen
gewend zijn aan het felle daglicht, gaat
er een hele andere wereld voor je open.
Massieve, spaarzaam begroeide rode en
witte kliffen, die lobbig en breed naar de
grond uitlopen, flankeren de smalle as-
faltweg die richting parkeerplaats kron-
kelt. In schril contrast met de scherpver-
weerde gesteentes van de regio lijkt het
plaatselijk overheersende Navajozand-
steen hier maar weinig last te hebben
gehad van water- en winderosie – alleen
de karakteristieke kriskrastekeningen,
veroorzaakt door constant wisselende
windrichtingen, geven blijk van hun
kwetsbaarheid. Als grote hopen dikke
room liggen ze te wachten tot de mens
zijn ogen heeft uitgekeken. En dat dat De wandelmogelijkheden zijn onbegrensd
Voor de echte asfaltrockers zijn er ook AtB’s te huur
Klimmen en klauteren is een populaire bezigheid in Zion
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 37
nog wel even kan duren, lijkt niemand
iets uit te maken.
Natte droomNatuurlijk is dit een natte droom voor
iedereen die zijn bergschoenen liefdevol
onderhoudt en wegdroomt bij eenzame
kilometers door Moeder Natuurs ruigste
uithoeken. Het aantal trails is bijna on-
eindig, en biedt, al dan niet onder bege-
leiding van een park ranger, alle soorten
terrein in alle moeilijkheidsgraden. Een
van de hikes door het populaire gedeelte
van The Narrows bijvoorbeeld, leidt je
net zo makkelijk een paar kilometer door
een ijskoude snelstromende rivier als
van een steile ongelijke helling, die zon-
der touwen alleen stuiterend af te dalen
is. Gelukkig hoef je geen custom made
pikhouweel te bezitten om hier een ge-
slaagd dagje lopen mee te maken; ook de
onervaren genieter kan terecht voor een
halve dag natuurgeweld te voet. Zelfs
vanuit de shuttle is de kleinste wande-
ling de moeite waard. Liever iets minder
inspannend? Huur eens een paard! Zion
wordt algemeen erkend als een van de
tien meest spectaculaire locaties ter we-
reld om te paard te doorkruisen. Of laat
je in een 4WD door de omgeving koetsie-
ren; dikke kans dat je op plekken komt
waarvoor hikers hijgend en hoofdschud-
dend bedanken. De mogelijkheden zijn
hier eindeloos, en maken een meerdaag-
se stop bijna verplicht voor iedereen.
Geen filesParkeren is hier verplicht; al meer dan
tien jaar is Zion autovrij en alleen spe-
ciale shuttlebussen berijden nu nog de
Zion Canyon Scenic Loop door de ca-
nyon. En dat lijkt erger dan het in feite is.
Wie de drukte van bijvoorbeeld Yosemite
en Grand Canyon heeft meegemaakt,
weet dat kilometerslange files de lol van
het parkrangen behoorlijk verzieken. Zion
is goed bereikbaar vanuit de omliggende
parken én grote steden als Los Angeles,
Las Vegas, Phoenix en Salt Lake City. Het
maakt dat je vroeg moet opstaan om een
plek op de parking naast het Visitors
Center te krijgen. Toch kunnen uitslapers
gerust een kans wagen om tegen het
middaguur naar Zion te kachelen. De
gratis shuttles rijden vanaf het bezoe-
kerscentrum namelijk ook door naar het
charmante dorpje Springdale, dat op vijf
minuten busafstand van de ingang ligt
en genoeg parkeerplaatsen voor ieder-
een heeft. Het is een eerste kennismaking
met de kracht van de bus, die zo’n beetje
om de tien minuten vertrekt. Van Spring-
dale rij je – met een soepele overstap – zo
het park in, en weer terug. In het park
zelf maken de shuttles over zestien kilo-
meter acht stops waar je desgewenst
kunt uit- en instappen. Of niet: hikers
zijn welkom, en voor de echte asfaltroc-
kers zijn er ook ATB’s te huur.
Gecontroleerd ruig, zo zou je Zion Nati-
onal Park na eerste inspectie gerust kun-
nen noemen. Met aan de ene kant die
hoge rotsen, sappige bossen en wildstro-
mende watervallen en aan de andere
kant het autoverbod, geasfalteerde wan-
delpaden en een gratis toerbus. Moet je
daarmee als liefhebber van de wilde na-
tuur blij zijn? Wie een blik op dat schit-
terende, ongerepte achterland geworpen
heeft, weet het antwoord allang. Reken
maar van yes. nOp natuurcampings zijn de voorzieningen schaars, maar de locaties subliem
Uitzicht vanaf Observation Point trail
Puzzel mee en win!
38 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
V E R E N I G D E S T A T E N - C A N A D A
Verticaal: 1 raar 2 usus externus 3 vreemde munt 4 azijn 5 jaargetijde 6 voegwoord 7 bron 8 staat in Amerika 10 dag-mars 11 hevige haal 12 United Nations 13 pl. in Ame-rika 15 telwoord 16 voordat 17 lood 18 vrouwelijk dier 20 bijbelse verrader 21 bevel 23 lang en smal 26 drie-kroon 28 met elkaar 30 puntenaantal 31 onbehouwen 33 landbewerker 34 land in Azië 36 krachtig 38 stie-renvechter 40 betreffend 41 leemte 43 werelddeel 45 vaas 47 Baskische afscheidingsbeweging 48 ver-legen 50 bloem 54 lekkernij 56 domina 58 beneden-windse zijde 60 mijns inziens 62 werkelijk 64 sortering 65 honingdrank 66 lor 68 godsdienst 70 menens 72 vis 74 opgeld 76 lijfwacht 77 rijksgrens 78 radon 79 balletdanseres 81 wisselborgtocht 82 viskaar 84 sa-laris 89 muskietennet 91 cowboyfeest 95 strijdgewoel 98 tweetal 99 zelfkant 100 paard 101 voorzetsel 106 geestelijke 107 staat in Amerika 108 Europese hoofdstad 110 dus 111 plek 112 seniel 120 hoesten 123 wilde haver 124 oude lengtemaat 125 en dergelijke 126 hevig 128 steensoort 131 toegang 132 pl. in Ca-nada 134 pl. in Drenthe 136 betaalwijze 138 handeling 140 pers. vnw. 141 dat is 143 de lezer heil 145 oor-spronkelijk bewoner van Nieuw-Zeeland 146 erw-tensoep 147 buffel 149 sportartikel 150 wenden 151 uniform 152 slaapplaats 153 drinkgelag 154 keet 155 bedekte spot 156 troep jachthonden 158 saldo 160 agressie 161 bloem 162 hulde 165 man van adel 167 stelen 170 niet een 172 pl. in Gelderland 174 reis-je 177 bijbelse figuur 178 commerciële tv-zender 179 watering 181 roem 183 buisverlichting 185 id est 187 soort onderwijs 189 anno christi.
Horizontaal
Verticaal
Horizontaal: 1 jong dier 5 bijna 9 entstof 14 boomloze vlakte 19 plechtige gelofte 20 ge-weldig 22 Afrikaanse hoofdstad 24 spinrag 25 voor de vuist 27 reisdocument 29 herrie-schopper 32 voordat 34 pers. vnw. 35 vordering 37 broodje 39 hoofdhuid 40 voorstellingsbeeld 41 vestibule 42 Zuidamerikaanse thee 44 land in Afrika 46 gat 48 indianentent 49 klein kind 51 vreemd 52 pl. in Frankrijk 53 Afrikaan 55 slee-tje rijden 56 naaldboom 57 ivoor 59 oude vocht-maat 61 boekvorm 63 herkauwer 64 bloeiwijze 67 vogel 69 zwarte delfstof 71 getijde 73 watertje 75 kelner 78 kledingstuk 80 advies 82 broeder 83 profeet 85 draagbare telefoon 86 land in Afrika 87 ten opzichte van 88 ontschorsen 90 lidwoord 91 havenplaats 92 tijdelijk 93 bergplaats 94 mak 96 strik 97 eksteroog 100 terzake 102 be-jaard 103 slok 104 liefdesgod 105 jong dier 106 luidruchtig 109 sterrenbeeld 113 onheilsgo-
din 114 familielid 115 achter 116 dierengeluid 117 vlaktemaat 118 vrouwelijk dier 119 zitmeu-bel 121 voorzetsel 122 Europeaan 127 nauw 128 Europese hoofdstad 129 kledingstuk 130 pl. in Noord-Brabant 132 mondwater 133 bezinksel 135 ambtsgewaad 137 de dato 138 tennisterm 139 te zijner tijd 142 priem 144 in samenwer-king met 146 deel v.e. vis 148 wandversiering 150 kolenemmer 152 nogmaals 153 mondeling 155 waarnemend 157 bewijsstuk 159 insecten-eter 161 voorrede 163 zuiver 164 alg 166 on-derdanig 168 soort kabouter 169 vreemde munt 170 pl. in Zuid-Holland 171 gaap 173 nimmer 175 kunsttaal 176 deel v.d. bijbel 177 jaargetijde 178 soort gedicht 180 pl. in Zeeland 182 de oud-ste 183 afslagplaats bij golf 184 selecte groep 186 bestaan 188 Ierse verzetsgroep 190 door water omgeven land 191 pl. in Drenthe 192 mu-ziektempel 193 cement.
