conduongcoxua.files.wordpress.com · web view4- việc phân loại các dạng bài tập và...

27
Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOI V PHƯƠNG PHP GII MT S DNG BI TP HA HỌC. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI Trường THPT Nguyễn Hữu Cảnh Mã số: SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM PHÂN LOI V PHƯƠNG PHÁP GII MT S DNG BI TP HA HỌC. Những người thực hiện: Hồ Xuân Hiếu Lĩnh vực nghiên cứu: Quản lý giáo dục 1 Phương pháp dạy học bộ môn: ............................... 1 Phương pháp giáo dục 1 Lĩnh vực khác: .................................................... ..... 1 Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CNH - trang 1 -

Upload: others

Post on 30-Dec-2019

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 1 -

Page 2: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAITrường THPT Nguyễn Hữu Cảnh

Mã số:

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHÁP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

Những người thực hiện: Hồ Xuân Hiếu Lĩnh vực nghiên cứu:

Quản lý giáo dục 1 Phương pháp dạy học bộ môn: ............................... 1Phương pháp giáo dục 1

Lĩnh vực khác: ......................................................... 1

Có đính kèm: 1 Mô hình 1 Phần mềm 1 Phim ảnh 1 Hiện vật khác

Năm học: 2010-2011

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 2 -

Page 3: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC

I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN:

1. Họ và tên : Hồ Xuân Hiếu. 2. Ngày tháng năm sinh: 02 tháng 02 năm 1982.3. Nam, nữ: Nam4. Địa chỉ: 17/7 khu phố 4, Tân Hiệp, Biên Hòa, Đồng Nai.5. Điện thoại: CQ: 0613.834289; ĐTDĐ:0983309130.6. Chức vụ: Giáo viên tổ Hóa Học.7. Đơn vị công tác: Trường THPT Nguyễn Hữu Cảnh- Biên Hoà- Tỉnh Đồng Nai.

II. TRÌNH ĐÔ ĐAO TAO: - Học vị: Đại học. - Chuyên ngành đào tạo: Hóa Học.

III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC * Năm 2007: chuyên đề “ Phương pháp cân bằng phản ứng oxi hóa khử”.

* Năm 2011 : chuyên đề “Phân loại và một số phương pháp giải bài tập hóa” .

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 3 -

Page 4: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

Chuyên đề :SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

“PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHÁP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC ’’.

A. PHẦN MỞ ĐẦUI- LÝ DO CHỌN ĐỀ TAI. 1- Hóa học là một ngành khoa học nghiên cứu về chât và sự biến đổi giữa các chât. Phản ứng hóa học là đối tương chinh cua hóa học. Trong phản ứng hóa học các nguyên tố đươc bảo toàn về số mol, khối lương... đê giải nhanh một số bài tập thì học sinh không phải chỉ biết các định luật mà phải biết nhìn ra các dạng bài tập và phương pháp giải các dạng bài tập đó. 2- Trong chương trình hóa học phổ thông không đề cập sâu cách phân loại, ứng dụng các định luật bảo toàn vào giải toán hóa học, trong khi đê giải các đề thi thì học sinh phải năm vững các dạng bài tập và phương pháp giải các dạng bài tập đó. 3- Trong khi giải bài tập hầu hết học sinh đều rât lung tung khi nhận ra các dạng bài tập. 4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm rât cần thiết. Việc làm này rât có lơi cho học sinh trong thời gian ngăn đê năm đươc các dạng bài tập, năm đươc phương pháp giải .5- Xuât phát từ thực trạng trên, cùng một số kinh nghiệm sau những năm công tác, tôi mạnh dạn nêu ra sáng kiến về “phân loại và phương pháp giải một số dạng bài tập hóa học ”. II. THỰC TRANG TRƯỚC KHI THỰC HIỆN CÁC GIAI PHÁP CỦA ĐỀ TAI. 1. Khó khăn: Trong Hóa học, bài tập rât đa dạng và phong phu; đê giải bài tập hóa học yêu cầu phải biết đươc phương trình, sự chuyên hóa cua các chât, các dạng bài tập và phương pháp giải các dạng bài tập . Theo phân phối chương trình hóa học phổ thông không đề cập sâu đến các định luật bảo toàn, các dạng bài tập. Học sinh thường rât lung tung khi nhận dạng các dạng bài tập và cách giải các bài toán. 2. Thuận lợi: Hiện tại cũng có nhiều sách tham khảo, mạng internet có trình bày các định luật ở các góc độ khác nhau.

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 4 -

TOM TẮT :Chuyên đề đưa ra phân loại và phương giải một số dạng bài tâp hoa học .

B A M N

L,R0 C R . .

