Neerslag_Pom1_nr1-2-3-4-6_2010_f1 1 30-12-2009 11:39:04

1000-20-9000-5112 Waternetwerk Voordruk 2010 Kleur: fc1_1_stC5_fc_A.indd 1 10-12-2009 15:02:30

1000-20-9000-6327 NVA Neerslag voordruk 2010 Kleur: fc1_1_stC5_fc_A.indd 1 21-12-2009 11:37:39

1000-20-8000-9335 Neerslag voordruk 20101000-20-6000-2801 Neerslag voordruk 20091000-20-5001-0198 Neerslag voordruk 2008

Kleur: fc1_1_stC5_fc_B.indd 1 10-12-2009 15:43:37

Kleur: fc1000-20-8000-7443 NVA Neerslag voordr. 09

1000-20-7000-2848 NVA Neerslag vd 08

1000-20-5001-0588 NVA Neerslag vd 07

Naast de bestaande hydraulieken voor de Amarex KRT- en Sewatec-pompen introduceert KSB een nieuwe roestvaststalen schroefcentrifugaalwaaier (type D) in combinatie met een van buitenaf nastelbare hardstalen slijtconus. Hiermee worden zelfs grove slibbestanddelen probleemloos verwerkt. De vrije door-gang van minimaal 100 mm voorkomt ook bij lage toerentallen verstopping. De nieuwe D-waaier maakt het KSB-programma compleet: voor elk type afvalwater is er nu een pomp op maat. Inclusief de zekerheid van een hoog rendement en maximale bedrijfs zekerheid.

Voor informatie en documentatie: KSB Nederland B.V., Postbus 211, 1160 AE Zwanenburg, tel.: 020 4079800, fax: 020 4079801, www.ksb.nl

336

06

NIEUWESCHROEFCENTRIFUGAALWAAIERVERWERKT GROVE SLIBBESTANDDELEN ZONDER VERSTOPPINGEN

Nu ookin roestvaststaal

Nieuw!

1_1_stC5_fc_A.indd 1 14-12-2009 09:17:58

1000-20-9000-6692 NVA Waterboek 2010 Kleur: fc

Gateway to solutionswww.aquasuite.nl Altijd een oplossing verder

1_1_stC5_fc_E.indd 1 10-12-2009 16:03:51

1000-20-9000-5875 NVA Neerslag voordruk 2010 Kleur: fc

www.koningenhartman.com

Peilwaterbeheer

• Standaard telemetrieconcept voor stuwen

en pompen

• Telemetrieprotocollen DNP3 en IEC870

• Communicatie op basis van PSTN, GSM

en GPRS

• Remote monitoring, control en onderhoud

• Data logging met time stamp

Afvalwater

• Modulaire hiërarchische structuur

• Remote monitoring, control en onderhoud

• Centrale dataopslag en ontsluiting

• Semascript, SMS en semafoon

alarmmelding

• Open watermanagementsysteem

Koning & Hartmanuw partner in watermanagement

1_1_stC5_fc_A.indd 1 10-12-2009 16:36:26

UCD 536 UCF 466

GEA Westfalia Separator Nederland B.V.Hoogveld 16 . 5430 AJ Cuijk . The NetherlandsPhone +31 4853 19-300. Fax +31 4853 19-301joost.vliegen@geagroup.com . www.westfalia-separator.nl

Slibontwatering en indikkingmiddels decanter

Industriële Fysieke Water Behandeling

Voorkom harde aanslag (bv. kalk en/of

struviet) in uw proceswater installaties

zonder gebruik van chemicaliën e.d.

Toepassingen o.a.:

- pompen, leidingen in slibverwerking

(voorkom harde struviet aanslag).

- effluent leidingen van industriële waterzuivering

(voorkom kalkaanslag, ook bij zeer hard water).

- warmtewisselaars en andere procesappendages

(bespaar op energie en onderhoudskosten

en verleng de levensduur van uw installatie).

Een milieuvriendelijke en onderhoudsvrije

oplossing die zorgt voor grote kostenbespa-

ringen en een verhoogde productiviteit.