C H E M I E S P E L D T E E L T S P R I N TL R U M S C E N E T I N L E G E E R II A M A T C H G E T U I G E L I S S E P ME T S M I A U W M A I N E T E N N O A A IN O T A A L B E R T A V E R A N D A L A N DT O E N D R A R O E R A L O M S C H E L D E
M E D I A E P E T A L K T V K A S S AM L E V D E E E L O A U B A B T NA C R A A R N A G A E D A M E U R O R ES O M S D O F L O R G N E T D D T S K A TS L A K A P E L M W A A K O R EA A N K O M S T E O S C H O M M E L
A A N L I E S S J A H K O EA F G R Y Z E N E F S T R O P D A SM O E N O U S T E A Z E S I R AP E R K R T L E P I S O D E N A C C E E LE I R A G E G R A M M E R G A U R A N DR P E R L E E L Z L R E M A C E O
S L E N K K V K O N S D U S H I T T EU N I F O R M O O I T N A U W S O L U T I EL O N T E E T L U S T O F F E R T E S E K TT O T B E L E G R E D E N L A A R S R E II D M A T I G M A R E T A K D R A A I L KE E T A G E D O E N M U L A T F N V EM I M O S A L O L L Y H E L E R R E G E N T
Oplossing winterpuzzel:Luchthaven
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31 32 33 34
35 36 37 38 39 40 41
42 43 44 45 46 47 48
49 50 51 52 53 54
55 56 57 58 59 60 61
62 63 64 65 66 67 68 69 70
71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82
83 84 85 86 87 88 89
90 91 92 93 94 95 96
97 98 99 100 101
102 103 104 105
106 107 108 109 110 111 112
113 114 115 116 117 118
119 120 121 122 123 124 125 126 127 128
129 130 131 132 133 134 135 136 137
138 139 140 141 142 143 144 145
146 147 148 149 150 151 152 153 154
155 156 157 158 159 160 161 162
163 164 165 166 167 168
169 170 171 172 173 174 175
176 177 178 179 180 181 182
183 184 185 186 187 188 189
190 191 192 193
Breng letters uit de puzzel over naar de corresponderende hokjes.© www.puzzelpro.nl
122 190 40 109 1 191 106 5 104 53 43 62 84 166 162
WIN BaraCK
eNMICheLLe
© W
WW
.PU
ZZE
LPR
O.N
L
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31 32 33 34
35 36 37 38 39 40 41
42 43 44 45 46 47 48
49 50 51 52 53 54
55 56 57 58 59 60 61
62 63 64 65 66 67 68 69 70
71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82
83 84 85 86 87 88 89
90 91 92 93 94 95 96
97 98 99 100 101
102 103 104 105
106 107 108 109 110 111 112
113 114 115 116 117 118
119 120 121 122 123 124 125 126 127 128
129 130 131 132 133 134 135 136 137
138 139 140 141 142 143 144 145
146 147 148 149 150 151 152 153 154
155 156 157 158 159 160 161 162
163 164 165 166 167 168
169 170 171 172 173 174 175
176 177 178 179 180 181 182
183 184 185 186 187 188 189
190 191 192 193
Breng letters uit de puzzel over naar de corresponderende hokjes.© www.puzzelpro.nl
122 190 40 109 1 191 106 5 104 53 43 62 84 166 162Breng letters uit de puzzel over naar de corresponderende hokjes
Maak de slagzin af en stuur die met je adresgegevens voor 1 april a.s. naar AmericA Magazine, Oplossing puzzel, Postbus 348, 5340 AH Oss.Uit de juiste oplossingen wordt een winnaar getrokken die het fraaie boek Barack en Michelle van Jodie Kantor krijgt toegestuurd t.w.v. €24,95 (Uitgeverij Atlas/Contact).
Uit de berg inzendingen van de puzzel uit de wintereditie is de volgende prijswinnaar getrokken: Yvie van Vliet uit ’s Hertogenbosch. Gefeliciteerd! Je krijgt je prijs (Mijn leven met John F. Kennedy) binnenkort thuisgestuurd.
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 39
Veel Westerse landen zijn voor hun energievoorziening nog steeds erg afhankelijk van onbetrouwbare regimes, zoals de Arabische landen en Rusland. Nederland gaat er, wellicht ten onrechte, vanuit dat een contract met Rusland voor de levering van aardgas een wederzijds belang is, en er dus geen problemen in de energievoorziening zullen ontstaan. Ons eigen aardgas wordt versneld verkwan-seld om de schatkist te spekken. De Verenigde Staten zitten met soortgelijke problemen. Men moet goede vrienden blijven met de Arabische landen en zo nu en dan ergens binnenvallen om de olieleveringen te blijven garanderen. Maar dit is en blijft een hachelijke zaak die beslist een keer misloopt.
In Canada is de provincie Alberta voor een groot deel bedekt met een dikke laag teerzand. Een mengeling van zand en klei, doordrenkt met bitumen. Voorheen was het niet rendabel om dat te exploiteren, maar sinds een aantal jaren is men bezig met de extractie van deze olie. Enorme gebieden, tot op dit moment een opper-vlakte groter dan Engeland, worden van ongerepte bossen en wetlands omgeto-verd tot een onbruikbare woestenij. In een gebied met een enorme diversiteit aan flora en fauna graven verschillende oliemaatschappijen met grote snelheid enorme stukken land op in zogenaamde open mijnen. Mede door deze exploitatie neemt de uitstoot van broeikasgas exponentieel toe. Wat overblijft na het afgraven is onbruikbaar land, vergiftigd door chemisch afval, dat in het grondwater
lekt en effect zal hebben op de watervoor-ziening in enorme gebieden.
Deze teerzandgebieden liggen voor een deel in de woongebieden van onder andere de Fort McKay Cree-indianen. Ze hebben zich lang verzet tegen de exploitatie, maar toen de Canadese overheid begon met het onteigenen van land, kozen ze eieren voor hun geld en heeft men besloten te gaan samenwerken met de oppermachtige olie-industrie. Nu zijn de eens straatarme Cree, tegen wil en dank, een welvarend volk. Het grootste deel van de gewonnen olie wordt getrans-porteerd naar raffinaderijen in de Verenig-de Staten via een netwerk van pijpleidin-gen, ook over traditioneel land van veel First Nations. Zoals de Lubican Lake Cree, waar de lekkende leidingen voor veel vervuiling zorgen. Protesten van dit kleine indiaanse volk richten weinig uit.
tijdens het tijdperk van Bush jr. is een project gestart om nog een enorme pijpleiding van zo’n drieduizend kilometer aan te leggen, vanuit Canada naar de Golf van Mexico, het zogenaamde plan Keystone XL. Deze leiding zal een risico inhouden voor de flora en fauna van veel Amerikaanse natuurgebieden, evenals enorme gezondheidsrisico’s voor de bewoners van steden en dorpen waar de leiding langsloopt.
Milieuorganisaties en belangengroepen van de vele indiaanse naties stellen zich teweer tegen deze plannen. Afgevaardig-den van indiaanse volken hebben in
Washington, D.C. geprotesteerd tegen dit onzalige plan. Obama is gesmeekt om af te zien van goedkeuring om het plan door te zetten. Het resultaat tot nu toe, is dat Obama de beslissing heeft uitgesteld tot na de komende verkiezingen. Een eventuele Republikeinse regering zal het plan zeker goedkeuren. Zelfs als Obama mocht worden herkozen, is het maar de vraag of hij een handtekening zal willen of kunnen weigeren. De olielobby is enorm machtig en zal geen nee accepteren. n
Leo van Kints is voorzitter van de Nederlandse Stichting voor Noord-Ameri-kaanse Indianen. Golden Eagle Cultuur-reizen is een onderdeel van de NANAI. Voor meer informatie over dit onderwerp: [email protected], www.nanai.nl
Teerzand: voor sommigen een uitdaging, voor velen een gruwel
DOOR Leo van KinTs
Het landschap blijft verwoest achter
Column
40 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
!REIzEN
Avontuur op hoog niveau
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 41
tEKSt & FOtOGRAFIE JAAP VAN SPLUNTER
Het is een beetje een grijs gebied.
We weten dat de Icefields Parkway
officieel van Lake Louise naar Jasper
leidt, maar het is not done om het
magnifieke Banff over te slaan. En voor
de kilometers hoef je het niet te laten,
want bij de officiële 230 kilometer van
de Icefields Parkway hoef je er maar
55 kilometer vanuit Banff bij op te
tellen. Maar dan heb je wel de mooiste
bergweg van Canada geheel in het
vizier.
Icefields parkway mooiste bergweg van Canada
!reizen
42 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
Met een gemiddelde hoogte
van zeventienhonderd me-
ter is de Icefields Parkway
een van de hoogste wegen
van Canada. Onderweg
passeer je de hoogste toppen van de ma-
jestueuze Rocky Mountains, maar alsof
dit nog niet genoeg is, kun je bij zowel het
begin- als eindpunt ook nog óp zo’n berg-
top komen. Hoewel Banff zelf al op een
respectabele hoogte van 1.384 meter ligt,
wordt het omringd door de steile toppen
van de Cascade en Stoney Mountains in
het noorden, Tunnel Mountain in het oos-
ten en Sulphur Mountain in het zuiden.
Met de Banff Gondola reis je in nog geen
tien minuten naar de top van de 2.281
meter hoge Sulphur Mountain, vanwaar
het uitzicht adembenemend is. Niet al-
leen het stadje is goed te zien, maar ook
Bow Valley die zich tot grofweg Lake
Louise uitstrekt. Het is mogelijk om deze
vallei met de Trans-Canada Highway te
doorkruisen, maar beter is om de Bow
Valley Parkway te nemen. Op deze toeris-
tische weg heb je meer tijd om te genieten
van het landschap en is de kans op een
ontmoeting met een beer het grootst.
BergmerenVerwacht niet teveel van het plaatsje
Lake Louise; het is niet meer dan een
verzameling winkels, hotels en een
spoorwegstation. Hier kom je vooral
voor de natuur. De Lake Louise Gondola
brengt je in een kwartiertje naar het op
2.088 meter gelegen bergstation van
Mount Whitehorne (2.669 meter). ’s Win-
ters is dit een van de grootste en popu-
lairste skigebieden van Canada, voor de
rest van het jaar kom je hier om te wan-
delen op de alpenweiden of om gewoon
te genieten van het uitzicht op Lake
Louise. En om Lake Louise draait het
hier vooral. Het bergmeer aan de mach-
tige Victoriagletsjer is misschien wel het
meeste bezochte plekje van de Rocky
Mountains. Bereid je dan ook voor op
busladingen met toeristen die voor een
kwartiertje worden losgelaten, om daar-
na snel de Icefields Parkway aan te van-
gen. De gefortuneerden onder ons boe-
ken het beste een rustig nachtje in
Château Lake Louise, dat werkelijk aan
de meeroever ligt. Wil je echter niet de
beurs plunderen en toch een rustig alter-
natief? Dan is er altijd nog het nabijgele-
gen Moraine Lake. Door de geweldige
ligging – het bergmeer wordt omarmd
door de met sneeuw bedekte toppen van
de Wenkchemna Peaks – doet het berg-
meer niet onder voor Lake Louise, maar
dan zonder de grote aantallen toeristen.
Het water moet in de zomermaanden
melkblauw zijn en uitnodigen om heer-
lijk te wandelen en te kanoën, maar tij-
dens het bezoek van AmericA Magazine
begin juni, was alles nog bevroren en
voorzien van een dikke laag sneeuw.