A i2đ Đỏ i1 r1 r2 i2t

(n) Tím Trắng B C

Page 5: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

B –PHAM VI ÁP DỤNG VA GIỚI HAN NÔI DUNGCỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:

I . PHAM VI ÁP DỤNG. - Chuyên đề này trình bày một số dạng bài tập và phương pháp giải. Chuyên đề này cũng trình bàyvề các định luật, phân loại và chỉ ro việc áp dụng các định luật vào giải toán hóa học. - Chuyên đề áp dụng cho chương trình Hóa học lớp 10, 11, 12. - Chuyên đề áp dụng tốt cho cả luyện thi tốt nghiệp và luyện thi đại học , cao đẳng.II. GIỚI HAN NÔI DUNG. Chuyên đề đặt ra yêu cầu phân loại các dạng bài tập, đưa ra các định luật, ứng dụng cua môi định luật đê giải cho từng dạng bài tập và đưa ra những nhận xét và những chu ý giup phát triên hướng tìm tòi khác . Trong chương trình hóa học phổ thông có rât nhiều dạng bài tập hóa học, việc phân loại rât khó khăn và phức tạp. Trong chuyên đề này, tôi chỉ đưa ra một số dạng bài tập cơ bản sau: - KIM LOẠI TÁC DỤNG VƠI NƯƠC, SAU ĐO DUNG DUNG DICH AXIT ĐÊ TRUNG HOA DUNG DICH KIỀM. - KIM LOẠI TÁC DỤNG VƠI OXI, SAU ĐO DUNG DUNG DICH AXIT HCl HOĂC H2SO4 ĐÊ HOA TAN OXIT BAZƠ. - SĂT VÀ MÔT KIM LOẠI CO HOA TRI KHÔNG ĐÔI TÁC DỤNG VƠI DUNG DICH AXIT. - DUNG PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH HỆ SỐ ĐÊ GIẢI BÀI TẬP NHIỆT PHÂN MUỐI NITRAT. - DẠNG MUỐI CACBONAT TÁC DỤNG VƠI AXIT CLOHIĐRIC HOĂC AXIT SUNFURIC LOÃNG. - TÁCH NƯƠC TƯ ANCOL NO, ĐƠN CHỨC. - OXY HOA ANCOL BẬC MÔT THÀNH ANĐEHIT.

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 5 -

Page 6: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

III. NÔI DUNG.1. DANG 1: KIM LOAI TÁC DỤNG VỚI NƯỚC, SAU ĐO DUNG DUNG

DỊCH AXIT ĐÊ TRUNG HOA DUNG DỊCH KIỀM. Phương pháp giải

Gọi kim loại tác dụng với nước là M có hóa trị là n axit dùng đê trung hòa dung dịch kiềm là HCl. Phương trình phản ứng: M + nH2O M(OH)n + n/2H2

M(OH)n + nHCl MCln + nH2O Xét về bản chât ta có thê xem như xảy ra quá trình phản ứng sau: H2O OH- + 1/2H2 (1) H+ + OH- H2O (2) Cộng phương trình (1) và (2) ta có: 2H+ H2 Mà H+ là do axit sinh ra vì vậy đê làm nhanh dạng bài toán này ta có thê biêu diễn ngăn gọn như sau: 2HCl H2

Tương tự với H2SO4 Ta biêu diễn: H2SO4 H2

Chu y: Khi biêu diễn sơ đồ ta cân chu y cân băng sô nguyên tư hiđro ơ hai vế. Vi dụ 1: Cho hôn hơp X gồm hai kim loại kiềm tan hết trong nước tạo ra dung dịch Y và thoát ra 0,12 mol H2. Thê tich dung dịch H2SO4 2M cần trung hòa dung dịch Y là : A. 120ml B. 60ml C. 150ml D. 200ml Hướng dẫn: Đối với dạng bài tập này ta chỉ cần biêu diễn: H2SO4 H2

Theo sơ đồ : => Hướng dẫn: Vi dụ 2: Cho một mẫu hơp kim Na-Ba tác dụng với nước (dư), thu đươc dung dịch X và 3,36 lit H2(ở đktc). Thê tich dung dịch axit HCl 2M cần dùng đê trung hoà dung dịch X là :

A. 150ml. B. 75ml. C. 60ml. D. 30ml. 2HCl H2

Theo sơ đồ : => Hướng dẫn: Vi dụ 3: Cho 10,1g hôn hơp K và 1 kim loại kiềm X tác dụng hết với nước, thu đươc

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 6 -

Page 7: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

dung dịch A. Đê trung hòa dung dịch A cần 500ml dd H2SO4 0,3M. Cho biết tỉ lệ về số mol cua K và số mol cua X nho hơn 4. Tinh thê tich khi H2 tạo thành ( đktc ).A. 3,36 lit B. 1,68 lit C. 2,24 lit D. 4,48 lit Biêu diễn tương tự bài trên => => = 0,15.22,4 = 3,36 lit.2. DANG 2: KIM LOAI TÁC DỤNG VỚI OXI, SAU ĐO DUNG DUNG DỊCH AXIT HCl HOĂC H2SO4 ĐÊ HOA TAN OXIT BAZƠ.