Aqua-engineering BV • Kraaivenstraat 21-19 • 5048 AB Tilburg • tel: +31 (0)13 460 0051 • fax: +31 (0)13 467 2888

www.aqua-eng.eu • info@aqua-eng.eu

6472_P16_fc.indd 1 17-12-2009 15:03:00

1000-20-9000-6067 Neerslag Voordruk 2010 Kleur: fc

E info@schuurmans-betonbouw.nlwww.schuurmans-betonbouw.nl

E info@deboerendegroot.nlwww.deboerendegroot.nl

E info@gebrdekker.nlwww.gebrdekker.nl

Postbus 94069703 LP Groningen

T 050 - 5 41 29 86F 050 - 5 41 78 68

Industrieweg 168861 VH Harlingen

T 0517 - 533 018F 0517 - 533 588

Industrieweg 168861 VH Harlingen

T 0517 - 430 542F 0517 - 430 563

1_1_stC5_fc_A.indd 1 18-12-2009 12:26:28

1000-20-9000-5911 Waternetwerk 2010 Kleur: fc1_1_stC5_fc_A.indd 1 11-12-2009 10:56:34

1Neerslag 2010/I

Voorwoord

Beste lezersDe gemeenten, drinkwaterbedrijven en de

waterschappen in Nederland staan voor een grote uitdaging op het gebied van een doel-matige waterketen. In deze waterketen wordt het afvalwater ingezameld en getransporteerd door de gemeenten en dan door waterschap-pen gezuiverd op de rioolwaterzuiveringsin-stallaties. Het gezuiverde water wordt vervol-gens geloosd op de oppervlaktewateren. Een deel van het oppervlaktewater wordt weer ingenomen door de drinkwaterbedrijven voor de bereiding van drinkwater.

De afgelopen jaren is bij al die verschillende partijen in de waterketen het

bewustzijn gegroeid dat door samen te werken de doelmatigheid in die keten kan

worden verbeterd. Het Bestuursakkoord Waterketen heeft hier landelijk ook een

bijdrage aan geleverd.

Op dit moment voeren de waterschappen en gemeenten gezamenlijk diverse

OAS (Optimalisatie Afvalwater Systeem) onderzoeken uit. Doel van deze onder-

zoeken is vaak de bergingscapaciteit in rioolstelsel beter te benutten en toekom-

stige investeringen te voorkomen. Daardoor ontstaan win-win situaties zowel voor

de waterschappen als ook voor de gemeenten. Dit leidt tot vermindering van de

gemeenschappelijke kosten en lasten.

Verder stimuleren de waterschappen het afkoppelen van het hemelwater. Hier-

door hoeven de zuiveringsinstallaties minder snel uit te breiden waardoor aan-

zienlijke kosten bespaard kunnen worden.

In de nabije toekomst kunnen wij verwachten dat de drinkwaterbedrijven en

de waterschappen meer zullen samenwerken op het gebied van innovaties. Denk

hierbij aan een samenwerking waarbij de restproducten van de drinkwaterbedrij-

ven ingezet kunnen worden voor het zuiveren van afvalwater conform het prin-

cipe ‘cradle to cradle’. Dit voor een beter milieu, de belangrijke taak voor elke

milieubewuste organisatie.

In 2010 verwacht ik veel nieuwe ontwikkelingen op bestuurlijk gebied in Neder-

land. Dit zal voor een belangrijk deel in het kader staan van de kostenverminde-

ring van € 100.000.000 per jaar op de Rijksbegroting vanaf 2011. Dit betekent dat

er maatregelen genomen moeten worden om dit bedrag gezamenlijk per jaar te

kunnen besparen. Een efficiënte rolverdeling tussen de verschillende instanties

(denk hierbij aan rollen van de Provincies, Rijkswaterstaat, gemeenten en de

Anna van den Bor-Vidolova.

5641_V01_art450_voorwoord.indd 1 30-12-2009 10:07:14

Neerslag 2010/I2

Waterschappen) waardoor de bestuurlijke druk kan afnemen (minder overlap,

efficiëntere samenwerking, differentiatie tussen bestuurlijke doelstellingen en

verantwoordelijkheden).

Ook vergaande samenwerking tussen de verschillende waterschappen zal lei-

den tot meer afname van de maatschappelijke kosten. Een voorbeeld is de samen-

werking tussen de verschillende waterschappen op het gebied van belastingen,

analyses, bemonsteringen van oppervlaktewateren en afvalwater, etc.

Derhalve staan ook in 2010 de waterschappen, de gemeenten en de drinkwater-

bedrijven voor de uitdaging om gezamenlijk doelmatig, efficiënt en transparant te

werken teneinde onze gezamenlijke belangen te waarborgen – een beter milieu

tegen de laagst maatschappelijke kosten. Dit vraagt vaak om een andere aanpak,

het doorbreken van routines, vertrouwen hebben in de andere partij en creëren

van een stimulerende omgeving waarin de partijen ‘out of the box’ durven te

denken. Durf te dromen, ambitieus en grenzeloos.