FotogeniekEven buiten Lake Louise begint officieel
de Icefields Parkway. Terwijl de Trans-
Canada Highway zich westelijk afbuigt,
vervolgt de Parkway zich in noordelijke
richting. Onder meer Mount Victoria en
Crowfoot Glacier maken dit duidelijk het
land van ijs en sneeuw. De bergweg volgt
de continentale waterscheiding, dwars
door de Rocky Mountains. Op zo’n veer-
tig kilometer van Lake Louise ligt mis-
schien wel het meest fotogenieke meer
van Canada: Peyto Lake. Om het uitzicht-
punt te bereiken, is een wandeling door
een dikke laag sneeuw noodzakelijk,
maar dat is onbetwist de inspanning meer
Het uitzicht vanaf het bergstation van de Banff Gondola Fraaie bergen langs de Bow Valley Parkway
‘Columbia Icefield is het grootste ijsveld van de
Rocky Mountains’
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 43
›
dan waard. Op 240 diepte ligt een meer
dat – afhankelijk van het jaargetijde – een
prachtige kleurschakering tentoonspreidt.
Nu ligt er echter nog steeds een dikke laag
ijs en sneeuw op het meer, dat niettemin
voor een prachtig stilleven zorgt.
Bijzondere rotsformatiesNa Peyto Lake volgt de weg de vallei van
de Mistaya, dat ‘grizzlybeer’ betekent in
het Cree-indiaans. Het gelijknamige meer
is vanaf de weg niet zichtbaar, daarvoor
kun je het beste naar het uitzichtpunt van
Howse Peak bij Upper Waterfowl Lake
rijden. Vergeet ook niet om bij Howse
Pass een bezoek te brengen aan Mistaya
Canyon. Een korte wandeling vanaf de
parkeerplaats leidt naar een fraai land-
schap, waarin de rivier in de loop van
duizenden jaren bijzondere formaties uit
de kalksteenrotsen heeft gekerfd. Bij de
Saskatchewan River Crossing steek je de
North Saskatchewan River over en tot
Sunwapta Pass moet nog ruim zeven-
honderd meter hoogteverschil worden
overwonnen. De 2.030 meter hoge Sun-
wapta Pass vormt de grens met Jasper
National Park en markeert de water-
scheiding tussen de Sunwapta en de
North Saskatchewan River. Hier arriveer
je bij een van de vele hoogtepunten van
de Icefields Parkway: Columbia Icefield.
De Bow River stroomt door de gelijknamige vallei
Morraine Lake wordt omarmd door de met sneeuw bedekte toppen van de Wenkchemna Peaks
Het weergaloos mooi gelegen Peyto Lake
!REIzEN
44 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
De sneeuw wordt handmatig verwijderd bij Lake Louise
De North Saskatchewan RiverZwarte beren kom je ongetwijfeld tegen langs de Icefields Parkway
Het verkeersbureau van Jasper is gehuisvest in een fraai gebouw
FOtO
: PH
OtO
S.C
OM
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 45
Op de gletsjerColumbia Icefield – vernoemd naar
Mount Columbia, met 3.747 meter de op
een na hoogste berg van de Rocky Moun-
tains – is het grootste ijsveld van de
Rocky Mountains. Acht gletsjers vinden
hier hun oorsprong. Vanaf de weg zijn
drie gletsjers zichtbaar: Stutfield, Dome
en Athabasca. De laatste is het beste be-
reikbaar. Deze gletsjer is ongeveer zes
kilometer lang, bestrijkt een gebied van
zes vierkante kilometer en de ijsdikte ligt
tussen de negentig en driehonderd me-
ter. De opwarming van het klimaat heeft
er inmiddels voor gezorgd dat de gletsjer
zich meer dan anderhalve kilometer
heeft teruggetrokken in de afgelopen 125
jaar en daarbij meer dan de helft van zijn
volume is kwijtgeraakt. Momenteel trekt
het ijs zich twee tot drie meter per jaar
terug. Niettemin is de gletsjer nog steeds
groot genoeg om te beklimmen. Je kunt
dat doen via lange en vermoeiende glet-
sjerwandelingen, maar voor minder
avontuurlijk ingestelde mensen en men-
sen met beperkte tijd, is er een bijzonder
alternatief: de Ice Explorer. Deze enorme
grote sixwheeldrive-bus op twee meter
hoge banden rijdt zo de gletsjer op. Het
witte ijs en de sneeuw zijn verblindend,
de blauwe gloed van het pure ijs van de
gletsjer adembenemend. Op de gletsjer
krijg je de gelegenheid om zelf een stukje
te wandelen, voordat je voor de terugreis
weer in de verwarmde, uit de kluiten ge-
wassen bus stapt.
Op niveauNa Columbia Icefield loopt de Icefields
Parkway door het dal van de Sunwapta
River, en resteert nog 54 kilometer tot
eindpunt Jasper. Onderweg is een stop bij
de watervallen van Sunwapta en Atha-
basca een must, maar daarna is het wel
gedaan met de bezienswaardigheden en
kondigt Jasper zich aan. In tegenstelling
tot Banff is Jasper toeristisch nog niet zo
ontwikkeld. De eerlijkheid gebiedt te zeg-
gen, dat het plaatsje zelf niet bijster inte-
ressant is, maar vooral dient als uitvals-
basis voor dagtochten en wandelingen in
de bergachtige omgeving. Een ding mag
op geen enkel reisschema ontbreken: met
de kabelbaan naar Whistlers Mountain.
Met de Japer Tramway zweef je bijna
een kilometer omhoog, en vanaf het
2.278 meter hoge bergstation heb je een
geweldig uitzicht over Jasper en de dalen
van Athabasca en Miette. En na de Banff
Gondola naar Sulphur Mountain bij aan-
vang en de vele bergreuzen en gletsjers
langs de trip, is er maar één conclusie
denkbaar: de Icefields Parkway is met
recht een avontuur op niveau te noemen.
En de titel ‘mooiste bergweg van Canada’
is ongetwijfeld op zijn plaats. n
De Icefields Parkway: een weg op hoog niveau
Bovenop de Athabasca Glacier
!reizen
46 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
Met de Ice Explorer op de Athabasca Glacier
Lake Louise ligt begin juni nog vol met ijs
Het uitzicht vanuit de Ice Explorer op de Athabasca Glacier
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 47
Ligging en bereikbaarheidDe 230 kilometer lange Icefields Parkway loopt officieel van Lake Louise naar Jasper, maar de 55 kilometer lange Bow Valley Parkway van Banff naar Lake Louise hoort er eigenlijk wel bij. De internationale aanvlieg-havens zijn Edmonton en Calgary, Alberta. Air Canada (www.aircanada.com) vliegt dagelijks vanaf Amsterdam via Londen Heathrow naar Calgary en Edmonton. tevens is er een dagelijkse vlucht via Frankfurt naar Calgary. Vanaf Brussel kun je dagelijks via Montréal naar Calgary en Edmonton vliegen. Air Canada biedt speciale tarieven als deze bij een reisagent in combinatie met een landarrangement worden geboekt. VervoerJe hebt een huurauto/-camper nodig om de Icefields Parkway te berijden. Ook is het
mogelijk om een georganiseerde tour te boeken. trek voor de weg minimaal één volle dag uit, en vergeet ook niet om voor Banff, Lake Louise en Jasper voldoende tijd te nemen, want de mogelijkheden hier lijken onbegrensd.
Klimaat en beste reistijdIn de Rocky Mountains heerst een berg-klimaat. In de zomer schommelt de tempera-tuur overdag tussen veertien en 22 graden Celsius. De winter is hier streng. De beste reistijd ligt tussen eind mei en eind septem-ber, waarbinnen juli en augustus het meest aangenaam zijn. tussen oktober en april rijdt de Ice Explorer niet op de Athabasca Glacier.
AccommodatiesIn Banff, Lake Louise en Jasper zijn de meeste accommodaties beschikbaar.
AmericA overnachtte aan het begin van de trip in Banff in het Mount Royal Hotel, 138 Banff Avenue, Banff (www.mountroyalhotel.com), en aan het einde in Jasper bij de Whistler’s Inn, 105 Miette, Jasper (www.whistlersinn.com).
InformatieVoor nadere informatie over de bestemmin-gen check de websiteswww.travelalberta.com (Alberta)www.banfflakelouise.com (Banff & Lake Louise)www.jasper.travel (Jasper)www.icefieldsparkway.ca (Icefields Parkway)www.banffgondola.com (Banff Gondola)www.brester.ca (Athabasca Glacier Ice Explorer)
Praktische Informatie Icefields Parkway, Alberta
De Icefields Parkway is een indrukwekkende asfaltstreep dwars door de majestueuze Rocky Mountains
48 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
!HISTORIE
De wereldwijde economische recessie zorgt ervoor dat er links en rechts bedrijven, banken en
zelfs hele landen maar ternauwernood overleven. De vergelijking met de moeder aller
crisissen, de Grote Depressie van de jaren dertig, is dan snel gemaakt. Van allerlei kanten
duiken doemscenario’s op, die te pas en te onpas worden geïllustreerd met de welbekende
zwartwitfoto’s van lange rijen voor de gaarkeukens en waardeloos papier op de beursvloer.
Gaan we inderdaad die kant op of valt het allemaal wel mee? tEKSt MARtIN SCHÄFER
zwaar weer of ‘Daar gaan we weer?’
De Grote Depressie toen en nu
Breadline Statue bij het Franklin D. Roosevelt Presidential Memorial
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 49
zwaar weer of ‘Daar gaan we weer?’
De Grote Depressie werd officieel ingeluid door on
houdbaar crashende aandelenkoersen op donder
dag 24 oktober 1929, veroorzaakt door de blinde
paniek van beleggers die koste wat kost nog iets van
hun investeringen wilden terugzien. De crash was
geen volslagen verrassing. Door de technologische ontwikke
lingen in de industrie konden fabrikanten sneller meer produ
ceren, en deden dit maar al te graag. Deze overproductie van
goederen zorgden voor steeds groter groeiende voorraden,
aangezien de consument deze hoeveelheden met geen moge
lijkheid konden bijlopen – tot het punt dat de overschotten dan
maar gewoon vernietigd werden. Waar geld tekort was, werd
gretig geleend en waar geld teveel was, werd evenzo happig
geïnvesteerd in aandelen. Herkenbaar? Tot nu toe wel.
Bar weinigDe daling van de koersen zorgde echter ook voor een run op
spaargeld. In pure wanhoop haalden de Amerikanen hun geld
van de banken, die daardoor een voor een hun kluisdeuren
voorgoed konden sluiten. Helemaal omdat veel banken er lus
tig op los hadden gespeculeerd met het kapitaal van hun klan
ten. Met een dalende koopkracht en consumentenbesparingen
aan de ene kant en een gebrek aan financiële middelen aan de
andere, redden ook veel producenten het niet meer en gingen
failliet. Omdat de kettingreactie zo snel en hevig verliep, kon
de overheid feitelijk niets meer doen dan werkeloos toezien.