Phương pháp giải Gọi kim loại tác dụng với nước là M có hóa trị là n axit dùng đê tác dụng với oxit sinh ra là HCl. Phương trình phản ứng: 4M + nO2 2M2On M2On + 2nHCl 2MCln + nH2O Ở đây ta cần chu ý đến sự kết hơp cua oxi nguyên tử trong oxit và H+ trong oxit đê tạo thành nước. Ta thây 2H+ kết hơp với 1[O] đê tạo thành H2O. Từ đó suy ra Vi dụ 4: Đốt cháy hoàn toàn 33,4 gam hôn hơp X gồm bột các kim loại Al, Zn, Cu bằng oxy, thu đươc 41,4 gam hôn hơp Y gồm 3 oxit. Thê tich dung dịch HCl 2M cần dùng đê hòa tan hoàn toànY là: A. 250ml B. 300ml C. 500ml D. 400ml Hướng dẫn: Ta có:

Vi dụ 5: Cho 2,13 gam hôn hơp X gồm ba kim loại Mg, Cu và Al ở dạng bột tác dụng hoàn toàn với oxi thu đươc hôn hơp Y gồm các oxit có khối lương 3,33 gam. Thê tich dung dịch H2SO4 2M vừa đu đê phản ứng hết với Y là :

A. 90 ml. B. 37,5 ml. C. 75 ml. D. 50 ml. Hướng dẫn: Ta có:

2. DANG 3: SĂT VA MÔT KIM LOAI CO HOA TRỊ KHÔNG ĐÔI TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH AXIT .

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 7 -

Page 8: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

Phương pháp giải- Trong dạng bài tập này thường hôn hơp kim loại đươc chia làm 2 phần bằng nhau. + Phần 1 cho tác dụng với dung dịch HCl hoặc H2SO4 loãng. + Phần 2 cho tác dụng với dung dịch HNO3 hoặc H2SO4 đặc, nóng.

- Chung ta cần chu ý đến số mol electron nhận ở phần 2 bao giờ cũng lớn hơn phần 1. nguyên nhân gây ra sự chênh lệch số mol electron nhận giữa 2 phần là do ở phần 1, Fe nhường 2 electron trong khi ở phần 2, Fe nhường 3 electron. Chinh vi vậy sô mol Fe chinh la đô lệch sô mol electron. Vi dụ 6: Cho 10,8 gam hôn hơp X gồm Fe và kim loại M có hóa trị không đổi. Chia hôn hơp thành 2 phần bằng nhau :Phần I : Hòa tan hết trong dung dịch HCl dư, thu đươc 2,8 lit H2 (đktc).Phần II : Hòa tan hết trong dung dịch HNO3 đặc, nóng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu đươc 7,28 lit NO2 (sản phâm khử duy nhât, đktc)Tinh thành phần phần trăm theo khối lương cua kim loại M trong hôn hơp X. A. 45,5% B. 22,22% C. 62,53% D. 65,53% Hướng dẫn:

2H+ + 2e H2 0,25 0,125 0,325 0,325 nFe = 0,325 – 0,25 = 0,075mol mFe = 0,075.56 = 4,2 gam mM = 5,4 – 4,2 = 1,2 gam

%M =

Vi dụ 7: Cho 7,22 gam hôn hơp X gồm Fe và kim loại M có hóa trị không đổi. Chia hôn hơp thành 2 phần bằng nhau :Phần I : Hòa tan hết trong dung dịch HCl dư, thu đươc 2,128 lit H2 (đktc).Phần II : Hòa tan hết trong dung dịch HNO3, thu đươc 1,792 lit NO ( sản phâm khử duy nhât, đktc) M là : A. Be B. Mg C. Zn D. Al Hướng dẫn:

2H+ + 2e H2 0,19 0,095 0,24 0,08 nFe = 0,24 – 0,19 = 0,05mol mFe = 0,05.56 = 2,8 gam mM = 3,61 – 2,8 = 0,81 gam

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 8 -

Page 9: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

Xét phần 1:

Fe Fe2+ + 2e

0,05 0,1

M Mn+ + ne

0,09/n 0,09 ( 0,19 – 0,1)

=> M = 9n. Biện luận chọn n = 3 và M = 27.

Vậy kim loại là Al.

Vi dụ 8: Hoà tan hoàn toàn 8,3 gam hôn hơp G gồm Fe và Al trong dung dịch H2SO4

đặc, nóng. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu đươc 6,72 lit khi SO2 (đktc). Mặc khác cũng hòa tan 8,3 gam G trong H2SO4 loãng dư, thu đươc 5,6 lit H2 (đktc) và dung dịch A. Cho m gam NaNO3 vào dung dịch A, thây thoát ra V lit khi NO ( sản phâm khử duy nhât ). Tinh giá trị nho nhât cua m đê V lớn nhât ( Giả sử sau phản ứng axit vẫn còn dư). A. 25,5 gam B. 4,15 gam C. 2,833gam D. 8,3 gam.