Wij hopen dat deze samenwerking zal leiden tot veel nieuwe en inspirerende

artikelen voor ons tijdschrift ‘Neerslag’.

Veel leesplezier,Anna van den Bor-Vidolova, redactie Neerslag

5641_V01_art450_voorwoord.indd 2 30-12-2009 10:07:15

3Neerslag 2010/I

Calamiteitenpomp Betsy 300 XXL doorstaat test met glans

Waterschap Roer en Overmaas vergroot pompcapaciteit met 25%

Met de aanschaf van vijf Betsy 300 XXL calamiteitenpompen met een geza-menlijke capaciteit van 6.000 m3/u geeft Waterschap Roer en Overmaas nadere invulling aan maatregelen die Limburg moeten vrijwaren van wateroverlast als gevolg van hoge waterstanden in de Maas. Het prototype van de Betsy 300 XXL – door Eekels Pompen B.V. uit Barendrecht speciaal voor het waterschap ontwik-keld – doorstond in september jl. glansrijk de eerste test.

TERUGBLIKIn december 1993 en januari 1995 trad de Maas in de provincie Limburg

buiten haar oevers als gevolg van overvloedige regenval in België en Frankrijk.

Het Maasdal overstroomde, waardoor 8% van Limburg blank kwam te staan en

vele duizenden bewoners moesten worden geëvacueerd. De schade beliep enkele

honderden miljoenen euro’s.

CONSTRUCTIEVE MAATREGELENDeze twee rampzalige gebeurtenissen zo kort na elkaar leidden tot ingrijpende

maatregelen. Zo zijn de afgelopen jaren tal van dijken verhoogd en verbreed,

Betsy 300 XXL op de testlocatie: een ondergelopen steengroeve in Tsjechië.

5641_V02_art451.indd 3 30-12-2009 10:09:06

Neerslag 2010/I4

werden kades verhoogd

en legde het Waterschap

Roer en Overmaas langs

de Maas 74 kilometer

nieuwe kaden aan om

herhaling van de overlast

te voorkomen. Doordat

de ondergrond van het

Maasdal veel zand en

grind bevat, stroomt bij

hoge waterstanden van

de Maas via de poreuze

ondergrond echter kwel-

water onder de kades en de dijken door. Om te voorkomen dat het kwelwater

alsnog overlast veroorzaakt, beschikt het waterschap over calamiteitenpompen

met diverse capaciteiten. Deze kunnen bij hoog water op 27 strategische opstel-

plaatsen van Borgharen tot aan Roermond worden ingezet om het kwelwater

terug te pompen in de Maas.

EXTRA CAPACITEIT NOODZAKELIJKAls gevolg van de kadeophogingen in Roermond achtte Waterschap Roer en

Overmaas het echter noodzakelijk om haar pompcapaciteit te vergroten. Juus

Teensma, Regiomanager Afdeling Nieuwe werken en onderhoud bij het water-

De grootste Betsy ooit gebouwd heeft een capaciteit van 1.520 m3/ u bij 1.850 t.p.m.!

Het proto-type van de Betsy 300 XXL wordt aan een kritische inspectie onderwor-pen.

5641_V02_art451.indd 4 30-12-2009 10:09:28

5Neerslag 2010/I

schap, hierover: „Door de realisatie

van een hoger beschermingsniveau

rond Roermond kunnen hogere

waterstanden in de Maas optreden. Is

dit het geval, dan zal ook sprake zijn

van het optreden van meer kwelwater

binnendijks. Daarom heeft het water-

schap Eekels vorig jaar na een Euro-

pese aanbesteding opdracht gegeven

voor de bouw van vijf nieuwe diesel-

gedreven calamiteitenpompen.” Met

de investering in de nieuwe pompen,

die elk een capaciteit van 1.200 m3/u

hebben, komt het aantal calamitei-

tenpompen op 56 en vergroot het

waterschap haar totale pompcapaci-

teit met een kwart tot in totaal circa

30.000 m3/u.

ONTWIKKELING OP KLANTSPECIFICATIE

Projectleider Jack Ditvoorst van

Eekels Pompen over de opdracht van

het waterschap: „Eekels levert al jaren

een complete serie unieke, bedrijfsze-

kere en veel toegepaste droogzelfaan-

zuigende dieselgedreven pompunits

van het type Betsy. Op verzoek van

het waterschap hebben wij een vol-

ledig nieuwe Betsy pompset op maat

ontwikkeld. We beschikken over de

knowhow om de engineering van

zo’n pompset in eigen beheer uit te

voeren en door te ontwikkelen tot een productiemodel.” Nadat het waterschap

haar vertrouwen in de productietekeningen had uitgesproken, startte Eekels dan

ook in april 2009 in Tsjechië met de bouw van het prototype van de Betsy 300

XXL, de grootste pompset uit de Betsy-serie ooit.