Tenminste, dat was de opvatting van de toenmalige president
Herbert Hoover. In zijn optiek moest de overheid zo weinig
mogelijk met de markt te maken hebben. Door meer bestedin
gen van de consument zou de markt zichzelf wel weer herstel
len, susten de president en de zijnen. Hierbij gingen ze alleen te
snel voorbij aan het simpele feit dat Amerika bar weinig meer
te besteden had.
Van stof tot stofIn 1932 waren vijftien miljoen Amerikanen werkeloos en kon
den door een gebrek aan sociale voorzieningen maar net over
leven. Een groot deel zwierf het werk dan maar achterna, en
migreerde aan de hand van geruchten over klusjes kriskras
door het land. Veel van hen waren boeren, die de crisis zo mo
gelijk nog zwaarder getroffen had. Tussen 1930 en 1936 werden
Amerika en Canada geteisterd door de Dust Bowl, zware stof
stormen, veroorzaakt door hardnekkige droogte en slecht
landmanagement. Deze stormen vernietigden elk gewas op
hun pad, en verstikten een gebied van zo’n vierhonderd
duizend vierkante kilometer in Oklahoma, Arkansas, Kansas,
Missouri, Texas, New Mexico en Colorado. De boeren, die een
Franklin D. Roosevelt Memorial in Washington, D.C.
FOtO
: CA
ItLIN M
IRR
A, S
HU
ttER
StO
CK
FOtO
: CA
ItLI
N M
IRR
A, S
HU
ttE
RS
tOC
K
›
!historie
50 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
financiële dip normaliter met hun eigen oogst konden door
staan, zagen hun inkomsten en daarmee hun toekomst onver
biddelijk wegwaaien. Rond de achthonderdduizend boeren
trokken naar Californië, waar werk in de landbouw zou zijn.
De meesten legden de barre reis echter voor niets af. De be
rooide boeren – smalend Okies genoemd – konden geen kant
meer op en belandden er ver onder armoedegrens in provisori
sche tentenkampen of halfbakken dorpjes, waar golfplaat een
luxe was. Hoovervilles, zoals de trieste enclaves destijds be
kendstonden.
Roosevelts dealDe discussies lopen uiteen over wat – of vooral wie – er een
einde maakte aan de Grote Depressie. Dat de opvolger van
Hoover, president Franklin D. Roosevelt, dat wapenfeit graag
op zijn cv bijschreef, is in elk geval zeker. Zijn met veel bomba
rie aangekondigde reeks maatregelen onder de noemer de New
Deal moest Amerika weer fier aan de top helpen. Zo werden
alle banken tot nader order gesloten. Pas als een bank weer ge
zond genoeg was, kon het publiek weer bij zijn spaargeld.
Roosevelt verhoogde de belastingen en landbouwsubsidies
aanzienlijk en schiep marginale werkgelegenheid door publie
ke werken uit te breiden. Een van de bekendste werkgelegen
heidsprojecten is ongetwijfeld de aanleg van de Hoover Dam;
een stuwdam in de Colorado River, zo’n vijftig kilometer ten
zuidoosten van Las Vegas. Twee New Dealmaatregelen klinken
ook nu nog door in Amerika. Roosevelt zorgde in 1935 voor
sociale voorzieningen voor ouderen, werkelozen en arbeidson
geschikten, een vooral voor de Republikeinen ongehoorde zet.
In hetzelfde jaar stelde Roosevelt ook officieel minimumlonen
vast, definieerde wat slechte arbeidsomstandigheden waren en
gaf arbeiders toestemming om zich te verenigen in vakbonden,
waarmee ze als collectief konden onderhandelen. Iets dat in
theorie goed klinkt, maar dat tot op heden in de praktijk vaak
leidt tot onnodig hoge loonkosten en ingewikkelde arbeids
voorwaarden. Aan deze kant van de Grote Depressie zijn veel
economen het er inmiddels over eens: Roosevelts New Deal
zorgde weliswaar voor een tijdelijke opleving, maar had
uiteindelijk niet veel effect. Roekeloze overheidsinmenging
Franklin D. Roosvelt ten tijde van de introductie van het New Deal-plan
Fabriekshallen stonden er verlaten bij
FOtO
: SIM
ON
ALV
ING
E, S
HU
ttE
RS
tOC
KFO
tO: C
OM
MO
NS
.WIK
IME
DIA
.OR
G
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 51
veroorzaakte in 1937 zelfs een nieuwe recessie, die duurde tot
ver na de aanval op Pearl Harbor. Naar alle waarschijnlijkheid
was de Tweede Wereldoorlog dan ook de ware sluitpost, die
met de voortrazende oorlogsmachine en nieuw getrokken
overheidslijnen de wereldeconomie resette. Een geluk bij een
vreselijk ongeluk.
ParallellenEr zijn wel degelijk parallellen te trekken tussen de Grote De
pressie en de huidige globale crisis. In beide gevallen begon de
ellende bijvoorbeeld met driftig speculerende banken, iets te
kooplustige massa’s en de klap in de nek die beide partijen van
Wall Street kregen. Ook de Amerikanen hebben het er weer
zwaar mee, iets minder dan vijftien procent leeft momenteel
onder de armoedegrens. Maar daar houdt het wel zo’n beetje
op. Er zijn sociale voorzieningen en het welvaartsniveau ligt
aanmerkelijk hoger dan toen, waardoor de meeste mensen
minder kwetsbaar zijn. De huidige Amerikaanse overheid zit
er, in tegenstelling tot Hoover, dicht op. Toegegeven, niet alle
maatregelen van de regering Obama zijn even doeltreffend
maar de spirit is er, evenals de eerste voorzichtige resultaten.
Bovendien heeft de wereld inmiddels tachtig jaar meer erva
ring. Als wereldleiders en economen die ervaring nu eens op
dezelfde manier gebruiken als die slinkse banken die de crisis
veroorzaakten, zijn we misschien wel sneller op de been dan je
hypotheekrenteaftrek kunt zeggen. n
De aanleg van de Hoover Dam was een van de grootste publieke werken tijdens de Grote Depressie
Een verlaten boerderijwoning in Oklahoma tijdens de Grote Depressie
FOtO
: PH
OtO
S.C
OM
FOtO
: DAV
ID L
EE
, SH
Utt
ER
StO
CK
52 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
!SpORT IN DE NIEUwE wERELD
De Super Bowl; het jaarlijkse evenement waarin de
twee beste American Football-ploegen van het land
het tegen elkaar opnemen. Maar eigenlijk gaat de
Super Bowl om meer dan American Football alleen.
Kerken gaan ervoor dicht, bedrijven knokken om
reclametijd en artiesten popelen om op te treden.
tEKSt ROEL KUILDER FOtOGRAFIE SHUTTERSTOCK
De Super bowl houdt Amerika in zijn greep
De Super Bowl is de finale van
het seizoen, waarin de win-
naars van twee competities
het tegen elkaar opnemen.
Die twee competities zijn de
American Football Conference (AFC) en
de National Football Conference (NFC).
De AFC en de NFC opereren onder de
overkoepelende National Football Le-
ague (NFL). De winnaars krijgen naast
eeuwige roem ook nog iets tastbaars.
Naast de Vince Lombardi Trophy, ver-
noemd naar wijlen Green Bay Packers-
coach Vince Lombardi, krijgt elke speler
van de winnende ploeg een ring. Daarin
is het logo en de editie van de Super
Bowl in diamanten gelegd. De eerste edi-
tie van de Super Bowl vond plaats op 15
januari 1967. De winnaars toen waren de
Green Bay Packers, die deze prestatie
nog drie keer zouden overdoen. De ploeg
die het vaakst de overwinning mocht
vieren, is de Pittsburgh Steelers; zes keer
stapten zij als winnaar van het veld.
Beste bekekenDe Super Bowl gaat om veel meer dan
alleen de sport. Bedrijven grijpen het
evenement aan om zichzelf voor het
voetlicht te zetten. Dat begon pas eigen-
FOtO
: RIC
HA
RD
PAU
L KA
NE
›
Kijk op www.AmericaAmagazine.nl - 53
lijk vanaf 1984, toen Apple met een le-
gendarische reclame voor de Macin-
tosch-computer, het product een
vliegende start gaf. Sindsdien is het
knokken om wat zendtijd. Om tegen-
woordig reclame te kunnen maken,
moeten bedrijven dan ook diep in de
buidel tasten. Wat heet, voor dertig se-
conden reclame moet men ongeveer drie
miljoen dollar aftikken. Maar dan heb je
ook wat, want het evenement is jaarlijks
de bestbekeken sportuitzending van
Noord-Amerika. Mondiaal doet alleen
de finale van de Champions League het
beter qua kijkcijfers. Tijdens de editie
van 2010 stemden maar liefst 111 miljoen
kijkers de televisie af op het treffen tus-
sen de Green Bay Packers en de Pitts-
burgh Steelers. Dat komt ook doordat
Amerikanen massaal vrij nemen op de
dag van de Super Bowl, ook wel Super
Bowl Sunday genoemd. Dan gaat ieder-
een voor de televisie zitten met familie
en vrienden om de wedstrijd te kijken.
Dit gaat natuurlijk gepaard met eten en
drinken voor de hele groep. Het liefst
kippenvleugeltjes en pizza gecombi-
neerd met goedgevulde glazen bier. Su-
per Bowl Sunday is daardoor dan ook
een dag waarop supermarkten goede
zaken doen. Sterker nog: Thanksgiving
is de enige dag van het jaar waarop er
meer gegeten wordt. En wat drinken be-
treft: politiebureaus zien jaarlijks een
forse stijging van mensen die rijden on-
der invloed op deze dag. Maar de Super
Bowl gaat nog een stuk verder. Zo ver
zelfs dat sommige kerken hun deuren
sluiten of juist een dienst in de stijl van
de Super Bowl houden. Dan kijken de
kerkgangers allemaal de wedstrijd, om
in de rust naar het woord van God te
luisteren.