Hướng dẫn:

2H+ + 2e H2 0,5 0,25 0,6 0,3 nFe = 0,6 – 0,5 = 0,1mol Trong dung dịch A: nFe = 0,6 – 0,5 = 0,1mol

Khi NaNO3 vào dung dịch A thì xảy ra phản ứng:

3Fe2+ + 4H+ + 3Fe3+ + NO + 2H2O

0,1 0,1/3

4. DANG 4: DUNG PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH HỆ SÔ ĐÊ GIAI BAI TÂP NHIỆT PHÂN MUÔI NITRAT. Vi dụ 9: Nhiệt phân hoàn toàn 13,65g hôn hơp răn X gồm NaNO3 và Cu(NO3)2, thu đươc hôn hơp khi Y. Dẫn toàn bộ lương khi Y vào nước dư thì có 1,12 lit (đktc) khi không bị hâp thụ. Khối lương NaNO3 trong hôn hơp X là:

A. 4,25g B. 8,5g C. 4,52g D. 5,1gNaNO3 NaNO2 + ½ O2 (1)

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 9 -

Page 10: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

Cu(NO3)2 CuO + 2NO2 + ½ O2 (2)

2NO2 + ½ O2 +H2O 2HNO3 (3)

Dựa vào hệ số cua phương trình (2), (3) ta thây số mol O2 sinh ra ở phương trình (2) vừa đu đê tác dụng với số mol NO2 ở phương trình (3), vì vậy thê tich khi không bị hâp thụ ta xem như cua phương trình (1).

nO2 = 0,05 mol => nNaNO3 = 0,1 mol => mNaNO3 = 0,1.85 = 8,5 gam. Vi dụ 10: Nhiệt phân hoàn toàn 34,65 gam hôn hơp gồm KNO3 và Cu(NO3)2, thu đươc hôn hơp khi X (tỉ khối cua X so với khi hiđro bằng 18,8). Khối lương Cu(NO3)2

trong hôn hơp ban đầu là:A. 8,60 gam. B. 20,50 gam. C. 11,28 gam. D. 9,40 gam.

Phương pháp giảiKNO3 KNO2 + ½ O2 (1)

Cu(NO3)2 CuO + 2NO2 + ½ O2 (2) Theo đề: Áp dụng qui tăc đường chéo ta có:

NO2 46 5,6

37,6

O2 32 8,6

Từ qui tăc đường chéo ta có:

Dựa vào hệ số cua phương trình (2) ta thây cứ 2 mol NO2 sẽ có 0,5 mol O2, Vậy số mol O2 ở phương trình (1) sẽ là 2,5 mol. Từ đó suy ra số mol KNO3 gâp 5 lần số mol Cu(NO3)2. Vậy theo đề ta có phương trình: 188a + 101.5a = 34,65 => a = 0,05 mol mCu(NO3)2 = 0,05.188 = 9,4 gam.

Chu y: Trong dang toan nay chung ta cân đê y đến hệ sô của phương trinh.

5. DANG 5: DANG MUÔI CACBONAT TÁC DỤNG VỚI AXIT CLOHIĐRIC HOĂC AXIT SUNFURIC LOÃNG. - Trong dạng toán này có rât nhiều cách giải nhưng tôi chọn phương pháp bảo toàn điện tich. - Khi muối cacbonat tác dụng với HCl hoặc H2SO4 loãng thì muối cacbonat chuyên thành muối clorua hoặc muối sunfat, hay gốc CO3

2- chuyên thành Cl- hoặc gốc

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 10 -

Page 11: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

mà tổng số mol điện tich dương không đổi, Vậy theo định luật bảo toàn điện tich ta có thê biêu diễn như sau: + CO3

2- 2 Cl- + CO3

2- Chu y: Chung ta cân cân băng điện tich ơ hai vế: Vi dụ 11: Cho 115,0g hôn hơp gồm ACO3, B2CO3, R2CO3 tác dụng hết với dung dịch HCl thây thoát ra 22,4 lit CO2 (đktc). Khối lương muối clorua tạo ra trong dung dịch là: A. 142,0g B. 126,0g C. 141,0g D. 123,0g Hướng dẫn: Theo định luật bảo toàn điện tich: CO3

2- 2 Cl- => Tæng khèi lîng muèi clorua = 115 -

Vi dụ 12: Hoµ tan 10g hçn hîp 2 muèi XCO3 vµ Y2(CO3)3 b»ng dung dÞch H2SO4 d ta thu ®îc dung dÞch A vµ 0,672 lÝt khÝ bay ra ë ®ktc. Hái c« c¹n dung dÞch A thu ®îc bao nhiªu gam muèi khan? A. 11,08g B. 8,92g C. 10,33g D. 11,32g Hướng dẫn: Theo định luật bảo toàn điện tich: nCO2 = 0,03 mol Vậy theo định luật bảo toàn điện tich: CO3