POSITIEVE TESTRESULTATENOp 23 september 2009 werd het prototype onderworpen aan een intensieve

test. Plaats van handeling: een van de testlocaties van de Tsjechische produc-

tiemaatschappij. De indrukwekkende test vond plaats onder het toeziend oog

van vertegenwoordigers van het waterschap, haar adviesbureau en Eekels. Eerder

waren ook de burgemeester en een afgevaardigde van het stadsbestuur van Vyskov

en een aantal lokale journalisten aanwezig.

Technische specificaties

Pompset algemeen• Maten (l x b x h): 540 x 180 x 270 cm

• Gewicht pompset: ca. 6.000 kg

• Inhoud brandstoftank: 650 liter

• Pompaansluitingen: flens DN300 / PN10

Pomp• Type: 12’ Hidrostal H12K-SD2R+HGM1F

• Waaiertype: schroefcentrifugaalwaaier

• Kogeldoorlaat: 150 mm

• Vacuüminstallatie: 63 m³ (volautomatisch)

• Maximale zuighoogte: 8,5 mWk

• Materialen:

o Pomphuis: GG25

o Waaier: GGG60

o Zuigconus: chroomstaal

Dieselmotor• Type: Caterpillar C4.4 ACERT™

• Vermogen: 68 kW bij 1.475 t.p.m.

Prestaties bij 1.475 t.p.m.• Maximale capaciteit: 1.440 m³/u

• Maximale opvoerhoogte bij 14 mWk

• Brandstofverbruik: 9 l/u

Prestaties bij 1.850 t.p.m.• Maximale capaciteit: 1.520 m³/u

• Maximale opvoerhoogte bij 24 mWk

• Brandstofverbruik: 17 l/u

5641_V02_art451.indd 5 30-12-2009 10:09:28

Neerslag 2010/I6

Tijdens de test, die in

de vorm van een beproe-

vingsprotocol in het

bestek was opgenomen,

werd het prototype kri-

tisch beoordeeld. Naast

visuele inspectie en con-

trole van de maatvoering

omvatte de test een uit-

gebreide beproevingssi-

mulatie. Hierbij zijn de

garantiepunten afgeno-

men bij de voorgeschre-

ven opvoerhoogte van 6

mWk. De Betsy 300 XXL

bleek de vereiste capaci-

teit van 1.200 m³/u onder

deze condities met gemak te kunnen halen. Dankzij het grote motorvermogen

kon het toerental zelfs probleemloos worden opgevoerd tot 1.850 t.p.m en werd –

bij een opvoerhoogte van 8,3 mWk – een capaciteit van ruim 1.500 m³/u behaald.

„Daarmee voldoet de pompset ruimschoots aan de door ons gestelde eisen”, aldus

Teensma. „Er vielen weliswaar enkele kleine opmerkingen te noteren, maar dat

heeft ons er niet van weerhouden de overige vier pompsets in productie te laten

nemen.” Naar verwachting zullen de vijf pompsets uiterlijk begin 2010 worden

overdragen aan het waterschap. Voordat het zover is, zal elke pompset in Neder-

land echter nog aan een beperkt testprogramma worden onderworpen.

TECHNISCHE UITVOERINGDe Betsy 300 XXL is voorzien van een 12' Hydrostal schroefcentrifugaalpomp die

op een uniek subframe in een geluiddempende omkasting is geplaatst. Hydrostal

schroefcentrifugaalpompen bewijzen al tientallen jaren in binnen- en buitenland

hun betrouwbaarheid in de grotere gemalen en rioolzuiveringsinstallaties. Met

name de nastelbaarheid van de schroefcentrifugaalwaaier en de conus garandeert

optimale rendementsprestaties en een hoge mate van duurzaamheid.

De krachtige elektronisch geregelde 4-cilinder dieselmo-tor, type Caterpillar C 4.4 met ACERT™ motorma-nagementsysteem.