ArtiestenBedrijven laten zich dus graag zien tij-
dens de Super Bowl, maar ook artiesten
staan graag in het middelpunt van de
belangstelling. Dat begint al voordat de
wedstrijd echt begint. Volgens goed ge-
bruik wordt namelijk voor aanvang van
een sportwedstrijd het volkslied gezon-
gen. En wie kan dat beter doen dan een
beroemde zanger(es)? In het verleden
hebben dan ook beroemde artiesten als
Billy Joel (twee keer), Aretha Franklin,
Mariah Carey en Neil Diamond The Star-
Spangled Banner gezongen. Maar het gaat
niet altijd zonder horten en stoten. In
1991 bijvoorbeeld, bij het optreden van
Whitney Houston, kwam men erachter
dat er een bandje afgespeeld werd in
plaats van een liveoptreden. In 1991 was
dat nog not done, maar vanaf 1993 is het
gebruikelijk dat er een back-up track mee-
loopt. In dat jaar dreigde countryzanger
Garth Brooks het stadion te verlaten en
dus niet te zingen als zijn nieuwste clip
niet van tevoren werd gespeeld. Uitein-
delijk kwam het allemaal goed, maar
sindsdien is het normaal dat artiesten
FOtO
: RIC
HA
RD
PAU
L KA
NE
!sport in de nieuwe wereld
54 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
een bandje meenemen voor het geval dat
het fout gaat. Veel artiesten nemen te-
genwoordig het risico niet meer en play-
backen tijdens het vertolken van het
volkslied. Want één foutje bij het zingen
van het volkslied kan er voor zorgen er
volop discussie is. Popzangers Christina
Aguilera weet hoe dat voelt. In 2011
zong zij een regel van het volkslied fout,
wat al binnen enkele minuten breed op
internet werd uitgemeten.
Halftime showTijdens de rust zijn er de zogeheten half-
time shows van ongeveer een half uur. Tot
het jaar 1993 waren het vooral marching
bands die optraden. In 1991 en 1992 wa-
ren er met de boyband New Kids on The
Block en Gloria Estefan artiesten van we-
reldformaat aangetrokken, maar in 1993
barstte het spektakel pas echt los. Toen
kwam namelijk Michael Jackson, The
King of Pop. Met een fenomenaal optre-
den vulde hij de dertig minuten durende
rust. Hij was tot dan toe de enige artiest
die solo mocht optreden tijdens de pau-
ze. De organisatie van de Super Bowl
wilde op deze manier kijkers blijven
trekken als het spel niet aan de gang
was. En dat is gelukt. Zo rond de 85 mil-
joen mensen blijft tegenwoordig kijken
tijdens de shows, en dat is niet gek ook
als je kijkt wie er hebben opgetreden
door de jaren heen. Zomaar een greep
uit wat namen: Diana Ross, Bruce
Springsteen, Prince, Paul McCartney en
The Rolling Stones.
NipplegateNet als met het volkslied zijn ook deze
shows niet allemaal zonder horten en
stoten verlopen. In 2004 ontstond er een
grote rel tijdens de show van Janet Jack-
son en Justin Timberlake. Bij het laatste
liedje, Rock your Body, trok Timberlake
(al dan niet per ongeluk) een borststuk
van het kostuum van Jackson. Hierdoor
was voor een halve seconde de tepel van
Jackson’s rechterborst te zien. Schande,
vonden de Amerikanen en de klachten
stroomden binnen. Het incident werd
aangegrepen om te laten zien dat seks
tegenwoordig een te grote rol speelde in
het land. Muziekzender MTV, die de
show produceerde, mag als gevolg van
dit incident geen halftime shows meer
produceren. Nipplegate was geboren.
Maar halftime shows kunnen zeker ook
mooie momenten opleveren. Het meest
sprekende voorbeeld hiervan is het op-
treden van de Ierse rockband U2 in 2002,
een halfjaar na de aanslagen op de Twin
Towers. Tijdens het nummer Where the
streets have no name was er op een groot
scherm de namen van de mensen te le-
zen die waren gedood tijdens de aan-
slag. De Super Bowl. Altijd goed dus
voor discussie, maar ook voor ontroe-
rende momenten. Een evenement met
een historie, die de Amerikanen koeste-
ren. Het is dan ook echt zoveel meer dan
slechts een wedstrijd. n
FOtO
: AN
tHO
NY C
OR
RE
IA
Prince treedt op tijdens de Halftime show bij de Super Bowl 2007 in Miami
Kijk op www.AmericaAmagazine.nl - 55
FOtO
: RIC
HA
RD
PAU
L KA
NE
FOtO
: RIC
HA
RD
PAU
L KA
NE
FOtO
: RIC
HA
RD
PAU
L KA
NE
56 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
AmericanA: Film
Greenwood is een dromerig stadje in het oosten van de staat Mississippi. Het werd rijk door katoen in het antebellum, maar raakte na de Burgeroorlog steeds verder in verval. Niet alleen door de impact van het oorlogsge-woel, maar vooral omdat de afschaffing van de slavernij de plaatselijke economie een harde klap gaf. Dat hier ooit zowel de beruchte Klu Klux Klansman Byron de la Beckwith als de legendarische acteur Morgan Freeman woonden, zegt dan ook veel over het plaatsje, waar tegenwoordig zo’n vijftienduizend inwoners vredig naast elkaar leven. toch vindt Greenwood zelf dat het een stuk beter kan. Met de opnames van de film The Help verscheen er gelukkig weer een sprankje hoop aan de zuidelijke horizon.
RassenscheidingGreenwood staat in The Help model voor staatshoofdstad Jackson, Mississippi in het begin van de jaren zestig. Het mag gezegd worden: de prachtige huizen aan Grand Boulevard, Money Road, River Road en Poplar Street passen perfect in het plaatje, waarin twintigste-eeuwse Southern belles met hoog haar, optimistische zomerjurkjes
Vooral in het Diepe Zuiden van de Verenigde Staten is het al jaren een
regelrechte bestseller. Het boek The Help – hier beter bekend als
Een keukenmeidenroman – van Kathryn Stockett sloeg bij verschijning
in als een natte watermeloen in een zak kristalbloem. De lotgevallen van
zwarte huishoudsters tijdens de segregatie in de jaren zestig klinken
veel Southerners immers zeer bekend in de oren. AmericA Magazine
nam een kijkje in Greenwood, Mississippi, waar een groot deel van de
verfilming van The Help werd opgenomen.
Met the Help rond de keukentafel
en felle lippenstift beleefd met elkaar bridgen. In de keukens van diezelfde huizen werken ondertussen de echte hoofdperso-nen van het verhaal zich de vingers bloede-rig. De zwarte huishoudsters zijn de ware vrouwen des huizes en zorgen er voor een hongerloontje voor dat de motor glimmend en ronkend blijft draaien. De rassenscheiding zorgt logischerwijs voor grote spanning onder Jacksons daken.
Enge ziektesDe blanke huisvrouwen behandelen hun personeel in zo’n beetje alle gradaties van minderwaardig. De onverbloemd racistische Hilly Holbrook (Dallas Bryce Howard) bijvoorbeeld, laat de opvoeding van haar dochter over aan haar hulp Aibileen (Viola Davis), maar verbiedt haar andere hulp Minny (Octavia Spencer) om het toilet te gebruiken omdat ze bang is voor ‘enge
Abileen (Viola Davis) en Skeeter (Emma Stone)
tEKSt MARTIN SCHÄFER FOtOGRAFIE MARTIN SCHÄFER, DREAMWORKS PICTURES, FLICKR
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 57
ziektes’. Wanneer de blanke aspirant-journa-liste Skeeter Phelan (Emma Stone) hen vraagt om hun verhaal te doen, wijzen ze haar schoorvoetend af, omdat ze bang zijn voor ontslag – of erger. Maar als het onherroepelijke noodlot toeslaat, komen Aibileen en Minny uit de keukenkast – sa-men met tientallen andere huishoudsters die genoeg hebben van de misstanden achter de kleurrijke deuren van Jackson. En ontdekt Skeeter wat er gebeurde met haar eigen hulp Constantine, die haar praktisch opvoedde maar opeens zonder afscheid op mysterieuze wijze verdween.
Verschoven segregatieOok tegenwoordig is het contrast in Green-wood soms nog schril, al moet gezegd worden dat onverholen racisme in de 21e eeuw vrijwel niet meer voorkomt. Het verschil tussen de straatarme wijk Baptist town en het met statige bomen omzoomde gebied rond Grand Boulevard en het passend genaamde Money Road is echter groot. In Baptist town hangen zwarte jongeren rond tegen een achtergrond van bladderende houten huizen en verroeste uithangborden. Sylvester Hoover houdt een oogje in het zeil
en geeft er rondleidingen, vooral aan bluesfans die nieuwsgierig zijn naar Hoovers verhalen over Robert Johnson en Honeyboy Edwards, de beroemde zonen van Baptist town. Hoover was jong in de jaren vijftig en zestig: “Het onderwijs was vroeger strikt gescheiden en dat merkte je natuurlijk ook aan de kwaliteit. Het was daarom gebruikelijk dat je rond je vijftiende naar het ‘vrije’ Chicago werd gestuurd om daar naar school te gaan. tenminste, als jongen. Meisjes vertrokken vaak al na hun dertiende jaar, om ze te beschermen tegen de handtastelijkhe-den van de slaveneigenaars.” Hoover stelt dat er nog wel degelijk rassenscheiding bestaat, alleen wordt het nu veroorzaakt door economische omstandigheden. “Je kunt op je vingers uittellen waarom ongeveer 75 procent hier alleen een diploma van de middelbare school heeft. Omdat de high schools door de crisis en falend overheidsbeleid beneden de maat zijn, zie je overwegend zwarte kinderen in de banken zitten. De rijke kids gaan allemaal naar privéscholen.”