2- => . Tæng khèi lîng muèi sunfat = 10 -

6. DANG 6 : TÁCH NƯỚC TƯ ANCOL ĐƠN CHỨC NO. Có rât nhiều dạng bài tập tách nước từ ancol nhưng ở đây tôi chỉ đề cập đến dạng bài tập tách nước khi không có điều kiện nhiệt độ cụ thê. Ở dạng toán này chung ta cần chu ý hai vân đề: Vân đề 1: Nếu tách nước một ancol no, đơn chức X ở điều kiện thich hơp thu đươc sản phâm hữu cơ Y. Biết My < Mx thì Y phải là anken. Vân đề 2: Nếu tách nước một ancol đơn chức X ở điều kiện thich hơp thu đươc sản phâm hữu cơ Y. Biết My > Mx thì Y phải là ete. Vi dụ 13: Khi đun nóng một ancol no, đơn chức, mạch hở X với H2SO4 đặc trong điều kiện nhiệt độ thich hơp thu đươc chât hữu cơ Y. Biết tỉ khối hơi cua Y đối với X bằng 28/37. Xác định công thức phân tử cua X. A. C2H5OH B. C3H7OH C. C4H9OH D. C5H11OH

Phương pháp giải

Theo đề: . Vậy phản ứng tách nước tạo anken. Ta có: MY = MX - 18

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 11 -

Page 12: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

Mx = 74 => ancol là C4H9OH Chu y: Dang toan nay ta có thê ơ rông đôi vơi cac ancol đơn chưc.Vi dụ 14: Khi đun nóng một ancol đơn chức, mạch hở X với H2SO4 đặc trong điều kiện nhiệt độ thich hơp thu đươc chât hữu cơ Y. Biết tỉ khối hơi cua Y đối với X bằng 37/23. Xác định công thức phân tử cua X.A. C2H5OH B. C3H7OH C. C4H9OH D. C5H11OH

Phương pháp giải

Theo đề: . Vậy phản ứng tách nước tạo ete. Gọi công thức tổng quát cua ancol là ROH. 2ROH ROR + H2O

R = 29 ( C2H5-) => ancol là C2H5OHVi dụ 15: Khi đun nóng một rươu đơn chức A với H2SO4 đặc trong điều kiện nhiệt độ thich hơp thu đươc sản phâm B có tỉ khối hơi so với A là 0,7. Vậy công thức cua A là :A. C4H7OH B. C3H5OH C. C2H5OH D. C3H7OH

Phương pháp giải

Theo đề: . Vậy phản ứng tách nước tạo anken. Ta có: MY = MX - 18

Mx = 60 => ancol là C3H7OH 7. DANG 7: OXY HOA ANCOL BÂC MÔT THANH ANĐEHIT.

Phương pháp giảiChu ý: Đối với dạng bài tập này ta cần chu ý:

- Nếu tỉ lệ => Có một ancol là CH3OH.

-

- Khối lương chât CuO giảm là khối lương cua [O] tham gia phản ứng với ancol. Vi dụ 16: Oxi hóa hết 2,2 gam hôn hơp hai ancol đơn chức, bậc một thành anđehit cần vừa đu 4,8 gam CuO. Cho toàn bộ lương anđehit trên tác dụng với lương dư dung dịch AgNO3 trong NH3, thu đươc 23,76 gam Ag. Hai ancol đó là: A. CH3OH và C2H5OH B. CH3OH và C3H7OH.

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 12 -

Page 13: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

C. CH3OH và C3H5OH D. C2H5OH và C3H7OH Hướng dẫn: CH2OH + CuO CHO + Cu + H2O nCuO = 0,06 mol => nancol = 0,06 mol.

nAg = .

Xét tỉ lệ: => Có một ancol là CH3OH.

Gọi công thức tổng quát cua ancol còn lại là ROH. nROH = 0,06 – 0,05 = 0,01 mol. mROH = 2,2 – 0,05. 32 = 0,6 gam. MROH = 0,6/0,01= 60 gam/mol => Ancol là C3H7OH.Vi dụ 17: Hôn hơp X gồm 2 ancol đơn chức bậc một A và B. Cho 2,44g hôn hơp X tác dụng với một lương dư CuO, đun nóng. Sau khi phản ứng kết thuc thây khối lương CuO giảm 0,8 gam. Cho toàn bộ lương anđêhit tạo thành tác dụng với lương dư AgNO3

trong NH3 thu đươc 15,12gam Ag. Công thức Câu tạo thu gọn cua A, B lần lươt là : A. CH3OH và C2H5OH B. CH3OH và C3H7OH. C. CH3OH và C3H5OH D. C2H5OH và C3H7OHHướng dẫn: Khối lương CuO giảm là khối lương oxi. nO = mol => nancol = 0,05 mol.

nAg =

Xét tỉ lệ: => Có một ancol là CH3OH.

Gọi công thức tổng quát cua ancol còn lại là ROH. nROH = 0,05 – 0,02 = 0,03 mol. mROH = 2,44 – 0,02.32 = 1,8 gam. MROH = 1,8/0,03= 60 gam/mol => Ancol là C3H7OH.8. BAI TÂP CỦNG CÔ.Bài 1: Cho hôn hơp kim loại Na và K hòa tan hết vào nước đươc dung dịch A và 0,672 lit khi H2 (đktc). Tinh thê tich dung dịch HCl 0,01M cần dùng đê trung hòa hết 1/10 dung dịch A ? A. 600 ml B. 200 ml C. 30 ml D. 0,3 litBài 2. Hôn hơp X gồm 2 kim loại kiềm và 1 kim loại kiềm thổ tan hết trong nước tạo ra dung dịch Y và 0,12 mol H2 . Thê tich dung dịch H2SO4 0,5M cần đê trung hòa dung dịch Y là bao nhiêu ?