5641_V02_art451.indd 6 30-12-2009 10:09:34

7Neerslag 2010/I

ACERT™ TECHNOLOGIEEekels voorziet de Betsy 300 XXL van een elektronisch geregelde 4-cilinder

dieselmotor, type Caterpillar C 4.4 ACERT™ en introduceert zo een nieuwe gene-

ratie dieselgedreven pompsets. Ditvoorst: „Wij streven voortdurend naar het toe-

passen van innovatieve technologieën om onze pompsets stiller, betrouwbaarder,

zuiniger en milieuvriendelijker te maken. Deze dieselmotor is uitgerust met een

ACERT™ motormanagementsysteem en beschikt hiermee over eigenschappen

die de toepassing van dieseltechniek vereenvoudigen. Zo is in de schakelkast een

messenger systeem ingebouwd. Hiermee kun je via een monitor de prestaties van

de dieselmotor volgen en de onderhoudsinstructies aflezen. Ook kun je op de

controle-unit instelbare alarmwaarden als hoog en laag water, brandstoftekort en

eventuele storingen waarnemen. Tot slot is de pompset voorzien van een elektro-

nische controle-unit die de pomp manueel of automatisch kan in- en uitschakelen

door middel van niveausondes.”

„Dankzij het volautomatisch werkende vacuümsysteem is de pompset droog-

zelfaanzuigend en wordt het vacuümsysteem ontkoppeld zodra de schroefcen-

trifugaalpomp is voorzien van water”, vervolgt Ditvoorst. „Dit voorkomt dat de

vacuümpomp onnodig draait, wat resulteert in extra brandstofbesparing. Al met

al is de Betsy 300 XXL een van de zuinigste pompsets in haar klasse en voldoet

deze pompset aan de strenge EPA Tier 3/EU Stage IIIA emissienorm.”

BASIS VOOR VERDERE INNOVATIETerugkijkend op het ontwikkelingsproces van de Betsy 300 XXL is Ditvoorst

positief over de resultaten. „Met dit project heeft Eekels bewezen geen uitdaging

uit de weg te gaan. We gaan de opgedane kennis en ervaring in de nabije toe-

komst zeker ook gebruiken voor verdere innovatie en uitbreiding van onze eigen

productlijnen, zowel aan de verkoop- als de verhuurzijde. Wat dat betreft is dit

project zowel ons als onze opdrachtgever goed bevallen.”

Danny Stolk, Manager verkoop Eekels Pompen B.V.

5641_V02_art451.indd 7 30-12-2009 10:09:34

Endress+Hauser BV

Postbus 6-12

1410 AC Naarden

Tel. (035) 695 86 11

info@nl.endress.com

www.nl.endress.com

EH

20

09

-13

6

Memosens verbindt partners.

Endress+Hauser is wereldwijd leverancier van automatiseringoplossingen. Inmiddels heeft

Endress+Hauser meer dan 130.000 Memosens-sensoren verkocht en hiermee een de-facto standaard

gerealiseerd voor sensortechnologie in analyse instrumentatie. Inmiddels ontwikkelen wij de

Memosens-technologie door in samenwerking met andere bedrijven. Meetprincipes waarvoor de

Memosens-technologie reeds beschikbaar is, zijn: pH, redox, geleidbaarheid, opgelost zuurstof en

(vrij) chloor.

Overstappen van analoog naar digitaal loont de moeiteGebruikers besparen gemiddeld 30% tot 50 % vergeleken met analoge pH-metingen. Met de nieuwe

calculator op www.apps.endress.com/memosens , kunt u zelf uw besparing en de terugverdientijd van

uw investering uitrekenen.

Memosens bewijst zichzelf ook op de RWZIVanaf begin 2010 heeft Endress+Hauser de nieuwe Liquiline CM442 meetversterker op de

Nederlandse markt beschikbaar. Deze meetversterker is ontworpen met de eisen van de gebruikers

als uitgangspunt. Deze meetversterker is uiteraard voorzien van Memosens technologie. De Liquiline

CM442 heeft standaard 2 Memosens-ingangen en is eenvoudig uitbreidbaar naar 8 kanalen middels

steekbare modules. Uiteraard gecombineerd met de ‘typische RWZI analysesensoren’: optisch

zuurstof, drogestof, troebelheid en optisch nitraat.

Memobase: kalibreer sensoren op kantoor of in de werkplaatsOptimaliseer sensor- en datamanagement van alle Memosens-sensoren met Memobase. Dankzij dit

softwareplatform kunt u alle kalibraties centraal uitvoeren. Dus niet meer buiten in weer en wind

maar in een omgeving waar u zich goed kunt concentreren. Hiermee reduceert u onderhoudskosten

en wordt de levensduur van de sensoren verlengd.

www.apps.endress.com/memosens

Intelligente sensoren besparen kosten

1000-20-8000-8679 NVA Neerslag voordruk 2010 Kleur: fc 1_1_stC5_fc_D.indd 1 10-12-2009 15:33:33