Economische injectieIs er dan wel iets veranderd in Greenwood? Voordat de cast en crew van The Help er
voor 66 dagen neerstreken, kreeg Green-wood vooral muziekliefhebbers over de vloer. Met katoen, catfish en de Viking Cooking School als enige inkomstentrekkers was burgemeester Carolyn McAdams dan ook blij dat Dreamworks Pictures in 2010 aan de deur kwam met de vraag of het Greenwood als filmdecor mocht gebruiken. “Alleen al de economische injectie van dertien miljoen dollar doet wonderen”, vertelt ze terwijl ze wijst op de onlangs gerenoveerde Main Street. De burgemeester is echter met name onder de indruk van de gemeenschappelijke inspanningen van Greenwoods inwoners, die voor en achter de schermen volledig opgingen in de opnames. Dat diezelfde inwo-ners voor de première helemaal naar Jackson moesten omdat Greenwood geen bioscoop heeft, is daarom bijzaak. Green-wood staat door The Help weer op de kaart en de komende Oscaruitreiking moet uitwijzen hoe lang dat gaat duren. “Stuur ons vooral nog zo’n film”, lacht ze bij het afscheid. n
Links: Octavia Spencer (rechts) was vanaf het begin betrokken bij de film en las bij de casting de rollen van alle tegenspeelstersRechts: De wijk Baptist town anno 2012
58 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
AmericanA: Eat NYC
tORRISI ItALIAN SPECIALtIESDe pui van torrisi Italian Specialties lijkt zo uit films als The Godfather geplukt te zijn. Overdag, van donderdag tot zondag, is het geesteskind van de chefs Richi torrisi en Mario Carbone een gezellige lunchroom, maar de echte smulpaap reserveert pas vanaf half zes voor deze smaaktempel aan Mulberry Street. Zestig dollar voor het wekelijks wisselende menu Classic torrisi Prix Fixe lijkt veel, maar is dat zeker niet. Je hebt er alleen de keuze uit vlees of vis voor
het hoofdgerecht, de antipasti, pasta’s en nagerechten staan vast. Voor de ervaring van je leven reserveer je voor het Chef’s tasting Menu, een overheerlijke wervelwind van twintig gangen van het beste dat Italië en New York te bieden hebben.250 Mulberry Street tussen Prince en Spring Street, www.torrisinyc.com
tHE DUtCHChef-kok Andrew Sullivans the Dutch profileert zich als een American Restaurant, Bar and Oyster Room en da’s niets teveel gezegd. Hier kom je voor Amerikaanse kost in de breedste zin des woords, een smelt-kroes van alle culturen die hier ooit voet aan wal zetten. Van gefrituurde oesters tot geurige stoofpotjes met konijn en van fried chicken tot de devil’s food cake met zwarte peperglazuur en White-Russianijs; the Dutch in SoHo is de culinaire belichaming van troost. Negeer daarom minpuntjes als de constante drukte en de onafgebroken stroom hipsters met iPads en geef je over. En houd beslist een gaatje over voor het toetje, want de huisgemaakte, boordevol gevulde pies behoren tot de beste in New York.131 Sullivan Street bij Prince Street, www.thedutchnyc.com
LE BERNARDINAl sinds 1986 verrukt Le Bernardin liefheb-bers van vis en zeevruchten met driesterren-creaties van de bovenste plank. Het wordt niet alleen constant bewierookt door Michelin en de New York Times, maar werd in 2009 zelfs uitgeroepen tot beste restaurant ter wereld. Le Bernardin staat daarnaast bekend om de oldschool-service van het attente bedienende personeel, dat altijd klaarstaat maar nooit opdringerig is. Dat het onlangs ingrijpend werd vernieuwd om ook de 21ste eeuw het hoofd te kunnen bieden, lijkt ons een goede reden om eens te gaan kijken wat chef-kok Eric Ripert op het menu heeft staan. De kreeftrolletjes worden geroemd door jong en oud, evenals het Nebraska Wagyu-rundvlees en de onovertroffen sushi. Foute keuzes bestaan hier echter niet, daarvoor zorgen Ripert en zijn deskundige team wel. 155 West 51st Street tussen 6th en 7th Avenue, www.le-bernardin.com
De beste restaurants van New York
tEKSt MARTIN SCHÄFER FOtOGRAFIE PHOTOS.COM
FOtO
: YO
SO
YN
UtS
FOtO
: OR
HIL
tCH
Van unieke foodtrucks tot de sjiekste multisterrenrestaurants; New York
is het culinaire mekka van de wereld. Liefhebbers en lekkerbekken
weten ongetwijfeld meteen waar ze moeten zijn, maar waar ga jij
een vorkje prikken? AmericA selecteerde alvast vijf uitstekende eet-
gelegenheden voor je, waar smaak en service boven alles gaat.
›
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 59
FOtO
: FOO
DC
OM
AS
.WO
RD
PR
ES
S.C
OM
FOtO
: JUP
ItER
IMA
GE
S
tHIN
KS
tOC
K IM
AG
ES
Voor verse vis ga je naar Le Bernardin Eet smakelijk!
60 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
AmericanA: Eat NYC
MOMOFUKUMomofuku schijnt ‘gelukkige perzik’ te betekenen, maar in New York staat het vooral voor innovatieve, smaakgerichte specialiteiten in een baanbrekende ambiance. Momofuku heeft in totaal vijf restaurants en vier zogenaamde milk bars, momofuku’s huisbakkerijen, waar je de lekkerste koekjes, koffie en milkshakes haalt. tussen bezielend eigenaar David Changs restaurants, noodle bar, ssäm bar, ko, má pêche en seiōbo een favoriet aanwijzen, is duivels moeilijk. De twaalfzitsbar van momofuku ko springt er wat originaliteit betreft echter absoluut uit. Hier word je bediend door de chefs zelf, die de meest duizelingwekkende lekkernijen hoogstper-
soonlijk voor je van het vuur halen en voor je neus zetten. Reserveren is een must en een regelrechte uitdaging tegelijk: boekingen worden elke dag vanaf tien uur ’s ochtends willekeurig via de website toegewezen.Diverse locaties, www.momofuku.com
L’AtELIER DE JOËL ROBUCHONMeesterkok Joël Robuchon mag zich momenteel recordhouder noemen van een ongelofelijke 27 Michelinsterren. Hij behoort tot de meest onderscheiden culinaire genieën van de planeet, en zijn L’Atelier de Joël Robuchon in het Four Seasons Hotel New York is dan ook een must eat. Ro-buchons Ateliers – met nog drie vestigingen
in tokio, Parijs en Las Vegas – zijn feitelijk niet meer dan een uitgeklede, meer casual versie van zijn beroemde restaurants. Je eet in het kleine restaurant met bar met zicht op de keuken, waar de chef en zijn team de sterren van de hemel koken. In L’Atelier wordt getoverd met ingrediënten, smaken en combinaties. En zie je eindelijk hoe onder meer Robuchons befaamde truffelaardappel-puree tot stand komt; je kunt het maar weten.57 East 57th Street bij Park Avenue, www.joel-robuchon.net
tIPS & tRICKSJe kunt met een dartpijltje een keuze maken uit het overweldigende restaurantaanbod,
FOtO
: CA
RL M
IKO
Y
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 61
maar er zijn ook andere mogelijkheden om elke dag lekker te eten in New York. Check bijvoorbeeld elke woensdag de culinaire bijlage van de New York Times voor de nieuwste restaurants van de stad, of duik in de prima gesorteerde websites van TimeOut New York of het onvolprezen New York Magazine – ook prima adresjes voor andere uitgaanstips. Vergeet tenslotte niet om fooi te geven, we kunnen het niet vaak genoeg herhalen. Vijftien tot twintig procent volstaat, tenzij je echt heel erg tevreden bent. Vergeet daarbij niet dat sommige restaurants bij grotere groepen de fooi – meestal twintig procent onder het kopje service charge – zelf alvast op de rekening zetten. Eet smake-lijk! n
FOtO
: DU
RS
tON
SAY
LOR
FOtO
: GE
OR
GE
DO
YLE
62 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
in the groove door JAN DONKERS
Niets is leuker dan heerlijk luisteren naar muziek uit je favoriete land. AmericA selecteert een mooie cd die al is verschenen of binnenkort wordt uitgebracht.
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 62
Div. artiesten, Hank Williams, The lost notebooks Epitaph/Columbia 88697 09010 2 Prijs €17,50
Als je nagaat dat het creatieve leven van Hank Willliams zes jaar duurde (hij stierf in de Oudejaarsnacht van 1952/’53, op 29-jarige leeftijd) is zijn output enorm geweest, niet zozeer in kwantiteit als wel in kwaliteit. talloze van zijn nummers zijn klassiekers geworden (Cold, cold heart, Your cheatin’ heart, Hey Good lookin, Jambalaya, I’m so lonesome I could cry), worden nog steeds vaak gecoverd en zijn wonderbaarlijk tijdloos gebleven. Jimmie Rodgers vóór hem en Merle Haggard en Gram Parsons na hem
zijn als zingende songwriters ook belangrijk geweest voor de ontwikkeling van de country&western, maar niemand haalt het bij Hank wat intensiteit, trefzekere teksten en scala aan emoties betreft.
Lange tijd leek het dat zijn muzikale erfenis met het verschijnen van wat nagelaten materiaal was uitgeput, maar na de verschij-ning, pas enkele jaren geleden, van twee cd-boxen met verbluffend, uit een afvalcon-tainer gered materiaal en bestaand uit meer dan honderd live-opnamen van een door een meelfabriek gesponsord radioprogramma, is er nu een bijna net zo grote verrassing voor de liefhebbers van zijn muziek. The lost notebooks is een verzameling van twaalf
liedjes die door Williams zelf nooit op de plaat zijn gezet, maar die als tekst bewaard zijn gebleven in de aantekenschriften die hij bij zich droeg. Een veelzijdige keur aan Amerikaanse muzikanten ging er mee aan de slag – ongeveer volgens hetzelfde procédé als Wilco en Billy Bragg met de nagelaten teksten van Woody Guthrie.
Een van de drijvende krachten achter het project was Bob Dylan, die iets erg fraais maakte op basis van de tekst The love that faded, maar ook Jack White (White Stripes) zet iets indrukwekkends neer met het duistere You know that I know. Zeer de moeite waard zijn ook de bijdragen van Merle Haggard en Vince Gill met Rodney Crowell. Zo mooi als het allemaal klinkt, thematische verrassingen zijn er niet te bespeuren op deze cd, die vooral Hanks sombere, pessimistische kant belicht. Het is allemaal even in- en intriest, zoals alleen al een blik op de tracklist verraadt. Daarom is het opvallend dat Lucinda Williams van de enige iets van geluk uitstralende nummers (I’m so happy I found you) met haar zeurstem ook nog een tragische dissonant weet te maken, de luisteraar ervan lijkt te willen doordringen dat haar pijn oneindig veel groter is dan die van Hank ooit geweest is. Maar het had erger gekund: gelukkig is Hanks minder goed gelukte zoon Hank jr. buiten het project gelaten (al schijnt hij een anonieme tweede stem te zingen in Blue is my heart, achter Holly Williams, zijn dochter.)