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 13 -

Page 14: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

A. 240ml B. 480 ml C. 120ml D. 60ml Bài 3: Cho 1,1 gam hôn hơp 2 kim loại ( đứng trước hiđro trong dãy hoạt động hóa học) tác dụng với oxy, thu đươc 1,26 gam răn A. Đê hòa tan hoàn toàn răn A cần Vml dung dịch H2SO4 2M ( loãng), sau phản ứng thu đươc 0,784 lit H2 (đktc). Tinh V. A. 17,5ml B. 22,5ml C. 45ml D. 35mlBài 4: Đốt cháy hoàn toàn 14,4 gam hôn hơp răn X gồm bột các kim loại Mg, Fe, Cu bằng oxy, sau phản ứng thu đươc 17,7 gam hôn hơp răn Y gồm 3 oxit. Thê tich dung dịch H2SO4 2M cần dùng đê hòa tan hoàn toàn răn Y là: A. 150ml B. 100ml C. 50ml D. 200mlBài 5: Đun nóng một ancol đơn chức X với dung dịch H2SO4 đặc trong điều kiện nhiệt độ thich hơp sinh ra chât hữu cơ Y, tỉ khối hơi cua X so với Y là 0,6956. Công thức phân tử cua X là : A. CH4O. B. C2H6O. C. C3H8O. D. C4H8O.Bài 6: Đun nóng một ancol đơn chức X với dung dịch H2SO4 đặc trong điều kiện nhiệt độ thich hơp sinh ra chât hữu cơ Y, tỉ khối hơi cua X so với Y là 1,6428. Công thức phân tử cua X là :

A. C3H8O. B. C2H6O. C. CH4O. D. C4H8O.Bài 7: Hôn hơp X gồm 2 ancol đơn chức bậc một A và B. Cho 4,24g hôn hơp X tác dụng với một lương dư CuO, đun nóng. Sau khi phản ứng kết thuc thây khối lương CuO giảm 1,6 gam. Cho toàn bộ lương anđêhit tạo thành tác dụng với lương dư AgNO3

trong NH3 thu đươc 34,56 gam Ag. Công thức câu tạo thu gọn cua A, B lần lươt là : A. CH3OH và C3H5OH B. CH3OH và C3H7OH C. CH3OH và C2H5OH D. C2H5OH và C3H7OHBài 8: Hôn hơp X gồm 2 ancol đơn chức bậc một A và B. Cho 2,44g hôn hơp X tác dụng với một lương dư CuO, đun nóng. Sau khi phản ứng kết thuc thu đươc 3,2 gam Cu. Cho toàn bộ lương anđêhit tạo thành tác dụng với lương dư AgNO3 trong NH3 thu đươc 15,12 gam Ag. Công thức Câu tạo thu gọn cua A, B lần lươt là : A. CH3OH và C3H5OH B. CH3OH và C3H7OH C. CH3OH và C2H5OH D. C2H5OH và C3H7OHBài 9. Nhiệt phân hoàn toàn 31,55g hôn hơp răn X gồm NaNO3 và Cu(NO3)2, thu đươc hôn hơp khi Y. Dẫn toàn bộ lương khi Y vào nước dư thì có 1,68 lit khi ( đktc) không bị hâp thụ. Khối lương NaNO3 trong hôn hơp X là:

A. 17,45g B. 25,5g C. 19,05g D. 12,75gBài 10: Hoµ tan 22,1g hçn hîp 2 muèi cacbonat cña kim lo¹i A, B ho¸ trÞ (II) b»ng dung dÞch axit HCl (d) ta thu ®îc dung dÞch X vµ 4,48 lit khÝ (®ktc). Hái c« c¹n dung dÞch X thu ®îc bao nhiªu gam muèi khan? A. 19,9g B. 24,3g C. 30,9g D. 17,2gBài 11: Nhiệt phân hoàn toàn 45,1 gam hôn hơp gồm KNO3 và Mg(NO3)2, thu đươc hôn hơp khi X (tỉ khối cua X so với khi hiđro bằng 19,5). Khối lương Mg(NO3)2 trong hôn hơp ban đầu là:

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 14 -

Page 15: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

A. 14,8 gam. B. 30,30 gam. C. 22,2 gam. D. 19,6 gam.Bài 12: Hoà tan hoàn toàn 19,3 gam hôn hơp G gồm Fe và kim loại M (có hóa trị không đổi, đứng trước hiđro trong dãy hoạt động hóa học) trong dung dịch HNO3 loãng, dư. Sau phản ứng thu đươc 11,2 lit khi NO (đktc, sản phâm khử duy nhât). Mặc khác cũng hòa tan 19,3 gam G trong H2SO4 loãng dư, thu đươc 14,56 lit H2 (đktc). Phần trăm theo khối lương cua M trong hôn hơp G là:

A. 58,03% B. 53,08% C. 47,91% D. 41,97%Bài 13: Đê hòa tan hoàn toàn 20 gam hôn hơp X gồm Fe, FeO, Fe3O4, Fe2O3 cần dùng vừa đu 700ml dung dịch HCl 1M thu đươc dung dịch Y và 3,36 lit H2 ( đktc ). Cho dung dịch NaOH dư vào dung dịch Y rồi lây toàn bộ kết tua thu đươc đem nung trong không khi đến khối lương không đổi thì khối lương chât răn thu đươc là:

A. 8 gam B. 16 gam C. 24gam D. 32gamBài 14: Hoà tan hoàn toàn 2,81 gam hôn hơp gồm Fe2O3, MgO, ZnO trong 500 ml axit H2SO4 0,1M (vừa đu). Sau phản ứng, hôn hơp muối sunfat khan thu đươc khi cô cạn dung dịch có khối lương là:

A. 6,81 gam B. 4,81 gam. C. 3,81 gam. D. 5,81 gam. Bài 15: Hôn hơp X gồm Fe, Mg và Zn. Cho m gam X tác dụng với dung dịch HCl dư thì thu đươc 12,32 lit khi, còn khi cho m gam X tác dụng với dung dịch HNO3 đặc, nóng, dư thì thu đươc 29,12 lit khi NO2. Biết các thê tich khi đều đo ở đktc. Xác định khối lương cua Fe trong hôn hơp. A. 11,2g B. 8,4g C. 5,6g D. 14gBài 16: Nhiệt phân hoàn toàn 20g hôn hơp gồm NaNO3 và Cu(NO3)2, sản phâm khi sinh ra đươc hâp thụ vào trong H2O dư thì thây có 2,24 lit khi thoát ra sau cùng. Xác định phần trăm theo khối lương cua Cu(NO3)2 trong hôn hơp đầu. A. 15% B. 85% C. 80% D. 20%Bài 17: Hôn hơp X gồm Al và Fe. Cho 5,5 gam hôn hơp X tác dụng với dung dịch H2SO4 loãng, dư thu đươc 4,48 lit H2 (đktc). Mặc khác cũng cho 5,5bgam hôn hơp X trên tác dụng với dung dịch HNO3 vừa đu, thu đươc 3,36 lit NO (đktc) và dung dịch Y. Cho dung dịch HCl dư vào dung dịch Y đươc dung dịch Z. Z có thê hòa tan tối đa bao nhiêu gam Cu ? (biết rằng phản ứng có khi NO thoát ra). A. 44,8 gam B. 8 gam C. 16 gam D. 16,4 gamBài 18: Đốt cháy hoàn toàn 9 gam răn X gồm Al, Zn và Mg ngoài không khi thu đươc 13,96 gam răn Y gồm 3 oxit. Cũng lương răn X trên nếu hòa tan hết bằng dung dịch H2SO4 loãng thì thu đươc m gam muối sunfat. Giá trị cua m là : A. 38,76 gam B. 39 gam C. 42,76 gam D. 21,16 gamBài 19: Một hôn hơp X gồm 2 muối cacbonat cua 2 kim loại thuộc nhóm IIA. Nhiệt phân hoàn toàn m gam hôn hơp X, thu đươc 6,72 lit CO2 (đktc). Nếu cho m gam hôn hốn hơp X tác dụng hết với HCl thu đươc 30,1 gam hôn hơp muối clorua. Giá trị cua m là : A. 26,8 gam B. 40 gam C. 16,9 gam D. 13,6 gam

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 15 -

Page 16: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

IV. KẾT QUA Khi áp dụng chuyên đề này vào giảng dạy thì thây học sinh năm băt và vận dụng phương pháp rât nhanh vào giải bài tập, học đã biết cách nhận dạng và nhâm nhanh đươc kết quả một số bài toán, từ đó số học sinh ham thich làm các bài tập và có hứng thu bộ môn hóa học nhiều hơn, tiết học sinh động và có chât lương cao hơn, nhât là khi triên khai với các lớp nguồn và luyện thi đại học cho học sinh rât hiệu qua.Khảo sát bài cho thấy:Khi chưa đưa ra chuyên đề trên :

Tỷ lệ học sinh giải đươc Tỷ lệ học sinh lung tung Tỷ lệ học sinh không giải đươc

18% 25% 57%Khi đưa ra chuyên đề trên vào vận dụng:

Tỷ lệ học sinh giải đươc Tỷ lệ học sinh lung tung Tỷ lệ học sinh không giải đươc

67% 13% 20%

V. BAI HỌC KINH NGHIỆM : Trong qua trình giảng dạy người giáo viên phải xác định đươc nội dung, kiến thức truyền thụ và biết lựa chọn phương pháp thich hơp cho từng đối tương học sinh là điều cơ bản và cần thiết. Theo tôi nghĩ không chỉ bài tập về nhận biết mà tât cả các loại bài tập hóa học khác đê học sinh dễ hiêu và tự giải đươc các bài tập, người giáo viên cần phân chia từng dạng bài tập cụ thê, trong từng dạng bài tập cần hướng dẫn học sinh từng bước, từng cách làm cụ thê. Chuyên đề này cũng chỉ hạn chế một số dạng bài tập cơ bản, chưa đi sâu phân loại

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 16 -

Page 17: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

đầy đu các dạng bài tập do có nhiều hạn chế về thời gian.VI. KẾT LUÂN :

Tôi rât mong muốn chuyên đề mang tinh khoa học và sư phạm nhằm mục đich góp phần nâng cao chât lương Dạy và Học cua thầy và trò. Vì thời gian có hạn cho nên bài viết không tránh khoi sai sót. Kinh mong quy thầy, cô đóng góp ý kiến. Tôi chân thành cảm ơn quy Thầy Cô.VII. TAI LIỆU THAM KHAO : - Tạp chi hóa học và ứng dụng – Hội hóa học Việt Nam - Giải toán hóa học 11 – Tác giả Nguyễn Trọng Thọ. - Các dạng đề thi trăc nghiệm – Tác giả Cao Cự Giác. - Phương pháp giải hóa vô cơ – Tác giả Nguyễn Thanh Khuyến.

Biên Hòa ngày 27 tháng 03 năm 2011 NGƯỜI THỰC HIỆN

Hồ Xuân Hiếu

SỞ GD&ĐT ĐỒNG NAI CÔNG HOA XÃ HÔI CHỦ NGHĨA VIỆT NAMTrường THPT Nguyễn Hữu Cảnh Đôc lập - Tự do - Hanh phuc

Biên Hòa, ngày tháng năm 2011

PHIẾU NHÂN XÉT, ĐÁNH GIÁ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆMNăm học: 2010 - 2011

Tên sang kiến kinh nghiệm: “PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ BAI TÂP HOA HỌC ”.

Những người thực hiện : Hồ Xuân Hiếu Đơn vị :Tổ Hóa Học. Lĩnh vực: Quản lý giáo dục: Phương pháp dạy học bộ môn: Phương pháp giáo dục: Lĩnh vực khác:

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 17 -

Page 18: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

1. Tinh mơi:- Có giải pháp hoàn toàn mới: - Có giải pháp cải tiến, đổi mới từ giải pháp đã có:

2. Hiệu quả: - Hoàn toàn mới và đã triên khai áp dụng trong toàn ngành có hiệu quả cao: - Có tinh cải tiến hoặc đổi mới từ những giải pháp đã có và đã triên khai áp dụng trong toàn ngành có hiệu quả cao

- Hoàn toàn mới và đã triên khai áp dụng tại đơn vị có hiệu quả cao - Có tinh cải tiến hoặc đổi mới từ những giải pháp đã có và đã triên khai áp dụng tại đơn vị có hiệu quả 3. Khả năng ap dụng- Cung câp đươc các luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối, chinh sách: Tốt Khá Đạt - Đưa ra các giải pháp khuyến nghị có khả năng ứng dụng thực tiễn, dễ thực hiện và dễ đi vào cuộc sống: Tốt Khá Đạt - Đã đươc áp dụng trong thực tế đạt hiệu quả hoặc có khả năng áp dụng đạt hiệu quả trong phạm vi rộng: Tốt Khá Đạt

XÁC NHÂN CỦA TÔ CHUYÊN MÔN XÁC NHÂN CỦA HIỆU TRƯỞNG

MỤC LỤC

Trang Mơ

đâu ...........................................................................................................................3I-Li do chọn đề

tài........................................................................................................... 3II- Thực trạng trước khi thực hiện các giải pháp cua tài

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 18 -

Page 19: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

……………………………….3III-Phạm vi áp dụng và giới hạn cảu sáng kiến kinh

nghiệm…………..........................4Nôi

dung.......................................................................................................................... 5Dạng 1: ………………………………………................................................................ 6Dạng 2: ………………………………………............................................................... .7 Dạng 3: ………………………………………................................................................ 8Dạng 4: ………………………………………................................................................ 9Dạng 5: ……………………………………….............................................................. 10Dạng 6: ………………………………………...............................................................11Bài tập cung cố

..............................................................................................................12Kết quả, bài học kinh nghiệm, kết luận, tài liệu tham khảo ....................................... 15

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 19 -

Page 20: conduongcoxua.files.wordpress.com · Web view4- Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn học sinh vận dụng các định luật bảo toàn là việc làm

Huongdanvn.com –Có hơn 1000 sáng kiến kinh nghiệm hay Chuyên đề: PHÂN LOAI VA PHƯƠNG PHAP GIAI MÔT SÔ DANG BAI TÂP HOA HỌC.

Tổ Hóa . Trường THPH NGUYỄN HỮU CANH - trang 20 -