NB: het repertoire van Hank Williams zelf is alom verkrijgbaar, maar luister ook eens naar de cover-cd’s Timeless (op Lost Highway, met verrassende bijdragen van o.a. Keith Richards, Ryan Adams en alweer Bob Dylan) en vooral I’ll never get out of this world alive (op trikont, met name vanwege de bizarre bijdragen van Stephan Eicher, Alfred A. Alfa en Jad Fair). n
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 6363 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
ON THE PAGE SAMENStELLING jaap van splunter
niets is leuker dan heerlijk lezen en wegdromen met boeken over je favoriete land. AmericA selecteert de leukste uitgaven die al zijn verschenen of binnenkort worden uitgebracht.
sylvia nasarDe wil tot welvaart[vertaling Henny Corver, luud Dorresteijn en pon ruiter]In een meeslepende stijl neemt Nasar de lezers mee op een reis door de moderne geschiedenis, op zoek naar mannen en vrou-wen die het leven van iedereen op onze planeet, van arm tot rijk, radicaal hebben veranderd. Het is een verhaal over de schep-ping van de moderne economie, die sterk
samenhangt met het nog niet zo lang bestaande inzicht dat de mens zich alleen uit ellende en de ontbering kan redden door zijn lot in eigen handen te nemen.Uitgeverij De Bezige Bij.
ISBN 978-90-234-6677-2. €29,90. www.debezigebij.nl
james rollinsDe duivelkolonie[vertaling jan steemers]
Diep in de Rocky Mountains wordt in een verborgen grot een spec-taculaire ontdekking gedaan: honderden gemummificeerde lijken in indiaanse kledij, vreemde dolken en een
vervloekte schat. Dan vindt, recht voor het oog van de toegestroomde media en protesterende indiaanse groeperingen, een ontploffing plaats. Een bomaanslag? Painter Crowe, directeur van SIGMA en zelf half indiaans, raakt persoonlijk betrokken bij de zaak als zijn nichtje, die verdacht wordt van de aanslag én van grafroof, door een oude vijand wordt opgejaagd.Uitgeverij Luitingh. ISBN 978-90-245-3288-9. €19,95. www.uitgeverijluitingh.nl
rona jaffeVan alles het beste[vertaling petra C. van der eerden]Rona Jaffes iconische pageturner verscheen in 1958 en maakte bij verschijnen een
enorme indruk. Sommige lezers waren geschokt, maar de meeste – mil-joenen – vonden het fantastisch om zichzelf in het verhaal van de vijf jonge, ambitieuze medewerkers van een
New Yorkse uitgeverij te kunnen herkennen. Dit klassieke verhaal over jonge carrière-vrouwen in NYC in 1952 verschijnt nu voor het eerst in Nederlandse vertaling.Uitgeverij De Arbeiderspers. ISBN 978-90-295-7840-0. €19,95. www.arbeiderspers.nl
thomas YoungStille vijand[vertaling Frank lefevere]
terroristen hebben een bom geplaatst in een vliegtuig vol patienten. Het toestel mag nergens landen en brandstof en medicijnen raken op. Slechts één man kan de situatie redden: majoor
Parson. Auteur thomas Young heeft zelf ruim vierduizend vlieguren gemaakt en was boordwerktuigkundige voor de Air National Guard in onder meer Afghanistan, Irak, Afrika en het Verre Oosten.Uitgeverij Luitingh. ISBN 978-90-245-3986-4. €17,95. www.uitgeverijluitingh.nl
john GrishamHet proces[vertaling Hugo Kuipers]David Zinc, een jonge advocaat bij het invloedrijke advocatenkantoor Rogan
Rothberg, heeft nog nooit een rechtszaal van binnen gezien. Dat verandert als hij ontslag neemt om in dienst te treden bij de kleine firma Finley & Figg, die zich voornamelijk bezighoudt met verzekeringszaken die voortkomen uit de vele aanrijdingen op het drukke kruispunt voor hun kantoor. Zaken die zelden voor de rechter komen, omdat de
partijen altijd tot een schikking komen. Een rustig en veilig bestaan. Maar dan klaagt de firma een groot farmaceutisch bedrijf aan in een class action-zaak, die alles op zijn kop zal zetten. Zinc
komt daarbij recht tegenover zijn vroegere collega’s van Rogan Rothberg te staan. Een ongelijke strijd tussen een jonge, ooit veelbelovende advocaat en een meedogen-loze groep juristen uit een wereld waarin geld belangrijker is dan gerechtigheid.A.W. Bruna Uitgevers. ISBN 978-90-005-0069-3. €19,95. www.awbruna.nl
alexi Zentner Aangeraakt[vertaling ronald vlek]Stephen, een pastoor met vrouw en kinderen, keert terug naar zijn geboortedorp om zijn stervende moeder bij te staan. Eenmaal aangekomen in het afgelegen dorp Sawga-met, dat ooit nog gesticht werd door zijn grootvader, blijkt het weerzien meer voor hem
te betekenen dan hij dacht. Aangeraakt is een tedere roman, die zich afspeelt in een wereld waar de levenden en de doden elkaar kwijtraken en weer vinden in de stille pracht van een winter.
Uitgeverij De Bezig Bij. ISBN 978-90-234-6746-5. €19,90. www.debezigebij.nl
64 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 64
David BaldacciDe provocatie[vertaling Hugo Kuipers]
In een kleine platte-landsgemeenschap in West Virginia waar nooit iets opzienbarends gebeurt, wordt een gruwelijke vondst gedaan. Een echtpaar is in hun eigen woning op
brute wijze om het leven gebracht. Het lijkt in eerste instantie een zaak voor de plaatselijke politie, totdat blijkt dat de vermoorde man een militair was en zijn vrouw connecties had met het Pentagon. De US Army’s Criminal Investigative Division – ACID – zet zijn beste man op de zaak, voormalig militair John Puller. terwijl Puller zich een weg baant door leugens, dwaalsporen en bedrog komt hij erachter dat niets en niemand is wat het lijkt in dit onschuldig ogende stadje. Dan blijkt dat achter de toch al complexe zaak een samenzwering schuilgaat die veel verder reikt dan Puller ooit voor mogelijk had gehouden.A.W. Bruna Uitgevers. ISBN 978-90-229-9902-8. €15,95. www.awbruna.nl
stephen King22-11-1963[vertaling Hugo Kuipers]
Jake Epping, leraar in een middelgrote stad in New England, krijgt onverwacht die kans: hij ontdekt een doorgang naar 1958 in zijn favoriete hambur-gertent. Hij aarzelt niet en reist naar het
verleden. Hij komt erachter dat het toen lekkerder rook, er minder vliegtuigstrepen in de lucht waren, het leven er langzamer en
vriendelijker aan toe ging. Maar ook dat het verleden een weerbarstig en gevaarlijk karakter heeft. Het laat zich niet graag veran-deren. Lukt het Jake uiteindelijk toch Kennedy’s leven te redden? En wat voor onverwachte, huiveringwekkende conse-quenties heeft dat in het heden?Uitgeverij Luitingh. ISBN 978-90-245-4219-2. €24,95. www.uitgeverijluitingh.nl
john Burnham schwartzDe noordwesthoek[vertaling ton Heuvelmans]Dwight Arno probeert na zijn gevangenschap een nieuw leven op te bouwen in Californië. Hij heeft alle banden met zijn familie verbroken en zijn nieuwe vriendin niets
verteld van de gebeurtenissen uit zijn verleden. Dan staat plotseling zijn zoon Sam voor de deur, die na een gewelddadig incident is gevlucht in de hoop bij zijn vader onderdak te vinden.
Vader en zoon moeten hun relatie opnieuw opbouwen en worden daarbij geconfronteerd met hun overeenkomsten en verschillen. Hun hernieuwde contact heeft ook invloed op hun geliefden en ex-geliefden, die op hun eigen manier proberen de gebeurtenissen uit het verleden te verwerken. Uitgeverij Cargo. ISBN 978-90-234-6945-2. €19,90. www.uitgeverijcargo.nl
james pattersonKill Alex Cross[vertaling paul Witte]Alex Cross is een van de eerste personen die op de hoogte worden gesteld als de zoon en dochter van de Amerikaanse president blijken te zijn ontvoerd. Hij probeert het onderzoek op te zetten, maar wordt van
verschillende kanten tegengewerkt. Iemand achter de schermen lijkt zijn invloed bij de FBI, de CIA en de veiligheids-dienst aan te wenden om Alex Cross van de zaak te houden. Wanneer
vervolgens de watertoevoer van de stad besmet raakt, komt Alex op het spoor van een samenzwering die heel Amerika in gevaar brengt. Als de ontknoping van beide zaken nadert, wordt Alex gedwongen een beslissing te nemen die indruist tegen alles waar hij voor staat – een beslissing die de toekomst van het hele land kan veranderen. Uitgeverij Cargo. ISBN 978-90-234-6945-4. €18,90. www.uitgeverijcargo.nl
Diane KeatonNogmaals (een memoire)[vertaling Otto Biersma & luud Dorresteyn]Diane Keaton (Los Angeles, 1946) is een Amerikaans filmactrice, producente en regisseuse. Ze speelde in memorabele films
als The Godfather, Annie Hall en The First Wives Club. Ze werd onderscheiden met een Golden Globe en een Oscar. Keaton woont met haar dochter en zoon in Los Angeles. In de
periode voor haar moeder aan alzheimer overleed, las Keaton haar voor uit haar eigen dagboeken. Een intieme gebeurtenis, die tekenend is voor de band tussen Diane en haar moeder Dorothy. De dagboeken van Dorothy werden de basis voor Dianes memoires over haarzelf en haar familie.Uitgeverij Cargo. ISBN 978-90-234-6955-1. €19,90. www.uitgeverijcargo.nl
ON THE PAGE
Kijk op www.AmericAmagazine.nl - 65
Karl MarlantesMatterhorn[vertaling Otto Biersma] Vietnam, 1969. tweede luitenant Waino Mellas is 21 jaar en net aangekomen op Mat-terhorn: een Amerikaanse vesting diep in de Vietnamese jungle. Honderdtachtig mariniers van Bravo Company voeren daar in een
bijna volledig isolement oorlog. Een paar dagen na zijn aankomst krijgen ze het bevel in vijandig gebied op zoek te gaan naar een Noord-Vietname-se legerunit van
onbekende grootte. Mellas zal ziekte, honger, bloedzuigers, tijgers en een vrijwel onzichtbare vijand moeten trotseren. Maar het zijn de valse loyaliteiten en de raciale spanningen die Bravo Company bijna ten val brengen. Karl Marlantes, een veelvuldig onderscheiden Vietnamveteraan, werkte dertig jaar aan Matterhorn. Het resultaat is een rauw verslag, dat de tragedie van Vietnam omzet in een krachtig en universeel verhaal over moed, vriendschap en opoffe-ring, en over de waanzin van oorlog. Uitgeverij Meulenhoff. ISBN 978-90-2908-729-2. €22,95. www.meulenhoff.nl
james rollinsHof van Eden[vertaling tineke Funhoff]
Dr. Lorna Polk is dierenarts en onderzoeker aan een hightechinstituut dat bedreigde diersoorten beschermt. Als er een vastgelopen vissers-boot met een curieuze lading wordt gesigna-
leerd, roept de grenspolitie haar hulp in. De bemanning wordt vermist, maar aan boord zitten talloze exotische dieren in kooien. Al deze dieren hebben iets gemeen: een verontrustend hoge mate van intelligentie. Lorna ontdekt een afschuwelijk geheim dat zijn oorsprong vindt in het prilste begin van de beschaving. Iets dat het voortbestaan van de mens bedreigt.Uitgeverij Luitingh. ISBN 978-90-245-4226-0. €18,95. www.uitgeverijluitingh.nl
Corban addisonGestolen onschuld[vertaling els van son]Ahalya van zeventien en Sita van vijftien raken tijdens de tsunami in 2004 hun hele familie kwijt. Op zoek naar hulp worden ze door een tussenhandelaar verkocht aan een
pooier in de sloppenwij-ken van het Indiase Mumbai. In Amerika is het huwelijk van advocaat thomas Clarke op de klippen gelopen. Zijn vrouw is naar haar ouders in Mumbai vertrokken. Hij
gaat haar achterna en gaat pro deo werken voor de Coalition Against Sexual Exploitation (CASE). Samen met CASE weet hij Ahalya te bevrijden, maar haar zusje is spoorloos verdwenen. thomas is vastbesloten om haar ook te vinden. Maar wint hij daarmee ook het hart van zijn vrouw terug?Uitgeverij Luitingh. ISBN 978-90-245-38868-1. €19,95. www.uitgeverijluitingh.nl
Gijs van MiddelkoopAmerkanen fietsen niet…Gijs van Middelkoop en zijn vriendin fietsen van Miami naar San Francisco. Coast-to-coast, een afstand van 8.500 kilometer. Ze willen Amerika leren kennen. Natuurlijk
kennen ze het land van tv, maar is dit het echte Amerika? Niet alles verloopt soepel. Maar dankzij en ondanks de Amerikanen lijkt hun missie toch te gaan slagen. En dan is het tijd om
vragen te beantwoorden: wat klopt er van alle waarschuwingen die ze vooraf kregen? Zijn Amerikanen inderdaad materialistisch, preuts en hard? En klopt het dat Amerika geen fietsland is?Uitgeverij Elmar. ISBN 978-90-389-2045-0. €17,95. www.uitgeverijelmar.nl
Hans versnel & jaap jan BrouwerStop de Amerikanen!Heb je ook last van je compliance officer? Noemt je baas zich al CEO? Verschijnen er onder je e-mails ook onduidelijke disclai-mers? Krijg je het gevoel dat je steeds meer formats en procedures moet volgen? Dan is dit het boek voor jou! Versnel en Brouwer
leggen je haarfijn uit waarom we moeten ophouden met al die Amerikaanse misverstanden. Amerikaanse logica leidt tot angstige mensen, domme organisaties, lage
productiviteit en een slechtere samenleving. Daarbij worden historische, filosofische, economische, organisatiekundige, en psychologische inzichten gebruikt, die leiden tot de conclusie dat we het in West-Europa veel beter doen dan de Amerikanen.Uitgeverij terra Lannoo. ISBN 978-90-8989-488-5. €14,95. www.terralannoo.nl
66 - Kijk op www.AmericAmagazine.nl
Na een lange Canadese winter zijn de tekenen van de lente een welkomst-cadeau voor de gemoederen. Een van de duidelijkste signalen van de lente is het Canadian tulip Festival, dat elk jaar in mei in de hoofdstad van Canada gevierd wordt. tijdens het festival staat Ottawa letterlijk en figuurlijk in bloei en komen bezoekers uit de hele wereld om haar bloemencaleidoscoop te beleven.
2012 staat in het teken van het zestigjarig jubileum van het Canadian tulip Festival, dat – hoe toepasselijk – van Nederlandse oorsprong is. Het tulpenfestival is in 1953 begonnen, nadat prinses Juliana tulpen-bollen naar Ottawa stuurde als dank voor de gastvrijheid gedurende het verblijf van haar gezin in Canada tijdens de tweede Wereldoorlog. Prinses Margriet werd zelfs in 1943 in Ottawa geboren en voor deze gelegenheid werd de kamer in het ziekenhuis tot Nederlands grondgebied
verklaard, zodat de prinses de Nederland-se nationaliteit kon krijgen. Elke scholier in Ottawa kent het verhaal van de prinses en Canada is trots op de Canadese achter-grond van de prinses.
De laatste zestig jaar heeft de Nederland-se koninklijke familie de bloemenhuldetra-ditie van prinses Juliana in ere gehouden. Als dank worden er elk voorjaar tiendui-zend tulpen naar de Canadese hoofdstad verstuurd, als symbool van blijvende dank-baarheid en vriendschap. De tulp is zelfs uitgegroeid tot de officiële bloem van Ottawa.
Intussen is de band tussen Canada en Nederland warm gebleven, gevoed door immigratie en persoonlijke, politieke en commerciële banden. Er zijn één miljoen Canadezen met Nederlandse achtergrond! Vorig jaar heeft het provinciale parlement van Ontario ingestemd met een voorstel om mei uit te roepen tot Nederlands Erfgoed Maand. Deze bijzondere binding erkent de hechte relatie tussen de twee landen. Bezoekers uit Nederland zullen zich dus heel erg thuisvoelen in Ottawa tijdens het tulpenfestival.
Het Canadian tulip Festival zal plaatsvin-den tussen 4 en 21 mei en meer dan één miljoen tulpen in ruim vijftig variëteiten zullen de stad versieren. De tulpenroute is goed te bewandelen, maar het is ook mogelijk om met de shuttlebus van park naar park te gaan. In het centrum van de stad kan men veel tulpen zien, met name op de hellingen die naar het indrukwek-kende gotische Parlementsgebouw leiden, evenals op de oever van het Rideau-
kanaal, een UNESCO-werelderfgoed. Bezoekers kunnen genieten van verschil-lende vormen van cultuur, eten en amusement in een levendige multicultu-rele omgeving, die de huidige Canadese samenleving weerspiegelt. Wanneer u van tuin naar tuin wandelt, kunt u ook de tulpsculpturen van glasvezel bewonderen, die gemaakt zijn door amateur- en professionele kunstenaars. In het onlangs geopende Ottawa Convention Centre zal u zelfs worden verrast door een kristallijnen tulp, liggend op zijn kant!
In mei dit jaar zal Ottawa een dubbel Nederlands tintje krijgen met de opening van de Vincent van Gogh-zomertentoon-stelling in de National Gallery of Canada, en ten zuiden van de Gallery zullen tulpen worden geplant als eerbetoon aan de levendige kleuren van Vincent van Gogh.
Een bezoek aan Ottawa in mei is zeer aan te bevelen! n James LambertAmbassadeur van Canada in Nederland
Canadian Tulip Festival
DOOR JAMES LAMBERT
FOtO
: FR
AN
K S
CH
EM
E
Column
De volgende AmericAverschijnt begin juni
En verder natuurlijk:● Lezers aan het woord● Achter de schermen● Puzzel● Columns
Harvard versus Yale
Ins & Outs Victoria, British Columbia
Kijk voor meer informatie op
www.AmericAmagazine.nl
Bezoek aan twee topuniversiteiten
Dempster Highway
Met de camper door Arctisch Canada
in het volgende nummer onder meer:
MAASLAND UITGEVERIJ
WWW.MAASLAND.COM
Neem een jaarabonnement
E 21,50
E17,50 !E 21,50
in het eerste jaar
10e jaargang - nr 1 - voorjaar 2012 Losse nummers € 5,95
8 7 1 8 3 4 7 8 6 0 0 9 7
0 0 1 1 2
AP
CHURCHILL, MANITOBA – DENVER, COLORADO – KLONDIKE/KLUANE LOOP, YUKON – ZION NATIONAL PARK, UTAH – ICEFIELDS PARKW
AY, ALBERTA – GROTE DEPRESSIE – SUPER BOWL – EAT NEW
YORK CITY
WRC REIZENGijsbrecht van Amstelstraat 261-2631215 CL Hilversum • Tel nummer 088 [email protected] • www.wrc.nl
Aangesloten bij de ANVR, SGR en Calamiteitenfonds.
Volg ons ook op Facebook en Twitter
Het eigentijdse kenmerkt zich in het aanbieden van het gehele assortiment aan individuele reizen via internet en het niet meer uitbrengen van reisgidsen. Het reisaanbod en de daarbijbehorende prijzen wisselen nagenoeg dagelijks en dus is het uitbrengen van reisgidsen met een looptijd van een geheel seizoen al lang achterhaalt. Door het aanbod te presenteren op internet zijn dagelijkse aanpassingen en vernieuwingen mogelijk.
De originaliteit? Alle arrangementen zijn door WRC Reizen zelf samengesteld en zijn veelal geen ‘doorsnee’ reizen. Dit heeft zelfs geleid tot de reisrubriek Teus Keus. Deze rubriek is genoemd naar de samensteller van het reisaanbod. Onder Teus Keus vindt u niet alleen onze originele reizen maar arrangementen waarbij u veelal meerdere bestemmingen tijdens één reis bezoekt en soms met verschillende vervoermiddelen. Een goed voorbeeld is onze populaire reis: 3 weken camperhuur in Canada en vervolgens een 8-daagse cruise naar Alaska.
Houdt u van originaliteit en niet van ‘13 in een dozijn’ dan bent u bij onze organisatie aan het juiste adres. En niet onbelangrijk: naast onze creativiteit staan we bekend om de goede prijs/kwaliteitverhouding. Als u in vakantiestemming wilt komen surf dan naar onze site en bekijk ons aanbod dat bestaat uit honderden reizen die indien gewenst aanpasbaar zijn aan uw eigen wensen.
Bekijk ons uitgebreide aanbod op www.wrc.nl
Al ruim 30 jaar een eigentijdse en orginele reisorganisatie met een eigen gezicht
14705-WRC advertentie 230x297.indd 1 02-11-11 10:27
AMERICA 10e JAARGANG NUM
MER 1 / VOORJAAR 2012
1
WW
W.AM
ERICAMAGAZINE.NL
Extra veel Canada:IJsberenhoofdstad Churchill
Klondike/Kluane Loop, Yukon’s best
Ice� elds Parkway, avontuur op niveau
Super Bowlzet natie stil
10 jaarAmericAMagazine